MAĞARA ARAŞTIRMA DERNEĞİ OLAY/KAZALARI INCIDENT/ACCIDENTS OF CAVE RESEARCH ASSOCIATION Tulga ŞENER, Cengiz ÇELİKBİLEK, Bora ÇORAKBAŞ Özet: Mağarada oluşabilecek tehlikeleri önceden bilmek ve bunlara hazırlıklı olmak, güvenli mağaracılığın temel şartıdır. Burada Mağara Araştırma Derneği (MAD) üyelerinin, gerek eğitim gerekse araştırma etkinliklerinde, karşılaştıkları olay/kazalar kronolojik bir sıra ve analiz kaygısı gözetmeksizin aktarılmıştır. Ek olarak, sıralanan olay/kazalara karşı, önceden alınacak tedbirlerin de, her zaman için bir kurtarma operasyonundan daha kolay ve daha az zaman alıcı olacağı vurgulanmaya çalışılmıştır.
Abstract: Being aware of possible dangers and taking precautions is the basic rule of Safe Caving. In this presentation, various events and accidents occured in training and research activities of MAD are given in chronological order. In addition, it is emphasized that it is always much harder to perform a cave rescue mission than taking necessary precautions. Key words: Olay/kaza, Mağara Araştırma Derneği, mağara
Anahtar kelimeler: Incident/accident, Cave Research Association, cave
Körükini Mağarası Mağarası (Konya-Beyşehir)Nisan (Konya-Beyşehir)Nisan ayında ayında giriş giriş yapan yapan ekibe ekibe ait ait iki iki Körükini botun,aşırı aşırıakıntı akıntınedeniyle nedeniyleduvara duvarave vebirbirine birbirineçarpmasıyla çarpmasıyladevrilmesi devrilmesive vesuya suya botun, düşme. Bot Bot altında altında kalan kalan bir bir kişi kişi boğulma boğulma tehlikesi tehlikesi geçirmiş, geçirmiş, ekiptekilerin ekiptekilerin düşme. yardımıylakurtarılmış. kurtarılmış.Çıkış Çıkışdışarıdan dışarıdanyardım yardımistenerek istenerekgerçekleştirilmiş. gerçekleştirilmiş. yardımıyla Ayvaini (Bursa) (Bursa) Köyden Köyden uzak uzak girişte, girişte, inişten inişten sonraki sonraki ilk ilk gölde gölde bot bot devrilmesi devrilmesi Ayvaini sonucu bir bir kişinin kişinin suya suya düşmesi. düşmesi. Geri Geri dönme dönme kararı kararı verilmiş verilmiş ve ve giriş giriş sonucu başındakilerinyardımıyla yardımıyla çekilerek çekilerek dışarı dışarı çıkarılmış. çıkarılmış. Ekibin Ekibin kalanı kalanı araştırmaya araştırmaya başındakilerin devametmiş. etmiş. devam
TAŞDÜŞMELERİ DÜŞMELERİ TAŞ Körkuyu Mağarası(Kayseri (KayseriYahyalı) Yahyalı) Yukarıda Yukarıdaistasyon istasyongeçişi geçişiyapan yapankişinin kişinin Körkuyu 22Mağarası düşürdüğü taşın, taşın, aşağıda aşağıda ipi ipi tutan tutan kişinin kişinin başına başına düşmesi düşmesi . . Yaklaşık Yaklaşık patates patates düşürdüğü büyüklüğündekitaş taşkaskın kaskınön önkısmında kısmındaçatlağa çatlağaneden nedenolmuş olmuşve vekafa kafadersinde dersinde büyüklüğündeki almadan çıkışını çıkışını yaralanma meydana meydana gelmiş. gelmiş. Kazazede Kazazede dışarıdan dışarıdan yardım yardım almadan yaralanma tamamlamış. Yaklaşık Yaklaşık 33 cm.lik cm.lik kesiye, kesiye, kamptaki kamptaki doktorlar doktorlar tarafından tarafından dikiş dikiş tamamlamış. atılmış. atılmış. Obruk(Konya-Karapınar) (Konya-Karapınar)90 90metrelik metreliktek tekbir birinişten iniştenibaret ibaretolan olanobrukta, obrukta,çıkış çıkış Obruk sırasında çok çok büyük büyük bir bir taş taş yerinden yerinden oynamış, oynamış, tırmanan tırmanan kişinin kişinin ayaklarının ayaklarının sırasında arasında bir süre tutulmuş aşağıdaki kişi uyarıldıktan sonra taş aşağıya arasında bir süre tutulmuş aşağıdaki kişi uyarıldıktan sonra taş aşağıya bırakılmış.Yaralanma Yaralanmayok. yok. bırakılmış. Ciyak Deliği (Konya-Çetmi) 45metrelik metreliktek tekparça parçaçıkış çıkışsırasında, sırasında,ipte iptebir birkişi kişi Ciyak Deliği (Konya-Çetmi) 45 çıkarkenaşağıda aşağıdabekleyen bekleyenkişinin kişininyanına yanınataş taşdüşmesi. düşmesi.Yaralanma Yaralanmayok. yok. çıkarken Kumçukuru(Konya-Çetmi) (Konya-Çetmi)15 15metrelik metrelikbir birçıkışta, çıkışta,ipte iptebir birkişi kişivarken varkenaşağıda aşağıda Kumçukuru ipitutan tutankişinin kişininyanına yanınaçok çokbüyük büyükbir birkaya kayabloğunun bloğunundüşmesi. düşmesi.Yaralanma Yaralanmayok. yok. ipi Kayadibi Kuylucu Kuylucu (Kastamonu-Pınarbaşı) (Kastamonu-Pınarbaşı) Çıkış Çıkış sırasında, sırasında, ipip