Municipality of Sheki, № 3 (161) March 2018

Ш ШЯ ЯК КИ И

ÌßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÌ, ÑßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÍ, ÍÅÚß ×ÛÕÀÐ ÃÀÐÀÍËÛÃËÀÐ ÀÉÄÛÍËÛÜÀ?!

БЯЛЯДИЙЙЯСИ Нewspaper № 03 (161), Март 2018

оф

SHEKI

MUNICIPALITY

www.belediyye.sheki.city

Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

ВЯТЯНИМИЗИН ГАНЛЫ ТАРИХИ И Ш Ь А Л Е Д И Л М И Ш Т О Р П А Г Л А Р Ы М Ы З ГЯРБИ АЗЯРБАЙЪАН ХАНКЯНДИ ХОЪАЛЫ ШУША ЛАЧЫН ХОЪАВЯНД КЯЛБЯЪЯР АЬДЯРЯ АЬДАМ ФЦЗУЛИ ЪЯБРАЙЫЛ ГУБАДЛЫ ЗЯНЭИЛАН

декабр, 1988 26.12.1991 26.02.1992 08.05.1992 18.05.1992 02.10.1992 02.04.1993 07.07.1993 23.07.1993 23.08.1993 23.08.1993 31.08.1993 29.10.1993

УНУТМАЙАГ!

31 МАРТ СОЙГЫРЫМЫНДАН 100 ИЛ КЕЧДИ

Шящяримиздя кечирилян Новруз шянликляриндян эюрцнтц

ЙУРДУМУЗА БАЩАР ЭЯЛДИ

Baharыn gяliшi Шяkidя yцksяk яhval-ruhiyyя ilя qeyd edilib.

Milli varlыьыmыza bolluq vя bяrяkяt rяmzi kimi daxil olan Novruz bayramы respublikamыzыn hяr yerindя olduьu kimi, qяdim Шяki diyarыnda da bюyцk tяntяnяlяrlя qeyd olunub.

Baharыn gяliшi mцnasibяtilя martыn 20-dя Шяki шяhяrindяki "Yuxarы baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun яrazisindя цmumшяhяr bayram шяnliyi keчirilib.

Bayram tяdbiri qяdim memarlыq abidяsi olan "Qala divarlarы"nыn hяyяtindя baшlanыb. Bayram tonqalы alovlandыrыldыqdan sonra pяhlяvanlar vя kяndirbazlar юz mяharяtlяrini nцmayiш etdiriblяr. Novruzun personajlarы olan Kosa vя Keчяl mяzяli zarafatlarы ilя bayram iшtirakчыlarыna xoш ovqat bяxш ediblяr. (Ятрафлы: 3-ъц сящифядя)

"Xan sarayы ilя birgя Шяkinin tarixi mяrkяzi"

Dцnya Иrsi цzrя Яrяb Regional Mяrkяzinin direktoru Munir Buшenaki, italiyalы memar, UNESCO-nun mяslяhяtчisi Pietro Laureano Киш Албан мябядиндя.

Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyi иля Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti tяrяfindяn Шяki xanlarыnыn sarayы ilя birgя шяhяrin tarixi mяrkяzinin UNESCO-nun (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna salыnmasы istiqamяtindя iшlяr davam etdirilir. Мartыn 29-da Шяkidя UNESCO-

nun ekspertlяri ilя шяhяr rяhbяrliyinin gюrцшц olub. Tяdbirdя Dцnya Иrsi цzrя Яrяb Regional Mяrkяzinin direktoru Munir Buшenaki, italiyalы memar, UNESCO-nun mяslяhяtчisi Pietro Laureano, Azяrbaycan Respublikasыnыn UNESCO yanыnda Daimi Nцmayяndяliyinin rяhbяri Anar Kяrimov, hяmчinin Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyinin mяsul яmяkdaшlarы iшtirak ediblяr.

(Ятрафлы: 10-ъу сящифядя)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 2

11 АПРЕЛ - ПРЕЗИДЕНТ СЕЧКИЛЯРИ ЭЦНЦДЦР

№ 03 (161), Март 2018

Kiчik Dяhnя kяndiня мави йанаъаг верилди Martыn 26-da Kiчik Dяhnя kяndinя ilk dяfя tяbii qaz verilib.

Seчkilяrin шяffaf keчirilmяsi mяntяqя seчki komissiyalarы цzvlяrinin peшяkarlыq sяviyyяsindяn чox asыlыdыr.

Aprelin 11-nя tяyin edilmiш prezident seчkilяrinя hazыrlыq чяrчivяsindя Шяki rayonunda fяaliyyяt gюstяrяn 113, 114 vя 115 saylы seчki dairяlяrindя aшaьы seчki komissiyalarыnыn цzvlяri цчцn maariflяndirici treninqlяr baшa чatыb.

Martыn 12-dя baшlanan treninqlяrя hяr цч seчki dairяsi цzrя цmumilikdя 690 nяfяr komissiya

komissiyasы цzvlяrinin rol vя vяzifяlяri, seчki gцnц sяsvermяnin tяшkili, sяslяrin hesablanmasы, sяsvermяnin nяticяlяrinin mцяyyяnlяшdirilmяsi, yekun protokollarыn doldurulmasы vя digяr mяsяlяlяr barяdя metodiki mяlumatlar verilib.

Dairя seчki komissiyasыnыn sяdri Rяhman Qяdirzadя bildirib ki, dairя цzrя seчicilяrin цmumi sayы 37 min 414 nяfяrdir.

Onlardan 566 nяfяri ilk dяfя sяs verяcяk

цzvlяri юz peшяkarlыq sяviyyяsini, bilik vя bacarыqlarыnы daha da artыrmalы, seчki gцnц цzяrlяrinя dцшяn vяzifяlяri dяqiq bilmяli vя layiqincя yerinя yetirmяlidirlяr.

Aшaьы seчki komissiyalarы цzvlяri цчцn maariflяndirici treninqlяr 115 saylы Шяki kяnd ikinci seчki dairяsindя dя mцtяшяkkil qaydada keчirilib. Dairя seчki komissiyasыnыn sяdri Rasim Яzizovun bildirdiyinя gюrя, 4 gцn davam edяn 1761 abonenti olan kяndin qazlaшdыrыlmasы цчцn birpillяli sistem яsasыnda цmumi uzunluьu 180 min 600 metr olan mцxtяlif diametrli polad borularla daшыyыcы vя mяhяllяdaxili qaz xяtlяri чяkilib, hяr bir mяnzilя sayьac vя fяrdi tяnzimlяyicilяr quraшdыrыlыb.

Bu mцnasibяtlя keчirilяn mяrasimdя SOCAR "Azяriqaz" Иstehsalat Birliyinin baш direktoru Яkbяr Hacыyev vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk, юlkя яhalisinin tяbii qazla tяminatыnыn yaxшы-

laшdыrыlmasы istiqamяtindя hяyata keчirilяn geniшmiqyaslы tяdbirlяrdяn bяhs ediblяr. Bildirilib ki, bu ilin sonunadяk rayonun Baш Kцngцt vя Чayqaraqoyunlu kяndlяrinя dя tяbii qazыn verilmяsi tяmin olunacaq.

Mяrasimdя kяnd sakinlяri чыxыш edяrяk яhalinin sosial problemlяrinin hяllinя gюstяrilяn diqqяt vя qayьыya gюrя minnяtdarlыqlarыnы bildiriblяr.

Sonra qaz xяttinin aчыlышыnы bildirяn mяшяl alovlandыrыlыb.

“Бу дцнйайа ня эятирдим” Шяkidя Xяzяr Universitetinin tяsisчisi, tanыnmыш ziyalы, alim, шair Hamlet Иsaxanlы ilя gюrцш keчirilib. цzvц cяlb edilib.

AZЯRTAC-ыn bюlgя mцxbiri xяbяr verir ki, 113 saylы Шяki шяhяr seчki dairяsindя keчirilяn treninqlяrdя dairяnin tяrkibinя daxil olan 29 seчki mяntяqяsinin 174 nяfяr komissiya цzvц iшtirak edib.

Mяшьяlяlяri Mяrkяzi Seчki Komissiyasыnыn (MSK) tяшkil etdiyi tяlim kursunda iшtirak etmiш Tehran Яzizov vя Elnur Mustafayev aparыblar. Tяlim prosesindя iшtirakчыlara MSK tяrяfindяn tяrtib edilmiш xцsusi proqram vя slaydlarыn kюmяyi ilя mяntяqя seчki

gяnclяrdir. Bцtцn mяntяqяlяr lazыmi texniki avadanlыq vя mяlumat kitabчalarы ilя tяchiz edilib.

114 saylы Шяki kяnd birinci seчki dairяsi цzrя treninqlяrя dairяnin tяrkibindя olan 43 seчki mяntяqяsindяn 258 nяfяr komissiya цzvц cяlb edilib. Dairя seчki komissiyasыnыn цzvlяri Azяr Яhmяdov vя Adil Balacayevin tяdris etdiyi mяшьяlяlяr zamanы vurьulanыb ki, seчkilяrin demokratik vя шяffaf keчirilmяsi mяntяqя seчki komissiyalarы цzvlяrinin fяaliyyяtindяn чox asыlыdыr.

Ona gюrя dя, komissiya

treninqlяrdя dairяnin tяrkibinя daxil olan 43 seчki mяntяqяsinin sяdr, katib vя komissiya цzvlяri iшtirak ediblяr.

Treninqlяrin sonunda iшtirakчыlara MSK tяrяfindяn hazыrlanmыш "Seчki gцnц цчцn yaddaш" kitabчasы vя digяr sяnяd nцmunяlяri tяqdim olunub.

Maariflяndirici treninqlяr bюlgяdя fяaliyyяt gюstяrяn 109 saylы Balakяn, 110 saylы Zaqatala, 111 saylы ZaqatalaBalakяn, 112 saylы Qax, 116 saylы Qяbяlя vя 117 saylы Oьuz-Qяbяlя seчki dairяlяrindя dя uьurla baшa чatыb.

Bu mцnasibяtlя martыn 13-dя Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnda keчirilяn "Bu dцnyaya nя gяtirdim" adlы yaradыcыlыq gecяsinin iшtirakчыlarы яvvяlcя foyedя tяшkil olunmuш forosяrgi ilя tanыш olublar.

Akademiyasы riyaziyyat vя tяbiяt, mцhяndislik vя texnologiya, sosial vя humanitar elmlяr, musiqi, яdяbiyyat vя incяsяnяt sahяlяrini яhatя edir. Hamlet Иsaxanlы elm vя tяhsil tяшkilatчыsы kimi geniш tanыnmaqla yanaшы, hяm dя

Шяhяr rяhbяrliyinin, ziyalыlarыn, elm vя sяnяt adamlarыnыn iшtirak etdiyi tяdbirdя Hamlet Иsaxanlыnыn hяyat vя yaradыcыlыьыndan, elmi fяaliyyяtindяn geniш bяhs edilib. Bildirilib ki, bu tяdbirin Шяkidя keчirilmяsi heч dя tяsadцfi deyildir. Bu qяdim diyar Azяrbaycana gюrkяmli elm vя incяsяnяt xadimlяri, шair vя yazычыlar, ziyalыlar, sяnяtkarlar вериб.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, fizika-riyaziyyat elmlяri doktoru, professor, шair, yazычы vя tяrcцmячi Hamlet Иsaxanlы юlkяmizdя ilk dяfя olaraq ingilis dilindя tяhsil verяn юzяl ali mяktяbi - Xяzяr Universitetini tяsis edib. Qыsa mцddяt яrzindя bu ali tяhsil ocaьы dцnyanыn yaxшы tanыnan universitetlяrindяn birinя чevrilib. O, 2010-cu ildяn Xяzяr Universitetinin Direktorlar vя Qяyyumlar Шurasыnыn sяdri vяzifяsindя чalышыr.

Qeyd olunub ki, Hamlet Иsaxanlыnыn 2012-ci ildя tяsis etdiyi Avrasiya

яdяbiyyat, mяdяniyyяt vя incяsяnяtin, o cцmlяdяn siyasi vя media mяdяniyyяtinin inkiшafы sahяsindя xцsusi xidmяtlяri ilя fяrqlяnяn bir ziyalыdыr. O, mяdяniyyяt vя tяhsil tarixi цzrя mцtяxяssis, яdяbiyyat, tarix vя fяlsяfяyя dair чoxsaylы яsяrlяrin mцяllifidir.

Gecяdя Hamlet Иsaxanlы чыxыш edяrяk, tяdbirin yцksяk sяviyyяdя tяшkilinя gюrя шяhяr rяhbяrliyinя vя iшtirakчыlara minnяtdarlыьыnы bildirib.

Tяdbirin sonunda шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk, Hamlet Иsaxanlыnыn yaradыcыlыq gecяsinin Шяkidя keчirilmяsinin шяhяrin mяdяni hяyatыnda яlamяtdar vя yaddaqalan bir hadisя olduьunu bildirib.

Sonra professor Hamlet Иsxanlыya xatirя hяdiyyяsi tяqdim olunub.

Gecяdя Hamlet Иsaxanlыnыn шeirlяri sяslяnib, sюzlяrinя yazыlmыш mahnыlar ifa olunub.

“Юлкямизи таныйаг” "Юlkяmizi tanыyaq" tur aksiyasыna Шяkidяn qoшulacaq iшtirakчыlarыn yola salыnmasы mцnasibяtilя tяntяnяli tяdbir keчirilib Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin akt zalыnda keчirilяn tяdbirdя Шura цzvlяri, idarя, mцяssisя vя tяшkilat rяhbяrlяri, mяktяb direktorlarы, valideynlяr, veteranlar, ictimaiyyяt nцmayяndяlяri vя mяktяblilяr iшtirak eдиб.

Tяdbirdя чыxыш edяn Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov qeyd edib ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti cяnab Иlham Яliyevin tapшыrыьыna яsasяn orta mяktяblяrin шagirdlяrinin iшtirakы ilя keчirilяn "Юlkяmizi tanыyaq" devizi altыnda nюvbяti maariflяndirici tur-aksiyalara start verilib. Bu dяfя keчirilяn aksiya 9-dur.

Bildirilib ki, tur-aksiyanыn birin-

ci mяrhяlяsi artыq baшlayыb vя мартын19-dяk davam edяcяk. Иkinci mяrhяlя 26-29 mart tarixlяrindя keчirilяcяkdir. Martыn 26-da isя Шяki шяhяrindяn olan 45 nяfяr mяktяbli GяncяШяmkir-Gюygюl marшrutu цzrя tur-aksiyaya qoшulacaqlar.

Tяdbirdя чыxыш edяn Шяki Шяhяr Иcra hakimiyyяti baшчыsыnыn mцavini Zяrinя Cavadova tur-aksiyanыn mahiyyяti, onun gяnclяrin vяtяnpяrvяrlik tяrbiyяsi sahяsindя rolu barяdя danышыb.

Daha sonra шяhяr ziyalыlarы adыndan Rafiq Sяmяdov, valideyn Elmira Mehdiyeva чыxыш edяrяk шagirdlяrя yaradыlan шяraitя gюrя юlkя baшчыsna minnяtdarlыqlarыnы ifadя ediblяr.

Tяdbirя yekun vuran шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov mяktяblilяrя xoш arzularыnы bildirib vя yaxшы yol arzulayыb.

№ 03 (161), Март 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

"Юlkяmizi tanыyaq" Юlkяmizi tanыyaq" devizi ilя keчirilяn maariflяndirici tur-aksiyanыn nюvbяti mяrhяlяsi чяrчivяsindя Шяki-QяbяlяZaqatala marшrutu цzrя hяrяkяt edяn 9 rayonun - Aьcabяdi, Aьdam, Aьstafa, Bяrdя, Beylяqan, Daшkяsяn, Gюyчay, Qazax vя Tovuzun mяktяblilяrindяn ibarяt qruplar шimalqяrb bюlgяsinя ekskursiyanыn birinci gцnц, martыn 26-da gцnorta saatlarыnda qяdim Шяkiyя gяliblяr. Тur-aksiya iшtirakчыlarы Heydяr Яliyev Mяrkяzindя шяhяr icra hakimiyyяtinin rяsmilяri tяrяfindяn mehribanlыqla qarшыlanыblar. Шяhяr icra hakimiyyяti baшчыsыnыn mцavini Zяrinя Cavadova mяktяblilяrя qяdim Шяkinin tarixi, mяdяniyyяti, iqtisadiyyatы vя turizm potensialы barяdя mяlumat verib.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Azяrbaycanыn яn qяdim yaшayыш vя mяdяniyyяt mяskяnlяrindяn olan Шяkinin 2700 ildяn чox yaшы var. Bu qяdim diyar, hяm dя dцnya vя юlkя яhяmiyyяtli tarixi-memarlыq abidяlяri ilя mяшhurdur. Шяki bu gцn Azяrbaycanda turizmin yцksяk sяviyyяdя inkiшaf etdiyi bюlgяlяrdяn birinя чevrilib. 2017ci ildя Шяkiyя 200 minя yaxыn turist gяlib. Hяr il bu шяhяrdя

ЙУРДУМУЗА БАЩАР ЭЯЛДИ

yяn яzяmяtli qala divarlarыnыn tяxminяn 1743-1755-ci illяrdя tikildiyi ehtimal edilir.

Azяrbaycan memarlыьыnыn nadir incilяrindяn olan Шяki xanlarыnыn sarayы turaksiya iшtirakчыlarыnda bюyцk maraq doьurub. Mяktяblilяrin diqqяtinя чatdыrыlыb ki, saray XVЫЫЫ яsrя aid nadir tarixi-memarlыq abidяsidir. Azяrbaycanda ilk mцstяqil xanlыьыn яsasыnы qoyan Hacы Чяlяbi xanыn nяvяsi Hцseyn xan Mцшtaьыn dюvrцndя, 1761-1762-ci illяrdя inшa edilяn bu bяnzяrsiz sarayыn tikintisindя mismar vя yapышqandan istifadя olunmayыb. Sarayы bяzяyяn sadя шяbяkяnin bir kvadratmetrinя 5 min, pяncяrя шяbяkяlяrin hяr kvadratmetrinя isя 14 minяdяk xыrda detal vя rяngli шцшя dцшцr.

Mяktяblilяr sarayыn

Baharыn gяliшi Шяkidя yцksяk яhval-ruhiyyя ilя qeyd edilib.

Milli varlыьыmыza bolluq vя bяrяkяt rяmzi kimi daxil olan Novruz bayramы respublikamыzыn hяr yerindя olduьu kimi, qяdim Шяki diyarыnda da bюyцk tяntяnяlяrlя qeyd olunub.

beynяlxalq sяviyyяli bir neчя festival keчirilir. Яnяnяvi olaraq hяr il keчirilяn "Иpяk Yolu" Beynяlxalq Musiqi Festivalыnda dцnyanыn bir sыra юlkяlяrinin tanыnmыш musiqi vя folklor kollektivlяri iшtirak edirlяr. Bildirilib ki, 2016-cы ildя TЦRKSOY tяrяfindяn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan edilяn Шяki шяhяri bu шяrяfli vяzifяni layiqincя yerinя yetirib. 2017-ci ildя isя Шяki UNESCO-nun "Yaradыcы шяhяrlяr шяbяkяsi" siyahыsыna daxil edilib.

Bildirilib ki, tarixяn ipяkчilik diyarы kimi tanыnan Шяkidя bu sahяnin inkiшaf etdirilmяsi цчцn bюyцk potensial mюvcuddur. Hazыrda Шяkidя ipяkчilik яnяnяlяri yenidяn bяrpa olunur. "Шяki-Иpяk" ASC bu gцn Azяrbaycanda ipяkчilik sяnayesinin inkiшafыna чox bюyцk tюhfяlяr verir.

"Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksindя yerlяшяn tur-aksiya iшtirakчыlarы gцnцn ikinci yarыsыnda Шяkinin tarixi mяkanlarы ilя tanыш olublar.

Doqquz rayonun mяktяblilяri яvvяlcя шяhяrin qяdim tarixi hissяsinя - "Yuxarы Baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun яrazisinя gяliblяr. Mяlumat verilib ki, qoruq Шяkiyя gяlяn yerli vя xarici turistlяrin яn чox цz tutduqlarы tarixi mяkanlardan biridir. Qoruьu яhatяlя-

юnцndя xatirя шяkillяri чяkdiriblяr.

Sonra tur-aksiya iшtirakчыlarы qoruьun яrazisini gяziblяr. Tarix-Diyarшцnaslыq Muzeyi ilя tanышlыq zamanы mяlumat verilib ki, 1925-ci ildяn fяaliyyяt gюstяrяn muzeydя 5 minя yaxыn eksponat saxlanыlыr. Buradakы qяdim fayton mяktяblilяrin xцsusi maraьыna sяbяb olub. Bildirilib ki, Azяrbaycanыn gюrkяmli ictimai-siyasi xadimi Nяriman Nяrimanov 1920-ci ilin oktyabrыnda Yevlaxdan Шяkiyя mяhz bu faytonla gяlib.

