Moderneindustrie maart2014

Dit is een bijlage bij dagblad de telegraaf. de inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid

Moderne industrie Op weg naar de fabriek van de toekomst

Maart 2014

Mens

Onmisbare schakel bij automatisering

Optimaal Industriële IT als Formule 1

Energie Concurreren met duurzaamheid

Eric van Schagen

‘Nederland heeft een prima positie op de Europese en mondiale markt’ Werken in de techniek

‘Mijn toekomst zie ik zonnig tegemoet’

Made in NL

Slimme uitvindingen in de maakindustrie

2

e d ito r ia l

Moderne industrie? Slimme industrie!

De Nederlandse industrie is cruciaal voor onze economie. Maar het gaat niet goed genoeg. De internationale concurrentie is groot en de omzet en investeringen in R&D blijven achter bij de doelstellingen.

De Nederlandse industrie moet zichzelf volgens Arnold Stokking vernieuwen en slimmer worden.

“De industrie is erg belangrijk voor de economische ontwikkeling van Nederland. De maakindustrie is immers goed voor 13 procent van ons Bruto Binnenlands Product en voor 54 procent van onze export. Belangrijker nog is dat de maakindustrie een trekkende rol heeft in vele economische waardeketens en op die manier economische activiteiten creëert in andere sectoren zoals dienstverlening en transport. Een competitieve industrie is dan ook de manier om structurele economische groei te realiseren en daarmee een basis te leggen voor duurzame welvaart.

R&D is een belangrijke randvoorwaarde voor een competitieve en zelfscheppende industrie. De economische effecten van R&D op de lange termijn zijn goed meetbaar en duidelijk positief. R&D wordt bovendien steeds belangrijker omdat het mondiale tempo van de economische en technologische veranderingen steeds hoger wordt. De uitdagingen zitten op het terrein van productiviteit, flexibele en intelligente productie, nieuwe producten en efficiënt omgaan met materiaal en energie.

Arnold Stokking, Directeur Industriële Innovatie van TNO.

Nieuwe en baanbrekende technologieën kunnen ons helpen om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Het gaat dan onder meer om de nano- en microtechnologie, embedded elektronica, (biobased-)materialen en de steeds verdergaande digitalisering.

Deze technologieën maken zaken mogelijk die we ons vandaag nog niet kunnen voorstellen. Toch vinden de eerste toepassingen al hun weg naar ons dagelijks leven. Denk aan the Internet of Things waar we niet alleen mensen en informatiesystemen verbinden via het web, maar ook huishoudelijke apparaten, machines, auto’s en logistieke systemen. Op basis hiervan zullen business- en industriële processen zich ontwikkelen tot wereldwijde netwerken

‘Deze technologieën maken zaken mogelijk die we ons vandaag nog niet kunnen voorstellen’ waarin marketing, productie- en logistieke faciliteiten onderdeel worden van Cyber-Physical Systems. je meubels en meer geavanceerde producten met een app op je tablet en zonder tussenkomst van mensen wordt dit geproduceerd, ingepakt en bij jou thuis bezorgd. Idem voor industriële (half-)producten.

3D-printen krijgt natuurlijk een belangrijke rol in zo’n systeem. Steeds meer producten komen uit steeds slimmere printers, die zich nu razendsnel ontwikkelen naar een Je ontwerpt zelf

serieuze industriële productiewijze.

Met als bonus dat de productie weer dichter bij de consument kan komen en daarmee die werkgelegenheid. voorbeelden zijn, is het cruciaal voor de gehele Nederlandse industrie om in te spelen op deze snel veranderende wereld. Het is noodzakelijk dat ondernemingen gebruik kunnen maken van de nieuwste technologieën, data én dat zij kunnen inspelen op nieuwe en veeleisende klantvragen in een steeds internationaler speelveld. Op initiatief van FME gaan het ministerie van Economische Zaken, VNO-NCW, de nieuwe KvK en TNO aan de slag om industriële ondernemingen fit for the future te maken. Onder de noemer Smart Industry wordt als eerste stap een verkenning uitgevoerd naar de internationale en technologische ontwikkelingen. Inmiddels is er voor dit initiatief brede ondersteuning van bedrijven, kennisinstellingen en regionale ontwikkelingsmaatschappijen. Dat is dus veelbelovend.

05

06

08

12

Hoewel er al mooie

Daarnaast is Nederland partnerland tijdens de Hannover Messe in april 2014. Het thema van deze grootste industriële vakbeurs ter wereld is Integrated Industry – next steps. Een uitstekende gelegenheid om te laten zien waar Nederland staat op het gebied van Smart Industry en welke ambitie Nederland heeft.”

04 ‘Mijn toekomst zie

ik zonnig tegemoet’ 05 Mensen sturen robots aan 06 Industriële IT is

als Formule 1 08 Profielinterview:

Eric van Schagen 10 Zonder kennis geen automatisering 12 Concurreren met duurzaamheid 14 Slimme uitvindingen in de maakindustrie

Colofon

Over Smart Media

Project Manager: Laurena Rutgers, laurena.rutgers@smartmediapublishing.com Productieleider: Salar Roshandel Hoofdredactie: Jerry Huinder, redactie@smartmediapublishing.com Tekst: Suzanne Wijers, Koos Plegt, Hugo Schrameyer, Dennis Mensink, Simon de Wilde Coverbeeld: FHI Grafische vormgeving: Leon Mooijer Drukkerij: Drukkerij NoordHolland

Smart Media ontwikkelt, produceert en financiert themabijlagen die via landelijke, gerenommeerde kranten worden verspreid. Elke themabijlage wordt gemaakt door zorgvuldig samengestelde redactieteams. De grafische productie wordt verzorgd door creatieve vormgevers met gevoel voor de productie van moderne tijdschriften. Onze basisgedachte is een sterke onderwerpgerichtheid. Door zichtbaar te zijn in onze themabijlagen bereiken onze klanten alle lezers van de randstedelijke editie van de krant.

En selecteren ze automatisch de doelgroep die in de markt is voor de producten en diensten van het bedrijf. Smart Media is een jonge en dynamische onderneming met hoge doelstellingen.

Wij ontwikkelen ons snel en onze planning is erop gericht een van de toonaangevende bedrijven van Europa in ons vakgebied te worden. Op dit moment zijn we vertegenwoordigd in Zweden, Noorwegen, Zwitserland, België en Nederland.

Voor meer informatie kunt u een e-mail sturen naar info.nl@smartmediapublishing.com Smart Media Publishing Holland B.V. Prins Hendrikkade 164C, 1011 TB Amsterdam, The Netherlands. Tel +31 20 79 600 80, www.smartmediapublishing.com

Volg ons

Dit is een bijlage bij dagblad de telegraaf. de inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid

Uw partner voor innovatieve, industriële oplossingen U zoekt een partner die innovatieve oplossingen biedt om uw productieprocessen te optimaliseren? De Application Engineers van ERIKS leveren wereldwijd een actieve bijdrage aan Research & Development bij de ontwikkeling van nieuwe producten bij industriële afnemers. Door de nauwe internationale contacten met afnemers en gerenommeerde fabrikanten is ERIKS toonaangevend in afdichtingstechniek, aandrijftechniek, stromingstechniek, industriële kunststoffen, gereedschappen en onderhoudsproducten.

moderne-industrie-special_feb-2014.indd 1

Wij garanderen snelle leveringen van standaard componenten of komen via rapid prototyping tot maatwerk. Hoe eerder u ERIKS in een ontwikkeltraject inschakelt, hoe sneller, kostenefficiënter en duurzamer een eindproduct tot stand komt. Wat ERIKS voor uw bedrijf uniek maakt, is dat wij in elke kernactiviteit sterke specialisatie combineren met het breedste assortiment producten en diensten voor zowel de OEM- en MRO-markt. Wij nodigen u uit contact op te nemen voor een goed gesprek! www.eriks.nl

13-2-2014 14:24:15

advertorial

Vanderlande: een van de wereldleiders in logistieke automatisering Magazijnautomatisering Zalando levert via internet bestelde schoenen, kleding, sportartikelen en meer. Als marktleider in e-commerce in Europa heeft Vanderlande ook de automatisering van de twee Zalando distributiecentra in Polen en Duitsland gerealiseerd. Andere e-commerce bedrijven die tot de klantenkring van Vanderlande behoren zijn bijvoorbeeld: Asda (WalMart), Amazon, Tesco, Hennes & Mauritz, Urban Outfitters en de Hermes Group.

Iets gekocht in een winkel of besteld via het internet? Met het vliegtuig op reis geweest? Dan is de kans groot dat er indirect contact is geweest met Vanderlande. Op de achtergrond stellen de geautomatiseerde material-handling systemen van Vanderlande veel bedrijven en luchthavens in staat om hun producten op de juiste manier bij winkels, vliegtuigen of consumenten thuis te krijgen.

Gevestigd in dé high-tech regio van Nederland, Zuidoost-Brabant, is Vanderlande actief in ruim 100 landen overal in de wereld. Met zo’n 3.000 man, waarvan iets minder dan de helft in Nederland, werd in het laatste boekjaar een omzet bereikt van bijna 750 miljoen euro. Jaarlijks worden rond de 300 sorteerdepots, luchthavens en distributiecentra opgeleverd, van klein tot groot. In haar vakgebied behoort Vanderlande tot de top 3 wereldwijd en is zelfs marktleider in bagageafhandeling.

Vroeger werden de meeste producten gekocht in winkels, bijvoorbeeld supermarkten, waarvan de voorraden wekelijks vanuit een centraal magazijn aangevuld werden. Tegenwoordig worden winkels vaak enkele keren per week beleverd om de kosten en de ruimte van de voorraad zo laag mogelijk te houden. En om het schappen vullen zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, moeten de producten ook nog in de juiste volgorde in de rolcontainers aangeleverd worden.

De geautomatiseerde systemen van Vanderlande vormen dan vaak het hart van de distributieoperatie van toeleverende bedrijven. Startpunt is het orderverzamelen door robots of mensen. Dit gebeurt met een capaciteit tot 1.000 producten per uur per werknemer, wat 1015 keer sneller is dan op de oude handmatige wijze. Hierna worden de zendingen per winkel samengesteld en zorgt slimme software ervoor dat via automatische sorteermachines of robots alles in de juiste volgorde in rolcontainers gaat.

Tegenwoordig als een consument iets wil kopen kan dat overal en altijd. Hij kan naar een winkel gaan maar ook zijn PC of smartphone gebruiken. Bestelt de consument rechtstreeks via het internet, dan moet er een individuele DVD of paar schoenen verstuurd worden en het liefst de volgende dag al bij de consument zijn. Dit betekent dat Vanderlande twee keer in beeld komt. Eerst met de magazijnauto-

Editorial_VI_02-2014.indd 1

matisering die eindigt met kleine individuele pakketjes die verzonden moeten worden. Daarna gaan die zendingen vaak met UPS of DPD of andere pakketdiensten naar de klant toe. En dat betekent dat ze nog een keer over een geautomatiseerd systeem gaan, heel vaak weer van Vanderlande. Vervolgens gaat in sommige branches ook nog eens 40% retour en dus nog eens twee keer over een geautomatiseerd (Vanderlande) systeem.

Pakket en post In de Holland Hub van DPD in Veenendaal is niet alleen het kantoorgebouw volledig koolstofneutraal. Milieuaspecten speelden ook een rol in de selectie van Vanderlande als leverancier voor het geautomatiseerde sorteerproces van de pakketten. De sorteermachine, een CROSSORTER 1500, is voor 99% recyclebaar. Dit maakt de Holland Hub van DPD tot Nederlands meest revolutionaire faciliteit in zijn soort.

Wereldwijd zijn er systemen gerealiseerd bij de grootste expresbedrijven, zoals DHL, UPS, TNT en FedEx. Maar ook bij landelijk opererende bedrijven als Bartolini BRT en Trans-o-flex.