hareketinin hareketinin Kayadibi yerinden oynattığı oynattığı taşın, taşın, altta altta tırmanan tırmanan mağaracının mağaracının eline eline düşmesi. düşmesi. Yumuşak Yumuşak yerinden dokuzedelenmesi zedelenmesimeydana meydanagelmiş gelmişve ve çıkış çıkışyardımsız yardımsızgerçekleştirilmiş. gerçekleştirilmiş. doku alttanipi ipitutan tutankişi kişiüzerine üzerine ÇiğdemMağarası Mağarası(Konya-Korualan) (Konya-Korualan)Çıkış Çıkışsırasında sırasındaalttan Çiğdem taş düşmesi. düşmesi. Sağ Sağ elel serçe serçe parmağında parmağında yüzeyel yüzeyel kesi kesi şeklinde şeklinde yaralanma yaralanma taş meydanagelmiş gelmişve veçıkış çıkışyardımsız yardımsızgerçekleştirilmiş. gerçekleştirilmiş. meydana Veysel Dayı Mağarası (Kocaeli) Mağaranın sonundaki sonundaki duvara duvara tırmanış tırmanış Veysel Dayı Mağarası (Kocaeli) Mağaranın denemesi sırasında, sırasında, kopan kopan kaya kaya parçasının parçasının ayağa ayağa düşmesi. düşmesi. Yumuşak Yumuşak doku doku denemesi zedelenmesimeydana meydanagelmiş gelmişve veçıkış çıkışyardımsız yardımsızgerçekleştirilmiş. gerçekleştirilmiş. zedelenmesi
•Sütlük Subatanı Subatanı (Adana-Pozantı) (Adana-Pozantı) 75 75 metrelik metrelik ilk ilk inişin inişin başında, başında, ipe ipe •Sütlük girmişken emniyet emniyet kemeri kemeri bağlantı bağlantı karabininin karabininin açık açık olduğunu olduğunu ve ve fractio fractio girmişken kuşamın metal bağlantı halkasından çıktığını farketme. Kısa bir mesafe kol kuşamın metal bağlantı halkasından çıktığını farketme. Kısa bir mesafe kol kuvvetiyleçıkılmak çıkılmakzorunda zorundakalınmış. kalınmış. kuvvetiyle •Dağlı Kuylucu Kuylucu (Kastamonu-Pınarbaşı: (Kastamonu-Pınarbaşı: Delta Delta karabinin karabinin açık açık unutulması unutulması •Dağlı nedeniyle, inişte, inişte, istasyon istasyon geçişi geçişi sırasında, sırasında, emniyet emniyet kemeri kemeri bağlantı bağlantı nedeniyle, halkalarındanbirinin birininve vedesandörün desandöründeltadan deltadançıkması. çıkması.Kısasıyla Kısasıylaistasyona istasyona halkalarından bağlıkalan kalankişiyi kişiyiyukarıdan yukarıdangelen gelenekip ekiparkadaşı arkadaşıkurtarmış. kurtarmış. bağlı İstasyongeçişi geçişisırasında sırasındatakılma: takılma:Güneysınır GüneysınırMağarası(Konya-Çumra) Mağarası(Konya-Çumra)Çıkışta Çıkışta İstasyon istasyongeçişi geçişisırasında, sırasında,göğüs göğüscumarı cumarıüst üstdeliğinin deliğininistasyon istasyonkarabinine karabininegirmesi girmesi istasyon sonucuistasyonda istasyondaasılı asılıkalma. kalma.20 20dakikalık dakikalıkbir biruğraş uğraşile ileyardımsız yardımsızkurtulunmuş. kurtulunmuş. sonucu Göğüs cumarının cumarının göğüs göğüs çaprazına çaprazına bağlanmaması: bağlanmaması: Düdenağzı Düdenağzı Mağarası Mağarası Göğüs (Karaman-Başyayla)Çıkış Çıkışsırasında sırasındaçok çokzor zorilerleyen ilerleyenbir birkişinin, kişinin,çıkış çıkışsonunda sonunda (Karaman-Başyayla) göğüscumarını cumarınıgöğüs göğüsçaprazına çaprazınabağlamadığını bağlamadığınıfarketmesi. farketmesi. göğüs Boltçıkması: çıkması:Sütlük SütlükMağarası(Adana Mağarası(AdanaPozantı) Pozantı)Çıkış Çıkışsırasında sırasındafarklı farklıyerdeki yerdekiiki iki Bolt adet boltun boltun çıkması. çıkması. Aynı Aynı bolttan bolttan daha daha önce önce defalarca defalarca inip inip çıkılmış. çıkılmış. Çakım Çakım adet hatası ya ya da da oo zamanlar zamanlar var var olan, olan, orijinal orijinal spit spit bolt bolt pimlerinden pimlerinden daha daha küçük küçük hatası Macarbolt boltpimlerinin pimlerininesas esaspimlerle pimlerlekarıştığı karıştığıdüşünülmüş. düşünülmüş. Macar Göğüs cumarını cumarını yanlış yanlış kuşanma: kuşanma: İnlik İnlik Düdeni(Niğde-Aladağlar) Düdeni(Niğde-Aladağlar) Yaklaşık Yaklaşık 90 90 Göğüs metrelik tek tek parça parça inişte, inişte, göğüs göğüs cumarının cumarının deltaya deltaya ters ters olarak olarak bağlandığı bağlandığı fark fark metrelik edilmiş, iniş iniş ortasındaki ortasındaki bir bir kovukta kovukta emniyet emniyet kemeri kemeri açılarak açılarak doğru doğru şekilde şekilde edilmiş, kuşanılmış.Ancak Ancakbu busırada sıradabir birsüre süreipten iptenayrılmak ayrılmakzorunda zorundakalınmış. kalınmış. kuşanılmış.
