BUSINESS
Groeiend tekort aan ICT’ers noopt tot actie Big data: the next big thing?
De nieuwsgierigheid van George Banken
Profiel
George Banken voor de derde keer succesvol met Detron
‘Ik wil alles weten’ TEKST HANS HAJÉE FOTOGRAFIE MARJO VAN DE PEPPEL-KOOL
Voor de derde keer bouwt George Banken onder de naam Detron aan een succesvol bedrijf. In moeilijke marktomstandigheden laat hij opmerkelijke prestaties zien. Door zowel autonome groei als overnames staat de teller in vijf jaar al op bijna 150 miljoen euro omzet. Over ICT-ondernemerschap in veranderende tijden. ‘Af en toe een dal loutert. Als je het volhoudt, kom je er sterker uit.’ Een ICT-bedrijf opbouwen is voor George Banken business as usual. In 1991 startte de Brabander Detron dat amper zeven jaar later met ruim 3.000 medewerkers naar de beurs ging. Het bedrijf werd in 2000 verkocht aan Landis en ging drie jaar later failliet. Banken nam een deel ervan over, maakte het opnieuw succesvol en vond een nieuwe eigenaar in het Amerikaanse LCC. Later kocht hij de naam Detron terug en startte in 2008 met zijn derde onderneming onder die naam. Opnieuw met succes, getuige de snelgroeiende omzet en substantiële winst. Met zo’n 550 medewerkers is de Detron ICT & Telecom Groep één van de grootste niet-beursgenoteerde ICT-ondernemingen van Nederland.
Helden Een opvallende prestatie want de omstandigheden zijn allesbehalve rooskleurig. ‘De ICT- en telecommarkt stagneert en marges staan al jarenlang onder druk,’ stelt Banken. Toch nam de omzet van Detron vorig jaar met ruim veertig procent toe tot 148 miljoen euro. Deels als gevolg van overnames zoals Issue en MSA maar ook door autonome groei. ‘Dat lukt onder meer omdat we het aan de verkoopkant beter doen dan de meeste concurrenten. Onze salesmensen zijn de helden van de tent. Zij verdienen de boterham voor het hele bedrijf en daarom
II
BUSINESS NATIONAAL
is er veel aandacht voor het vinden en binden van goede medewerkers.’ Een ander beïnvloedbaar aspect is de klanttevredenheid. ‘ICT en telecom zijn tegenwoordig zo complex dat je zeker weet dat zaken fout gaan. Wij pretenderen niet dat alles perfect verloopt en laten al in het voortraject zien hoe we omgaan met klachten of storingen. Primaire insteek daarbij is om klanten met een probleem direct te helpen. Dus geen uitgebreide keuzemenu’s en lange wachttijden, maar zorgen voor een snelle en adequate oplossing.’ Zo’n opstelling is volgens Banken zeker niet vanzelfsprekend. ‘Terwijl juist een goede support cruciaal is voor de beleving van de gebruikers. En zij bepalen hoe de kwaliteit van onze dienstverlening wordt ervaren.’
Louterend dal Banken maakte als ICT-ondernemer goede en slechte tijden mee. ‘In de negentiger jaren groeiden de bomen tot aan de hemel. Het leek alsof iedereen succesvol een bedrijf kon opzetten. Jonge mensen met amper ervaring waren verantwoordelijk voor grote, soms beursgenoteerde ondernemingen.’ Maar aan de voorspoed kwam een eind. ‘Vanaf begin deze eeuw heeft de ICT- en telecomsector regelmatig te maken met tegenwind. Ook nu moeten we er keihard aan trekken om
business binnen te halen. Maar het goede aan de crisis is dat we hem meemaken. Af en toe een dal loutert. Als je het volhoudt, kom je er sterker uit.’
Geen eenheidsworst Door leeftijd en ervaring is Banken rustiger geworden. ‘Ook heb ik meer oog voor de specifieke kwaliteiten van mensen. Vroeger lag de nadruk op het verbeteren van iemands zwakke punten. Inmiddels weet ik dat als je iets doet wat je leuk vindt, de kans groot is dat je daar ook goed in wordt. Daarom is het veel verstandiger de unieke kenmerken van medewerkers verder te ontwikkelen dan te streven naar eenheidsworst. Dus hanteren we geen rigide functieprofielen maar is veel ruimte voor individuele kwaliteiten.’ En voor afwijkende meningen. ‘Ik heb altijd al jaknikkers gemeden maar verzamel nog meer dan vroeger kritische mensen met uiteenlopende achtergronden om me heen. Inbreng vanuit verschillende invalshoeken leidt tot betere beslissingen. Maar als de stemmen staken, hak ik de knoop door.’
Midden in de nacht Nieuwsgierigheid vormt een rode draad bij Banken’s succes als ondernemer. ‘Sales aansturen is niet mijn ding; ik ben überhaupt niet goed in leidinggeven. Wel ben ik enorm nieuwsgierig, wil alles
weten. Dus trek ik regelmatig een offerte of financiële analyse uit de kast en ga met salesmensen op pad. Ook heb ik een tijdje alle berichten aan onze algemene mailadressen laten doorsturen. Dan ontstaat een uitstekend beeld van alle ins en outs binnen het bedrijf, van boze klanten tot commerciële kansen. Ik wil altijd en overal het naadje van de kous weten en verwacht dat ook van mijn mensen. Als ik midden in de nacht een manager bel en vraag hoeveel omzet zijn unit vorige week heeft gedraaid, mag hij er een paar
Als de stemmen staken, hak ik de knoop door
duizend euro naast zitten – niet meer. Dergelijke informatie moet in ieders hoofd zitten. Dan is er controle over het bedrijf en kom je niet voor verrassingen te staan.’