Ook op heel veel luchthavens wordt de automatisering van de baggageafhandeling geleverd door Vanderlande. Bijna 70% van de top 50 luchthavens ter wereld heeft een systeem van Vanderlande en circa 30% van de 7 miljard koffers die er jaarlijks met een vliegtuig meegaan, gaan via een systeem van Vanderlande. Ook de luchthavens van de Olympische Spelen, de WK’s en EK’s voetbal sinds 1992, met uitzondering van Beijing, hebben allemaal een Vanderlande systeem.

Ook straks weer in Brazilië.

Het ontwerpen, implementeren en onderhouden van deze geautomatiseerde systemen is uiteindelijk mensenwerk. Voor Vanderlande zijn dan ook haar mensen de sleutel tot succes. De eigen Vanderlande Academy traint continue de medewerkers, waarvan 55% een HBO of academische opleiding heeft. In combinatie met de internationale carrièrekansen, de fascinerende business en de goede werksfeer zorgt dit ervoor dat Vanderlande al jaren in de top 10 van beste Nederlandse werkgevers staat. Niet voor niets is de slogan van het bedrijf:

'In a World of Technology, a Belief in People.'

Bagageafhandeling Vanderlande Industries is al sinds 1967 als voorkeursleverancier van bagageafhandelingssystemen actief op Amsterdam Airport Schiphol. Hier zijn bagageoplossingen geïmplementeerd met bagage in bakken en in karretjes. In de loop der jaren is de rol van voorkeursleverancier uitgegroeid tot een partnerschap. Er zijn meerjarenplannen ontwikkeld voor bagageafhandelingssystemen en voor onderhouds- en bedrijfsactiviteiten.

Andere luchthavens waar Vanderlande systemen staan zijn bijvoorbeeld London Heathrow, Parijs Charles de Gaulle, Sjanghai, Atlanta en Jakarta.

www.vanderlande.com

26.02.14 14:16

4

e x p e r tpa n e l

we r k e n i n d e t e c h n i e k

‘Mijn toekomst zie ik zonnig tegemoet’ Er is een groot tekort aan technisch personeel op de Nederlandse arbeidsmarkt. Volgens een onderzoek van de Universiteit Maastricht staat het tekort dit jaar op 60.000 mensen. De sector biedt daarmee veel kansen voor werkzoekenden. Maar wat houdt werken in de techniek eigenlijk in?

Tekst Simon de Wilde

Michel Franken

Jeroen Butzelaar

Wim Meerkerk

AutoCad Engineer

Maintenance engineer bij A-Lanes-A15

Monteur bij Krohne Altometer

“Van jongs af aan maakte ik van alles van hout. Denk aan modelbouw, maar dan zelfbedachte dingen. Als tiener verdiende ik bij door luxe motorjachten schoon te maken. Vol bewondering keek ik hoe deze waren gemaakt. Na de middelbare school ging ik naar het Hout- en Meubileringscollege (HMC) toe met als specialisme jachtbouw.”

“Na het vwo ben ik de studie hbo Civiele Techniek gaan doen. Omdat ik makkelijk kon rekenen viel de keuze hierop. In de volksmond wordt de studie ook wel ‘Weg- en Waterbouwkunde’ genoemd. Ik heb de afstudeerrichting constructeur gevolgd. Dat betekent dat ik objecten als een viaduct kan tekenen en berekenen. Toen ik in 2003 op de arbeidsmarkt kwam, was er sprake van een dipje en ben ik aan de slag gegaan bij een toeleverancier voor de betonbouw.”

“Op het vmbo heb ik de richting metaaltechniek gevolgd. Daarna ben ik aan de slag gegaan als constructielasser. Maar ik zocht meer dan dat en daarom heb ik later nog de opleiding ICT gevolgd. Toen ik mijn cv in de database bij Manpower zette, kreeg ik binnen een dag een baan aangeboden. Nu werk ik bij Krohne Altometer Dordrecht als monteur bij de productielijn met een lasrobot.”

Wat houdt je beroep in?

“Ik ben technisch tekenaar bij een tekenbureau voor jachtwerven. Daar teken ik het interieur van luxe jachten uit. Veelal motorjachten, maar ook zeilboten.

Het is echt een droombaan voor mij. In de praktijk werk ik als technisch tekenaar aan een vertaling van het schetsontwerp van de architect dat de meubelmaker uitvoert. Je moet steeds weer goed rekening houden met de haalbaarheid en het efficiënt maken van de ontwerpen. Dat is een iedere keer een uitdaging.”

“Op een gegeven moment ben ik in het onderhoud van viaducten gerold. Sinds 2,5 jaar ben ik werkzaam als maintenance engineer en ben ik verantwoordelijk voor het beheer van viaducten en andere aanwezige objecten rondom snelwegen. In mijn branche wordt zo’n object als een viaduct een kunstwerk genoemd. In mijn werk vind ik het leuk om technisch bezig te zijn, maar ook de niet-technische kant spreekt me erg aan.”

“Mijn werk houdt in dat ik onderdelen op de flowmeters monteer met behulp van een lasrobot. Met een flowmeter wordt de doorstroom van gas of een vloeistof gemeten. Wat ik erg leuk vind aan mijn werk, is dat ik iets maak wat mooi is en netjes is uitgevoerd.

Als je met niks begint en aan het einde van de dag een eindproduct in handen hebt, geeft dat voldoening.”

Hoe zie je de toekomst?

“Ik hoop dit werk nog lang te kunnen blijven doen. Dit is waar ik voor ben opgeleid. Ik ben via een omzwerving uiteindelijk op deze geweldige positie terecht gekomen.

In mijn huidige werkveld zie ik niet direct grote tekorten aan technisch personeel. Mogelijk dat er op andere terreinen wel een tekort is aan technisch geschoold personeel.”

“Mijn toekomst zie ik zonnig tegemoet. Als het goed gaat met de economie, is er genoeg werk in mijn sector.

En als het slecht gaat met de economie, dan steekt de overheid een hoop geld in infrastructurele projecten om de economie van de grond te krijgen. Veel viaducten, wegen en bruggen zijn in de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw aangelegd. Die moeten onderhouden worden en in sommige gevallen zelfs vervangen.”

“Over mijn toekomst ben ik best positief, want er zit bij mijn huidige werkgever veel kennis binnen het bedrijf. Ik heb veel oudere collega’s die graag hun kennis delen met de collega’s die jonger zijn en nu instromen. Er zijn veel ontwikkelingen binnen het bedrijf die interessant zijn. Ik wil hier graag voor langere tijd werkzaam zijn.”

Hoe ben je in je vak gerold?

Het geheim van de bandenmachines

Goed bewaard via digitale sleutels Per jaar rollen wereldwijd letterlijk 1,2 miljard autobanden van de productieband. Daarvan is 20 procent gemaakt met een machine van het Nederlandse bedrijf VMI. Als een onontdekte parel floreert het bedrijf te midden van de vaderlandse maakindustrie. Expertise en kennis vormen het onmisbare intellectueel kapitaal van de industriële sector. Bij VMI koesteren ze hun uitvinding, waaronder de software voor het aansturen van de machines. Het resultaat van de programmeerinspanningen willen ze niet laten stelen door een concurrent. VMI deed

een beroep op Rockwell, toeleverancier van industriële computers. Zij kwamen samen met Wibu-Systems tot een beveiligingsoplossing, geschikt voor de fabrieksomgeving. Het CodeMeter product van Wibu omvat toegangsleutels in de vorm van hardware (dongles) en software, plus een systeem voor het registreren van beide componenten. Hierin legt de sleutelbeheerder bij VMI vast welke servicemonteur wanneer en voor hoe lang toegang krijgt tot welk deel van de besturingsprogrammatuur van de bandenmachine.

”Wachtwoorden ook al zijn ze tijdelijk, blijken in de praktijk te onveilig. De combinatie van een versleutelde code en een fysieke sleutel, de dongle, maakt het kwaadwilligen heel lastig om in te breken en behoedt argeloze medewerkers voor het ongewenste verlies van hun toegangssleutel”, aldus Marcel Hartgerink, directeur Wibu-Systems Benelux.

De Wibu-oplossing leent zich ook goed om de licentierechten voor software veilig te stellen.

Wie niet betaalt, krijgt geen toegangsleutel

meer. Op die manier autoriseert Plaxis uit Delft het wereldwijde gebruik van haar software voor het maken van ontwerpmodellen bij omvangrijke grondverzetprojecten. Het Productschap VIS verstrekt een Wibu dongle aan zeevissers die hun vangsten moeten registreren in een zwaar beveiligde, door de EU verplichte elektronische administratie. Zonder dongle, maar met Wibu-software in combinatie met biometrische registratie op de stemcomputers, zorgde GenKey uit Eindhoven ervoor dat de verkiezingen in Ghana eerlijk verliepen. ■

auto mati s e r i n g

fo c u s

Mensen sturen robots aan De woorden industrie en automatisering gaan hand in hand. Geen sector immers die voor succes zo afhankelijk is van geautomatiseerde processen om kosten te besparen en de concurrentie af te troeven.

Toch moeten we de invloed van de mens op de industrie niet onderschatten.

Tekst Dennis Mensink

De industrie staat bekend als een innovatieve sector. Logisch ergens, want technologische innovaties zorgen ervoor dat nieuwe producten ontstaan en producten zo snel en efficiënt mogelijk worden gefabriceerd. Verregaande automatisering heeft er de laatste jaren voor gezorgd dat de productieprocessen nog sneller, schoner en lichter werden, stelt Lars Bakker, commercieel manager bij Brunel Engineering. “Lopendebandwerk zoals we dat veel zien in de automotive- en de maakindustrie kunnen robots gewoon veel beter dan mensen.” De hoeveelheid technologie in de industrie is de laatste jaren dan ook verder toegenomen. “Steeds vaker vervangen robots de mensen die de machines bedienen. We spreken wel van automatisering van de automatisering.”

mensen nodig die slim genoeg zijn om nieuwe robots en processen te bedenken. Dat vergt vaak ook dat mensen moeten meebewegen met de markt. Onze rol als detacheerder verandert ook deels in die van opleider in plaats van werver.” dus meer en meer om gekwalificeerd personeel en de schaarste neemt alleen maar toe.

Dat komt enerzijds door vergrijzing, maar ook door ontgroening. Oftewel: de aanwas aan de onderkant laat te wensen over. Dat brengt een uitdaging met zich mee voor veel industriële bedrijven, want, stelt Bakker: “Wil je als bedrijf beter en efficiënter worden, dan heb je goede mensen nodig.” Methodes als lean manufacturing zorgen ervoor dat bedrijven hun productieprocessen zo efficiënt mogelijk invullen, maar wanneer ieder bedrijf dit doet, maak je hiermee niet meer het verschil.

De industrie vraagt

De automatisering en robotisering in de industrie hebben de wereld veel gebracht, maar toch past hier een

produceren veelal hoge volumes en volgens Bakker levert robotiseren of automatisering van de automatisering met name op grote schaal veel op. Daar waar emotie, onvoorspelbaarheid en creativiteit niet van toepassing zijn, kunnen robots mensen prima vervangen. Dat wil volgens Bakker echter niet zeggen dat er binnenkort helemaal geen mensen meer nodig zijn in de industrie. “De vraag is wel veranderd. Nu zijn vooral

Industriële bedrijven

kritische noot bij. “Robots kunnen onderscheidend zijn, maar wat als verschillende bedrijven met dezelfde robots werken?”, vraagt Wessel Berkman zich af, auteur van het onlangs uitgekomen boek

‘Met name op grote schaal levert robotiseren of automatisering van de automatisering veel op’ Lars Bakker

Management zoals het bedoeld is en oprichter van verbeterorganisatie The Brown Paper Company. “Iedereen kan dezelfde robot kopen. Maar wat doe je met die robot? Hoe zorg je ervoor dat die robot jou concurrentievoorsprong

‘Het gaat niet alleen om wat je maakt, maar ook om hoe en waarom je iets maakt. Is het met liefde en passie geproduceerd?’

