Automation Magazine december 2012

DEC 2012

190

Hydropneuma

Dé referentie voor aandrijf- en besturingstechniek

Innovatieve procestechnologie in nieuwe fabriek van Baxter Het Waalse bedrijf Technord, gespecialiseerd in het beheer van industriële processen in elektrische engineering, voert in de nieuwe productielocatie van Baxter in Lessen diverse elektrische engineering- en procescontroleprojecten uit.

HT JAAROVERZIC AANDRIJF

2012

CHNIEK URINGSTE

- EN BEST

012

UEL 2 N N A E IR A M M O S AINEMENT

D’ENTR CHNIQUES

Antwerpen X - P 309959 - 12,50 EUR

4de trimester - 42e jaargang - Afgiftekantoor

Driemaandelijks tijdschrift van FIMOP en BELGITRANS -

TE

MANDE

ET DE COM

19 - Bosch RexRoth: van productmodel naar branchemodel

23 - Debat over innovaties in mechanische aandrijftechniek

34 - PCLT wordt HY.AC voor opleidingen Industriële Hydraulica

100 - Lezersdienst

Belgische beroepsvereniging voor industriële aandrijftechnieken (mechanisch, elektrisch, mechatronisch en hydro-dynamisch)

vzw FIMOP Tel: +32 (0)2 640 77 35 Fax: +32 (0)2 640 84 80 info@fimop.be www.fmop.be

vzw BELGITRANS Tel: +32 (0)2 640 84 32 info@belgitrans.be www.belgitrans.be

RAAD VAN BESTUUR JEAN-PIERRE VAN DER KELEN, Testo Philippe Vansevenant, Olaer M. DE WINTER, Service Hydro PHILIPPE CONSIGLIO, Bosch Rexroth R. DECLEER, Decleer, Gaelens & Part.

Y. Meulenijzer, LinMotion

RAAD VAN BESTUUR G.Heyvaert, MGH L.De Groef, Esco Transmissions L.Roelandt, GKN Stromag BNL L.Van Hoylandt, Act In Time Dick ter Welle, Hansen Industrial Transmissions Steven Cassiers, Siemens Bart Vanhaverbeke, Voith Turbo

TOEZICHTHOUDERS Jean Schauss, Atlas Copco Maciej Szygowski, Doedijns Fluidap

TOEZICHTHOUDERS Steven Bergia, MEA Marc Goos, Transmo

COMMISSIES Confederatie Toetredingen Algemene voorwaarden CETOP Onderwijs - IHP Events & Beurzen Repertorium Tijdschrift Automation-HP MARCOM GROUP MARKTONDERZOEK - HYDRAULICA - PNEUMATICA - AFSLUITERS E-News - Webstek Beroepsethiek

COMMISSIES MARKETING EXPOSITIONS MEDIA WEBSITE

DEC 2012

BELGITRANS

Belgische Verenigingen van Fabricanten, Invoerders en Verdelers van Materiaal voor Industriële Hydraulica, Pnematica, Automatisatie en aanverwante technieken.

Lid van het Europese comité CETOP

190

FIMOP

Hydropneuma

Dé referentie voor aandrijf- en besturingstechniek

Omslagverhaal

COORDINATEUR LEDEN 2012 AB Flex AF BELGIUM ASCO NUMATICS BENELUX ATLAS COPCO COMPRESSEURS BOGE COMPRESSEURS BOSCH REXROTH Brevini Fluid Power BURKERT CONTROMATIC CLIPPARD EUROPE CQS TECHNOLOGIES COMPAIR GEVEKE DECLEER-GAELENS & PARTNERS DINAMIK COMPRESSOR Doedijns Fluidap DONALDSON ULTRAFILTER EFC ERIKS + BAUDOIN Euregio Hydraulics FESTO BELGIUM FLUIDTECH GATES EUROPE Hansaflex HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN (PIH) HYDAC HYDRAULIC ASSISTANCE HYDRAUMEC INTERNATIONAL HYDRAUVISION Hydro Tools INGERSOLL RAND BENELUX IPAR Industrial Partners b.v.

LinMotion Manuli Fluiconnecto nv NORGREN OLAER BENELUX PALL BELGIUM PARKER HANNIFIN PIRTEK BENELUX Poclain Hydraulics REM B SAUER DANFOSS SERVICE HYDRO SMC PNEUMATICS Stäubli TESTO VAN DE CALSEYDE VEMOFLEX WTS

LEDEN 2012 ABB ACT IN TIME ATB AUTOMATION AVD BELGIUM AZ HOLLINK BELGIUM BEGE AANDRIJFTECHNIEK BRAMMER BREVINI BELGIO CALDIC TECHNIEK BELGIUM Eriks Motion Control ESCO TRANSMISSIONS GKN SERVICE BENELUX HABASIT BELGIUM HANSEN TRANSMISSIONS INT. L. TAS & CO KTR MEA MGH OPTIBELT RENOLD CONTINENTAL REXNORD ROTERO BELGIUM SEW SIEMENS SKF GKN STROMAG BNL TRANSMO VOITH TURBO WEG BENELUX

COLOFON SECRETARIAAT Wielstraat 12 B - 2880 Bornem Tel Fimop: +32 (0)2 640 77 35 Tel Belgitrans: +32 (0)2 640 84 32 Fax: +32 (0)2 640 84 80 automation@hydropneuma.be www.hydropneuma.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER René Decleer, FIMOP p/a KHNB, Louisalaan 500, B 1050 Brussel

17 - Technord gebruikt Rockwell technologie in nieuwe fabriek van Baxte

Inhoud JAAROVERZICHT ACTUALITEIT Bosch RexRoth: van productmodel naar branchemodel

Innovaties in mechanische aandrijftechniek

REALISATIE CxO Europe Wielstraat 12 - B -2880 Bornem

REPORTAGE

Redactie Arn Borstlap - tel: +32 (0)2 640 77 35 e-mail: automation@hydropneuma.be

p 19

DEBAT

REDACTIECOMITE Ing. René Decleer, Ing. Roger Stas, Steven Cassiers

PUBLICITEIT Dirk Vermant – gsm: +32 (0)477 270 787 e-mail: dirk.vermant@skynet.be

p5

De lekkages op het spoor

p 23

p 26

REPORTAGE “Smart manufacturing wordt de trend van de komende tien jaar”

p 31

DRUKKERIJ Artoos, Kampenhout Verspreiding 6.500 ex. NL + 4.500 ex FR Automation Magazine is een uitgave van de beroepsverenigingen Fimop en Belgitrans.

De advertenties in Automation Magazine worden ter goedkeuring aan het redactiecomité voorgelegd. Alle advertenties die betrekking hebben op de technieken en de producten voor industriële automatisering komen in aanmerking voor publicatie.

Alle artikels en berichten in de redactionele bijdragen van dit tijdschrift werden door de redactie geselecteerd. Zij verschijnen gratis en bevatten geen advertenties. De auteurs zijn verantwoordelijk voor hun teksten.

OPLEIDING EN VORMING PCLT wordt HY.AC voor opleidingen Industriële Hydraulica

p 34

BEURS Indumation.be zet automatiseringstrends in het licht

p 37

ACTUALITEIT

p 41

AGENDA

p 46

LEZERSSERVICE

p 47

Volgend nummer: maart 2013 AUTOMATION paraît aussi en français Lid van de Unie van de uitgevers van de Periodieke Pers.

Copyright FIMOP 2012

190 - DEC 2012 - P 3

Voorwoord

What’s in the news?

‘De privésector verliest 18.800 jobs in negen maanden.’ ‘NMBS mag wilde stakingen bestraffen.’ ‘Recordboete voor ‘ergste’ kartel ooit.’ ‘Belgische bedrijven bouwen mee aan haven Tanger (De Tijd 6 december 2012).’

Vorige keer hadden we het over een eventuele black-out.

Ondertussen werd 25% van de behoeften aan elektrische stroom ingevoerd uit andere buurlanden.

Maar: ‘Haarscheurtjes kunnen geen kwaad.’ Experts van de nucleaire waakhond FANC onderzoeken de komende weken het rapport van Electrabel over de scheurtjes in enkele kernreactoren. ‘Die kunnen geen kwaad’ zegt Electrabel. In het rapport stelt Electrabel dat ‘de integriteit van de reactorvaten wordt bevestigd.’ Met andere woorden: de duizend kleine ‘haarscheurtjes’ of ‘anomalieën’ die deze zomer in de wand van het reactorvat werden ontdekt, kunnen geen kwaad. De uitbater van de Belgische kerncentrales zegt dat de stilgelegde kerncentrales daarom onmiddellijk zouden kunnen heropstarten. Als de experts geen graten zien in het rapport van Electrabel, ligt de weg naar een heropstart van Doel 3 en Tihange 2 open.

Digitaliseren of opgegeten worden Het consumptiegedrag van de Belg verandert razendsnel.

Bedrijven zonder digitale strategie zien hun achterstand elke dag toenemen. Afwachten is geen optie meer, zegt Mc Kinsey.

Daarom vijf tips om digitaal te overleven: kijk niet achterom wacht niet - zoek de beste contactpunten - facebook - vergeet mobiel niet.

Schepen botsen niet zomaar Vijf doden, zes vermisten. Dat is de balans van de botsing tussen twee schepen op de Noordzee. De Baltic Ace zonk na een botsing met de Corvus J. in een kwartier tijd en ligt 30 meter diep op P 4 - 190 - DEC 2012

de bodem van de Noordzee. Het is bijna onmogelijk dat de twee schepen elkaar niet hebben gezien, vermeldt de Tijd.

De havens van Zeebrugge en Antwerpen werken aan een plan om hun containeractiviteiten te bundelen. Ze willen zich wapenen tegen de crisis en vooral tegen concurrent Rotterdam.

Rotterdam investeert 3 miljard euro in nieuwe opslagruimte en opent in 2014 twee gigantische containerterminals. ‘Door de hokjesmentalitiet laten we veel kansen liggen, is te horen in havenmiddens. De havens zijn de slagaders van onze economie.

Als we niet samenwerken, verliezen we allemaal. Enkele cijfers: Overslag in miljoen ton 1. Rotterdam 434,6 2. Antwerpen 187,2 8. Zeebrugge 47,0 10. Gent 27,1 Maersk, de grootste rederij ter wereld, verplaatst zijn trafiek naar de haven van Antwerpen. Zo slecht zal het hier dan wel niet zijn zeker.

Oh dennenboom Een gewone spar, een plastieken exemplaar of een sjieke Nordmann. Kerstbomen zijn de afgelopen tien jaar uitgegroeid tot een miljardenbusiness. Met Wallonië als kloppend hart.

De Belgische kerstboomproductie is gestegen van 1,7 miljoen bomen in 1995 naar 5 miljoen vandaag. 1 op10 kerstbomen in Europa is van Belgische afkomst. De omzet van Greencap, de grootste Belgische kerstboomkweker, bedraagt 10,3 miljoen euro.

R.P.A.Decleer Verantwoordelijke uitgever n

TECHNIQUES D’ENTRAINEMENT ET DE COMMANDE

SOMMAIRE ANNUEL 2012

AANDRIJF - EN BESTURINGSTECHNIEK

JAAROVERZICHT 2012

Pneumatische aandrijvingen Hydraulische aandrijvingen Compressoren Afsluiters Ventielen Vacuümtechniek Elektrische aandrijvingen Mechanische aandrijvingen Motion control Sensoriek Veldbussen Besturingssoftware Controlesystemen Besturingssystemen Montagetechnieken Handlingtechnieken Perslucht

101 - Lezersdienst

Jaaroverzicht

Jaaroverzicht 2012: Aandrijf- en besturingstechniek Zelfs extreem lage temperaturen laten de nieuwe MAGNUM-serie koud

SMC Corporation in Forbes Top 100 van meest Innovatieve Mondiale Ondernemingen

Nieuw: IAI lineaire aandrijvingen met servomotor

104 - Lezersdienst 110 - Lezersdienst 113 - Lezersdienst

112 - Lezersdienst

Kinetis-microcontrol-lers van Freescale

Proceszeker en eenvoudig

116 - Lezersdienst

114 - Lezersdienst

Roestvast stalen stuurventielen voor offshore toepassingen

Sneller dan ooit bedienen

115 - Lezersdienst

111 - Lezersdienst

Wereldwijd succes voor POWERLINK event van EPSG

TVH ontwikkelt testbank met VHTI-studenten

109 - Lezersdienst

108 - Lezersdienst

Aandrijfmodule voor stappenmotoren met rs-485 protocol

107 - Lezersdienst

G3PH industriĂŤle hoogvermogen solid-state relais

106 - Lezersdienst

Nieuwe Reeks Warmtewisselaars

105 - Lezersdienst

Gecertificeerde X20 systemen van B&R voor gebruik op zee

Roestvast stalen cilinders voor extreme toepassingen

103 - Lezersdienst

102 - Lezersdienst

Nieuwe grijpers verkrijgbaar in veel varianten

LEZERSSERVICE: Voor meer informatie, bezorg ons het ingevulde formulier op pagina 47 met het nummer van uw keuze.

190 - DEC 2012 - P 7

117 - Lezersdienst

118 - Lezersdienst

P 8 - 190 - DEC 2012

Jaaroverzicht

Energie-efficiëntie Jaaroverzicht 2012: verbetert fabrieksprestaties

Energie-efficiëntie verbetert fabrieksprestaties

‘Upgrade your filter elements’

121 - Lezersdienst 124 - Lezersdienst 127 - Lezersdienst 130 - Lezersdienst 133 - Lezersdienst

Compacte schakeloplossingen

Nieuwe seriële interface

132 - Lezersdienst

131 - Lezersdienst

Parker tekent overeenkomst voor de overname van de Olear Group

Meer vermogen voor moderne staalsoorten

129 - Lezersdienst

HaydonKerk – Microslide lineaire actuator

128 - Lezersdienst

Ultrasonics XL programma in een XS-behuizing

Nieuwe Parker Compact Spiral™ slang

126 - Lezersdienst

125 - Lezersdienst

Hydrauvision is nu voor alle vestigingen VCA gecertificeerd

WEG lanceert nieuw gamma W22X motoren voor explosiegevaarlijke omgeving 123 - Lezersdienst

122 - Lezersdienst

De toekomst is mechatronica

Importeurschap voor RENK Glijlagers

120 - Lezersdienst

Rotatieve direct drive motor Akribis ATR152

119 - Lezersdienst

Ex ia intrinsiek veilige magneetkop

Aandrijf- en besturingstechniek

LEZERSSERVICE: Voor meer informatie, bezorg ons het ingevulde formulier op pagina 47 met het nummer van uw keuze.

