Werkbundel: De Azteken by sofie pieters

De Azteken: Het laatste volk dat de Vallei van Mexico binnentrok heette de Mexica's of Tenochca's. Het was een arme, rondtrekkende stam die Nahuatl sprak, de taal die ook door de Tolteken werd gebruikt. Wij kennen dit volk als de Azteken. Het waren verschoppelingen, die nergens een plek om te wonen konden vinden. Ze vestigden zich overal waar een beetje ruimte was, tot andere stammen uit de buurt ze weer wegjaagden. Tenslotte namen ze hun toevlucht tot een moerassig eiland in het Texcoco-meer, het enig stukje land in de Mexico waar zich nog niemand had gevestigd. Ze noemden hun land Anahuac ofwel "Het land tussen het water". Ergens tussen 1325 en 1345 bouwden zij daar een dorp, dat ten slotte zou uitgroeien tot de luisterrijke hoofdstad van het Azteekse rijk. Op 13 augustus 1521 viel Tenochtitlan door Hernando CortĂ¨s, wat het einde van het Azteekse rijk betekendeâ&#x20AC;Ś

De legende van de Azteken Volgens hun eigen legenden woonden de Azteken eerst op Aztlan, een eiland in een meer. Met kano's zijn ze naar het vasteland gevaren en vonden daar een standbeeld van hun god Huitzilopochtli, die vertelde dat ze met een paar andere stammen naar een nieuw land moesten reizen. Tijdens hun reis vielen er steeds volkeren af, omdat die onderweg een plaats hadden gevonden om zich te vestigen. Maar de Azteken reisden verder tot de Vallei van Mexico, waar de andere stammen al het goede land al hadden bezet. Om te laten zien waar de Azteken hun dorp moesten bouwen, gaf hun god hen een teken: daar waar een adelaar op een cactus zit en onderwijl een slang verslindt, moest het dorp komen. Het dorp werd Tenochtitlan genoemd, wat "De Plek van de Cactus" betekent.

Het Mexico waarin de Azteken leefden, was erg woest en bergachtig. Het leven viel er niet altijd mee door de hoge temperaturen en de weinig vruchtbare streken. Desondanks is dit volk erin geslaagd om een groot rijk te stichten. Het gebied van het Azteekse rijk kwam ongeveer overeen met het huidige Mexico. De prachtige hoofdstad Tenochtitlan stond in de Vallei van Mexico op de eilanden in het Texcoco-meer. Mexico-stad, de huidige hoofdstad van Mexico, staat op precies dezelfde plek. Het gebied van het Azteekse rijk kwam dus ongeveer overeen met het huidige Mexico.

Mexico is erg bergachtig, alleen in de smalle stroken langs de kusten en op het schiereiland YucatĂĄn in het zuidoosten is het wat vlakker. De rest van Mexico is woest en bergachtig, met veel dorre streken die rotsachtig of zo met zout doordrenkt zijn dat er behalve gras en wat boompjes niets wil groeien. In grote delen van Mexico is het anders ook gewoon zo heet dat alles verdort. EĂŠn van de weinige vruchtbare streken is de Vallei van Mexico, die 2000 meter boven het zeeniveau ligt. Deze vallei was aldus het centrum van het Azteekse rijk.

Huidige kaart

Dagelijks leven Hoe leven de Azteken? 1. Maak een vergelijking tussen de woningen voor de rijken en de armen zoals het aangegeven voorbeeld: De rijke edelen Bijvoorbeeld: Het huis had 2 verdiepingen.

De gewone mensen Het huis mocht maar 1 verdieping hebben.

2. a: Wat zijn Chinampa’s? ………………………………………………………………………………………………… b: Wat is er speciaal aan deze Chinampa’s? ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………… c: Hoe groot waren die Chinampa’s ongeveer? …………………………………………………………………………………………………

3. Wat aten en dronken de Azteken graag? Geef voor elke kolom drie voorbeelden.

Drinken

…………………………… ……... …………………………… ……... …………………………… ……... …………………………… ……... …………………………… ……...

