mędrca szkiełko i oko”. Z utworu wynika, że postrzegamy zarówno okiem jak i duszą. Przesłanie o dwoistości świata zostało potwierdzone. 48.2.2 PRAWDY ŻYWE W BALLADACH „Lilije” „Nie masz zbrodni bez kary”. „Świteź” „Godna kary jest ciekawość ludzka”. Treść: Opowiada o jeziorze, z którego w nocy wydobywają się rożne odgłosy. Aby je zbadać założono sieć i wyłowiono kobietę, która opowiedziała historię miasta (zatopionego). Władca poszedł z odsieczą innemu miastu, pozostawiając swoje bez obrony. Napadli wtedy na nie żołnierze Rusi. Ludzie wołali wtedy o śmierć do Boga, aby się nie shańbić. Miasto zostało wtedy zatopione. Ludzie stali się roślinami, które jeśli dotknie jakiś Rusin to zginie. „Świtezianka” „Kto przysięgę naruszy, ach bieda jemu, za życia biada i biada jego złej duszy”. Treść: Każdej nocy spotyka się chłopiec z dziewczyną. Chłopiec chce aby dziewczyna z nim zamieszkała. Wymusza na niej przysięgę. Ona chętnie ją składa. Dziewczyna zniknęła. Chłopak wraca do domu, a z wody Świtezi wyłoniła się piękna dziewczyna, która namawiała go aby z nią pozostał. On oczarowany idzie do niej. Gdy się zbliżył poznał dziewczynę, która składała mu przysięgę. Zostaje on ukarany. Będzie zaklęty wiecznie wspominał tą dziewczynę pod modrzewiem. „Rybka” Treść: Dziewczyna zwierza się Świteziankom, że jej narzeczony zdradził ją i żeni się z kimś innym. Rzuca się do wody. Zostawia jednak dziecko. Dziecka nie ma kto karmić. Krysia wypływa z rzeki jako syrena i karmi je. Raz jednak zdarzyło się, ze nie wyniesiono dziecka nad rzekę dziecka bo wyszedł sam pan. Krysia zamieniła dawnego kochanka z żoną w kamienie. 48.2.3 CECHY BALLADY ROMANTYCZNEJ 1. Ludowość wiara w obecność nimf, rusałek, duchów obecność ludzi, mieszkańców wsi duża rola przyrody język stylizowany na język ludowy (z elementami mowy potocznej i gwary, prosty) cały tekst ma charakter zwykłej, ludowej o powieści w każdej balladzie zawarte jest przysłowie ludowe, złota myśl, która kształtuje moralnie ludzi autor (utożsamiony z narratorem) solidaryzuje się z ludźmi (ze wsi) 2. Obecność przyrody jest tłem dla wszystkich wydarzeń tajemnicza, groźna i niesamowita, tworzy groźny nastrój siłą sprawczą wydarzeń surowym trybunałem osądzającym człowieka stoi na straży wierności i lojalności, honoru i cnoty itp. związana ze światem ludzkim 3. Światopogląd romantyczny, czyli to wszystko co zawarte jest w balladzie „Romantyczność”. Są wydarzenia, które mają swój wymiar duchowy. Uczucia dominują nad faktami. Świat można poznać poprzez empirię ale też poprzez uczucia.
48.3 II TOM „POEZJI” Ukazał się w 1823 roku. Wywołał on wiele sporów. Zawiera między innymi następujące utwory: „Grażyna”, „Dziady” cz. 2 i 4.