ཉ་མ་མི་ཆུང་
གླིང་བུུ་གཏོང་མཁན་གྱིས་ཙིི་ཙིི་ཕུད་པ་ མཐེབ་མཛུབ་མ་
སམ་བྷོ་ཊ་བོད་གཞུང་སློབ་གྲྭའི་སྤྱིི་ཁྱབ་ཡིག་ཚང་
Copyright Š 2010 All rights reserved. No part of this publication maybe reproduced, Without the prior permission of the Department of Education, CTA, Dharamsala -176215 ISBN: 978-81-87859-58-1 Translated by: Samling Tsering Lhamo Proof reader & compiled by: Tenzin Wangdue Edited by: Sangye Tandar Naga Illustrations by: Ugyen Design & Layout by: Lobsang Gonpo
Published by: Sambhota Tibetan Schools Society, Session Road, Dharamsala -176215 Distt: Kangra (H.P.), INDIA Phone: 01892-228877 / 226877 Email: stsa1999@yahoo.co.in / stsaeducation@hotmail.com www.sambhota.org
སྔོན་གླེང༌ ༄༅་།ཉེ་བའིི་ལོོ་ཤས་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད ་མིིའིིི་སྤྱིི་ཚོོགས་ ཁྲོད་བོད་ཡིིག་དཔེ་དེེབ་ཇེ་མང་དུུ་འཐོན་བཞིན་པ་དེས་
བོད་ཀྱིི་སྐད་
ཡིག་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་དང་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་ཕྱོོགས་སུ་ སྐྱོད་བཞིིན་པར་གདོན་མིི་ཟ་ འོན་ཀྱང་དེབ་རིིགས་ཕལ་ཆེ་བ་དབུ་
ཅན་ཡིག་གཟུགས་འབའ་ཞིིག་ཡིན་གཤིས་ བོད་མིིའ་ིིི གཞིི་རིིིམ་ སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་འཛིིན་རིིམ་དང་པོ་ནས་གསུམ་པ་བར་གྱིི་སློོབ་
ོ ་ིི མིིག་གིི་སྤྱོོད་ཡུུལ་དུུ་གྱུུར་མ་ཐུུབ་པར་བརྟེན་ འདི་ག་ ཕྲུུག་ཚའ སམ་བྷོ་ཊ་བོད་གཞུང་སློབ་གྲྭའི་སྤྱིི་ཁྱབ་ཡིག་ཚང་ནས་ལོ་ཆུང་
བྱིས་པའམ་གཞི་རིིམ་འོག་མའི་འཛིིན་རིིམ་དང་པོ་ནས་གསུམ་པ་
བར་གྱི་སློོབ་ཕྲུུག་ཚརོ ་ཉེེ་བར་མཁོ་བའིི་དེེེབ་རིིགས་ཁག་གཅིག་
དབུུ་མེད་ཡིིག་གཟུགས་ཐོག་ཕབ་སྟེ་དཔར་སྐྲུུན་འགྲེམ་སྤེལ་
ཞུས་དང་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་ ལྷག་པར་དེབ་འདིི་ནིིི་མ་སུ་རི་གཏན་ སློབ་བོད་དགེ་བསམ་གླིང་ཚེ་རིིང་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་ངལ་བ་ཚད་ མེད་ཐོག་སྔ་དགོང་དང་གུུང་སེང་གིི་དུུས་ཡུུན་སྤྱད་དེ་སྒྱུར་སྒྲིག་གནང་ བ་ཞིག་ཡིིན་ཞིིང་
དེས་བོད་ཕྲུུག་ཆུུང་ཆུུང་ཚ་ོ དང་བོད་ཡིིག་དཔེ་
དེེབ་ཁག་གི་དབར་ བར་ཐག་ཉེ་རུུ་བཏང་སྟེ་བོོད་ཀྱིི་རིིིག་གནས་ཤེས་ ཚད་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའིི་མཐུུན་གྲོགས་སུུ་འགྱུུར་ཐུུབ་པའི་རེེ་
སྨོོན་བཅས་ བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༣༦ རབ་བྱུང་བཅུུ་བདུུན་པའི་ས་ གླང་ ཕྱིི་ལོོ་ ༢༠༡༠ ལོའ་ིི ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༦ བཟང་པོ་ཉིིན་ལ་ སམ་བྷོ་ཊ་བོད་སློོབ་སྤྱིི་ཁྱབ་ཡིག་ཚང་ནས་།
དཀར་ཆག་ ཉ་མ་མི་ཆུང་ ༠༡...༠༩
གླིིང་བུུ་གཏོོང་མཁན་གྱིས་ཙིི་ཙིིི་ཕུད་པ་ ༡༠...༡༩
མཐེབ་མཛུབ་མ་ ༢༠...༣༤
6
ཉ་མ་མི་ཆུུང་
༄༅་།གནའ་སྔ་མོ་རྒྱ་མཚོའིི་ནང་འཚོ་བ་སྐྱེལ་མཁན་ཉ་
མ་མི་ཆུུང་ཞིིག་ཡོད་པ་དང་ མོ་ནིི་ཕ་མ་གཉིས་དང་རྨོ་ལགས་ གཅེན་མོ་ལྔ་བཅས་དང་མཉམ་དུུ་དུུང་དཀར་ཕོ་བྲང་ནང་འཚོ་བ་
སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད་
ཉ་མ་མི་ཆུང་གིས་མོ་རང་གིི་རྨོོ་ལགས་
ཀྱིས་སྐམ་སའི་འཇིིག་རྟེན་གྱིི་སྐོོར་འདྲ་མིན་གསུངས་མྱོང་ཡོད་
པས་ལྟ་འདོ ད ་ཧ་ཅང་ཆེ ན ་པོ ་ ཡོ ད ་ཀྱང་རེ ་ ཞིི ག ་མོ འིི ་ ལོོ ་ བཅོ ་ ལྔའིི ་ སྐྱེེ ས ་སྐར་མ་གཏང་གོ ང ་ གང་སར་འགྲོ ་ ཆོ ག ་གིི ་ མེེད་
མཐར་མོ་རང་
ལོ་བཅོ་ལྔའིི་སྐྱེེས་ སྐར་བཏང་ཚར་ དུུས་གཞི་
ནས་ལྟད་མོ་ ལྟ་རྒྱུ་བྱུུང༌
1
ོ ་ྀ སྟེེང་ལྡིིང་བཞིིན་ སྐབས་དེ་དུས་གྲུུ་གཟིངས་ཆེན་པོ་ཞིིག་རྒྱ་མཚའ ཡོད་པ་དང་
དེའ་ིི ནང་ནས་ཡིིད་དབང་འཕྲོག་པའི་རོོལ་དབྱངས་ཀྱི་
སྒྲ་ཐོས་པ་ནི་རྒྱལ་སྲས་དགུུང་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་སོན་པའི་འཁྲུངས་ སྐར་གཏོང་གིི་ཡོོད་པ་དང་
རྒྱལ་སྲས་ཀྱིིས་གྲུུ་གཟིངས་ཀྱིི་སྒྲོོམ་
སྟེགས་སྟེང་ནས་རྒྱ་མཚོའིི་ཡུུལ་ལྗོངས་ལ་ལྟད་མོ་ལྟ་བཞིན་
