ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑΚΖ Γ/ΝΖ Π. & Γ. ΔΚΠ/Ζ Β. ΑΗΓΑΗΟΤ Κέληξν Πξφιεςεο θαη πκβνπιεπηηθήο θαηά ησλ Δμαξηήζεσλ, Ννκνχ Λέζβνπ «ΠΝΟΖ»
Δγρεηξίδην Αζθάιεηαο ζην Γηαδίθηπν
Βακβαθάο Γεκήηξεο Θενθαλέιιεο Σηκνιέσλ Καξαγεσξγίνπ Διέλε Κηζηάλε νθία
Μαλίθαο Θάλνο Μνπξνπγηάλλεο Υξηζηφθνξνο ακνζξαθή Γέζπνηλα Φχξξα Παλαγηψηα
Ννέκβξηνο 2011 Σελίδα 1 από 100
ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΓΗΜΟΚΡΑΣΙΑ
ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΓΙΑ ΒΙΟΤ ΜΑΘΗΗ ΚΑΙ ΘΡΗΚΔΤΜΑΣΩΝ ----ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΗ Γ/ΝΗ Π. & Γ. ΔΚΠ/Η Β. ΑΙΓΑΙΟΤ Κένηπο Ππόλητηρ και ςμβοςλεςηικήρ καηά ηυν Δξαπηήζευν, Νομού Λέζβος «ΠΝΟΗ» ISBN: 978-960-93-3505-8 ειίδεο 100
Επιμέλεια: Τιμολέων Θεοφανέλλης
Βαμβακάς Δημήτρης
Ψύρρα Παναγιώτα Θεοφανέλλης Τιμολέων
Μουρουγιάννης Χριστόφορος
Μανίκας Θάνος Σαμοθρακή Δέσποινα
Καραγεωργίου Ελένη
Σελίδα 2 από 100
Κιστάνη Σοφία
Σν κέγεζνο ησλ γξακκάησλ θαη ην κέγεζνο ηεο ζειίδαο επηιέρζεθαλ ψζηε λα δηαβάδεηαη απφ ηελ νζφλε ηνπ ππνινγηζηή.
Σελίδα 3 από 100
Πεπιεσόμενα Χαιρετισμός Περιφερειακής Διευθύντριας Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης Βορείου Αιγαίου Αδαμαντία Κοντέλλη 1. Πρόλογος Σοφία Κιστάνη και Δέσποινα Σαμοθρακή 2. Δυνατότητες και οφέλη του διαδικτύου Δημήτρης Βαμβακάς 3. Οι έφηβοι και οι καταστάσεις που μπορούν να συναντήσουν κατά την πλοήγηση τους στο διαδίκτυο (internet) Χριστόφορος Μουρουγιάννης 4. Κανόνες καλής συμπεριφοράς στο δια-δίκτυο (Network Etiquette – Netiquette) Θάνος Μανίκας 5. Η εξάρτηση από το Διαδίκτυο Ελένη Καραγεωργίου και Γιώτα Ψύρρα 6. Ασφάλεια στο Διαδίκτυο Τιμολέων Θεοφανέλλης
Σελίδα 4 από 100
Υαιπεηιζμόρ Πεπιθεπειακήρ Γιεςθύνηπιαρ Α/θμιαρ και Β/θμιαρ Δκπαίδεςζηρ Βοπείος Αιγαίος ηεο Αδακαληίαο Κνληέιιε Σερλνινγία! Αλάγθε, κέζν, φπιν, πεγή έκπλεπζεο; Όπσο θαη αλ ηελ αληηιακβαλφκαζηε, απνηειεί, αδηαθηινλίθεηα ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα γηα φζνπο είλαη εμνηθεησκέλνη κε απηήλ θαη αλαπφζπαζην θνκκάηη ηεο θαζεκεξηλφηεηαο καο. Ηδίσο ζε κηα επνρή πνπ ν ςεθηαθφο αιθαβεηηζκφο ζεσξείηαη απαξαίηεηε δεμηφηεηα θαη βαζηθφ επαγγεικαηηθφ πξνζφλ γηα θάζε ελήιηθν πνιίηε. «Γε θνβάκαη ηνπο ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο. Φνβάκαη ηελ έιιεηςή ηνπο». Απηά ηα ιφγηα ηνπ Ακεξηθαλνχ ζπγγξαθέα επηζηεκνληθήο θαληαζίαο Ηζαάθ Αζίκσθ, δειψλνπλ πεξίηξαλα πφζν ζεκαληηθή ζέζε θαηαιακβάλνπλ πιένλ νη ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο ζηε δσή θαη ηελ θαζεκεξηλφηεηά καο. Απφ ηελ άιιε, ν Μπίι Γθέηηο, ηδξπηήο ηεο Microsoft, ραξαθηήξηζε ην δηαδίθηπν σο ηελ «θεληξηθή πιαηεία γηα ην παγθφζκην ρσξηφ ηνπ αχξην». Γχν δηαπηζηψζεηο πνπ απνδεηθλχνληαη πέξα γηα πέξα αιεζηλέο ζε θάζε πηπρή ηεο θαζεκεξηλφηεηαο καο. Αλακθηζβήηεηα, νη ππνινγηζηέο, ην δηαδίθηπν θαη φιεο νη εθαξκνγέο Σελίδα 5 από 100
πνπ καο παξέρεη ε ςεθηαθή ηερλνινγία, απνηεινχλ πιένλ ηε κφλε ζίγνπξε απάληεζε ζηηο νινέλα απμαλφκελεο παηδαγσγηθέο, επαγγεικαηηθέο θαη θνηλσληθννηθνλνκηθέο πξνθιήζεηο. Καηά γεληθή νκνινγία, ην δηαδίθηπν απνηειεί έλα ζπλαξπαζηηθφ εξγαιείν πνπ μεδηπιψλεη απεξηφξηζηεο πξννπηηθέο δίλνληαο ηε δπλαηφηεηα ζε κηθξνχο θαη κεγάινπο λα απνιακβάλνπλ θαζεκεξηλά απφ θάζε ρψξν ην απφζηαγκα ηεο αλζξψπηλεο ζνθίαο. Μηα πχιε, πνπ αλνίγεη δηαχινπο επηθνηλσλίαο, πξνζβαζηκφηεηαο, δηεξεπλεηηθήο κάζεζεο θαη ςεθηνπνηεκέλεο γλψζεο. Αδηακθηζβήηεηε δχλακε, ινηπφλ, απηή πνπ θαηέρεη ην δηαδίθηπν, ε νπνία, φπσο θαζεηί παλίζρπξν θαη νινέλα κεηαβαιιφκελν, κπνξεί θάιιηζηα λα επηδξάζεη αλεμέιεγθηα θαη απξφβιεπηα ζηε δσή θαη ηελ ςπρνινγία καο. Έλα εξγαιείν, ην νπνίν, δίρσο ηε ζσζηή επνπηεία, θαζνδήγεζε θαη ελεκέξσζε, κπνξεί λα επηθέξεη δξακαηηθέο αιιαγέο ζηε ζπκπεξηθνξά, θπξίσο ησλ παηδηψλ θαη ησλ εθήβσλ, νδεγψληαο ηνπο, ζπρλά, ζε επηθίλδπλα κνλνπάηηα εζηζκνχ, ςπρνζσκαηηθψλ δηαηαξαρψλ θαη παξάλνκεο ρξήζεο. Με ηελ επθαηξία πνπ κνπ δίλεηαη κέζα απφ απηφ ην εγρεηξίδην, ζα ήζεια λα εθθξάζσ ηα ζεξκά κνπ ζπγραξεηήξηα γηα ην αμηφινγν θαη πνιχπιεπξν θνηλσληθφ έξγν πνπ επηηεινχλ ε Πξφεδξνο θαη ηα κέιε ηνπ Κέληξν Πξφιεςεο «Πλνή» ζηα πιαίζηα ηεο έγθαηξεο παξέκβαζεο θαη ηεο νινθιεξσκέλεο ελεκέξσζεο ηνπ θνηλνχ.
Σελίδα 6 από 100
Με ηελ πίζηε φηη ε επαηζζεηνπνίεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαη ηνπ καζεηηθνχ καο πιεζπζκνχ πάλσ ζε ζέκαηα αζθαινχο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ, απνηειεί ηε κφλε απνηειεζκαηηθή θαη παηδαγσγηθά νξζή κέζνδν γηα ηελ πηνζέηεζε πγηψλ ζηάζεσλ δσήο, ραηξεηίδσ απηή ηελ πξσηνβνπιία. Γηαηί ε γλψζε είλαη δχλακε, ή, φπσο έγξαςε ν Αλξί Λαθνξληέξ «ε γλψζε είλαη ην κάηη πνπ θηιάεη, πνπ εξεπλά, πνπ ζπγθξίλεη, πνπ ζθέθηεηαη…».
Δπηζηξνθή ζηα Πεξηερφκελα
Σελίδα 7 από 100
1. Ππόλογορ ησλ νθία Κηζηάλε, Κιηληθή Φπρνιφγνο (M.Sc.), Δπηζηεκνληθά Τπεχζπλε ηνπ Κέληξνπ Πξφιεςεο «Πλνή» Γέζπνηλα ακνζξαθή, Κνηλσληθή Λεηηνπξγφο, ηέιερνο Πξφιεςεο ηνπ Κέληξνπ Πξφιεςεο «Πλνή» Καλείο δελ ακθηζβεηεί φηη ζηηο κέξεο καο ην δηαδίθηπν είλαη έλα απφ ηα πην ζεκαληηθά επηηεχγκαηα ηνπ πεξαζκέλνπ αηψλα θαη απνηειεί έλα εμαηξεηηθά ρξήζηκν εξγαιείν γηα κηθξνχο θαη κεγάινπο. Ζ ρξήζε ηνπ αιιά θαη ε ρξεζηκφηεηά ηνπ είλαη κεγάιε, φιν θαη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη αλαθαιχπηνπλ ηηο δπλαηφηεηέο ηνπ, κπαίλνπλ ζε έλα λέν ηξφπν δσήο θαη επηθνηλσλίαο, πνπ λαη κελ εμππεξεηεί αιιά θαη δεκηνπξγεί ζπλαληήζεηο κε πξφζσπα, πξάγκαηα, πιεξνθνξίεο, ηξφπνπο δηαζθέδαζεο. Ζ λέα ηερλνινγία καο δίλεη πξαγκαηηθά ηε δπλαηφηεηα λα καζαίλνπκε πξάγκαηα, πνπ δελ ζα ηα ζπλαληνχζακε παιαηφηεξα, παξά κφλν αλ ηαμηδεχακε γηα λα ηα αλαθαιχςνπκε, καο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα επηθνηλσλνχκε ζπζηεκαηηθά κε έλαλ θίιν καο ζην εμσηεξηθφ, πνπ δπζθνιεπφκαζηε ή δελ κπνξνχκε λα ηνλ επηζθεθηνχκε. Ζ αιήζεηα είλαη φηη ηψξα έρνπκε ηε δπλαηφηεηα λα γλσξίδνπκε έλα θνκκάηη ηεο Σελίδα 8 από 100
πξαγκαηηθφηεηάο ηνπ, απηφ πνπ ζέιεη λα καο δείμεη ή απηφ, πνπ ζέιεη λα καο ηνλίζεη…. Σελ ψξα, πνπ ζπλνκηινχκε καδί κε ην αγαπεκέλν καο πξφζσπν. Όιεο απηέο νη πιεξνθνξίεο θαη νη δπλαηφηεηεο είλαη ειθπζηηθέο θαη ηδηαίηεξα ελδηαθέξνπζεο, σζηφζν θάπνηεο απφ απηέο ελέρνπλ ζεκαληηθνχο θηλδχλνπο, πνπ δελ είλαη γλσζηνί απφ ηνπο ρξήζηεο ηνπ, ηδηαίηεξα ηνπο λένπο ή εθείλνπο, πνπ δελ έρνπλ θαιή γλψζε ησλ ζχγρξνλσλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ θαη δεδνκέλσλ. Οη πξνθιήζεηο ηεο δσήο έρνπλ πιεζχλεη θαη καδί ε αλάγθε γηα θαιή γλψζε φισλ ησλ λέσλ δεδνκέλσλ, πνπ ηηο δεκηνπξγνχλ. Γνλείο , εθπαηδεπηηθνί, εηδηθνί ςπρηθήο πγείαο έρνπλ μεθηλήζεη λα αλεζπρνχλ γηα ηε ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο, απφ ηνπο λένπο θαη ηνπο εθήβνπο, είηε γηαηί , φπσο ππνζηεξίδνπλ « απνζπά πνιχ ρξφλν απφ ηε δσή ηνπο» είηε γηαηί φπσο αλαθέξνπλ «ηα παηδηά δελ θάλνπλ θαιή ( ρξήζε ) δηεξεχλεζε ηνπ ηζηνηφπνπ» θαη πεξπαηνχλ ζε επηθίλδπλνπο δξφκνπο. πγρξφλσο νη εηδηθνί ςπρηθήο πγείαο εξρφκαζηε φιν θαη πην ζπρλά αληηκέησπνη κε κηα λέα δηαηαξαρή, ηνλ εζηζκφ απφ ην δηαδίθηπν ε νπνία θαιχπηεη έλα θάζκα ζπκπεξηθνξψλ θαη πξνβιεκάησλ ειέγρνπ ησλ παξνξκήζεσλ. Ζ εμάξηεζε απνηειεί έλαλ ςπρνινγηθφ κεραληζκφ, πνπ νη ξίδεο ηνπ αθνξνχλ ηελ πξψηκε παηδηθή ή βξεθηθή ειηθία. Παιαηφηεξα Σελίδα 9 από 100
είρε ζπλδεζεί θαηά θχξην ιφγν κε ηε ρξήζε νπζηψλ. Δθείλν, πνπ αιιάδεη ζηηο κέξεο καο φηαλ κηιάκε γηα εμάξηεζε είλαη ην αληηθείκελν, πνπ ηψξα εθηφο απφ ηηο εμαξηεζηνγφλεο νπζίεο, έξρνληαη ζην πξνζθήλην ζπκπεξηθνξέο εμάξηεζεο απφ ηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή θαη ην δηαδίθηπν. Πξφθεηηαη γηα κηα λέα κνξθή δηαηαξαρήο, πνπ ζηελ επηζηεκνληθή θνηλφηεηα αξρίδεη ηψξα λα κειεηάηαη. Απ‘ φηη θαίλεηαη σζηφζν ηα θχξηα ζηνηρεία ηεο δηαηαξαρήο απηήο είλαη ε έιιεηςε ζε ζπλαηζζεκαηηθφ επίπεδν θαη ε κνλαμηά ζε αηνκηθφ επίπεδν. Ο ρξήζηεο απεπζχλεηαη ζ‘ έλα κέζν, ηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή, πνπ ηνπ δίλεη ηελ αίζζεζε φηη είλαη δίπια ζε θάπνηνλ. Αιήζεηα φκσο πφζν πξαγκαηηθά δίπια είλαη; Σν αλεζπρεηηθφ ζηνηρείν απηήο ηεο δηαηαξαρήο πέξα απφ ηελ θιηληθή ηνπ εηθφλα είλαη ε ζπκπεξηθνξά ηνπ ρξήζηε ε νπνία δηαηαξάζζεη ηελ θαζεκεξηλφηεηα ηνπ αιιά θαη ηε δσή κε ηνπο γχξσ ηνπ. Σν δηαδίθηπν θαη ν ππνινγηζηήο αξρίδεη λα απνθηά κεγαιχηεξε πξνηεξαηφηεηα ζε ζρέζε κε ηε δσή ηνπ κε ηνπο θίινπο, ηελ νηθνγέλεηα, ηελ εξγαζία θαη θπξηαξρεί ηφζν, πνπ δελ ζέιεη λα ην απνρσξηζηεί γηα θαλέλαλ ιφγν. Με ηελ επθαηξία ηεο Ζκεξίδαο κε ζέκα: « Γηαδίθηπν θαη Παγίδεο» θάλεθε ε αλάγθε λα δεκηνπξγήζνπκε φινη καδί εθπαηδεπηηθνί θαη εηδηθνί ςπρηθήο πγείαο έλα εγρεηξίδην γηα ηελ αζθαιή ρξήζε ηνπ. Δίλαη θάηη, πνπ
Σελίδα 10 από 100
ην δεηάλε νη γνλείο, νη εθπαηδεπηηθνί, φινη εθείλνη, πνπ έξρνληαη ζε άκεζε επαθή κε εθήβνπο θαη λένπο. Με ην παξφλ εγρεηξίδην αξρηθά δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνλ αλαγλψζηε λα θαηαλνήζεη ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ θαη ηξφπνπο αμηνπνίεζεο ηνπ. Γίλεηαη κηα εθηελήο αλαθνξά ζην πψο κπνξεί λα ην ρξεζηκνπνηήζεη, πξνθεηκέλνπ λα εθπαηδεπηεί, λα πιεξνθνξεζεί, λα επηθνηλσλήζεη, λα δηαζθεδάζεη. ην δεχηεξν θεθάιαην κπνξεί λα ελεκεξσζεί απφ καξηπξίεο ησλ ίδησλ ησλ καζεηψλ γηα ηηο θαηαζηάζεηο, πνπ έρνπλ ζπλαληήζεη θαηά ηελ πινήγεζε ηνπο ζην δηαδίθηπν. Αλαθέξνληαη ζην πψο ρξεζηκνπνηνχλ ην δηαδίθηπν γηα λα θνηλσληθνπνηεζνχλ, λα παίμνπλ, λα θάλνπλ γλσξηκίεο, λα δηθηπσζνχλ. Δπίζεο αλαθέξνληαη κε ζπγθεθξηκέλα παξαδείγκαηα ζε θαηαζηάζεηο εθθνβηζκνχ, πνπ ζπλάληεζαλ νη ίδηνη ή θάπνηνη θίινη ηνπο θαηά ηελ πινήγεζε ηνπο. ην ηξίην θεθάιαην παξαηίζεληαη επηζηεκνληθά δεδνκέλα ζρεηηθά κε ηνλ εθθνβηζκφ θαη ηελ παξελφριεζε ζην δηαδίθηπν, φπσο νξηζκνί θαη εξεπλεηηθέο αλαθνξέο γηα αληίζηνηρα θαηλφκελα ζηελ Διιάδα θαη ζην εμσηεξηθφ.
