Skeptic Youth Magazine

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 1

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 2

“Φέρτε Πίσω τα Κορίτσια Μας”- Ακόμη τα περιμένουμε Στις 14 Απριλίου 2014, 234 μαθήτριες 16-18 ετών απήχθησαν από το σχολείο τους στο Chibok της Νιγηρίας. Υπεύθυνη είναι η ισλαμιστική οργάνωση Boko Haram. Η Boko Haram, που αντιτίθεται σε κάθε μορφή δυτικής εκπαίδευσης και επιδιώκει να εγκαθιδρύσει ένα ισλαμικό Χαλιφάτο, ακολουθεί μια βίαιη πρακτική αποσταθεροποίησης σε διάφορες περιοχές του Βορείου τμήματος της χώρας, από το 2009, με βομβιστικές επιθέσεις και τη δολοφονία χιλιάδων πολιτών. Υπολογίζεται ότι περίπου 10.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί σε συγκρούσεις από το 2009. Η Οργάνωση Boko Haram δήλωσε ότι τα κορίτσια θα γίνουν «νύφες» για τα μέλη της οργάνωσης είτε θα «πουληθούν» στην αγορά ως «σκλάβες». Ένα περιστατικό – πολυδιάστατη σημασία Στην περίπτωση των κοριτσιών που απήχθησαν από το σχολείο τους, διακρίνουμε πολλαπλή παραβίαση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων τους. Στη Νιγηρία, ιδιαίτερα μετά το 2000, υπάρχουν συχνά συγκρούσεις μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Ιδιαίτερα στο Βορρά, η προσπάθεια επιβολής ενός Ισλαμιστικού καθεστώτος από τη Boko Haram οδηγεί σε επιθέσεις σε εκκλησίες, σε σταθμούς και σχολεία, ή στην αρπαγή των κοριτσιών από το σχολείο τους. Η Νιγηρία έχει κηρύξει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τις πολιτείες Adamawa, Borno και Yobe. Αξίζει να σημειωθεί ότι επιθέσεις αυτοκτονίας έχουν πραγματοποιηθεί και σε πανεπιστήμια. Παρότι η Νιγηρία έχει υπογράψει και επικυρώσει τον Αφρικανικό Χάρτη για τα Δικαιώματα των Ανθρώπων και των Λαών (African Charter on Human and Peoples' Rights), παρατηρούμε μαζική παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή και την ελευθερία, στη θρησκευτική ελευθερία, στην εκπαίδευση, στη μη διάκριση, στην προστασία από βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση, λόγω αδυναμίας ή απροθυμίας της πολιτείας να προστατεύσει τους πολίτες της. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες «τους τελευταίους μήνες πολλές απαγωγές και θάνατοι έχουν προκαλέσει μετακινήσεις πληθυσμών, τόσο στο εσωτερικό της Νιγηρίας όσο και προς γειτονικές χώρες».

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 3

Παρότι η Νιγηρία έχει υπογράψει και επικυρώσει τον Αφρικανικό Χάρτη για τα Δικαιώματα και την Ευημερία του Παιδιού (African Charter on the Rights and Welfare of the Child), παρατηρούμε επίσης και την παραβίαση των δικαιωμάτων και τη θυματοποίηση των μαθητριών που απήχθησαν, όχι μόνο στο πλαίσιο της γενικότερης σύγκρουσης, αλλά λόγω της ευάλωτης θέσης τους ως ανήλικες γυναίκες. Οι οποίες στοχοποιούνται αφενός λόγω της επιλογής αυτών και των οικογενειών τους να μορφωθούν σε συγκεκριμένο σχολείο, επιλογή που πυροδοτεί τη σύγκρουση με της Boko Haram, αλλά και λόγω της ίδιας της φύσης και της ηλικίας τους, καθώς μπορούν εύκολα να γίνουν «αντικείμενο» διακίνησης και εκμετάλλευσης. Το ίδιο ευάλωτα είναι και τα νεαρά αγόρια που έχουν απαχθεί και εξαναγκάζονται να πολεμούν στο πλευρό της οργάνωσης. Από τη μια στιγμή στην άλλη θύματα εμπορίας (trafficking) Ο όρος “trafficking” γίνεται όλο και περισσότερο γνωστός τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για τη σύγχρονη μορφή δουλείας. Δεν πλήττει μόνο νεαρά κορίτσια, αλλά και αγόρια. Η εκμετάλλευση δεν έχει φύλο, ενώ απειλεί τη ζωή των θυμάτων και αποτελεί σοβαρό έγκλημα κυρίως με διεθνείς προεκτάσεις. Όπως και στις άλλες ηπείρους, έτσι και στην Αφρική, οι διακινητές εκμεταλλεύονται την ευάλωτη θέση των θυμάτων και τα εξαναγκάζουν σε καταναγκαστική εργασία, καταναγκαστικό γάμο ή σε σεξουαλική δραστηριότητα. Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις από τα θύματα αφαιρούνται και στη συνέχεια πωλούνται ζωτικά όργανα. Μπορεί να συμβεί παντού και σε οποιονδήποτε. Αλλά χώρες και περιοχές που είναι αποσταθεροποιημένες προσφέρονται περισσότερο για την παράνομη και εγκληματική αυτή δραστηριότητα, ελλείψει νομοθεσίας ή εφαρμογής της και επιβολής κυρώσεων, λόγω διαφθοράς, ενόπλων συγκρούσεων και γενικευμένης βίας, οικονομικής εξαθλίωσης, κοινωνικού αποκλεισμού, διακρίσεων και άλλων παραγόντων. Τα θύματα δεν είναι μόνο αριθμοί Είτε μιλάμε για τους νεκρούς των επιθέσεων και τους εκτοπισμένους είτε για τα κορίτσια που έγιναν θύματα εμπορίας είτε για τα αγόρια που εξαναγκάζονται να πολεμούν στο πλευρό της Μπόκο Χαράμ, δε μιλάμε μόνο για αριθμούς. Μιλάμε για ανθρώπινες ζωές. Μιλάμε για τις οικογένειες, για την καθημερινότητα, για τα όνειρα, για τη ζωή των θυμάτων. Τη ζωή των Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 4

θυμάτων που αφαιρείται ή καταστρέφεται σε βαθμό που καθιστά τη ζημιά μη αναστρέψιμη. Και δυστυχώς, μιλάμε για την κατάφωρη παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται σε όλους τους ανθρώπους βάσει αυτής ακριβώς της ιδιότητάς τους, να είναι άνθρωποι. Η εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την αρπαγή των κοριτσιών ξεκίνησε δυναμικά, με προσωπικότητες όπως η Μισέλ Ομπάμα, διάσημοι καλλιτέχνες, ακόμη και οι πέντε υποψήφιοι για την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να ζητούν την επιστροφή των νεαρών, αλλά δυστυχώς δεν πήρε πολύ μεγάλες διαστάσεις. Παρά το γεγονός ότι χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία και οι ΗΠΑ έχουν συνδράμει με δυνάμεις τους στην επιχείρηση εντοπισμού των νεαρών, οι προσπάθειες παραμένουν άκαρπες. Και η ίδια η κυβέρνηση της Νιγηρίας μοιάζει να εγκαταλείπει, παρά τις δηλώσεις της Υπουργού Οικονομικών της χώρας στο BBC ότι η κυβέρνηση καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για τον εντοπισμό και τη διάσωση των κοριτσιών, χωρίς όμως να μπορεί να δώσει ούτε ένα πειστικό στοιχείο για τη δήλωση αυτή. Στα τέλη Ιουνίου, η Μπόκο Χαράμ, σε επιδρομή στο χωριό Kummabza, στη Βορειοανατολική Νιγηρία, απήγαγε άλλες 60 γυναίκες και παιδιά, σκότωσε 30 άντρες, λεηλατώντας τα αποθέματα τροφίμων και καίγοντας το χωριό, προκαλώντας ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή. Στις 27 Ιουλίου, επεκτείνοντας τη δράση της και στο Καμερούν, η οργάνωση απήγαγε τη σύζυγο του Αντι-Προέδρου της Κυβέρνησης της χώρας και έναν ιερέα, σε διαφορετικές επιχειρήσεις, αφήνοντας πίσω 3 νεκρούς. Στις 10 Αυγούστου, απήγαγαν 97 άνδρες και αγόρια από το χωριό Doron Baga, στη βόρειο-ανατολική Νιγηρία. Στις πολιτείες της Βορειοανατολικής Νιγηρίας, τα παιδιά έχουν να πάνε στο σχολείο από το Μάρτιο που ξεκίνησαν οι επιθέσεις κατά μαθητών, καθώς οι γονείς του φοβούνται να τα στείλουν. Η κυβέρνηση της χώρας δήλωσε τον Ιούνιο ότι προσπαθεί να λάβει μέτρα για να γίνουν τα σχολεία πιο ασφαλή και να επιστρέψουν οι μαθητές στα θρανία τους, ενώ τον Ιούλιο ο Πρόεδρος της χώρας δήλωσε ότι οι μαθήτριες που απήχθησαν είναι ζωντανές και σύντομα θα επιστρέψουν στα σπίτια τους. Το άρθρο ολοκληρώθηκε στις 26 Αυγούστου και ακόμα τις περιμένουμε.

Γεωργία Θεοδώρα Ιντζέ Human Rights Professional

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 5

Η «οργή» του Νόαμ Τσόμσκι και η σημασία της Ο Νόαμ Τσόμσκι είναι ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές της εποχής μας και το τελευταίο Αυγουστιάτικο άρθρο του αγγίζει δύο από τα μεγαλύτερα θέματα της επικαιρότητας. Το άρθρο «οργή», που δημοσιεύθηκε στο Znet στις 2 Αυγούστου 2014 και μερικές μέρες αργότερα και στην προσωπική σελίδα του Τσόμσκι, καταπιάνεται, με το ιδιαίτερο και χαρακτηριστικό ύφος του συγκεκριμένου συγγραφέα, με την τραγωδία της πτήσης MH17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών, κομμάτι του ευρύτερου Ουκρανικού ζητήματος, και με την έκρυθμη πλέον κατάσταση στη Γάζα. Η επιλογή των σημαντικών αυτών θεμάτων, η υπογραφή του Τσόμσκι, αλλά και η ουσία του άρθρου που έχει μια έντονη επικριτική χροιά απέναντι στη Δύση, κάνουν το άρθρο άξιο ευρύτερης προσοχής και σχολιασμού. Το πρωτότυπο μπορεί να βρεθεί στο Znet και στη σελίδα του ίδιου του Τσόμσκι, ενώ μια αξιόλογη ελληνική μετάφραση του άρθρου δόθηκε από το the Press Project. Εδώ θα επιχειρηθεί μια σύντομη επισκόπηση της επιχειρηματολογίας του άρθρου, καθώς και η εξαγωγή συμπερασμάτων, όχι για τα επιμέρους θέματα που αυτό θίγει, αλλά για τη γενικότερη σημασία του. Πρώτα, όμως, κρίνεται απαραίτητο να αναφερθούν λίγα λόγια για το συγγραφέα του άρθρου, ο οποίος το 2005 εξελέγη από την Guardian και τους αναγνώστες της ως ο κορυφαίος δημόσιος διανοούμενος. Γεννημένος το 1928 στη Φιλαδέλφεια, ο Αβραάμ Νόαμ Τσόμσκι, είναι Αμερικανός γλωσσολόγος, φιλόσοφος, γνωστικός επιστήμονας, πολιτικός αναλυτής και ακτιβιστής. Έκανε τα πρώτα του ακαδημαϊκά βήματα στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και έκτοτε διδάσκει κυρίως στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ). Έχει συγγράψει πάνω από 100 βιβλία με διαφοροποιημένη θεματολογία, ενώ τιμάται κυρίως για τη συνεισφορά του στη γλωσσολογία σχετικά με την «γενετική-μετασχηματιστική γραμματική». Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι οι πολιτικές του απόψεις κινούνται στον αναρχικό χώρο και η είσοδός του στον ακτιβισμό μπορεί να αναζητηθεί στη δημόσια κριτική που άσκησε ενάντια στην εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ. Δύο πράγματα είναι σκόπιμο να τονιστούν πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση του συγκεκριμένου άρθρου. Το πρώτο είναι η εβραϊκή του καταγωγή που έχει χρησιμοποιηθεί με αντικρουόμενο τρόπο από τους επικριτές του. Κάποιοι τη χρησιμοποιούν ως αφορμή καχυποψίας για τις προθέσεις της δριμύτατης, όπως την αποκαλούν, κριτικής του ενάντια στο Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 6

Ισραήλ. Αντίθετα, άλλοι, υπέρμαχοι μιας πιο ριζοσπαστικής κριτικής ενάντια στην ίδια την ύπαρξη του Ισραήλ, τη χρησιμοποιούν ως βάση κατηγορίας για την ελαφριά, όπως τη θεωρούν, κριτική του. Το δεύτερο είναι ότι έχει συχνά κατηγορήσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ για εφαρμογή δύο μέτρων και δύο σταθμών, κατηγορία που επαναλαμβάνεται και στο παρόν κείμενο, μόνο που τώρα ο αποδέκτης της είναι ολόκληρος ο δυτικός κόσμος και όχι μόνο οι ΗΠΑ. Λιγότερο ίσως σημαντική, αλλά άξια αναφοράς και ενδεικτική του τρόπου γραφής του, είναι η ύπαρξη και παλιότερου άρθρου του με τη λέξη «οργή» στον τίτλο του, με τη διαφορά ότι εκείνο αφορούσε την εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Περνώντας στο ίδιο το άρθρο τώρα, αυτό είναι ξεκάθαρα διαιρεμένο σε δύο μεγάλες θεματικές. Η πρώτη αφορά την κατάρριψη της πτήσης MH17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών που σημειώθηκε στις 17 Ιουλίου 2014 στην ανατολική Ουκρανία και στοίχισε τη ζωή 298 ανθρώπων. Η δεύτερη αποτελεί μια βαθύτερη ανάλυση της Ισραηλινής πολιτικής στο Παλαιστινιακό ζήτημα, με αφορμή την τωρινή κατάσταση στη Γάζα. Αυτό που είναι σημαντικό να τονιστεί είναι πως το πνεύμα του άρθρου δεν αφορά στην εξακρίβωση όλων των παραμέτρων των περιστατικών, όπως λόγου χάριν ποιος πραγματικά κατέρριψε τη μοιραία πτήση πάνω από την Ουκρανία, αλλά στο πώς αυτά τα περιστατικά αντιμετωπίζονται από τον δυτικό κόσμο. Όσον αφορά τη θεματική Ισραήλ-Παλαιστίνη, ο Τσόμσκι μπαίνει σε περισσότερες λεπτομέρειες και διαφαίνεται μια προσπάθεια για ταυτοποίηση πραγματικών γεγονότων, όπως μέσα από την παράθεση αριθμών. Τα αναφερόμενα, όμως, περιστατικά εδώ δεν είναι στο σύνολό τους αμφιλεγόμενα, αφού πολλά βρίσκουν σύμφωνο και τον Ισραηλινό στρατό. Παρ’ όλα αυτά, μικρή σημασία έχουν οι αριθμοί. Οι δύο θεματικές δεν έχουν επιλεγεί τυχαία και απώτερος στόχος του Τσόμσκι φαίνεται να είναι η ανάδειξη σχεδόν ταυτόσημων περιστατικών που αντιμετωπίστηκαν εντελώς διαφορετικά από την δυτική κοινή γνώμη λόγω του διαφορετικού υπαιτίου τους. Ο στόχος επιτυγχάνεται μέσα από συνεχείς αναφορές στον τρόπο μετάδοσης των γεγονότων από τα δημοφιλέστερα ΜΜΕ. Όλο το άρθρο διακατέχεται από έντονη ειρωνεία και ο τίτλος «οργή» είναι κατάλληλος, καθώς ο συγγραφέας φαίνεται οργισμένος με τη διαλλακτικότητα με την οποία η Ευρώπη και οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να δεχτούν τα δικά τους λάθη και αυτά των συμμάχων τους. Το άρθρο ξεκινά με τον τρόπο μετάδοσης του μοιραίου τέλους της πτήσης ΜΗ17 από τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία και το δριμύ κατηγορώ της Δύσης κατά της Ρωσίας. Δεν εξετάζεται εάν η κατάρριψη έγινε από τους Ουκρανούς ή τους Ρώσους ή με τη χρήση τίνος το οπλοστάσιο, αλλά ο Τσόμσκι θυμάται και θυμίζει ένα παρεμφερές περιστατικό με υπαίτιο τις ΗΠΑ. Με μια γερή δόση ειρωνείας αντιμετωπίζεται ως ανώτερη η αλαζονική και άμεση παραδοχή από τις ΗΠΑ της κατάρριψης της πτήσης 655 της Iran Air to 1988, σε αντίθεση με τις δειλές υπεκφυγές των Ρώσων! Παραδοχή που σημειωτέον δεν συνοδεύτηκε από καμία λήψη ευθυνών. Οι αντιδράσεις του Τύπου, το 1988, υπήρξαν αμελητέες συγκριτικά με την αντιμετώπιση της σημερινής τραγωδίας, παρά το γεγονός της αδικαιολόγητης δράσης του αμερικανικού ναυτικού στο Ιράκ. Έτσι, η τότε υπεράσπιση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν μπαίνει στο στόχαστρο του Τσόμσκι. Αναφέρονται ακόμη 3 περιστατικά κατάρριψης πολιτικών αεροσκαφών που δεν

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 7

αποδοκιμάστηκαν σε ανάλογο βαθμό με αυτό των Μαλαισιανών Αερογραμμών, επειδή καταρρίφθηκαν από καθεστώτα φιλικά προσκείμενα προς τις ΗΠΑ. Η δεύτερη και δεσπόζουσα θεματική κατηγορεί το Ισραήλ για την επίθεση στη Γάζα από τον Ιούλιο, αλλά και την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα, σχεδόν στο σύνολό της, για τη σιωπή της. Ο Τσόμσκι περιγράφει την «κανονικότητα» που προωθεί το Ισραήλ στην περιοχή, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το θάνατο δύο Παλαιστινιακών παιδιών ένα μήνα πριν το θάνατο των τριών Ισραηλινών που επέφερε τη σημερινή αιματοχυσία. Ο θάνατος των Παλαιστινίων πέρασε απαρατήρητος και χωρίς συνέπειες, γιατί, σύμφωνα με τον Τσόμσκι, αποτελεί αυτή την «κανονικότητα». Μέρος αυτής της «κανονικότητας» αποτελεί και η επισιτιστική κρίση που αντιμετωπίζουν οι Παλαιστίνιοι της Γάζας, ενώ πολλοί είναι έτοιμοι να καλωσορίσουν το θάνατο παρά να παραμείνουν εγκλωβισμένοι σε μια άθλια καθημερινότητα. Αναφέρεται ακόμη ότι πάγια επιδίωξη του Ισραήλ είναι ο χωρισμός της Γάζας από τη Δυτική Όχθη. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Τσόμσκι αντιλαμβάνεται την απόσυρση των Ισραηλινών εποίκων από τη Γάζα το 2005 ως μέσο για την επίτευξη τριών απώτερων στόχων: τη μετατροπή της Γάζας σε φυλακή για τους Παλαιστίνιους με πρόσχημα την ασφάλεια του Ισραήλ, το πάγωμα της πολιτικής διαδικασίας συζητήσεων για τη Γάζα και άρα για ένα ενιαίο Παλαιστινιακό κράτος και την τεχνητή δημιουργία ενός «εθνικού τραύματος». Το 2006 οι εκλογές που ακολούθησαν την απόσυρση αυτή στη Γάζα ανέδειξαν τη Χαμάς, κάτι που προκάλεσε την άμεση και βίαιη αντίδραση του Ισραήλ με σύμμαχό του πάντα τις ΗΠΑ. Και εδώ ο Τσόμσκι αποδίδει τη διαστρέβλωση της αλήθειας στα ΜΜΕ που παρουσιάζουν μια αδυσώπητη Χαμάς, ενώ οι ηγέτες της έχουν επανειλημμένα δεχτεί τη λύση των δύο κρατών, σε αντίθεση με το δόγμα μιας συνιστώσας του κυβερνώντος κόμματος του Ισραήλ που θεωρεί τα εδάφη Ισραηλινά. Επιστρέφοντας στο σήμερα, ο Τσόμσκι βλέπει τη δολοφονία των τριών Ισραηλινών παιδιών στη Δυτική Όχθη (που δεν έχει εξακριβωθεί ότι προήλθε από διαταγές στελεχών της Χαμάς) ως την αφορμή που αναζητούσε το Ισραήλ για να αποτρέψει την προσέγγιση Χαμάς και Φατάχ που απειλεί τα σχέδια του για διαίρεση της Γάζας από τη Δυτική Όχθη και ανατρέπει το επιχείρημά του για μη δυνατότητα διαπραγμάτευσης με μια διαιρεμένη Παλαιστίνη. Εν συνεχεία, γίνεται ειρωνικότατη αναφορά στον «πιο ηθικό στρατό του κόσμου» με αποκορύφωμα την παράθεση των τελευταίων εγκλημάτων πολέμου με το χτύπημα του σταθμού παραγωγής ενέργειας, τις τέσσερις επιθέσεις σε νοσοκομεία και τέλος την επίθεση σε σχολείο των Ηνωμένων Εθνών που φιλοξενούσε πρόσφυγες και που εν τέλει επέσυρε και τη δυτική καταδίκη. Ο Τσόμσκι κλείνει αυτή τη θεματική υπογραμμίζοντας τη σημασία της αμερικανικής στάσης μέσα από ιστορικά περιστατικά, όπως την κατάρρευση του Απαρτχάιντ στη Νότιο Αφρική μόλις ο Πρόεδρος Ρήγκαν απέσυρε την αμερικανική στήριξη του καθεστώτος. Ήδη κάποιες χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν αποσύρει τους πρεσβευτές τους από το Ισραήλ δηλώνοντας την εναντίωσή τους στις πρακτικές του και ο Τσόμσκι διερωτάται εάν θα ήταν δυνατόν να αλλάξουν πολιτική και οι ΗΠΑ. Θεωρεί δε δεδομένο ότι σε μια τέτοια περίπτωση το Ισραήλ θα αναγκαζόταν να προσαρμοστεί στο διεθνές δίκαιο και πως η απόσυρση της αμερικανικής Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 8

στήριξης θα έθετε τέρμα στα μέχρι τώρα σχέδιά του. Τέλος, προσφέρει και τα θεσμικά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση που υπάρξει η πολιτική βούληση. Τα εργαλεία αυτά βρίσκονται στην ίδια την αμερικανική νομοθεσία που απαγορεύει την ενίσχυση χωρών εμπλεκομένων σε περιπτώσεις κατάφωρων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Διαφαίνεται, ίσως, η ελπίδα του συγγραφέα να τεθούν αυτά τα εργαλεία σε χρήση μέσα από την πίεση του αμερικανικού λαού και κυρίως της νεολαίας. Αποδομώντας τις θεματικές και τα επιμέρους σύνθετα ζητήματα που περιλαμβάνουν, τέσσερα σημεία που διατρέχουν το κείμενο αξίζουν ιδιαίτερης μνείας. Το πρώτο είναι η σταθερή πεποίθηση του Τσόμσκι για την τεράστια δύναμη των ΜΜΕ. Ύστερα από την ανάγνωση του συγκεκριμένου άρθρου καταλαβαίνει κανείς γιατί επάξια τους έχει δοθεί ο τίτλος της τέταρτης εξουσίας. Ο Τσόμσκι κάνει ένα ακόμη βήμα και πλέον μιλά για τις ευθύνες αυτής της τέταρτης εξουσίας. Το άρθρο, λοιπόν, επιβεβαιώνει τον βιογράφο του Τσόμσκι, Ρόμπερτ Μπάρσκι, ο οποίος αναφέρεται στην εντύπωση που προκαλεί στον Τσόμσκι η απόσταση μεταξύ των δικών του αναγνωσμάτων και των επικρατέστερων ΜΜΕ. Η απόσταση μεταξύ των δύο αυτών πραγματικοτήτων και η αιτία της ύπαρξής της έχουν συχνά απασχολήσει τον επιφανή γλωσσολόγο. Οι αποσπασματικές παραθέσεις του Τύπου στο συγκεκριμένο άρθρο υποστηρίζουν στο έπακρον τις αρνητικές απόψεις του για τα ΜΜΕ. Δεύτερον, ο Τσόμσκι συνεχίζει την απόδοση ευθυνών και περνά από τα ΜΜΕ στις μεγάλες δυνάμεις. Η παράθεση ιστορικών παραδειγμάτων πολιτικών που έρχονταν σε σύγκρουση με το διεθνές δίκαιο και κατέρρευσαν μονάχα όταν οι ΗΠΑ έπαψαν να τις στηρίζουν αποδίδει στις ΗΠΑ και την εξωτερική τους πολιτική μια ιδιαίτερη βαρύτητα και ευθύνη. Αυτό το επιχείρημα έρχεται να διαλευκάνει και το πάθος του συγγραφέα για την εξωτερική πολιτική αυτής της χώρας, καθώς και την αυστηρότητα με την οποία προσεγγίζει συνήθως το θέμα. Τα δύο τελευταία σημεία αφορούν γενικότερες θεωρίες των διεθνών σχέσεων. Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο Τσόμσκι είναι ενήμερος για τα λάθη και των δύο πλευρών και αρκετά επικριτικός με τη Δύση, αυτό δεν είναι κάτι που συμμερίζεται ο απλός κόσμος. Η έντονη κριτική της Ρωσίας για την πτώση του ΜΗ17, σε αντίθεση με την ελαφριά επίπληξη των ΗΠΑ για την άτυχη πτήση 655 το 1988 καταδεικνύουν ένα πράγμα. Οι ΗΠΑ, όπως και τότε έτσι και τώρα, υπερτερούν σε όρους soft power, όπως η έννοια καθιερώθηκε από τον Joseph S. Nye. Ολόκληρη η προσέγγιση του άρθρου επιβεβαιώνει την αξία της soft power στη διεθνή πολιτική, ακόμη και αν ο Τσόμσκι φαίνεται να διαφωνεί με τα προτερήματα που αυτή χαρίζει στους κατόχους της. Το τελευταίο σημείο που αγγίζει το άρθρο αφορά την προφητεία του Samuel P. Huntington για τη σύγκρουση των πολιτισμών (clash of civilizations). Ο Huntington αναφέρει, μεταξύ άλλων, ως πιθανή αιτία αυτής της σύγκρουσης τις διακρίσεις εις βάρος ατόμων διαφορετικού πολιτισμού. Το φιλτράρισμα τραγικών γεγονότων, όπως η τωρινή κατάσταση στη Γάζα, με δύο διαφορετικά μέτρα και σταθμά και η επακόλουθη αξιολόγηση των ζωών ανάλογα με την εθνικότητά τους οδηγούν τη Δύση σε μια υπεροψία και μια κατάφωρη και μαζική διάκριση εναντίον των υπόλοιπων πολιτισμών. Το ακόλουθο αυτούσιο απόσπασμα από το άρθρο του Τσόμσκι συλλαμβάνει ακριβώς αυτό το ζήτημα:

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 9

«Η θεσμοθετημένη περιφρόνηση για τις ζωές των Παλαιστινίων στην Δύση μας βοηθάει να κατανοήσουμε όχι μόνο γιατί οι παλαιστίνιοι καταφεύγουν στη βία» αναφέρει ο σεβάσμιος αναλυτής για τη Μέση Ανατολή, Mouin Rabbani «αλλά και την πρόσφατη επίθεση του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας». Ο Νόαμ Τσόμσκι κατάφερε για άλλη μια φορά να δώσει τροφή για σκέψη και να προκαλέσει εποικοδομητικό προβληματισμό. Το έντονα σαρκαστικό του ύφος και η απουσία ακαδημαϊκού περιτυλίγματος ανεβάζουν το ενδιαφέρον του άρθρου και κάνουν τον καταιγισμό πληροφοριών που περιέχει πιο εύπεπτο. Ακόμη και στα 85 του χρόνια, ο Τσόμσκι παραμένει μπροστά από τις εξελίξεις και εκτός από μαθήματα γλωσσολογίας παραδίδει με την ίδια μαεστρία και μαθήματα διεθνών σχέσεων.

Χριστιάνα Κύρκου Απόφοιτος Παντείου, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Κάτοχος LL.M. στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Universiteit Leiden

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 10

Τα έθνη – κράτη απειλούν το όνειρο μιας ενωμένης Ευρώπης Στις 18 Σεπτεμβρίου 2014 οι πολίτες της Σκωτίας αποφασίζουν με δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της περιοχής από το Ηνωμένο Βασίλειο. Λίγες βδομάδες αργότερα, στις 9 Νοέμβρη, οι κάτοικοι της Καταλονίας θα ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο, αφού το καταλανικό κοινοβούλιο ενέκρινε την διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Εν έτη 2014, ο ασκός του Αιόλου φαίνεται ότι έχει ανοίξει για τα καλά, καθώς την ίδια ώρα η Βενετία, η Χώρα των Βάσκων μέχρι και πλούσιες επαρχίες της Ιταλίας σκέφτονται να αναζητήσουν το δικό τους δρόμο ως ανεξάρτητα κράτη, απειλώντας το οικοδόμημα της ενωμένης Ευρώπης. Αυτές οι φυγοκεντρικές τάσεις αποτελούν αιτήματα εθνικιστικών κινημάτων ή οι λόγοι είναι βαθύτεροι ; Ας δούμε τις βασικότερες περιπτώσεις ξεχωριστά.

Σκωτία Με βάση τα τελευταία στοιχεία από τη Σκωτία, δεν αποκλείεται καθόλου η ψήφος των Σκωτσέζων να είναι θετική ως προς την ανεξαρτησία τους και αυτό αποδεικνύει το μεγάλο ρεύμα που έχει το κίνημα. «Θα διατηρήσουμε τη στερλίνα, την δική μας αμυντική δύναμη, ενώ θα παραμείνουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως ανεξάρτητο κράτος», τονίζει ο Πρωθυπουργός της Σκωτίας, Άλεξ Σάλμοντ, προσπαθώντας να καθησυχάσει τους δύσπιστους σχετικά με τους κινδύνους ενός τέτοιου εγχειρήματος. Αυτή η Τρίτη ιστορικά προσπάθεια, μετά το 1979 και 1997, των Σκωτσέζων να ανεξαρτητοποιηθούν από το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τις ρίζες της σε προηγούμενες δεκαετίες και χρονολογείται ήδη από το 1880. . Ξεκινάμε από την γενική αίσθηση ότι τα πρώτα χρόνια θεωρούσαν τους εαυτούς τους «παραμελημένους» από την Βρετανία μέσα στην Ένωση, κυρίως σε σύγκριση με τους Ιρλανδούς. Επίσης ,και αυτό μάλιστα ισχύει μέχρι και σήμερα, τα τελευταία χρόνια αυξήθηκαν σε μεγάλο βαθμό τα εθνικιστικά κινήματα, οι ιδέες των οποίων βρίσκουν ανταπόκριση σε Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 11

αντίστοιχες πολιτικές παρατάξεις στη Σκωτία, όπως είναι και το κυβερνών Σκωτικό Εθνικό Κόμμα. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός τονίζει ότι «οι πολίτες της Σκωτίας είναι οι κατάλληλοι να παίρνουν αποφάσεις που επηρεάζουν τη χώρα». Σε άμεση σύνδεση με το προηγούμενο είναι η επιθυμία τους να έχουν δική τους εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας, έχοντας ως απώτερο στόχο την απομάκρυνση από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας επιθυμούν την χώρα ως μία ανεξάρτητη και δυνατή «φωνή» στην εξωτερική πολιτική, όντας μέλος της Ε.Ε και του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, η οικονομική κρίση του 2008 δεν έχει κάνει εξαιρέσεις στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου. Πατώντας πάνω σε αυτή την κατάσταση, η κυβέρνηση της Σκωτίας διακηρύσσει πως μόνο μία ανεξάρτητη χώρα θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς της πόρους και κυρίως τα κοιτάσματα πετρελαίου και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Άλλωστε, το 64% των αποθεμάτων της Ε.Ε σε πετρέλαιο βρίσκονται στη Σκωτία. Επομένως, «It’s Scotland's oil», όπως λέει το παλιό αλλά πάντα επίκαιρο σλόγκαν του Σκωτικού Εθνικού Κόμματος. Ωστόσο, τα πράγματα δεν φαίνεται να είναι αγγελικά πλασμένα για τη Σκωτία, καθώς λίγους μήνες πριν και δη το Φεβρουάριο, ο, πρώην σε λίγους μήνες- πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μανουέλ Μπαρόζο είχε τονίσει ότι θα είναι εξαιρετικό δύσκολο να γίνει μέλος της Ε.Ε μία ανεξάρτητη Σκωτία, καθώς θα πρέπει η υποψηφιότητά της να εγκριθεί από όλα τα κράτη – μέλη και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο άσκησης βέτο από το Λονδίνο. Οι ανησυχίες πολλών Σκωτσέζων είναι βάσιμες, καθώς η χώρα αναμένεται να αντιμετωπίσει προβλήματα μετά την αποκοπή της από το Ηνωμένο Βασίλειο, την ώρα που δεν φαίνεται στον ορίζοντα τρόπος να συνεχίζει να χρησιμοποιεί την αγγλική λίρα. Την ίδια ώρα, θα χρειαστεί νέα διαπραγμάτευση για το εθνικό χρέος και το μερίδιο στους φυσικούς πόρους της περιοχής, ενώ όπως λένε οι ειδικοί, η αύξηση των φόρων θα είναι αναγκαίο κακό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε μεγάλο βαθμό η Σκωτία θα χάσει την θέση και τον ρόλο της στον παγκόσμιο χάρτη και στις σημαντικές αποφάσεις, όντας πλέον αποκομμένη από την Μεγάλη Βρετανία. Ωστόσο, Οι εθνικιστές σκέφτονται να περάσουν νόμο που θα δίνει ψήφο στους νέους των 16 και 17 χρόνων, πιστεύοντας στις ηλικίες αυτές έχουν την απόλυτη πλειοψηφία με το μέρος τους.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 12

Καταλονία Από Ισπανία μεριά, τα πράγματα φαίνεται να είναι πιο ξεκάθαρα. Η πλειοψηφία των Καταλανών τείνει να ψηφίσει θετικά για την αυτονόμηση της Καταλονίας, με την χαρακτηριστική σημαία της περιοχής να αποτελεί το σήμα κατατεθέν της μελλοντικής επιλογής των κατοίκων. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η Αυτόνομη Περιοχή της Καταλονίας, όπως ονομάζεται, απολαμβάνει εκτεταμένης αυτονομίας από το ισπανικό κράτος, έχει δικό της Κοινοβούλιο, άρα και Κυβέρνηση, δική της επίσημη γλώσσα, ενώ και ιστορικά έως τον 18ο αιώνα υπήρχε το Καταλανικό κράτος. Κατά την πάροδο των χρόνων, η περιοχή έχασε (κυρίως επί Φιλίππου του Ε’) αλλά και απολάμβανε διάφορα προνόμια αυτονομίας, μέχρι που ο θάνατος του δικτάτορα Φράνκο και η υιοθέτηση ενός δημοκρατικού συντάγματος για όλη τη χώρα (1978), έφερε την ηρεμία στην περιοχή. Το αίτημα για πλήρη ανεξαρτησία από τη Μαδρίτη ενισχύεται τόσο από το γεγονός ότι το κυβερνών κόμμα της Καταλονίας κέρδισε το 2012 τις πρόωρες τοπικές εκλογές (χωρίς ωστόσο να πετύχει αυτοδυναμία) όσο και από το ότι δεύτερο βγήκε και το εθνικιστικό ECR, ενώ συνολικά τέσσερα αυτονομιστικά κόμματα μοιράστηκαν το 60% των ψήφων. Η γενικότερη αίσθηση που επικρατεί στην περιοχή είναι η απογοήτευση όσο και η οργή για την κυβέρνηση της Μαδρίτης. Τονίζεται ότι την ώρα που η χώρα βρίσκεται υπό το βάρος μιας οικονομικής κρίσης, δαπανούνται υπέρογκα ποσά για την λειτουργία μεγάλων επιχειρήσεων, που μόνο τροχοπέδη βάζουν στην προσπάθεια για οικονομική εξυγίανση. Η κατηγορία αυτή έχει μεγάλη σημασία κυρίως επειδή προέρχεται από μία από τις πλουσιότερες περιοχές της

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 13

Ισπανίας, που βλέπει το δημόσιο χρέος της να έχει αυξηθεί, καθώς είναι αναγκασμένη να συμβάλλει με 17 δις ευρώ, που έχει πάρει από φόρους, στην κυβέρνηση της Μαδρίτης Η αντιπαλότητα μεταξύ Μαδρίτης – Καταλονίας είναι μεγάλη, καθώς τόσο η κυβέρνηση όσο και προσωπικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός Ραχόι προσυπογράφουν ως παράνομο το δημοψήφισμα του Νοεμβρίου. Τον Απρίλιο μάλιστα το ισπανικό Κοινοβούλιο απέρριψε το αίτημα για διεξαγωγή δημοψηφίσματος. «Ακόμα και να ψηφίσουν αρνητικά, θα έχουν απλά καταψηφίσει έναν νόμο. Δεν μπορούν όμως να πουν 'όχι' στη βούληση των Καταλανών» ξεκαθάρισε ο πρόεδρος της Καταλονίας, Αρτούρ Μας. Οι αντιδράσεις δεν είναι λίγες, καθώς οι διαδηλώσεις υπέρ της ανεξαρτησίας ολοένα και πληθαίνουν, βάζοντας δύσκολα στην Μαδρίτη. Μάλιστα, στις 11 Σεπτεμβρίου του 2012 και 2013 (εθνική γιορτή της Καταλονίας) περισσότεροι από 1 εκατομμύριο άνθρωποι διαδήλωσαν ζητώντας ανεξαρτησία από την Ισπανία. Οι δηλώσεις ωστόσο του Ραχόι ότι θα εξετάσει το θέμα συνταγματικής αναθεώρησης, θεωρείται από πολιτικούς αναλυτές ότι προσπαθεί να δελεάσει τους αναποφάσιστους, προκαλώντας ένα πλήγμα στα αυτονομιστικά κινήματα. Ωστόσο, η αναθεώρηση του Συντάγματος απαιτεί τα 2/3 του Κοινοβουλίου, οπότε καθιστά σχεδόν αδύνατο να περάσουν τροπολογίες που δίνουν ακόμα μεγαλύτερη αυτονομία (κυρίως οικονομική) στην Καταλονία . Από τη πλευρά του, ο Μας έχει και την εξής λύση στο πίσω μέρος του κεφαλιού του: «Καταλονία όπως Κόσσοβο» (τίτλος της ιταλικής εφημερίδας Λα Στάμπα), δηλαδή την αναγνώριση της μονομερούς ανεξαρτησίας. Τα αυτονομιστικά κινήματα και οι αποσχιστικές τάσεις δεν τελειώνουν στην Καταλονία και στην Σκωτία. Μένοντας στην Ισπανία, αξίζει να αναφερθούμε στη Χώρα των Βάσκων, όπου στην προσπάθεια για ανεξαρτησία , σημειακό γεγονός ήταν ο ένοπλος αγώνας που κήρυξε η αυτονομιστική (τρομοκρατική για πολλούς) οργάνωση Ε.Τ.Α το 1959, μέχρι να σταματήσει τη δράση της το 2009. Οι περιπτώσεις της Καταλονίας και των Βάσκων, καθρεφτίζει αν μη τι άλλο, την αυταρχική προσέγγιση της ισπανικής κυβέρνησης απέναντι στα ποικίλα έθνη που απαρτίζουν το Βασίλειο της Ισπανίας. Άλλες περιπτώσεις είναι η περιφέρεια της Φλάνδρας στο Βέλγιο, η οποία έχει δρομολογήσει από καιρό την ανεξαρτησία της από την υπόλοιπη χώρα, κυρίως για λόγους οικονομικούς, μιας και η οικονομική της δύναμη αντιστοιχεί στο 60% του ΑΕΠ του Βελγίου. Στην Ιταλία, η πλειοψηφία των κατοίκων της Βενετίας ψήφισαν θετικά σε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της περιοχής, που αποτελεί τμήμα της Ιταλίας από το 1866. Πίσω από το κίνημα αυτό βρίσκεται η οργάνωση «Ελεύθερη Βενετία», μέλη της οποίας συνελήφθησαν τον Απρίλιο του 2014 με την κατηγορία για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 14

