Automation Magazine nr 200 (juli 2015)

JUNI 2015

200

Hydropneuma

DÉ REFERENTIE VOOR INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Automation Magazine: nr. 200!

In mei 1970 werd het eerste Automation Magazine gepubliceerd, toen nog onder de naam Hydropneuma. Nu 45 later jaar ligt nummer 200 er.

In deze jubileumuitgave leest u meer over de voorbij Indumation beurs. Met bijna 6.000 bezoekers en 183 exposanten – waarvan 34 leden van Fimop

Antwerpen X - P 309959 - 15 EURO

Driemaandelijks tijdschrift van FIMOP en BELGITRANS -

1e trimester - 45e jaargang - Afgiftekantoor

en Belgitrans - was Indumation een schot in de roos.

14 - Automation

21 - FIMOP en

31 - Motorbeveiliging

Magazine wordt

Belgitrans willen

voor energie-effi-

45 jaar jong in

fusioneren

ciency

200 edities.

25% efficiĂŤnter energieverbruik?

Een complete aandrijvings- en automatiseringsoplossing van ABB heeft de grootste aluminiumraffinaderij van Europa geholpen zijn energieverbruik 25% efficiĂŤnter te maken en tegelijk de productiviteit een boost gegeven. We werken voortdurend aan nieuwe manieren om energie en geld te besparen voor elke industrie. Wilt u uw energieverbruik ook reduceren? www.abb.com

P 2 - 200 - JUNI 2015

Vast en zeker.

Belgische beroepsvereniging voor industriële aandrijftechnieken (mechanisch, elektrisch, mechatronisch en hydro-dynamisch.

vzw FIMOP Tel: +32 (0)2 640 77 35 Fax: +32 (0)2 640 84 80 info@FIMOP.be www.FIMOP.be

vzw BELGITRANS Tel: +32 (0)2 534 15 15 info@belgitrans.be www.belgitrans.be

RAAD VAN BESTUUR Yves Meulenijzer: Voorzitter Jo Verstraeten: Ondervoorzitter Marcel De Winter: Secretaris Philippe Consiglio: Penningmeester Hugues Maes: Bestuurder Paul Vermeiren: Bestuurder Jean-Pierre Vanderkelen: Bestuurder

RAAD VAN BESTUUR Geert Heyvaert, MGH NV Ludo De Groef, ESCO Drives NV Luc Van Hoylandt, Act in time SPRL Luc Roelandt, GKN Stromag Benelux NV Bart Vanhaverbeke, Voith Turbo NV Dick Ter Welle, Hansen Industrial Transmissions NV

TOEZICHTHOUDERS Jean Schauss, Atlas Copco Maciej Szygowski, Doedijns Fluidap

TOEZICHTHOUDERS Marc Goos, Transmo

COMMISSIES Confederatie Toetredingen Algemene Voorwaarden CETOP Onderwijs - IHP Events & Beurzen Repertorium Tijdschrift Automation - HP Marcom Group Marktonderzoek - Hydraulica - Pneumatica - Afsluiters E-News - Webstek Beroepsethiek

COMMISSIES Marketing Expositions Ledenwerving Media Website

LEDEN 2015 Abflex Group Asco Numatics Benelux Atlas Copco Compressors Boge Compressors Bosch Rexroth Brevini Fluid Power Burkert Contromatic Clippard Europe CQS Technologies Compair Geveke Decleer-Gaelens & Partners Doedijns Fluidap Donaldson Ultrafilter EFC Eriks + Baudoin Euregio Hydraulics Festo Belgium Fluidtech Gates Europe Hansaflex Hydac Hydraulic Assistance Hydraumec International Hydrauvision Hydro Tools Ingersoll Rand Benelux IPAR Industrial Partners B.V. K-Flex Manuli Fluiconnecto NV Motrac Hydraulics Norgren Pall Belgium Parker Hannifin Pirtek Benelux Poclain Hydraulics Protec NV Rem B Service Hydro SDT International SMC Pneumatics Stäubli Testo Van De Calseyde VB Parts Hydraulic Vameco Vansichen Vermeire Motion WTS Hydraulics

LEDEN 2015 ABB - Asea Brown Boveri NV Act in Time SPRL ATB Automation NV AVD Belgium SPRL AZ Hollink Belgium BVBA Bauer Gear Motor Bege Aandrijftechniek BVBA Brammer NV Brevini Benelux CET Motoren NV Defawes Eriks NV - Eriks+Baudoin Esco Drives NV GKN Stromag Benelux NV Habasit Belgium NV Hansen Industrial Transmissions NV KTR Benelux BV MGH NV Motoren Francoys Optibelt GMBH RB Solutions Renold PLC Rotero Belgium BVBA SEW - Eurodrive Belux NV Siemens NV SKF Belgium NV/SA Tas L & Co BVBA Transmo NV Van Houcke Vialec BVBA Voith Turbo NV WEG Benelux NV Yaskawa Europe GmbH

Hydropneuma JUNI 2015

BELGITRANS

Belgische Verenigingen van Fabricanten, Invoerders en Verdelers van Materiaal voor Industriële Hydraulica, Pneumatica, Automatisatie en aanverwante technieken.

Lid van het Europees comité CETOP.

200

FIMOP

DÉ REFERENTIE VOOR INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Omslagverhaal

14 - AUTOMATION MAGAZINE : NR 200 In mei 1970 werd het eerste Automation Magazine gepubliceerd, toen nog onder de naam Hydropneuma. Nu 45 later jaar ligt nummer 200 er.

In deze jubileumuitgave leest u meer over de voorbij Indumation beurs. Met bijna 6.000 bezoekers en 183 exposanten -waarvan 34 leden van FIMOP en Belgitrans- was de afgelopen Indumation.be beurs een schot in de roos.

COLOFON SECRETARIAAT C. VAN KERCKHOVENSTRAAT 106 B-2880 BORNEM Tel. FIMOP: + 32 (0)2 640 77 35 Tel. Belgitrans: + 32 (0) 640 84 32 Fax: + 32 (0)2 640 84 80 automation@hydropneuma.be www.hydropneuma.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Yves Meulenijzer, FIMOP p/a KHNB, Louisalaan 500, B 1050 Brussel REDACTIECOMITE Ing. René Decleer, Ing. Roger Stas, Ludo De Groef, Yves Meulenijzer REALISATIE CxO Europe C. VAN KERCKHOVENSTRAAT 106 B-2880 BORNEM PUBLICITEIT Dirk Vermant - gsm: + 32 (0)477 270 787 e-mail: dirk.vermant@cxonet.be REDACTIE CxO Europe Arn Borstlap - tel: +32 (0)3 889 52 59 e-mail: automation@hydropneuma.be DRUKKERIJ Artoos, Kampenhout VERSPREIDING 7.500 ex. NL + 3.500 ex FR

Inhoud TERUGBLIK INDUMATION Mooie start voor eerste Indumation Student Learn Tour ACTUALITEIT Automatisering en digitalisering in Concept Center 4 Industries

5

13

AUTOMATION MAGAZINE 200 14 Automation Magazine wordt 45 jaar in 200 edities ACTUALITEIT 21 FIMOP en Belgitrans willen fusioneren

ABONNEMENT: prijs: 60 euro Automation Magazine is een uitgave van de beroepsverenigingen FIMOP en Belgitrans.

De advertenties in Automation Magazine worden ter goedkeuring aan het redactiecomité voorgelegd. Alle advertenties die betrekking hebben op de technieken en de producten voor industriële automatisering komen in aanmerking voor publicatie.

Alle artikels en berichten in de redactionele bijdragen van dit tijdschrift werden door de redactie geselecteerd. Zij verschijnen gratis en bevatten geen advertenties. De auteurs zijn verantwoordelijk voor hun teksten.

Volgend nummer: september 2015

WEBSITE Automation Magazine wordt 45 jaar in 200 edities

40

ACTUALITEIT

36

NIEUWS EN ACTUALITEIT 46

AUTOMATION paraît aussi en français Lid van de Unie van de uitgevers van de Periodieke Pers.

ISSN 0773-6252 Copyright FIMOP 2015

200 - JUNI 2015 - P 3

Voorwoord

Mijlpalen moet je vieren!

Vandaag ligt voor u de 200e editie van Automation Magazine. Het avontuur startte in 1970 als een bescheiden zwart-wit uitgave onder te titel ‘Hydropneuma’. Van meet af aan differentieert het tijdschrift zich door de talrijke diepgaande en geïllustreerde technische artikels rond pneumatiek en hydrauliek. In de tweede helft van de jaren zeventig wordt het een 24-bladzijden katern van wat toen nog ‘Technisch management’ heette en later zou veranderen in Industrie Technisch Management (ITM). Een monument onder leiding van hoofdredacteur en bezieler Fons Calders, dat zoals we intussen weten medio 2014 werd stop gezet door eigenaar Roularta.

Gelukkig voor ons, besloot het FIMOP bestuur in 1982 om terug een eigen koers te gaan varen en werd het opnieuw een onafhankelijk tijdschrift. Toenmalig realisator en drijvende kracht Raoul Hubert, zou het volhouden tot aan zijn pensioen in 2001. De wissel van wacht is ook het startsein voor een nieuwe titel: in 2002 verschijnt voor het eerst ‘Automation Magazine’, weliswaar met de ondertitel ‘Hydropneuma’. Vanaf dan zet ook Belgitrans met zijn toenmalige voorzitter Robert Paternoster zijn schouders onder het project.

Niet zonder enige trots stellen we vast dat Automation Magazine intussen is uitgegroeid tot één van de meest gelezen technische tijdschriften. Dit in weerwil tot de bescheiden middelen waarmee tot op heden wordt gewerkt, en de tomeloze inzet van veel vrijwilligers die hun vrije tijd opofferen voor het schrijven van technische artikels. De leden van de redactieraad tekenen steevast present tussen 7u en 9u in de ochtend om zich te buigen over de ingezonden artikels, om daarna aan hun professionele dagtaak te beginnen.

Een welgemeend woord van dank aan al deze mensen die het magazine hebben gemaakt tot wat het vandaag is. In het bijzonder aan de huidige redactieraad, waaronder nog steeds enkele oudgedienden zoals René Decleer of Roger Stas die zijn reeds intrede maakte bij editie 9. Vandaag 191 nummers en 43 jaar later is hij er nog steeds bij, een prestatie om u tegen te zeggen !

P 4 - 200 - JUNI 2015

Spijts de malaise in de sector (stopzetting Industrie Technisch Management, Think Media dat zijn magazines in de etalage zet,…) blijven wij geloven in de toekomst van een gedrukt magazine en wordt momenteel zelfs geïnvesteerd in een nieuwe look & feel, waarvan u de eerste resultaten mag verwachten in het volgende septembernummer.

Niettemin zijn we niet blind voor de digitale revolutie en hebben we de afgelopen maanden zwaar ingezet op een interactieve portaal website. De website automation-magazine.be is intussen operationeel en de inloopperiode verwachten we af te ronden tegen eind september.

Samen met automation-magazine.be verwelkomen we ook Fons Calders in onze redactie, na al die jaren een blij weerzien. We kijken uit naar zijn inspirerende artikelen en columns.

Met al dit feestelijk nieuws zouden we bijna vergeten dat er begin juni een stuk historie is geschreven door de belangenverenigingen FIMOP & Belgitrans. Het verheugt me dat de leden van de beide verenigingen zich unaniem hebben uitgesproken voor een fusie.

Het wordt wellicht een boeiend en spannend najaar voor de respectieve raden van bestuur.

Yves Meulenijzer Voorzitter FIMOP yves.meulenijzer@FIMOP.be

De eerste Indumation Student Learn Tour, een educatieve ontdekkingstocht voor technische scholieren, was een succes.

TERUGBLIK INDUMATION

Mooie start voor eerste Indumation Student Learn Tour Agoria en de producenten en leveranciers van industriële automatisatie in België organiseerden de Indumation Student Learn Tour, een educatief initiatief waarbij technische scholieren de wereld van de industriële automatisering leren ontdekken. Voor het eerst kregen studenten uit de derde graad technisch secundair onderwijs onder strikte voorwaarden toegang tot Indumation. In combinatie met de Indumation Student Learn Tour meldden zich 312 studenten aan, onder begeleiding van hun leerkrachten.

Niet doelloos laten rondzwerven Coördinator Alain Wayenberg van Agoria legt uit: “De Indumation Student Learn Tour is georganiseerd voor groepjes van 3 laatstejaars en 1 schoolbegeleider uit het technisch, beroeps of algemeen secundair onderwijs. De deelnemende scholen komen uit Vlaanderen en Wallonië. We moeten deze jongeren met open armen ontvangen en ze niet doelloos op de Indumation-beurs laten rondzwerven. Daarom hebben we een leertraject uitgestippeld.

Met dit initiatief en ook onze Facebook-pagina ‘Because I’m Techie’, willen we de wereld van de technologie dichter bij de jeugd brengen.”

Agoria kreeg voor de Indumation Student Learn Tour de steun van ABB, Beckhoff, C&P, Service Hydro, Endress + Hauser, Fanuc, Festo, Pilz, Phoenix Contact, Schneider Electric, Siemens, Sick, SMC, Wago, Wittenstein en de sectororganisaties FIMOP en Belgitrans.

“Elk deelnemend team werd op een geselecteerde stand gebrieft over een specifieke opdracht,” vertelt Alain Wayenberg. “De standen en de inhoud van de opdracht werden gekozen in functie van het domein waarop de desbetreffende school focust, zoals bijvoorbeeld elektriciteit, automatisatie, regeltechniek, enz… De teams werden gelinkt aan exposanten in lijn van hun specialisa-

tie. Er werd hen een probleem voorgeschoteld en hun opdracht was om hiervoor een oplossing te bedenken.” Volgens Alain Wayenberg beseffen de bedrijven heel goed dat ze jongeren op een originele manier moeten warm maken voor de technische bedrijven.

Hands-on kennismaken Via de Student Learn Tour kunnen de deelnemers ‘hands-on’ kennismaken met innovatieve, hun wellicht nog vrij onbekende automatiseringsoplossingen. In elke deelnemende stand stond iemand klaar voor een demonstratie en om de nodige uitleg te geven.

Bij SMC Pneumatics had trainer Patrick Gijbels een proef klaar voor de studenten: “We hebben hier vier groepen gehad die een elektrische actuator moesten aansturen. De studenten deden enthousiast mee en hen werd via de proef –ze moesten binair tellenduidelijk gemaakt hoe belangrijk wiskunde is.”

Bij Festo was het een student zelf die stage deed bij het Duitse bedrijf die de groepjes studenten opving. “De deelnemers toonden veel interesse. We willen hiermee vooral bereiken dat de studenten zin krijgen om in de wereld van de techniek hun carrière uit te bouwen.”

Coördinator Alain Wayenberg blikt alvast tevreden terug op deze eerste editie van de Indumation Student Learn Tour. “Iedereen was bijzonder enthousiast. Er is een groot potentieel voor de toekomst en het plan is om nog meer technische scholen bij dit initiatief te betrekken.”

Coördinator Alain Wayenberg van Agoria: “Met dit initiatief en ook onze Facebook-pagina ‘Because I’m Techie’, willen we de wereld van de technologie dichter bij de jeugd brengen.”

200 - JUNI 2015 - P 5

P 6 - 200 - JUNI 2015

Van stoommachine tot slimme fabriek met Industrie 4.0

TERUGBLIK INDUMATION

De nieuwe industriële revolutie Anno 2015 is een wereld zonder internet en data ondenkbaar. Thuis en op kantoor heeft deze connectiviteit zich ruimschoots bewezen, maar hoe zit het met de industrie? Hoe kunnen fabrieken, processen en systemen zich onderscheiden met behulp van ‘smart manufacturing’? Op Indumation 2015 konden bezoekers op de ABBstand kennis maken met uiteenlopende visies en applicaties rond Industrie 4.0.