Oorlogskas Voorlopig zijn er nog genoeg zaken die Banken’s nieuwsgierigheid kunnen bevredigen. Want Detron wil verder groeien, autonoom en via nieuwe overnames. ‘De verkoop van onze telecomoperator Esprit aan Ziggo levert een fors bedrag op. Dat wordt gebruikt om de balans te versterken en de oorlogskas
voor overnames te vullen. Samen met de uitstekende relatie met huisbankier Rabobank zorgt dat voor ruime mogelijkheden voor financiering van verdere groei. Dat maakt ons tamelijk uniek in de huidige markt.’ Op welke overnamekandidaten is het vizier vooral gericht? ‘Met de combinatie ICT en telefonie kunnen wij klanten bij 80% van hun behoeften van dienst zijn. Het resterende deel betreft vooral applicaties. Daarmee is Detron nog amper actief. We zijn dus vooral alert op bedrijven die sterk zijn in deze dienstverlening.’ Bij de toekomstplannen is vooralsnog geen sprake van buitenlandse ambities. ‘In het ICT-segment waarin wij opereren – het mkb – is KPN marktleider met een geschatte omzet van 1,6 miljard euro. Detron is weliswaar de tweede speler maar met een omzet van zo’n 150 miljoen euro nog altijd klein duimpje. Er zijn dus meer dan voldoende mogelijkheden om in Nederland verder te groeien.’
Niet cashen Een vastomlijnd doel qua omvang of exit heeft Banken daarbij niet voor ogen. ‘Veel van onze managers zijn ook aandeelhouder. Een aantal van hen heeft al één of soms zelfs twee Detrons meegemaakt. Ze zijn door de wol geverfd en er niet op uit om snel te cashen. Net als ik halen zij veel voldoening uit het runnen van een zelfstandig, groeiend bedrijf met mooie klanten waar snel beslissingen worden genomen zonder de last van een beursnotering. Kortom: ik heb het hier vooralsnog prima naar mijn zin.’ BUSINESS NATIONAAL
III
Thema
Nederland rukt op in Networked Readiness Index TEKST PETER CAMP
De Networked Readiness Index van het Global Information Technology Report vergelijkt jaarlijks het vermogen van 144 economieën om de capaciteit van ICT in te zetten voor internationaal concurrentievermogen en welzijn. Gedachte hierachter is dat gebruik en exploitatie van ICT belangrijke drijfveren zijn voor innovatie, economische groei en hoogwaardige werkgelegenheid.
Het World Economic Forum maakte in april de actuele versie van de Networked Readiness Index bekend. Net als in 2012 bestaat de top 3 uit Finland (+2 plaatsen), Singapore (-1) en Zweden (-2). Nederland stijgt twee plekken en neemt nu een vierde positie in.
Unieke notering INSCOPE: Research for Innovation verzamelde onder leiding van professor Henk Volberda de Nederlandse gegevens. Nog niet eerder sinds het uitkomen van de ranglijst scoorde ons land zo hoog. ‘Bij de start in 2005 werd een schamele zestiende plek genoteerd, gevolgd door een stijging naar de zesde positie in 2007. In de periode 2007-2011 daalde Nederland vervolgens enkele plekken, maar sindsdien is een stijging ingezet die heeft geleid tot deze voor Nederland unieke top 5-notering.’
Competitief Die positie is te danken aan relatief kleine verbeteringen op een aantal indicatoren. Volgens Volberda beschikken wij bijvoorbeeld over ’s werelds meest competitieve internet- en telefoniemarkt. Qua ‘e-participatie’ staat Nederland eveneens op een eerste plaats
IV
BUSINESS NATIONAAL
en met 94% hebben wij het op één na hoogste percentage computer- en internettoegang per huishouden. Een tweede positie is er ook op het gebied van toegang tot digitale content, veiligheid van internetservers en afgesloten breedband-internetabonnementen (39 per 100 inwoners). Nederland scoort een derde plek van de 144 landen bij het gebruik van virtuele sociale netwerken, rechterlijke onafhankelijkheid en kennisintensieve werkgelegenheid in de economie. Daarnaast wordt de kwaliteit van de ICT-infrastructuur positief beoordeeld en doen wij het ook goed bij internettoegang op scholen en beschikbaarheid van de nieuwste technologieën.
Teleurstellend Toch gaat niet alles crescendo. Volberda meldt dat Nederland minder sterk scoort op onder andere tarieven voor mobiel bellen (87e positie), de hoogte in termen van winstpercentage van het belastingtarief (78e), netwerkdekking van mobiel bellen (74e) en het aantal afgesloten abonnementen voor mobiele telefonie (54e). Ronduit teleurstellend vindt de professor dat wij maar een vijftiende plek innemen bij
ICT-gebruik en -benutting door de overheid. Onder andere de gebeurtenissen in Haren en de bevindingen van de commissie-Cohen maken duidelijk dat meer aandacht nodig is voor dit onderwerp.
Zwakke schakel Maar ook ondernemers moeten een tandje bijzetten, stelt Volberda. Het absorptievermogen van ICTtechnologie door het bedrijfsleven is met een 22e positie relatief laag. Nederlandse ondernemingen zijn niet optimaal in staat om de beschikbare technologie ook daadwerkelijk te benutten om daarmee de internationale concurrentiepositie te verstevigen. Ook aan de kostenkant zijn nog stappen te zetten. De betaalbaarheid van ICT wordt als een zwakke schakel gezien. Gezien de daling van de 47e naar de 60e plek nam deze het afgelopen jaar flink af.
NETWORK READINESS INDEX ECONOMIE 2013 2012 Finland 1 3 Singapore 2 2 Zweden 3 1 Nederland 4 6 Noorwegen 5 7 Zwitserland 6 5 Verenigd Koninkrijk 7 10 Denemarken 8 4 Verenigde Staten 9 8 Taiwan (China) 10 11
Euregionale gateway naar het Europese achterland In Venlo en Duitsland is Systemec BV, aanbieder van hosting, internetdiensten, data-verbindingen en –opslag, druk bezig met de nieuwbouw van twee additionele datacenters. Met deze uitbreiding kunnen alle ISP- en hostingdiensten van Systemec ook in Duitsland worden aangeboden. Hiermee profileert Systemec zich als euregionale ICT-dienstverlener en gateway naar het Europese achterland middels koppelingen op de Duitse backbone infrastructuur. De keuze voor uitbreiding in Venlo en Duitsland komt niet zomaar uit de lucht vallen. ‘De markt is namelijk aan het verschuiven,’ legt directeur Jos Derkx uit. ‘Venlo wordt meer en meer een internationaal knooppunt, met name naar het achterland van Europa. Niet voor niets is de regio Venray-Venlo dit jaar wederom uitgeroepen tot logistieke hotspot nummer 1. En dat is onze oosterburen ook niet ontgaan.’