Κανείς δεν ξέρει την κατάληξη που θα έχουν αυτά τα κινήματα, ωστόσο «ό, τι και να συμβεί, οι κινήσεις αυτές θα έχουν αντίκτυπο. Θα γίνουν περισσότερες κλήσεις για αποκέντρωση», δήλωσε ο David Lea, αναλυτής των Κινδύνων Ελέγχου στη Δυτική Ευρώπη. Μάλιστα, οι ανησυχίες είναι έντονες ακόμα και εκτός της Γηραιάς Ηπείρου, καθώς χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα με πλήθος μειονοτικών πληθυσμών φοβούνται ότι η διάλυση ενός μεγάλου ευρωπαϊκού κράτος θα μπορούσε να πυροδοτήσει αποσχιστικές τάσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Το συμπέρασμα που θα μπορούσε κανείς να βγάλει είναι ότι η οικονομική κρίση βοήθησε ώστε να βγουν στην επιφάνεια διαφορές μεταξύ που ήταν καλά κρυμμένες για χρόνια, δυναμιτίζοντας το όποιο εγχείρημα ομοσπονδοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ηλίας Μπαφούνης Γραφείο Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα Aπόφοιτος του τμήματος Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε του Πανεπιστημίου Αθηνών

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 15

Κυριαρχία του Ισλάμ έδειξαν οι Τουρκικές Προεδρικές Εκλογές

Την 10η Αυγούστου ο λαός της Τουρκίας αποφάσισε να δώσει το προεδρικό χρίσμα στον «Ισλαμοδημοκράτη» πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που έγινε ο πρώτος Πρόεδρος της χώρας που εκλέχτηκε από το λαό. «Ο λαός εξέφρασε τη βούλησή του» ήταν η δήλωση του 12ου Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας που επικράτησε θριαμβευτικά από τον πρώτο γύρο καταλαμβάνοντας το ποσοστό 51,8% έναντι του 38,5% που συγκέντρωσε ο κύριος αντίπαλός του, Εκμελεντίν Ιχσάνογλου. Το πάζλ των ψήφων συμπληρώθηκε με το 9,8% που συγκέντρωσε ο υποψήφιος της κουρδικής μειονότητας, Σελαχατίν Ντεμιρτάς. Πώς, όμως, έφτασε μέχρι εδώ ο –όπως έχει χαρακτηριστεί από τα διεθνή μέσα- «μοναδικός σουλτάνος της τουρκικής πολιτικής σκηνής;» Η πολιτική που άσκησε ο Ερντογάν μέσα από το ισλαμικών καταβολών κόμμα του ΑΚΡ (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) έχει συγκριθεί πολλές φορές με το Κίνημα των Νεοτούρκων του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Καθώς δεν υπάρχει κανένα μέτρο σύγκρισης τουλάχιστον όσων αφορά την ιδεολογία αυτών των δύο, υπάρχει κάτι κοινό μεταξύ τους: η εμφάνισή τους προκάλεσε την απόλυτη επανάσταση στην Τουρκία που έφτασε αρκετές φορές στα πρόθυρα του εμφυλίου. Ο Ερντογάν που εξελέγη για τρεις συνεχόμενες φορές πρωθυπουργός της Τουρκίας –γεγονός που είχε να συμβεί από το 1946 με το Δημοκρατικό Κόμμα του Αντνάν Μεντερές- κατήργησε εξολοκλήρου τις κεμαλικές δομές και επανέφερε πλήρως το Ισλάμ που αυτή τη στιγμή είναι ισχυρό όσο ποτέ άλλοτε.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 16

Από το 2003 που ανέλαβε τα ηνία της τουρκικής κυβέρνησης, ο Τούρκος πρωθυπουργός κυριάρχησε πλήρως στην πολιτική σκηνή εξαιτίας της σκληρής στάσης του και δε χαρίστηκε ποτέ σε κανέναν. Το Πολιτικό Ισλάμ έγινε η ουσιαστική αντιπρόταση στην πάλαι ποτέ παντοκρατορία του Κεμαλικού συστήματος και ο λαός χωρίστηκε σε δύο στρατόπεδα: τους Κεμαλιστές και τους Ισλαμιστές, μια διαμάχη με απρόβλεπτες συνέπειες. Οι δομικές μεταρρυθμίσεις που έκανε ο Ερντογάν στην τουρκική οικονομία έβαλαν τη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης και η Τουρκία μπήκε στις 20 ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου (G-20). Αξιοσημείωτο είναι ότι βάσει στατιστικών η τουρκική οικονομία σημειώνει ανάπτυξη της τάξεως του 7% ετησίως, ποσοστό αξεπέραστο ακόμα και για ευρωπαϊκές οικονομίες. Και ενώ η διαμάχη Κεμαλιστών - Ισλαμιστών απειλούσε σοβαρά την εσωτερική τάξη και ειρήνη, ο Ερντογάν εκτέλεσε χωρίς δισταγμό την πολιτική του ανεξάρτητα από το κόστος που είχε για την τουρκική κοινωνία. Ο ίδιος πιστεύοντας πως οι κεμαλικές δομές ήταν απαρχαιωμένες έκανε σημαντικά βήματα για τον εκσυγχρονισμό της Τουρκίας. Για αυτό το λόγο, στις 21 Μαΐου 2004 κατήργησε τα «Κρατικά Δικαστήρια Ασφαλείας» που σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές υποδείξεις θα βοηθούσε στον εκδημοκρατισμό της χώρας. Μεγάλο πλήγμα για τους Κεμαλιστές αποτέλεσε η απόφασή του να άρει την απαγόρευση για τη χρήση της ισλαμικής μαντίλας για τις γυναίκες το 2008, γεγονός που ουσιαστικά αναιρούσε τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους. Λόγω του ότι διέπραξε την «ύβρη» να εναντιωθεί στις κεμαλικές δομές , ο δρόμος του μοιραία διασταυρώθηκε με εκείνον του Στρατεύματος, του θεματοφύλακα των κεμαλικών δομών. Η δύναμη του Στρατεύματος ήταν τέτοια που είχε προκαλέσει την πτώση τεσσάρων κυβερνήσεων μέσα από οργανωμένα πραξικοπήματα ενώ ο πόλεμος με τον Ερντογάν έμοιαζε αιώνιος και ανελέητος. Η αποκάλυψη του σκανδάλου με τον κωδικό «Βαριοπούλα» το 2011 αποτέλεσε το μεγαλύτερο κατόρθωμα του Ερντογάν στην ιστορία της Τουρκίας. Το σκάνδαλο αποκάλυπτε τη σχέση του Στρατεύματος με τη μυστική οργάνωση Ergenekon που προετοίμαζε το βίαιο εκτοπισμό της κυβέρνησης Ερντογάν. Αξιωματικοί του Στρατεύματος, ακαδημαϊκοί και δημοσιογράφοι βρέθηκαν στο εδώλιο για τη συμμετοχή τους στην Ergenekon. Το αποτέλεσμα; Παρά τη μαζική υποστήριξη που είχαν από τους Κεμαλιστές που διαδήλωναν στις μεγάλες πλατείες της Τουρκίας, η κυριαρχία των στρατιωτικών εξαλείφτηκε και το ίδιο το Στράτευμα τέθηκε υπό τον απόλυτο έλεγχο του Ερντογάν. Ο ίδιος ο Ερντογάν παρουσιάστηκε ως ο απόλυτος νικητής καθώς κατάφερε αυτό που δεν κατόρθωσε κανένας άλλος πρωθυπουργός της Τουρκίας: απομάκρυνε μια κι έξω το Στράτευμα από τα πολιτικά δρώμενα της χώρας.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 17

Προσωπική επιτυχία του Ερντογάν θεωρείται και η εκλογή του στενού του φίλου και συνεργάτη, Αμπντουλάχ Γκιουλ ως Προέδρου της Δημοκρατίας μετά τον αιφνίδιο θάνατο -που μόλις δύο χρόνια πριν αποκαλύφθηκε ότι οφειλόταν σε δηλητηρίαση- του προκατόχου του, Τουργκούτ Οζάλ. Η νίκη του Γκιουλ ήταν ζωτικής σημασίας για τον Ερντογάν καθώς ο Γκιουλ ήταν ο πρώτος Πρόεδρος ισλαμικών καταβολών μετά από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας, γεγονός που αποτέλεσε ανεπανόρθωτο πλήγμα για τους Κεμαλιστές. Τη μαζικότερη αποδοχή της κυβέρνησής του ήρθε να συμπληρώσει το 2009 η ανάληψη του υπουργείου εξωτερικών από τον Αχμέτ Νταβούτογλου που ανέπτυξε την –άκρως επικίνδυνη- «θεωρεία των μηδενικών προβλημάτων» και προέβαλε την Τουρκία ως την απόλυτη ηγεμονική δύναμη. Γκιουλ – Ερντογάν – Νταβούτογλου ήταν το κυρίαρχο σχήμα για την πολιτική που αναπτύχθηκε στη χώρα έως την εκλογή Ερντογάν που δεν επηρεάστηκε ούτε από τις κατηγορίες διαφθοράς λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές. Σχεδόν ταυτόχρονα με την έναρξη της θητείας του ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την εκπλήρωση των κριτηρίων για την ένταξη της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή ένωση. Συγκεκριμένα από το 2002 δόθηκε ώθηση στις μεταρρυθμίσεις για την εκπλήρωση των κριτηρίων προσχώρησης και συνεχίστηκαν σταδιακά και τις επόμενες χρονιές. Ωστόσο επίσημα το 2005 ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της στην ένωση. Παρόλο που σημειώθηκαν εξελίξεις στον τομέα των πολιτικών δικαιωμάτων, ο δρόμος για την ένταξη της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή ένωση είναι μακρύς, καθώς δεν έχει την ικανότητα να υιοθετεί το κοινοτικό κεκτημένο , χαρακτηριστικό πολύ σημαντικό για την ένωση. Ένας ακόμα λόγος που η υποψηφιότητα της για την ένταξη της στην ένωση έμεινε στάσιμη είναι η απάντηση του Ερντογάν πως η Κύπρος δεν είναι κράτος της Ευρώπης και αυτό συγκεκριμένα έγινε σε συνέδριο στην Πολωνία σε δήλωση του πρωθυπουργού. Μετά την ανάληψη της προεδρίας του, ο Ερντογάν αναμένεται να επισκεφθεί τα κατεχόμενα εδάφη στην Κύπρο.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 18

Ως αφορμή τα παραπάνω, οι σχέσεις της Τουρκίας με τις γείτονες χώρες είναι από τα πιο σημαντικά ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής κατά τη θητεία του Ερντογάν και σε κάθε περίπτωση η στάση του είναι ανυποχώρητη για την εύρεση συμβιβαστικής λύσης, εφόσον δεν ευνοούνται τα συμφέροντα της χώρας του. Σε χειρότερη μοίρα λοιπόν είναι οι σχέσεις της Τουρκίας με την Αρμενία, η οποία είναι η μόνη χώρα που δεν επισκέφθηκε ο Ερντογάν κατά την θητεία του, και η αιτία των μη ομαλών τους σχέσεων είναι το γεγονός πως δεν αναγνωρίζουν την γενοκτονία των Αρμενίων. Παρόλα αυτά πρέπει να σημειωθεί πως έχουν υπογραφεί πρωτόκολλά μεταξύ των δύο χωρών για την βελτίωση των σχέσεων τους, σε τελική συμφωνία όμως δεν φτάσανε καθώς η Τουρκία δεν δεχόταν τις διορθώσεις της Αρμενίας σε ορισμένα πρωτόκολλα. Οι σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία κατά την θητεία Ερντογάν ήταν ομαλές και βελτιώθηκαν σημαντικά οι δεσμοί των δύο χωρών μέσω πολιτικών και οικονομικών συμφωνιών. Επιπλέον, ο Ερντογάν ως έμπειρος πρωθυπουργός ξέρει με ποιους πρέπει να κρατάει καλές σχέσεις γι’ αυτό το λόγο παρατηρούμε έλλειψη εντάσεων με τις σχέσεις του με τη Ρωσία. Το Νοέμβριο του 2005 λοιπόν εγκαινιάστηκε η συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού αερίου Blue Stream, μια συμφωνία που με τη σειρά της εγκαινίασε μια σειρά συνεννοήσεων και σε άλλους τομείς ιδιαίτερα σε θέματα ενέργειας, μεταφορών και στρατιωτικά. Συνεπακόλουθα το 2010 υπεγράφησαν μεταξύ των δύο χωρών 17 συμφωνίες με σκοπό να ενισχύσουν τη συνεργασία σε θέματα ενέργειας. Από την έναρξη περίπου της θητείας του μέχρι το 2007 οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ ήταν ομαλές και αυτό επιβεβαιώνεται από τις αμοιβαίες επισκέψεις του Ερντογάν και του πρωθυπουργού του Ισραήλ Αριελ Σαρόν στις πρωτεύουσες των κρατών τους. Η ρήξη των σχέσεων τους ξεκίνησε το 2007 με την έναρξη του βομβαρδισμού της λωρίδας της Γάζας και την καταδίκη του γεγονότος από τον Ερντογάν. Ιδιαίτερα δημιουργήθηκε ένταση με το συμβάν με το πλοίο που πήγαινε στην Γάζα και στο οποίο επέβαιναν τούρκοι ακτιβιστές και πολλοί από αυτούς σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν σοβαρά, γεγονός που δημιούργησε ψύχος στις σχέσεις τους. Φτάνοντας στα τεκταινόμενα του σήμερα ο Ερντογάν καταδικάζει ξανά το Ισραήλ για τον βομβαρδισμό της Παλαιστίνης και δήλωσε πως αν δεν υπάρξει άμεση λήξη του πολέμου δεν θα εξομαλυνθούν οι σχέσεις του με το Ισραήλ.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 19

Αυτός ήταν ο απολογισμός της πορείας του πρωθυπουργού Ερντογάν όσον αφορά την εξωτερική πολιτική. Πλέον από τον πρόεδρο Ερντογάν αυτό που περιμένουμε είναι μια πολιτική χωρίς αβρότητες, με γνώμονα όχι μόνο το καλό της χώρας του αλλά την εκπλήρωση του προσωπικού του οράματος. Όσον αφορά τον εκδημοκρατισμό της χώρας; Παραμένει πάντα στα χαρτιά καθώς ο «μοναδικός σουλτάνος» ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναμένεται πιο αμείλικτος και αυταρχικός όσο ποτέ. Μια απόφασή του κατά της δημοκρατίας και της ατομικής ελευθερίας ήταν το λουκέτο στις δημοφιλείς σελίδες του διαδικτύου, Twitter και YouTube. Κι ενώ η πρωθυπουργία πέρασε –μεταβατικά- στα χέρια του Νταβούτογλου, ο νέος Πρόεδρος υποσχέθηκε ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του θα επιλύσει το Κουρδικό. Αυτό που μένει να διαπιστωθεί είναι κατά πόσο ο νέος Πρόεδρος είναι ικανός να ξεφύγει από «εμμονές» και να επιλύσει ουσιαστικά ζητήματα για τη χώρα του. Ελένη Κοσμά Τεταρτοετής φοιτήτρια του τμήματος Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο Μαρία Δαβίδη Απόφοιτη τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιά

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 20

Αποτίμηση του έργου της FRONTEX στα 10 χρόνια λειτουργίας του. “Για την παρούσα έρευνα θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τη Διεύθυνση Προστασίας Θαλάσσιων Συνόρων αλλά και τη Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού για τις ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις που μου παραχώρησαν”.

Η παράνομη μετανάστευση αποτελεί ένα σύνθετο και πολύπλευρο ζήτημα που έχει αναδειχθεί ως κύριο θέμα προβληματισμού και ενασχόλησης στις σύγχρονες κοινωνίες. Τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο αυτό απασχολεί ιδιαίτερα έντονα την Ελλάδα, καθώς δέχεται μεγάλες εισροές παράνομων μεταναστών στα σύνορά της. Στις 26 Οκτωβρίου του 2014 ο Frontex κλείνει 10 χρόνια λειτουργίας του. Μέσα σε αυτή τη δεκαετία έχει αποκτήσει πολλούς συμμάχους που στηρίζουν το έργο του για τη φύλαξη των ελληνικών συνόρων μέσα απο το πρώτο επιχειρησιακό του γραφείο στον Πειραιά που ιδρύθηκε το 2010, αλλά και άτομα που αντιτίθενται στον ρόλο του εξαιτίας της ιδιαίτερης ανάμιξης του στα εσωτερικά της χώρας αλλά και τη συμβολή του στη δημιουργία πρακτικών ασφαλειοποίησης στον τομέα της μετανάστευσης στην ΕΕ. Η Ελλάδα αποτελώντας μέρος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ δέχεται τα τελευταία χρόνια έντονες μεταναστευτικές εισροές τόσο από τη στεριά όσο και από τη θάλασσα. O Frontex, για να συνδράμει στη φύλαξη των συνόρων της Ελλάδας, έχει φέρει εις πέρας μία μεγάλη γκάμα αποστολών που αφορούν στα θαλάσσια, χερσαία και εναέρια σύνορα της ΕΕ.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 21

Πιο συγκεκριμένα οργανώνονται επιχειρήσεις με το όνομα Attica οι οποίες διεξάγονται στα χερσαία σύνορα και στοχεύουν κυρίως στον εντοπισμό παράνομων μεταναστών και στον συντονισμό και οργάνωση των διαδικασιών επιστροφής συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης απαραίτητων ταξιδιωτικών εγγράφων απο τις πρεσβείες των μεταναστών προκειμένου να μπορούν να ταξιδέψουν. Ακόμη, στα πλαίσια των χερσαίων συνόρων διεξάγονται επιχειρήσεις με όνομα Poseidon Land που στοχεύουν στη μείωση των μεταναστευτικών ροών και στον εντοπισμό λαθραίων μεταναστών στα Ελληνο-Τουρκικά, στα Ελληνο-Αλβανικά αλλά και στα Ελληνο-Βουλγαρικα σύνορα. Τέλος στα πλαίσια των θαλάσσιων συνόρων διεξάγονται επιχειρήσεις με την ονομασία Poseidon Sea που στοχεύουν στον εντοπισμό μεταναστών που προσπαθούν να εισέλθουν στα ελληνικά ύδατα αλλά και στη μείωση της θαλάσσιας εγκληματικότητας. Έως και τα τέλη του 2012 οι θαλάσσιες επιχειρήσεις κρίνονταν ως ιδιαιτέρως αποτελεσματικές με τη μείωση στις μεταναστευτικές ροές να αγγίζει το 75% αναγκάζοντας τα οργανωμένα δίκτυα παράνομης διακίνησης μεταναστών να αλλάξουν το έως τότε δρομολόγιό τους και να στραφούν, όπως αποδεικνύεται, στα χερσαία σύνορα και συγκεκριμένα στην περιοχή του Έβρου. Ο σημαντικότερος λόγος της μείωσης της αποτελεσματικότητας των θαλάσσιων επιχειρήσεων από το 2012 μέχρι και σήμερα εντοπίζεται πιθανότατα στην δημιουργία του φράχτη στον Έβρο, έργο που δεν είχε γίνει δεκτό από τη Frontex και την ΕΕ και τελικά χρηματοδοτήθηκε από εθνικούς πόρους και που έχει δεχθεί μέχρι σήμερα έντονες κριτικές για θεμελιώδη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο πως κρίνει μέχρι σήμερα τη συμβολή του Frontex η ελληνική πλευρά και συγκεκριμένα το λιμενικό σώμα που διεξάγει τις Poseidon Sea operations αλλά και η αστυνομία που διεξάγει τις Attica και τις Poseidon Land operations? Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Προστασίας Θαλάσσιων Συνόρων αλλά και τη Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού η Ελλάδα έχει επωφεληθεί αρκετά από την παρουσία του Frontex τόσο σε επίπεδο οικονομικής αρωγής αλλά και σε επίπεδο συντονισμού μέσα απο τη συλλογή πληροφοριών και την εκπόνηση αναλύσεων κινδύνου για την κατάσταση των εξωτερικών συνόρων. Συνάμα, ο Frontex παρείχε αρωγή σχετικά με την εκπαίδευση των εθνικών συνοριοφυλάκων, την παρακολούθηση των τεχνολογικών εξελίξεων στον τομέα εποπτείας των συνόρων, τον συντονισμό στις κοινές επιχειρήσεις επαναπατρισμού, αλλά και τη δυνατότητα άμεσης αντίδρασης σε περίπτωση κρίσης με την ανάπτυξη ομάδων ταχείας επέμβασης στα σύνορα όπως συνέβη για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2010 με την επιχείρηση Rabbit. Η Ελλάδα έχει υιοθετήσει πολλές απο τις πρακτικές και την μεθοδολογία της Frontex για τον εντοπισμό πλαστών εγγράφων, για τον έλεγχο των συνόρων, για τη διεξαγωγή συνεντεύξεων κτλ.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 22

Ακόμη, ο Frontex έχει συμβάλλει στην καλύτερη επικοινωνία και συντονισμό του λιμενικού σώματος και της αστυνομίας, αλλά και στην κατανόηση δυσλειτουργιών που καθιστούσαν τη δυνατότητα φύλαξης των συνόρων περιορισμένη. Επιπρόσθετα, έχει συμβάλλει στη δυνατότητα να έχουν μια σφαιρική εικόνα κράτη μέλη τα οποία δεν βρίσκονται στην περιφέρεια των Ευρωπαικών συνόρων όπως οι Σκανδιναβικές χώρες και να γνωρίζουν την κατάσταση στα ελληνικά σύνορα αλλά και το δύσκολο έργο των Ελλήνων συνοριοφυλάκων. Τέλος, έχει συμβάλλει στην ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής συνεργασίας με την Τουρκία που μέχρι πρότινος χαρακτηριζόταν απο καχυποψία και έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Ωστόσο, ο βασικός προβληματισμός των Διευθύνσεων της φύλαξης τόσο των θαλάσσιων όσο και των χερσαίων συνόρων εντοπίζεται στο γεγονός ότι ο θεμελιώδης στόχος του Frontex του συντονισμού της συνεργασίας των κρατών μελών δεν έχει επιτευχθεί. Ο Frontex βασίζεται στην αλληλεγγύη που επιδεικνύουν τα κράτη μέλη και στην εθελοντική συμβολή τους με όποια μέσα μπορούν όπως αεροπλάνα, σκάφη, ελικόπτερα, θερμικές κάμερες και προσωπικό. Τα τελευταία χρόνια η ουσιαστική βοήθεια απο κράτη μέλη όπως η Γαλλία, Γερμανία, Σκανδιναβικές χώρες έχει μειωθεί και ενώ σε έγγραφα που είναι προσβάσιμα στο κοινό φαίνεται πως στις ελληνικές χερσαίες και θαλάσσιες επιχειρήσεις συμμετέχει ένας μεγάλος αριθμός κρατών μελών, αυτή η συμμετοχή είναι περισσότερο τυπική και συμβολική παρά ουσιαστική. Ένα εύστοχο παράδειγμα αποτελεί η αποστολή προσωπικού απο πολλές χώρες αποκλειστικά για παρατήρηση και έλεγχο διαβατηρίων σε περάσματα ενώ η παράνομη μετανάστευση εντοπίζεται κυρίως ανάμεσα στα περάσματα και στα blue borders όπου και η Ελλάδα θα επιθυμούσε περισσότερη και αποτελεσματικότερη αρωγή. Έτσι, ο Frontex αντί να αποτελεί καταλύτη αλληλεγγύης τελικά γίνεται πρόξενος διχασμού σε Βορρά και Νότο αφού χώρες όπως η Σουηδία θεωρούν την Ελλάδα υπεύθυνη για την αύξηση των μεταναστευτικών ροών στο Βορρά χωρίς να

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 23

κατανοούν πως μια μικρή χώρα έχει αναλάβει χωρίς ουσιαστική βοήθεια τη φύλαξη όχι μόνο των εθνικών της συνόρων αλλά και τη φύλαξη των Ευρωπαικών Συνόρων όπως ο κ. Βαρβιτσιώτης εύστοχα δήλωσε πρόσφατα. Ένας ακόμα τομέας του Frontex που χρήζει βελτίωσης είναι η γραφειοκρατία για τη συλλογή πληροφοριών που καθυστερούν τις επιχειρήσεις αλλά και τη συνεργασία μεταξύ του Frontex και της ελληνικής πλευράς. Τέλος το γεγονός πως υπάρχει μείωση της χρηματοδότησης των θαλάσσιων επιχειρήσεων σε μια εποχή που οι συλλήψεις και προσπάθειες εισόδου μεταναστών σε καθημερινή βάση μπορεί να φτάνουν τις 500 είναι ενδεικτικό της έλλειψης αλληλεγγύης της ΕΕ σε ένα πρόβλημα που δεν είναι αποκλειστικά εθνικό και χρήζει ευρωπαϊκής λύσης. Σύμφωνα με τις Διευθύνσεις του λιμενικού και της αστυνομίας πρέπει να υπάρξει εξορθολογισμός στη μισθοδοσία του προσωπικού της Frontex αλλά και στην αποζημίωση των κρατών που συμμετέχουν στις επιχειρήσεις προκειμένου να εξασφαλιστούν περισσότεροι πόροι. Εν κατακλείδι, ο Frontex αποτελεί μία σημαντική εξέλιξη για την Ελλάδα, καθώς αποτελεί ένα χρήσιμο μηχανισμό για το πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης που αντιμετωπίζει η χώρα. Ωστόσο, χρειάζεται ακόμα αρκετή προσπάθεια, αγαστή συνεργασία και απόλυτη δέσμευση των δύο πλευρών για την από κοινού διαχείριση αυτού του προβλήματος. Αυτό, θα αποτελέσει και τη μεγαλύτερη πρόκληση για την Ελλάδα, αλλά και την ΕΕ, για το επόμενο χρονικό διάστημα, για την υιοθέτηση μίας πραγματικής κοινής μεταναστευτικής πολιτικής.

Σοφία Ραχμάνη Aπόφοιτη του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, κάτοχος MA International Relations από το King’s College του Λονδίνου και Msc European Public Policy από το UCL.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 24

« Οικονομικές εξελίξεις στην Αργεντινή: Ορατό το φάσμα μιας νέας χρεοκοπίας μετά το 2001; »

Το 2001 αποτέλεσε κι αποτελεί χρονιά oρόσημο για τη σύγχρονη ιστορία της Αργεντινής. Η χώρα βρέθηκε στη χειρότερη οικονομική κατάσταση των τελευταίων ετών, παρουσιάζοντας μεγάλη ύφεση. Το αποτέλεσμα αυτής της ύφεσης ήταν η μειωμένη πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίων, με συνέπεια να καταφύγει στην οικονομική βοήθεια που προτάθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το 2011 τα σημάδια ανάκαμψης κι ανάπτυξης σε πολλούς τομείς όπως η οικονομία, η μείωση της ανεργίας κι η ισορροπία εισαγωγών κι εξαγωγών ήταν εμφανείς ακόμη και στην καθημερινότητα των Αργεντίνων πολιτών. Δεκατρία χρόνια μετά τη χρεοκοπία του 2001, η κυβέρνηση της Αργεντινής προχωράει σε μια επιλεκτική χρεοκοπία, που θα έχει σίγουρα αξιοσημείωτες συνέπειες για την οικονομία της χώρας, έστω κι αν θα είναι λιγότερο σημαντικές από εκείνες του 2001. Πώς, όμως, έφτασε μία από τις ισχυρότερες οικονομικά χώρες της Λατινικής Αμερικής πάλι σε αυτή τη δεινή οικονομική κατάσταση;

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 25

Το 2005 και το 2010, η κυβέρνηση κατάφερε να αναδιαρθρώσει ένα μέρος τους χρέους της χώρας που προέκυψε από το δανεισμό του 2001. Το 93% των πιστωτών συμφώνησε σε ένα «κούρεμα» της τάξεως του 65% κατά μέσο όρο στους τίτλους τους. Ανάμεσα στο υπόλοιπο 7%, τα hedge funds (επενδυτικοί οργανισμοί), αφενός το Aurelius Capital Management και αφετέρου το NML Capital ξεκίνησαν μια δικαστική διαμάχη προκειμένου να επιτύχουν τη συνολική επιστροφή των μετοχών τους, ήτοι 1,33 δισεκατομμύρια δολάρια (769 εκατομμύρια €). Η εξειδίκευση, άλλωστε, των «ληστρικών αμοιβαίων κεφαλαίων», όπως αποκαλούνται από την κυβέρνηση της Αργεντινής έγκειται ουσιαστικά στο γεγονός να αγοράζουν τις πιστώσεις από οφειλέτες που βρίσκονται σε αδυναμία πληρωμής, με μικροποσά και στη συνέχεια να βγάζουν κέρδος υποχρεώνοντάς τους, είτε δια μέσου της δικαστικής οδού είτε της διπλωματικής, να αποπληρώνουν τα χρέη τους στην ονομαστική τους αξία. Το Μπουένος Άιρες αρνείται να καταβάλλει τις αποζημιώσεις στα δύο hedge funds που κέρδισαν τη δικαστική διαμάχη από την αμερικανική δικαιοσύνη, καθώς τα αποκαλεί «ληστρικά», τονίζοντας επιπλέον ότι δε μπορεί αυτοί οι δύο οργανισμοί να χρήζουν προνομιακής μεταχείρισης σε σχέση με τους υπολοίπους που έχουν ήδη αποδεχτεί το «κούρεμα» των τίτλων τους. Άμεσος υπήρξε ο αντίκτυπος αυτής της απόφασης του Αμερικανικού Δικαστηρίου, καθώς στις άτυπες συναλλαγές το αργεντίνικο πέσο σημείωσε πτώση πάνω από 2,3% σε σχέση με το αμερικανικό δολάριο. Στις 16 Ιουνίου 2014, η κυβέρνηση της Αργεντινής με μπροστάρη την πρόεδρο της χώρας, Κριστίνα Φερνάντες Κίρχνερ, κατέθεσε προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, το οποίο αρνήθηκε να την αναλάβει. Η απόφαση αυτή του Ανωτάτου Δικαστηρίου επιβεβαίωσε ουσιαστικά και τυπικά την πρωτόδικη απόφαση του Εφετείου της Νέας Υόρκης το 2013, όταν τα δύο hedge funds απαίτησαν την πλήρη εξόφληση των χρεών τους. Το αποτέλεσμα αυτό έχει διττή σημασία για τη χώρα της Λατινικής Αμερικής: πρώτον, η Αργεντινή πλέον υποχρεώνεται να πληρώσει εξ ολοκλήρου το χρέος της στους δύο οργανισμούς και δεύτερον, εκτίθεται, ίσως κι ανεπανόρθωτα, σε επιπλέον αξιώσεις που μπορεί να έχουν οι υπόλοιποι ιδιωτικοί επενδυτές της χώρας.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 26

Η εξέλιξη αυτή μπορεί να ενθαρρύνει μελλοντικά κι άλλους ιδιωτικούς επενδυτές να αρνηθούν τη διαγραφή των χρεών τους. Ελλοχεύει, επίσης, έτσι ο κίνδυνος τα σχέδια μιας οικονομικής αναδιάρθρωσης η οποία θεωρείται ζωτικής σημασίας για χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες να τίθενται σε αμφιβολία. Αυτή ήταν, για παράδειγμα, η περίπτωση της Ελλάδας το 2012. Εφόσον δια της δικαστικής οδού, πλέον, η Αργεντινή δε μπορούσε να διεκδικήσει κάποια ευνοϊκή διευθέτηση, οι συζητήσεις με τα δύο hedge funds συνεχίστηκαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Υπό την αιγίδα ενός διαμεσολαβητή, ξεκίνησαν τέλη Ιουνίου, οι διαπραγματεύσεις στη Νέα Υόρκη μεταξύ των δύο αντιδικούντων πλευρών. Όντας, πλέον, σε θέση ισχύος τα δύο ταμεία (hedge funds), διεμήνυσαν στην κυβέρνηση της Αργεντινής ότι θα δεχτούν την πληρωμή σε γραμμάτια μόνον αν είναι έντοκα. Παράλληλα, ο Αμερικανός Ομοσπονδιακός δικαστής, Τόμας Γκριέζα, ο οποίος παρακολουθεί το ζήτημα για χρόνια, απέρριψε το αίτημα της Αργεντινής που είχε ως στόχο την αναστολή του χρόνου εκτέλεσης της ποινής για αποπληρωμή των χρεών στα δύο εν προκειμένω ταμεία. Μετά από ένα μεγάλο κύκλο διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης της Αργεντινής και των hedge funds NML Management και Aurelius, η χώρα βρέθηκε σε αδιέξοδο, καθώς ο Ομοσπονδιακός δικαστής Τόμας Γκριέζα μπλόκαρε με απόφασή του την αποπληρωμή του ποσού των 539 εκατομμυρίων ευρώ στους υπόλοιπους πιστωτές της που οφείλει από το 2001. Ο δικαστής Γκριέζα διέταξε να προηγηθεί η αποπληρωμή των δύο ταμείων που βρίσκονται σε δικαστική αντιπαράθεση με το αργεντίνικο κράτος και στη συνέχεια να επιτραπεί η αποπληρωμή των υπόλοιπων χρεών. Παρ’όλες τις τελευταίες προσπάθειες της Κριστίνα Κίρχνερ για την επίτευξη συμφωνίας με τα δύο εν λόγω ταμεία και την προσφορά λύσης του ζητήματος από διάφορες ιδιωτικές τράπεζες στις 31 Ιουλίου 2014, η χρυσή τομή δε βρέθηκε. Από τη στιγμή που αυτές οι διαπραγματεύσεις έπεσαν στο κενό, η Αργεντινή βρίσκεται εκ νέου σε «αδυναμία πληρωμής», αλλά όχι στα επίπεδα του 2001, έχοντας, όμως, εξ ίσου σοβαρές συνέπειες για την οικονομία της χώρας, αλλά και τον αργεντίνικο λαό που οι συνεχείς οικονομικές δυσχέρειες τείνουν να του γίνουν συνήθεια και μέρος, πλέον, της καθημερινότητάς του.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 27

Η κυβέρνηση της Αργεντινής, μετά το αδιέξοδο αυτό, περνά στην αντεπίθεση. Αρχικά, αρνείται να πληρώσει τα δύο ταμεία στο σύνολο των τίτλων τους, όπως ορίζει η δικαστική απόφαση, επικαλούμενη ότι αν προχωρήσει σε αυτήν την καταβολή των οφειλών παραβιάζει τη ρήτρα RUFO («Rights Upon Offers»), η οποία περιλαμβάνεται στις συμβάσεις χρέους και την υποχρεώνει να εξοφλήσει όλους τους πιστωτές σύμφωνα με τους ίδιους όρους. Επιπλέον, συνιστά στους πιστωτές που είχαν αποδεχτεί την αναδιάρθρωση στις οφειλές που προέκυψαν από την οικονομική κρίση του 2001, να αλλάξουν «διαχειριστή» και τόπο πληρωμής, έτσι ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στα χρήματα που μπλόκαρε με απόφαση του ο δικαστής Γκριέζα. Οι οικονομικές εξελίξεις στη χώρα της Λατινικής Αμερικής λαμβάνουν και διπλωματικές διαστάσεις. Η Αργεντινή θεωρεί επίσημα ότι οι ΗΠΑ έχουν σημαντικό μερίδιο στην αποτυχία των διαπραγματεύσεων κα τις κατηγορούν ανοιχτά. Ο επικεφαλής της κυβέρνησης, Χόρχε Καπίτανις, κατηγόρησε το δικαστή Γκριέζα και το διαμεσολαβητή Ντάνιελ Πόλακ για μεροληψία υπέρ των δύο ταμείων κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Το Μπουένος Άιρες κατηγόρησε, ακόμη, την Ουάσινγκτον ότι παραβιάζει την εθνική της κυριαρχία και τη δικαστική της ασυλία με τις αποφάσεις αυτές.