ASETİLENGAZI GAZIİLE İLEİLGİLİ İLGİLİSORUNLAR SORUNLAR ASETİLEN karpit bidon kapağının kapağının açılması açılması sırasında, sırasında, statik statik Etkinlik dönüşü, Etkinlik dönüşü, karpit bidon elektriklenmeden dolayı dolayı oluşan oluşan kıvılcım kıvılcım nedeniyle nedeniyle patlama patlama ve ve bunun bunun sonucu sonucu elektriklenmeden yüzde yanık yanık oluşumu. oluşumu. Karpit Karpit kutusuna kutusuna kullanılmış kullanılmış karpitin karpitin içinde içinde bulunduğu bulunduğu yüzde kadınçorabı çorabıatıldığı atıldığıgözlenmiş. gözlenmiş. kadın Subatağı Düdeni Düdeni (Kayseri-Yahyalı) (Kayseri-Yahyalı) Sıkışan Sıkışan karpit karpit jenaratörünün jenaratörünün açılması açılması Subatağı sırasında,diğer diğerkişinin kişininkarpitini karpitinisöndürmemesine söndürmemesinebağlı bağlıolarak olarakpatlama patlama. .Her Heriki iki sırasında, kişide kaş ve kirpik yanıkları meydana gelmiş. kişide kaş ve kirpik yanıkları meydana gelmiş.
AYDINLANMAİLE İLEİLGİLİ İLGİLİSORUNLAR SORUNLAR AYDINLANMA Çiğdem Mağarası (Konya-Korualan) Karpitiazalan azalanve veyedek yedekışığı ışığıda daolmayan olmayan Çiğdem Mağarası (Konya-Korualan) Karpiti kişinin ipi ipi görememesi görememesi ve ve aynı aynı yeri yeri baca baca çıkışı çıkışı ile ile tırmanma tırmanma denemesi denemesi kişinin sonucunda duvarda ışıksız mahsur kalma. Aşağıdan gelen kişinin yardımıyla sonucunda duvarda ışıksız mahsur kalma. Aşağıdan gelen kişinin yardımıyla inişgerçekleştirilmiş. gerçekleştirilmiş. iniş Sütlük Düdeni Düdeni (Adana-Pozantı) (Adana-Pozantı) İpİp toplanması toplanması sırasında sırasında çeşitli çeşitli nedenlerle, nedenlerle, Sütlük bindirmeyapılamayınca, yapılamayınca,yaklaşık yaklaşık–300 –300metre metreaşağıdaki aşağıdakiekibin ekibinkarpiti karpitiazalmış, azalmış,99 bindirme saatlik bir bekleyişten sonra yukarıdan ekip gelmeyince, varolan ve az az saatlik bir bekleyişten sonra yukarıdan ekip gelmeyince, varolan ve çıkışa başlanmış. başlanmış. Bu Bu sırada sırada 5-6 5-6 metrelik metrelik bir bir aydınlatantek tekbir bir fener fener eşliğinde eşliğinde çıkışa aydınlatan çıkıştadüşüş düşüşyaşanmış, yaşanmış,ancak ancakyaralanma yaralanmameydana meydanagelmemiş. gelmemiş.Bir Birsüre süresonra sonra çıkışta yukarıdan kurtarma kurtarma amaçlı amaçlı gelen gelen ekiple ekiple karşılaşılmış karşılaşılmış ve ve aydınlatma aydınlatma sorunu sorunu yukarıdan çözülmüş. çözülmüş.
MAĞARADAHAYVANLA HAYVANLAKARŞILAŞMA KARŞILAŞMA MAĞARADA KargaÇukuru Çukuru(Yalvaç-Isparta) (Yalvaç-Isparta)Culaların Culalarınyuvalandığı yuvalandığıdikey dikeymağarada, mağarada,akşam akşam Karga çıkışyapan yapanekip, ekip,culaların culalarıntacizi taciziyüzünden yüzündenzor zoranlar anlaryaşamış. yaşamış. çıkış
12 10
Güvercinlik Mağarası Mağarası (Kayseri-Yahyalı) (Kayseri-Yahyalı) Gece Gece yapılan yapılan girişte, girişte, iniş iniş sırasında sırasında Güvercinlik rahatsız olan olan culaların culaların saldırısına saldırısına uğrama. uğrama. İpin İpin bırakılmasıyla bırakılmasıyla kısa kısa bir bir ışıktan rahatsız ışıktan düşüş sonucunda pursik emniyeti üzerinde asılı kalınmış. Karpit lambası düşüş sonucunda pursik emniyeti üzerinde asılı kalınmış. Karpit lambası söndürülerekyardımsız yardımsızçıkış çıkışgerçekleştirilmiş. gerçekleştirilmiş. söndürülerek
8 6
Ayı İni İni (Ankara-Nallıhan) (Ankara-Nallıhan) Ocak Ocak ayında ayında mağara mağara içindeki içindeki bir bir bölümde, bölümde, kış kış Ayı uykusundaki ayı ayı ile ile karşılaşılaşma. karşılaşılaşma. Korkan Korkan ayı ayı kaçarken kaçarken ekibin ekibin rehberliğini rehberliğini uykusundaki yapan kişiye birkaç tokat atmış, ense ve kolda küçük sıyrıklar meydana gelmiş. yapan kişiye birkaç tokat atmış, ense ve kolda küçük sıyrıklar meydana gelmiş.