Σελίδα 11 από 100
ην ηέηαξην θεθάιαην βιέπνπκε πην δηεμνδηθά ηε λέα κνξθή εμάξηεζεο κε αλαιπηηθή αλαθνξά ζε νξηζκνχο, πξνηεηλφκελα δηαγλσζηηθά θξηηήξηα θαζψο θαη ζηελ αηηηνινγία εκθάληζεο ηεο δηαηαξαρήο ζε αηνκηθφ θαη θνηλσληθφ επίπεδν. Δπίζεο δίλνληαη ηα ζεκάδηα, πνπ πξέπεη λα ιάβνπλ ππφςε νη ζπγγελείο ηνπ αηφκνπ, πνπ ππνπηεχνληαη φηη κπνξεί λα παξνπζηάδεη ηε ζπγθεθξηκέλε δηαηαξαρή θαζψο νη ζπλέπεηεο απηήο ζε ςπρνινγηθφ θαη ζσκαηηθφ επίπεδν. Σέινο ην εγρεηξίδην θιείλεη κε πξνηάζεηο, πξνθεηκέλνπ ν αλαγλψζηεο λα ην ρξεζηκνπνηεί κε αζθάιεηα θαη λα αμηνπνηεί κέζα ζε ινγηθά φξηα ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ. Γίλνληαη ζπγθεθξηκέλεο πξνηάζεηο ζε γνλείο γηα ηελ αζθαιή ρξήζε ηνπ απφ ηα παηδηά ηνπο. Δπίζεο παξέρνληαη πιεξνθνξίεο θαη γηα ελήιηθεο, πξνθεηκέλνπ λα κελ πέζνπλ ζχκαηα ππνθινπψλ, χπνπησλ κελπκάησλ , ηψλ, ελνριεηηθήο αιιεινγξαθίαο, νηθνλνκηθήο εμαπάηεζεο θ.η.ι. Ο αλαγλψζηεο ζα πξνβιεκαηηζηεί θαη ζα νπιηζηεί κε γλψζε. Έρεηε ινηπφλ ζηα ρέξηα ζαο έλα εγρεηξίδην, πνπ ζαο επηηξέπεη λα ην αμηνπνηήζεηε κε πνιιαπινχο ηξφπνπο σο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ, γνλέαο, εθπαηδεπηηθφο ή επαγγεικαηίαο, πνπ έξρεηαη ζε επαθή κε παηδηά θαη εθήβνπο. Δπηζηξνθή ζηα Πεξηερφκελα Σελίδα 12 από 100
2. Γςναηόηηηερ και οθέλη ηος διαδικηύος. ηνπ Γεκήηξε Βακβαθά, εθπαηδεπηηθνχ Πιεξνθνξηθήο, Ν. Λέζβνπ Πσο κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην δηαδίθηπν ψζηε λα καο βνεζήζεη αιιά θαη πσο κπνξνχκε λα βνεζήζνπκε άιινπο. ην δηαδίθηπν ππάξρνπλ πάλσ απφ δχν δηζεθαηνκκχξηα ρξήζηεο, πνπ ζεκαίλεη φηη πεξίπνπ ην έλα ηξίην ηνπ παγθφζκηνπ πιεζπζκνχ ρξεζηκνπνηεί ην δηαδίθηπν. Ο αξηζκφο απηφο είλαη πνιχ κεγάινο, ηδηαίηεξα αλ ιάβνπκε ππ‘φςηλ καο φηη ν αληίζηνηρνο αξηζκφο πξηλ απφ 10 ρξφληα ήηαλ πεξίπνπ ηξηαθφζηα πελήληα εθαηνκκχξηα ρξήζηεο. Δπίζεο, ζην δηαδίθηπν ππάξρνπλ πεξίπνπ έλα ηξηζεθαηνκκχξηα ζειίδεο. Δλδεηθηηθφ ηνπ φγθνπ ησλ δεδνκέλσλ πνπ πεξηέρνληαη ζην δηαδίθηπν είλαη φηη ην έηνο 2010 πξνζηέζεθε πιεξνθνξία, ίζε κε απηή πνπ έρεη παξαρζεί ζηελ ηζηνξία ηεο αλζξσπφηεηαο. Απηή ε πιεξνθνξία είλαη δηαζέζηκε ζε πνιιέο δηαθνξεηηθέο κνξθέο, (εηθφλεο, βίληεν, θείκελα θ.α.) ελψ ε πινήγεζε ζε απηή πξνυπνζέηεη ηελ ρξήζε εξγαιείσλ αλαδήηεζεο (google θ.α.). Ο ιφγνο γηα ηνλ νπνίν έρεη δηαδνζεί ηφζν γξήγνξα ην δηαδίθηπν, είλαη ε επθνιία ηεο πξφζβαζεο ζε απηφ θαη ηεο ρξήζεο ηνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην κφλν πνπ απαηηείηαη γηα ηελ ζχλδεζε ζε απηφ, είλαη νπζηαζηηθά ε χπαξμε ηειεθσληθήο γξακκήο θαη έλαο ππνινγηζηήο. ε Σελίδα 13 από 100
φιν ηνλ θφζκν πηα, ππάξρνπλ εηαηξείεο πνπ παξέρνπλ πξφζβαζε ζε απηφ, ελψ δελ απαηηείηαη ε παξαθνινχζεζε θάπνηνπ ηδηαίηεξνπ ζεκηλαξίνπ γηα λα κάζεη θαλείο πψο λα ην ρξεζηκνπνηεί. Σν δηαδίθηπν πεξηιακβάλεη εθαηνκκχξηα δίθηπα ππνινγηζηψλ: ηδησηηθά, δεκφζηα, αθαδεκατθά, νξγαληζκψλ θαη θξαηηθά.
Δηθφλα 1 (ηαηηζηηθά ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ) ηνλ παξαπάλσ πίλαθα θαίλεηαη ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ αλά ήπεηξν αιιά θαη ηνπ Facebook (πνπ είλαη ην γλσζηφηεξν εξγαιείν θνηλσληθήο δηθηχσζεο, ζην δηαδίθηπν- πεξίπνπ έλαο ζηνπο ηέζζεξηο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ ην ρξεζηκνπνηνχλ). Σελίδα 14 από 100
2.1 Δθπαίδεπζε Σν δηαδίθηπν ρξεζηκνπνηείηαη πάξα πνιχ ζηελ κάζεζε ζηελ ηξηηνβάζκηα θαη δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε αιιά θαη ζε πνιιέο επηρεηξήζεηο αλά ηνλ θφζκν. Οη ηάμεηο κπνξνχλ λα είλαη εηθνληθέο, κε πνιινχο ζπκκεηέρνληεο αλά ηνλ θφζκν, νη νπνίνη απιά έρνπλ κηα ζχλδεζε ζην δηαδίθηπν, ή κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ην δηαδίθηπν σο κέζν πιεξνθφξεζεο θαη αληαιιαγήο γλψζεσλ. Παξαδείγκαηα ηέηνηαο ρξήζεο θαίλνληαη ζηηο παξαθάησ εηθφλεο.
Σελίδα 15 από 100
ηελ εηθφλα 2 θαίλεηαη έλα παξάδεηγκα ηειε-δηάζθεςεο, φπνπ πνιινί εθπαηδεπφκελνη κπνξνχλ λα παξαθνινπζήζνπλ κηα δηάιεμε απφ νπνπδήπνηε θη αλ βξίζθνληαη ζηνλ θφζκν, εμππεξεηψληαο ηελ δηάρπζε ηεο γλψζεο ζε πνιινχο αλζξψπνπο.
Δηθφλα 2 (ηειε-δηάζθεςε)
Σελίδα 16 από 100
ηελ εηθφλα 3 θαίλεηαη έλα παξάδεηγκα δηακνηξαζκνχ ηεο επηθάλεηαο εξγαζίαο ηνπ ρξήζηε, φπνπ δηεπθνιχλεηαη ε ζπλεξγαζία θαη ππνζηήξημε εθπαηδεπφκελσλ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ.
Δηθφλα 3 (Γηακνηξαζκφο επηθάλεηαο εξγαζίαο)
Γεληθφηεξα, είλαη απεξηφξηζηεο νη ρξήζεηο ηνπ δηαδηθηχνπ ζε φηη αθνξά ηελ εθπαίδεπζε, θαζψο θέξλεη ηνπο αλζξψπνπο φινπ ηνπ πιαλήηε θνληά, κε ηελ ρξήζε απιψλ κέζσλ.
Σελίδα 17 από 100
2.2 Πιεξνθόξεζε Σν δηαδίθηπν έθεξε ηελ επαλάζηαζε ζηελ πιεξνθφξεζε, θαζψο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, είλαη δπλαηή ε ελεκέξσζε γηα νηηδήπνηε ζπκβαίλεη ζηνλ θφζκν. Γίλεηαη έλα βήκα έθθξαζεο γηα νπνηνλδήπνηε δηαζέηεη πξφζβαζε ζε απηφ, είηε απηφ είλαη κηα πνιπεζληθή εηαηξεία είηε είλαη έλαο απιφο πνιίηεο. Έηζη, είλαη δπλαηή ε πιεξνθφξεζε απφ πνιιέο θαη δηαθνξεηηθέο πεγέο, γηα νηηδήπνηε ελδηαθέξεη θάζε πνιίηε αιιά θαη ε ζπκκεηνρή ζηελ παξαγσγή θαη δηάζεζε ηεο γλψζεο. Με ηα θαηάιιεια εξγαιεία, κπνξεί θαλείο λα κεηαθξάζεη νηηδήπνηε ππάξρεη ζην δηαδίθηπν θαη έηζη λα έρεη πξφζβαζε ζε ζειίδεο πνπ δελ είλαη γξακκέλεο απνθιεηζηηθά ζηελ γιψζζα πνπ νκηιεί. Δλδεηθηηθφ είλαη ην γεγνλφο πσο ζην δηαδίθηπν είλαη εχθνιν λα βξνχκε πεξηζζφηεξεο απφ 5.000 θαζεκεξηλέο εθεκεξίδεο, ζε δηάθνξεο γιψζζεο, φπνπ ελαπφθεηηαη ζηνλ θάζε ρξήζηε, ε αμηνιφγεζε θαη ρξήζε ηνπο. Παξαδείγκαηα εηδεζενγξαθηθψλ ηζηνζειίδσλ είλαη ην www.in.gr, ην www.cnn.com θαη ην www.bbc.co.uk.
Σελίδα 18 από 100
Δηθφλα 4 (Δηδεζενγξαθηθέο ηζηνζειίδεο) Βέβαηα, παξέρνληαη θαη εγθπθινπαηδηθέο γλψζεηο απφ δηάθνξνπο νξγαληζκνχο, φπνπ θαλείο κπνξεί λα πινεγεζεί ζε ρηιηάδεο δηαθνξεηηθέο πεγέο γλψζεηο, κε πην γλσζηή απηή ηνπ www.wikipedia.org φπνπ εθαηνκκχξηα ρξήζηεο αλά ηνλ θφζκν ελεκεξψλνληαη θαη ζπλεηζθέξνπλ ζε κηα απφ ηηο κεγαιχηεξεο εγθπθινπαίδεηεο πνπ έρνπλ πνηέ δεκηνπξγεζεί.
Σελίδα 19 από 100
Δηθφλα 5 (Wikipedia) Γηα λα κπνξέζεη θαλείο λα πινεγεζεί ζηελ απέξαληε πεγή ελεκέξσζεο θαη πιεξνθνξίαο πνπ είλαη ην δηαδίθηπν, ρξεηάδνληαη βέβαηα θαη ηα θαηάιιεια εξγαιεία αλαδήηεζεο, φπσο είλαη ν ηζηφηνπνο ηεο google. Σν www.google.com είλαη ν πην δηάζεκνο ηζηφηνπνο ηνπ δηαδηθηχνπ, κε δηζεθαηνκκχξηα επηζθέςεηο θάζε ρξφλν θαη πξνζθέξεη έλαλ απιφ ηξφπν εχξεζεο ηνπ ηζηφηνπνπ πνπ αλαδεηνχκε. Δμάιινπ, ζην δηαδίθηπν κπνξεί θαλείο λα βξεη ηελ απάληεζε γηα ζρεδφλ νπνηαδήπνηε εξψηεζε θη αλ έρεη.
Σελίδα 20 από 100
Δηθφλα 6 (Google) 2.3 Δπηθνηλσλία Έλαο απφ ηνπο θπξηφηεξνπο ιφγνπο ρξήζεο θαη εμάπισζεο ηνπ δηαδηθηχνπ, είλαη νη απεξηφξηζηεο δπλαηφηεηεο επηθνηλσλίαο πνπ πξνζθέξεη. Υξεζηκνπνηψληαο κηα ζεηξά απφ εξγαιεία ηνπ δηαδηθηχνπ, κπνξεί θαλείο λα επηθνηλσλήζεη κε νπνηνλδήπνηε άιιν ρξήζηε ή αθφκε θαη κε αλζξψπνπο πνπ δελ έρνπλ πξφζβαζε ζε απηφ. Δίλαη κεγάιεο άιισζηε νη αιιαγέο πνπ έρεη επηθέξεη ην δηαδίθηπν ζηηο ζχγρξνλεο θνηλσλίεο, φπνπ ε απνμέλσζε θαη έιιεηςε επηθνηλσλίαο παίδνπλ νινέλα θαη πην πξσηαξρηθφ ξφιν. Πην ζπγθεθξηκέλα, δηεπθνιχλεηαη ε θνηλσληθή Σελίδα 21 από 100
δηθηχσζε, ε δεκηνπξγία θαη ζπλεξγαζία νκάδσλ κε θνηλά ελδηαθέξνληα (εξγαζία, κνπζηθή, ηερλνινγία θ.α.) θαη ε απξφζθνπηε επηθνηλσλία κεηαμχ αλζξψπσλ απφ φιν ηνλ θφζκν. Πην ζπγθεθξηκέλα, πνιιέο θνηλσληθέο νκάδεο θαη νξγαληζκνί, κπνξνχλ λα πξνβάιινπλ ην έξγν ηνπο θαη λα εμαπισζνχλ ζε κεγαιχηεξα αθξναηήξηα, κε ηελ δηαθήκηζε θαη ελεκέξσζε κέζσ ηνπ ηζηφηνπνπ ηνπο. Δίλαη ιίγνη νη νξγαληζκνί αιιά θαη νη θνηλσληθέο νκάδεο, παγθνζκίσο, πνπ δελ δηαηεξνχλ θάπνηα παξνπζία ζην δηαδίθηπν.
Σελίδα 22 από 100
Δηθφλα 7 (Ννκαξρηαθή Απηνδηνίθεζε Λέζβνπ) Ζ επηθνηλσλία αιιά θαη ε θνηλσληθή δηθηχσζε, έρεη θαηά πνιχ βειηησζεί κε ηελ ρξήζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ, ελφο απινχ θαη δσξεάλ ηξφπνπ απνζηνιήο κελπκάησλ αιιά θαη κηθξψλ αξρείσλ ππνινγηζηή, κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. Σν κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ αλζξψπσλ πνπ έρνπλ πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν, έρνπλ θαη δηθή ηνπο ειεθηξνληθή δηεχζπλζε, πνπ ηνπο δηεπθνιχλεη λα επηθνηλσλήζνπλ κε θίινπο, ζπγγελείο θαη ζπλεξγάηεο φπνπ θη αλ απηνί βξίζθνληαη. Μεξηθέο απφ ηηο πην ρξεζηκνπνηεκέλεο ππεξεζίεο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ, είλαη ηα www.hotmail.com, www.gmail.com θαη www.yahoo.com.
Σελίδα 23 από 100
Δηθφλα 8 (ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν- Gmail) ηεξηδφκελνο θαλείο ζηηο δπλαηφηεηεο ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ησλ ππνδνκψλ πνπ ην ππνζηεξίδνπλ, κπνξεί λα επηθνηλσλήζεη κε θίινπο θαη ζπλεξγάηεο, κε ηελ ρξήζε νπηηθν-αθνπζηηθψλ κέζσλ, φπσο δηαζέηνπλ ηα Σελίδα 24 από 100
πξνγξάκκαηα skype, msn θ.α. Γηεπθνιχλεηαη έηζη ε ζπλεξγαζία, ε κάζεζε θαη ε γεληθφηεξε επηθνηλσλία κεηαμχ αλζξψπσλ πνπ έρνπλ θνηλά ελδηαθέξνληα, θάλνληαο θάηη πνπ πξηλ ειάρηζηα ρξφληα ζα ήηαλ πνιπέμνδν, έσο θαη αδχλαην.
Δηθφλα 9 (επηθνηλσλία κέζσ Skype) Ζ πην γνξγά αλαπηπζζφκελε ππεξεζία ηνπ δηαδηθηχνπ, είλαη νη ηζηνζειίδεο πνπ παξέρνπλ θνηλσληθή δηθηχσζε, κε πην δηάζεκε απηή ηνπ Facebook (www.facebook.com), φπνπ παξέρεηαη ζηνπο ρξήζηεο θπξίσο ε Σελίδα 25 από 100
δπλαηφηεηα δηαηήξεζεο θαη επέθηαζεο ηνπ θνηλσληθνχ ηνπο πεξίγπξνπ. Σν Facebook, αλαπηχζζεηαη ξαγδαία απφ ην 2004 φηαλ θαη δεκηνπξγήζεθε θαη αξηζκεί ήδε πεξίπνπ εμαθφζηα εθαηνκκχξηα ρξήζηεο, δειαδή θάηη παξαπάλσ απφ ην έλα ηέηαξην ηνπ αξηζκνχ ησλ ρξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ.
Δηθφλα 10 (θνηλσληθή δηθηχσζε-Facebook)
Σελίδα 26 από 100
2.4 Γηαζθέδαζε Άπεηξεο είλαη νη ρξήζεηο ηνπ δηαδηθηχνπ, ζε φηη αθνξά ηελ δηαζθέδαζε, θαζψο νη πεξηζζφηεξνη πνπ έρνπλ πξφζβαζε ζε απηφ, βιέπνπλ ηαηλίεο, αθνχλ κνπζηθή, παίδνπλ δηαδηθηπαθά παηρλίδηα, δηαβάδνπλ πεξηνδηθά κε πνηθίιε ζεκαηνινγία θ.α.
Δηθφλα 11 (Πξνβνιή ηαηληψλ κε ηελ ρξήζε ηνπ YouTube)
Σελίδα 27 από 100
Δηθφλα 12 (Ζιεθηξνληθά παηρλίδηα ζην δηαδίθηπν) 2.5 Ηιεθηξνληθέο αγνξέο θαη πσιήζεηο εκαληηθνί είλαη νη φγθνη ρξεκάησλ πνπ δηαθηλνχληαη κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ, εηδηθφηεξα κέζσ ειεθηξνληθψλ θαηαζηεκάησλ, απφ ηα νπνία κπνξεί θαλείο λα πξνκεζεπηεί νηηδήπνηε. Καζεκεξηλά πξνζηίζεληαη εθαηνληάδεο επηρεηξήζεηο ζηελ ιίζηα επηρεηξήζεσλ ηνπ δηαδηθηχνπ, πξνζπαζψληαο λα δηεθδηθήζνπλ ην κεξίδην ηεο αγνξάο πνπ ηνπο αλαινγεί. Σν δηαδίθηπν απνηειεί έλα ηδηαίηεξα ρξήζηκν εξγαιείν δηαθήκηζεο θαη δηάζεζεο πξντφλησλ, θαζψο νη αθηίλα εκβέιεηαο κηαο επηρείξεζεο είλαη απεξηφξηζηε. Σν θφζηνο δεκηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο ελφο ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο είλαη πνιχ κηθξφ, ζε ζρέζε κε ηα Σελίδα 28 από 100
πξνζδνθψκελα θέξδε εηδηθά γηα επηρεηξήζεηο πνπ απεπζχλνληαη ζε έλα επξχ θνηλφ. Ο ηνκέαο ηεο δηαθήκηζεο ζην δηαδίθηπν, είλαη ηδηαίηεξα εμειηζζφκελνο, θαζψο είλαη εθηθηή ε εμαηνκίθεπζε ησλ Μεξηθά παξαδείγκαηα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα είλαη ηα e-bay.com (δεκνπξαζίεο εθαηνκκπξίσλ πξντφλησλ), Amazon.co.uk (ην κεγαιχηεξν δηαδηθηπαθφ βηβιηνπσιείν) θαη Nike.com (πψιεζε αζιεηηθψλ πξντφλησλ).
