KIES NU VOOR HET MEDISCH STUDENTEN PAKKET VAN ABN AMRO En krijg een Littmann Stethoscoop cadeau* Ben je medisch student, dan hebben we een speciaal aanbod: nu een gratis Littmann Stethoscoop bij afsluiten van een Medisch Studenten Pakket. abnamro.nl/medici *Vraag naar de voorwaarden
2
Lectori salutem,
Lieve lezer,
In het oude Rome werden belangrijke geschriften met bovenstaande aanhef begonnen. Nu kunnen we lang en breed spreken over de uitgebreide cultuur vanonze Romeinse voorouders, maar bijzonder bruut waren ze zeker. Een voorbeeld is Nero, “geadopteerd” door Keizer Claudius. Deze jonge keizer begon een klopjacht op Christenen en besloot ze te straffen voor hun ‘idiote’ geloof. De straffen waren buitengewoon bruut en schurkachtig. Christenen werden gewikkeld in dierenhuiden en verslonden door honden, verbrand, gekruisigd en bovenal voor de leeuwen gegooid ter vermaak van heel Rome... De artsen in die tijd waren niet anders dan hun tijdgenoten helaas... Galenus, de oude Grieks-Romeinse arts bedacht de verstoring van de vier lichaamssappen; slijm, bloed, gele gal en zwarte gal. In zijn verwoede poging om patiënten te genezen bedacht hij enkele nieuwe technieken, onder andere aderlating. Deze aderlating ging natuurlijk niet zonder complicaties. Heftige bloedingen tot de dood waren het gevolg, hetgeen vaker regel dan uitzondering was. In deze Prik nemen we de huidige medische techniek en onze eigentijdse artsen kritisch onder de loep.... Welke schurkachtige praktijken komen wij tegen en welke boeven lopen er eigenlijk nog allemaal rond?
Schurken zijn al zo oud als de mensheid. Als ik aan schurken denk, dan zie ik vooral een sluwe inbreker voor me, met een grote bivaksmuts op. Hoewel artsen en onderzoekers vaak gezien worden als zeer betrouwbare mensen, komen er ook in onze beroepgroep genoeg schurken voor. Afgelopen jaar kwam vooral Jansen Steur in opspraak. Jarenlang heeft hij zijn gang kunnen gaan met allerlei lugubere praktijken. Toen dit de wereld in werd gebracht, was dit dan ook een ‘hot-item’ in het nieuws. Dagelijks stonden de kranten vol met artikelen als ‘Deskundigen kraken diagnose Jansen Steur’, ‘Jansen Steur mag nooit meer als arts aan de slag’ en ‘Oud-neuroloog Ernst Jansen Steur krijgt drie jaar cel’. Door zijn daden moest Jansen Steur voor de tuchtrechter verschijnen. Deze besloot dat hij drie jaar cel opgelegd kreeg. Hoe het tuchtrecht precies in zijn werk gaat, kom je deze prik te weten. Verder staat deze prik nog vol met andere slechterikken. Ik hoop dat met jullie als artsen/onderzoekers nooit zo ver komt. Maar mochten jullie onverhoopt toch in de gevangenis belanden, blader dan snel naar bladzijde 8, daar staat hèt recept om uit te breken.
Ik wens u, als hoofdredacteur, veel leesplezier toe,
Lieke Winnemuller Bestuurslid Intern
Dylan Henssen
4
5
6 8
Even voorstellen... nieuwe bestuurleden van de MFVN Mythbusters: Mannen met brede gezichten The Stanford experiment Ontsnappen doe je zo: Appeltaart met vijl
Geniet van alle schurkachtige verhalen in deze prik!
9
Je zal het maar hebben: Kleptomanie
10
De criminele dokter: Een kijkje in het tuchtrecht
14 16
Gezocht: De zware jongens Een hele kleine superschurk: HIV
18
Studies om schandalig rijk mee te worden
20
Pernkopf: Professor of profiteur?