ཡོད་ ཉ་མ་མི་ཆུང་གིི་སེེམས་ལ་རྒྱལ་སྲས་དེ་སྐམ་སའི་ཐོོག་ གིི་སྐྱེེ་བོོ་མཛེས་ཤོས་དེེ་ཡིིན་རྒྱུ་རེད་སྙམ་
གློ་བུུར་དུུ་རླུང་འཚུུབ་
ོ ་ིི རྦ་རླབས་སེང་གེ་མཆོངས་པ་ དྲག་པོ་ཞིིག་ལངས་པ་དང་རྒྱ་མཚའ
དང་འདྲ་བའི་ནང་གྲུུ་གཟིངས་དེ་ཡང་མགོ་རྟིིང་ལོག་ སྐབས་དེར་ཉ་ མ་མི་ཆུང་གིིས་རྒྱལ་སྲས་དེར་ལྡིིར་ཞིིང་ཕར་ལྟ་དུས་འཆི་ལ་ཁད་ ོ ་ིི ནང་དིམ་འགྲོ་གིི་ཡོོད་ དུ་གྱུར་པའིི་རྒྱལ་སྲས་དེ་རྒྱ་མཚའ
ཉ་
མ་མིི་ཆུང་གིིས་མྱུར་དུུ་རྒྱལ་སྲས་དེ་མཚོ་སྟེེང་དུུ་བཏེགས་ནས་
བསྡད་ རླུང་འཚུུབ་འཇགས་པའི་རྗེེས་མོས་དྲན་པ་ཐོར་བའི་རྒྱལ་
སྲས་དེ་མཚོ་མཐར་བསྐྱལ་བ་དང་སྐད་ཆ་ཤོད་རྩིིས་བྱེད་སྐབས་
2
ཕར་ཕྱོགས་ནས་བུུ་མོ་ཁ་ཤས་ཤིག་ཡོང་གིི་ཡོོད་པ་མཐོང་ མ་མི་ཆུང་གིིས་མྱུུར་དུུ་བྲག་རྡོའ་ིི རྒྱབ་ཏུུ་ཡིབ་པར་བསྐྱོད་
ཉ་
བུུ་
མོ་དེེ་ཚོོས་རྒྱལ་སྲས་མཐོང་བ་དང་མྱུར་དུུ་ཁོང་སྐྱོོར་ཏེེ་རྒྱལ་ཁང་དུུ་
འཁྲིད་པས་ཉ་མ་མི་ཆུང་སེམས་པ་སྐྱོ་པོོས་ད་ལྟའི་གནས་ཚུུལ་ རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་མཁྱེན་མི་ཐུབ་པའི་ཐོོག་རྗེས་སུ་རྒྱལ་སྲས་ལ་ མིག་ལྟ་ཙམ་བྱེད་པའི་སྐལ་བ་ཐོབ་ཨེ་ཡོང་སྙམ་ཞིིང་དུང་དཀར་ ཕོ་བྲང་དུུ་ལོག་
ཉ་མ་མི་ཆུང་སེམས་ཡོངས་
རྫོ ག ས ་ རྒྱ ལ ་
སྲས་དེར་ཆགས་ ཡོ ད ་པས་མོ ་ རང་གི་གཅེན་
མོ་ཞིིག་གིིས་
རྒྱལ་སྲས་ཀྱི ་ ཕོོ ་ བྲ ང ་ རྒྱུ ས ་
3
ཡོད་པས་མོ་རང་དེ་གར་ལྟ་ཙམ་བྱེད་པར་འཁྲིད་དགོས་བྱུང༌ མོའ་ིི རྨོོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོའིི་ཉ་མ་མི་ཆུང་ཚང་མ་ལོ་ངོོ་སུམ་
བརྒྱ་བར་འཚོ ་ ཐུབ་ཅི ང ་འཆིི ་ བའིི ་ རྗེེེ ས ་སུ་རྒྱ་མཚོ འིི ་ ལྦུ་བར་ འགྱུར་བ་ལས་རྣམ་ཤེས་མེད་
མིའ་ིི རིིིགས་རྣམས་ཚེ་ཚད་དེ་
ཙམ་རིིང་པོོ་མིིན་ཡང་ཁོང་ཚོ་ཤིི་བའིི་རྗེེས་རྣམ་ཤེས་དེེ་ཐག་རིང་
གིི་ཡ་མཚན་ཆེ་བའིི་ཞིིིང་ཁམས་དེ་འདྲར་འགྲོ་རྒྱུུ་ཡོད་ཚུུལ་ གསུུངས་
ཉ་མ་མི་ཆུུང་གིིས་ང་ལ་རྣམ་ཤེས་རག་པའི་ཐབས་
ཤེེས་གཞན་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིིས་
རྨོ་ལགས་ཀྱིས་གལ་སྲིད་མིིའ་ིིི རིིིགས་ཀྱིིས་ཁྱེད་རང་
ལ་བརྩེ་བ་སྤྲད་པ་
ཡིན་ན་རྣམ་ཤེས་ ཐོབ་སྲིིད་ཀྱང་མིའ་ིི
རིིི ག ས་རྣམས་རྐང་
4
ལག་ཡོད་པར་དགའ་
བ་ལས་ང་ཚོ་མཇུག་མ་ཡོད་པའིི་རིིིགས་ལ་བརྩེ་བ་སྤྲོད་མིི་ སྲིིིད་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཤད་
ཐབས་ཤེས་མེད་པའིི་སྐབས་མོས་རྒྱ་
ོ ་ིི སྒྱུ་འཕྲུུལ་མའི་སར་ཕྱིན་ནས་ཐབས་ཤེས་ཡོད་མེད་སྐོར་ མཚའ
དྲིིས་ མ་གཞི་གནད་དོན་དེེ་ཞེེད་སྣང་ལྡན་ལ་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བ་ ཞིག་ཡིིན་ཀྱང་རྫིག་ཉམས་དོད་པའིི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་མོ་ལ་བློ་
ཁོོག་ལྡབ་བརྒྱ་སྤྲད་པ་དང་མཚུུངས་ སྒྱུ་འཕྲུུལ་མས་ཉ་མ་མི་ ཆུུང་ལ་ལྟ་ཞིང༌
ཨ་ལས་རང་ལ་རྐང་པ་དགོས་ཀྱིི་ཡོོད་པ་རེེད་
ཕྲུུ་གུུ་ལྐུུགས་མ་རང་རེད་
རང་གི་མཇུག་མ་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་
ན་ཟུག་ཆེ་བ་ཞིག་རདཻ ་ལ་ སྐམ་སའི་ཐོོག་གོམ་པ་སྤོས་པ་ནི་ གྲིི་ཡིི་སྒང་ལ་བསྐྱོད་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད་ གལ་སྲིིད་རྒྱལ་
སྲས་ཀྱིིས་བུུ་མོ་གཞན་དག་ལ་དགའ་བ་ཡིན་ན་ རང་ལམ་སེང་ ོ ་ིི ལྦུ་བར་འགྱུར་འགྲོ་གིི་རེེེད་ རྒྱ་མཚའ ཆུང་གིིས་ཐུགས་རྗེས་གཟིགས
ཅེས་བཤད་
ཉ་མ་མི་
སྔོན་ལ་ང་འབད་བརྩོན་ཞིིག་
བྱེད་ངེེས་ཡིིན་ཞེས་བཤད་ སྒྱུ་འཕྲུུལ་མས་བྱས་ན་ངས་རང་ལ་རྐང་
5
པ་ཡོད་པ་བྱས་ཆོག་པས་རང་གི་སྙན་འཇེབས་ལྡན་པའི་སྐད་སྒྲ་ དེ་ང་ལ་སྤྲོད་དགོས་བྱེད་ཀྱིི་རེེེད་ཅེེས་བཤད་པས་
ནིི་བརྩེ་བའིི་ཆེེད་དུ་ཡོད་ཚད་བློས་གཏོང་བྱས་
ཉ་མ་མི་ཆུང་
མོས་རྒྱལ་སྲས་
ཀྱིི་ཕོོ་བྲང་དུ་མ་ཕྱིན་གོང་སྔགས་ཆུ་དེ་འཐུང་བས་ན་ཟུག་གིས་
དྲན་པ་ཐོར་བ་དང་གཉིད་ལས་སད་དུས་མོ་རང་ལ་རྐང་པ་གཉིས་ སྐྱེས་ཡོད་
རྒྱལ་སྲས་ཀྱིིས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མགྲོན་པོ་དེེ་
སུུ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིིས་ཀྱང་
ཉ་མ་མི་ཆུང་ལ་སྨྲ་བའི་ནུས་པ་
མེད་པས་འཛུམ་ཆུང་ཁོ་ན་བསྟན་ རྒྱལ་སྲས་ནི་ཉ་མ་མི་ཆུང་ གིི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཛུམ་ཆུང་གིས་ཡིིད་དབང་འཕྲོག་སྟེ་
