CERKIEW KATEDRALNA PW. PRZEMIENIENIA PAŃSKIEGO W LUBLINIE CATHEDRAL CHURCH OF THE TRANSFIGURATION OF CHRIST IN LUBLIN
CERKIEW KATEDRALNA PW. PRZEMIENIENIA PAŃSKIEGO
L
ubelska cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego ma status katedry, siedziby ordynariusza Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej. Diecezja została erygowana w marcu 1989 r. Cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego w Lublinie, w obecnym swoim kształcie, powstała w latach 1607-1633, na miejscu dwóch starszych świątyń. poszukiwaniu genezy lubelskiej świątyni, należy zwrócić uwagę na udokumentowane zapisy, które informując o istnieniu w Lublinie cerkwi prawosławnej, odsyłają do kroniki Wincentego Kadłubka (XIII w.), w której mówi się o wzniesieniu w Lublinie przez Daniela Halickiego zamku oraz świątyni prawosławnej. Z kolei dokument z XIV w. (1390 r.), opisujący zabójstwo dwóch kobiet, przytacza, iż udawały się one do Lublina na święto Spasa (we wschodniej tradycji ustnej, „Spasem” określa się święto Przemienienia Pańskiego). Inni historycy argumentują, iż istniejąca w regionie – już w 1240 r. diecezja chełmska nie powstałaby, gdyby nie istniała sieć parafii wyznania prawosławnego. Jeszcze inne opinie wskazują, że najstarsza świątynia prawosławna w Lublinie, znajdująca się na miejscu dzisiejszego soboru, powstała w XIV w. Co do jednego historycy są zgodni: funkcjonowanie parafii prawosławnej w Lublinie w XVI w. i korzystanie przez nią z cerkwi znajdującej się na miejscu dzisiejszej katedry, jest faktem niezaprzeczalnym. akty historyczne ukazują powstanie w 1586 r. przy lubelskiej parafii bractwa cerkiewnego św. Onufrego Wielkiego,
W
F
CATHEDRAL CHURCH OF THE TRANSFIGURATION OF CHRIST
T
he church of the Transfiguration of Christ in Lublin has a status of a cathedral, the seat of the Ordinary of the Orthodox Lublin-Chelm Diocese. The diocese was established in March 1989. The church of the Transfiguration of Christ in Lublin, in its current form, was built between 1607-1633, on the site of two older temples. hile searching for the origin of the church in Lublin one should pay attention to documented notices which, while informing about the existence of an Orthodox church in Lublin, refer to Wincent Kadlubek’s Chronicle (XIII century) which provides information about a castle and a church erected by Daniel Halicki in Lublin. However, a document from the XIV century (1390), describing the murder of two women, says that they were heading to Lublin to participate in the feast of Spasa (in the eastern, oral tradition “Spasa” is used to call the feast of the Transfiguration of Christ). Other historians claim that the Diocese of Chelm, which existed as long ago as in 1240, would not have been established if a network of Orthodox parishes hadn’t existed. Some other opinions indicate that the oldest Orthodox church in Lublin, located on the site of the present cathedral, was built in the XIV century. All the historians agree tough that it is undisputable that there was an Orthodox parish in Lublin in the XVI century which used the church located in the place of the present cathedral. he historic facts reveal the existence of the church fellowship of St Onuphrius the Great within the parish
W
T
utworzonego na mocy przywileju patriarchy Antiochii. W 1607 r. członkowie bractwa angażują się w budowę w Lublinie nowej murowanej świątyni (która przetrwała do dziś). Prace budowlane ciągną się jednak 26 lat, najprawdopodobniej ze względu na konflikty prawosławnych z agresywnie nastawionymi unitami. Sprawa przynależności cerkwi pw. Przemienienia Pańskiego w Lublinie jest kilkakrotnie przedmiotem rozpraw między prawosławnymi i unitami w trybunale lubelskim i tu z pomocą prawosławnym przychodzi fundator cerkwi, wielki obrońca Prawosławia książę Konstanty Ostrogski. Warto też przypomnieć, iż był on świadkiem podpisania Unii Lubelskiej. erkiew pw. Przemienienia Pańskiego w Lublinie reprezentuje tzw. renesans lubelski, styl późnorenesansowy z lokalnymi naleciałościami. Jest to świątynia trójnawowa, orientowana, wzniesiona na planie prostokąta. Z zewnątrz budynek zdobiony jest bardzo oszczędnie: jedynie szczyt głównej nawy dekorowany jest barokowymi wolutami. Całość wieńczy jedna kopuła z krzyżem. Konstrukcja budynku wspiera się na dwuskokowych przyporach, podtrzymujących wysokie belkowanie z fryzem. Pastoforia świątyni wieńczą schodkowe szczyty i sterczyny w formie obelisków. a uwagę w lubelskiej cerkwi zasługuje XVII-wieczny ikonostas, do którego skonstruowania wykorzystano, obok ikon XVII-wiecznych, również starsze XVI-wieczne wizerunki Świętych. Wszystkie zostały napisane temperą na lipowej desce. Ikonostas, wykonany w stylu późnorenesansowym, jest konstrukcją czterorzędową, która w swojej kompozycji naśladuje dwukondygnacyjny, zwieńczony attyką, budynek. Ikony w rzędzie namiestnym (pierwszym, najniższym) oddzielają kolumny korynckie wsparte na czworobocznych cokołach, zdobione ornamentami okuciowymi i oplecione imitacją winnej latorośli.
