TEMĐRÖZÜ MAĞARASI KURTARMA ETKĐNLĐĞĐ Tulga ŞENER 29 Şubat 2004 Pazar sabahı, yine mağaracılarla bir kahvaltı sonrası, telefonum çaldı. Saat 10.3011.00 sıralarıydı. Koray TÖRK arıyordu. HÜMAK’lı bir Temirözü Mağarası’nda mağaracının yaklaşık 15 metrelik bir çatlağa düştüğü haberini verdi. Düşen kişinin 120 kg ağırlığında olduğu ve genel durumunun iyi olduğunu belirtti. Kazazede, ekip arkadaşlarınca çıkarılmaya çalışılmış ancak yorgunluk, yetersiz malzeme ve ekip gibi nedenlerle başarılı olunamayınca dışarıdan yardım kararı alınmış. Haberi alınca Kubilay ERDOĞAN ve Muharrem SAMUK’u aradım. 11.30’da dernekte buluşma kararı aldık. Kişisel malzememi hazırlayarak ve aynı semtte oturan Kubilay’ı da alarak derneğe gittim. Önceden hazırlanmış, kaza anında neler götüreceğimize dair bir listemiz yoktu. Dernek yolunda Kubi’yle neler gerekeceğini planladık. Ankara’ya yaklaşık 2 saat uzaklıktaki mağaraya MTA’nın arazi aracıyla gidecektik. Ekibe MTA’dan Koray TÖRK ve Emrullah ÖZEL de katılacaktı. Đşe ilk olarak matkap akülerini şarj etmekle başladık. Bir yandan da malzeme ve ilk yardım çantalarını hazırladık. Kazazedede ciddi bir yaralanma olmaması en büyük şansımızdı. Tersi olsaydı ilk yardım ya da tıbbi müdahale için malzeme temini daha uzun sürebilirdi. Yaklaşık bir hafta önce de, aynı mağarada MAD, izcilerle bir tanıtım ve eğitim gezisi düzenlemişti. Düşebileceği yer konusundaki tahminimizin tuttuğunu mağaraya vardığımızda gördük. Yine işin ilginci, TMB olarak, bir hafta sonra Đzmir Karaburun’da bir kurtarma çalıştayı düzenleyecektik. Bu yüzden bu aralar sürekli kurtarma ile ilgili kitapları karıştırıyorduk. Saat 12.00 gibi dernekten yola çıktık. Malzeme hazırlığımız ve hareket umduğumuzdan hızlı gerçekleşti. Yolda, Fransızlar’ın kurtarma el kitabındaki sistemlere kısa bir göz attık. MTA şoförünün son derece hızlı kullandığı araçla yaklaşık 14.10’da HÜMAK kampına ulaştık. Emrullah ÖZEL’in dışarıyı organize etmesine, kalan dört kişinin de mağara içinde çalışmasına 30
karar verdik. Kampta HÜMAK’ın tecrübeli mağaracıları da vardı. Bu yüzden yardımcı olabilecek mağaracı konusunda sıkıntı yoktu. Yalnız, düşen kişinin ilk mağarası olması sıkıntı yaratabilirdi. Kampa vardığımızda önce ekiptekilerden ayrıntılı bilgi aldık. Kaza yaklaşık 04.00 sıralarında gerçekleşmiş ve kazazede mağaranın yaklaşık 150. metresinde ve 15 metrelik bir çatlağın dibindeymiş. Düşme kontrollü olarak gerçekleştiğinden (biraz da kilo nedeniyle dar çatlakta sıkışarak aşağıya kaydığından) kazazedede ciddi bir yaralanma olmamış. Ekip arkadaşları dışarıdan malzeme alarak yaklaşık bir saat sonra kazazedenin yanına ulaşmışlar. Yiyecek ve su ihtiyacını karşılamışlar. Yardımlı çıkış için döşeme yapılmış ancak yorgunluk nedeniyle çıkış gerçekleşmeyince uyku tulumu indirilmiş ve dışarıdan yardım beklenmiş. Hemen hazırlanan ekip mağaraya girdi. Çatlağın yaklaşık 3-4 metre aşağısına, bir yan koldan da ulaşılıyordu. Đlk olarak kazazedenin yanına inerek ilk değerlendirmeyi yaptım. Dizde yumuşak doku travması dışında bir problemi yoktu. Kilo bilgisi doğruydu. Kazazedeye ağrı kesici verildi ve ıslak elbiseleri değiştirildi. Kilo nedeniyle emniyet kemeri kuşanma problemi olacağı gözlendi. Daha sonra yukarı çekme işleminin yapılacağı emniyet noktaları belirlendi. Çatlakta bazı noktalar çekiçle kırılarak bir miktar genişleme sağlandı. Çatlağın en üstüne Z-rig sistemi, yaklaşık 3-4 metre aşağıya ise EVAK 500 için emniyet noktaları oluşturuldu. Yine çatlağa yandan bağlanan kola da yarım kazıkla emniyet almak amacıyla emniyet noktası kuruldu. Kazazedenin EVAK 500 ile yukarı çekilmesi, sonra Z-Rig ile yükün alınması ve yarım kazıkla da yatayda emniyetli bir bölgeye alınması planlandı. Matkap kullanıldığından emniyet noktalarının oluşturulması çok uzun sürmedi. Alt ve göğüs emniyet kemerleri perlon bantlar yardımıyla uzatılarak kazazede hazırlandı. Çıkış sırasında bir kişi kazazedeye eşlik etti. Bir kişi sağa sola kaymaları engellemek için aşağıda görev aldı. Dikey bölümde çekme işlemi