Wessel Berkman

geeft? Dat bepalen de mensen die ze bedienen. Zij vormen het DNA van een organisatie.” Berkman vertelt over zijn recente bezoeken aan twee autofabrieken in Italië “Het zijn auto’s in hetzelfde segment, die door hetzelfde soort robots worden gemaakt. Maar je proeft het verschil in de fabrieken. Het gaat om hoe de mensen ermee omgaan en hoe de managers ze aansturen.” In de ene fabriek gingen de mensen volgens Berkman gepassioneerd met hun werk en de machines om, in de andere veel minder. “Dat bepaalt voor een belangrijk deel het onderscheidende DNA en het succes van een bedrijf.”

Wat voor robots en machines geldt, geldt volgens Berkman ook voor automatisering. Neem de ontwikkeling van apps. Bijna ieder bedrijf heeft inmiddels een app, maar vaak lijkt die op een kopie van die van de concurrent. “Het gedachtegoed erachter is belangrijk. Dat moet anders zijn, bij je passen.” Uiteindelijk gaat het er volgens de directeur van The Brown Paper Company om dat bedrijven niet alleen het goedkoopste product maken, maar het meest onderscheidende en beste. “Medewerkers creëren voorkeuren voor wat er om een bedrijf heen hangt. Het gaat niet alleen om wat je maakt, maar ook om hoe en waarom je iets maakt. Is het met liefde en passie geproduceerd? En lost het echt pijn op voor de klant?

Dat zijn belangrijke zaken.” Het management is volgens Berkman verantwoordelijk voor hoe de medewerkers hun werk doen. Het dient duidelijk te maken waarom het bedrijf doet wat het doet. Bovendien dient het management er volgens Berkman voor te zorgen dat het onderscheidende organisatie-DNA gemeenschappelijk wordt bepaald en beleefd door alle medewerkers, ongeacht hun rol. “Het gaat er dan om dat je als management zo min mogelijk concessies doet op wat je echt wilt zijn. Dat bepaalt uiteindelijk het resultaat en het bestaansrecht.”

Vakbeurs Nederland is in 2014 partnerland van de belangrijkste industriële vakbeurs ter wereld, de Hannover Messe, die van 7 tot 11 april plaatsvindt. Jaarlijks ontvangt de Hannover Messe zo’n 220.000 bezoekers.

Ieder jaar kiest de beurs één partnerland dat extra in de spotlights staat. In eerdere jaren waren dat onder meer China en Rusland. In 2014 is de beurt aan Nederland.

Volgens branchevereniging FME is het partnership iets om trots op te zijn. “Hierdoor krijgen we een uniek podium voor de hoogwaardige en innovatieve producten van onze Nederlandse technologische industrie”, zegt FMEvoorzitter Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink.

Brancheorganisaties, bedrijven en de Nederlandse overheid slaan de handen ineen om de status van partnerland zo goed mogelijk te benutten. Met ruim 4.000 vierkante meter aan standruimte is de Nederlandse technologische industrie in 2014 nadrukkelijk aanwezig.

Centraal punt op de beurs is het Holland Paviljoen van 1.700 vierkante meter.

“Duitsland is hét belangrijkste handelsland voor Nederland”, zegt Dezentjé HammingBluemink. “Met de nauwe samenwerking tussen het bedrijfsleven en de ministeries van Economische Zaken en Buitenlandse Zaken ben ik ervan overtuigd dat deze speciale deelname aan de Hannover Messe succesvol zal zijn.”

Ideeën op de juiste manier verbinden Weidmüller biedt haar klanten producten die innovatief zijn en meerwaarde leveren. Het u-remote I/O systeem is verschillende malen onderscheiden.

Als ervaren expert ondersteunt Weidmüller haar klanten en partners over de gehele wereld met producten, oplossingen en diensten in een industriële omgeving van energie, signalen en data.

Weidmüller is thuis in machinery, process, energy (zowel traditioneel als duurzaam) en transportation en kent de technologische uitdagingen van morgen.

Zo ontwikkelt Weidmüller steeds weer innovatieve, duurzame en meerwaardeverhogende oplossingen voor de individuele eisen van haar klanten en partners. Weidmüller definieert samen met haar klanten de norm in Industrial Connectivity. De ondernemingsgroep Weidmüller beschikt over productielocaties,verkoopmaatschappijen en vertegenwoordigingen in meer dan tachtig landen.

Het IP20 u-remote I/O concept van Weidmüller vermindert de benodigde ruimte in de schakelkast van het besturingssysteem van een verpakkingsmachine of een andere toepassing van machine-automatisering. Door het smalle modulaire ontwerp zijn er minder voedingsmodules nodig en passen er meer componenten in dezelfde kast.

Of het maakt dat er zelfs een kleiner model kast geplaatst kan worden. De u-remote technologie biedt gereedschapsloze montage en door het modulaire ontwerp en de geïntegreerde webserver is de installatie eenvoudig uit te voeren, zowel in de schakelkast als in de machine. De status-leds op het kanaal en elke u-remote module maken

een betrouwbare service en een snelle diagnose mogelijk. Andere voordelen van het u-remote I/O concept in IP20 zijn toegesneden op de configuratie, veiliger opstarten van de machinelijn en minimalere stilstandtijden. Kortom: het systeem zorgt voor aanzienlijk betere prestaties en meer productiviteit.

Het u-remote I/O systeem van Weidmüller is onderscheiden met verschillende prijzen waaronder de German Design Award 2014. Deze prijs is een erkenning voor producten die zijn ontworpen met bijzonder goed uitgevoerde functies en oplossingen.

In 2013 werd het systeem onderscheiden met de iF product Design Award en de Universal Design Award. Weidmüller’s formule ‘More performance.

Simplified. u-remote’ staat voor zowel effectief productdesign als een belangrijke motor van de brede verbeteringen in de productiviteit.

Nieuwsgierig geworden naar wat Weidmüller nog meer te bieden heeft?

Kijk op www.weidmuller.nl.

5

Let’s connect.

6

u i t dag i n g

o pti mali sati e

‘Ondanks alle aandacht en hoogwaardige technologie is het onvermijdelijk dat er soms iets misgaat’ Ton Backx

Industriële IT is als Formule 1 In moderne productieomgevingen is bijna geen apparaat meer te vinden zonder een ITcomponent. Industriële IT is belangrijker dan ooit bij het optimaliseren van productieprocessen.

“Systemen in industriële IT zijn ingericht om tegen de grenzen van mogelijkheden te presteren.”

Tekst Koos Plegt

Door de inzet van geavanceerde IT in combinatie met complexe wiskundige modellen zijn fabrikanten steeds beter in staat de limiet op te zoeken van wat mogelijk is. Daardoor kunnen ze efficiënter produceren. “Als je het proces begrijpt, dan kun je dat in modellen stoppen en besturen”, zegt prof. Ton Backx, hoogleraar Industriële IT en decaan van de faculteit Electrical Engineering aan de Technische Universiteit Eindhoven.

“Vergelijk industriële IT met Formule 1, waarbij alle onderdelen, van coureur tot de auto en het team eromheen, er volledig op gericht zijn de auto zo hard mogelijk over baan te laten rijden. Systemen in industriële IT zijn zo robuust als mogelijk ontworpen en ingericht om tegen de grenzen van mogelijkheden te presteren.” Een mooi voorbeeld van procesoptimalisatie door industriële IT is volgens Backx te vinden in de voedingsmiddelenindustrie. “De samenstelling van natuurproducten fluctueert maar het etiket van de eindproducten in de winkel moet kloppen. De machines moeten daarom voortdurend anders ingesteld worden, waarbij fabrikanten

gebruikmaken van wiskundige modellen in productiesoftware.” voedingsmiddelindustrie betreft, een raffinaderij of een autofabriek: de combinatie van hardware en software voor onder meer communicatie, controle, monitoring en planning beheerst alle processen. Automatisering is niet meer weg te denken uit tal van industrieën, voor uiteenlopende taken. “Een lasrobot in een autofabriek is bijvoorbeeld volledig geprogrammeerd om patronen te herkennen en te corrigeren, evenals procesregelsystemen in een chemische fabriek”, somt Backx nog wat voorbeelden op. “Daarachter zitten allerlei informatiesystemen die de productieflow bijhouden en verweven zijn met plannings- en ERP-systemen. En dat niet alleen binnen één fabriek, maar met koppelingen tussen meerdere productielocaties, wanneer het bijvoorbeeld een multinational betreft.”

Maar of het nu de

een belangrijke producent is van industriële IToplossingen – op de industriële technologiebeurs Hannover Messe is zelfs een kwart van de tentoongestelde producten powered by Dutch technology (zie pagina 5, red.) –, staan we in het buitenland nog nauwelijks op de kaart als technologieland. Volgens Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink

Hoewel Nederland

‘De embedded software, daar verkoop je een schip op’ Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink

komt dit voornamelijk doordat we onszelf nog te weinig profileren als IT-land. De voorzitster van FMECWM, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, noemt het belang van industriële

IT voor Nederland cruciaal. “In opkomende industrieën kan men investeren in onze producten, maar dan willen ze wel de meest innovatieve oplossingen die er zijn. Heb je die, dan kun je zaken doen. En er zijn gelukkig veel industriële IT-toepassingen die in Nederland zijn ontwikkeld.”

Hamming-Bluemink verhaalt over haar laatste bezoek aan leden van FME-CWM in de scheepsbouw, een industriële activiteit waar technologie een grote rol speelt. “Het gaat daar zelfs alleen maar om technologie. De embedded software, daar verkoop je een schip op. Het is veel meer dan alleen twee helften aan elkaar lassen.”

Maar ook het handhaven van veiligheid bijvoorbeeld, is zonder de inzet van ICT onmogelijk geworden. “Denk ook aan vliegtuigmotoren die honderdduizenden keren per minuut informatie doorgeven aan veiligheidssystemen.”

Innovatieve IT, zo robuust en prestatiegericht mogelijk ontworpen, vergelijkbaar met de F1. Een geweldige

3 vragen aan...

Maarten van Teeffelen,

industrie wordt op dit moment 80 procent via 3D-printen vervaardigd. Eigenlijk zijn alle industrieën wel geschikt.”

Directeur van CNC-Consult & Automation BV.

■ Waarom heeft dit volgens u de toekomst?

■ Wat is 3D-printen precies?

“3D-printen is een productietechnologie waarbij door het opbouwen van laagjes materiaal een product wordt vervaardigd. Dit kunnen zowel kunststoffen als metalen producten zijn. Zo zijn er 3D kunststofprinters en metaalprinters.

Dit zijn andere technieken.”

■ Waar wordt 3D-printen voor gebruikt?

“3D-printen wordt op dit moment onder andere in de maakindus-

trie, de dentale industrie, de sieraden- en medische industrie gebruikt. Ook in de oordoppen-

“Met 3D printen kunnen producten worden gemaakt die op een andere manier niet te maken zijn. Denk aan holle producten, kromme gaten en honingraat structuren. Het heeft ook grote voordelen met betrekking tot materiaalverbruik, ten opzichte van verspanende technieken die vanuit een blok materiaal veel materiaal weggooien om het eindproduct over te houden.”

U wilt de meest moderne en efficiëntste trends inzetten?

U wilt doorlooptijd verkorten en machinebetrouwbaarheid verhogen?

Wij reiken u nieuwe perspectieven aan.