མོ་དང་ཉིན་ཤས་རིང་མཉམ་དུ་ཆ་སྒྲིག་ཞབས་བྲོར་ཅིི་གར་རོལ་ འོན་ཀྱང་ཆང་ས་རྒྱག་རྒྱུའི་རེེ་བ་གང་ཡང་སྟོན་གྱིི་མེེད་ལ་
ད་
དུང་ཉིན་ཞིིག་ཁོ་རང་ཡུལ་གཞན་ཞིག་གིི་རྒྱལ་པོའ་ིི སྲས་མོ་དང་ ཆང་ས་རྒྱག་མཁན་ཡིན་ཞེས་བཤད་ རྒྱལ་སྲས་ཀྱིིས་ང་རང་དངོས་ གནས་བྱས་ན་རྒྱ་མཚོའིི་ནང་ནས་སྐྱོབ་མཁན་གྱི་བུུ་མོ་དེེ་དང་
6
ཆང་ས་རྒྱག་འདོད་ཡོད་
ངའི་དྲན་ཤེས་མ་ཐོར་གོང་བུ་མོ་མཛེས་
མ་ཞིིག་གིིས་ང་རང་སྐྱབས་པ་མཐོང་བྱུང༌ ཁྱེད་རང་བུུ་མོ་དེེ་ཧ་ཅང་
འདྲ་པོ་འདུག་ གལ་སྲིད་ང་རང་བུ་མོ་གཞན་པ་དེ་དང་ཆང་ས་རྒྱག་ དགོས་མ་བྱུང་ན་ངས་ཁྱེད་རང་དང་ཆང་ས་རྒྱག་སྲིིད་ཀྱིི་རེེེད་ བཤད་
ཅེས་
ཉ་མ་མི་ཆུང་གིིས་ཁོང་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་མི་ཐུུབ་
ཙང་མིག་གཉིས་མཆི་མས་ཁེངས་ནས་སྡོད་དགོས་བྱུང༌ འོན་ཀྱང་ མོས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་འཁྲུུངས་སར་བཞུགས་པ་དང་
རྒྱལ་
ོ ་ིི མཐའ་ནས་ སྲས་ཁོང་གིི་མནའ་མ་དེ་ཁོོ་རང་རྒྱ་མཚའ སྐྱཽར་རོགས་བྱེད་མཁན་གྱི་བུུ་མོ་དེེ་ཡིིན་ པས་ཁོ་རང་གི་སྲོོག་སྐྱོབ་དྲིིན་ཆེན་དེ་རེེད་
བསམས་ནས་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་བ་ རེད་
7
ཉ་མ་མི་ཆུང་ན་ྀ རྒྱལ་སྲས་ ཀྱི ་ འཁྲུུངས་ས་གྲུུབ་
དུུས་མོ་རང་གི་བརྩེ་
དུང་ལ་ཆག་གྲུུམ་ཤོར་རྒྱུ་མ་ཟད་
ཡུུན་རིང་མ་སོང་བར་མོ་རང་
ཤིི་ནས་རྒྱ་མཚོའིི་ལྦུ་བ་ཆགས་རྒྱུུ་ཡིན་པས་རང་དབང་མེད་པར་ ངུ་ཤོར་གྱིི་ཡོོད་པ་དང་
མོས་གྲུ་གཟིངས་ཀྱི་སྒྲོོམ་སྟེགས་ཐོག་
ལངས་སྡོད་དུས་མོའ་ིི གཅེན་མོ་རྣམས་ཀྱི་རིིང་ཞིིང་འཇམ་པའི་སྐྲ་ ལོ་མེེད་པ་དང་ངོ་གདོང་སྐྱོ་མདོག་ཁ་པོ་ཆགས་ནས་ཁོ་མོོར་ཁ་ ཕྱོགས་ནས་ཡོད་
ོ ་བཤད་པར་ ཁོང་ཚས
རྫུུ་འཕྲུུལ་གྱི་གྲིི་དེེེའ་ིིི
ོ ་ིི སྐྲ་ལོ་རྣམས་སྒྱུུ་འཕྲུུལ་མར་སྤྲད་པ་ཡིན་ ཆེེེད་དུ་ང་ཚའ
རང་
གིས་རྒྱལ་སྲས་དེ་གསད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་རང་འཆི་མིི་དགོས་པར་
ཉ་མ་མི་ཆུང་རང་འཇགས་བྱེད་རྒྱུ་ཡོང་གིི་རེེེད་ཅེེས་བཤད་ མོས་
རྫུ་འཕྲུུལ་གྱི་གྲིི་དེེེ་འཁྱེར་ནས་འགྲོ་དུུས་རྒྱལ་སྲས་དེ་གཉིིད་ཁུག་ བསྡད་ཡོད་པས་མོ་རང་གིི་ཆེེད་དུུ་རྒྱལ་སྲས་དེ་གསོད་མིི་ནུས་པར་
མཐའ་མའི་བརྩེ་དུུང་གི་མིིག་ཞགས་འཕེན་བཞིན་རྒྱ་མཚོའིི་ ོ ་ིི ལྦུ་བར་གྱུར་ ནང་མཆོངས་པས་རིིམ་བཞིན་རྒྱ་མཚའ
པའི་ཉིི་མའིི་འོོད་ཟེར་འཕྲོ་དུུས་མོར་དྲན་ཤེས་རྙེད་པ་དང་
8
ཞོགས་ དེ་དུུས་
མོ་རང་ནིི་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་སླེབས་ཡོད་པ་རེད་ མོས་ཆིིག་ ལབ་རྒྱག་བཞིན་ང་ག་པར་སླེབས་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིིས་དུུས་
སྙན་
ཞིིང་འཇེབས་པའིི་སྒྲ་ཞིིག་གིིས་ཁྱེད་རང་མཁའ་རླུང་ཁྲོད་ཀྱིི་སྲས་ མོ་ཞིིག་རེད་
ོ ་མིི་གཞན་དཀའ་ངལ་འཕྲད་དུུས་རོགས་པ་ ང་ཚས
བྱས་ནས་རྣམ་ཤེས་ཐོབ་ཐབས་བྱས་པ་ཡིན་ རང་གིས་ཀྱང་དེ་ག་ རང་བྱས་ནས་རྣམ་ཤེས་གྲུུབ་པ་རེད་ཅེས་ལན་རྒྱག་མཁན་ཞིག་
བྱུང༌ གཤམ་འོག་ན་གནས་པའི་རྒྱལ་སྲས་དང་ཁོང་གིི་བཙུུན་མོ་ ནིི་གྲུུ་གཟིངས་སྟེང་འཁྱམ་ཕྱིན་པ་མ་གཏོགས་ཉ་མ་མི་ཆུང་
གིིས་མཁའ་དབྱིངས་ནས་ཁོང་གཉིིས་ལ་འཛུམ་དམུལ་དམུལ་ བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ཚ་ོ ཤེེས་མིི་སྲིིིད་པ་ཞིག་རེད་།
࿉ .........................࿉ ࿉.........................
9
གླིང་བུུ་གཏོང་མཁན་གྱིས་ཙིི་ཙིི་ཕུད་པ་
༄༅་།ལོ་མང་པོའ་ིི སྔོོན་ལུུང་པ་ཞིག་ལ་རྐྱེན་ངན་བར་ཆད་ཆེན་
པོ་བྱུུང་བ་རེད་ ལུང་པ་དེའ་ིི ས་ཆ་ཡོད་ཚད་ལ་ཙིི་ཙིི་སྟོོང་ཕྲག་དང་ སྟོང་ཕྲག་གིས་ཁེངས་པ་མ་ཟད་
ཙི་ཙིི་དེེེ་དག་ཀྱང་སྤྱིར་སྟངས་
ཀྱི་ཙིི་ཙིི་དེེེ་འདྲ་མིན་པར་ཧ་ཅང་གི་ཆེེན་པོ་དང་བློ་ཁོག་ཆེན་པོ་ ཤ་སྟག་ཡིན་པས་མིའིི་རིིིགས་ལ་ཞེད་སྣང་གང་ཡང་བྱེད་ཀྱིི་མེེད་
ཁང་པའི ་ ནང་བཟའ་རྒྱུ་ཡོ ད ་ཚད་ཟ་བ་དང་སློ བ ་གྲྭའི ་ ནང་སློ བ ་ ོ ་ིི རྐང་པ་འཇིབ་པ་དང་ཁོང་ཚའ ོ ་ིི དེེབ་ཆས་ཀྱང་ཟ་ཡི་ ཕྲུུག་ཚའ
ཡོོད་ བཟའ་འབྲུའི་རིིགས་རྣམས་བཟས་ཚར་དུས་