4
0
Diğerleri
2
Medikal Sorunlar
Düdenağzı Mağarası Mağarası (Karaman-Başyayla) (Karaman-Başyayla) İniş İniş sırasında, sırasında, istasyon istasyon geçilirken geçilirken Düdenağzı ipten kurtulma kurtulma ve ve yaklaşık yaklaşık 66 metre metre düşme. düşme. Düşme Düşme sonucunda sonucunda sol sol dizde dizde ipten yumuşak doku doku travması travması gelişmiş. gelişmiş. Birkaç Birkaç iniş iniş daha daha yapıldıktan yapıldıktan sonra sonra dönüş dönüş yumuşak kararıalınmış alınmışve veçıkış çıkışyardımsız yardımsızgerçekleşmiş. gerçekleşmiş.Bu Buolaydan olaydankısa kısabir birsüre süresonra, sonra, kararı çıkışsırasında sırasındadesandör desandörkullanımı kullanımıgerektiren gerektirenbir birtravers traversgeçiş geçişanında, anında,desandör desandör çıkış vida somununun çıktığı ve desandörün dağıldığı gözlenmiş. vida somununun çıktığı ve desandörün dağıldığı gözlenmiş.
Pursiksıkışması: sıkışması:Kumçukuru KumçukuruMağarası Mağarası(Konya-Çetmi) (Konya-Çetmi)Yaklaşık Yaklaşık20 20metrelik metrelikbir bir Pursik inişte, mağara mağara içinde içinde ilk ilk inişini inişini gerçekleştiren gerçekleştiren kişinin kişinin kontrolünü kontrolünü kaybetmesi kaybetmesi inişte, sonucu, pursik pursik emniyetinde emniyetinde askıda askıda kalması. kalması. Ekip Ekip arkadaşının arkadaşının direktifi direktifi ile ile sonucu, durumdankurtulup kurtulupiniş iniştamamalanmış. tamamalanmış. durumdan Deltakarabini karabiniaçık açıkunutma: unutma: Delta
14
Aydınlanma Sorunları
Subatağı Düdeni Düdeni (Kayseri-Yahyalı) (Kayseri-Yahyalı) 88 metrelik metrelik iniş iniş sırasında, sırasında, altında altında birkaç birkaç Subatağı çanta taşıyan taşıyan kişinin, kişinin, yere yere 1.5 1.5 metre metre kala kala ipip bitmesi bitmesi nedeniyle nedeniyle düşmesi. düşmesi. çanta Çantaların üzerine düşülmüş. Yaralanma yok. Çantaların üzerine düşülmüş. Yaralanma yok. CamılıköyDüdeni Düdeni(Adana (AdanaPozantı) Pozantı)Kampın Kampınkurulduğu kurulduğuilk ilkgece geceyapılan yapılangirişte, girişte, Camılıköy yaklaşık 33 metrelik metrelik bir bir inişte, inişte, ipip üstündeyken üstündeyken düşme. düşme. Sürtünmeye Sürtünmeye bağlı bağlı yaklaşık parmaktayanık yanıkoluşmuş. oluşmuş. parmakta
16
Hayvanla Karşılaşmalar
Kızılelma Mağarası Mağarası (Zonguldak) (Zonguldak) Mağaradaki Mağaradaki travertene travertene ipsiz ipsiz tırmanış tırmanış Kızılelma sırasında,tutunulan tutunulantraverten travertentutamağın tutamağınkopması kopmasısonucu, sonucu,66metre metreyükseklikten yükseklikten sırasında, taşlıkzemine zeminedüşme. düşme.Yaralanma Yaralanmayok. yok. taşlık
Donatı Sorunları
Maraspoli Mağarası Mağarası (Ermenek) (Ermenek) Mağarada Mağarada hareket hareket sırasında sırasında sendeleyip sendeleyip yere yere Maraspoli düşme.Düşme Düşmesırasında, sırasında,kayaya kayayaçarpma çarpmanedeniyle nedeniyleelde eldekesi kesimeydana meydanagelmiş. gelmiş. düşme. Çıkış yardımsız gerçekleşmiş ve kendisi de doktor olan kazazede tarafından, Çıkış yardımsız gerçekleşmiş ve kendisi de doktor olan kazazede tarafından, eledikiş dikişatılmış. atılmış. ele Mencilis Mağarası (Safranbolu) (Safranbolu) “Ajda’nın “Ajda’nın yatağı”na yatağı”na gelmeden gelmeden önceki önceki dik dik ve ve Mencilis Mağarası kaygan zeminde zeminde kauçuk kauçuk tabanlı tabanlı şehir şehir botuyla botuyla mağaraya mağaraya giren giren mağaracının mağaracının kaygan kayarakdüşmesi. düşmesi.Yaralanma Yaralanmayok. yok. kayarak
Asetilen G azı Sorunları
Kaplıkaya Mağarası Mağarası (Bursa) (Bursa) 2.5 2.5 metrelik metrelik ipsiz ipsiz çıkış çıkış sırasında, sırasında, tutulan tutulan kaya kaya Kaplıkaya parçasının kopması kopması sonucu sonucu düşme. düşme. Düşme Düşme sırasında, sırasında, elde elde sürtünmeye sürtünmeye bağlı bağlı parçasının yaralanma oluşmuş ve çıkış yardımsız olarak gerçekleşmiş. Sağ yaralanma oluşmuş ve çıkış yardımsız olarak gerçekleşmiş. Sağ elel başparmakta, tüm tüm parmağı parmağı çevreleyen çevreleyen derin derin kesiye, kesiye, ekipteki ekipteki doktor doktor başparmakta, mağaracınındikiş dikiş atılması atılmasıönerisi, önerisi,kazazede kazazedetarafından tarafındanreddedilmiş. reddedilmiş. mağaracının Mencilis Mağarası Mağarası (Safranbolu) (Safranbolu) Mağaranın Mağaranın sonundaki, sonundaki, 11 11 metrelik metrelik iniş iniş Mencilis başında, kayma kayma sonucu sonucu düşme. düşme. Dizde Dizde yumuşak yumuşak doğu doğu yaralanması yaralanması meydana meydana başında, gelmişve veçıkış çıkışyardımsız yardımsızolarak olarakgerçekleşmiş. gerçekleşmiş. gelmiş