De eerste industriële revolutie werd gedreven door de stoommachine en mechanisatie, de tweede door Henry Ford en zijn lopende band. De derde revolutie vond plaats in de jaren zeventig, toen computers en automatisering hun intrede deden. Nu maken zij plaats voor systemen, gebaseerd op ‘machine-to-machine’ communicatie. Het ‘Internet of Things’ ligt aan de basis van nieuwe ‘cyberfysieke productiesystemen’. Apparaten binnen de productieomgeving worden steeds vaker (draadloos) met elkaar verbonden: in een onderling netwerk of met het internet. Uiteindelijk zullen industriële productiesystemen hierdoor in staat zijn om zelfstandig informatie uit te wisselen.

Intelligente, met sensors uitgeruste producten ‘vertellen’ zelf aan machines hoe ze verwerkt moeten worden. Fabrieken worden slim, responsief en vraaggedreven. Zelfsturende processen nemen corrigerende maatregelen. Apparaten, machines, installaties en productiefaciliteiten zijn ook in staat om kennis en informatie over zichzelf op te slaan en te analyseren.

Voordelen De voordelen? Die zijn legio: meer productiviteit, een lager energieverbruik, meer efficiëntie en veiligheid en betere planning van processen. Systemen die tot op heden werden geassocieerd met massaproductie kunnen nu ook hoogwaardig maatwerk leveren, tegen sterk gereduceerde kosten. Actuele gegevens zijn beschikbaar door de gehele waarde- en toeleveringsketen en kunnen op verschillende platforms en apparaten – denk ook aan tablets en smartphones – worden gepresenteerd.

Om competitief te blijven, zullen bedrijven moeten evolueren naar deze ‘Factories of the Future’. Dit brengt overigens een exponentiële stijging van de hoeveelheid data met zich mee - een belangrijke troef, die continu kan worden geanalyseerd om verder optimalisatie te verwezenlijken.

Transitie naar Industrie 4.0 ABB levert de systemen, sensoren en robots die productie en flexibiliteit naar een hoger niveau brengen. Onze diagnostische ‘tools’ ondersteunen en adviseren ingenieurs en productiepersoneel.

Zo biedt System 800xA ‘real-time analytics’ met een gemakkelijk leesbaar, overzichtelijk dashboard. Samen met industrie en wetenschap onderzoeken we de grenzen van technologie en innovatie om economische groei los te koppelen van energieverbruik en impact op het milieu.

Industry 4.0: Apparaten binnen de productieomgeving worden steeds vaker (draadloos) met elkaar verbonden: in een onderling netwerk of met het internet.

200 - JUNI 2015 - P 7

TERUGBLIK INDUMATION

Indumation.be 2015: netwerkplatform voor industriële automatisering Met bijna 6.000 bezoekers en 183 exposanten – waarvan 34 leden van FIMOP en Belgitrans - was de afgelopen Indumation.be beurs een schot in de roos. Mede-organisators FIMOP, Belgitrans en Agoria blikken tevreden terug op deze derde editie. De bezoekers maakten kennis met de nieuwste technologieën en innovaties, verdeeld over 7 technologieroutes. Ook ruim 300 studenten gaven present. Automation Magazine tekende enkele reacties op.

Vooral de events zoals de nieuwe wandelroute ‘Industry 4.0 by Indumation.be’en het Industry 4.0 forum - met praktische infosessies - kregen veel aandacht. Organisators Karl D’haveloose en Mario Dejaegher van Invent Media zijn ervan overtuigd dat Industriële automatisering, innovatie en optimalisering ook de komende decennia een groeimarkt zullen blijven. “De volgende Indumation.be beurs editie zal plaatshebben in mei 2017. We zullen binnen deze drie thema’s een nationaal, volledig en transparant marktplatform blijven creëren voor alle takken van de industrie, diensten, overheden en opleidingscentra.”

Indumation.be School Learn Tour Voor het eerst beslisten de federaties en de stuurgroep van Indumation dat studenten uit de 3e graad technisch secundair onderwijs onder strikte voorwaarden toegang kregen tot de beurs. In combinatie met de Indumation.be School Learn Tour (zie pagina 5) meldden zich 312 studenten aan, onder begeleiding van hun leerkrachten.

Motion Village: groepsstand FIMOP-Belgitrans Voor het eerst presenteerden enkele leden van FIMOP en Belgitrans hun bedrijf zij aan zij op een gemeenschappelijke groepsstand. Jurgen Van Keer van Transmo, lid Belgitrans, toont zich tevreden over deze groepsstand en ziet in een meerwaarde door de gezamenlijke organisatie. Hij vertelt over de activiteiten van Transmo. “Dit is een dynamisch bedrijf dat de industrie en de groothandel voorziet van aandrijf- en elektrotechnische oplossingen. Aanvankelijk was Transmo vooral gespecialiseerd in elektromotoren, reductoren en

sturingen maar het aanbod is nu ook uitgebreid naar zuiver mechanische aandrijfcomponenten, waardoor we een compleet gamma kunnen aanbieden.”

Ook Paul Vermeire van REM-B, lid FIMOP, is opgezet met deze groepsstand en apprecieert de praktische voordelen zoals de gemeenschappelijke catering. “Minpunt is het gering aantal bezoekers op de standen van de hydrauliekbedrijven. Als een servicegericht maintenance firma blijven wij op onze honger. In deze hal zijn er duidelijk minder bezoekers. Misschien moeten we in de toekomst opteren voor een gemeenschappelijke stand van hydrauliekbedrijven.”

“Wij evolueren graag mee in de wereld van de motoren,” zegt een medewerker van Van Houcke, lid Belgitrans, dat zich onder meer specialiseert in elektromotoren. Het is de eerste keer dat we deelnemen en vinden het prima zo. Volgende keer doen we weer mee.’

Op de stand van Motrac Hydraulics, lid FIMOP, zorgt een draaiende pompsamenstelling voor beweging. ‘Beweging trekt bezoekers,” lacht Ivo Willemsen van Motrac. “We organiseren ook een prijsvraag en ook dat trekt wel wat nieuwsgierigen. We kiezen bewust voor een groepsstand omdat we meer activiteit in de Belgische markt willen ontplooien. Wij willen ons profileren als Hydraulische System Integrator, met onderscheidend vermogen in kennis en oplossingen in marktsegmenten als agro, marine, industrie en automotive.”

Marc Peeters van Ipar, een Nederlands bedrijf dat al enkele jaren op de Belgische markt aanwezig is: “Dit is onze eerste aanwezigheid op Indumation. Het aantal bezoekers was de eerste dag teleurstellend, de tweede dag heeft veel goed gemaakt. Maar niet het aantal bezoekers telt, wel de kwaliteit, we hebben al enkele ‘succesjes’ geboekt. Ipar neemt in de hydrauliekwereld een aparte plaats in want we zijn een van de weinige die de componenten nog onafhankelijk kan leveren. Veel concurrenten zijn inmiddels totale systeembouwers geworden.”

TAAL BEZOEKERS

SECTOREN (TOPRUBRIEKEN)

11,9 % : Ingenieurs/Adviesbureaus/Systeemintegratie 11,6 % : Metaalbewerking-metaalconstructie 9,7 % : Automatiseringsdiensten 9,0 % : Machine- en apparatenbouw 6,7 % : Industrial IT, Netwerken, Cybersecurity 5,8 % : Petrochemie/Farma 4,9 % : Voeding 3,7 % : Bordenbouw

P 8 - 200 - JUNI 2015

TERUGBLIK INDUMATION

Ook Guy Wouters van Euregio Hydraulics, lid FIMOP en invoerder van hydraulische componenten, ziet de voordelen van een gemeenschappelijke stand. Een bewuste keuze, vooral uit kostenoogpunt.

Euregio biedt het hele pakket van hydraulica aan, van het kleinste slangetje of koppeling tot volledige componenten.”

Balluff introduceerde tevens de MICROmote® sensoren, een reeks optische miniatuursensoren in gevarieerde bouwvormen. microSPOT® is een gepatenteerde productietechnologie, ontwikkeld om buitengewone optische precisie in extreem kleine behuizingen te implementeren.

Bosch RexRoth: Open Core Engineering

In 2016 vindt het Indumation Network Event plaats, een eendaagse summit omtrent automatiseringstrends.

“Op onze stand staan verschillende sectoren centraal, en dit onder het overkoepelende motto ‘Easy, Efficient, Safe, Smart. We move everything‘, vertelt Rudi Sys van Bosch RexRoth. “De rode draad op de stand is het Open Core Engineering concept waarbij de voorheen gescheiden werelden van PLC’s en IT nu worden gecombineerd. Het is een portfolio van open standaarden, softwaretools en producten, gericht op de geïntegreerde industrie. We gebruiken bijvoorbeeld open standaarden zoals PLC Open en Sercos. Ook hebben we gemeend onze besturingssystemen te moeten openen zodat onze klanten direct in de kern van de processors kunnen programmeren. Dankzij geavanceerde nieuwe software kan de gebruiker in onze controllers heel eenvoudig zijn eigen kennis en ervaring programmeren. De controller maakt daarbij slimme koppelingen mogelijk met hogere programmeertalen.”

De Indumationbezoekers maakten kennis met de nieuwste technologieën en innovaties, verdeeld over 7 technologieroutes.

Brevini: Fluid Power productengamma Op de stand van Brevini trekt de Posiplankast van Brevini Power Transmission en het componentengamma van Brevini Fluid Power veel bekijks. Onder Brevini Group Benelux vallen Brevini Power Transmission Benelux, Brevini Fluid Power Benelux en Brevini Winches Benelux. Brevini presenteert een product- en kennisportfolio op het gebied van aandrijving en hydraulica, met aandacht voor de hydraulische aandrijfsystemen en hydraulische componenten zoals hydraulische (proportionele) ventielen, aggregaten, motoren, pompen en kleppen.

Posiplan, ultracompacte tandwielkasten Posiplan is een serie ultracompacte planetaire en haakse tandwielkasten van Brevini. Deze reductiekasten zijn geschikt voor industriële toepassingen. Dankzij de compacte omvang, de betrouwbaarheid en de onderhoudsmogelijkheden, gaat deze Posiplan verder dan de traditionele oplossingen. Deze reductoren zorgen tevens voor kortere productietijden en lagere productiekosten.

De rode draad op de stand van Bosch RexRoth was het Open Core Engineering concept waarbij de voorheen gescheiden werelden van PLC’s en IT nu worden gecombineerd.

Sensortechnologie Balluff is een bekende speler in de sensortechnologie met een eigen productlijn van verbindingstechnologie. Balluff biedt onder meer ‘single source’ systeemoplossingen aan. Johan Van den Broeck van Balluff: “Een groot deel van onze stand is opgebouwd rond het ‘Industrial Networking en Connectivity’ concept, rond het aansluiten van sensoren en de communicatie met het sturingsniveau. IO-Link neemt daarin een centrale plaats in. IO Link geeft alle sensorsignalen door aan de besturing en leidt omgekeerd besturingsgegevens verder naar het sensor-/actuatorniveau.”

Gibas presenteerde desktop robot van Universal Robots, de UR3.

Deze kleine robotarm genereert nieuwe mogelijkheden om de productie verder te automatiseren.

200 - JUNI 2015 - P 9

Belgische Vereniging van Fabrikanten, Invoerders, Verdelers voor Industriële Hydraulica, Pneumatica, Automatisering en Aanverwante Technieken Association Belge des Frabricants, Importateurs, Distributeurs de Matériel Hydraulique, Pneumatique, d’Automatisme pour l’Industrie et Techniques Associées

Maatschappelijke Zetel - Siège Social Louizalaan, 500, Av. Louise Brussel 1050 Bruxelles

info@fimop.be www.fimop.be Lid van het Europese CETOP Membre du Comité Européen CETOP

Secretariaat - Secrétariat C. Van Kerckhovenstraat 106 2880 Bornem Tel. 0471 20 96 73, Fax 02 640 84 80

AB Flex

ASCO Numatics

Atlas Copco

BOGE

Brevini: fluid power

Bürkert Contromatic

Clippard

Compair Geveke

Cqs Technologies

Decleer - Gaelens

Doedijns Fluidap

Donaldson

European Filter Corporation

Eriks + Baudoin

Euregio Hydraulics

Festo

Manuli Fluiconnecto

Fluidtech

Gates Europe

Hansa Flex

Hydac

Hydraulic Assistance

Hydraumec

Hydro Tools

Hydrauvision

Ingersoll Rand

IPAR Industrial Partners b.v.

KFlex

Motrac Hydraulics

Norgren

Pall

Parker Hannifin

Pirtek

Protec

Poclain Hydraulics

REM-B

Bosch Rexroth

SDT International

Service Hydro

SMC Pneumatics

Stäubli

Testo

Vameco

Van de Calseyde

Vansichen Lineairtechniek

VB Parts Hydraulics

Vermeire Motion

WTS Hydraulics

pr tec Partner in automation

P 44 10 -- 200 JUNI 2015 P 198 - -DeC 2014

TERUGBLIK INDUMATION

Indumation 2015

WAGO kijkt terug op een geslaagde beursdeelname

WAGO verwelkomde tijdens de 3-daagse beurs ruim 800 bezoekers op haar stand.

WAGO verwelkomde tijdens de 3-daagse beurs ruim 800 bezoekers op haar stand. Marc Cortois, Managing Director van WAGO BeLux, blikt tevreden terug. “Dit succes komt niet vanzelf. Er was een groot engagement van het WAGO team. Zo maakte de stand deel uit van de 7 technologieroutes en konden studenten er terecht voor een interactieve opdracht in het kader van de ‘Indumation School Learn Tour’.

Als wereldwijde marktleider in veerklemtechnologie bevestigde WAGO zijn rol met de voorstelling van de 185mm² veeraansluitklem. Gecombineerd met het TOPJOB®S gamma met Push-In Cage Clamp® biedt WAGO een compleet portfolio aan van DINrail klemmen met een aansluitbereik van 0,14mm² tot en met 185mm². Het TOPJOB®S gamma laat toe om tot 4 potentialen parallel te verdelen met behulp van de geschrankte bruggen.

In primeur werd ook de gratis smartDESIGNER software voorgesteld. Met behulp van dit online platform creëert de gebruiker 3D ontwerpen van zijn klemmenstroken of importeert hij ze vanuit CAE pakketten. Vervolgens kan de markering worden aangebracht en kan er worden geprint via de WAGO smartPRINTER.

waardoor u steeds beschikt over de laatste features en bibliotheken.

De recent geïntroduceerde familie van PFC200 controllers zal als eerste van het nieuwe engineering platform gebruik maken.

De ingebouwde webserver met visualisatiemogelijkheden, 2 ethernetpoorten en een geïntegreerde switch, een Linux realtime operating systeem, uitgebreide kant-en-klare bibliotheken en netwerkmogelijkheden zijn enkele voordelen die de nieuwe krachtige PLC familie te bieden heeft.

Binnen de markt van modulaire systemen is er de mogelijkheid om op het WAGO-I/O-SYSTEM standaard I/O modules, veiligheidsmodules (PROFIsafe) en intrinsiek veilige modules (Ex-i) te combineren achter hetzelfde kopstation. Met de XTR versie van het WAGO-I/O-SYSTEM kunnen de modules nu ook worden ingezet in extreme omstandigheden, zoals uitzonderlijke temperaturen, trillingen of spanningspieken en dit zonder extra bescherming.

E!COCKPIT Het is logisch dat er veel nadruk lag op het automatiseringsportfolio. De primeur was voor de engineering software e!COCKPIT. Het nieuwe e!COCKPIT platform met snelle en grafische netwerkconfiguratie mogelijkheden had veel bijval. Na het online scannen krijgt men een overzicht van de aanwezige controllers en/of koppelstations met de bijhorende modules die zich in het netwerk bevinden, waarna de programmatie kan starten.

Bijkomend pluspunt zijn de nieuwe visualisatiemogelijkheden met HTML 5. Met andere woorden: modern, krachtig en zonder extra apps te combineren. Nieuw is ook de auto-update service

200 - JUNI 2015 - P 11

ACTUALITEIT

Industrie 4.0: The Digital Enterprise

Automatisering en digitalisering in Concept Center 4 Industries Siemens opende in zijn hoofdkantoor in Beersel het nieuwe Concept Center 4 Industries. Hier wil Siemens klanten laten kennismaken met zijn visie op de digitalisering en automatisering van de toekomst. De digitale fabriek staat voor de deur.