ོ ་ཉལ་ ཁྱིམ་ཆས་བཟའ་རྒྱུར་འགོ་ཚུགས་ ཁོང་ཚས ཁྲིའིི་སྟེེང་འཛེགས་པ་དང་ཤེལ་ཡོལ་དང་ཐོག་ ལ་རྒྱུགས་པ་སོགས་བྱེད་ཀྱིི་ཡོོད་པས་ གྲོང་ཚོའིི་མིི་རྣམས་ཀྱིས་ཙིི་ཙིི་
རྣམས་ཕུད་རྒྱུར་ཐབས་ཤེས་ གང་མང་བྱས་ཡོ ད ་
10
དཔེར་ན་ ཞི་མིི་དང་ཁྱིི་ཉར་བ་ དུུག་སྤྲད་པ་སོགས་བྱས་ཀྱང་ཕྱི་ ཉིིན་ཙིི་ཙིི་དེེེ་ལས་མང་དུ་འགྲོ་བར་མ་ཟད་ ཞི་མིི་དང་ཁྱི་ལ་ཙི་ ཙིིས་ཚུར་སོ་རྒྱག་གི་ཡོོད་པ་རེད་
ཡུུན་རིང་མ་སོང་བར་བཟའ་
འབྲུ་རྣམས་རྫོགས་ལ་ཁད་དུ་གྱུར་ཡོད་ནའང་ད་ཆ་ཁོང་ཚོས་ཙིི་ ཙིི་ཕུད་རྒྱུར་ཡིད་ཐང་ཆད་ནས་ཡོད་
ོ ་རང་གིི་ཕྲུུ་གུུ་ ཕ་མ་ཚས
ཙི་ཙིི་མདོག་ཉེས་དེེ་ཚོོ་ལས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐབས་གང་མང་བྱས་
ོ ་ིི མིི་ཚང་མས་ཡུལ་དེའ་ིི ཀྱང་ལས་སླ་པོ་ཁྱོན་ནས་མེད་ གྲོང་ཚའ
དཔོོན་ཆེན་ཚོས་མིི་མང་གི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་གང་ཡང་མ་ ོ ་ཡུུལ་མི་མཉམ་ བྱས་པར་ཁོང་ཁྲོ་ཆེེན་པོ་ལངས་ཤིང་ ཁོང་ཚས
ོ ས་འདུུ་ཚག ོ ས་པ་དང་ཁོང་ འཛོམས་ཀྱིིས་ལམ་གྱི་བཞིི་མདོར་ཚག ཁྲོ་ཆེེན་པོས་གྲོང་ཚོའིི་ལྷན་ཁང་ཕྱོགས་སུུ་ངོ་རྒོོལ་ཁྲོམ་སྐོར་
ོ ་ཐབས་ཤེས་བྱས་ཏེ་ཙིི་ཙིི་ཁྱུ་དེ་དག་མེད་ བྱས་ཏེ་ཡུུལ་དཔོན་ཚས
པ་བཟོ་ཐབས་གནང་རོགས་ཞེས་རེ་བ་ཞུས་པ་རེད་ རླུང་ལངས་པའི་ མིི་ཚོོགས་དེ་དག་གི་བྱེེད་སྟངས་ཀྱིས་དཔོན་ཆེན་དང་འདུན་གྲོས་
11
པ་ཚརོ ་ཞེེད་སྣང་ཞིག་བྱུང་བ་དང་
ོ ་ིི ཁྲོོད་ནས་འདུན་གྲོས་ ཁོང་ཚའ
པ་ཞིིག་གིིས་ཙིི་ཙིི་དེེེ་དག་ཕུད་ཐུུབ་མཁན་མི་ཞིིག་ཏན་ཏན་ ཡོད་ཀྱིི་རེེེད་
གལ་སྲིད་ང་ཚརོ ་རོོགས་པ་བྱེད་མཁན་ཞིག་བྱུང་ན་
ང་ཚོས་ཀྱང་ཁོ་ལ་རྔན་པ་གྱ་ནོམ་པ་ཞིག་མི་སྤྲོོད་པ་ག་ལ་ སྲིིད་ཅེེས་བཤད་
འོན་ཀྱང་མི་དཔོོན་དེེ་དངུལ་ལ་འདོད་རྔམས་ཅན་
ཞིག་ཡིན་པ་དང་ ཁོ་པའིི་ཆེེད་དུ་འགྲོ་སོོང་གཏོང་བ་མ་གཏོགས་ ལས་དོན་གཞན་གྱིི་ཆེེད་དུ་དངུལ་བེད་སྤྱོད་བྱེེད་རྒྱུར་འདེང་ངེེས་སྟོོན་
མཁན་ཞིག་མིིན་པས་བསམ་ཚུལ་དེར་དགའ་པོ་མ་བྱུང་བ་རེད་ འོན་ཀྱང་མཐའ་མ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཐབས་ཤེས་གང་ཡང་མེད་ སྟབས་ཁོར་མོས་མཐུན་མ་བྱེད་ཀ་མེད་བྱུང༌
ཕྱི་ཉིིན་འཕྲིན་
ོ ་སྲང་ལམ་དང་ རྩིག་ལྡེབ༌ ཤིང་སྡོོང་སོོགས་གང་སར་ སྐྱེེལ་བ་ཚས ཡིིག་བྱང་སྦྱར་ཏེ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་དོན་
གལ་ཏེ་མིི་སུུ་ཞིིག་
གིིས་ཙིི་ཙིི་རྣམས་ཕྱིར་འབུད་གཏོང་ཐུུབ་ན་དེ་ལ་གྲོང་ཚོའིི་ལྷན་ ཁང་ནས་གསེར་སྲང་ཆིིག་སྟོང་རྔན་པར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བྲིིས་
12
ོ ས་ནས་སྐྱེ་བོོ་ ཐག་རིང་ཐུུང་སྣ་ཚག
ཏེ་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པ་རེད་
མང་པོ་འདུུས་ཏེ་ཡུུལ་དེའིི་ཙིི་ཙིི་ཕུུད་ཐབས་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཀྱང་
དོན་མེད་དུུ་གྱུུར་ཏེ་ཙིི་ཙིི་རྣམས་རང་འཇགས་གནས་པ་རེད་ ཉིན་ ཞིིག་སྐྱེ་བོོ་ཚང་མ་བྱ་ཐབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྐབས་དེར་ཡ་
མཚན་ཅན་གྱི་སྐྱེེ་བོོ་ཞིིག་སླེབས་ ཁོང་གིིས་ཡུུལ་མི་ཚརོོ ་མིི་
དཔོོན་དང་འདུན་གྲོས་པ་ཚོའིི་ལྷན་ཁང་གང་དུུ་ཡོད་པ་རྩད་གཅོད་ བྱས་ཏེ་དེེའ་ིིི ཕྱོོགས་སུུ་ཡོང་གིི་ཡོོད་
མི་དེེ་ནིི་ནམ་རྒྱུན་མཐོང་
མྱོང་མེད་ལ་སྤྱོད་ཚུུལ་དང་གྱོན་ཆས་གང་གི་ཆ་ལའང་མི་སུུ་
གཅིག་དང་མི་འདྲ་བའིི་ཡ་མ་ཟུང་ཞིིག་མངོན་ ཁོའ་ིི གྱོོན་ཆས་ ཀྱི་ཚོོས་གཞི་ཧར་པོ་དང་བཟོ་ལྟ་ཁྱད་མཚར་དེེས་མིི་སུ་ལའང་
འཛེམས་ཟོན་མེད་པ་ཞིག་རེེད་
ད་དུང་ཞྭ་མོའ་ིི ལྟེེབ་སུུལ་ལ་བྱ་
སྒྲོ་ཞིིག་ཀྱང་བཙུུགས་ཡོད་ ཁོའ་ིི སྐེེེ་རགས་ལ་གླིང་བུུ་ཕྲ་ལ་རིང་ བ་ཞིག་གཟེར་འདུག་
ཡུུལ་མི་ཚ་ོོ ཁོོའ་ིི རྗེེས་སུུ་འབྲངས་ནས་
ཡོ ང ་དུུས་ཁོ ས ་ཚམ་ཚོམ ་མེ ད ་པར་ཚོམ ས་ཆེ ན ་ནང་འཛུུལ་
13
ཡོང༌ བཞུགས་འཁྲིའ་ིི སྟེེང་འགྱིང་ངེེར་བཞུུགས་ཡོད་པའིི་མིི་དཔོོན་ གྱིིས་མིི་དེེེར་ལྡིིར་ནས་རང་སུ་ཡིན་
ག་རེ་བྱེེད་དུུ་ཡོང་བ་ཡིན་
ོོ ་གླིིང་བུུ་གཏོང་མཁན་ཞེས་འབོད་ ཞེས་བྲིིས་ མི་དེེས་ང་ལ་མི་ཚས
ཀྱིི་ཡོོད་ ང་ཙི་ཙིི་འབུུད་མཁན་གྱི་བྱ་དགའི་གསལ་བསྒྲགས་དེའ་ིི
སྐོོར་སྐད་ཆ་འདྲི་རུུ་ཡོང་བ་ཡིན་ ཞེས་བཤད་པས་ དཔོན་ཆེན་དེའ་ིི