TÜKENMELER TÜKENMELER Düdenağzı Mağarası Mağarası (Karaman-Başyayla) (Karaman-Başyayla) Medikal Medikal problemler problemler ve ve yorgunluk yorgunluk Düdenağzı nedeniyle,yaklaşık yaklaşık–110 –110metrede metredetükenme tükenmesonucu sonucuekibin ekibingeri geridönmesi. dönmesi.Çıkışın Çıkışın nedeniyle, özellikle son kısmı, ekipteki diğer mağaracıların yardımıyla gerçekleştirilmiş. özellikle son kısmı, ekipteki diğer mağaracıların yardımıyla gerçekleştirilmiş. Ayvaini Mağarası Mağarası (Bursa) (Bursa) Köye Köye yakın yakın ağızdan ağızdan giren giren ekipteki ekipteki iki iki kişinin, kişinin, Ayvaini yorgunluk nedeniyle nedeniyle merdivenli merdivenli çıkışı çıkışı gerçekleştirememesi. gerçekleştirememesi. Kurtarma Kurtarma saati saati yorgunluk geçen ekibe ana kamptan bir ekip gönderilmiş, kurulan makara sitemiyle ikikişi kişi geçen ekibe ana kamptan bir ekip gönderilmiş, kurulan makara sitemiyle iki yukarı çekilmiş. yukarı çekilmiş. Sütlük Subatanı Subatanı (Adana-Pozantı) (Adana-Pozantı) Mağaranın Mağaranın ilk ilk 75 75 metrelik metrelik inişinde, inişinde, tam tam Sütlük ayarlanmamış başkasına başkasına ait ait bir bir emniyet emniyet kemeriyle kemeriyle ve ve de de sırtında sırtında malzeme malzeme ayarlanmamış çantasıyla iniş yapan mağaracının tükenmesi. İnişin son 10 metresi aşağıdan çantasıyla iniş yapan mağaracının tükenmesi. İnişin son 10 metresi aşağıdan yardımlagerçekleştirilmiş. gerçekleştirilmiş. yardımla Düdenağzı Mağarası Mağarası (Karaman-Başyayla) (Karaman-Başyayla) Boğaz Boğaz enfeksiyonu enfeksiyonu olan, olan, aynı aynı Düdenağzı zamanda antrenmansız antrenmansız bir bir mağaracının mağaracının tükenmesi. tükenmesi. Çıkış Çıkış ekiptekilerin ekiptekilerin zamanda yardımıyla gerçekleştirilmiş. yardımıyla gerçekleştirilmiş.
Tükenmeler
Kazandere Mağarası Mağarası (Kırklareli) (Kırklareli) Girişin Girişin hemen hemen yakınındaki, yakınındaki, 55 metrelik metrelik Kazandere traverten duvarda, duvarda, emniyetsiz emniyetsiz iniş iniş sırasında, sırasında, tutulan tutulan kayanın kayanın kopmasıyla kopmasıyla traverten düşme. Yere Yere düşme düşme sırasında sırasında baş baş kayaya kayaya çarpmış çarpmış ve ve 55 dakika dakika süren süren bir bir düşme. baygınlıkyaşanmış. yaşanmış.İlk İlkmüdahale müdahaleekipteki ekiptekidoktor doktortarafından tarafındanyapılmış. yapılmış.Ankara’ya Ankara’ya baygınlık dönüşte yapılan yapılan muayenelerde muayenelerde topuk topuk kemiğinde kemiğinde kırık kırık tespit tespit edilmiş edilmiş ve ve ayak ayak dönüşte bileğialçıya alçıyaalınmış. alınmış. bileği
Tuluntaş Mağarası Mağarası (Ankara) (Ankara) Mağaraya Mağaraya daha daha önce önce defalarca defalarca girilmesine girilmesine Tuluntaş rağmençıkışın çıkışınbir birsüre sürebulunamaması bulunamaması rağmen
Su Baskınları
Körkuyu I I Mağarası Mağarası (Kayseri-Yahyalı) (Kayseri-Yahyalı) 5-6 5-6 metrelik metrelik dikey dikey inişte, inişte, desandör desandör Körkuyu kontrolünükaybederek kaybederekipte iptekayarak kayarakdüşme. düşme.Yaralanma Yaralanmayok. yok. kontrolünü
Rüzgarlı İnkolu İnkolu Mağarası Mağarası (Ankara-Çayırhan)Çok (Ankara-Çayırhan)Çok karışık karışık ve ve her her girişte girişte yeni yeni Rüzgarlı kollarınbulunduğu bulunduğumağarada, mağarada,ikiye ikiyeayrılan ayrılanekip ekipüyelerinin üyelerininbirbirini birbirinikaybetmesi, kaybetmesi, kolların yinebirleşen birleşenekibin ekibinbu budefa defaçıkış çıkışyolunu yolunuuzun uzunsüre sürebulamaması. bulamaması. yine
Hipotermiler
SubatağıMağarası Mağarası(Kayseri-Yahyalı) (Kayseri-Yahyalı)Küçük Küçükbir bircadı cadıkazanı kazanıüzerindeki üzerindekitravers travers Subatağı geçişte, ipe ipe uygun uygun şekilde şekilde girilmediğinden girilmediğinden düşme. düşme. Alttaki Alttaki bot bot üstüne üstüne geçişte, düşüldüğünden ıslanma ve yaralanma yok. düşüldüğünden ıslanma ve yaralanma yok.