Wereldwijd eisen klanten steeds meer hoogkwalitatieve producten op maat die snel en steeds beschikbaar zijn. ”Twee hefbomen spelen hierbij een cruciale rol,” vertelt Eddy Nelis, Vice-President Digital Factory – Process Industries and Drives van Siemens. “Een doorgedreven automatisering gekoppeld aan een geavanceerde digitalisering van de processen binnen een industriële context.

En dit doorheen de volledige waardeketen: van bij het ontwerp, over de engineering tot het beheer van de machines en producties.”

Product- en systeeminnovaties

streerd hoe de virtuele en reële wereld in elkaar overlopen en hoe Siemens het pad naar de digitale fabriek wil effenen. Naast een sterke focus op de ontwikkeling van onder andere nieuwe softwareplatformen kunnen bezoekers er uitkijken naar de producten systeeminnovaties van Siemens, door middel van toekomstgerichte automatiseringsscenario’s en interactieve audiovisuele elementen.

Engineering Efficiency Een belangrijk element is het engineering platform Totally Integrated Automation (TIA) Portal, dat in deze context een belangrijke schakel vormt voor een verhoogde efficiëntie. Dit softwareplatform is namelijk de eerste geïntegreerde ontwikkelsoftware voor alle engineeringstaken en maakt het mogelijk om in elke industriële context automatiseringsprocessen te optimaliseren en onderhoud en upgrades te vereenvoudigen.

In het gloednieuwe Concept Center 4 Industries wordt gedemon-

In het gloednieuwe Concept Center 4 Industries wordt gedemonstreerd hoe de virtuele en reële wereld in elkaar overlopen.

TOEPASSING

Voorkom onnodige stilstanden en hydrauliek vloeistofwissels EFC, European Filter Corporation en lid van FIMOP, bedacht een oplossing voor een vissersschip waar een dichting op een hydraulieklier het had begeven, waardoor de kosten en het verlies aan productiviteit snel opliepen. Het zeewater vond immers zijn weg naar de hydrauliekolie en zette de hydraulieklier buiten dienst.

Geconfronteerd met de veelvuldige oliewissels, afvalkosten en een aanzienlijk verlies als gevolg van de productiestop, werd de eigenaar van het schip gedwongen een oplossing te vinden zonder risico’s op bijkomende storingen.

Oplossing Na olie-analyse bleek dat het reservoir van 1000L (ISO VG32) meer dan 2,8% water bevatte (>28000ppm). Doel was om het waterniveau onder de 200ppm terug te brengen zodat er geen regelmatige oliewissels moesten plaatsvinden. EFC wilde het waterniveau naar +/- 150ppm brengen en stabiliseren. Hiervoor sloot het een V1S compact vacuüm purifier aan op het reservoir. De V1S bleef in dienst gedurende 10 dagen met een regelmatige olie-analyse.

Met de V1S werd het watergehalte in het hydrauliekreservoir verlaagd tot een niveau dat aanvaardbaar was voor de hydrauliek van de lier. De resultaten waren uitstekend. De V1S unit haalde meer dan 26L water uit het systeem. Het visserschip kon de productie zorgeloos voortzetten en vermeed onnodige oliewissels.

200 - JUNI 2015 - P 13

AUTOMATION MAGAZINE 200

In mei 1970 werd de eerste Hydropneuma uitgegeven, de voorloper van Automation Magazine. De redactie sprak met Tony Maskens, de mede-oprichter (en latere voorzitter) van FIMOP en de huidige voorzitter, Yves Meulenijzer.

Automation Magazine wordt 45 jaar jong in 200 edities “Dit is mijn leven,” zegt de 74-jarige Tony Maskens terwijl hij door enkele Hydropneuma’s bladert. Tony stond in 1968 mee aan de wieg van FIMOP en werd later ook voorzitter van de federatie. In 1979 was hij de drijvende kracht achter de ‘FIMOP-trein’, een mobiele expositie die 5 Belgische steden aandeed.

pelijke belangen en wilden meer bekendheid. Enkele leden van toen waren : Atlas Copco Belgium, Electromecanique, Daniel Doyen, Danfoss Hydraulics, Hydromanu, Technofluid, Doedijns, Vickers en Martonair. De leden waren collega’s en concurrenten tegelijk. Toegegeven, er waren af en toe wel wat spanningen.”

Tony Maskens van LDA (La Dynamique Appliquee) richtte in 1968, samen met 21 andere bedrijven, FIMOP op. Twee jaar later werd het magazine Hydropneuma boven de doopvont gehouden. Tony Maskens was de bezieler van dit tijdschrift. “Een eigen magazine was voor mij noodzakelijk als uithangbord van een jonge federatie als FIMOP. We hadden bij LDA ook een eigen magazine.”

Yves Meulenijzer: ”De reden waarom nu een bedrijf lid wordt van FIMOP is veranderd. Uiteraard probeert FIMOP de technieken meer zichtbaar te maken en uiteraard vergroten de leden, zowel de kleine als grote bedrijven, hun naamsbekendheid dankzij FIMOP. Maar daarnaast is ook het netwerken en het praten met elkaar een belangrijk onderdeel geworden. Bovendien hebben we de laatste jaren andere accenten gelegd. We willen de technologie promoten naar de machinebouwers en de eindklanten zodat ze hun eigen kennis kunnen vergroten. In deze deeleconomie wordt ook kennis gedeeld. Het magazine en de website zijn daarvoor goede kanalen.”

Waarom werd FIMOP opgericht?

Tony Maskens: “In 1968 was de markt van de hydraulica en pneumatiek niet georganiseerd. Er werden wel componenten en toebehoren verkocht, maar dat was niet de core business van de bedrijven. De technologieën waren niet bekend. Vergeet niet dat we pas 20 jaar na de oorlog waren, de automatisering stond nog in de kinderschoenen. De leden van FIMOP hadden gemeenschap-

Yves Meulenijzer, huidig voorzitter FIMOP, en Tony Maskens, mede-oprichter van FIMOP.

P 14 - 200 - JUNI 2015

AUTOMATION MAGAZINE 200

In 1979 organiseerde FIMOP een mobiele expositie in een trein.

Vertel daar ’s over.

Tony Maskens: ‘Le train FIMOP de la Relance’ kwam er op mijn initiatief. De economie draaide niet zo goed en er was nood aan nieuwe ideeën. Een jaar eerder, in 1978, was FIMOP nog present op de prestigieuze Jaarbeurs in Brussel. We hadden een mooie plek op de patio. Een jaar later was FIMOP niet meer welkom en moesten we het geweer van schouder veranderen. Ik besloot een expositie in een trein te organiseren en werkte daarvoor samen met de NMBS. We huurden een trein met 7 wagons, compleet ingericht. Er waren 4 expositiewagens met plaats voor telkens 4 standen waar de leden hun producten konden tonen. Er was ook één cateringwagon en twee technische wagons met compressoren die voor gekoelde lucht zorgden in de trein. ‘Le train FIMOP’ was een succes. Hij reed van Brussel naar Gent, Antwerpen, Luik en Charleroi. In elke stad hield de trein gedurende 2 dagen halt zodat iedereen voldoende tijd had om de trein te bezoeken. De FIMOP-leden kregen gratis tickets en een eersteklas treinticket om vanaf elk Belgisch station naar Brussel te sporen. Iedereen die een bezoekje bracht, werd meteen ook in het adressenbestand opgenomen en kreeg het magazine Hydropneuma toegestuurd.”

Was je ook betrokken bij de inhoud van het magazine?

Tony Maskens: “Niet direct. Raoul Hubert, mijn communicatiemedewerker bij LDA, kwam begin jaren ’70 in de redactie van het magazine.”

Je was van 1996 tot 2002 voorzitter van FIMOP. Hoe zag je die rol?

Tony Maskens: “Toen ik tot voorzitter werd gekozen, had ik net het bedrijf LDA verkocht en was ik niet meer in de industrie actief.

Dat maakte dat ik een neutrale positie had en dus belangeloos de consensus tussen de andere leden kon nastreven. Dat zag ik als mijn voornaamste taak. Ik was de buffer tussen de leden. In die rol was ik ook de stimulator van de marktonderzoeken, een vragenlijst die we rondstuurden naar de leden en waarbij we hen vertrouwelijke cijfers vroegen over hun omzet, hun belangrijkste producten en productgroepen, enzovoort. De grote markttendensen die hieruit kwamen, werden in het magazine gepubliceerd.

Die marktonderzoeken waren een hele opgave, ik ben trots dat we hierin geslaagd zijn.”

Wat zal je bijblijven na al die jaren?

Tony Maskens: “De vooruitgang van de technologie en van de markt, die heb ik van dichtbij kunnen meemaken. In 1968 waren sommige producten nog zeer vooruitstrevend terwijl ze een decennia later basisproducten waren. De automatisering heeft in al die jaren een enorme vlucht genomen. Nu worden de technologieën met elkaar verbonden, is er de verkoop via het internet, enzovoort.”

Wat deed je na 2002?

Tony Maskens: “In 1991 werd ik benoemd tot handelsrechter op de rechtbank van Brussel, gespecialiseerd in handelsonderzoek.

Ik heb deze activiteit uitgeoefend tot 2013 en heb meer dan 800 dossiers van bedrijven bestudeerd.”

Wat is je mening over de nakende fusie tussen FIMOP en Belgitrans?

Tony Maskens: “De fusie is een goed idee. Hun technieken zijn complementair en vormen het hart van artificiële intelligentie van machines. Performante elektro-mechanica is nodig. Bovendien zal de nieuwe gefuseerde vereniging een zwaarder gewicht vormen tegenover Agoria. Een mooi detail: Ik stond mee aan de wieg van de samenwerking tussen FIMOP en Belgitrans, ergens rond 1995. Dat is ongeveer 20 jaar geleden.”

Een

stukje

geschiedenis

Het eerste nummer van Automation Magazine verscheen op 1 mei 1970, toen nog onder de naam Hydropneuma. Het eerste ‘woordje van de voorzitter van FIMOP’ werd getekend door S.Willers. De verantwoordelijk uitgever van het eerste nummer was de heer Vanhuysse van Danfoss Hydraulics.

Het tijdschrift wordt in de late jaren zeventig een 24-paginakatern van ‘Technisch Management’. Vanaf 1982 wordt Hydropneuma opnieuw een apart tijdschrift van 32 pagina’s en wordt het uitgegeven door Technipress. De realisator is Raoul Hubert die dit blijft doen tot eind 2001. De bekende blauwe kleur wordt in 1990 lichtgeel.

In 2002 wordt ‘Automation’ toegevoegd.

Hydropneuma blijft, weliswaar in kleinere letters, op de voorpagina behouden. De naamsverandering werd ingevoerd om de twee verenigingen FIMOP en Belgitrans samen te brengen. Vanaf eind 2006 wordt CxO Europe, het team van Dirk Vermant, de realisator van het huidige Automation Magazine. Momenteel wordt hard gewerkt aan een restyling van het magazine. Het resultaat kunt u zien in het septembernummer. Vanaf dat nummer is de realisatie is handen van Magenta Uitgeverij.

200 - JUNI 2015 - P 15

AUTOMATION MAGAZINE 200

Onze lezers over Automation Magazine

Automation Magazine 1970-2015: de referentie in industriële automatisering In mei 1970 werd het eerste Automation Magazine gepubliceerd, toen nog onder de naam Hydropneuma. Nu 45 later jaar leest u nummer 200. De redactie peilde de mening over dit magazine bij lezers, redactieleden en adverteerders.

Pieter Defreyne Onderzoeksmedewerker elektromechanica UGent Campus Kortrijk “Automation Magazine ligt hier op de campus en wordt vaak gelezen. Het heeft een herkenbare look en een vlotte schrijfstijl,” zegt Pieter Defreyne, onderzoeksmedewerker elektromechanica van de UGent. Zijn vakgroep publiceerde in het verleden in het magazine artikels omtrent de energie-efficiëntie van aandrijvingen. “Zelf ben ik geen grote lezer, eerder een ‘doorbladeraar’. Ik merk dat het inhoudelijk niveau de afgelopen jaren is gestegen, dit wordt ook beaamd door mijn collega’s.

De verbreding van het magazine naar industriële automatisering vind ik een goede zaak, al moet het tijdschrift erover waken geen veelvoud van marktgerichte artikels, vaak geschreven door de fabrikant, op te nemen. In dat opzicht wil ik pleiten voor meer technische stukken, geschreven door medewerkers van universiteiten, hoge scholen en kennisinstellingen. Vanuit onze campus onderzoeken we bijvoorbeeld de energienormering van ventilatoraandrijvingen, de evolutie van aandrijvingsnormeringen en de nieuwe IE4 en IE5 motortechnologieën. Dit lijken me interessante onderwerpen voor een volgend magazine!”

Steven Lierman Automation Engineer Actemium “Ik ben nog niet zo lang werkzaam als Automation Engineer. Ik vind het goed dat dit magazine op een informatieve manier de lezer op de hoogte houdt van de nieuwe technologieën en hoe deze worden toegepast in het veld. De gebruikte taal is verstaanbaar en niet enkel bedoeld voor mensen uit de industriële auto-

Mei 1970

P 16 - 200 - JUNI 2015

-

December 1973

matisering, maar ook voor de geïnteresseerde leek. Informatief en leerzaam, zo zou ik het omschrijven. Sommige onderwerpen worden dieper uitgespit, wat voor mij als beginnende, leergierige ingenieur ideaal is. Verder is het een mooi uitgegeven ‘boekje’ dat ook na verschijning nog altijd zijn nut kan bewijzen. Het blijft relevant en heeft verzamelwaarde.”

Guy Vandam Business Manager Mechatronics SKF “Automation Magazine levert een goede mix van interviews, nieuwigheden en case studies. Ik lees meer en meer artikels over mechatronica en zie advertenties in dit domein. Dit lijkt mij belangrijk om het blad inhoudelijk verder uit te bouwen. Als het magazine naast de ‘hydropneuma’ industrie ook de kaart trekt van de mechatronica en de daarbijbehorende mechanische en elektrische componenten, dan spreekt het blad een ruimer publiek aan. Voorts vind ik dat de coverstory nog meer kan benadrukt worden. En waarom niet één keer per jaar een alfabetische lijst vermelden van spelers binnen een bepaalde productgroep?”

Georges Puissant Trouwe lezer Georges Puissant is een trouwe lezer van het magazine vanaf het prille begin, ook vanuit zijn verleden als algemeen directeur van Omron Electronics. “Dit blad heeft een duidelijk gezicht en is herkenbaar.” Toch ziet Georges verbeterpunten. “Een restyling is nodig want layouttechnisch kan het meer aan de hedendaagse normen worden aangepast. Inhoudelijk mogen er best wat meer wetenschappelijke artikelen komen. Ik denk dat medewerkers en studenten van technische richtingen van onderzoeksinstellingen hier voor kunnen zorgen. Ik sta overigens ronduit achter de plannen van Automation Magazine om verder te verbreden in het domein van industriële automatisering. Verder ben ik zeer te spreken over het kennisplatform dat nu via de digitale weg wordt

September 1977

-

November 1978

AUTOMATION MAGAZINE 200

ontwikkeld. Ik zie een fijne toekomst voor Automation Magazine weggelegd.”

Robert Paternoster Ex-voorzitter Belgitrans en ex-redactielid “Automation Magazine is na de samenwerking met Belgitrans verder kunnen uitgroeien tot een volwaardig industrieel magazine, omdat we het volledige domein van de aandrijftechnieken kunnen belichten. Ik heb het magazine altijd beschouwd als een ‘drager van de bewustwording van technologie’ want als gedrukt magazine heeft het een duurzame waarde. Veel redactiewerk gebeurt vrijwillig. Als je weet dat de redactievergaderingen om 7 uur ’s ochtends plaatsvinden, kan je hiervoor alleen maar bewondering hebben.”

