PANTİN’LE ÇIKIŞ TEKNİKLERİ ASCENDING TECHNIQUES WITH PANTIN Tulga ŞENER, Muharrem SAMUK Özet: Tek ip tekniğinde ayak cumarı kullanımı aslında uzun yıllar öncesine dayanır. Birçok mağaracı çıkış sırasında, ayak cumarı kullanımının rahatlığını fark etmiş ve basic cumarı ayağına bağlayarak tırmanmayı denemiştir. Ancak bu yöntem istasyon ve saptırıcı geçişlerinde bazı problemlere neden olmuştur. Petzl’in geliştirdiği ve sadece ayak için kullanılan pantin, özellikle uzun çıkışlarda sağladığı hız ve kolaylıkla her geçen gün daha çok mağaracı tarafından tercih edilmektedir. Burada pantinle çıkış teknikleri anlatılacaktır.
Abstract: Use of foot jammer in single rope teahnique goes back to many years ago. Many cavers noticed the comfort of using foot jammer during descent and tried connecting basic jammer to their feet. This technique, however, caused some problems during rebelay and deviation pass. Pantin, which has been developed by Petzl to be used by foot, provides speed and comfort during long ascents and is being used more day by day by cavers. In this study, ascending techniques with Pantin will be described. Key words: Pantin, ascending
Anahtar kelimeler: Pantin, ascending
Tek ip tekniğinde ayak cumarı kullanımı uzun yıllar öncesine dayanır. Birçok mağaracı, çıkış sırasında ayak cumarı kullanımının rahatlığını fark etmiş ve basic cumar ya da benzerlerini ayağına bağlayarak tırmanmayı denemiştir. Zaman içinde Aphanice ve daha sonra da Economy adlı, ayağa özel cumarlar üretilmiş ve satışa sunulmuştur. Bunlar istasyon ve saptırıcı geçişlerinde bazı problemlere neden olsa da, özellikle uzun çıkışlarda kolaylık sağlamışlardır. Son olarak, Petzl’in geliştirdiği ve sadece ayak için kullanılan Pantin, her geçen gün daha çok mağaracı tarafından tercih edilmektedir.
kullanılabilir. Tek ip tekniğine yeni başlayanlarda pantin kullanımı, tırmanış sırasında daha dik bir yükselme alışkanlığının yerleşmesini kolaylaştırır. PANTİN İLE ÇIKIŞ TEKNİKLERİ KURBAĞA YÖNTEMİ (Otur Kalk Yöntemi)
Pantin kullanımı, sağladığı hız, zaman ve enerji tasarrufu nedeniyle giderek artmakta, tecrübeli mağaracıların vazgeçemeyecekleri rutin bir çıkış malzemesi halini almaktadır. Yeni başlayanlar için ise tırmanış tekniklerinin kolay ve daha az yorucu öğrenilmesini sağlar. Verimli ve sorunsuz kullanım için, mağara dışında, mutlaka çok sayıda pratik çalışma yapılmalıdır.
En çok kullanılan yöntemdir. Tek ip tekniğinde sıklıkla kullandığımız, klasik otur kalk yöntemi ile çıkışın aynısıdır. Ayak cumarı kullanımı genellikle bu yöntemle öğrenilir. Sol ayak ayak bağındadır, sağ ayağa ise pantin monte edilir. Ayaklar aynı seviyede durur ve aynı anda hareket ettirilir. Ağır yük taşınırken tercih edilen yöntemdir.
Fotoğraf 1: Pantin Pantin, sadece sağ ayakta kullanılabilen ve bantlarla ayak bileğinin iç kısmına monte edilen bir ayak cumarıdır. 122 gram ağırlığındadır. El ve göğüs cumarları ile aynı prensiple çalışır. Ancak bunlara göre yay sistemi daha gevşektir. Arkaya doğru yapılan tekme hareketiyle ipten kolayca çıkar. Bu da istasyon geçişlerinde kolaylık sağlar. 8-13 mm.lik iplerde kullanılabilir. Özel kamı sayesinde çamurlu, buzlu ve ıslak iplerde bile sorunsuz çalışır. Tırmanış dışında çıkarmak gerekmez. Pantin kullanımı mağaracıya ekstra bir güvenlik sağlamaz. Saptırma geçişlerinde kolaylık sağlamadığından, saptırmaya yaklaşırken ipten çıkarılması ve saptırma geçildikten sonra ipe yeniden takılması önerilir.
Fotoğraf 4: Pantin ile Kurbağa Yöntemi ile Tırmanış TEŞEKKÜR
ARDIŞIK ADIMLAR YÖNTEMİ (Asimetrik Tırmanış Yöntemi) Bu yöntemde ayaklar aynı anda değil, ardı ardına merdiven çıkıyormuş gibi hareket ettirilir. Sol el ile el cumarı üzerinden ip tutulur. Pantin üzerine yük bindirilirken, sol ayak(dolayısıyla el cumarı)ve sol el ileri doğru hareket ettirilir. Daha sonra ayak bağı üzerine yük bindirilirken pantin ileri doğru hareket ettirilir. Kurbağa yöntemine göre yorucu olabilir ancak çok daha hızlı bir çıkış sağlar. Tekniği oturtmak için, öncesinde daha çok pratik yapmak ve tırmanış sırasında da nefes ve hareketin kusursuz koordinasyonunu sağlamak gerekir. Özellikle çantasız tırmanışlarda tercih edilir. Bu yöntemle ilk tanışanların tekniği kolay öğrenebilmeleri için, duvara temas eden çıkışlarda denemeleri önerilmektedir. Göğüsün daha dik pozisyonda kalmasını sağlamak amacıyla, göğüs çaprazı bir miktar gevşetilebilir. Bu aynı zamanda kolların hareket uzunluğunu arttırır. Uyluk kaslarını çok yormamak amacıyla, özellikle başlangıçta uzun adımlar atılmamalıdır.
Katkılarından Dolayı Beril ERDOĞAN, Kubilay ERDOĞAN, Ertan KÖSEOĞLU, Uğur ÇÖKDÜ, Özlem BİRGÜL ve Emre Baturay ALTINOK’a teşekkür ederiz.
REFERANSLAR: Life on a line The Underground Rope Rescue Manual Merchant D.Second Edition, 2007 Alpine Caving Techniques, A complete Guide to Safe and Efficient Caving, Marbach G., Tourte B., 2002 The Complete Caving Manual, Sparrow A., 1997 Technical Notice, www.petzl.com
Fotoğraf 2: Ayakta Pantin Pantin kullanımı, vücuda daha dik ve ipe daha paralel bir duruş sağlayarak daha rahat, daha hızlı ve dengeli bir çıkış sağlar. Çıkış sırasında ip boşluğunu almak gerekmediğinden daha az efor harcanır. Yine çıkış sırasında ipin çanta taşıma ipine dolanmasını engeller. Acil bir durumda el cumarı ya da göğüs cumarı yerine ya da karşıt denge sisteminde ikinci cumar olarak
Fotoğraflar: Tulga ŞENER, Kubilay ERDOĞAN, Beril ERDOĞAN, Muharrem SAMUK Fotoğraf 3: Pantinin İpten Çıkarılışı
Fotoğraf 5: Pantin ile Asimetrik Tırmanış Yöntemi
4. ULUSAL SPELEOLOJİ SEMPOZYUMU ANKARA 21-24 ŞUBAT 2008