C
N
in Lublin formed in 1586 by the virtue of a privilege granted by the patriarch of Antioch. In 1607, the members of the fellowship engage themselves into building a new brick church (which continues to exist till today). The construction works last 26 years, probably due to the conflict between Orthodox community against the aggression of Uniats. The case of the belonging of the church of the Transfiguration of Christ in Lublin is the object of the hearings between The Orthodox and the Uniats in the Court of Justice in Lublin several times and then with the help comes the founder and the great defender of Orthodoxy Prince Constantine Ostrogski. It is worth noting that he was also a witness the signing of the Lublin Union. he church of the Transfiguration of Christ in Lublin represents so called Lublin Renaissance, the late Renaissance style with local influences. It is a three nave church, oriented, constructed on a rectangular plan. From the outside, the building is hardly ornamented; only the top of the main nave is decorated with Baroque volutes. It is finished with one dome with a cross. The construction of the building is supported by buttresses, holding high entablature with a frieze. The pastophories of the church are finished with steplike peaks and pinnacles in the form of obelisks. he XVII century iconostasis, constructed with the XVII century icons and also older XVI century images of the Saints, is worth the attention. All the icons were written with tempera on lime boards. The iconostasis, made in a late Renaissance style, is a four-row construction which, in its composition, imitates a two-storey building finished with an attic. The icons in the first, lowest row are separated by Corinthian columns supported on quadrilateral plinths and decorated with ferrule ornaments and entwined with an imitation of grapevine branches.
T
T
PROJEKT „WSCHODNIOSŁOWIAŃSKIE DZIEDZICTWO KULTUROWE —KONSERWACJA, RENOWACJA, DIGITALIZACJA ZABYTKOWYCH CERKWI”, REALIZOWANY DZIĘKI ŚRODKOM MF EOG 2009-2014 ORAZ ŚRODKOM KRAJOWYM W RAMACH PROGRAMU „KONSERWACJA I REWITALIZACJA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO”
Lublin
PROJECT „EASTSLAVONIC CULTURAL HERITAGE — PRESERVATION, RESTORATION, DIGITALIZATION OF HISTORIC ORTHODOX CHURCHES” ACCOMPLISHED OWING TO EEA GRANTS 2009-2014 AND POLISH FUNDS WITHIN THE PROGRAMME „PRESERVATION AND REVITALIZATION OF THE CULTURAL HERITAGE”
Dzięki projektowi w cerkwi pw. Przemienienia Pańskiego w Lublinie wykonano remont muru ogrodzeniowego wokół świątyni
Owing to the project, the renovation of the fencing wall around the church was done in the church of the Transfiguration of Christ in Lublin
Cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego w Lublinie jest katedrą prawosławną, główną świątynią Diecezji Lubelsko-Chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego oraz siedzibą lubelskiej parafii pw. Przemienienia Pańskiego dekanatu lubelskiego
The church of the Transfiguration of Christ in Lublin is an Orthodox Cathedral, the main church of the Orthodox Lublin-Chelm Diocese of the Polish Autocephalous Orthodox Church and the seat of the Lublin parish of the Transfiguration of Christ of Lublin Decanate
Cerkiew mieści się w Lublinie przy ul. Ruskiej 15 Świątynia wraz z otoczeniem jest wpisana do rejestru zabytków ŚWIĘTO PARAFIALNE (kalendarz juliański/kalendarz gregoriański) Przemienienie Pańskie — 6/19 VIII
The church is located on 15 Ruska Street in Lublin. The temple together with its surrounding, are included in the registry of monuments PARISH FEAST ( Julian/Gregorian calendar) The Transfiguration of Christ — 6/19 VIII
Katedralna cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego to jedna z najstarszych świątyń prawosławnych w naszej Ojczyźnie. Jej fundatorem i mecenasem był wielki obrońca Prawosławia Konstanty Ostrogski, uczestnik podpisania Unii Lubelskiej. Cerkiew była konsekrowana w 1633 roku przez jednego z najwybitniejszych hierarchów kijowskiej metropolii, a mianowicie św. metropolitę Piotra (Mohyłę). Jej wyświęcenie przypadło na bardzo trudne czasy dla prawosławia na terenie Rzeczypospolitej, ze względu na tragiczne w skutkach działania, wynikające z wprowadzania unii brzeskiej.