Mяktяblilяr, hяmчinin qoruьun яrazisindя yerlяшяn V-VЫ яsrlяrя aid memarlыq abidяsi Dairяvi Mяbяd vя Xalq Tяtbiqi Sяnяti Muzeyindя dя olub, sяnяtkarlыq emalatxanalarыna baш чяkiblяr. Иnшa tarixi XVЫЫЫ яsrin sonuna aid edilяn "Yuxarы Karvansara" mehmanxana kompleksi ilя tanышlыq zamanы mяktяblilяrin diqqяtinя чatdыrыlыb ki, XVЫЫЫ-XЫX яsrlяrdя Yaxыn vя Orta Шяrq юlkяlяrindяn gяlяn tacirlяr bu karvansarayda qalыr, ticarяtlя mяшьul olurdular.

Sяfяr proqramыna uyьun olaraq tur-aksiya iшtirakчыlarы martыn 27-dя Qяbяlя rayonunда олуб, бу шящярин tarixi mяkanlarы ilя tanыш olублар.

сящ. 3

Baharыn gяliшi mцnasibяtilя martыn 20-dя Шяki шяhяrindяki "Yuxarы baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun яrazisindя цmumшяhяr bayram шяnliyi keчirilib.

Bayram tяdbiri qяdim memarlыq abidяsi olan "Qala divarlarы"nыn hяyяtindя baшlanыb. Bayram tonqalы alovlandыrыldыqdan sonra pяhlяvanlar vя kяndirbazlar юz mяharяtlяrini nцmayiш etdiriblяr. Novruzun personajlarы olan Kosa vя Keчяl mяzяli zarafatlarы ilя bayram iшtirakчыlarыna xoш ovqat bяxш ediblяr.

Sonra bayram tяdbiri XVЫЫЫ яsrя aid nadir tariximemarlыq abidяsi olan Шяki xanlarыnыn sarayыnыn hяyяtindя mяdяniyyяt iшчilяrinin hazыrladыьы bяdii proqramla davam edib. Иctimaiyyяt nцmayяndяlяri vя шяhяrin qonaqlarыnыn da iшtirak etdiyi tяdbirdя musiqi vя rяqs kollektivlяri maraqlы konsert proqramы ilя чыxыш ediblяr.

Bayram iшtirakчыlarы Qoruьun яrazisindяki V-VЫ яsrlяrя aid Dairяvi Mяbяdin hяyяtindя milli rяqslяri, idmanчыlarыn чыxышlarыnы izlяyib, milli geyimli qadыnlarыn hazыrladыьы bayram tяamlarыna qonaq olub, Шяki sяnяtkarlarыnыn яl iшlяrindяn ibarяt sяrgilяrя baxыblar.

Bayram tяdbiri daha sonra XVЫЫЫ яsrя aid tariximemarlыq abidяsi "Yuxarы Karvansara" mehmanxana kompleksinin hяyяtindя rяngarяng konsert proqramы ilя baшa чatыb.

сящ. 4

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (161), Март 2018

3 31 1М МА АР РТ ТБюlgямиздя anыm tяdbirlяri кечирилиб Азярбайъанын Шimal qяrb bюlgяsindя "31 mart Azяrbaycanlыlarыn Soyqыrыmы Gцnц" ilя baьlы anыm tяdbirlяri keчirilib. Шяki шящяр Иъра Щакимиййятиндя кечирилян tяdbirdя rayon rяhbяrliyi, dюvlяt mцяsisяlяrinin rяhbяrlяri, ictimaiyyяt nцmayяndяlяri iшtirak edib.

Anыm tяdbiri soyqыrыm qurbanlarыnыn 1 dяqiqяlik sцkut ilя yad edilmяsi ilя baшlayыb.

Daha sonra чыxыш edяnlяr 1918-ci ilin 31 mart tarixindя baш verяn hadisяlяr barяdя tяdbir iшtirakчыlarыna mяlumat veriblяr.

Шяki Шящяр Иъра Щакимиййятиндя кечирилян тядбирдя АРБ Шяки телеканалынын вердийи мялумата эюря, топлантыда бildirilib ki, 1905ci ildяn baшlanan soyqыrыmlar 1918-ci ilin 31 mart tarixindя

yяt nцmayяndяlяrinя "31 Мart Azяrbaycanlыlarыn Soyqыrыmы" gцnц ilя baьlы mяlumat verilib. Qeyd olunub ki, ermяnilяr zaman-zaman Azяr-

Tяdbir чяrчivяsindя юncя "Azяrbaycanlыlarыn Soyqыrыmы" xatirя kompleksi ziyarяt edilib, юnцnя tяr чiчяklяr dцzцlцb. Xatirя kompleksinin юnцn-

bяrliyi vя ictimayyяt nцmayяndяlяri soyqыrыm abidяsini ziyarяt edяrяk gцnahsыz yerя qяtlя yetirilяn insanlarыn xatirяsini yad ediblяr. Ardыnca Heydяr

Шamaxыda yaшayan ermяnilяrя gizli surяtdя silah-sursat paylanыb. Ciddi hazыrlыqdan sonra 1918-ci ilin mart-aprel aylarыnda qяza mяrkяzi Шamaxы vя

Шяki Шящяр-Район Полис Шюбясиндя кечирилян тядбирдя daha da geniш vцsяt alыb.

Soyqыrыmы Bakы ilя bяrabяr, Шamaxы, Quba, Xaчmaz, Lяnkяran, Hacыqabul vя digяr яrazilяrdя baш tutub.

baycanlыlara qarшы etnik tяmizlяmя aparыblar. Bunlardan яn dяhшяtlisi 31 mart - 3 aprel tarixlяrindя Bakы vя яtraf rayonlarda baш verib. Qubada son-

dя keчirilяn tяdbirdя чыxыш edяnlяr azяrbaycanlыlara qarшы aparыlan soyqыrыm siyasяtinin xronologiyasыnы яtraflы tяhlil edяrяk, hяr yerя sяpяlяnяn,

Яliyev mяrkяzindя dяyirmi masa keчirilib. Tяdbir iшtirakчыlarы 1918-ci ilin martыnda ermяni qaniчяnlяri tяrяfindяn Шamaxыda tюrяdilяn vяhшiliklяri

Шамахы

Загатала Шякидя иcra щakimiyyяti ilя yanaшы digяr dюvlяt idarя вя mцяssisяlяrindя дя anыm tяdbirlяri keчirilib. Шяki Шяhяr-Рayon Пolis Шюbяsindя keчirilяn tяdbirdя iшtirak edяn polis яmяkdaшlarыna vя ictimaiy-

120 kяndindяn 86-sы ermяni basqыnlarыna mяruz qalыb. Qыrx min nяfяrя yaxыn sakin ermяni vяhшiliklяrinin qurbanы olub.

Yцzlяrlя qadыn, qoca vя uшaq-

radan aшkar edilяn kцtlяvi mяzarlыq bu soyqыrыmыnыn miqyasыnыn nя dяrяcяdя olduьunu gюstяrir.

Zaqatala rayonunda da "31 mart-Azяrbaycanlыlarыn Soyqыrыmы Gцnц" qurbanlarы anыlыb.

yalnыz bяd яmяllяr hesabыna bir yerя cяmlяшяn ermяnilяrin "Bюyцk Ermяnistan" yaratmaq iddiasыnы xцsusi qeyd ediblяr. Шamaxыda da "31 Mart Azяrbaycanlыlarыn Soyqыrыmы Gцnц" silsilя tяdbirlяrlя qeyd edilib. Rayon rяh-

яks etdirяn tarixi foto-шяkillяrlя tanыш olublar. Zaman-zaman ermяni quldurlarыnыn azяrbaycanlыlara qarшы tюrяtdiklяri kцtlяvi qяtliyamlar xatыrlanыb, tarixi faktlar diqqяtя чatdыrыlыb. Bildirilib ki,1917-ci ilin sonu 1918ci ilin яvяllяrindяn baшlayaraq

lar "Cцmя" mяscidinя doldurularaq diri-diri yandыrыlыb. Ermяnilяrin azяrbaycanlыlara qarшы etnik tяmizlяmя vя soyqыrыm siyasяti dяhшяtlяrinin gяlяcяk nяsillяrя vя dцnya xalqlarыna чatdыrmasыnыn vacibliyi xцsusi vurьulanыb.

№ 03 (161), Март 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 5

АЗЯРБАЙЪАНЛЫЛАРЫН СОЙГЫРЫМЫ ЭЦНЦ Тарихимизин faciяli sяhifяsi Нярминя ЯЗИЗОВА, Шяki Рegional Яdliyyя Иdarяsinin mяslяhяtчisi Son iki яsrdя Qafqazda Azяrbaycanlыlara qarшы mяqsяdyюnlц шяkildя hяyata keчirilmiш etnik tяmizlяmя vя soyqыrыmы siyasяti nяticяsindя xalqыmыz aьыr mяhrumiyyяtlяrя vя mяшяqqяtlяrя mяruz qalmышdыr.

Mяrhяlя-mяrhяlя gцclяndirilяn belя qeyri-insani siyasяt nяticяsindя azяrbaycanlыlar indi Ermяnistan adlandыrыlan яrazidяn - min illяr boyu yaшadыqlarы tarixi etnik torpaqlarыndan didяrgin salыnaraq kцtlяvi qяtl vя qыrьыnlara mяruz qalmыш, xalqыmыza mяxsus minlяrlя tarixi mяdяni abidя vя yaшayыш mяskяni daьыdылыb viran edilmiшdir.

XX яsrin яvvяllяrindя ermяnilяr tяkcя bu gцn Ermяnistan adlanan яrazi deyil, Bakы quberniyasыnыn Bakы, Шamaxы, Quba, Gюycay qяzalarыnda, Qarabaьda, Zяngяzurda vя Naxчыvanda da vaxtaшыrы xalqыmыza qarшы qыrgыnlar, talanlar, yanьыnlar, terror vя digяr zorakыlыq aktlarы hяyata keчirmiшlяr.

Ermяni faшistlяri bu яrazilяrdя on minlяrlя dinc azяrbaycanlы яhalini - qadыnы, uшaьы, qocanы yalnыz milli mяnsubiyyяtinя gюrя vяhшicяsinя qяtlя yetirmiш, yaшayыш yerlяrini talan edяrяk yandыrыb viran qoymuш, xalqыmыzыn milli mяdяniyyяt abidяlяrini, mяscidlяri daьыtmыш vя yandыrmышlar.

XЫX яsrin яvvяlяrindяn baшlayaraq ermяnilяr tarixi Azяrbaycan torpaqlarыnda kцtlяvi шяkildя mясkunlaшdыrыlmaьa baшlanыlmыш, azяrbaycanlыlar юz qяdim torpaqlarыndan, atababa yurdlarыndan qovulmuш, onlarыn deportasiyasы prosesi mяqsяdyюnlц шяkildя hяyata keчirilmiшdir. Tarixin hяlя tam acыlmamыш sяhifяlяrindяn biri olan bu soyqыrыm hadisяsi xalqыmыza qarшы dяfяlяrlя tюrяdilmiш kцtlяvi qяtl kimi qiymяtlяndirilmiшdir.

1918-ci ildя Bakыda vя Azяrbaycanыn digяr bюlgяlяrindя ermяnilяrin tюrяtdiklяri qыrьыnlardan 100 il юtmяsinя baxmayaraq, bu vяhшiliklяr xalqыn qan yaddaшыnda яbяdi iz buraxmышdыr. Юtяn яsrin яvvяllяrindяn baшlayaraq ermяnilяrin azяrbaycanlыlara qarшы hяyata keчirdiklяri aramsыz soyqыrыm vя deportasiya siyasяti 1918-1920-ci illяrdя xцsusяn geniшlяnmiш vя Azяrbaycan xalqыnы yer цzцndяn tam silmяk kimi iyrяnc niyyяtlяrini bцtцn чыlpaqlыьы ilя цzя чыxarmышdыr.

Hяmin illяrdя ermяnilяrin Azяrbaycanda tюrяtdiklяri milli qыrьыn haqqыnda bizя чatan tarixi sяnяdlяrdяki faktlar Шamaxыda, Qubada, Muьanda, Zяngяzur qяzasыnda, Qarabaьda, Иrяvan Quberniyasыnda vя юlkяnin digяr яrazilяrindя azяrbaycanlыlarыn amansыzlыqla qяt-

Tarixi yaddaшsыzlыq vя unutqanlыq xalqыmыza baha baшa gяlя bilяr. Azяrbaycanlыlara qarшы zaman-zaman tюrяdilяn bu aьыr cinayяtlяri unutmamaq, bюyцyяn nяsli bяdxaщ qцvvяlяrin mяkrli niyyяtlяrinя qarшы ayыq-sayыq ruhunda tяrbiyя etmяk mцhцm vяzifяdir.

Heydяr Яliyev lя yetirildiyini, шяhяr vя kяndlяri talan edilяrяk daьыdыldыьыnы sцbut edir.

1918-ci ilin mart ayыnыn son цч gцnцndя tяkcя Bakыda otuz mindяn чox яhalini ermяni vяhшilяri xцsusi amansыzlыqla qяtlя yetirmiшlяr. Mart qыrьыnlarы haqqыnda mцstяqil tяdqiqatчы Kulge yazыr: Ermяnilяr mцsяlman яhalisini iшgяncяlяrlя юldцrцr, шяmшirlяrlя parчalayыr, sцngц ilя dяlikdeшik edir, kюrpя uшaqlarы sцngцyя keчirir, cяsяdlяrin burun, qulaq vя baшlarыnы kяsir, evlяrя od vurub sakinlяr qarышыq yandыrыr, qadыnlarы saчlarы ilя birbirinя baьlayыб юlяnя qяdяr dюyцrdцlяr. Kuliч ermяnilяr tяrяfindяn цzц divara чevrilяrяk itlяrя gяmirdilяn azяrbaycanlыlarыn шяkillяrini dя чяkmiшdir.

Bu faktlar ermяni daшnaк qaniчяnlяrinin azяrbaycanlыlara qarшы tюrяtdiklяri vяhшiliklяrin kiчik bir hissяsidir vя ancaq 1918-ci ilin mart ayы-nыn son цч gцnцndя tюrяdilяn Bakы qыrьыnыnыnы яks etdirir.

1918-ci ildя ermяni bandalarы insanlara qarшы vяhшi amansыzlыq etdiklяri kimi, mяdяniyyяt abidяlяrini vя tarixi abidяlяri dя vяhшicяsinя daьыdыr, mяscidlяri yandыrыr, memarlыq incisi sayыlan binalarы yerlя-yeksan edirdilяr. Mart qыrьыnы haqqыnda mяnbяlяrdя gюstяrilir ki, ermяnilяr bir чox qяdim binalarы, o cцmlяdяn Cцmя mяscidini, Иsmailliyя binasыnы top atяшinя tutaraq daьыtmышlar. Hяmin dюvrц яhatя edяn 1918-ci ildя Bakыnыn daьыdыlmasыnы яks etdirяn tarixi

Гятля йетирилмиш азярбайъанлыларын ъясядляри, Бакы, март 1918

1918-ъи ил щадисяляриндя Бакыда даьыдылмыш тарихи-мемарлыг адиляримиздян бири

31 Март Сойгырымы абидяси

fota шяkillяr dя tarixчilяrin yazdыqlarыnы яyani шяkildя tяsdiqlяyir. Юtяn яsrdя dюrd dяfя 1905-1906, 1918-1920, 19481953 vя 1988-1989-cu illяrdя ermяnilяrin azяrbaycanlыlara qarшы tюrяtdiklяri soyqыrыm vя deportasiya siyasяti bu gцn юzцnц Daьlыq Qarabaьla baьlы mяlum hadisяlяrdя biruzя verir, hяm dя onu gюstяrir ki, ermяnilяrin xalqыmыza olan tarixi mцnasibяti dяyiшmяyib. Ancaq Azяrbaycanыn Beynяlxalq alяmdя mюhkяmlяnяn mюvqeyi vя real beynяlxalq vяziyyяt юtяn яsrdяn tяmamilя fяrqli olduьuna gюrя yяqin ki, Ermяnistan-Azяrbaycan mцnaqiшяsinin яdalяtli hяlli, ermяni iшьalчыlarыnыn torpaqlarыmыzdan чыxarыlmasы, daшnaк ideyalarыnыn davamчыlarыnыn yerindя oturdulmasы mцmkцn olacaqdыr. Чar Rusiyasыnыn vя 70 il hakimiyyяtdя olan Sovet imperiyasыnыn himayяsi altыnda ermяnilяr тяряфиндян azяrbaycanlыlara qarшы birgя divanlar tutulmuш, bu tarix bizя vя эяlяcяk nяsillяrя чatmamasы цчцn orta mяktяblяrdя tarix dяrsliklяrinя яlavя edilmяmiшdir. Hяtta Sovet tяsiri altыnda yazыlmыш яsяrlяr dя bolшevik senzurasыnыn tяsiri nяticяsindя xalqыmыzыn юz tarixindяn xяbяri olmamasы цчцn belя яsяrlяrin yazыlmasыna qadaьalar qoyulmuшdur. Beynяlxalq alяmdя ermяnipяrяst qцvvяlяr юz mяqsяdlяri цчцn tarixi faktlarыn цstцndяn sцkцtla keчmяsi bir daha bunu gюstяrir ki, onlarыn dяyirmanlarыna su tюkяnlяr var, hansы ki, onlar da юz яmяllяrinя gюrя tarix boyunca ermяnilяrdяn heч dя geridя qalmamышlar. Mustafa Kamalыn sюzlяri ilя desяk "Tцrkцn tцrkdяn baшqa dostu yoxdur". Biz юz gцcцmцzlя ermяni vяhшiliklяriniн, terrorunun qarшыsыnы alacaьыq. 2016-cы ilin aprel dюyцшlяrindя zяfяr calan ordumuzun qяhrяmanlыьы bu цmidi bizя verdi.

сящ. 6

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (161), Март 2018

AZЯRBAYCAN ИНКИШАФ qцdrяtli dюvlяt xadimi, xalqыmыzыn dцnya siyasяtinя bяxш etdiyi dahi vя fenomen шяxsiyyяt цmummilli lider Heydяr Яliyevin unudulmaz xatirяsi bцtцn zamanlarda xцsusi minnяtdarlыq vя ehtiramla yad edilir. Юzцnцn mяnalы vя шяrяfli юmrцnц Azяrbaycan dюvlяtinя, xalqыna xidmяtя hяsr etmяklя яbяdiyaшarlыq rяmzinя чevrilяn dцnyamiqyaslы nяhяng si-

Mцxtяlif siyasi quruluшlarыn mюvcudluьu шяraitindя Azяrbaycana rяhbяrlik etmiш Heydяr Яliyev шяxsiyyяtinin bюyцklцyц ondan ibarяtdir ki, o, sovetlяr dюnяmindя юlkяmizin gяlяcяk mцstяqilliyinin mюhkяm iqtisadi яsaslarыnы yaratmaqla xalqыmыzы юz suverenliyi uьrunda mцbarizяyя hazыrlamaьы bacarmышдыр.

Doьma xalqыna vя millяtinя tяmяnnasыz xidmяti hяyatыnыn mяnasы vя mяqsяdi kimi qяbul edяn, bu yolda mцmkцn olan bцtцn addыmlarы atan Heydяr Яliyev siyasi hakimiyyяtdя olduьu bцtцn dюvrlяrdя mцstяqil Azяrbaycan dюvlяtчiliyinin formalaшdыrыlmasы vя daha da mюhkяmlяndirilmяsi uьrunda mцbarizя meydanыnda olmuш vя millяtinя rяhbяrlik etmiшdir.

Ulu юndяr Heydяr Яliyev Azяrbaycanыn яn mцrяkkяb vя taleyцklц dюvrlяrindя mцstяqilliyя yenicя qяdяm qoy-

ideya olaraq qalмагла йанашы, Азярбайъанын дювлят олараг мювъудлуьу тящлцкя алтында галмышдыр. 1991-1993-cц illяrdя Azяrbaycanda iqtisadi tяnяzzцlцn gцclяnmяsi, siyasi bюhranыn dяrinlяшmяsi vя vяtяndaш qarшыdurmasы nяticяsindя юlkя parчalanma hяddinя чatmыш, Qanunчuluq, insan hцquq vя azadlыqlarыnыn mцdafiяsi sahяsindя acыnacaqlы vяziyyяt yaranmышdыr.

Hakimiyyяt bюhranыnыn yaшandыьы vя юlkяdя anarxiyanыn tцьyan etdiyi, юlkяnin vяtяndaш mцharibяsi astanasыnda vя dюvlяt mцstяqilliyinin itirilmяsi tяhlцkяsi qarшыsыnda qaldыьы bir zamanda 1993-cц ilin iyununda - mцrяkkяb siyasi шяraitdя xalqыn sяsinя sяs verяrяk hakimiyyяtя qayыdan Heydяr Яliyev respublikanы milli mцstяqilliyin itirilmяsi tяhlцkяsindяn qurtarmыш, чaьdaш tariximizя dюvlяtчiliyimizin xilaskarы, qurucusu kimi daxil olmuшdur.

yasяtчi уlu юndяr qяdirbilяn xalqыmыzыn yaddaшыnda daima xilaskar vя qurucu lider kimi anыlacaq.