Investeren Volgens Jos Derkx is er in Duitsland een sterke behoefte aan het verbeteren van breedbandcommunicatie en hostingfaciliteiten. ‘Er zijn voornamelijk in grotere steden zoals Keulen, Düsseldorf en Frankfurt voorzieningen getroffen om serveractiviteiten en ICT buiten de deur te plaatsen, terwijl men juist in de kleinere en middelgrote steden in Duitsland waar het vaker economisch wat minder goed gaat, in ICT-infrastructuur moet investeren wil men de daar gevestigde bedrijven en arbeidsplaatsen behouden.’ ‘Systemec is dan ook door lokale overheden gevraagd om mee te werken aan een oplossing voor het datacommunicatieprobleem,’ vult Business Controller Sjoerd Derkx aan. ‘In samenwerking met lokale partners gaan we de breedband infrastructuur aanleggen zodat lokale bedrijven, maar bijvoorbeeld ook Nederlandse bedrijven met Duitse lokale vestigingen gebruik kunnen maken van een goede internetverbinding en natuurlijk van een van onze datacenters voor de opslag van hun digitale gegevens of ICT-platvorm.’
Jos en Sjoerd Derkx
heeft gewonnen met hun concept,’ vertelt Jos Derkx. ‘Dankzij dit principe, dat voor het eerst in Nederland in ons datacenter te Venlo zal worden toegepast, wordt er een zeer hoog rendement behaald terwijl de CO2-uitstoot flink wordt verlaagd. Op elektrotechnisch gebied worden er speciale meet- en regelsystemen toegepast die naast sneller en nauwkeuriger ook per aansluitpunt meten en detecteren. Naast een grote flexibiliteit kunnen we bijvoorbeeld ook drempelwaardes op het gebied van stroomverbruik inbouwen.’ Sjoerd Derkx: ‘Interessant voor onze relaties is de koppeling van de datacenters in Nederland en Duitsland om extra redundantie te realiseren om op een nog hoger TIER-platvorm te komen. Dit is niet alleen ideaal voor Nederlandse maar ook voor internationale bedrijven die actief zijn in Duitsland en bijvoorbeeld om fiscale en/of juridische redenen hun data in Duitsland moeten opslaan.’
Capaciteitsuitbreiding De bouw van de beide datacenters zal rond augustus worden afgerond. Jos Derkx: ‘Met de uitbreiding van de capaciteit in Venlo beschikt Systemec straks over de grootste datacenter capaciteit in Noord-Limburg, grensoverschrijdend gekoppeld aan het datacenter in Duitsland. Hier kunnen we voor al onze nationale en internationale klanten beveiligde netwerkverbindingen aanbieden en hun digitale gegevens veilig opslaan en monitoren. Als gateway naar het Europese achterland zijn we uitstekend voorbereid op de groeiende bedrijvigheid in de Euregio.’
Hoog rendement Bij de bouw van de beide nieuwe datacenters in Venlo en Duitsland is gekozen voor het toepassen van de nieuwste technologieën op het gebied van koeling en elektrotechniek. ‘Het toegepaste koelingsprincipe is afkomstig van een Duitse partner die in Duitsland een innovatieprijs
systemec B.V. Marinus Dammeweg 25 - 5928 PW Venlo - T 077 - 382 85 80 E info@systemec.nl - I www.systemec.nl
BUSINESS NATIONAAL
V
Trends
Big data geen toekomstmuziek maar realiteit
The next big thing? TEKST CEES LOUWERS
Big data is na de cloud, mobiele toepassingen en sociale media het actuele ICT-buzzwoord. Daarbij draait het niet alleen om de explosief toenemende hoeveelheid gegevens. Big data slaat vooral op het vermogen informatie uit verschillende bronnen te combineren, verrijken en analyseren. Dit leidt tot nieuwe kennis en maakt voorspellingen mogelijk met een grote nauwkeurigheid. De impact op de maatschappij is enorm, net als de kansen voor het bedrijfsleven. De term big data zoemt steeds nadrukkelijker rond en is onderwerp van een toenemend aantal blogs, boeken en bijeenkomsten. Bij velen roept de omschrijving vooral een beeld op van datacenters met eindeloze rijen servers. Dat is maar een deel van het verhaal. Want het draait niet zozeer om de beschikbaarheid van gegevens maar vooral om wat er mee gebeurt.
Meerdere bronnen Volgens ICT-onderzoeksbedrijf Gartner moet bij big data sprake zijn van volume, variety en velocity. Gegevens moeten afkomstig zijn uit meerdere bronnen en verrijkt kunnen worden met andere, gestructureerde maar ook ongestructureerde data. Verder ligt hun toegevoegde waarde met name in de snelle beschikbaarheid. Een database met klantgegevens – hoe groot ook – valt niet onder de definitie. Dat is wel het geval als informatie over eerdere aankopen gecombineerd wordt met gegevens over surfgedrag om iemand online te triggeren met een aanbieding op maat.
Griep Om inzicht te geven in de reikwijdte van big data, schetsen Viktor MayerSchonberger en Kenneth Cukier in hun
VI
BUSINESS NATIONAAL
Erik Brynjolfsson vergelijkt big data met de uitvinding van de microscoop. Het zal een revolutie ontketenen in de hoofden van leiders en bestuurders.
boek De Big Data Revolutie een aantal aansprekende voorbeelden. Als een nieuw griepvirus opduikt, is informatie over de verspreiding ervan vrijwel altijd gedateerd. Mensen zijn vaak al enige tijd
ziek voordat ze een arts raadplegen. Ook worden gegevens niet continu verzameld. Google onderzocht of de verspreiding van een virus sneller voorspeld kon worden. Daartoe werd het online zoekgedrag
in de VS vergeleken met officiële gegevens over griep. Dit was al eerder geprobeerd, maar zonder de rekencapaciteit en statistische expertise waarover Google beschikt. De sleutel lag niet – zoals verwacht werd – bij zoektermen als ‘griep’ of ‘medicijn voor hoest’. Google ontwierp daarom een systeem waarbij niet gekeken werd naar de inhoud van zoektermen. Er werd alleen gezocht naar een match tussen de frequentie van bepaalde zoekopdrachten en verspreiding van de griep. Verwerking van 450 miljoen verschillende wiskundige modellen leverde uiteindelijk een combinatie van 45 termen op die een sterke correlatie lieten zien met de landelijke griepcijfers. Hiermee bleek het mogelijk de geografische verspreiding van griep bijna realtime te voorspellen. Bij de griepepidemie in 2009 in de VS was het systeem van Google bruikbaarder en sneller dan de vertraagde statistieken.