Roger Stas Redactielid Redactielid Roger Stas is vanaf 1972, meer bepaald vanaf nummer 9, betrokken bij Automation Magazine. “Aanvankelijk als redactielid – ik ben industrieel ingenieur - later als lid van Raad van Bestuur van FIMOP en nog later als verantwoordelijk uitgever van het blad. Aanvankelijk gebeurde de layout op basis van handgemaakt tekenschetsen die naar de drukker gingen. Na verloop van tijd hebben we een professioneel layoutbureau ingeschakeld. In de loop der jaren hebben we het blad ook enkele keren vernieuwd en in een nieuw jasje gestoken. Ik denk dat het nu tijd is voor een nieuwe ronde. Het tijdschrift heeft woelige jaren gekend kende ook enkele financieel moeilijke jaren. In de jaren ’70 was de situatie zo penibel dat het blad als een insert bij een ander magazine, Technisch Management, werd uitgegeven. Raoul Hubert was jarenlang de drijvende kracht achter het blad,” aldus Roger die nog steeds enthousiast meewerkt aan de realisatie van Automation Magazine. Hij neemt onder meer de controle van Franstalige teksten voor zijn rekening.

Februari 1993

-

Maart 2004

René Decleer Redactielid en ex-voorzitter FIMOP “Mijn ‘relatie’ met Automation Magazine begon toen Raoul Hubert de ‘touwtjes’ in handen nam. Ik schreef toen al voor NUTIinfo, Technivisie, Aandrijftechniek (NL), Technisch Management en Industrial Systems. Op een bepaald moment kreeg hij een artikel onder ogen van Industrial Systems, echter niemand kende de naam van de schrijver: Aimé Lingier. Dat was toen mijn pseudoniem. Vanaf dan vroeg Raoul me regelmatig om een artikel te schrijven voor Hydropneuma, omdat er een nood was aan redactionele input.”

Gunther van Duyse Managing director Wieland “Automation Magazine geeft een duidelijk overzicht van wat er leeft binnen de automatiseringbranche. Niet enkel via ‘gesponsorde’ content maar ook aan de hand van uitgewerkte praktijkcases. Het is prettig leesbaar met een goede kleurbalans. Ondanks de digitale toevloed van info, lees ik nog altijd graag een gedrukt magazine! Als we zelf een advertentie plaatsen loopt de samenwerking met het Automation team vlot en worden gemaakte afspraken nageleefd.”

Maart 2015

200 - JUNI 2015 - P 17

Onverslaanbaar in efficiëntie:

DE VARIABELE SPEED STARTER

Een nieuwe productcategorie!

Proficiat Automation, met deze 200ste editie!

Scan de QR code om de productvideo te bekijken

www.eaton.eu/de1

PowerXL™ DE1 – De meest eenvoudige manier van snelheidsregeling.

Net zo eenvoudig als een motorstarter • Direct uit de verpakking te gebruiken zonder te parametriseren.

• Trip-Free-Design garandeert een maximale machinebeschikbaarheid.

• Net zo eenvoudig te installeren en gebruiken als een motorstarter.

• Geen kennis of engineerings vaardigheden voor frequentieregelaars benodigd.

Net zo variabel als een variabele frequentieregelaar • Variabele motorsnelheden voor verbeterde energie efficiëntie.

• Optioneel te configureren met de parametrisatie module.

• Optioneel uit te voeren met SmartWire-DT communicatie.

Voor meer informatie bezoek www.eaton.eu/de1

www.eaton.be P 18 - 200 - JUNI 2015

ACTUALITEIT

Een meer transparant beheer van matrijzen Matrijzen van spuitgietmachines zijn onderhevig aan slijtage en moeten daarom regelmatig worden onderhouden. De frequentie van de inspectie is vaak afhankelijk van de ervaring van individuele medewerkers, dan wel van handgeschreven notities, die echter niet voor iedereen toegankelijk zijn.

Daarom worden, in veel gevallen, onderhoud en inspecties vaak alleen uitgevoerd als de geproduceerde componenten niet meer aan de vereiste specificaties voldoen, of als de matrijs niet meer goed werkt. Dit resulteert in ongeplande onderbrekingen die veel tijd en geld kosten. Mold ID van Balluff kan hier uitkomst bieden.

Het ondersteunt toestandsafhankelijk onderhoud en zorgt voor meer duidelijkheid bij de matrijsbehandeling. Door middel van industriële RFID, maakt Mold ID het gebruik van spuitgietmatrijzen traceerbaar en zorgt het voor optimale benutting ervan. Het beste deel: Mold ID wordt ondersteund door een autonoom systeem dat overal en op elk moment op alle machines kan worden ingebouwd, zonder hulp van de fabrikant en zonder de besturing te hoeven aanpassen.

RFID informatiedrager Behalve de matrijsidentiteit, zorgt een robuuste RFID informatiedrager op elke matrijs voor het contactloos vastleggen in een niet-vluchtig geheugen van de shots count en van verschillende matrijsspecifieke parameters. Deze gegevens kunnen op elk moment worden opgeroepen via een smartphone of een mobiele RFID-lezer (bijvoorbeeld voor een audit). Een aangesloten inductieve of optische sensor, gemonteerd op een geschikte plaats op de machine, dient als shot counter. Beide zorgen er niet alleen voor dat toewijzing van de matrijzen eenduidig is, maar ze retourneren tevens de objectendatabase ten behoeve van toestandsafhankelijk onderhoud. Dit verlengt de levensduur en verbetert de betrouwbaarheid tijdens bedrijf, terwijl ook de productiviteit van de systemen wordt verhoogd en de efficiency wordt verbeterd.

voor ‘Waarschuwing’ of ‘Onderhoud nodig’ kunnen voor elke matrijs apart worden gedefinieerd. De SmartLight toont de status zodanig, dat deze vanaf een grote afstand zichtbaar is en, belangrijker nog, eenduidig. Het beste deel: Alle Mold ID-systemen kunnen door middel van LAN, Wi-Fi of Powerline worden aangesloten op het besturingsniveau, een ERP-systeem of een MES-systeem via webservices. Het resultaat is overal toegang tot alle data en processen. Zo vormt Mold ID een duidelijk en praktisch voorbeeld hoe Industrie 4.0 gemakkelijk zijn weg vindt in de productie.

Elektronische kleppen met hoge stroomsnelheid

SmartLight De SmartLight levert direct feedback over de huidige status van de matrijs aan de operators van de machine. De grenswaarden

De Clippard Minimatic® DV-elektronische kleppen zijn met precisie gebouwde regelkleppen 2/2 & 3/2, op basis van een gepatenteerd klepprincipe. Het krachtige DV-assortiment werd ontworpen als de volgende generatie van de bekende en vertrouwde originele EV-lijn van Clippard ‘Mouse’ kleppen. Met een levenscyclus van meer dan een miljard cycli, een stevig en compact design en extreem hoge stroomsnelheden zijn deze kleppen voor tal van toepassingen in verschillende industrieën geschikt. Er zijn verschillende voltages, connector- en bevestigingsopties verkrijgbaar. www.clippard.eu

De Mold ID van Balluff ondersteunt toestandsafhankelijk onderhoud en zorgt voor meer duidelijkheid bij de matrijsbehandeling.

200 - JUNI 2015 - P 19

Laat uw gebruikte smeerolie ophalen door een geregistreerd inzamelaar en alles loopt gesmeerd.

EÊn druppel gebruikte olie kan maar liefst 1000 liter water vervuilen. Mede daarom bent u als professionele oliegebruiker verplicht uw gebruikte olie te laten ophalen door een geregistreerd inzamelaar. Let er evenwel op dat dit correct gebeurt. Immers: alleen als uw olie volgens de door OVAM, het BEL of OWD voorgeschreven procedure is opgehaald, kan deze op een milieuvriendelijke manier worden gerecycleerd. Meng uw olie bijvoorbeeld niet met andere afvalstoffen, want dat maakt recyclage een heel stuk moeilijker. Uw gebruikte olie laten ophalen is ook goed voor uw portemonnee. Voor kleine hoeveelheden hebt u namelijk onder bepaalde voorwaarden recht op een forfaitaire vergoeding. Zo lopen de zaken pas echt gesmeerd ‌

EERST SMEREN, DAN RECYCLEREN De gehomologeerde Valorlub inzamelaars vindt u op www.valorlub.be Valorlub is een initiatief van het bedrijfsleven met de steun van de drie gewesten.

Sinds vorig jaar onderzochten de individuele raden van bestuur de voor- en nadelen van een nauwere samenwerking of fusie. Ze kwamen tot een gezamenlijke wens om te fusioneren tot één vzw. Dit werd voorgelegd op de respectieve algemene ledenvergaderingen van FIMOP en Belgitrans.

ACTUALITEIT

FIMOP en Belgitrans willen fusioneren Reeds geruime tijd werken FIMOP en Belgitrans samen voor bepaalde projecten. Denken we aan de tweejaarlijkse vakbeurs Indumation, het tijdschrift Automation Magazine en automationmagazine.be, het kennisplatform met webportaalsite. Beide verenigingen gaan unaniem akkoord om fusiegesprekken te starten.

Vervolgens werd ingegaan op de voorbije Indumation beurs: met bijna 6.000 bezoekers en 183 exposanten was dit 3-daags event een succes. Aandachtspunten waren de plaats van de gezamenlijke groepsstand (FIMOP-Belgitrans), het aantal bezoekers voor de hydrauliekstanden en de openingsuren op de derde dag.

De opkomst van het concept mechatronica en het vervagen van de grenzen tussen de verschillende aandrijftechnologieën onderling heeft ervoor gezorgd dat er een overlapping is tussen de leden en potentiële leden van zowel FIMOP als Belgitrans,” zegt FIMOP-voorzitter Yves Meulenijzer. “De verruimingsoperatie die binnen FIMOP al enkele jaren aan de gang is, heeft bovendien aangetoond dat een loutere scheiding op basis van technologie (pneumatiek, hydrauliek of elektromechanische aandrijving) geïnteresseerde bedrijven voor een moeilijke keuze plaatst. Sommige bedrijven zijn lid van de beide verenigingen, andere houden de boot af omdat ze niet willen kiezen, nog andere laken de versnippering. Een fusie tussen FIMOP en Belgitrans leek dan ook een voor de hand liggend gevolg.”

Daarna stelde Jean-Charles Verwaest van Magenta Uitgeverij de gloednieuwe website www.automation-magazine.be met portaalsite voor. Magenta Uitgeverij wordt vanaf het komende nummer in september ook de nieuwe realisator van Automation Magazine.

Belangrijk ten slotte was de stemming omtrent de al dan niet fusie met Belgitrans. Alle FIMOP-leden gingen unaniem akkoord om fusiegesprekken te starten.

Algemene ledenvergadering Belgitrans

De fusie heeft tot doel: 1. Efficiënte inzet van de resources 2. Grotere slagkracht en positie als gesprekspartner tegenover andere stakeholders in de sector 3. Alle technologieën binnen aandrijftechniek onder één dak 4. Marktstatistiek 5. Sterk netwerk 6. Dynamische technologiegroepen 7. Potentiële leden overtuigen 8. Kennisdeling & promotie van de technologieën “De ledenbedrijven kunnen participeren aan één of meerdere nog op te richten technologiegroepen (pneumatiek, hydrauliek, lineaire aandrijving, transmissie, enz. ), die op hun beurt rapporteren aan de raad van bestuur. De komende maanden zal een gemeenschappelijke projectgroep zich buigen over de verschillende facetten die gepaard gaan met een fusie. Tevens dienen we op zoek te gaan naar een nieuwe naam voor de fusievereniging.”

Algemene ledenvergadering FIMOP Voorafgaand aan de algemene ledenvergadering van FIMOP stond een bedrijfsbezoek aan DAF Trucks in Oevel op het programma (zie p. 41.). Tijdens de ledenvergadering werd na het overlopen van de financiële cijfers van 2014 en de prognoses voor 2015 een nieuw lid voorgesteld: Vansichen Lineairtechniek uit Hasselt is sinds 1993 actief in de lineairtechniek.

Belgitrans hield een jaarvergadering op het domein van het kasteel Gravenhof in Dworp. Na een sportieve intro (initiatie schermen) was het tijd voor het ‘serieuzere’ werk. Uit een rondvraag bij de Belgitrans-bedrijven blijkt dat het laatste kwartaal de economische activiteit in de sector lichtjes aantrekt en er vertrouwen is voor de toekomst. Toch is geen van de bedrijven actief nieuwe werknemers aan het rekruteren.

Belgitrans heeft inmiddels een vernieuwde website met een uitgebreide productengids. De leden keurden de jaarrekening unaniem goed en daarna vroeg voorzitter Geert Heyvaert (MGH) of hij van de vergadering een mandaat kreeg om met FIMOP te praten over een mogelijke fusie. Ook dit voorstel is unaniem aanvaard. In november wordt het resultaat van de gesprekken voorgelegd aan de algemene vergadering van Belgitrans.

200 - JUNI 2015 - P 21

CETOP is het Europese Comité voor hydraulische en pneumatische aandrijvingen (afkorting van Comité Européen des Transmissions Oléohydrauliques et Pneumatiques). FIMOP-voorzitter Yves Meulenijzer en Jean-Francois Desmet, lid van FIMOPcommissie opleiding, gaven present op de jaarlijkse Algemene vergadering in Polen.

ACTUALITEIT

Inspirerende ledenvergadering van CETOP Op uitnodiging van de Poolse vakorganisatie Corporation, vond de jaarlijkse algemene ledenvergadering van 11 en 12 juni plaats in de bruisende Poolse universiteit stad Wroclaw. In de agenda stonden onder meer deze onderwerpen: de richtlijnen voor opleidingsinstituten, het CETOP lobbywerk en de vernieuwde website.

CETOP is de overkoepelende Europese organisatie voor de nationale hydrauliek- en pneumatiekverenigingen in Europa. CETOP biedt de aangesloten verenigingen en bedrijven ondersteuning bij economische, educatieve en technische vraagstukken. De nauwe samenwerking en kennisdeling onder de Europese collega’s is daarbij één van de troeven.

FIMOP, met name Festo en SMC Pneumatics, bekijken of ze deze aanbevelingen in hun eigen trainingsinstituut kunnen toepassen.”

Krachtlijnen

Nieuwe website – www.cetop.org

“Op dit moment zijn er drie krachtlijnen waarrond wordt gewerkt,” zegt Yves Meulenijzer. “Ten eerste zijn er de opleidingen over pneumatiek en hydraulica. Ten tweede zijn er de technische normen. Een derde krachtlijn is het lobbywerk naar de Europese Gemeenschap.

CETOP is wat dat laatste betreft de technische autoriteit voor Fluid Power in Europa. Er is momenteel nogal wat beroering in Frankrijk omtrent de omzetting van een nieuwe Europese regelgeving die subsidies toekent aan bedrijven die investeren in energiebesparende technologieën. De Franse interpretatie ervan dreigt , zonder enig voorbehoud, de hydraulische installaties te viseren ten voordele van elektromechanische uitrustingen. CETOP zal in dat opzicht via de Europese commissie in Brussel, lobbyen voor een positieve en duurzame berichtgeving rond de hydraulische technologie.”

Naast de landelijke aangesloten vakverenigingen,vind je er onder andere ook Europese toeleveranciers van hydraulische en pneumatische componenten. Thema’s zoals opleidingen, certificatie en technische normering vinden er hun weg naar de geïnteresseerden.

“Tijdens de vergadering werd ook het definitieve ontwerp voorgesteld van het vernieuwde boek met aanbevelingen voor instituten die hydraulica-opleidingen geven. FIMOP gaat nu op zoek naar trainingsinstituten die conform deze aanbevelingen, opleidingen kunnen organiseren, zodat ook Belgische instituten gecertifieerd kunnen worden. Ook voor opleidingen rond pneumatiek wordt momenteel gewerkt aan een nieuw handboek. Alvast twee leden van

Vooruitstrevend technologisch onderzoek in Polen De CETOP leden maakten in Wroclaw kennis met het vooruitstrevend technologisch onderzoek dat in de lokale universiteit wordt verricht. “Het indrukwekkend arsenaal van geavanceerde gereedschapsmachines rond additive manufacturing en robots staat in schril contrast met de uitrusting die we in onze eigen universiteiten aantreffen. Polen is reeds enige tijd de stukwerkfabriek van Europa.