23
Dr. Prik
24
Op bezoek bij: Rogier Donders
3
Even voorstellen... Beste lezer, Mijn naam is Suzanne Greup en ik ben 19 jaar. Ik kom uit een klein dorpje in de Achterhoek genaamd Gaanderen. Verhuizen naar Nijmegen was voor mij dan ook een verhuizing naar ‘de grote stad’. Ik vermaak me al dik anderhalf jaar prima in deze grote stad en geniet volop van het studentenleven. Mijn grote hobby is dansen en loop af en toe eens een beetje hard voor het idee. Verder ga ik graag uit, doe ik mee met activiteiten van de MFVN en hang ik soms bank. Dat ik niet na 3 jaar al klaar wilde zijn met mijn bachelor en daarmee het echte studentenleven is voor mij dan ook een van de redenen geweest dat ik ben gaan nadenken over een bestuursfunctie en ben gaan meelopen. Ik ben dan ook heel blij om mij nu te kunnen voorstellen als komend bestuurslid Extern van de MFVN. Als bestuurslid Extern word ik verantwoordelijk voor het binnenhalen van het grote geld voor de MFVN, ik onderhoud het contact met oude en nieuwe sponsoren en heb nog een aantal super leuke commissies onder mijn hoede; de Promotiecommissie, die de merchandising van de vereniging regelt en verantwoordelijk is voor het organiseren van de Kom-Is-Zien en de Intromarkt, de Ouderdagcommissie en de Carrièredagcommissie. Ik hoop dat ik samen met het nieuwe bestuur, de commissies en alle leden er een heel mooi MFV-jaar van kan maken en ik zie jullie graag terug op een van de vele activiteiten of gewoon op de MFV-kamer om een kopje thee te drinken. Liefs, Suzanne Greup Nieuw bestuurslid Extern
Beste lezer, Dit jaar ben ik de gelukkige en mag ik de functies van bestuurslid Festiviteiten der MFVN en bestuurslid MFVN der Café de Aesculaaf bekleden. Ik zal me even voorstellen. Ik ben Tom Nieuwenhuijzen, 20 jaren jong en afkomstig uit Eindhoven, Woensel om precies te zijn. De oplettende personen zullen zich afvragen: “alweer een Tom, is dat toeval?” Ja dat is toeval, alhoewel Tom’s vaak wel heel spontane, gezellige mensen zijn. Ik spreek uit ervaring. Voordat ik hier in het mooie Nijmegen Geneeskunde kon gaan studeren, heb ik eerst twee VWO diploma’s behaald in Eindhoven waarvan de laatste cum laude. Hierdoor kon ik in 2012 beginnen aan Geneeskunde. Daar maakte ik kennis met het geweldige bestaan dat het studentenleven heet. Ik ben lid mogen worden van Medisch Heeren Dispuut Ferus Ebrius, de Nijmeegse Studenten Roeivereniging Phocas en organiseer ik met de BeGIN de komende twee jaar de introductieweek van onze mooie faculteit. Daarnaast beoefen ik, wanneer het mogelijk is, op zondag in Eindhoven bij de Woenselse Boys nog het geweldige spelletje dat voetbal heet. Zoals de naam al zegt, ben ik als bestuurslid Festiviteiten onder andere verantwoordelijk voor de MFVN-feesten samen met de feestcommissie. Daarnaast verzorg ik samen met de filmcommissie de MFVN-film en zal ik samen met de galacommissie er voor zorgen dat ook dit jaar er weer een spetterend gala plaats zal vinden. Daarnaast ben ik bestuurslid MFVN van de Aesculaaf komend jaar. Samen met 5 andere geweldige bestuursleden zorgen wij ervoor dat je elke dag een lekker koud biertje kan komen drinken en organiseren we memorabele feestjes als Op=Op’s, GMAA’s (samen met de MFVN) en elke donderdag laafjes. Heb je nog vragen aan me over de Aesculaaf, over de MFVN, over mijn functie of gewoon over mij persoonlijk? Loop gerust de MFVN-kamer binnen en dan babbelen we even onder het genot van een lekker kopje koffie. Tot ziens in de MFVN-kamer of in de Aesculaaf, Tom Nieuwenhuijzen Bestuurslid Festiviteiten der MFVN