Δηθφλα 13 (Πσιήζεηο κέζσ δηαδηθηχνπ- Amazon)
Δπιζηποθή ζηα Πεπιεσόμενα Σελίδα 29 από 100
2.6 Βηβιηνγξαθία: 1. 2. 3.
^ "Internet, n.". Oxford English Dictionary (Draft ed.). March 2009. ^ "Internet History". Living Internet site. Retrieved 2010-03-10. ^ "Electronic post for switching data." Timothy Johnson. New Scientist. May 13, 1976 4. ^ Vinton Cerf; Bernard Aboba (1993). "How the Internet Came to Be". 5. ^ Coffman, K. G; Odlyzko, A. M. (1998-10-02) (PDF). The size and growth rate of the Internet. AT&T Labs. 6. ^ Comer, Douglas (2006). The Internet book. Prentice Hall. p. 64. ISBN 0132335530. 7. ^ "World Internet Users and Population Stats". Internet World Stats. Miniwatts Marketing Group. 2010-06-30. 8. ^ "Internet users in BRICI countries set to double by 2015". International Business Times — IBTIMES.com. 2010-09-01. 9. ^ "YouTube Fact Sheet". YouTube, LLC. 10. ^ Internet World Stats, updated for 30 June 2010. 11. ^ World Internet Usage Statistics News and Population Stats updated for 30 June 2010. 12. ^ Carole Hughes, Boston College (1999-01-01). "The relationship of use of the Internet and loneliness among college students". Escholarship.bc.edu.
Σελίδα 30 από 100
3. Οι έθηβοι και οι καηαζηάζειρ πος μποπούν να ζςνανηήζοςν καηά ηην πλοήγηζη ηοςρ ζηο διαδίκηςο (internet) ηνπ Υξηζηφθνξνπ Μνπξνπγηάλλε, θαζεγεηή Πιεξνθνξηθήο ηνπ Ν. Λέζβνπ 3.1 Δηζαγσγή Σνλ Γεθέκβξε ηνπ 2010, 82 καζεηέο ηεο Α‘ Λπθείνπ ηνπ 5νπ Γεληθνχ Λπθείνπ Μπηηιήλεο απάληεζαλ ζε εξσηεκαηνιφγην γηα ηελ ρξήζε ηνπ Ζ/Τ θαη ηνπ Internet. Ζ πξψηε εξψηεζε είρε ζέκα λα γξάςνπλ 4 – 5 εξσηήζεηο/ απαληήζεηο κε ζέκα ηελ ρξήζε ηνπ Ζ/Τ θαη ηνπ Internet. Ζ δεχηεξε εξψηεζε είρε ζέκα λα αλαπηχμνπλ ζε κηα – δχν παξαγξάθνπο θάηη πνπ έρεη ζπκβεί ζε απηνχο ή ζε θάπνηνλ ζπγγελή, θίιν ή γλσζηφ ηνπο θαηά ηελ πινήγεζε ηνπο ζην Internet. Εεηήζεθε απφ ηνπο καζεηέο λα απνκαθξπλζνχλ ν έλαο απφ ηνλ άιινλ ζηα ζξαλία θαη λα κελ δείμνπλ ζηνπο δηπιαλνχο ηνπο ην ηη γξάςαλε θαη ζην ηέινο λα δηπιψζνπλ θαη λα παξαδψζνπλ ηαπηφρξνλα φινη καδί ηηο απαληήζεηο ηνπο. Ώζηε λα έρνπλ ηελ «άλεζε» λα κεηαθέξνπλ ζην ραξηί ηελ «ηζηνξία» πνπ ηνπο ζπλέβε ή άθνπζαλ, επίζεο ηνπο δεηήζεθε αλ δελ έρνπλ θάπνην γεγνλφο λα κελ γξάςνπλ ηίπνηα (απ ην λα γξάςνπλ κηα θαληαζηηθή ηζηνξία).
Σελίδα 31 από 100
3.2 Δξσηήζεηο θαη απαληήζεηο θαηά ηελ πινήγεζε ζαο ζην internet Όινη νη καζεηέο πνπ εξσηήζεθαλ έρνπλ Ζ/Τ θαη ζχλδεζε ζην Internet ζην ζπίηη ηνπο εθηφο απφ 2 πνπ επηζθέπηνληαη net cafe. Έλα αληηπξνζσπεπηηθφ δείγκα απφ ηηο εξσηήζεηο/ απαληήζεηο πνπ ηέζεθαλ απφ απηνχο ηνπο ίδηνπο ζα δνχκε παξαθάησ.
Σελίδα 32 από 100
Δξ. : Πφζεο ψξεο θαζφζαζηε κπξνζηά ζηνλ Ζ/Τ; Απ. : 1 – 2 ψξεο ηελ εκέξα. Δξ. : Έρεηε πνηέ μεραζηεί κπξνζηά ζηελ νζφλε; Απ. : Ναη. Δξ. Γηαηί ρξεζηκνπνηείηαη ηνλ Ζ/Τ (δελ πεξηιακβάλεη ε εξψηεζε ην Internet); Απ. : Γηα γξάςηκν εξγαζηψλ ζε Word θαη PowerPoint θαη Off line παηρλίδηα. Δξ. : Υξεζηκνπνηείηαη ην Internet ; Απ. : Ναη (Όινη απάληεζαλ θαηαθαηηθά). Δξ. : Ση είδνπο/ θαηεγνξίεο ηζηφ – ηφπσλ επηζθέπηεζηε ; Απ. : Αλαδήηεζεο πιεξνθνξηψλ (Google), θνηλσληθήο δηθηχσζεο (Facebook, Hi5, Zoo, MSN), On line παηρληδηψλ (DotA, Lineage, Starcraft) Youtube (γηα λα αθνχλε/ βιέπνπλ ή λα θαηεβάδνπλ κνπζηθή), ηζηνηφπνπο γηα αζιεηηθή επηθαηξφηεηα, επίζεο ηζηφηνπνη γηα λα θαηεβάδνπλ παξάλνκν πιηθφ θαζψο θαη ζειίδεο πνξλνγξαθηθνχ πεξηερνκέλνπ. Δξ. : Έρεηο γλσξίζεη ρξήζηεο κέζσ ησλ παξαπάλσ ηζηφ – ηφπσλ; Απ. : Ναη (Οη πεξηζζφηεξνη θάλνπλ «ζχκκαρνπο» κέζσ ηνλ on line games θαη ζηελ ζπλέρεηα ηνπο πξνζζέηνπλ σο θίινπο ζην Facebook, ε απεπζείαο απφ θίινπο θηιψλ ηνπο ζην Facebook). Σελίδα 33 από 100
3.3 Καηαζηάζεηο πνπ κπνξνύλ λα ζπλαληήζνπλ νη έθεβνη θαηά ηελ πινήγεζε ηνπο ζην δηαδίθηπν (internet) ηνπο νγδφληα δχν καζεηέο πνπ απάληεζαλ ηηο εξσηήζεηο καο, νη είθνζη έλα απάληεζαλ φηη δελ έρνπλ ή δελ γλσξίδνπλ θάπνηα εκπεηξία πάλσ ζην εξψηεκα απηφ (ζρήκα 1).
50 40 30 20 10 0 ΔΞ/ΔΑ
1θ ΚΑΤ.
2θ ΚΑΤ.
3θ ΚΑΤ.
ΜΑΘΗΤΕΣ
Σελίδα 34 από 100
4θ ΚΑΤ.
5θ ΚΑΤ.
ηελ ζπλέρεηα νη ππφινηπνη καζεηέο θηιηξαξίζηεθαλ ζε πέληε θαηεγνξίεο – Η) Πξψηε θαηεγνξία ζε απηνχο πνπ θάζνληαη πνιιέο ψξεο κπξνζηά ζηελ νζφλε ηνπ Ζ/Τ. – ΗΗ) Φεχηηθνη (fake) ρξήζηεο θαη ελνριεηηθά ή απεηιεηηθά κελχκαηα. – ΗΗΗ) πλαληήζεηο κε αγλψζηνπο. – IV) Φεχηηθα email γηα θσδηθνχο. – V) Ηνί (Virus).
Σελίδα 35 από 100
ππώηη καηηγοπία Γέθα καζεηέο αλέθεξαλ φηη γλσξίδνπλ άηνκα (ζπγγελείο , ζπκκαζεηέο θίινπο θαη γλσζηνχο ηνπο) πνπ μέξνπλ έζησ θαη έλαλ πνπ έρεη μεραζηεί κπξνζηά ζηελ νζφλε ηνπ Ζ/Τ ηνπ γηα έλα ή πεξηζζφηεξα βξάδηα, εληχπσζε έθαλε ε ζπγγξαθή απφ έλαλ καζεηή γηα ηνλ 12ρξνλφ αδεξθφ ηνπ πνπ ήηαλ κπξνζηά ζε έλαλ Ζ/Τ απφ ην βξάδπ κέρξη ην πξσί ηεο επφκελεο εκέξαο (20:00 – 07:00). Δπίζεο, νξηζκέλνη καζεηέο αλέθεξαλ αιιαγή ζπκπεξηθνξάο απηψλ ησλ αηφκσλ, πνπ ζηακάηεζαλ λα ηξψλε ή έηξσγαλ πξφρεηξα γεχκαηα θαη επίζεο φηη δελ γπκλαδφηαλ. Έλα άιιν ζέκα ζε απηή ηελ θαηεγνξία ήηαλ έλαο πνιχ κηθξφο ρξήζηεο(ειηθηαθά) πνπ δελ γλψξηδε αγγιηθά, παηνχζε πάλσ ζε link κε παξάλνκεο ρξεψζεηο.
Σελίδα 36 από 100
δεύηεπη καηηγοπία Σξηάληα πέληε καζεηέο αλέθεξαλ ηζηνξίεο κε ζρέζε κε fake (ςεχηηθνπο) ινγαξηαζκνχο ηδηαίηεξα ζε ηζηφ- ηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο θαη chat rooms (Facebook, Ενν, Hi5, msn messenger θ.α. ), ηζηνξίεο πνπ άηνκα παξνπζηαδφηαλ κε ςεχηηθα ζηνηρεία (ειηθία, εκθάληζε, θνηλά ελδηαθέξνληα, θαη θχιν) θαη ή ζηέιλαλε ελνριεηηθά κελχκαηα κε πξνζβιεηηθφ, ζεμνπαιηθφ ή εηξσληθφ πεξηερφκελν (π.ρ. γηα ηελ εκθάληζε, ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξνζψπνπ ή ζσκαηηθφ βάξνο) ή απεηιεηηθά κελχκαηα γηα ηελ ζσκαηηθή ηνπο αθεξαηφηεηα. Δπίζεο αλαθέξζεθαλ θαη πνιιέο ηζηνξίεο πνπ νη πεξηζζφηεξεο ήηαλ απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο καζεηέο πνπ έιαβαλ κέξνο ζηελ έξεπλα, φηη ζε on line games πνιιέο θνξέο γηα «πιάθα» ζπκπαίρηεο ηνπο ή αληίπαινη (ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο άγλσζηνη ρξήζηεο) ρξεζηκνπνηνχζαλ πβξηζηηθέο εθθξάζεηο.
Σελίδα 37 από 100
ηπίηη καηηγοπία Γψδεθα καζεηέο αλέθεξαλ ηζηνξίεο γηα ζπλαληήζεηο κε αγλψζηνπο πνπ γλσξίζηεθαλ κέζσ ηνπ Internet ή κε γλσζηά άηνκα πνπ ηνπο είραλ παξνπζηαζηή σο άγλσζηνη γηα λα ηνπο δειεάζνπλ λα ηνπο γλσξίζνπλ «μαλά». ε απηή ηελ θαηεγνξία πξαγκαηηθά κπαίλνπκε ζηελ δηαδηθαζία ην ηη απ απηά είλαη αιεζηλφ θαη ηη φρη…. Αλαθέξζεθαλ γλσξηκίεο πνπ νδήγεζαλ ζε παξαβίαζε ζπηηηψλ, ζπλαληήζεηο πνπ νδήγεζαλ ζε θινπέο αληηθεηκέλσλ (θηλεηψλ θαη ρξεκάησλ), απφπεηξεο βηαζκνχ αθφκα θαη απηνθηνλίεο.
Σελίδα 38 από 100
ηέηαπηη καηηγοπία Γχν καζεηέο απάληεζαλ ζε αχηε ηελ θαηεγνξία, αλέθεξαλ ηζηνξίεο πνπ έρνπλ ζρέζε κε email πνπ έρνπλ ιάβεη απφ δηάθνξνπο ρξήζηεο θαη έρνπλ ζρέζε κε ηνπο θσδηθνχο ζηνπο ινγαξηαζκνχο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ θαη γηα ηελ αιιαγή απηψλ. πέμπηη καηηγοπία Γχν καζεηέο απάληεζαλ ζε απηή ηελ θαηεγνξία, γηα θάπνηνλ ηφο (virus) ή θάπνην πξφγξακκα πνπ ην έζηεηιαλ γηα πιάθα ζε θάπνηνλ ρξήζηε γηα λα ηνλ ηξνκάμνπλ φηη ζα ράζεη ηα αξρεία ηνπ Ζ/Τ ή θαη αθφκα ηνλ ίδην ηνλ Ζ/Τ απφ κηα νιηθή θαηαζηξνθή. πλνπηηθά θάπνηεο απφ ηηο ηζηνξίεο πνπ δηαβάζακε ήηαλ νη παξαθάησ : • Μηα καζήηξηα γπκλαζίνπ κέζσ ηνπ Hi5 γλψξηζε θάπνηνλ θαη απηφο θάπνηα ζηηγκή δήηεζε ην θηλεηφ κίαο θνηλήο θίιεο πνπ είραλ, ε ίδηα δελ ην γλψξηδε (ε απιά δελ ζέιεζε λα ηνπ ην δψζεη), απηφο ηελ απείιεζε θαη ζηελ ζπλέρεηα αλέβαζε video κε ηηο θσηνγξαθίεο ηεο ζην youtube κε ηίηιν φρη ηνλ πιένλ θφζκην. • Κάπνηα άγλσζηε έθαλε αίηεζε θηιίαο κέζσ ηνπ MSN Messenger, ζε θάπνηνλ καζεηή, απηφο ηελ δέρζεθε θαη απφ ηελ πξψηε κέξα Σελίδα 39 από 100
πνπ μεθίλεζαλ λα κηιάλε απηή ηνπ έθαλε αλήζηθεο πξνηάζεηο θαη απηφο ζηελ ζπλέρεηα έλησζε άβνια θαη ηελ δηέγξαςε. • Μαζεηήο θαηά ηελ δηάξθεηα on line παηρληδηνχ ηνλ έβξηζαλ θαη αληαπέδσζε κε ηνλ ίδην ηξφπν. • Μαζεηήο θαηά ηελ δηάξθεηα on line παηρληδηνχ ηνλ έβξηζαλ θαη αληαπέδσζε κε ηνλ ίδην ηξφπν. • Έλαο καζεηήο κέζσ Facebook γλψξηζε καζήηξηα απφ άιιε πεξηνρή ηεο Διιάδνο θαη κηινχζε θαζεκεξηλά καδί ηεο, θάπνηα ζηηγκή ρψξηζε απφ ηελ ζρέζε πνπ είρε 1 ρξφλν γηα απηήλ ηελ θνπέια, ζηελ ζπλερεία φκσο απηή μεθίλεζε λα δεηάεη θάξηεο γηα ην θηλεηφ ηεο, εθείλνο ηφηε μεθίλεζε λα ξσηάεη θνηλνχο θίινπο ζην FB θαη έκαζε φηη απηφο ν ινγαξηαζκφο ήηαλ fake (ςεχηηθνο). • Έλαο καζεηήο κέζσ ζειίδαο θνηλσληθήο δηθηχσζεο γλψξηζε ηελ «γπλαίθα ηεο δσήο »ηνπ, θάπνηα ζηηγκή αληάιιαμαλ θηλεηά, ζηελ πξψηε ζπλάληεζε βξέζεθε απέλαληη ζε κηα νιφθιεξε παξέα πνπ ηνπ πήξαλ ην θηλεηφ θαη ηα ρξήκαηα ηνπ.