190 - DEC 2012 - P 9

Jaaroverzicht

Jaaroverzicht 2012: Aandrijf- en besturingstechniek

136 - Lezersdienst 139 - Lezersdienst 142 - Lezersdienst 145 - Lezersdienst

Dias i/o Module DIO 014

147 - Lezersdienst

146 - Lezersdienst

“Bag Lips” revelatie in vacuumhandling met flexibele verpakkingen

LEZERSSERVICE: Voor meer informatie, bezorg ons het ingevulde formulier op pagina 47 met het nummer van uw keuze.

P 10 - 190 - DEC 2012

148- Lezersdienst

Frequentieomvormers voor decentrale applicaties

Nieuw: een positioneerbare pneumatische cilinder

144 - Lezersdienst

Ethernet-Line Extender levert high-speed netwerkverbindingen via bestaande bekabeling 143 - Lezersdienst

De elektrische scooter van SCUDDY GmbH & Co.

Nieuwe thermische camera testo 875i

141 - Lezersdienst

Nieuwe elektrische ‘plug in’ ventiel

140 - Lezersdienst

Pick and Place voor hoge belasting

DART Fieldbus - Gecertificeerd volgens ATEX en IEC-Ex

138 - Lezersdienst

Accu-afdichtpistool met hoge perskracht

137 - Lezersdienst

Lineaire assen voor extreme toepassingen

Kalibratie-installaties voor debiet en druk

135 - Lezersdienst

Elektronische overbelastingsrelais: de nieuwe ZEB serie voor 175A van Eaton 134 - Lezersdienst

Schottencompressoren niet verouderd

Jaaroverzicht

Brevini Benelux heeft als initiator haar deuren opengesteld voor collega’s uit de branche. Het idee was simpel: door samen krachten te bundelen en kennis te delen ontstaat synergie. Daar wordt iedereen beter van.

Eerste Kennisdag binnen aandrijftechniek een succes

Uit een vruchtbare samenwerking is het idee ontstaan om een Kennisdag te organiseren speciaal voor de aandrijftechniek. Op 27 september 2012 was de eerste Kennisdag voor de industrie & techniek een feit.

Als initiatiefnemer van de Kennisdag 2012 stelde Brevini Benelux haar deuren open. Samen met branchegenoten werden de krachten gebundeld en hebben zij hun specialistische kennis gedeeld.

De duikinstallatie LARS van IHC Hytech stond centraal als praktijkvoorbeeld voor het thema ‘Krachten bundelen en kennis delen’.

Krachten bundelen, Kennis delen De Kennisdag 2012 ging over aandrijftechniek, hydrauliek, besturingstechniek, elektromotoren, pompen, koppelingen, lieren, hydraulische schema’s, CAD CAM, remmen, klepaandrijvingen, 3D tekeningen en meer. Tijdens de dag konden de bezoekers deelnemen aan diverse presentaties en seminars, werden producten gedemonstreerd en kon men kennis delen aan de verschillende table tops. Daarnaast werden er rondleidingen gegeven door het Brevini pand, waarmee de bezoeker een kijkje achter de schermen kon nemen.

De bezoekers konden kiezen of zij een deel van de dag of de hele dag bijwoonden. Ontbijt, lunch en borrel werden voor de bezoekers verzorgd. Dit resulteerde in een dag die goed bezocht en gewaardeerd werd. Mede dankzij alle deelnemers en bezoekers was de Kennisdag 2012 een succes. Door de grote opkomst en het enthousiasme van de aanwezigen heeft de Kennisdag een ieder wat gebracht. Of het nu om kennis delen, krachten bundelen of netwerken ging, het was allemaal mogelijk.

Goede netwerkgelegenheid Diverse bedrijven hebben aangegeven dit initiatief zeer te waarderen. De dag werd ervaren als een ‘geweldige gelegenheid om te netwerken’ en werd door sommigen zelfs ervaren als ‘interessanter dan de doorsnee vakbeurs’. Op de website www.kennisdag. com is een sfeerimpressie te zien van dit bijzondere initiatief in de vorm van foto’s en filmpjes.

Krachtige beweging Brevini Benelux is de initiatiefnemer van deze Kennisdag, omdat zij graag ziet dat meer bedrijven in de aandrijftechniek en industrie de samenwerking aangaan. Het wereldwijd opererende bedrijf, dat bestaat uit Brevini Power Transmission, Brevini Fluid Power en Brevini Winches, is een samensmelting van 10 vooraanstaande merken die elkaar door samenwerking versterken. Brevini Benelux heeft vestigingen in België en Nederland en is onderdeel van de Italiaanse Brevini Group. Zij leveren een compleet producten kennisportfolio op het gebied van aandrijving en hydraulica die zorgen voor een krachtige beweging. Zo staan zij garant voor betrouwbare en vernieuwende toepassingen van aandrijfsystemen en hydraulica in de industrie en de mobiele sector.

Krachtige merken Brevini Power Transmission vertegenwoordigt vier bekende merken die mondiaal hooggewaardeerd worden door engineers, constructeurs en gebruikers: Brevini Riduttori, PIV Drives, Brevini Winches en PIV Posiplan. Brevini Fluid Power vertegenwoordigt 6 sterke merken en is voor veel engineers, constructeurs en gebruikers hét synoniem voor betrouwbare hydraulische systemen: Hydr-App, Aron, Oleodinamica Reggiana, SAM Hydraulik, Brevini Hydraulics en VPS Brevini. n Brevini Belgio S.A. Avenue Lavoiser 18 1300 Wavre T+32 10 390360 bpt.be@brevini.com www.brevini.be

149 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 11

Jaaroverzicht

Jaaroverzicht 2012: Aandrijf- en besturingstechniek

151 - Lezersdienst

155 - Lezersdienst

157 - Lezersdienst

161 - Lezersdienst

160 - Lezersdienst

Telecontroller voor smart grids en virtuele krachtcentrales

CCD Scanner met OLED Display en Ethernet

LEZERSSERVICE: Voor meer informatie, bezorg ons het ingevulde formulier op pagina 47 met het nummer van uw keuze.

P 12 - 190 - DEC 2012

164 - Lezersdienst

162 - Lezersdienst

Compact toegangscontrolesysteem biedt makkelijke, veilige toegang

Standaard eindschakelaars voor extreme toepassingen

Inspector PI50 visiesensor: Gemakkelijk te integreren in machines

163 - Lezersdienst

159 - Lezersdienst

Extreem hoog vermogen voor kleine afmeting bij nieuwe DC-motoren

Nieuwe TRIO motion coördinatoren

158 - Lezersdienst

Impulse Gripper: extreem snelle electrische grijper

156 - Lezersdienst

Uitzonderlijke prestaties en eenvoud bij temperatuurregeling

SK 200E nu tot 22 kW

154 - Lezersdienst

2-D laser profiler LJ-G5000

120153

Flexibele ethernetkabels voor de industrie

Bedieningsinterfaces met smartphone functies

152 - Lezersdienst

TÜV-certificaat: veilige bewaking van ovens met easySafety

150 - Lezersdienst

Closed-Loop control voor een energie-efficiënte systeemoplossing

ACTUALITEIT

MGH: merkonafhankelijke partner inzake industriële aandrijfgroepen MGH bestaat 10 jaar en draait op volle toeren. Jaar na jaar breidt dit bedrijf uit en investeert het in de nieuwste technologieën en innovaties. Daardoor is het uitgegroeid tot een partner die de industrie draaiende houdt dankzij haar merkonafhankelijke totaaloplossingen voor aandrijfgroepen. Efficiëntie, innovatie, oplossingsgericht en merkonafhankelijk zijn troeven en daar zet MGH alles op in.

In die periode steeg het personeelsbestand van twee tot ruim dertig medewerkers: stuk voor stuk ervaren en uiterst competente medewerkers die mee aan de basis liggen van het succes. Maar ook de feilloze samenwerking met de partners en klanten houdt de business flink draaiende. MGH reviseert en herstelt tandwielkasten en motorreductoren van verschillende merken. Indien de aandrijfgroep economisch en ecologisch niet meer herstelbaar is, biedt MGH een nieuwe aandrijfgroep aan op maat van de klant en geschikt voor de specifieke toepassing van de klant.

Bovendien beschikt het bedrijf over een uitgebreide stock wisselstukken van verschillende merken en types. Zo kan MGH u snel uit de nood helpen. n 165 - Lezersdienst

Indumation.BE 2013: driemaal raak!

Bent u exposant op Indumation.be 2013? Laat dit tijdig weten aan meer dan 40.000 beslissingsnemers over aandrijf- en besturingstechniek!

Reserveer nu mediaruimte in de drie meest geconsulteerde media voor Indumation.

1. Februari 2013 = Indumation Webzine (15.000 contacten) 2. Maart 2013 = Indumation Magazine (20.000 contacten) 3. April 2013

= Officiële beurscatalogus van Indumation (+5.000 contacten)

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

Indumation: powered by the associations Agoria, Fimop & Belgitrans For more information: Info@fimop.be or call 02 640 77 35 166 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 13

167 - Lezersdienst

ACTUALITEIT

TROMMELMOTOREN: voor compacte conveyoraandrijving Trommelmotoren en motorrollen zijn gemotoriseerde rollen die vooral worden toegepast op bandtransporteurs en op palletrollenbanen. Met de LAT-trommelmotoren enerzijds en met de DAVID-motorrollen anderzijds beschikt ACT IN TIME over een geschikte gemotoriseerde rol voor elke toepassing.

Een gemotoriseerde rol bestaat uit zijn rol en zijn interne aandrijving. Afgedekt met flenzen wordt hij opgehangen aan de assen aan beide zijden van de rol. Een van de assen is ofwel voorzien van een elektrische kabel ofwel van een klemmenkast. De aangebrachte elektrische energie wordt omgezet in mechanisch vermogen op de rol via de interne motorreductor.

Een trommelmotor (Ø 50 tot Ø 800 mm) zal de band aandrijven en dusdanig de constructie van de bandtransporteur besparen van: motorstoel, ketting of V-snaar, regelmatig onderhoud en smering, opspanbeurten, uitlijningen en extra beschermingen voor de aandrijving. Hij is dus compacter en eenvoudiger, maar ook hygiënischer, omdat hij hogedrukreiniging toelaat.

Hij kan voorzien worden van een borstel of bekleding.

Een motorrol (Ø 89 of 114 mm) is in direct contact met de pallet of met het stukgoed. Via het dubbele kettingwiel op een van zijn assen drijft hij een 20-tal andere motorloze rollen via

kettingen aan, waarbij hij aan een complete sectie tot 2 ton drijfkracht kan leveren.

Opnieuw wordt de constructie heel wat vereenvoudigd en veel compacter.

De bestendige aangroei van installaties uitgerust van gemotoriseerde rollen bewijst dat hun toepassing succes oogst.

Omdat ze volgende voordelen brengen: lagere kosten, minder componenten, een snellere montage en een efficiëntere productie dan met een constructie aangedreven door een motorreductor.

Het complete gamma met technische karakteristieken en afmetingen kan geraadpleegd worden op www.actintime.be. n 169 - Lezersdienst

Energiezuinigheid van schroeftechnologie voor luchtblowers Perslucht met lage druk vormt de hoeksteen van vele productieprocessen en is essentieel voor een ongestoorde voortgang van de productie.

Met het ontwikkelen van een lagedrukblower op basis van de schroeftechnologie, is Atlas Copco erin geslaagd belangrijke stappen te zetten in de verlaging van het energieverbruik. In de ZS-schroefblowers wordt het concept van de interne compressie toegepast, waar de traditionele Roots-lobbenblowers externe compressie toepassen om de systeemdruk te bereiken. Tests onder toezicht van en gecertificeerd door de onafhankelijke Technischer Überwachungs-Verein (TÜV) uit Duitsland, hebben aangetoond dat de ZS-blower 23,8 procent energiezuiniger is dan een drielobbige blower bij een druk van 0,5 bar(e), en 39,7 procent bij een druk van 0,9 bar(e). (technisch witboek beschikbaar op www. efficiencyblowers.com).

Innovatieve schroefblowers De ZS van Atlas Copco is een 100% olievrije schroefblower, die het resultaat is van tientallen jaren ervaring met het ontwerpen en produceren van innovatieve schroefblowers. Met de ZS-blowers beschikt u over een unieke, volledig geïntegreerde eenheid waarmee u uw energiekosten met gemid-

deld 30% kan verlagen.

De industriële fabricage in het algemeen, maar vooral toepassingsgebieden, zoals afvalwaterzuivering, pneumatisch transport, energieopwekking, de levensmiddelen- en drankenindustrie, de farmaceutische en chemische industrie, de pulp- en papierindustrie, de textiel- en cementindustrie kunnen in hoge mate profiteren van deze energiezuinige, uiterst betrouwbare serie olievrije persluchtoplossingen van Atlas Copco. www.atlascopco.be www.efficiencyblowers.com n 168 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 15

170 - Lezersdienst

CASE STUDY

Automation Magazine was begin november te gast op de Rockwell Automation Fair 2012 in Philadelphia en sprak er met diverse spelers uit de automatiseringswereld. In deze en komende edities van Automation Magazine komen diverse case-study’s aan bod, alsook de visie van enkele prominente medewerkers van Rockwell Automation.

Technord gebruikt Rockwell technologie in nieuwe fabriek van Baxter Technord uit Doornik is als familiebedrijf gespecialiseerd in het beheer van industriële processen in elektrische engineering. Het bedrijf heeft klanten in diverse sectoren zoals de industrie, food & beverages, transport, chemie en pharmacie.

Het Waalse bedrijf is voor Baxter al ruim 20 jaar aan de slag volgens een kaderoverkomst.