Azяrbaycan xalqыnыn bюyцk oьlu ulu юndяr Heydяr Яliyev yalnыz bir dюvlяti idarя edяn siyasi xadim, rяhbяr deyil, o, hяm dя milyonlarla insanы цlvi ideallar яtrafыnda sяfяrbяr edяn bir dюvlяt qurucusu, mцasir tariximizin memarы, Azяrbaycan siyasi sisteminin yaradыcыsы, azяrbaycanчыlыq ideologiyasыnыn banisi, Azяrbaycanda milli юzцnцdяrk prosesinin baшladыcыsы vя idarяedicisi kimi xalqыmыzыn dюvlяtчilik tarixindя o qяdяr bюyцk yeniliklяrя, o qяdяr bюyцk iшlяrя imza atыb ki, sadaladыьыmыz titullarыn heч biri Onun titanik fяaliyyяtini tam яhatя etmir. Юtяn яsrin 60-cы illяrindяn baшlamaqla юlkяmizin 30 ildяn artыq dюvrцnц яhatя edяn яn yeni tarixi Heydяr Яliyev dahi шяxsiyyяtinin adы, onun mцdrik dюvlяtчilik siyasяti ilя baьlы olmuшdur. Bu mцddяt яrzindя ulu юndяr tяrяfindяn hяyata keчirilяn mюhtяшяm dюvlяtчilik tяdbirlяrinin nяticяsidir ki, azяrbaycanчыlыq ideyasы яtrafыnda birlяшmяklя, siyasi vя iqtisadi mцstяqilliyя nail olan xalqыmыz demokratik vя hцquqi bir dюvlяtdя, цmumbяшяri dяyяrlяrя яsaslanan vяtяndaш cяmiyyяtindя layiqli yaшamaq imkanы яldя etmiшdir.

muш dюvlяtя rяhbяrlik missiyasыnы юz цzяrinя gюtцrцb, demokratik vя hцquqi dюvlяt quruculuьu istiqamяtindя hяyata keчirdiyi tяdbirlяr nяticяsindя xalqыmыzыn mцstяqillik, azadlыq kimi ideyalarыnы tam reallaшdыrыb, uzaqgюrяn siyasi qяrarlarы, mюhtяшяm dюvlяtчilik fяaliyyяti ilя юzцnя qяdяr Azяrbaycana rяhbяrlik etmiш bir чox siyasi xadimin edя bilmяdiyini gerчяklяшdirmiшdir. Ulu юndяr Heydяr Яliyev Azяrbaycan torpaьыnыn vя xalqыnыn bцtюvlцyц uьrunda fяdakarlыqla чalышmыш, mцstяqilliyimizin mюhkяmlяndirilmяsi, dюvlяtчiliyimizin inkiшafы, demokratiyanыn geniшlяndirilmяsi, xalqыn rifah halыnыn daha da yaxшыlaшdыrыlmasы цчцn mцmkцn olan hяr шeyi gerчяklяшdirib, юz mцdrik siyasяti, dюnmяz яqidяsi vя tarixi uzaqgюrяnliyi sayяsindя юlkяmizi sцrяtli inkiшaf yoluna чыxararaq mцasir Azяrbaycan dюvlяtinin qurulmasыna vя xalqыmыzыn mцstяqillik arzusuna чatmasыna nail olmuш vя bцgцnkц nailiyyяtlяrimizin яsasыnы qoyмушдур. Азярбайъан Республикасынын мцstяqilliyinин ilk illяrindя iqtidarda olan antimilli vя naшы qцvvяlяrin yeritdiyi yarыtmaz, бязян хаин siyasяt нятиъясиндя юлкянин hяr bir vяtяndaшыnыn arzuladыьы hцquqi, demokratik vя qцdrяtli dюvlяtin yaradыlmasы, sadяcя xoш bir istяk, bir

Ulu юndяr Heydяr Яliyevin siyasi uzaqgюrяnliyinin, misli gюrцnmяmiш qяtiyyяtliliyinin, prinsipiallыьыnыn vя siyasi iradя nцmayiшinin nяticяsi olaraq 1994-cц ildя "Яsrin mцqavilяsi"nin яfsanяdяn reallыьa чevrilmяsi Azяrbaycanыn iqtisadi imkanlarыnыn geniшlяnmяsi ilя yanaшы, Azяrbaycanda hцquqi islahatlarыn yeni mяrhяlяdя aparыlmasыna da geniш imkanlar aчmышdыr.

Heydяr Яliyevin rяhbяrliyi altыnda hazыrlanaraq 1995-ci ilin 12 noyabrыnda qяbul edilmiш mцstяqil Azяrbaycanыn ilk Konstitusiyasы юlkяdя vяtяndaш cяmiyyяti quruculuьunun hцquqi яsaslarыnы yaratmыш, юlkяdя чoxpartiyalыlыq яsasыnda demokratik parlament seчilmiш, sюz, mяtbuat, vicdan vя sair azadlыqlar bяrqяrar olunmuш, hakimiyyяt bюlgцsц prinsiplяri dяqiq яksini tapmыш, zamanыn tяlяbi ilя sяslяшяn mяhkяmя-hцquq islahatlarыnыn hяyata keчirilmяsinя fundamental hцquqi zяmin yaradыlmыш, irqindяn, cinsindяn, milliyyяtindяn, dinindяn, dilindяn, mяnшяyindяn, яqidяsindяn, siyasi vя sosial mяnsubiyyяtindяn asыlы olmayaraq, hяr bir insanыn hцquq vя azadlыqlarыnыn mцdafiяsi qanunvericilik, icra vя mяhkяmя orqanlarы qarшыsыnda цmdя vяzifя kimi qoyulmuшdur.

Konstitusiyanыn qяbul edilmяsi ilя юlkяmizdя mяhkя-

Elmar CАМАЛОВ, Шяki rayon prokuroru, бaш яdliyyя mцшaviri Фялсяфя вя тарих елмляриндя дащи шяхсиййятин тарихи щадисяляря, цмумян тарихин эедишатына тясири иля баьлы мцхтялиф фикирляр мювъуддур. Бязиляри шяхсиййятин тарихя тясиринин йалныз мцнбит шяраит олдуьу щалда мцмкцн олмасыны, бязиляри шяхсиййятин цмумиййятля тарихя щяр-щансы тясир имканына малик олмадыьыны билдирир. Лакин, дцнйа тарих бойу bir чox dahi шяxsiyyяtlяrя onlarыn, xalqlarыn vя cяmiyyяtlяrin inkiшafыna verdiklяri юlчцyяgяlmяz tюhfяlяrя шahidlik etmiшdir. Инэилис философу Томас Карлейл "Гящряманлар вя гящряманлыг тарихдя" ясяриндя бирмяналы шякилдя сцбут едир ки, дцнйа тарихи дащи шяхсиййятлярин биографийасыдыр. Томас Карлейлин эялдийи гянаятиня эюря ъямиййят зяифлядийи вахтда эизли даьыдыъы кцтля гцввяляри ямяля эяляряк, ъямиййятин ясл гящряманлары цзя чыхана гядяр фяалиййят эюстяря билир. Америка философу С.Хук "Гящряманлар тарихдя. Гядяр вя имканларын тятгигаты" ясяриндя гейд етмишдир ки, бир тяряфтян шяхсиййятин фяалиййяти ъямиййятин характери вя ятрафын шяраити иля мящдудлашса да, диэяр тяряфдян шяхсиййятин ролу ъямиййятдя алтернатив йоллар ямяля эяляркян йцксялир вя мящз дащи шяхсиййят щям алтернативин ямяля эялмясини, щямчинин алтернатив йолларынын сечимини шяртляндирир.

Tarixdя elя insanlar var ki, onlarыn яzяmяtini heч bir sюzlя ifadя etmяk mцmkцn deyil.

Hяmin dahi шяxsiyyяtlяrin qurub yaratdыqlarы вя miras qoyduqlarы dюvlяtчilik яnяnяlяri, dцnyanыn siyasi arenasыndakы yerini mцяyyяnlяшdirmiшdir. Бelя шяxsiyyяtlяr tarixdя dahi, юndяr, lider kimi юz layiqli yerini tutmuшlar.

Xalqыna arxalanan, amalы xalqыna xidmяt etmяk olan, xalq цчцn quran, yaradan insanlar xoшbяxt insanlardыr. Onlar millяtin taleyini mцяyyяn etmяk mяsuliyyяtinin nя demяk olduьunu dяrindяn anlayыr, bu mяsuliyyяti lяyaqяtlя daшыyыr, hяyatda xoшbяxtliyi ancaq gяlяcяk nяsillяrin шяrяfi, varlыьы vя firavanlыьы цчцn чalышmaqda gюrцrlяr. Belя insanlar tяk-tяk olur, bяlkя dя yцz ildя bir dяfя dцnyaya gяlirlяr. Ulu юndяr Heydяr Яliyev dя Ulu Tanrыnыn Azяrbaycan xalqыna bяxш etdiyi dцhalardandыr. O, parlaq zяkasыnыn, sarsыlmaz iradяsinin, tцkяnmяz enerjisinin sayяsindя ucalmыш, цmuмmilli lider sяviyyяsinя qalxmышdыr. Heч dя tяsadцfi deyildir ki, dцnyanыn bюyцk siyasяtчilяri, dюvlяt vя elm xadimlяri ulu юndяr Heydяr Яliyevi "canlы яfsanя" adlandыrыrdы.

Xalqыmыzыn dahi oьlu, ulu юndяr Heydяr Яliyevin mцqяddяs adы vя mюhtяшяm fяaliyyяti Azяrbaycanыn mцstяqil dюvlяtчilik tarixinя qыzыl hяrflяrlя hяkk olunmuшdur.

Azяrbaycan tarixinin яn

mя-hцquq islahatlarыnыn яsasы qoyuldu. Bu mцhцm tarixi яhяmiyyяtя malik sяnяd юlkяmizdя insan vя vяtяndaш hцquq vя azadlыqlarыna lazыmi tяminatlar yaratmaqla hцquqi dюvlяt vя vяtяndaш cяmiyyяti quruculuьunun mюhkяm tяmяlini tяшkil edir.

Azяrbaycan Respublikasыnыn Konstitusiyasыnda yцz illяr boyu bяшяriyyяtin яldя etdiyi mцtяrяqqi dяyяrlяr юz яksini tapmышdыr. Konstitusiyada xalqыn dюvlяt hakimiyyяtinin yeganя mяnbяyi olmasы, idarячiliyin hakimiyyяt bюlgцsц яsasыnda tяшkil olunmasы kimi tяmяl prinsiplяr tяsbit olunmuш, insan hцquq vя azadlыqlarыnыn mцdafiяsi isя dюvlяt siyasяtinin яsas istiqamяti, bцtцn dюvlяt orqanlarыnыn fяaliyyяtinin яsas mяqsяdi kimi mцяyyяn edilmiшdir. Цmummilli liderin rяhbяrliyi dюvrцndя Azяrbaycanda mяhkяmя-hцquq sisteminin mцasirlяшdirilmяsi, bu kontekstdя insan vя vяtяndaш hцquq vя azadlыqlarыnыn maksimum dяrяcяdя mцdafiяsi цчцn чevik mexanizmlяrin yaradыlmasы, habelя qanunlarыn aliliyinin tяmin olunmasы hяyata keчirilяn mцtяrяqqi islahatlarыn mцhцm istiqamяtini tяшkil etmiшdir. Юlkяmizdя hцquqi islahatlarыn hяyata keчirilmяsinin tяmin edilmяsi mяqsяdilя 1996cы ildя Hцquqi Иslahat Komissiyasы yaradыlmышdыr. Hцquqi islahatlarыn davamы olaraq юlkяmizdя чoxsaylы mцvafiq qanunlarыn, habelя yeni mцnasibяtlяrя uyьun Cinayяt, Cinayяt-Prosessual, Mцlki, Mцlki-Prosessual, Яmяk, Иnzibati Xяtalar, Cяzalarыn Иcrasы vя digяr mяcяllяlяrin qяbulu respublikamыzda bu sahяdя atыlan addыmlarыn qяtiyyяtini daha da artыrmыш vя юlkяnin hцquq sisteminin formalaшmasы prosesinя bюyцk tюhfя vermiшdir.

Dюvlяt quruculuьu prosesindя bцtцn mяsяlяlяrя xцsusi diqqяtlя yanaшaraq hяr bir strukturun fяaliyyяtinя bюyцk diqqяt gюstяrяn цmummilli lider Heydяr Яliyevin milli prokurorluq orqanlarыnыn inkiшafыnda mцstяsna rolu olmuшdur. Цmummilli lider prokurorluq orqanlarыnыn iшinin tяmin edilmяsi, fяaliyyяtinin tяkmillяшdirilmяsi, яmяkdaшlarыnыn sosial vяziyyяtinin yaxшыlaшdыrыlmasы mяsяlяlяrinя hяmiшя xцsusi qayьы gюstяrmiшdir. Azяrbaycan Respublikasы Prokurorluьunun dюvlяtчiliyin maraqlarыna, qanunun aliliyinin vя insan vя vяtяndaш hцquqlarыnыn mцdafiяsinя xidmяt edяn sivil vя demokratik bir qurum kimi formalaшmasы, onun fяaliyyяtinin hяrtяrяfli tяminatы цчцn qanunverici, maddi vя sosial bazanыn yaradыlmasы юlkяmizdя hяyata keчirilяn mюhtяшяm islahatlarыn, o cцmlяdяn mяhkяmя-hцquq islahatlarыnыn memarы - цmummilli lider Heydяr Яliyevin bюyцk qayьы vя dяstяyi sayяsindя mцmkцn olmuшdur.

Gюrkяmli dюvlяt xadimi Heydяr Яliyevin 17 iyul 1998-ci il tarixli sяrяncamы ilя hяr il oktyabr ayыnыn 1-nin Prokurorluq Ишчilяrinin Peшя Bayramы kimi qeyd edilmяsi isя tarixi яdalяtin bяrpa olunmasы ilя yanaшы, hakimiyyяt orqanlarы sыrasыnda xцsusi yeri olan prokurorluьa dюvlяt qayьыsыnыn ifadяsi, юlkяmizdя prokurorluьun roluna rяsmi mцnasibяtin dюvlяt sяviyyяsindя tяzahцrцdцr.

(Арды 7-ъи сящифядя)

№ 03 (161), Март 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 7

СТРАТЕЭИЙАСЫНДА ЩЕЙДЯР ЯЛИЙЕВ ИРСИ (Яввяли 6-ъы сящифядя) Цmummilli lider Heydяr Яliyev 26 aprel 2000-ci il tarixdя respublika prokurorluьunun rяhbяr iшчilяri ilя keчirdiyi prokurorluq orqanlarыnыn tarixindя hяlledici яhяmiyyяtя malik dюnцш nюqtяsi olmuш mцшavirяdя prokurorluq orqanlarыnda yaranmыш qeyri-saьlam mцhiti, vяzifяdяn sui-istifadя, istintaq zamanы яdalяtsiz hяrяkяtlяrя yol verilmяsi, юzяl sektorun inkiшafы yolunda ciddi maneяyя чevrilяn qanunsuz yoxlamalarыn keчirilmяsi kimi neqativ hallarы kяskin tяnqid etmiш vя bu problemlяrin aradan qaldыrыlmasы цчцn qыsa mцddяtdя яn sяrt tяdbirlяrin gюrцlmяsini prokurorluьun yeni rяhbяrliyinin qarшыsыnda mяsul vяzifя kimi mцяyyяnlяшdirmiшdir.

Prokurorluq iшчilяri цчцn taleyцklц яhяmiyyяt daшыyan bu mцшavirяdяn sonra Azяrbaycan Prokurorluьunda hяrtяrяfli islahatlara start verilmiш, qanunun aliliyi prinsipinin reallaшmasы, cinayяtkarlыьa qarшы mцbarizяnin gцclяndirilmяsi, insan hцquq vя azadlыqlarыnыn tяmin olunmasы onun fяaliyyяtinin яsas istiqamяti olmuшdur. Prokurorluьun fяaliyyяtini tяnzim edяn yeni qanunvericilik qяbul olunduqdan sonra prokurorluq orqanlarыnda kюklц islahatlar hяyata keчirilяrkяn prokurorluьun strukturunda fяaliyyяti bu tяsisatыn yeni vяzifя vя funksiyalarы ilя uzlaшmayan vя bu sяbяbdяn dя fяaliyyяtlяri sяmяrяli olmayan bir sыra qurumlar lяьv edilmiш, Baш Prokurorluьun strukturu vя fяaliyyяti tяkmillяшdirilяrяk, onun istintaq, tяhqiqat vя яmяliyyat-axtarыш fяaliyyяtindя qanunlarыn icrasыna nяzarяt, mяhkяmяlяrdя dюvlяt ittihamыnыn mцdafiяsini vя cinayяt iшlяrinin istintaqыnы hяyata keчirяn, habelя digяr sahяlяr цzrя mцvafiq vяzifяlяri icra edяn struktur qurumlarы yenidяn tяшkil olunmuшdur.

Hяmin mцшavirяdяki nitqindя ulu юndяrimiz demiшdir: "Saьlam mяnяviyyat hяr bir prokurorluq iшчisi цчцn, qanun keшiyindя duran hяr bir mяmurumuz цчцn яsas meyar olmaлыdыr. Яgяr bu yoxdursa, o insan nя qяdяr yaxшы iшlяyirsя-iшlяsin, bizim tяlяblяrimizя cavab verя bilmяyяcяkdir. Bizim tяlяblяrimiz isя qanundur, qanunun aliliyidыr". Mцdrik vя uzaqgюrяn rяhbяrin bu tяlяb vя tюvsiyяsi hяr bir prokurorluq iшчisi цчцn hяyat vя fяaliyyяt meyarыdыr.

Prokurorluq orqanlarыna iшя qяbulun 2002-ci ildяn baшlayaraq indiyяdяk tam aшkarlыq шяraitindя, шяffaf prosedurlar яsasыnda, ictimaiyyяtin, qeyrihюkumяt vя beynяlxalq tяшkilatlarыn, kцtlяvi informasiya vasitяlяrinin iшtirakы ilя keчirilmiш mцsabiqяlяr nяticяsindя prokurorluq orqanlarыnda qulluьa qяbul olunmuш iшчilяrinin yarыsыndan чoxunu gяnc hцquqшцnaslar tяшkil edir.

Ulu юndяr Heydяr Яliyevin apardыьы hцquqi islahatlar чяrчivяsindя keчirilяn referendumun nяticяsi olaraq 2002-ci il sentyabrыn 19-da qцvvяyя minmiш Azяrbaycan Respublikasыnыn Konstitusiyasыna dяyiшikliklяr nяticяsindя prokurorluq orqanlarыna qanunvericilik tяшяbbцsц hцququ verilmяsi dя bu orqan-

lara gюstяrilяn etimadыn gюstяricisidir.