Σελίδα 40 από 100
• Ο 12ρξνλνο αδεξθφο καζεηή θαζφηαλ ζπρλά 1-2 ψξεο κπξνζηά ζηνλ Ζ/Τ, θάπνηα κέξα θαζφηαλ απφ ηηο 8 ην βξάδπ κέρξη ηηο 7 ην πξσί, απηή ηελ πεξίνδν δελ έηξσγε ζσζηά θαη είρε ράζεη θηιά. • Κάπνηα καζήηξηα γλψξηζε θάπνηνλ ζπλνκήιηθν ηεο κέζσ ζειίδαο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, θάπνηα ζηηγκή ηεο δεηήζεθε λα βξεζνχλε απφ θνληά, κηα θίιεο ηεο είπε λα πξνζέρεη, ζην ξαληεβνχ πνπ θαλφληζαλ πήγε απφ καθξηά, ζην ζεκείν απηφ ηελ πεξίκελε έλαο κεζήιηθαο θχξηνο, ε καζήηξηα έθπγε θαη ηνλ δηέγξαςε απφ ηελ ιίζηα επαθψλ ηεο. Αρ γςπίζοςμε λίγο ζηην ππώηη ιζηοπία …. • Μηα καζήηξηα γπκλαζίνπ κέζσ ηνπ Hi5 γλψξηζε θάπνηνλ θαη απηφο θάπνηα ζηηγκή δήηεζε ην θηλεηφ κίαο θνηλήο θίιεο πνπ είραλ, ε ίδηα δελ ην γλψξηδε (ε απιά δελ ζέιεζε λα ηνπ ην δψζεη), απηφο ηελ απείιεζε θαη ζηελ ζπλέρεηα αλέβαζε video κε ηηο θσηνγξαθίεο ηεο ζην youtube κε ηίηιν φρη ηνλ πιένλ θφζκην. Μπνξψ εγψ πξνζσπηθά λα ζαο ζπλερίδσ ηελ ηζηνξία απηή… Όλησο ε ηζηνξία είλαη ππαγμαηική θαη ε καζήηξηα απηή άλεθε ζην καζεηηθφ δπλακηθφ ηνπ ζρνιείν κνπ, κεηά απφ ελεκέξσζε κνπ απφ ηελ ίδηα ηελ ελεκέξσζα λα αθνινπζήζεη κηα ζπγθεθξηκέλε δηαδηθαζία γηα λα δεηήζεη
Σελίδα 41 από 100
λα θαηέβεη ην video απφ ην youtube (email επηθνηλσλίαο ζην youtube γηα θαηέβαζκα απηνχ ηνπ βίληεν-αξρείνπ). 3.4 Αλαθεθαιαίσζε Σν internet έρεη γίλεη θνκκάηη απφ ηε δσή καο, είλαη θπζηθή εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο θαη ηεο κεηάδνζεο ηεο πιεξνθνξίαο. Ζ ζσζηή ρξήζε ηνπ θαη ε απνθπγή δπζάξεζησλ «εθπιήμεσλ» ζα πξέπεη λα απνθεπρζεί κε ηελ θαηάιιειε ελεκέξσζε απ φινπο απηνχο πνπ γλσξίδνπλ θαη ρεηξίδνληαη ηελ ηερλνινγία. Θα πξέπεη θαη φινη εκείο λα ζέζνπκε αξρέο θαη λα ελεκεξσλφκαζηε ζπλέρεηα γηα θάζε επηθίλδπλε θαηάζηαζε. Ζ ελεκέξσζε δελ πξέπεη λα μεθηλήζεη απφ ηνπο έθεβνπο- καζεηέο αιιά απφ ηνπο γνλείο, ε ζσζηή ελεκέξσζή θαη ζηελ ζπλέρεηα ζπδήηεζε ζα βνεζήζεη πξψηα απηνχο λα θαηαλνήζνπλ έλα κέζν πνπ δελ ην …ε πνπ κάιινλ δελ πξφιαβαλ λα ην γλσξίζνπλ φζν θαιά γλσξίδνπλ ην απηνθίλεην ηνπο ή ηελ ηειεφξαζε ηνπο. Πξέπεη λα απνηξέςνπκε κέζα απφ αιεζηλά γεγνλφηα ηνπο εθήβνπο λα «δνθηκάζνπλ» θάηη πνπ ε πξντζηνξία απφ γεγνλφηα έρεη απνδείμεη φηη δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα ή θηλδχλνπο (π.ρ. γλσξηκία κε άηνκα πνπ δελ έρνπλ δεη πνηέ απφ θνληά) θ.α.. Δπηζηξνθή ζηα Πεξηερφκελα
Σελίδα 42 από 100
4. Κανόνερ καλήρ ζςμπεπιθοπάρ ζηο δια-δίκηςο (Network Etiquette – Netiquette) ηνπ Θάλνπ Μαλίθα, Δθπαηδεπηηθνχ Πιεξνθνξηθήο Ν. Λέζβνπ 4.1 Οξηζκόο Ο φξνο Netiquette πξνέξρεηαη απφ ηε ζχλζεζε ησλ ιέμεσλ Network θαη Etiquette. Πξφθεηηαη γηα ηνπο θαλφλεο πνπ δηέπνπλ ηελ θνηλσληθά απνδεθηή ζπκπεξηθνξά ζε έλα δίθηπν θαη θαη‘ επέθηαζε ζην δηαδίθηπν. Όπσο θάζε θνηλσλία ή έλσζε αλζξψπσλ, έηζη θαη ε θνηλφηεηα ηνπ δηαδηθηχνπ, πνπ απαξηίδεηαη απφ ηνπο πνιίηεο ηνπ δηαδηθηχνπ (netizens), δε ζα κπνξνχζε λα ιεηηνπξγήζεη ρσξίο θάπνηνπο θαλφλεο θαιήο – απνδεθηήο ζπκπεξηθνξάο. Οη θαλφλεο απηνί δελ βαζίδνληαη ζε λφκνπο, αθξηβψο φπσο δελ ππάξρεη λφκνο πνπ λα ππνρξεψλεη λα ιέκε «Καιεκέξα» ή «Δπραξηζηψ». Οη θαλφλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο ζην δηαδίθηπν, αθνξνχλ θπξίσο ηελ επηθνηλσλία κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ (email), ηελ αληαιιαγή άκεζσλ κελπκάησλ (chat - instant messaging), ηηο νκάδεο ζπδεηήζεσλ (forum), ηα ηζηνιφγηα (blogs) θαη ηνπο ηζηφηνπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο (facebook θιπ). Σελίδα 43 από 100
Ο ιφγνο χπαξμεο ησλ θαλφλσλ θαιήο ζπκπεξηθνξάο, νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ην δηαδίθηπν δελ παξέρεη ηε δπλαηφηεηα αλαγλψξηζεο ηνπ θχινπ, ηεο εζλφηεηαο, ηνπ ζξεζθεχκαηνο ή αθφκε θαη ηεο ςπρηθήο θαηάζηαζεο θαη δηάζεζεο ηνπ ζπλνκηιεηή, θάηη πνπ δε ζπκβαίλεη ζηελ πξφζσπν κε πξφζσπν ή αθφκε θαη ζηελ ηειεθσληθή επηθνηλσλία. 4.2 Καλόλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο ζην δηαδίθηπν Οη παξαθάησ πξνηάζεηο θαιήο ζπκπεξηθνξάο αθνξνχλ φιεο ηηο κνξθέο επηθνηλσλίαο κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ: Αθνινπζήζηε ην ρξπζφ θαλφλα: Να θέξεζηε ζηνπο άιινπο φπσο ζέιεηε λα ζαο θέξνληαη θαη απηνί. Να ζπκάζηε πσο ζηελ άιιε πιεπξά ηνπ κελχκαηνο ππάξρεη θάπνηνο άλζξσπνο. Να αθνινπζείηε ηνπο ίδηνπο θαλφλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο πνπ ζα αθνινπζνχζαηε θαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. Πξνζπαζήζηε λα κελ είζηε απφιπηνη, ιακβάλνληαο ππφςε φηη πάληα ππάξρεη πεξηζψξην ιάζνπο θαη ακθηζβήηεζεο απφ ηνπο άιινπο. Παξάδεηγκα: Αληί λα γξάςεηε «Η Λήκλνο είλαη ην θαιύηεξν λεζί!», κπνξείηε λα γξάςεηε «Η Λήκλνο κνπ αξέζεη γηαηί έρεη όκνξθεο παξαιίεο θαη θαζαξέο ζάιαζζεο» Σελίδα 44 από 100
Πξνζπαζήζηε λα είζηε πην επγεληθνί απ‘ φηη ζε κηα θαζεκεξηλή ζπδήηεζε πξφζσπν κε πξφζσπν, δηφηη ε απνπζία ζηνηρείσλ φπσο ν ηφλνο ηεο θσλήο, ε έθθξαζε ηνπ πξνζψπνπ θαη ηνπ ζψκαηνο θ.α., κπνξεί λα νδεγήζεη εχθνια ζε παξαλνήζεηο – παξεμεγήζεηο, ηδηαίηεξα αλ δε γξάθεηε ζηε κεηξηθή ζαο γιψζζα. Υξεζηκνπνηήζηε θαηζνχιεο γηα λα κεηαδψζεηε ην ρηνχκνξ θαη ην ζαξθαζκφ, θαη κάζεηε ηηο ζπλεζηζκέλεο δηαδηθηπαθέο ζπληνκνγξαθίεο. Πνιιέο θνξέο ν ζαξθαζκφο θαη ην ρηνχκνξ, ζε έλα γξαπηφ κήλπκα, κπνξεί λα κελ γίλνπλ θαηαλνεηά απφ ην ζπλνκηιεηή ζαο θαη λα νδεγεζεί ζε παξεξκελεία ησλ πξνζέζεψλ ζαο. Παξάδεηγκα: Σήκεξα είζαη «γηα θιάκαηα» Λακβάλνληαο ππφςε φηη δε κπνξείηε λα γλσξίδεηε εμ αξρήο ην εχξνο γλψζεσλ ηνπ ζπλνκηιεηή ζαο, γηα έλα ζέκα πνπ ζαο αθνξά, δηαηεξήζηε ηηο επηθπιάμεηο ζαο γηα ην πφζν «εηδηθφο» είζηε. Παξάδεηγκα: Σε κηα ζπδήηεζε πνπ αθνξά έλα ηαηξηθό πεξηζηαηηθό, κπνξεί λα βξεζείηε λα αληαιιάζεηε ηηο απόςεηο ζαο κε έλα εμεηδηθεπκέλν ηαηξό, πάλσ ζηνλ ηνκέα ηνπ πεξηζηαηηθνύ. Γείμηε θαηαλφεζε ζε ηπρφλ παξαιείςεηο ή θαη ιάζε ζηε ζπκπεξηθνξά ησλ ζπλνκηιεηψλ ζαο ζην δηαδίθηπν. Θεσξήζηε ηνπο
Σελίδα 45 από 100
αξράξηνπο θαη φρη αγελήο θαη πξνζπαζήζηε λα ηνπο βνεζήζεηε λα θαηαλνήζνπλ ηνπο θαλφλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο ζην δηαδίθηπν. ην ζπλερψο αλαπηπζζφκελν θφζκν ηνπ δηαδηθηχνπ, αθφκε θαη νη πην πεπεηξακέλνη ρξήζηεο ρξεηάδνληαη βνήζεηα. Πξνζπαζήζηε ηφζν λα παίξλεηε φζν θαη λα δίλεηε βνήζεηα γηα ζέκαηα πνπ απαζρνινχλ, ιακβάλνληαο ππφςε φηη κε πλεχκα ζπλεξγαζίαο ε γλψζε κεηαδίδεηαη γξήγνξα θαη εχθνια. Να δηαηεξείηαη πάληνηε ηελ ςπρξαηκία ζαο, ηδίσο φηαλ θάπνηνο ζαο πξνζβάιεη (ή λνκίδεηε φηη ζαο πξνζέβαιε). Πξνζπαζήζηε λα απνθχγεηε λα εκπιαθείηε ζε θξαζηηθέο δηακάρεο ή έληνλεο αληηπαξαζέζεηο, ππφ κνξθή «βεληέηαο» κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. Μελ ρξεζηκνπνηείηε ΚΔΦΑΛΑΗΑ γηα λα ηνλίζεηε απηφ πνπ ιέηε, νξηζκέλνη ρξήζηεο ην ζεσξνχλ σο θξαπγή. Μελ ρξεζηκνπνηείηε αθαηάιιειε γιψζζα θαη απνθχγεηε ξαηζηζηηθά, ζεμηζηηθά, ζξεζθεπηηθά θαη θάζε είδνπο πξνζβιεηηθά ζρφιηα πνπ ζα κπνξνχζαλ λα ελνριήζνπλ θάπνηνλ απφ ηνπο ζπλνκηιεηέο ζαο. Να έρεηε ππφςε φηη ν ζπλνκηιεηήο ζαο κπνξεί λα είλαη δηαθνξεηηθήο εζλφηεηαο θαη θνπιηνχξαο. Πξνζπαζήζηε λα κελ ζπκπεξηιακβάλεηε ζηα κελχκαηά ζαο έλλνηεο θαη νξνινγίεο πνπ ελψ ηηο ζεσξείηαη Σελίδα 46 από 100
δεδνκέλεο κπνξεί λα κπεξδέςνπλ ηνπο άιινπο. Αλ παξφια απηά επηζπκείηε λα ηηο εληάμεηε ζην κήλπκά ζαο, θξνληίζηε ψζηε λα ππάξρεη θαη ε αλάινγε επεμήγεζε. Να πξνζέρεηε ηελ νξζνγξαθία θαη ην ζπληαθηηθφ ζαο, λα είζηε ζαθήο θαη λα γξάθεηε ζχληνκα κελχκαηα. Μπνξείηε λα γξάςεηε ην κήλπκά ζαο ζε κηα εθαξκνγή πνπ δηαζέηεη εξγαιείν απηφκαηεο δηφξζσζεο θαη κεηά αληηγξάςηε ην δηνξζσκέλν θείκελν ζην ειεθηξνληθφ κήλπκα. Έηζη αθφκε θαη ζε πεξίπησζε δηαθνπήο ηεο ζχλδεζεο δελ ζα ράζεηε ην θείκελφ ζαο. Υξεζηκνπνηείζηε κε πξνζνρή ηηο ζπληνκνγξαθίεο (βιέπε πίλαθα 1) θαη ηα αθξσλχκηα (πρ ΔΔΥΗ = Διιεληθή Έλσζε Υξεζηψλ Ηληεξλεη), γηαηί είλαη πηζαλφ νη ζπλνκηιεηέο ζαο λα κελ γλσξίδνπλ ηη ελλνείηαη, κε απνηέιεζκα λα ηνπο θαζπζηεξήζεηε θαηά ηελ αλάγλσζε θαη θαηαλφεζε ηνπ κελχκαηφο ζαο. Γείμηε ζεβαζκφ ζε πιεξνθνξίεο πνπ αθνξνχλ επαίζζεηα πξνζσπηθά δεδνκέλα. Απνθχγεηε εξσηήζεηο πνπ κπνξεί λα θέξνπλ ζε δχζθνιε ζέζε ηνπο ζπλνκηιεηέο ζαο θαη έρεηε ππφςε φηη νξηζκέλνη κπνξεί λα επηζπκνχλ λα δηαηεξήζνπλ ηελ αλσλπκία ηνπο ζην δηαδίθηπν. Πξνζπαζήζηε λα είλαη αθξηβήο θαη μεθάζαξνη. Γε ζα πξέπεη ν αλαγλψζηεο ηνπ κελχκαηφο ζαο λα δπζθνιεχεηαη λα θαηαιάβεη ηη ελλνείηαη. Σελίδα 47 από 100
Γείμηε ζεβαζκφ ζηελ πλεπκαηηθή ηδηνθηεζία (copyright). Μάζεηε γηα ηηο ιεπηνκέξεηεο ηεο πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο ελφο αξρείνπ πξηλ ην απνζηείιεηε. Αλ ε απάληεζή ζαο ζε έλα καθξνζθειέο θείκελν είλαη κηθξή θαη δελ έρεηε λα πξνζζέζεηε θάηη άιιν, απνθχγεηε λα ελζσκαηψζεηε ην αξρηθφ θείκελν. Απνθχγεηε ηηο κεγάιεο παξαγξάθνπο. Υσξίζηε ην θείκελν ζε κηθξφηεξεο παξαγξάθνπο πνπ κπνξνχλ λα δηαβαζηνχλ πην εχθνια ζην δηαδίθηπν.
4.3 Καλόλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο ζην ειεθηξνληθό ηαρπδξνκείν (email) Μελ ζηέιλεηε θαη κελ πξνσζείηε άρξεζηε αιιεινγξαθία, γλσζηή θαη σο αλεπηζχκεηε αιιεινγξαθία (SPAM, hoaxes, chain letters). Γηαζθαιίζηε φηη φια ηα κελχκαηα πνπ απνζηέιιεηαη δελ πεξηέρνπλ ηνχο ή άιιν επηβιαβέο – θαθφβνπιν ινγηζκηθφ. θεθζείηε πξηλ γξάςεηε θαη ζθεθζείηε δηπιά πξηλ απνζηείιεηε. Δίλαη πνιχ πην δχζθνιν λα πάξεηε πίζσ θάηη πνπ έρεηε γξάςεη παξά θάηη πνπ έρεηε πεη. Σελίδα 48 από 100
Μελ ζηέιλεηε ζε γξαπηφ κήλπκα, θάηη πνπ δε ζα κπνξνχζαηε λα πείηε πξφζσπν κε πξφζσπν Αθηεξψζηε ιίγν ρξφλν γηα ηελ αλάγλσζε ηνπ κελχκαηφο ζαο πξηλ ην απνζηείιεηε. Σα ηππνγξαθηθά ιάζε ή ηα ιάζε απφ θεθηεκέλε ηαρχηεηα κπνξεί λα δεκηνπξγήζνπλ αξλεηηθή εηθφλα. Μελ θάλεηε θαηάρξεζε ηνπ ρξφλνπ θαη ηεο ζχλδεζεο ησλ ππνινίπσλ, ζηέιλνληαο αξρεία κεγάινπ φγθνπ, γηα ηα νπνία ζα πξέπεη λα αθηεξψζνπλ πνιχ ρξφλν κέρξη λα ηα αλνίμνπλ θαη ηειηθά λα κελ ηνπο ελδηαθέξνπλ. Πξνζπαζήζηε ην θάζε ζαο κήλπκα λα αθνξά έλα ζέκα θαη λα κελ πεξηέρεη πιεξνθνξίεο γηα πνιιά θαη δηαθνξεηηθά αληηθείκελα. Υξεζηκνπνηείζηε κε πξνζνρή ηε δηαδηθαζία ηεο πξνψζεζεο ελφο κελχκαηνο, απνθεχγνληαο λα ζπκπεξηιάβεηε ζην ζψκα ηνπ θεηκέλνπ ηηο ειεθηξνληθέο δηεπζχλζεηο φισλ ησλ πξνεγνχκελσλ απνδεθηψλ. Σα κελχκαηα πνπ ιακβάλεηαη απεπζχλνληαη ζε εζάο θαη ζα πξέπεη λα ελεκεξψλεηε ηνλ απνζηνιέα ζηελ πεξίπησζε πνπ ζέιεηε λα πξνσζήζεηε ην κήλπκά ηνπ ζε θάπνηνλ άιιν. ε πεξίπησζε πνπ ιάβεηε έλα κήλπκα πνπ δελ πξννξηδφηαλ γηα εζάο, πξνσζήζηε ην κήλπκα ζηνλ ζσζηφ παξαιήπηε κε κηα ζεκείσζε ή αλ δελ Σελίδα 49 από 100
γλσξίδεηε ηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε ηνπ ζσζηνχ παξαιήπηε ελεκεξψζηε ηνλ αξρηθφ απνζηνιέα. Καηά ηελ απνζηνιή ελφο κελχκαηνο θξνληίζηε γηα ηε ζσζηή επηινγή κεηαμχ ηεο θνηλνπνίεζεο (CC – Carbon Copy) ή ηεο θξπθήο θνηλνπνίεζεο (BCC – Blind Carbon Copy). Τπνγξάςηε ην κήλπκά ζαο, θξνληίδνληαο λα ππάξρνπλ ζην θάησ κέξνο ηνπ κελχκαηνο πιεξνθνξίεο φπσο: Ολνκαηεπψλπκν, Οξγαληζκφο – Δηαηξία, Email, Γηεχζπλζε, Σειέθσλν, Φαμ. Φξνληίζηε ψζηε ε επηθεθαιίδα ηνπ κελχκαηνο λα είλαη αθξηβήο θαη ιεπηνκεξήο. Βνεζήζηε ηνλ παξαιήπηε λα θαηαιάβεη πνην είλαη ην πεξηερφκελν ηνπ κελχκαηνο ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα ην αλνίμεη. Έρεηε ππφςε φηη εθηφο απφ ηα δηθά ζαο ειεθηξνληθά κελχκαηα κπνξεί έρεη ιάβεη εθαηνληάδεο άιια. 4.4 Καλόλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο ζε νκάδα ζπδεηήζεσλ (forum) Όηαλ βξεζείηε ζε κηα λέα νκάδα ζπδεηήζεσλ αθηεξψζηε ιίγν ρξφλν γηα λα δηαβάζεηε ηη έρνπλ γξάςεη νη ππφινηπνη θαη αλ ππάξρνπλ ηπρφλ Απαληήζεηο ζε πρλέο Δξσηήζεηο (Frequently Asked Questions – FAQ). Πξνζπαζήζηε λα θαηαιάβεηε ην πλεχκα ηεο ζπδήηεζεο, απνθεχγνληαο έηζη ηελ πεξίπησζε λα βξεζείηε «εθηφο ζέκαηνο».
Σελίδα 50 από 100
Απνθχγεηε λα δεηάηε βνήζεηα γηα νπνηνδήπνηε ζέκα ζαο απαζρνιεί, ρσξίο πξψηα λα έρεηε εξεπλήζεη παιηφηεξεο ζπδεηήζεηο ή ηηο απαληήζεηο ζηηο ζπρλέο εξσηήζεηο (FAQ). Μελ μεθεχγεηε ή απνπξνζαλαηνιίδεηε ηνπο άιινπο απφ ην ζέκα ζπδήηεζεο Απνθχγεηε ηελ απνζηνιή κελπκάησλ ρσξίο πεξηερφκελν ή επηζπλαπηφκελα αξρεία Αλ θάπνην κήλπκα ζπλνκηιεηή ζαο ελφριεζε, πξνηηκήζηε λα ηνπ απνζηείιεηε πξνζσπηθφ κήλπκα αλαθέξνληαο ηελ άπνςή ζαο θαη απνθχγεηε λα απαληήζεηε ζηελ νκάδα ζπδεηήζεσλ. Μελ θάλεηε θαηάρξεζε ηεο βνήζεηαο θαη ηνπ ρξφλνπ ησλ ππνινίπσλ Απνθεχγεηε ηελ απνζηνιή ζε φιε ηελ νκάδα ζπδεηήζεσλ, πξνζσπηθψλ κελπκάησλ πνπ απεπζχλνληαη κφλν ζε έλα άηνκν.