KAYBOLMALAR KAYBOLMALAR TabakMağarası Mağarası(Antalya) (Antalya)Mağaraya Mağarayadaha dahaönce öncedefalarca defalarcagirilmesine girilmesinerağmen, rağmen, Tabak küçükbir birdelikten deliktensürünülerek sürünülerekdevam devamedilen edilenbölümde, bölümde,dönüş dönüşyolunun yolununuzun uzunsüre süre küçük bulunamaması. bulunamaması.
Kaybolmalar
Çadırkuru Mağarası Mağarası (Konya-Korualan) (Konya-Korualan) İpİp kullanılmadan kullanılmadan yapılan yapılan 22 metrelik metrelik Çadırkuru tırmanış sırasında sırasında düşme. düşme. Elde Elde yaralanma yaralanma nedeniyle nedeniyle istasyon istasyon geçişlerinde geçişlerinde tırmanış ekibin diğer diğer elemanlarının elemanlarının yardımıyla yardımıyla çıkış çıkış gerçekleştirilmiş. gerçekleştirilmiş. Mağara Mağara dışında dışında ekibin parmak atele atele alınmış. alınmış. Sonradan Sonradan sol sol elel işaret işaret parmağında parmağında kırık kırık olduğu olduğu tespit tespit parmak edilmiş. edilmiş. BallıkayaMağarası Mağarası(Balıkesir) (Balıkesir)Giriş Girişağzında, ağzında,zemindeki zemindekikar karnedeniyle nedeniylekayarak kayarak Ballıkaya yaklaşık22metreden metredendüşme. düşme.Yaralanma Yaralanmayok. yok. yaklaşık
Düdenağzı Mağarası Mağarası (Karaman-Başyayla) (Karaman-Başyayla) Yaklaşık Yaklaşık –220 –220 metrede, metrede, hat hat Düdenağzı döşemesi sırasında, sırasında, bekleyen bekleyen kişide kişide hafif hafif hipotermi hipotermi gelişimi. gelişimi. Isı Isı battaniyesi battaniyesi döşemesi kullanılmış, düzelme sağlandığında inişe devam edilmiş. kullanılmış, düzelme sağlandığında inişe devam edilmiş.
Düşmeler
DÜŞMELER DÜŞMELER Cumayanı Mağarası Mağarası (Zonguldak) (Zonguldak) Travertene Travertene serbest serbest tırmanış tırmanış sırasında sırasında Cumayanı yaklaşık2.5 2.5metreden metredenkayarak kayarakdüşme. düşme.Yaralanma Yaralanmayok yok yaklaşık
HİPOTERMİLER HİPOTERMİLER TopakDüdeni Düdeni(Karaman-Başyayla) (Karaman-Başyayla)Mağara Mağarasonundaki sonundakiküçük küçükçatlağın çatlağındevam devam Topak edipetmediği etmediğiiçin içinyapılan yapılançalışmada, çalışmada,suya suyagirilmesi, girilmesi,çıkışta çıkışta44yıllık yıllıkısı ısıpaketinin paketinin edip de çalışmamasıyla hipotermiye ramak kalması. de çalışmamasıyla hipotermiye ramak kalması. Camılıköy Subatanı Subatanı (Adana-Pozantı) (Adana-Pozantı) Mağaranın Mağaranın –210 –210 metresinde, metresinde, aşağıdan aşağıdan Camılıköy gelen ekiple ekiple karşılaşma karşılaşma planı planı zamanında zamanında gerçekleşmeyince, gerçekleşmeyince, kumaş kumaş tulumlu tulumlu gelen kişinin yaklaşık 4 saat bekleyiş sonunda hipotermiye girmesi. Dönüşe karar kişinin yaklaşık 4 saat bekleyiş sonunda hipotermiye girmesi. Dönüşe karar verilmiş ve zorlu bir çıkış gerçekleşmiş. verilmiş ve zorlu bir çıkış gerçekleşmiş. DüdenağzıMağarası Mağarası(Karaman-Başyayla) (Karaman-Başyayla)İndirme İndirmesırasında, sırasında,sıkışan sıkışançantaları çantaları Düdenağzı kurtarmak amacıyla, amacıyla, serpinti serpinti altında altında dış dış giysi giysi olmadan olmadan çalışma çalışma sonucunda sonucunda kurtarmak ıslanma ve hipotermiye girilmesi. Isı battaniyesinde bir saat süreyle dinlenilmiş ıslanma ve hipotermiye girilmesi. Isı battaniyesinde bir saat süreyle dinlenilmiş vesonrasında sonrasındageriş gerişdönüş dönüşkararı kararıalınmış. alınmış. ve
Taş Düşmeleri
Mağara kazalarının kazalarının hemen hemen hemen hemen bir bir çoğu çoğu bunları bunları önceden önceden bilmek, bilmek, hazırlıklı hazırlıklı Mağara olmak ve ve bunlara bunlara karşı karşı önlem önlem almak almak yoluyla yoluyla azaltılabilir. azaltılabilir. Alınan Alınan önlemler önlemler her her olmak zamaniçin içinbir birkurtarma kurtarmaorganizasyonundan organizasyonundandaha dahaaz azefor eforve vezaman zamangerektirir. gerektirir. zaman Bu amaçla amaçla her her kaza, kaza, istenmeyen istenmeyen olay olay ya ya da da ramak ramak kalmalar kalmalar mutlaka mutlaka uygun uygun Bu formatta, yazılı yazılı olarak olarak rapor rapor edilmelidir. edilmelidir. Aşağıda, Aşağıda, Mağara Mağara Araştırma Araştırma Derneği Derneği formatta, üyelerine ait, ait, 1983-2008 1983-2008 yılları yılları arasını arasını kapsayan kapsayan kaza/olaylar kaza/olaylar kronolojik kronolojik sıra sıra üyelerine gözetilmeksizin sıralanmıştır. sıralanmıştır. Sıralama Sıralama yapılırken yapılırken sadece sadece olay olay anlatılmış, anlatılmış, gözetilmeksizin yaralanmaolup olupolmadığı olmadığıve vedışarıdan dışarıdanyardım yardımalınıp alınıpalınmadığı alınmadığıbelirtilmiş, belirtilmiş,analiz analiz yaralanma kaygısı taşınmamıştır. taşınmamıştır. Bilgiler Bilgiler kaza/olaydan kaza/olaydan çok çok uzun uzun yıllar yıllar sonra, sonra, kişilerden kişilerden kaygısı alınan, kısa yazılı sunumlardan derlenmiştir. alınan, kısa yazılı sunumlardan derlenmiştir.