Het land doet er alles aan om dit zo te houden,” vertelt Yves Meulenijzer. Ook op het vlak van innovatieve toepassingen van fluid power blijven ze niet achter. Zo werd onder meer een pneumatisch aangedreven racekart voorgesteld.

In juni 2016 zal de algemene ledenvergadering gehost worden door FIMOP in België.

Op uitnodiging van de Poolse vakorganisatie Corporation waren de nationale vakverenigingen te gast op de algemene ledenvergadering van CETOP. 200 - JUNI 2015 - P 23

NORGREN SAFETY VALVES CROSS MONITORES SAFETY VALVES to Easy retrofit on s ne hi ac m existing

YOU CAN SEE OUR THINkING

THE NORGREN SAFETY VALVES ARE XSZ PRESS VALVES MODIFIED FOR WIDER USE IN INDUSTRIAL AUTOMATION APPLICATION. THEY CONTAIN PROVEN TECHNOLOGY USED FOR 30 YEARS

ENGINEERING ADVANTAGE

ecNo additiional el g in or tronic monit

e Cat.4

E CAT. 4 (CERTIFIED bY DGUV) EXCELLENT b10 VALUES “CROSS-OVER” FUNCTION WITH THE PNEUMATIC PILOT SYSTEM 2 COILS AND 2 VALVE SEATS WITH A SINGLE PNEUMATIC OUTPUT

See more of our thinking and the advantages it delivers Call +32 (0) 2-333 44 11 or email belgium@imi-precision.com www.imi-precision.com

Horizontale integratie

Verticale integratie

99% Installatiebeschikbaarheid lla lati ti

Levenscyclusintegratie

30% Engineeringtijd

15% Onderhoudskosten

Integrated Drive Systems

Verander van perspectief – en ontdek meer mogelijkheden.

Drievoudige integratie voor hogere efficiëntie, betrouwbaarheid en productiviteit Een totaaloplossing voor al uw aandrijvingen, die zorgt voor een hogere productiviteit, efficiëntie en betrouwbaarheid? ‘Siemens Integrated Drive Systems’ unieke drievoudige integratie zorgt ervoor dat alle componenten optimaal op elkaar afgestemd zijn, in om het even welke aandrijftrein of automatiseringsomgeving, en garandeert topprestaties gedurende de hele levenscyclus.

Zo beschikt u met basiscomponenten en middelen in een mum van tijd over een innovatief en performant aandrijfsysteem. En dat alles via één gespecialiseerd aanspreekpunt.

Uw voordeel? Lagere energiekosten, snellere time-to-market en hogere rendabiliteit.

siemens.be/ids IDS_ad 130x185.indd 1

P 24 - 200 - JUNI 2015

7/01/15 13:35

Siemens en Vermeire-Belting breiden hun samenwerking uit naar Simotics laagspanningsmotoren uit om aan de stijgende marktverwachtingen naar hoogkwalitatieve en efficiënte laagspanningsmotoren met korte levertermijnen tegemoet te komen.

ACTUALITEIT

Vermeire-Belting wordt Siemens Simotics Distribution Partner In navolging van de in 2014 ontstane samenwerking tussen de Siemens-divisie Process Industries and Drives en Vermeire Motion (business unit van Vermeire-Belting,) bundelen Siemens en Vermeire-Belting andermaal hun krachten. Vermeire-Belting wordt Siemens Simotics Distribution Partner.

Vermeire Belting beschikt over een voor de sector nooit geziene en aanzienlijke voorraad van Siemens Simotics laagspanningsmotoren (tot 250Kw in de IE3-versie). De reeks van Siemens laagspanningsmotoren is een van de meest uitgebreide gamma’s op de markt. Dankzij de vele opties en de goede kwaliteit bieden ze constructeurs en eindgebruikers een optimale configuratie en motorisering. De hele reeks wordt in Europa geproduceerd, met korte levertermijnen voor zowat elke mogelijke configuratie.

Door gebruik te maken van de Siemens Sinasave web-tool kunnen de energiebesparingen en de afschrijvingstermijnen voor dergelijke hoogkwalitatieve, efficiënte motoren eenvoudig worden berekend.

Vanuit de opslagplaatsen in Verviers en Wondelgem kunnen Vermeire-Belting en Siemens de klanten efficiënt beleveren. De dienst na verkoop voor Simotics laagspanningsmotoren blijft verzekerd door de reeds bestaande lokale Siemens erkende servicecentra AMR en Motoren Françoys. De interventie- en herstellingstermijnen van de betreffende apparatuur worden hierdoor ingekort, met een hogere efficiëntie op alle niveaus als gevolg.

Experts in de volledige aandrijfketen

ge expertise in de volledige aandrijfketen. Naast hun kennis van laagspanningsmotoren etaleren ze ook de nodige competentie omtrent aandrijfriemen, overbrenging- en transportkettingen, verbindingssystemen en lineaire technieken. Voor de eerstelijnssupport bij opstart en indienstname van de Siemens-servomotoren, -drives en -controllers, kunnen klanten een beroep doen op de application engineers van Siemens en Vermeire Motion.

Integrated Drive Systems (IDS) Vermeire Motion en Siemens Industrie Drive Technologies bundelden reeds vorig jaar hun krachten en lanceerden voor de Belgische markt een totaaloplossing voor de volledige aandrijftrein van motion control toepassingen. Het Siemens Integrated Drive Systems concept verenigt de verschillende aandrijfcomponenten en de engineeringfases (mechanisch en elektrisch) en kan zo de volledige aandrijftrein realiseren. Bovendien is de ontwerptijd een stuk korter omdat alle componenten op elkaar afgestemd zijn. Ook de levenscyclusintegratie is een belangrijk aspect van IDS. Software en service zijn hierbij doorheen de volledige levenscyclus van het aandrijfsysteem beschikbaar.

Vermeire-Belting en Siemens Vermeire-Belting is de Belgische leverancier van mechanische en elektrische aandrijving componenten voor de industrie en de mechanische constructie. Ruim 80 medewerkers zijn actief in de vestigingen van Verviers, Gent, Luxemburg en Comines (Frankrijk).

Siemens AG is een technologische wereldspeler die reeds meer dan 165 jaar actief is in meer dan 200 landen met een focus op domeinen zoals elektrificatie, automatisering en digitalisering.

Deze versterkte samenwerking heeft eveneens tot doel om een groter team van experts te creëren, dat rechtstreeks in contact zal staan met de klanten. De verkoopteams beschikken over de nodi-

Het gamma Siemens laagspanningsmotoren is één van de meest uitgebreide op de markt.

Roland en Benoît Vermeire, zaakvoerders Vermeire-Belting

200 - JUNI 2015 - P 25

WEBSITE

AUTOMATION-MAGAZINE.BE WORDT KENNISPLATFORM VOOR INDUSTRIE U leest nummer 200 van Automation Magazine. In een tijd die gekenmerkt wordt door snel op elkaar volgende veranderingen, is dat voor een vaktijdschrift een mooie prestatie. Het magazine is sinds kort met www.automation-magazine.be ook gedigitaliseerd. Deze nieuwe website wordt uitgebouwd tot een kennis-, informatie- en contactplatform voor techniek.

Industrie 4.0 – een begrip dat uit Duitsland is overgewaaid – slaat op de fabriek van de toekomst die werkt via het zogenaamde ‘Internet of Things.’ Producten hebben een IP-adres en staan met elkaar en met het web in verbinding. Ze worden ‘slim’ en zijn van op afstand te besturen. Van kantoor gaat het internet nu naar de fabriek.

John Chambers, de CEO van netwerkspecialist Cisco, was tijdens de jaarlijkse Cisco-klantenconferentie in San Diego heel duidelijk: ‘Veertig procent van de bedrijven zal er over tien jaar jammer genoeg niet meer zijn. De bedrijven die technologie omarmen, zullen overleven.’ Start-ups zullen volgens Chambers alle soorten business van vandaag overhoop halen met nieuwe bedrijfsmodellen. Gaande van taxi’s (Uber) en hotels (Airbnb) tot banken (Prosper) en retailwinkels (Amazon).

Met elkaar in verbinding staan, is telkens het sleutelwoord. Daarom omarmen ook FIMOP en Belgitrans die technologische (r)evolutie en digitaliseren ze Automation Magazine. De nieuwe website www.automation-magazine.be is een open digitaal platform voor alle betrokkenen uit de industriële sector. De website heeft vier ambitieuze doelen: relevante nieuwsgaring, het voorstellen van bedrijven en producten, kennisdeling via een open Forum over techniek, en het inventariseren van technische informatie.

Dit forum heeft 4 doelen:

“De digitale wereld verandert ons leven”, aldus John Chambers.

Niet alleen in de persoonlijke sfeer, maar ook op de werkvloer.

1. Geen infobesitas, maar relevant nieuws De nieuwe tweetalige website (N-F) zal de printversie van Automation Magazine aanvullen en focussen op actueel nieuws en kennisoverdracht. Iedereen wordt dagelijks overspoeld met nieuws en berichten en het is een hele opgave om uit die onophoudelijke ‘infobesitas’-stroom zelf de voor u relevante berichten te filteren.

Op de nieuwe website verschijnt daarom uitsluitend dagelijks nieuws uit de industrie en de wereld van de techniek, alsook nieuws van de leden van FIMOP en Belgitrans.

2. Het voorstellen van bedrijven en producten FIMOP en Belgitrans zijn een netwerkplatform voor hun leden en willen dit ook zijn in de digitale wereld. Net nu Roularta gestopt is met het vakblad Industrie Technisch Management (ITM) en de website industrie.be is afgesloten, is het meer dan ooit nodig dat bedrijven uit de sector zichzelf en hun producten kunnen voorstellen.

Bedrijven uit de industrie kunnen gratis hun persberichten en nieuwtjes kwijt op automation-magazine.be. Alleen als het gaat over specifieke productlanceringen – en je dus van een puur commercieel bericht kan spreken – wordt er voor de publicatie een kleine vergoeding gevraagd. Voorts kunnen bedrijven zich voorstellen via een profielpagina, dossiers en white-papers insturen, er zijn instructievideo’s, opinies en er is op de website plaats voor opleidingen en een agenda.

Het team achter de nieuwe website: Journalist Alfons Calders, FIMOP-voorzitter Yves Meulenijzer en Jean-Charles Verwaest (Magenta Uitgeverij).

P 26 - 200 - JUNI 2015

3. Een open forum over techniek De jonge generatie zoekt op het internet een antwoord op hun technische vragen. We leven in een ‘sharing economy’, waar kennis wordt gedeeld. Automation-magazine.be wil hiervoor het in-

WEBSITE

De startpagina van het Forum met zes deelgebieden.

de hoogte van wat er op technisch vakgebied gebeurt. Via een Wikitech wordt al deze technische informatie alfabetisch geïnventariseerd.

Oproep: Automation Magazine zoekt door techniek gepassioneerde moderatoren voor dit forum.

strument bij uitstek zijn. Naar analogie met het begrip Industrie 4.0 wil de nieuwe site via een Forum een technisch kennisplatform zijn dat door alle gebruikers wordt gevoed.

Zo wordt het internet gebruikt om met elkaar in verbinding te komen rond het thema techniek. Via het Forum kunnen alle geïnteresseerden met elkaar communiceren over techniek. In Duitsland bestaat dit al succesvol bij de website Industry Arena, met meer dan 380.000 aangesloten leden.

Deze ‘Automation Community’ wordt gegroepeerd rond een aantal topics. Alle technische vragen en antwoorden worden ingedeeld in zes thema’s: hydraulica, pneumatica, elektrische aandrijving, mechanische aandrijving, motion control, en meet- en regeltechniek.

Automation-magazine.be staat open voor alle betrokkenen uit de industrie. Er wordt dan ook volop gebouwd aan een eigen netwerk van deelnemers, experts, contentpartners en sponsors. Automation Magazine zoekt daarom technische profielen, ingenieurs, fabrikanten, leveranciers, eindgebruikers en iedereen met een passie voor techniek om kennis te delen.

Met deze vier streefdoelen wil de nieuwe website dé referentie worden voor alle informatie over techniek, industrie, industriële automatisatie en aandrijftechniek. Al uw nieuws en persberichten zijn gratis welkom op het adres: redactie@automation-magazine.be.

Geïnteresseerden kunnen zich op het Forum gratis en eenvoudig aanmelden op drie manieren. Via de registreren-knop en het invullen van enkele info-velden, via hun Facebook-profiel of via hun LinkedIn-profiel. Je wachtwoord kan je dan gebruiken om telkens in te loggen om de activiteiten op het Forum te volgen.

4. Inventariseren van technische informatie De nieuwe website wil kennis verzamelen die nuttig is voor alle betrokkenen uit de industriële wereld. Zo blijft iedereen op

Via Wikitech wordt alle informatie over techniek geïnventariseerd.

200 - JUNI 2015 - P 27

P 28 - 200 - JUNI 2015

TOEPASSING

Gewichtheffen in 10 stappen

Wanneer het woord ‘machineveiligheid’ valt, denken mensen vaak alleen aan fabrieken. De Europese Machinerichtlijn heeft echter ook betrekking op zware apparatuur. Basculebruggen moeten veilig enkele honderden ton kunnen verplaatsen. De nieuwe brug over de IJssel in de Nederlandse provincie Zuid-Holland is een van eerste basculebruggen in Europa met een hydraulisch systeem volgens de bepalingen van de Machinerichtlijn.

Naast normen voor de veilige bouw van beweegbare bruggen heeft Nederland ook nationale normen voor hydraulische systemen bij weg- en waterbouw vastgesteld. Specifieke bepalingen over de functionele veiligheid van hydraulische aandrijfsystemen bij basculebruggen werden daarentegen niet vastgesteld. En tot nu toe hebben de meeste aannemers slechts beperkte ervaring met het veilig ontwerpen en implementeren van projecten op basis van de Machinerichtlijn.

Implementatie volgens de normen Om ervoor te zorgen dat het veiligheidsconcept van het aandrijfsysteem voor de Hollandse IJsselbrug volledig in lijn is met de normen en omdat het volledige hydraulische systeem werd uitbesteed, stapte de aannemer naar Bosch Rexroth. De experts voor machineveiligheid bij Rexroth hebben ervaring met op maat gemaakte hydraulische systemen voor grote projecten, zoals de Tower Bridge in Londen. Bovendien beschikken ze ook over het nodige gereedschap. “In nauwe samenwerking met de klant zochten we naar oplossingen op basis van de oorspronkelijke risicoanalyse,” herinnert zich Wouter Leusden, application engineer en veiligheidsspecialist bij Bosch Rexroth. Het Rexroth-systeem dat bekend is als ‘10 Steps to Performance Level’ verdeelde de

complexe opdracht in ‘pakketten’ die gemakkelijk konden worden aangepakt – vanaf de risicobeoordeling tot de verificatie en validering.

Deze 10 stappen zijn: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Risicobeoordeling volgens ISO 14121 Identificeren van veiligheidsfuncties Bepalen van het vereiste Performance Level Kiezen van de systeemstructuur Modelleren van het besturingsschema Selecteren van de geschikte componenten Evalueren van de bewaking van de besturing Evalueren van de robuustheid van de besturing Controleren van veiligheidsprincipes en software-eisen Verificatie en validatie van het gerealiseerde Performance Level

Zorgvuldig gemonitord gewicht Als de basculebrug wordt geopend, moet het krachtige hydraulische systeem het tegengewicht van ongeveer 750 ton verplaatsen. Om dit gewicht op een veilige en betrouwbare manier te kunnen verplaatsen, maakt het systeem gebruik van redundante componenten waarvan de bewegingen worden gemonitord. Als tijdens het neerlaten van de twee overspanningen een geanticipeerde vertraging niet plaatsvindt, zetten de cilinders de beweging veilig stop. De overspanningen worden daarna hydraulisch vergrendeld. Bij een overdreven snelheid sluiten de hydraulische ventielen onmiddellijk en wordt het systeem in een veilige status geplaatst. Het vereiste veiligheidsmateriaal is onderdeel van het standaard sturingsconcept en heeft dus Safety on Board.