Eκτός από τις παραπάνω κατηγορίες, η κυβέρνηση της Αργεντινής προχωρά σε πράξεις. Στις αρχές Αυγούστου, κατέθεσε μήνυση κατά των ΗΠΑ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης εκφράζοντας έτσι κι έμπρακτα τη δυσαρέσκεια της για την αρνητική, σύμφωνα με αυτήν, ανάμειξη των ΗΠΑ στη δικαστική διαμάχη με τα δύο ταμεία. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, του οποίου τη δικαιοδοσία δεν αναγνωρίζουν γενικά οι ΗΠΑ, σημείωσε ότι δε θα δοθεί καμία συνέχεια μέχρι η Ουάσινγκτον να αποδεχθεί τη δικαιοδοσία του στη συγκεκριμένη υπόθεση κι εφόσον δε συμβεί αυτό έχει την υποχρέωση να υποδείξει κάποιον εναλλακτικό

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 28

τρόπο για να επιτευχθεί μια ειρηνική λύση στην τρέχουσα διαμάχη, σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Παρ’όλη την αντεπίθεση που προσπαθεί να εξαπολύσει η πρόεδρος Κίρχνερ με αυτές τι κινήσεις, ποντάροντας πολλά στον πατριωτισμό των Αργεντίνων πολιτών, οι επικριτές της την κατηγορούν για κακοδιαχείριση. Η έκρηξη των πρώτων υλών που εξάγονται από την Αργεντινή σήμανε την τεράστια εισροή συναλλάγματος και της επέτρεψε να πληρώσει το χρέος προς το ΔΝΤ το 2003 και τους πιστωτές της «Λεσχής των Παρισίων» στα τέλη Ιουλίου του 2014. Η πρόεδρος, όμως, επικρίνεται ότι δεν χρησιμοποίησε αυτή την εισροή για να διαφοροποιήσει την οικονομία της χώρας, ούτε για να βελτιώσει την καθημερινότητα των Αργεντινών, το εκπαιδευτικό σύστημα καθώς και τα συστήματα υγείας, δημοσίων μεταφορών και στέγασης. Οι συνέπειες αυτού του διπλωματικού μπρα ντε φερ ανάμεσα στην Αργεντινή, τα δύο ταμεία κι εσχάτως τις ΗΠΑ είναι σημαντικές για τη λατινοαμερικανική χώρα. Μετά από μία δεκαετία έντονης ανάπτυξης χάρη στις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και κυρίως της σόγιας, η χώρα εισήλθε σε ύφεση προκαλώντας μια αυξανόμενη κοινωνική δυσφορία. Η Αργεντινή έχει γίνει, επίσης, εξαρτώμενη από τις εξαγωγές στο τομέα της ενέργειας κι η βιομηχανία λειτουργεί στη χαμηλότερη ταχύτητά της εδώ και δέκα χρόνια. Αν η «αδυναμία πληρωμής» διαρκέσει κι άλλο το αντίκτυπο θα είναι σοβαρό για τις τράπεζες και τις αργεντίνικες επιχειρήσεις που θα δουν το κόστος δανεισμού τους να αυξάνεται. Επιπλέον, η Βραζιλία, ο βασικός εμπορικός συνέταιρος της χώρας, κυρίως δια μέσου του τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπως κι οι ισπανικές τράπεζες Santander και BBVA, πολύ εδραιωμένες στην Αργεντινή, θα επηρεαστούν, επίσης, σημαντικά. Εν κατακλείδι, όσο μια πιθανή συμφωνία μεταξύ της αργεντίνικης κυβέρνησης και των δύο hedge funds, συνεχίζει να αιωρείται τόσο θα είναι ορατό το φάσμα για μια αέναη δεινή οικονομική κατάσταση στη χώρα. Τον Ιανουάριο του 2014, η κυβέρνηση Κίρχνερ προχώρησε σε υποτίμηση του αργεντίνικου πέσο κατά 19% και με την παρούσα κατάσταση είναι πολύ πιθανό να υπάρξει πτώση του νομίσματος. Για να ενισχυθούν οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης ότι η παρούσα οικονομική κρίση είναι προϊόν ενός νομικού αδιεξόδου κι όχι έλλειψης κεφαλαίων θα στηρίξει το εθνικό νόμισμα.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 29

Το ζήτημα που προκύπτει είναι το εξής: θα τα καταφέρει η κυβέρνηση να βγει αλώβητη από τους κλυδωνισμούς κι αν όχι ποια θα είναι η αντίδραση των Αργεντίνων πολιτών- που όπως είναι φυσικό θα είναι τα θύματα στη συγκεκριμένη υπόθεση- στο εσωτερικό της χώρας;

Νικόλας Κούλογλου Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Στρατηγικών Σπουδών Πανεπιστημίου Paris13/ Nord Sorbonne Paris Cite

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 30

Το μέλλον της Ευρώπης : σενάρια για το μέλλον ξεχνώντας το παρόν Η Ευρώπη μιλάει πολύ για τον εαυτό της. Ακόμα περισσότερο από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση του 2008. Η νέα σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό την ηγεσία του Jean-Claude Junker αναθερμαίνει πάλι την ατέρμονη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης. Όσο επιτακτική είναι η ανάγκη η Ευρώπη να αποκτήσει σχέδιο, τόσο πληθαίνουν και οι συζητήσεις, συναντήσεις εμπειρογνωμόνων, ομάδων υψηλού επίπεδου κτλ. Αυτή η τάση δεν είναι καινούργια. Ιστορικά, η Ευρώπη πάντα ανέτρεχε σε διασκέψεις και εκπονήσεις σχετικών Εκθέσεων για να διαχειριστεί την τύχη της σε περίοδο κρίσης1. Ο ιστορικός χρόνος όμως πλέον είναι μακρύς και για αυτό αυστηρότερος με τους ενοίκους του. Το ευρωπαϊκό εγχείρημα έχει διανύσει πολλές δεκαετίες προσπαθώντας να ισορροπήσει. Η Ευρώπη όμως δε δείχνει να αντιλαμβάνεται τη θέση της στην παγκόσμια σκακιέρα. Η σημερινή Ευρώπη σκέφτεται το μέλλον της μέσα από την αυτο-αναφορά. Δείχνει να συνεχίζει να αποποιείται τη διεθνή ευθύνη της, που θέλοντας και μη έχει, λόγω μακρόχρονης ομφαλοσκόπησης Γιατί τι άλλον είναι παρά ομφαλοσκόπηση η λαγνεία για αέναες συζητήσεις περί θεσμικών μεταρρυθμίσεων, η εμμονή σε ένα είδος τεχνικού ρεφορμισμού; Εμμένουμε να συζητάμε τα μέσα ενώ λείπει ο στόχος. Αυτός ο σχεδόν ‘θρησκευτικός ευρωκεντρισμός’ μας έχει καταστήσει ανάπηρους να αντιληφθούμε τη καίρια θέση μας στο διεθνές περιβάλλον και τις ευθύνες που πηγάζουν από αυτήν. Πρέπει να πιστέψουμε αλλά δεν ξέρουμε σε τι ακριβώς. Σημασία έχει να προχωράμε, να παίρνουμε αποφάσεις και να φτιάχνουμε σενάρια για το μέλλον της ΕΕ ακολουθώντας έναν πολύ συγκεκριμένο μανιερισμό όπου προτείνονται διάφορες πολιτικές συνταγές χωρίς όμως να απαντηθεί το ζήτημα της αιτιότητας. Έτσι η Ευρώπη παρουσιάζεται ως θύμα της παγκόσμιας κρίσης. Δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει, μας λένε, στα τεκτονικά χτυπήματα που τη βρήκαν γιατί δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένη. Αυτή η ιδιότυπη στάση που αναπαράγουμε, μια αμυντική παθητικότητα, λες και οι ευρωπαϊκές πολιτικές επιλογές δεν επηρεάζουν διόλου το διεθνές σύστημα. Γιατί η ΕΕ, η μεγαλύτερη οικονομική υπερδύναμη στον κόσμο (παραγωγή, εμπόριο) δεν μπόρεσε να ελέγξει όλως διόλου την παγκόσμια απορρύθμιση όπως αυτή συνετελέσθει; Άραγε ο ευρωπαϊκός μερκαντιλισμός – δηλαδή η εμμονή στο εξωτερικό εμπορικό πλεόνασμα, όπου η ΕΕ κατέχει το μεγαλύτερο πλεόνασμα 250 δισ παγκοσμίως, και όχι στην εσωτερική ζήτηση – δεν είναι καθόλου υπεύθυνος για την παγκόσμια νομισματική απορρύθμιση που έφτασε σε έκρηξη το 2007-8;

1

Στα μέσα της δεκαετίας του 70, λαμπρό παράδειγμα αποτελεί η Έκθεση Tindemans για την αναβίωση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης η οποία παρεμποδίζεται από την οικονομική κρίση. Ο φεντεραλιστής Tindemans τότε διαβουλεύεται με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, αλλά και με αντιπροσωπευτικές προσωπικότητες από τον πολιτικό, οικονομικό, συνδικάτα, ενώσεις και διανοούμενους στις εννέα χώρες της Κοινότητας. Η Έκθεση παρουσιάζεται το 1976 στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Λουξεμβούργου και προτείνει την ενοποίηση των υφιστάμενων θεσμών και την ανάπτυξη των κοινών πολιτικών.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 31

Η Ευρώπη αρνείται τα ελλείμματα, αλλά αρνείται να δει και το ρόλο της σε σχέση με τις ανισορροπίες της παγκοσμιοποίησης. Μια από τις ρίζες της βλάβης του διεθνούς νομισματικού συστήματος όπως αυτή ξέσπασε το 2007-2008 ήταν η αποτυχία της ΕΕ να κάνει το ευρώ ένα πραγματικά διεθνές νόμισμα2. Μήπως αυτή η λογική ότι η κρίση προήλθε εκ των έξωθεν΄ και ότι χωρίς το ευρώ θα ήταν ακόμη πιο αποσταθεροποιητική… πρέπει να αντιστραφεί; Η πιθανότητα η Ευρώπη να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κρίσης, ή ακόμη και να είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας αυτής, η πιθανότητα ο τρόπος λειτουργίας της ευρωζώνης και της ΕΕ να αποδυναμώνει την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας δεν μας απασχολούν καθόλου; Το δολάριο είναι ισχυρό γιατί είναι φθηνό και γιατί είναι αποδεκτό από όλους. Το ευρώ είναι υπερτιμημένο, ακριβό, δεν είναι συνδεδεμένο σ΄έναν προϋπολογισμό, αλλά σε μια Ένωση που δεν μπορεί να εκδώσει χρέος. Μάλλον η ευρωπαϊκή μεταφυσική του νομίσματος θέλει να μας κάνει να ξεχάσουμε ότι το νόμισμα οφείλει πρωτίστως να έχει κοινωνική λειτουργία. Αναμφίβολα η πραγματική σύγκληση έπαψε να είναι στόχος ακόμα και στα χαρτιά. Δεν είναι μόνο η Ελλάδα που έχει χάσει το 25% της παραγωγικής της ικανότητας, αλλά και η Φινλανδία. Είκοσι χρόνια χρειάζονται για να ανακτήσει η Ελλάδα, η Ισπανία την οικονομική τους ισχύ. Μέσα από την παγίδα της αυτοαναφοράς, η Ευρώπη αποφεύγει να αντιμετωπίσει το πραγματικό πρόβλημα, τη δραματική απόκλιση των συμφερόντων μεταξύ των κρατών μελών. Οι πολιτικές της οικονομικής προσαρμογής εντείνουν δραματικά την ανισότητα στις σχέσεις μεταξύ πλεονασματικών/ελλειμματικών χωρών - όχι μόνο σχετικά με τις οικονομικές τους επιδόσεις αλλά και αναφορικά με την πρόσβαση που έχουν στη λήψη αποφάσεων. Η ΕΕ μπορεί να αποκτήσει στόχο μόνο εφόσον αποφασίσει να αναλάβει την ευθύνη της ως παγκόσμια δύναμη. Αν σκεφτούμε με βάση την ευθύνη της Ευρώπης απέναντι στους πολίτες της τότε παύουμε να την αντιλαμβανόμαστε ως μια Ένωση ουδετερότητας. Όταν ο στόχος γίνεται ευδιάκριτος τότε δεν υπάρχουν πλέον πολλαπλά μελλοντικά σενάρια που φαντάζουν ενδιαφέροντα μόνο από αισθητικής άποψης. Τότε, αυτά που πρέπει να γίνουν επιβάλλονται από τα πράγματα και παύουν να είναι αφηρημένες ιδέες ή tips για τυπική νομιμοποίηση αλλά γίνονται αναπόσπαστα στοιχεία ενός σχεδίου και μπορούν να συγκεκριμενοποιηθούν τόσο ως προς τον σκοπό τους αλλά και ως προς τα τεχνικά μέσα που θα χρησιμοποιηθούν για να επιτευχθούν, και όχι το αντίστροφο. Σε μια τέτοια περίπτωση, η γνωστή πρακτική ΄ex post νομιμοποίηση προειλημμένων αποφάσεων βάσει της οποίας συνεχίζει να κυβερνιέται σήμερα η ΕΕ θα αποτελέσει παρελθόν.

2

Η Ευρώπη άφησε έτσι απλά τις Ηνωμένες Πολιτείες να αντιμετωπίσει την τεράστια ζήτηση για ρευστότητα και αποθεματικά καθ΄όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000. Αποτέλεσμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι χρεωμένες με ατιμωρησία και χωρίς καμία κύρωση.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 32

Για να πάμε προς αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά για τα προβλήματα. Να δούμε κατάματα το θέμα του ρόλου της ΕΕ στην απορρύθμιση του παγκόσμιου χρηματιστικού καπιταλισμού. Να εκτιμήσουμε πότε η εκχώρηση αρμοδιοτήτων στην ΕΕ είναι αναίτια και επιβλαβής και πότε είναι αναγκαία. Να αποφασίσουμε ποια κοινά οικονομικά, κοινωνικά, φορολογικά και δημοσιονομικά μέσα χρειαζόμαστε. Να δούμε το θέμα του εκδημοκρατισμού της ΕΚΤ δίνοντας πραγματικές ελεγκτικές αρμοδιότητες στους ευρωβουλευτές. Να καταλάβουμε ότι τα κοινωνικά μοντέλα μας πρέπει να τα χρησιμοποιήσουμε για να ανταπεξέλθουμε με επιτυχία στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης και όχι να τα δυναμιτίζουμε. Να ελέγξουμε τον εγχώριο φορολογικό πόλεμο στην ευρωπαϊκή επικράτεια3. Να ασχοληθούμε με τους φορολογικούς παράδεισους στο εσωτερικού του ευρωπαϊκού χώρου που επιβαρύνουν την παραγωγή ευρωπαϊκών δημόσιων αγαθών. Ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να πάψει η Ευρώπη να ασχολείται με το επίφοβο μέλλον της και να δει το ανησυχητικό παρόν της.

Φιλίππα Χατζησταύρου Δικηγόρος κατέχει διδακτορικό δίπλωμα στη πολιτική επιστήμη, Πανεπιστήμιο της Σορβόνης (Paris I). Είναι ερευνήτρια στο ΕΛΙΑΜΕΠ (Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής) και εξωτερική συνεργάτης του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

3

Ο φορολογικός ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών μελών προκαλεί τεράστια ζημία στις εθνικές οικονομίες υπονομεύοντας τη χρηματοδότηση των δημόσιων αγαθών. Ο φόρος στις επιχειρήσεις (κεφάλαιο που κινείται) κυμαίνεται στην Ευρώπη στο 20%, όταν στις ΗΠΑ είναι στο 37+10%. Τα ευρωπαϊκά κράτη για να αντισταθμίσουν φορολογούν ότι δεν κινείται, δηλαδή κυρίως την κατοικία και την εργασία, και δη την ανειδίκευτη εργασία. Η ΕΕ όχι μόνο δεν κατευνάζει τον εγχώριο φορολογικό πόλεμο, αλλά τον εξάγει και εκτός των συνόρων της - η Ιαπωνία σκέφτεται να τον μειώσει από το 36% στο 25% - συμβάλλοντας έτσι στον φορολογικό, μισθολογικό και κοινωνικό αποπληθωρισμό μαζί με την κατάρρευση της βιομηχανίας στην περιφέρεια.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 33

Το «δικαίωμα στη λήθη» και οι μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο Ι. Εισαγωγή Με αφορμή τη δημοσίευση της απόφασης C-131/12 του ΔΕΕ και των διαβουλεύσεων για τη θέσπιση του νέου Κανονισμού για την προστασία των προσωπικών δεδομένων στην ΕΕ, εξετάζεται στο παρόν το «δικαίωμα στη λήθη» (right to be forgotten), όπως αυτό διακυβεύεται στο διαδίκτυο. ΙΙ. Νομοθετικό πλαίσιο περί προστασίας προσωπικών δεδομένων στην Ε.Ε. Σύμφωνα με το άρθρο 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η προστασία των προσωπικών δεδομένων συνιστά θεμελιώδες δικαίωμα του ατόμου, συνδεόμενο εννοιολογικά με το δικαίωμα για το σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής του ζωής, που επίσης προστατεύεται από το Χάρτη (άρθρο 7). Ειδικότερα, το δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων αποτελεί έκφανση του δικαιώματος στην προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια και διαπλάθεται ως μια απάντηση στην σύγχρονη κοινωνία της πληροφορίας και τη διακινδύνευση της ιδιωτικότητας που επήλθαν από τις σύγχρονες, προηγμένες εφαρμογές για τη δημιουργία, διακίνηση και επεξεργασία της πληροφορίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Οδηγία 95/46/ΕΚ αποτελεί το κείμενο αναφοράς στα θέματα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Γίνεται δεκτό ότι η Οδηγία θεσπίζει ένα κανονιστικό πλαίσιο που αποσκοπεί στην εγκαθίδρυση μιας ισορροπίας μεταξύ μιας υψηλού επιπέδου προστασίας της ιδιωτικής ζωής των προσώπων και της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσωπικών τους δεδομένων ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση. Προς το σκοπό αυτό, η Οδηγία ορίζει τα όρια για τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ζητά τη δημιουργία σε κάθε κράτος-μέλος ενός ανεξάρτητου εθνικού οργανισμού επιφορτισμένου με την εποπτεία της συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης των δεδομένων αυτών. Το νομικό πλαίσιο για την προστασία των προσωπικών δεδομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση συμπληρώθηκε με τα χρόνια μέσω νομολογιακών πορισμάτων και νεότερων Οδηγιών, ήτοι μέσω των 2002/58/ΕΚ, 2009/136/ΕΚ, καθώς και της Οδηγίας 2006/24/ΕΚ, η οποία όμως κηρύχθηκε πρόσφατα ανίσχυρη μέσω απόφασης του ΔΕΕ. Στη χώρα μας, η προστασία των προσωπικών δεδομένων αναγνωρίζεται και κατοχυρώνεται συνταγματικά (άρθρο 9ΑΣ), ενώ οι προϋποθέσεις για τη σύννομη διαχείριση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τίθενται από το Ν. 2472/1997, ο οποίος ενσωμάτωσε την Οδηγία 95/46/ΕΚ στην εθνική νομοθεσία, ιδρύοντας ταυτόχρονα ως ανεξάρτητη εποπτεύουσα αρχή την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Σε αδρές γραμμές, ο Νόμος επιτρέπει τη συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, εάν αυτή γίνεται για εκ των προτέρων καθορισμένους, σαφείς και νόμιμους σκοπούς, αφού προηγουμένως έχει ενημερωθεί σχετικά, με ακρίβεια και σαφήνεια, το υποκείμενο των δεδομένων και εφόσον έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Τα δεδομένα πρέπει να είναι συναφή, πρόσφορα, και όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτούνται εν όψει των σκοπών της επεξεργασίας, να παραμένουν ακριβή και, εφόσον χρειάζεται, να υποβάλλονται σε ενημέρωση.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 34

Τα δεδομένα πρέπει να διατηρούνται, σε μορφή που επιτρέπει τον προσδιορισμό της ταυτότητας των υποκειμένων τους, για όσο χρόνο απαιτείται, κατά την κρίση της Αρχής, για την πραγματοποίηση των σκοπών της συλλογής και επεξεργασίας τους. Η επεξεργασία πρέπει να διεξάγεται απόρρητα, με διαφάνεια και με ασφάλεια και ο ενδιαφερόμενος να έχει δικαίωμα πρόσβασης και ενημέρωσης σχετικά με τα δεδομένα και την επεξεργασία τους, καθώς και δικαίωμα αντίρρησης και διόρθωσης ή διαγραφής τους. Σχετικά εισάγονται κυρώσεις διοικητικές, αστικές και ποινικές. Αυτή τη περίοδο αναμένεται η έκδοση από τα αρμόδια Ευρωπαϊκά όργανα ενός Κανονισμού για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, όπου θα συγχωνευθεί και θα κωδικοποιηθεί η ισχύουσα Ενωσιακή νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα. Η πρόταση του Κανονισμού κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2012 και το Μάρτιο του 2014 εγκρίθηκε η τελική της μορφή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πλέον αναμένεται η έγκριση του Συμβουλίου της Ε.Ε. Το εν λόγω νομοθέτημα προβλέπεται να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην αντιμετώπιση της χρήσης και διάθεσης των προσωπικών δεδομένων, ιδιαιτέρως στο διαδίκτυο. Ως καινοτομία αντιμετωπίζεται από τη θεωρία του δικαίου και τους παράγοντες της αγοράς, η υποχρέωση π.χ. να παρέχεται “privacy by default” στα υποκείμενα προσωπικών δεδομένων κατά τη χρήση των διαφόρων υπηρεσιών (όπως των social media), ήτοι να απαγορεύεται εκ προοιμίου η συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων τους, παρεκτός, εάν οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι άρουν με συγκατάθεσή τους την παρεχόμενη προστασία. Έντονες συζητήσεις έχουν γίνει, επίσης, σε σχέση με το «δικαίωμα στη λήθη», που θα κατοχυρώνεται στο άρθρο 17 του νέου Κανονισμού. ΙΙ. Η απόφαση C-131/12 του ΔΕΕ Με το ζήτημα του «δικαιώματος στη λήθη» ασχολήθηκε το ΔΕΕ στα πλαίσια της υπόθεσης C131/12, επί της οποίας εκδόθηκε απόφαση την 13η Μαΐου 2014. Ισπανός πολίτης προσέφυγε στην εθνική Αρχή για τη προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα της Ισπανίας καταγγέλλοντας ότι, μια εθνικής εμβέλειας εφημερίδα και η μηχανή αναζήτησης της εταιρίας Google (“Google search”) προσέβαλλαν την ιδιωτικότητα και την προσωπικότητά του. Κι αυτό γιατί οι αναζητήσεις με το όνομά του οδηγούσαν σε δημοσιεύματα χρονολογίας 1998, όπου περιλαμβανόταν ανακοίνωση, με μνεία του ονοματεπωνύμου του, για πλειστηριασμούς ακινήτων του κατόπιν κατάσχεσης που του είχε επιβληθεί λόγω ασφαλιστικών οφειλών. Η διαδικασία της κατάσχεσης είχε, άλλωστε, προ πολλού ολοκληρωθεί. Όταν η υπόθεση κατέληξε στο ΔΕΕ μετά από άσκηση ενδίκων μέσων κατά της πρωτόδικης απόφασης, το Δικαστήριο κλήθηκε να ερευνήσει τρία ζητήματα: πρώτον, εάν η Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα εφαρμόζεται και σε παρόχους υπηρεσιών εγκατεστημένους εκτός ΕΕ, όπως η εδρεύουσα στις Η.Π.Α. Google, δεύτερον, εάν η εν λόγω μηχανή αναζήτησης μπορεί να αντιμετωπιστεί ως «φορέας επεξεργασίας δεδομένων» κατά την έννοια της Οδηγίας 95/46/ΕΚ, και τρίτον, εάν και κατά πόσο ισχύει το «δικαίωμα στη λήθη», εννοούμενο ως την εξουσία του υποκειμένου προσωπικών δεδομένων να ζητήσει τη διαγραφή τους ή τη διακοπή της πρόσβασης σε αυτά. Το Δικαστήριο έδωσε καταφατική απάντηση και στα τρία αυτά ερωτήματα.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 35

Επί του πρώτου ερωτήματος, το Δικαστήριο υποστήριξε ότι, λαμβανομένου υπόψη του γράμματος του άρθρου 4 παρ. 1 α της Οδηγίας 95/46/ΕΚ, επιχείρηση με έδρα και τεχνικές εγκαταστάσεις εκτός ΕΕ, όπως η Google Search, που όμως διαθέτει εντός ΕΕ θυγατρική εταιρία, η οποία ασκεί η ίδια οικονομική δραστηριότητα προώθησης και διαφήμισης εντός του Ευρωπαϊκού χώρου και είναι αδιάσπαστα συνδεδεμένη με τη μητρική, θεωρείται ως εγκατεστημένη εντός ΕΕ κατά την έννοια της Οδηγίας. Εν προκειμένω, η θυγατρική Google Spain προέβαινε η ίδια σε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τα διέθετε στη συνέχεια προς αναζήτηση σε κατοίκους κράτους-μέλους της ΕΕ. Ως εκ τούτου, τόσο η θυγατρική εταιρία, όσο και η μητρική εταιρία, όπου και βρίσκεται ο φυσικός server, υπόκεινται στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα. Ως προς το δεύτερο ερώτημα, το Δικαστήριο απεφάνθη ότι, εφόσον ο φορέας εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης ερευνά με αυτοματοποιημένο, διαρκή και συστηματικό τρόπο το διαδίκτυο προς αναζήτηση πληροφοριών, συλλέγει, ανακτά, καταχωρεί και οργανώνει εν συνεχεία τέτοια δεδομένα στο πλαίσιο των προγραμμάτων ευρετηρίασης που διαθέτει, τα αποθηκεύει στους εξυπηρετητές του και, ενδεχομένως, τα ανακοινώνει και τα θέτει στη διάθεση των χρηστών της μηχανής υπό μορφή καταλόγων αποτελεσμάτων αναζήτησης, εμπίπτει στην έννοια του «φορέα επεξεργασίας» της Οδηγίας 95/46/ΕΚ. Η παραδοχή ότι η εν λόγω δραστηριότητα αποτελεί «επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» δεν κλονίζεται από το γεγονός ότι τα δεδομένα αυτά είναι ήδη δημοσιευμένα στο διαδίκτυο και δεν τροποποιούνται από τη μηχανή αναζήτησης. Τέλος, όσον αφορά το τρίτο ερώτημα, το ΔΕΕ έκρινε ότι υπάρχει «δικαίωμα στη λήθη» σύμφωνα με τα άρθρα 12(β) και 14(α) της Οδηγίας. Διακήρυξε δηλ. ότι κάθε φυσικό πρόσωπο έχει το δικαίωμα να ζητήσει από μια διαδικτυακή μηχανή αναζήτησης να αφαιρέσει τις συνδέσεις σε πληροφορίες που το αφορούν, λαμβανομένων υπόψη παραγόντων, όπως η φύση των πληροφοριών ως προσωπικών δεδομένων, η παλαιότητα της πληροφορίας, το συμφέρον του κοινού για πρόσβαση σε αυτήν και ο ρόλος του ατόμου-φορέα των δεδομένων στη δημόσια ζωή. Η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων από μηχανές αναζήτησης δεν θεωρείται, άλλωστε, ότι εξυπηρετεί «δημοσιογραφικούς σκοπούς» και ως εκ τούτου δεν εμπίπτει στη σχετική εξαίρεση της Οδηγίας. Για τη διάγνωση αν συντρέχει προσβολή του εν λόγω δικαιώματος, το Δικαστήριο έκρινε ότι απαιτείται να γίνεται στάθμιση αφ’ ενός των εμπορικών συμφερόντων της εταιρείας της μηχανής αναζήτησης και του δικαιώματος έκφρασης και πληροφόρησης των χρηστών του διαδικτύου, και αφ’ ετέρου, των δικαιωμάτων για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, την ιδιωτική ζωή και την προσωπική ελευθερία του ατόμου. Σύμφωνα με την απόφαση, η στάθμιση πρέπει να γίνεται βάσει των πραγματικών περιστατικών της συγκεκριμένης υπόθεσης, από την ίδια την εταιρεία της μηχανής αναζήτησης και όχι από τα δικαστήρια ή από ανεξάρτητη αρχή, η οποία θα εξετάζει αν οι κρίσιμες πληροφορίες είναι ανεπαρκείς, ανακριβείς, απαρχαιωμένες ή μη απαραίτητες.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 36

ΙΙΙ. Προβληματισμοί Τη δημοσίευση της απόφασης ακολούθησαν δεκάδες χιλιάδες αιτήσεις για διαγραφή δεδομένων από όλη την Ευρώπη. Η μαζική αυτή αντίδραση προκάλεσε έντονη αμηχανία σε σχέση με τους μηχανισμούς εξέτασης των εν λόγω αιτημάτων, δεδομένου μεταξύ άλλων, ότι η παραπάνω απόφαση ανέθεσε την εν λόγω αρμοδιότητα στον ίδιο το φορέα επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων - ιδιώτη. Ευλόγως εγείρονται ζητήματα σχετικά με τους κανόνες που θα καθιερωθούν για τη διαδικασία υποβολής των αιτήσεων και την έγκριση της διαγραφής των δεδομένων, με το πρωτόκολλο απομάκρυνσης των συνδέσμων, με το κόστος της διαδικασίας και τον επιμερισμό του, με τη δυνατότητα ελέγχου των αποφάσεων των αρμόδιων φορέων, και άλλα. Εξάλλου, η παραδοχή από το ΔΕΕ ότι μια διαδικτυακή μηχανή αναζήτησης μπορεί να συνιστά υπεύθυνο επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων προκαλεί αντιδράσεις, διότι ερμηνεύει υπερβολικά ευρέως την εν λόγω έννοια, επιτρέποντας να υπαχθούν σε αυτή όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι εταιρίες cloud computing, οι υπεύθυνοι για τη λειτουργία διαδικτυακών ΜΜΕ ανεξαιρέτως, ακόμα και απλοί bloggers, αποδίδοντας έτσι ευθύνη για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων σε πρόσωπα που θεωρούνται «ενδιάμεσοι» ως προς τις υπηρεσίες της πληροφορίας. Περαιτέρω προβληματισμοί προκύπτουν και σε σχέση με τον αντίκτυπο των πορισμάτων της απόφασης και του αναμενόμενου Κανονισμού, εκτός Ευρωπαϊκών συνόρων, δεδομένης της εγγενούς παγκοσμιότητας του διαδικτύου. Συγκεκριμένα στις ΗΠΑ, η ελευθερία του λόγου παραδοσιακά ιεραρχείται ως υπέρτερη του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα. Επομένως, όπως ήδη επισημαίνεται από πολλούς, τυχόν υιοθέτηση των ρυθμίσεων της απόφασης στην εκεί έννομη τάξη θέτει ξεκάθαρο θέμα αντισυνταγματικότητας, ενώ η μη υιοθέτηση τους οδηγεί στη δημιουργία «ίντερνετ δύο ταχυτήτων», με ιστότοπους που θα διαφοροποιούνται εντός και εκτός Ευρώπης ως προς το περιεχόμενό τους και τους κανόνες διαχείρισης. Κάτι τέτοιο καθιστά τα οφέλη της σχολιαζόμενης απόφασης ως προς την προστασία των προσωπικών δικαιωμάτων αμφίβολα, ενώ μπορεί να σημάνει και αυξημένα έξοδα για τους παρόχους ηλεκτρονικών υπηρεσιών και τελικά παρακώληση του ηλεκτρονικού εμπορίου. Τέλος, έντονη είναι η ανησυχία για τις συνέπειες των ρυθμίσεων της απόφασης στο δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης, καθώς και για τον αντίκτυπό της στο χαρακτήρα του διαδικτύου μέσω μιας λογοκρισίας και «αλλοίωσης της ιστορίας» που πολλοί διαβλέπουν ότι θα επιφέρει. Παρ’ όλο που η απόφαση αναφέρεται στην απομάκρυνση μόνο των υπερσυνδέσμων και αναδημοσιεύσεων και στην ανέλεγκτη διακίνηση δεδομένων, και όχι στην αρχική δημοσίευση της πληροφορίας, η οποία άλλωστε ήταν τότε αληθής, οι παραπάνω εκφραζόμενοι φόβοι δεν είναι ανεδαφικοί και παραμένουμε εν αναμονή του νέου Κανονισμού. Ομάδα Νομικών Θεμάτων Ελένη Τζούλια Ίρις Φραγκάκη

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 37

Ιούλιος 1920: Οι συνέπειες του Εθνικού Διχασμού στην σκιά της Μικρασιατικής Εκστρατείας Ήταν, τότε, το καλοκαιρινό πρωινό της 30 Ιουλίου του 1920, όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, θριαμβευτής, πλέον, βρισκόταν στον σιδηροδρομικό σταθμό της Λυών (στο Παρίσι), επιστρέφοντας στην Ελλάδα. Στα χέρια του κρατούσε την επιτυχία, την εθνική, την διπλωματική, την προσωπική. Την επιτυχία αυτή δεν μπορούσε τώρα να την επισκιάσει ούτε η αίγλη του βασιλικού θρόνου, αλλά ούτε και η αγάπη των φιλοβασιλικών στο πρόσωπο του έκπτωτου Κωνσταντίνου. Ήταν, πλέον, και ύστερα από την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών (αλλά και αυτής του Νειγύ), ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Ελλάδος. Το όραμα, τόσο του Βενιζέλου και του κόμματος των Φιλελευθέρων, όσο και μεγάλης μερίδας του Ελληνικού λαού είχε γίνει πραγματικότητα. Στις Σέβρες, οι σύμμαχοι, ο καθένας για δικούς του λόγους, αποφάσισαν να επιτρέψουν την γιγάντωση της μέχρι τότε "μικράς πλην έντιμου Ελλάδος". Η Ελλάδα προσαρτούσε στην επικράτεια της την Θράκη, την Ανατολική Μακεδονία, τα νησιά Ίμβρο και Τένεδο, τα Δωδεκάνησα (με συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας) και φυσικά τα παράλια της Μικράς Ασίας. Ο Ελληνισμός της Ιωνίας ενσωματώθηκε στον ελληνικό κορμό, με σκοπό, έτσι πίστευαν τότε, να αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι του. Επρόκειτο για την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Όσον αφορά την εμπορική και πολιτισμική πρωτεύουσα της Μικράς Ασίας, την Σμύρνη, αποφασίστηκε η εγκαθίδρυση ελληνικής επικυριαρχίας στην πόλη και η διεξαγωγή, ύστερα από πέντε χρόνια -διάστημα κατά το οποίο ο στρατός θα προέβαινε σε εξελληνισμό της πόλης- ενός δημοψηφίσματος, έτσι ώστε να αποφασίσουν οι κάτοικοι της Σμύρνης την προσάρτηση ή μη της πόλης τους στην ελληνική επικράτεια. Ο Βενιζέλος γνώριζε ότι στόχος των Συμμάχων -για τους Αγγλογάλλους πρόκειταιήταν να χρησιμοποιηθεί ο ελληνικός στρατός ως ανάχωμα της επεκτατικής πολιτικής των Ιταλών στην μικρασιατική ζώνη. Παρ'όλα αυτά, θεώρησε την συγκυρία ως ιδιαίτερα ευνοϊκή για την επίτευξη των εθνικών στόχων, ή καλύτερα των εθνικών πόθων. Η διπλωματική επιτυχία της Ελλάδας και του Βενιζέλου, μολονότι, φαινομενικά θα ημέρευε τα μίση του Εθνικού Διχασμού, έμελλε να αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο μιας πολιτικής τυχοδιωκτισμού και εμφύλιας διαμάχης. Πριν ο Βενιζέλος επιβιβασθεί στο τρένο Όριαν Εξπρές δύο βασιλόφρονες απότακτοι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού, o υποπλοίαρχος Απόστολος Τσερέπης και ο υπολοχαγός Γεώργιος Κυριάκης, επιχείρησαν δολοφονική επίθεση εναντίον του. Οι δέκα (10) σφαίρες από το περίστροφο θα τραυματίσουν ελαφρά τον Βενιζέλο στο δεξί χέρι. Παρά το γεγονός ότι επρόκειτο για δύο δεινούς σκοπευτές, ο Έλληνας πολιτικός στάθηκε αρκετά τυχερός και δεν τραυματίστηκε θανάσιμα. Ο Βενιζέλος μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο της Γαλλίας όπου και νοσηλεύτηκε για μερικές ημέρες, χωρίς ωστόσο να διατρέχει κάποιον κίνδυνο. Η αναστάτωση που επικράτησε εκείνο το πρωινό στον σιδηροδρομικό σταθμό του Παρισιού, είναι ανάλογη με το κλίμα ανασφάλειας και μίσους που θα επικρατούσε στην Ελλάδα την επόμενη ημέρα.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 38

Η δολοφονική απόπειρα κατά του Βενιζέλου δεν ήταν ούτε η πρώτη αλλά ούτε και η τελευταία, και φυσικά δεν ήταν αναίτια. Έκρυβε τις ρίζες της βαθιά, εκεί όπου το μίσος του Εθνικού Διχασμού -έτσι ονομάστηκε η σύγκρουση Βενιζελικών και Κωνσταντινικών- δεν επέτρεπε πανηγυρισμούς για την, μερική έστω, επίτευξη της εθνικής ολοκλήρωσης και την προσάρτηση των αλύτρωτων αδερφών και εδαφών στον εθνικό κορμό, αλλά επέβαλε αέναους διαξιφισμούς ανάμεσα στις δύο παρατάξεις. Η εθνική ομοψυχία του 1912-1913 είχε αντικατασταθεί από τον ιδεολογικό φανατισμό και την προσωπολατρία. Εκδηλώσεις βίας και φανατισμού ήταν συχνό φαινόμενο, ενώ η χώρα έμοιαζε περισσότερο με πεδίο μάχης όπου κυριαρχούσε η αμφιβολία και η αβεβαιότητα. Η διαφωνία του πρωθυπουργού με τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α' και άρνηση του να υπακούσει σε μια φιλογερμανική ουδετερότητα της Ελλάδος -το ενδεχόμενο της προσάρτησης στην τριπλή συμμαχία το απέρριπτε ακόμη και ο ίδιος ο Κάιζερ, δεδομένου ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίσει τον στόλο της παντοκράτειρας, στην ένδοξη εποχή της Μπελ Επόκ, Βρετανίας- και να επιδιώξει την συμμαχία της χώρας με την Εγκάρδια Συνεννόηση (Αντάντ), κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, αποτέλεσε το εναρκτήριο λάκτισμα για τον εθνικό διχασμό. Όσα ακολούθησαν -η άσκοπη και δαπανηρή επιστράτευση του 1915, οι δύο παραιτήσεις της κυβέρνησης Βενιζέλου, η δημιουργία κυβέρνησης Εθνικής Άμυνας στην Θεσσαλονίκη, η επέμβαση των συμμάχων στα εγχώρια πολιτικά πράγματα, η καθυστερημένη έξοδος της Ελλάδας στον πόλεμο- όχι μόνο εξασθένισαν τα οικονομικά της χώρας και την ανάγκασαν να στραφεί προς τον εξωτερικό δανεισμό αλλά θεμελίωσαν την διχόνοια ανάμεσα στις δύο παρατάξεις, γαλουχώντας γενιές Ελλήνων δίχως εθνική ομοψυχία. Μεγάλος ηττημένος ήταν το έθνος. Την επομένη της 30ης Ιουλίου και ενώ ο Βενιζέλος είχε μετά βίας γλυτώσει τον θάνατο έμελλε να πραγματοποιηθεί ένα ακόμη γεγονός-αποτέλεσμα του Εθνικού Διχασμού. Στην Αθήνα, οι πρώτες πληροφορίες έκαναν λόγο για δολοφονία του Έλληνα πρωθυπουργού στο Παρίσι. Οι Βενιζελικοί, εξοργισμένοι στο άκουσμα της παραποιημένης είδησης, προέβησαν σε αντίποινα απέναντι στα μεγάλα στελέχη την αντιπολίτευσης και τις περιουσίες τους. Ήταν η θεία πρόνοια, σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής, που έσωσε τον πρωθυπουργό της Μεγάλης Ελλάδος. Θα πρέπει να ήταν η ίδια θεϊκή παρέμβαση που λίγες ώρες αργότερα θα άφηνε τον ικανό πολιτικό Ίωνα Δραγούμη να πέσει έρμαιο στα χέρια των φανατισμένων βενιζελικών. Ο Ίων Δραγούμης, γιός του Στέφανου Δραγούμη, πολιτικού εχθρού του Βενιζέλου, ήταν πολιτικός, διπλωμάτης, συγγραφέας και βασικός εκπρόσωπος του ελληνικού ρομαντικού εθνικισμού. Ακόμη ήταν μία από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της ελληνικής ιστορίας. Πάντοτε σε αντίθεση με το όραμα της Μεγάλης Ελλάδας, δεν δίστασε να παρέχει κριτική υποστήριξη στον Βενιζέλο, όταν και όπου ο ίδιος έκρινε σκόπιμο. Άλλωστε, η εναντίωση του στις πολιτικές πρακτικές του Βενιζέλου δεν πήγαζε από φιλομοναρχικά αισθήματα ή συμπάθεια στο πρόσωπο του έκπτωτου Κωνσταντίνου Α' αλλά από την πίστη του στην ιδέα του έθνους και της εθνικής αυτοδιάθεσης. Η πολιτική και διπλωματική του ικανότητα, όμως, δεν στάθηκαν αρκετές για να τον προστατεύσουν από το τάγμα ασφαλείας που διοικούσε ο βενιζελικός Παύλος Γύπαρης.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 39

Ο Δραγούμης, αφού παράκουσε τις συμβουλές της ερωμένης του Μαρίκας Κοτοπούλη, επιβιβάστηκε στο αυτοκίνητο του, το μικρό Φορντ και κατευθύνθηκε στα γραφεία του περιοδικού του <<Πολιτική Επιθεώρησις>> στο κέντρο της Αθήνας. Λίγες ώρες μετά την σύλληψη του από το παρακρατικό τάγμα ασφαλείας στην οδό Κηφισίας, στο ύψος των Αμπελοκήπων (Βίλα "Θων"), ο Δραγούμης μεταφέρθηκε στο στρατώνα του τάγματος, όπου συνάντησε τον επιφανή πολιτικό, εθνικό ευεργέτη και προσωπικό φίλο του Βενιζέλου, Εμμανουήλ Μπενάκη και τον Παύλο Γύπαρη. Ήταν περίπου τρεις το μεσημέρι, όταν ο τελευταίος διέταξε δεκαοχτώ (18) στρατιώτες να μεταφέρουν τον Δραγούμη στην συμβολή των οδών Κηφισίας και Ρηγίλλης, εκεί όπου άφησε και την τελευταία του πνοή. Τα αντίποινα των βενιζελικών για την απόπειρα δολοφονίας του ηγέτη τους περιελάμβαναν και την καταστροφή των κτηρίων όπου στεγάζονταν ο αντιβενιζελικός τύπος (Ριζοσπάστης, Καθημερινή). Κατά συνέπεια, η μονομερής ενημέρωση από τον βενιζελικό τύπο δεν άφηνε περιθώρια για εγκυρότητα και αμεροληψία. Οι φιλοβενιζελικές εφημερίδες ασχολούνταν, ημέρες μετά, με την δολοφονική απόπειρα εναντίον του πρωθυπουργού. Ακόμη, λεηλατήθηκαν κατοικίες και χώροι εργασίας επιφανών πολιτικών που στελέχωναν την ηνωμένη αντιπολίτευση, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Στέφανος Σκουλούδης. Τις επόμενες ημέρες τα πνεύματα ηρέμησαν και η συνταγματική νομιμότητα αποκαταστάθηκε. Ο φιλοβενιζελικός τύπος έκανε απλή αναφορά στην δολοφονία Δραγούμη, παραποιώντας τα γεγονότα και αρνούμενος την εμπλοκή των οπαδών του Βενιζέλου. Όταν στις 17 Αυγούστου έφτασε, ύστερα από καθυστέρηση, λόγω του τραύματος του, ο Ελευθέριος Βενιζέλος με το θωρηκτό Αβέρωφ στο λιμάνι του Πειραιά έγινε δεκτός από την ελληνική κοινωνία με τιμές και φιλοφρονήσεις. Ο λαός τον αποθέωσε, ο τύπος του έπλεξε το εγκώμιο και η Βουλή τον ανακήρυξε, ύστερα από οκτώ ημέρες, "Ευεργέτη και Σωτήρα της Πατρίδος". Η επιτυχία της Ελλάδος στις Σέβρες γιορτάστηκε στις 14 Σεπτεμβρίου, όταν στο Παναθηναϊκό Στάδιο συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου να πανηγυρίσει για το εθνικό επίτευγμα. Ο Βενιζέλος προσπάθησε να εκμεταλλευτεί την πολιτική συγκυρία. Αφού πρώτα διέλυσε την Βουλή των Λαζάρων προκήρυξε εκλογές. Στις 1 Νοεμβρίου του 1920, η Ηνωμένη Αντιπολίτευση εκμεταλλευόμενη τον εκλογικό νόμο (πήρε λιγότερες ψήφους από τους Φιλελεύθερους) αλλά και την κόπωση του ελληνικού λαού από τον δεκαετή πόλεμο και με σύνθημα της " Ψηφίστε μας για να γυρίσουν τα παιδιά σας από το μέτωπο" κατάφερε να κερδίσει περισσότερες έδρες από τους Φιλελεύθερους. Ο Βενιζέλος αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι, ενώ την ίδια στιγμή η Ελλάδα ξεκινούσε ένα δύσκολο εγχείρημα: την προέλαση εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 40

Τα Ιουλιανά, όπως ονομάστηκε το κύμα βίας και φανατισμού που επικράτησε στην Ελλάδα τις τελευταίες ημέρες του Ιουλίου του 1920, αποτέλεσαν το θλιβερό επακόλουθο του Εθνικού Διχασμού. Η πόλωση που προκλήθηκε οδήγησε εκπροσώπους και των δύο παρατάξεων σε ακρότητες. Ο φανατισμός δεν άφηνε περιθώρια για εθνική συσπείρωση, ενώ η Εθνική επιτυχία στις Σέβρες αμαυρώθηκε από την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Βενιζέλου και την δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη. Επρόκειτο για ένα διήμερο "αδελφοκτόνου αλληλοσπαραγμού" στην σκιά της Μικρασιατικής εκστρατείας.