Deze overeenkomst omvat enerzijds industriële elektriciteitsprojecten, onderhoud en herstellingen. Anderzijds voert Technord voor Baxter ook procescontroleprojecten uit. Dit zijn projecten in REG (Rationeel energiegebruik)-systemen, MES (Manufacturing Execution System ) en BMS (Management Building System). Deze procescontroleprojecten verbinden 2 werelden met elkaar, die van de productieautomaten en machines, en die van de informatica en beheer (ERP) met daarbovenop het beheer van de traceerbaarheid.

Nieuwe productie-eenheid van Baxter Technord is op het hoogste niveau gecertificeerd en gebruikt als solution provider onder meer de automatiseringsoplossingen van Rockwell. Baxter is een wereldwijd laboratorium, gespecialiseerd in gezondheidszorgen. Vandaag stelt Baxter circa 2.200 mensen te werk in België met een omvangrijke productiesite in Lessen. Het is hier dat Baxter een nieuwe locatie voor de productie van geneesmidde-

len bouwt, een complex van zo’n 4500 m2 dat eind 2014 klaar is. Technord ontwikkelt hier industriële elektriciteitsnetwerken, alsook de installatie van de machines volgens BMS. “Een belangrijke taak is het homogeniseren van de diverse productiegegevens in één standaard database zodat de productieketens coherent kunnen werken.

Baxter heeft namelijk verschillende automatiseringszones: sommige volgen de standaarIn de nieuwe productielocaden van Siemens andere die tie van Baxter in Lessen voert van Rockwell,” zegt Léon Samyn Technord diverse elektrische van Technord. “We voeren teengineering- en procescontrovens migraties uit naar nieuwe le projecten uit.

Rockwell technologieën, zoals de Logix Control System technologie, een Integrated Architecture™ technologie.” n 171 - Lezersdienst

Rockwell Automation Fair 2012 Duizenden manufacturing professionals, analysten en media zakten begin november af naar het Pennsylvania Convention Center in Philadelphia voor de Automation Fair van Rockwell Automation. Gedurende de week waren er voordrachten, verdeeld over de thema’s Manufacturing Perspectives, Process Solutions en Safety Automation.

Daarnaast waren er 70 technische presentaties, 21 workshops, 18 hands-on labs en 8 industry forums met klanten en experten uit diverse industrieën: automotive, energie en milieu, food and beverage, machinebouw, wetenschappen, marine, olie en gas en afvalsector. Ruim 100 exposanten toonden er de nieuwe technologiëen op het gebied van automatisering en engineering.

Wat is DCS (Distributed Control Systeem)?

DCS is een algemene term die wordt gebruikt in een brede waaier van industrieën en duidt op een geautomatiseerd systeem om machines en materialen te monitoren en te controleren.

DCS is een gecomputeriseerd controlesysteem dat de productielijnen in de industrie controleert. Dit gebeurt vaak in een manufacturing, process of andere dynamische omgeving waarin de controller elementen niet gecentraliseerd zijn maar verspreid op de locatie n waarbij elk sub-systeem wordt gecontroleerd door één of meerdere controllers. Het volledige systeem van controllers wordt verbonden door communicatie- en monitoring netwerken. DCS wordt

ingezet in industriëletakken zoals elektrische centrales, watermanagement, olieraffinaderijen, metallurgie, chemische en farmaceutische fabrieken.

PlantPAx™ van Rockwell Automation Een voorbeeld van een DCS controlesysteem is het PlantPAx™ procesautomatiseringssysteem van Rockwell Automation. Het systeem is gebouwd volgens een systeemarchitectuur gebaseerd op Integrated Architecture componenten die een multidiscipline controle en de integratie met het Rockwell Automation Motor Control portfolio verzorgen. n 172 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 17

173 - Lezersdienst

ACTUALITEIT

Bosch Rexroth AG is wereldwijd een van de specialisten op het gebied van aandrijf- en besturingstechnologie. Voor meer dan 500.000 klanten heeft Bosch Rexroth oplossingen op maat voor het aandrijven, besturen en verplaatsen van machines en installaties. Op de Industrial Automation & Drives beurs in Utrecht presenteerde het bedrijf zich voor het eerst als Benelux-organisatie.

Bosch RexRoth: van productmodel naar branchemodel “We hebben de voorbije maanden onze gezamenlijke strategie en aanpak uitgewerkt. Door de samenwerking met Nederland hebben we nog meer expertise in huis. Dat stelt ons in staat grensoverschrijdend de vereiste kennis in te zetten en nog meer branchegericht te werken,” zegt Patricia Huppermans, managing director Bosch Rexroth België en vice president Sales Benelux.

Patricia Huppermans: “Onze missie is dé drive control company te zijn en de best mogelijke oplossingen voor onze branches op het gebied van aandrijf- en besturingstechniek aan te bieden. Bosch Rexroth België heeft de laatste jaren veel inspanningen geleverd om zich te profileren als aanbieder van totaaloplossingen. Ik wil deze inspanningen voortzetten en onze klanten ook in de toekomst de beste service en aanpak bieden.

Door de samenwerking met Nederland hebben we nog meer expertise in huis. Dat stelt ons in staat grensoverschrijdend de vereiste kennis in te zetten en nog meer branchegericht te werken.

Doel is om in de Belux de krachten te bundelen en onze klanten de beste knowhow bieden.

Een voorbeeld is de baggerbranche. Daarin zijn wij, België en Nederland, samen wereldkampioen. België heeft toonaangevende bedrijven zoals De Nul en Deme en Nederland heeft Van Oord en Boskalis. Samen met hen zorgen wij voor kruisbestuiving in de marine off shore wereld.

Verder hebben wij twee wereldhavens, Antwerpen en Rotterdam, die wij samen kunnen ondersteunen. Ook past dit in het kader van global partnership. Bedrijven zijn op zoek naar partners die wereldwijd voor de hele machinelevenscyclus de juiste ondersteuning bieden en hierbij de total cost of ownership geen moment uit het oog verliezen.”

Vier centrale thema’s Bosch Rexroth Benelux zet in op de integrale aanpak van vier thema’s: energie-efficiëntie, veiligheid, service en fast & easy engineering.

Energie-efficiëntie Bosch RexRoth specialisten in energie-efficiëntie analyseren de situatie tijdens het optimalisatieproces van een bestaand systeem.

Zij zoeken naar besparingen in de hele productieketen en voor alle types van machines. Vanuit dit onderzoek formuleren de adviseurs aanbevelingen om het energieverbruik te verminderen. Een voorbeeld van hoe een slimme componentselectie energie kan besaren is de combinatie van hydrauliekpomp en elektrische aandrijving in één machine.

Easy engineering Centrale vraag hier is hoe je heel snel je een product voor een klant ontwikkelen. Klanten kiezen immers voor partners die snel samen met hen iets kunnen ontwikkelen Ter illustratie zijn er de EasyHandling-systemen en IndraMotion MLC, een besturing voor hoogdynamische toepassingen waarmee hydraulische of elektrische assen centraal en decentraal kunnen worden aangestuurd.

Patricia Huppermans is sinds begin 2012 de nieuwe managing director voor Bosch Rexroth België NV. Daarnaast is Patricia Huppermans ook vice president Sales voor de op 1 januari 2012 gevormde organisatie Bosch Rexroth Benelux.

Service en maintenance Honderd onderhoudsspecialisten van Bosch RexRoth staan in het Belux gebied als team ter beschikking van de klanten. De bundeling laat een hogere flexibiliteit en capaciteit toe, waardoor een snellere reactie op onderhoudsvragen mogelijk is.

In België bestaat een intensieve samenwerking met gekwalificeerde servicepartners die nog verder zal worden uitgebouwd. In Nederland levert Bosch Rexroth vooral onderhoud vanuit haar eigen netwerk van regiovestigingen.

Safety en security Binnen het programma ‘Safety on Board’ besteedt Bosch Rexroth niet enkel aandacht aan veiligheid. Ook productiviteit, energie-efficiëntie, ergonomie en installatievriendelijkheid worden in overweging genomen. Voor wie meer wil weten over ‘Safety on Board’ heeft Bosch Rexroth een Engels- en Duitstalig handboek ontwikkeld dat de implementatie van functionele veiligheid stap voor stap beschrijft. n

174 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 19

175 - Lezersdienst

176 - Lezersdienst

P 20 - 190 - DEC 2012

Case-study

Johnson Controls en WAGO maken Pegasus parkeervriendelijk

Intelligent monitoren van vrije parkeerplaatsen In de diverse parkings van het Pegasus Park in Diegem worden de parkeerplaatsen automatisch gemonitord door controllers op de parkings. Bezoekers en werknemers worden er handig geleid naar vrije plaatsen op de diverse parkings van het park.

Johnson Controls zorgde met WAGO, aanbieder van elektrische verbindings- en automatiseringstechniek, voor een intelligent beheerssysteem.

De kantoorgebouwen van het Pegasus Park, 8 km ten oosten van Brussel, beschikken over aparte parkings. Per gebouw zijn er een achttal bedrijven-huurders. “Sinds deze zomer zorgen diverse RIFD (Radio Frequency Identification)- toepassingen voor een intelligente sturing: de chauffeurs lezen op displayschermen bij de toegang van de parking of en in welke parkings plaatsen vrij zijn,” vertelt Tobias Vander Voorde, medewerker Building & Infrastructure van WAGO. “Een bijkomend voordeel van dit intelligent beheerssysteem is dat het factureringsproces vlot verloopt. De verschillende bedrijven-huurders ontvangen een gedetailleerde factuur met betrekking tot de gebruikte parkingplaatsen door werknemers en bezoekers.”

Oplossing op maat Hoe gebeurt dit concreet? In de Pegasus parkings werden controllers opgesteld die alle informatie over inrijdende auto’s verwerken. Vanaf de controller worden de gegevens naar displayschermen aan de ingang van de parkings gestuurd. Het performante WAGO I/O-systeem, een PLC automatiseringsgamma met in- en output modules, zorgt voor de interface tussen de verschillende systemen. Tobias Vander Voorde: “Het WAGO I/O-systeem dat in Pegasus werd gebruikt is een compacte oplossing met veerklemtechnologie. Deze technologie zorgt voor een trillings- en onderhoudsvrije verbinding tussen 2 elektrische geleiders.

WAGO is de uitvinder van deze technologie en staat ermee aan de top van de wereldmarkt.”

Johnson kiest voor WAGO Voor de programmatie zorgde Johnson Controls, afdeling Building Efficiency. Yves Gohy van Johnson Controls motiveert de keuze voor WAGO. “Na een grondige voorstudie hadden we een voorkeur voor dit WAGO systeem, een open systeem en flexibel inzetbaar in verschillende toepassingen. Eigenschappen zoals snelheid, flexibiliteit en onderhoudsvrije werking waren bij dit project doorslaggevend voor een succesvolle realisatie. De mogelijkheid om de verschillende intelli-

gente systemen met elkaar te koppelen, plus de vrije programmeerbaarheid van de controllers speelden hierin een grote rol.”

Internetverbinding De controllers op verschillende parkings binnen het Pegasus Park zijn verbonden via een beveiligde internetverbinding. Een watchdog systeem, een veiligheidsmechanisme dat waakt over de communicatie tussen de verschillende controllers, is geïntegreerd in de WAGO oplossing.

Opleiding WAGO bood het team van Johnson Controls tevens de nodige technische ondersteuning voor en tijdens het project. Yves Gohy: “De samenwerking verliep goed omdat WAGO voorafgaand en tijdens de werkzaamheden een grondige opleiding had voorzien over de functionaliteiten van hun product. Zo konden we het systeem leren kennen en de programmatie onder de knie te krijgen. Ook telefonisch was er een vlotte opvolging.” n

WAGO en Johnson Controls WAGO is een familiebedrijf dat drie generaties onafhankelijk op de markt aanwezig is, met moederbedrijf in Minden/ Westfalen. Met ruim 50 jaar ervaring ontwikkelt, produceert en verkoopt het bedrijf innovatieve componenten voor de industrie, de procestechniek en de gebouwautomatisering. www.wago.be en info-be@wago.com Johnson Controls is een wereldwijd gediversifieerd bedrijf in de bouw- en automotive industrie. Deze markten worden via drie business units bediend: Building Efficiency, Automotive Experience en Power Solutions. www.johnsoncontrols.be

177 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 21

178 - Lezersdienst

179 - Lezersdienst

P 22 - 190 - DEC 2012

DEBAT

Debat over innovaties in mechanische aandrijftechniek Welke nieuwigheden en innovaties bestaan in de wereld van de aandrijftechniek? Automation Magazine bracht enkele leden van Belgitrans, de vakvereniging van mechanisch en elektrisch aandrijfspecialisten, samen in De Notelaer in Bornem. Tijdens het geanimeerde gesprek kwamen energie-efficiëntie, nieuwe materialen, conceptinnovatie en hybridisering van de technologie ter sprake.

Om te beginnen een woordje uitleg over de deelnemers aan dit debat.

Geert Heyvaert Geert Heyvaert (GH) is algemeen manager van MGH, gespecialiseerd in merkonafhankelijk onderhoud van zware, elektromechanische aandrijfgroepen. Geert is tevens voorzitter van Belgitrans.

Rober Paternoster Robert Paternoster (RP) is countrymanager van AZ Hollink, internationale verdeler van op maat pakketten binnen koppelingen, remmen, glijlagers en tandwielkasten voor de grote industrie.

“Het rendement van de aandrijftrein zo groot mogelijk houden” DVS: “Siemens streeft enerzijds met nieuwe producten naar een zo groot mogelijke integratie van de componenten in haar totale sturings- en aandrijfconcept. Anderzijds willen we dat onze klanten minder energie gebruiken en verbruiken in hun plants.

Met andere woorden: energie-efficiëntie is aan de orde. Wij wil-

len het rendement van de aandrijftrein zo groot mogelijk houden.

Aandachtspunt is om grote tandwielkasten zo efficiënt mogelijk in te zetten en de juiste kast te selecteren voor de juiste toepassingen. We merken nog vaak een overdimensionering van de tandwielkasten. Uiteraard ligt het grootste besparingspotentieel in de zware industrie en de grote vermogens. Als je pakweg één procent energie kunt besparen op grote kilowattages, dan scheelt dat al flink.”