Eten

4. a: Wat zijn calpixques? ………………………………………………………………………………………………… b: Wat moest 1 stad zoal afstaan op één jaar? ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………

5. Wie is de rijke edelman (A) en wie is de burger (B)? Schrijf de letters in de juiste tekening en beschrijf dan de ‘outfit’ van deze 2 verschillende types in 3 tot 4 woorden. A: de rijke edelman: ……………………………………………......................................... .......... ……………………………………………………………………… ……... B: de burger: ……………………………………………......................................... .......... ……………………………………………………………………… ……... 6. Naar welke twee verschillende scholen konden de kinderen van de Azteken gaan? Leg het verschil tussen de beide scholen uit. ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ..................................................

Geestelijk leven De priesters, de tempels, de Goden en andere zaken… 1. Uit hoeveel niveaus bestaat de Azteekse kosmos? Schrijf elk niveau hieronder neer: …………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………… ……... …………………………………………………………………………………………… ….......

2. a: Wie staat er op de afbeelding? ……………………………………………………… b: Wat betekent zijn naam? …………………………………………………….... ……………………………………………… ……… ……………………………………………… ……… c: Waarom is hij belangrijk voor de Azteken? …………………………………………………….... ……………………………………………… ……… ……………………………………………… ……… ……………………………………………… …….... ……………………………………………… ……… ……………………………………………… ……… 3. a: In wel tijdperk leefden de Azteken? …………………………………………………………………………………………………... b: Welke God heeft hier iets mee te maken en vooral, wat heeft hij gedaan? (kijk naar de schuine, vet gedrukte tekst) …………………………………………………………………………………………………... ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................. c: Hoe wordt deze God ook nog wel eens genoemd? …………………………………………………………………………………………………... 4. Welke goden worden afgebeeld en wat betekent hun naam?

………………………........... ……………………………... ……………………………...

5. a: Wat was het belangrijkste religieuze gebouw in Tenochtitlan? ………………………………………………………………………………………………… b: Het gebouw wordt beschouwd als een heiligdom. Welke goden werden er vereerd en waarom? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… c: Waarom spreekt men ook van de 7 Grote Tempels? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 6. Wat zijn mensenoffers en waarom deden de Azteken dit? …......................................................... ………………………………………. ………………………………………. ………………………………………. ………………………………………. ………………………………………. ………………………………………. ………………………………………. ………………………………………. ………………………………………. ……………………………………….

Sport en cultuur

Sport, spel, taal en kunst… 1. a: Wat is Tlachtli? ………………………………………………………………………………………………… b: Hoe speelden de goden het? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… c: Hoe speelden de mensen het? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… d: Wat was er levensgevaarlijk aan? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 2. a: Welk soort spel is Patolli? …………………………………………………………… …………………………………………………………… b: Wat was de inzet? …………………………………………………………… …………………………………………………………… 3. De Azteken deden ook aan bungeejumping. Leg uit: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… 4. JUIST of FOUT. Verbeter indien nodig! a: De Azteken gebruikten een alfabet.

………………………………………………………………………………………………… b: De Azteken maakten hun papier van de schors van wilde vijgenbomen. ………………………………………………………………………………………………… c: De Azteken hadden een getalstelsel gebaseerd op 20 omdat de som van hun vingers en tenen daaraan gelijk is. ………………………………………………………………………………………………… d: Een vlag staat symbool voor het getal 400. ………………………………………………………………………………………………… 5. a: De Azteken waren knappe verenbewerkers, maar vanwaar haalden ze hun veren? ………………………………………………… ………………………………………………… b: Wat hadden zij gebouwd opdat ze zoveel mogelijk veren konden verzamelen? ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… 6. Schrijf de juiste namen onder de instrumenten en geef een woordje uitleg zodat we weten wat het was en voor wat het diende.