4
Waarde leden, lieve lezers, Het is me een genoegen en een grote eer om me voor te stellen als de toekomstige Quaestor der MFVN. Ik zal me dit jaar met veel plezier gaan inzetten voor het bestuur. Eerst even voorstellen, ik ben Noëlle Kruit en ben twintig jaren jong en zit op dit moment in mijn tweede jaar Geneeskunde. Ik kom uit het mooie dorpje Beuningen, lekker dichtbij Nijmegen, met het busje maar 15 minuten en fietsen is ook makkelijk te doen. Maar door het gratis OV wordt de fietstocht naar huis toch wel vaak overgeslagen. Naast de studie ben ik fanatiek hockeyster bij de studentenvereniging Apeliotes, waar we nog wel serieus de eerste en tweede helft doorstaan... Na al een jaartje lid te zijn geweest van de MFVN Reiscommissie, kwam ik steeds dichter bij het MFVN-bestuur te staan en kreeg ik steeds meer interesse in een jaartje besturen. Ik leerden de andere bestuursleden kennen en zag hoeveel plezier ze beleefden. Nu precies halverwege mijn bachelor wilde ik wel die grote uitdaging uitgaan om mezelf verder te ontwikkelen en wilde ik ook gewoon graag zo’n supervet jaar meemaken. Dus ik laat de studie even voor wat het is en ga me dit jaar vol inzetten voor de MFVN. Ik hoop vele van jullie te mogen leren kennen dit jaar en kom gerust eens langs op de MFV-kamer!
CesareLabrosopubliceerdeaanheteindvande19eeeuwhetboekover‘demens’waarinhijnietalleendeedelemanbeschreef,maarookdemisdadiger.Deedelemanhadeen klassiekRomeinsuiterlijk, terwijldemisdadigerjuisteenlaagvoorhoofdhad.BeroemdwashetboekvanLabrososzeker,maarerwasookveelkritiekop.Heeftjeslechtheid(ofjuist jegoedheid)nouechtietstemakenmetjeuiterlijk? Eerstwerdervoornamelijklacheriggereageerdophetideedatdevormvanhetgezichtietszeioverofeenmanmisschienwatagressieverisofminderte vertrouwen.Maar verschillendeonderzoekenlekenaantetonendatmannenmeteenbreedgelaatnietalleenagressiever,maarookegoïstischerzijn.Daarnaastbleekdatdepartnersvandeze mannenzelfzuchtigerwaren. Maarja,alsjenounaareenaantalbekendemannenkijktvanwiejemagaannemendatzegeencrimineleachtergrondhebben(voorzoverwijweten),danisde stellingtochweer nietzoovertuigend.NeemnoubijvoorbeeldVorstenbosch,vorigjaardocentvanhetjaarenopalonzeblokboekenprominentaanwezig.Hijheefteenrelatieflaagvoorhoofd, maarhemzoujeweleenlekkebandtoevertrouwen.Enomgekeerd:alsjekijktnaarPoetinendienslangesmallegezicht.Hijheeftvoorzoverbekendnognooitindegevangenis gezeten,maarofjehemnouwiltegenkomenineendonkersteegje!Alhoewel,misschienmetontblootbovenlijfeneenrauwRussischaccent....‘Kaniekoewvietsmaken,baboeska?’
5
6
7
8
9
10
1056 gericht tegen artsen. De groep die hier weer bovenuit steekt is die van de huisartsen met 249. Een mooie tweede plek hebben de psychiaters met 191 klachten. Hieronder is een tuchtzaak beschreven. Het eerder genoemde principe dat de persoon die aangeklaagd wordt niks verweten kan worden zolang de juiste manier van handelen redelijkerwijs niet kon worden verwacht, zal hieronder uitgelegd worden.