WE ARE THE ENGINEERS OF PRODUCTIVITY.

ontwikkeling uiteraard, maar hoe zit het met de kosten, een belangrijke overweging binnen de industrie? Om concurrerend te kunnen blijven produceren, maken fabrieken veelal gebruik van Manufacturing Execution Systems (MES), voor planning & scheduling van productieprocessen. In fabrieken wordt altijd een brede range aan producten gemaakt, waardoor apparatuur steeds moet worden omgesteld. Dat kost echter tijd en geld.

Neem bijvoorbeeld een oven waarin verschillende broden worden gebakken. Waar het ene brood op 200 graden de oven in moet, is dat voor het andere 270 graden. Een planning is dan nodig voor het optimaliseren van omstellingen, want het afkoelen en opwarmen kost tijd. MES berekent continu de meest optimale planning.

Daarbij wordt er voortdurend rekening gehouden met onverwachte factoren.

Ton Backx: “Het systeem kan de planning aanpassen als correcties in de lopende productie nodig zijn. Want ondanks alle aandacht en hoogwaardige technologie is het onvermijdelijk dat er soms iets misgaat. Een machine kan bijvoorbeeld stuk gaan en dan moet een correctie gemaakt worden.”

Omdat er af en toe correcties nodig zijn in het productieproces, kan productie nooit helemaal aan ICT overgelaten worden. De mens blijft daardoor altijd een factor van belang.

Dat blijkt onder meer uit de aandacht die fabrikanten besteden aan interfaces in systemen waarmee een medewerker opdrachten kan geven wanneer omstandigheden daar om vragen, vertelt Backx. “Apparatuur die je gebruikt, werkt redelijk autonoom, maar een operator moet deze wel kunnen beïnvloeden. De informatie wordt aangeboden op een manier waarop hij zo efficiënt mogelijk kan zien wat er gebeurt en altijd direct kan ingrijpen.”

advertorial

Malware niet te stoppen door firewalls: kans op besmetting bijna 100%

RedSocks vindt de oplossing in de verbinding

P

epijn Janssen heeft er al een lange carrière binnen de opsporingsdiensten van overheid en politie opzitten, als hij besluit om zélf een aanpak tegen cybercriminaliteit te ontwikkelen. Steeds weer moet hij vaststellen dat antivirus software en firewalls tekortschieten in de beveiliging van computersystemen. Zelfs met miljoeneninvesteringen vanuit de overheid lukt het maar niet om alle criminelen te stoppen. Janssen voorziet grote problemen, vooral omdat IT met de dag belangrijker wordt. En ook ziet hij kansen. Want met het doorzetten van de digitalisering, zal ook het belang van cyber security toenemen. De groeiende afhankelijkheid van IT laat geen marge voor fouten.

Standaard beveiligingsapplicaties volstaan niet om cruciale bedrijfsnetwerken mee te bewaken. Janssen denkt dat cyber security slimmer, veiliger en goedkoper kan, en bewijst zijn gelijk met de RedSocks malware threat defender (MTD).

Met zijn vinding kunnen bedrijven in real-time, razendsnel malware in hun netwerk opsporen. Gegarandeerd veiliger en tegen een fractie van de kosten.

Voorspellende gaven Janssen heeft de ontwikkelingen destijds goed ingeschat.

Zijn voorspelling, dat met de groeiende afhankelijkheid van IT ook de IT-gerelateerde criminaliteit toeneemt, lijkt te zijn uitgekomen. Cyber security is nu een hot item. Berichten over cybercriminaliteit overspoelen de media, grote netwerkstoringen halen geregeld het nieuws. Cybercriminaliteit is nu big business. Bedrijven die afhankelijk zijn van IT weten zich gewaarschuwd.

Netwerkaanvallen vormen niet alleen een directe bedreiging voor de bedrijfscontinuïteit, ook kunnen ze het bedrijfsimago ernstig aantasten. Bescherming tegen cybercriminaliteit is daarom geen optie meer, maar een vereiste. Door een wijziging in de Wet bescherming persoonsgegevens wordt deze zomer de Meldplicht voor datalekken van kracht. Op straffe van een boete, moeten bedrijven vanaf medio juli alle malware in hun netwerk melden en bewaren. RedSocks MTD helpt ondernemers eenvoudig aan die verplichting te voldoen.

Nagenoeg 100% kans op malware-infectie Met de meldplicht vraagt de overheid nogal wat. ‘Malware vind je niet zomaar’, zegt Pepijn Janssen. ‘Het maakt niet uit hoeveel beveiligingsmaatregelen je treft, malware

komt toch wel binnen. Het is onbegonnen werk om alle inbreuken op te sporen, tenzij je weet waar je moet zoeken.

Omdat we weten dat malware vanuit het systeem contact onderhoudt met zijn makers, kijken wij expliciet naar het uitgaande verkeer. Voor veel bedrijven is dit een grote blinde vlek.’ Pim Cornelissen, een van de twee investeerders en medeoprichter van RedSocks, stelt dat het haast onmogelijk is om níet geïnfecteerd te worden. ‘We hebben onze threat defender getest in de meest complexe en beveiligde omgevingen. Bij bedrijven die zich geen enkele IT-storing kunnen permitteren en daarom alle denkbare securitymaatregelen getroffen hebben. Zonder uitzondering heeft ons systeem bij al deze bedrijven malware gedetecteerd.’

Malware threat defender RedSocks MTD biedt razendsnel inzicht in elk netwerk, hoe complex en uitgebreid ook. De netwerk-appliance wordt plug en play geleverd, en kan zo in het rack worden geschoven. Wat het apparaat bijzonder maakt, naast zijn opvallende rode kleur en 100% Nederlandse achtergrond, is zijn unieke manier van detecteren. Anders dan andere beveiligingssystemen, gaat RedSocks uit van een reeds geïnfecteerd netwerk. Vanuit die veronderstelling kijkt de appliance van binnen naar buiten, en analyseert het datastromen in real-time op basis van risicolijsten en algoritmen. Deze worden samengesteld en bijgehouden door het RedSocks Malware Intelligence Team, een internationaal netwerk van IT-beveiligingsspecialisten.

RedSocks MTD detecteert zowel nieuwe als oude infecties.

Janssen: ‘We vinden binnen enkele minuten malware die soms al maanden in een netwerk verstopt zit. Dat komt omdat we niet naar de data kijken, maar puur naar de verbindingen. Dit is slechts één manier waarop onze appliance het onderscheid maakt.’

Thermometer RedSocks MTD wordt geleverd met een dashboard dat verdachte verbindingen meldt. Wie een melding ontvangt, kan twee dingen doen. Het netwerkprobleem zelf verhelpen, of de RedSocks Helpdesk inschakelen.

Op basis van een onderhoudscontract zorgen specialisten er dan voor dat het netwerk weer hersteld wordt.

Cornelissen vergelijkt de MTD met een koortsthermometer.

‘Onze technologie is de sensor in het netwerk, tot op

werkplekniveau kunnen we het probleem aanwijzen. Het dashboard geeft precies aan waar de pijn zit en wanneer de dokter moet komen.’

Telindus International Naast de unieke detectiemethode, onderscheidt RedSocks zich ook in discretie. Omdat de MTD alleen naar dataverbindingen kijkt, en niet naar de content, blijft bedrijfsgevoelige informatie te allen tijde veilig.

Al zouden we willen, we kúnnen niet eens meekijken, benadrukt Cornelissen. Alle verkoop en afhandeling gaat via Telindus, wij werken alleen maar met klantnummers.

De naam Telindus, onderdeel van Telindus International welke weer onderdeel is van Belgacom, valt terloops, maar de samenwerking markeert een mijlpaal in de geschiedenis van beide bedrijven. Voor Telindus is het de eerste keer dat het zich aan een start-up verbindt, voor RedSocks is de grote IT-integrator de eerste internationale reseller. Via Telindus kunnen ook andere resellers hun eigen klanten via eigen verkoopkanalen bedienen.

Betaalbare beveiliging voor alle systemen Slimmer, veiliger en goedkoper. Dat was de cyber security die Pepijn Janssen ooit voor ogen stond. En met de RedSocks MTD is hij zijn idealen trouw gebleven. De appliance past op alle systemen, is scherp geprijsd en kan zo uit de doos gebruikt worden. De privacy van de klant is op elk moment gewaarborgd, zoals ook de beveiliging- en detectieprotocollen altijd up-to-date zijn. ‘We monitoren 24/7 tienduizenden botnets en genereren continu nieuwe lijsten met malafide IP-adressen. Onze analyses zijn gebaseerd op de meest recente informatie.’

Zo snel kan het dus gaan. Wat een paar jaar geleden niet meer dan een slim beveiligingsidee leek, is nu een stateof-the-art detectiesysteem met internationale aspiraties.

De samenwerking met Telindus, en het zware testtraject dat daaraan vooraf is gegaan, maakt dat RedSocks de toekomst met vertrouwen tegemoet ziet. ‘Het verhaal gaat door’, verzekert Cornelissen, ‘de vraag naar betrouwbare en betaalbare cyber security zal steeds verder toenemen, en RedSocks zal zich steeds verder ontwikkelen. In de strijd tegen cybercriminaliteit is het laatste hoofdstuk nooit geschreven.’ ■

8

i nt e r vi ew

‘Hightechindustrie staat uitstekend op de kaart’ Onze economie gaat zakken op de wereldranglijst. Dat is op zich niet erg, want dat komt volgens Eric van Schagen, voorzitter van FHI, vooral omdat het buitenland een achterstand inhaalt.

“Waar ik me wel zorgen om maak, zijn de bezuinigingen op het technisch onderwijs.”

Tekst Hugo Schrameyer

Veldhoven. Ooit een agrarische gemeenschap onder de rook van grote broer Eindhoven, nu een speler van wereldformaat. Dat wil zeggen: in ICT-opzicht. Op een paar vierkante kilometers bevinden zich hier topbedrijven met grote internationale allure, waaronder ASML, Philips Medical Refurbished Systems en Simac. Eric van Schagen geniet vooral bekendheid als directeur van die laatste organisatie, maar maakt zich ondertussen ook sterk als voorvechter van de hightech belangen in zijn rol als voorzitter van FHI, federatie van technologiebranches.

Hoe staat ons hightechniveau er eigenlijk mondiaal voor?

“Onze hightech- en procesindustrie staan uitstekend op de kaart. Ook kennen we in Nederland prachtige bedrijven die toeleveren aan bijvoorbeeld de automobielindustrie. Daar mogen we best trots op zijn.

Nederland heeft een prima positie op de Europese en mondiale markt. Ondanks al die verhalen die voorbij komen over het negatieve Europees sentiment, zijn we als belangenorganisatie heel tevreden over dat stuk van het beleid.”

We kunnen dus trots zijn op de

Terug naar die Nederlandse

kwaliteit van de technische industrie.

voorsprong. U had het ook over

Hoe komt het dat we die voorsprong

onze mentaliteit.

hebben opgebouwd?

“Een zekere nieuwsgierigheid naar de landen in de wereld is ons niet vreemd. Dat zit al eeuwenlang ingesloten in ons patroon.

Ons kennisniveau is goed op niveau, hetzelfde geldt voor de kennis over het samenwerken met andere culturen. De Nederlander is een type dat goed kan samenwerken met anderen over de grens. Er zijn talloze Nederlandse topmensen in het buitenlandse bedrijfsleven actief. Dat heeft met de taalvaardigheid te maken, maar ook met de flexibele manier van denken. We leven hier in een klein land dus zijn we gedwongen om ons breed te oriënteren.”

“Twee redenen: ons kennisniveau en onze mentaliteit. Technische opleidingen krijgen sinds kort gelukkig weer steeds meer aanmeldingen. Het is moeilijk vast te stellen hoe dat precies komt. De crisis speelt voor een deel mee. Er bestaat besef dat een exact vak een betere garantie geeft op een baan. Deels heeft deze nieuwe belangstelling ook te maken met de

‘Soms denk ik wel eens dat we te open zijn in onze regio’

U heeft het vooral over voordelen, maar zijn er ook uitdagingen om hetzelfde Nederlandse niveau te waarborgen?

technische sector zelf. We moeten veel meer laten zien dat werken in de techniek leuk en van hoog niveau is.”