GH: “Er wordt ook steeds meer gekeken naar nieuwe materialen om energie te besparen in het productieproces. Er worden bijvoorbeeld andere staalsoorten gebruikt of keramische lagers. Omdat keramiek een harder materiaal is, is de standtijd van keramische lagers langer. Ik verwacht hierin in de toekomst een veel bredere toepassing. Naast het streven naar een hoger rendement in de fabricatie kan je de machines ook energie-efficiënter gébruiken. Een tendens die ik merk, misschien ook door huidige economie, is dat de revisie van tandwielkasten voorrang krijgt. Reden: je kan de tandwielen dan recupereren zodat je minder energie nodig hebt om nieuwe tandwielen te maken.”

RP: “AZ Hollink specialiseert zich onder meer in customized tandwielkasten voor grote industrieën. Onze partner, het bedrijf Renk, ontwikkelt, en dat is echt innovatief, technologieën voor producten die door andere bedrijven in serie worden gemaakt. Ook binnen de technologie zijn er verbeteringen. Wij zetten bijvoorbeeld alleen tankwielkasten in met glijlagertechniek, een wrijvingsloze techniek die performanter is ten opzichte van de klassieke kogellager als het gaat om rendement en het dragen van lasten.”

DVS: “In de wereld van de motorreductoren zie je de laatste 20 jaar geen spectaculaire innovatieve verbeteringen. Maar er is wel een verandering in de mindset. Omdat onze eindverbruikers focussen op het reduceren van energiekosten, denk je als leverancier mee op het gebied van investering en onderhoudsconcepten.

Daar zie ik wel een evolutie de laatste jaren.”

RP: “Ook in het productieproces zelf kan je innovatief zijn. Wij zijn bijvoorbeeld bezig met installaties voor grootvermogens, bvb tandwielkasten voor elektriciteitscentrales. Dit zijn kasten van

190 - DEC 2012 - P 23

t

Dieter Van Schoors Dieter Van Schoors (DVS) is sales ingenieur in mechanische aandrijfcomponenten bij Siemens Drive Technologies Division dat mechanische en elektrische aandrijfoplossingen produceert.

180 - Lezersdienst

181 - Lezersdienst

t

DEBAT

vaak meer dan 75 megawatt. Een innovatie hier is het onder vacuüm zetten van de tandwielkasten. Hierdoor wordt de olie rustiger en treedt er minder energieverlies bij de smering. Het warmteverloop op de vertanding is gunstiger en de tandwielkast heeft een beter rendement. De investering is hoog maar kan snel worden teruggewonnen door de uitgespaarde energiekosten.”

“Innoveren in de concepten” RP: “De totale kwaliteit van de tandwielkasten is de som van de kwaliteit van de componenten en de diverse technieken.. We zien ook nieuwe ideeën bij het designen van de tandwielkast. Er worden bijvoorbeeld in tandwielkasten voor windturbines technieken uit de scheepsbouw toegepast waarbij tandwielkasten via de zijwand kunnen geopend worden. Voor de mensen die in de windmolens aan tandwielkasten moeten werken, is dat dankbaar.”

“Mechanische beveiliging”

wordt de engineeringstijd sterk ingekort. Ook dat is een vorm van innovatie op conceptniveau door ontwikkelingen binnen de informatica.

DVS: “Mechatronica, de integratie van mechanica en elektronica, geraakt steeds meer ingeburgerd in de aandrijfwereld. Die integratie van mechanica en elektronica vind je ook sterk bij de machineconstructeurs waar beide domeinen meer en meer in elkaar vloeien en samen werken aan totaalconcepten. Een voorbeeld zijn de geïntegreerde veiligheidssystemen.”

GH: “Een trend, die wel al langer speelt, is de miniaturisatie.

Vandaag is een tandwielkast nog maar een vierde van een kast uit de jaren 70’. Dat heeft invloed op de onderdelen: lagers moeten kleiner maar performanter zijn, de oliereservoirs zijn ook kleiner.”

RP: “Innovatie kan ook gepaard gaan een denkproces over de toepassingen. Voorbeeld: een belangrijk aspect van mechanische beveiliging, het voorkomen van gevolgschade bij een defect in een productiestraat, is het inbouwen van een koppelbeveiliging, zodanig dat overige componenten gevrijwaard blijven. Door koppelbeveiligingen heb je een gecontroleerd beveiligingsproces zodat de machines een stuk rendabeler worden.”

RP: “Er is inderdaad een link tussen hybridisering van de mechanica en de miniaturisatie. Een voorbeeld is het inbouwen van sturingen in de motor. Er is ook hybridisering van grote tandwielkasten die op lage toeren draaien. Die hebben een relatief gezien kleinere motor. Een tendens is om de motor in te bouwen in de tandwielkast met het oogpunt op, opnieuw, minder energieverlies en verbetering van het rendement.”

“Grote invloed van IT en elektronica”

“Gebrek aan goed geschoolde technici”

GH: “IT, elektronica en mechatronica spelen een steeds grote rol.

Vergelijk met een wagen. Door het gebruik van elektronica en mechatronica gaat die langer mee, is hij goedkoper, bedrijfszekerder en rendabeler. Die evolutie gebeurt ook in de tandwielkasten. Men kijkt steeds meer naar de levensduur van de diverse componenten. Dankzij de huidige middelen heb je de levensduur van een tandwielkast veel beter onder controle zodat het rendement stijgt.

Door de elektronica kan je beter monitoren, bijvoorbeeld vanop afstand en er wordt pas ingegrepen als er een probleem is.”

DVS: “Voor de machineconstructeurs speelt naast de kwaliteit en de kost van de producten ook de engineeringstijd een grote rol. Siemens heeft een Belgisch softwarebedrijf gekocht dat 3D-simulaties van het hele productieproces maakt, inclusief alle sturings- en mechanische componenten. Dankzij deze simulaties

GH: “Een laatste punt dat ik wil aanraken is het duidelijke gebrek aan goed geschoolde technici in de aandrijfwereld. Het wordt immers steeds moeilijker om onze technici goed te vervangen. Een gevolg daarvan is dat meer elektronica en mechatronica worden toegepast, met als doel langer te draaien en proactief onderhoud in te zetten om defecten te voorkomen.Het is een taak van Belgitrans ervoor te zorgen dat er meer jongeren worden aangesproken door de mechanische wereld.”

(In het volgende nummer van Automation Magazine gaan we dieper in de inspanningen die vakverenigingen Belgitans en Fimop doen om jongeren warm te maken voor de aandrijf- en besturingstechniek). n 182 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 25

REPORTAGE

Regelmatige controles van persluchtinstallaties verlagen (niet alleen) de energiekosten

De lekkages op het spoor Slechte installaties drijven de energiekosten voor de opwekking van perslucht onnodig hoog op, omdat de compressor meer lucht moet produceren, dan bij een optimale uitvoering nodig zou zijn. De besparing is zelfs voor kleine installaties aanzienlijk.

In acht van de tien bedrijven wordt perslucht, of te wel dure energie, verspild. Zeker 30 % van de compressorcapaciteit gaat op weg naar de verbruiker – bijvoorbeeld persluchtgereedschap – verloren, omdat de luchtleidingen ondergedimensioneerd zijn, verkeerd geïnstalleerd worden en/of de gereedschappen met verkeerde appendages en fittingen zijn aangesloten. Echter als bijvoorbeeld de dynamische druk in het leidingnet terugvalt van 7 naar 5 bar, kan het vermogen van het gereedschap met 50 % afnemen. Al bij een drukval van 6 naar 5 bar neemt het belaste toerental afhankelijk van het type machine ongeveer met 25 % af, terwijl het onbelaste toerental slechts met 5 % afneemt.

Dat is in het bijzonder bij slijpmachines belangrijk, waarmee een medewerker tijdens zijn werktijd, liefst zo ergonomisch mogelijk, veel materiaal zoals gietwerk of andere oppervlakken moet verspanen. Of er nu wordt voorbewerkt of geslepen, afgebraamd of doorgeslepen: hoe lager het vermogen van een (slijp-) machine, des te langer duurt het werk. Maar ook de meeste persluchtmoeraanzetters en zelfs blaaspistolen werken efficiënter op de juiste druk.

Drukverliezen zijn onvermijdelijk maar kunnen beperkt worden Drukverliezen zijn afhankelijk van volumestromen. Meer doorstroming leidt altijd tot grotere verliezen. Maar men kan dit beperken. Drukval ontstaat door een te geringe leidingdiameter en door weerstand in fittingen en leidingaccessoires – nog afgezien van ruwe leidingwanden. Als er gelijktijdig met meer luchtverbruikers wordt gewerkt (bijvoorbeeld machines of pneumatische aandrijvingen), dan bij de aanleg van het leidingnet was gepland, ontstaan er eveneens drukverliezen.

De persluchtverzorging moet goed gepland worden; slangen, koppelingen en leidingen moeten juist gedimensioneerd zijn. Anders rijzen de energiekosten voor de persluchtvoorziening de pan uit.

Om correct te functioneren, hebben luchtgereedschappen een bepaalde dynamische druk nodig. Slijpmachines, klink- en hakhamers of moeraanzetters van Atlas Copco Tools zijn bijvoorbeeld ontworpen voor een dynamische werkdruk van 6,3 bar. Let wel: dat is de druk die feitelijk bij de machine komt en niet die aan een verzorgingsunit wordt gemeten. Zo is het niet genoeg, om op de manometer van de verzorgingseenheid te kijken, als er vervolgens nog meer koppelingen en slangstukken volgen. Met speciale meetapparatuur kan de werkelijke dynamische druk worden gemeten.

Om te zorgen dat de ideale luchthoeveelheid de luchtinlaat van de machine bereikt, moet het gehele luchtnet zo gedimensioneerd zijn, dat op de werkplek de drukval niet groter is dan 0,1 bar. De drukval in de slang van de stijgleiding tot aan de machines mag niet hoger zijn dan 0,6 bar en mag in geen geval boven de 0,9 bar liggen. Met de juiste accessoires blijft de drukval laag. Bij de keuze van aansluittoebehoren, zoals de • slangen, • armaturen en verzorgingsunits (filter, drukregelaar, olienevelaar), • koppelingen en fittingen moet men derhalve aandacht besteden aan de maximaal toegestane drukval. Dat is op den duur goedkoper dan de druk van het persluchtnet te verhogen.

Noemenswaardige besparingen zelfs bij kleine bedrijven

Perslucht is in veel bedrijven een belangrijke energiedrager, bijvoorbeeld voor het aandrijven van slijpmachines, montagegereedschap, pneumatische aandrijvingen of verfspuiten. Maar als er teveel perslucht op weg naar de machine verloren gaat, daalt het vermogen – en de energie- en arbeidskosten stijgen.

P 26 - 190 - DEC 2012

Veel bedrijven realiseren zich niet wat de gevolgen zijn van slechte installaties: de energiekosten voor de persluchtproductie zijn veel hoger dan nodig is, want de compressor moet een hogere druk produceren, dan bij een optimale installatie nodig is.

De besparing ligt zelfs bij kleinere bedrijven vaak op enige duizenden euro’s per jaar. Hoe duur lekkages zijn maakt volgende vuistregel duidelijk: een 1 bar hogere druk aan de compressor, wat bij een correcte installatie van het leidingnet en de gereedschapaansluitingen het geval zou zijn, kost afhankelijk van de compressor-

REPORTAGE

grootte 6 tot 10 % meer afname van de compressorcapaciteit. Niet te vergeten de bescherming van het klimaat – steeds meer ondernemingen willen hun CO2-uitstoot verminderen, evenals de extra arbeidskosten: operators hebben meer tijd nodig, als de machine langzamer is.

Te klein gekozen koppelingen, te lange slangen of zulke met een te kleine nominale maat, veroorzaken drukverlies. Wie een leidingnet met aansluitingen plant, moet er rekening mee houden dat iedere koppeling – al is hij nog zo goed – drukverlies met zich meebrengt. Zo verlicht bijvoorbeeld een korte slang het werken met een machine, maar door de extra koppeling en de kleinere doorlaat van de slang, kan een drukverlies van ca. 0,5 bar optreden, afhankelijk van de grootte en het luchtverbruik van de machine.

Daarom geldt: slangdiameters moeten zo groot mogelijk zijn, koppelingen moeten grote doorstroom volumes kunnen verwerken en luchtbehandelingsunits moeten een kleine drukval hebben. Dat alles helpt om het drukverlies in de installatie laag te houden, de productiviteit te verhogen en de energiekosten te verlagen.

Lekkages In een goed gedimensioneerde en zorgvuldig onderhouden leidingsysteem mag niet meer dan 5 % van de geïnstalleerde compressorcapaciteit letterlijk verloren gaan. Helaas zijn lekverliezen van 15 %, ja zelfs van 30 % in oude, stuk voor stuk gegroeide leidingnetten geen zeldzaamheid. Een voorbeeld: als alle lekkages in een leiding net, opgeteld een gat van 5 mm vormt, gaan bij een leidingdruk van 7,3 bar, iedere seconde 27 liter perslucht verloren.

Om dat op te vangen, is 10,3 kilowatt (kW) extra compressorenergie nodig. Bij een stroomprijs van (gunstig aangenomen) 0,12 euro per kilowattuur geeft dit gat extra jaarlijkse energiekosten van meer dan 10.800 euro, als de compressor 24 uur draait. Het is dus lonend, leidingen en aansluitingen regelmatig te controleren.

2. Reduceerventiel/manometer Om het functioneren te controleren, sluit en opent u het reduceerventiel. Test het functioneren van de manometer in het bereik van 0 tot 6,3 bar.

3. Luchtfilter Voer water en verontreinigingen af, want verontreinigde filters kunnen de luchtdoorlaat en daarmee de dynamische druk verminderen. Verwijder het filter en reinig dat. Inbouwvolgorde en positie: gaand van de aansluitleiding naar de richting van de gebruiker, moeten de armaturen in volgorde afsluiter, luchtfilter, reduceerventiel en olienevelaar en ook machine gemonteerd worden. De pijl op het luchtfilter, reduceerventiel en olienevelaar moet altijd in de richting van de gebruiker en de machine wijzen. Dan moet gecontroleerd worden of de koppelingen beschadigd of versleten zijn. Te kleine koppelingen zijn de meest voorkomende aansluitfouten.