Casus 1 Klager was in de ochtend ten val gekomen. Er is toen een ambulance gekomen nadat zijn echtgenote 112 had gebeld. na onderzoek van de ambulanceverkleegkundigen hebben zij contact opgenomen met de huisartsenpost, waar verweerster dienst had. Zij gaf het advies om klager in de gaten te houden en om bij verslechtering direct contact op te nemen. Een paar uur later is na opnieuw contact met de huisartenpost door een andere huisarts een wekadvies gegeven. De dag erna heeft klager zijn eigen huisarts bezocht, die een val t.g.v. een lage bloeddruk aannemelijk achtte. Diezelfde dag begon klager ’s avonds te braken en is de huisartsenpost nogmaals gebeld. Klager en echtgenote moesten toen zo spoedig mogelijk naar het ziekenhuis komen, waar na onderzoek door een huisarts doorverwezen is naar de spoedeisende hulp. Hier heeft een scan uitgewezen dat er sprake was van een intracerebrale bloeding. Klager verwijt de huisarts dat zij ten onrechte geen huisbezoek heeft afgelegd aan klager en daardoor niet heeft besloten tot opname van klager. Verweerster vindt dat zij op basis van de informatie van het ambulancepersoneel terecht een wekadvies heeft gegeven en daaraan een vangnetadvies heeft gekoppeld: patiënt moest zich melden wanneer de situatie zou verslechteren. Verweerster vindt dat zij niet tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld. In de beslissing noemt het tuchtcollege onder andere dat bij de tuchtrechtelijke toetsing van professioneel handelen het er niet om gaat of het handelen beter had gekund, maar of de beroepsbeoefenaar is gebleven bij het beroepsmatig handelen binnen de grenzen van een redelijk bekwame beroepsuitoefening, waarbij rekening wordt gehouden met de stand van de wetenschap ten tijde van het klachtwaardig geachte handelen en met hetgeen toen in de beroepsgroep ter zake als norm of standaard was aanvaard. Hierin benadrukt het regionale tuchtcollege het feit dat een arts die zich in alle redelijkheid aan de richtlijnen houdt van zijn beroepsgroep in principe niks te verwijten valt. De klacht is ongegrond verklaard door het tuchtcollege.
Nu zou jij als aankomend arts wel denken: mooi, houden aan richtlijnen en dan zit alles wel snor. Helaas geldt dat niet altijd, zoals we zien bij de volgende tuchtzaak, waarin een huisarts een waarschuwing kreeg omdat niet van de richtlijn was afgeweken.
Casus 2 Klaagster lijdt aan borstkankerfobie en omdat zij zelfonderzoek niet ziet zitten onderzoekt haar huisarts haar jaarlijks. Op een gegeven moment toont het in kaart brengen van eventuele erfelijke risico’s aan dat er sprake is van een familiair risico, maar dat er volgens de NHG-standaard geen reden is om verder te screenen. De jaarlijkse controles worden voortgezet. Twee jaar later wordt er bij klaagster borstkanker geconstateerd. Zij klaagt de huisarts aan omdat hij geen mammografie heeft laten maken en het mammacarcinoom niet heeft ontdekt, terwijl daar wel psychologische en familiaire redenen voor waren. Het regionale en centrale tuchtcollege stellen klaagster in het gelijk en leggen de maatregel ‘waarschuwing’ op. Zij baseren hun oordeel op het feit dat de huisarts schijnzekerheid heeft geboden door de jaarlijkse controles. Hierbij heeft de huisarts nagelaten om de beperkte waarde van deze controles te bespreken met klaagster.
Uiteraard betreft het hier een erg bijzonder geval, maar de huisarts had volgende de tuchtcolleges gemotiveerd moeten afwijken van de richtlijn en op de individuele psychische omstandigheden moeten inspelen. Aan het eind van dit artikel hopen wij dat u als lezer enig inzicht heeft verkregen in de meest voorkomende valkuilen van ons vakgebied. Belangrijker nog is de lering die u kunt trekken uit de beschreven casus!