སེེམས་ལ་མི་འདིི་འདྲ་ཞིག་གིིས་ཙིི་ཙིི་གང་འདྲ་ཕུུད་ཐུུབ་ཀྱི་རེེད་ སྙམ་ནས་
ོོ ་ིི ནང་གི་ཙིི་ཙིི་ཚང་མ་ཕུད་ཚར་ གལ་ཏེ་གྲོོང་ཚའ
ན་རང་ལ་བྱ་དགའ་གསེར་ སྲང་ཆི ག ་སྟོ ང ་མིི ་ དགོ ས ་ ཉིིས་སྟོང་དགོས་ཀྱང་སྤྲད་
ཆོག་ཅེས་བཤད་ འདུུན་
གྲོས་པ་ཞིག་གིིས་མིི་དེེེར་ ཁྱོད་ཀྱིིས་ཙིི་ཙིི་རྣམས་ གང་འདྲ་བྱས་ནས་ཕྱིར་
14
ཕུད་གཏོང་ཐུུབ་བམ་ཞེས་དྲིིས་
མི་དེེས་ངའིི་རྫུ་འཕྲུུལ་གྱི་གླིིང་བུུ་
དེས་འཛམ་གླིང་འདིིའིིི་ནང་གི་དངོོས་པོ་ཡོད་ཚད་འགུུག་ཐུུབ་ཅེས་ བཤད་ དཔོན་ཆེན་གྱིིས་བསུུན་སྣང་ལྡན་པའི་ངང༌ འགྲིག་གིི་རེེད་ འགྲིག་གིི་རེེེད་ ཞེས་བཤད་
རང་གི་རྫུུ་འཕྲུུལ་གྱི་གླིིང་བུུ་དེ་གཏོང་བར་རྒྱུགས་
མི་དེེས་ཕྱིིར་ཐོོན་གྱིིན་སྐེེད་པ་ནས་གླིང་བུུ་བླངས་ནས་
ཁ་ལ་བཅུག་སྟེ ་ གཅིི ག ་གཏོ ང ་དུུས་དེ ་ སྔོོ ན ་ཐོ ས ་མྱོ ང ་ཡོ ད ་པའིི ་ རོོོལ་དབྱངས་གང་ཞིག་དང་ཡང་འདྲ་གི་མེེད་
གློ་བུུར་དུུ་ཁང་པའི་
སྒོོ་དང་སྒེ་ཁུུང༌
ཆུུ་
སྦུུག་སོགས་ག་ས་ག་
ནས་ཙིི ་ ཙིི ་ འདོོ ན ་ཡོ ང ་ སྟེེ་གླིིང་བུུ་གཏོང་མཁན་ དེའིི་རྗེེས་སུུ་རྒྱུུགས་འགྲོ་ གིི་ཡོོད་
15
ཁོས་གླིིང་
བུུ་གཏོང་གིིན་གྲོང་ཚོའིི་
སྲང་ལམ་ཡོ ད ་ཚད་ལ་གོ མ ་པ་སྤོ ས ་ཏེ ་ ཙིི ་ ཙིི ་ ཡོོ ང ས་རྫོ ག ས་
སྐད་གཏོ ང ་གིི ན ་གྲོ ང ་ཚོ འིི ་ སློོ བ ་གྲྭའི ་ ཉེེ ་ འགྲམ་ནས་འགྲོ ་ དུུས་
སློབ་ཕྲུུག་ཚོས་ཁ་དང་མིག་ཆེ་ཙམ་ཞིིག་གདྭངས་ཏེ་ཁོོའིི་རྗེེས་
སུ་བལྟས་ནས་བསྡད་ཡོད་
ཁོས་གྲོང་ཚ་ོོ ཡོོངས་བསྐོར་ཚར་དུུས་
གཙང་པོ ་ ཞིི ག ་ཏུ་ཁ་ཕྱོ ག ས་ཏེ ་ བསྐྱོ ད ་པ་དང་ཀོ ་ བ་ཞིི ག ་བཏང་ ནས་གཙང་པོའ་ིི དཀྱིིལ་ལ་ཕྱིན་པས་ཙི་ཙིི་རྣམས་ཁོའིི་རྗེེས་མིི་ ཟིིན་པའི་དངངས་སྐྲག་གིས་གཙང་ཆུའི་ནང་མཆོངས་
ཡུུན་རིིང་
མ་སོང་བར་ཙིི་ཙིི་ཚང་མ་གཙང་ཆུས་འཁྱེར་ཏེ་གཅིིག་ཀྱང་ལྷག་ མེད་ མི་དཔོན་དང་ཡུལ་མི་
ཚང་མ་ཙི ་ ཙིི འིིི ་ ཁྱུ་ཚོ ག ས་ དེ ་ དག་མེ ད ་པ་ཆགས་དུས་ ལུས་སེམས་གཉིས་ཀ་ལྷོད་
ཤིིག་ཤིིག་ཆགས་ཏེ་ཚང་མ་ འཛོམས་ཏེ་གཞས་དང་ཞབས་
16
བྲོ་འཁྲབ་འགོ་ཚུུགས་ གླིང་བུུ་གཏོང་མཁན་གྱིིས་ད་གཟོད་ཁོའ་ིི བྱ་དགའ་ལེན་པར་འོང་བས་མི་དཔོོན་དེེ་དགའ་པོ་མ་བྱུུང༌
གླིང་
བུུ་གཏོང་མཁན་གྱིས་ད་ཆ་ངས་ཙིི་ཙིི་ཚང་མ་ཕུུད་ཟིིན་པས་ཁྱོད་ ཀྱིིས་ངའིི་བྱ་དགའ་དེ་སྤྲོད་རོགས་ཞེས་བཤད་ མི་དཔོན་གྱིིས་ཙིི་ཙིི་ དེེེ་དག་རང་གིས་གླིིང་བུུ་གཏོང་ཐེེངས་གཅིག་གཉིས་ཀྱིིས་ཕུུད་ཐུུབ་ དུུས་དཀའ་ལས་གང་ཡང་མ་རེད་
བྱས་ཙང་ལས་ཀ་དེ་འདྲ་ཞིག་
ལ་རྔན་པ་སྤྲོད་རིིན་གང་ཡང་མི་འདུུག་ཅེས་བཤད་དེ་གང་ལྟར་ བྱ་དགའ་དེ་སྤྲོད་རྩིིས་ཁྱོན་ནས་བྱེད་ཀྱིི་མེེད་ མཆོག་
དངོས་གནས་དཀའ་ལས་མ་རེད་
ལ་གླིང་བུུ་གཞན་ཞིག་གཏོང་ཆོག་ཅེས་བཤད་
མི་དེེས༌མི་དཔོོན་
བྱས་ན་ངས་ཁྱེད་རང་
མི་དཔོོན་གྱིིས་
ོ ་ིི གྲོོང་ཚའ ོ ་ིི ནང་ག་ཚདོ ་གཏོང་ ཕྱིིར་རྒྱུགས་ རང་གིི་གླིིང་བུུ་དེ་ང་ཚའ
གིི་ཡིིན་ནའང་འགྲིག་
དེ་རང་གི་བྱ་དགའ་ཡིན་བསམ་པ་བྱས་
ོ ས་ཆེན་གྱིི་ཕྱིིར་འདོན་པ་ ནས་ཐོངས་ཤིིག་ཅེས་སྨྲས་ མི་དེེས་ཚམ དང་གྲོང་ཚོའིི་ནང་གླིང་བུུ་སྙན་ཤོས་དེེ་གཅིིག་གཏོང་དུུས་ཕྲུུ་གུུ་ཚང་
17
མ་དགའ་མཆོངས་
རྒྱག་བཞིན་རྒྱུགས་
ཡོ ང ་བ་དང་ཁོ ང ་ཚོའིི་
ོ ་ིི རྣ་ལམ་ ཕ་མས་སྐད་བརྒྱབས་ཀྱང་དོ་སྣང་བྱདཻ ་ཀྱིི་མེེད་ ཁོང་ཚའ
ོ ་ དུུ་གླིང་བུུའིི་སྒྲ་མ་གཏོགས་གང་ཡང་མེད་པ་ལྟར་སྣང༌ ཁོང་ཚས
གླིིང་བུུ་གཏོང་མཁན་དང་མཉམ་དུུ་ཡུུན་རིང་སོོང་སོོང་ནས་མཐར་
18 18
རི ་ བོོ ་ མཐོ ་ ཤོོ ས ་དེེ ར ་སླེེ བ ས་པ་དང་རིི ་ དེེེ འིིི་ ཞབས་ནས་སྒོ ་ ཆེེ ན ་པོ ་
ཞིི ག ་ཕྱེ ་ སྟེེ ་ ཕྲུུ་གུུ་ཚོ་ དང་གླི ང ་བུུ་གཏོ ང ་མཁན་རྣམས་རི ་ དེེ འིིི་ ནང་དུུ་འཛུུལ་རྗེས་རིི་དེེེའ་ིིི སྒོོ་རང་འཇགས་བརྒྱབས་སོང༌
དེ་རྗེེས་
ཕྲུུ་གུུ་ཚོ་དང་གླིང་བུུ་གཏོང་མཁན་དུུས་ནམ་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་མེད་
པར་གྱུར་
སྐབས་དེ་དུུས་ཡུུལ་མིི་ཚང་མས་དཔོན་ཆེན་ལ་ཁོང་
ཁྲོ་དྲག་པོ་བྱེེད་བཞིིན་ཁོ་གྲོོང་ཚ་ོ དེེ་ནས་ཁ་བྲལ་དུུ་བཅུུག་
འོན་
ཀྱང་གྲོང་ཚ་ོ དེེའ་ིིི ནང་ཕྲུུ་གུུའི་སྐད་སྒྲ་ལོ་མང་པོ་ཞིིག་ནས་ཐོས་རྒྱུ་
མེེད་པར་གྱུར་།
࿉ .........................࿉ ࿉.........................