Sonrakы dюvrdя dя Ulu юndяr Heydяr Яliyevin layiqli davamчыsы mюhtяrяm Prezident cяnab Иlham Яliyevin tяшяbbцsц vя rяhbяrliyi ilя prokurorluq orqanlarыnda islahatlar yeni dюvrцn tяlяblяri sяviyyяsindя mяqsяdyюnlц шяkildя davam etdirilmiшdir. Ulu юndяrimizin siyasi kursunu uьurla davam vя inkiшaf etdirяn Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti cяnab Иlham Яliyevin rяhbяrliyi ilя prokurorluq orqanlarыnыn fяaliyyяtinin daha da mцasirlяшdirilmяsi vя tяkmillяшdirilmяsi mяqsяdilя bir sыra zяruri tяdbirlяr hяyata keчirilmiшdir. Сон он беш ил ярзиндя щцquqi islahatlar чяrчivяsindя Prezident Иlham Яliyev Res-publika Prokurorluьunun da fяaliyyяtinin daha sяmяrяli шяkildя tяшkil olunmasы, mцasir standartlara vя mцvafiq beynяlxalq konvensiyalarыn tяlяbяlяrinя cavab

kurorluьunun fяaliyyяtinin mцasirlяшmяsinя dair 2009-2011-cы illяr цчцn Dюvlяt Proqramы"nыn hяyata keчirilmяsi nяticяsindя prokurorluq sistemindя iшin tяшkili яn mцasir standartlar sяviyyяsinя чatdыrыlmышdыr. Dюvlяt Proqramыnda nяzяrdя tutulan tяdbirlяrin yerinя yetirilmяsi hцquq sisteminin inkiшafы prosesindя prokurorluьun rolunun artыrыlmasы, cinayяtkarlыьa qarшы mцbarizя vя istintaq aparыlmasыnda digяr hцquq-mцhafizя orqanlarы ilя qarшыlыqlы fяaliyyяtin tяшkili, prokurorluьun iшindя mцasir elmi-texniki nailiyyяtlяrdяn geniш istifadя olunmasы ilя nяticяlяnmiшdir. Щазырда юlkяmizdя mцxtяlif sahяlяr цzrя уьурла davam edяn inkiшaf proseslяri mяntiqi ardыcыllыqla bir-birini tamamlayыr. Azяrbaycanda modernlяшmя, yenilяшmя dюvlяt siyasяtinin ana xяttini tяшkil edir, gцclц ordu qurulur, юlkяmizdя informasiyalы cяmiyyяtin for-

timizin mюvqelяrinin daha da gцclяndirilmяsini, onun xarici investisiyalar цчцn aчыq vя cяlbedici юlkя, etibarlы tяrяfdaш imicinin formalaшmasыnы tяmin etmiш vя regionun яn vacib юlkяsinя чevirmiшdir. Azяrbaycanыn getdikcя artan beynяlxalq nцfuzu яn aьrыlы problemimiz olan Daьlыq Qarabaь mцnaqiшяsinin hяlli istiqamяtindя aparыlan danышыqlarda da юzцnц qabarыq шяkildя hiss etdirmяkdяdir. Юlkя baшчыsы Иlham Яliyevin uьurlu xarici siyasяti nяticяsindя son illяr яrzindя bir чox mюtяbяr beynяlxalq tяшkilatlar bizim haqlы mюvqeyimizi dяstяklяyяn bir sыra qяrar vя qяtnamяlяr qяbul etmiшdir. Яldя olunan diplomatik uьurlarla yanaшы Ali Baш Komandanыn rяhbяrliyi ilя Azяrbaycan Ordusu dюyцш meydanыnda da bюyцk qяlяbяlяrя nail olaraq iшьal altыnda olan torpaqlarыmыzыn bir hissяsini azad etmiшdir. Bцtцn bu uьurlar юlkяmizin hяr bir

vermяsi mяqsяdilя taleyцklц qяrarlar qяbul etmiшdir. Eyni zamanda prokurorluq orqanlarыnыn fяaliyyяtini dя юzцndя ehtiva edяn bir sыra mцhцm qanunvericilik aktlarы qяbul olunmuш, prokurorluьun yeni dюvrя uyьun fяaliyyяtini nizama salan, чoxsaylы normativ-hцquqi aktlar hazыrlanaraq icraya yюnяldilmiшdir. Бu sahяdя hяyata keчirilяn tяdbirlяr nяticяsindя prokurorluьun insan hцquq vя azadlыqlarыnыn daha etibarlы mцdafiячisinя чevrilmяsi tяmin edilmiш, onun mцtяшяkkil cinayяtkarlыqla, o cцmlяdяn korrupsiya ilя mцbarizяdя imkanlarы daha da geniшlяnmiшdir. Бu mцbarizя юlkя rяhbяrinin siyasi iradяsinя sюykяnir, cяmiyyяt hяyatыnыn daha da шяffaflaшmasыna xidmяt edir. Qцrur hissi ilя vurьulamaq istяrdim ki, Prezident Иlham Яliyev tяrяfindяn prokurorluьun fяaliyyяtinin dцnya standartlarы sяviyyяsindя tяkmillяшdirilяrяk, яn yцksяk beynяlxalq tяlяblяrя uyьun formalaшdыrыlmasы prosesi hяyata keчirilmяklя, prokurorluq orqanlarыna hяrtяrяfli qayьы vя diqqяt gюstяrilir, prokurorluq orqanlarы яmяkdaшlarыnыn fяaliyyяtini daim yцksяk qiymяtlяndirilir, onlarыn sosial vяziyyяtinin yaxшыlaшdыrыlmasы цчцn mцvafiq tяdbirlяr hяyata keчirilir. Fяrяhlя demяk olar ki, "Azяrbaycan Respublikasы Pro-

malaшmasы, яldя edilяn iqtisadi mяnfяяtlяrin qloballaшan dцnyanыn яn qiymяtli sяrvяti rolunda чыxыш edяn insan kapitalыna чevrilmяsi цчцn mяqsяdyюnlц addыmlar atыlыr, informasiya texnologi-yalarыnыn son nailiyyяtlяri daha bюyцk sцrяtlя Azяrbaycan hяyatыnыn ayrыlmaz bir hissяsinя чevrilir. Ъянаб Президент Илщам Ялийевин рящбярлик дюврц Azяrbaycan tarixinя iqtisadi islahatlar дюврц kimi daxil olub. Hяr bir ildя daha bюyцk tяkmillяшmяnin, yenilяшmяnin шahidi oluruq. Azяrbaycan bu gцn beynяlxalq яhяmiyyяtli tяdbirlяr цчцn ideal mяkan kimi qяbul olunur. Юlkяmizя gяlяn qonaqlar inkiшafdan heyrяtlяrini gizlяtmirlяr. Юlkяmizin iqtisadi inkiшafы mюcцzя kimi dяyяrlяndirilir. Energetika, nяqliyyat, idman, turizm vя digяr sosial sahяlяrdя reallaшdыrыlan bir чox beynяlxalq яhяmiyyяtli nяhяng layihяlяrin vя iri miqyaslы tяdbirlяrin gerчяkliyя чevrilmяsi, eyni zamanda texnoloji inkiшaf sahяsindя telekommunikasiya vя яrazilяri mцшahidя peyklяrinin orbitя buraxыlmaqla, Azяrbaycanыn dцnyanыn mяhdud olan kosmik klubunun цzvц olmasы, nяinki Cяnubi Qafqaz regionunun, цmumilikdя Avropanыn gяlяcяk taleyinin xeyli dяrяcяdя asыlы olduьu irimiqyaslы qlobal layihяlяrdя Azяrbaycanыn яsas tяrяf kimi iшtirakы beynяlxalq sferada mцstяqil dюvlя-

vяtяndaшыna яmin olmaьa яsas verir ki, Ali Baш Komandanыmыz cяnab Иlham Яliyevin rяhbяrliyi ilя iшьal altыnda olan bцtцn digяr torpaqlarыmыzыn azad edilяlяcяyi, soydaшlarыmыzыn yurdlarыna qayыdacaьы vя hяmin torpaqlarda Azяrbaycan bayraьыnыn dalьalanacaьы gцn uzaqda deyil. Эенишмигйаслы ислащатлар заманы idarячilik sistemindя tяkmillяшmяyя uyьun olaraq vitse-prezidentlik institutunun yaradыlmasы, Heydяr Яliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanыm Яliyevanыn Azяrbaycanыn Birinci vitseprezidenti tяyin olunmasы юlkя ictimaiyyяti tяrяfindяn bюyцk rяьbяtlя qarшыlandы. Bцtцn fяaliyyяtini Azяrbaycan dюvlяtinin, dюvlяtчiliyinin inkiшafыna vя mюhkяmlяndirilmяsinя yюnяldяn, юlkяmizdя xeyriyyячilik vя mesenatlыq яnяnяlяrini canlandыraraq xeyirxahlыьa meyl, baшqasыnыn dяrdinя шяrik olmaq, kюmяyя ehtiyacы olana yardыm яlini uzatmaq kimi hiss vя bacarыqlarы aшыlayan, yeni cяmiyyяt quruculuьunda fяal iшtirak edяn Birinci vitse-prezidentin xidmяtlяrinin miqyasы geniшdir. Азярбайъан халгы Mehriban ханым Яliyeva ilя, onun nцfuzu ilя haqlы olaraq fяxr edir, ondan nцmunя gюtцrцr, hяr kяs onun simasыnda ehtiyacы olanlara yardыm яlini uzatmaьa hazыr olan etibarlы dayaq vя doьma insan

gюrцr. Bu gцn юlkяmizdя mяrhяmяt, qayьы vя xeyriyyячilik яnяnяlяrini dirчяldяn, yцksяk tяшkilatчыlыq bacarыьыna vя zяngin iш tяcrцbяsinя malik Mehriban xanыm Яliyevanыn rяhbяrliyi altыnda tяhsil, sяhiyyя, mяdяniyyяt, idman, elm vя texnologiya, ekologiya, sosial vя digяr sahяlяrdя hяyata keчirilяn mцxtяlif layihяlяr vя яldя olunan uьurlar юlkяnin sosial-iqtisadi inkiшafыna юz tюhfяsini vermяklя vяtяndaшlarыn mцsbяt qiymяtini alaraq, mцasir Azяrbaycan tarixinin bir hissяsinя чevrilmiшdir. Юlkяnin Birinci xanыmыnыn rяhbяrliyi ilя fяaliyyяt coьrafiyasы artыq юlkяmizin sяrhяdlяrini aшmыш Heydяr Яliyev Fondu tяrяfindяn xarici юlkяlяrlя яmяkdaшlыq яlaqяlяrinin geniшlяndirilmяsi, Azяrbaycan hяqiqяtlяrinin dцnyaya чatdыrыlmasы mяqsяdi ilя mцxtяlif xarici dюvlяtlяrdя keчirilяn sяrgi, forum vя konfranslar, hяmчinin reallaшdыrыlan humanitar yardыm vя xeyriyyячilik tяdbirlяri, eyni zamanda digяr layihяlяr Azяrbaycan tarixinin, mяdяniyyяtinin, incяsяnяtinin, milli-mяnяvi dяyяrlяrinin beynяlxalq alяmdя tanыdыlmasыnda, tяbliьindя vя qorunmasыnda яvяzsiz xidmяtlяr gюstяrmяklя юlkяmizin beynяlxalq alяmdя gцnц-gцndяn artan nцfuzunun daha da mюhkяmlяndirilmяsinя юz misilsiz tюhfяsini vermiшdir.

Mяlum olduьu kimi, 11 aprel 2018-ci il tarixdя cяnab Иlham Яliyev xalqыmыzыn bюyцk etimadыnы vя mцtlяq яksяriyyяtinin sяsini qazanaraq yenidяn юlkя Prezidenti seчilmiшdir. Prezident seчkilяri шяffaf, яdalяtli, azad шяkildя ke-чirilmiш vя seчkilяrin nяticяlяri Azяrbaycan xalqыnыn iradяsini tam шяkildя яks etdirmiшdir.

Mцdrik xalqыmыz bu seчkilяrdя yцksяk fяallыq gюstяrib, sцrяtli inkiшafыn davam etdirilmяsinя, юlkяmizin daha da чiчяklяnmяsinя, daha bюyцk qяlяbяlяrin qazanыlmasыna, яldя olunan uьurlarыmыzыn bцtцn sahяlяrdя daha da artыrыlmasыna, beynяlxalq arenada nцfuzumuzun daha da qцdrяtlяnmяsinя, яminamanlыьыn qorunmasыna, sabitliyя, tяrяqqiyя, yцksяliшя sяs verяrяk son 15 ildя gюrцlяn mюhtяшяm iшlяrя yцksяk qiymяt vermяklя, qayьыsыz, iшыqlы, tяhlцkяsiz, nurlu vя sяadяt dolu xoшbяxt gяlяcяyimizi tяmin etmiшdir. Bu, xalqыn ulu юndяr Heydяr Яliyev ideyalarыna vя siyasяtinя sadiqliyinin bariz nцmunяsidir. Азярбайъан халгы mюhtяrяm Prezidentimiz Иlham Яliyevin, Azяrbaycanыn Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanыm Яliyevanыn hяyata keчirdiklяri siyasяtin uьurlarыnыn bяlяdчisi kimi daim onlarы dяstяklяyir, sabaha inamla addыmlayыr. Hяr gцnцnц tarixя bir uьur sяhifяsi kimi yazan Azяrbaycanыn qarшыsыnda daha geniш imkanlar mюvcuddur. Ulu юndяr Heydяr Яliyevin ideyalarы Azяrbaycanыn dцnяninin, bu gцnцnцn vя gяlяcяyinin яsasыdыr.

Bu gцn biz цmummilli liderin xalqыmыza miras qoyduьu hцquqi, dцnyяvi vя demokratik Azяrbaycan dюvlяtinin daha da gцclяnmяsi цчцn bir vяtяndaш olaraq яlimizdяn gяlяni etmяli, insan hцquq vя azadlыqlarыnыn tяminatы, mцdafiяsi sahяsindя Prezident Иlham Яliyevin hяyata keчirdiyi siyasяtя dяstяk vermяliyik.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 8 Шяki sяnяtkarlarыnыn qяdim sяnяt яnяnяlяrini uьurla davam etdirяn, шяbяkя sяnяtinя gяtirdiyi yeniliklяrlя nяinki юlkяmizdя, elяcя dя onun hцdudlarыndan kяnarda da чox yaxшы tanыnan шяbяkя ustasы Hцseyn Hacыmustafazadя bu gцnlяrdя daha bir yeniliyя imza atыb. Юtяn il Azяrbaycanыn qяdim musiqi alяtlяrindяn olan kamanчanыn чanaq hissяsini kцrяшяkilli шяbяkя цsulu ilя hazыrlamaqla, qяdim musiqi alяtimizя yeni forma, gюzяllik verяn Hцseyn usta bu dяfя bu ideyanы milli musiqi alяtlяrimizdяn olan tar vя qaval цzяrindя davam etdirib. Onun hazыrladыьы шяbяkя-tar юz gюzяlliyi ilя diqqяti cяlb edir. Шяkili ustanыn bu yeni sяnяt яsяri hяlяlik geniш auditoriyaya tяqdim olunmasa da, bюyцk uьur qazanacaьыnы indidяn яminliklя sюylяmяk olar.

2017" Иslam Hяmrяyliyi Oyunlarы яrяfя-sindя isя muьam цчlцyцnя daxil olan kamanчanы kцrя-шяkilli шяbяkя formasыnda ha-zыrlayaraq sяnяtsevяrlяrя tяq-dim etdim".

Hцseyn usta шяbяkяtarыn hazыrlanmasыna 3 aya yaxыn vaxt sяrf edib. Ustanыn sюzlяrinя gюrя, tarыn hazыrlanmasы kamanчaya nisbяtяn daha чяtin vя mцrяkkяb olub.

Kamanчanыn hazыrlanmasыnda yalnыz kцrяшяkilli шяbяkяdяn istifadя edilib. Шяbяkя-tar isя kцrя, dцz lюvhя vя ellips formalы шяbяkяlяrdяn, hяmчinin шяbяkяnin "Cяfяri" formasыna oxшar yeni bir цslubdan istifadя edilmяklя hazыrlanыb. Tarыn чanaq hissяsinin quraшdыrыlmasыna 500-dяn чox detal vя rяngli шцшя iшlяnib. Bu hissяlяr yapышqan vя mismardan istifadя olunmadan, ustanыn юzцnцn ixtira etdiyi цsulla bir-birinя birlяшdirilib. Tara цz чяkil-

Шябякя иля мюъцзяляр йарадан сяняткар

№ 03 (161), Март 2018

Бакыда кечирилян Новруз шянликляриндя

Шяки футболу Шяhяriмизин idman hяyatыnda юnяmli bir hadisя baш vermiшdir. Бу йахынларда тяшкил олунмуш “Шяки футбол клубу” юз уьурлары иля йерли азаркешлярин бюйцк севинъиня сябяб олмушдур. Ашаьыда клубун тяшкилатчысы Шащин Уьурлуйевин дедиклярини охуъуларымызын диггятиня чатдырырыг.

Hцseyn Hacыmustafazadя: “Шяbяkя sяnяtindя yeniliklяr etmяyi xoшlayыram.”

Hцseyn Hacыmustafazadя AZЯRTAC-ыn bюlgя mцxbirinя mцsahibяsindя bildirib ki, bu ideya onda Azяrbaycan muьam ifaчыlыьыnыn, hяmчinin tar ifaчыlыьы sяnяtinin UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mяdяni Иrs цzrя Reprezentativ Siyahыsыna daxil edilmяsindяn sonra yaranыb. Яsas mяqsяdi odur ki, muьam ifaчыlыьыnda istifadя olunan qяdim milli musiqi alяtlяrimizdяn olan tar, kamanчa vя qavalы шяbяkя цsulu ilя hazыrlamaqla, Azяrbaycan шяbяkя sяnяtinin zяnginlяшmяsinя, daha geniш tяbliьinя юz tюhfяsini versin.

Otuz ildir ki, bu sяnяtlя mяшьul olduьunu vurьulayan Hцseyn usta deyib: "Шяbяkя sяnяtindя yeniliklяr etmяyi чox xoшlayыram. Яsrlяrboyu шяbяkя dцz lюvhя шяklindя hazыrlanыb. 2009-cu ildя hazыrladыьыm kцrяшяkilli шяbя-kя ilя bu sяnяtdя yeni цslub yaratdыm. Dцnyada bяnzяri olmayan kцrяшяkilli шяbяkяm 2012-ci ildя TЦRKSOY tяrя-findяn keчirilяn beynяlxalq festivalda birinci yerя layiq gюrцldц. Bu цslubu bir az da tяkmillяшdirяrяk, "Bakы-2015" birinci Avropa Oyunlarы яrяfя-sindя yarышlarыn rяmzi simvolu olan narы kцrя шяklindя hazыrladыm. "Bakы-

mяsindя, pяrdяlяrin yыьыlmasыnda, simlяrin salыnmasыnda Hцseyn ustaya peшяkar tar ustasы Mahir Vяlяdov kюmяk edib. Ustanыn dediyinя gюrя, indiyяdяk dцnyanыn heч bir юlkяsindя шяbяkяli tar hazыrlanmayыb. Bu ideya ancaq onun юzцnя mяxsusdur.

Hцseyn Hacыmustafazadя hazыrladыьы шяbяkя-tarы hяlяlik heч yerdя nцmayiш etdirmяyib. "Юtяn il Bakыda tяшkil edilяn Novruz шяnliklяrindя hazыrladыьыm шяbяkяkamanчa Prezidentimiz vя Birinci xanыm tяrяfindяn bюyцk maraqla qarшыlandы. Builki Novruz шяnliklяrinя dя яliboш getmяk istяmirяm. Иstяyirяm ki, шяbяkя цsulu ilя hazыrladыьыm tarы, hяmчinin шяbяkяqavalы ilk dяfя orada nцmayiш etdirim. Цmid edirяm ki, hamыnыn xoшuna gяlяcяk", - deyя шяkili usta bildirib.

***

Редаксийадан. Гейд едяк ки, бу ил Бакыда кечирилян Новруз шянликляриндя щягигятян Щцсейн устанын щазырладыьы “шябякя-цчлцк” нцмайиш етдирилиб вя президент Илщам Ялийевля витсе-президент Мещрибан ханым тяряфиндян йцксяк гиймятляндирилиб (бах: йухарыдакы фотойа).

М.НЯБИБЯЙОВ “Uzun illяr Azяrbaycan чempionatыnыn heч bir лiqasыndа tяmsil olunmayan доьма Шяkiмиздя nяhayяt ki, yeni "Шяki Futbol klubu" yaradыlыб фяалиййятя башлады. Клубумузун yeni yaradыlmasыna baxmayaraq, komandamыz region чempionatыnda bюyцk uьurla tяmsil olunur vя liderlik edir.

Komandaмызда bцtюvlцkdя yerli futbolчular oynayыrlar.” Бу сюзляри "Шяki Futbol klubu"нун тяшкилатчысы вя мяшгчиляриндян бири Шащин Уьурлуйев бизимля сющбятдя диля эятириб. Гейд едяк ки, щаггында сющбят ачдыьымыз клубун mяшqчi heyяti Futbol Akademiyasыnыn lisensiya keчmiш идманчылардыр. Онлардан Шahin Uьurluyev "Kяpяz-Gяncя", "Xяzяr-Lяnkяran"da oynamыш, Faiq Rama-

zanov M.O.И.K Bakы komandasыnda oynamыш mяшqiчilяrdir. Шащин Уьурлуйевин сюзляриня эюря, кomanda тяшкил олундугдан сонра - 2018ъи илин ютян дюврцндя бир neчя oyun keчirmiш, юз мейданчамызды Oьuz komandasыnы qяbul etmiш вя 5-2 hesabы ilя галиб эялмиш, сонра ися Оьузда 2-2 щесабы иля щеч-щечя ойнамышдыр. Aьdaшda yerli komandanы 2-1 hesabы ilя mяьlub etmiш, щямин команда иля Шякидя кечирилян ойуну ися 1-1 щесабы иля щеч-щечя баша вурмушдур. Гоншу Гах районунун Кцрмцк командасы иля дя ейни нятиъяляр ялдя олунмушдур, беля ки, Гахда кечирилян ойун 1-1 щесабы иля щеч-щечя, Шякидя ися 4-0 командамызын баша чатмышдыр. Мяшгчи ону да вурьулады ки, "Шяki Futbol klubu"нун мягсяди komandaны yцksяk liqaya hazыrlamaq vя eyni zamanda gяnc, perspektivli futbolчular yetiшdirmяkdir. Мяшгчинин гаршыларына гойдуглары мягсяд вя ян бюйцк

арзусу Шяки футболчуларынын Avropa чемпионатында иштиракыны эюрмякдир. Сющбятимизин сонунда Ш.Уьурлуйев Шяки шящяр Иъра Щакимиййятиня вя Шяки Бялядиййясиня командайа эюстярдикляри кюмяклийя эюря гязетимиз васитясиля футболчуларын миннятдарлыьыны чатдырмаьы да юзцня боръ билдийини вурьулады. Бу эцн доьма Шякимиздя футболун йенидян тяшкил едилиб вя инкишаф етдирилмяси щягигятян бцтцн йерли футболсевярляримизин цряйинъя олан щадисядир. Узун илляр сонра йенидян йарадылмыш команданын наилиййятляри ися артыг эюз габаьындадыр. Биз дя юз нювбямиздя бу бюйцк севинъя шярик олуб, футболчу щямйерлиляримизя даща бюйцк уьурлар арзулайырыг. Цмид едирик ки, Шяки футболунун даща да инкишаф едиб, мющтяшям йарышларда иштиракы цчцн мцвафиг тяшкилатлар ялляриндян эялян мадди вя мядяви дястяйи ясирэямяйяъякляр.