11
MFVN Gala MFVN feest oktober
Sushi workshop
Gipscursus
MFVN feest
14
15
16
17
18
19
20
21
14 MAY 2014 AMSTERDAM RAI
THE CAREER EVENT FOR
BIO, CHEMISTRY, FOOD & PHARMA Free entrance? Ask your study organization for the promotional code and visit BCF Career Event for free! Gold Sponsor
22
Silver Sponsors
Organisation
www.bcfcareerevent.nl
Lieve Dokter Prik, Heb jij een probleem? (medisch of minder medisch) Beste dr. Prik, Drommels, ik ben betrapt en dat na jarenlang mijn beroep te hebben uitgeoefend. Ooit was ik een bejubelde vakman, een man om idolaat van te zijn. Tot het misliep op die fatale dag op terugweg van wintersport in 1990. Een heerlijke vakantie in Innsbruck zat er juist op en onderweg raakte ik met mijn Porsche Cayenne S een hert nabij de grens van Duitsland. Mijn bolide van de weg en ikzelf liep een gecompliceerde fractuur van mijn femurschacht op. De pijn die volgde in de jaren hierna werd opgevangen met Dormicum, heel veel Dormicum. Het werd me alleen verduveld lastig gemaakt om aan deze wonderpilletjes te komen! Vandaar dat ik mijn eigen recepten begon te vervalsen. Ik schreef Dormicum voor aan patiënten die niet bestonden en raakte van het bed op het stro.... In 2003 zette het ziekenhuis waar ik werkzaam was me op straat. Furieus ging ik elders mijn heil zoeken. Aldaar begon ik met het fout diagnosticeren van patiënten. Van Alzheimer tot MS, mijn patiënten slikten alles als zoete koek. Ik sloeg door en begon neurochirurgische handelingen voor te stellen aan patiënten die hier geen baat bij hadden. Uiteraard, soms ging het hier en daar fout, maar de meeste mensen heb ik geholpen! Patiënten willen slechts één ding: een luisterend oor! Daarnaast heb ik op een aantal overleden patiënten zonder toestemming van nabestaanden en soms zelfs tegen hun wil in, een autopsie uitgevoerd, eventueel afgetopt met een breinresectie! Dit alles om mijn eigen kennis en kunde te vergroten en om de volgende patiënt beter te helpen. Maar waarom ben ik nou opeens de schuldige? Met collegiale groet, EJS Hallo, Allereerst lijkt me dit geen collegiale groet... Hoewel ik het erg fijn vind dat u de neurochirurgen in den landen voorziet van werk, lijkt het me onverstandig om dit zonder reden te laten geschieden. Daarnaast lijkt het me ook zeer onverstandig om onder invloed van zulke sterke spierverslappers te werken. Ik ken bedrijfsartsen die waarschijnlijk meer chocola kunnen maken van neurologische patiënten dan waartoe u in staat lijkt te zijn. De lijst met schandaligheden neemt in omvang toe en het moet u duidelijk zijn dat in deze wereld een constante controle van cruciaal belang is. Als u niet in staat bent dit te zien, dan vrees ik voor een tumor in zowel de frontaal- als occipitaalkwab. Dit is dan ook mijn diagnose. Volgens eigen recept zou ik u graag een medullectomie voorschrijven. De kans op overleving is gering.
Mail naar Dokter Prik en je ergste perikelen zullen verleden tijd zijn. (Prik@mfvn.nl)
Colofon
Redactie Dylan Henssen Lisa Schapink Algemene informatie Noortje van Elderen De Prik is een uitgave van Elise Veeneman
de Medische Faculteits Vereniging Nijmegen. De Prik komt vijf keer per jaar uit in een oplage van 375 exemplaren. Het blad wordt verspreid onder studenten geneeskunde en biomedische wetenschappen en onder de co-assistenten en stagelopers. Tevens is het gratis te verkrijgen in de pre-kliniek.
Opmaak Lieke Winnemuller Kirsten van Heugten Tim Spronk Annika de Weerd Sponsoren ABN AMRO Contact Intern@mfvn.umcn.nl tel: 024-3613626
Met vriendelijke groet, Dr. Prik
23
Op bezoek bij: Rogier donders
Op bezoek bij:...