Αλέξανδρος Φωτιάδης Φοιτητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

ΠΗΓΕΣ Richard Clogg, Συνοπτική ιστορία της Ελλάδας. 1770-2000, εκδ.ΚΑΤΟΠΤΡΟ, 2003 Θάνος Βερέμης, Γιάννης Κολιόπουλος, Ελλάς Η σύγχρονη συνέχεια από το 1821 μέχρι σήμερα, εκδ.Καστανιώτη, 2006 Γεώργιος Ι. Παναγιωτάκης, Ο Βενιζέλος στην επανάσταση και την πολιτική, Εκδ.Τυποκρέτα,1993 © Copyright Φωτιάδης Αλέξανδρος

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 41

Το Ισλαμικό κράτος του Ιράκ και της Συρίας (Ι.Κ) & η μεταμοντέρνα διάσταση του πολέμου. Σκοπός του σύντομου αυτού άρθρου είναι η προσπάθεια συμβολής στην κατανόηση της δομής και της δράσεως του περιβόητου «Ισλαμικού Κράτους», εντάσσοντας το στο πλαίσιο της θεωρητικής συζήτησης σχετικά με την φύση του πολέμου. Το τέλος του ψυχρού πολέμου υποβάθμισε την σημασία των κρατών ως του πρωταρχικού δρώντα των διεθνών σχέσεων. Συνεπικουρούμενο δε και από την τεχνολογική επανάσταση αλλά και τη δυναμική της παγκοσμιοποίησης, βοήθησε ώστε να αναδεχθούν νέοι υπερκρατικοί (διεθνείς οργανισμοί, υπερεθνικά δίκτυα όπως η Ε.Ε., διεθνή καθεστώτα, κλπ) αλλά και μηκρατικοί (Μ.Κ.Ο, λόμπυ, οργανωμένο έγκλημα, κλπ) δρώντες στο πολιτικό σκηνικό, εξίσου ικανοί να επηρεάσουν τις εξελίξεις (όχι απαραίτητα όλοι στον ίδιο βαθμό), όπως τα κράτη στο παρελθόν. Αυτό το κενό εξουσίας που δημιούργησε η μετάβαση από ένα διπολικό σε ένα πολυπολικό διεθνές σύστημα δεν άφησε ανεπηρέαστη και την φύση του πολέμου. Εισήγαγε την έννοια του «νέου», ή του «μεταμοντέρνου» καλύτερα, για να την διαφοροποιήσει από πολεμικές πρακτικές που χαρακτήριζαν την νεωτερικότητα. Η μεταμοντέρνα ανάγνωση διαφέρει από την παλαιά εκδοχή τόσο στον σκοπό της όσο και στις μεθόδους αλλά και τον τρόπο χρηματοδότησης της. Πιο συγκεκριμένα, η πολιτική ταυτοτήτων (η συσπείρωση γύρω από μια κοινή ταυτότητα – εθνοτική, θρησκευτική, σεξουαλική, κλπ – & η υπεράσπιση της) με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των μειονοτήτων μονοπωλεί πλέον το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας έναντι του σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας αλλά και της βασικής αρχής μη επεμβάσεως στα εσωτερικά τρίτης χώρας που ίσχυε παλαιότερα. Αναφορικά με τις μεθόδους, προτιμούνται τακτικές ελαχίστου ρίσκου (όπως αεροπορικές επιδρομές) έναντι τακτικών υψηλού ρίσκου (όπως η σύγκρουση στο έδαφος). Έχουμε δε και την εμφάνιση νέων δρώντων – όπως τρομοκρατικές οργανώσεις, παραστρατιωτικές ομάδες, καρτέλ οργανωμένου εγκλήματος, κλπ – που πολεμούν πλάι ή ενάντια σε ιεραρχικά δομημένους εθνικούς στρατούς. Επιπλέον, η τεχνολογία δεν αποτελεί εργαλείο για τις αντιμαχόμενες πλευρές μόνο σε ότι αφορά τους εξοπλισμούς αλλά και σε ότι αφορά την διαχείριση της πληροφορίας και της εικόνας. Τέλος, η οικονομία του πολέμου έχει «αποκεντρωθεί», μιας και το κόστος δεν το επωμίζονται μόνο οι τοπικές κοινωνίες αλλά μετακυλίεται και στην πλούσια διασπορά ή γενικότερα στην ξένη χρηματοδότηση.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 42

Εξετάζοντας την δράση του Ισλαμικού Κράτους παρατηρούμε πως πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να ενταχτεί στο ως άνω θεωρητικό πλαίσιο. Σκοπός της σύστασης του είναι η προάσπιση μιας κοινής, θρησκευτικής, ταυτότητας, ενάντια σε «άπιστους» (Χριστιανούς, Γεζίντι, κλπ) αλλά και σε «αποστάτες» (Σιίτες και Αλεβίτες Μουσουλμάνους) της κατ’ αυτούς ορθής μουσουλμανικής πίστης. Όσοι εκ των «απίστων» & των «αποστατών» αρνούνται να ασπασθούν την συγκεκριμένη εκδοχή του Ισλάμ, απλά δολοφονούνται. Υπάρχει έτσι και η ανάγκη προστασίας της ζωής των αμάχων και των μειονοτήτων που γίνονται αποδέκτες αυτής της βίας. Δεν αποτελεί κάποιον οργανωμένο εθνικό στρατό αλλά μια οργάνωση φανατικών σαλαφιστών σουνιτών Μουσουλμάνων που υπό την ηγεσία του Αμπού Μπακρ Αλ Μπαγκντάντι επιδιώκουν να επιβάλουν με την απειλή ή με την απευθείας χρήση βίας την επιστροφή στον αυστηρά πουριτανικό τρόπο ζωής του «αυθεντικού» Ισλάμ των χρόνων του προφήτη Μωάμεθ και των δυο επόμενων γενεών διάδοχων του, βασισμένο στο Κοράνι και στην ιερά παράδοση (Σουνα), την βάση δηλαδή του Ισλαμικού νόμου (Σαρία). Η απουσία οργανωμένου κλήρου αλλά και ενός κεντρικού θρησκευτικού ηγέτη στο Ισλάμ επιτρέπει την ανάδειξη τέτοιου είδους αυτόκλητων μεσσιών αλλά και τη μετατροπή εννοιών όπως το «Ισλάμ» ή την «Τζιχάντ» σε «πλαστικές» έννοιες που τις πλάθει ο καθένας όπως επιθυμεί, σε έννοιες «αποσκευές» που τους αποδίδει ο καθένας το δικό του σημειολογικό φορτίο. Ταυτόχρονα με τις σφοδρές χερσαίες συγκρούσεις στο έδαφος της Συρίας και του Ιράκ και τις αεροπορικές επιδρομές σε θέσεις του Ι.Κ από τις ΗΠΑ, διεξάγεται και ένας τεχνολογικός πόλεμος. Το Ισλαμικό Κράτος μέσω του διαδικτύου μεταφέρει άμεσα και εύκολα το μήνυμα του σε ολόκληρη τη γη. Δύναται λοιπόν να προσεγγίσει και να στρατολογήσει μαχητές από όλον τον κόσμο, ακόμα και από την Δύση, χωρίς να χρειαστεί να μετακινηθεί από την ασφάλεια των εδαφών του. Δημιουργεί έτσι ένα αίσθημα ανασφάλειας στις κοινωνίες αυτές και ενισχύει την καχυποψία προς όλους τους μουσουλμάνους πολίτες τους για τον φόβο του εσωτερικού εχθρού και της δράσης του. Πέραν τούτου καταφέρνει και χρησιμοποιεί και τη δύναμη της εικόνας με αποτελεσματικό τρόπο. Τα βίντεο με τον αποκεφαλισμό του Αμερικανού δημοσιογράφου James Foley & του αιχμαλώτου Κούρδου «Πεσμεργκά» όπως επίσης και εκείνα με αιχμαλώτους Αμερικανούς & Κούρδους να παρακαλούν για την ζωή τους, αλλά και η εικόνα εκατοντάδων Σύριων αιχμαλώτων στρατιωτών να «παρελαύνουν» ημίγυμνοι και να εκτελούνται περνά ένα ηχηρό διττό μήνυμα σε όσους παρακολουθούν.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 43

Από τη μια δηλώνει πως το Ισλαμικό Κράτος είναι παντοδύναμο και αδυσώπητο με τους εχθρούς του, θεωρώντας πως ο φόβος θα κάμψει το ηθικό όσων το μάχονται (και τα καραβάνια προσφύγων δείχνουν πως έως ένα βαθμό το έχει καταφέρει), και από την άλλη επιδιώκει με τις εικόνες φρίκης να πληθύνουν οι φωνές εκείνες στις Δυτικές κοινωνίες – και κυρίως στην Αμερικανική – που θα ζητούν την απεμπλοκή των χωρών τους από τα εδάφη των Μουσουλμάνων. Τέλος, στο αρχικό του στάδιο, όσο αποτελούσε δηλαδή τμήμα της αντίστασης εναντία στο καθεστώς Άσαντ στη Συρία, το Ισλαμικό Κράτος χρηματοδοτήθηκε και στηρίχτηκε από τη Δύση και από δωρεές ευπορών Αράβων (με τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ να προτείνονται ως οι κυριότεροι χρηματοδότες του). Με την ισχυροποίηση του και την χάραξη αυτόνομης πορείας, συνέχισε να στηρίζεται στις Αραβικές χρηματοδοτήσεις αλλά άρχισε να έχει και «δικά» του έσοδα. Ως δικά του έσοδα λογίζονται τα κέρδη που αποκομίζει από τις εκδόσεις περιοδικών, από τις πωλήσεις ειδών ένδυσης, από τους εκβιασμούς στις τοπικές κοινωνίες, τις απαγωγές ομήρων (εκτιμάται ότι έχουν αποδώσει 50 εκατομμύρια ευρώ σε λύτρα), από τις λεηλασίες τραπεζών παράλληλα με τη λεηλασία οπλοστασίων στις πόλεις που καταλαμβάνουν (πιθανολογείται πως μόνο η λεηλασία των τραπεζών της Μοσούλης τους απέφερε λεία 300 εκατομμυρίων ευρώ) αλλά και από το λαθρεμπόριο πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ελέγχοντας τους κόμβους λαθρεμπορίου μεταφέρει το πετρέλαιο στις γειτονικές αραβικές χώρες, στο Ιράν και στην Τουρκία ενώ το χρησιμοποιεί και στις πολεμικές του επιχειρήσεις. Υπολογίζεται ότι το μερίδιο της αγοράς πετρελαίου που ελέγχει ανέρχεται στα 2 εκατομμύρια δολάρια ημερησίως, ποσό που μεταφράζεται σε 730 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, αρκετά για να χρηματοδοτήσουν την συνέχιση των επιχειρήσεων του και εκτός Ιράκ και Συρίας μετατρέποντας το έτσι στην καλύτερα χρηματοδοτούμενη τρομοκρατική οργάνωση στον κόσμο.

Δρ. Κωνσταντίνος Λουρίδας Διεθνολόγος – Πολιτικός επιστήμονας. Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 44

ΕΥΘΥΝΗ, ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ Οι περισσότεροι από εσάς ίσως θεωρείτε πως η βιομηχανία επιφέρει εξ’ ολοκλήρου περιβαλλοντική καταστροφή, χωρίς καμία επιστροφή. Αυτό συνέβαινε στα παλιά χρόνια, κατά τα οποία δεν υπήρχε η περιβαλλοντική συνείδηση, στις μέρες μας ,όμως, παρατηρείτε έντονα το στοιχείο τις περιβαλλοντικής προστασίας. Ένα παράδειγμα παντρέματος της βιομηχανίας και του περιβάλλοντος είναι «Η Ελληνικός Χρυσός». Λίγα λόγια για την εταιρεία: θυγατρική της καναδικής EldoradoGold, η οποία είναι μια εταιρεία μεσαίου μεγέθους που δραστηριοποιείται στο μεταλλευτικό/μεταλλουργικό κλάδο χρυσού. Ξεκίνησε το επενδυτικό της πλάνο σε μια περιοχή συνολικής έκτασης 317.000 στρέμματα, που περικλείεται από τα χωριά Ολυμπιάδα, Στρατώνι, Στρατονίκη, Στάγειρα, Νεοχώρι, Παλαιοχώρι και Μ. Παναγία. Στις 17η Απριλίου 2013, το Συμβούλιο της Επικρατείας, επισφραγίζει την νομιμότητα των οικονομικών κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων της Επένδυσης. Το ανθρώπινο δυναμικό και το περιβάλλον είναι κύρια συστατικά της επιτυχημένης πορείας της εταιρείας. Η εν λόγω εταιρεία υποδέχτηκε 332 φοιτητές, το φετινό καλοκαίρι, προκειμένου να συμμετέχουν στο πρόγραμμα απασχόλησης, με κύριο στόχο να γνωρίσουν το έργο και να ενημερωθούν έγκυρα από το επιστημονικό προσωπικό εφ ‘όλης της ύλης. Προσωπικά συμμετείχα στο πρόγραμμα αυτό και με βάση την εμπειρία μου, θεωρώ πως είμαι σε θέση να εκφέρω γνώμη για το συγκεκριμένο έργο. Ένα πρώτο σχόλιο αφορά στην συμμόρφωση στις περιβαλλοντικές επιταγές και στην νομοθεσία. Η Ελληνικός Χρυσός γνωρίζει για την Περιβαλλοντική Ευθύνη (Environmental Liability) η οποία βασίζεται στην αρχή «Ο Ρυπαίνων Πληρώνει», και ειδικά μιας περιοχής, όπως το 1) Αναβάθμιση συστήματος Στρατωνικό όρος, που ανήκει στο δίκτυο ΝΑΤURA διαχείρισης νερών μεταλλείου 2000. Η παρούσα εταιρεία επενδύει ουσιαστικά στο α) Νέα Μονάδα Νερού περιβάλλον, με την πρωτοποριακή τεχνολογία και τις β) Κλείσιμο στοών με λιθογόμωση απόλυτα συμβατές μεθόδους εξόρυξης που γ) Βελτιστοποίηση του συστήματος χρησιμοποιεί, έχοντας βέβαια και συγκεκριμένες διαχείρισης μεταλλευτικών περιβαλλοντικές επεμβάσεις (πίνακας 1). Μια βασική αποβλήτων πληροφορία που αντικατοπτρίζει την περιβαλλοντική 2)Καθαρισμός λίμνης τελμάτων συνείδηση της εταιρείας είναι το πρόγραμμα Ολυμπιάδας παρακολούθησης το οποίο περιλαμβάνει την 3)Πρόγραμμα αναδάσωσης εγκατάσταση αυτόματων οργάνων συνεχούς μέτρησης 4)Εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων & καταγραφής, έτσι ώστε η ασφάλεια του εδάφους, και μεταλλείων των νερών, των σπιτιών μας να βρίσκεται σ’ έναν 5)Αποκατάσταση τοπίου συνεχή έλεγχο. (Πίνακας 1)

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 45

Κατά την διάρκεια της επίσκεψης στις εγκαταστάσεις της Ελληνικός Χρυσός, μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει πόσο χρήσιμο είναι αυτό το έργο και πόσο πολύ κόσμο απασχολεί (συγκεκριμένα απασχολεί 1.600 άτομα), υπάρχουν βέβαια και άλλες 2.200 αιτήσεις εργασίας από τον δ. Αριστοτέλη και άλλες 4.100 αιτήσεις από άλλους δήμους. Επομένως είναι εμφανή η προσφορά του έργου αφενός στην κοινωνία, με το να προσφέρει θέσεις εργασίας σε χαλεπούς καιρούς και να επενδύει στην ανάπτυξη του τόπου μας, και αφετέρου σε ολόκληρη την χώρα, διότι η Ελλάδα χρειάζεται μια μακροχρόνια βιομηχανική ανάπτυξη, με μακροπρόθεσμα σχέδια, που δεν θα αρκείται στο σήμερα, αλλά θα επενδύει στο μέλλον και από περιβαλλοντικής και από οικονομικής άποψης. Η κοινωνική ευημερία είναι συνυφασμένη με την εταιρεία, πέρα από τις θέσεις εργασίας που προαναφέρθηκαν, υπάρχει πρόγραμμα παράλληλης αποκατάστασης, δηλαδή στις περιοχές όπου θα ολοκληρώνονται τα έργα θα αποκαθίστανται άμεσα, και στα πλαίσια αυτού του προγράμματος δημιουργήθηκε από την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ και την ΕΛΛΑΚΤΩΡ, από κοινού η εταιρεία ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΦΥΤΩΡΙΑ Α.Ε. και το 2008 κατασκευάστηκε το φυτώριο στην Ολυμπιάδα, έτσι υπάρχει διαθέσιμο φυτικό υλικό άριστης ποιότητας, το οποίο παράγεται από πολλαπλασιαστικό υλικό που η συλλογή του γίνεται από την ίδια περιοχή. Μέσα σ’ αυτόν τον ένα μήνα απασχόλησης και χάρη στο προσωπικό που μας υπέδειξε και μας πληροφόρησε εξ’ ολοκλήρου για την επένδυση, έγινε σαφές πως το επενδυτικό αυτό πρόγραμμα μπορεί να συνδυάσει την ανάπτυξη, την βιομηχανία και την προστασία του περιβάλλοντος. Η χώρα μας έχει ανάγκη από επενδύσεις, έχει ανάγκη από ριζικές αλλαγές στην νοοτροπία μας και στις αξίες μας, η άνοδος δεν θα επέλθει αυτόματα, εμείς θα πρέπει με αποφασιστικότητα και συνέπεια να παλέψουμε για το μέλλον μας και να επενδύσουμε, όπως και η ελληνικός χρυσός, σ’ ένα πιο σίγουρο και αισιόδοξο αύριο.

Κυριακή Μυτιληνιού Φοιτήτρια Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 46

Ο τουρισμός όπως δεν τον έχουμε γνωρίσει. Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα αποτελεί έναν κατεξοχήν δημοφιλή προορισμό για διακοπές. Κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες από όλα τα μέρη του κόσμου επισκέπτονται τη χώρα μας. Η αξία του τουρισμού για την Ελλάδα είναι ανεκτίμητη, καθώς συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική πρόοδο. Ωστόσο, όπως όλα τα νομίσματα έτσι και το νόμισμα του τουρισμού έχει δύο όψεις. Δυστυχώς, όμως τη δεύτερη εθελοτυφλούμε να τη γνωρίσουμε παρόλο που είναι εξίσου σημαντική με την πρώτη. Είναι αυτή της περιβαλλοντικής καταστροφής. Θα ήταν λοιπόν αδήριτη ανάγκη να προβούμε σε μια θεώρηση του θέματος για να διαμορφώσουμε μια εμπεριστατωμένη άποψη σχετικά με το στίγμα που αφήνει ο τουρισμός στο περιβάλλον. Πρώτη πληγή του τουρισμού στο περιβάλλον είναι η υπέρ κατανάλωση ενέργειας τόσο με τη μορφή του ρεύματος, όσο και των καυσίμων. Όλο και περισσότερες τουριστικές μονάδες, στην προσπάθεια τους να προσελκύσουν θαμώνες αλλά και να κερδίσουν ένα ακόμα αστέρι στη συλλογή τους, προσφέρουν ενεργοβόρες υπηρεσίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα ξενοδοχεία που διαθέτουν τζακούζι, χαμάμ και, πολλές φορές, έως και τρεις πισίνες και δει θερμαινόμενες. Έχει υπολογιστεί ότι για τη θέρμανση μιας πισίνας μεσαίων διαστάσεων κατά την περίοδο Απριλίου-Σεπτεμβρίου απαιτούνται 2061 λίτρα πετρέλαιο! Επιπλέον δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρείται υπερβολική χρήση του φωτισμού και του κλιματιστικού σε εσωτερικούς χώρους. Από το πιο μικρό έως το πιο μεγάλο κατάστημα, εστιατόριο, καφετέρια ο φωτισμός είναι υπερβολικός και πολύ συχνά άσκοπος, ενώ ο κλιματισμός υπέρ του δέοντος. Εκτός όμως από τα παραπάνω, μη ορθή χρήση γίνεται και στα καύσιμα στον τομέα των μεταφορών. Οι περισσότεροι τουρίστες ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν το αεροπλάνο ως μέσω μεταφοράς, ακόμα και σε περιοχές που είναι επισκέψιμες με το τρένο ή το πλοίο. Χρησιμοποιούν επίσης το αυτοκίνητο ακόμα και σε μικρά νησιά, την ώρα που αστικές συγκοινωνίες και ποδήλατα όχι μόνο μπορούν να τους εξυπηρετήσουν αλλά είναι και φιλικά προς το περιβάλλον. Σύμφωνα με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί τα 2/3 των τουριστών στη Μεσόγειο χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο για τις διάφορες μετακινήσεις τους, γεγονός που μεταφράζεται σε 110 εκατομμύρια επιβάτες και 36 εκατομμύρια αυτοκίνητα κάθε χρόνο. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα την τρύπα του όζοντος, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, την όξινη βροχή, φαινόμενα που επιτείνουν τις δραματικές αλλαγές των κλιματικών συνθηκών. Βαρύνουσα σημασία πρέπει να δοθεί και σε ένα ακόμα πολύτιμο φυσικό αγαθό, το οποίο θυσιάζεται στο βωμό του κέρδους και της ανθρώπινης αλαζονείας: το νερό. Είναι γνωστή η απερίσκεπτη χρήση που γίνεται ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Μελέτες καταδεικνύουν ότι κατά μέσο όρο η χρήση νερού στα ξενοδοχεία πολυτελείας είναι 450 λίτρα ανά τουρίστα και περίπου 280 λίτρα στα υπόλοιπα καταλύματα. Η ζήτηση αυτή για νερό περιλαμβάνει τις ποσότητες για καθαριότητα, πόση και άλλες εξυπηρετήσεις. Δυστυχώς, οι σημερινές ανάγκες και πολλές φορές οι αντιλήψεις που επικρατούν για τουριστικές εξυπηρετήσεις οδηγούν στην υπερκατανάλωση του νερό. Εκτός όμως από τα παραπάνω, το πρόβλημα λειψυδρίας επιτείνεται και από ορισμένες πολιτικές που εφαρμόζουν η πλειοψηφία των τουριστικών μονάδων. Το άλλαγμα των σεντονιών ή της πετσέτας σε καθημερινή βάση συνεπάγεται την υπερκατανάλωση του νερού στον τομέα του πλυσίματος. Η τάση να φιλοξενούνται στους κήπους φυτά, τα οποία δεν ευδοκιμούν στο ξερό μεσογειακό κλίμα της χώρας μας, καθώς και η πλέον διαδεδομένη μόδα του χλοοτάπητα(όπου σε μεσογειακό κλίμα απαιτεί περίπου 1.000 λίτρα νερό κατά Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 47

τετραγωνικό μέτρο), καταδεικνύουν την κακή χρήση του ύδατος και στον τομέα της άρδευσης. Τέλος, όλα τα λύματα των τουριστικών μονάδων που εκφράζονται στη θάλασσα ή σε γειτονικά ποτάμια, λίμνες, έχουν ως επακόλουθο το φαινόμενο του ευτροφισμού. Ένα καταστροφικό για το περιβάλλον φαινόμενο, που υποβαθμίζει τα θαλάσσια και υδάτινα οικοσυστήματα.

Άμεσα προκύπτει το συμπέρασμα ότι ο τουρισμός είναι αρκετά επιβλαβής για το περιβάλλον, το οποίο χρήζει άμεσης προστασίας και διατήρησης. Γιατί όμως να μην γίνεται χρήση των οικονομικών απολαβών, που προκύπτουν από τον τουρισμό, για την αποκατάσταση της οικολογικής καταστροφής; Η απάντηση στο ερώτημα είναι πώς ο τουρισμός αφήνει πίσω του τέτοια συντρίμμια που ούτε οι οικονομικές εισφορές, που ο ίδιος επιφέρει, δεν φθάνουν για την αποκατάσταση αυτής της περιβαλλοντικής ζημιάς. Συνεπώς, είναι ανάγκη να υπάρξει ένα πρότυπο αειφορικής τουριστικής ανάπτυξης, που θα επισημαίνει τη σημασία προώθησης ενός υπεύθυνου τουρισμού, στην εδραίωση του οποίου θα συμβάλουν τόσο οι ντόπιοι όσοι και οι τουρίστες με τη συμπεριφορά τους. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται η ΕΕ μέσω διάφορων προγραμμάτων όπως το THERMIE (αύξηση ενεργειακής απόδοσης και ενθάρρυνση ήπιων μορφών ενέργειας) το LIFE (προστασία του περιβάλλοντος) και το δίκτυο ECONETT (Δίκτυο Ευρωπαϊκής Κοινότητας για το Περιβαλλοντικό Ταξίδι και Τουρισμό)-(European Community Network for Environmental Travel and Tourism), το οποίο παρέχει πληροφορίες σε θέματα που έχουν σχέση με τον τουρισμό και το περιβάλλον. Στόχος είναι η διαφοροποίηση των τουριστικών δραστηριοτήτων, η βελτίωση της ποιότητας των τουριστικών υπηρεσιών και η αλλαγή της τουριστικής συμπεριφοράς. Πιο συγκεκριμένα προωθεί την καλύτερη διαχείριση του μαζικού τουρισμού σε συνδυασμό με τη διασπορά του χρόνου διακοπών. Έτσι, κάποιος θα έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει ένα μακρινό ταξίδι μια φορά μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα πχ ένα χρόνο. Επιπλέον, έμφαση δίνεται στην προώθηση εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς στους τόπους προορισμού καθώς και στην απελευθέρωση των μεταφορών.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 48

Η χρήση του τρένου ή του πλοίου πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη προτίμηση ενός τουρίστα που ταξιδεύει σε κοντινούς προορισμούς και σε χώρους όπως η Ελλάδα. Ιδιαίτερη σημασία δίνει και στην ποιότητα των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών. Χρήζεται αναγκαία η προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού (όπως το κάμπινγκ), η αναθεώρηση του τρόπου αξιολόγησης των καταλυμάτων και γενικά η επιλογή των προορισμών με βάση τα εγγενή φυσικά χαρακτηριστικά του τόπου και όχι τόσο με τις υπηρεσίες που προσφέρει. Τέλος, τίποτα από όλα τα παραπάνω δεν θα επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα χωρίς την περιβαλλοντική ευαισθησία όλων των πολιτών. Συνεπώς, η απόκτηση μιας παιδείας, που έχει ως επίκεντρο το σεβασμό και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την αντιμετώπιση του πολυσυζητημένου αυτού θέματος. Πρόδηλο είναι λοιπόν το συμπέρασμα πως η ανάπτυξη του τουρισμού στην Ελλάδα, όπως και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, αναπόφευκτα προκαλεί ορισμένες επιδράσεις. Ωστόσο, η αναζήτηση μιας στρατηγικής, που θα στοχεύει στην όσο το δυνατόν καλύτερη οργάνωση του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσεται ο ελληνικός τουρισμός, είναι απαραίτητη ώστε να αποφευχθούν οι πιο επιβλαβείς από αυτές (π.χ. όσες οδηγούν στην καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος). Ευθύνη για αυτή την προσπάθεια έχουν όλοι οι αρμόδιοι φορείς, που με τη συμμέτοχη και τη συνεργασία της Τοπικής αυτοδιοίκησης και των μη κυβερνητικών Οργανώσεων, θα πρέπει να αναλάβουν δράση έτσι ώστε να γίνει κατάλληλη αξιοποίηση του πλούτου της χώρας μας, σε συνδυασμό με την τήρηση όλων των περιβαλλοντικών κανονισμών. Νίκη Αναστοπούλου Φοιτήτρια Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 49

Ταξιδεύοντας μαζί με τις Caretta – caretta, γιατί η ποικιλομορφία της ζωής δεν είναι απλά θέμα επιλογής, αλλά δικαίωμα...

Εικόνα 1 Η «μαμά» χελώνα κατά τη διάρκεια ωοτοκίας.

Τον τελευταίο καιρό μαγνητίζει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, αλλά και σύσσωμης της επιστημονικής κοινότητας, η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta, στα πλαίσια της προστασίας και της διατήρησης της βιοποικιλότητας. Πολλοί δε είναι εκείνοι που σπεύδουν είτε από χώρες της Ε.Ε. (και όχι μόνο) είτε εντός Ελλάδας, για να θαυμάσουν από κοντά και να ενημερωθούν για αυτό το είδος. Έχουμε λοιπόν την τύχη να το φιλοξενούμε κατά κύριο λόγο στην Ελλάδα (π.χ. Πελοπόννησο, Ζάκυνθο, Κρήτη), όσον αφορά την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, η οποία αποτελεί ένα μεγάλο οικοσύστημα με πλούσια ενδιαιτήματα χλωρίδας και πανίδας, με τον μεγαλύτερο πληθυσμό της Caretta caretta και τον μεγαλύτερο αριθμό φωλεοποίησής της να έχει καταγραφεί στο νησί της Ζακύνθου (συγκεκριμένα στην παραλία ωοτοκίας των Σεκανίων).

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 50

Όπως επισημαίνεται στην Εθνική Στρατηγική και στο Σχέδιο Δράσης για τη Βιοποικιλότητα (για τα επόμενα 15 χρόνια), τα οποία συντάχθηκαν πρόσφατα από το ΥΠ.Ε.Κ.Α., η διατήρηση του βιολογικού μας πλούτου μας καθιστά όλους «υπόχρεους» τόσο σε εθνικό και πανευρωπαϊκό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 6 της Διεθνούς Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα (Ρίο, 1992). Ας γνωρίσουμε, όμως, λίγο καλύτερα αυτό το είδος, το οποίο φαίνεται να συμβιώνει αρμονικά με τον άνθρωπο, παρόλο που πολλές φορές ο ίδιος μπορεί εκούσια ή ακούσια να δυσχεραίνει την κατάστασή τους... Η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta είναι είδος απειλούμενο με εξαφάνιση, σύμφωνα με τον Κόκκινο Κατάλογο της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN). Οι θαλάσσιες χελώνες Caretta caretta ανήκουν στην κατηγορία των ερπετών, ωστόσο έχουν προσαρμοστεί βιολογικά στο θαλάσσιο περιβάλλον. Ζουν συνήθως στη Μεσόγειο Θάλασσα, στον Ατλαντικό, Ινδικό και Ειρηνικό Ωκεανό, ταξιδεύοντας παράλληλα. Ιδιαίτερο «καταφύγιό» τους για αναπαραγωγή και ωοτοκία στη Μεσόγειο Θάλασσα αποτελεί ο κόλπος του Λαγανά στη Ζάκυνθο, που φιλοξενεί περίπου το 26% των καταγεγραμμένων φωλιών, και συγκεκριμένα η παραλία Σεκάνια, στην οποία συγκεντρώνεται το 50% του συνολικού πληθυσμού (παγκόσμια) της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta. Η διαιώνιση του είδους αυτού εξαρτάται απόλυτα από το χερσαίο περιβάλλον, καθότι εκεί ολοκληρώνεται ο βιολογικός κύκλος της: από την αναπαραγωγή και την ωοτοκία ως την εκκόλαψη των αυγών και την είσοδο των νεοσσών στο θαλάσσιο περιβάλλον. Η Caretta caretta ζυγίζει περίπου από 80 έως 100 κιλά, ενώ η διάμετρός της μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο! Τρέφεται κυρίως με θαλάσσια φυτά, σφουγγάρια προσκολλημένα σε βράχους και ασπόνδυλα (π.χ. μαλάκια, αχινούς, καβούρια), ενώ οι επιστήμονες αναφέρουν χαρακτηριστικά πως ο λαχταριστός «μεζές» τους είναι οι μέδουσες. Κατά τη διάρκεια του Απριλίου λαμβάνει χώρα το ζευγάρωμα μεταξύ θηλυκών και αρσενικών. Έτσι, από τα μέσα του Μάη περίπου ξεκινά η περίοδος ωοτοκίας της Caretta caretta, η οποία διαρκεί μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Η θηλυκή αναζητά συνήθως αμμώδεις παραλίες με ήπια κλίση, χωρίς εμπόδια, όπου η άμμος διαθέτει την κατάλληλη υφή και το μέγεθος, ούτως ώστε να πληρούνται οι προϋποθέσεις θερμοκρασίας και υγρασίας, οι οποίες είναι απαραίτητες για την επώαση των αυγών τους.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 51

Η θηλυκή Caretta caretta βγαίνει από τη θάλασσα κατά τη διάρκεια της νύχτας, για να γεννήσει περίπου 80 – 100 αυγά, φτιάχνοντας μια φωλιά τη φορά. Αυτό μπορεί να συμβεί δύο με τρεις φορές μέσα σε μια καλοκαιρινή περίοδο, όπως εκτιμούν οι επιστήμονες, κι έπειτα από δύο με τρία χρόνια ξανά! Η εκκόλαψη των νεοσσών διαρκεί περίπου δύο μήνες, λαμβάνοντας χώρα κατά τη διάρκεια της νύχτας ή νωρίς το πρωί. Οι νεοσσοί ζυγίζουν 17 γραμμάρια, έχουν μήκος περίπου 5 εκ. και μαύρο χρώμα (βλ. Εικόνα 2). Επίσης, είναι φωτοτακτικοί, γεγονός που καθιστά τα χελωνάκια ιδιαίτερα ευαίσθητα στο φως, αφού είναι δυνατό να αποπροσανατολιστούν και να μην επιστρέψουν στη θάλασσα, όπως θα ήταν η φυσιολογική πορεία τους... Συνεπώς, στο στάδιο της εκκόλαψης είναι πολύ σημαντικό να αποφεύγονται τα φώτα, οι φακοί ή τα φλας από φωτογραφικές μηχανές στο πίσω μέρος των παραλίων ωοτοκίας, γιατί τα χελωνάκια είναι πιθανό να μην καταφέρουν να επιβιώσουν. Επιπρόσθετα, κατά τη διάρκεια της νύχτας δεν επιτρέπεται η κίνηση ανθρώπων στην παραλία, γιατί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ποδοπατηθούν κατά λάθος, αλλά και γιατί ενήλικες θηλυκές ενοχλούνται στην προσπάθειά τους να ωοτοκήσουν. Έτσι, εγκαταλείπουν την προσπάθεια, αλλά και την παραλία, με μεγάλη πιθανότητα να αποβάλλουν τα μωρά τους... Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως οι φωλιές δε θα πρέπει να σκιάζονται, γιατί η θερμοκρασία της άμμου καθορίζει το φύλο των νεοσσών, αλλά ούτε και να βρέχεται η περιοχή γύρω από τις φωλιές (ντους ή λάστιχα ποτίσματος), γιατί έχει παρατηρηθεί σήψη των αυγών, με συνέπεια οι νεοσσοί να μην εκκολάπτονται.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 52

Εικόνα 2 Μωρά χελωνάκια κατά την εκκόλαψή τους.

Εκατοντάδες χελωνάκια ξεκινούν το ταξίδι τους προς τη θάλασσα κάθε χρόνο. Ωστόσο, οι επιστήμονες εκτιμούν πως μόνο ένα στα χίλια περίπου από αυτά θα καταφέρει να επιβιώσει και να επιστρέψει ως ενήλικο στον τόπο όπου γεννήθηκε (μετά από 25 με 30 χρόνια), για να συνεχιστεί ο κύκλος της ζωής του. Είναι γνωστό πως η θαλάσσια χελώνα συνυπήρχε κάποτε με τους δεινοσαύρους και κατοικούσε σε θάλασσες και ωκεανούς πολύ πριν ο άνθρωπος εμφανιστεί στη γη. Σήμερα δυστυχώς η ύπαρξη της απειλείται σοβαρά σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Οι παραλίες ωοτοκίας υποβαθμίζονται διαρκώς, λόγω πιθανής διάβρωσης των παρακείμενων εδαφών είτε λόγω της ολοένα αυξανόμενης τουριστικής ανάπτυξης. Για παράδειγμα, ομπρέλες και ξαπλώστρες στην παραλία εμποδίζουν την κίνηση της θαλάσσιας χελώνας ή δύνανται ακόμα και να καταστρέψουν τις φωλιές της. Άλλοι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι ενήλικες χελώνες στη θάλασσα σχετίζονται συνήθως με ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η πρόσκρουση με ταχύπλοα σκάφη, η εμπλοκή σε αλιευτικά εργαλεία (δίχτυα κ.λπ.), η οποία ίσως προκαλέσει πνιγμό από ασφυξία, η χερσαία και θαλάσσια ρύπανση (ρίψη απορριμμάτων) κ.ά.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 53

Η οικοδόμηση κτιρίων και εγκαταστάσεων μπορεί να αλλοιώσει τη μορφολογία της παραλίας, ενώ τα πάσης φύσης οχήματα («γουρούνες», ποδήλατα κ.λπ.) συμπιέζουν την άμμο, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο την ανταλλαγή οξυγόνου μεταξύ αυγών και άμμου. Εκτός από αυτό, είναι δυνατό να δημιουργηθούν λακκούβες, στις οποίες είναι εύκολο να παγιδευτούν τα χελωνάκια. Το ίδιο συμβαίνει και με τα παιχνίδια στην άμμο (π.χ. κάστρα κ.λπ.). Στα πλαίσια της βιοποικιλότητας, η Caretta caretta χρειάζεται και «ζητά» τη βοήθεια όλων μας, ούτως ώστε να συνεχίσει να μπορεί να ωοτοκεί επιτυχώς στις παραλίες της Χώρας μας, αλλά και να επιβιώνει χωρίς προβλήματα μέσα στη θάλασσα. Μόνο ο από κοινού συγκερασμός της πολύτιμης γνώσης και της εμπειρίας, η σωστή ενημέρωση και πληροφόρηση, ο σεβασμός στην ποικιλομορφία της ζωής και η ενεργός συμμετοχή όλων μας μπορούν να συμβάλλουν στην προστασία και τελικά στη διατήρηση της ποικιλίας της Caretta caretta, αλλά και όλων των μοναδικών, ίσως «ανεκτίμητων θησαυρών» που διαθέτουμε σαν ευλογία ως τόπος! Για τη γη μας, για το περιβάλλον, του οποίου όλοι είμαστε μέρος και που για όλους μας αποτελεί πηγή ζωής, απόλαυσης, αναψυχής και ενίοτε έμπνευσης...! Γιατί η ποικιλομορφία της ζωής αποτελεί το εφαλτήριο, αλλά και την κινητήρια δύναμή μας... Επειδή η ποικιλομορφία της ζωής δεν είναι απλά θέμα επιλογής, αλλά δικαίωμα τελικά...!