Realiteit bevestigt simulatie Bosch Rexroth controleert de veiligheidsfuncties vanaf de conceptfase en maakt hiervoor gebruik van zelf ontwikkelde simulatieprogramma´s. Deze programma´s berekenen het gedrag van de veiligheidsfunctie op de cilinders onder volledige belasting en de reactie van de volledige brug onder ongunstige windomstandigheden. “Ons systeem werkte naadloos vanaf het prille begin en is, voor de operator, de nieuwe standaard voor hydraulische systemen die ontworpen zijn voor een maximale veiligheid,” benadrukt Leusden.

De hydraulica in de brug over de Hollandse IJssel werd ontworpen conform de Machinerichtlijn.

200 - JUNI 2015 - P 29

DE TECHNOLOGIE VAN MORGEN, HIER EN NU! Atlas Copco Belgium

De nieuwe schroeftechnologie van onze ZS-blowers is gemiddeld zo’n 30% energiezuiniger dan de bestaande lobbentechnologie.

Door het energieverbruik van uw blowersysteem te verminderen, zal u niet alleen heel wat milieuvriendelijker werken, maar het biedt u tegelijk een oplossing voor de vraag naar duurzame productiviteit en lagere CO2-uitstoot.

Wil u weten hoe u met Atlas Copco ZS-blowers uw energiekosten kan verlagen? Kijk op www.efficiencyblowers.com www.atlascopco.be

krachtige beweging planetaire aandrijving, hydrauliek en lieren

scan de interactieve content

Brevini Group Benelux brengt u verder Wij bieden een compleet product- en kennisportfolio op het gebied van aandrijving en hydraulica. Door voortdurende innovatie garanderen wij duurzame en betrouwbare producten die voldoen aan de hoogste kwaliteitseisen. Zo zorgt Brevini Group Benelux dat u krachtig in beweging blijft. benelux@brevini.com / +31 172 47 64 64 / www.brevini.nl

P 30 - 200 - JUNI 2015

ACTUALITEIT

Motorbeveiliging voor energie-efficiency: Eaton is ´IE3 klaar´ De huidige ErP (Energy Related Product)-richtlijn leidt tot elektromotoren met steeds hogere energie-efficiëntieniveaus. Dat beïnvloedt het ontwerp van deze motoren en van de daarvoor gebruikte beveiligingssystemen. De contactoren, motorbeveiligingsschakelaars en motorstartercombinaties van Eaton zijn ontworpen en getest voor het beveiligen en schakelen van IE3motoren.

Van alle magneetschakelaars uit de DIL-serie, evenals van de PKZ en PKE motorbeveiligingen, is inmiddels aangetoond dat ze geschikt zijn voor het efficiënt en betrouwbaar aansturen en beveiligen van IE3 motoren. Ze hebben daarom het predicaat ´IE3 ready´ gekregen. Het productassortiment is niet alleen getest op energie-efficiëntie om te garanderen dat ze geschikt zijn voor gebruik met IE3-motoren met premium efficiëntie, maar dat ook alle vereiste acties zijn ondernomen om dit te garanderen.

Hogere uitschakellimieten Verder zijn DIL-contactoren en PKZ- en PKE-motorbeveiligingsschakelaars geoptimaliseerd, volgens de gewijzigde eisen voor IE3-motoren. De motorbeveiligingsexperts hebben de aanspreekdrempel voor kortsluitingsbeveiliging verhoogd, voor maximale veiligheid en betrouwbaarheid. En omdat de eerdere aanloopfactor van 8 (inschakelpiekstroom naar bedrijfsstroom), zoals momenteel gespecificeerd in DIN EN 60947-4-1, niet voldoende was voor IE3-motoren. Eaton heeft de aanloopfactor voor zijn producten verhoogd naar 12 tot 15,5 om geen enkel risico te lopen en toekomstbestendigheid te garanderen. Een zo laag mogelijk houdvermogen zorgt bovendien voor een optimale energie-efficiëntie, met behoud van de voor IE-motoren karakteristieke hogere aanloopstromen.

Motorprijs Energiekosten Onderhoudskosten

De huidige ErP (Energy Related Product)-richtlijn leidt tot elektromotoren met steeds hogere energie-efficiëntieniveaus.

Duidelijke identificatie Het bedrijf voorziet de verpakking van de producten die “IEgereed” zijn van een sticker, voor een grotere herkenbaarheid.

Bovendien is de sticker bijzonder belangrijk vanwege het wereldwijde karakter van de machinebouwindustrie. Doordat in de verschillende werelddelen hoogefficiënte motoren stapsgewijs worden ingevoerd, is het zeer waarschijnlijk dat niet alle aangeboden apparaten compatibel zijn met IE3. De sticker kan dan helpen om kostbare vergissingen te voorkomen met componenten die totaal ongeschikt zijn om IE3-motoren te starten.

Een wereldwijde universele oplossing Eaton is een van de eerste fabrikanten met een oplossing die geschikt is voor zowel IE2- als IE3-motoren. De certificering en herkenbare sticker maakt engineering eenvoudiger, ondanks de nieuwe richtlijn. Extra engineering en magazijnwerk is bovendien niet nodig, doordat één enkele productlijn zowel de IE2- als de IE3-toepassingen afdekt.

Kosten gedurende de levenscyclus (excl. Installatie- en verwijderingskosten) van een motor van 11kW met een levensduur van 15 jaar. Bron: Almeida, A.T. Ferreira, Fong, Fonseca, EUP Lot 11 Motors, ISR-University of Coimbra, februari 2008 Uit: whitepaper Dipl. Ing. Heribert Jochen, 2013

200 - JUNI 2015 - P 31

siemens.com/sirius-act

Help! Ik heb water in mijn drukknoppen...

Met SIRIUS ACT maakt vocht geen schijn van kans.

Of het nu over grote hoeveelheden stof, water onder hoge druk, oliĂŤn, alkalische producten of andere boosdoeners gaat, uw drukknoppen en indicatielampen blijven ook in de zwaarste omstandigheden optimaal werken.

P 32 - 200 - JUNI 2015

Klinkt als iets voor u?

Dankzij de standaard IP69K-beschermingsgraad is SIRIUS ACT de perfecte oplossing voor tal van toepassingen.

Neem een kijkje op www.siemens.com/sirius-act.

ACTUALITEIT

Projectgegevens vastleggen in engineeringsfase EPLAN Preplanning is gericht op basic engineering, de engineeringsfase voorafgaand aan de klassieke detailengineering.

Met EPLAN Preplanning kunnen gebruikers de automatiseringsstructuur voor een machine/installatie al tijdens de eerste fases van een project definiëren, bijvoorbeeld het importeren van een eerste lijst met aandrijvingen van de Mechanische afdeling die alleen de basisinformatie bevat over geplande aandrijvingen in een transportbandsysteem. De engineer kan met EPLAN Preplanning definiëren wat volgens hem de centrale automatiseringsstructuur voor de machine/installatie is en de aandrijvingen in deze structuur positioneren. In de basic engineering geven de M&R-engineers de informatie over sensoren en actoren door, zodat ze in de detailengineering schema’s aan de hand van de beschikbare informatie kunnen creëren of afleiden.

Specificatiedata vastleggen, evalueren en beheren

Veiligheid op z’n scherpst !

60 jaar innovatie met Stäubli Omdat de veiligheid van uw personeel prioritair is en omdat uw pneumatische apparatuur steeds beter moet presteren, innoveert Stäubli continu het volledige persluchtgamma.

Ontkoppeling met anti-zweepslag, perfecte afdichting, optimaal debiet, ergonomie en duurzaamheid zijn dermate geavanceerd dat ze u een maximale efficiëntie en veiligheid garanderen.

Typische procedures voor automatiseringsprocessen worden ook professioneel ondersteund, bijvoorbeeld voor het definiëren van veldinstrumentatie. De meest gebruikelijke softwaretools, zoals Excel, zijn tot nu toe nog onvoldoende in het engineeringsproces geïntegreerd. Eplan Preplanning maakt het verzamelen, vastleggen en beheer op sjabloonbasis van gegevens voor de engineering van benodigde veldapparatuur mogelijk vanaf de eerste ruwe inschattingen tot en met de tot in detail gespecificeerde data. Er ontstaat extra voordeel door apparaten in de preplanningstructuur op te nemen, want ook informatie uit de machine- en installatiehiërarchie wordt overgenomen. Wordt bijvoorbeeld voor een deel van een installatie in de metaalveredeling de omgevingstemperatuur aangepast, dan worden bij het doorvoeren van deze wijziging in de omgevingsomstandigheden automatisch alle apparaatspecificaties voor dit installatiedeel aangepast. Ook wijzigingen in de codering van machine-/installatiedelen werken automatisch door in de onderliggende componenten.

Ontdek al onze persluchtoplossingen op www.compressed-air-couplings.com

Stäubli Benelux – Tél. : +32 56 36 40 03 – Email : connectors.be@staubli.com

200 - JUNI 2015 - P 33

Specialist in aandrijftechniek • Revisie en onderhoud • Herstellingen • Verkoop • Maatwerk MGH is dé partner die de industrie draaiende houdt dankzij haar merkonafhankelijke totaaloplossingen voor zware elektromechanische aandrijfgroepen

Bluetooth + testo Cooling App

Hersteldienst 24h/24h Servicecenter Machelen: Rittwegerlaan 2B • B-1830 Machelen Servicecenter Antwerp: Luithagen Haven 2 Unit K • B-2030 Antwerpen Tel 24/24: +32 (0)2 753 00 40 Fax: +32 (0)2 753 00 49 • Mail: info@MGH.be P 34 - 200 - JUNI 2015 mgh_adv_94x136_0214.indd 1

Nieuw gamma digitale manifolds, nu met gratis Cooling App testo NV • Industrielaan 19 • 1740 Ternat • Tel. 02/582 03 62 • info@testo.be • www.testo.be

manifolds.indd 1 17/02/14 15:25

5/18/2015 11:05:14 AM

CASE STUDY

50% meer tempo: olieremmen tunen icehandbikes De Nederlander Ad Aarts heeft een handbike ontwikkeld speciaal voor kunst- en natuurijsbanen. Het spreekt voor zich dat ook hij bij bochten grote moeilijkheden had om de juiste koers aan te houden op het ijs. Deze problemen behoren echter tot het verleden. ACE speelt daarbij een belangrijke rol.

Zolang Ad Aarts rechtdoor reed, kon hij een constant hoge snelheid aanhouden op het ijs, maar zodra hij een bocht nam, bedroeg deze nog slechts 13 - 14 km/h. Iedere km/h daarboven zorgde ervoor, dat zijn zelfgebouwde handbike uitbrak. Voor een topsporter als Ad Aarts, die ultralange trajecten van 200 kilometer op minder dan 11 uur wil afleggen, is dit niet aanvaardbaar. Aarts verloor immers niet alleen in de bochten tijd, maar ook het opnieuw optrekken vormde een limiterende factor en dat in dubbel opzicht. Het duurt namelijk niet alleen een tijdje tot zijn handbike opnieuw de optimale snelheid bereikt, maar op de weg daar naartoe verspeelt hij ook onnodig krachten.

Olieremmen winnen terrein tegenover industriële gasveren Sinds Ad Aarts met icehandbikes rijdt, waren bochten omwille van de bovenvermelde redenen het grote probleem. Daarom kreeg hij reeds bij zijn eerste ombouw van een standaard handbikemodel voor ritten op het ijs technische ondersteuning. Destijds maakte hij gebruik van industriële gasveren zoals die worden gebruikt bij het openen van kleine kappen, deksels of kleppen. Zonder deze zou zelfs zijn bochtensnelheid tot 14 km/h niet mogelijk geweest zijn. Maar Ad Aarts wilde meer. Want de instabiele ligging in de bochten bij gebruik van gasveren was niet naar zijn zin. Daarom nam hij contact op met de firma ACE Stoßdämpfer GmbH of beter gezegd met de verkoopsafdeling van het bedrijf in Nederland. De deskundige ter plaatse, Han Titulaer, stelde twee olieremmen met scheidingszuigers voor. Normaal zorgen olieremmen voor een constante voedingssnelheid gedurende de slag, wanneer er geen te hoge botssnelheden ontstaan. Afhankelijk van de verschillende grootten bieden de gesloten, hydraulische en instelbare remmen een groot krachtbereik. Ze gaan van 50N tot 1800N. Normale gebruiksomstandigheden van deze machine-elementen zijn bijv. het boren van fijne platen of het zagen van aluminium- en kunst-

Ad Aarts op de Weißensee in het Oostenrijkse Karinthië

stofprofielen, om doorgaans gereedschapbreuken te vermijden.

Bij het in Nederland gebruikte type gaat het daarentegen om een speciaal model van een met gas gevulde olierem, die bij ACE onder de weinig poëtische naam HB-22-150-EE-NT-200N wordt verkocht.

Waarom is deze oplossing nu zo geschikt in dit geval? Dat komt door de mogelijkheid om een scheef niveau in het horizontale Olieremmen van ACE: Leverbereik weer gelijk te maken. In de baar in diameters van 12 mm bochten kantelt het zitje van Ad tot 70 mm en in slaglengten Aarts immers 10 tot 15 graden. Dit tot 800 mm kantelen wordt door de olierem gecontroleerd. Het aansluitende terugkeren naar het horizontale bereik wordt gerealiseerd door middel van de gasdruk van 200N in dit geavanceerd element.

Hydraulische remcilinders Deze machine-elementen zijn een goed voorbeeld van hoe flexibel hulponderdelen voor de meest uiteenlopende industrietakken vandaag kunnen zijn. Leverbaar in diameters van 12 mm tot 70 mm en in slaglengten tot 800 mm, worden ze vooral gebruikt voor de demping van heen en weer zwenkende massa’s. Dit kunnen een slede in een textielmachine, een deur, een skigondel of ook zeilmasten op luxejachten zijn. Maar de remcilinders kunnen ook worden gebruikt als veiligheids- of aandrijfelementen. Wanneer het gaat om veiligheid, dan verhinderen ze het schoksgewijs inschuiven van apparaten en in tweede instantie zorgen ze net als de olieremmen voor een gelijkmatig verplaatsingstempo.

Om de flexibiliteit van de remcilinders nog te verhogen, zijn ze ontworpen als eenzijdig of tweezijdig werkende modellen. Bij het eenzijdig afremmen van de snelheid in trek- of drukrichting, vindt er een vrije retourslag plaats. Door een instelsegment op de zuiger is de verstelling in de eindposities traploos regelbaar en uiterst eenvoudig.

De geoptimaliseerde constructie met olieremmen zorgt op het ijs voor een bochtentempo tot 21 km/h

200 - JUNI 2015 - P 35

ACTUALITEIT

Hoge snelheid

Kalibreren

Magnetische

elektrische lineaire

hydraulische

adapters

actuatoren

moeraanzetters

De nieuwe RCP5 serie 24 VDC hoge snelheid lineaire elektrische actuatoren van IAI Industrial Robots & Actuators zijn standaard voorzien van een absoluut encoder. Hierdoor is bij opstart van een machine geen referentieprocedure nodig. De IAI RCP5 lineaire actuatoren hebben een aangedreven slede of drijfstang. Typische toepassingen zijn pick-and-place applicaties, xy(z) tafels en ook vervanging van pneumatische actuatoren.