Hier enkele belangrijke controles: 1. Dynamische druk Minstens eenmaal per jaar zou u bij iedere persluchtmachine de dynamische overdruk aan de machine inlaat moeten testen. Dat is ongeveer 6 bar, wat voor de meeste machines geldt, als de luchtstroom het grootste is. Als de druk hoger is, kunt u of een reduceerventiel installeren of de druk aan de compressor verlagen. Is de druk lager, gaat de controle als volgt verder:

De meeste machines zijn ontworpen voor een dynamische druk van 6,3 bar. Maar als op de werkplek maar 5 bar aanwezig is, daalt de capaciteit aanzienlijk – in het bijzonder bij slijpmachines, die veel materiaal moeten verspanen. Het drukverlies kost niet alleen onnodig veel stroom; de operator moet ook langer werken.

4. Luchtslang Is de slang beschadigd of versleten? Heeft hij de juiste grootte ten opzichte van het gereedschap? Meestal is de diameter van de slangen te klein of zijn ze te lang.

5. Hebben de appendages de juiste afmetingen?

De benodigde luchtdoorlaat van het gereedschap bepaalt de slangdiameter en de grootte van de verzorgingsunit. De voor het gereedschap aanbevolen slang heeft betrekking op een slanglengte van 5 m. Moet de slang langer zijn, dan moet een grotere binnendiameter worden gekozen, zodat de drukval niet te hoog wordt. Vuistregel: bij slanglengten tussen 5 en 15 m, de binnendiameter één nummer hoger kiezen en vanaf 15 tot 50 m twee nummers hoger. Heeft de aansluitleiding maar één aansluiting, dan moet de diameter minstens dezelfde grootte hebben als de aanbevolen slangdiameter; maar liefst groter. Meerdere aansluitingen aan dezelfde aansluitleiding vragen uiteraard om een overeenkomstige binnendiameter. Voor vier 10 mm aansluitingen, wordt een 19 mm aansluitleiding aanbevolen. n (Foto’s: Atlas Copco Tools)

183 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 27

184 - Lezersdienst

P 28 - 190 - DEC 2012

185 - Lezersdienst

ACTUALITEIT

MGH al tien jaar op volle toeren Aandrijfspecialist Maintenance & Gears Heyvaert (MGH) in Machelen bestaat tien jaar. Het bedrijf, dat zich onderscheidt door haar merkonafhankelijke totaaloplossingen voor zware elektromechanische aandrijfgroepen, blikt terug op een succesvol decennium en draait meer dan ooit op volle toeren.

Aandrijfoplossingen op maat De afgelopen tien jaar zette MGH alles in op de nieuwste technologieën, software en faciliteiten. Tot twee keer toe ging MGH op zoek naar een nieuwe werkplaats met verhoogde hijscapaciteit. Zodoende is het bedrijf vandaag uitgegroeid tot een van de belangrijkste aanbieders van aandrijfoplossingen op maat.

Tweede service center Dankzij zijn innovatieve aanpak sloot MGH enkele succesvolle partnerships af. Zo werd de aandrijfspecialist gekozen als servicepartner voor Siemens Flender Gear Units. Door de felle uitbreiding werd in 2011 een tweede service Center opgericht in Antwerpen, dat reeds op een prachtig eerste jaar terugblikt.

Samenwerking

competente medewerkers die mee aan de basis liggen van het succesverhaal van MGH. Maar ook een feilloze samenwerking met partners en klanten staat borg voor haar goede reputatie. www.MGH.be n

Sinds de start in 2002 steeg het personeelsbestand van twee tot ruim dertig medewerkers: stuk voor stuk ervaren en uiterst

186 - Lezersdienst

TECHNOFLUID WORDT ELNEO Technofluid, opgericht in 1968, krijgt een nieuwe naam en look en wordt Elneo. Met deze nieuwe branding wil de onderneming beter inspelen op de bijzonderheden van elk van haar departementen.

Elneo wil een betere kijk geven op het aanbod van haar diensten, dat zich verder heeft uitgebreid. De huidige structuur telt 4 autonome afdelingen: Elneo Compressors, Elneo Instruments, Elneo Pneumatics en Elneo Energy.

Deze verandering vormt een keerpunt in de geschiedenis van de onderneming, die vestigingen heeft in Awans en in Wetteren, maar geeft vooral de kans om bij de klanten een duidelijker beeld te creëren.

“Enkel de naam en het beeld van de onderneming wijzigen. De organisatie en de structuur van het bedrijf blijven dezelfde,” verduidelijkt Mathieu Bouhy, Marketing Manager.

De directie en het aandeelhouderschap blijven onveranderd, alsook de kwaliteit van de naverkoopdienst en van de producten.

of perslucht. Om de goede werking en de betrouwbaarheid van hun installaties te verzekeren, kunnen deze klanten B2B zich beroepen op de ervaring en knowhow binnen Elneo.

“De wijziging van naam en look laat ons toe nieuwe markten, onder meer in onze buurlanden, aan te boren, ” beklemtoont Mathieu Bouhy.

Menselijke onderneming “Op de Belgische markt treedt Elneo in concurrentie met multinationals waar de klant dikwijls slechts een nummer is. Dit stemt geenszins overeen met onze manier van werken”, legt Mathieu Bouhy uit.

Bij Elneo wordt met de klant een gepersonaliseerde relatie op lange termijn uitgebouwd.

Deze menselijke dimensie is ook alomtegenwoordig binnen de onderneming zelf. De knowhow van het personeel versterkt haar succes. www.elneo.com n

Operatie verleiding Sinds 3 jaar staat Elneo in ‘Gazelle’ Trends-Tendance vermeld als onderneming in volle expansie. Het omzetcijfer is sinds 2004 verdrievoudigd. In België wil Elneo er zijn voor elk onderhouds- of productieatelier met behoeften inzake pneumatica

187 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 29

188 - Lezersdienst

189 - Lezersdienst

ACTUALITEIT

RAD Smart socket

In de bouten en moeren industrie wordt aanhaalmoment (“Torque”) gebruikt als referentie voor een specifieke voorspanning in een boutverbinding. Om de controle op het aanhaalmoment te vereenvoudigen is de zogenaamde “Smart socket” met ingebouwde transducer ontwikkeld. De gepatenteerde RAD Smart socket gebruikt speciale RAD Transducer technologie in combinatie met een speciaal ontworpen kracht dop om het aanhaalmoment tijdens het op spanning brengen van een boutverbinding te meten. De smart socket meet het aanhaalmoment met een tolerantie van +/- 1%.

De Smartsocket is niet groter dan een standaard krachtdop aangezien de electronica zeer compact ontworpen is. Door zijn compactheid en gebruiksvriendelijkheid is de Smartsocket het perfecte meet instrument voor het controleren van kritische boutverbindingen. De smart socket kan 1000 waardes opslaan in het interne geheugen die dmv de bijgeleverde software in een overzichtelijk rapport kunnen worden omgezet.

De smart socket is verkrijgbaar in de maten 46,50,55,60,65 en 80 mm met een meet bereik vanaf 100nm tot maximaal 11000nm. n 190 - Lezersdienst

P 30 - 190 - DEC 2012

191 - Lezersdienst

REPORTAGE

Automation Magazine sprak op de Automation Fair in Philadelphia met Keith Nosbusch, CEO van Rockwell Automation.

“Smart manufacturing wordt de trend van de komende tien jaar” Rockwell Automation is een mondiale provider van industrial power-, procescontrole- en informatiesystemen. Het bedrijf stelt wereldwijd 22.000 mensen te werk en is aanwezig in meer dan 80 landen. CEO Keith Nosbusch (KN) ziet in ‘smart manufacturing’, de integratie van procescontrole en informatie, de trend van de komende jaren.

Wat is ‘smart manufacturing’?

KN: “Er tekenen zich enkele trends af. De komende jaren zullen wereldwijd de consumptie, de inflatie en de volatiliteit toenemen.

De bijdragen aan de globale economie van groeimarkten zoals China, India, Latijns-Amerika en Oost-Europa zijn voor het eerst in 200 jaar groter dan die van de zogenaamde ‘ontwikkelde’ landen. Daarnaast is er een groeiende middenklasse van consumenten die de vraag sterk zal verhogen. In deze context wordt ‘smart manufacturing’ belangrijk. Smart manufacturing staat voor een sterk geïntegreerde en geconnecteerde, kennisdragende industriële omgeving. Alle business en operating acties zijn gericht op het verhogen van de productie, duurzaam beheer en betere bedrijfsresultaten. De integratie van procescontrole en informatie, van automatisering en informatie, is de belangrijkste ontwikkeling van de toekomst. Dit zal gebeuren aan de hand van een steeds meer geïntegreerd communicatiemodel met voice, data, procescontrole en informatie. De uitdagingen in dit model worden een performante technologie, het juiste talent en de infrastructuur.”

Wat is het antwoord van Rockwell in dit perspectief?

KN: “Rockwell blijft investeren in haar twee 2 core technologie platformen: de ‘Integrated Architecture’ platformen, en de ‘Intelligent Motor Control’ platformen. Sleutelelementen hierin zijn de integratie van veilig ethernet, schaalvoordelen, gebruiksgemak, energie-efficiëntie, beweging, procescontrole en informatie. Daarnaast wil Rockwell nog meer klantgericht, oplossingsgericht en mondiaal denken met oplossingen in pakketvorm, remote monitoring services en het focussen op regionale engineering centers.”

Wat zijn de voordelen van smart manufacturing voor de klanten?

KN: “Ik zie vier grote voordelen. Een eerste voordeel is sneller marktgericht handelen, onder meer aan de hand van intelligente devices en een flexibele productie die aan hun klantbehoeften tegemoet komt. Een tweede voordeel is een lagere productiekost door een beter energiemanagement en een hogere operatorefficiëntie. Een derde voordeel voor klanten wordt een efficiënter productieproces met hogere kwaliteit en betrouwbaarheid en met integratie van meer predictief onderhoud. Een vierde voordeel is een beter risk management beleid in een veiligere en duurzamere omgeving.”

Keith Nosbusch, CEO Rockwell Automation

U legt veel nadruk op veiligheid en veilige netwerken?

KN: “Klopt, netwerk security is voor onze klanten meer dan ooit cruciaal. Vandaar onze partnerships met IT-leiders zoals Cisco, Microsoft, VM Ware. Voor ons zijn deze partnerships cruciaal. Voor onze klanten betekenen ze ‘the best of both worlds.’

In welke markten ziet u de beste groeiperspectieven?

KN: “Meer dan de helft van onze verkoop realiseren wij buiten de USA. We willen dit naar 60 procent brengen. Daarnaast genereren we 20 procent in de zogenaamde emerging of groeimarkten. Ook dit percentage willen we verhogen. De komende jaren zetten we nog meer in op onze oplossingen op het gebied procescontrole door onder meer de mogelijkheden van onze PlantPAx oplossing te benadrukken.”

Hoe kwamen de bezoekers van Automation Fair in contact met Smart Manufacturing oplossingen?

KN: “Onze jaarlijkse Automation Fair bracht een hele reeks technische sessies, hands-on labs en diverse uiteenzettingen in onze themaforums. De bezoekers kwamen alles te weten over geïntegeerde procescontrole, fabrieksbrede optimalisering, sterke machinebouweroplossingen en een nog duurzamer productieproces.” n

192 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 31

193 - Lezersdienst

194 - Lezersdienst

P 32 - 190 - DEC 2012

ACTUALITEIT

Partners in Service

Innovatie is geen toverwoord maar dagelijkse inzet

Om als complete systeemintegrator van aandrijfsystemen te fungeren besloten de bedrijven Service Drivelines, Service Electro, Service Hydro en Service Power om voortaan samen te werken.

Partners in Service ontwerpt complexe aandrijvingen in functie van de wensen van de klant en de geldende voorschriften. Dit begint met het verzamelen van kennis en ervaring van specialisten in huis om het ontwerp te optimaliseren en te kiezen voor de meest economische en ecologische oplossingen. Als systeemintegrator bouwt Partners in Service in eigen werkplaatsen diesel-, elektrische, hydraulische en pneumatische aandrijvingen en plaatst ze sleutel op de deur bij de klant. Voor de opdrachtgever is dit een belangrijk voordeel, omdat hij slechts één contractor nodig heeft voor verantwoordelijkheid en garantie.

Door het beheersen van de technologieën • Elektriciteit • Verbrandingsmotoren • Transmissies • Hydraulica • Pneumatica ontwerpen, realiseren, onderhouden en herstellen de Partners in Service een volledige aandrijving voor machines.

SERVICE DRIVELINES Dit is het service center van Dana met de merken Spicer, Clark, Hurth, Sige en Kirkstall. Dit bedrijf is thuis in de wereld van powershift tand-

wielkasten, verdeelkasten, koppelomvormers, planetaire aandrijfassen en elektronische controllers voor de Off-Highway voertuigenmarkt.

Reman units en herstellingen met fabrieksgarantie behoren tot de core competenties.

SERVICE ELECTRO Dit bedrijf ontwerpt, tekent en bouwt sturingskasten. Als Alpha-tron dealer beschikt Service Electro over de meest moderne en innovatieve communicatieapparatuur. De competentie van Service Electro ligt vooral bij procesbewaking en remote control.

SERVICE HYDRO Dit bedrijf is al twintig jaar een begrip in ontwerp, realisatie, onderhoud en herstellingen van hydraulische en pneumatische aandrijvingen in de industriële en de mobiele markt. Door te kiezen voor samenwerking met de grootste fabrikant in de wereld van hydraulische en pneumatische componenten, Parker-Hannifin, beschikt Service Hydro over een hoogkwalitatief totaalprogramma met oplossingen voor alle aandrijvingen. De acquisities die Parker wereldwijd onderneemt, betekenen een uitbreiding van het aanbod naar de klanten toe.

SERVICE POWER Staat bekend om zijn jarenlange ervaring in verbrandingsmotoren en stroomgroepen. Dit bedrijf berekent de nodige vermogens, optimaliseert het ontwerp, levert, plaatst en onderhoudt aandrijvingen en noodstroomvoorzieningen. Als John Deere Industry verdeler heeft Service Power een van de meest betrouwbare motoren in het programma.