19
མཐེབ་མཛུབ་མ་
༄༅་།གནའ་སྔ་མོ་བུད་མེད་མོ་ཧྲེེང་ཞིིག་ཡོད་པ་དང་
མོས་
རང་ཉིད་ལ་ཕྲུ་གུུ་ཞིག་བྱུང་ན་སྙམ་གྱི་ཡོོད་ ཉིིན་ཞིིག་མཁའ་ འགྲོ ་ མ་ཞི ག ་སླེ བ ས་ཏེ ་ མོ ་ ལ་མེ ་ ཏོོ ག ་གིི ་ ས་ བོན་ཞིིག་སྤྲད་
མོ་ཧྲེེང་དེེས་ཁོག་མ་ཞིག་ནང་
མེ་ཏོོག་གིི་ས་བོན་དེེ་བཏབ་ནས་ཉིན་ལྟར་ཆུུ་ བསིིལ་གཏོར་བས་མྱུ་གུུ་ཡག་པོ་སྐྱེེས་པ་ རེད་
ཡུུན་རིང་
མ་སོང་བར་མེ་
20
ཏོོག་གིི་ཐེེེའུུ་ཐོན་པ་དང་
ཉིིན་ཞིིག་ཐེའུུ་དེེ་ཞལ་ཁ་ཕྱེ་དུུས་དེའ་ིི
ནང་ནས་ཧ་ཅང་ཆུང་བའི་བུུ་མོ་སྙིིང་རྗེེ་མོོ་ཞིིག་ཐོན་
བུུ་མོ་དེེས་
མིི ག ་ཧྲིི ག ་ཧྲིི ག ་ལྟ་བཞི ན ་མོ ་ ཧྲེེ ང ་ལ་ཨ་མ་ལགས་ཞེ ས ་ འབོད་དེེ་ཚུུར་འཁྱུད་ཡོང་བ་དང་ དེ་ནིི་མོོ་ཧྲེེང་གིི་མཐེེབ་མཛུབ་ཀྱི་
ཆེེ་ཆུང་ཙམ་ལས་མེད་ བུུད་མེད་དེེ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་སྟེ་བུུ་མོ་ ཆུུང་ཆུུང་དེ་རང་གིི་གཅེས་ནོར་བཞིིན་བསྐྱངས་ པ་དང་ མོའ་ིི མིིང་ལ་མཐེབ་མཛུབ་མ་ ཞེས་བཏགས་ ཀྱིི་ཁྱིིམ་དུུ་
དེ་ནས་བཟུང་ཁོང་གཉིས་
དགའ་སྤྲོའ་ིི
གླུ་དབྱངས་ཐོས་ རྒྱུ་ཡོད་ལ་
སྐྱིད་པའི་དགོད་ སྒྲ་ལྷང་ལྷང་
21
གྲགས་པར་གྱུར་
ད་དུུང་སྐབས་རེ་མཐེབ་མཛུབ་མ་ཆུང་དྲགས་
ནས་མ་རྙེད་པར་ཨ་མ་ཞེད་ནས་ངུ་དགོས་པ་བྱུང་ལ་
མཐེབ་
མཛུབ་མ་ཐོག་མར་ཁྱི་དང་ཞིི་མིི་བ་ཕྱུགས་སོགས་ལ་ཞེད་ནས་ ངུ་དགོས་བྱུང༌
འོན་ཀྱང་རིམ་བཞིན་སྒོ་ཕྱུགས་སེམས་ཅན་དེ་
དག་དང་མཐེབ་མཛུབ་མ་གྲོགས་པོར་གྱུར་
མཐེབ་མཛུབ་མ་
དེ་དམིིགས་བསལ་གྱི་གཞས་གཏོང་རྒྱུར་ཤིན་ཏུུ་དགའ་ ོ ་ིི གཡས་ བས་ཉིན་ལྟར་གླུ་དབྱངས་ཀྱི་སྒྲས་ཁོང་ཚའ
གཡོ ན ་གྱིི ་
སེེམས་ཅན་
ཚོ ར ་ ད ག འ ་
སྐྱི ད ་ སྦྱིི ན ་ གྱིི ་ ཡོོད་
ཉིིན་
ཞིི ག ་ལྷ་ཡི ་
རིིགས་བྱེ་བྲག་
22
པ་ཞིིག་གིི་སྲས་གསེར་ལྡན་རང་གི་གཤོག་པ་བརྐྱངས་ཏེ་ཡུལ་ ལྗོངས་ལ་ལྟད་མོ་ལྟ་བར་ཕེབས་སྐབས་མཐེབ་མཛུབ་མའི་གླུ་ དབྱངས་ཐོས་པས་ཧ་ཅང་སྙན་པོ་བྱུང་ནས་ཉན་པར་ཡོང༌ ལྷ་སྲས་ ཀྱིིས་མཐེབ་མཛུབ་མ་ནི་མཛེས་སྡུུག་ལྡན་པའི་བུ་མོ་ཞིིག་
ཡིིན་པ་མཐོང་དུས་སེམས་རང་དབང་མེད་པར་ཤོར་ ཉིན་ཞིིག་ཁོས་ མཐེབ་མཛུབ་མའི་འཁྲིིས་སུ་ཕྱིིན་ཏེ་
སྲས་མོ་ལགས་
རང་ཞེས་བཤད་མ་ཐག་མོ་ཞེེད་ཐག་ཆོད་དེེ་བྲོོས་ཕྱིིན་
ཁྱེད་
ལྷ་སྲས་
ཀྱིས་རང་ཞེད་དགོས་མ་རེད་ ངའི་མིིང་ལ་གསེར་ལྡན་ཟེར་གྱིི་ཡོོད་
ཅེས་བཤད་ མཐེབ་མཛུབ་མས་རང་དང་གཟུུགས་ཚད་གཅིག་པ་ ཡིན་པའི་ཕོ་གསར་རྫིག་པོ་དེེས་མོ་རང་ལ་ལྷག་བསམ་རྣམ་ དག་གིས་སྐད་ཆ་བཤད་པར་ཧ་ཅང་གི་དགའ་པོ་བྱུུང༌ རང་ང་དང་གཟུགས་ཚད་གཅིག་པ་རེད་འདུུག་
མོས་ཁྱེད་
ངས་ད་བར་ང་རང་དང་
གཅིག་པའི་རིིགས་ཤིག་ཨེ་ཡོད་སྙམ་བྱུུང༌ ཡིན་ནའང་ཁྱེེད་རང་ ལ་གཤོག་པ་འདུུག་ཅེས་བཤད་
23
གསེར་ལྡན་གྱིས་ཁྱེད་རང་ཉིན་
ལྟར་གླུ་དབྱངས་ལེན་ནས་བཞུུགས་ཀྱི་ཡོོད་དམ་ཞེས་དྲིིས་ མཐེབ་ མཛུབ་མས་དགའ་སྤྲོའ་ིི ངང༌ ངའི་གླུ་གཞས་དེ་ཡག་པོ་མེེད་ཅེེས་ ཁེངས་སྐྱུང་ངང་བརྗོད་
གསེར་ལྡན་གྱིིས་གང་ལྟར་ང་ཉིན་ལྟར་གླུ་
གཞས་ཉན་པར་ཡོ ང ་གིི ་ ཡིི ན ་ཞེ ས ་བརྗོ ད ་དེེ ་ ཁོོ ང ་གཉི ས ་ཕན་ ཚུུན་གླེང་མོལ་མང་དག་ཅིག་བྱུང་ནས་གསེར་ལྡན་ལོག་ཕྱིིན་ ཕྱི་ཉིིན་ནས་བཟུང་ཉིིན་ལྟར་གསེར་ལྡན་གླུ་གཞས་ཉན་པར་
ཡོང་བ་དང་ ཁོང་གཉིས་ཕན་ཚུན་འཆམ་པོ་ཆགས་ཡོད་ ཉིན་ ཞིིག་གསེར་ལྡན་གྱིས་མཐེབ་མཛུབ་མ་རང་གི་གཤོག་རྩལ་ ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱིར་འཆམ་འཆམ་ལ་འཁྲིད་
ཁོང་གཉིས་སྙན་
པའི་གླུ་དབྱངས་ལེན་བཞི ན་ལྗོ ངས་རྒྱུར་གཤེ གས་པར་པད་མའི ་
མེེ་ཏོོག་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་ཆུུ་རྫིིང་ཞིིག་གིི་ཁར་སླེབས་དུུས་དེར་ ཛེ་སྦལ་མདོག་ཉེས་ཤིིག་གིིས་མཐོང་སྟེེ་ཐེེབ་མཛུབ་མར་སེམས་
དབང་མེད་དུུ་ཤོར་ གནས་ཚུུལ་དེ་ཁོོའ་ིི ཨ་མ་ཛེ་སྦལ་གྱིས་མཐོང་ ནས་མོས་ང་ལ་མཐེབ་མཛུབ་མ་སྡོད་ས་རྒྱུས་ཡོད་
24
ངས་མོ་
ཁྱེེད་རང་གི་མནའ་མར་ལེན་ཐུུབ་པ་བྱེད་ཆོག་ཅེས་བཤད་
འོན་
ཀྱང་ད་ཆ་མཐེབ་མཛུབ་མ་དང་ལྷ་སྲས་གསེར་ལྡན་གཉིས་བྲལ་ ཐབས་མེད་པའིི་དགའ་རོགས་ཤིག་ཡིིན་
སྲས་གསེར་ལྡན་གྱིས་
