64
Andrzej Toczewski
Na przełomie 1938/1939 r. Eicke otrzymał dodatkowy tytuł – Führer der SS-Totenkopfverbände und Konzentrationslager. W latach 1936-1939 na terenie III Rzeszy powstały kolejne obozy koncentracyjne, m.in. w Sachsenhausen, Mauthausen, Buchenwaldzie, Flossenbürgu oraz obóz dla kobiet w Ravensbrück. Liczbę więźniów obozów koncentracyjnych w tym czasie szacuje się na około 165-170 tys. osób. Byli to głównie obywatele III Rzeszy, Austrii, Czechosłowacji, większość z nich – komuniści, socjaldemokraci, działacze antyfaszystowscy, intelektualiści. Wielu z nich zostało zamordowanych3. Najważniejsze władze obozowe stanowiły – Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA–Reichssicherheitshauptamt), Główny Urząd Gospodarki i Administracji SS (SS-WVHA, Wirtschaftsverwaltungshauptamt), Inspektor Obozów Koncentracyjnych (Führungs-und Aufsichtshauptamt – Inspektion der Konzentrationslager). Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy decydował o deportacji ludzi do obozów koncentracyjnych, a WVHA zarządzał eksploatacją siły roboczej więźniów. Inspektor obozów koncentracyjnych przekazywał komendantom obozów rozkazy i instrukcje dotyczące zarządzania obozami i ich funkcjonowania. Gestapo wchodzące w skład RSHA, którego placówki istniały w każdym obozie, decydowało m.in. o egzekucjach, określało policyjne i dyscyplinarne zarządzenia. Poza tym komendant obozu koncentracyjnego, zgodnie z instrukcją obozów koncentracyjnych, miał całkowitą władzę w zakresie stosowania kar, z karą śmierci włącznie. Wszystkie obozy hitlerowskie były obozami wyniszczenia, związane z jednolitym planem ludobójstwa, chociaż dokumentacja hitlerowska nie pozwala bezpośrednio ustalić urzędowego podziału obozów na koncentracyjne, na ośrodki zagłady, względnie obozy wyniszczenia. W dokumentach hitlerowskich był używany specyficzny język, który wymaga właściwej interpretacji faktów. 3 M. Wardzyńska, Obozy niemieckie na okupowanych terenach polskich, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2009, nr 4 (99), s. 27.