Partners in Service: Tel.nr.: 03/401.70.70 n 195 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 33

Opleiding en vorming

PCLT wordt HY.AC voor de opleidingen Industriële Hydraulica In ons vorig nummer kondigden we aan om de nieuwe cursussen te bespreken. Welke opleidingen biedt het HY.AC anni 2012-2013 aan?

We duiken de geschiedenis in. Het PCLT begon in 1976 met de eerste cursussen Hydrauliek in de Landbouwmechanisatie’. Enkele decennia later wordt de hydraulica uitgebreid naar de stationaire toepassingen met alle gevolgen van dien. De basishydraulica blijft dezelfde, maar de toepassingen ogen anders. Stationaire hydraulica heeft in vele toepassingen een steeds herhalend proces. Of laten we het zo stellen: de bewegingen en de uitgeoefende krachten volgen een vooraf bepaald en gekend profiel dat steeds herhaald wordt. Daartegenover is de mobiele hydraulica op zijn minst minder ‘saai’.

Klassieke opleidingen Hydraulica basis Onderhoud en foutanalyse 42 uur (6 dagen van 7 uur) In deze opleiding leert u de beginselen van hydraulica door middel van onderhoud en foutanalyse op machines.

Inhoud: grondbeginselen - hydraulische vloeistoffen - principes druk en volumestroom –pompen en motoren - kleppen - verbindingen: buizen en slangen - filters en cilinders…

Hydraulica gevorderd PVG en Loadsensing (42 uur) Inhoud: trekkerhydraulica - hydrostatica - loadsensing PVG-ventielen Special: Hydrostatische rijaandrijving Kringloopsystemen (7 uur) Special: open, gesloten center en loadsensing (7 uur) Special: PVG-ventielen (7 uur)

Nieuwe opleidingen Hydraulica audit- en op maat opleidingen Met deze ‘high end’ specialisaties richt het Praktijkcentrum zich specifiek tot bedrijven, organisaties en geïnteresseerden die veelvuldig met hydraulica in contact komen. Hieronder vindt u een overzicht van korte specialisatie modules waarvan de onderwerpen op maat kunnen gecombineerd worden. Daarnaast biedt HY.AC de mogelijkheid tot een interne audit waarin gespecialiseerde meetapparatuur hydraulische systemen worden geanalyseerd en geoptimaliseerd.

Negen Specials Deze opleidingen, van elk één dag of 7 uur, zijn bedoeld voor wie dat ‘ietsje meer’ wil kennen en kunnen. Dat ietsje kan zijn: het logisch denken bevorderen, een aanzet tot bepaalde zaken in vraag stellen, mantrassen onderuithalen zoals: hydraulica is smerig, lekt steeds maar, heeft een zeer slecht rendement, is eigenlijk zeer duur, goed onderhoud is niet te doen, maakt veel lawaai…

P 34 - 190 - DEC 2012

1. Hydraulische Vloeistoffen Behandeling (1 dag) De minerale oliën zijn nog steeds de meest gebruikte: 80% Moeilijk brandbare Hydraulische vloeistoffen: 7%.

Biodegradeerbare hydraulisch vloeistoffen: enkele %.

‘Food Grade’ fluids zijn nog zeldzamer. Maar nu NSF in ten volle werkt, zal de ‘keuring’ makkelijker worden. Een vloeistof kiezen die past bij de machine, en de werkomstandigheden is een kunst en hoeft geen abracadabra te zijn. Toch moet die vloeistof filtreerbaar zijn. Het is een onweerlegbaar bewijs dat 80 procent van de machinestilstanden door vervuiling van de hydraulische vloeistoffen komen.

Filteren op een doordachte manier is de basis van een goede vloeistofhuishouding. Een goede filter op de juiste plaats is ook een kunst, maar kunsten kan je leren.

Onderhoud is de derde kunst in dit verhaal. De tijd van de pompiers is voorbij.

In hydraulica is ‘proactief ‘ onderhoud, samen met een ‘condition monitoring system’ het enig goed systeem. Vergeten we niet dat spreken over Hydraulica en zwijgen over olie en filters (+ koelers en verwarmers) een contradictie is. Hydraulica is een aandrijfsysteem dat werkt met vloeistof onder druk. Zwijgen over de vloeistof is hydraulica zonder bestaan. Deze special is (misschien) wel deze waar je niet zonder kan.

2. Hoog rendement hydraulische systemen Hydraulica heeft de naam een slecht rendement te hebben.

Meestal wordt het vergeleken met elektrische aandrijvingen of een dieselaandrijving. Appels met peren vergelijken is zeggen dat beide fruit zijn. Er was een tijd dat men componenten koos, ‘liefst een beetje groter, om reserve te hebben’. Dit is nu niet meer haalbaar en is ook niet meer nodig. Hydraulische aandrijvingen kunnen heden ten dage zo berekend worden dat ze niet onder moeten doen voor welke soort aandrijving ook. Vergeten we niet dat een elektromotor bij vrijloop of onbelast 40% van de maximale stroom

Opleiding en vorming

verliest. Zeg me wat is het rendement van een dieselmotor voor een aandrijving van een landbouwmachine: misschien 32% en dat het hoogste rendement behaald wordt bij ~1230 t/min. De tijd dat gebruik kan gemaakt worden van olieaccumulatoren komt terug, bij ‘dode’ tijden kan de accu gevuld worden i.p.v. energieverlies.

Het hoogste rendement kan men halen bij pompen met vast slagvolume aangedreven door een e-motor met veranderlijk toerental. (stationaire systemen). Het is best mogelijk dat men niet altijd de kans krijgt om dit uit te zoeken en het systeem heeft niet altijd een 24/7 doorloop.

klep constant blijft. Smoringen zijn drukafhankelijk en viscositeitafhankelijk. Besturingen van een pomp met veranderlijk slagvolume kunnen een snelheidsregeling vormen.

7. Cetop 3 of NG 6 schuifkleppen In de benaming NG6 is NG de afkorting van ‘Nenn Gröβe’ of nominale grootte. Het cijfer 6 was de afmeting van de boringen in het klephuis. ‘Was’ , want met de evolutie in de bouw van deze kleppen en de verhoging van de werkdrukken komt dit niet meer overeen. De benaming 3 bij Cetop is de hoeveelheid volumestroom dat door de klep kan bij een welbepaalde drukval. De volumestroom is uitgedrukt in ‘gallon’. Zowel Groot-Brittannië als de VSA gebruiken deze benaming. Let wel in UK is de gallon ongeveer 4,5 liter; in de States is het slechts 3,78 liter. Dit is de meest gebruikte klep voor basisplaat uitvoering. De bediening kan nog manueel, meestal met elektromagneet met bijna niet meer gebruikte 110 V; 130 V; 230 V en meestal met 12V of 24 V; 48 V kan alleen op aanvraag en zelfs 96V= was/is mogelijk. Voor mobiele toepassingen is de kabelverbinding anders.

8. Open, gesloten center en Loadsensing. Zie 4 en 5.

3. PVG kleppen Het gebruik van PVG kleppen is zeer courant in mobiele machines. De modulaire opbouw geeft de meeste mogelijkheden. Nochtans staat de techniek niet stil. Meer en meer wordt zowel in de mobiele als in de stationaire toepassingen de bustechnologie gebruikt zoals bijvoorbeeld deze stuurblok van Eaton met CANbus besturing (foto links).

4. Pompregelsystemen Pompregelsystemen zoals Open Center, Gesloten Center of Gesloten Center met Load Sensing zijn pompregelingen die wat denkwerk vragen. Wanneer en waarom worden hier besproken en ingeschat op hun voordelen en nadelen.

5. Gesloten Center Load Sensing Dit pompregelsysteem wordt voornamelijk gebruikt op (landbouw)tractoren.

Wat zijn de voordele en nadelen? Logisch nadenken.

Bij stationaire toepassingen zullen de pompregelsystemen er uitzien zoals op deze foto

6. Snelheidsregelingen De meeste snelheidsregelingen in de (oude) boeken beginnen met de fameuze smoorklep. Zoals een gewone handkraan van tien toeren voor voldebiet tot een kwart toer bij een bolkraan. Kranen of smoringen (vroeger nog eens wurgklep genoemd) regelen niets.

Echte regeling is alleen mogelijk als de verschildruk voor en na de

9. Hydrostatische tractie Hydrostatische Aandrijving of zelfs Hydrostatische Rijaandrijving genaamd. Het is per definitie een kringloopsysteem dat een verbinding maakt tussen pomp en motor. De twee zijn rechtstreeks met leidingen aan elkaar verbonden zonder ook maar een klep in de hoofdleidingen.

Stationaire toepassingen kunnen ook met een cilinder. Meer en meer zal dit systeem gebruikt worden voor stationaire toepassingen vooral omdat in de hoofdleidingen, de vermogen leidingen, geen obstructie aanwezig is. De snelheden worden bepaald door verandering van het slagvolume van of pomp of motor of zelfs beide (displacement control).

Besluit : In het artikel van Brendan Casey over de zeven grootste fouten die in de hydraulica kunnen gemaakt worden, staat op nummer zeven: nooit een cursus volgen.

René Decleer n Info en inschrijven op www.pclt.be 196 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 35

197 - Lezersdienst

198 - Lezersdienst

Beurs

De tweede versie van Indumation.be, de totaalbeurs voor automatisering, van woensdag 24 t.e.m. vrijdag 26 april, staat helemaal in de steigers. De partners van dit vaktreffen zijn Fimop vzw, Belgitrans vzw en de Federaties Agoria vzw. Het is reikhalzend uitkijken naar april.

Indumation.be zet automatiseringstrends in het licht Drie maanden voor de start van Indumation.be belicht Karl D’haveloose, Managing Director van organisator Invent Media, enkele belangrijke trends op deze vakbeurs.

“Nieuwe automatiseringsprojecten zijn steeds meer een combinatie van werkplaatsautomatisering en proces automatisering.”

steeds meer gecompliceerdere afgewerkte producten. Dit vereist nieuwe soorten van productie-technologie en complexere productieprocessen met knowhow in zowel factory-automation als processengineering.”

Zes themaroutes

Wireless

Vanaf maart al kunnen de bezoekers van Indumation.be hun beursroute op het beursplan aanduiden en printen. Er zijn zes themaroutes uitgestippeld: Indumotion, Sensor & Visioning, Process & Instrumentation, System Integration, Industrial Software & IT, Control & Network Solutions. “Indumation.be is een grote vakbeurs, maar toegankelijk voor iedereen,” aldus Karl D’haveloose.

“Zowel de producent van artisanale hammen, op zoek naar eenvoudige logistieke optimalisatie en een sneller verpakkingssysteem als de verantwoordelijke van een groot chemisch bedrijf is hier welkom.”

Trends en evoluties “Indumation.be volgt de belangrijke evoluties op de voet,” zegt Karl D’haveloose. “Enerzijds zien we de combinaties factory & process automation en infrastructure & process automation.

Anderzijds merken we dat industriële automatisering steeds meer impact heeft op alle divisies van de onderneming. Om bijvoorbeeld belangrijke procesgegevens te capteren moeten speciale systemen worden geïmplementeerd om die data op te slaan, te interpreteren en bij te sturen. Die data worden zowel gebruikt en geïnterpreteerd in de supply chain, productie, logistiek, ordering, maintenance, veiligheid als aankoop.”

“Vroeger had je technologie-aanbieders en integratoren die zich toespitsten op een technologie specifiek voor logistiek, handling, chemie, verpakking, enzovoort. Nu merk je dat spelers steeds meer hun actieve divisies uitbreiden. De industrie produceert

“Een andere nieuwe trend is uiteraard het wireless gebeuren. Er is bijvoorbeeld de introductie van de draadloze sensor. Voor zowel het proKarl D’haveloose cessgebeuren, dat nog steeds DCS-driven is, als het factorygedeelte, dat PLC-driven is, bevindt de grootste ontwikkeling zich op het niveau van de software-omgeving waar die systemen op draaien.”

Formation et Technologie Wallonië biedt op Indumation.be een scala van innovatieve kleine en grote aanbieders. Indumation.be werkte daarom samen met Agoria Wallonië een groepsstand uit, met lage instapdrempel, gehost door Technifutur, Technofutur, Pôle Mecatech en Cluster Photonique, waar kleinere challengers, en systeemintegratoren, samen de stand Formation & Technologie kleur gaan geven.

Service & Solutions De twee Service & Solutions Villages (voorzien voor een 18-tal bedrijven), brengen de dienstenverlenende bedrijven samen.

Ze bieden bezoekers een combinatie van integratie, know-how, software-oplossingen en support aan. “De voordelen voor deze Villages zijn dubbel. Enerzijds geniet de exposant heel veel beursaandacht voor een laag commitment. Anderzijds maakt de bezoeker kennis met alle bestaande oplossingen en diensten.” n

Indumation.be 2013 praktisch Wat: de nationale vakbeurs voor industriële automatisering Locatie: hallen 1, 2 en 6 van Kortrijk Xpo Data: van woensdag 24 t.e.m. vrijdag 26 april 2013 Openingsuren: van 10 tot 18 uur. Nocturne op donderdag tot 22 uur Info & gratis voorregistreren als bezoeker : www.indumation.be info@indumation.be (info en reservaties). Via het Facebook-profiel van Belgian Industrial Exhibitions kunt u het verloop van de inschrijvingen, feeds en tweets m.b.t. de beurs volgen.

199 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 37

ACTUALITEIT

Motorrol ONROLL 50

Een gemotoriseerde rol Ø 50 mm toegepast in stukgoedtransport.

Voorzien van een borstelloze 24Vdc motor met integratie van zijn elektronische sturing kan deze motorrol geleverd worden in alle hoedanigheden die de toepassing ook maar kan vereisen: al of niet bekleed, met vaste as of onder veerdruk, hexagonale of ronde assen eventueel voorzien van 2 platte kanten, voorzien van een Poly-V riemschijf of van een kettingwiel, de rol voorzien van groeven voor ronde riemen, ...

De motorrollen ONROLL 50 worden vooral toegepast op rollenbanen voor stapsgewijs transport of voor evacuatie van stukgoed op een afvoerbaan.

