Düşümdeki Dişler - Dr. Çağlar SAKİN

Hazırlayan: Diş Hekimi Çağlar SAKİN

Erciyes Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi ve Hastaneleri

Kayseri 2011 Erciyes Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi ve Hastaneleri tarafından çocukların ağız ve diş sağlığı hakkında bilgilendirilmesi için hazırlanmıştır.

Bu yapıtın bütün hakları saklıdır. Yazılar ve görsel malzemeler izin alınmadan, tümüyle veya kısmen yayımlanamaz.

Hikaye Yazarı : Çağlar SAKİN, Nurcan AKBAŞ Resimleyen : Serdar DEMİRCAN Yayın Danışmanı : Çağlar SAKİN Grafik Tasarım : Müge YEĞEN Baskı :

Anne ve Babalara Notlar Doğru ağız bakım kurallarını çocuğunuza erken yaşlarda öğretmeniz, onun sağlığı için yapacağınız önemli bir yatırımdır. Erken çocukluk adı verilen 0-6 yaş arası dönem, çocuğun en hızlı geliştiği, büyüdüğü ve çevresiyle etkileşiminin en fazla olduğu dönemdir. Bu dönemde çocuklar, anne ve babalarını model alarak gelişimlerini sürdürürler.

Söylediklerinizden çok yaptıklarınız onlar için daha önemlidir. Anne ve babasının ya da diğer büyüklerinin dişlerini fırçaladığına tanık olmayan bir çocuğa sadece dişini fırçalamasının söylenmesi işe yaramayacaktır. Çocuklarınız ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler. Onları diş fırçalamaya ve ağız bakımına özendirmek için sizlerin de dişlerinizi, günde en az iki kere, onların göreceği şekilde ya da onlarla birlikte fırçalamanızda fayda vardır. Bu şekilde onlara ağız sağlığının önemli olduğu mesajını verebilir ve çocuğunuza ağız bakımı konusunda iyi bir model olabilirsiniz.

Ağız bakımına, çocuğun dişleri çıkar çıkmaz bir bez parçası ya da temiz bir tülbent yardımıyla başlanmalıdır. Diş fırçası kullanımına ise çocuğun arka dişlerinin çıkmasından sonra (2,5-3 yaşında) başlanması uygundur. Bu yaştaki çocuklar diş fırçalarken çoğu zaman dişlerin görünen ya da kolay ulaşılan yüzlerini fırçalar. Oysa çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara yüzleri ve çiğneyici yüzeylerini çok daha iyi temizlemek gerekir. Bu nedenle fırçalamadan sonra anne-babanın kontrolü ve iyi fırçalanmamış bölgelerin tekrar fırçalanması gerekmektedir. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce, sadece üçer dakikalık etkili bir fırçalama işlemi yeterlidir.

Her iyi alışkanlık gibi diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk döneminde kazanılacaktır. Çocuklarınızın diş ve diş etlerinin korunmasına, ağız bakımına ve çürük riskinin azaltılmasına yardımcı olmak sizin elinizde.

Prof. Dr. Alper ALKAN Erciyes Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı

Teşekkürler...

Bu projeye inandığı, ve sıkıştığımız her konuda bize yardımcı olduğu için Prof. Dr. Alper Alkan’a Proje ile ilgili fikir ve önerileri için, heyecanımızı paylaştığı için Doç. Dr. Banu Arzu Alkan’a Samimiyeti, sabrı ve ilgisi için Yrd. Doç. Dr. Nükhet Çelebi’ye Diş Hekimliği Fakültesi öğrencileri Ahmet Çalışkan, Hülya Yorulmaz, Mansur Doğan, Merve Arslan ve Muammer Gümüş’e katkılarından ötürü teşekkür ederim.

5

6

Merhaba, benim adım Ayça. 8 yaşındayım. Sol tarafımdakiler annem ve babam, sağ tarafımdaki kardeşim Berk. Berk 5 yaşında. İkimizin ortasındaki de Odibidik. Odibidik benim kaplumbağam.

Annem öğretmen, babam ise diş hekimi. Her akşam yemeğinden sonra sırasıyla günün olayları anlatılır. Bizim başımızdan geçenler, babamın muayenehanesine gelen çocuklar, annemin öğrencileriyle yaşadığı güzellikler…

7

Anlatılanlar bir bir canlanır gözümde. Her akşam uyku saatini iple çekerim.

Düşümde beni nelerin beklediğini merak ederim. Odibidik hep düşlerimde, bir köşeden izler beni. Yalnız bırakmaz.

8

Kardeşim Berk ile birlikte her sabah kahvaltıdan sonra ve her gece yatmadan önce dişlerimizi fırçalarız. Günde en az iki kere fırçalamazsak, dişlerimiz çürüyebilirmiş, dişlerimiz çürüdüğündeyse hem canımız acıyabilirmiş hem de çirkin görünürmüşüz, babam öyle söylüyor.