Σελίδα 51 από 100
4.5 Καλόλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο θαηά ηελ αληαιιαγή άκεζσλ κελπκάησλ (chat – instant messaging) Απνθχγεηε ηα καθξνζθειή θείκελα θαη πξνηηκήζηε ζχληνκα κελχκαηα. Δπηιέμηε θαηάιιεια ςεπδψλπκα αλ δελ ρξεηάδεηαη λα απνθαιχςεηε ηελ πξαγκαηηθή ζαο ηαπηφηεηα. Υαηξεηίζηε ηνπο ππφινηπνπο ζπλνκηιεηέο κεηά ηελ είζνδν ζην δσκάηην ζπδεηήζεσλ. Γείμηε ζεβαζκφ ζηα ηδησηηθά δσκάηηα ζπδεηήζεσλ, ηα νπνία δεκηνπξγνχληαη γηα λα επηθνηλσλνχλ ζπγθεθξηκέλνη ζπλνκηιεηέο κεηαμχ ηνπο. Πξνζπαζήζηε λα κελ πιεκκπξίδεηε ην δσκάηην ζπδεηήζεσλ κε ηηο απαληήζεηο ζαο. Απηφ κπνξεί λα πξνέιζεη απφ ζπλερέο πάηεκα ηνπ ην θνπκπηνχ απνζηνιήο θαη λα πξνθαιέζεη ηελ θχιηζε (scroll) φιεο ηεο ζπδήηεζεο πξνο ηα πάλσ, κε επηηξέπνληαο ηνπο ζπλνκηιεηέο ηελ αλάγλσζε.
Σελίδα 52 από 100
εβαζηείηε ηε ζπδήηεζε ησλ άιισλ θαη πξνζπαζήζηε λα κελ ηνπο δηαθφπηεηαη. Ζ ακθίδξνκε επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ ζπλνκηιεηψλ κπνξεί λα γίλεηαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, νπφηε ε παξεκβνιή ζαο κπνξεί λα δηαθφςεη ηελ επηθνηλσλία ηνπο. Απνθχγεηε ηελ απνζηνιή κελπκάησλ κε δηαθεκηζηηθά ή πξνσζεηηθφ πιηθφ, πνπ κπνξεί λα κελ ελδηαθέξεη ηνπο ζπλνκηιεηέο ζαο. Έρεηε ππφςε φηη ηα κελχκαηά ζαο κπνξνχλ λα απνζεθεπηνχλ απφ νπνηνδήπνηε ζπκκεηέρεη ζηε ζπδήηεζε ρσξίο λα δεηήζεη ηελ άδεηά ζαο. Λίγν πξηλ ηελ έμνδν απφ ην δσκάηην ζπδεηήζεσλ ελεκεξψζηε ηνπο ζπλνκηιεηέο ζαο θαη απνραηξεηίζηε ηνπο.
Σελίδα 53 από 100
4.6 Γηαδηθηπαθέο ζπληνκνγξαθίεο θαη Φαηζνύιεο (smiley) ςνηθιζμένερ διαδικηςακέρ ζςνηομογπαθίερ ςνηομογπ Δλληνική έννοια Αγγλική έννοια αθία ASAP ηο ζςνηομόηεπο δςναηό As soon as possible BBL θα επιζηπέτυ απγόηεπα Be back later BRB επιζηπέθυ ζε λίγο Be right back LOL Ένηονο γέλιο Laughing out loud ROTFL Ξεκαπδίζηηκα Rolling on the floor laughing BTW Με ηην εςκαιπία By the way OIC Καηάλαβα Oh, I see CUL Σα λέμε See you later OTOH Από ηην άλλη On the other hand GMTA Σα μεγάλα πνεύμαηα Great minds think ζςνανηιόνηαι alike IMHO Καηά ηην ηαπεινή μος In my humble γνώμη opinion RUOK Δίζαι ενηάξει; Are you OK? TIA Δςσαπιζηώ εκ ηυν Thanks in advance πποηέπυν Σελίδα 54 από 100
J/K TTFN
Αζηειεύομαι Γεια σαπά)
Just kidding Tata for now
Πίλαθαο 1 ςνηθιζμένερ Φαηζούλερ (smiley) Δικονί Δικονίδιο με Έννοια διο σαπακηήπερ Υαξνχκελν ή αζηεηεπφκελν :-) Κιείζηκν καηηνχ ;-) Λχπε :-( Ακθηβνιία :-| Έθπιεμε ή αλεζπρία :-o Γελ ιέσ ηίπνηα :-x Βγάιζηκν ηεο γιψζζαο :-p (ζπλήζσο γηα αζηείν) Κνηκάηαη |-Ι θέπηεηαη :-/ Πίλαθαο 2
Σελίδα 55 από 100
4.7 Σηξαηεγηθέο επίιπζεο δηαθσληώλ ζε κηα ζπδήηεζε ζην δηαδίθηπν. Η ζηπαηηγική ηηρ αγνόηζηρ: Ζ ζηξαηεγηθή απηή ζπλδπάδεηαη κε ηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ κε δεκνθξαηηθνχο ηξφπνπο. Γελ είλαη απαξαίηεην λα απαληήζεηε ζε θάζε κήλπκα. πρλά, απνθεχγνληαο λα απαληήζεηε ζε κηα δήισζε πνπ δελ ζπκθσλείηε, ζέηνληαο θαη ππνζηεξίδνληαο παξάιιεια ηε δηθή ζαο ζέζε, είλαη πξνηηκφηεξν ηφζν γηα εζάο φζν θαη ηνπο ππφινηπνπο ζπκκεηέρνληεο ζηελ νκάδα ζπδεηήζεσλ. Με απηφ ηνλ ηξφπν απνθεχγεηε ηηο ιεθηηθέο δηακάρεο θαη κεηψλεηε ηηο πηζαλφηεηεο λα πιεγσζεί ν ζπλνκηιεηήο ζαο. Οη δηαθνξεηηθέο ζέζεηο θαη απφςεηο εθηηκψληαη θαη αμηνινγνχληαη απφ ηελ νκάδα ζπδήηεζεο, ελψ ε ερζξφηεηα θαη ν ζπκφο δελ καο βνεζνχλ λα κάζνπκε ηίπνηα θαηλνχξγην. Η ζηπαηηγική λήτηρ αποθάζευν με δημοκπαηικούρ ηπόποςρ: Μπνξείηε λα ππνζηεξίμεηε ηηο ζέζεηο ζαο ρξεζηκνπνηψληαο απηή ηε ζηξαηεγηθή ε νπνία βαζίδεηαη ζηα αθφινπζα βήκαηα: α) Έθζεζε ηνπο ζέκαηνο ζηελ νκάδα ζπδεηήζεσλ β) Πξνζσπηθή ηνπνζέηεζε πάλσ ζην ζέκα
Σελίδα 56 από 100
γ) Πξνηξνπή ησλ ππνινίπσλ ζπλνκηιεηψλ λα πάξνπλ θη απηνί ζέζε, δίλνληαο ηνπο ηελ επθαηξία λα βειηηψζνπλ ηελ αξρηθή ζαο ηνπνζέηεζε κε λέεο πξνηάζεηο. 4.8 Σπκπεξάζκαηα Σν δηαδίθηπν παξέρεη ηε δπλαηφηεηα αζχγρξνλεο επηθνηλσλίαο, γεγνλφο πνπ ην θαζηζηά έλα απφ ηα πην επγεληθά θαη δηαθξηηηθά κέζα. Σα ειεθηξνληθά κελχκαηα δελ κπνξνχλ λα ζαο δηαθφςνπλ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ θαγεηνχ ζαο (Miller, 2001). Πξνζθέξεη κεγάιε ηαρχηεηα απνζηνιήο θαη ιήςεο κελπκάησλ, ηαπηφρξνλα φκσο καο επηηξέπεη λα απνθχγνπκε ηελ απζφξκεηε θαη αιφγηζηε ρξήζε ησλ ιέμεσλ. Μαο επηηξέπεη λα ζπλζέζνπκε έλα κήλπκα κεηά απφ ζθέςε θαη ζπιινγηζκφ γηα ην άηνκν ή ηελ νκάδα ζηελ νπνία απεπζχλεηαη. πρλά ε έιιεηςε ηεο θπζηθήο καο παξνπζίαο ζην δηαδίθηπν, καο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα απνθχγνπκε δπζάξεζηεο θαηαζηάζεηο. Μπνξνχκε λα κελ εκπιαθνχκε ζε κηα ζχγθξνπζε απιά αγλνψληαο ην άηνκν ή ην κήλπκα πνπ καο πξνζβάιεη.
Σελίδα 57 από 100
Ζ δηαδηθαζία ηεο επηθνηλσλίαο κέζσ δηαδηθηχνπ αλαβαζκίδεηαη θαη αιιάδεη δηαξθψο, σζηφζν νη θαλφλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο παπαμένοςν οι ίδιοι κε ηελ πξαγκαηηθή δσή θαη εμαθνινπζνχλ λα πθίζηαληαη γηα λα καο εμαζθαιίδνπλ κηα «αλζξώπηλε δηαδηθηπαθή ζπλύπαξμε». Δπιζηποθή ζηα Πεπιεσόμενα
Σελίδα 58 από 100
4.9 Βηβιηνγξαθία – Πεγέο πιεξνθόξεζεο 1. Δζληθή ππεξεζία ππνζηήξημεο e-Twinning Ση είλαη ε netiquette http://blogs.sch.gr/apaloukou/files/2011/01/Netiquette.pdf
2. Microsoft Γηαδηθηπαθφ "ζαβνπάξ βηβξ" γηα ηνπο λένπο πνιίηεο ηνπ ηζηνχ http://www.microsoft.com/hellas/athome/security/online/netiquette.mspx
3. Washington State University Basic Netiquette for Online Classes, Deana L. Molinari http://nursing.wsu.edu/current/Netiquette.pdf
4. Western Michigan University Internet Etiquette (Netiquette), Joseph M. Kayany http://books.google.gr/books?id=3ZfDy4sqQBEC
5. Florida Atlantic University Information Resource Management http://www.fau.edu/irm/about/netiquette.php
6. North Eastern University A guide to Netiquette www.northeastern.edu/edtech/sites/default/files/netiquette.pdf
Σελίδα 59 από 100
5. Η εξάπηηζη από ηο Γιαδίκηςο ησλ Διέλε Καξαγεσξγίνπ, Κιηληθή Φπρνιφγνο, ηέιερνο Πξφιεςεο ηνπ Κέληξνπ Πξφιεςεο «Πλνή» Γηψηαο Φχξξα, Φπρνιφγνο, ηέιερνο Πξφιεςεο ηνπ Κέληξνπ Πξφιεςεο «Πλνή»
5.1 Αληί εηζαγσγήο Σν 1999 θπθινθφξεζε κηα ηαηλία επηζηεκνληθήο θαληαζίαο κε ηνλ ηίηιν «Matrix», ε νπνία θέξδηζε ηηο εληππψζεηο ηνπ θνηλνχ, αιιά θαη πξνθάιεζε πιήζνο ζπδεηήζεσλ απφ εηδηθνχο, θηιφζνθνπο θαη ζεηηθνχο επηζηήκνλεο γχξσ απφ ην πξσηφηππν ζελάξηφ ηεο. χκθσλα κε απηφ, έλαο λένο άληξαο, ν Σφκαο Άληεξζνλ, εμαίξεηνο ρξήζηεο ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ θαη δεηλφο ''ράθεξ'', δνχζε ηε ζπλεζηζκέλε ηνπ δσή, κέρξη ηε ζηηγκή πνπ δηαπίζησζε πσο φ, ηη αληηιακβαλφηαλ σο αιεζηλφ, ήηαλ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ην εηθνληθφ πεξηβάιινλ πνπ ζπληεξνχζε ε ηξάπεδα πιεξνθνξηψλ ελφο ζπζηήκαηνο ππνινγηζηψλ, ηνπ Μatrix. Ζ εθηαιηηθή αιήζεηα πνπ απνθάιππηε ε ηαηλία ήηαλ πσο ζε θάπνηα ζηηγκή ζην παξειζφλ νη κεραλέο θαηάθεξαλ θαη ρεηξαθεηήζεθαλ, κε απνηέιεζκα λα εμαπαηήζνπλ ηνπο αλζξψπνπο θαη λα ηνπο παγηδεχζνπλ ζε έλα εηθνληθφ ηξφπν χπαξμεο. πλέπεηα απηήο ηεο εμαπάηεζεο ήηαλ Σελίδα 60 από 100
φηη φινη νη άλζξσπνη βξίζθνληαλ απφ γελλήζεψο ηνπο ζε εκηθσκαηψδε θαηάζηαζε κέζα ζε ηεξάζηηεο γπάιεο, θαισδησκέλνη κε ην θεληξηθφ ζχζηεκα. Ό, ηη λφκηδαλ φηη βηψλνπλ ήηαλ κνλάρα ε εηθνληθή πξαγκαηηθφηεηα πνπ παξείρε γη‘ απηνχο ην ζχζηεκα Matrix, ελψ ηα ζψκαηά ηνπο ιεηηνπξγνχζαλ σο νη ''κπαηαξίεο'' πνπ «έηξεθαλ» ηηο κεραλέο θαη ηειηθά ην ίδην ην ζχζηεκα. Ζ ηαηλία ζηάζεθε κηα ηεξάζηηα εκπνξηθή επηηπρία, φρη κφλν γηα ηα πεξίπινθα ζθεληθά, ηα νπηηθά εθέ θαη ηηο καχξεο ζηνιέο ησλ εξψσλ ηεο, αιιά θπξίσο γηαηί κέζα απφ ην ζελάξηφ ηεο πξαγκαηεπφηαλ ηελ αθξαία θαη εθηαιηηθή εθδνρή ελφο παξάιιεινπ ηξφπνπ χπαξμεο, ηνλ νπνίν κφιηο ηφηε, ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ ‘90 αξρίδακε νη πεξηζζφηεξνη δεηιά λα εμεξεπλνχκε: ηνλ «ππέξνρν λέν εηθνληθφ θφζκν» ηνπ ίληεξλεη. Έρεη παξέιζεη πεξηζζφηεξν απφ κηα δεθαεηία απφ ηφηε, θαη ελησκεηαμχ ην ίληεξλεη έρεη θεξδίζεη αθφκε θαη εθείλνπο κε ηελ πιένλ επηθπιαθηηθή ζηάζε απέλαληί ηνπ. Καη απηφ γηαηί παξέρεη αθξηβψο ηελ δπλαηφηεηα εχθνιεο πξφζβαζεο θαη ζχλδεζεο κε θάζε είδνπο ππεξεζία, κε απνηέιεζκα ηελ άκεζε θάιπςε θάζε είδνπο αλαγθψλ, απφ ηε δηεθπεξαίσζε ησλ νηθνλνκηθψλ καο ζπλαιιαγψλ, κέρξη ηελ αγνξά θαζεκεξηλψλ εηδψλ, ηελ επηθνηλσλία κε νηθείνπο (αιιά θαη αγλψζηνπο πνιιέο θνξέο) θαη ηελ ελαζρφιεζε κε αγαπεκέλεο κνπζηθέο θαη παηρλίδηα. Καη είλαη απηή αθξηβψο ε πξαγκαηηθφηεηα ηεο δηείζδπζεο ηνπ Σελίδα 61 από 100
ίληεξλεη ζηελ θαζεκεξηλφηεηά καο, ε νπνία ην θαζηζηά έλα εμαηξεηηθά ρξήζηκν εξγαιείν επηθνηλσλίαο, ζπλαιιαγήο, εθπαίδεπζεο θαη ςπραγσγίαο... Πνχ βξίζθεηαη φκσο ε εηδνπνηφο δηαθνξά ηεο ρξήζεο απφ ηελ θαηάρξεζε; Καη πφηε κπνξνχκε λα κηιάκε πηα γηα κηα δηαηαξαρή κε ζαθή θιηληθά ραξαθηεξηζηηθά;
5.2 Πόηε κηιάκε γηα δηαηαξαρή «Δμάξηεζεο» από ην ίληεξλεη Παξφιν πνπ ν φξνο «εμάξηεζε» έρεη παξαδνζηαθά ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα πεξηγξάςεη ην βηνινγηθφ εζηζκφ απφ κία ή πεξηζζφηεξεο νπζίεο (Holden, 2001), έρεη ρξεζηκνπνηεζεί θαη γηα ηελ «ππεξβνιηθή» ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ. Δίλαη σζηφζν επλφεην φηη ν ρξφλνο πνπ κπνξεί λα βξίζθεηαη θαλείο ζπλδεδεκέλνο δελ κπνξεί λα απνηειέζεη απφ κφλνο ηνπ θξηηήξην γηα ηε δηάγλσζε ηεο δηαηαξαρήο, θαζψο ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ην ίληεξλεη απνηειεί απαξαίηεην εξγαιείν δνπιεηάο θαη επηθνηλσλίαο.
Σελίδα 62 από 100
Ζ επηζηεκνληθή θνηλφηεηα έρεη πξνηείλεη ηελ έληαμή ηεο δηαηαξαρήο ηεο εμάξηεζεο απφ ην ίληεξλεη ζηελ επφκελε έθδνζε ηνπ Γηαγλσζηηθνχ θαη ηαηηζηηθνχ Δγρεηξηδίνπ (DSM V) ηεο Ακεξηθάληθεο Φπρηαηξηθήο Δηαηξίαο πνπ αλακέλεηαη ην 2014, ελψ έρνπλ πξνηαζεί κηα ζεηξά απφ δηαγλσζηηθά θξηηήξηα γηα ηελ αλαγλψξηζή ηεο. Απηά είλαη ηα εμήο: Πξνζθφιιεζε ζηνλ παγθφζκην ηζηφ Μία αλάγθε γηα απμεκέλν ρξφλν παξακνλήο ζε ζχλδεζε ψζηε λα επηηεπρζεί έλα επίπεδν ηθαλνπνίεζεο Δπαλεηιεκκέλεο απνηπρεκέλεο πξνζπάζεηεο πεξηθνπήο ηνπ ρξφλνπ παξακνλήο Δπεξεζηζηφηεηα, θαηάζιηςε ή χθεζε ηεο δηάζεζεο φηαλ ε ρξήζε πεξηνξίδεηαη Παξακνλή ζηε ζχλδεζε πεξηζζφηεξν απφ φζν αξρηθά ήηαλ πξνγξακκαηηζκέλν Γηαθηλδχλεπζε κίαο ζρέζεο ή ηεο εξγαζίαο εμαηηίαο ηεο ρξήζεο ηνπ ηζηνχ Φεπδείο δειψζεηο ζηνπο άιινπο ζε ζρέζε κε ηνλ πξαγκαηηθφ ρξφλν ρξήζεο θαη Παξακνλή ζηε ζχλδεζε σο ηξφπνο ξχζκηζεο ηεο δηάζεζεο (Young, 1998).