№ 03 (161), Март 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 9

Валидейн севэисиндян мящрум олан кюрпяляр... Мурад НЯБИБЯЙОВ Шяhяrimizdя valideyn sevgisindяn mяhrum olan kюrpяlяr цчцn yeni uшaq evinin tikintisinя baшlanmasы tяbii ki, bцtцn шяkililяrin bюyцk sevincinя sяbяb olmuшdur.

Bu gцn ata-ana nяvaziшi gюrmяyяn balacalar bu nяvaziшi yadlardan gюzlяyirlяr. Шяkidя dя belя uшaqlarыn bюyцyцb boya-baшa чatmasы, ilkin tяhsil almasы цчцn artыq 82 ildir uшaq evi fяaliyyяt gюstяrir vя hяmin uшaq evindя indiyяdяk minlяrlя oьlan vя qыz tяrbiyя alыb cяmiyyяtdя юzlяrinя layiq olan yeri tutmuшlar. Gюrяnlяr yaxшы bilir ki, шяhяrimizdяki hazыrkы uшaq evinin binasы ardыq юz dюvrцnц bitirmяkdя olan qяdim vя tяmir-bяrpa iшlяrinя mюhtac bir tikilidir. Vя mяhz bu da nяzяrя alыnaraq Heydяr Яliyev fondunun tяшяbbцsц vя dяstяyi ilя Шяkinin yeni yaшayыш massivindя mцasir tipli 80 yerlik uшaq evinin inшasыna start verilmiшdir.

Иlhamя xanыm sюhbяtя bюyцk sevinc iчindя olduqlarыnы bildirmяklя baшladы. Onun sюzlяrinя gюrя, xeyli vaxtdыr шяhяrimizin yeni yaшayыш massivindя, Шяki Шяhяr Tяhsil Шюbяsi-nin yaxыnlыьыndakы яrazi geniш tikinti meydaнчасыna чevrilib vя burada 80 yerlik qarышыq tipli uшaq evi цчцn yeni mцasir tipli bina inшa olunur: "Vяtяnimizin xoшbяxt gяlяcяyinin tяminatчыsы olan kюrpяlяrin шяn vя gцmrah bюyцmяlяri цчцn daim dюvlяt qayьыsы gюstяrilir.

Mюhtяrяm Presidentimiz, elяcя dя Azяrbaycanыn birinci vitse-prezidenti, Heydяr Яliyev Fondunun prezidenti vя ИSESKO-nun xoшmяramlы sяfiri Mehriban Яliyevanыn tяhsilя gюstяrdiyi diqqяt vя qayьы nяticяsindя mяktяbяqяdяr uшaq tяrbiyя ocaqlarыnыn vя цmumtяhsil mцяssisяlяrinin maddi-texniki bazasы getdikcя geniшlяnir, mцxtяlif bюlgяlяrdя yeni, mцasir tipli, yaraшыqlы binalar tikilib balalarыmыzыn istifadяsinя verilir." Иlhamя xanыm rяhbяrlik etdiyi uшaq evinin 1936-cы ildяn fяaliyyяt gюstяrdiyini vя yerlяшdiklяri binanыn XX яsrin яvvяllяrindя inшa olunub, bir bяy evi olduьunu vя hazыrda burada 3 yaшыn-

Heydяr Яliyev Fondunun icraчы direktoru Anar Яlяkbяrov вя Шяки шящяр Иъра Щакимиййятинин башчысы Елхан Усубов ушаг еви иля таныш оларкян Bu шad xяbяr mцnasibяti ilя hяm hazыrda fяaliyyяt gюstяrяn uшaq evinin sakini olan kюrpяlяri vя mцяllimlяrini tяbrik etmяk, hяm dя mцяssisя haqqыnda oxucularыmыza geniш mяlumat vermяk mяqsяdi ilя uшaq evindя olduq. Mцяssisяnin mцdiri Иlhamя xanыm bizi gцlяrцzlя qarшыlayыb bюyцk hяvяslя юz iшlяri haqqыnda mяlumat verdi... Илщамя ханымын сюйлядикляриня кечмяздян яввял bir neчя kяlmя онун юзц haqqыnda: Иlhamя Tofiq qыzы Mяmmяdova 1976-cы ildя Шяkidя tanыnmыш ziyalыlar, gяnc nяslin tяlim-tяrbiyяsindя vя tяhsil almasыnda bюyцk rolu olan mцяllimlяr Tofiq mцяllimin vя Xuraman xanыmыn ailяsindя dцnyaya gюz aчыб. 1994-cц ildя Шяki шяhяr 10 saylы orta mяktяbi btirdikdяn conra Gяncя Dюvlяt Universitetinin qiyabi шяbяsinя ibtidai tяhsilin pedoqogikasы vя metodikasы ixtisasы цzrя daxil olуб, sonra Azяrbaycan Mцяllimlяr Иnstitutunun (indiki Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin) Шяki filialыnda Azяrbaycan dili vя яdяbiyyatы fяnni цzrя tяhsilini davam etdirib вя 2012-ci ildя oranы bitirиб. Яmяk fяaliyyяtinя 1995-ci ildя R.Яfяndiyev adыna 10 saylы orta mяktяbdя baшlayan Иlhamя xanыm istitutu qurtaran ilin iyul ayыnda Шяki шяhяr qarышыq tipli uшaq evinя mцdir vяzifяsinя tяyin edilmiшdir. Ailяlidir. Иki юvladы var.YAP-ыn цzvцdцr.

dan baшlayaraq valideyn himayяsindяn mяhrum olan 63 uшaьыn tяlim-tяrbiyя aldыьыnы vurьuladы. Uшaq evindя hazыrda 42 nяfяr iшчi чalышыr.

Xatыrladaq ki, Heydяr Яliyev Fondunun icraчы direktoru Anar Яlяkbяrov vя Fondun Regional Иnkiшaf Иctimai Birliyinin nцmayяndяlяri Шяki qa-rышыq tipli uшaq evinin yerlяшdiyi binanыn hazыrkы vяziyyяti ilя tanыш olduqdan vя binanыn uшaq evi цчцn istifadяyя ya-rarsыz vяziyyяtdя olduьunu gюrdцkdяn sonra Fondun prezidenti Mehriban Яli-yevanыn tapшыrыьыna яsasяn tezliklя yeni binanыn bцnюvrяsi qoyulub vя inшasыna baшlanыlыb.

Sюhbяt яsnasыnda Иlhamя xanыmыn bizя sюylяdiklяri: "Mяn bura direktor tяyin olunanda 38 nяfяr uшaq var idi. Hazыrda 63 nяfяr uшaq burada yaшayыr vя tяhsil alыr. Kюrpяlяr 5 yaшыndan hazыrlыq sinfinя gedir, 1 il burada oxuduqdan sonra isя 6 yaшыndan orta mяktяbdя tяhsil almaьa baшlayыrlar.

Hazыrda 49 nяfяr orta mяktяbdя oxuyan шagirdimiz var. Onlardan 15 nяfяri Qarышыq Tipli Gimnaziyada, 34 nяfяri isя 2 saylы tam orta mяktяbdя tяhsil alыrlar.

Uшaq evindяki uшaqlarыn yaш hяddi 3dяn 19-a qяdяrdir. Mцяssisяmiz dюvlяtin himayяsindяdir. Belя ki, uшaqlarыn gцndя 4 dяfя yemяklя tяmin olunmasы, geyimlяri, yatacaq yerlяri vя digяr lazыm olan яшya-avadanlыqlar dюvlяt vяsaiti hesabыna alыnыr. Onu da qeyd edim ki, чяtin zяmanяdя yaшamaьыmыza baxmayaraq bяzi valideynlяr uшaqlarыnы inter-

nat mяktяblяrя vя uшaq evlяrinя qoymaqdan чяkinirlяr. Heч kimdяn gizli deyil ki, hazыrda istяr kяndlяrimizdя, istяrsя dя шяhяrin юzцndя elя ailяlяr var ki, uшaqlar tam sahibsizdirlяr. Belя ki, valideynlяr boшanыb, uшaq isя ya nяnя-babanыn, ya da qohumlarыnыn himayяsindя qalыr. Belя uшaqlarы da dюvlяtin himayяsindя olan uшaq vя tяhsil mцяssisяlяrinя vrmяyi юzlяrinя sыьышdыrmыrlar. Яvvяlki illяrlя mцqayisяdя indi uшaq evinя qяbul mexanizmi dя bir qяdяr dяyiшilib. Belя ki, яvvяllяr valideyn яrizя ilя Иcra Hakimiyyяtinя mцraciяt edir, Иcra Hakimiyyяti dя hяmin ailяnin vяziyyяti ilя tanыш olduqdan sonra Tяhsil Nazirliyinя mцraciяt edirdi.

Tяhsil Nazirliyi dя hяmin uшaьыn qяbul edilmяsi цчцn razыlыq verdikdяn sonra biz hяmin uшaьы qяbul edirdik. Иndi isя vяziyyяt bir qяdяr sadяlяшib. Yяni, valideyn Иcra Hakimiyyяtinя mцraciяt etdikdяn vя ailяnin mюvcud durumu aydыnlaшdыrыldыqdan sonra biz uшaьы qяbul edirik. Onu da deyim ki, uшaqlarыn sayыnыn bir qяdяr azalmasыnыn sяbяbi bяzi valideynlяrin sяnяdlяшmя iшinя laqeyd yanaшmasыdыr. Belя ki, valideyn uшaq mяktяbя qяbul olunana qяdяr bir neчя instansiyadan keчir. Bu da bir qяdяr vaxt aparыr."

Taleyin oynadыьы amansыz oyunlar nяticяsindя ata-ana qayьыsыndan mяhrum olan kюrpяlяrin шad vя bяxtiyar bюyцmяlяri цчцn, onlara ana nяvaziшi ana qayьыsы gюstяrяrяk qismяn dя olsa nisgilli qяlblяrinin ovunmalarы цчцn haqqыnda sюhbяt aчdыьыmыz Шяki qarышыq tipli uшaq evindя яllяrindяn gяlяni яsirgяmяyяn сяккиз nяfяr tяrbiyячinin, бир nяfяr dayяnin, бир nяfяr musiqi rяhbяrinin, бир nяfяr uшaq birliyi sяdrinin, бир nяfяr яmяk tяlimi rяhbяrinin, бир nяfяr pediatrыn, бир nяfяr diш hяkiminin, дюрд nяfяr tibb bacыsыnыn, цmumilikdя 42 nяfяrdяn ibarяt kollektiv цzvцnцn hяr birinin яmяyi danыlmazdыr.

Uшaq evinin шagirdlяri istяr Respublikanыn, istяrsя dя шяhяrimizin ictimai hяyatыnda yaxыndan iшtirak edirlяr. Belя ki, Hейдяр Яliyev Fondunun dяstяyi ilя tяшkil olunan istedadlы uшaqlarыn яl iшlяrindяn ibarяt "Xяyalla dolu qяlblяr" adlы sяrgidя iшtirak edяn balacalar diplomlarla mцkafarlandыrыlыblar. Bundan baшqa qыzlardan ibarяt fut-

Илщамя Мяммядова rыlыb vя burada uшaqlar 5 kompyuterdяn istifadя edяrяk kursda iшtirak edirlяr.

Hяmчinin ingilis dili vя toxuculuq kurslarы da fяaliyyяt gюstяrir. Yeni il, Novruz vя digяr bayramlarda uшaq evindя mцxtяlif tяdbirlяr tяшkil edilib, yarышlar keчirilir.

Mяlum olduьu kimi, dюvlяt baшчыsыnыn sяrяncamы ilя atasыz vя anasыz uшaqlar internat mяktяblяri vя uшaq evlяrini tяrk etdikdяn sonra onlara dюvlяt tяrяfindяn ev verilir. Шяki qarышыq tipli uшaq evinin dя mяzunu olan Hцseynova Aysel Vasif qыzыna 2017ci ilin aprel ayыnda Bakыnыn Masazыr qяsяbяsindя bцtцn avadanlыqlarla tяmin olunmuш бир otaqdan ibarяt ev verilib.

Sonda uшaq evinin mцdiri onu da dedi ki, istяr юlkя, istяrsя dя шяhяr rяhbяrliyinin internat mяktяblяrinя vя uшaq evlяrinя olan diqqяt vя qayьыsыnыn mцqabilindя daha da yaxшы iшlяmяyя, qarшыlarыnda duran vяzifяlяri yцksяk sяviyyяdя yerinя yetirmяk цчцn яllяrindяn gяlяn bцtцn imkanlardan istifadя edirlяr.

Кюрпяляр мяшьяля заманы bol komandasы U-13 liqasыnda ЫЫЫ yer tutduьuna gюrя diplom vя medallarla tяltif edilib. Komandanыn hцcumчusu Mяmmяdova Nahidя Niyaz qыzы isя яn mяhsuldar oyunчu kimi fяxri diploma layiq gюrцlцb. Иlhamя xanыmыn dediklяrinя gюrя, uшaqlarыn asudя vaxtlarыnыn sяmяrяli keчirilmясi цчцn dя mцxtяlif kurslar tяшkil edilib. Uшaq evinin otaqlarыndan biri kompyuter kursu цчцn ay-

Biz dя юz nюvbяmizdя ataana nяvaziшindяn mяhrum olan kюrpяlяrin qayьыsыna qalыb, onlarыn Vяtяnimiz vя cяmiyyяtimiz цчцn saьlam ruhda bюyцyцb hяyata atыlmasы цчцn aьыr bir yцkцn altыna girib, mцqяddяs vя шяrяfli bir vяzifяni yerinя yetirяn uшaq евинин бцтцн педагожи kollektiviня dяrin minnяtdarlыьыmыzы bildirir вя онлара даим уьурлар арзулайырыг.

сящ. 10

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

ШИРИНОВ ТЯРЛАН КНЙАЗ ОЬЛУ Мартын 8-дя Русийанын пайтахты Москва шящяриндя Азярбайъан диаспорунун фяал цзвц, танынмыш месенат, “Локомотив” вя “Торпедо” футбол командаларынын ойунчусу, узун мцддят Русийа щцгуг-мцщафизя органларында ишлямиш милис капитаны Тярлан Ширинов дцнйасыны дяйишмишдир.

Tяrlan Knyaz oьlu Шirinov 1968-ci il Avqustun 16-da Шяki шяhяrindя anadan olmuшdur.

Gяnc vaxtlarыndaн idmanla мяшьул олан Тярлан Шяkinin yыьma футбол komandasыnda oynamышdыr. Orta mяktяbi qurtarдыгдан сонра о, Москва шящяриня кючмцшдцр. Футбола олан мараьы ону Москванын “Локомотив” командасынын баш мяшгчиси Йури Сйоминля танышлыьына сябяб олмуш вя ойуну мяшгчинин хошуна эялдийиндян, щямин командайа ойунчу кими гябул олунмушдур. Bir neчя il “Локомотив”ин тяркибиндя ойнадыгдан сонра Тярлан Ширинов щягиги щярби хидмятя чаьырылмыш, ясэярлийини баша вурдугдан сонра ися Мытишкинин “Торпедо” футбол командасында идман щяйатына давам етмишдир. Ейни заманда Тярлан дахили ишляр органларында ишя дцзялиб, Москванын Выхино районунда 44-ъц милис шюбясиндя хидмят етмишдир. Милисдян тягацдя чыхдыгдан сонра ися Москванын тиъарят мяркязляриндян бириндя коммерсийа

фяалиййяти иля мяшьул олмушдур. Москва шящяриндя щямйерлиляри арасында бюйцк щюрмят газанмыш Тярлан Ширинов щямишя чятинлийя дцшмцш щямйерлиляринин дадына чатмыш, онлара мадди вя мяняви дястяйини ясирэямямишдир. Бу илин март айынын 8дя гяфлятян хястяляндийиня эюря Москва хястяханаларындан бириня апарылмыш Тярлан Ширинов щеч 50 йашы тамам олмамыш дцнйасыны дяйишмишдир. Москвада щямйерлимизля видашламаьа эялян йцзлярля сойдашымыз онун ъяназясини доьма шящяри Шякийя йола салмышлар вя о юз Вятяниндя торпаьа тапшырылмышдыр. Тярлан Шириновун язиз хатиряси ону таныйанларын йаддашында ябяди йашайаъагдыр. Аллащ рящмят елясин. Шяки Бялядиййясинин коллективи бцтцн Шякилиляр адындан мярщумун анасы Лйудмила ханыма, щяйат йолдашы Марина ханыма, гардашлары Романа, Руслана вя бцтцн йахынларына дярин щцзнля баш саьлыьы верир, Аллащдан онлара сябр диляйир.

ЕТИБАРСЫЗ ЩЕСАБ ЕДИЛИР Шяки району, Кюбяр Зяйзид кянд сакинляри Щцсейнов Щцсейн Новруз оьлунун, Щцсейнова Бянювшя Рамазан гызынын, Щцсейнов Илмяддин Щцсейн оьлунун, Щцсейнов Мещман Щцсейн оьлунун, Щцсейнов Рювшян Щцсейн оьлунун вя Щцсейнов Елшян Щцсейн оьлунун адларына верилмиш Торпаьа Мцлкиййят щцгугуна даир Дювлят Акты (ЖН: 141, КОД 40414028) итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. Шяки району, Чайгарагойунлу кянд сакинляри Щяшимов Ъамал Шабан оьлунун, Щяшимова Санийя Мяммяд гызынын, Щяшимова Сядагят Ъамал гызыныны, Щяшимов Илгар Ъамал оьлунун, Щяшимов Микайыл Ъамал оьлунун, Щяшимов Руслан Ъамал оьлунун вя Щяшимов Ъямил Ъамал оьлунун адларына верилмиш Торпаьа Мцлкиййят щцгугуна даир Дювлят Акты (ЖН: 190, КОД 40402058) итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. Шяки району, Ашаьы Кцнэцт кянд сакини Ящмядов Мирзя Мцслцм оьлунун адына верилмиш 4000,17 кв.м щяйятйаны торпаг сащясинин Дювлят Торпаг Кадастры китабында 10.01.2011 тарихдя 8193 нюмря иля учота алынмыш сяняд (А № 319347) итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. (Шяхсиййят вясигясиндя М.М.Ящмядовун ады Мирзянмяд эюстярилмишдир.) Шяки шящяри, Щ.Сарабски кцчяси, ев 12 цнванда йашайан Асланов Асим Аслан оьлунун адына верилмиш Шяки шящяри, 125-ъи кварталда йерляшян 336 нюмряли торпаг сащясинин сянядляри (Дашынмаз ямлакын паспорту, реестр Но 404013001719; Дашынмаз ямлакын Дювлят Реестриндян чыхарыш, серийа МЩ № 0002557; Торпаг сащясинин планы вя юлчцсц) итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. Шяки шящяри, С.М.Яфяндийев кцчяси, ев 3/9 цнванда йашайан Абдуллайева Айнур Надир гызынын адына Шяки Педагожи Техникуму тяряфиндян 29.07.2007-ъи ил тарихдя верилмиш ББ-ЫЫ Но 057834 нюмряли Диплом вя Шяки Тибб Мяктяби тяряфиндян 28.02.1998-ъи ил тарихдя верилмиш АБ-ЫЫ № 033370 нюмряли Диплом итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

№ 03 (161), Март 2018

МЯММЯДОВ ЗАКИР ЯСЯДУЛЛА ОЬЛУ Шяki ictimaiyyяtinя aьыr itgi цz vermiшdir.

Gюrkяmli el sяnяtkarы Zakir Яsяdulla oьlu Mяmmяdov 2018-ci il mart ayыnыn 5-dя юmrцnцn 84-cц ilindя qяflяtяn vяfat etmiшdir.

Zakir Ясядулла оьлу Mяmmяdov 1934-cц il yanvarыn 30-da Шяkinin Bюyцk Dяhnя kяndindя anadan olmuшdur. Закир Ясядуллайев gюrkяmli el sяnяtkarы Hяbibullah Cяfяrovdan zurna, balaban вя tцtяk чalmaьы юyrяnmiшdir. Sonralar ися о, Zeynal Qasыmovdan, Musabala Emnaliyevdяn яsl sяnяtkarlыьыn sirlяrini dя mяnimsяmiшdir.

1950-ci ildяn baшlayaraq el mяclislяrindя, kцtlяvi tяdbirlяrdя fяal iшtirak eдян сяняткар уzun illяr яrzindя эюркямли el sяnяtkarlarы Яlяfsяr Шяkili, Rяcяbalы Яliyev, Bцnyad Kяrimov, Aьasяf Musayev, Яhmяd Cabbarov kimi folklor blicilяri ilя yoldaшlыq етмишдир. О, dяfяlяrlя Azяrbaycan Televiziya каналларында, Bakыda keчirilяn Respublika tяdbirlяrindя, Beynяlxalq Novruz bayramы шяnliklяrindя fяal iшtirak etmiшdir. Fitri istedada malik olan sяnяtkar zurnaчыlar ansambыlыna aid olan bцtцn musiqi alяtlяrinи (zurna. balaban, tцtяk, zilчi, kos, naьara) mяharяtlя ifa edirdi.

Zakir Mяmmяdov dяfяlяrlя Respublikanыn bir чox шяhяr vя rayonlarыnda qastrol sяfяrlяrindя olmuшdur.