Goedkope tickets De Big Data Revolutie behandelt ook een initiatief van Oren Etzioni, big datapionier avant la lettre. Hij ontwikkelde een voorspellingssysteem voor de prijs van vliegtickets, gebaseerd op een analyse van 12.000 prijsobservaties van een reiswebsite. Dit leidde tot een kleinschalig model dat in de praktijk prima voldeed en verder geperfectioneerd werd door Farecast. Dit bedrijf verzamelde aanvullend onder meer grote aantallen gegevens uit een reserveringsdatabase van de luchtvaartbranche. Voor haar voorspellingen verwerkte Farecast bijna
200 miljoen vluchtprijsrecords. Wordt een prijsdaling voorzien dan volgt het advies te wachten met kopen, stijgt het gemiddelde tarief dan is het slim om toe te slaan. Microsoft kocht het bedrijf in 2008 en integreerde de dienstverlening in zoekmachine Bing.
Grote dataverzamelaars hebben goud in handen
Rechtsaf Professor Erik Brynjolfsson is directeur van het MIT Center for Digital Business (Cambridge) en veelgevraagd spreker over – onder meer – de impact van data. Hij liet projecten met big data bij 330 bedrijven onderzoeken en lichtte er tijdens een Amsterdams congres vorig jaar een aantal toe. Zo kan een wijnmaker door de samenstelling van zijn product nauwkeurig te ontleden, vooraf voorspellen hoe de wijn smaakt. Pakjesbezorger UPS gebruikt big data om te achterhalen dat een route waarbij bestelauto’s alleen naar rechts afslaan sneller en goedkoper is dan de ‘traditionele’ kortste weg. En een analyse van zoekopdrachten in Google bleek in de VS waardevoller als voorspeller van de
koopbereidheid op de huizenmarkt dan statische modellen als historische gegevens en economische indicatoren.
Microscoop Bij onderzochte big data-projecten zag Brynjolfsson gemiddeld een toename van 4 procent in productiviteit; de winst steeg met 6 procent. Natuurlijk gaat het lang niet altijd om succesverhalen, benadrukt hij. Maar wanneer een project geen resultaat oplevert, komt dat volgens de professor meestal niet door een gebrek aan relevante data maar door de kwaliteit van de analyses. Brynjolfsson ziet big data niet alleen als een technische doorbraak maar denkt dat het zal leiden tot een revolutie in de hoofden van bestuurders. Hij vergelijkt big data zelfs met de uitvinding van de microscoop. Toekomstige beslissingen zullen niet langer gebaseerd zijn op aannames en keuzes van een beperkt aantal leiders. Ze kunnen genomen worden op basis van gegevens, van feitelijke informatie.
Oorzaak en gevolg In het verlengde daarvan wijzen Cukier en Mayer-Schönberger op een andere belangrijke verandering. Om ontwikkelingen te voorspellen en beslissingen te onderbouwen, worden op dit moment nog vooral steekproeven gebruikt. Omdat het gaat om een beperkt aantal gegevens moeten die steekproeven zeer zorgvuldig zijn samengesteld om waarde te hebben. Door de enorme hoeveelheid informatie die beschikbaar is voor analyse hoeft onderzoek bij big data veel minBUSINESS NATIONAAL
VII
Trends
REVOLUTIE Viktor Mayer-Schönberger en Kenneth Cukier schetsen in De big data revolutie de gevolgen van de mogelijkheid om een schier oneindige reeks gegevens met elkaar te verbinden en te analyseren. Het is een toegankelijk boek dat een breed publiek zal aanspreken. Conclusie: big data zal onze manier van denken, werken en leven voorgoed veranderen (Maven Publishing, € 22,-).
der nauwkeurig te zijn om toch betrouwbare conclusies te kunnen trekken. Zelfs gegevens waarmee op het eerste gezicht geen verband wordt verwacht, kunnen in het onderzoek worden betrokken. Big is beautiful, in dit geval; kwantiteit leidt tot kwaliteit. Een wezenlijk verschil met de wereld zoals we die kennen, is ook dat het niet langer essentieel is om te weten waarom iets zo is. Big data maakt het op grond van gegevensanalyse mogelijk om te voorspellen dat iets met zeer grote waarschijnlijkheid het geval is. Causaliteit wordt minder belangrijk. We hoeven niet noodzakelijkerwijs op zoek te gaan naar de oorzaak als het gevolg bekend is.
deze banen ook werkelijk kan worden ingevuld. Privacy is een andere bottleneck. Koppeling en analyse van gegevens kan leiden tot discriminatie. Ook zorgt het mogelijk voor conflicten met bestaande wetgeving en toekomstige Europese privacyregels.