Rogier Donders
Na veel beroemde geneeskunde docenten te hebben geïnterviewd werd het nu eens tijd om de lezers kennis te laten maken met een ietwat minder bekende docent. Tijdens het tweedejaars BMW-blok Statistiek ontdekten Hugo en Ralf een nogal enthousiaste en giechelende blokcoördinator: Rogier Donders. Een docent die garant moest staan voor een gezellige avond met een leuk eindresultaat in de Prik! Wat houdt u allemaal bezig qua onderwijs en onderzoek en wat vindt u het leukst om te doen? Mijn werk bestaat voornamelijk uit het geven van onderwijs. Verder help ik onderzoekers door middel van consultaties. Wetenschap zelf vind ik geweldig maar het leukst vind ik toch het verzinnen van een onderzoek zelf. Wat er tussen deze opzet en resultaten aan allerlei mikmak bij komt kijken vind ik allemaal leuk en aardig maar dat is niet waar ik me heel graag mee bezig houd. Zodra de resultaten bij elkaar zijn gekomen kom ik weer om de hoek kijken om die data te analyseren en te kijken wat er uit het onderzoek is gekomen. Verder hebben we ook nog eigen onderzoek maar het is moeilijk om daar tijd voor te vinden. Het geeft veel minder druk dan consultaties, waarbij mensen met vragen komen die snel beantwoord moeten worden, en onderwijs, waarvoor je écht je sheets en de colleges op tijd voorbereid moet hebben. Als ik moest kiezen zou ik voor onderwijs gaan, dat vind ik dan leuker door alle interactie die er is. Zo breng ik graag mijn enthousiasme over op studenten en probeer ik ze mee te krijgen in wat ik leuk vind. Statistiek is niet bepaald het eerste waar de meesten op zitten te wachten, maar vaak kun je er pas wat mee als je er iets mee wil. Vandaar dat velen zich pas in statistische analyses gaan interesseren wanneer ze ergens zelf onderzoek naar hebben gedaan. Het maakt het dan leuker en daarmee ook gemakkelijker om de statistiek te begrijpen. Ik probeer dit aan mensen over te brengen maar het is niet mijn bedoeling om zoveel mogelijk nieuwe statistici te werven. Dat is niet mijn vak en ik vind het ook niet van belang om met andere vakken te concurreren. Zo weten we bijna nooit stagiaires binnen te halen en wanneer dit wel het geval is dan komen die vaak niet van geneeskunde af. Dus ik hoef geen zieltjes te werven, maar ik hoop wel dat jullie het ooit gaan gebruiken.
24
Waar hield u zich als student veel mee bezig? Ik ben met een groepje uit Etten-Leur, waar ik vandaan kom, in Nijmegen gaan wonen. Ik ben in die tijd ontzettend actief geweest als student-assistent bij practica. Ik heb dat 3 jaar lang somst tot 20 uur in de week volgehouden en dat was zo ongeveer het maximale voor een studentassistent. Dat is dan ook waar ik het meest van heb geleerd in mijn studententijd. Het is dan ook geen grote verrassing dat ik nu docent ben;, de interesse in het onderwijs is er altijd wel geweest. -Na wat doorvragen over de studententijd van meneer Donders en het onderwijs in zijn tijd komen we erachter dat er toen veel protestacties waren. Blijkbaar heeft hij in de jaren 80 met een hele hoop anderen voor maar liefst 3 weken lang het Erasmusgebouw bezet gehouden.De werknermers daar waren al op de hoogte en waren gewoon aan het wachten tot wij binnenstormden, zodat zij naar huis konden. Tussendoor ging iedereen snel z’n slaapspullen halen en zo was het gebouw voor 3 weken bezet. Heeft u nog hobby’s of sporten die u beoefend? Ik lees veel en ben verder ook altijd wel in voor een goede film of sci-fi serie. De zaterdagavond is eigenlijk de filmavond van ons gezin; lekker thuis met de kinderen naar een film kijken. Verder heb ik ook altijd veel lol beleefd aan het vissen op het internet. Gewoon wat dingen uitzoeken en dergelijke, bijvoorbeeld ook voor. Zo staat mijn computer hier thuis nu vol met illegale spullen. Natuurlijk draagt die filmavondd met m’n kinderen daar aan bij. Natuurlijk gaan we ook naar de bioscoop zoals Bbinnenkort gaan we wel legaal naar de LEGO-film in de bioscoop. Qua sport fiets ik eigenlijk al genoeg van en naar mijn werk. Ik heb mijn rijbewijs in principe puur ter identificatie in mijn portemonnee zitten. Het kan goed zijn dat het alweer 8 jaar geleden is dat ik voor het laatst auto heb gereden. Als ik een keer wat verder moet reizen pak ik lekker de trein. Het is ideaal om lekker een boek te lezen terwijl je met 130 km/h naar je bestemming wordt gebracht!