MAD Olay/Kaza Dağılımı
SUBASKINLARI BASKINLARI SU Subatağı Düdeni(Kayseri-Yahyalı) (Kayseri-Yahyalı)Haziran Haziranayında, ayında,33kişilik kişilikekip ekipyaklaşık yaklaşık–110 –110 Subatağı Düdeni metredeyken, ani ani başlayan başlayan yağmurla yağmurla gelen gelen su su baskını. baskını. Ekip Ekip yüksek yüksek bir bir kaya kaya metredeyken, bloğa tırmanarak tırmanarak beklemiş, beklemiş, dışarıdan dışarıdan bir bir kişinin kişinin mağaraya mağaraya girerek girerek hatlarda hatlarda bloğa problem olmadığı anlaşıldıktan sonra hep birlikte dönüşe geçilmiş. problem olmadığı anlaşıldıktan sonra hep birlikte dönüşe geçilmiş. Atlılar Düdeni Düdeni (Mersin-Gözne) (Mersin-Gözne) Temmuz Temmuz ayında, ayında, 33 kişilik kişilik ekip ekip mağaradayken, mağaradayken, Atlılar anibaşlayan başlayanyağmurla yağmurlagelen gelensu subaskını. baskını.Ekip Ekipyüksekte yüksektebir birbalkona balkonatırmanmış, tırmanmış,44 ani saat bekleyişten sonra suyun azalmasıyla çıkışa geçmiş. Çıkışta kurtarmaiçin için saat bekleyişten sonra suyun azalmasıyla çıkışa geçmiş. Çıkışta kurtarma giren ekiple karşılaşılmış, hep birlikte geri dönülmüş. giren ekiple karşılaşılmış, hep birlikte geri dönülmüş. KazandereMağarası Mağarası(Kırklareli) (Kırklareli)Mağara Mağaradar dargirişinin, girişinin,yağan yağanyağmur yağmurnedeniyle nedeniyle Kazandere suyladolması dolmasıve vegeçişe geçişeizin izinvermemesi. vermemesi.Sifon Sifonyapan yapan1.5 1.5metrelik metrelikkısım kısımserbest serbest suyla dalışla geçilerek çıkılmış. dalışla geçilerek çıkılmış.
DONATIİLE İLEİLGİLİ İLGİLİSORUNLAR SORUNLAR DONATI Elcumarını cumarınıkaybetme: kaybetme:Atlılar AtlılarDüdeni Düdeni(Mersin-Gözne) (Mersin-Gözne)Mağarayı Mağarayıilerletmek ilerletmekiçin için El giren iki iki kişilik kişilik ekipteki ekipteki bir bir mağaracının, mağaracının, yaklaşık yaklaşık –260 –260 metre metre derinlikte, derinlikte, elel giren kaybettiğinifarketmesi. farketmesi.Dönüş Dönüşkararı kararıverilmiş, verilmiş,tek tekelelcumarının cumarınınsırayla sırayla cumarınıkaybettiğini cumarını kullanımıyöntemiyle yöntemiyleçıkış çıkışgerçekleştirilmiş. gerçekleştirilmiş. kullanımı Ayak bağı bağı kopması: kopması: Sütlük Sütlük Subatanı Subatanı (Adana-Pozantı) (Adana-Pozantı) Çıkış Çıkış sırasında sırasında Petzl Petzl Ayak marka hazır hazır ayak ayak bağının bağının kopması. kopması. Elde Elde bulunan bulunan malzemelerden malzemelerden ayak ayak bağı bağı marka oluşturulamayınca, inişe inişe karar karar verilmiş, verilmiş, aşağıda aşağıda ipin ipin kalan kalan ucu ucu kesilerek kesilerek ayak ayak oluşturulamayınca, bağı yapılmış ve çıkış gerçekleştirilmiş. bağı yapılmış ve çıkış gerçekleştirilmiş. Obruk(Konya-Karapınar) (Konya-Karapınar)90 90metrelik metreliktek tekbir birinişten inişten Desandöresaç saçsıkışması: sıkışması:Obruk Desandöre ibaret olan olan obrukta, obrukta, iniş iniş sırasında, sırasında, uzun uzun saçlı saçlı mağaracı, mağaracı, saçını saçını atat kuyruğu kuyruğu ibaret yapmasına rağmen rağmen desandöre desandöre kaptırmış. kaptırmış. Yanında Yanında çakı çakı olmaması olmaması nedeniyle nedeniyle yapmasına saçlarınıkoparmak koparmakzorunda zorundakalarak kalarakinişi inişigerçekleştirmiş. gerçekleştirmiş. saçlarını
MEDİKALSORUNLAR SORUNLAR MEDİKAL Kumçukuru Mağarası Mağarası (Konya-Çetmi) (Konya-Çetmi) Mağara Mağara içinde, içinde, dar dar alanda alanda içilen içilen sigara sigara Kumçukuru nedeniyle, gelişen gelişen bronkospazm bronkospazm sonucu sonucu geçici geçici nefes nefes darlığı. darlığı. Bir Bir süre süre nedeniyle, dinlenildiktensonra sonrainişe inişedevam devamedilmiş. edilmiş. dinlenildikten Tabak Mağarası Mağarası (Antalya) (Antalya) Kapalı Kapalı alan alan fobisi fobisi nedeniyle nedeniyle mağaracılığa mağaracılığa yeni yeni Tabak başlayanbir birkişinin kişininmağaradan mağaradandışarı dışarıçıkarılması. çıkarılması. başlayan