Causaliteit wordt minder belangrijk
4,4 miljoen banen De hoeveelheid gegevens neemt explosief toe. Denk aan bronnen als online zoekgedrag, smartphones, applicaties, profielen en berichten in sociale media. De opslag en ontsluiting van al deze data levert in technische zin amper problemen op. De sleutel ligt in het vermogen om onderlinge verbanden te leggen met hulpmiddelen als analysesoftware en algoritmes. Dus zal een sterke vraag ontstaan naar onderzoekers en analisten. Gartner voorziet dat in 2015 wereldwijd 4,4 miljoen banen gecreëerd worden die samenhangen met big data. Europa zal bijna een derde hiervan voor zijn rekening nemen. Het onderzoeksbureau verwacht echter dat maar 1 op de 3 van
VIII
BUSINESS NATIONAAL
Goud in handen Deze belemmeringen doen amper iets af aan de potentie van big data. Op maatschappelijk vlak, zoals in de gezondheidszorg of bij de bestrijding van criminaliteit. Maar ook zakelijk zijn de kansen enorm. Meest voor de hand liggend voorbeeld is Google, waar big data het hart van de business vormt. Eerst alleen met gegevens over zoekgedrag, later ook door input via gmail, Android (gekocht in 2005) en YouTube (gekocht in 2006). Al deze bronnen leveren Google een enorme berg gegevens op. Die kunnen worden geanalyseerd en te
gelde gemaakt. Nu nog vooral door het verkopen van advertenties, maar de toepassingsmogelijkheden gaan veel en veel verder. Ook andere grote dataverzamelaars als Facebook en Amazon hebben goud in handen.
Concurrentievoordeel Maar wat is de impact van big data voor ‘gewone’ bedrijven? Een aantal van de voorbeelden laat de diversiteit van de potentiële meerwaarde zien. Het vermogen om data strategisch in te zetten, zal in sommige gevallen zelfs doorslaggevend zijn voor het voortbestaan van een organisatie. Voor bijna alle sectoren geldt in elk geval dat big data concurrentievoordeel kan opleveren. Bedenk daarbij wel dat het een nieuw onderwerp is in de snel opvolgende reeks ICTaandachtsvelden. Bedrijven die nog volop bezig zijn om de mogelijkheden van sociale media en mobiele toepassingen te ontdekken, moeten zich voorbereiden op een volgende uitdaging. En dan kondigen experts alweer een volgende stap aan: nanodata, waarbij informatie uit de grote gegevensstroom gebruikt wordt om in te zoomen op de individuele klant. Het houdt niet op.
15 uniek n inspiratie n achtbaan voor de geest n 16 sprekers n hand-made conference n posimistisch n magic n curious people n aandacht voor details n creativiteits-conferentie n ideeĂŤndouche n 7 intermezzo's n 20 mei 2014 n www.pinc.nl
MEI 2013 NUMMER 5 €5,50 NEDERLAND / BELGIË ·
L
18X €60,-
de Porsche liefhebber Onafhankelijk maandblad voor
CARRERA 3.2 WTL
TURBOLOOK MET STERRENSTATUS NABESCHOUWING
Porsche Scene Live voor maar
PORSCHE SCENE LIVE TREFFEN IN BEST NIEUWE CAYMAN S
WHO NEEDS A 911?
5 MEI 2013 NUMMER
PORSCH E-SCEN
E.NL
VAN PORSCHE - GOEDE A S E-HYBRID: SUPER PRIUS D: EN VERDER: NIEUWE PANAMER E KADOOTJE VOOR NEDERLAN -MODEL UIT 1972 - EXCLUSIV INVESTERING: OLIEKLEP EXPERIENCE OP IJS: PORSCHE DRIVING BOXSTER RED 7 - RIJDEN
Ontvang 12 x Porsche Scene Live + 6 reeds verschenen edities voor €60,-
Porsche Scene Live is het onafhankelijke lijfblad voor de Porsche liefhebber. Wil je een jaar lang elke maand Porsche Scene Live ontvangen en ook nog eens 6 reeds verschenen edities cadeau krijgen, ga dan naar www.porsche-scene.nl, vraag een abonnement aan en vul daarbij achter je naam de actiecode 18XPSL in.
12X €45,www.porsche-scene.nl
BR ITISH
C A R S
Jaargang 4 - nr.14 - €
6,95
E AT BR ITISH C A R S
S DE PASSIE VOOR BRIT N VAN VADER EN ZOO
JA ARGANG
Great British Cars voor maar
GR E AT
4 N R.14
C-TYPE MONTLHÉRY MG DE HAASTKLUS VAN ARI, PORSCHE 918 SPYDER MCLAREN P1, LAFERR KAARTEN? WIE HEEFT DE BESTE R CITO ROLLS-ROYCE DEALE VOLWASSENEN SPEELGOEDPALEIS VOOR GREATBRITISHCARS.NL
DE REST HEEFT HARRY KIELSTRA: ‘WAT SHOOTING BRAKE VAN LEVEL BENTLEY MARTIN LAGONDA BROOKLANDS: ENTRY EN VERDER: DE ASTON BESTE MIX - BENTLEY ROVER EVOQUE: DE IS MAAR SAAI’ - RANGE N IN SCHOOLUNIFORM TRIUMPH VITESSE: HOOLIGA
Ontvang 6 x Great British Cars + 6 reeds verschenen edities voor €45,-
Great British Cars is een onafhankelijk magazine voor de liefhebber van Engelse auto’s. Wil je een jaar lang elke twee maanden Great British Cars ontvangen en ook nog eens 6 reeds verschenen edities cadeau krijgen, ga dan naar www.greatbritishcars.nl, vraag een abonnement aan en vul daarbij achter je naam de actiecode 12XGBC in.
12X €45,www.greatbritishcars.nl
09
A L L
A B O U T
E H E R I T A G
A N D
M O D E R N
V O L V O ’ S
VOLVO XC60 DE GROTE LEIDER
Volvodrive Magazine voor maar
Ontvang 6 x Volvodrive Magazine + 6 reeds verschenen edities voor €45,-
Volvodrive Magazine is het lijfblad voor de Volvo liefhebber. Wil je een jaar lang elke twee maanden Volvodrive ve Magazine ontvangen en ook nog eens 6 reeds verschenen edities cadeau krijgen, ga dan naar www.volvodrivemagazine.nl, vraag een abonnement aan en vul daarbij achter je naam de actiecode 12XVD in.
www.volvodrivemagazine.nl
DE VOLVO V40
ONTMOET Z’N VOOROUDE
PRIJS € 6,95
RS
850 SUCCESNUMMER KILOMETER • VOLVO 240 MILJONAIR 1.000.000 HELP MIJN MAN IS KLUSSER VRIJGEGEVEN • V70R C70 LAATSTE GEHEIM
BP
case
Bestedingen stagneren ook in 2013
ICT maakt pas op de plaats TEKST Peter Camp
Na twee jaren van groei zijn de ICT-bestedingen in 2012 licht afgenomen. Dit blijkt uit de marktmonitor die Nederland ICT voor de zeventiende maal in successie liet opstellen. Tussen sectoren zijn er behoorlijke verschillen; software doet het goed, hardware en kantoortechnologie laten de grootste terugval zien.