……………………………………………… ……………………………………………… ………………………………………………

Het bestuur en het leger

Tenochtitlan! 1. De keizer was de leider van de Azteken. Maak de piramide af door de telkens de volgende macht aan te vullen. Kies uit: de edelen – de adviseurs van de keizer – het volk – de slaven Geef hieronder nog een woordje uitleg over hoe de keizer verkozen werd: ……………………………………………… ……………………………………… ……… ……………………………………… ……… ……………………………………… ……… ……………………………………… ……… ……………………………………… ……… 2. a: Wie was Montezuma? ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …… b: Hoe brak hij een oude Azteekse traditie? ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …… 3. a: Welke drie eisen worden er verwacht van de veroverde gebieden? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… b: Welke straffen (2soorten) kon men krijgen als je niet leefde volgens de wet? ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 4. a: De stad Tenochtitlan was gebouwd op een meer, hoe kan dat? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… b: Hoe kon men de stad binnen? ………………………………………………………………………………………………... c: Hoeveel inwoners waren er? …………………………………………………………………………………………………

5. a: Wie was de opperbevelhebber van het Azteekse leger? …………………………………………. …………………………………………. …………………………………………. b: Hoeveel ridderorden waren er en welke naam hadden die? …………………………………………. …………………………………………. …………………………………………. …………………………………………. …………………………………………. …………………………………………. ………………………………………….

6. Wat is een bloemenoorlog en waarom deed men dat? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

Waarom zijn er geen Azteken meer? De Azteekse legende 1. a: Welk jaar begon er in 1519? …………………………………………………………………………………………………. b: Wat zou er volgens de legende van god Quetzalcoatl nu gebeuren? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… c: Welke voortekens zagen de Azteken? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 2. a: Welke Spaanse soldaat werd door de Gouverneur van Cuba aangesteld om het Amerikaanse vasteland te bezoeken? …………………………………………………………. …………………………………………………………. b: Hoeveel mensen gingen er mee en wat was hun doel? …………………………………………………………. …………………………………………………………. …………………………………………………………. …………………………………………………………. 3. a: Wat was de 1ste reactie van Montezuma? ………………………………………………………………………………………………... b: Voor wie nam Montezuma Cortés aan?

………………………………………………………………………………………………… 3. c: Wat hadden de Azteken nog nooit gezien? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 4. Wat was het grote dilemma voor Montezuma? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….... 5. Vul in: De Spanjaarden werden aldus hartelijk ontvangen, maar na ___ dagen sloeg echter de stemming over. De Spanjaarden vonden immers achter een dichtgemetselde muur kamers vol juwelen, zilver en goud. Ze hadden gevonden waar ze voor kwamen: __________, de stad van goud. Cortés hoorde kort na de vondst dat de Azteken twee Spaanse boodschappers hadden gedood en hij besloot Montezuma te gijzelen. De Spanjaarden sloegen standbeelden van goden stuk en bevalen een eind te maken aan de _______________. Ondertussen was er aan de kust een andere Spaanse expeditie aangekomen om Cortés te arresteren. Cortés vertrok om deze dreiging het hoofd te bieden, maar tijdens zijn afwezigheid probeerden de achtergebleven soldaten een Azteekse ceremonie te verhinderen. Hierop openden de Azteken de aanval en belegerden de soldaten hun paleis. Cortés vroeg Montezuma zijn volk te kalmeren, maar in de __________________ werd de keizer gedood, gestenigd door zijn eigen volk. ___________ vertrouwde het zaakje niet meer en probeerde ’s nachts met zijn soldaten weg te vluchten. Tijdens hun stille uittocht werden ze echter aangevallen door een groot Azteeks leger. Een harde klap voor de Spanjaarden, want vele soldaten verdronken in het _______________ omdat de toegangswegen waren vernietigd. Uiteindelijk wist Cortes met zijn sterk uitgedund leger toch de kust te bereiken. Van daaruit gaarde hij opnieuw een leger bijeen van ________ Spanjaarden en wel ___________Mexicanen. Hij besloot terug op te rukken naar Tenochtitlan en vernietigde zonder probleem de steden die hij op zijn weg tegenkwam. Tenochtitlan viel hij eerst aan met schepen en kanonnen via het Texcoco meer. Vervolgens stak zijn leger het meer over en opende de aanval op de hoofdstad. Het werd een vreselijke veldslag. De straten lagen bezaaid met lijken en de Azteken offerden onmiddellijk elke gevangen genomen Spaanse soldaat. Maar de Azteken konden het niet halen van zo' n overmacht. De Spanjaarden baanden zich een weg naar het centrum van de stad en___________________________________.

6. Wat gebeurde er nog na de verovering?

………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………