Γεωργία Ν. Αντωνοπούλου MSc στην Περιβαλλοντική & Οικολογική Μηχανική ΠΕ Περιβαλλοντολόγος

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 54

Το Κοτέτσι και η Συμμετοχική Προσέγγιση «Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει», λέει ο σοφός λαός μας και για πρώτη φορά κάθισα να αναλογιστώ αν έχει δίκιο, γιατί αλλιώς τα κατάλαβα εντέλει στο θερινό σχολείο που παρακολούθησα φέτος. Ο λόγος γίνεται για το ακαδημαϊκό πρόγραμμα νέων επιστημόνων που διοργάνωσε η ΜΚΟ Ιωάννης Καποδίστριας, το οποίο πραγματευόταν τρόπους αντιμετώπισης της κρίσης και συγκεκριμένα πώς μπορεί η συμμετοχική προσέγγιση να αποτελέσει το εργαλείο για να μπει η χώρα μας σε τροχιά ανάπτυξης. Μπορώ να εγγυηθώ ότι ο κυριότερος λόγος που μου τράβηξε το ενδιαφέρον ήταν αυτές οι δύο λέξεις, τόσο όμορφα τοποθετημένες η μια δίπλα στην άλλη, τόσο εύηχες «συμμετοχική προσέγγιση» - υπήρχαν δε και άλλες «συμμετοχικός σχεδιασμός». Ήμουν πραγματικά περίεργη να δω αν όντως αντιπροσωπεύουν αυτό που ένας απλός άνθρωπος – απλός άνθρωπος ορίζεται ως το διάφορο του επιστήμονα στη χώρα μας – θα ερμήνευε ως «μια συλλογική προσπάθεια θεώρησης και αντιμετώπισης ενός ζητήματος», να κάτσουμε στο τραπέζι όλοι, βρε αδερφέ! Ή μήπως επρόκειτο για μια εξειδικευμένη ορολογία - ξέρετε αυτές που χρησιμοποιούμε μεταξύ μας, οι “διάφορο του απλός άνθρωπος” - η οποία, με κρυφή ντροπή διέφευγε της επιστημοσύνης μου. Επιπλέον, το θέμα παρουσίαζαν, μεταξύ άλλων ομιλητών και καθηγητές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, επομένως η περιέργειά μου για το τι μπορεί να σημαίνουν αυτές οι λέξεις στη γλώσσα τους είχε κορυφωθεί. Εντέλει, ήταν αυτό που φανταζόμουν, τόσο απλό αλλά και τόσο περίπλοκο. Αυτό που προσπαθούσαν να μας πουν είναι ότι αν θέλουμε να επιτύχουμε μια βιώσιμη ανάπτυξη, μια ανάπτυξη δηλαδή που να συντελείται από περιβαλλοντική προστασία, κοινωνική συνοχή και οικονομική μεγέθυνση απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η εμπλοκή στη λήψη αποφάσεων καθώς και τον σχεδιασμό και τη χάραξη πολιτικής, ειδικά σε τοπικό επίπεδο, των πολιτών. Ειδικά αυτών που είναι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Εσένα κι εμένα. Αυτό, βέβαια προϋποθέτει τον εκδημοκρατισμό της διαδικασίας λήψης απόφασης και κυρίως την κοινωνική ωρίμανση των πολιτών που καλλιεργεί την επιθυμία για μεγαλύτερη συμμετοχή στα κοινά. Σε αυτό το σημείο περίπου άρχισαν να μου γεννώνται κάποιοι προβληματισμοί καθώς ανέλυα στο μυαλό μου το κρατικό και κοινωνικό σύστημα όπως έχει δομηθεί ως τώρα. Οι προβληματισμοί συνεχίστηκαν όταν ουσιαστικά εμμείναμε στον ρόλο της συμμετοχής, η οποία ως μια δομημένη διαδικασία διαλόγου όπου τα άτομα αξιοποιούν τις δυνατότητές τους, επηρεάζουν αποφάσεις και ασκούν έλεγχο στον καθορισμό προτεραιοτήτων, στην κατανομή των πόρων, στην πρόσβαση σε υπηρεσίες και αγαθά, αποτελεί μια πλατφόρμα ανταλλαγής πληροφορίας και εμπειρίας, μια διαδικασία αμοιβαίας μάθησης μεταξύ του κοινού και των κέντρων λήψης αποφάσεων.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 55

Ακούσαμε αυτό που ουσιαστικά όλοι μέσα μας γνωρίζουμε, ότι όταν όλοι οι διαφορετικοί άνθρωποι, με τα διαφορετικά και αντικρουόμενα συμφέροντα ενδιαφερόμαστε να συμμετάσχουμε κι επιδιώκουμε να κάτσουμε στο ίδιο τραπέζι, τότε θα αντιληφθούμε τα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών, θα ανταλλάξουμε πληροφορίες τις οποίες δε γνωρίζουν όλες οι πλευρές και οι οποίες αποτελούν σημαντικό εργαλείο για το σχεδιασμό πολιτικών, ενώ ταυτόχρονα θα προετοιμάσουμε το έδαφος για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των πολικών. Το απαύγασμα των όσων μάθαμε είναι ότι η συμμετοχή διασφαλίζει την εξομάλυνση των συγκρούσεων μέσα από την κατανόηση και τη σύνθεση των διαφορετικών απόψεων και ότι ουσιαστικά λειτουργεί ως μηχανισμός διασφάλισης της κοινωνικής ειρήνης. Αυτό κατ’ εμέ ήταν το πιο σπουδαίο μάθημα. Πως όποιο ζήτημα πραγματευόμαστε, όποια πολιτική επιδιώκουμε να χαράξουμε οφείλουμε να έχουμε το ενδιαφέρον για διαβούλευση, αλλά και την ωριμότητα αφενός ως άτομα, αφετέρου ως εκπρόσωποι συλλογικών συμφερόντων να παραχωρήσουμε έδαφος για την άποψη και την αλήθεια άλλων πλευρών. Κάπου εκεί, ωστόσο, έρχεται η ψυχρολουσία – η οποία είναι και της μόδας τελευταίως – στη σκέψη ότι, μα καλά, ούτε στη συνέλευση της πολυκατοικίας δεν μπορούμε να βρούμε μέση λύση και αποχωρούμε αγανακτισμένοι και πολλάκις ωρυόμενοι. Και πολλάκις απόντες. Και η πολυπόθητη ερώτηση εκστομίστηκε γιατί; Και η απάντηση ήρθε γιατί η κοινωνία μας, η ελληνική, είναι ανώριμη. Γιατί βασικές αρχές της συμμετοχής αποτελούν η ενσωμάτωση διαφορετικών απόψεων, το ίσο δικαίωμα συμμετοχής, η διαφάνεια, η εξισορρόπηση των σχέσεων επιρροής, το μοίρασμα της ευθύνης, η εξουσιοδότηση, η συνεργασία καθώς και η ύπαρξη μιας πλευράς, ενός ατόμου που θα αναλάβει το ρόλο του συντονισμού των διαβουλεύσεων και το οποίο θα έχει γνώση επί των θεμάτων, της ιστορίας, της πολιτικής, της επικοινωνίας, της ψυχολογίας και άντε πες στον Έλληνα να εφαρμόσει όλα τα παραπάνω. Και να δεχτεί και να τον συντονίσουν. Και να δεχτεί και να χάσει λίγο από το δίκιο του. Και να μην πεθάνει η κατσίκα του γείτονα. Και τελικά όσο πιο πολλοί είμαστε και γνώμη έχουμε θα αργεί να ξημερώσει; Ε λοιπόν να και κάτι άλλο που έμαθα. Όλα τα χωριά έχουν και πολλά κοκόρια και πολλά κοτέτσια και ο ήλιος πάντα επιμένει να ανατέλλει στην ώρα του. Κι όλα αυτά γιατί ο κόκορες κοιμάται στο πιο ψηλό σημείο του κοτετσιού για να δει τον ήλιο να ανατείλει πρώτος, ώστε να ενημερώσει τις κότες που κλωσούν, λαλώντας τρεις φορές. Αλλά τα κοτέτσια είναι πολλά και άρα οι κόκορες είναι πολλοί και επίσης βρίσκονται σε διαφορετικό υψόμετρο από εκεί που ανατέλλει ο ήλιος, επομένως από το λάλημα του πρώτου πετεινού που είδε το χάραμα στο πιο ψηλό υψόμετρο υπάρχει διαφορά ωρών μέχρι το λάλημα του τελευταίου πετεινού στο πιο χαμηλό. Το πρόβλημα το έχουμε εμείς που αν μένουμε στην πιο χαμηλή υψομετρικά μεριά του χωριού θα ακούσουμε το λάλημα του πρώτου πετεινού στην ψηλή μεριά και θα ξυπνήσουμε ενώ ακόμα το ξημέρωμα θα αργεί για εμάς. Και καθ όλη τη διάρκεια που θα “ξημερώνει” στα διαφορετικά υψόμετρα τόσο θα λαλούν και οι κόκορες που θα το πρωτοβλέπουν.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 56

Και γι’ αυτό “αργεί να ξημερώσει” και ο σκοπός δεν είναι να εξαφανίσουμε όλα τα κοκόρια και να κρατήσουμε μόνο ένα για να ξημερώνει γρηγορότερα αλλά να κατανοήσουμε ότι τελικά όλα είναι θέμα οπτικής γωνίας που βλέπουμε τα πράγματα. Να κατανοήσουμε ότι διαφορετική θεώρηση έχει ο καθένας μας κι όλοι μαζί να προσπαθήσουμε για το όλον. Και να κατανοήσουμε ότι δεν μπορούμε να είμαστε κι όλοι κοκόροι.

Σουσογκέλη Χριστίνα – Χρυσούλα Απόφοιτος Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Αθηνών Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών με κατεύθυνση «Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση & Βιώσιμη Ανάπτυξη», Πάντειο Πανεπιστήμιο

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 57

Απο το Θέατρο στη Ζωή και πίσω στο παράλογο..

‘‘Εμείς οι γυναίκες χρόνια τώρα αγωνιζόμαστε για την απελευθέρωση μας, ζητάμε ίσα δικαιώματα με τους άνδρες, κοινωνική ισότητα. Αμήν και πότε! Όλοι ξέρουν ότι μόλις ένα εργοστάσιο αντιμετωπίσει δυσκολίες, οι πρώτοι που απολύονται είμαστε εμείς οι γυναίκες. Ζητάμε κοινωνική ισότητα και ισότητα των δύο φύλων. Όσον αφορά την κοινωνική ισότητα, κάναμε μερικά βήματα προς τα εμπρός, αλλά όσον αφορά την «ισότητα των δύο φύλων», έχουν ακόμα να γίνουν πολλά. Δεν θα φτάσουμε ποτέ να γίνουμε ίσες με τον άντρα. Είναι εντελώς ουτοπικό να το ελπίζουμε… και λόγω μιας ανατομικής λεπτομέρειας. Ας το πάρουμε απόφαση!’’

Το Όλο σπίτι κρεβάτι εκκλησία είναι ένα θεατρικό έργο με θέμα την κατάσταση της γυναίκας, και ιδίως την σεξουαλική δουλεία της. Πρωτοανέβηκε στο Μιλάνο το 1977 στο Palazzina Liberty με σκοπό να υποστηρίξει τους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος. Παίχτηκε πάνω από 3.000 φορές. Τη δεκαετία εκείνη, το κίνημα έμπαινε στη δεύτερη φάση του και έμεινε γνωστό ως το λεγόμενο Δεύτερο Φεμινιστικό Κύμα. Η παρουσία του κινήματος όμως μετράει αρκετά χρόνια πριν, αλλάζοντας μορφές και αιτήματα. Συγκεκριμένα οι απαρχές του φεμινιστικού κινήματος τοποθετούνται ιστορικά την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης ξεκινώντας ως ένα βιβλίο παραπόνων γυναικών το 1789, το οποίο και εξελίχθηκε δύο χρόνια αργότερα στη Διακήρυξη Δικαιωμάτων των Γυναικών. Τα πρώτα γενέθλια του φεμινισμού ως αυτόνομο κίνημα και όχι ως μέρος του προοδευτικού κινήματος, θεωρούνται το πρώτο συνέδριο στο Seneka Falls, στη Νέα Υόρκη το 1848, ενώ δύο είναι οι ημερομηνίες που σημάδεψαν ιστορικά το κίνημα εκείνη την εποχή. Στις 8 Μαρτίου 1857, 20.000 εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας διεκδίκησαν τη μείωση του ωραρίου εργασίας (από 16 σε 12 ώρες) μέσω μαζικής απεργίας σε μια περίοδο όπου ο συνδικαλισμός απαγορεύονταν και σαν σκέψη. Μια ακόμα μεγάλη επανάσταση αποτέλεσε η περίφημη παρέλαση των σουφραζετών.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 58

Το Μάιο του 1912, οι σουφραζέτες ( όρος που προέρχεται απο τη γαλλική λέξη suffragete και σημαίνει δικαίωμα ψήφου) βγήκαν στους αμερικάνικους δρόμους σέρνοντας τα λευκά δαντελωτά τους φορέματα και τα καροτσάκια με τα μωρά τους, επισφραγίζοντας το Πρώτο Κύμα Φεμινισμού και δημοσιοποιώντας το σκοπό τους: οι γυναίκες δεν πρέπει να περιορίζονται στο σπίτι. Απο αυτά τα δύο γεγονότα γίνονται αντιληπτές και οι βασικές θέσεις του Πρώτου Κύματος. Τα ζητήματα που απασχολούσαν τις γυναίκες είχαν να κάνουν με τον αγώνα για πολιτικά δικαιώματα, δικαίωμα για πρόσβαση στην εκπαίδευση, την εργασία, δικαίωμα στην ιδιοκτησία, δικαίωμα στο γάμο, το διαζύγιο και την πολιτική ιθαγένεια. Έτσι το Πρώτο Κύμα συνδέθηκε άμεσα με το φεμινισμό που εκφράστηκε στο Δυτικό Κόσμο και ιδιαίτερα στη Βρετανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Λόγω όμως του Πρώτου και του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και των γεωπολιτικών αλλαγών, η ακτιβιστική δράση του φεμινιστικού κινήματος πέρασε σε δεύτερη μοίρα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως ορισμένα απο τα δικαιώματα τους δεν ικανοποιήθηκαν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η παραχώρηση δικαιώματος ψήφου στον γυναικείο πληθυσμό σε πολλές χώρες τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα, αποτέλεσμα της αναγνώρισης της προσφοράς των γυναικών στον πόλεμο και τη βιομηχανία. Το Δεύτερο Κύμα εκφράζει την αναζωπύρωση του φεμινιστικού κινήματος κατά τη διάρκεια του 1960 και 1970. Ξεκίνησε απο λευκές χριστιανές μέσο-αστές, καταγόμενες απο τη Δύση και αφορούσε κυρίως δικά τους θέματα, παρά τους τότε ισχυρισμούς για εκπροσώπηση όλων των γυναικών. Κύρια θέματα του αποτελούσαν η ισότητα με τους άντρες κυρίως σε εργασιακό επίπεδο, θέματα σεξουαλικότητας, η μάχη κατά της βίας των γυναικών, οι νόμοι περί βιασμού και έκτρωσης, τα καταφύγια κακοποιημένων γυναικών, και οι αλλαγές των νόμων διαζυγίου και επιμέλειας των παιδιών. Αυτό που έδωσε όμως την πρώτη ύλη του σύγχρονου φεμινιστικού κινήματος ήταν το βιβλίο της Σιμόν ντε Μποβουάρ, το “Δεύτερο Φύλο” στο οποίο εξετάζεται η γυναίκα απο βιολογική, ιστορική, κοινωνιολογική, ψυχαναλυτική, σεξουαλική, φιλολογική και μυθολογική πλευρά για να καταλήξει σε ένα βασικό συμπέρασμα: η κατωτερότητα της γυναίκας δεν είναι φυσικό χαρακτηριστικό αλλά αντρική κοινωνική κατάσταση και ότι τελικά “δεν γεννιέται κανείς γυναίκα, γίνεται”. Το Τρίτο Κύμα φεμινισμού δεν διαχωρίζεται ιστορικά απο το Δεύτερο, προσπαθεί όμως να αποστασιοποιηθεί ιδεολογικά από αυτό και τους περιορισμούς του όσον αφορά τις ετεροφυλόφιλες λευκές γυναίκες της μεσαίας τάξης. Στο Τρίτο Κύμα περιλαμβάνονται η ομοφυλόφιλη θεωρία, η συνειδησιακή αφύπνιση των έγχρωμων γυναικών, η κριτική θεωρία, ο διεθνισμός και η ανατροπή μιας αντιληπτής καταπίεσης απο την πατριαρχία. Χαρακτηριστικό δείγμα αποτελούν τα Riot Girls και οι Ουκρανές Femen οι γυμνόστηθες ακτιβίστριες κατά τις οποίες “ο κλασσικός φεμινισμός δεν δουλεύει πια”.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 59

Σε αυτό το σημείο είναι απαραίτητο να γίνει μία βασική διάκριση των Τριών Κυμάτων του Φεμινισμού με τον Ισλαμικό Φεμινισμό. Ο Ισλαμικός Φεμινισμός είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος στις αραβικές περιοχές και γενικότερα στις περιοχές που επικρατεί το Ισλάμ. Ο Irfan Ahmad ξεκαθαρίζει πως ο ισλαμικός φεμινισμός “δεν είναι μια μαχητική συνέχεια του δυτικού φεμινισμού που πιστεύει για παράδειγμα στην ακύρωση του γάμου. Ούτε είναι καταγγελία των ιερών κειμένων. Πρόκειται για μετασχηματιστικό ρεύμα μέσα στο ισλαμικό κίνημα για την ερώτηση της γυναίκας.” Ο Ισλαμικός φεμινισμός δεν απορρίπτει τη θρησκεία αλλά προσπαθεί να συμφιλιώσει την πίστη με τον αγώνα για διεθνή ανθρώπινα δικαιώματα και την απελευθέρωση των γυναικών στις μουσουλμανικές κοινωνίες. Ο λόγος που ο Ισλαμικός Φεμινισμός δεν μπορεί να ενταχθεί σε κανένα απο τα δύο τελευταία Φεμινιστικά Κύματα, παρά την παράλληλη χρονικά εξέλιξη τους και την θετική επίδραση του Δυτικού προτύπου, είναι γιατί αγνοήθηκε η διαφορετικότητα όσον αφορά την κοινωνική τάξη, τη φυλή, την ταυτότητα και την κουλτούρα, ακόμη και το φύλο με την ευρύτερη έννοια. Δεν είναι λίγες οι φορές ιδιαίτερα στην σημερινή εποχή που ο Ισλαμικός Φεμινισμός καταγγέλλει τον Ευρωπαϊκό για επιβολή των αξιών του ως οικουμενικές και αδιαμφισβήτητες, μιλώντας μάλιστα για πολιτιστική αποικιοκρατία. Με αφορμή μάλιστα την Ημέρα topless Τζιχάντ, οι μουσουλμάνες ξεκίνησαν κίνημα μέσω του facebook στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα αντίθεσης στις γυμνόστηθες ακτιβίστριες Femen. Έκτοτε το κίνημα έχει αυξήσει τα μέλη του καλώντας τις νέες μουσουλμάνες να αναρτήσουν τις φωτογραφίες τους με μαντίλα ή πέπλο και να δώσουν την δική τους εκδοχή. “Δεν είμαστε μια μάζα καταπιεσμένων, είμαστε γυναίκες διαφορετικές που καθεμία διεκδικεί την ατομικότητα της και κάνει ελεύθερα τις επιλογές της, ακόμα και αν αυτό δεν αρέσει σε κάποιους απο τους Δυτικούς.” τονίζουν οι διοργανώτριες της καμπάνιας. Παραμένει όμως ακόμα αναπάντητο το ερώτημα, πόση ελευθερία επιλογής έχουν οι γυναίκες σε χώρες όπου η μαντίλα επιβάλλεται δια νόμου ή διαφορετικά, ένας θρησκευτικός νόμος που ερμηνεύει την “προαιώνια θεία βούληση” υπερισχύει του κοσμικού. Ωστόσο τα ερωτήματα σε σχέση με την πρόοδο του κινήματος, παραμένουν αναπάντητα και για τον Δυτικό Φεμινισμό. Είναι αδιαμφισβήτητη η πρόοδος που έχει σημειωθεί απο τα πρώτα βήματα του κινήματος μέχρι σήμερα. Μέχρι ποιόν όμως βαθμό μπορούμε να μιλήσουμε για πρόοδο όταν παραδίπλα πεθαίνει μια γυναίκα απο ξυλοδαρμό, ένδεια ή ανεργία; Οι δουλείες του σπιτιού παραμένουν γυναικεία υπόθεση, αλλά και τα στοιχεία στον εργασιακό τομέα δεν είναι και πολύ ενθαρρυντικά. Αρκεί μονάχα να θυμηθούμε τα λόγια της Σέριλ Σάντμπεργκ, συγγραφέας του βιβλίου Lean In και το πιο φεμινιστικό icon της εποχής: “ Τα σημερινά κορίτσια δεν είναι η πρώτη γενιά που έχει ίσες ευκαιρίες, είναι όμως η πρώτη γενιά που γνωρίζει ότι όλες αυτές οι ευκαιρίες δεν μεταφράζονται απαραιτήτως σε επαγγελματική επιτυχία. Πολλά είδαν την μητέρα τους να προσπαθεί να τα “κάνει όλα” και κατόπιν να αποφασίζει ότι κάτι πρέπει να θυσιάσει. Αυτό το κάτι είναι συνήθως η καριέρα της.”

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 60

Μόνο σε 17 απο τις 195 χώρες στον κόσμο κυβερνούν γυναίκες, κατέχουν μόνο το 20% των κοινοβουλευτικών εδρών παγκοσμίως ενώ το ποσοστό στο χώρο των επιχειρήσεων είναι ακόμα μικρότερο καθώς μόλις ένα 4% απο τους διευθύνοντες συμβούλους του περιοδικού Fortune είναι γυναίκες. Οι γυναίκες είναι ακόμα εδώ. Αν όχι στην ηγεσία τουλάχιστον στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων γύρω απο αυτήν. Μπορεί ο τρόπος διεκδικήσεις των αιτημάτων των μοντέρνων φεμινιστριών να φαντάζει παραδόξως αλλά φαίνεται πως κερδίζει έδαφος και προσοχή στην παγκόσμια σκηνή. Για άλλους τα γυμνά στήθη είναι προσβολή της δημόσιας αιδούς και για άλλους συνώνυμο της ελευθερίας της ισότητας και της αδελφοσύνης. Και δεν εννοώ άλλο, απο τους 1.000 μαθητές που για το πορτραίτο της Μαριάν, την αλληγορική απεικόνιση της Γαλλικής Δημοκρατίας το 2013 είχαν επιλέξει την ακτιβίστρια Ινα Σεβσένκο, ιδρύτρια της οργάνωσης Femen.Η πολεμική τότε είχε ανάψει αλλά ήταν και κάποιοι να θυμίσουν πως και η Ελευθερία του Ευγένιου Ντελακρουά, ήταν και αυτή γυμνόστηθη..

Σοφία Χατζηνικολάου

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 61

Ουκρανία όπως Γάζα; Η βαρβαρότητα δεν μπορεί να κρυφτεί. Σε λιγότερο από δυο μήνες η κυβέρνηση του Ισραήλ δολοφόνησε περισσότερους από 2200 Παλαιστίνιους, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων ήταν άμαχοι, γυναίκες και παιδιά. Κατέστρεψε επίσης στοχευμένα κτίρια, σπίτια και υποδομές. Τέτοια αγριότητα θυμίζει (ας μην φοβηθούμε να το ομολογήσουμε) τους τρομοκρατικούς βομβαρδισμούς αμάχων και κατοικημένων περιοχών τους οποίους διεξήγαγε η ναζιστική Γερμανία. Λιγότερο γνωστά είναι τα εγκλήματα σε βάρος αμάχων που διαπράττονται τους τελευταίους μήνες στην επίσης κοντινή μας Ουκρανία. Οι κυβερνητικές δυνάμεις βομβαρδίζουν σύγχρονες κατοικημένες πόλεις. Αν εξαιρέσουμε τους ΝΑΤΟϊκούς βομβαρδισμούς στο Βελιγράδι το 1999, η Ευρώπη δεν έχει γνωρίσει τέτοια αγριότητα από το β’ παγκόσμιο πόλεμο. Πάνω από 2000 είναι οι νεκροί άμαχοι. Υπάρχουν ακόμη καταγγελίες για χρήση χημικών όπλων. Πριν καν ξεκινήσουν οι μάχες και οι βομβαρδισμοί κατοικημένων περιοχών, οι ναζιστικές συμμορίες που συμμετέχουν στην κυβέρνηση, στις 2 Μαΐου, κατέσφαξαν 40 άοπλους διαδηλωτές στην Οδησσό εγκλωβίζοντάς τους στο κτίριο των συνδικάτων στο οποίο στη συνέχεια έβαλαν φωτιά. Η καταγραφή της βαρβαρότητας είναι σημαντική μια και, ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ουκρανίας, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αποφεύγουν να την μεταδίδουν με λεπτομέρειες για να μην τρωθεί το κύρος της Ουκρανικής κυβέρνησης και των δυτικών συμμάχων της. Καταγραφή και αιτίες Πιο σημαντική όμως από την καταγραφή είναι η αναζήτηση της αιτίας της βαρβαρότητας. Δεν χρειάζεται να την ψάξουμε μακριά: λέγεται οικονομική κρίση. Η ιστορική εμπειρία μας έχει δείξει επανειλημμένα ότι στις οικονομικές κρίσεις γίνεται αναδιανομή του πλούτου τόσο στο εσωτερικό των κρατών όσο και σε διεθνές επίπεδο. Όταν οι λαοί δεν κατορθώνουν να παρέμβουν, η αναδιανομή αυτή καθιστά τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 62

Για παράδειγμα, η κρίση, σύμφωνα με στοιχεία της ICAP, ενίσχυσε την κερδοφορία των 500 μεγαλύτερων εταιρειών της χώρας μας ενώ οι 559 πλουσιότεροι έλληνες έγιναν ακόμη πιο πλούσιοι: σύμφωνα με μελέτη της Boston Consulting Group κατέχουν περιουσία 76 δις δολαρίων, ίση με το 30% του ΑΕΠ. Ανάλογα είναι τα στοιχεία για όλες τις χώρες του κόσμου. Στην κρίση επίσης αλλάζει το τοπίο στην κορυφή της ιεραρχίας των κρατών με ανακατατάξεις. Ο β’ παγκόσμιος πόλεμος, για παράδειγμα, ανέδειξε πρώτη κυρίαρχη δύναμη τις ΗΠΑ ενώ υποβάθμισε τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Έτσι και σήμερα, η οικονομική κρίση σπρώχνει τις ΗΠΑ και τις άλλες μεγάλες δυνάμεις σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να κερδίσουν σφαίρες επιρροής, να σταθεροποιήσουν αυτές που έχουν, να στερήσουν αγορές από τους ανταγωνιστές τους, να ελέγξουν την ενέργεια και τους δρόμους μεταφοράς της κλπ. Για τους λόγους αυτούς διεξήχθη και συνεχίζεται από τις ΗΠΑ και την ΕΕ η επέμβαση στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, χρηματοδοτήθηκε και εξοπλίστηκε η αντιπολίτευση στο καθεστώς του Άσαντ στη Συρία κλπ. Στην ίδια λογική το Ισραήλ, περιφερειακή δύναμη και σύμμαχος των ΗΠΑ και της ΕΕ, επιχειρεί –μεσούσης της κρίσης- να διατηρήσει υπό την κατοχή του τον παλαιστινιακό λαό, να αποδυναμώσει τον αγώνα του για ελευθερία και απόκτηση πατρίδας, να ισχυροποιήσει την παρουσία του στη Μέση Ανατολή. Στην Ουκρανία αντίστοιχα, οι ΗΠΑ και η ΕΕ αξιοποίησαν τη δικαιολογημένη λαϊκή δυσαρέσκεια και ανέτρεψαν τον δημοκρατικά εκλεγμένο αλλά διεφθαρμένο πρόεδρο όταν ο τελευταίος, για δικούς του λόγους, αρνήθηκε να εντάξει τη χώρα του στην οικονομική σφαίρα της ΕΕ (άρα και των ΗΠΑ). Εγκατέστησαν μια κυβέρνηση η οποία με βίαιες μεθόδους ενέταξε την Ουκρανία στη δυτική σφαίρα επιρροής (αφαιρώντας την από τη ρωσική) και οδήγησε το λαό στον εμφύλιο. Καταχρέωσε τη χώρα, την οδήγησε στην οικονομική χρεοκοπία, έριξε το λαό της Ουκρανίας σε βαθιά φτώχεια τη στιγμή που οι ολιγάρχες ευημερούν και κυβερνούν, κατάργησε στοιχειώδεις δημοκρατικές ελευθερίες, απαγόρευσε το κομμουνιστικό κόμμα (ένα από τα μεγαλύτερα κοινοβουλευτικά κόμματα της χώρας), απαγόρευσε τη χρήση της ρωσικής γλώσσας την οποία για ιστορικούς λόγους μιλά πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού και πολλά άλλα.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 63

Η Ρωσία από την άλλη προωθεί τα δικά της γεωπολιτικά συμφέροντα, ενώ παράλληλα προσπαθεί να ελέγξει και να κατευθύνει όσους αντιδρούν στην κυβέρνηση του Κιέβου. Και εμείς; Η Ελλάδα; Τι ρόλο διαδραματίζουμε σε όλα αυτά; Δυστυχώς, η ελληνική κυβέρνηση ακολουθώντας πιστά τις ΗΠΑ και την ΕΕ συμβάλλει σε όλους αυτούς τους τυχοδιωκτισμούς είτε με τις στρατιωτικές βάσεις (ειδικά της Σούδας) είτε με τη συμμετοχή της στις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας. Θέτει έτσι σε κίνδυνο τα συμφέροντα και την ασφάλεια του ελληνικού λαού. Ετοιμάζεται μάλιστα να παραχωρήσει και νέες ευχέρειες στις ΗΠΑ μέσω των βάσεων. Παθητικοί θεατές; Μπορούμε να κάνουμε κάτι ή θα παρακολουθούμε και θα αναλύουμε παθητικά τις εξελίξεις; Αν θέλουμε να σταματήσουμε τον κατήφορο οφείλουμε να ενεργοποιηθούμε. Πρώτο, πρέπει να αναλύουμε και να κρίνουμε την πληροφόρηση που μας παρέχεται γιατί σε τέτοιες ειδικά εποχές τίποτα δεν είναι υπεράνω πάσης υποψίας. Αντίθετα, η απόκρυψη και η διαστρέβλωση των γεγονότων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Δεύτερο, οφείλουμε να μην εθιστούμε στη βαρβαρότητα αλλά να καταγγέλλουμε τις διάφορες επεμβάσεις, όπου κι αν συμβαίνουν. Τρίτο, χρειάζεται να έχουμε πρακτικό πνεύμα. Αυτό που άμεσα μπορούμε να πράξουμε είναι να απαιτούμε από τις ελληνικές κυβερνήσεις να μην εμπλέκουν με κανένα απολύτως τρόπο την Ελλάδα σε τέτοιες περιπέτειες. Αυτό θα ήταν ήδη μια τεράστια συμβολή στην ειρήνη και στην πρόοδο με παγκόσμια εμβέλεια. Η ελευθερία και η ανεξαρτησία ποτέ δεν χαρίζονται, καταχτιούνται.

Δημήτρης Καλτσώνης Επίκουρος Καθηγητής θεωρίας κράτους και δικαίου, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 64

Δεξιότητες και αυτοεξέλιξη: όταν ο επαγγελματίας και ο άνθρωπος περπατούν μαζί… Το τελευταίο χρονικό διάστημα γίνεται όλο και μεγαλύτερη συζήτηση και έχει δοθεί μεγάλη έμφαση στις δεξιότητες και την σημαντική τους συμβολή στους ανθρώπινους πολύπλευρους ρόλους. Ακούμε παντού για δεξιότητες και το πώς αυτές συμβάλλουν θετικά ιδιαίτερα στην καριέρα – για τους μεν που αναζητούν εργασία αναδεικνύουν την καλύτερη και περισσότερο αποτελεσματική μεθοδολογία τους προς την εύρεση επαγγελματικής στέγης. Για τους δε έχοντες εργασία, βελτιώνουν και στερεώνουν το πώς ανταποκρίνονται στο αντικείμενο εργασίας τους και ποια η προσωπική τους μετεξέλιξη στον επαγγελματικό χώρο. Για όλους εμάς λοιπόν, που είτε στο ένα είτε στο άλλο πεδίο προσπαθούμε να βελτιωθούμε και να αναπτύξουμε μία εμπροσθοβαρή κίνηση, φαίνεται πράγματι οι δεξιότητες να αποκτούν σταδιακά και βαθμηδόν μία αξία σημαντική και καίρια ως προς την βελτιστοποίηση των εργαλείων μας και των μεθόδων μας. Οι δεξιότητες αποσκοπούν στην εκτέλεση συγκεκριμένου σκοπού με χαρακτηριστικά τα οποία συνδέονται περισσότερο με την προσωπικότητα του ατόμου (ευχέρεια στην επικοινωνία, διαπραγματευτική άνεση, μεθοδικότητα, λήψη πρωτοβουλιών, ηγετικό πνεύμα και συντονισμός ομάδος). Αντανακλούν μία επαγγελματική κουλτούρα και μία ταυτότητα η οποία κτίζεται με τον καιρό και τις εμπειρίες, τα βιώματα και την πολυπραγμοσύνη του υποψηφίου. Η όποια ενασχόληση του ατόμου είναι μία δυναμική δεξαμενή δεξιοτήτων, τις οποίες σταδιακά αναπτύσσει και ενσωματώνει στο συμπεριφορικό και εργασιακό του προφίλ. Με την έννοια αυτή, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πως πχ. για το επάγγελμα του λογιστή θα θέλαμε ο ιδανικός υποψήφιος να συγκεντρώνει μαθηματική σκέψη, ευστροφία, να δίνει έμφαση στις λεπτομέρειες, να ενημερώνεται επί των εξελίξεων, να είναι συνεργατικός και ενδεχομένως να είναι καλός στις διαπροσωπικές σχέσεις καθόσον το επάγγελμα του έχει έντονη συναλλαγή με τις δημόσιες υπηρεσίες. Αντίστοιχα σε ένα θεωρητικό αντικείμενο σπουδών το οποίο προσεγγίζει και την ανθρωπιστική πλευρά, όπως είναι η Ψυχολογία επί παραδείγματι, θα θέλαμε ο υποψήφιος να έχει πολύ καλή προφορική και γραπτή επικοινωνία, συναισθηματική κατανόηση και νοημοσύνη, ικανότητα στην ακρόαση και ευχέρεια να βλέπει και να αντιμετωπίζει τα ψυχικά φαινόμενα απαλλαγμένος από στερεότυπα κτλ. Οι δεξιότητες λοιπόν και ή έμφαση που δίδεται από την αγορά εργασίας και από το γενικότερο πλαίσιο χάραξης εκπαιδευτικής πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αντανακλούν μία τάση προς ένα υποψήφιο με προσόντα αφενός αλλά και στοιχεία, συμπεριφορές και μεθοδολογία σχετική με το αντικείμενο το οποίο καλείται να υπηρετήσει. Άλλωστε, μέσα από τις αγγελίες απασχόλησης γίνεται σαφές πως η αναφορά που γίνεται συστηματικά στις δεξιότητες αυτές ως επιθυμητό προσόν, καταδεικνύει την πλήρη εφαρμογή τους στο επιχειρησιακό περιβάλλον και την σφαιρική αξιολόγηση στην οποία έχει η αγορά προχωρήσει. Είναι κοινή πρακτική άλλωστε για τις επιχειρήσεις μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς να εντάσσουν πλέον μόνιμα τα λεγόμενα ψυχομετρικά εργαλεία στην διαδικασία αξιολόγησης και πρόσληψης ως ένα παραπάνω κριτήριο κρίσης. Τα τελευταία χρόνια η θέσπιση αυτού του εργαλείου εντατικοποιείται και αποτελεί κοινή πρακτική. Από μόνη της αυτή η αλλαγή ανεβάζει τον πήχη και στην ουσία κάνει σαφές πως δεν είναι μόνον το βιογραφικό σημείωμα το κριτήριο πρόσληψης αλλά η όλη προσωπικότητα του υποψηφίου και η κουλτούρα που τον / την συνοδεύει.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 65

Κατά συνέπεια, σε μία εποχή όπου ο ανταγωνισμός αγγίζει τα άκρα και συχνά οι λεπτομέρειες κάνουν την διαφορά, ο επαγγελματίας είναι καλό - αν όχι απαραίτητο - να εκπαιδεύεται και να εξελίσσεται στο επιστημονικό του αντικείμενο πολύπλευρα και να φέρει μία σχετική ισορροπία ανάμεσα σε ‘τυπικά’ προσόντα και δεξιότητες σχετικές με το επαγγελματικό του πεδίο. Η τοποθέτηση στόχων είναι σημαντική ώστε να αποφευχθούν η αδράνεια και η όποια στασιμότητα – μάλιστα οι περίοδοι αναζήτησης εργασίας ενδείκνυνται συχνά πολύ περισσότερο για κινήσεις μετεκπαίδευσης, εκμάθησης μίας ξένης γλώσσας και ευρύτερης βελτίωσης του βιογραφικού. Η ‘επιλογή’ της αδράνειας είναι από μόνη της τοξική, καθώς το άτομο αυτοπαγιδεύεται και ουσιαστικά χάνει την πυξίδα του προσανατολισμού του – που είμαι και που θέλω να φτάσω... Η θέσπιση στόχων αναστέλλει αυτόν τον κίνδυνο και προάγει το κίνητρο για εξέλιξη και αυτοβελτίωση. Έννοιες κλειδί είναι η επαγγελματική ευελιξία και προσαρμοστικότητα, με την ‘υγιή’ έννοια του όρου. Η εποχή που διανύουμε είναι κομβική από κάθε πλευρά. Ο σκοπός του κειμένου δεν είναι ωστόσο μόνον η αναφορά και έμφαση στις δεξιότητες – είναι περισσότερο η σύνδεση του ανθρώπου με τον επαγγελματία. Δηλαδή, η κατανόηση του ότι πλέον οι δύο ταυτότητες δεν είναι πια ξεχωριστές - αν ισχυριστούμε ότι κάποτε ήταν – αλλά σήμερα η σχέση αυτή είναι πιο έντονη από ποτέ. Ο άνθρωπος αξιολογείται στο σύνολο του και η προσωπική του ωριμότητα και ανάπτυξη είναι δείκτης απορροφησιμότητας. Το πώς ο άνθρωπος δομείται, πως επικοινωνεί, πως συνεργάζεται, πως δεσμεύεται στην εργασία του και πόσο αξιόπιστος είναι, πόσο έγκαιρος και έγκυρος είναι επί αυτών που λέει και πράττει και τέλος, πόσο σοβαρός και μεθοδικός ως προς την εκτέλεση του έργου του παρουσιάζεται – στοιχεία τα οποία ολοκληρώνουν το επαγγελματικό του προφίλ και τον / την πριμοδοτούν στην αγορά εργασίας. Η ολιστική αυτή προσέγγιση από την πλευρά των επιχειρήσεων διαμορφώνει τον πήχη των προσδοκιών και αποκαλύπτει την νέα οπτική της αγοράς. Και λόγω του ότι η επαγγελματική κινητικότητα και ευελιξία φαντάζει σήμερα ως περισσότερο από ποτέ ίσως αναπόφευκτη, η πορεία προς την πρόοδο και την εξέλιξη είναι μία διαδικασία διαρκής και αδιάλειπτη. Άλλωστε, η ικανοποίηση που απορρέει από την εργασία είναι σημαντική διότι όχι μόνον καταλαμβάνει το 1/3 του καθημερινού χρόνου και κατά συνέπεια το 1/3 της ύπαρξης μας αλλά και διότι προσδιορίζει το παραγωγικό και δημιουργικό κομμάτι του ανθρώπου. Το άτομο μέσω της προσφοράς ευημερεί και αισθάνεται εσωτερική πληρότητα, παρά την ομιχλώδη εικόνα της αγοράς εργασίας και τα απαιτητικά καθήκοντα σε συνδυασμό με τις πολλές ώρες εργασίας. Ως εκ τούτου, η εργασία δεν αποτελεί μέσο οικονομικής εξασφάλισης και μόνον αλλά στοιχείο ισορροπημένης ψυχικής και πνευματικής ζωής. Λίγο πριν το κλείσιμο, μπαίνουμε σε μία νέα χρονιά και αυτόν τον Σεπτέμβριο και κάθε νέα αρχή θέτει στόχους και φιλοδοξίες. Το πώς μπαίνουμε στα γεγονότα και τις συνθήκες είναι καθοριστικής σημασίας διότι φανερώνει την τακτική και την στρατηγική μας. Η αυτοπεποίθηση και η πίστη στον εαυτό μας διαμορφώνουν τον δρόμο στον οποίο θα βαδίσουμε - η ζωή μας είναι σε μεγάλο βαθμό δικό μας δημιούργημα και προϊόν των επιλογών μας. Η αληθινή αυτοπεποίθηση έχει από μόνη της μία πειστική ικανότητα και ασκεί μία μαγνητική έλξη η οποία δεσμεύει τον συνομιλητή μας στους δικούς μας στόχους και τις δικές μας επιθυμίες.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 66

Ας τοποθετηθούμε σε αυτό το νέο ξεκίνημα με μία οπτική θετική και ισχυρή απέναντι στα πράγματα. Το τι βλέπουμε καθορίζει το πώς επενεργούμε και το πώς επενεργούμε καθορίζει το ποια αποτελέσματα λαμβάνουμε. Καλή και επιτυχημένη επανεκκίνηση λοιπόν – η επιθυμία για καλή και σωστή διάκριση και η ισχυρή θέληση να είναι δίπλα μας σε αυτή την διαδρομή. “Οι άνεμοι και τα κύματα είναι πάντα στο πλευρό των πιο άξιων καπετάνιων”.