In Nederland ICT zijn ruim 550 ICTbedrijven vertegenwoordigd, samen goed voor bijna 30 miljard euro omzet en meer dan 250.000 medewerkers. In de vorige editie van de Marktmonitor sprak de brancheorganisatie nog de verwachting uit dat de bestedingen over 2012 zouden toenemen. Onzekerheid in de markt en overheidsbezuinigingen zorgden echter voor een teruggang van 0,6%. De sectoren software (2,4%) en telecom & internet (0,9%) lieten groei zien. De daling werd veroorzaakt door services (-3,4%) en hardware & kantoortechnologie (-5,7%). Opvallend bij deze laatste component is een forse verschuiving. Waar minder wordt geïnvesteerd in desktops en multifunctionals blijken smartphones en tablets juist razend populair.
meer traditionele beheerstaken af. De verwachte investeringen in telecom & internet zullen stijgen naar 16,3 miljard euro (+1,1%).
Minder beheer
Onder druk
Harry van Dorenmalen: ‘De ICT-sector presteert opnieuw beter dan de economie als geheel.’
Ondanks de stagnatie voorspelt Nederland ICT een tekort van ruim 6.800 ICT’ers in 2017. Als de economie aantrekt, kan dit tekort zelfs oplopen tot 12.000. Ook nu al is er een moeilijk vervulbare vraag naar gespecialiseerde programmeurs en softwareontwikkelaars. Het groeiende belang van ICToplossingen zal de arbeidsmarkt verder onder druk zetten. Al neemt de instroom in het onderwijs de afgelopen jaren licht toe, het is niet genoeg om de voorspelde
tekorten op te lossen. Dit zet een rem op onze innovatiekracht, aldus Van Dorenmalen. ‘Nederland kan alleen profiteren van ICT als we voldoende goed gekwalificeerde mensen hebben. Nederland ICT is daarom blij met de focus op technologie in het Techniekpact waarin regering, werkgevers en werknemers afspraken maken over de aanpak van het dreigende tekort aan technici.’
Dit jaar bedragen de totale verwachte bestedingen aan ICT ruim 29 miljard euro, circa 5% van het Bruto Binnenlands Product. De software-uitgaven zullen groeien met 2,5%. De daling bij hardware & kantoortechnologie houdt aan (-4,1%), net als de krimp bij services (-2,7%). Dit laatste hangt niet alleen samen met het economisch perspectief. Ook door de groeiende populariteit van cloud computing neemt de vraag naar
Optimistisch ‘De dynamiek van de branche komt tot uitdrukking in de verschillen tussen de sectoren,’ stelt Harry van Dorenmalen, voorzitter Nederland ICT. ‘Als geheel maken we in 2013 pas op de plaats. Er zijn tal van mkb-bedrijven die ook in de huidige markt hun kansen pakken. De sector presteert opnieuw beter dan de economie als geheel. ICT is een differentiator voor zowel bedrijfsleven als overheid. Daar zijn steeds meer beslissers van overtuigd. Dat maakt optimistisch.’
BUSINESS NATIONAAL
XI
Business Nationaal: Landelijk bereik via dé 22 regionale BUSINESS-magazines De totale oplage van BUSINESS Nationaal, het landelijk katern van de 22 Business-uitgaven, bedraagt ruim 100.000 exemplaren. Door een meeleesfactor van drie personen bereikt elke editie van BUSINESS Nationaal meer dan 300.000 zakelijke beslissers. Adverteren in BUSINESS Nationaal is werken aan zakelijk succes. Want zaken doe je met elkaar in de regio!
Facts & figures: - Toonaangevend sinds 1984 - Oplage 100.000+ - Bereik 300.000+ - Verschijning 6x per jaar - Sterke regionale binding
Amsterdam Business Amsterdam Amstelveen Schiphol Diemen e.o.
Noord-Nederland Business Assen Groningen Leeuwarden e.o.
Utrecht Business Utrecht Nieuwegein Houten Zeist e.o.
Arnhem Business Arnhem Duiven Oosterbeek e.o.
Noordoost-Brabant Business ‘s-Hertogenbosch Oss Veghel Eindhoven e.o.
Vallei Business Ede Wageningen Veenendaal e.o.
Drechtsteden Business Dordrecht Sliedrecht Gorinchem e.o. Driesteden Business Apeldoorn Deventer Zutphen e.o. Flevoland Business Almere Lelystad Emmeloord e.o. Gooi en Eemland Business Hilversum Amersfoort Nijkerk e.o. Haaglanden Business Den Haag Zoetermeer Leidschendam Wassenaar e.o.
BUSINESS
Midden-Brabant Business Tilburg Waalwijk Oisterwijk e.o.
Groeiend tekort aan ICT’ers noopt tot actie Big data: the next big thing?
Oost-Gelderland Business Doetinchem Winterswijk Zevenaar e.o.
BusinessNationaal3.indd 1
27-05-13 13:20
Noord-Limburg Business Gennep Venlo Roermond e.o.
Zeeland Business Vlissingen Goes Terneuzen Zierikzee e.o.
Rijnmond Business Rotterdam Spijkenisse Schiedam Vlaardingen e.o.
Zwolle Business Zwolle Kampen Hardenberg Steenwijk e.o.
Rijnstreek Business Leiden Alphen aan den Rijn Bodegraven Lisse e.o. Rivierenland Business Tiel Zaltbommel Leerdam e.o. Twente Business Enschede Hengelo Almelo e.o.
Leeuwarden
Alkmaar Zwolle Almere Enschede
Rotterdam Dordrecht
Ede Tiel
Arnhem
Nijmegen
's Hertogenbosch
Breda
www.business-nationaal.nl voor zakelijk succes!