Σελίδα 63 από 100
Ζ παξαπάλσ ζεψξεζε αθήλεη λα ελλνεζεί φηη ε εμάξηεζε απφ ην ίληεξλεη κνηξάδεηαη θνηλά ζηνηρεία κε άιινπ ηχπνπ εμαξηήζεηο, φπσο ηελ εμάξηεζε απφ ςπρνηξφπεο νπζίεο, ην θαγεηφ θαη ην αιθνφι. Φαίλεηαη ινηπφλ φηη φπσο ε θαηαλάισζε ηξνθήο θαη αιθνφι κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ ιαλζαζκέλε ρξήζε θαη ηελ θαηάρξεζε, έηζη θαη ην ελδηαθέξνλ θαη ε ελαζρφιεζε ελφο αηφκνπ κε ην ίληεξλεη κπνξεί λα θαηαιήμνπλ ζηελ θαθή ρξήζε θαη ηελ εμάξηεζε. Με βάζε ηα παξαπάλσ, ζα κπνξνχζε επνκέλσο λα ππνζηεξηρζεί φηη ε «ππεξβνιηθή» ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ θαζίζηαηαη «ζρεκαηηθά» πξνβιεκαηηθή απφ ηε ζηηγκή πνπ ε «δσή» ζην ίληεξλεη αξρίδεη λα γίλεηαη πην ζεκαληηθή απφ ηελ δσή «έμσ» απφ απηφ θαη απφ ηε ζηηγκή πνπ άιιεο πιεπξέο ηεο χπαξμεο ηνπ αηφκνπ, φπσο ε νηθνγέλεηα, νη θηιίεο, ε εξγαζία ή θαη ε πγεία βιάπηνληαη εμαηηίαο ηνπ. 5.3 Τύπνη εμάξηεζεο Έρνπλ αλαγλσξηζηεί ηέζζεξηο ηχπνη εμάξηεζεο απφ ην internet (Brandt, 2006): Ζ εμάξηεζε απφ ην ζεμ κέζσ internet (επηζθέςεηο ζε chat rooms θαη ηζηνζειίδεο κε πνξλνγξαθηθφ πιηθφ) Ζ εμάξηεζε απφ ηελ δεκηνπξγία ζρέζεσλ κέζσ internet ( εμάξηεζε Σελίδα 64 από 100
απφ θνηλσληθά δίθηπα, κε πξσηεχνλ ην facebook, αιιά θαη δίθηπα ζχλαςεο εξσηηθψλ ζρέζεσλ) Οη παξνξκεηηθνί ηξφπνη ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ (πξνβιεκαηηθή ρξήζε ηνπ ίληεξλεη ζε ζρέζε κε δξαζηεξηφηεηεο φπσο ν ηδφγνο, ε αγνξά πξντφλησλ θαη ηα on line παηρλίδηα) Καηαηγηζκφο – θφξηνο πιεξνθνξηψλ (παζνινγηθφ ζεξθάξηζκα ζην ίληεξλεη) 5.4 Φάζεηο ή αιιηώο ζηάδηα ηεο εμάξηεζεο Ζ εμάξηεζε απφ ην ίληεξλεη θαίλεηαη φηη απνηειεί κηα δηαδηθαζία πνπ ζπληειείηαη ζηαδηαθά (φπσο άιισζηε θαη ε εμάξηεζε απφ λφκηκεο θαη παξάλνκεο ςπρνηξφπεο νπζίεο). ε έλα αξρηθφ ζηάδην παξαηεξείηαη ε Η εξάρτθςθ ςε οριςμζνεσ εκπινθή θαη εμνηθείσζε ηνπ ρξήζηε κε περιπτώςεισ μπορεί να αφορά ην ίληεξλεη. ε απηή ηελ πξψηκε θάζε ην τον υπολογιςτι ακόμθ και όταν ο άηνκν απνθηά πξφζβαζε ζε έλα χριςτθσ είναι εκτόσ δικτφου, όταν για παράδειγμα ζχουμε ππνινγηζηή, καζαίλεη ην ίληεξλεη, υπερβολικι εναςχόλθςθ με βξίζθεη ειθπζηηθέο εθαξκνγέο θαη παιχνίδια εκτόσ διαδικτφου ι αξρίδεη λα αλαπηχζζεη κηα ηαπηφηεηα δραςτθριότθτεσ που ςχετίηονται με τον προγραμματιςμό. κέζα απφ ηε ρξήζε. ε κηα δεχηεξε, κεηαγελέζηεξε θάζε, ε Σελίδα 65 από 100
θνηλφηεηα ηνπ internet απνθηά ηελ δχλακε λα ππνθαζηζηά πιένλ απηφ πνπ έιεηπε απφ ηελ πξαγκαηηθή δσή ηνπ αηφκνπ, παξέρνληαο εκπηζηνζχλε, ππνζηήξημε, δηέγεξζε θαη άιια ζεηηθά ζπλαηζζήκαηα. Ο ρξήζηεο ζε απηφ ην ζηάδην βξίζθεη κέζα απφ ηελ ελαζρφιεζή ηνπ κε ην ίληεξλεη λφεκα θαη ζηφρνπο δσήο. ηελ ηειηθή θάζε ηεο εμάξηεζεο, ην ίληεξλεη ρξεζηκνπνηείηαη πιένλ σο ηξφπνο απφδξαζεο απφ ηελ πξαγκαηηθφηεηα, πξνθεηκέλνπ λα λαξθψλεη ηα δπζάξεζηα ζπλαηζζήκαηα ηνπ ρξήζηε, ε αλάγθε παξακνλήο είλαη γηα φιν θαη πεξηζζφηεξν ρξφλν, ελψ ε ππνθαηάζηαηε θνηλφηεηα κνηάδεη λα απνξξνθά ηειείσο ηελ χπαξμή ηνπ (Young, 1998). Ζ θαηαλφεζε απηψλ ησλ δηαδηθαζηψλ, φπσο θαη ησλ ακπληηθψλ κεραληζκψλ ηεο άξλεζεο, ηεο απνθπγήο θαη ηεο απφδξαζεο πνπ επηζηξαηεχεη ν ρξήζηεο ζεσξείηαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή θαζψο κπνξεί λα επηηξέςεη ηε ζπλεηδεηνπνίεζε ηνπ ξφινπ ηεο εμάξηεζεο ζηελ ζπγθάιπςε πξνβιεκάησλ ηεο πξαγκαηηθήο δσήο θαη λα απνηειέζεη ην πξψην βήκα γηα ηε ζεξαπεία (Grohol, 2005).
Σελίδα 66 από 100
5.5 Τα αίηηα ηεο εμάξηεζεο Γηα ηελ θαηαλφεζε ησλ αηηηψλ πνπ νδεγνχλ ζηελ εμάξηεζε απφ ην ίληεξλεη έρνπλ πξνηαζεί δηάθνξεο εξκελείεο. ε αδξέο γξακκέο νη δηαθνξεηηθέο απηέο πξνζεγγίζεηο Η εξάρτθςθ από το internet ζχει κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ ζε εθείλεο πνπ ςυςχετιςτεί και με τουσ ακόλουκουσ παράγοντεσ: εζηηάδνπλ ζην άηνκν, ζε εθείλεο πνπ εζηηάδνπλ ζε Οικογενειακά θνηλσληθνχο παξάγνληεο θαη ηέινο ζε απηέο πνπ προβλιματα επηθεληξψλνληαη γχξσ απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Μοναξιά Εργαςιακό άγχοσ ίδηνπ ηνπ δηαδηθηχνπ. Αιςκιματα πλιξθσ Α) Θεσξίεο πνπ εζηηάδνπλ ζην άηνκν Οικονομικά προβλιματα Οη ζεσξίεο πνπ αλαδεηνχλ ςπρνινγηθνχο Αναςφάλεια για τθν παξάγνληεο γηα λα πξνβιέςνπλ ηελ εμάξηεζε απφ εξωτερικι εμφάνιςθ ην ίληεξλεη πξνζεγγίδνπλ ηελ πξνβιεκαηηθή ρξήζε Εξάρτθςθ από ουςίεσ Περιοριςμζνθ ηνπ ηζηνχ σο κεραληζκφ δηαρείξηζεο ηνπ άγρνπο κοινωνικι ηωι (Goldberg, 1996) θαη ππνγξακκίδνπλ γεληθφηεξα ηε δπλαηφηεηα κεηξηαζκνχ έληνλσλ αξλεηηθψλ ζπλαηζζεκάησλ κέζσ ηεο ελαζρφιεζεο κε ην ίληεξλεη (Morahan, Martin & Schumacher, 2000). Οξηζκέλεο έξεπλεο ζε απηφ ην πιαίζην αλαδήηεζαλ εηδηθά ραξαθηεξηζηηθά πξνζσπηθφηεηαο είηε ειιείκκαηα ζε επίπεδν Σελίδα 67 από 100
θνηλσληθψλ δεμηνηήησλ πξνθεηκέλνπ λα εμεγήζνπλ θαιχηεξα ηε δηαηαξαρή. Αλάκεζα ζε απηά ε θνηλσληθή θνβία, ε θαηαζιηπηηθή δηάζεζε (Young & Rodgers, 1998) θαη ε δπζρέξεηα ζηελ επηθνηλσλία (Engelberg & Sjőberg, 2004) επηζεκάλζεθαλ σο ζηνηρεία δεισηηθά ςπρνινγηθψλ αλαγθψλ πνπ κέλνπλ αληθαλνπνίεηεο. Σν ίληεξλεη ζε απηή ηελ πεξίπησζε κπνξεί λα ιεηηνπξγεί σο δηέμνδνο γηα ηελ άκεζε ηθαλνπνίεζε απηψλ ησλ αλαγθψλ, θαζψο έρεη παξαηεξεζεί φηη άηνκα εζσζηξεθή, αλαζθαιή θαη κνλαρηθά κε ρακειή απηνεθηίκεζε θαη δπζθνιία ζηηο ζπλαλαζηξνθέο βξίζθνπλ ζπλήζσο ζην δηαδίθηπν έλα αζθαιέο, αλψλπκν πεξηβάιινλ, ζην νπνίν ηθαλνπνηνχλ ηελ αλάγθε ηνπο γηα επαθή. ε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, ππνζηεξίδεηαη φηη ε εμάξηεζε απφ ην ίληεξλεη κπνξεί λα εκθαλίδεηαη ζηα πιαίζηα κηαο άιιεο δηαηαξαρήο. Πνιινί εξεπλεηέο ζε απηφ ην πεδίν ππνγξακκίδνπλ φηη ε θαηάρξεζε ππεξεζηψλ ηνπ ηζηνχ, κνηξάδεηαη θνηλά ραξαθηεξηζηηθά κε ηηο δηαηαξαρέο ειέγρνπ ησλ παξνξκήζεσλ (Beard & Wolf, 2001; Treuer et al., 2001). Ζ Vivo (2011) ζπλδέεη επηπξφζζεηα ηελ εμάξηεζε απφ ην ίληεξλεη κε ηε δηαηαξαρή δηάζπαζεο πξνζνρήο θαη ππεξθηλεηηθφηεηαο, πεξηγξάθνληαο ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ν παγθφζκηνο ηζηφο κπνξεί λα πξνζειθχεη ην ελδηαθέξνλ θαη λα παξέρεη άκεζε ηθαλνπνίεζε ζε άηνκα πνπ έρνπλ ηελ ηάζε λα βαξηνχληαη εχθνια θαη έιθνληαη απφ πεξηβάιινληα πνπ παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα παξάιιειεο επεμεξγαζίαο εξεζηζκάησλ. Σελίδα 68 από 100
Β) Θεσξίεο πνπ αλαδεηνχλ θνηλσληθά αίηηα Απφ ηηο ζεσξίεο πνπ επηθεληξψλνληαη ζηελ θνηλσληθή αηηηνπαζνγέλεζε ηεο εμάξηεζεο απφ ην ίληεξλεη ε πην ζεκαληηθή είλαη ίζσο εθείλε πνπ ππνγξακκίδεη ην ράζκα γελεψλ πνπ ππάξρεη αλάκεζα ζηηο λέεο θαη ηηο παιηφηεξεο γελεέο αλαθνξηθά κε ηε ρξήζε ηνπ ίληεξλεη. Σν απνηέιεζκα απηνχ ηνπ θελνχ είλαη ε πνιχ θαιή επαθή θαη πξνζαξκνγή ησλ λέσλ ζηηο λέεο ηερλνινγίεο, ρσξίο φκσο λα ππάξρεη ε θαηάιιειε θαζνδήγεζε θαη εθπαίδεπζε, κε ζπλέπεηα ηελ έιιεηςε πξνζηαζίαο ησλ λέσλ απέλαληη ζε θάζε είδνπο θίλδπλν πνπ κπνξεί λα ζρεηίδεηαη κε ηε ρξήζε ηνπ. Οξηζκέλνη ζεσξεηηθνί ππνζηεξίδνπλ επίζεο φηη ε έιιεηςε θνηλσληθήο ζπλεθηηθφηεηαο (κηθξέο νηθνγέλεηεο ζε κεγάιεο, απξφζσπεο θνηλσλίεο) θαη ε θξίζε παξαδνζηαθψλ ζεζκψλ φπσο απηψλ ηεο νηθνγέλεηαο θαη ηεο ζπγγέλεηαο, κπνξεί λα εμεγνχλ ηε ζηξνθή ησλ λέσλ πξνο ηα θνηλσληθά δίθηπα πνπ πξνζθέξεη ην ίληεξλεη πξνθεηκέλνπ λα ηθαλνπνηήζνπλ ηελ αλάγθε ηνπο λα αλήθνπλ θάπνπ θαη λα ζρεηίδνληαη. Ζ αλεξγία ηέινο, έρεη ζπζρεηηζηεί κε ηελ ππεξβνιηθή ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ θαζψο θαίλεηαη φηη ε πεξηήγεζε ζηνλ ηζηφ ρξεζηκνπνηείηαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο απφ ηνλ άλεξγν σο «φρεκα» δηαθπγήο απφ κηα πξαγκαηηθφηεηα κέζα ζηελ νπνία αζθπθηηά (Κνξκάο, 2009).
Σελίδα 69 από 100
Γ) Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ ίληεξλεη Ο Γηαδξαζηηθφο ραξαθηήξαο ηνπ ίληεξλεη, ην γεγνλφο δειαδή φηη ηα δεδνκέλα ζε απηφ βηψλνληαη σο αιεζηλά θαη φηη δεκηνπξγείηαη ε αίζζεζε ηεο απνξξφθεζεο ζε έλα άιιν θφζκν (πνπ ζπλνδεχεηαη απφ απψιεηα ηεο αίζζεζεο ηνπ ρξφλνπ), ε θνηλσληθνπνηεηηθή ηνπ δπλαηφηεηα θαη ε δπλαηφηεηα αληηπαξάζεζεο κε άιινπο, παξάιιεια ειεθηξνληθά παξφληεο, παίθηεο ζεσξνχληαη ηέινο σο ζηνηρεία ηνπ ίδηνπ ηνπ δηαδηθηχνπ πνπ κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζηνχλ εζηζηηθά (Σκήκα Θεξαπείαο & Αληηκεηψπηζεο Πξνβιεκαηηθήο Υξήζεο Γηαδηθηχνπ Γηα Δλήιηθεο ζηα πιαίζηα ηεο Μνλάδαο απεμάξηεζεο ―18 Άλσ‖ Φ.Ν.Α, 2009) . 5.6 Πνηεο είλαη νη ζπλέπεηεο ηεο εμάξηεζεο από ην ίληεξλεη Ζ εμάξηεζε απφ ην ίληεξλεη κπνξεί λα πιήμεη φινπο ηνπο ηνκείο ηεο δσήο ηνπ αηφκνπ, σζηφζν ε πεξηνρή πνπ κνηάδεη λα πιήηηεηαη πξσηαξρηθά αθνξά ηηο πξνζσπηθέο ηνπ ζρέζεηο. Καζψο ε παξνπζία ζην ίληεξλεη αθαηξεί ηελ παξνπζία απφ ηελ πξαγκαηηθή δσή ε έιιεηςε επηθνηλσλίαο θαη νπζηαζηηθήο επαθήο κε ηνπο ζεκαληηθνχο άιινπο πξνθαινχλ πξνβιήκαηα ζηηο ζηελέο δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο ηνπ αηφκνπ, κε απνηέιεζκα ηελ θνηλσληθή ηνπ απνκφλσζε.
Σελίδα 70 από 100
Αθνινπζνχλ ηα πξνβιήκαηα ζε αθαδεκατθφ θαη ζρνιηθφ επίπεδν, ελψ ηα ηειεπηαία ρξφληα νη επηπηψζεηο ζηελ επαγγεικαηηθή ζθαίξα ηνπ αηφκνπ έρνπλ αξρίζεη λα ζπγθεληξψλνπλ φιν θαη πεξηζζφηεξν ην επηζηεκνληθφ ελδηαθέξνλ, θαζψο θαίλεηαη φηη κεηαθξάδνληαη ζε κεγάιεο νηθνλνκηθέο απψιεηεο γηα ηηο επηρεηξήζεηο (Brandt, 2006; Davis, Flett & Besser, 2002). Οη νηθνλνκηθέο επηπηψζεηο αθνξνχλ ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο θαη ηνλ ίδην ην ρξήζηε. Απηφ ζπκβαίλεη φρη κφλν φηαλ ε εμάξηεζε είλαη απφ ηνλ ειεθηξνληθφ ηδφγν, αιιά θαη ιφγσ ηνπ ππεξβνιηθνχ πνζνχ ρξφλνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη on line, πνπ κπνξεί λα ιεηηνπξγεί εηο βάξνο άιισλ δξαζηεξηνηήησλ. ηελ πεξίπησζε δε ηνπ άλεξγνπ ρξήζηε, ε πξνζήισζε ζην ίληεξλεη θαίλεηαη λα δεκηνπξγεί έλα θαχιν θχθιν, ζηνλ νπνίν ε απνθπγή ησλ πξνβιεκάησλ δσήο κέζσ ηεο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ έρεη σο απνηέιεζκα ηε δέζκεπζε ηεο δσηηθφηεηαο ηνπ αλέξγνπ θαη ηελ θαζήισζε ηνπ ζε κηα θαηάζηαζε ζπλνιηθήο παξαίηεζεο (Caplan, 2003). Δπηπιένλ, ε απψιεηα ηεο αίζζεζεο ηνπ ρξφλνπ, ε νπνία έρεη σο απνηέιεζκα ψξεο ζπλερφκελεο ελαζρφιεζεο κε ηνλ ππνινγηζηή ρσξίο δηαιείκκαηα νδεγεί ζπρλά ζηελ παξακέιεζε ηεο εκθάληζεο θαη ηεο αηνκηθήο πγηεηλήο. Γελ είλαη ζπάληα ζηνπο ρξήζηεο ε εκθάληζε θαη πξνβιεκάησλ πγείαο, φπσο ην ζχλδξνκν ηνπ θαξπηαίνπ ζσιήλα, πνλνθέθαινη, πφλνη ζηνλ απρέλα θαη ηελ πιάηε, απψιεηα ή αχμεζε Σελίδα 71 από 100
βάξνπο θαη νη δηαηαξαρέο χπλνπ. ε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ε θαηαζηξαηήγεζε ησλ βηνινγηθψλ ξπζκψλ πνπ ζπλεπάγεηαη ε ρσξίο αλάπαπια πξνζήισζε ζηνλ ππνινγηζηή κπνξεί λα νδεγήζεη ηειηθά ζηελ πηψζε ηνπ αλνζνπνηεηηθνχ ζπζηήκαηνο ηνπ αηφκνπ θαη ζηελ εκθάληζε δηαθφξσλ ςπρνζσκαηηθψλ αζζελεηψλ.