Edward Gibbon, 1737-1794, Άγγλος ιστορικός “Άκρον λάβε και μέσον έξεις!” απόδοση: πάρε την κορυφή για να έχεις τη μέση Αρχαίος χρησμός (οι Απελλαίοι είχαν ρωτήσει πού να ξαναχτίσουν την πόλη τους ) “Μπορείς να κόψεις όλα τα λουλούδια, αλλά δεν μπορείς να εμποδίσεις την Άνοιξη να ‘ρθει" Πάμπλο Νερούντα

Βίκτωρ Κούκης Συμβ/κος Ψυχολόγος - Εκπαίδευση Ενηλίκων, Σχολεία Β' Ευκαιρίας

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 67

Έρευνα και καινοτομία: Η βάση για την ανάπτυξη στο χώρο της Υγείας

Ο τομέας της Υγείας αποτελεί κινητήριο μοχλό για την ανάπτυξη και απαιτεί εργασιακό δυναμικό το οποίο να διακρίνεται από υψηλό βαθμό εξειδίκευσης. H επένδυση στους τομείς της επιστήμης, της έρευνας και της καινοτομίας στο συγκεκριμένο χώρο αποτελούν στρατηγική επιλογή της αναπτυξιακής πολιτικής ενός συστήματος το οποίο οφείλει να τους υιοθετήσει πλήρως προκειμένου να διατηρηθεί αναβαθμισμένο το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, να προωθηθεί μία βιώσιμη ανάπτυξη και να εξασφαλισθούν ευημερία και νέες θέσεις απασχόλησης. Η έρευνα και η βελτίωση τεχνογνωσίας στους τομείς της Υγείας και του φαρμάκου οφείλουν να αποτελούν κεντρικούς άξονες πάνω στους οποίους στηρίζονται οι προσπάθειες για την παραγωγική ανασυγκρότηση ενός κράτους, εξαιτίας της αυξανόμενης γήρανσης του πληθυσμού και της ευρύτερης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη. Καινοτομία μπορεί να επέλθει μέσω της ανακάλυψης και της διαδικασίας ανάπτυξης νέων φαρμάκων και εξειδικευμένων διαγνωστικών μεθόδων. Προκειμένου να κυκλοφορήσει ένα νέο φάρμακο στην αγορά απαιτούνται έντεκα έως δεκαπέντε χρόνια ερευνητικής προσπάθειας από την αρχική επιλογή τουλάχιστον δέκα χιλιάδων πιθανών δραστικών ενώσεων. Από αυτές μόνο ένα ποσοστό 10% τυγχάνει άδειας για το στάδιο κλινικής αξιολόγησης σε πειραματόζωα και μόνο 1 στις 5 θα λάβει τελική άδεια για εμπορική εκμετάλλευση και εφαρμογή.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 68

Όπως αντιλαμβάνεται κάποιος το συνολικό κόστος για την οριστική έγκριση ενός νέου φαρμάκου στην κλινική πράξη καθίσταται υπέρογκο με τη φαρμακοβιομηχανία να επενδύει συνεχώς στην έρευνα και στην καινοτομία νέων δυνητικά δραστικών ενώσεων καθώς και σε συστήματα που διασφαλίζουν την ποιότητα των φαρμάκων. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται επίσης στη ανάπτυξη νέων προγνωστικών και διαγνωστικών τεχνολογιών, σε αποτελεσματικότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις (κυτταρικές θεραπείες, νανο-ιατρική, αναγεννητική ιατρική) και στο σχεδιασμό κλινικών μελετών προκειμένου να αξιολογηθεί η πορεία και η ασφάλεια των νέων προϊόντων. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η EFPIA (European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations) ως ομοσπονδία εκπροσωπεί τη φαρμακοβιομηχανία της Ευρώπης αποτελούμενη από 1900 φαρμακευτικές εταιρείας σε συνεργασία με 33 Εθνικούς Οργανισμούς. Βασικοί της ρόλοι αποτελούν η δημιουργία βιώσιμων συστημάτων υγείας και η έρευνα αιχμής, με επενδύσεις άνω των 30 δις. ευρώ και απασχόληση 700.000 ατόμων σε μονάδες Έρευνας και Τεχνολογίας, εφαρμόζοντας καινοτόμες πρακτικές κατά τη διαδικασία ανάπτυξης και παραγωγής.

Όσον αφορά τις στρατηγικές των φαρμακευτικών επιχειρήσεων προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές και να επιτευχθεί η εισαγωγή νέας αποτελεσματικότερης τεχνολογίας φαρμάκων, διαγνωστικών μέσων και υπηρεσιών, πρέπει να τονιστούν η αύξηση του όγκου των εξαγωγών, οι επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό και νέες μονάδες παραγωγής, παράλληλα με την κατανόηση των αναγκών της αγοράς. Απαιτείται να διατηρηθεί ένα βασικό πλαίσιο συνεννόησης μεταξύ φαρμακευτικής βιομηχανίας, ασφαλιστικών φορέων, υγειονομικού προσωπικού και ασθενών, προκειμένου να διαμορφώνονται οι απαραίτητες συνθήκες για ένα φιλικό προς την καινοτομία περιβάλλον μέσα στο οποίο θα αναδειχθούν οι πρωτοπόρες ιδέες και εφαρμογές.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 69

Επίσης το προϊόν είναι αναγκαίο να εναρμονίζεται απόλυτα με τις ανάγκες των ασθενών και να χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένες προδιαγραφές απόλυτα συνυφασμένο και με την ανάπτυξη νέων εξατομικευμένων θεραπειών. Στο τελευταίο έχει συντελέσει τα μέγιστα η αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, η οποία έχει επιφέρει τα τελευταία χρόνια ραγδαία πρόοδο στις βιοϊατρικές επιστήμες. Το γενετικό προφίλ μίας ασθένειας δύναται να εντοπισθεί και να εφαρμοστεί φαρμακευτική παρέμβαση, χορηγώντας αποτελεσματική θεραπεία που στοχεύει στα γονιδιακά χαρακτηριστικά των νοσημάτων με μείωση των επικίνδυνων παρενεργειών. Σήμερα από την παραδοσιακή ιατρική οδηγούμαστε σταδιακά στην εξατομικευμένη ιατρική όσον αφορά την πρόγνωση, την έγκαιρη διάγνωση και την θεραπεία. Από πλευράς μηχανισμού απαιτείται μέσω ενός θεσμικού πλαισίου ένας στρατηγικός σχεδιασμός για την ανάδειξη προτεραιοτήτων στους τομείς έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας, ο οποίος να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αγοράς, να διαμορφώνει αποτελεσματικότερες και ευέλικτες δομές, οι οποίες να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα, τη διασύνδεση της έρευνας με την παραγωγή και την επιχειρηματικότητα. Απαιτείται μία πολιτική σταθερών κανόνων προς όφελος του εκσυγχρονισμού, της άρσης ρυθμιστικών εμποδίων όπως η γραφειοκρατία και της απλούστευσης των διαδικασιών χρηματοδοτικών παρεμβάσεων, προκειμένου να διευκολύνεται η δράση των ερευνητικών φορέων και η παροχή κινήτρων για την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η υποστήριξη πρωτοπόρων-εφαρμόσιμων ιδεών στην ανάπτυξη υποδομών, τεχνογνωσίας και συνθηκών για κλινικές έρευνες εντός και εκτός των συνόρων καθώς και η έμφαση μέσω διεθνών δικτύων συνεργασιών σε διαδικασίες παραγωγής πρωτότυπων φαρμάκων, τομείς οι οποίοι μπορούν να προφέρουν τα μέγιστα στην αύξηση των οικονομικών στο χώρο της υγείας αυξάνοντας την επιχειρηματικότητα και την προσέλκυση νέων επενδύσεων. Ενθαρρύνοντας την καινοτομία στην Υγεία και υποστηρίζοντας εμπράκτως την έρευνα και την διεπιστημονικότητα σε όλο το φάσμα μέσω της φαρμακευτικής βιομηχανίας, των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και των ερευνητικών φορέων μπορεί να δημιουργηθεί ένα σταθερό περιβάλλον ανάπτυξης, βιωσιμότητας και επιχειρηματικών ευκαιριών.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 70

Είναι αυτονόητη η συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς καθώς η καινοτομία στην Υγεία μεταφράζεται εν τέλει σε άμεση εξοικονόμηση πόρων για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης στο σύνολό του, μεγιστοποιώντας τα οφέλη θεραπείας για τον ασθενή, αναβαθμίζοντας το επίπεδο περίθαλψης και ποιότητας ζωής, αυξάνοντας ταυτόχρονα το όριο επιβίωσης του πληθυσμού και μειώνοντας την ιατροφαρμακευτική σπατάλη.

Μάριος Κροκίδης, PhD Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 71

Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, χαρακτηριστικά και συνέπειες. Σεράγιεβο 28 Ιουνίου 1914, η Ευρώπη διανύει τις τελευταίες στιγμές της ωραίας της εποχής, της Belle Epoche όπως έμεινε γνωστή η εποχή από το 1871 έως το ξέσπασμα του Ά Παγκοσμίου Πολέμου. Σε λίγη ώρα ο νεαρός Σέρβος εθνικιστής Γαβρίλο Πρίνσιπ θα δολοφονούσε τον διάδοχο του Αυστροουγγρικού θρόνου Φρανγκίσκο Φερδινάνδο και τη σύζυγό του Σοφία,. Σε ένα μήνα ακριβώς η Αυστροουγγαρία θα κήρυσσε τον πόλεμο στη Σερβία (παρά το ότι η δεύτερη είχε προηγουμένως αποδεχτεί 9 από τα 10 σημεία του τελεσιγράφου που είχε αποστείλει η πρώτη). Μέσα στις πρώτες ημέρες του Αυγούστου τα μέλη της Αντάντ (Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και Ρωσία) καθώς και η Σερβία, βρίσκονταν σε πόλεμο με τις Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία και Αυστροουγγρική αυτοκρατορία). Εθνικιστικά πάθη, συγκρουόμενα ανά την υφήλιο οικονομικά συμφέροντα και αυτοκρατορικές βλέψεις, έσυραν τις ευρωπαϊκές δυνάμεις σε έναν γενικό πόλεμο κάτι το οποίο είχαν καταφέρει να αποφύγουν για σχεδόν 100 χρόνια. Το 1815 στο Συνέδριο της Βιέννης με το οποίο τελείωναν οι Ναπολεόντειοι Πόλεμοι, οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφάσισαν να μην επιτρέψουν να ξανασυμβεί ένας γενικός μεταξύ τους πόλεμος, ο οποίος θα κατέστρεφε την ισορροπία δυνάμεων και κυρίως θα έφερνε προ της κατάρρευσης τόσο τις ίδιες όσο τις αυτοκρατορικές τους δυναστείες. Μέχρι το 1914 το σύστημα της Βιέννης ή Ευρωπαϊκή Συμφωνία (Concert of Europe) όπως έμεινε γνωστό, είχε στο μέτρο του δυνατού λειτουργήσει αποτελεσματικά. Αυτό όμως δεν ίσχυσε το καλοκαίρι του 1914. Ο Μεγάλος Πόλεμος (όπως τον ονόμασαν τότε) που θα διαρκούσε 4 και πλέον χρόνια, ήταν ένας πόλεμος εντελώς διαφορετικός από όσους είχαν προηγηθεί ενώ οι συνέπειές του θα ήταν πολύπλευρες και θα άλλαζαν τόσο την ίδια την Ευρώπη όσο και τη θέση της στον κόσμο.

Χαρακτηριστικά Πρώτο χαρακτηριστικό ήταν ότι ο πόλεμος αυτός ήταν παγκόσμιος, συμμετείχαν έθνη εκτός Ευρώπης (Πχ Η.Π.Α και Ιαπωνία αλλά και οι ευρωπαϊκές αποικίες) ενώ τα θέατρα μαχών δεν περιορίστηκαν στην Ευρώπη αλλά επεκτάθηκαν από τον Ατλαντικό Ωκεανό έως την Άπω Ανατολή και τον Ειρηνικό, βέβαια τα σημαντικότερα μέτωπα ήταν τα ευρωπαϊκά. Ο Ά Παγκόσμιος Πόλεμος έμεινε στην ιστορία και ως ο Μεγάλος Πόλεμος, η ονομασία αυτή μας δίνει ένα ακόμη χαρακτηριστικό του, τη μεγάλη του διάρκεια. Αυτό ήταν κάτι που σε καμία περίπτωση δεν περίμεναν οι ευρωπαϊκές ηγεσίες και τα στρατιωτικά επιτελεία. Το σχέδιο Schliffen που προέβλεπε κατάκτηση της Γαλλίας σε 6 εβδομάδες απέτυχε καθώς Γάλλοι και Βρετανοί σταμάτησαν τη γερμανική προέλαση στον ποταμό Μάρνη, μερικές δεκάδες χιλιόμετρα έξω από το Παρίσι. Επιπλέον, ο ρωσικός οδοστρωτήρας που θα έλιωνε τις γερμανικές και αυστροουγγρικές στρατιές στο ανατολικό μέτωπο δε δικαίωσε τις προσδοκίες. Ένας ακόμα λόγος της μεγάλης διάρκειας είναι ότι τα δύο στρατόπεδα ήθελαν σε κάθε περίπτωση να διαπραγματευτούν από θέση ισχύος.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 72

Επίσης τα κράτη κυρίως μέσω της σύναψης δανείων κατάφεραν να ανταπεξέλθουν οικονομικά στις ανάγκες ενός μακροχρόνιου πολέμου. Πλέον ο πόλεμος στο δυτικό μέτωπο πήρε μία τρομακτική μορφή. Από τις ακτές της Μάγχης μέχρι τα ελβετικά σύνορα οι δύο αντίπαλοι (Βρετανοί και Γάλλοι εναντίον των Γερμανών) έσκαψαν παράλληλες γραμμές τις οποίες οχύρωσαν με συρματοπλέγματα, πολυβόλα και νάρκες, ενώ η βροχή μετέτρεπε τις γραμμές αυτές σε λασπώδεις τάφους, όπου οι στρατιώτες πέθαιναν είτε λόγω του αντιπάλου είτε λόγω των ασθενειών και των κακουχιών. Αυτή η μορφή του πολέμου έμεινε στη συλλογική μνήμη ως πόλεμος των Χαρακωμάτων.

Η είσοδος της Ιταλίας το 1915 στο πλευρό της Αντάντ και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα τέλη του 1914 καθώς και της Βουλγαρίας το 1915 στο πλευρό των Κεντρικών Αυτοκρατοριών, δεν έγειραν την πλάστιγγα προς τη μία ή την άλλη πλευρά απλά άνοιξαν νέα μέτωπα που απαιτούσαν νέες δυνάμεις. Ο πόλεμος αυτός είχε και ένα ακόμα νεωτερισμό, ήταν ένας ολοκληρωτικός πόλεμος. Αυτό σήμαινε κινητοποίηση όλου του πληθυσμού των κρατών για τις τεράστιες ανάγκες διεξαγωγής του πολέμου, πρακτικά όσοι δεν ήταν στο μέτωπο θα εργάζονταν για τις ανάγκες, πολεμικές και μη, αυτών που ήταν στο μέτωπο. Αυτό βέβαια σήμαινε και κάτι άλλο, οι στρατοί δεν ήταν επαγγελματικοί αλλά εθνικοί, ο πρώην απλός πολίτης που καλούνταν να υπερασπιστεί το έθνος έπρεπε να είναι και αποτελεσματικός. Για το λόγο αυτό τα δύο στρατόπεδα επιστράτευσαν την προπαγάνδα με στόχο τη δαιμονοποίηση του αντιπάλου και την προβολή των εθνικών τους δικαίων έναντι των αντιπάλων. Επίσης ο πόλεμος αυτός έμεινε στη συλλογική μνήμη και για τις εκατόμβες νεκρών στα πεδία των μαχών. Χαρακτηριστικά να αναφέρω ότι το 1916 στις μάχες του Βερντέν και του Σομ οι απώλειες προσέγγισαν ή και ξεπέρασαν το 1 εκατομμύριο. Άλλο ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του πολέμου αυτού είναι η πρόοδος της πολεμικής τεχνολογίας σε σχέση με τους προηγούμενους. Η χρήση πολυβόλων, ναρκών και συρματοπλέγματος μετέτρεπε κάθε έφοδο στο αντίπαλο χαράκωμα σε λουτρό αίματος.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 73

Επίσης, στον πόλεμο αυτόν εισήχθη από τους Βρετανούς η χρήση των αρμάτων μάχης (σε πρωτόλεια μορφή βέβαια) στη μάχη του Σομ τον Σεπτέμβριο του 1916, ενώ οι Γερμανοί στην τρίτη μάχη της Υπρ το 1917 έκαναν χρήση δηλητηριωδών αερίων και συγκεκριμένα αερίου μουστάρδας. Άλλη μία τεχνολογική νεωτερικότητα ήταν η χρήση του υποβρύχιου κυρίως από τους Γερμανούς με σκοπό να εμποδίσουν το συμμαχικό ανεφοδιασμό. Οι μεγάλες απώλειες οφείλονται και στις πολεμικές τακτικές των επιτελείων τα οποία επιδόθηκαν σε έναν πόλεμο φθοράς του αντιπάλου. Τέλος, ένα χαρακτηριστικό από το οποίο σημαδεύτηκε ο πόλεμος αυτός ήταν οι γενοκτονίες πληθυσμών, αυτό το βίωσαν έντονα οι χριστιανικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αρμένιοι, Έλληνες και Ασσύριοι ήταν οι πληθυσμοί που έπεσαν θύματα των οθωμανικών διώξεων. Συνέπειες Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος είχε σοβαρές και πολύπλευρες συνέπειες, μερικές από τις οποίες είναι ορατές και σήμερα. Οι συνέπειες είχαν έντονο πολιτικό και οικονομικό αλλά και ιδεολογικό αντίκτυπο. Σε πολιτικό επίπεδο, η βασικότερη ίσως συνέπεια ήταν ότι η Ευρώπη έχασε την πρωτοκαθεδρία της στον κόσμο. Η νέα μεγάλη δύναμη πρόβαλλε από την άλλη άκρη του Ατλαντικού και ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Επίσης ο πόλεμος αυτός άλλαξε άρδην τον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης. Τρεις αυτοκρατορίες (Αυστροουγγρική, Οθωμανική και Ρώσικη) που είχαν διαρκέσει αιώνες, είχαν πάψει να υπάρχουν, μαζί και οι αυτοκρατορικές τους δυναστείες (Αψβούργοι, Οσμανλήδες και Ρομανόφ).

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 74

Στη θέση της πολυεθνικής Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας πλέον υπήρχαν εθνικά (στο μέτρο του δυνατού) κράτη. Στη Αυστροουγγρική αυτοκρατορία, Γερμανοί, Μαγυάροι, Τσέχοι, Σλοβάκοι, Πολωνοί, Ουκρανοί, Ρουμάνοι, Ιταλοί, Σέρβοι, Κροάτες, Σλοβένοι και Βόσνιοι, συνέθεταν ένα μωσαϊκό λαών, γλωσσών και θρησκειών.

Τα εθνικά κράτη που προέκυψαν στα πρώην αυστροουγγρικά εδάφη δεν έδωσαν οριστική λύση στο πρόβλημα καθώς μειονότητες υπήρχαν σε όλα σχεδόν τα νέα αυτά κράτη και εκατομμύρια άνθρωποι βρέθηκαν εκτός ¨εθνικής εστίας¨. Αυτό τροφοδότησε αλυτρωτικές πολιτικές και άφησε ανοιχτούς λογαριασμούς οι οποίοι έκλεισαν στον επόμενο παγκόσμιο πόλεμο (να επισημανθεί ότι κάποιες από αυτές τις μειονότητες συνεχίζουν να υπάρχουν και σήμερα). Στη θέση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας υπήρχε πλέον το κράτος της Τουρκίας, ενώ τα εδάφη της στη Μέση Ανατολή διαμοιράστηκαν με τη μορφή εντολών σε Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία. Οι χώρες αυτές έσπευσαν ήδη από το 1916, να διαμοιράσουν τα εδάφη αυτά με μία μυστική συμφωνία γνωστή ως Συμφωνία Sykes-Picot (από τα ονόματα των διαπραγματευτών). Με τη συμφωνία αυτή δημιουργήθηκαν μεν κράτη αλλά η κυριαρχία τους δόθηκε με τη μορφή εντολών στις δύο αυτές δυνάμεις μέχρι οι λαοί των κρατών αυτών να θεωρηθούν έτοιμοι να πάρουν τις τύχες των κρατών τους στα χέρια τους. Βέβαια τα σύνορα χαράχτηκαν με βάση τα συμφέροντα των δύο δυνάμεων και όχι την εθνογραφία (πράγμα ούτως ή άλλως εξαιρετικά δύσκολο για τα δεδομένα της περιοχής). Σε αυτό να προσθέσουμε και τη διακήρυξη Balfour το 1917 για ίδρυση στην Παλαιστίνη εθνικής εστίας για τον εβραϊκό λαό. Συμπερασματικά και στα πρώην αυστροουγγρικά αλλά και οθωμανικά εδάφη η αυτοδιάθεση των λαών (ένα από τα 14 Σημείου του Wilson) μάλλον δεν έλυσε το πρόβλημα αυτό αλλά δημιούργησε νέα. Η τύχη της τρίτης αυτοκρατορίας που έπαψε να υπάρχει ήταν εντελώς διαφορετική.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 75

Η Ρωσική αυτοκρατορία είχε ανατραπεί κατά τη διάρκεια του πολέμου και στη θέση της συναντάμε την Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών. Τώρα την εξουσία είχε το κόμμα των Μπολσεβίκων οι οποίοι έσπευσαν να εφαρμόσουν στην πράξη την κομμουνιστική θεωρία του Μαρξ. Αυτή η ανατροπή έγινε μετά από δύο επαναστάσεις το 1917, με την πρώτη να ανατρέπει το καθεστώς και τη δεύτερη (Οκτωβριανή Επανάσταση) να δίνει την εξουσία στους Μπολσεβίκους και έναν αιματηρότατο εμφύλιο (με εμπλοκή και των δυτικών δυνάμεων) που τελείωσε μόλις το 1922. Οι λόγοι της ανατροπής ήταν η οικονομική δυσπραγία κυρίως λόγω της πολεμικής πίεσης, οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης ενός σημαντικότατου μέρους του πληθυσμού και η ανικανότητα της δυναστείας να δώσει λύσεις. Η παρουσία της Ε.Σ.Σ.Δ έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διεθνή σκηνή για σχεδόν έναν αιώνα, ενώ από το 1945 και μέχρι το 1991 αποτέλεσε παγκόσμια υπερδύναμη και βασικό σημείο αναφοράς της σοσιαλιστικής ιδεολογίας. Γενικότερα, ο πόλεμος αυτός έφερε επαναστατικό αναβρασμό σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο και μάλιστα επαναστάσεις έλαβαν χώρα και εκτός Ε.Σ.Σ.Δ όπως π.χ στη Γερμανία. Επιπλέον, ο μεταπολεμικός διακανονισμός άφησε κάποιες χώρες ανικανοποίητες να διεκδικούν την αναθεώρησή του. Μία τέτοια ήταν σίγουρα η Γερμανία αλλά και από την πλευρά των νικητών η Ιταλία. Αυτό ήταν ένας από τους πυλώνες πάνω στον οποίο βασίστηκε ο Μουσολίνι για να κατακτήσει την εξουσία στην Ιταλία μόλις το 1922. Υπήρξαν όμως και δύο θετικές πολιτικές συνέπειες του πολέμου. Η πρώτη ήταν η ίδρυση της Κοινωνίας των Εθνών όπως προέβλεπε το τελευταίο από τα 14 Σημεία του Προέδρου των Η.Π.Α Woodrow Wilson. Μπορεί η ΚτΕ να απέτυχε να λύσει κάποιες διαφορές κατά το Μεσοπόλεμο και κυρίως να αποτρέψει έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο αλλά λειτούργησε ως προπομπός του σημερινού Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η άλλη θετική συνέπεια ήταν η πολιτική χειραφέτηση των γυναικών λόγω της συμμετοχής τους στην παραγωγική διαδικασία, μάλιστα κατά τη δεκαετία του 1920 σε πολλές χώρες οι γυναίκες απέκτησαν εκλογικά δικαιώματα. Εξαιρετικά σημαντικές ήταν και οι οικονομικές συνέπειες του πολέμου. Στα πλαίσια της Συνθήκης των Βερσαλλιών εκτός από την ρήτρα ενοχής για τον πόλεμο, την απώλεια ορισμένων εδαφών, των υπερπόντιων αποικιών της και του περιορισμού των ενόπλων δυνάμεων, η Γερμανία κλήθηκε να πληρώσει στους νικητές του πολέμου και κυρίως στη Γαλλία πολεμικές επανορθώσεις. Αυτός ο όρος υπήρξε και ο πιο προβληματικός όπως επισημάνθηκε και από την πρώτη στιγμή από τον Βρετανό οικονομολόγο John Maynard Keyns στο ομώνυμο βιβλίο του ¨Οι Οικονομικές συνέπειες της Ειρήνης¨. Καθ΄ όλη τη διάρκεια του Μεσοπολέμου το θέμα αυτό προκαλούσε τριβές, με τη Γερμανία να δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, ενώ στο εσωτερικό της χώρας το ζήτημα αυτό εκμεταλλεύτηκαν οι πολιτικές δυνάμεις που επιθυμούσαν αναθεώρηση της συνθήκης. Άλλη μία σημαντικότατη οικονομική συνέπεια ήταν η εξόφληση των πολεμικών δανείων. Κατά τη διάρκεια του πολέμου οι δυνάμεις της Αντάντ δανείζονταν χρήματα κυρίως από τις Η.Π.Α, ενώ το ίδιο έκανε μεταπολεμικά και η Γερμανία για να αποπληρώσει τις επανορθώσεις.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 76

Έτσι με τα χρήματα που έπαιρναν οι Γερμανοί από τις Η.Π.Α πλήρωναν Βρετανούς και Γάλλους οι οποίοι με τα ίδια αυτά χρήματα πλήρωναν τις υποχρεώσεις τους προς τις Η.Π.Α. Από αυτό το υπερατλαντικό και μετ΄ επιστροφής ταξίδι των χρημάτων ευνοημένες ήταν σαφώς οι Ηνωμένες Πολιτείες. Τέλος, οι Ηνωμένες Πολιτείες ευνοήθηκαν και από της αύξηση της βιομηχανικής τους παραγωγής για να καλύψουν τις πολεμικές ανάγκες των Ευρωπαίων. Τέλος, σε ιδεολογικό επίπεδο, η μεταπολεμική αστάθεια, η ύπαρξη μειονοτήτων, η επιθυμία κάποιων χωρών για αναθεώρηση του μεταπολεμικού διακανονισμού αλλά και η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929-1932, έστρωσαν το δρόμο σε ολοκληρωτικές ιδεολογίες. Ήδη ο Φασισμός κυριαρχούσε στην Ιταλία από το 1922, ενώ το 1933 ο Χίτλερ υποσχόμενος την αναθεώρηση της Συνθήκης των Βερσαλλιών αλλά και καταπολέμηση της ανεργίας που έπληττε το 1/3 των Γερμανών, πήρε τα ηνία της χώρας. Στα τέλη της δεκαετίας του 1930 η μεγάλη πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών είχε ολοκληρωτικά ή αυταρχικά καθεστώτα. Ο δρόμος προς έναν νέο πόλεμο ήταν πλέον ανοιχτός…

Σαμαμίδας Κωνσταντίνος Απόφοιτος Τμήματος Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ

Βιβλιογραφία -Η Εποχή των Άκρων, ο σύντομος εικοστός αιώνας (1914-1991) συγγ. Eric Hobsbawm, εκδ. Θεμέλιο (2006) -Ισορροπία των δυνάμεων και ηγεμονική πρόκληση, το ευρωπαϊκό σύστημα κρατών 1871-1914, συγγ. Ιωάννης Στεφανίδης, εκδ. Πανεπιστημίου Μακεδονίας(2006) -Τα Βαλκάνια από το 1453 και μετά, συγγ. Λ.Σ Σταυριανός, εκδ. Βάνιας (2007)

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 77

"Νευρώνες ξεσαλωμένοι από την τεστοστερόνη, εν σώματι θηριώδει" Απόγονοι των Αρχαίων Ελλήνων και κληρονόμοι του Ολυμπιακού ιδεώδους κι αναζητούμε κίνητρα για να ασχοληθούμε με τον αθλητισμό, θα μου πεις; Αλλά να, τα τελευταία χρόνια κάτι άλλαξε στον τρόπο που ηχεί αυτό το τετριμμένο "νους υγιής, εν σώματι υγιεί". Ένα σωρό δικαιολογίες. Κάτι η κρίση, κάτι η ανεργία και η οκνηρία έχει πάρει θέση πρωταγωνιστή σε μια ηττοπαθή γενιά που προτιμά να παίζει με τον αφρό του φραπέ, παρά με εκείνον της θάλασσας. Μια γενιάς που επιλέγει να αθληθεί σε κλειστά γυμναστήρια μόνο και μόνο για να φουσκώσει, να παραφουσκώσει-για τους άντρες και να ξεφουσκώσει τελείως-για τις γυναίκες. Κι όλα αυτά μήπως για ένα κλαδί ελιάς; 'Οχι βέβαια... Θεός φυλάξοι! Μια γυμνόστηθη "σέλφι" στο facebook αρκεί! Τα σύγχρονα κριτήρια των περισσότερων νέων περιστρέφονται γύρω από τα likes, τα retweets και τα σχόλια που θα συγκεντρώσει η... εικόνα τους. Η εικόνα τους. Ματαιοδοξία. Η ανάγκη του νέου-'Ελληνα να δείξει και να δειχτεί, με κάνει να αναπολώ την όχι και τόσο μακρινή δεκαετία του ΄80. Λίγο ο Μπρους Λι, λίγο ο Τσάκι Τσαν, ως κι ο μίστερ Μιγιάγκι και τα αγόρια συνέρρεαν στα πρώτα κέντρα τάικ βοντό και καράτε.

Να προστατεύσουν μία κοπέλα, να τη γοητεύσουν, να γίνουν ήρωες... Ναι, αυτή η γλύκα της δεκαετίας του '80 με κάνει και μελαγχολώ. Υπήρχε κάτι πιο ρομαντικό σε όλα αυτά από την απλή τοποθέτηση της σάρκας σε μηχανήματα. Ως και τα αγκομαχητά της υπερπροσπάθειας είχαν μιαν άλλη γοητεία. Άλλο είναι να βλέπεις κάποιον να προσπαθεί, να τρέξει, να επιτεθεί, να αμυνθεί , να καταπιάνεται με έναν στόχο τέλος πάντων και να εργάζεται γι' αυτόν κι άλλο κάποιον να σηκώνει επιδεικτικά το δεκάκιλο προβάλλοντας το μούσκουλο σε πρώτο πλάνο. Εν έτη 2014 ο ρομαντισμός χάνεται ανάμεσα στα κλωτσομπουνίδια του κικ-μπόξινγκ, στα συμπληρώματα διατροφής, στα χάπια, στις ενέσεις και σ' εκείνες τις πόζες μπροστά από μία, από κάποια ελληνική σημαία... Ο αθλητισμός (αυτού του είδους ο αθλητισμός) κατάντησε ένα συν στο βιογραφικό για να γίνει (ο) κανείς "πόρτα", "μπράβος" και "φουσκωτός".

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 78

Κι από την άλλη οι γυναίκες. Μια ορδή από πτηνά που χαζοτρέχουν και "ποστάρουν" φωτογραφίες από την υπερπροσπάθεια προκειμένου να σαρώσουν στις παραλίες και στα μπιτσόμπαρα το καλοκαίρι. Μα αυτός είναι ο στόχος; Οι σημερινές "ντουλάπες" και τα χαζοτιτιβίσματα στα μηχανήματα powerplate και στη γιόγκα είναι οι άξιοι συνεχιστές του γνωστού ρητού που αναφέρθηκε παραπάνω; Ποιος νους; Και πού το υγιές σε όλα αυτά; Αν τα κίνητρα που έχουμε για να ασχοληθούμε με τον αθλητισμό είναι η εικόνα μας, οι επιτυχίες μας στο άλλο φύλλο και η ανάγκη μας να προβάλουμε τους κοιλιακούς μας, αναρωτιέμαι πότε ακριβώς αφήσαμε το αεράκι της απόλυτης παρακμής να σβήσει τη φλόγα που σιγόκαιγε τόσους αιώνες πριν. Πότε ακριβώς αποφασίσαμε να δεχτούμε μία μοίρα μικρότερη αυτής που αξίζουμε; Πότε ήταν που αφήσαμε μια Χώρα σαρωμένη με γήπεδα έρημα, με δίχτυα ξεχαρβαλωμένα, με μπασκέτες σκουριασμένες και με γυμναστήρια γεμάτα. Ασφυκτικά γεμάτα... Κι αν μιλάμε για κρίση.. Τότε μιλάμε κυρίως για κρίση αξιών, παιδείας κι ιδεώδους. Με αφορμή λοιπόν την Ευρωπαϊκή εβδομάδα αθλητισμού ας επανεντάξουμε τον αθλητισμό στη ζωή μας. Aλλά αλλιώς.

Μαριλένα Παππά Τομέας Πολιτισμού και Κοινωνικών Θεμάτων

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 79

Ευρώπη – Αθλητισμός – Νέα Γενιά Στην προσπάθεια να ενισχύσει την προώθηση της σωστής σωματικής άσκησης και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των μελών της, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προτείνει μία πλατφόρμα με κατευθυντήριες γραμμές. Ορισμένα κράτη-μέλη της ΕΕ προκειμένου μάλιστα να διευκολύνουν τη συνεργασία ανάμεσα σε κυβερνητικούς οργανισμούς και ιδιωτικούς φορείς έχουν εκδώσει κάποιες συστάσεις σε εθνικό επίπεδο. Στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ, στις 26 Νοεμβρίου 2013, γνωστοποιήθηκαν τα ψηφίσματα, οι συστάσεις και οι γνωμοδοτήσεις του Συμβουλίου της ΕΕ σχετικά με την χρησιμότητα της σωματικής άσκησης για τη βελτίωση της υγείας των μελών της. Στοχεύοντας στη συνεργασία, τον διάλογο και τη συμμετοχή σε όλους τους τομείς του αθλητισμού, η ΕΕ περιλαμβάνει στην ατζέντα πολιτικής της το νέο πρόγραμμα Erasmus+. Ανάμεσα στα έτη 2014 και 2020, το νέο αυτό ευρωπαϊκό πρόγραμμα, θα παρέχει ευκαιρίες σε πάνω από 4 εκατομμύρια Ευρωπαίους για να σπουδάσουν, να προπονηθούν, να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία και να κάνουν εθελοντισμό στο εξωτερικό, συμβάλλοντας έτσι στην ευρωπαϊκή διάσταση του αθλητισμού. Με αυτό τον τρόπο, προάγεται η δικαιότητα και ο ανοιχτός χαρακτήρας των αθλητικών αναμετρήσεων, η συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων φορέων καθώς και η προστασία της σωματικής και ηθικής ακεραιότητας των αθλητών, ιδίως των ηλικιακά νεοτέρων. Σύμφωνα με το Χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα κράτη-μέλη και η Ένωση ευνοούν τη συνεργασία με τις τρίτες χώρες αλλά και τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς και ειδικότερα με το Συμβούλιο της Ευρώπης σε θέματα που αφορούν την παιδεία και συγκεκριμένα τον αθλητισμό. Κατά το άρθρο 165 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία και μετά από διαβούλευση με την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και με την Επιτροπή των Περιφερειών, θεσπίζουν δράσεις ενθάρρυνσης, χωρίς να εναρμονίζουν τις νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις των κρατών-μελών.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 80

Μετά από πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο διατυπώνει ορισμένες συστάσεις. Με αυτό τον τρόπο, τα όργανα της ΕΕ βοηθούν στην εύρυθμη λειτουργία και τη διάδοση των αξιών του αθλητισμού. Ακολουθώντας παρόμοια κατεύθυνση, Διεθνείς Οργανισμοί που ασχολούνται με τον αθλητισμό στοχεύουν στην παροχή ίσων ευκαιριών και στην ελεύθερη έκφραση των κρατών-μελών της Ένωσης μέσω αυτού. Η Διεθνής Παραολυμπιακή Επιτροπή που ιδρύθηκε το 1989 ως ένας διεθνής μη-κερδοσκοπικός οργανισμός για άτομα με αναπηρίες προωθεί τις παραολυμπιακές αξίες όπως το κουράγιο, την αποφασιστικότητα, την έμπνευση και την ισότητα. Ο Ευρωπαϊκός Μη-Κυβερνητικός Οργανισμός (ENGSO) αποτελεί τον κεντρικό συντονιστικό φορέα για τις Εθνικές Αθλητικές Συνομοσπονδίες και τις Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές επί ευρωπαϊκού εδάφους. Στοχεύει στην υπεράσπιση της αυτονομίας των αθλητικών οργανισμών, την υποστήριξη του εθελοντισμού, την ανάπτυξη του αθλητισμού στον τομέα της εκπαίδευσης, την παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους και τον σχεδιασμό προγραμμάτων άθλησης και υγείας. Η Ευρωπαϊκή Ολυμπιακή Επιτροπή (European Olympic Committee) είναι ένας διεθνής μηΚυβερνητικός, μη-Κερδοσκοπικός οργανισμός με τη μορφή μιας ένωσης με καθεστώς νομικού προσώπου. Ως αποστολή έχει την ανάπτυξη και την προστασία του ολυμπιακού κινήματος στην Ευρώπη σύμφωνα με τον Ολυμπιακό Χάρτη. Όσον αφορά το πλαίσιο του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, τη συντονιστική αρχή για την υγεία αποτελεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας που μεταξύ άλλων είναι υπεύθυνος για την παροχή ηγεσίας σε παγκόσμια θέματα υγείας και για τη διαμόρφωση της έρευνας για την υγεία. Έχοντας ως στόχο να στηρίξει τον διάλογο με τις αθλητικές οργανώσεις και τη συνεργασία των πολιτικών ιθυνόντων, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να αντιμετωπίσει προκλήσεις όπως το ντόπινγκ, τους στημένους αγώνες και τη βία και να προωθήσει τις θετικές αξίες του αθλητισμού με τη βοήθεια οργανισμών όπως ο World Anti-doping Agency (Παγκόσμιος Οργανισμός καταπολέμησης της Φαρμακοδιέγερσης).