Apeldoorn
Amersfoort
Utrecht
's Gravenhage
Middelburg
Groningen Assen
Haarlem Amsterdam Leiden
Nijmegen Business Nijmegen Malden Boxmeer e.o. De nieuwsgierigheid van George Banken
West-Brabant Business Breda Roosendaal Oosterhout Bergen op Zoom e.o.
Tilburg
Venlo
Maastricht
Winterswijk
LI T ERA T U U R IK WEET DAT U LIEGT Door Job Boersma en Guus Essers
SCHIZOFRENE MARKETING
VERLEID DE KLANT Door Daniëlle de Jonge en Rob Snoeijen
Door Joris Merks Van af en toe een leugentje om bestwil ligt niemand wakker. Anders wordt het wanneer een sollicitant informatie achterhoudt. Of een klant ten onrechte een wanprestatie veinst met het oog op financieel gewin. Het is dus verstandig alert te zijn, stellen Job Boersma – facial coder en leugenexpert, onder meer getraind door een voormalig CIA-agent – en managementconsultant en organisatieontwikkelaar Guus Essers. In Ik weet dat u liegt maken zij duidelijk hoe mensen met slechte bedoelingen ontmaskerd kunnen worden. Bijvoorbeeld door de inzet van gesprekstechnieken of door te letten op hun lichaamstaal. Van belang daarbij is wel om te weten dat iedereen op een andere manier reageert; er zijn daarom talloze relevante non-verbale signalen. 240 pag. ISBN 978-94-6126-053-6. € 19,95. Haystack.
Consumenten raadplegen oude en nieuwe media, benutten off- en onlinekanalen door elkaar heen. Ook marketeers moeten hun weg vinden in deze samensmeltende werelden. Maar in de praktijk blijkt dat zij vooral de grenzen ertussen in stand houden. Joris Merks noemt het schizofrenie: zich met meerdere stemmen richten tot een consument die al lang gewend is om geïntegreerd te acteren. Volgens de research manager bij Google – en DM-man van het jaar 2012 – is het juist zaak om off- en onlinemarketing zodanig te integreren dat zij elkaar versterken. Schizofrene marketing maakt duidelijk wat vertegenwoordigers van de verschillende bloedgroepen van elkaar kunnen leren en hoe ze kunnen samenwerken om te komen tot de integrale aanpak die nodig is voor een maximaal resultaat.
Gedrag – dus ook koopgedrag – komt voor 85 procent onbewust tot stand. Verkopen is emotie en iedere klant is te verleiden, stellen Daniëlle de Jonge en Rob Snoeijen. Dat verleiden is een continu proces. Wie de regels van het spel beheerst, beschikt over een waardevol instrument om klanten te overtuigen. In Verleid de klant combineren de auteurs hun expertise op het gebied van sales (De Jonge) en marketing (Snoeijen). Zij benoemen onder meer de vijf eigenschappen van het zakelijk onweerstaanbaar aantrekkelijk zijn. Ook komen experts aan het woord als bladendokter Rob van Vuure, copywriter Aartjan van Erkel en topnetwerker Charles Ruffolo. 152 pag. ISBN 978-90-8965-147-1. €19,95. Van Duuren.
320 pag. ISBN 978-90-5594-885-7. € 24,95. Scriptum.
HET SUCCES VAN INTERNAL BRANDING Door Marc van Eck, Ellen Leenhouts en Linda Rutten In de huidige omstandigheden komt steeds meer nadruk te liggen op de intrinsieke aantrekkingskracht van een organisatie en haar diensten of producten. Het belang van internal branding neemt toe. Want als een merk van binnenuit – door medewerkers gedragen – wordt opgebouwd, is dat het beste fundament voor een sterke externe propositie. Die leidt weer tot goede resultaten en een gezond bedrijf. Medewerkers plukken daar de vruchten van en zo is de cirkel rond. Internal Branding in de praktijk werd in 2008 uitgeroepen tot beste marketingboek. De hoogste tijd voor een vervolg, vonden de drie auteurs. In Het succes van internal branding delen zij hun nieuwe inzichten en ervaringen, onder meer over de rol van social media bij internal branding. 208 pag. ISBN 978-90-430-2767-0. €24,95. Pearson.
BUSINESS NATIONAAL
XIII
Visie
Meer interactie tussen onderwijs en bedrijfsleven noodzaak
Groeiend tekort aan ICT’ers noopt tot actie TEKST PAUL DE GRAM
‘We kampen met een economisch verleggingsprobleem.’
Rob Risseeuw,
instituutsdirecteur voor vier ICT-bacheloropleidingen van de Hogeschool Utrecht en ICT-ondernemer ‘De mismatch op de ICT-arbeidsmarkt is in Nederland niet ernstiger dan in andere technische sectoren. We kampen met een economisch verleggingsprobleem. Veel werk is naar lage lonenlanden weggelekt. China en India hebben op ICT-gebied leidende posities opgebouwd. In de Volksrepubliek
XIV
BUSINESS NATIONAAL
zijn tal van fabrieken neergezet voor de productie van allerhande hardware. In India hebben zich grote bedrijven gevestigd, waar software wordt ontwikkeld tegen prijzen waar wij het niet voor kunnen doen. Er wordt hard en lang gewerkt. Studenten in die landen zijn bereid ver te gaan om zich een plaats op de arbeidsmarkt te verwerven. Houding, gedrag en de bereidheid een leven lang te vernieuwen en te verdiepen, zijn anno nu vitale voorwaarden om te slagen. Dat is wennen voor ons. De druk op de mensen die wij afleveren wordt almaar groter. Studenten moeten rekening houden met 1.600 tot 1.700 uur studietijd per jaar. De ICT-wereld is breed en gaat snel. Meer interactie vanuit het onderwijs met het beroepenveld is dan ook noodzaak. Betrek het bedrijfsleven onder onze verantwoordelijkheid veel intensiever bij het ontwikkelen en uitvoeren van het onderwijs en laat studenten snel de werkelijkheid ervaren in ondernemingen. Opdat ze weten waar ze instappen en wat van hun verwacht wordt. Gelukkig neemt de animo voor ICT-studies toe. De instroom, bij de Hogeschool Utrecht circa 300, is stijgende. Dat beeld zie je bij alle universiteiten en hogescholen. Volgens de adviescommissie Van Pernis moet het aantal instromende studenten techniek omhoog van 1 naar 2 op de 5 om de kwaliteit van onze samenleving te waarborgen. Technologische vooruitgang is onontbeerlijk. Op ICT-gebied hebben we weinig achterstand in kennis ten opzichte van het buitenland. Maar onze studenten gaan vooral naar dienstverleners. Start-ups verwerven hier geen wereldpositie zoals Apple, Microsoft of SAP. Daarvoor is de thuismarkt te klein. Wat TomTom heeft gepresteerd, is echt een uitzondering.’