Misschien moet je dit veel fundamenteler aanpakken en technische studenten

Missie geslaagd, zaak gesloten?

gratis toegang tot opleidingen geven.

“Nou, er zijn zeker nog punten van zorg. De open economie is voor ons erg belangrijk, maar minstens zo belangrijk is ook het level playing field. In Europa zit dat op niveau, maar in Azië en ook in Noord- en ZuidAmerika kennen verschillende landen importbeperkingen die met name ook de economie in het eigen land bevorderen. Dat is duidelijk ten nadele van onze economie.

Soms denk ik wel eens dat we te open zijn in onze regio. Waarom bestaat in Azië het recht om import op onze producten te heffen, terwijl wij geen invoerrechten op producten kennen die uit Azië komen?”

“Nee, dat heeft niet mijn voorkeur.

Belangstelling voor een studie moet ook een intrinsieke motivatie hebben. Ik vind wel dat er meer subsidie naar opleidingen mag gaan, ook al omdat een technische studie meer budget vergt dan een niet-technische studie als Rechten of Economie. Ik zou er voor willen pleiten om een toelatingsexamen verplicht te stellen voor wie techniek wil studeren. Dat klinkt als een extra hobbel bij de popularisering van technische vakken, maar volgens mij maakt dat een technische studierichting juist interessanter en aantrekkelijker.”

“We hebben te maken met de vergrijzing. Dat is een probleem dat we onder de knie moeten krijgen, bovendien zie je dat landen in andere delen van de wereld relatief sneller groeien dan wij. Onze technische kwaliteiten gaan niet achteruit, maar omdat veel landen elders een achterstand hebben in te halen, zie je nu dat die landen ons aan het bijhalen zijn. Dat is op zich niet goed of slecht, dat is het gevolg van de open wereldeconomie. We hebben nu ongeveer de vijftiende plek op de economische wereldranglijst. Die positie is voor dit kleine land niet lang houdbaar, we zullen wegzakken naar een plek die eigenlijk logischer is voor ons.”

Als we binnen de eigen landgrenzen kijken, wat is dan de toekomst van technologie in de industrie?

“Even een bruggetje naar een eerder antwoord: waar ik me absoluut zorgen om

Wie heeft controle over uw proces?

• • •

Stel u op de hoogte van de stand van zaken omtrent de beveiliging van uw process control systemen Beveilig uw process control installatie tegen cyber incidenten Train uw personeel in het voorkomen van en omgaan met cyber incidenten

11 - 14 maart 2014 high tech materialen en toepassingen precisie technologie additive manufacturing en 3D printing nieuwe toepassingen van composieten design en productvormgeving interactieve workshops, seminars en congressen

ESEF Awards en Made in Holland Awards Paviljoens van Koninklijke MetaalUnie en Nevat Zuliefertreffen: matchmaking voor de Nederlandse maakindustrie met Duitse inkopers

Jaarbeurs Utrecht demonstraties van innovatieve productiemethoden en -technologie de nieuwste machines, materialen en gereedschappen interactieve workshops, seminars en congressen Techni-Show Innovatie Awards beurstours over o.a. Small Series Manufacturing, Robot technologie, Lasertoepassingen, 24/7 productie en 3D Printing

Ga naar www.technishow.nl en vraag uw gratis toegangsbewijs aan

Ga naar www.esef.nl en vraag uw gratis toegangsbewijs aan Sponsor

Security Assessments & Audits Security Implementation Training & Education

Cyber Security Management Engineering Services Consultancy

Partners

Partners

Cyber Security for Industrial Control Systems info@hudsoncybertec.com

www.hudsoncybertec.com ESEF_TS2014_adv_157x130.indd 1

26-02-14 10:42

‘Er mag meer subsidie naar opleidingen, ook al omdat een technische studie meer budget vergt dan een niet-technische studie als Rechten of Economie’ maak, is dat we aan het inleveren zijn op de kwaliteit van onze opleidingsstructuur. Als ik kijk naar het technisch onderwijs en naar de technische opleidingsinstituten, dan is de overheid bezig met een kale saneringsslag.

Neem TNO. De subsidie-inbreng neemt jaar na jaar af, met als gevolg dat TNO kennis in het buitenland probeert te verkopen. De overheid moet beseffen dat het hier om kennis gaat die wij in dit land in vijftig of honderd jaar hebben opgebouwd. De keuze om investeringen in technische opleidingen af te romen, heeft heel nadelige gevolgen voor de Nederlandse kenniseconomie.”

Hoe reëel is het scenario dat technologische kennis naar het buitenland wegvloeit?

“Engelsen kennen weinig aarzeling om processen of fabrieken naar het buitenland te verhuizen. Duitsers zijn juist heel chauvinistisch op dat vlak. Het Duitse merk Bosch heeft in de statuten opgenomen dat de hoofdzetel altijd in het thuisland zal blijven. Wij zitten er een beetje tussenin, hoewel er ook signalen tot commotie bestaan. We hebben hier een perfecte locatie, vlakbij zee en met een groot achterland. Die reuring ontstaat deels door het bezuinigingen op technische scholing, deels ook door hoge belastingdruk en kostenstructuren. Elke gemeente hanteert zijn eigen spelregels bij het vaststellen van de grondprijzen. Ik ben er voorstander van om de industrie, waar we in Nederland zoveel welvaart aan hebben te danken, wat betreft bijvoorbeeld die grondprijzen minder zwaar te belasten.”

Even advocaat van de duivel spelen.

Stel dat technische kennis wegvloeit, moet je daarom treuren? Dat zal dan wel

“Vanuit mijn positie bij Simac ben ik natuurlijk ook bekend met het uitbesteden van processen naar Azië. Voordat je dat eenmaal hebt geregeld, ben je vijf jaar verder. En ondertussen zijn ook de lonen daar weer verhoogd. Iedereen heeft er profijt van dat de Nederlandse industrie de huidige positie vasthoudt. Dat is goed voor de bedrijven en goed voor de samenleving.”

Als we het hebben over techniek in de industrie, waar staan we dan over tien jaar?

“Dat is één van de moeilijkste vragen met de huidige snelheid van ontwikkeling. Ik heb er veel vertrouwen in de Nederlandse kennis op dit gebied en ik heb vooral ook veel vertrouwen in de komende generatie en dan met name studenten Techniek. Ik ben ervan overtuigd dat we over tien jaar opnieuw een hoger niveau hebben bereikt. Maar we zijn een klein land en we zullen een meer bescheiden rol gaan spelen nu het buitenland sterk in opkomst is.”

smart Facts Als Eric van Schagen geen directeur van Simac en voorzitter van FHI was geworden, dan was hij?

“Toen ik klein was wilde ik burgemeester worden, kennelijk had ik toen al enige interesse voor politiek en bestuur. Later wilde ik het onderwijs in, maar tijdens het afstuderen ben ik toch vooral gegrepen door het bedrijfsleven. Samen een goed meetbaar resultaat neerzetten en daarin ook op lange termijn loyaal zijn naar elkaar. Dat mis ik bij het huidige politieke klimaat.”

Innige samenwerking De Nederlandse en de Waalse overheid willen elkaar ondersteunen bij het stimuleren van een herkenbaar hightech imago. Dat werd recent nog eens duidelijk onderstreept door een ontmoeting van de ministers van buitenlandse handel, de Waalse minister Jean-Claude Marcourt en de Nederlandse minister Lilianne Plouwen. Beiden kwamen naar Eindhoven om daar mensen uit de hightechindustrie uit beide landen bijeen te brengen. Er worden mogelijkheden onderzocht tot verdere samenwerking tussen industrie, onderzoeksinstellingen en overheden in beide landen.

Noordelijke hightech Het is niet alleen ZuidNederland dat de hightechtoon zet, ook het noorden van Nederland blaast een stevig deuntje mee. Een groot netwerk van bedrijven en kennisinstellingen uit Noord-Nederland gaat namelijk nieuwe technieken ontwikkelen die de productiviteit van de maakindustrie fors kunnen verbeteren. Het initiatief is vooral bedoeld om de maakindustrie in het noorden te stimuleren. Deze industrietak geldt als één van de belangrijkste werkgevers in het noorden. Om die gezond te houden moet de productiviteit spectaculair groeien, tot minstens een verdubbeling in het komende decennium.

goed zijn voor de bedrijven in kwestie.

Experts in Automation

Founded in 1945, Pepperl+Fuchs today is one of the world’s leading providers of technologies for factory and process automation.

Industrial Sensors: Focus on the Market

Developments in industrial sensors are driven by market-specific requirements. From the inductive and capacitive to the photoelectric, Pepperl+Fuchs produces sensors across all types of functionalities.

Leading technologies from Pepperl+Fuchs are readily available in markets all around the world.

www.pepperl-fuchs.nl

9

10

fo c u s

c o n c u r r e nt i e pos i t i e

3 vragen aan...

‘Hoogwaardige kennis moet je op peil houden, anders kun je de tent wel sluiten’

Olaf Korsten Psycholoog bij TalentLens.

■

“Mensen zien hun baan veranderen. Ze krijgen óf een nieuwe, uitdagende job óf ze dienen andere werkzaamheden uit te voeren. In dat laatste geval is niet zelden sprake van een uitholling van de functie. Dan is het belangrijk dat het management zoekt naar waar de uitdagingen in de nieuwe functie dan wél liggen.”

Henk van Roon

Zonder kennis geen automatisering Automatisering van moderne industrie is van levensbelang. Als de Nederlandse maakindustrie niet innoveert, verliest zij de slag om de industriële automatisering en daarmee uiteindelijk haar sterke concurrentiepositie.

volgens Henk van Roon, hoofd Industrial Automation van technisch dienstverlener itsme, ten eerste om kennis. Maar daarna gaat het vooral om de wil en capaciteit om deze kennis te delen. “Waar Nederland in uitblinkt is het ontwerpen en bouwen van flexibele machinelijnen die relatief kleine opdrachten aankunnen en snel omgebouwd kunnen worden naar specificaties van een volgende productieserie. De bulk wordt in China geproduceerd, maar hoogwaardige kennis zit hier. En die kennis moet je wel op peil houden, anders kun je de tent wel sluiten.”

Tekst Dennis Mensink

Industriële automatisering wordt ook wel fabrieksautomatisering genoemd.

Het is de digitalisering van bijvoorbeeld het lopendebandwerk in fabrieken. Met software kan het productieproces van de machine op een scherm inzichtelijk en beïnvloedbaar gemaakt worden voor de mens. Vormen van industriële automatisering zoals robotica, netwerktechnologie en aandrijftechniek maken de hedendaagse productieprocessen betrouwbaarder, efficiënter, sneller en financieel aantrekkelijker.

director aan TiasNimbas Business School en partner bij consultancybureau EyeOn, deelt de mening van Van Roon als het gaat om de kracht van de Nederlandse kenniseconomie. “Nederlandse bedrijven begrijpen de markt goed en zijn goed in staat om naar de toekomst kijken, te forecasten. We zien de traditionele productie terugkomen in Nederland vanuit Azië, simpelweg omdat de levertijd vanuit Azië te lang is.” Nederland is dus weer een echt productieland en is in dat opzicht Freek Aertsen, academic

toekomst van industriële automatisering draait het

Bij een succesvolle

Duitsland gevolgd. “Het kan ook in een land als Nederland, want de kostenvoordelen die je kunt behalen door in een ver buitenland te produceren kun je vaak op een andere manier zo terugverdienen, waardoor het wel degelijk interessant kan zijn om hier te produceren.”