The cathedral church of the Transfiguration of Christ is one of the oldest Orthodox churches in our home country. The sponsor and the patron of the newly built church was Kostanty Ostrogski, the great defender of the Orthodoxy and the participant of the act of signing of the Union of Lublin. It was consecrated in 1633 by one of the greatest hierarchs of the Metropolis of Kiev, i.e. St Metropolitan Piotr (Mohyla). Its consecration happened in very difficult times for the Orthodoxy in the Polish Republic due to the tragic results of the actions caused by the introduction of the Union of Brest.
Prawosławna katedralna świątynia w Lublinie jest miejscem celebracji Boskiej Liturgii oraz nabożeństw dla prawosławnej społeczności naszego miasta, a także jednym z najważniejszych zabytków dla turystów przybywających do Lublina. Pod względem architektonicznym jest ona jedną z zabytkowych budowli, wybudowanych w stylu renesansu lubelskiego. Integralną częścią tej świątyni jest okalający ją mur cerkiewny.
The Orthodox cathedral church in Lublin is the place of the celebration of the Divine Liturgy and the services for the Orthodox community of our city, as well as one of the most significant monuments for the tourists who visit Lublin. From the architectural point, it is one of the historic monuments built in the style of the Lublin Renaissance. The church wall surrounding the temple is its integral part.
Od 1989 roku cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego w Lublinie jest świątynią katedralną dla restytuowanej Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej. Oprócz walorów architektonicznych, fresków i ikon, w naszej cerkwi obecne są cząstki relikwii, m.in. życiodajnego Drzewa Krzyża Pańskiego, świętego apostoła Andrzeja, św. Marii Magdaleny, św. Marii Egipcjanki, św. Tichona (Bielawina) – męczennika-wyznawcy, patriarchy Moskiewskiego, tytularnego biskupa lubelskiego.
Since 1989, the church of the Transfiguration of Christ in Lublin has been a cathedral church for the re-established Orthodox Lublin–Chelm Diocese. Besides the architectural values, its frescos and icons, in the church there are also the holy relics of: the life-giving Tree of the Lord’s Cross, St Apostle Andrew, St Maria Magdalena, St Marry the Egyptian, St Tichon (Bielawin) – the martyr, the Confessor of Faith, the Moscow Patriarch, the Titular Bishop of Lublin.
Rewitalizacja historycznego muru cerkiewnego jest powodem do wielkiej radości zarówno mojej, jako hierarchy, jak i duchowieństwa, a także wszystkich naszych parafian. Mur otaczający katedrę prawosławną w Lublinie wraz z historyczną bramą to szczególny świadek tego wszystkiego, co miało miejsce w przeszłości. Obecnie jest to tylko ogrodzenie oddzielające miejsce święte od świata, a nie mur podziału.
The revitalisation of the historic church wall is the reason to great happiness, both mine as a hierarch, and of the priesthood as well as of all our parishioners. The wall surrounding the Orthodox cathedral church in Lublin with its historic gate is an exceptional witness of everything which took place in the past. Nowadays, it is only a fence separating the saint place from the world, not a wall of division.
Mam nadzieję, że w odrestaurowanym zabytkowym murze wokół cerkwi pw. Przemienienia Pańskiego w Lublinie, wszyscy przybywający dostrzegać będą otwartą bramę, przez którą można wejść, aby lepiej poznać dziedzictwo kultury i duchowości prawosławnej, na stałe wpisanej w wielokulturową tożsamość naszego miasta.
I hope that behind the renovated historic wall around the church of the Transfiguration of Christ in Lublin all the people coming there will notice the open gate through which one can enter in order to get acquainted with the heritage of Orthodox culture and spirituality, which is permanently included in the multicultural identity of our city.
ABEL — PRAWOSŁAWNY ARCYBISKUP LUBELSKI I CHEŁMSKI
ABEL — ARCHBISHOP OF THE ORTHODOX LUBLIN-CHEŁM DIOCESE
Wsparcie udzielone z funduszy EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii oraz środków krajowych Supported by a grant from Iceland, Liechtenstein and Norway through the EEA Grants and co-financed by the Polish funds