Zij bieden talrijke voordelen waaronder onder andere compactheid, eenvoudige rollenbaanconstructie, snel en eenvoudig gemonteerd, modulariteit, onderhoudsvrij, energiebesparend, anti-elektrostatisch, laagspanning 24Vdc en dus veilig, bedrijfszeker, hoge snelheden voor “picking”-toepassingen, ... Aanvullende technische informatie vindt u bij Act In Time. n 200 - Lezersdienst

P 38 - 190 - DEC 2012

201 - Lezersdienst

202 - Lezersdienst

BEURS

Automation Magazine bezocht De Industriële Week van VNU in Jaarbeurs Utrecht (oktober 2012)

Industrial Automation & Drives toont interessante toepassingen

Donderdag 4 oktober 2012, na enkele uren op de trein, komen we aan in Utrecht CS. Wat later gaan we in de Jaarbeurs op zoek naar de juiste hallen. De Industriële Week van VNU bestaat uit deelbeurzen Industrial Automation & Drives, Macropac en Industrial Processing.

We worden ontvangen door het bedrijf Lapp Benelux. We praten over de stand met de (Belgische) ‘Sarens’ kraan (zie foto linksboven) en over Indumation 2013. De eerste indruk van deze vakbeurs: groots, zeker niet minimalistisch. Hal 3 en 4 hebben een niet-klassieke indeling en Hal 2 heeft de bekende straatjes. Er is een Innovatiestraat en een Hydrauliekstraat. De straten in Hal 3 en 4 zijn ruim en toch weinig bevolkt. Sommige standen, vooral in Hal 4, zijn zeer ruim. Niet toevallig vinden we hier de grotere bedrijven. Struikelen over bezoekers was er deze dag niet bij. We vinden de grote namen terug, zoals Bosch Rexroth BV (ondertussen BeNeLux), Festo, Egemin, Eriks, Esco, Hansen, Lenze, Murr, Omron, Parker Hannifin, Profibus, Rittal,

De plattegrond geeft een indruk van de indeling van de standen.

Schneider, Stork, Unidrive, Weidmuller en nog veel meer.

Zeer interessante toepassingen Veel nieuwigheden hebben we niet gezien, althans voor onze eigen branche. Toch stootten we hier en daar op een interessante toepassing, wat bewijst dat een ‘expo’ van componenten het niet meer ‘doet’, maar de getoonde toepassingen met deze componenten des te meer. Enkele waren echt de moeite waard. Nu is het de beurt aan de systeemdenkers en systeemintegrators.

‘Hydrauliekers’ en ‘pneumatiekers’ We slaan een praatje met Marcel van Haren, Branche Manager FEDA en Brigitte Bakker, medewerkster FME-CWM (secretariaat voor onder andere FEDA). Wat verder vinden we ‘de hydrauliekers’ en ‘pneumatiekers’. We spreken met de (zelfverklaarde) nummer drie van de pneumatiek in NL: de echte waterhydraulica-specialist, die naar eigen zeggen stukken beter is dan ‘Nessie’.

Wat opvalt is dat de ‘hydrauliekers’ sneller dan bij ons de elektro- aandrijvingen ‘omarmen’ en de hokjesmentaliteit afbreken. Meer en meer gaat het over aandrijfsystemen en niet over ‘enkel hydraulisch’ of ‘enkel elektrisch’. Het systeem dat het beste rendement heeft voor die toepassing en die omstandigheden, krijgt de voorkeur. In veel gevallen is de hydraulica de pineut, maar het blijft ‘onbekend is onbemind’.

Toch hebben we een voorbeeld waar niet de hydraulica wijkt voor de elektriciteit maar wel de dieselmotor. Deze graafkraan (zie foto rechtsboven) is hydraulisch van pomp tot cilinders maar de pomp wordt aangedreven door een elektromotor die gevoed wordt door een batterij accumulatoren. In een niet 24/7 systeem is dat zeer goed mogelijk.

René Decleer n 203 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 39

204 - Lezersdienst

ACTUALITEIT

Nieuw besturings-en I/O-concept MA120 en MA170

Geluidsarme en olievrije scroll compressoren

LockOut-TagOut

B&R heeft met zijn modulaire besturing en bijbehorend I/O-systeem MA120 en MA170 een nieuwe standaard voor mobiele automatisering gezet. Voor het eerst hebben de resultaten uit de industriële automatisering hun intrede gemaakt in de wereld van de bouwmachines. De modulaire benadering, die de industriële automatiseerders al van het X20 systeem kennen en waarderen, maakt het mogelijk om de besturing voor bijvoorbeeld graafmachines en blusvoertuigen, aan de individuele behoeften aan te passen. Klanten kunnen de modulen naar behoefte samenstellen. Dit betreft niet alleen de keuze van het aantal I/O-kanalen of de CPU, maar ook kan gekozen worden uit de CAN-bus en Ethernet POWERLINK communicatieprotocollen. Er wordt geprogrammeerd met de geïntegreerde software ontwikkelomgeving Automation Studio waardoor interfaceproblemen tussen de harden software componenten uitgesloten zijn. De MA120 en MA170 zijn speciaal ontworpen voor de toepassing in ruige omgevingen. Door de IP65-dichte behuizing en de gelakte printplaten kunnen deze modulen temperatuurverschillen van -40°C tot +85°C zonder problemen doorstaan. Afhankelijk van de eisen van de klant worden de apparaten uitgevoerd met een dichtheid tot IP67 respectievelijk IP69K, waardoor kortsluitingen als gevolg van condensatie uitgesloten zijn.

Bovendien zijn de nieuwe modulen bestand tegen schokken en trillingen. n

Olievrije perslucht dringt zich meer en meer op. Dat geldt voor de voedingsindustrie, de verwerking van farmaceutische producten, en andere olievrije industriële toepassingen. Olievrije perslucht wordt meer en meer een noodzaak. De compressoren van SCROLLline RENNER GmbH werden speciaal voor deze toepassingen ontwikkeld. De productlijn steunt op de Scroll compressortechnologie. Daarbij komt de compressie tot stand aan de hand van een vaste en een excentrisch roterende spiraal.

Dat betekent dat er weinig contact plaatsvindt tussen de verschillenden delen, wat de betrouwbaarheid tegemoet komt en zorgt voor een minimale slijtage van onderdelen. Het Scroll principe heeft zijn degelijkheid reeds bewezen. De Scrollline zorgt onafgebroken op een volkomen betrouwbare en efficiënte manier voor olievrije perslucht. Ook de onderhoudskosten zijn minimaal daar er maar 2 bewegende onderdelen zijn. De compressoren werken bij een maximum druk van 8 of 10 bar en bereiken een debiet van160 l / min tot 2500 l / min. De behuizing van de nieuwe SuperSilent serie, uitgerust met een geluiddempende isolatie, vormt de basis van deze uiterst onderhoudsvriendelijke productlijn. Ruim bemeten en verwijderbare zijpanelen verzekeren een optimale toegankelijkheid voor eventuele onderhoudswerkzaamheden.

Het geluidsniveau ligt tussen 52 en 57 dB(A). n

Het LockOut/TagOut RFID systeem is verder uitgebreid. Door de modulaire opbouw is het nu mogelijk om de SafetyKey op twee verschillende manieren te detecteren: Door een unit die in een paneel kan worden gezet waar de SafetyKey in wordt gestoken.

Of door middel van een uitwendige leeskop waar de SafetyKey aan kan worden gehangen. Of men nu voor de éne of voor de andere leesunit kiest, deze moet altijd worden aangesloten op een verwerkingsunit. Daarin zit de elektronica én twee veiligheidsrelais met potentiaalvrije veiligheidscontacten. Wanneer de juiste RFID-sleutel wordt gedetecteerd worden de contacten gesloten.

Dit systeem heeft veiligheidsclassificatie PLe / SIL3. Er zijn ook combinaties mogelijk van meerdere leesunits op één systeem. In dat geval worden de contacten pas gesloten als alle SafetyKeys zijn gedetecteerd. n

205 - Lezersdienst

206 - Lezersdienst

207 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 41

208 - Lezersdienst

209 - Lezersdienst

210 - Lezersdienst

ACTUALITEIT

Krachtige versnelling, delicate demping

Nog flexibeler transporteren

Parker’s nieuwe kracht

Een krachtige aandrijving vereist een demping die de levensduur van de aandrijving, en van uw machines verlengt. Festo biedt een oplossing met de zelfinstellende eindeslagdemping PPS. Het innovatieve design van de ontluchtingsgaten reduceert de impact van de eindeslag, onafhankelijk van snelheids- of lastwissels. De eindeslagdemping vermindert vibraties in het systeem en staat zo hoge snelheden en zeer korte cyclustijden toe.

De ADN, uitgerust met PPS, verlaagt kosten en fouten. De pneumatische demping van de ADN PPS past zich automatisch aan: geen enkele manuele interventie is nodig. Dit betekent dat fouten zoals een slechte afstelling of een accidentele aanpassing vanaf nu tot het verleden behoren. Tot nu toe moest men de pneumatische demping in de aandrijvingen manueel instellen, wat tijdens de opstart veel tijd kan kosten. De zelfinstellende demping PPS verzekert u altijd van optimale dempingprestaties en vraagt geen enkele manuele interventie. in 80% van de toepassingen is PPS beter dan de regelbare PPVdemping. Online kan u met een aantal parameters bepalen welke demping het meest geschikt is voor uw toepassing op www.festo.be/pps-check.

U kan deze test overal uitvoeren via de mobile application die hiervoor speciaal ontwikkeld werd. De pneumatische aandrijving ADN-PPS uitgerust met zelfinstellende demping beschermt machines en verbetert de prestaties. n

igus GmbH presenteerde tijdens de Hannover Messe een nieuwe, veelzijdig configureerbare variant van de intelligente transportketting ‘pikchain’. Het werkingsprincipe verandert ook bij de nieuwe versie niet: een voortdurend omlopende ketting met geïntegreerde energie- en gegevensverzorging en afzonderlijk aanstuurbare kettingschakels die, in tegenstelling tot tal van klassieke pick & place-toepassingen, zonder leegloop kan presteren en daarbij minimaal 30 % van de tijd bespaart.

De nieuwe ‘pikchain PC2’ (2 kilo belasting per kettingschakel) is gebaseerd op de modulaire en voordelige kabelrups-bouwdoos van igus. Tal van beschikbare componenten en allerlei toebehoren verhogen de vormgevingsmogelijkheden tijdens de constructie. Dit vereenvoudigt de op- en ombouw en verhoogt de rendabiliteit. De zijelementen uit de kabelrups-bouwdoos zijn uitgerust met geleidingselementen van het duurzame glijlagermateriaal ‘iglidur J’ met verbeterde eigenschappen bij de slijtvastheid. Verschillende breedten en binnenverdelingen zijn uit voorraad beschikbaar. Een universeel toepasbare actuator-aansluitplaat met geïntegreerde schroefdraadbussen kan met grijpers, gereedschappen of bewerkingseenheden worden uitgerust.

Net als bij de ‘grote’ ‘pikchain PC5’ (5 kilo belasting per kettingschakel) verzorgt een aan de binnenzijde omlopende ‘c-chain’ de kettingschakel met signalen, energie en media. n

Parker, leverancier van producten en oplossingen voor industriële automatisering, heeft de ET serie van elektromechanische cilinders herontworpen en verbeterd. Typische toepassingen van deze aandrijvingen zijn heffen, persen en algemene lineaire verplaatsingen in verschillende processen van de industrie. Parker is er in geslaagd om een nieuwe standaard in vermogen en levensduur van lineaire elektromechanische aandrijvingen te zetten. Nieuwe ETH cilinders zijn beschikbaar in drie verschillende maten: ETH032, ETH050 en ETH080. De sterkte van de statische stuwkracht varieert tussen 2400 N en 25100 N. ETH cilinders bieden o.a. een hoge ratio kracht/diameter - zelfs bij zeer grote axiale krachten. Dit is een voordeel voor toepassingen met beperkte ruimte. Zoals reeds het geval is met de huidige ET serie stelt Parker voor om van pneumatische en hydraulische cilinders naar elektromechanische aandrijvingen om te schakelen voor energieredenen. Dit is mogelijk door de compatibiliteit dankzij de ISO norm van pneumatische flens (DIN ISO 15552:2005-12). De ontwerpers hebben ook hard gewerkt om de installatie, de configuratie en de werking van de nieuwe cilinder te vergemakkelijken. Een uitgebreid riemspanning systeem vereenvoudigt de installatie van een parallel gemonteerde motor. Er werd veel aandacht besteed om het geluidsniveau bij belasting zo laag mogelijk te houden. Derhalve kan de nieuwe cilinder probleemloos worden gebruikt in medische toepassingen. n

211 - Lezersdienst

212 - Lezersdienst

213 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 43

ACTUALITEIT

STÖBER servospindelmotoren EZS en EZM serie

Nieuw lineair railsysteem

Energie-efficiënte hydrauliek eenvoudig te integreren

ATB Automation introduceert de nieuwe servospindelmotoren EZS en EZM van STÖBER in de Benelux. Dit super compacte ontwerp is gebaseerd op de technologie van de vorig jaar geïntroduceerde EZ en EZF serie STÖBER servomotoren. De EZS uitvoering servospindelmotoren is ontworpen voor directe aandrijving van roterende kogelomloopspindels. De motoras is uitgevoerd als blinde holle as, waarbij de spindel op de motor wordt gemonteerd met een klemmenset.

Afhankelijk van de bouwgrootte kunnen spindels met een diameter van 25, 32 en 40 mm worden toegepast.

De EZM servospindelmotor is ontwikkeld voor aandrijving van spindelmoeren. Bij de holle-as-uitvoering kunnen de spilmoeren met kogelomloopspindels van fabrikant naar keuze gemonteerd worden volgens DIN69051-5. De EZS en EZM motoren bieden een balans tussen een krachtig koppel, een hoge dynamiek en precisie. Beide spindelservomotoren zijn verkrijgbaar in twee bouwgrootten en drie lengtes. Alle versies kunnen geleverd worden met rem en geforceerde koeling en diverse encoder-terugkoppelingen. n

HaydonKerk Motion Solutions (Waterbury, CT), in Benelux verdeeld door ROTERO, introduceert het BGS04 Linear Rail system, het eerste item in een nieuw platform, speciaal ontwikkeld voor hoge momentbelasting, met grote nauwkeurigheid en herhaalbaarheid, zelfs bij toepassingen met zware cantilever-belasting. Het hart van het BGS04-systeem is een Haydon® lineaire actuator die een Kerk® 303 roestvrijstalen precisiespindel aandrijft. De spindel is verbonden met een anti-backlash moer, ingebouwd in een aluminium loopwagen met precisie-kogelgeleiding.