9

Sonunda uyku saati gelir ve pijamalarımızı giyip yatağımıza yatarız. İyi geceler öpücüğü verilir, alınır. Ne güzel…

10

– Hey, sen de kimsin?

– Ben dişleriyle hiç ilgilenmeyen bir çocuğun azı dişiyim.

– Neden arkadaşlarınla oynamıyorsun?

– Kirli olduğum için beni oyuna almıyorlar. Üstelik kötü kokuyormuşum.

– Neden sen de onlar gibi temiz değilsin?

– Çünkü sahibim olan çocuk beni hiç temizlemiyor.

– Sana bu konuda yardımcı olabilecek sevimli arkadaşlar tanıyorum. İstersen seni onlarla tanıştırabilirim.

– Evet, çok sevinirim.

11

12

– İşte ihtiyacın olan sihirli arkadaşlarım.

– Merhaba, ben diş fırçasıyım.

– Merhaba. Bana nasıl yardım edebilirsin?

– Ben seni fırçalayarak temizleyebilirim. Ancak birinin daha yardımı gerekli.

– İşte bak, arkadaşım diş macunu da geliyor.

O da seni temizleme işine katılacak.

– Hep yanımda mı olacaksınız?

– Evet, her yemekten sonra seni temizleyerek sana yardım etmek bizim görevimiz.

– Tabii, sahibin olan çocuk da bize izin vermeli.

– O, çok akıllıdır, elbette izin verir.

– Ayrıca sen de bize yardımcı olmalı, düzenli olarak diş hekimine giderek, kontrolden geçmelisin.

– Aaa, ne güzel bu konuda diş hekimi olan babam sana, seve seve yardımcı olur.

13

– Baban beni düzenli olarak görmek ister mi?

– Elbette. Seni görmek onu da mutlu eder. İstersen birlikte onun yanına gidebiliriz.

14

– Hımm, önce bir bakalım neler yapabiliriz. Biraz kirli görünüyorsun.

– Evet bana iyi bakmadılar, beni yeterince iyi temizlemediler. Peki ne yapmam gerekiyor?

– Dostların diş macunu ve fırça seni temizleyebilirler.

– Düzenli olarak bana geldiğin sürece çürümez ve hep sağlıklı kalırsın.

15

– Sahibin olan çocuk çikolata ve şekerli yiyecekleri çok mu seviyor?

– Evet, çikolata ve şeker yemeden duramaz.

– Peki, ona söyleyelim, böyle şeyler yedikten hemen sonra seni iyice temizlesin. Eğer temiz ve güçlü olmazsan çürüyebilirsin, o zaman da diş dolgusu yaptırman gerekir.

16

– Peki diş dolgusu nasıl yapılır, canım yanar mı?

– Hayır, önce ağrı duymaman için seni uyutmamız gerekli, sen uyuduktan sonra el aletlerimizle çürüğü temizlerim ve yardımcımın hazırladığı dolgu maddesini o bölgeye koyarım. Böylece eskisi gibi sağlıklı olursun.

– Yani canım hiç acımaz öyle mi?

– Evet, hiç acımaz.

– Tamam öyleyse, ben diş hekimine gelirken artık hiç korkmam, seve seve gelirim.

17

18

– Hey, çok temiz görünüyorsun.

– Evet, pırıl pırıl ve sağlıklı olmak çok güzel. Hepsi diş hekimi babanın sayesinde, onu çok sevdim.

– Bundan böyle hep dost olacağız.

– Temiz dişler, düzenli kontroller ve sağlıklı gülüşler.

Sabah olmuş bile.

– Tertemiz ve sağlıklı dişlere sahip olduğum için çok mutluyum.

Ben ve annem okula, kardeşim ana okuluna, babam muayenehanesine…

Kahvaltı ile başlayan yeni bir gün ve yeni maceralar bizi bekliyor.

19

ETKİNLİKLER BÖLÜMÜNE HOŞGELDİNİZ Sevimli arkadaşlarımızı istediğiniz renge boyayabilirsiniz.

20

21

22

Bu besinlerden bol bol yemeliyiz.

Dişlerimizi fırçalarsak böyle güzel görünür

Dişlerimizin çürümemesi için, bu yiyeceklerden uzak durmalıyız.

Dişlerimizi fırçalamazsak böyle çirkin görünür

Hikaye ile ilgili sorular 1. Ayça’nın kaplumbağasının adı nedir? .......................................................................................................................

2. Ayça’nın babasının mesleği nedir? .......................................................................................................................

3. Ayça’nın düşünde gördüğü diş hangi diş? .......................................................................................................................

4. Ayça’nın düşünde gördüğü diş neden arkadaşları ile oynayamıyor? .......................................................................................................................

5. Dişin sağlığına kavuşması için kimler yardım ediyor? .......................................................................................................................

6. Dişlerimizi günde en az ........ kere fırçalamalıyız.

23

Siz hiç diş hekimine gittiniz mi?

Eğer gittiyseniz orada yaşadıklarınızı ve hissettiklerinizi yazın. ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... .......................................................................................................................

24