Maar dan moet er volgens Van Roon wel geïnvesteerd worden in educatie en kennis. Het steekt hem dat de Nederlandse politiek geen uitgesproken visie heeft op het technisch onderwijs. “Het laatste decennium wordt zowel de schaarste aan als de vraag naar technische mensen groter. Het aantal inschrijvingen voor de opleiding Industriële Automatisering blijft de laatste jaren gelijk, terwijl je juist vanuit werkgelegenheidsperspectief een groei zou verwachten.” Daarnaast zit er volgens de hoofd Industrial Automation een probleem bij de kennisoverdragers.

“Binnenkort gaan er veel vakdocenten met pensioen en er is niemand waaraan ze hun kennis kunnen overdragen. Maar die kennis en mensen zijn wel nodig om de kwaliteit van de Nederlandse

Wat zijn de gevolgen van

verregaande automatisering?

industrie in stand te houden en ook internationaal waardevol te blijven.”

■

Hoe dient het management

dat te communiceren?

dus resultaat op. Voor het bedrijf zit dit hem bijvoorbeeld in productie-efficiëntie en kostenvoordelen. Voor Nederland zit dit hem in een teruggewonnen concurrentievoordeel ten opzichte van de lagelonenlanden. En voor de medewerkers betekent een geautomatiseerd proces een veiligere werkomgeving rondom gevaarlijke machines of chemische processen. Met behulp van sensoren kunnen machines automatisch stoppen als mensen te dichtbij komen en giftige stoffen worden door machines behandeld.

Maar automatiseren heeft volgens Van Roon nog een groot voordeel: het draagt bij aan een duurzamere en milieuvriendelijkere productie. “Zo kan een frequentieregelaar op een dusdanige manier worden geprogrammeerd dat het toerental van een motor met 20 procent wordt verlaagd, waardoor je direct een energiebesparing van 50 procent realiseert. Deze pluspunten van industriële automatisering maken moderne industrie mogelijk.”

Automatiseren levert

“Iemand moet het wel echt ervaren als een extra verantwoordelijkheid. Het management dient ook de positieve kanten te benadrukken. Je moet het zeker niet brengen alsof de functie daadwerkelijk is uitgehold en alsof er verantwoordelijk heden zijn afgepakt.

Benadruk de voordelen voor de werkvloer én het eindproduct. Dat motiveert.”

■

Hoe weet je welke

medewerkers je waarvoor kunt inzetten?

“Om veranderingen op een succesvolle manier te kunnen implementeren, dragen bepaalde persoonlijkheidseigenschappen juist wel of niet positief bij. Het kennen van de grondhouding van je personeel, op individueel- en teamniveau, is belangrijk bij het bepalen wie je welke verantwoordelijkheden en taken geeft. Dit doe je door te meten met persoonlijkheidsvragenlijsten bijvoorbeeld.”

advertorial

,000 keer 100 vergroten, op je bureau Met een standaard optische microscoop is het mogelijk om objecten zoals een micro-chip, bloedcellen of een mier tot maximaal 1000 keer te vergroten.

Vaak al heel bijzonder om te zien, maar onderzoekers die preparaten in nog meer detail willen bekijken, gebruiken een speciale microscoop: de elektronenmicroscoop.

Het Eindhovense Phenom-World heeft deze technologie weten te verpakken in een compacte microscoop die makkelijk te bedienen is en op een gewoon bureau past. Een uitkomst voor bedrijven en instituten, maar ook voor universiteiten en scholen die snel afbeeldingen willen maken met een zeer hoge resolutie.

Deze afbeeldingen worden onder meer gebruikt als ondersteunend onderzoeksmateriaal, maar ook bij procescontroles, bijvoorbeeld medicijnen- of verfproductie.

Met de Phenom scanning elektronenmicroscoop (SEM) kunnen gebruikers elk preparaat tot 100,000x uitvergroot bekijken tot in de kleinste nano-details. Niet alleen wordt een hoge vergroting bereikt, maar ook biedt de afbeelding een grote scherptediepte.

Het topmodel, de Phenom ProX, is uitgerust met een krachtige EDSmodule. Middels deze spectrum analyse kan de (elementaire) samenstelling van het preparaat bepaald worden: zo komen we

te weten waaruit de vervuiling in een zojuist geproduceerd medicijn bestaat, en onderscheiden we een asbest vezel van een ongevaarlijke plantaardige vezel.

Phenom-World is continu bezig met verbeteren en innoveren, zoals het genereren van 3D-beelden voor de bepaling van ruwheid van oppervlakten,

het automatische meten en classificeren van deeltjesgrootteen deeltjesvormverdeling, of software voor de bepaling van de diameterverdeling van vezels.

Phenom-World is gevestigd in wat wel het innovatieve hart van Nederland wordt genoemd – Eindhoven. Hier worden nieuwe toepassingen op het vlak van elektronenoptiek ontwikkeld,

geproduceerd en vervolgens wereldwijd vermarkt. Hiervoor maakt Phenom-World gebruik van diverse partners. “We zijn een echt netwerk bedrijf. We hebben een kleine kern van gepassioneerde ondernemende professionals in dienst, die met mensen en bedrijven uit onze omgeving samenwerken om te innoveren en te bouwen”, legt Emile Asselbergs uit (CEO, Phenom-World). Dankzij een sterk internationaal distributienetwerk wordt de Phenom desktop SEM met succes verkocht, van China tot Amerika, en van Japan tot Brazilië. ■ Meer informatie over Phenom-World en de Phenom producten kunt u vinden op: www.phenom-world.com.

Oplossingen in PTFE Kijk voor ons complete assortiment op www.polyfluor.nl

3D printen, droomt u ook wel eens van de mogelijkheden?

Velhoven, 27-02-14 Ruim een week geleden hebben duizenden mensen een blokje kaas kunnen prikken op de stand van 3D Worknet. Door het thema “quality is just around the corner� en de bijhorende originele weggevertjes werd het voor de bezoeker duidelijk dat hoogwaardige 3D print productie in eigen land mogelijk is.

De blokjes kaas waren voor de verandering geprint in kunststof en diende als weggever op de beurs. Al na een uur kon de gemiddelde bezoeker niet meer om de het gewilde weggevertje heen.

Als ervaren 3D printbedrijf levert 3D Worknet haar opdrachtgevers specifieke en hoogwaardige productie.

Het bedrijf biedt printmogelijkheden in kunststof, gips, rubber en diverse metalen in elke seriegrootte.

Via de website van het bedrijf kunnen modellen eenvoudig worden aangeboden waarna het productieproces kan beginnen.

Benieuwd naar de mogelijkheden?

3D Worknet licht graag toe hoe 3D printen ook voor uw organisatie unieke producten kan leveren en welke besparing dit kan opleveren! www.3dworknet.nl

Advertentie.indd 1

ontdek het op www.3dworknet.nl 28-02-14 12:20

12

actu e e l

e n e r g i e - ak ko o r d

‘Wat kun jij straks antwoorden als je kinderen vragen hoe jij aan een minder vervuilende wereld hebt gewerkt?’

Joost Brinkman

Concurreren met duurzaamheid Maar liefst veertig organisaties zetten een half jaar geleden hun handtekening onder het Energie-akkoord voor duurzame groei.

Doel: energiebesparing, klimaatbeleid en schonere technologie. Het akkoord blijkt hard nodig, zeker in de industriële sector.

Tekst Suzanne Wijers

duurzaamheid dus nog flinke stappen te maken. “Duurzaamheid is in deze sector nog ver te zoeken”, stelt Joost Brinkman, hoofd van de duurzaamheidspraktijk binnen adviesorganisatie Accenture. Volgens Brinkman laten organisaties zich nog te vaak leiden door kosten. “De focus ligt doorgaans op kostenbeheersing en procesoptimalisatie. Logisch natuurlijk, maar als speler in de maakindustrie dien je ook na te denken over de toekomst. Producenten willen weten hoe je duurzaamheid kunt waarderen, maar het is niet altijd eenvoudig dit in cijfers te vatten.” energieverbruikers in de industriële sector zijn op dit moment de chemische-, de metaal- en de papier- en kartonindustrie. “Met name in de chemie valt veel winst te behalen”, stelt Pieter Boot, sectorhoofd Klimaat, Lucht en Energie bij het Planbureau voor de Leefomgeving. Boot heeft goede hoop. “In september 2013 is het Energie-akkoord op hoofdlijnen tot stand gekomen. Energiebesparing en schonere technologie zijn daarin belangrijke pijlers. Met dit akkoord wordt het voor de industrie fiscaal nog aantrekkelijker om investeringen in energiebesparende oplossingen te

De grootste

De trots van een farmaceut of een toeleverancier voor de auto-industrie is zijn product. Het product is nog sneller, beter of slimmer dan zijn voorganger. Vreemd genoeg wordt een product zelden geroemd vanwege zijn duurzame karakter. Omdat het bijvoorbeeld met hernieuwbare grondstoffen is geproduceerd. Of omdat het ontwerp van de verpakking dusdanig is aangepast waardoor er minder materiaal voor nodig is. Dit terwijl de consument al jaren smult van duurzaamheidssuccessen. In de industrie zijn op het gebied van

doen. En dat niet alleen; ze verhogen er ook hun concurrentiepositie mee.”

Nu de energieprijzen in vergelijking tot die in de VS relatief hoog zijn, moeten Europese bedrijven hun processen wel efficiënter inrichten. Dat heeft lagere CO2-uitstoot en een hogere concurrentiepositie tot gevolg.

Specifieke aandacht voor afval-stromen en waste is er in het akkoord nauwelijks. Toch kennen we ook daarvan goede voorbeelden. Brinkman ziet tapijtfabrikant Interface als één van de best practices. “Daar is duurzaamheid door de gehele bedrijfsvoering verweven. Zo recyclen ze oude visnetten tot garen én brengen ze een groot deel van de wastecomponenten opnieuw in het proces.” in de industrie ook een belangrijke rol. Twee veelbelovende duurzame technieken om processen te optimaliseren zijn data-analytics en predictive monitoring.

“Daarmee kun je betere voorspellingen doen, bijvoorbeeld over de in- en aanvoer”, licht Brinkman toe. “Maar ook over de status van je machinerie.

Zo zie je precies wanneer een pompfilter aan vervanging toe is en wat het kost of bespaart als je het nu of Procesoptimalisatie speelt

Smart printing, smart thinking Ideaal voor kleine en middelgrote teams die een professionele printer zoeken met lage kosten per pagina, baanbrekende snelheden en flexibele draadloze/mobiele aansluitmogelijkheden, kopieer-/scan-/ faxfunctionaliteit en webgebaseerd printerbeheer.

over een week vervangt.” En dat vinden bedrijven prettig, want zo kunnen ze duurzaam werken én zien ze wat de kostencomponent ervan is. verder brengt?

Brinkman werpt alvast een blik in de glazen bol. “Door nieuwe industriële producten te combineren met kennis en slimme concepten, ontstaan er duurzame oplossingen. Het is bijvoorbeeld nog maar een kwestie van tijd voordat we in Nederland zelfrijdende auto’s hebben. Maak daar een leaseconstructie voor, voeg IT toe – bijvoorbeeld een app – en je kunt straks met je smartphone een auto in Amsterdam laten voorrijden. Parkeer de wagen in Utrecht en de volgende gebruiker kan het voertuig weer inzetten.” En dat is precies waar het volgens kenners naartoe gaat: shared economy of circulaire economie; mogelijk gemaakt door de industrie.

We recyclen materialen, delen oplossingen en leasen machines. Minder bezit, minder productie, minder vervuiling. En daar ligt ook verantwoordelijkheid bij producenten. Brinkman: “Stel jezelf een gewetensvraag. Wat kun jij straks antwoorden als je kinderen vragen hoe jij aan een minder vervuilende wereld hebt gewerkt?”

Wat de toekomst

©Annelies te Selle

3 vragen aan...

Hans Tonino Directeur Onderwijs faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica van de TU Delft.