Onun tяшkil etdiyi

Mяmmяdovlar Ailя ansmblы Respublika baxыш-mцsabiqяlяrindя qaliblяr sыrasыndа olmuшdur. Ailя ansamblыnda qыzlarы Rяhimя, Gцlyaz, Gцlyanaг, Binayяt, Gцltяkin, oьlanlarы Яsяdullah, Elat, Elman, Fuad mяharяtlя чыxыш etmiшdir.

10 юvlad atasы olan Zаkir Mяmmяdovun 3 qыzы щазырда mяшhur xanяndяdir. Онун овладлары, Рespublikanыn Xalq artistlяri Gцl-yaz vя Gцlyanaq Mяmmяdo-valar dцnyanыn bir чox юlkя-lяrindя doьma Azяrbaycan muьamlarыnы, tяsniflяrini vя bяstяkarlarыmыzыn mahnыlarыnы ifa ediрlяr.

Mahir folklor bilicisi Zakir Mяmmяdovun sяnяtkarlыьы sayяsindя qяdim el havalarы gюrkяmli musiqiшцnaslar Gцlnaz Abdullazadя, Fяttah Xalыqzadя, Abbasqulu Cяfяrzadя, Rauf Bяhmяnli tяrяfindяn lentя alыnmышdыr. Onun bu ifalarы цzяrindя tяdqiqat iшlяri aparыlыr. Шяkinin ifaчыlыq sяnяtindя юz xidmяtlяri ilя seчilяn Zakir Mяmmяdov bцtцn bilik vя bacarыьыnы gяnc musiqiчilяrdяn яsirgяmяdяn яsl sяnяt юrnяyi olmuшdur.

Gюrkяmli el sяnяtkarы Zakir Mяmmяdovun 1994-cц ildя 60 illik, 2004-cц ildя 70

illik, 2014-cц ildя 80 illik yubileylяri yцksяk sяviyyяdя qeyd olunmuшdur.

Z.Mяmmяdov Azяrbaycan Gяnclяri Respublika Festivallarыnыn (1956, 1957 вя 1962-ъи иллярдя) вя Зяhmяtkeшlяriн Bяdii yaradыcыlыq festivalыnыn (1967-ъи ил) laureatыdыr. Закир Мяммядовун язиз хатиряси бцтцн мусигисевярлярин вя ону таныйанларын йаддашында ябяди йашайаъагдыр.

Allah бюйцк сяняткара rяhmяt eleяsin. Шяки Бялядиййясинин коллективи бцтцн Шяки иътимаиййяти адындан бюйцк сяняткарымыз Закир Мяммядовун вяфатындан кядярляндийини билдирир, онун аиля цзвляриня, гощумларына вя ону таныйанлара дярин щцзнля баш саьлыьы верир.

"Xan sarayы ilя birgя Шяkinin tarixi mяrkяzi" Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyi иля Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti tяrяfindяn Шяki xanlarыnыn sarayы ilя birgя шяhяrin tarixi mяrkяzinin UNESCO-nun (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna salыnmasы istiqamяtindя iшlяr davam etdirilir.

Qeyd edяk ki, 2017-ci ilin iyulunda Polшanыn Krakov шяhяrindя keчirilяn UNESCOnun Цmumdцnya Иrs Komitяsinin 41-ci sessiyasыnda Azяrbaycan tяrяfindяn tяqdim edilяn "Xan sarayы ilя birgя Шяkinin tarixi mяrkяzi" adlы nominasiyanыn tяшkilatыn Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna daxil edilmяsi ilя baьlы mяsяlя mцzakirя olunmuшdu. Mцzakirяlяrdяn sonra Komitя tяrяfindяn nominasiya ilя baьlы "referral" qяrar verilmiшdi.

AZЯRTAC-ыn bюlgя mцxbiri xяbяr verir ki, martыn 29-da Шяki шяhяrindя UNESCO-nun ekspertlяri ilя шяhяr rяhbяrliyinin gюrцшц olub. Tяdbirdя Dцnya Иrsi цzrя Яrяb Regional Mяrkяzinin direktoru Munir Buшenaki, italiyalы memar, UNESCOnun mяslяhяtчisi Pietro Laureano, Azяrbaycan Respublikasыnыn UNESCO yanыnda Daimi Nцmayяndяliyinin rяhbяri Anar Kяrimov, hяmчinin Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyinin mяsul яmяkdaшlarы iшtirak ediblяr.

Gюrцшdя layihя ilя baьlы fikir mцbadilяsi aparыlыb, gяlяcяk planlar mцzakirя olunub.

Qonaqlar яvvяlcя Шяkinin tarixi-mяdяni irsinя dair sяrgi ilя tanыш olub, bu barяdя film izlяyiblяr. Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov qonaqlara Шяkinin tarixi, mяdяniyyяti, sяnяtkarlыq яnяnяlяri vя turizm potensialы barяdя mяlumat verib. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, 2016-cы ildя Шяki шяhяri TЦRKSOY tяrяfindяn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan olunub. Юtяn il isя Шяki UNESCO-nun "Yaradыcы шяhяrlяr шяbяkяsi" siyahыsыna daxil edilib.

Bildirilib ki, UNESCOnun Цmumdцnya Иrs Komitяsi tяrяfindяn "Xan sarayы ilя birgя Шяkinin tarixi mяrkяzi" adlы nominasiya ilя baьlы irяli sцrцlяn tяlяblяrя gюrя, Azяrbaycan tяrяfi tяqdim olunmuш яrazinin konservasiya vя qorunma mexanizmlяrinin yaxшыlaшdыrыlmasыnы vя hяyata keчirilmяsini tяmin etmяli, monitorinq sistemini

inkiшaf etdirmяli vя digяr юhdяliklяri yerinя yetirmяlidir. Qeyd olunub ki, tяqdim olunan nominasiya ilя baьlы 2017-ci ilin oktyabrыnda Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyindя keчirilяn mцшavirяdя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti tяrяfindяn gюrцlяcяk iшlяr mцяyyяnlяшdirilib. Belя ki, Шяki шяhяrinin tarixi hissяsindя yerlяшяn mяdяni irs nцmunяlяrinin mцhafizяsinin tяmin edilmяsi, яrazidя bяrpa, yenidяnqurma, konservasiya, tяmir, yeni tikinti, abadlыq, bяdii tяrtibat iшlяrinя nяzarяtin daha da gцclяndirilmяsi, tarixi hissяnin memarlыq dяyяrinя vя цslubuna xяlяl gяtirяn bяzi tikililяrin uyьunlaшdыrыlmasы, mяdяni irsя zяrяr vurulmasыnыn qarшыsыnыn alыnmasы mяqsяdilя maariflяndirmя iшlяrinin aparыlmasы nяzяrdя tutulur.

Qonaqlarыn diqqяtinя чatdыrыlыb ki, hazыrda "Yuxarы Baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun яrazisindя turizm imkanlarыnыn daha da gцclяndirilmяsi istiqamяtindя iш aparыlыr.

Burada mюvcud infrastrukturun yaxшыlaшdыrыlmasы diqqяt mяrkяzindя saxlanыlыr. Eyni zamanda. яrazidя mюvcud su vя kanalizasiya sisteminin yenilяnmяsi prosesi hяyata keчirilir.

Gюrцшdя Munir Buшenaki, Pietro Laureano, Anar Kяrimov чыxыш edяrяk, layihя чяrчivяsindя gюrцlяn iшlяri yцksяk qiymяtlяndirib, tяkliflяrini bildiriblяr.

№ 03 (161), Март 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 11

"Вышка ": keчmiш ilя gяlяcяk arasыnda informasiya kюrpцsц Azяrbaycanыn rusdilli mяtbuatыnыn flaqmanlarыndan biri "Vышka" qяzetinin 90 yaшы tamam olду.

Laчыn SУЛТАНОВА, AZЯRTAC-ыn mцxbiri Martыn 1-dя Azяrbaycanыn qocaman dюvri nяшrlяrindяn birinin "Vышka" mцstяqil ictimai-siyasi qяzetinin 90 yaшы tamam olду. Azяrbaycanыn rusdilli oxucularыnыn neчя-neчя nяslinin sevimlisi olan bu qяzet 1928ci ildяn nяшr edilir. Шяxsяn mяnim цчцn яsl jurnalistika mяktяbi olmuш "Vышka" heч vaxt, heч bir sяbяbdяn asыlы olmayaraq oxucularla яlaqяsini kяsmяyib.

Mяn bu qяzetя onun "qыzыl dюvrцndя" gяlmiшdim. Nяшrin indiki baш redaktoru, Azяrbaycan Respublikasыnыn Яmяkdar Jurnalisti, "Qыzыl qяlяm" mцkafatы vя Ali Media Mцkafatы laureatы, 1995-ci ildяn bu gцnя qяdяr "Vышka"nыn sяmimi yaradыcы kollektivinя fasilяsiz rяhbяrlik edяn Mяdinя xanыm Hяsяnova bir яsrя yaxыn tarixi olan qяzetin hяmin dюvrцnц mяhz "qыzыl dюvr" adlandыrыr.

Yeri gяlmiшkяn, mяn o vaxt bu gюzяl kollektivя qяbul edildiyimя vя bir jurnalist kimi formalaшmaьыma gюrя mяhz Mяdinя xanыma borcluyam.

"Vышka"nыn "qыzыl dюvrцndя" bu kollektivя istedadlы jurnalist, bacarыqlы tяшkilatчы, xeyirxah yoldaш, gяnclяrin sevimlisi Gennadi Qriqoryeviч Qluшkov rяhbяrlik edib (19731984-cц illяr). Gennadi Qluшkov hяlя o illяrdя yaшadыьы юlkяnin dilini bilmяyin vacibliyini baшa dцшцr vя Azяrbaycan dilini юyrяnirdi.

Hяmin illяrdя bizim redaksiyada Yuri Katkov, Osman Mirzяyev, Zaur Qяdimbяyov, Vasili Zaytsev, Moisey Qoldberq, Иradя Vяkilova, Faiq Zяkiyev, Dilbяr Axundzadя, Иshaq Иnjaшvili, Vaqif Яliyev, Vladlen Busalayev, Яhmяdxan Hяmidov kimi iшinin ustasы olan jurnalistlяrlя yanaшы, Oleq Neчipu-renko, Иbrahim Шцkцrov, Natalya Tahirova, Шamil Mяcidov, Firяngiz Xancanbяyova, Rяhman Mяmmя-dov, Nяcяf Nяcяfov, Azяr Mцrsяli-yev, Rauf Talышыnski vя bir sыra digяr gяnc jurnalistlяr iшlяyirdi.

Qяzetin baш redaktoru Mяdinя Hяsяnova bu nяшrin yaranma tarixindяn sюhbяt aчaraq deyir: "Vышka"nыn yaranma tarixi hяlя 1927-ci ilin mayыnda baшlanmышdы. 1928-ci il yanvarыn 4-dяn fevralыn 8-dяk qяzetin mяqsяdlяri, vяzifяlяri, tirajы, formatы vя dюvriliyi mцяyyяn edildi. Yeni qяzetin adыnы xeyli gюtцr-qoy etdilяr. Variantlar чox idi: "Jelonka", "Burovaya", "Za neft". Sonda "Vышka" adы цzяrindя dayandыlar. Bu ad юzц onu gюstяrir ki, yeni kцtlяvi informasiya vasitяsi юtяn яsrin яvvяlindя respublikada neft sahяsinin inkiшafыnы iшыqlandыrmaq, "qara qыzыl" hasil edяn qяhrяman Azяrbaycan neftчilяrinin adi iш gцnlяrindяn yazmaq mяqsяdilя yaradыlыr. 1928-ci il martыn 1-dя sяhяr "Vышka" qяzetinin 15 min nцsxяsi Bakыnыn vя keчmiш SSRИ-nin bir sыra baшqa шяhяrlяrinin qяzet kюшklяrinя daxil oldu. Qяzetin ikinci nюmrяsi 20 min, цчцncц nюmrяsi isя 25 min nцsxя tirajla чыxdы. 1929-cu ildя "Vышka"nыn tirajы artыq 45 min nцsxяyя чatmышdы".

M.Hяsяnovanыn sюzlяrinя gюrя, o, "Vышka" qяzetinя rяhbяrlik edяn ilk qadыn olmayыb: "Иkinci

Dцnya mцharibяsi illяrindя, kiшilяr cяbhяyя gedяndя "Vышka"nыn mяsul redaktoru Zoya Nikolayevna Belyayeva olub. Hяmin illяrdя bizim qяzetin яn parlaq sяhifяlяri yaranыr, fяdakar Azяrbaycan neftчilяrinin sяylяri sayяsindя cяbhяnin yanacaqla fasilяsiz tяmin edilmяsi barяdя hяr gцn oxuculara mяlumat чatdыrыlыrdы".

O vaxtadяk Bakыda yayыlan "Vышka" 1963-cц il mayыn 1-dяn etibarяn bюyцk formatda nяшr edilmяyя baшlanыr vя шяhяr qяzetindяn respublika яhяmiyyяtli gцndяlik mяtbu nяшrя чevrilir. Bu hadisя "Vышka"nыn hяyatыnыn 36-cы ilindя baш verir. O vaxt Azяrbaycan KP MK-nыn sяnaye vя tikinti цzrя katibi vяzifяsindя чalышan mяшhur neftчi Яli Cabbar oьlu Яmirov bu mяsяlяdя чox bюyцk rol oynayыb.

1990-cы ilя qяdяr hяr gцn nяшr edilяn vя 120 min nцsxя, bяzяn daha bюyцk tirajla keчmiш Sovet Иttifaqыnыn bцtцn яrazisindя, hяmчinin ABШ,

lяrindя юlkяdя яn mцhцm mяtbu nяшrlяrdяn biri olmuш "Vышka"nыn cяmiyyяtdя mюvqeyi heч vaxt zяiflяmяyib. Иnformasiya яsri, internet яsri adlanan indiki dюvrdя dя bu qяzetin юz oxucularы var. Иstяr yaшlы nяslя mяnsub oxucular, istяrsя dя gяnclяr arasыnda yenя populyar olan "Vышka"nыn sяhifяlяrindя aktual mюvzulara hяsr edilmiш materiallarla yanaшы, operativ xяbяrlяr, tarixi mяlumatlar da yer alыr.

Mяn bu redaksiyanыn kandarыndan ilk dяfя daxil olanda kollektiv yubiley шяnliklяrini gюzlяyirdi. 1978ci ildя 50 illik yubiley mцnasibяtilя "Vышka" Qыrmыzы Яmяk Bayraьы Ordeni ilя tяltif edildi. Bir il sonra bu ordeni "Vышka"nыn bayraьыna respub-

Мядиня ханым Щясянова

Avstriya, Almaniya Federativ Respublikasы, Иsveчrя, Иsrail, Bolqa-rыstan, Polшa, Kuba, Иran, Tцrkiyя, Suriya, Yяmяn vя baшqa юlkяlяrdя yayыlan bu nяшrin sayяsindя dцnya Azяrbaycan neftчilяri tяrяfindяn dяnizdя qazыlmыш vя fontan vurmuш ilk neft quyusu, sahildяn xeyli uzaqda, dirяklяr цzяrindя salыnmыш шяhяr яfsanяvi Neft Daшlarы, Xяzяrin tяkindяn "qara qыzыl" чыxaran fяdakar insanlar, sяnayenin digяr sahяlяrindя, mяdяniyyяt, elm sahяlяrindя qazanыlmыш uьurlar, habelя Daьlыq Qarabaь mцnaqiшяsi haqqыnda hяqiqяti юyrяnir.

Qяzetin gцclц beynяlxalq яlaqяlяri vardы. Almaniya ilя sыx яlaqяlяr bu baxыmdan xцsusi yer tuturdu. 1931-ci il aprelin 1-dя Azяrbaycan neftчilяri beшillik planыn iki il yarыma yerinя yetirilmяsi barяdя raport verяndя Almaniyadan "Vышka"ya tяbrik teleqramы gяldi, цч aydan sonra isя minlяrlя bakыlы fяhlя Almaniyadan gяlяn nцmayяndя heyяtini qarшыladы. Юz tarixinin bцtцn dюvr-

likanыn rяhbяri, цmummilli lider Heydяr Яliyev юz яli ilя taxdы. O vaxt mяn Bakы Dюvlяt Universitetinin jurnalistika fakцltяsinin tяlяbяsi idim.

Mяhz hяmin яlamяtdar gцnlяrdя bu чoxmillяtli yaradыcы kollektivin цzvц oldum vя bu kollektiv mяnim юz peшяm цzrя formalaшmaьыma чox kюmяk etdi.

1990-cы ildяn "Vышka" mцstяqil nяшrdir. Mяdinя Hяsяnova hяmin gцnlяri xatыrlayaraq deyir: "Bu, redaksiyamыz цчцn яn чяtin dюvr idi.

Kim bilir, 1993-cц ildя Heydяr Яliyev respublika rяhbяrliyinя qayыtmasaydы bu qяzetin aqibяti necя olacaqdы. 1996-cы ildя Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn ilk iclaslarыnыn birindя Ulu Юndяr bizim qяzetin taleyi ilя maraqlandы. "Vышka"nыn чox pis vяziyyяtdя olduьunu bilяndя Dюvlяt Neft Шirkяtinя (SOCAR) qяzetin maliyyя problemlяrini hяll etmяyi tapшыrdы. 1999-cu ildяn SOCAR "Vышka"nыn rяsmi hяmtяsisчisi oldu."

1997-ci ildя "Vышka" respublika KИV-lяri arasыnda birincilяr sыrasыnda kompцter vasitяsilя sяhifяlяn-

mяyя baшladы. 1999-cu ildяn qяzet iki dildя - Azяrbaycan vя rus dillяrindя nяшr olunur. Yeri gяlmiшkяn, sovet dюvrцndя "Vышka"nыn baш redaktorunun mцavini olmuш Osman Mirzяyev hяlя o vaxt bu qяzetin Azяrbaycan dilindя dя nяшr olunmasыnы arzulayыrdы. (Xatыrladaq ki, 1991-ci ildя iчяrisindя Azяrbaycanыn gюrkяmli dюvlяt xadimlяri vя jurnalistlяrin olduьu helikopterin Qarakяnd sяmasы цzяrindя ermяnilяr tяrяfindяn vurulmasы nяticяsindя hяlak olanlardan biri dя Osman Mirzяyev idi).

Hazыrda "Vышka" hяftяdя bir dяfя A3 formatlы 16 sяhifяdя чыxыr.

2001-ci il martыn 1-dя qяzetin saytы da yaradыlыb. Mяdinя xanыm deyir: "Bu tarixi "Vышka"nыn ikinci doьum gцnц hesab etmяk olar.

Qяzetin elektron versiyasы sayяsindя Azяrbaycan neftчilяrinin bu nяшri dцnyanыn mцxtяlif guшяlяrindя yaшayan чoxsaylы oxucular arasыnda яlaqя vasitяsinя чevrilmяk imkanы яldя edilib".

Qяzet юz qяdim яnяnяlяrinin чoxunu bu gцn dя qoruyub saxlayыr.

Belя яnяnяlяrdяn biri "Vышka"nыn nяzdindя 1963-cц ildяn fяaliyyяt gюstяrяn "Rodnik" ("Чeшmя") яdяbi birliyidir. Yeri gяlmiшkяn, bu яdяbi birliyi yaratmaq tяшяbbцsцnц irяli sцrmцш Яli Яmirov юzц dя yaxшы шeirlяr yazыrdы. Qяzetin sяhifяlяrindя "Rodnik" rubrikasыnda dяrc olunan шeirlяrin mцяlliflяri peшяkar шairlяr deyil, neftчilяr, pedaqoqlar, mцhяndislяr, alimlяr vя tяlяbяlяrdir.

Bu gцn hansы mюvzular qяzet цчцn prioritet olaraq qalыr? Mяdinя xanыm mяnim bu sualыmыn cavabыnda bildirdi ki, neft vя qaz, hava vя dяniz nяqliyyatы, ictimai-siyasi hяyat, elm vя tяhsil, mяdяniyyяt vя turizm kimi mюvzular bu gцn dя aktualdыr.

Qяzetin baш redaktoru "Vышka"nыn hяr bir nюmrяsinin aktuallыьыnыn vя mюvzu mцxtяlifliyinin tяmin olunmasыna kюmяk edяn mцяlliflяrя, hяmчinin qяzetin layihяlяrindя iшtirak etmяklя onu "цzdя saxlayan" tяrяfdaшlara minnяtdarlыьыnы bildirdi.

Mяdinя xanыm bu qяzetlя baьlы gяlяcяk planlarы barяdя danышarkяn 1996-cы ili xatыrlayыr: "Mяn Heydяr Яliyevя sюz verdim ki, bu qяzeti qoruyub saxlayacaьam. Onun "Bacararsanmы?" sualыna cavabыm belя oldu: "Чalышaram". O isя gцlяrяk dedi: "Sяn gяrяk belя cavab verяydin: bacararam". Mяnim planыm - vaxtilя mяhv olmaq hяddinя чatan vя шяxsяn Azяrbaycan xalqыnыn Цmummilli Liderinin xilas etdiyi bu qяzeti qorumaq, onu gяlяcяk nяsillяr цчцn keчmiшlя gяlяcяk arasыnda informasiya kюrpцsц kimi saxlamaq, "Vышka"ya, elяcя dя bu redaksiyada чalышmыш, bu qeyri-adi nяшri qoruyub saxlamaqda bizя kюmяk etmiш insanlarыn hamыsыna hяsr olunan kitab nяшr etmяkdir.

