XII tolosaldeko eta leitzaldeko hitza 2012ko ekainaren 13a, asteazkena
Uxola Sariak 2012 ›
3. ATALA Egunak joan ahala, lehen zuen Alemaniarekiko grina galtzen joan zen, baina oraindik gogoan zituen bere bizitza osoan gurasoengandik zein emaztearengandik jasotako printzipioak. Hala ere, alemaniar sentitzen zen, eta hala izaten jarraitu nahi zuen. Astiroastiro, Poloniara joateko egunak hurreratzen hasiak ziren eta emaztea kaxetan haien bizitzako objektu txikiak jasotzen ari zen. Azkenean, iritsi zen bizilagunen estatura igarotzeko unea.
pamenduko etxe txiki hura, askoz ere handiagoa eta apainagoa zen, jada altzariz horniturik baitzegoen. Kaxak husten ari zirenean, atea jo zuten eta Augustek ireki zuen. Soldaduaren jeneral berria zen, ongi etorria ematera joana. Mokadutxo bat jan, hiriari eta aberri kuttunari buruz hitz egin, eta egunerokotasunean sartzen lagundu zion Augusti, beharra baitzuen. Judutarren kontzentrazio-eremua aurkeztu zien jeneralak lehen egunean, eta judutarren egoera tamalgarria iruditu zitzaion Augusti, hala ere, arraza berea
trazio eremuan sartu ziren, judutarrei hainbat zigor ezartzera. Orduan, jeneralak nahi zuten judua hiltzeko agindu zien. Augustek bat aukeratu zuen, beste soldadu guztiek bezala. Erriflea hartu, bere kolkoan ipini eta kolpekarian behatza jarri zuen. Juduaren gorputza zeharo uzkurtuta zegoen, eta irudi horrek familia juduaren irudiak ekarri zizkion burura. Azkenean, ezin izan zuen gizona hil eta lurrera jaurtitzeko keinua egin zion gaixoari. Gizonak obeditu egin zion, begien bidez eskerona azalduz. Kontzentrazio eremutik irtetear zeudela, Augustek
ote zegoen familia eta susmo txarra hartzen hasi zitzaion gertakariari. Behin barruraino sartu zirela, lasaitasun itzela hartu zuen Augustek bertan zeudela ikusita. Berriz ere aurrekoan juduak hil zituzten tokirantz abiatu ziren eta August taldetik urrundu zen. Familiarengana zihoazen bere hankak, ez zekien ziur zergatik. Familiako gizonari hitz egiten hasi zitzaion eta hasierako beldurrak kendu zitzaizkien. Laster hilko zituztela esan zioten Augusti, eta denbora gutxi geratzen zitzaiela beraien hiru seme-alabekin egoteko. Orduan, soldaduak
nak eman zizkioten. Korrika abiatu ziren Augusten begiradapean. Bat-batean, soldadu bat atera zen zuhaitz artetik, eta familia ezagutu bezain pronto, adiskideari dei egin zion eta familia tirokatu zuten, kide bakoitza lurrean odolez geratu zen arte. Augustek ikaragarrizko etsipena eta tristura sentitu zituen eta ondoko zuhaixka batean eseri zen. Orduan, Hitlerrek Alemanian esandako hitzak ekarri zituen gogora: «… oraindik inbaditzaile asko ditugu gure herri handian. Baina, ez ahaztu, gero eta inbaditzaile gehiago paretik
Emazteak prestaturiko kaxa eta maleta guztiak soinean hartu, eta militarren kotxean abiatu zen bikotea. Bidaia ez zen batere laburra izan, eta emaztearekin hitz egiteko astia bazuen. Augustek judutar familiarekin jazotakoa kontatu zion, eta Marlenek ederki egin zuela erantzun zion, harro. Senarrari ez zitzaion batere gustatu bere jarrera, beharbada, berdin pentsatzen ez zuelako. Autotik jaitsi bezain laster, hankak eta besoak luzatu eta etxe berria aurkeztu zieten August eta Marleni. Ez zen Alemaniako kan-
hobea zela pentsatzen zuen. Hilabeteak pasa ziren August Poloniara joan zenetik, eta emaztearekin liskarrak gero eta ugariagoak ziren. Egunak jasanezinak bilakatzen ari ziren senaremaztearentzat, eta Marlenek, gogaiturik, azkenean etxetik denboraldi batez joatea erabaki zuen, Augustek ideiak argi izan arte. Senarra bakarrik geratu zen, eta hala igaro zituen beste hainbat hilabete, Augustentzat gertakari ahaztezin bat iritsi zen arte. Hilabeteetan zehar hainbeste aldiz kanpotik ikusitako kontzen-
judutar familia bat ikusi zuen besarkatzen. Beraien azkena zela jakingo zutela pentsatu zuen soldaduak eta honek ikaragarri hunkitu zuen. Hurrengo egunetan, eremuaren ondotik igarotzen zen bakoitzean, familia triste eta itxaropenik gabe ikusten zuen.
kontzentrazio eremuko giltza eman ziotela gogoratu zuen, eta handik aterako zituela esan zien. Ondoren, korrika ihes egingo zuten; inor ez zen konturatuko handik aste bete barrura arte behintzat, haien faltaz, orduan zenbatzen baitzituzten juduak. Hauei arropak kentzeko eskatu zien, eta barruko arroparekin honi jarraitzeko. Beraz, umeak hartu eta isilean ate nagusira joan ziren. Augustek atea ireki zuen, eta juduei igarotzen utzi. Azkar ihes egiteko erregutu zien eta familiak bere eskerrik beroe-
kendu, orduan eta boteretsuagoak izango gara». Zergatik izango ote ziren, bada, juduak inbaditzaileak? Judutarrak inbaditzaileak baziren, bera ere zergatik ez zen izango, beste herrialde batera joan izango balitz? Gorputza errendituta zuen eta burua pentsamendu jasanezinez betea… Orduan, bere errifle kuttuna hartu zuen Augustek bere esku artean. Arnasa sakon hartu eta etsipenaren poderioz hitzak airera bota zituen: «Alemaniar inbaditzaile, munduaren erasotzaile…»
(XI. orritik dator)
4. ATALA Arratsalde batean, jeneralak kontzentrazio-eremura berriz ere sartuko zirela agindu zien soldaduei eta hala egin zuten. Augustek ez zuen familia ikusi sartu zenean. Kezkatzen hasia zen non