■ Nederland scoort goed met haar technische opleidingen.

Hoe houden de universiteiten die positie vast?

“De mate waarin een instituut een bijdrage levert aan nieuwe kennis en aan de toepassing daarvan, speelt bij rankings een belangrijke rol.

Nu de universiteiten door de overheid financieel steeds minder worden gesteund, sluiten ze vaker onderzoekscontracten met de industrie.

Zo kunnen we een bijdrage blijven leveren aan maatschappelijke discussies.”

■ Welke veranderingen voert TU Delft door om aantrekkelijk te blijven?

“Health, infrastructures, environment en energy staan in onze maatschappij hoog op de agenda en krijgen daarom in ons onderzoek extra aandacht. Verder blijven we het onderwijs en de manier waarop we toetsen, verbeteren.”

■ Hoe is het toekomstperspectief van wo-studenten die een technische opleiding hebben afgerond?

“Er is veel vraag naar universitair geschoold technisch personeel. Het toekomstperspectief is, zo blijkt uit onderzoek, over het algemeen dan ook redelijk goed. Twee opleidingen die eruit springen, zijn Mechanical Engineering en Elektrotechniek. Daar is de werkgelegenheid zelfs goed. Studenten vinden doorgaans binnen drie tot vier maanden een baan.”

HP Officejet Pro X476dw MFP

• Fax / kopieerapparaat / printer / scanner • Tot 55 ppm mono / max. 55 ppm kleur • Tot 1200 x 1200 dpi mono / max. 2400 x 1200 dpi kleur • 4.3” Kleuren touch-display • Automatisch dubbelzijdig afdrukken • USB 2.0, LAN, Wi-Fi(n), USB host • Std. mediacapaciteit 500 vel, max. 1050 vel

Artikelnr. 1050383

excl. BTW

449,00

€

incl. BTW €543,29

www.misco.nl | 020 547 06 06 | sales@misco.nl Al onze prijzen zijn exclusief BTW en verzendkosten. Model- en/of prijswijzigingen en fouten voorbehouden.

advertorial

Innovatiekracht hèt succes van ondernemend hightech Twente 700+ Innovatie hightech bedrijven Wie succesvol wil zijn in de snel ontwikkelende hightechsector, dient niet alleen over veel kennis te beschikken, maar vooral ook op het juiste moment en op de juiste manier in te spelen op de markt. In Twente trekken steeds meer partijen samen op om hier hun voordeel mee te doen.

Twente profileert zich de laatste jaren steeds meer als hightech regio. Aanwezigheid van Saxion en de Universiteit Twente in de regio speelt hierin een belangrijke rol.

Maar hightech speelt ook binnen het bedrijfsleven een belangrijke rol. Twente huisvest enkele grote concerns die op wereldschaal opereren.

Kruisbestuiving -­ Een rode draad die door de ontwikkelingen loopt, is het naar de markt brengen van kennis. Onderzoeken beperken zich niet tot laboratoriumopstelling, maar worden praktische ‘demonstrators’, op hun beurt weer toegepast voor grootschalige productie. Gedurende veel processen is er sprake van kruisbestuiving. Bedrijven vormen ketens met kennisinstellingen, grote concerns buigen zich samen met de kleinere – zeer gespecialiseerde – spelers over uitdagende vraagstukken.

Innovatiekracht -­ Het gaat om hightech toepassingen die leiden tot nieuwe producten en diensten. Toepassingen die gezien worden en die het beeld van Twente als ondernemende hightechregio versterken. Deze nieuwe kijk op de regio versterkt de sociaal-economisch structuur en biedt volop kansen om te komen tot ondernemen, werken en studeren. Daar ligt de kracht van Twente, de innovatiekracht van deze regio.

Zo ontstaan innovaties. De ene keer een zeer specifieke oplossing, de andere keer een generieke techniek waar een gehele bedrijfstak haar voordeel mee kan doen.

Het rijke industriële verleden en de pioniers mentaliteit heeft de randvoorwaarden geschapen voor de moderne industrie.

Een industrie waarin niet alleen de grote concerns een prominente rol innemen. Door de snelle ontwikkelingen en het hoge kennisniveau van de hightech-sector zijn kleinere bedrijven die zich toeleggen op niches ook onmisbaar.

Kennispark Twente grootste innovatiecampus van Nederland Twente scoort hoog op innovatiekracht

Vacatures hbo+ bij topbedrijven in Twente

Volgens de ‘Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor’, een jaarlijks onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam, scoort Twente hoog op innovatie. Juryvoorzitter prof. Henk Volberda van de ‘Erasmus Innovatie Award’ benadrukt dat de regio zich kenmerkt ‘door een relatief hoge mate van ondernemend gedrag en het vermogen om snel te handelen’.

Ook onderzoeksbureau Panteia heeft een onderzoek uitgevoerd naar intellectueel eigendom. Bij het meten van innovatiekracht van regio’s worden de aanvragen van die rechten vaak als belangrijke indicatoren gebruikt. Vooral Twente scoort hoog op innovatiekracht. Ook de ‘Twente Index 2013’ geeft aan dat Twente het op het gebied van innovatie goed doet. Zowel binnen Nederland als in vergelijking met andere Europese regio’s.

Twentse bedrijven hebben de handen ineengeslagen om hun vacatures zoveel mogelijk gezamenlijk zichtbaar te maken.

Hierdoor zijn de carrièrekansen die Twente te bieden heeft in een oogopslag overzichtelijk en toegankelijk. De vacaturebank is niet alleen een overzicht van interessante vacatures maar geeft professionals ook de mogelijkheid om een CV te plaatsen. Twente biedt veel carrièremogelijkheden en is in vele opzichten een aantrekkelijke regio om te werken, te wonen en te recreëren.

Nederlands grootste Nanolab Mesa+ in Twente Mesa+ is één van de grootste nanotechnologische research instituten van de wereld, en levert concurrerend en succesvol onderzoek van hoge kwaliteit. Binnen Mesa+ worden de wetenschappelijke disciplines natuurkunde, elektrotechniek, scheikunde en wiskunde verenigd met vruchtbare internationale samenwerking in wetenschap en onderwijs. Mesa+ - met 525 onderzoekers - is een goede voedingsbodem gebleken voor meer dan 50 spin-offs.

Beleef de innovatiekracht van Twente op Innoversum Het Innoversum is de formule om intensief in het bruisende Twentse innovatielandschap te duiken. De deelnemers mogen concrete inzichten en contacten verwachten waar ze mee verder kunnen. Beleef het mee op 21 mei 2014. www.innoversum.nl

Het Kennispark in Enschede is de innovatiecampus met de meeste bedrijfsvestigingen in Nederland. Naast de 3.300 universiteitsmedewerkers op de campus, werken er maar liefst 6.300 werknemers bij 384 bedrijven aan R&D, innovatieve productontwikkeling en kennisontwikkeling.

Daarnaast is Kennispark Twente uitgeroepen tot het Beste Bedrijventerrein van Nederland tijdens het Nationale Bedrijventerreinencongres in Utrecht. De vakjury en het aanwezige publiek beoordeelden Kennispark als beste wat betreft de economische waarde van het park, de helderheid van het profiel van het park, de organisatie van bedrijven op het park, het aanpassingsvermogen van de campus, het voorzieningenniveau, de gebruikerstevredenheid en de branding.

Twente.com/vacatures

Universiteit Twente meest ondernemende universiteit De Universiteit Twente (UT) in Enschede is dit jaar uitgeroepen tot beste universiteit in Nederland op het vlak van valorisatie: het vertalen van wetenschappelijke kennis naar maatschappelijk en economisch nut. Dat blijkt uit een ranglijst van bureau ScienceWorks en Elsevier. De universiteit scoort het hoogst binnen de categorie ‘ondernemende universiteit’.

20 Highlights op Twente.com Iedere 20e van de maand vindt u op twente.com een nieuwe ‘Twenty Twente’ editie vol met nieuws, feiten en weetjes over innovaties uit Twente. Innovaties die in Hollywood, Wenen, Tahiti, Abu Dhabi, Hengevelde of op Mars het verschil maken.

Met Twents vernuft wordt in Twente samengewerkt aan de voorsprong in kennis en technologie met producten van wereldse klasse.

Twente.com

14

ove r z i c ht

mad e i n NL

Cv-installatie 2.0

Plantenmelksysteem

Prefab brugonderdelen

“De Flamcovent Clean Smart is een nieuwe generatie luchten vuilafscheiders voor cv-installaties, door MMID ontwikkeld samen met opdrachtgever Flamco. In plaats van messing onderdelen werd met kunststof een compacter en lichter product ontwikkeld dat tegen hoge druk en temperaturen bestand is. Hierdoor is een lichtere pomp mogelijk, wat tot energiebesparing leidt. De Flamcovent is een goed voorbeeld van hoe je door een nauwe samenwerking tot een goed product kunt komen.”

“We gebruiken in ons dagelijks leven tal van geneesmiddelen uit planten zoals de Taxus, Rozemarijn, Bonenkruid en Oregano. Het is heel lastig bestanddelen uit deze planten te ‘oogsten’ zonder dat de plant daardoor het loodje legt Een nieuwe technologie van een consortium bedrijven onder regie van Nevat maakt het wel mogelijk de bestanddelen uit planten te extraheren met door de TU Delft ontwikkelde techniek. Een unieke samenwerking en met de combinatie van landbouw en techniek ook typisch Nederlands.”

“Een vinding die veel tijd en geld bespaart, is de toepassing van gewichtsbesparende composietmaterialen in de bruggenbouw. Poly Products ontwikkelde prefab composietpanelen die zijn gebruikt bij de bouw van de nieuwe Uyllanderbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal bij Diemen.

Al voordat de brug op zijn plek gevaren werd, konden onderdelen aan de wal geplaatst worden en mede daardoor werd de stremming voor de scheepvaart maar tot een dag beperkt.”

Slimme uitvindingen in de maakindustrie De ESEF, van 11 tot en met 14 maart in de Jaarbeurs Utrecht, is de grootste vakbeurs in de Benelux op het gebied van toeleveren, uitbesteden, productontwikkeling en engineering. Op de beurs worden de ESEF Awards uitgereikt voor de beste innovaties. Eén van de kanshebbers is Oerlikon Balzers, dat een coating ontwikkelde voor speciale en dure microboren, die hun levensduur tot wel 300 procent kan verlengen. Melanie Ferranti van ESEF, introduceert de andere kandidaten.

Tekst Koos Plegt

Zuiniger koelen “Het koelen van gebouwen kan energiezuiniger, compacter, stiller en lichter dan nu vaak het geval is. Het technisch productontwikkelingsbureau People Creating Value bedacht daarom de OXYVAP koelingsunit, die koude lucht door zogenoemde ‘verdamperscassettes’ blaast. De behuizing van deze delen isoleert het gebouw beter en de gebruikte materialen drogen sneller waardoor de kans op schimmelgroei ook meteen is uitgesloten.”

Slim slot

Uitwisselen van gegevens

Slijtvast keramiek bewerken

“Een voorbeeld van innovatieve ketensamenwerking én een goed alternatief voor bestaande toegangssystemen met sleutels is de Clay. Dit is een contactloos toegangssysteem voor deuren waarvoor sleutelbedrijf Pezy samenwerkte met IT- en elektronicapartners. Het combineert een online platform dat makkelijk te begrijpen is met design-hardware en een snelle installatie. Deze manier van afsluiten is ook nog eens 70 procent goedkoper dan traditionele oplossingen.

De samenwerking tussen verschillende partners heeft hier geleid tot een innovatief en mooi ontworpen product.”