Hяmin kitab, demяk olar ki, yыьыlыb, yalnыz son шtrixlяr qalыr".

***

Шяки Бялядиййяси Шякили охуъулар адындан “Вышка” гязетинин башда Мядиня ханым олмагла бцтцн коллективини 90 иллик йубилейляри мцнасибяти иля тябрик едир, онлара мющкям ъан саьлыьы, газетляринин ися даим охунаглы вя диггятдя олмасыны арзулайыр.

сящ. 12

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (161), Март 2018

АЗЯРБАЙЪАН ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ -- 100 100 АЗЯРБАЙЪАН Дилгям Ящмяд: " Cцmhuriyyяt liderlяrinin mяzarlarы яsla Vяtяnя gяtirilmяmяlidir ."

Дилгям Ящмяд, Азярбайъан Ъцмщуриййяти тарихинин арашдырмачысы, "Fяrqlilяr", "Mцhacirlяrin dюnцшц" вя диэяр ъцмщуриййят тарихиня аид китабларын мцяллифи Ъцмщуриййятимизин 100 иллик йубилейи иля баьлы бudяfяki hяmsюhbяtimиз son illяr юz kitablarы, araшdыrmalarы ilя cцmhuriyyяt tariximizя tюhфяляр vermяkdя olan bir gяnc - Дилгям Ящмяддир.

Dilqяm Яhmяd 2012ci ildяn Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti (AXC) vя mцhacirяt tarixi ilя baьlы materiallar toplayыr. Bu mцddяt яrzindя o, Azяrbaycan tarixinя 50-yя yaxыn yeni foto, onlarla tarixi sяnяd qazandыrыb.

Xцsusяn, Mяhяmmяd Яmin Rяsulzadя vя silahdaшlarыna aid yeni materiallar, sяnяdlяr яldя edib. Bu materiallarыn bяzilяri "Fяrqlilяr", "Mцhacirlяrin dюnцшц" adlы kitabларыnda yayыmlanыb. Бизимля мцсащибясиндя Dilqяm Яhmяd, AXC dюvrц ilя baьlы araшdыrmalarыndan, kolleksiyasыna cцmhuriyyяt dюvrц ilя baьlы yeni daxil olmuш materiallardan, bu dюvrцn tяdqiqinin hansы sяviyyяdя aparыlmasыndan danышды.

Сющбятляшди: Турал ТУРАН, Hafta.az, 4 апрел 2018.

- Dilqяm bяy, yeni kitabыn чapыna hazыrlaшыrsыnыz?

Nюvbяti araшdыrma kitabыnыzda Cцmhuriyyяt dюvrц fяdailяri vя mцhacirlяrlя baьlы nя kimi yeniliklяr - fotolar vя mяlumatlar gюrяcяyik?

- Yeni kitabыm artыq hazыrdыr. "Bir ildяn yцz ilя" adlы bu kitab "Mцhacirlяrin dюnцшц" adlы kitabыmыzыn ikinci cildidir. Bu kitabda Cцmhuriyyяt xadimlяrindяn Mяhяmmяd Яmin Rяsulzadя, Mяhяmmяdsadыq Axundzadя Aran, Xяlil bяy Xasmяhяmmяdli, Шяfi bяy Rцstяmbяyli, Naьы bяy Шeyxzamanlы, Cahangir bяy Kazыmbяyli, Abbasqulu Kazыmzadя vя digяrlяri haqqыnda mяqalяlяr olacaq. Kitabda Иstanbulda yerlяшяn, cцmhuriyyяtчilяrin dяfn

54 gцndяn sonra Azяrbaycanыn dюvlяtчilik tarixi цчцn яlamяtdar gцnlяrdяn biridir.

Azяrbaycan Cцmhuriyyяtinin 100 ili tamam olur. Юlkя prezidenti Иlham Яliyev dя Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin юlkя daxilindя vя xaricindя yцksяk sяviyyяdя qeyd olunmasы ilя baьlы sяrяncam verib.

"Azяrbaycan Cцmhuriyyяti. Qыsa tarixi oчerk" китабынын щяммцяллифляри профессор Ядалят Тазирзадя (солда) вя Дилгям Ящмяд (саьда) Эцназ ТВ-нин рящбяри Ящмяд Обалы (ортада) иля.

edildiyi Ferikюy mяzarlыьы ilя baьlы ayrы bir bюlmя olacaq.

Birinci cilddя olduьu kimi bu kitabda da ilk dяfя цzя чыxan fotolar, mяktublar yayыmlanacaq. Bяzi mцhacirlяrin юvladlarы ilя gюrцшmцшяm, onlarla olan sюhbяtimiz vя onlardan aldыьыmыz materiallarы nяшr edяcяyik. Elяcя dя, professor Яdalяt Tahirzadя ilя birlikdя "Azяrbaycan Cцmhuriyyяti.

Qыsa tarixi oчerk" adlы kitab yazmышыq. Bu kitab Azяrbaycan, Иsveч vя Danimarka dillяrindя dя nяшr olunacaq.

huriyyяtlя baьlы hansы kitablarыn чap edilmяsini, nя kimi tяdbirlяrin keчirilmяsini tяklif edяrdiniz?

- Cцmhuriyyяtin xalqa tяbliьi baxыmыndan bяzi iшlяr vacibdir. Чцnki Cцmhuriyyяti hяr kяs kitabdan юyrяnmяyя maraqlы deyil. Bu baxыmdan yaxшы bяdii vя sяnяdli filmlяr чяkilmяli, abidяlяr qoyulmalы idi. Mяsяlяn, шяhяrin яn hцndцr yerindя Nuru paшaya, Rяsulzadяyя heykяl qoyulmalыdыr. Bu kimi rяmzlяr юnяmlidir.

Cцmhuriyyяt irsi Avropanыn mцxtяlif юlkяlяrindя yaшayыr.

Oradakы arxivlяrin surяtlяrinin alыnmasы iшi davam etdirilmяlidir. Шцbhяsiz ki, чoxlu kitablar чap edilmяlidir, xцsusяn mяnbя яhяmiyyяti daшыyan kitablar.

Yaxшы olardы ki, prezidentin rяhbяrliyi ilя dюvlяt rяsmilяri Rяsulzadяnin mяzarыnы ziyarяt etsinlяr.

- Son aylarda Cцmhuriyyяt dюvrц ilя baьlы kolleksiyanыza nя kimi yeni materiallar, яlyazma vя fotolar daxil olub?

Yanvar ayыnda Avropada yaшayan azяrbaycanlыlarыn gюstяrdiyi dяstяk nяticяsindя maraqlы fotolar aldыm. Bunlarы yeni kitabda tяqdim edяcяyяm. Mяsяlяn, Rяsulzadяnin, Miryaqub Mirmehdiyevin ilk dяfя цzя чы-xan fotolarыnы yayыmlayacaьam.

Elяcя dя, Mirzяbala Mяhяmmяdzadяnin fotolarы, imzalы kitablarы, ona yazыlmыш mяktublar kolleksiyama daxil oldu.

Cцmhuriyyяt tяlяbяlяrindяn, mцhacir Hilal Mцnшiyя aid bir foto яldя etdim. Mцhacirlяrя aid xeyli nadir kitablar яldя etmiшяm ki, onlarыn яksяriyyяti imzalыdыr. Bu yaxыnlarda mцhacir, Azяrbaycan parlamentinin цzvц Abbasqulu Kazыmzadяnin nяvяsi mяnя xeyli maraqlы materiallarыn surяtini tяqdim etdi. Onlarы da kitabыma яlavя edяcяyяm.

- Cцmhuriyyяtimizin yцz ili tamam olur. AXC dюvrц юtяn яsrin 80-ci illяrinин sonlarыndan baшlayaraq araшdыrыlmaьa baшlanыldы. Bu dюvrlя baьlы onlarla monoqrafiyalar, dяrsliklяr, kitablar, araшdыrmalar iшыq цzц gюrdц. Necя dцшцnцrsцnцz, Cцmhuriyyяt dюvrц ilя baьlы hansы araшdыrmalarda чatышmazlыqlar var? Tяdqiqi яsяrlяrя ehtiyac duyulur?

- Cцmhuriyyяt fяdailяrinin qцrbяtdя olan nяшlяrinin vяtяnя qaytarыlmasы ilя baьlы dцшцncяlяrinizi almaq istяrdik. Onlarыn buraya gяtirilib vahid memorial kompleksdя dяfn edilmяsinя necя baxыrsыnыz vя ya bununla baьlы baшqa tяklifiniz varmы?

Дилгям Ящмядин гязетимизя щядиййя етдийи “Мцщаъирлярин дюнцшц” китабы.

- 23 aylыq Cцmhuriyyяt mцstяqil olduьumuz 27 il яrzindя yetяrli юyrяnilmяyib.

Nяinki qonшu dюvlяtlяrin arxivlяrindя, elя юz dюvlяt arxivlяrimizdя tяdqiq edilmяli minlяrlя material var. Bunlar da zamanla юyrяnilяcяk. Cцmhuriyyяtin Qacar dюvlяti ilя mцnasibяtlяri ilя baьlы ilk kitab 2017dя hazыrlandы. Bu baxыmdan юyrяnilmяli чox mяnbяlяr qalыb.

Mяrhum Mюvsцm Яliyev, Nяsiman Yaqublu, Яdalяt Tahirzadя, Vilayяt Quliyev, Nяsib Nяsibli, Firdovsiyyя Яhmяdova, Solmaz Tohidi,

Vasif Qafarov, Mehman Sцleymanov vя adыnы чяkmяdiyim onlarla alimimiz tяrяfindяn чox qiymяtli kitablar яrsяyя gяlib. Gяnc tяdqiqatчыlar mцtlяq Cцmhuriyyяt mюvzusunu davamlы iшlяmяlidirlяr.

- Юlkя prezidenti Azяrbaycan Cцmhuriyyяtinin 100 illiyinin dюvlяt sяviyyяsindя qeyd olunmasы ilя baьlы sяrяncam verib.

Sяrяncama яsasяn bir sыra tяdbirlяr keчirilяcяk, konfranslar dцzяnlяnяcяk, kitablar чap edilяcяk. Siz cцm-

- Cцmhuriyyяt liderlяrinin mяzarlarы яsla gяtirilmяmяlidir. Bunun юzц dя bir tarixdir. Цstяlik hяr mяzar yeri Azяrbaycan demяkdir. Mяsяlяn, kimsя Parisя gedяndя Topчubaшovun, Ankaraya gedяndя Rяsulzadяnin, Tiflisя gedяndя Xoyskinin, Aьayevin, Иstanbula gedяndя Xasmяhяmmяdlinin, Rцstяmbяylinin, Шeyxzamanlыnыn mяzarlarыnы ziyarяt edir. Bu mяzarlarыn qцrbяt ellяrdя olmasыnыn da bolшevik iшьalыnыn bir nяticяsi olduьuna gюrя tarixilik baxыmыndan яhяmiyyяti var. Daha yaxшы olardы ki, qяrib mяzarlar tяmir edilsin, hяmin mяzarlыqlarda abidяlяr qoyulsun. Ferikюy mяzarlыьы ilя baьlы bizim Иstanbuldakы Baш konsulluьumuzla bir layihяmiz var. Иnшallah, hяyata keчяcяk.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (161), Март 2018

сящ. 13

АЗЯРБАЙЪАН ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ -- 100 100 АЗЯРБАЙЪАН

Yaqub Mahmudov: “Bu gцn milli

dяyяrlяrimizя sel kimi basqы var.”

"Fikrimcя, dцnyada gedяn proseslяrin hansы mяcraya yюnяlmяsi informasiyadan чox asыlыdыr. Яgяr gцclц dюvlяt baшчыlarыnыn beyninя dцzgцn informasiya чatarsa, siyasяt humanistlяшяr vя bяшяriyyяt dinc nяfяs alar. Amma bu, tяяssцf ki, belя deyil!"

"Tarixчi olaraq, mцqayisя aparmaq istяyirяm. Mяncя, tarixin inkiшaf dюvrlяrinя tяzя birini dя daxil etmяk lazыmdыr. Bunu ironiya ilя yox, hяqiqяt olaraq deyirяm: bizim bir neчя - Paleolit, Neolit, Eneolit vя Dяmir dюvrцmцz var. Bugцnkц isя informasiya texnologiyalarы dюvrцdцr".

Йагуб Мащмудов, AMEA Tarix Иnstitutunun direktoru, академик, millяt vяkili Йазынын сярлювщясиндян сонракы фикирляр дя AMEA Tarix Иnstitutunun direktoru, академик, millяt vяkili Yaqub Mahmudovа аиддир. Миллят вякилинин сюзляриня эюря, Cцmhuriyyяt dюvrцndя юlkяnin bюyцk ziyalыlarы Ceyhun bяy Hacыbяyli, Шяfi bяy Rцstяmbяyli, Xяlil Иbrahim vя Цzeyir bяy Hacыbяyli "Azяrbaycan" qяzetinin baш redaktorlarы olublar: "Azяrbaycan" qяzeti 1918-20-ci illяr яrzindяki saylarыnda Azяrbaycanыn dюvlяt, ictimai-siyasi, iqtisadi vя mяdяni hяyatыnы geniш яks etdirib. Qяzetdя ermяnidaшnak qulduru Andronikin Zяngяzur, Naxчыvan vя Qarabaьda Azяrbaycan xalqыna qarшы tюrяtdiyi soyqыrыmы, vяhшiliklяr, Ermяnistan Respublikasы яrazisindя yaшayan azяrbaycanlыlarыn acы taleyi, onlarыn kцtlяvi surяtdя mяhv edilmяsi vя

ata-baba torpaqlarыndan qovulmasы haqqыnda чoxlu mяlumatlar dяrc edilmiшdi".

Akademik bildirib: "Цzeyir bяy Hacыbяyli sadяcя olaraq bizim peшяkar musiqimizin vя jurnalistikamыzыn dahisi deyil, o, eyni zamanda Azяrbaycan xalqыnыn dюvlяtчilik tarixinin misilsiz ictimai, siyasi vя dюvlяt xadimidir. Yeri gяlmiшkяn deyim ki, bu il buraxdыьыmыz tяqvim Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin 100 illiyinя, onun hяr vяrяqi isя cцmhuriyyяti quran siyasi vя dюvlяt xadimlяrinя hяsr edilib. Cцmhuriyyяt tarixinin bяzi xadimlяri aьыr tяqiblяr шяraitindя юlkяni tяrk etsяlяr dя, Цzeyir bяy onu nяlяr gюzlяdiyini bildiyi halda heч yana getmяdi. Yяni vяtяn yolunda шяhid olmaьы шяrяf sayaraq, юlцmцn gюzцnя dik baxыb burada yaшadы".

"Bu gцn bizim mяnяvi dцnyamыza vя milli dяyяrlяrimizя sel kimi basqы var.

Bu basqыlar xaricdяn olan-

Martыn 31-i Вятянимизин tarixinя ганлы щярфлярля йазылмыш unudulmaz gцndцr.

Mart Soyqыrыmы vя ya Mart Hadisяlяri - 1918-ci ilin 30 mart vя 3 aprel tarixlяri arasыnda Bakы шяhяrindя vя Bakы quberniyasыnыn mцxtяlif bюlgяlяrindя, elяcя dя Шamaxы, Quba, Xaчmaz, Lяnkяran, Hacыqabul, Salyan, Zяngяzur, Qarabaь, Naxчыvan vя digяr яrazilяrdя Bakы Soveti vя daшnak ermяni silahlы dяstяlяrinin azяrbaycanlыlara qarшы tюrяtdiklяri qыrьыnдыр. Мцхтялиф сайтлардан ялдя етдийимиз мялуматлара вя ряsmi mяnbяlяrя яsasяn soyqыrыmыn nяticяsindя 12 minя yaxыn azяrbaycanlы qяtlя yetirilmiш, on minlяrlя insan itkin dцшmцшdцr.

Azяrbaycanын мярщум Prezidenti, цмуммилли лидер Heydяr Яliyevin 26 mart 1998-ci il tarixli Sяrяncamы ilя 31 mart артыг 20-ъи дяфядир ки, Azяrbaycanlыlarыn Soyqыrыmы Gцnц kimi qeyd olunur. Цч gцn davam edяn qыrьыn zamanы ermяni silahlыlarы bolшeviklяrin kюmяyi ilя azяrbaycanlыlarыn yaшadыqlarы mяhяllяlяrя qяflяtяn basqыnlar etmiш, яhalini

lardыr. Mяqsяd dя budur ki, milli-mяnяvi dяyяrlяrimizdяn mяhrum edilяk, "mцasir insan" olaq, torpaьa baьlыlыq hislяrimiz azalsыn vя цzцmцzц чevirяk Qяrbя doьru, oradan nя gяlirsя, kor-koranя qяbul edяk!", - deyя Y.Mahmudov qeyd edib.

Tarixчi alim bildirib: "Azяrbaycan xalqы tяcrцbяsindяn bilir ki, bu torpaqlarыn яn qяdim aborigen xalqы bizik.

Bizim adыmыzы dцnяnя-sraьagцnя kimi "gяlmя" qoymuшdular. Guya, haradansa bura gяlmiшik, kюkцmцz bilinmir, tцrkя dяxlimiz yoxdur vя s. Nя bilim, irq olaraq aparыb Яfqanыstana чыxarыrdыlar. Stalin dя deyirdi ki, Иranыn haradansa iчяrilяrindяn gяliblяr...

Buralarыn яn qяdim aborigenlяri kim olsa yaxшыdыr?

Ermяnilяri Qafqazыn яn qяdim aborigenlяri sayыrdыlar! Bax bu cцr cяfяng informasiyalar bizim beynimizя yeridilmiшdi. Hamы dцшцnцrdц ki, biz elя, yяqin, gяlmяyik dя. Чox tяяssцf ki, saч-saqqalы aьarmышlar belя kяndя gedяndя sual verirdilяr: "Biz bura haradansa gяlmiшik?" Yяni beyinlяrя bu yeridilmiшdi.

Amma Tarix Иnstitutunun яmяkdaшlarы Prezidentimizin birbaшa qayьыsы ilя bu buzu sыndыrdы, яsl hяqiqяti цzя чыxartdы. Ona gюrя dя cяnab Prezident cяbhя bюlgяlяrindя vя konfranslarda bizdяn danышыr.

YAP-ыn bu yaxыnlarda keчirilяn VЫ qurultayыnda da юlkя baшчыsы яmяyimizя yцksяk qiymяt verdi. Tarix Иnstitutunun яmяkdaш-

Ceyhun bяy Hacыbяyli

Шяfi bяy Rцstяmbяyli

Xяlil Иbrahim

Цzeyir bяy Hacыbяyli

larы sцbut etdilяr ki, Qafqazыn aborigen яhalisi bizik. Bura kючцrцlцb gяtirilmя яhali isя ermяnilяrdir. Onlarыn burada dюvlяti olmayыb.

Son 14 ildя Tarix Иnstitutunda 400-dяn чox яsяr чap olunub. Tariximizin bцtцn dюvrlяrini xalqыmыza yenidяn tяqdim edirik".

УНУДУЛМАЗ ФАЪИЯ uшaqdan bюyцyяdяk qяtlя yetirmiшdir.

Hяmin dяhшяtli gцnlяrin шahidi olmuш Kulner familiyalы bir alman, 1925-ci ildя Bakы hadisяlяri barяdя bunlarы yazmышdыr: "Ermяnilяr mцsяlman (azяrbaycanlы) mяhяllяlяrinя soxularaq hяr kяsi юldцrцr, qыlыncla parчalayыr, sцngц ilя dяlmя-deшik edirdilяr. Qыrьыndan bir neчя gцn sonra bir чuxurdan чыxarыlan 87 azяrbaycanlы cяsяdinin qulaqlarы, burunlarы kяsilmiш, qarыnlarы yыrtыlmыш, cinsiyyяt orqanlarы doьranmышdыr. Ermяnilяr uшaqlara acыmadыqlarы kimi, yaшlыlara da rяhm etmяmiшdilяr." Gяnc qadыnlarыn diri-diri divara mыxlanmasы, ermяnilяrin hцcumundan sыьыnmaьa чalышan iki min nяfяrin yerlяшdiyi шяhяr xяstяxanasыnыn yandыrыldыьы da bu dяhшяtli faktlar sыrasыndadыr. Иrяvan quberniyasы, Шяrur-Dяrяlяyяz, Sцrmяli, Qars vя digяr яrazilяrdя azяrbaycanlыlarыn qыrьыnыnыn fяal iшtirakчыlarыndan biri olmuш ermяni zabiti Ovanes

Apresyanыn xatirяlяri яsasыnda amerikalы aqronom Leonard Ramsden Hartvill "Иnsanlar belя imiшlяr" adlы kitab yazmышdыr. Ovanes Apresyan kitabыn mцяllifi ilя sюhbяti zamanы ermяnilяrin, ingilislяrin vя ruslarыn yardыmы ilя юz mяqsяdlяrinя чatdыqlarыnы qeyd edяrяk, tяkcя Bakыda Mart qыrьыnы zamanы iyirmi beш min azяrbaycanlыnыn qяtlя yetirildiyini bildirmiшdir.