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 81

Με τη σύσταση του Συμβουλίου «Παιδεία, Νεολαία, Πολιτισμός και Αθλητισμός» (EYCS), η ΕΕ καλύπτει τομείς που αφορούν την παιδεία, τη νεολαία, τον πολιτισμό και τον αθλητισμό με αποτέλεσμα να παρέχει ένα πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών προκειμένου να ανταλλάσουν εμπειρίες και πληροφορίες σε θεματικές με κοινά ενδιαφέροντα.

Μαρίνα – Άννα Πασχαλούδη Ομάδα Πολιτισμού και Κοινωνικών Θεμάτων

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 82

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ :΄΄NOW WE MOVE GREECE 2014΄΄

Η Εβδομάδα MOVE είναι η ετήσια ευρωπαϊκή εβδομάδα - εκστρατεία για την προαγωγή του αθλητισμού και της σωματικής δραστηριότητας. Ενθαρρύνει την ευρύτερη συμμετοχή των πολιτών στον αθλητισμό και τη σωματική άσκηση. Γίνεται σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Τη φετινή χρονιά θα διεξαχθεί από τις 29 Σεπτεμβρίου έως τις 5 Οκτωβρίου 2014. Σ’ αυτήν μπορούν να πάρουν μέρος ως Διοργανωτές, αθλητικές οργανώσεις, πόλεις, κοινότητες, σύλλογοι, ΜΚΟ και ιδρύματα, με εκδηλώσεις της κοινότητας που προωθούν τα οφέλη της σωματικής δραστηριότητας. Η Εκστρατεία προτάθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ ως υποψήφια για βραβείο στην κατηγορία Εκστρατεία της Χρονιάς. Στόχος της είναι το Πανευρωπαϊκό όραμα : 100 εκατομμύρια περισσότεροι Ευρωπαίοι δραστήριοι μέχρι το 2020 (ευρωπαϊκή πρωτοβουλία 2012-2020). Οι συμμετέχουσες χώρες είναι 29 στον αριθμό και είναι οι εξής : Αλβανία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Ελλάδα, Εσθονία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ισλανδία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρος, Λιθουανία, Μάλτα, Μολδαβία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβακία, Σλοβενία, Σκόπια, Τουρκία και Τσεχία. Εθνικός συντονιστής της Εβδομάδας MOVE στην Ελλάδα είναι η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση για την Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα, τον Αειφόρο Θεματικό Τουρισμό και τις Πράσινες Μεταφορές στη Θεσσαλονίκη, ΄΄Πράσινες Διαδρομές ΚοινΣΕπ΄΄, με υπεύθυνο τον κ. Γεώργιο Φαρφαρά. Προκρίθηκε με τον διαγωνισμό ΄΄Προορισμός, Αλλαγή, Νέες Λύσεις για την Ελλάδα΄΄ (Destination : Change, New Solutions for Greece) με τη συμμετοχή περισσοτέρων από 90 συμμετεχόντων που διοργάνωσε η Ashoka, η Ελληνική Πρωτοβουλία (Hellenic Initiative), το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, η Boehringer Ingelheim Ελλάς και η SAP Hellas με στόχο την εύρεση καινoτόμων λύσεων για κοινωνική αλλαγή στην Ελλάδα.

H Ευρωπαϊκή Αθλητική Εβδομάδα, γίνεται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, του Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης, τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, την υποστήριξη του Εθνικού Συμβουλίου Νεολαίας – ΕΣΥΝ, της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας 2014 (European Youth Capital Thessaloniki 2014). Διεθνείς υποστηρικτές είναι η Διεθνής Ένωση Αθλητισμού (International Sport & Culture Association/ ISCA) και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 83

Ποδηλατών (European Cyclists Federation/ ECF). Ακόμη, υπάρχουν και χορηγοί. Οι αιτήσεις για τους Διοργανωτές MOVE γίνονται λίγους μήνες πριν τη διεξαγωγή της, ηλεκτρονικά, καθώς επίσης και η δήλωση των εκδηλώσεων/ events ξεχωριστά. Στους Διοργανωτές δίνεται διαφημιστικό υλικό με το λογότυπο της Εβδομάδας MOVE (μπλουζάκια, αφίσες, φυλλάδια, πανό) και διατίθεται εξωτερική χρηματοδότηση. Την πρώτη μέρα της Εβδομάδας γίνεται η τελετή έναρξης και η Εβδομάδα τελειώνει με την τελετή λήξης. Το περιεχόμενο αυτών ορίζεται από τον Εθνικό Συντονιστή κάθε φορά. Επιπλέον, υπάρχει το λεγόμενο Flash Mob. Το Flash Mob είναι ένα αυθόρμητο χορευτικό που εκτελείται από μια ομάδα σε ένα δημόσιο χώρο για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Είναι προσχεδιασμένο και συχνά περιέχει μια χορογραφία με στόχο την έκπληξη και την διασκέδαση των περαστικών, την ευαισθητοποίησή τους και προωθεί τα οφέλη της κίνησης. Ένα Flash Mob ταιριάζει απόλυτα για την προώθηση της σωματικής δραστηριότητας και του υγιεινού τρόπου ζωής, γιατί η χορογραφία ξεδιπλώνεται σταδιακά, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να συμμετέχουν σε ομάδα στο δρόμο και να είναι δραστήριοι. Το Flash Mob δεν χρειάζεται να επιδείξει τις τέλειες χορευτικές κινήσεις, θεατρικά αριστουργήματα ή ακροβατικά κόλπα. Δεν είναι απαραίτητο όλοι (εκτός από τον αρχηγό της ομάδας) να το κάνει τέλεια. Το όλο θέμα είναι για τους οργανωμένους συμμετέχοντες και τους περαστικούς να δημιουργήσουν μια μεγάλη, δραστήρια ομάδα. Η ημερομηνία που επιλέχθηκε για φέτος είναι η 20η Σεπτεμβρίου 2014 στις 17:00 μ.μ. – μία εβδομάδα πριν από την έναρξη της Εβδομάδας MOVE. Έτσι δίνει αρκετό χρόνο για να συγκεντρωθούν τα βίντεο των Flash Mob από όλη την Ευρώπη και να τα επεξεργαστούν σε ένα βίντεο από στιγμιότυπα. Θα δημοσιευθεί και θα προωθηθεί κατά τη διάρκεια της εβδομάδας πριν από την εβδομάδα MOVE, προκειμένου να δημιουργήσει ένα μεγάλο αντίκτυπο κατά την επίσημη έναρξή της στις 29 Σεπτεμβρίου. Το Flash Mob MOVE συμβάλλει στην προώθηση και την ευαισθητοποίηση γύρω από την εβδομάδα MOVE 2014, προσελκύει την προσοχή των μέσων ενημέρωσης και δημιουργεί θετική εικόνα, όπως και μια κοινή εμπειρία που θα συμπληρώσει τις υπόλοιπες άλλες διαφορετικές δραστηριότητες που θα πραγματοποιηθούν κατά την εβδομάδα MOVE. H χορογραφία είναι απλή και ζωντανή, ώστε ο καθένας μπορεί να είναι μέρος του Flash Mob: παιδιά, ενήλικες, καθώς και οι ηλικιωμένοι μπορούν να εμπνευστούν και να συμμετέχουν. Μπορεί ελαφρώς να τροποποιηθεί ανάλογα με την ομάδα-στόχο. Τέλος, δίνονται βραβεία, σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιείται μετά το πέρας της Εβδομάδας MOVE, στους Διοργανωτές που ξεχωρίζουν για τις καινοτόμες ιδέες τους, την αποτελεσματική συνεργασία και τον αντίκτυπο που έχουν στην Kοινότητά τους (target groups). Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι η Εβδομάδα MOVE επιδιώκει τη συμμετοχή όλων των πολιτών, χωρίς αποκλεισμούς και κοινωνικά στίγματα, άτομα με αναπηρία και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, αλλά ακόμη και παιδιά.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 84

Αξίζει να αναφερθεί ότι μόνο το 3% των πολιτών στην Ελλάδα δηλώνουν ότι αθλούνται τακτικά. Η φυσική δραστηριότητα στο ύπαιθρο προτιμάται μόνο από το 27% των Ελλήνων σε αντίθεση με το 76% των Φιλανδών και μόνο το 2% των πολιτών στην Ελλάδα εργάζονται εθελοντικά για τον αθλητισμό σε αντίθεση με το 18% των Φιλανδών. Φέτος στη χώρα μας οι πόλεις που παίρνουν μέρος είναι η Αγία Παρασκευή, Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Κομοτηνή, η Λαμία, η Λήμνος, η Ορεστιάδα και η Σκύρος. Συγκεκριμένα, στην πόλη της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια της Αθλητικής Εβδομάδας θα υπάρξει μια σειρά εκδηλώσεων/ events από διάφορες οργανώσεις, συλλόγους και ΜΚΟ, στην οποία συμμετέχει και η Μη Κυβερνητική Οργάνωσή μας, ΄΄Ιωάννης Καποδίστριας’’, με μία ημερίδα για τον Αθλητισμό, τη Διατροφή και την Υγεία και δύο αθλητικές εκδηλώσεις που περιλαμβάνουν μπάσκετ, χορό, αερόμπικ, παιχνίδια κ.ά). Με τον τρόπο αυτό υπάρχει και ενεργή προώθηση της εν λόγω ΜΚΟ σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Τις προηγούμενες χρονιές μερικές από τις εκδηλώσεις που έγιναν ήταν yoga στο πάρκο, φυσική κατάσταση σε φυσικό περιβάλλον, σκυταλοδρομία, ποδηλατοδρομία, πεζοπορία. Η συμμετοχή για το κοινό είναι δωρεάν. Σας καλούμε λοιπόν όλους να συμμετάσχετε! Now We Move!

Σοφία Θεοδωρίδου Ομάδα Πολιτισμού και Κοινωνικών Θεμάτων

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 85

Μετανάστες και εργασία Η μετανάστευση αποτέλεσε και αποτελεί μια πρόκληση για την Ελλάδα, καθώς αφ’ ενός εισέρχεται νέο εργατικό δυναμικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς όφελος της οικονομίας, ενώ αφ’ ετέρου δημιουργούνται λόγω έλλειψης αντίστοιχων πολιτικών προβλήματα στην ομαλή κοινωνική ένταξη των μεταναστών στη χώρα υποδοχής. Στην Ελλάδα παρατηρήθηκε κυρίως αθρόα είσοδος ανειδίκευτων εργατών, οι οποίοι δεν ήταν σε θέση να διεκδικήσουν τις ίδιες θέσεις εργασίας με τους γηγενείς αλλά προωθήθηκαν κυρίως σε χειρωνακτικά επαγγέλματα. Επομένως κλάδοι όπως η γεωργία, η οικιακή εργασία με τη φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων αλλά και η οικοδομή τροφοδοτήθηκαν με ένα ευέλικτο εργατικό δυναμικό χαμηλού κόστους και εξειδίκευσης, ανεξάρτητα από τα τυπικά ή άλλα προσόντα των μεταναστών. Συχνά πολλοί εργοδότες προσέφεραν ανασφάλιστη εργασία στους μετανάστες, με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να αναγκαστούν να πληρώνουν οι ίδιοι τις ασφαλιστικές τους εισφορές, καθώς αποτελούν προαπαιτούμενο για την έκδοση άδειας παραμονής στη χώρα. Ένας σημαντικός αριθμός οικονομικών μεταναστών άρχισε με το ξέσπασμα της κρίσης να εγκαταλείπει την Ελλάδα και να επιστρέφει στη χώρα καταγωγής του, αφού οι συνθήκες εργασίας και διαβίωσης εδώ ξεκίνησαν να έχουν μια σταθερή πτώση. Όμως παρά τις άσχημες οικονομικές συνθήκες αρκετοί οικονομικοί μετανάστες ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα σήμερα, ενώ αυξάνεται παράλληλα και ο αριθμός των προσφύγων που καταφεύγουν στη χώρα μας από τις κοντινές εστίες πολέμου και συγκρούσεων. Ας στρέψουμε όμως την προσοχή μας στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα στον εργασιακό χώρο για τους οικονομικούς μετανάστες. Υποθέσεις όπως εκείνη της επίθεσης κατά των εργατών στις καλλιέργειες φράουλας στη Μανωλάδα επαναφέρουν στο προσκήνιο τον εργασιακό Μεσαίωνα, τον οποίο αντιμετωπίζουν καθημερινά μετανάστες στη χώρα μας. Εργαζόμενοι υπό απάνθρωπες συνθήκες, με εξαντλητικά ωράρια και μηδαμινή αμοιβή, πέφτουν αρκετές φορές θύματα εκμετάλλευσης από τους εργοδότες τους. Στην περίπτωση βέβαια της Μανωλάδας αλλά και σε άλλες περισσότερο ή λιγότερο γνωστές δεν είναι απλά θύματα εκμετάλλευσης, αλλά δέχονται απειλές και βίαιες επιθέσεις από τα αφεντικά τους. Μόνο αισθήματα ντροπής και σκεπτικισμού απέναντι στο έργο της ελληνικής δικαιοσύνης προκαλεί η απόφαση του Μικτού Ορκωτού Εφετείου της Πάτρας να αθωώσει ουσιαστικά (αφού οι ποινές έχουν ανασταλτικό χαρακτήρα και είναι εξαγοράσιμες) τους εμπλεκόμενους στην υπόθεση επιστάτες καθώς και τον ιδιοκτήτη των καλλιεργειών φράουλας. Για άλλη μια φορά σε αυτή την υπόθεση, που είχε προκαλέσει τη διεθνή κατακραυγή και επαναφέρει στο προσκήνιο ζητήματα σύγχρονου δουλεμπορίου και σκλάβων, χάθηκε η ευκαιρία να τιμωρηθούν οι ένοχοι και να υπάρξει ένα πρώτο βήμα για την καταπολέμηση αυτών των φαινομένων. Τον καιρό των παχιών αγελάδων και των έργων κυρίως δε την δεκαετία 1995-2005, τέτοια ζητήματα δε φαίνεται να απασχολούσαν την ελληνική κοινωνία σε μεγάλο βαθμό, καθώς η γενική ευημερία και η άνοδος του επιπέδου ζωής μας επέτρεπε να εθελοτυφλούμε απέναντι σε προβλήματα άλλων, που δεν μας αφορούσαν. Τι συμβαίνει όμως σήμερα; Στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης δεν είναι πια μόνο οι μετανάστες, νόμιμοι ή παράτυποι που εργάζονται υπό απάνθρωπες συνθήκες, με εξαιρετικά χαμηλή αμοιβή και συχνά χωρίς ασφάλεια. Σήμερα το πρόβλημα αγγίζει και απασχολεί το σύνολο του εργατικού δυναμικού, γηγενών και μεταναστών.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 86

Τα εργασιακά δικαιώματα και οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας φαίνεται να μένουν μόνο στα χαρτιά, ενώ η ανεργία έχει σημειώσει πρωτοφανή ποσοστά. Τώρα λοιπόν έφτασε η στιγμή που το πρόβλημα μας αφορά, μας αγγίζει και δεν μπορούμε πια να εθελοτυφλούμε για αυτό, τώρα δεν αφορά τον άλλο, αφορά τον καθένα από εμάς έστω και καθυστερημένα, έστω και μ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες. Σε μια συζήτηση με μέλη κοινοτήτων αλλοδαπών που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα, ένα μέλος σημείωσε: «Τόσα χρόνια έχουμε την κατάσταση που αντιμετωπίζετε εσείς τώρα. Εργάστηκα 15 χρόνια σε οικογένεια χωρίς ούτε ένα ένσημο και όταν πια έμαθα και ζήτησα τα ένσημά μου η οικογένεια με απέλυσε το επόμενο πρωί. Αν είχαμε δουλέψει μαζί από τότε, αν είχαμε διεκδικήσει καλές συνθήκες εργασίας για όλους, ίσως να μην είχαμε φτάσει σε αυτό το σημείο. Λυπάμαι διπλά γι’ αυτό που συμβαίνει, ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα που αφορούσε τους μετανάστες, τους ξένους και τώρα αφορά και τα δικά σας παιδιά και εσάς τους ίδιους. Ίσως τώρα είναι μια ευκαιρία να δουλέψουμε μαζί ». Μετά από αυτά τα λόγια ένα ήταν το κύριο ερώτημα στην αίθουσα: έπρεπε να φτάσουμε ως εδώ, έπρεπε να καταστρατηγηθούν πολλά από τα βασικά εργασιακά δικαιώματα για να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πέρα από τον εαυτό μας και τους ανθρώπους που δουλεύουμε μαζί; Θα έπρεπε να μεσολαβήσει η οικονομική κρίση για να διαπιστώσουμε ότι τελικά κάποια από τα προβλήματά μας είναι κοινά; Ίσως να είναι η κατάλληλη στιγμή για να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε λίγο πιο σφαιρικά τα προβλήματά στον εργασιακό χώρο τόσο των μεταναστών αλλά και όλων των εργαζόμενων. Τώρα που ένα μεγάλο ποσοστό των νέων σκέφτεται να εγκαταλείψει την Ελλάδα και να αναζητήσει εργασία και καλύτερες συνθήκες ζωής, μετανάστες και οι ίδιοι, ίσως μπορούμε καλύτερα να καταλάβουμε και να αφουγκραστούμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι αυτοί στην καθημερινή τους ζωή και στο χώρο εργασίας τους. Ο μετανάστης εγκαταλείπει τη χώρα του για να αναζητήσει καλύτερες συνθήκες ζωής, μια καλύτερη εργασία και ένα καλύτερο μέλλον. Εργασιακές συνθήκες σαν αυτές της Μανωλάδας, αλλά και άλλων εργασιακών χώρων ανά την Ελλάδα δεν είναι καθόλου τιμητικές για τη χώρα μας και είναι ντροπή η ύπαρξή τους κατά τον 21ο αιώνα. Η υπόθεση της Μανωλάδας δεν είναι η μόνη που φέρνει στο φως απάνθρωπες συνθήκες ζωής σε καλλιέργειες όπως εκείνες που αναφέρονται στο μυθιστόρημα «Η καλύβα του μπαρμπά Θωμά». Ακόμα και μετά από 160 χρόνια τα προβλήματα εκμετάλλευσης, η κακομεταχείριση και η καταπάτηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο χώρο εργασίας, δεν έχουν εκλείψει. Θα έπρεπε λοιπόν να μας απασχολήσει ίσως περισσότερο το ζήτημα των εργασιακών συνθηκών τόσο των μεταναστών όσο και των γηγενών, αφού παίρνουμε μέρος στην ίδια αγορά εργασίας. Τώρα πια άλλωστε μοιραζόμαστε τις ίδιες ανησυχίες, ψάχνουμε αγωνιωδώς για εργασία, αναζητούμε όσο το δυνατόν καλύτερες συνθήκες εργασίες όπου θα γινόμαστε σεβαστοί ως εργαζόμενοι και όχι ως εκμεταλλευόμενοι.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 87

Η εργασία αποτελεί ζωτικό στοιχείο της ζωής ενός ατόμου και δεν θα πρέπει να αποτελεί ακόμα ένα πρόβλημα για τους εργαζόμενους. Όσο για το ερώτημα αν οι μετανάστες μας πήραν τις δουλειές, αρκεί μια ματιά στο τι δουλειές κάνουν οι μετανάστες για να διαπιστώσουμε αν τελικά μας πήραν ή όχι τις δουλειές.

Μαγδαλένα Καββαδία Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 88

Οι νέοι αναζητούν το αύριο Καθημερινά νέοι και νέες αναζητούν τα όνειρά τους, όνειρα που χάθηκαν στους άνεργους δρόμους της πολιτικής. Κλήθηκαν να ασχοληθούν με τα θέλω τους σε μια κοινωνία, όπου οι άποροι γυρεύουν βοήθεια. Ολόκληρη η κοινωνία στέκεται απέναντι στο χάος, που προκλήθηκε από το σαχλό κοινωνικό περίγελο, ολόκληρη η κοινωνία αναζητεί μια θέση αρμόδια για εκείνη. Κι όμως, παραμένει σε μια θέση, σε αυτήν που βρίσκονταν και χτες, στην αφετηρία. Εκεί τοποθετήθηκαν όλοι οι νέοι, ενώσω επένδυσαν σε πτυχία βασισμένα στους κόπους και τις γνώσεις. Ελάχιστες ευκαιρίες ευδοκεί η κοινωνία στους αισιόδοξους νέους, παρ’ όλα αυτά ακόμη και σε αυτήν τη κοινωνία ‘’όποιος ψάχνει βρίσκει’’. Η τοπική κοινωνία διαπιστώνει πως το φαινόμενο της ανεργίας εξελίσσεται σε μάστιγα, καθώς προκαλεί αβυσσαλέα αβεβαιότητα, διαρκή υποβάθμιση των πτυχίων και φυσικά ανεξέλεγκτη αγορά εργασίας συνοδευόμενη από το νεοφιλελευθερισμό του συμφέροντος. Παράλληλα, η αύξηση της εγκληματικότητας, η περιθωριοποίηση από το κοινωνικό σύνολο, η όξυνση του ρατσισμού καθώς και οι αυτοκτονίες ή η χρήση και ο εθισμός στις τοξικές ουσίες είναι οι ακραίες διαστάσεις των επιπτώσεων της ανεργίας. Οι ψυχοκοινωνικές δομές δεν μένουν ανεπηρέαστες από την αστάθεια, την απογοήτευση, την απόρριψη και τον θυμό που βιώνουν οι νέοι στην Ελλάδα του σήμερα. Ποία η τάση των νέων σε αυτή την μειωμένη εργασιακή προοπτική; Οι νέοι προκειμένου να αντιμετωπίσουν την μάστιγα της εποχής και του ωχαδερφισμού προτιμούν να ανανεώνουν τα πτυχία τους κατέχοντας κάποιο μεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο στους φακέλους τους. Ωστόσο, μάλλον ούτε αυτό φαντάζει αρκετό, διότι το φαινόμενο της ανεργίας παραμένει απροσδόκητο και τείνει να ωθεί τους νέους σε αναζήτηση μιας θέσης που τους συνάδει σε κάποια άλλη χώρα. Πολλοί νέοι μέσα από την προσπάθεια μετεξέλιξης οδηγούνται στην ίδια την εκμετάλλευση τους και στην προσωρινή στροφή σε εναλλακτικές επαγγελματικές ασχολίες, που τους παρέχει ένα δείγμα επαγγελματικής ζωής. Η τουριστική οικονομία της Ελλάδας προσφέρει για τους θερινούς μήνες το πράσινο φώς στην απασχόληση των νέων, παρ’ όλα αυτά η σκιά της ανεργίας εξακολουθεί να τους δαμάζει για τους υπόλοιπους μήνες. Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 89

Τα νέα παιδιά παραμένουν προσκολλημένα στην αμφιβολία και στην αίσθηση ανικανότητας. Πολλές φορές συμβιβάζονται με την πλασματική μείωση της ανεργίας μέσω της ημιαπασχόλησης αντί της ολοκληρωμένης σταθερής εργασίας με πλήρη ασφαλιστικά δικαιώματα που προσφέρεται σε κάποιο άλλο κράτος, χώρα ή και πόλη.

Μήπως όμως η

ημιαπασχόληση είναι μια διέξοδος για τα παιδιά των άνεργων γονέων για πιθανή αυτοσυντήρηση; Μήπως η ανεργία της Ελλάδας δεν φθείρει μόνο τις γνώσεις τους αλλά και το μέλλον τους; Μήπως η ημιαπασχόληση είμαι μια φενάκη λύση των νέων σε μια τόσο δύσκαμπτη κοινωνία; Μήπως η ημιαπασχόληση είναι μια ένδειξη των νέων για υποστολή και ανάγκη εργασίας; Οι θεσμικοί παράγοντες της Ελλάδας και η νοοτροπία των Ελλήνων αδυνατούν να καταπολεμήσουν την άμεση αλλαγή των πολιτικών και κοινωνικών κατεστημένων, οι οποίοι ίσως επιφέρουν την αποκατάσταση της εργασιακής αγοράς. Εντούτοις, η βαρύτητα του προβληματισμού των νέων δεν είναι η ανάλυσή της αλλά η εύρεση κάποιας πρακτικής αλλαγής που θα ωφελήσει το τμήμα των ανέργων της κοινωνίας, που δεν είναι άλλο από αυτήν των νέων πολιτών. Αποφασισμένοι νέοι οδηγούνται σε δύο λύσεις είτε παραμένουν στην χώρα τους πολεμώντας με ξίφος τα πολλαπλά τους πτυχία, είτε γεμάτη αισιοδοξία αποζητούν μια νέα αρχή σε ξένη χώρα. Το πρόβλημα της ανεργίας, όμως, έχει απαρχή από το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, διότι προτρέπει τους μαθητές και φοιτητές στην επιλογή επαγγελμάτων του δημόσιου τομέα ή δημόσιας διοίκησης την ίδια στιγμή που το κράτος προσπαθεί να μειώσει τους υπαλλήλους των κλάδων αυτών. Αν το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα δεν πολεμά την ανεργία που πλήττει το μέλλον των μαθητών του, πώς οι ίδιοι μαθητές θα καταφέρουν να καρποφορήσουν την αμάθεια που τους προσφέρουν; Εξάλλου, η αμάθεια των νέων διαφαίνεται και από την ίδια την τάση επιλογής των επαγγελμάτων που προσφέρουν, σύμφωνα με εκείνους, προοπτικές απασχόλησης και φυσικά κύρος!

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 90

Το βασικότερο μας πρόβλημα δεν βρίσκει την ανάλογη αντιμετώπιση, καθώς αυξάνεται καθημερινά και διοχετεύει την ιδέα της μερικής απασχόλησης στους νέους, οι οποίοι μένουν άπραγοι μπροστά στον κατήφορο των δικαιωμάτων τους για εργασία, αναμένοντας τις νέες θέσεις εργασίας που υπόσχεται κάθε κυβέρνηση. Οι μαγικές λύσεις δεν διεξάγονται στο τεταμένο κλίμα του άνεργου πολίτη με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας χαμένης γενιάς, η οποία χαρακτηρίζεται από αδράνεια μπροστά στην στρέβλωση των επαγγελματικών στόχων.

Ιωάννα Ανανιάδου Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 91

ΑΝΕΡΓΙΑ «Η κρίση εκτοξεύει και πάλι την ανεργία.. Νέα μέτρα για την μείωση της ανεργίας.. Στα ύψη για ακόμη μία φορά τα ποσοστά… Όλο και περισσότεροι νέοι πτυχιούχοι επιλέγουν τη φυγή με σκοπό ένα καλύτερο μέλλον.. Στο κόκκινο η μαύρη εργασία.. Νέο κύμα απολύσεων..» Οι παραπάνω προτάσεις είναι γνώριμες γιατί συχνά γίνονται πρωτοσέλιδα σε έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Πλέον, επί καθημερινής βάσεως γίνεται λόγος για την ανεργία, οι δέκτες της οποίας αυξήθηκαν δραματικά με την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης. Η ανεργία αν και δεν μπορεί να θεωρηθεί πρωτόγνωρο φαινόμενο για την ελληνική κοινωνία, χρήζει ιδιαίτερης προσοχής καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με αυτήν. Οι τρέχουσες οικονομικές συγκυρίες εκτίναξαν τους αριθμούς που την αντιπροσώπευαν και ήρθαν να επιβεβαιώσουν τους φόβους για τις σαθρές βάσεις που είχαν τεθεί τις τελευταίες δεκαετίες στον τομέα της απασχόλησης. Επομένως, όταν αναφερόμαστε σε αυτήν δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε μόνο επιστημονικούς όρους και στατιστικά δεδομένα, τα οποία αδυνατούν να γίνουν κατανοητά από όλους. Διότι η ανεργία εκτός από αριθμούς αποτελεί ένα φαινόμενο, το οποίο μαστίζει την κοινωνίας μας. Δεν κάνει διακρίσεις, ενισχύοντας το αίσθημα του φόβου και της αβεβαιότητας σε όλες τις κοινωνικές ομάδες της χώρας μας. Θα μπορούσε λοιπόν το θέμα, να προσεγγιστεί καθαρά επιστημονικά, μιλώντας και αναλύοντας όρους όπως λ.χ. τα είδη της ανεργίας ή παρουσιάζοντας οικονομικά στοιχεία, όμως μια τέτοια προσέγγιση δεν αρκεί όταν αναφερόμαστε στον άνθρωπο. Για το λόγο αυτό, η προσέγγιση που επιδιώκεται εδώ, δεν είναι μια απλή παρουσίαση αριθμών- δεικτών αλλά η ανάλυση ενός θέματος που αποτελεί φλέγον ζήτημα για όλα τα μέλη της κοινωνίας. Καθώς, όλοι επηρεάζονται είτε λόγω του ότι είναι άνεργοι, είτε λόγω ότι έχουν βρεθεί σε αυτή τη θέση ή φοβούνται μήπως βρεθούν ή το πλέον γνώριμο σε όλους λόγω του ότι κάποιος από το περιβάλλον τους συγκαταλέγεται στους άνεργους. Παρόλα αυτά, αξίζει να αναφερθούμε σε κάποια στατιστικά στοιχεία προκειμένου να κατανοήσουμε το εύρος του προβλήματος. Το 2013 θεωρήθηκε χρονιά ρεκόρ για την ανεργία, με τα ποσοστά της να ανέρχονται στο 27,3 %.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 92

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί πως το ποσοστό αυτό αποτυπώνει τους εγγεγραμμένους άνεργους πολίτες, θέτοντας εκτός τις διάφορες κοινωνικές ομάδες που δεν συγκαταλέγονται στο εργατικό δυναμικό λχ φοιτητές και στρατιώτες. Επίσης τίθενται εκτός και όσοι δεν έχουν εγγραφτεί στους καταλόγους ανέργων. Δεδομένου αυτού, γίνεται αντιληπτό πως αν συγκαταλέγονταν όλοι όσοι επιθυμούσαν να εργασθούν και δεν έβρισκαν απασχόληση τα ποσοστά ανεργίας θα κυμαίνονταν σε μεγαλύτερα μεγέθη . Μελέτες έχουν δείξει πως οι νέοι (15- 24 ετών) πλήττονται ιδιαίτερα από την οικονομική συγκυρία παρουσιάζοντας ποσοστά ανεργίας για το 2013 στο 55,5% αν αναλογιστούμε πως μόλις τρία χρόνια πριν τα ποσοστά αυτά κυμαίνονταν στο 39,3% η εκτόξευση είναι φανερή. Η χρονιά ωστόσο, που καταγράφτηκαν τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας στου νέους θεωρείται το 2012 με τους δέκτες να παρουσιάζουν πρωτοφανή άνοδο φτάνοντας το ποσοστό στο 57,1%. Οι προβλέψεις ωστόσο για το έτος που διανύουμε προβλέπουν για πρώτη φορά μετά την ύφεση στην οποία είχε περιέλθει η ελληνική οικονομία οριακή υποχώρηση της ανεργίας γύρω στο 26%. Αν και στο πρώτο εξάμηνο του 2014 τα ποσοστά κυμαίνονταν περίπου στα ίδια πλαίσια με πέρσι. Με την ετήσια έκθεση του Δεκεμβρίου θα αποδειχθεί αν οι ειδικοί έπεσαν μέσα στις προβλέψεις τους. Το μόνο σίγουρο είναι πως η κρίση δεν έχει περάσει ακόμα, γι αυτό οι όποιες σχεδιασμένες προσπάθειες ανάκαμψης επιδιωχθούν θα πρέπει να στηριχθούν από όλους τους φορείς προκειμένου να τεθούν ουσιαστικές βάσεις για να επέλθει η ανάπτυξη και εν συνεχεία τα ποσοστά ανεργίας να μειωθούν.

Εύα Πιτσά Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 93

Ανεργία και «ΝΕΕΤ» στην Ελληνική πραγματικότητα Η ανεργία στην Ελλάδα συνιστά αναμφίβολα ένα αυξανόμενο πρόβλημα που επιφέρει σημαντικές μακροπρόθεσμες συνέπειες. Η έννοια της ανεργίας εμφανίζεται σε κείμενα της κλασικής αρχαιότητας με τη σημασία της απραξίας («δι’ έργ/ άνεργα», δηλαδή για πράξη που δεν έγινε στην «Ελένη» του Ευριπίδη). Η απραξία ήταν κατεξοχήν συνδεδεμένη με μια αρνητική κατάσταση για το άτομο αλλά και την κοινωνία συνολικά. Σήμερα, η ιστορία επαναλαμβάνεται καθώς η ανεργία ως «φαινόμενο» της τρέχουσας κρίσης, η απομάκρυνση δηλαδή των ατόμων από την εργασιακή δραστηριότητα, επιφέρει σημαντικές κοινωνικές, ακόμη και ψυχοπαθολογικές, επιπτώσεις. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία στην Ελλάδα άγγιξε το 27,4% το Σεπτέμβριο του 2014 σημειώνοντας νέο αρνητικό ρεκόρ. Οι άνεργοι ανήλθαν στα 1.376.463 άτομα, τα φαινόμενα της παραοικονομίας, της εγκληματικότητας και των αυτοκτονιών αυξήθηκαν, ενώ περισσότεροι από ένας στους δύο νέους ηλικίας 15- 24 ετών δεν εργάζονται. Αναλυτικότερα, η κατανομή της ανεργίας έως τον Ιούνιο του 2013 ανά ηλικιακή ομάδα είναι η εξής: 

Ποσοστό 58.35% για την ηλικιακή ομάδα των 15-24 ετών



Ποσοστό 34.6% για την ηλιακή ομάδα των 25-34 ετών



Ποσοστό 24.1% για την ηλιακή ομάδα των 35-44 ετών



Ποσοστό 20.7% για την ηλικιακή ομάδα των 45-54 ετών



Ποσοστό 15.6% για την ηλικιακή ομάδα των 55-64 ετών



Συνολικό ποσοστό ανεργίας: 26.8%

Μια ιδιαίτερα πληγείσα ομάδα είναι οι νέοι, οι οποίοι υφίστανται καθημερινά ένα ιδιαίτερα σοβαρό πλήγμα σε ό,τι αφορά τις προοπτικές απασχόλησης και εκπαίδευσής τους. Η πληρέστερη απεικόνιση της οικονομικής και εκπαιδευτικής απραξίας των νέων ηλικίας από 15 έως 29 ετών επιτυγχάνεται με το ακρωνύμιο «ΝΕΕΤ». Ο νεολογισμός των ΝΕΕΤs (Not in Education, Employment, or Training) έχει τις ρίζες του στο Ηνωμένο Βασίλειο ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ως μια εναλλακτική προσπάθεια κατηγοριοποίησης των νέων, κατόπιν αλλαγών στις πολιτικές ανεργίας.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 94

Έκτοτε, το ενδιαφέρον των πολιτικών της ΕΕ για την ομάδα των NEETs έχει αυξηθεί και αναδύθηκαν ισοδύναμοι ορισμοί του όρου στο σύνολο σχεδόν των κρατών μελών. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Eurofound, η «ΝΕΕΤ» συνιστά μια πληθυσμιακή ομάδα με τις εξής υποομάδες: 1. Συμβατικά άνεργοι (μακροχρόνιοι ή μη) 2. Νέοι που πάσχουν από κάποια ασθένεια ή αναπηρία 3. Νέοι που δεσμεύονται από οικογενειακές υποχρεώσεις (φροντίδα εξαρτώμενων προσώπων) Οι ανωτέρω υπο-ομάδες ανήκουν στις «ευάλωτες» υπο-ομάδες. Στον αντίποδα αυτών, στις λεγόμενες «μη ευάλωτες», περιλαμβάνονται: 1. Νέοι που εκούσια απέχουν από την απασχόληση, την εκπαίδευση ή κατάρτιση 2. Οι αναζητούντες ευκαιρίες απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης, αποκλειστικά αντίστοιχες του εκπαιδευτικού τους status 3. Οι συμμετέχοντες σε άλλες δραστηριότητες, όπως οι τέχνες και η αυτορυθμιζόμενη μάθηση Οι κατηγορίες των νέων που διατρέχουν μεγαλύτερα ποσοστά κινδύνου ένταξης στην ομάδα των ΝΕΕΤ, είναι σύμφωνα με τη μελέτη της Eurofound οι εξής:  Οι έχοντες χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης (τριπλάσιες πιθανότητες ένταξης)  Οι προερχόμενοι από οικογένειες μεταναστών (ποσοστό της τάξης του 70%)  Οι πάσχοντες από κάποια ασθένεια ή αναπηρία (40% περισσότερες πιθανότητες)  Οι εγκατεστημένοι σε απομακρυσμένες περιοχές  Τα μέλη ασθενέστερων οικονομικά οικογενειών καθώς και τα μέλη εκείνα που βίωσαν αρνητικά το διαζύγιο των γονέων τους Όσον αφορά το εκπαιδευτικό επίπεδο των ΝΕΕΤ στην Ελλάδα, άνω του 30% αυτών έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ το 50% έχει παρακολουθήσει ανώτερη δευτεροβάθμια ή/και μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ποσοστό άνω του 52% των ΝΕΕΤ στην ΕΕ δεν διαθέτουν προηγούμενη εργασιακή εμπειρία.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 95

Εν κατακλείδι, η ανεργία δεν συνιστά απλά έναν λυπηρό απολογισµό. Εκφράζει παράλληλα τη νοσηρότητα του ελληνικού οικονοµικού συστήµατος. Η αβεβαιότητα απαιτεί συνεχείς προσπάθειες εκ μέρους των θεσμικών οργάνων προκειμένου να επέλθει ισορροπία και να αναληφθούν συντονισμένες δράσεις και πρωτοβουλίες, που θα αξιοποιούν τη δημιουργικότητα και τις καινοτόμες ιδέες των νέων ανθρώπων.