Het resultaat is een zachtlopend aandrijfsysteem met grote stijfheid.

Afhankelijk van de vereisten qua belasting is de BGS04 lineaire rail leverbaar in 28 mm double stack of 42 mm single stack hybride lineaire actuator. Het BGS04 -systeem behoudt zijn grote nauwkeurigheidsgraad, ook bij het verplaatsen van zware lasten. Het maximum koppel bij roll-, pitch, en yaw is respectievelijk 7,75 Nm, 6,60 Nm en 7,70 Nm. De maximum horizontale belasting bedraagt 100 N. n

Een mooi voorbeeld van de mogelijkheid om door een slimme selectie van componenten energie te besparen, is Sytronix van Bosch Rexroth.

Dat is een intelligente combinatie van een hydrauliekpomp en een elektrische aandrijving die specifiek op elkaar zijn afgestemd. De engineer heeft geen expliciete kennis van hydrauliek nodig om de inbouwklare en voorgeconfigureerde Sytronix eenvoudig in zijn systeem te integreren.

Specialisten van Bosch Rexroth kunnen ondersteunen bij de selectie van de juiste combinatie voor een specifieke applicatie. De FcP 5000 serie met 14 voorgeconfi- gureerde sets is ontwikkeld voor eenvoudige hydraulische toepassingen. Voor toepassingen die hogere eisen stellen, staan de constructeur 47 voorgeconfigureerde sets uit de serie SvP 7000 ter beschikking. Voor complexe asregelingen is te kiezen uit meer dan 80 sets uit de serie DFEn 5000 waarin de intelligente pompen zowel de zwenkhoek als het toerental van de motor regelen.

Met Sytronix kan het stroomverbruik van de hydrauliek – bij gelijkblijvende productiviteit – tot 80% verminderd worden. Daarbij draagt Sytronix bij aan een aanzienlijk lager geluidsniveau en een langere levensduur. n

214 - Lezersdienst

P 44 - 190 - DEC 2012

215 - Lezersdienst

216 - Lezersdienst

ACTUALITEIT

Compact servo drive systeem voor het besturen van SinaDrives profielen

JUMPFLEX®-To-go

Weforma Mega-Line stootdemper: een lust voor een last

SigmaControl B.V. stelt de MLU3 voor, een ultra-compact profiel met ingebouwde lineaire motor van de Spaanse motorontwikkelaar SinaDrives. Deze modules maken deel uit van een interessante opstelling waarbij een lineaire motor optimaal bestuurd kan worden met een innovatieve totaaloplossing; de systemen sluiten direct aan op het SIGMATEK DIAS Drive 100 (MDD100) compact servo drive systeem.

SinaDrives levert complete profielen met geïntegreerd meetsysteem, die de toepassing van een lineaire motor binnen ieders bereik brengt.

Het geïntegreerde standaard meetsysteem – optische lineaire encoder, periode 40mu - maakt herhalingsnauwkeurigheden van 1mu mogelijk; positioneeronnauwkeurigheden in de ordegrootte van 0,01 tot 0,02mm zijn eenvoudig te realiseren. De DIAS Drive 100 is een modulair servo drive systeem dat specifiek voor multi-axiale toepassingen werd ontworpen. Met zijn uitzonderlijk compacte vorm, optimalisatie tegen stroomuitval en de minimale cyclustijd van de processor, heeft dit systeem uitstekende servo-eigenschappen. Uitermate ideaal voor toepassingen in de verpakkingsen handlingsindustrie. n

Met de gratis app voor smartphones en tablet-pc’s kunnen de WAGOmeetomvormers van de serie 857 comfortabel worden geconfigureerd.

De JUMPFLEX®-To-go brengt de volledige functionaliteit van een op PC-gebaseerde software naar alle mobiele toestellen met Androidbesturingssysteem. Met de nieuwe applicatie kunnen de input- en outputparameters gewijzigd worden en de instellingen en meetwaarden getoond worden. De interface tussen het mobiele eindapparaat en de meetomvormer wordt gevormd door de Bluetooth®-adapter 750-921.

Essentiële kenmerken van de app zijn het overzichtelijke menudesign en de gebruiksvriendelijkheid bediening.

De automatische moduledetectie vergemakkelijkt de configuratie van de meetomvormer. Alle parameters van een project kunnen opgeslagen worden op de SD-kaart van uw smartphone of tablet-PC en zo opnieuw voor andere JUMPFLEX®-toestellen van hetzelfde type worden gebruikt.

Vooral in het licht van de toenemende decentralisatie verhogen productieve apps zoals JUMPFLEX®To-go de flexibiliteit en zorgen zo dus voor nog meer onderhoudsgemak.

De JUMPFLEX®-meetomvormers beschikken over een coherent behuizingsconcept met productoverkoepelende overbruggingsmogelijkheden voor iedere aansluiting, acht CAGE CLAMP®-aansluitingen en een bouwbreedte van slechts 6,0 mm. n

“Hoe rem ik een bewegende massa zo efficiënt mogelijk af?”, een vraag waar veel technici dagelijks mee worden geconfronteerd. Vanuit de angst voor een vertraagde productiecyclus, wordt vaak aangenomen dat een ontwerp nooit optimaal is bij de inzet van hydraulische stootdempers. Deze veronderstelling is echter bijna altijd ongegrond, omdat de moderne hydraulische stootdempers juist zijn ontwikkeld om zo efficiënt mogelijk hun taak uit te voeren.

Dit bewijst Weforma GmbH, een gerenommeerd bedrijf dat industriële, hydraulische stootdempers ontwikkelt en produceert. Mega-Line is de nieuwe lijn van innovatieve stootdempers van dit Duitse bedrijf. Industriële stootdempers zijn in de regel gesloten, volgens het verdringingsprincipe van werkende hydraulische componenten. Indien de zuigerstang door krachtinvloeden van buitenaf wordt ingedrukt, verplaatst de zuiger de olie door de aanwezige smooropeningen die proportioneel ten opzichte van de betreffende slag kleiner worden.

Hierdoor wordt de intreksnelheid automatisch kleiner en wordt de door de zuigerstang verdrongen olie gecompenseerd door een accumulator.

Door een in de mantel aanwezige helix (vanaf grootte 1,25 (M32 x 1,5) tot 4,0 (M115 x 2)) is het mogelijk om de in de geharde drukpijp geïntegreerde smooropeningen te openen of te sluiten. n

217 - Lezersdienst

218 - Lezersdienst

219 - Lezersdienst

190 - DEC 2012 - P 45

Agenda Award voor Vansichen Lineairtechniek De Belgische distributeur en ontwikkelaar van lineaire componenten en systemen Vansichen Lineairtechniek uit Hasselt is de winnaar van de Bahr European Application Award 2012, een leveranciersaward uitgereikt door de Duitse firma Bahr Modultechnik. Heraeus Electro-nite uit Houthalen bezorgde Vansichen Lineairtechniek een uitdaging van formaat. Voor de ontwikkeling van een meetcel voor de controle van metaalstalen, zocht men naar een XYZ-systeem dat niet enkel snel en precies werkt, het moest ook nog eens passen in een systeem niet groter dan een halve vierkante meter. De oplossing is een systeem met een H-bot, voorzien van een bewegende Z-as. De innovatieve opbouw van de H-bot maakt dat de X en Y bewegingen gebeuren met 2 statische motoren. Een project dat innovatie koppelt aan een economisch verantwoord systeem. In de ogen van Bahr Modultechnik een mooi voorbeeld van een goede samenwerking met als resultaat een prachtige applicatie. Daarom verdient dit project de “Bahr European Application Award 2012”.

220 - Lezersdienst

Opleiding: IndraDrive met profibus-DP/Profinet-IO koppeling Deze opleiding, georganiseerd door Limtec, richt zich naar onderhoudstechnici die onderhoudswerkzaamheden uitvoeren en instellingen aanpassen aan Bosch Rexroth IndraDrive servoregelaars en naar programmeurs die IndraDrive servosystemen in dienst stellen. Na de opleiding kennen de cursisten de theoretische achtergrond van servoaandrijvingen en kunnen ze een IndraDrive servosysteem configureren en foutmeldingen juist interpreteren.

Data: donderdag 24 januari 2013 van 09u00 – 16u00 vrijdag 25 januari 2013 van 09u00 – 16u00 vrijdag 1 februari 2013 van 09u00 – 16u00 Plaats LIMTEC H. Fordlaan 8, Ingang B1 3600 Genk Kostprijs: 1125 Euro per deelnemer (exclusief BTW) Meer informatie en online inschrijving via: http://www.limtec.be/limob/lto.nsf/WebOpen/88E3164B2474E95CC1257A9200496694 http://www.boschrexroth.be/country_units/europe/belgium/subwebsites/eway/training/nl/training/index 221 - Lezersdienst

Actualiteit Roestvast stalen filter-drukregelaar ASCO Numatics introduceert een nieuwe serie roestvast stalen filter-drukregelaars om het bestaande assortiment persluchtverzorgingssystemen te complementeren. Geschikt voor inlaatdrukken tot 10 bar, hebben de 1/4 “en 1/2” filter-drukregelaars een volledig roestvast stalen constructie en voldoen aan de eisen van ASTM A351/NACE MR 01,75. De gegoten versterkte membranen bieden een groot debiet en de fijne spoed van de schroefdraad en dubbele veren zorgen voor een accurate en stabiele regeling, ongeacht de ingangs- of uitgangsdruk.

Met een 316L roestvast stalen filterelement (25 μm en 5 μm), zijn de filter-drukregelaars geschikt voor perslucht en gassen. Het reservoir van de drukregelaar heeft een manuele condensaataftap. Automatische aftap is beschikbaar als optie. Platte vlakken aan weerszijden van de filter-drukregelaar garanderen eenvoudige montage en er is een aparte aansluiting voor de optionele manometer. Naast een indrukwekkend debiet variërend van 2.380 tot 4.430 l / minuut, is de filter-drukregelaar geschikt voor omgevingstemperaturen van -40°C tot +80°C. Een lage temperatuur uitvoering geschikt voor -50°C is op aanvraag beschikbaar.

222 - Lezersdienst

P 46 - 190 - DEC 2012

Gratis Lezersdienst fax: +32 (0)2 640 84 80 of e-mail: automation@hydropneuma.be

NAAM

VOORNAAM

FIRMA FUNCTIE DIENST STRAAT POSTCODE

NR

BUS

PLAATS

TEL

FAX

INFO

E-MAIL CODES PUBLICITEIT

INDEX

UW GEGEVENS

Als de naam, die in het adresveld van het magazine vermeld staat, niet overeenkomt met uw naam, gelieve dan onderstaand formulier in te vullen en te terug faxen. Als u meer informatie wenst over een advertentie of een artikel, gelieve dan de overeenkomstige code in het formulier hieronder in te vullen en te faxen. Om een abonnement te verkrijgen, stort u 50 euro op rekening 210-0347117-06 van Automation Magazine. U kan ons ook bereiken via e-mail: automation@hydropneuma.be.

ADVERTEERDERSINDEX BEDRIJF B&R Brevini Atlas Copco Act in time Automation Magazine Vameco Invent Media Wago Service Hydro SMC Pneumatics ATB Bosch RexRoth Brevini Testo AF Belgium Asco Numatics Boge Siemens REM B Parker Control Technics EFC Weidmuller Fimop Belgitrans Igus Ovam Hansa-Flex Clippard Euregio Festo

CODES ARTIKELS

PAG. 2 6 8 8 13 14 16 18 20 20 22 22 24 24 28 28 30 30 30 32 32 36 36 38 38 40 42 42 42 48

CODE 100 101 117 118 166 167 170 173 175 176 178 179 180 181 184 185 188 189 190 193 194 197 198 200 201 204 208 209 210 223

ARTIKELENINDEX TITEL Eerste Kennisdag binnen aandrijftechniek een succes TROMMELMOTOREN: voor compacte conveyoraandrijving Energiezuinigheid van schroeftechnologie voor luchtblowers Technord gebruikt Rockwell technologie in nieuwe fabriek van Baxter Wat is DCS (Distributed Control Systeem)?

Bosch RexRoth: van productmodel naar branchemodel Intelligent monitoren van vrije parkeerplaatsen Debat over innovaties in mechanische aandrijftechniek De lekkages op het spoor MGH al tien jaar op volle toeren TECHNOFLUID WORDT ELNEO RAD Smart socket “Smart manufacturing wordt de trend van de komende tien jaar” Innovatie is geen toverwoord maar dagelijkse inzet PCLT wordt HY.AC voor de opleidingen Industriële Hydraulica Indumation.be zet automatiseringstrends in het licht Motorrol ONROLL 50 Industrial Automation & Drives toont interessante toepassingen Nieuw besturings-en I/O-concept MA120 en MA170 Geluidsarme en olievrije scroll compressoren LockOut-TagOut Krachtige versnelling, delicate demping Nog flexibeler transporteren Parker’s nieuwe kracht STÖBER servospindelmotoren EZS en EZM serie Nieuw lineair railsysteem Energie-efficiënte hydrauliek eenvoudig te integreren Compact servo drive systeem voor het besturen van SinaDrives profielen JUMPFLEX®-To-go Weforma Mega-Line stootdemper: een lust voor een last Award voor Vansichen Lineairtechniek Opleiding: IndraDrive met profibus-DP/Profinet-IO koppeling Roestvast stalen filter-drukregelaar

PAG 11 15 15 17 17 19 21 23 26 29 29 30 31 33 34 37 38 39 41 41 41 43 43 43 44 44 44 45 45 45 46 46 46

CODE 149 168 168 171 172 174 177 182 183 186 187 191 192 195 196 199 202 203 205 206 206 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222

223 - Lezersdienst