མོ་ལ་ཆང་ས་བརྒྱག་རྒྱུུའི་རེེ་བ་བཏོན་པར་མཐེབ་མཛུབ་མ་ ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང༌
ཁོས་ཁོ་པའིི་ཡབ་ཡུུམ་གཉིས་ལ་ཞུས་
ཏེ་སང་ཉིན་མནའ་མར་སློང་བར་ཡོང་རྒྱུའིི་ཁ་ཆད་བྱས་
མཐེབ་
མཛུབ་མས་རང་གི་གཏམ་བཟང་དེ་ཨ་མ་ལགས་སུུ་ཞུུ་དུུས་
མོ ་ ཧ་ཅང་དགའ་པོ ་ བྱུང་ཡང་མཐེ བ ་མཛུབ་མ་དང་ཁ་བྲལ་ དགོས་པ་ནི་མོོའ་ིི ངོོོས་ནས་གདུུང་བ་ཆེ་ཤོོས་དེ་རེེད་
དེའ་ིི མཚན་
མོ་ཚང་མ་གཉིད་ཁུུག་པའི་སྐབས་ཛེ་སྦལ་གྱིས་ལྐོག་ཏུུ་ཁང་ པའིི་ནང་འཛུལ་ཏེ་མཐེེབ་མཛུབ་མའི་ཉལ་ཁྲི་ཆུུང་ཆུུང་དེ་དང་
མོ་མཉམ་དུ་བསྡམས་ཏེ་འཁྱེར་ཕྱིིན་ མཐེབ་མཛུབ་མས་སྐད་ བརྒྱབས་ཀྱང་ཨ་མ་གཉིད་ཁུག་ཟིན་པས་མ་ཤེས་
ཛེ་སྦལ་
གྱིིས་མོ་འཁྱེར་ཏེ་སྦལ་ཚང་དུ་འཁྲིད་ འོན་ཀྱང་མཚན་མོའ་ིི དུུས་
25
སུུ་འགྲོ་ལམ་མི་མཐོང་བས་མཐེབ་མཛུབ་མ་བྱེད་ཐབས་བྲལ་
ཛེ་སྦལ་གྱིས་མཐེབ་མཛུབ་མ་རང་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་མིི་དགོོས་ རང་གིས་ངའིི་བུའིི་མནའ་མ་བྱེད་རོོགས་ བུུས་རང་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་ པོ་འདུག་ཅེས་བཤད་
མཐེབ་མཛུབ་མས་གཅིག་ལྟ་དུས་མོའ་ིི
བུ་ཛེ་སྦལ་གྱིས་མོ་ལ་མེ་ཏོོག་པདྨ་ཞིག་འཁྱེར་ཡོང༌
མཐེབ་
ོ ་ ང་ལ་དགའ་རོགས་ཡོད་ ང་དང་ མཛུབ་མས་དགོངས་པ་མ་ཚམ
སྲས་གསེར་ལྡན་ཆང་ས་བརྒྱག་རྒྱུུའི་ཁ་ཆད་བྱས་ཚར་ཞེས་བཤད་ ཛེ་སྦལ་མ་བུུས་འཇམ་རྩུབ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་མཐེབ་མཛུབ་ མས་མ་ཉན་སྟབས་ཁོ་མོ་པད་མའི་ལོ་འདབ་ཆེན་པོ་ཞིིག་གིི་ སྟེེང་བསྐྱུར་ཏེ་ཛེེ་སྦལ་རྣམས་ཐོན་ཕྱིིན་
མཐེབ་མཛུབ་མ་ནང་
ལ་ལོག་པའི་ལམ་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་མ་ཤེས་པར་སེམས་སྐྱོ་ཐག་ ཆོད་དེེ་ངུས་ནས་སྡོད་སྐབས་ བྱིའུུ་བོ་དཀར་ཞིག་གིིས་མཐོང་སྟེེ་མོོ་ ལ་སྐད་ཆ་དྲིིས་
མོས་གནས་ཚུལ་ཆ་ཚང་བཤད་དུུས་བྱིའུུ་དེེས་
མོ་ཆུུའིི་དཀྱིིལ་གྱིི་པད་མའི་ལོོ་མ་ལས་བླངས་ཏེ་རང་བྱུང་གི་གླིིང་
26
ཆེེན་པོ་ཞིིག་ནང་བསྐྱལ་
མཐེབ་མཛུབ་མས་ལྷ་སྲས་གསེར་
ལྡན་གྱིས་དེེ་རིིང་ང་མནའ་མར་བསུ་བར་ཡོང་གིི་ཡིིན་གསུངས་ཀྱིི་ འདུུག་ཅེས་བཤད་
བྱིའུུས་ངས་རང་གི་ནང་དང་ལྷ་སྲས་གསེར་ལྡན་
ོ ་བར་ཕྱིན་ཆོག་ གང་དུ་ཡོད་མེད་འཚལ གཞན་ལ་མ་འགྲོ་ཞེེས་མངགས་
རང་གིས་ས་འདི་ནས་
མཐེབ་མཛུབ་མ་དེར་སྡོད་
རིིང་མཚན་མོ་ཕྱིིས་པོོ་ཆགས་ཀྱང་བྱིའུུ་བོ་དཀར་ཡོང་མཁན་
མེད་པས་ཤིང་སྡོང་ཆེན་པོ་ཞིིག་གིི་འོོག་ཏུུ་ཁུུམ་ནས་བསྡད་པས་ གང་ཙམ་ནས་གཉིད་དུུ་ཤོར་
གཉིད་སད་དུུས་མོ་རང་ས་སོབ་སོབ་
ཅིིག་ཏུ་ཉལ་བསྡད་འདུག་པས་ཡར་ལངས་ཏེ་ང་གང་དུུ་སླེབས་ཡོད་ དམ་ཞེས་བཤད་
སྐབས་དེར་ཙིི་ཙིི་ཞིིག་གིིས་མོ་ལ་ལྟོ་ཚ་པོ་
ཞིིག་སྤྲད་ཞོར༌ ངའི་མིིང་ལ་ཙི་ཙིི་ཐིིག་རིིས་མ་ཟེར་ རང་མདང་ ནུབ་ཤིང་སྡོོང་འོོག་ལ་འཁྱག་གཉིད་ཁུག་བསྡད་འདུག་ ཀྱིས་མ་བཟོད་པར་རང་ནང་ལ་འཁྲིད་ཡོང་བ་ཡིན་
ང་སེམས་ ད་ལྟ་ཕྱི་
ལ་དགུུན་དུས་ཤར་ཟིན་པས་རང་ཕྱིན་ན་འཁྱག་ཤི་ཐེེབས་ཀྱིི་རེེེད་
27
ཅེས་བཤད་པས་མཐེབ་མཛུབ་མ་ཙིིག་ཚང་ནང་ སྡོད་འདོད་མེད་ཀྱང་མ་སྡོད་རང་སྡོད་བྱུང༌
མོའ་ིི ཨ་
མས་མཐེབ་མཛུབ་མ་བརླགས་པ་ཤེས་དུས་གང་སར་
བཙལ་ཀྱང་མ་རྙེད་པར་སེམས་པ་སྐྱོ་ནས་སྡོད་པའིི་སྐབས་
ལྷ་སྲས་གསེར་ལྡན་གྱིིས་མོའིི་ནང་ལ་ཁོ་མོ་མནའ་མར་སློང་
བར་ཡོང༌ ཨ་མས་གནས་ཚུལ་བཤད་དུས་ལྷ་སྲས་གསེར་ལྡན་ གྱི ས ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པས་མཛེ ས ་མ་མཐེ བ ་མཛུབ་མ་ཏན་ ཏན་གཞན་གྱིིས་བཙན་འཁྲིད་བྱས་པ་ཤེས་
28
ཁོང་གིིས་ཁྱེད་རང་
ོ ་བར་ཕྱིན་ཆོག་ཅེས་བཤད་ སེམས་ཁྲལ་བྱེད་མིི་དགོོས་ ངས་འཚལ
ོ ་བར་ཕྱིིན་ དགུུན་ དེ་ས་ཕྱོགས་གང་སར་མཐེབ་མཛུབ་མ་འཚལ
གཡོལ་བྱེད་རིིང་མཐེེབ་མཛུབ་མས་ཙི་ཙིི་ཐིིིག་རིིས་མར་སྒྲུང་ བཤད་པ་དང་ཡང་སྐབས་རེ་གཞས་གཏོང་བ་སོགས་བྱེད་ཀྱིི་ཡོོད་པས་ ཐག་མི་རིིང་བའིི་ས་ན་ཡོད་པའིི་ཨ་བྲ་ཞིག་གིིས་མཐེབ་མཛུབ་
མར་སེམས་ཤོར་ཏེེ་ཙིི་ཙིིི་ཐིིིག་རིིས་མར་རྒྱུ་དངོས་སྤྲད་དེ་མཐེེབ་