Rikke Wivel,
senior marketing director Monsterboard.nl ‘Aangewakkerd door de digitale revolutie zien we dat ICT steeds belangrijker wordt in onze samenleving en economie. Alles is tegenwoordig digitaal. Bedrijven en consumenten verwachten dat zij volledig digitaal bediend worden en producten en diensten worden in toenemende mate afhankelijk van ICT-toepassingen. ICT’ers komen uit hun zolderkamertjes en ondersteunen en adviseren marketing-, financiële en r&d-afdelingen. Ze spelen een steeds essentiëlere rol in bedrijven. Tijdens de crisis zien we dat ICT’ers vooral worden gevraagd om redenen van efficiëntie: om kostenbesparingen te verwezenlijken. Nederland heeft een tekort aan hardcore ontwikkelaars en programmeurs, mensen die hoog opgeleid zijn en veel ervaring hebben. Zij zijn de motor van onze kenniseconomie. Bij economische groei was het tekort aan dit type ICT’ers zelfs nog veel groter geweest. Maar hoewel de crisis in zekere zin het tekort aan deze professionals maskeert, is het niet het moment om stil te zitten. Als we deze mensen niet in eigen land kunnen vinden, moeten we niet bang zijn binnen Europa om ons heen te kijken. We kunnen bijvoorbeeld projecten outsourcen naar landen met lagere lonen. Ook buitenlandse krachten aantrekken kan een goede optie zijn. Over de grens kijken is voor sommige bedrijven voor de korte termijn een noodzakelijke stap. Maar voor de lange termijn is het essentieel in eigen land actie te ondernemen. We moeten proberen mensen op jonge leeftijd
Sommige ICT-dienstverleners vragen oudere werknemers salaris in te leveren of zelfs het bedrijf te verlaten. Tegelijkertijd is een groot tekort aan hoogopgeleide ICT’ers. Dat groeit volgens Nederland ICT door de aanhoudende recessie vooralsnog niet, maar de brancheorganisatie verwacht bij een aantrekkende economie in 2017 een tekort van 12.000 mensen. Hoe ernstig is de mismatch op de ICT-arbeidsmarkt? En wat zijn de gevolgen voor het Nederlandse bedrijfsleven?
in aanraking te laten komen met ICT en techniek. Al op de basisschool moeten we kinderen enthousiast maken, zodat de keuze voor dit soort beroepen makkelijker wordt. Als gevolg van teruglopende investeringen zien we dat Nederland en Europa steeds verder achterop lopen, terwijl opkomende economieën en landen in Azië explosief groeien. Als de Nederlandse economie niet op korte termijn gaat investeren in ICT, zal het op den duur moeilijk zijn onze economie als geheel weer op de rit te krijgen.’
‘ICT’ers spelen een steeds essentiëlere rol in bedrijven.’
Karim Henkens, directeur Centric
‘Op het ogenblik zijn verschillende ICT-bedrijven in het nieuws omdat zij een loonoffer vragen van hun medewerkers. Centric hoeft deze keuze gelukkig niet te maken. Wij zijn niet beursgenoteerd en hebben een gezond financieel beleid. Stabiliteit voor klanten, leveranciers en medewerkers staan voorop en de winst besteden we dan ook aan duurzame versterking van de organisatie zelf. Centric maakt zich wel zorgen over het aantal studenten van technische opleidingen in Nederland en België. Het is van groot belang dat we talenten van hogescholen en universiteiten aan ons binden en dat het onderwijs goed blijft. Centric gelooft in nauwe samenwerking tussen het bedrijfsleven en opleidingsinstituten. Wij werken zelf samen met een breed scala aan opleidingsinstituten waarmee we kennis uitwisselen. We organiseren workshops, bieden stageen afstudeerplekken en begeleiden praktijkcases op hogescholen. Verder maken diverse medewerkers deel uit van opleidingscommissies en hebben wij promovendi in dienst die onderzoek doen naar cruciale thema’s voor onze organisatie en de ICT-sector als geheel. Zo promoveerde in 2012 een collega op softwareproductmanagement en begon een nieuwe promovendus aan een onderzoek naar energiezuinige software. Hoewel wij ervan overtuigd zijn dat deze inspanningen bijdragen aan talentontwikkeling in Nederland, zijn ze niet voldoende om klanten ook in de
‘We moeten talenten van hogescholen en universiteiten aan ons binden.’
toekomst te verzekeren van moderne softwareoplossingen. Met de groei van het portfolio en de elkaar snel opvolgende technologische ontwikkelingen, is het belangrijk dat onze ontwikkelcapaciteit toeneemt. Daarom bouwen we nu al in Roemenië aan specialistische teams die vanuit onze eigen vestiging in dat land de activiteiten in West-Europa ondersteunen. Zo maken we de beloftes aan onze klanten niet alleen nu maar ook in de toekomst waar.’ BUSINESS NATIONAAL
XV
We vinden altijd de optimale klimaatoplossing Overal waar mensen werken willen we het klimaat naar onze hand zetten. Dit bepaalt immers sterk ons gevoel van welbevinden. En dat kan. Met airconditioning zijn we in staat om ons eigen binnenklimaat te creëren. Lekker warm voor de één. Heerlijk koel voor de ander. Carrier is ‘s werelds grootste klimaatexpert. Als uitvinders van de airconditioning zijn we altijd een stap verder in technologie, om u in iedere situatie de optimale oplossing te bieden. Dus, voor élke klimaatoplossing: turn to the experts. Carrier Airconditioning. Do you turn? T (071) 341 71 11, www.carrier.nl/klimaatoplossingen