Atlas Copco mag als eerste producent sinds kort ook hydraulische moeraanzetters kalibreren. In het kader van de heraccreditatie van de kalibratielaboratoria in Essen, Dingolfing en Wetzlar kreeg het concern bovendien accreditaties voor nog meer nieuwe meetgrootheden. “Uiteindelijk hebben we sinds kort zelf hydraulisch gereedschap in het programma, dat wij na de verkoop nu ook kunnen kalibreren”, beredeneert Michael Skibinski, manager van de kalibratielaboratoria in Centraal-Europa. Atlas Copco had in 2013 Rapid-Torc overgenomen, een fabrikant van hydraulische moeraanzetters met vestigingen in België en de VS. “Bovendien was er op de markt tot nu toe bijna geen dienstverlener die dergelijke schroeftechniek bij meer dan 10.000 newtonmeters kon tegenmeten.”. De nieuw ontwikkelde kalibratiemethode levert herleidbare meetresultaten en biedt voor eventuele schadevergoedingsgevallen een veiligstelling. De methode verschilt fundamenteel van de gangbare extrapolatiemethode waarbij meetpunten gedeeltelijk niet worden gemeten, maar uitsluitend worden geëxtrapoleerd. Naast veel elektrische meetgrootheden, zoals spanning, frequentie of vermogen, zijn de laboratoria voor temperatuurmetingen en voor de elektrische simulatie van temperatuursensoren geaccrediteerd.

De actuator met slede is leverbaar in de breedte van 40, 58 of 73 mm. Hij heeft een slaglengte van 50 tot 800 mm met een max. horizontale last tot 45kg, en een drukkracht van 48N tot 6000N. De IAI elektrische actuatoren met drijfstang hebben buitenmaten van vierkant 40, 58, 73, 88 en 108 mm. De RCP5 actuator met slede haalt snelheden tot 1440 mm/s en de actuator met drijfstang tot 800 mm/s.

Met de nieuwe bijbehorende high performance PCON-CA controllers stelt u de RCP5 actuatoren eenvoudig in bedrijf. De PCON-CA controller wordt nu ook geleverd met EtherCAT en Profinet, naast de reeds verkrijgbare netwerkopties als CC-Link, DeviceNet en Profibus. Voor meerassige applicaties is de MSEP-serie een compacte en interessante controller. www.mijnsbergen-atb.eu

www.atlascopco.be

P 36 - 200 - JUNI 2015

Ter ondersteuning van hangende kabelrupsen met lange verplaatsingswegen heeft igus het nieuwe product ‘magsnap’ ontwikkeld. De magsnap is een kleine magnetische adapter die gewoon op de dwarsverbinders van kabelrupsen worden geclipst. Daardoor ontstaan nieuwe mogelijkheden bij hangende toepassingen of verticale cirkelbewegingen.

Kleine magnetische clips worden op de kabelrups aangebracht om zo de voorgeschreven weg op een metalen oppervlak aan te houden en het heen en weer zwaaien van de kabelrups te voorkomen. Op deze wijze hoeft geen complete geleidegoot te worden gemonteerd, waardoor kosten bespaard en montagewerkzaamheden en gewicht kunnen worden verminderd. De magsnap kan ook bij reeds bestaande systemen snel en probleemloos worden aangebracht omdat de clipsen op onze standaard dwarsverbinders passen. Op iedere vijfde dwarsverbinder van een kabelrups worden gewoon twee kleine magnetische adapters geclipst. Al naargelang het vulgewicht van de kabelrups kunnen ook nog andere dwarsverbinders met clips worden uitgerust. www.igus.be

ACTUALITEIT

AS-Interfacemodule

Energiebesparende

All-in-one spares

drievoudige

kits

omvormer Pepperl+Fuchs zet een nieuwe en innovatieve standaard voor ASInterface IP20-modules in de vorm van een gemakkelijk toegankelijke push-in aansluiting aan de voorzijde van het apparaat. De gekrompen draadeinden kunnen direct in de indrukterminals worden gestoken. De complete kabelboom wordt naar beneden weggeleid, waardoor de noodzaak voor een bovenliggende kabelnok/kabelgoot vervalt. Dit biedt niet alleen een geavanceerde oplossing voor de schakelkastbedrading, maar bespaart ook ruimte en zorgt voor duidelijkheid. In schakelkasten kunnen modules met deze aansluiting op de bovenste rand van een schakelkast worden gemonteerd, zonder de installatie te beïnvloeden.

Het transparante klapdeksel dat op meerdere plaatsen kan worden vastgeklikt, zorgt voor een permanent helder zicht op het cijferdisplay en zorgt ervoor dat de aansluitfuncties intern kleurgecodeerd zijn. De aansluitingen kunnen afzonderlijk worden verwijderd en zijn gecodeerd om te voorkomen dat ze verwisseld worden, zodat apparatuur probleemloos kan worden vervangen. De IO’s worden weergegeven en de diagnostiek wordt centraal gedaan op de KE5 ASInterfacemodule.

Deze drievoudige omvormer regelt de compressormotor, ventilator en pomp en verbruikt tot 53% minder energie dan een zonder-omvormer. De HRSH is compact en licht, dankzij een geïntegreerde mechanische pomp en een klein reservoir. Hij is verkrijgbaar in lucht- of watergekoelde versie en heeft een groot koelvermogen van 9,5kW tot 25kW en een temperatuurstabiliteit van ± 0,1ºC. Een ander voordeel is dat de circulerende vloeistof kan worden verwarmd zonder een verwarmer, zelfs tijdens de wintermaanden, door het warme gas te gebruiken dat uitgestoten wordt door het compressorcircuit.

Om de onderhoudstijd te verminderen, werd de pomp ontworpen zonder gebruik te maken van een afdichting, waardoor er geen periodieke controles op lekkages uitgevoerd te hoeven worden of beschadigde afdichtingen moeten worden vervangen. Andere onderhoudsverbeteringen worden gegarandeerd dankzij het gemak om geavanceerde controlefuncties te gebruiken, zoals een zelfdiagnose of controledisplay, plus een communicatiefunctie voor controle en bediening op afstand.

De service-afdeling van Hansen Industrial Transmissions nv (HIT) introduceert zijn “all-in-one spares kits”. Deze kits of pakketten bevatten alle onderdelen en toebehoren om cruciale componenten zoals een as of een tandwiel, in een tandwielkast te vervangen. Voor het vervangen van een defecte as of een beschadigd tandwiel kunnen gebruikers uiteraard de originele wisselstukken bestellen. Echter dienen naast de as of het wiel meestal ook lagers, afdichtingen enz. mee vervangen te worden.

De voordelen voor de eindgebruiker zijn legio. Hij krijgt vooral een betere controle over de “total cost of ownership” van zijn geïnstalleerde aandrijvingen en uiteraard is de totale pakketprijs voor zijn wisselstuk(ken) voordeliger dankzij de “all-in-one” en ”one-stop-shop” principes. Daarenboven krijgt de klant gegarandeerd de juiste stukken (OEM gecertifieerde originele onderdelen).

Dit resulteert dan weer in een langere levensduur van de aandrijvingen en vergemakkelijkt bovendien de traceerbaarheid. De vervangpakketten vallen tevens onder de regelgeving van 1 jaar HIT garantie. www.hansenindustrialgearboxes. com/services

www.smcpneumatics.be

www.pepperl-fuchs.com

200 - JUNI 2015 - P 37

ACTUALITEIT

Lange afstand

Regelaandrijvingen

Synchrone

fotocel

voor

reluctantie-

middenspanning

technologie

WEG, een van de toonaangevende wereldleveranciers van aandrijftechnologie, is erin geslaagd het maximale vermogen van zijn luchtgekoelde MVW01-regelaandrijvingen voor middenspanning meer dan te verdubbelen - van 6,5 MW naar 16 MW voor spanningen van 2,3 kV tot 4,16 kV - om te voldoen aan de eisen van driefasige en synchrone middenspanningsmotoren in een groter vermogensgebied. De volledige productlijn dekt nu een spanningsbereik van 2,3 kV tot 6,9 kV en een nominaal vermogen van 400 kW tot 16 MW; er is ook een watergekoelde versie die 40% meer nominaal vermogen levert dan deze met luchtkoeling. Met een efficiëntieniveau van meer dan 99% staat de MVW01 borg voor het beste rendement in de categorie van de middenspanningsaandrijvingen die momenteel op de markt beschikbaar zijn. Voor de klant betekent dit een verhoging van de energie-efficiëntie van zijn toepassing, een verkleining van zijn milieuvoetafdruk en een verlaging van zijn kosten. De MVW01regelaandrijving van WEG combineert robuustheid met gebruiksvreindelijkheid, betrouwbaarheid en veiligheid, en maakt het de gebruiker zo mogelijk om zijn bedrijfsprocessen te verbeteren.

Siemens breidt zijn portefeuille van Integrated Drive Systems (IDS) uit met een nieuwe serie aandrijvingen werkend op basis van synchrone reluctantietechnologie en gekenmerkt door een zeer hoog efficiëntieniveau.

Reluctantiemotoren en frequentieomvormers zijn speciaal ontworpen om samen te functioneren als geïntegreerd aandrijvingsysteem (IDS), waardoor de werking ervan uiterst efficiënt verloopt.

Voorgedefinieerde parameters in codevorm op het typeplaatje van de motor vereenvoudigen de inbedrijfstelling.

Met een reikwijdte van maximaal 24 m voor de reflectorfotocel en 120 m voor de zender-/ontvangeruitvoering, kan u deze sensoren ook bij grote afstanden in de verpakkingsindustrie, houtverwerkende industrie of bij kranen betrouwbaar gebruiken. Een nieuw design met klemmenstrook aan de voorzijde, evenals een veelvoud aan technische details, maken bovendien de montage, uitlijning en het gebruik voor u zeer eenvoudig.

• De sensor werkt binnen een spanningsbereik van 20 V tot 250 V met een reikwijdteonafhankelijke capaciteitsaanpassing en kan dus ook over grote afstanden met een PLC worden gebruikt.

• De automatische gevoeligheidsaanpassing ALC regelt de sensor zelfstandig bij en waarschuwt voor de noodzakelijke reiniging, voordat het systeem uitvalt • Met de innovatieve klemruimte aan de voorkant van de sensor, is de montage ook bij krappe ruimte of in hoeken probleemloos mogelijk.

• De nieuwe kunststofbehuizing en de optionele optiekverwarming maken toepassing ook bij extreme temperaturen, bijvoorbeeld buiten, mogelijk. www.leuze.be

P 38 - 200 - JUNI 2015

www.weg.net/be

De nieuwe serie aandrijvingen is gebaseerd op het bewezen Simotics 1LE1 motorplatform en is ontworpen om compatibel te zijn met de Sinamics G120 frequentieomvormer. De Simotics reluctantiemotoren bestrijken een vermogenbereik van 5,5 tot 30 kW en zijn beschikbaar ofwel met een aluminium omkasting voor gewone werkcondities (Simotics GP) of met een grijze gietijzeren omkasting voor meer agressieve werkcondities (Simotics SD). Het synchroonprincipe betekent dat de snelheid constant blijft en een vectorsturing zonder sensoren zorgt voor optimale prestaties. Beide kenmerken verhogen de controleerbaarheid van het aandrijfsysteem. www.siemens.com/reluctance-drivesystem

ACTUALITEIT

Elektromagnetische

3D Smart Sensor

membraandoseer-

Klem voor kabelafscherming

pomp Met de nieuwe elektromagnetische membraandoseerpomp gamma/ X wordt een nieuw tijdperk ingeluid als het gaat om precisie en betrouwbaarheid.

ProMinent ontwikkelde een nieuwe doseerpomp voor de dosering van 1 ml tot 45 l/u aan een tegendruk van 25 tot 2 bar. De opvolger van de elektromagnetische membraandoseerpomp gamma/ L krijgt een moderne look, nieuwe elektronica en talrijke nieuwe functies. Het bijzondere is een precieze, onderhoudsvrije magneetaandrijving, een anticiperende regeltechniek en een intuïtief bedieningsconcept.

In tegenstelling tot de traditionele technologieën heeft de gamma/ X geen storingsgevoelige onderdelen.

De pomp is voorzien van een drukherkenning en een detectie van hydraulische storingen. De gamma/ X verzekert de gebruiker op elk moment een autonome en storingsvrije dosering. Zo worden de effectiviteit en nauwkeurigheid tijdens het doseren aanzienlijk verhoogd. www.prominent.be

De O3M sensor van ifm evalueert scènes en objecten driedimensioneel en dit op basis van opname van één enkel beeld. Dit vermijdt onscherpe beelden die kunnen voorkomen tijdens metingen van bewegende objecten. Het werkingsprincipe van deze sensor rust op de bekroonde PMD technologie die tegemoet komt aan de moeilijke werkcondities van mobiele machines. Buiten de robuuste en compacte behuizing is de O3M sensor speciaal ontworpen voor buitentoepassingen waar de lichtomstandigheden of het zonlicht extreem veranderen. De sensor verdraagt omgevingstemperaturen van -40 tot 85°C. De afwezigheid van bewegende delen maakt dat deze sensor uiterst ongevoelig is voor schokken en vibraties en absoluut stabiel is in de tijd. Het werkingsprincipe van de O3M sensor is gebaseerd op het lichtlooptijdmeetprincipe (Time-of-flight of Tof).

Naast de klassieke gegevens van afstand en volume levert de O3M sensor, dankzij geïntegreerde verwerkingsalgoritmes, een grote gebruiksvriendelijkheid voor detectietoepassingen van objecten outdoor.

De objecten worden onmiddellijk gekwantificeerd volgens hoogte, grootte en afstand alsook via hun onderlinge relatieve snelheid en versnelling.

Drukken, vastklikken, plaatsen, loslaten – zo eenvoudig kunnen de nieuwe 790 reeks klemmen voor kabelafschermingen van Wago op een verzamelrail gemonteerd worden. De gloednieuwe producten zijn op verschillende bevestigingsvarianten zonder enige krachtinspanning te monteren. De grote handgrepen vereenvoudigen het gebruik en maken het mogelijk om de veer op een comfortabele manier aan te spannen.

Dankzij de veeroplossing zit de klem voor kabelafscherming stevig vast op de verzamelrail en dit met de juiste klemkracht die nodig is voor een optimale bevestiging en storingsvrije afscherming. De veer compenseert de vervorming van de geleider en het grote oppervlak van het schermcontact zorgt voor een optimale afschermende werking.

Wago’s nieuwe 790 reeks klemmen voor kabelafschermingen zijn verkrijgbaar voor afschermingen met een diameter van 3 mm tot 20 mm: 3–8 mm (790-208), 6–16 mm (790-216) en 6-20 mm (790-220). www.wago.be

www.ifm.com/be

200 - JUNI 2015 - P 39

10 miljoen x TS 8 Rittal nv/sa Industrieterrein E17/3206 Stokkelaar 8 - 9160 Lokeren T 09 353 91 11 - F 09 353 68 62 info@rittal.be - www.rittal.be

P 40 - 200 - JUNI 2015

FIMOP

FIMOP op bezoek bij vrachtwagenfabrikant DAF Trucks Bij DAF Trucks in Oevel rollen er dagelijks 260 truckcabines van de band. Kant-en-klaar en ‘ready to drop’. In tientallen versies en in verschillende kleuren, geheel naar wens van de klant. De leden van FIMOP waren talrijk aanwezig om deze fabriek te bezoeken.

In de fabriek in Oevel, met ruim 2.100 medewerkers, worden de voor- en achterassen gemaakt, alsook de volledige stuurcabines van de verschillende types DAF-trucks.

In de ‘assenfabriek’ zagen de FIMOP-leden hoe de verschillende vooraslichamen met diverse technieken worden bewerkt. Een van die technieken is het staalstralen: met grote kracht worden kleine staalkorrels tegen het materiaal gespoten waardoor het roestvrij wordt gemaakt en de oppervlaktespanning wordt weggenomen.

Wat verder zorgt een Thomson robot ervoor dat de aseinden op het aslichaam worden gelast. Het aseinde wordt met een kracht van 80 ton tegen het aslichaam gedrukt waardoor een versmelting en dus een lasverbinding ontstaat. In de verschillende fabricageafdelingen worden de voor- en achterassen verder bewerkt.

Onderdelen die hierbij te pas komen zijn onder meer remankerplaten, remschoenen, fusees en de steekassen. Nadat de voor- en achterassen zijn bewerkt gaan ze naar de lakstraat voor een 3 uur durende behandeling.