Σελίδα 72 από 100
ημάδια ανηζςσίαρ
Α. ε παιδιά και εθήβοςρ: Τπεξβνιηθή θφπσζε Μεησκέλε αληαπφθξηζε ζηηο ζρνιηθέο ππνρξεψζεηο Διάηησζε ηνπ ελδηαθέξνληνο γηα εμσζρνιηθέο δξαζηεξηφηεηεο, ρφκπη θ.ι.π. Απφζπξζε απφ ηνπο θίινπο Αλππαθνή θαη μεζπάζκαηα
Β. ε ενήλικερ Έιιεηςε χπλνπ θαη ππεξβνιηθή θφπσζε Μεησκέλε αληαπφθξηζε ζε αθαδεκατθέο ή εξγαζηαθέο ππνρξεψζεηο (απνπζίεο, ιάζε, πηψζε ηεο απφδνζεο, κείσζε ηεο αιιειεπίδξαζεο κε ζπλαδέιθνπο θ.ι.π.) Μείσζε ηεο επέλδπζεο ζηε ζρέζε κε ην/ηε ζχληξνθν Απάζεηα, εθλεπξηζκφο φηαλ εθηφο δηθηχνπ Άξλεζε ηεο ζνβαξφηεηαο ηνπ πξνβιήκαηνο Δθινγηθεχζεηο, ςέκαηα γηα ηελ ζρέζε ηνπο κε ην internet Σελίδα 73 από 100
5.7 Τη κπνξνύκε λα θάλνπκε γηα λα πξνζηαηέςνπκε ηα παηδηά από ηελ εμάξηεζε από ην ίληεξλεη
Δομζσ υποςτήριξησ που λειτουργοφν ςτην Ελλάδα Στθν Ελλάδα λειτουργοφν οι ακόλουκεσ δομζσ κεραπείασ του εκιςμοφ από το ίντερνετ: Η Μονάδα Εφθβικισ Υγείασ τθσ Β’
Ζ θαιιηέξγεηα θαη δηαηήξεζε ηεο θαιήο επηθνηλσλίαο κε ηα παηδηά απνηειεί ηνλ πην ηζρπξφ πξνιεπηηθφ παξάγνληα απέλαληη ζηελ εμάξηεζε απφ ην ίληεξλεη, αιιά θαη έλα ηζρπξφ εξγαιείν δηαπξαγκάηεπζεο θαη επίιπζεο δηαθνξψλ φηαλ δηαπηζηψλεηαη ε θαηάρξεζή ηνπ. Δίλαη απαξαίηεην επνκέλσο λα ππάξρεη κηα «θνηλή γξακκή» ζηνπο γνλείο πνπ ζα επηηξέπεη ηελ ζπλεπή εθαξκνγή ελφο πξνγξάκκαηνο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ γηα ηα παηδηά.
Παιδιατρικισ
Κλινικισ
Πανεπιςτθμίου
Ακθνϊν
του «Αγλαία
Κυριακοφ» Το εξειδικευμζνο Ψυχιατρικό Ιατρείο αντιμετϊπιςθσ του εκιςμοφ παιδιϊν και
εφιβων
ςτουσ
θλεκτρονικοφσ
υπολογιςτζσ και το διαδίκτυο, του Παιδοψυχιατρικοφ Ιπποκράτειου
τμιματοσ
Γενικοφ
Νοςοκομείου
Θεςςαλονίκθσ Το
Τμιμα
Θεραπείασ
και
Αντιμετϊπιςθσ προβλθματικισ χριςθσ διαδικτφου για Ενιλικεσ, τθσ Μονάδασ Απεξάρτθςθσ
«18
άνω»
Ψυχιατρικοφ Νοςοκομείου Ακθνϊν. Σελίδα 74 από 100
του
του
Οη θαλφλεο ρξήζεο ηνπ ίληεξλεη ζα πξέπεη λα είλαη μεθάζαξνη, θαηαλνεηνί θαη ινγηθνί (π.ρ. «ην ίληεξλεη ρξεζηκνπνηείηαη ηηο θαζεκεξηλέο κφλν γηα ζρνιηθέο εξγαζίεο» ή «κπνξεί λα ‗ζεξθάξεη‘ ζην ίληεξλεη θάπνην παηδί αθνχ έρεη πξψηα ηειεηψζεη ηα καζήκαηά ηνπ θαη γηα κία κφλν ψξα ηηο θαζεκεξηλέο»). Πξνθεηκέλνπ λα ππάξρεη έιεγρνο ησλ ηζηνζειίδσλ θαη ηνπ ρξφλνπ πνπ ηα παηδηά είλαη ζπλδεδεκέλα είλαη ζεκαληηθφ ν ππνινγηζηήο λα βξίζθεηαη ζε έλα θνηλφρξεζην ρψξν θαη φρη ζην παηδηθφ δσκάηην. Σέινο ζα πξέπεη λα ελζαξξχλνληαη άιιεο θνηλσληθνπνηεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο γηα ηα παηδηά, ελψ δελ ζα πξέπεη λα απνθιείεηαη ε αλαδήηεζε ππνζηήξημεο απφ εηδηθνχο (εθφζνλ δηαπηζησζεί πξνβιεκαηηθή ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ ή εθφζνλ νη γνλείο δηαβιέπνπλ άιια ζεκάδηα αλεζπρίαο ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπ παηδηνχ ηνπο). Οη εμαξηήζεηο ζε παηδηά ζπρλά απνηεινχλ θξαπγή βνήζεηαο γηα δεηήκαηα φρη απνθιεηζηηθά δηθά ηνπο, αιιά ηεο νηθνγέλεηαο θαη ηνπ επξχηεξνπ θνηλσληθνχ πιαηζίνπ εληφο ηνπ νπνίνπ δoπλ. Πέξα απφ ηα ζπκπηψκαηα είλαη επνκέλσο ζεκαληηθφ λα αλαδεηεζνχλ νη ξίδεο ηνπ πξνβιήκαηνο πνπ κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ εμάξηεζε, αιιά θαη λα ζσξαθηζηεί ην λεαξφ άηνκν κε ηηο δεμηφηεηεο εθείλεο πνπ ζα ηνπ
Σελίδα 75 από 100
επηηξέςνπλ λα πξνρσξήζεη ζηε δσή αλαπηχζζνληαο απξφζθνπηα ην δπλακηθφ ηνπ, ηε δεκηνπξγηθφηεηα, ηα φλεηξά ηνπ. 5.8 Αληί επηιόγνπ Σν ίληεξλεη απνηειεί έλα παλίζρπξν εξγαιείν επηθνηλσλίαο, κάζεζεο θαη ςπραγσγίαο θαη ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη σο ηέηνην. Ζ ρξήζε ηνπ φκσο δελ ζα πξέπεη λα απνηειεί απηνζθνπφ. Δίλαη δσηηθήο ζεκαζίαο λα ππάξρεη κηα ηζνξξνπία αλάκεζα ζηε ρξήζε ηνπ ίληεξλεη θαη ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο πξαγκαηηθήο δσήο. Απηφ κπνξεί ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο λα ζεκαίλεη φηη ρξεηάδεηαη ε εκπξφζεηε επαλαπξνζέγγηζε αηφκσλ θαη ζρέζεσλ θαη ε θξνληίδα παξακέηξσλ ηεο δσήο πνπ κπνξεί λα έρνπλ παξακειεζεί εμαηηίαο ηεο πξνβιεκαηηθήο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ. Σν ίληεξλεη απνηειεί ην παξάζπξν γηα έλα «καγηθφ» θφζκν, φπνπ νη αλάγθεο ηθαλνπνηνχληαη άκεζα θαη νη θαληαζηψζεηο βξίζθνπλ έλα απεξηφξηζην πεδίν έθθξαζεο. Χζηφζν γηα λα παξακείλεη θαλείο «αλζξψπηλνο» ρξεηάδεηαη ζθιεξή δνπιεηά. Καη ε δνπιεηά απηή κπνξεί λα γίλεη κφλν «έμσ», ζηελ πξαγκαηηθή δσή.
Δπηζηξνθή ζηα Πεξηερφκελα
Σελίδα 76 από 100
5.9 Βηβιηνγξαθία Beard, K.W. & Wolf, E.M. (2001). Modification in the proposed diagnostic criteria for Internet addiction. CyberPsychology & Behavior, 4 (3): 377-383 Brandt, M. (2006) Internet Addiction: Stanford study seeks to define whether it‘s a problem. Αλαζχξζεθε ζηηο 02/03/2011 απφ ηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε: http://www.eurekalert.org/pub_releases/2006-10/sumc-ias101706.php Caplan, S.E. (2003) Preference for online social interaction: a theory of problematic Internet use and psychosocial well-being. Communication Research, 30: 625–648 Davis R, Flett G, Besser A. (2002) Validation of a new scale for measuring problematic Internet use: implications for pre-employment screening. CyberPsychology & Behavior, 5: 331–45. Engelberg, E. Sjöberg, L. (2004) Internet use, social skills, and adjustment. CyberPsychology & Behavior, 7: 41–7 Goldberg, I. (1996) Internet addiction disorder. Σελίδα 77 από 100
Αλαζχξζεθε ζηηο 08/01/2011 απφ ηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε: www.urz.uni-heidelberg.de/Netzdienste/anleitung/wwwtips/8/addict.html. Grohol, J.M. (2005) Internet addiction guide. Psych Central. Αλαζχξζεθε ζηηο 14/01/2011 απφ ηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε: http://psychcentral.com/netaddiction Holden, C. (2001) Behavioral addictions: do they exist? Science, 294 (5544): 980– 982 Κνξκάο, Γ. (2009) Δηαδίθηπν θαη Εμάξηεζε. Πξαθηηθά Ζκεξίδαο: Δθπαίδεπζε Δθπαηδεπηηθψλ ζην Αζθαιέο Γηαδίθηπν. Ζξάθιεην, Ηνχληνο 2009. Αλαζχξζεθε ζηηο 01/03/2011 απφ ηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε: http://plirancrete.sch.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=118:201 0-10-18-10-23-42&catid=35:2010-09-28-11-59-53&Itemid=56 Morahan-Martin, J. & Schumacher, P. (2000) Incidence and correlates of pathological Internet use among college students. Computers in Human Behavior, 1: 13–29. Σκήκα Θεξαπείαο & Αληηκεηψπηζεο Πξνβιεκαηηθήο Υξήζεο Γηαδηθηχνπ Γηα Δλήιηθεο ζηα πιαίζηα ηεο Μνλάδαο απεμάξηεζεο ―18 Άλσ‖ Φ.Ν.Α (2009). Αλαζχξζεθε ζηηο 01/03/2011 απφ ηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε:
Σελίδα 78 από 100
http://internetaddiction18ano.wordpress.com/ Treuer, T. Fabian, Z. & Furedi, J. (2001) Internet addiction associated with features of impulse control disorder: is it a real psychiatric disorder? Journal of Affective Disorders, 66: 283 Vivo, M. (2011) ADHD and Internet Addiction. Αλαζχξζεθε ζηηο 07/02/2011 απφ ηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε: http://www.4-adhd.com/adhd/adhd-and-internet-addiction.htm Young, K.S. (1998) Internet addiction: the emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology & Behavior, 1: 237–44 Young, K.S. & Rodgers, R.C. (1998) The relationship between depression and Internet addiction. CyberPsychology & Behavior, 1: 25-28
Σελίδα 79 από 100
6.Αζθάλεια ζηο Γιαδίκηςο ηνπ Σηκνιένληα Θενθαλέιιε, ρνιηθνχ πκβνχινπ Πιεξνθνξηθήο Β. Αηγαίνπ 6.1 Δηζαγσγή Σν εγρεηξίδην απηφ απεπζχλεηαη ζε γνλείο θαη εθπαηδεπηηθνχο νη νπνίνη ζα πξέπεη λα γλσξίδνπλ φηη ηα παηδηά έρνπλ ην δηθαίσκα ηεο ειεχζεξεο αλάπηπμεο ηεο πξνζσπηθφηεηάο ηνπο θαη φηη απνηειεί ππνρξέσζε ηεο νηθνγέλεηαο αιιά θαη ηνπ ζρνιείνπ ε πξνζηαζία ησλ αλειίθσλ απφ ηελ έθζεζή ηνπο ζε επηβιαβέο πεξηερφκελν ζην Γηαδίθηπν. Οη νδεγίεο απηέο δελ έρνπλ ζθνπφ ηε «δαηκνλνπνίεζε» ή ηελ παξαπιεξνθφξεζε ζε ζρέζε κε ην Γηαδηθηχν, αθνχ φινη νη εκπιεθφκελνη ζεσξνχλ φηη απνηειεί έλα πνιχηηκν εξγαιείν. Δίλαη έλα ζχγρξνλν πεξηβάιινλ αιιειεπίδξαζεο κε πνιιέο ζεηηθέο πηπρέο θαη ζαθψο ιηγφηεξεο αξλεηηθέο. Ζ κε γλψζε ηεο ρξήζεο ηνπ πεξηνξίδεη ζεκαληηθά ηηο ηθαλφηεηεο γηα επηθνηλσλία, ελεκέξσζε θαη γεληθά ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ αηφκνπ ζηνλ 21ν αηψλα.
Σελίδα 80 από 100
6.2 Κάπνηα βαζηθά ζηνηρεία ηα πεξηζζφηεξα ζπίηηα ππάξρεη ηνπιάρηζηνλ έλαο ππνινγηζηήο κε ζχλδεζε ζην δηαδίθηπν. ηνπο ηδησηηθνχο απηνχο ρψξνπο, φηαλ ν ππνινγηζηήο ρξεζηκνπνηείηαη απφ παηδηά, θαιφ είλαη λα ππάξρεη αλνηρηή πξφζβαζε έηζη ψζηε ε ρξήζε ηνπ λα ειέγρεηαη εχθνια απφ ηνπο γνλείο. Γηα ηα κηθξά παηδηά πξέπεη λα ππάξρνπλ θαλφλεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ππνινγηζηή θαη ηνπ δηαδηθηχνπ, φζνλ αθνξά ηηο ψξεο ρξήζεο, ην αληηθείκελν θ.ά. Σνπο θαλφλεο απηνχο ζέηνπλ θαη επηβιέπνπλ γηα ηελ ηήξεζε ηνπο νη γνλείο. Γηα παηδηά κεγαιχηεξα ησλ 15 εηψλ, θαιφ ζα είλαη ζηε δηακφξθσζε ηνπο λα ζπκκεηέρνπλ θαη νη έθεβνη ψζηε λα δηακνξθσζνχλ απφ θνηλνχ. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ είλαη νη θαλφλεο απηνί λα εθαξκφδνληαη απφ φια ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο θαη λα κελ εμαηξνχληαη νη γνλείο. Μηα θαιή πξαθηηθή είλαη νη γνλείο λα απνιακβάλνπλ ηελ πινήγεζε καδί κε ηα παηδηά ηνπο ζηα πξψηα ζηάδηα θαη λα ηα αθήλνπλ ειεχζεξα ζηαδηαθά, αθνχ έρνπλ βεβαησζεί φηη έρνπλ Σελίδα 81 από 100
θαηαλνήζεη ηνπο βαζηθνχο θαλφλεο ζπκπεξηθνξάο θαη θαιή πινήγεζεο πνπ έρνπλ αλαθεξζεί πξνεγνπκέλσο ζην παξφλ εγρεηξίδην. Έλαο πνιχ ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ αζθάιεηα ησλ παηδηψλ είλαη ε ελεκέξσζή ηνπο απφ ηνπο γνλείο γηα ηπρφλ απεηιέο, εθθνβηζκνχο ή παξελνριήζεηο πνπ κπνξεί λα δερζνχλ θαηά ηελ πεξηήγεζή ηνπο ζην δηαδίθηπν θαη φηη ππάξρεη ε δπλαηφηεηα λα γίλεη θαηαγγειία παξάλνκνπ πεξηερνκέλνπ ζε δηάθνξεο ηζηνζειίδεο φπσο ην Facebook. ε απηφ βνεζάεη ε θαιή ακθίδξνκε επηθνηλσλία ησλ γνλέσλ κε ηα παηδηά θαη ε ελζάξξπλζε πνπ απηά δέρνληαη ψζηε λα αλαθέξνπλ νπνηαδήπνηε πεξηζηαηηθά ηνπο πξνβιεκαηίζνπλ. Δπίζεο πξέπεη λα γίλεη θαηαλνεηφ απφ ηα παηδηά φηη φηαλ δεκνζηεχνληαη πιεξνθνξίεο ζην Γηαδίθηπν δελ ππάξρεη πιένλ ε δπλαηφηεηα λα ειεγρζνχλ θαη ελδέρεηαη λα κελ είλαη δπλαηφλ λα δηαγξαθνχλ. Μηα απφ ηηο ζπλεζηζκέλεο εξγαζίεο ζην δηαδίθηπν είλαη ε αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ. Όζν απιή θαη αλψδπλε θαη αλ θαίλεηαη ρξεηάδεηαη πξνζνρή. Γηα παξάδεηγκα αλαθέξνπκε δπν αλαδεηήζεηο εηθφλσλ ζηε κεραλή αλαδήηεζεο Google κε ηηο αθίλδπλεο ιέμεηο «ηδαηδίθη» θαη Σελίδα 82 από 100
«θαζνιάδα». Αλάκεζα ζηα απνηειέζκαηα πνπ βξέζεθαλ ππήξραλ εηθφλεο κε πεξηερφκελν αθαηάιιειν γηα αλειίθνπο. Ζ ιχζε ζε απηφ ην πξφβιεκα είλαη ε δσξεάλ εγθαηάζηαζε θπιινκεηξεηψλ (web browsers) φπσο νη παξαθάησ: kido‘s, kidrocket ή kidzui πνπ παξέρνπλ πξνζηαζία ζηε ρξήζε απφ παηδηά, θαζψο δηαζέηνπλ εηδηθά θίιηξα πνπ δελ επηηξέπνπλ ηελ πξφζβαζε ζε ζπγθεθξηκέλεο ηζηνζειίδεο κε αθαηάιιειν πεξηερφκελν. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο, ν ππνινγηζηήο ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηνπο κεγάινπο σο ειεθηξνληθή babysitter γηα λα απαζρνινχληαη ηα παηδηά ρσξίο ηελ επηκέιεηά ηνπο. Ζ πξαθηηθή απηή είλαη αξθεηά αλεχζπλε, αθνχ αθήλεη ζην παηδί έλα πνιχ κεγαιχηεξν εχξνο αλεμέιεγθησλ επηινγψλ ζε ζρέζε κε ηελ ηειεφξαζε θαη ζα πξέπεη λα εθαξκφδεηαη κε ηε κηθξφηεξε δπλαηή ζπρλφηεηα.