DİĞERLERİ DİĞERLERİ Aküye bağlı bağlı yanık: yanık: Kızılelma Kızılelma Mağarası Mağarası (Zonguldak) (Zonguldak) Madencilerden Madencilerden ödünç ödünç Aküye alınan sıvı sıvı akülü akülü lamba lamba kullanımı kullanımı nedeniyle, nedeniyle, sürünme sürünme sırasında sırasında mağaracının mağaracının alınan oluşması. poposunda asit yanığı poposunda asit yanığı oluşması. Ekipüzerine üzerineateş ateşedilmesi: edilmesi:Gavur GavurMağarası Mağarası(Kastamonu-İnebolu) (Kastamonu-İnebolu)Mağara Mağaragiriş giriş Ekip ağzında, hazineci hazineci sanılan sanılan ekibe, ekibe, karşı karşı tepeden tepeden 88 elel ateş ateş edilmesi. edilmesi. Ekibin Ekibin ağzında, rehberliğini yapan aynı köylü kişinin uyarmasıyla ateş sonlandırılmış. rehberliğini yapan aynı köylü kişinin uyarmasıyla ateş sonlandırılmış. Yaralanmayok. yok. Yaralanma Karkütlesi kütlesidüşmesi: düşmesi:Kuzukulağı Kuzukulağı(Isparta-Aksu) (Isparta-Aksu)Mayıs Mayısayında, ayında,130 130metrelik metrelikilk ilk Kar inişinduvarında duvarındayeralan yeralanbüyük büyükkar karkütlesinin kütlesinindüşmesi. düşmesi.Ekipten Ekiptenbir birkişi kişiçok çokkısa kısa inişin bir süre önce, tuvalet ihtiyacı nedeniyle ipten çıkmış ve bu kar kütlesine maruz bir süre önce, tuvalet ihtiyacı nedeniyle ipten çıkmış ve bu kar kütlesine maruz kalmaktanson sonanda andakurtulmuş. kurtulmuş. kalmaktan Mağaradamahsur mahsurkalma: kalma:Demirin DemirinMağarası Mağarası(Afyon-Emirdağ) (Afyon-Emirdağ)Mağara Mağaraiçindeki içindeki Mağarada yaklaşık 33 metrelik metrelik bir bir kuyuya, kuyuya, ekipten ekipten bir bir kişinin kişinin ipsiz ipsiz inmesi inmesi ve ve çıkamaması çıkamaması yaklaşık sonucundamahsur mahsurkalma. kalma.Yakındaki Yakındakiköyden köydentahta tahtabir birmerdiven merdivengetirilerek getirilerekçıkış çıkış sonucunda gerçekleştirilmiş. gerçekleştirilmiş. İptemahsur mahsurkalma: kalma:Sütlük SütlükDüdeni Düdeni(Adana-Pozantı) (Adana-Pozantı)Mağaranın Mağaranınilk ilk75 75metrelik metrelik İpte inişinde, toplama toplama ekibinden ekibinden bir bir kişinin kişinin 4-5 4-5 çantayı çantayı uzun uzun bir bir iple iple kendisine kendisine inişinde, bağlayarak çıkmaya çıkmaya çalışması çalışması sırasında, sırasında, taşıma taşıma ipinin ipinin ana ana ipe ipe dolanması dolanması ve ve bağlayarak iptemahsur mahsurkalma. kalma.Alttaki Alttakiipipkesilerek kesilerekkurtulunmuş. kurtulunmuş. ipte
Yukarıda sıralanan sıralanan kaza/olaylar kaza/olaylar incelendiğinde, incelendiğinde, Mağara Mağara Araştırma Araştırma Derneği Derneği Yukarıda üyelerininmağarada mağaradakarşılaştığı karşılaştığıen ensık sıksorunun sorunundüşmeler düşmelerolduğu olduğugözlenmiştir. gözlenmiştir. üyelerinin Bunu ikinci sıklıktaki donatı ile ilgili sorunlar izlemektedir. Meydana gelen Bunu ikinci sıklıktaki donatı ile ilgili sorunlar izlemektedir. Meydana gelen yaralanmalarhayatı hayatıtehdit tehditedecek edecekboyutta boyuttaolmamış, olmamış,ilk ilkmüdahaleler müdahalelerçoğunlukla, çoğunlukla, yaralanmalar ekipte bulunan doktor mağaracılar tarafından yapılmıştır. Dışarıdan yardım ekipte bulunan doktor mağaracılar tarafından yapılmıştır. Dışarıdan yardım sadece iki iki kazada kazada gerekmiş, gerekmiş, çoğunlukla çoğunlukla kazazedenin kazazedenin ekip ekip arkadaşlarınca arkadaşlarınca sadece “küçükekiple ekiplekurtarma” kurtarma”şeklinde şeklindeuygulanmıştır. uygulanmıştır. “küçük
Katkılarından dolayı dolayı tüm tüm Mağara Mağara Araştırma Araştırma Derneği Derneği Katkılarından üyelerineve veKubilay KubilayERDOĞAN’a ERDOĞAN’ateşekkür teşekkürederiz. ederiz. üyelerine
4. ULUSAL SPELEOLOJİ SEMPOZYUMU ANKARA 21-24 ŞUBAT 2008