Παναγιώτα Ξανθοπούλου Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 96

Ανεργία και Ύφεση της Ελληνικής Οικονομίας Η βαθιά ύφεση στην οποία έχει εισέλθει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια αποτυπώνεται με τον πλέον αρνητικό τρόπο στην αγορά εργασίας, καθώς η πορεία τόσο της ανεργίας όσο και της αδήλωτης εργασίας καταγράφει έντονα ανοδική τάση. Περίπου το 10% του πληθυσμού της χώρας δεν απολαμβάνει ασφάλιση υγείας, συμπεριλαμβανομένων των μακροχρόνιων ανέργων και πολλών αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων . Η εκρηκτική αύξηση της ανεργίας και η ύφεση της οικονομίας σε συνδυασμό με το μέγεθος της παραοικονομίας στη χώρα, έχουν οδηγήσει πολλούς στη λύση της μαύρης εργασίας στερώντας από τα δημόσια ταμεία φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Ο αριθμός των ανασφάλιστων εργαζομένων στην Ελλάδα, παραμένει ανησυχητικά υψηλός, βάσει των σωματείων εργαζομένων. Τα υψηλά ποσοστά ανασφάλιστης εργασίας ενδέχεται να στείλουν το μήνυμα ότι η χώρα είναι διεφθαρμένη, με νομοθετικές και ασφαλιστικές παραβάσεις χωρίς κυρώσεις και με την ανοχή της κοινωνίας. Πρώτοι στη μαύρη εργασία τερματίζουν ο τουριστικός τομέας και ο τομέας της εστίασης, με πρωταθλήτρια για τον Ιούνιο 2014 τη Δυτική Ελλάδα. Ακολουθούν τα νησιά με πρώτη την Κρήτη. Οι έλεγχοι που πραγματοποιούν οι Επιθεωρητές Εργασίας του Σ.ΕΠ.Ε. είναι κυρίως δειγματοληπτικοί, ενώ οι έλεγχοι που διενεργούνται από κλιμάκια με υπαλλήλους της Ειδικής Υπηρεσίας Ελέγχου Ασφάλισης ΕΥΠΕΑ του Ι.Κ.Α, είναι στοχευμένοι στους κλάδους που μέχρι σήμερα παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά ανασφάλιστης εργασίας, όπως: επισιτιστικά επαγγέλματα (εστιατόρια-ταβέρνες, καφετέριες μπαρ, κέντρα διασκέδασης), λιανικό εμπόριο, ξενοδοχεία – τουρισμός και πρωτογενής τομέας. Σύμφωνα με τους ελέγχους που διενεργούνται από την Ελληνική Επιθεώρηση Εργασίας κατά τους τρεις πρώτους μήνες του 2013, η ανασφάλιστη εργασία στην Ελλάδα έφτασε το 39,4 %. Στις 17.189 επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, βρέθηκαν 6.765 ανασφάλιστοι εργαζόμενοι. Από τους ανασφάλιστους, 2.600 είναι αλλοδαποί, που αντιπροσωπεύουν το 51,3% του συνολικού αριθμού των αλλοδαπών εργαζομένων. Έλληνες ανασφάλιστοι εργαζόμενοι ανέρχονται σε 4.165, το οποίο είναι 34,4%του συνολικού αριθμού των Ελλήνων εργαζομένων στις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν. Η Ελληνική Επιθεώρηση Εργασίας υποστηρίζει ότι το αδήλωτο ποσοστό απασχόλησης στην Ελλάδα είναι απλώς ενδεικτικό και δεν απεικονίζει την πραγματική έκταση του προβλήματος καθώς οι έλεγχοι είναι στοχευμένοι και πραγματοποιούνται είτε μετά από καταγγελίες είτε σε κλάδους με υψηλή εγκληματικότητα. Με την εφαρμογή του επιχειρησιακού σχεδίου «ΑΡΤΕΜΙΣ» και με τον νέο και εντατικό τρόπο ελέγχου της αδήλωτης εργασίας, για το μήνα Ιούνιο 2014 βρέθηκαν αδήλωτοι το 4,79% του συνολικού αριθμού των εργαζομένων που ελέχθηκαν. Η αδήλωτη εργασία, η οποία τον Φεβρουάριο του 2013 έφτανε το 40,5%, έφθασε τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου στο 18,95%, τον Ιανουάριο του 2014 στο 24,76%, τον Φεβρουάριο στο 21,86%, τον Μάρτιο στο 23,61%, τον Απρίλιο στο 21,65% και τον Μάιο στο 23,39%, από 38,68% τον Μάιο του 2013. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας, από την έναρξη του προγράμματος μέχρι σήμερα έχουν επιβληθεί πρόστιμα ύψους 24,8 εκατ. ευρώ για 2.415 αδήλωτους εργαζόμενους (ποσοστό 2.26% σε σύνολο 106.630 εργαζομένων στις επιχειρήσεις που διενεργήθηκαν έλεγχοι από Σεπτέμβρη 2013 έως 30 Ιουνίου 2014).

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 97

Ανησυχητική είναι και η αύξηση των συναλλαγών με προϊόντα «μαύρης εργασίας». Σύμφωνα με την έρευνα του EUROBAROMETER 2013 (Μάρτιος 2014), η Ελλάδα καταλαμβάνει υψηλές θέσεις συγκριτικά με τις χώρες 27 της Ευρώπης τόσο στην αδήλωτη εργασία όσο και στην κατανάλωση προϊόντων και χρήση υπηρεσιών που απορρέουν από ανασφάλιστη εργασία. Πιο συγκεκριμένα, σε ποσοστό 30% κάνει χρήση τέτοιων προϊόντων προερχόμενων από αδήλωτη εργασία, με την Ολλανδία στο 29%, τη Λετονία στο 28%. Σύμφωνα με το ευρωβαρόμετρο, οι πλέον διαδεδομένες υπηρεσίες που αμείβονται χωρίς απόδειξη στην Ελλάδα και στην ΕΕ είναι οι επισκευές και οι ανακαινίσεις σπιτιών 25% (29% στην ΕΕ), οι υπηρεσίες υγείας 16% (8% στην ΕΕ), οι επισκευές αυτοκινήτων 13% (22% στην ΕΕ) και η καθαριότητα οικιών 12% (15% στην ΕΕ). Σύμφωνα με τον ευρωπαίο επίτροπο για την απασχόληση κ. Lazlo Antor, η αδήλωση εργασία μειώνει γενικότερα τις αποδοχές των εργαζομένων, τους εκθέτει σε επικίνδυνες συνθήκες εργασίας, στερεί από τα κράτη έσοδα και ναρκοθετεί τα συστήματα κοινωνικής προστασίας. Προανήγγειλε, επίσης, ότι θα προτείνει στην Κομισιόν τη λειτουργία μιας ευρωπαϊκής πλατφόρμας για την πρόληψη και αποτροπή της μαύρης εργασίας και καλεί τα κράτη να εφαρμόσουν πολιτικές είτε για να αποθαρρύνουν την αδήλωτη εργασία είτε να τη μετατρέψουν σε κανονική απασχόληση. Οι πρακτικές αυτές σίγουρα θα βελτιώσουν τόσο το φάσμα της εργασίας σήμερα όσο και τη συνεργασίας επιθεωρήσεων εργασίας και φορέων επιβολής της ασφαλιστικής νομοθεσίας. Σύμφωνα με το Eurobarometer 2013, τα κράτη μέλη με ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό των ερωτηθέντων που δηλώνουν ότι έχουν αγοράσει αγαθά ή υπηρεσίες από αδήλωτη εργασία κατά το παρελθόν περιλαμβάνουν την Ελλάδα (30%), την Ολλανδία (29%), τη Λετονία (28%), τη Μάλτα και τη Δανία (23% έκαστη) και τη Σλοβενία (22%). Τα κράτη μέλη με τις χαμηλότερες αναλογίες αγοραστών είναι η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο (8% έκαστη), η Γερμανία (7%) και την Πολωνία (5%).

Special Eurobarometer March 2014

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 98

Στις περισσότερες χώρες, το ποσοστό των ερωτηθέντων που δηλώνουν ότι έχουν αγοράσει αγαθά ή υπηρεσίες προερχόμενα από αδήλωτη εργασία είναι σε γενικές γραμμές παρόμοια με τα αντίστοιχα αποτελέσματα της έρευνας του 2007. Οι πλέον αξιοσημείωτες αυξήσεις έγιναν σε Κύπρο (+14 ποσοστιαίες μονάδες από 2% έως 16%) και Ελλάδα (+13 μονάδες από 17% σε 30%), ακολουθεί η Μάλτα (+6 μονάδες από 17% σε 23%) και η Σλοβενία (+5 μονάδες από 17% σε 22%). Η πιο έντονη πτώση στην αναλογία των ερωτηθέντων που δηλώνουν ότι έχουν αγοράσει αγαθά/υπηρεσίες από αδήλωτη εργασία το προηγούμενο έτος είναι στη Σουηδία (-7 μονάδες από 23% σε 16%). Μολονότι υπήρξαν ορισμένες πολύ μεγάλες αυξήσεις στο ποσοστό των ερωτηθέντων που έλεγαν ότι δεν έχουν αγοράσει αγαθά/υπηρεσίες από αδήλωτη εργασία στην Ιταλία (+14 ποσοστιαίες μονάδες), τη Ρουμανία (+12 μονάδες), τη Σουηδία (+9), τη Βουλγαρία και την Ιρλανδία (+8 μονάδες έκαστη), την Αυστρία (+7 μονάδες), η Δανία, η Πολωνία και η Εσθονία (+5 μονάδες), καμία από τις χώρες αυτές δεν παρουσιάζει αξιοσημείωτη αύξηση στο ποσοστό που δηλώνουν ότι έχουν αγοράσει λαθραία αγαθά ή υπηρεσίες. Αυτό συμβαίνει επειδή σχεδόν το σύνολο της αύξησης λαμβάνεται από μια αντίστοιχη μείωση στην αναλογία "δεν γνωρίζει" ή αρνείται να απαντήσει. Στην Ελλάδα καταγράφεται πιο έντονα, συγκριτικά με άλλες χώρες, η ανάπτυξη της αδήλωτης (μαύρης) εργασίας κι αυτό γιατί εκδηλώνεται σε οικονομίες που χαρακτηρίζονται από υψηλά ποσοστά ανεργίας και με σημαντικές μεταναστευτικές ροές. Πέραν του αριθμού ασφαλισμένων στο ΙΚΑ ο όρος προσεγγίζεται επίσης από τον αριθμό των αυτοαπασχολούμενων, των συμβοηθούντων μελών (συγγενείς) σε οικογενειακή επιχείρηση και των αλλοδαπών. Η μαύρη εργασία προκαλεί σημαντικές απώλειες στους ασφαλιστικούς οργανισμούς και επιβαρύνει την πορεία της ανεργίας, παράγοντες που κρίνουν αναγκαία την υιοθέτηση μέτρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών που είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη (γύρω στο 35% του μισθολογικού κόστους) και η μείωση της γραφειοκρατίας θα μπορούσαν να λειτουργήσουν θετικά ενισχύοντας έτσι τόσο την τήρηση της ασφαλιστικής νομοθεσίας όσο και την ευσυνείδητη στάση εργοδοτών για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων στις επιχειρήσεις τους με συνεχείς και συστηματικές προσπάθειες για την καταπολέμηση της ανασφάλιστης εργασίας.

Νάντια Γρηγοροπούλου Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 99

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ Η ανεργία είναι ένα φαινόμενο που υφίσταται στις οικονομίες όλων των κρατών του κόσμου, αλλού περισσότερο αλλού λιγότερο. Στην Ελλάδα της κρίσης αποτελεί μία μάστιγα με 30% του εργατικού δυναμικού και με το 60% των νέων χωρίς εργασία. Η αντιμετώπιση του φαινομένου της ανεργίας οφείλει να είναι σε πολλά μέτωπα, όπως πολλά είναι τα μέτωπα που δημιουργούν την ανεργία. Οι άξονες που πρέπει να κινηθεί η αντιμετώπιση της ανεργίας είναι δύο, από τη μία η δημιουργία ενός φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος στους εργοδότες και από την άλλη η εξασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Όσον αφορά στην προσέλκυση επενδυτικών κινήσεων στην Ελλάδα, είναι απαραίτητη η αλλαγή του επενδυτικού νόμου με απλούστευση της διαδικασίας ίδρυσης και λειτουργίας μίας επιχείρησης με λιγότερη γραφειοκρατία και «φιλικότερο» κλίμα εκ μέρους του κρατικού μηχανισμού. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω δημιουργίας ειδικών επιχειρηματικών προγραμμάτων για μείωση των εισφορών ή και κάλυψη αυτών για νέες επιχειρήσεις για τα πρώτα πέντε χρόνια λειτουργίας τους, ούτως ώστε οι τελευταίες να μπορέσουν να «ανασάνουν» οικονομικά και να προχωρήσουν σε προσλήψεις υπαλλήλων ή ακόμα και σε επέκταση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τους σε περισσότερα από ένα σημεία της χώρας. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να δοθεί στις «καλές» επιχειρήσεις και τους «καλούς» εργοδότες που καλύπτουν τις ασφαλιστικές εισφορές των υπαλλήλων τους, ειδικά αυτή τη δύσκολη οικονομική περίοδο που διανύει η χώρα. Η μείωση των εισφορών, η διευκόλυνση παροχής επιχειρηματικών δανείων μέσω της δημιουργίας ενός αντίστοιχου «Τειρεσία» για τις επιχειρήσεις αυτές θα αποτελέσει ένα αντικίνητρο για όσους εργοδότες δεν είναι συνεπείς στην καταβολή των εισφορών και των δεδουλευμένων στους υπαλλήλους τους. Παράλληλα, θα είναι ένα κίνητρο για όσους επιχειρηματίες επιθυμούν να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Παράλληλα, θα πρέπει να εξασφαλιστούν τα δικαιώματα των εργαζομένων. Ένα σημαντικό ζήτημα που απασχολεί τους περισσότερους εργαζόμενους στην Ελλάδα είναι η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τους εργοδότες τους. Ένα σημαντικό ποσοστό εργαζόμενων, περίπου το 40%, δεν έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Στο σύνολο του πληθυσμού, φτάνει το 10%. Η αυστηροποίηση των ποινών για τη μη καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, σε

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 100

συνδυασμό με τα αντικίνητρα και τις προτάσεις που διατυπώθηκαν παραπάνω, αποτελούν μία πολύ καλή και ρεαλιστική πρόταση για την επίλυση αυτού του ζητήματος. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα για όσους εργαζόμενους είναι κοντά στη σύνταξη και δε μπορούν να βγουν λόγω έλλειψης του απαραίτητου αριθμού ενσήμων. Η ανάσχεση της ανεργίας των νέων αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα για τη χώρα, το οποίο πρέπει να το κερδίσει. Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η ίδρυση και λειτουργία νέων επιχειρήσεων, η υιοθέτηση καινοτόμων ιδεών παραγωγής και επιχειρηματικότητας είναι κάποιοι άξονες που θα συμβάλλουν αποτελεσματικά για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων μέσω των προγραμμάτων ΕΣΠΑ και Νεανικής Επιχειρηματικότητας, σε συνδυασμό με την παροχή διευκολύνσεων εκ μέρους του κράτους θα συμβάλλουν αποτελεσματικά στην «επανεκκίνηση της ατμομηχανής» της ελληνικής οικονομίας. Παρά τις προσπάθειες της πολιτικής ηγεσία του Υπουργείο Εργασίας για ανάσχεση της ανεργίας μέσω των προγραμμάτων πεντάμηνης απασχόλησης σε επιχειρήσεις και Οργανισμούς Κοινής Ωφελείας, δεν υπάρχει μείωση της ανεργίας. Αντ’ αυτού, υφίσταται ένας κύκλος «αναλώσιμων ανέργων», ανθρώπων που ενώ είναι άνεργοι απασχολούνται για ένα χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών σε επιχειρήσεις χωρίς να τους πληρώνουν ένσημα. Είναι πασιφανές ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα μακροπρόθεσμα κρίνεται μη ωφέλιμο. Η μείωση της ανεργίας απαιτεί έναν συνδυασμό πρωτοβουλιών και κινήσεων, όχι μόνο από την εκάστοτε κυβέρνηση αλλά και από τους υπόλοιπους οικονομικούς φορείς της χώρας. Με συνδυασμένες κινήσεις και με πνεύμα συνεργασίας θα μπορέσει να βελτιωθεί η κατάσταση στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα.

Απόστολος Τσομπάνης – Νότιος Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 101

Η «χαμένη γενιά» της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τα τελευταία έξι χρόνια λόγω της βαθιάς και παρατεταμένης οικονομικής κρίσης παρατηρείται μία σταδιακή και συστηματική αύξηση των ποσοστών της ανεργίας των νέων στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Με τις χώρες του νότου να κατέχουν τις πρώτες θέσεις και να χρήζουν άμεσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης. Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία της Eurostat , η ανεργία στους νέους- ηλικίας 15 έως και 24 ετών- έχει φτάσει το 23% , ποσοστό διπλάσιο του μέσου όρου ανεργίας των 28 χωρών της Ε.Ε.

(10,6%). Στις πρώτες θέσεις βρίσκονται η Ελλάδα και η Ισπανία με ποσοστά που ξεπερνούν το 50% και ακολουθούν η Ιταλία, η Κύπρος και η Πορτογαλία με ποσοστά άνω του 40%. Τα ποσοστά αυτά όπως είναι φυσικό έχουν προκαλέσει τεράστιες ανησυχίες στις χώρες της Ε.Ε., κάνοντας λόγο πολλοί ότι θα υπάρξει μία «χαμένη γενιά» εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα. Τα αίτια αύξησης της ανεργίας των νέων εντοπίζονται κυρίως στην πρόσφατη οικονομική κρίση. Οι πολιτικές λιτότητας που έχουν εφαρμοστεί στις χώρες κυρίως του νότου, έχουν οξύνει το πρόβλημα καθώς έχουν προκαλέσει συρρίκνωση της αγοράς εργασίας και έχουν επιβάλλει περικοπές στις δαπάνες για την παιδεία και τα κοινωνικά προγράμματα που απευθύνονται στους νέους. Ωστόσο, το οξύμωρο είναι ότι παρατηρείται έλλειψη εργατικού δυναμικού που να καλύπτει τι ανάγκες της αγοράς, καθώς αν και οι χώρες του Νότου διαθέτουν τα μεγαλύτερα ποσοστά αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αυτά όμως δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αγοράς. Η αγορά σήμερα δεν αναζητά δικηγόρους, φιλοσόφους και ψυχολόγους αλλά αντίθετα ζητά εξειδικευμένους στις ψηφιακές τεχνολογίες, στους υπολογιστές και εν γένει στις σύγχρονες τεχνολογίες. Είναι σωστό όμως, να ζητάμε από τους νέους να θυσιάσουν τα όνειρα τους στο βωμό των απαιτήσεων της αγοράς; Η ανεργία των νέων αποτελεί ένα από τα πρωτεύοντα ζητήματα της ατζέντας της Ε.Ε. Η Ε.Ε. έχει υιοθετήσει μία σειρά από πρωτοβουλίες και προγράμματα για την ενθάρρυνση της απασχόλησης των νέων, για τα οποία βέβαια έχει δεχτεί έντονη κριτική, λόγω της βραδύτητας τους. Αυτά που αξίζουν να αναφερθούν είναι η ‘’Εγγύηση για τη Νεολαία’’, που προβλέπει ότι όλοι οι νέοι κάτω των 25- είτε είναι εγγεγραμμένοι στις υπηρεσίες απασχόλησης είτε όχι- θα λαμβάνουν εργασία, μαθητεία, πρακτική άσκηση ή συνέχιση της εκπαίδευσης εντός 4 μηνών αφότου εξέρχονται από την επίσημη εκπαίδευση ή καθίστανται άνεργοι. Η ενίσχυση του Προγράμματος Erasmus+, δηλαδή της κινητικότητας των νέων και η ενίσχυση της συνδιαλλαγής με εκπροσώπους των νέων, όπως είναι το ‘’Ευρωπαϊκό Φόρουμ Νεολαίας’’. Το Ιούλιο του 2013 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εξαγγείλει την εκταμίευση 6 δις. ευρώ, με στόχο να καμφθεί η ανεργία των νέων. Με βάση κριτήρια που είχαν οριστεί 20 χώρες θα μπορούσαν να διεκδικήσουν αυτά τα κεφάλαια. Ωστόσο, έχει δεχτεί τεράστια κριτική για τη βραδύτητα του προγράμματος, καθώς μέχρι στιγμής έχουν επωφεληθεί μόνο η Γαλλία με την εκταμίευση 620εκ. ευρώ και η Ιταλία με 1,1 δις.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 102

Τα παραπάνω προγράμματα και πρωτοβουλίες τις Ε.Ε., δείχνουν να έχουν ενδιαφέρον, αλλά δεν στοχεύουν στον πυρήνα του προβλήματος. Όλα αυτά τα προγράμματα μαθητείας και ενίσχυσης της κινητικότητας των νέων μπορεί να βοηθήσουν το περιθώριο, το οποίο νιώθουν οι νέοι, κάνοντας τους πιο απασχολημένους, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την ανάκαμψη. Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανεργίας στα πλαίσια της Ε.Ε θα πρέπει πρώτα να δοθεί μία απάντηση στο εξής ερώτημα : «θέλουμε μία περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη;» Με τη σημερινή της μορφή η Ε.Ε. δεν μπορεί να προχωρήσει σε πιο δραστικά μέτρα, εάν δεν προχωρήσουν τα κράτη-μέλη στην εμβάθυνση της και δη στην εμβάθυνση της ΟΝΕ. Η ανεργία κατά κύριο λόγο εφάπτεται στην αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων, επομένως η Ε.Ε. μπορεί να αναλάβει κυρίως πρωτοβουλίες χρηματοδότησης και δημιουργίας προγραμμάτων κινητικότητας και μαθητείας. Αυτά όμως δεν αρκούν, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη, μέσω της καινοτομίας. Για αυτό το λόγο θα πρέπει να ενισχυθεί η έρευνα στα Πανεπιστήμια και να δοθούν ευκαιρίες στους νέους να εφαρμόσουν στην πράξη τις πρωτοποριακές τους ιδέες. Η νέοι είναι το μέλλον της Ευρώπης, το πιο δυναμικό τμήμα του πληθυσμού, με ικανότητες, νέες ιδέες και δημιουργικότητα. Η Ε.Ε. δεν θα πρέπει να επιτρέψει αυτοί να αποτελέσουν την «χαμένη γενιά» της Ευρώπης. Από εδώ και πέρα τα μέτρα αντιμετώπισης της ανεργίας των νέων πρέπει να είναι ριζικά και να στοχεύουν στην καρδιά του προβλήματος. Για να γίνει όμως αυτό ίσως είναι απαραίτητο τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να σκεφτούν περισσότερο την εμβάθυνση της Ε.Ε. σε μία πολιτική ένωση, η οποία θα είναι σε θέση να παίρνει πιο άμεσα και δραστικά μέτρα αντιμετώπισης της ανεργίας (φορολογικές μεταρρυθμίσεις-ελαφρύνσεις, άμεση χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οριοθέτηση «ανθρώπινου» κατωτάτου μισθού).

Κατερίνα Καίσαρη Ομάδα Δημόσιας Σφαίρας

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 103

Αφιέρωμα: 2014 Έτος EL GRECO

El Espolio – Ο διαμερισμός των ιματίων του Χριστού, 1577-9

2014 ΕΤΟΣ EL GRECO

Τον Νοέμβριο του 2013, στην 37η Γενική Συνέλευση του Διεθνή Οργανισμού της UNESCO, προτάθηκε από την πλευρά της Ελληνικής αντιπροσωπείας το έτος 2014 ως έτος του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου. Στο πλαίσιο του προγράμματος των επετειακών ετών, ο Διεθνής Οργανισμός για την εκπαίδευση, τον Πολιτισμό, τις Επιστήμες και την Επικοινωνία αποφάσισε να δεχτεί την πρόταση της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής τιμώντας την επέτειο της συμπλήρωσης των τετρακοσίων χρόνων από το θάνατο του Θεοτοκόπουλου (1541-1614). Με την πρόταση αυτή, συντάχθηκε και η Ισπανική επιτροπή. Λογικό αν αναλογιστεί κανείς ότι οι ρίζες του καλλιτέχνη εντοπίζονται τόσο στην Ελλάδα όσο και την Ισπανία. Καθώς, το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το έζησε στην χώρα της Ιβηρικής χερσονήσου.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 104

Ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος γεννήθηκε το 1541 στην Κρήτη, πιθανολογείται στο Φόδελε του Ηρακλείου. Μαθήτευσε στον τότε βενετοκρατούμενο Χάνδακα (σημερινό Ηράκλειο), όπου και ξεκίνησε να ζωγραφίζει τα πρώτα του έργα. Εμφανώς επηρεασμένος από την ιταλική αναγέννηση και την μεταβυζαντινή Κρητική Σχολή. Σε ηλικία 26 ετών και αφού σπούδασε ζωγραφική και κλασσικά γράμματα, έφυγε για την Βενετία, όπου και μαθήτευσε δίπλα στον μεγάλο Βενετό ζωγράφο Τιτσιάνο. Εκεί, διδάχτηκε την βενετσιάνικη αναγεννησιακή τέχνη, η οποία χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη έντονου χρώματος στα έργα της. Έπειτα από αυτήν την μαθητεία το ταξίδι του συνεχίστηκε, με τον επόμενο προορισμό του να αποτελεί η Ρώμη, όπου και παρέμεινε για μια εφταετία. Το 1577 εγκαταλείπει την Ιταλία, για την χώρα όπου θα παραμείνει μέχρι το τέλος της ζωής του την Ισπανία. Παρά τις αρχικές αντιδράσεις για το είδος της τέχνης που εκπροσωπούσε, θα εγκατασταθεί εν τέλει στο Τολέδο της Ισπανίας, όπου και θα μεγαλουργήσει περνώντας την τέχνη της ζωγραφικής σε άλλη διάσταση.

Μακριά από όλους σε αυτήν την πόλη θα

πειραματιστεί, δημιουργώντας μια τέχνη στηριζόμενη στο μεγάλο πνευματικό του υπόβαθρο και με τις ήδη υπάρχουσες

καταβολές του θα καταφέρει να επιτύχει τον συνδυασμό της

βυζαντινής και αναγεννησιακής τέχνης, ενώ και στοιχεία του μανιερισμού θα είναι έκδηλα σε αρκετά από τα έργα του. Κατάφερε με την αρμονική συνύπαρξη της βυζαντινής παράδοσης της πατρίδας του καθώς και της γνώσης που έλαβε από τα ταξίδια του σε Ιταλία και Ισπανία, να δημιουργήσει ένα δικό του ιδιαίτερο στυλ.

Ως El Greco, θεωρήθηκε εμβληματική

προσωπικότητα της Ισπανικής Αναγέννησης και χαρακτηρίστηκε ως πρόδρομος της μοντέρνας τέχνης. Χαρακτηριστικό στοιχείο της προσωπικότητάς του σαν καλλιτέχνης είναι ότι μόνο όταν πέθανε το 1614 στο Τολέδο σταμάτησε να δουλεύει. Τα στοιχεία της τέχνης του Το πρώτο συστατικό στοιχείο της τέχνης του θεωρείται πως το πήρε από τη βυζαντινή ζωγραφική. Η περιοχή που πήγε να μαθητεύσει κοντά σε μοναχούς, ο Χάνδακας αποτελούσε τότε το παγκόσμιο κέντρο της και ήταν φυσικό η πρώτη του επαφή να ήταν με την βυζαντινή τεχνοτροπία, εκεί πειραματίστηκε με τις πρώτες του εκφραστικές φόρμες.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 105

Το δεύτερο στοιχείο το υιοθέτησε στο ταξίδι του στην τότε μητρόπολη του πολιτισμού, των γραμμάτων και των τεχνών. Στην Βενετία ήρθε σε επαφή με την αναγεννησιακή τεχνική, η γνωριμία του με έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της εποχής τον Τιτσιάνο, και η συνεργασία του και με άλλους μεγάλους καλλιτέχνες της ώριμης αναγέννησης έδωσε άλλη πνοή στα έργα του, με το φως και το χρώμα να γίνονται αναπόσπαστα στοιχεία των συνθέσεων του. Εκτός των άλλων την περίοδε εκείνη ασχολήθηκε και με την αρχιτεκτονική και γλυπτική. Με το τελευταίο του ταξίδι ήρθε σε αναμέτρηση με την αιώνια πάλη του “Φωτός και του Σκότους”, ήρθε αντιμέτωπος με την Ιερά Εξέταση και με τα έργα του για ασπίδα κατάφερε να ξεπεράσει τις δυσκολίες που εμφανίστηκαν. Το χρώμα καταλαμβάνει ιδιάζουσα θέση στα έργα του, αποτελώντας το κύριο μέσω έκφρασης. Τα ζεστά χρώματα δίνουν σιγά σιγά τη θέση τους στα ψυχρά με γαλαζοπράσινους τόνους. Τα ψυχρά χρώματα, ο σκληρός φωτισμός , οι μεταφυσικές ανθρώπινες μορφές, οι οποίες υπερβαίνουν τους φυσικούς νόμους ιδιαιτέρως στα άκρα, η θρησκευτική θεματολογία του αποτελούν τις τεχνοτροπικές ιδιαιτερότητες του και θέτοντάς τον ως τον πρώιμο πατέρα του εξπρεσιονισμού.

El Greco, ο Έλληνας Όλοι τον γνώρισαν σαν El Greco, ο Έλληνας. Με το όνομα αυτό ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος περιπλανήθηκε και έγινε γνωστός στη Δυτική Ευρώπη.

Ο Θεοτοκόπουλος θεωρήθηκε ο

καλλιτέχνης που παρότι δεν γύρισε ποτέ στον τόπο του δεν τον ξέχασε ποτέ. Σε κάθε έργο του υπέγραφε ως Δομίνικος Θεοτοκόπουλος ο Κρης εποίει, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο την αγάπη του για τον τόπο του. Η Ευρώπη τιμά τον καλλιτέχνη El Greco Καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς στην Ελλάδα ιδιαιτέρως σε Κρήτη και Αθήνα, την Ισπανία αλλά και όλο τον κόσμο οργανώθηκαν και πραγματοποιούνται εκθέσεις, εκδηλώσεις και συνέδρια αφιερωμένες μνήμη αυτού του σπουδαίου καλλιτέχνη. Συγκεκριμένα, το Τολέδο δεν ξέχασε ποτέ τον Έλληνα καλλιτέχνη που πέρασε και άφησε το δικό του στίγμα σε αυτή την πόλη της Ισπανίας και 400 χρόνια μετά το θάνατό του και με την κήρυξη του έτους El Greco, θέλησε να τον τιμήσει, αξιοποιώντας με το γεγονός ότι ήταν ο τελευταίος προορισμός του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη. Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 106

Αυτή η πόλη της Ισπανίας θα μπορούσε να αποτελέσει άραγε και παράδειγμα για την χώρα μας; Στο πως αξιοποιούμε την κληρονομιά που μας έχουν αφήσει οι μεγάλες μορφές που γεννήθηκαν, έζησαν και μεγαλούργησαν στην χώρα μας; Αν αναλογιστεί κανείς πως αν και έχουν περάσει τετρακόσια χρόνια το άστρο του el Greco λάμπει ακόμα στην Ισπανία, γιατί όχι. Σε κάθε γωνία αυτής της πόλης είναι εμφανής η παρουσία του, είτε μέσω των έργων του είτε μέσω της τουριστικής καμπάνιας. Ο el Greco εμφανίζεται από όνομα σε ξενοδοχεία μέχρι σε σπεσιαλιτέ που φημολογείται ότι ήταν η αγαπημένη του. Ύστερα από τόσα χρόνια και ο μεγάλος αυτός καλλιτέχνης ακόμα ζει και προσφέρει και αυτή η πόλη το ξέρει και τον τιμά. Όχι μόνο τώρα, στην επέτειο των τετρακοσίων χρόνων από το θάνατό του αλλά κάθε μέρα, γεγονός που δίνει μία άλλη πνοή στην πόλη με τα οικονομικά οφέλη να είναι εμφανή. Το γεγονός αυτό σε κάνει αυτομάτως να αναρωτιέσαι, να συγκρίνεις και να προβληματίζεσαι. Εμείς τι; Άραγε εμείς τι κάνουμε;

Προσκύνηση ονόματος Ιησού, (1577-79)

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 107

3ο Θερινό Ακαδημαϊκό Πρόγραμμα Νέων Επιστημόνων Βιώσιμη Ανάπτυξη, Νησιωτικός Χώρος και Οικονομική Κρίση: Η Συμμετοχική Προσέγγιση ως Εργαλείο Επανεκκίνησης της Αναπτυξιακής Διαδικασίας

Με απόλυτη επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 3ου Θερινού Ακαδημαϊκού Προγράμματος Νέων Επιστημόνων που διοργάνωσε η Μη Κυβερνητική Οργάνωση Ιωάννης Καποδίστριας και το Ίδρυμα Friedrich Naumann για την Ελευθερία , στο νησί της Λέσβου το διάστημα 23 με 27 Ιουλίου 2014. Το εκπαιδευτικό κομμάτι του προγράμματος, διάρκειας 25 διδακτικών ωρών πραγματοποιήθηκε στο τμήμα της Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 27 Επιστήμονες προπτυχιακού, μεταπτυχιακού και διδακτορικού επιπέδου από 14 διαφορετικά ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας μας, αλλά και του εξωτερικού.

Η όλη διοργάνωση είχε ως κύριο σκοπό την κατάρτιση των νέων επιστημόνων στο αντικείμενο της διεθνούς και ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής με ιδιαίτερη έμφαση στην Συμμετοχική Προσέγγιση, η οποία αποτελεί βασικό εργαλείο επανεκκίνησης της αναπτυξιακής διαδικασίας. Ειδικότερα, το πρόγραμμα αφορούσε σε μια διεπιστημονική προσέγγιση και σε βάθος διερεύνηση της διεθνούς και ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής γενικά και σε ειδικότερο επίπεδο σε σχέση με τα ζητήματα διασύνδεσης περιβάλλοντος, κλιματικής αλλαγής και διαχείρισης της ενέργειας στις νησιωτικές περιοχές. Στην διάρκεια του προγράμματος, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία επίσης να επισκεφτούν μία σειρά από σημαντικούς πολιτιστικούς χώρους και να περιηγηθούν σε αυτούς κάτι το οποίο έδωσε μία ξεχωριστή χροιά στην όλη διοργάνωση. Ξεχωριστή στιγμή αποτέλεσε η φιλοξενία της αποστολής μας, στο Μουσείο Ούζου Βαρβαγιάννη στην οποία οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά ένα από τα πιο σημαντικά παραδοσιακά προϊόντα, έναν από τους “Θησαυρούς του Πλωμαρίου”.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 108

Στο εκπαιδευτικό κομμάτι το οποίο στήριξαν με την διδασκαλία τους 13 συνολικά Ακαδημαϊκοί και Ειδικοί Επιστήμονες, αναλύθηκαν εις βάθος οι παρακάτω θεματικές: -Διαχείριση Φυσικών Πόρων -Ενεργειακή αποδοτικότητα: από την καθημερινότητά μας μέχρι την εθνική πολιτική -Κλιματική Αλλαγή: Βιώσιμη Διαχείριση Ενέργειας σε μικρές περιοχές -Ευρωπαϊκή Ενεργειακή και Κλιματική Πολιτική: Άρση της Ενεργειακής Απομόνωσης των Νησιών -Καθαρές μεταφορές: ηλεκτροκίνηση και έξυπνες πόλεις -Βιώσιμη Κινητικότητα -Αποκλειστικές οικονομικές ζώνες: μία πρόταση ανάπτυξης για τις νησιωτικές περιοχές -Βιώσιμη Ανάπτυξη και Συμμετοχικός Σχεδιασμός -Παραδείγματα Συμμετοχικού Σχεδιασμού από την Ελληνική και τη Διεθνή Εμπειρία -Παράδειγμα Εφαρμογής Μεθόδων Συμμετοχικού Σχεδιασμού - Σχέδιο Δράσης της Ελλάδας για την Ανοικτή Διακυβέρνηση - ‘Καινοτόμα Εργαστήρια’ ΕΚΔΔΑ -Τεχνολογίες Πληροφόρησης, Επικοινωνίας και Συμμετοχικός Σχεδιασμός: Webbased Εφαρμογές Είναι σημαντικό να αναφερθεί όλοι οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να εμβαθύνουν στις παραπάνω θεματικές, ενώ μέσω του πλούσιου διαλόγου που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των μαθημάτων δόθηκε η ευκαιρία σε όλους να αναπτύξουν τις σκέψεις τους και να πάνε σε ένα ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο τις υπό εξέταση θεματικές. Την όλη διαδικασία βοήθησαν τα διάφορα εργαστήρια, διαλέξεις και workshop που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια του προγράμματος και βοήθησαν τους συμμετέχοντες ώστε να καταλήξουν σε αρκετά αλλά και σημαντικά συμπεράσματα.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 109

Ειδική εκδήλωση με σημαντικούς ομιλητές πραγματοποιήθηκε στο μέσο του προγράμματος. Συγκεκριμένα πραγματοποιήθηκε Επίσκεψη του Υφυπουργού του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Εντεταλμένου της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης Hans-Joachim Fuchtel και Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Στο στρογγυλό τραπέζι αναπτύχθηκαν θέματα παιδείας και ανάπτυξης πρακτικών δεξιοτήτων, ώστε να καταστεί η νέα γενιά ακόμα πιο ανταγωνιστική για την αγορά εργασίας, ενώ μπήκαν οι βάσεις για την περαιτέρω συνεργασία και ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε θέματα της Κοινωνίας των Πολιτών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι συμμετέχοντες νέοι και νέες, είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν και να αναπτύξουν τις προτάσεις τους, ενώπιων όλων των Αντιπροσώπων και Βουλευτών της αποστολής. Μερικά από τα σημαντικά συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν διοργανωτές και συμμετέχοντες ολοκληρώνοντας το πενθήμερο εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι τα εξής:  

   

Η ανάπτυξη μιας περιοχής δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τους φυσικούς πόρους της αλλά και από παράγοντες όπως η ποιότητα εργασίας, η τεχνολογία. Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση θα οδηγήσει σε εξοικονόμηση ενέργειας, βοηθώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να μειώσει την εξάρτησή της από εισαγωγές ενέργειας. Η κλιµατική και ενεργειακή ατζέντα της Ε.Ε. περιλαµβάνει σειρά στόχων για µείωση ρύπων, διείσδυση των ΑΠΕ και εξοικονόµησης ενέργειας. Βιώσιμη Κινητικότητα: περιορισμός κατανάλωσης ενέργειας – περιορισμός κατανάλωσης γης – μετακινήσεις χωρίς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ο ρόλος της συμμετοχής του κοινού στην επιδίωξη του στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία. Πρέπει να δοθεί έμφαση στο ρόλο των συντελεστών (stakeholders) σε ολόκληρη τη διαδικασία του Συμμετοχικού Σχεδιασμού.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το Πρόγραμμα έκλεισε ο Αναπληρωτής Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, κ. Αντώνης Καϊλής, ο οποίος στην εισήγηση του αναφέρθηκε σε θέματα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στο Ευρωπαϊκό οικοδόμημα, ενώ μετέφερε στους συμμετέχοντες νέα και εξελίξεις που αφορούν τις θεματικές του Σεμιναρίου οι οποίες είναι ψηλά στην ατζέντα των Ευρωπαϊκών Θεσμικών Οργάνων. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΜΚΟ Ιωάννης Καποδίστριας θα ήθελε να ευχαριστήσει θερμά όλους τους διδάσκοντες του προγράμματος, όλους τους φορείς και τα επιστημονικά ινστιτούτα που στήριξαν την προσπάθεια αυτή, καθώς επίσης και όλους τους νέους επιστήμονες, οι οποίοι με την δυναμική παρουσία τους και στήριξη έδωσαν άλλον αέρα στην διοργάνωση αυτή.

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 110

Οκτώβριος 2014

Skeptic Youth Magazine

Σελίδα 111