Σελίδα 83 από 100
6.3 Αζθάιεηα ζηελ ειεθηξνληθή αιιεινγξαθία (e-mail) Ζ ειεθηξνληθή αιιεινγξαθία (e-mail) είλαη κηα δεκνθηιήο ππεξεζία ηνπ δηαδηθηχνπ δηφηη δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα απνζηαιεί δσξεάλ, ζε φιν ηνλ πιαλήηε, νηηδήπνηε βξίζθεηαη ζε ειεθηξνληθή κνξθή. Ζ ππεξεζία απηή είλαη εμαηξεηηθά γξήγνξε θαη πην αμηφπηζηε απφ ηηο πεξηζζφηεξεο ππεξεζίεο απνζηνιήο. Σα παξαπάλσ φκσο ραξαθηεξηζηηθά, θαζψο θαη ε κεγάιε ρξήζε ηεο ππεξεζίαο απφ άηνκα κε κηθξή εκπεηξία θαη έιιεηςε εμεηδηθεπκέλσλ γλψζεσλ, ηελ θαζηζηνχλ κία απφ ηηο πην επάισηεο ππεξεζίεο ηνπ Γηαδηθηχνπ. Αλαιπηηθφηεξα, ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα πνπ κπνξεί λα αληηκεησπίζεη έλαο ρξήζηεο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ είλαη:
Σελίδα 84 από 100
Οη Ηνί o θαιφ είλαη λα κελ αλνίγνληαη κελχκαηα ηα νπνία πξνέξρνληαη απφ άγλσζην απνζηνιέα o λα κελ αλνίγνληαη κελχκαηα κε πξνεθηάζεηο .exe, .com, .vbs, .dll, .sh, .bat θ.ά. o λα κελ αλνίγνληαη κελχκαηα κε χπνπην ζέκα φπσο «CONGRATULATIONS YOU WON 1,000,000,00 €», «πγραξεηήξηα θεξδίζαηε 1.000.000 €» ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο ε βέιηηζηε ιχζε είλαη λα κελ απνζηέιιεηαη απάληεζε θαη λα δηαγξάθνληαη ηα κελχκαηα.
Σελίδα 85 από 100
Δλνριεηηθή αιιεινγξαθία (spam mail) Πξφθεηηαη γηα κελχκαηα ελνριεηηθά ή θαη δπζάξεζηα. Ζ απνζηνιή ηέηνησλ κελπκάησλ αληίθεηηαη ζηε δενληνινγία ηνπ δηαδηθηχνπ. Καιφ ζα είλαη γίλεηαη εγθαηάζηαζε θίιηξσλ εηζεξρνκέλσλ κελπκάησλ ή εηδηθψλ πξνγξακκάησλ, φπσο ην e-mail remover πνπ πξνζηαηεχεη ην ινγαξηαζκφ καο απφ καδηθά κελχκαηα. Γε ζα πξέπεη ζε θακηά πεξίπησζε λα απνζηέιιεηαη απάληεζε ζε ηέηνηνπ είδνπο κελχκαηα αθφκα θαη ζ‘ απηά κε ηελ έλδεημε "remove me from the mailing list", δηφηη ππάξρεη ε δπλαηφηεηα αλίρλεπζεο ρξήζεο ησλ ινγαξηαζκψλ θαη ζπλερίδεηαη ν βνκβαξδηζκφο κε ελνριεηηθά κελχκαηα.
Σελίδα 86 από 100
Μελχκαηα Απαηεινχ Πεξηερνκέλνπ (hoaxes) Σέηνηνπ είδνπο κελχκαηα κπνξεί λα πξνεηδνπνηνχλ ή λα εθθνβίδνπλ ηνπο παξαιήπηεο κε ςπρνινγηθέο απεηιέο φπσο: «ζα έρεηο εθηά ρξφληα θαθνηπρία αλ δελ ζηείιεηο απηφ ην κήλπκα ζε 10 ηνπιάρηζηνλ γλσζηνχο ζνπ», ή λα είλαη κελχκαηα ππνηηζέκελεο ζπκπαξάζηαζεο «γηα θάπνηνλ πνπ είλαη ζνβαξά άξξσζηνο» θαη θάζε θνξά πνπ απνζηέιιεηαη ην κήλπκα ν «άξξσζηνο» εηζπξάηηεη θάπνην ρξεκαηηθφ πνζφ. Απηά ηα κελχκαηα έρνπλ ηεξάζηηα δηάδνζε θαη επηβαξχλνπλ ζεκαληηθά ηνπο ινγαξηαζκνχο ειεθηξνληθψλ ηαρπδξνκείσλ ελψ ηαπηφρξνλα γίλεηαη δεκνζηνπνίεζε πνιιψλ ινγαξηαζκψλ. ηελ πεξίπησζε παξαιαβήο ηέηνησλ κελπκάησλ, απηά ζα πξέπεη λα αγλννχληαη, λα δηαγξάθνληαη θαη ζε θακία πεξίπησζε λα κελ ηα πξνσζνχληαη ζε άιινπο.
Σελίδα 87 από 100
Γεληθφηεξα φηαλ ζηέιλνληαη νκαδηθά e-mail είλαη θαιφ λα ρξεζηκνπνηείηαη ε επηινγή «Κξπθή Κνηλνπνίεζε» (BCC) ψζηε λα κελ θνηλνπνηνχληαη νη ινγαξηαζκνί ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ φισλ ησλ παξαιεπηψλ πνπ βξίζθνληαη ζηε ιίζηα. 6.4 Αζθάιεηα θαηά ην chat Απνηειεί έλα εχθνιν θαη αλέμνδν ηξφπν επηθνηλσλίαο κε αλζξψπνπο πνπ βξίζθνληαη ζε φιν ηνλ θφζκν. Σν φλνκα ρξήζηε (username) εμαζθαιίδεη αλσλπκία θαη πίζσ απφ απηή κπνξεί λα «θξπθηεί» θάπνηνο πνπ επηζπκεί λα παξελνριήζεη ιεθηηθά ή ζεμνπαιηθά. Χζηφζν απηή ε αλσλπκία δελ ππάξρεη θαη ζηε πξαγκαηηθφηεηα φινη κπνξνχλ λα αληρλεπηνχλ. Γεληθά, απνηειεί πνιχ ρξήζηκν εξγαιείν αιιά θαιφ είλαη λα ρξεζηκνπνηείηε γηα επηθνηλσλία κε γλσζηνχο θαη φρη γηα λα γίλνπλ γλσξηκίεο κέζσ απηνχ. Δπίζεο είλαη ζεκαληηθφ, αλ ν ρξήζηεο δελ γλσξίδεη απηφλ κε ηνλ νπνίν επηθνηλσλεί, λα κελ απνθαιχπηεη ηελ πξαγκαηηθή ηνπ ηαπηφηεηα, ηα πξνζσπηθά ηνπ ζηνηρεία, λα κελ ζηέιλεη ή κνηξάδεη θσηνγξαθίεο θαη λα απνθεχγεη ηηο πξαγκαηηθέο ζπλαληήζεηο. Δπίζεο θαιφ είλαη λα κελ δίλνληαη πξαγκαηηθά ζηνηρεία ή άιιεο πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο, φπσο ην ζρνιείν πνπ θνηηνχλ, ηηο θαζεκεξηλέο κεηαθηλήζεηο ή ζπλήζεηεο.
Σελίδα 88 από 100
6.5 Μνίξαζκα Αξρείσλ (file sharing) Οη ππεξεζίεο απηέο, κέζσ ησλ νπνίσλ ν ρξήζηεο κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζε αξρεία κνπζηθήο, ηαηλίεο, βηβιία θηι. Καη‘ αξρήλ ππάξρεη ζέκα ζρεηηθά κε ηε λνκηκφηεηα απηψλ ησλ ππεξεζηψλ αθνχ απφ ηερληθή άπνςε, ε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ απηψλ είλαη λφκηκε. Χζηφζν ην «θαηέβαζκα» αξρείσλ (φπσο π.ρ. ηαηλίεο, κνπζηθή, ινγηζκηθφ, παηρλίδηα ή βηβιία) είλαη παξάλνκν. Ζ δξάζε απηή είλαη απφιπηα θαη κνλνζήκαληα αληρλεχζηκε, κπνξεί δε ε εηαηξία πνπ έρεη ηα δηθαηψκαηα λα πξνρσξήζεη ζε λνκηθέο δηψμεηο. Σα πνζά είλαη ζεκαληηθά θαη ππάξρνπλ θαη πνηληθέο θπξψζεηο. Σαπηφρξνλα φηαλ αλήιηθνη θάλνπλ ρξήζε απηψλ ησλ ππεξεζηψλ απνθηνχλ πξφζβαζε ζε πνξλνγξαθηθφ πιηθφ, ελψ κε θάπνηα θελά αζθαιείαο κπνξεί θάπνηνη λα απνθηήζνπλ πξφζβαζε ζε αξρεία πνπ ππάξρνπλ ζηνλ ππνινγηζηή ηνπ ρξήζηε.
Σελίδα 89 από 100
6.6 Πλεπκαηηθά δηθαηώκαηα Σα πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα πξνζηαηεχνπλ ηνλ ηξφπν πνπ εθαξκφδεηε κηα ηδέα, αιιά φρη θαη ηελ ίδηα ηελ ηδέα. Ζ αληηγξαθή πιηθνχ απφ ην Γηαδίθηπν γηα πξνζσπηθή ρξήζε επηηξέπεηαη, αιιά ε πξνβνιή ηνπ πιηθνχ απηνχ σο ηδηνθηεζία ηνπ ρξήζηε απαγνξεχεηαη. Γηα παξάδεηγκα, αλ γίλεη ρξήζε πιηθνχ γηα ηε δεκηνπξγία παξνπζίαζεο, ζα πξέπεη λα γίλεηαη αλαθνξά ηεο πεγήο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε. Ζ πξνψζεζε πιηθνχ, φπσο αληίγξαθα ηαηληψλ ή αξρείσλ κνπζηθήο πνπ δηαηίζεληαη κέζσ δηνκφηηκσλ (peer-to-peer) δηθηχσλ είλαη παξάλνκε. Ζ αληηγξαθή ινγηζκηθνχ γηα ην νπνίν απαηηείηαη άδεηα απαγνξεχεηαη, αθφκα θαη γηα πξνζσπηθή ρξήζε. Ζ ρξήζε πιηθνχ ρσξίο έγθξηζε ελδέρεηαη λα επηζχξεη νηθνλνκηθέο αμηψζεηο γηα βιάβεο θαη λα έρεη θαη άιιεο λνκηθέο ζπλέπεηεο.
Σελίδα 90 από 100
Η αφίσα από την εκδήλωση που έγινε στη Λήμνο, σχεδίαση: Ελένη Πολυμένη
Σελίδα 91 από 100
6.7 Σπκπεξάζκαηα Γεληθφηεξα θαιφ είλαη λα ππάξρεη ζηνλ ππνινγηζηή πξφγξακκα γηα πξνζηαζία απφ ηνχο (antivirus), ην νπνίν λα ελεκεξψλεηαη ζπρλά απφ ην δηαδίθηπν. Να ρξεζηκνπνηνχληαη νη ηειεπηαίεο εθδφζεηο ησλ ινγηζκηθψλ, ψζηε λα έρνπλ επηδηνξζσζεί ηπρφλ θελά αζθαιείαο πνπ δηαπηζηψζεθαλ. Αιιά επεηδή παξ‘ φια απηά ηα δεδνκέλα πνπ ππάξρνπλ ζηνλ ππνινγηζηή κπνξεί λα είλαη πνιχηηκα θαη θαιφ είλαη λα θξαηνχληαη ζπρλά εθεδξηθά αληίγξαθα (Back up). Όινη νη ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ πξέπεη λα γλσξίδνπλ φηη απηά πνπ δηαβάδνπλ ή βιέπνπλ ζην δηαδίθηπν δελ είλαη πάληνηε αιήζεηα. Δλζαξξχλεηέ ηα λα ζαο ξσηνχλ εάλ έρνπλ ακθηβνιίεο. Σν δηαδίθηπν απνηειεί έλα ηζρπξφηαην καζεζηαθφ εξγαιείν κε πνιιέο δπλαηφηεηεο αμηνπνίεζεο απφ ηνπο καζεηέο θαη ηνπο εθπαηδεπηηθνχο. Τπάξρεη επηηαθηηθή αλάγθε ελεκέξσζεο εθπαηδεπηηθψλ αιιά θαη γνλέσλ πάλσ ζε ζέκαηα θαιήο θαη αζθαινχο ρξήζεο ηνπ. Αθφκα θαη αλ νη
Σελίδα 92 από 100
καζεηέο είλαη πεξηζζφηεξν ελεκεξσκέλνη απφ ηνπο γνλείο γηα ην δηαδίθηπν, ηφηε κπνξεί λα δεηεζεί ηνπ λα γίλεη θαζνδεγεηήο. Απηφ είλαη έλαο σξαίνο ηξφπνο λα εληζρχζεηε ηελ απηνεθηίκεζή ηνπ θαη λα κνηξαζηείηε ηελ εκπεηξία ηνπ δηαδηθηπαθνχ ζεξθαξίζκαηνο.
Δπηζηξνθή ζηα Πεξηερφκελα
Σελίδα 93 από 100
6.8 Πεγέο http://www.e-yliko.gr/htmls/pc_use/safety.aspx http://www.e-yliko.gr/htmls/Safety/getsafe/index.htm http://www.wipo.int/about-ip/en/copyright.html http://www.cpe.gr/periodiko/asfaleia_sto_diadiktio.pdf http://www.microsoft.com/hellas/athome/security/children/default.mspx http://www.neteens.gr/html/symvoules/odigos.htm http://www.pi.ac.cy/InternetSafety/ http://www.saferinternet.gr/ http://www.matia.gr/7/78/7806/7806_3_21.html
Σελίδα 94 από 100
Πξνηεηλόκελα Βίληεν Πνπ είλαη ν Μίηζνο; Παξελφριεζε Να πξνζέρνπκε ηη αλεβάδνπκε… Δζηζκφο ζην Γηαδίθηπν ε πνην θφζκν δεηο;
Σελίδα 95 από 100
Σειίδεο γηα γνλείο θαη εθπαηδεπηηθνύο Cyberkids Saferinternet Αζθάιεηα ζην Γηαδίθηπν
Σελίδα 96 από 100
Δπηζηνιή πξνο ηνπο καζεηέο Σε ζπδεηήζεηο καδί ζαο θαίλεηαη λα ππάξρεη ε αίζζεζε όηη όηαλ βξηζθόκαζηε ζηνλ ππνινγηζηή όηη είκαζηε αλώλπκνη, αιιά δελ είκαζηε θαη δελ κπνξνύκε λα πνύκε θαη λα θάλνπκε όηη δελ κπνξνύκε λα θάλνπκε ζηελ πξαγκαηηθή δσή. Σην δηαδίθηπν ππάξρνπλ λόκνη θαη θαλόλεο θαη πξέπεη λα ηεξνύληαη. Όηαλ βξίζθεζηε ζην δηαδίθηπν λα ζθέθηεζηε πάληνηε κε πνηνλ κηιάηε θαη αλ δελ είζηε ζίγνπξνη γηα ην πνηνο είλαη απηόο λα ζθέθηεζηε ην ρεηξόηεξν. Να ζπκάζηε επίζεο όηη δελ είλαη όια αμηόπηζηα θαη δελ είλαη όινη εηιηθξηλείο ζην Δηαδίθηπν. Μειεηήζηε καδί κε ηνπο εθπαηδεπηηθνύο θαη νη γνλείο ζαο ηνπο θαλόλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο, θαηαλνήζηε ηνπο θαη αλαγλσξίζηε όηη νη θαλόλεο απηνί δελ αιιάδνπλ κόλν θαη κόλν επεηδή βξίζθεζηε κπξνζηά ζηνλ ππνινγηζηή. Γεληθόηεξα λα ζέβεζηε ηνπο ππόινηπνπο ρξήζηεο ηνπ Δηαδηθηύνπ. Σπδεηήζηε κε ηνπο εθπαηδεπηηθνύο, ηνπο γνλείο ζαο θαη κε πξόζσπα πνπ εκπηζηεύεζηε γηα ηηο δξαζηεξηόηεηεο ζαο ζην Δηαδίθηπν, ηδηαίηεξα αλ αληηκεησπίζεηε νηηδήπνηε πεξίεξγν ή αζπλήζηζην. Τν Δηαδίθηπν σο δεκόζηνο ρώξνο δηέπεηαη από θαλόλεο, όπσο ν Κ.Ο.Κ. θαηά ηελ νδήγεζε.
Σελίδα 97 από 100
Σν εγρεηξίδην απηφ γξάθηεθε κέζα ζην 2011, αιιά ιφγν ηνπ φηη ην ζέκα ηνπ είλαη ην Γηαδίθηπν, πνπ κεηαβάιιεηαη ζπλερψο, κπνξεί πνιχ γξήγνξα λα ρξεηάδεηαη ελεκέξσζε. ηφρνο καο είλαη λα ην ελεκεξψλνπκε θάζε έηνο. ε πεξίπησζε πνπ εληνπίζεηε πξνβιήκαηα ή ειιείςεηο παξαθαινχκε λα καο ελεκεξψζηε γηα απηέο θαη ζα πξνζπαζήζνπκε λα ηηο δηνξζψζνπκε. Σα ζρφιηα ζαο γηα ηε βειηίσζε ηεο πξνζπάζεηαο καο κπνξείηε λα ηα ζηείιεηε παηψληαο ζηνλ παξαθάησ ζχλδεζκν e-mail. αο επραξηζηνχκε
Σελίδα 98 από 100
Δπραξηζηίεο… Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ φινπο ηνπο εθπαηδεπηηθνχο θαη ηα ζηειέρε ηνπ θέληξνπ πξφιεςεο ΠΝΟΖ γηα ην ρξφλν πνπ αθηέξσζαλ θαη ηελ ππνδεηγκαηηθή ζπλεξγαζία θαηά ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζε απηή ηελ πξνζπάζεηα ελεκέξσζεο ησλ γνλέσλ, ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ησλ καζεηψλ ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ.
Σηκνιέσλ Θενθαλέιιεο ρνιηθφο χκβνπινο Πιεξνθνξηθήο Β. Αηγαίνπ
Σελίδα 99 από 100
Σν εγρεηξίδην απηφ απεπζχλεηαη ζε γνλείο θαη εθπαηδεπηηθνχο νη νπνίνη ζα πξέπεη λα γλσξίδνπλ φηη ηα παηδηά έρνπλ ην δηθαίσκα ηεο ειεχζεξεο αλάπηπμεο ηεο πξνζσπηθφηεηάο ηνπο θαη φηη απνηειεί ππνρξέσζε ηεο νηθνγέλεηαο αιιά θαη ηνπ ζρνιείνπ ε πξνζηαζία ησλ αλειίθσλ απφ ηελ έθζεζή ηνπο ζε επηβιαβέο πεξηερφκελν ζην Γηαδίθηπν. Οη νδεγίεο απηέο δελ έρνπλ ζθνπφ ηε «δαηκνλνπνίεζε» ή ηελ παξαπιεξνθφξεζε ζε ζρέζε κε ην Γηαδηθηχν, αθνχ φινη νη εκπιεθφκελνη ζεσξνχλ φηη απνηειεί έλα πνιχηηκν εξγαιείν. Δίλαη έλα ζχγρξνλν πεξηβάιινλ αιιειεπίδξαζεο κε πνιιέο ζεηηθέο πηπρέο θαη ζαθψο ιηγφηεξεο αξλεηηθέο. Ζ κε γλψζε ηεο ρξήζεο ηνπ πεξηνξίδεη ζεκαληηθά ηηο ηθαλφηεηεο γηα επηθνηλσλία, ελεκέξσζε θαη γεληθά ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ αηφκνπ ζηνλ 21ν αηψλα.
Σελίδα 100 από 100