Cabinefabriek: mix van robottechnologie en vakmanschap De ‘cabinefabriek’ is een mix van robottechnologie en vakmanschap. DAF Trucks maakt cabines op vraag van de klant. Op de montagelijnen baseren de arbeiders zich op de orderspecificatiekaart om elke cabine af te werken zoals deze door de klant is besteld. Alle hoofdonderdelen van de cabine zoals zijpanelen, daken en achterwanden worden vooraf samengesteld. Het is indrukwekkend te zien hoe de cabines met robots worden afgelast.

Zo wordt de cabine van de grotere truck-versie met een 1000-tal laspunten afgelast. De deuren worden zodanig samengesteld dat er geen laspunten meer te zien zijn, meteen ook een betere beveiliging tegen corrosie. Wat verder op de lijn worden de deuren weer in de cabine gehangen.

Lakstraat Wanneer de truckcabines klaar zijn, gaan ze naar de lakstraat waar ze worden gespoten in elke mogelijke kleurvariant: DAF heeft 1.800 kleuren ter beschikking. Na de lakstraat volgt een extra controle en een anti-roestbehandeling.

De leden van FIMOP waren talrijk aanwezig om de DAF fabriek in Oevel te bezoeken. afgewerkt en gecontroleerd. De deuren worden apart getrimd, op het einde van de trimminglijn worden ze terug in de cabine geplaatst.

Bij de montage van het dashboard wordt het ‘pick by light’ systeem toegepast: alle onderdelen moeten volgens een strikte volgorde worden gemonteerd, dat wordt aangegeven door een systeem van oplichtende lampjes: het lampje van het onderdeel dat eerst moet gemonteerd worden gaat branden, pas als de medewerker het onderdeel uit het bakje heeft genomen gaat het volgende lampje branden. Na elke montage van een onderdeel volgt een uitvoerige controle door een scanner.

Indrukwekkend is ook de assemblage van de voorruit dat slechts een viertal minuten in beslag neemt. Wat verder worden ook de spoilers en ruitenwissers geplaatst en nog wat later de versnellingspook, de ophanging en richtingaanwijzers. Dan volgt nog de eindcontrole en de regenwatertest waarbij de cabine gedurende enkele minuten wordt gedoucht. De cabine is nu klaar voor transport naar de fabriek in Eindhoven.

Vernieuwing lakstraat Nog eind vorig jaar kondigde DAF Trucks aan dat de lakstraat in Oevel volledig wordt vernieuwd, een investering van 100 miljoen euro. Die moet tegen 2017 operationeel zijn. Door dit grote project zijn er een aantal nieuwe vacatures ontstaan, waaronder die an project engineer en automatiseringsengineer. DAF Trucks maakt deel uit van Paccar Inc, een multinational die wereldwijd meer dan 21.000 medewerkers telt.

Trimminghal Op de trimminglijn staan alle types cabines door elkaar. De cabines worden hier beetje bij beetje aangekleed: van de stuurkolom, de rempedalen, lampen tot het dashboard wordt alles minutieus

200 - JUNI 2015 - P 41

Eenvoudig Engineeren!

U wilt volledige systemen.

U wilt het zo eenvoudig mogelijk.

Wij zijn de partner waarop u kan rekenen.

Het juiste handlingsysteem vinden was nog nooit zo eenvoudig: Configureer en bestel uw handlingsysteem in drie eenvoudige stappen met de Handling Guide Online. Alle systemen worden samengebouwd geleverd en zijn getest. Probeer onze nieuwe software vandaag nog!

www.festo.com/handling-guide

ACTUALITEIT

Magneetventiel

Handling Guide

Parker breidt

voor hogedruk

Online

zijn gamma AC10

toepassingen Het magneetventiel type 6027 van Bürkert is nu ook verkrijgbaar in een nieuwe uitvoering voor hoge drukken tot 250 bar. In deze nieuwe variant wordt de zitting afgedicht met een keramische kogel. Deze is zelf-centrerend en vormt een lange-termijn bescherming tegen lekken. Het materiaal van de kogel (Al2O3) is slijtvast en heeft een uitstekende bestendigheid tegen chemicaliën. Aanvullend op de keramische kogelafdichting, wordt de zitting van het ventiel gemaakt uit PolyEtherEtherKeton (PEEK), dat hoge temperaturen aan kan. Dit materiaal voldoet perfect aan de hoge eisen die het magneetventiel stelt voor de afdichting in verband met hardheid en chemische bestendigheid.

Het gebruik van roestvast staal en een laser-gelaste kernbuis garanderen een hoge drukbestendigheid (5x de nominale druk) en minimale lekkages. Standaard is het ventiel uitgevoerd als een DC (gelijkspannings)versie. Voor wisselspanning is een stekker met gelijkrichter beschikbaar.

Typische toepassingen voor de standaard 6027 zijn kritische gassen en vloeistoffen. De hoge-druk-uitvoering biedt oplossingen bij het ontwerp van testopstellingen. Een voorbeeld hiervan is een vulsysteem voor airconditioning in de automobielindustrie.

tot 180 kW Engineering-projecten vragen altijd veel inspanningen van de ontwerpers en de ingenieurs die een machine berekenen en tekenen. De software ‘Handling Guide Online’ is een intuïtieve configuratiehulp die voor uw toepassing een standaard handlingsysteem berekent.

De « Handling Guide Online » opent nieuwe perspectieven in het ontwerp van standaard handlingsystemen. Taken zoals het ontvangen van de verschillende onderdelen, het samenbouwen, de parametrisatie,… worden ingekort van enkele maanden tot enkele weken. Andere taken zoals het uitpluizen van verschillende catalogen en websites, het steeds opnieuw aanvragen van prijzen, het selecteren van de juiste componenten, de bestellingen plaatsen en het uitdenken en uittekenen van uw handlingsysteem worden tot een 20-tal minuutjes herleid.

De “Handling Guide Online” is een gratis software, die u via de configurator of via deze link kan openen: www.festo.com/handling-guide.

Parker, marktleider in aandrijvings- en besturingstechnologieën, heeft het bereik van de variabele frequentie AC10 Compact Drive uitgebreid tot een vermogen van 180kW. Bij een uitgangsvermogensbereik die op dit moment varieert van 0,2 tot 180kW, is de AC10 ideaal voor gebruik bij dagelijkse motortoepassingen. Hij is nu ook geschikt voor drives die zijn uitgerust met functies voor zware toepassingen. Elke industrieel ontwerper die op zoek is naar een eenvoudige inductiemotor met een hoog presterende drive die zowel compact als kosteneffectief is, is gebaat bij de AC10.

Naast het uitgebreide vermogensbereik zijn er ook andere nieuwe functies zoals, PMAC control (permanent magneet AC), fire-mode en ‘fly catcher’. Deze laatste is een functie die de actuele frequentie van de motor herkent en overeenkomstig aanstuurt bij het starten (dit voorkomt het ontstaan van EMF, gecreëerd door de motor op een ventilator of een pomp die nog doordraait zonder stroom na het uitschakelen). Dergelijke uitgebreide mogelijkheden vond men voorheen enkel terug in veel duurdere drives. www.parker.com/be

www.burkert.be

200 - JUNI 2015 - P 43

BEDRIJFSPROFIEL ACTUALITEIT

Snelle controller

PROFIL D’ENTREPRISE

Datacenter-in-a-box

voor machineauto-

Testen van actuatoren

matisering De nieuwe NJ1- en NX7-machinecontrollers van Omron breiden het aanbod van controllers aan zowel de onder- als de bovenkant van de serie uit. De Sysmac-controllers vormen het hart van ons Sysmac-automatiseringsplatform (hierna ‘Sysmac’).

Met de release van de NJ1 en NX7 verbreden wij het scala aan automatiseringsoplossingen, van innovatieve, geavanceerde productiesystemen tot aan eenvoudigere machines.

De NX7 is het Sysmac vlaggenschip dat snelheid biedt zonder afbreuk te doen aan betrouwbaarheid en gebruiksgemak. Het biedt de snelste* verwerkingssnelheid in de markt dankzij de Intel® Core™ i7 quad-core processor en een grote geheugencapaciteit. Deze geavanceerde controller hebben we ontwikkeld, gericht op de toekomst van geavanceerde productie-sites die gebruikmaken van IoT (Internet of Things).

Aan de onderzijde van de reeks van machinecontrollers wordt het aanbod nu aangevuld met de NJ1. Het is de meest fundamentele machineautomatiseringscontroller met maximaal 2 assen en volledig compatibel met de NJ5/NJ3 controllers. Met de NJ1 kan de bestaande Sysmac-architectuur rendabel toegepast worden in kleinere installaties.

Dit kant-en-klare datacenter van Rittal voldoet aan de vereisten op vlak van koeling, stroomverdeling, monitoring en veiligheid. De kast neemt, met een grondvlak van 1,1 m², bijzonder weinig plaats in en is compatibel met een breed assortiment optiepakketten en toebehoren. Het Rittal TS IT rack is 800 mm breed en is, in functie van de gebruikersbehoeften, verkrijgbaar in een diepte van 1000 of 1200 mm. Een 12 kW LCP DX koelunit wordt naast de kast geplaatst en gekoppeld.

Voor optimale koeling is er een duidelijke scheiding tussen de koude en warme luchtstromen. Opdat de kast ook in beperkte ruimtes makkelijk toegankelijk zou blijven, is ze aan de achterzijde uitgerust met een tweevleugelige deur. De TS IT rack wordt gemonteerd op een Flex-Block sokkel (100 mm) voor eenvoudige bekabeling langs de onderzijde. Optioneel kan de kast uitgevoerd worden met toegangscontrole door middel van een numerieke code of een badge.

Met het optioneel pakket voor monitoring kunnen basismetingen worden gedaan naar luchttemperatuur, luchtvochtigheid en de aanwezigheid van rook. Via het TCP/IP-netwerk worden alarmen gegenereerd. Extra alarmen kunnen ook worden verstuurd via SMS. De gebruiksvriendelijke webinterface geeft via http of HTTPs een duidelijk overzicht van alle relevante IT-variabelen binnen het datacenter.

www.omron.eu.com www.rittal.be

P 44 - 200 - JUNI 2015

Op Indumation 2015 liet Linak zien dat hun actuatoren uitvoerig getest worden. Want ondanks omstandigheden zoals temperatuur, een stoffige omgeving, schokken en trillingen dient iedere actuator te blijven presteren. Down time is geen optie.

Niet alleen door deze testen, maar ook door de gesprekken met de partners, worden de producten steeds verder ontwikkeld. Linak vindt het dan ook belangrijk om samen met de klant te kijken naar verschillende opties en ontwikkelmogelijkheden.

LINAK’s systeemoplossingen zijn:

• • • • •

Gemakkelijk te installeren Bestand tegen alle weersomstandigheden Onderhoudsvrij Geruisloos … en verbruiken weinig energie.

www.linak.be

Nieuws en Actualiteit REM-B CONNECT uitgebreid REM-B’s online informatieportaal en shop REM-B CONNECT is sinds begin 2015 actief.

Recent werd het aanbod van ‘shortlists‘ uitgebreid. Shortlists zijn een verzameling producten van de meest gevraagde units per merk.

Verder werden 5.000 extra stuklijsten toegevoegd. REM-B CONNECT bevat nu meer dan 25.000 stuklijsten. Ook het productgamma werd aangevuld met meer dan 100.000 PARKER producten.

Motrac Hydraulics neemt IMAV-Hydraulik GmbH over IMotrac Hydraulics, dochteronderneming van het beursgenoteerde Royal Reesink, neemt de Duitse fabrikant IMAV-Hydraulik GmbH over. MAV-Hydraulik zal vanaf nu de bedrijfsactiviteiten voortzetten onder de naam ‘Motrac Hydraulik GmbH.’ De producten van IMAV-Hydraulik worden, net zoals nu het geval is, onder de merknaam ‘IMAV-Hydraulics’ op de markt gebracht.

Ventieloplossingen op maat Emerson heeft een op maat gemaakt ventiel- en regelsysteem geleverd aan Crown-Baele (België) voor diens speciale flessen afvulmachine. Door het gebruik van innovatieve ventieloplossingen en op maat gemaakte schakelkasten in combinatie met een bestaand regelsysteem (Profinet), werd een compacte oplossing gecreëerd voor efficiënte en nauwkeurige regeling van het bottelen tijdens de bierproductie. Tegelijk werd eenvoudig onderhoud van het systeem gewaarborgd om de levensduur ervan te verlengen.

Na nauw overleg heeft Emerson zijn ASCO Numatics 501 Serie ventieleilanden met G3elektronica aanbevolen voor de regeling van de intern ontwikkelde afvulcilinder om te voldoen aan de hoge productienormen. Philip Vorsselmans (Crown-Baele): “We kozen voor Emerson vanwege hun deskundige ontwerp- en maatwerk. Vooral het gebruik van modulaire ventielen was een groot voordeel, omdat we nu later eenvoudig onderhoud kunnen uitvoeren aan de machine. www.asconumatics.eu/nl/ventieleilanden

IE Motoren Event – Nederland Vanaf 1 januari 2015 geldt voor een groot deel van de elektromotoren rendementsklasse IE3. Het IE Motoren Event 2015 in Amersfoort (Nederland) brengt daarom op 15 september fabrikanten van motoren en besturingen, deskundigen, ontwerpers en eindgebruikers samen om verrassingen door veranderende (internationale) regelgeving te voorkomen en efficiëntere, energiebesparende technieken te presenteren. Meer info op: www.aandrijvenenbesturen.nl.

P 46 - 200 - JUNI 2015

IN DE KANTLIJN

Wedstrijd Technisch Onderwijs ondersteund door Festo Festo ondersteunt al jaren de Mecatronic Contest, die georganiseerd wordt door de Haute Ecole de Namur-Liège-Luxembourg (Henallux) op de site in Seraing, om het technisch onderwijs te helpen zichzelf te promoten. Als trouwe partner van dit initiatief (10e editie in 2016) zet Festo zijn eigen visie om in de praktijk: het belang van een technische vorming onderstrepen, en de noodzaak aan kwaliteitsvolle, technische opleidingen benadrukken.

INDEX

De eerste prijs van innovatie gaat naar de studenten van het Koninklijk Atheneum van Vielsalm-Manhay.

ADVERTEERDERSINDEX TITEL PAG. ABB...........................................................................................................................2 ASCO NUMATICS......................................................................................................40

ARTIKELENINDEX

ATLAS COPCO...........................................................................................................30 BELGITRANS.............................................................................................................42

TITEL PAG.

BREVINI...................................................................................................................30

Mooie start voor eerste Indumation Student Learn Tour..............................................5

EATON..................................................................................................................... 18

De nieuwe industriële revolutie..................................................................................7

EUREGIO..................................................................................................................40

Terugblik Indumation 2015.................................................................................... 8-11

FESTO...................................................................................................................... 10

Concept Center for Industries................................................................................... 13

FIMOP......................................................................................................................42

Automation Magazine wordt 45 jaar in 200 edities................................................... 14

HANSA-FLEX............................................................................................................. 12

Een meer transparant beheer van matrijzen............................................................. 19

IFM ELECTRONIC.......................................................................................................45

Automation-magazine.be wordt kennisplatform voor industrie.................................26

MGH........................................................................................................................34

Gewichtheffen in 10 stappen....................................................................................29

NORGREN................................................................................................................24

Actualiteit................................................................................................................36

PARKER....................................................................................................................34

Nieuws en actualiteit...............................................................................................54

REM-B.....................................................................................................................28 RITTAL......................................................................................................................40 SCHNEIDER..............................................................................................................48 SERVICE HYDRO.......................................................................................................28 SIEMENS..........................................................................................................24 & 32 SMC PNEUMATICS....................................................................................................32 STAUBLI...................................................................................................................33 TESTO......................................................................................................................34 VALORLUB...............................................................................................................20 VERMEIRE................................................................................................................22 WEG..........................................................................................................................6

200 - JUNI 2015 - P 47