མཛུབ་མ་མནའ་མར་གཏོང་ཐབས་བྱེད་རོགས་ཞེས་མངགས་ ཙི་ ཙིི་ཐིིག་རིིས་མས་རང་ལ་རྔན་པ་མང་པོ་ཐོོབ་པར་དགའ་སྤྲོ་ཆེེན་
པོ་སྐྱེེས་ཏེ་མཐེེབ་མཛུབ་མ་ལ་ཨ་བྲའི་མནའ་མར་ཕྱིན་ན་ ཡག་ལུགས་དང་སྐྱིད་ལུུགས་མང་པོ་བཤད་པས་ཐེབ་མཛུབ་མས་ རང་ཉིད་ལྷ་སྲས་གསེར་ལྡན་དང་ཆང་ས་རྒྱག་རྩིིས་ཡོད་སྐོར་བཤད་ དེ་ཕྱིི་ལ་ཐོན་རྩིས་ཐེངས་མང་བྱས་ཀྱང་ཕྱི་ལོོག་ཏུ་ཁ་བ་དཀར་ པོས་ཡོངས་སུ་ཀླུབས་ཏེ་ཡོད་པས་འགྲོ་ཐབས་བྲལ་
ཉིན་ཞིིག་
ཙིིག་ཁུང་གི་གཞོོགས་ཤིག་ཏུུ་བྱིིའུུ་ཞིིག་འཁྱགས་ཏེ་ཤིི་བ་ལྟར་
29
ཟགས་བསྡད་ཡོ ད ་པས་མཐེ བ ་མཛུབ་མས་དེ ་ ནིི ་ རང་ཉིི ད ་ལ་
རོགས་པ་བྱེད་མཁན་དེ་ཡིིན་པ་ངོ་ཤེེས་ཏེ་སེེམས་སྡུུག་ཆེན་པོས་ ཨ་ཁ་ད་རྒྱལ་སྲས་གསེ ར ་ལྡན་དང་ཐུུག་རྒྱུའིི ་ ལས་འཕྲོ ་ མིི ་ འདུག་
བྱིའུུ་ཁྱེད་རང་ཡང་འཁྱག་ཤིི་ཐེེབས་འདུུག་ཅེས་ཤོད་བཞིིན་
ཙིིག་ཁུང་ནས་རང་གི་ཉལ་ཆས་དེ་བྱིིའུུ་དེེར་གཡོགས་
མོ་ནིི་དེེེ་
ནས་བཟུང་སླར་ཡང་སེམས་སྡུག་ཆེན་པོས་མནར་བའི་ཐོོག་ཨ་ བྲ་དང་ཙི་ཙིི་ཐིིིག་རིིས་མས་ཆང་ས་རྒྱག་དགོས་པའི་རེེ་བ་ཇེ་ཆེེར་
བྱེེད་བཞིིན་ཡོད་ མཐེབ་མཛུབ་མས་སེམས་སྡུག་ཆེན་པོས་བྱིིའུུ་ ཤིི་རོོོ་དེེའིིི་འཁྲིིས་སུ་ཡོང་བ་དང་བྱིིའུུ་དེེར་ཨ་ཙི་ད་ང་ལས་སྐྱོ་བ་མི་ འདུག་
ད་ནས་བཟུང་ལྷ་སྲས་གསེར་ལྡན་དང་ཐུག་འཕྲད་ཡོང་བ་
མི་འདུུག་ལ་
ཨ་མ་ལགས་དང་མཇལ་བའི་སྐལ་བའང་མི་
འདུུག་ དེ་ལས་ང་ཡང་ཁྱེད་དང་འདྲ་བར་ཤི་རྒྱུ་བྱུུང་ན་ཅི་མ་རུང་ཞེས་ བཤད་པ་དང་ བྱིིའུུ་དེེར་འཐམས་ཏེ་ངུས་པས་བྱིའུུ་དེེ་དྲན་པ་གསོས་ཏེ་ གཅིིག་ལྟ་དུུས་མཐེབ་མཛུབ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པས་ཧ་ཅང་དགའ་
30
པོ་བྱུང༌
ཁྱེད་རང་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་མིི་དགོས་
ལྷ་སྲས་གསེར་
ལྡན་ང་ལ་ཐུུག་བྱུུང་ ང་གཉིས་ཀྱིིས་རང་གང་སར་བཙལ་བ་ཡིན་ མཐར་ངེད་གཉིས་ཁག་བགོས་ཏེ་བཙལ་བ་དང་གནམ་གཤིས་ཧ་ ཅང་གྲང་དྲགས་པ་དང་གྲང་རླུང་ཤུུགས་ཆེན་ལྡང་སྟེ་ང་རང་ཤིིང་སྡོོང་དེེར་
བརྡབས་པ་དང་དེ་ནས་གཡང་ལ་ལྷུུང་བའི་སྣང་བ་ཞིག་བྱུང༌ ད་ཆ་ ངའིི་གཟུགས་པོ་སྣང་དག་མི་འདུག་ ད་མགྱོགས་པོ་འགྲོ་ ལྷ་སྲས་ གསེརལྡན་གྱིིས་རང་གང་སར་འཚོལ་བཞིན་བཞུགས་ཡོད་ཅེེས་
བཤད་ མཐེབ་མཛུབ་མ་གཉིད་ལམ་མིན་ནམ་སྙམ་ཞིང་ཡོད་
པའིི་སྐབས་གློ་བུུར་དུུ་ཙི་ཙིི་ཐིིིག་རིིས་མ་དང་ཨ་བྲ་གཉིས་ཀྱིིས་ སྐད་རྒྱག་བཞིན་མོའིི་ཕྱོོགས་སུུ་ཡོང་གིི་ཡོོད་པས་ཐེབ་མཛུབ་ མ་གཉིད་སད་པ་ལྟར་ ཡོང་ང༌
ཤོད་བཞིིན་བྱིིའུུ་ཡིི་སྒལ་པར་བཞོན་
མགྱོགས་པོ་བྲོས་འགྲོ་ཞེེས་
བྱིིའུུ་དེེས་གཤོག་རྩལ་
ངོམ་བཞིན་བར་སྣང་ནས་ལྷ་སྲས་གསེེར་ལྡན་གྱིི་རྫུུ་འཕྲུུལ་གླིིིང་ ཁར་འབྱོར་སྐབས་དེར་མཐེ བ་མཛུབ་མས་ཨ་བྲའི ་ལག་ནས་
31
ཐར་ཡང་ད་ཆ་ལྷ་སྲས་གསེར་ལྡན་ད་དུུང་མཇལ་རྒྱུུ་མི་འདུག་ སྙམ་
བྱིིའུུ་
ཡིི ས ་ ལྷ ་ སྲས་གསེར་
ོ ་དུུ་ཕེབས་པ་རེེད་ ལྡན་གྱིས་རང་འཚལ
རྫུུ་འཕྲུུལ་གླིང་ཁ་རེད་
འདི་ཁོོང་གིི་
མགྱོགས་པོ་གཞས་གཏོང་དང་ཁོང་
གང་དུུ་ཡོད་ཀྱང་གོ་ཐུུབ་ཀྱི་རེེད་ཅེས་བཤད་ སེམས་སྐྱོ་བའིི་གཞས་འདི་ལྟར་བཏང་
32
མཐེབ་མཛུབ་མས་
འཇིག་རྟེན་འདིི་ཡིི་སྒང་ལ་།ང་ལས་སྐྱོ་བ་མི་འདུག་།
སྐྱིད་པའིི་ནང་དང་བྲལ་སོང༌།བརྩེ་བའིི་གྲོོགས་དང་བྲལ་བྱུང༌།
ད་ཆ་ལྷ་སྲས་གསེར་ལྡན༌།མཇལ་བའི་སྐལ་བ་ཨེ་ཡོད་། ཅེས་བཏང་བས་
དེ་མ་ཐག་ལྷ་སྲས་ཀྱིིས་མཐེེབ་མཛུབ་མ་
འཚོལ་བཞྀན་ཡོད་སར་སྐད་སྒྲ་ལྷང་ལྷང་གོ་བ་དང་ད་ཆ་མཐེབ་
མཛུབ་མ་རྫུ་འཕྲུུལ་ གླིི ང ་ཁར་སླེ བ ས་ཚར་
ཡོད་པ་ཤེས་ཏེ་དགའ་
ཚོར་ཆེན་པོས་
33
ཚུར་ལོག་ཡོང༌ མཐེབ་མཛུབ་མས་ལྟོས་དང་ད་ ལྷ་སྲས་གསེར་ ལྡན་མཇལ་རྒྱུུ་ག་པར་འདུུག་ཅེས་ངུ་བཞིན་ཡོད་པའིི་སྐབས་ལྷ་ སྲས་གསེར་ལྡན་འདིར་སླེབས་པ་དང་ཁོ་མོར་སྐད་ཀྱིས་འབོད་པས་
གཉིས་ཀ་ཡུུན་རིང་བྲལ་བས་ཤིན་ཏུུ་དྲན་ཏེ་ཕན་ཚུན་དམ་པོར་
འཁྱུད་ དེ་མ་ཉིད་དུུ་ཁོང་གཉིིས་ཆང་སའི་རྟེེན་འབྲེལ་གྲ་རྒྱས་བྱས་ ོ ་ིི སར་ཚུུར་བསུུས་ པ་དང་མཐེབ་མཛུབ་མའི་ཨ་མ་ཡང་ཁོང་ཚའ ཏེ་དགའ་སྐྱིད་མཉམ་འཛོམས་བྱུང་བ་རེད་།
࿉ .........................࿉ ࿉.........................
34