“Nederlandse MKB-metaalbedrijven worden internationaal een stuk concurrerender door een koppeling die MKG Nederland heeft ontwikkeld voor ERP-systemen. Hiermee kunnen meerdere partijen in een productieketen onderling digitaal gegevens uitwisselen. Met een relatief kleine investering zijn de bedrijven in staat onderling hun planning en productie beter af te stemmen en worden er minder fouten gemaakt. Ketenintegratie is een belangrijke en noodzakelijke ontwikkeling voor de concurrentiepositie van het Nederlandse metaalbedrijf.”

“Op fijnmechanisch gebied komen zelden inzendingen binnen voor de ESEF Awards en alleen daarom al is het slijtvaste nulpunt spansysteem van Ceratec Technical Ceramics bijzonder. Het betreft een systeem dat bovenmatige slijtage van bewerkingsmachines voor technisch keramiek voorkomt door een slimme toepassing van keramische kogels, groeven en puntcontacten. De jury was onder de indruk van dit knap ontwikkelde systeem, dat Ceratec eigenlijk ontwikkelde voor eigen gebruik maar volgens de juryleden een veel grotere marktpotentie heeft.”

Wij kennen de componenten De Nederlandse hightech elektronica is wereldberoemd. Deze machines, apparaten en subsystemen zijn opgebouwd uit een samenstel van componenten. Daar begint het dus mee.

Productontwikkelaars en machinebouwers houden zich bezig met het totale product of systeem: natuurlijk met een betrouwbare werking, de functionaliteit, de looks, de maakbaarheid en nog veel meer. Als de basis van de componenten goed gelegd is, geeft dat de kortste time-tomarket, met het minste risico. Het kiezen van de juiste individuele componenten op technische specificaties, zowel standaard als maatwerk, is Elincom’s dagelijks werk. Al bijna 40 jaar bieden zij ontwikkelaars in Nederland en België support door te informeren en te selecteren.

Elincom is een officiële fabrieksdistributeur van internationale topmerken. Zij hebben directe toegang tot alle technische kennis en tot de laatste innovaties in componenten voor elektronica en industriële automatisering.

Ook hierdoor blijven de Nederlandse hightech bedrijven voorop meelopen.

www.eliNcom.Nl

componenten & support

I BRAINPORT INDUSTRIES MEMBER I

I BRAINPORT INDUSTRIES MEMBER I

I BRAINPORT INDUSTRIES MEMBER I

Festa geeft U een onderscheidend kenmerk!

Festa is een softwarebedrijf die maatwerkoplossingen levert met een ongekende hoge productiviteit en kwaliteit. Hoe?

Ontwikkeling en levering van high-end mechatronische systemen, prototypes en equipment.

www.festa-factory.com

- micrometers tot sub-nanometers - high-speed tot nauwkeurig stil staan - vacuüm, cryo en kamertemperatuur - luchtlagers, magneetlagers, rollenlagers

Grote ideeën plaatsen alles in een nieuw perspectief.

Voor meer informatie: www.mi-partners.nl

www.Lenze.com

As easy as that.

Mechatronische_Integration_74x104_nl.indd 2

24.02.14 11:15

BRAINPORT INDUSTRIES THE GLOBAL OPEN SUPPLY CHAIN De maakindustrie in Nederland is een van de belangrijkste pijlers van de Nederlandse economie. Grote eindproducenten uit de Eindhovense regio, zoals ASML, Philips, FEI, DAF, NXP en Océ fungeren daarbij als middelpunt. Deze bedrijven, vaak aangeduid als OEM’ers (‘original equipment manufacturers’), werken nauw samen met toeleveranciers als Frencken, AAE, Sioux, NTS en KMWE. Deze samenwerking in de higtechsector leidt tot een groeiende rol voor de toeleveranciers in innovatie en productontwikkeling. Tussen de OEM’ers en (strategische) toeleveranciers ontstaat een vorm van ‘wederzijdse afhankelijkheid’ zegt

directeur John Blankendaal van Brainport Industries, het netwerk van hightechtoeleveranciers in Nederland.

‘De rol van de toeleveranciers is de afgelopen jaren sterk veranderd. Het klassieke uitbesteden heeft plaatsgemaakt voor ondernemend samenwerken. Toeleveranciers hebben zich ontwikkeld van capaciteitsleveranciers tot technologiepartners.’

Brainport Industries is een landelijke coöperatie van 85 toeleveranciers waaronder MI-Partners, Lenze, Festa Solutions, Bronkhorst High-Tech, Smink Group en TMC Group, die met elkaar samenwerken om hun innovatie- en concurrentiekracht te

I BRAINPORT INDUSTRIES MEMBER I

Bronkhorst High-Tech BV (Ruurlo, Gelderland) ontwikkelt en produceert innovatieve, hoogwaardige meet- en regelinstrumenten voor gas- en vloeistofstromen. Voor onze groeiende organisatie zoeken wij technische en commerciële medewerkers (HBO/WO).

kijk voor onze vacatures op

www.werkenbijbronkhorst.nl

versterken. De meerwaarde van Brainport Industries voor de leden zit in drie programma’s: mensen, techniek, markt. Zo hebben de

John Blankendaal, directeur Brainport Industries.

bedrijven gezamenlijk initiatieven genomen om vakmensen op te leiden op de gebieden metaalbewerking en mechatronica. In het techniekprogramma werken de leden aan innovatie aan productietechnologie, zoals het 3D printen van metaal. In het marktprogramma bundelen de leden hun krachten om nieuwe klanten te werven voor het werken met een excellente toeleveranciers.

“Het is de ambitie van Brainport Industries om haar positie als is ’s werelds grootste open toeleverketen voor high tech bedrijven verder te ontwikkelen en te versterken, aldus John Blankendaal. “ Daarbij

I BRAINPORT INDUSTRIES MEMBER I

W

ij ontwikkelen, produceren, leveren en installeren High Purity componenten, subsystemen en complete installaties voor vloeistoffen en gassen. Wanneer u als fabrikant, engineer of aannemer een turn-key opdracht of aanpassing aan een High Purity installatie moet uitvoeren, daag Smink dan eens uit!

Voor meer informatie:

www.smink-group.com

kijken we inmiddels over de landsgrenzen heen in het bijzonder naar Duitsland. We zijn uitgenodigd door de VDMA (Duitse vereniging van machinebouwers) om wederzijds relaties aan te knopen en te versterken.

Daarnaast zijn we prominent aanwezig op de Hannover Messe 2014. Dit jaar is Nederland partnerland en dat biedt veel mogelijkheden om ons te presenteren.

Gezamenlijk met NEVAT, Metaalunie en Mikrocentrum beschikken we in de Industrial Supply hal over een paviljoen met een totaaloppervlak van meer dan 1.300 m2.” ■

I BRAINPORT INDUSTRIES MEMBER I

Vanuit het hart van de Brainport regio en met vestigingen in Utrecht, Rotterdam, Geleen en Brussel is de TMC Group sinds 2000 een succesvol Technology House, dat zich heeft gespecialiseerd in de projectmatige inzet van ruim 600 hoogopgeleide kenniswerkers in technische omgevingen. Met het unieke Werkondernemerschapsmodel dat werken, ondernemen en persoonlijke ontwikkeling in nieuwe arbeidsverhoudingen combineert, weten wij de juiste ondernemende professionals aan ons te binden.

Wij geloven in technologie. Sterker nog, wij geloven in mensen die individueel en door samenwerking over bedrijven, in ketens en regio’s, technologiedoorbraken verwezenlijken. Technologie die ons een betere, slimmere, gezondere en groenere toekomst geeft.

TMC: It’s People who drive technology TMC biedt expertise in de volgende gebieden: Mechatronica, Fysica, Chemie, Nanotechnologie, Mechanica, Test & Integratie, (Embedded) Software, Electronica, Manufacturing, en (Internationale) Field Service.

advertorial

Efficiënt Engineeren Ervaar het tijdens de itsme Industrial Automation Roadshow

Komt u innoveren?

itsme | Making You Succeed

• • • •

itsme (industrial technology and supply for mechanical and electrical) levert aan industrieel eindgebruikers en maakindustrie technische en logistieke diensten die concurrentievoordeel opleveren. Wij onderscheiden ons door klanten te adviseren over technische innovatie en slimme procesoptimalisatie. itsme is van oorsprong een Nederlands familiebedrijf met een jaaromzet van ca. € 200 miljoen. Ons hoofdkantoor bevindt zich in Raamsdonksveer, onze 520 medewerkers zijn verspreid over Nederland, Duitsland, België, Roemenië en Spanje.

Ontdek de toekomst van engineering.

Verlaag uw complexiteit.

Verhoog de efficiëntie van uw engineering.

Integreer uw automatisering intuïtief.

Roadshow Agenda • Kort overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van industriële automatisering.

• Migratie van Classic project naar TIA Portal project.

• Industrial Security - steeds belangrijker thema door koppeling productie aan buitenwereld.

• Aandrijftechniek.

• Advanced Safety V12 in brede zin.

• TIA Portal V13 demonstratie.

Roadshow Locaties Groningen Vestiging itsme ES Elektro dinsdag 18 maart ochtend- en middagsessie Apeldoorn Restaurant de Boschvijver donderdag 20 maart ochtend- en middagsessie vrijdag 21 maart ochtendsessie Sliedrecht Vestiging itsme ES Elektro dinsdag 25 maart ochtend- en middagsessie woensdag 26 maart ochtendsessie Venlo Vestiging itsme ES Elektro donderdag 27 maart ochtend- en middagsessie vrijdag 28 maart ochtendsessie

Schrijf u op www.itsme.eu gratis in voor een ochtendsessie (09:00 - 13:00) of een middagsessie (14:00 - 18:00) bij u in de buurt.

itsme-bedrijven | Meetbare Meerwaarde itsme kent zes bedrijven, met in totaal 28 vestigingen verspreid over Europa. In Nederland zijn dit ES Elektro en Hoogland-Mennens, leiders in de toelevering van logistieke diensten, componenten en kennis in elektrotechniek en mechanica. Zij leveren een langdurige en aantoonbare bijdrage aan het succes van de Nederlandse industrie.

itsme Industrial Automation Samen met de itsme-bedrijven ondersteunt itsme Industrial Automation met 35 specialisten wereldwijd klanten in industriële techniek. Het gaat daarbij om opleidingen, technische ondersteuning, zowel telefonisch als op locatie, consultancy en engineering. Jaarlijks beantwoordt onze internationale helpdesk zo’n 5000 vragen en volgen meer dan 1.300 klanten opleidingen in Industriële Automatisering bij de itsme-bedrijven. Onze trainingen zijn Cedeo-gecertificeerd en hebben een klanttevredenheidscore van 97,5 procent.

Totally Integrated Automation Portal Siemens heeft een intuïtieve, efficiënte en betrouwbare generatie engineeringsoftware ontwikkeld: TIA Portal. Hiermee worden alle automatiseringssoftwaretools verenigd in één industriële ontwikkelomgeving. TIA Portal integreert met de slimme gebruikersinterface ieder aspect en navigeert efficiënt. Of het nu gaat over ontwerpen, installeren, in bedrijf stellen, onderhouden of upgraden van automatiseringssystemen, het bespaart ontwerptijd, kosten en moeite.

De TIA Portal Roadshow itsme Industrial Automation, ES Elektro en Siemens trekken dit voorjaar door het land met de TIA Portal Roadshow, om u aan de hand van presentaties en praktijkgerichte oefeningen met een uitgebreide trainingsopstelling kennis te laten maken met TIA Portal V12.

Tijdens een interactieve workshop krijgt u een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van industriële automatisering, waaronder de safety CPU van de SIMATIC S7-1500. Verder kunt u tijdens deze workshop samen een project migreren van SIMATIC S7 Classic naar TIA Portal. Ook leert u middels een hands on workshop meer over de onderwerpen industrial security, aandrijftechniek en advanced safety. Tenslotte krijgt u alvast een demonstratie van de binnenkort te verschijnen nieuwe versie: TIA Portal V13.