Bu hadisяlяrin dяhшяtini gюz юnцnцzя gяtirmяyiniz цчцn 1918-1920ci illяrdя mюvcud olmuш Azяrbaycan Ъцмщуриййятинин йаратдыьы Fюvqяladя Иstintaq Komissiyasыnыn materiallarыndan bяzi чыxarышlarы nяzяrinizя чатдырмаг истяйирик: 1918-ci ilin mart-aprel aylarыnda Шamaxыda 8 minя qяdяr dinc sakin qяtlя yetirilimiшdir. Шamaxы Cцmя mяscidi dя daxil olmaqla яksяr mяdяniyyяt abidяlяri yandыrыlmыш vя uчurulmuшdur.

Cavanшir qяzasыnыn 28 kяndi, Cяbrayыl qяzasыnыn 17 kяndi tamamilя

yandыrыlmыш, яhalisi mяhv edilmiшdir.

1918-ci il aprelin 29-da Gцmrц yaxыnlыьыnda яsasяn qadыnlardan, uшaqlardan vя yaшlыlardan ibarяt 3 min nяfяrlik azяrbaycanlы kючц pusquya salыnaraq son nяfяrinяdяk mяhv edilmiшdir.

Ermяni silahlы dяstяlяri Zяngяzur qяzasыnda 115 azяrbaycanlы kяndini mяhv etmiш, 3257 kiшi, 2276 qadыn vя 2196 uшaьы юldцrmцшdцlяr. Bцtюvlцkdя bu qяza цzrя 10068 azяrbaycanlы юldцrцlmцш vя ya шikяst edilmiш, 50000 azяrbaycanlы qaчqыn dцшmцшdцr. Иrяvan quberniyasыnыn 199 kяndindя yaшayan 135 min azяrbaycanlы mяhv edilmiш, kяndlяr isя yerlя yeksan edilmiшdir. Ermяni silahlы dяstяlяri daha sonra Qarabaьa yцrцш etmiш, 1918-1920ci illяr arasыnda Qarabaьыn daьlыq hissяsindя 150 kяnd daьыdыlыmыш, яhalisi mяhv edilmiшdir. Будур, юзцмцзя йахын гоншу щесаб едиб чюряк вердийимиз, чятин эцнляриндя кюмяк етдийимиз нанкор ермяниляр!!!

(Арды вар)

М.НЯБИБЯЙОВ

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 14

№ 03 (161), Март 2018

АЗЯРБАЙЪАН ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ -- 100 100 АЗЯРБАЙЪАН

ЯДЯБИЙЙАТ ВЯ МИЛЛИ ШЦУР ЫЫ ФЯСИЛ Щябибулла МАНАФЛЫ, АДПУ Шяki filialыnыn баш mцяllimi, тарихчи (Яввяли ютян сайымызда) Romanыn finalыna aid olan bu detalda яsяrя mяxsus yцksяk amal юz ifadяsini bцtцn чalarlarы ilя tapmышdыr.

Amma яsяrin mяьzinя, mahiyyяtinя xяlяl gяtirяn detallar da mюvcuddur ki, bunlar M.Я.Rяsulzadяnin diqqяtindяn yayыnmamышdыr. Romanыn mцяllifi, Bahadыrыn bюyцk sevgisinя sяbяb olan insanы, юndяrin tяbiri ilя desяk "bюylя tяrif ediyor": "Ermяni qыzы Sona maarifmяnddir, bir чox dillяr bilir, tцrkcя yazыr, oxur, bir fazilя tяsvir ediyor ki, indi dя farscaya maraq ediyor. Юzц dя elmdяn, fяlsяfяdяn, ictimaiyyяtdяn bяhs ediyor, millяtinin aшi-qi, dяrdmяndidir".

N.Nяrimanov baшqa bir epizodda Bahadыrыn dostunun diliylя Tiflisdя yaшayan tяhsilli bir tцrk qыzыnы isя bu cцr tяqdim edir: "Mяnim sualыma: elmlяrdяn hansы xoшunuza gяlir? Qыz "firяng dili" - deyib mяndяn sordu: "siz firяngcя bilirsinizmi?" cavab verdim ki, bяli. Qыz baшladы sюhbяti firяngя: bir az sюhbяtdяn sonra zarafatca firяng dilindя sordum ki, яrя getmяk istiyormu vя nя mяnsяb sahibinя яrя getmяk istiyor?

Cavab verdi ki, hamыdan artыq яfsяrя...

Tцrkcя yazmaq-oxumaq bilirsinizmi? Qыz cavab verdi ki, tцrk dili nяdir ki, ona gюrя vaxtыmы чцrцdцm vя nяyя lazыmdыr..."

M.Я.Rяsulzadя, gerчяk olmasы шцbhя doьuran bu "obrazovannы" mцsяlman qыzыnы tяhsilli tцrk xanыmlarыnыn цmumilяшdirilmiш obrazы kimi tяqdim olunmasыna, hяm dя ermяni qыzы Sonanыn ucaldыlmasы fonunda aшaьыlanmasыna, mцqayisяnin bir qцtbцndя юь xalqыnы, dilini sevяn ermяni qыzы Sonanыn, digяr qцtbцndя iftixarla fransыz dilindя danышыb юz doьma dilinя hяqarяt edяn tцrk qыzыnыn qarшыqarшыya qoyulmasыna etirazыnы belя ifadя edib: "Oxumuш qыzlarыmыzdan bir чox mцяllimlяrimiz, doktorlarыmыz vardыr. Bundan яlavя, daha чox keчmяdi bu yazda idi ki, milli bir iшdяn юtrц giriftar olan tяlяbя ictimainin hяbs olunan цzvцlяri arasыnda bir "mцsяlman Sonasы" da vardы. Иш bu halda ikяn yuxarыda tяsvir olunan mцvazinя mцvafiqmidir?"

M.Я.Rяsulzadя "Bahadыr vя Sona" romanыnыn яsas obrazlarыna mяxsus daha bir шakяri aшkarlayыr; onlarыn vяtяn, xalq sevgisi konkret яmяli fяaliyyяtdя юz tяsdiqini tapmadыьыndan elя sюz olaraq qalыr, baшqa sюzlя, fikirdяn яmяlя qяdяr mяsafяni qяt edя bilmirlяr: "Bahadыr vя Sona bu romanыn qяhrяmanlarыdыr. Bцtцn -he-

kayя bu iki adamыn цstцndя qurulmuшdur. Bunaяn яleyh bunlarыn шяxsiyyяti kamilяn tяrif vя tяsvir olunmalыydы. Biz bunlara millяtlяrini sevяn, onun цчцn чalышan - deyя qяbul ediyoruz. Чцnki romanыn mцяllifi bunlarы bizя bюylя tяrif ediyor. Fяqяt bunlarыn bюylя olduьunu bilfel gюstяrmяk цчцn lazыm idi ki, onlarыn millяtpяrяst olduqlarыna dяlalяt edяn iшlяri ilя dя bizi aшina edяydilяr. Bu cяhяt "Bahadыr vя Sona"da ehtimal edilmiшdir.

Az-чox Bahadыr haqqыnda fяqirliyi vя tяlяbяliyi ilя bяrabяr millяt iшinя can atdыьы millяtpяrяstliyя hazыrlandыьы gюstяriliyor.

Sona haqqыnda bu da yazыlmamышdыr..."

Halbuki guya milli duyьulardan mяhrum olmuш tяhsilli tцrk qыzlarыnыn bir nцmayяndяsi tяlяbя tяшkilatыnыn tяrkibindя milli maraqlar цчцn mцcadilя apardыьыna gюrя Kiyevdя hяbsxanaya atыlmышdыr.

Demяli, "mцsяlman Sonasы" "ermяni Sonasы"ndan fяrqli olaraq xalqa olan sevgisini sюzdя deyil, яmяldя sцbuta yetirmiшdir.

N.Nяrimanov "Bahadыr vя Sona" romanыnda dillя baьlы problemlяrя dя yer verib. Onun яsяrin qяhrяmanlarыnыn adыndan ifadя etdiyi fikirlяrindяn mяlum olur ki, "dil mяsяlяsindя tяmtяraqlы цslubun", "osmanlы яdяbi шivяsinin" яleyhinяdir. Dilimizin lцьяt tяrkibindяn яrяb, fars sюzlяrinin чыxarыlmasыnы vacib hesab edir.

M.Я.Rяsulzadя, dilчilik elminin qanunlarыndan, dilimizin tarixi aqibяtindяn, istяnilяn dilin, o sыradan Azяrbaycan tцrkcяsinin milli vя beynяlmilяl xцsusiyyяtlяrin sintezindяn ibarяt olmasыndan bяhs edяrяk hяmin fikirlяrя mцnasibяtini belя ifadя edib: "Dilimiz tцrkcяdir. Яlbяttя tцrkcя dя qalmalыdыr. Яdяbi dil, xalqыn anlayacaьы bir dildir. Yazы dili xalqыn danышdыьы dildяn чox uzaq olmamalыdыr. Yazы dilinin anlaшыlmaz bir halda olduьunu яdяbi hesab eylяyяn dюvr чoxdan keчmiшdir. Иndi elя bir яsrdяyik ki, hяr bir шey цmumilяшdiyi kimi, яdяbiyyat da цmumilяшir. Bюylя bir яsrdя mяhdud шяxslяrя mяxsus bir dil ilя yazmaq, яlbяttя, яdяbi hesab olunmaz. Yalnыz bununla bяrabяr, bir шey dя vardыr ki, o da budur: heч bir dil bцtцn mяnalarы, elmi vя fяnni istilahlarы yalnыz юz lцьяtlяri ilя ifadя edя bilmiyor, baшqa dillяrdяn lцьяtlяr alыyor. Bu, hяr dildя vardыr.

Binaяn яleyh tцrkcяdя dя farsi vя яrяbidяn lцьяt almaq qeyritяbii deyildir. Vя bu lцьяtlяrin mяhzяn farsi vя яrяbi olmaqlarы sяbяbinя яleyhilяrindя olmaq da sяhih olmaz. Чцlki hяr dilin bir milliyyяti, bir dя beynяlmilяliyyяti vardыr. Milliyyяt cяhяti hissiyyata, beynяlmilяliyyяt cяhяti ilя fяnniyyata aiddir. Bir millяt юzцnя mяxsus hissiyyatыnы ifadя etmяk цчцn mцtlяq юz ana dilindя istяdiyi qяdяr lцьяtlяr tapa bilяr, bu шяrtlя ki, bu hisslяr milli vя tяbii olsun, яcnяbi bir tяsirlя peyvяnd olmuш юzgя hisslяr olmasыn. Halbuki elmi vя

fяnni mяnalarы ifadя etmяk цчцn ana dili lцьяtlяri bяslik etmяyir. Чцnki elm vя fяnn bir millяtin deyildir, millяtlяrindir. Чцnki fяnniyyat tяbii deyil: sцnidir, ixtiraidir! Sonradan icad olunan mяfhumun bittяb ixtirai bir lцьяti da icabatыndadыr. Dil milliyyяt, din isя beynяlmilяliyyяti tяшkil ediyor. Biz tцrk olmaq hesabы ilя dilimizin milliyyяti tцrkcяdir. Mцsяlman olduьumuz цчцn beynяlmilяliyyяtimiz islamdыr. Binaяn яleyh fяnni istilahlarыmыzы яrяbcяdяn almaq olduqca tяbiidir. Farsinin dя mцhцm digяr bir mцsяlman dili olduьundan, hяm dя mяlum olan яdяbi bir nцfuza malik bulunduьundan bu xцsusda bir az mяdxяliyyяti vardыr. Binaяn яleyh

nцfuzun altыnda olub tяmяssцl etmяlidir.

Binaяn яleyh osmanlы tцrkcяsini guya gюzяllяndirmiш olan lцzumsuz tяrkiblяrя яrяbcя qaidяlяr qalxmalыdыr. "Elm" sюzцnя lцzum gюrцlцbdя alыnыrsa, artыq яrяbcя cяmi olan "цlum" yazыlmasыn, "lяr" яdatы-cяmi3 haman elmin цzяrinя qonsun, onu tцrklяшdirяrяk "elmlяr" etsin..." Юndяr iradlarыnda son dяrяcя haqlы idi. Иstяnilяn dilin lцьяt tяrkibindя gяlmя sюzlяr var. Yerli sюzlяrlя gяlmя sюzlяrin harmoniya halыnda uzlaшmasы gяlmя sюzlяrin yerli dilin qaydalarыna tabe etdirilmяsindяn asыlыdыr.

Elm vя din beynяlmilяl,

dыr vя Sona" яsяrinin mцяllifini яrяb dilindяn gюtцrцlmцш sюzlяri dilimizin qaydalarы чяrчivяsinя salmadыьыnы, tцrk dillяrindя istяr kiшi, istяrsя dя qadыn olsun fяrq etmяz, insanlarыn dilindя sяslяnяn sюzlяrin eyni olmasы qaydasыnыn timsalыnda aчыb gюstяrmiшdir: "Dilimizdя mцzяkkяr mцяnnяs4 fяrqi yoxdur. Tцrkcяdя arvad, kiшi mцsavidirlяr5. Йaxшы olardы ki, mцhяrrirlяrimiz bu mцsavat qaydasыnы яrяbcяdяn tцrkcяyя daxil olan kяlmяlяrя dя tяtbiq edяydilяr. Mяsяlяn, "Bahadыr vя Sona"nыn 10-cu sяhifяsindя "pedaqogika elmindя qabilя bir юvrяt idi mяzkurя qыz... vя i.a." cцmlяsindяki "qabilя" vя "mяzkurя" kяlmяlяri "qabil" vя "mяzkur" шяklindя ya-

bunlara qarшы bilaшяrt vя qeyd inad etmяk iшimizя gяlmяz.

Onlardan istяr-istяmяz istifadя etmяk mяcburiyyяtindяyik. Bu mяcburiyyяtdя яlim bir шey gюrmяk dя doьru deyildir. Xristian alяmi necя vя nя dяrяcя latыn dilinя mюhtac isя islam alяmi dя яrяbcяyя o cцr vя o dяrяcяdя mюhtacdыr. Bu ehtiyac tяbiidir.

Tяbii olduьu цчцn dя mяqbuldur. Ancaq burada яrяb vя fars lцьяtlяri haqqыnda bir шey sюylяmяk mцmkцn vя vacibdir. Иstilah olmaq цzrя яrяbcя, farsca lцьяtlяr buyursunlar, dilimizя daxil olsunlar. Gюzцmцz цstя yerlяri vardыr. Fяqяt gяlirkяn bцtцn qaidя qanunlarы ilя gяlmяsinlяr, tцrk dilinя daxil olduqdan sonra da bir яrяb kяlmяsinin яrяb dilinin qaidяlяrinя tabe olmasы Tцrkiyяdя bir fransыzыn Fransa qanunlarыndan istifadяsinя bяnzяr... ...Bundan sonra alыnacaq istilahlar da mяzbut bir qaidяyя rяbt olunmalыdыr... Dilimizi iшkala1 salan яcnяbi lцьяtlяrdяn artыq яcnяbi qayda vя tяrkiblяrdir. Hяr dilin юzцnцn bir xцsusiyyяti vardыr. O xцsusiyyяt dilя hakim olmalы vя bu hakimiyyяtя rяxnя2 toxundurulmamalыdыr. Bцtцn яcnяbi kяlmяlяr bu

baшqa sюzlя uluslararasы mahiyyяt kяsb etdiyindяn bir xalqa deyil, bцtцn bяшяriyyяtя, yaxud onun яhяmiyyяtli kяsiminя mяxsusdur. Elя bu sяbяbdяn dя bu sahяlяrя aid olan anlayышlar beynяlmilяllяшir. Bu qяbildяn olan sюzlяri, anlayышlarы яgяr yerli dilin lцьяt ehtiyyatы hesabыna яvяzlяmяk mцmkцn olmadыqda onlarы tяbii ki, daxil olduьu dilin qaydalarыna uyьunlaшdыrmaq lazыmdыr.

N.Nяrimanovun xцsusi inadla osmanlы яdяbi шivяsinя qarшы чыxmasыna gяldikdя isя, M.Я.Rяsulzadяnin eyham vurduьu kimi, bu onun tцrk dillяrinin, lяhcяlяrinin tarixi aqibяtinя aid mяlumata malik olmamamsыndan irяli gяlirdi.

"Orxon-Yenisey abidяlяri", "Dяdя Qorqud kitabы" vя Mahmud Kaшьarlыnыn "Divani-lцьяt-it tцrk" яsяri bцtцn tцrk dillяrinin яsasыnda, tяmяlindя durur. Юz baшlanьыcыnы eyni чeшmяdяn aldыqlarыndan tцrkmяnшяli dillяrin lцьяt tяrkibindя olan чыxsaylы sюzlяr nяinki mяna baxыmыndan eyniyyяt tяшkil edir, hяm dя intonasiyaya, ritmя gюrя dя bir sыra oxшar cяhяtlяrя malikdirlяr.

M.Я.Rяsulzadя "Baha-

zыlmalыydы..."

Haqqыnda bяhs etdiyimiz romanda mцяllifin dini mяsяlяlяrя mцnasibяti, daha doьrusu mцsяlman шяrqinin geri qalmasыnda dini amillяr barяdя mцlahizяlяri, fikirlяri M.Я,Rяsulzadя tяrяfindяn sяrfnяzяr edilmiшdir. N.Nяrimanov яsяrin baш qяhrяmanы Bahadыrыn diliylя bu geriliyin sяbяbini mцsяlman юlkяlяrindя dцnyavi vя dini hakimiyyяtin eyni qцvvяnin яlindя cяmlяnmяsindя, xristian alяmindяn fяrqli olaraq mцsяlman шяrqindя din xadimlяrinin despotik hakimiyyяtlяrlя mцcadilя aparmamasыnda, "hяr zaman tяrяqqi vя tяьyirя mюhtac olan dцnya qanunlarыnыn dini qцvvяt alaraq sabit vя qeyrimцtяhяrrik qalmasыnda" vя bu qцvvяnin "daima hяrяkяt vя tяrяqqidя olan hяyatы юz gediшindя saxlamasыnda" gюrцrdц.

(Арды вар) 1 2 3 4

- iшkala - чяtinlik, mцшkцllцk; - rяxnя - ziyan; - яdati-cяmi - cяm шяkilчisi; - mцzяkkяr-mцяnnяs - kiшi vя qadыn cinsi; 5 - mцsavi - bяrabяr.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (161), Март 2018

сящ. 15

Д ДЙ ЙП П э эу уш шя яс си и

СЦРЦЪЦЛЯРЯ МЦРАЪИЯТ MDB ИSTEHSALЫ OLAN MИNИK AVTOMOBИLLЯRИNИN TEXNИKИ BAXЫШDAN KEЧИRИLMЯ MЦDDЯTИNИN BИT MЯSИNЯ 1 AY QALDЫ! Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsi sцrцcцlяrя xяbяrdarlыq edir: Texniki cяhяtdяn nasaz vяziyyяtdя olan nяqliyyat vasitяlяrinin istismarы qadaьandыr.

Nяглиййат васитяляринин техники бахышдан кечирилмя гайдалары: "Yol hяrяkяti haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasы Qanununun 30-cu maddяsinin VЫ hissяsinя mцvafiq olaraq, bu Qanunun 27-ci maddяsinin ЫЫ hissяsinin 2-5-ci bяndlяrindя vя ЫЫЫ hissяsindя nяzяrdя tutulmuш nяqliyyat vasitяlяrinя, hяmчinin avtobuslara icazя verilяn maksimum kцtlяsi 3,5 tondan artыq olan yцk avtonяqliyyat vasitяlяrinя, tяhlцkяli yцklяrin daшыnmasы цчцn xцsusi tяyinatlы texniki tяhlцkяsizlik цzrя uyьunluq sertifikatы olan nяqliyyat vasitяlяrinя ildя 1 dяfя, hяmin Qanunun 27-ci maddяsinin ЫЫ hissяsinin 1-ci bяndindя nяzяrdя tutulmuш nяqliyyat vasitяlяrinя (bu maddяnin VЫ hissяsinin 1-ci bяndindя gюstяrilяnlяr istisna olmaqla) istehsal olunduqlarы vaxtdan 4 il keчdikdя 2 ildя 1 dяfя, istehsal olunduqlarы vaxtdan 10 il keчdikdя ildя 1 dяfя texniki baxыш keчirilir.

Nяглиййат васитяляринин техники бахышдан кечирилмя мцддятляри: - "VAZ", "QAZ",

"Moskviч", "ZAZ", "UAZ" vя digяr MDB istehsalы olan minik avtomobillяri цчцn: 01 yanvardan 01 maya qяdяr; - Xarici dюvlяtlяrdя vя onlarыn baza modellяri яsasыnda MDB-dя istehsal olunan minik avtomobillяri цчцn: 01 maydan 01 avqusta qяdяr; - Yцk atomobillяri vя avtobuslar цчцn: 01 sentyabrdan 31 oktyabra qяdяr.

yяn edilmiш qaydada vя mцddяtdя nяqliyyat vasitяsini dюvlяt qeydiyyatыndan vя ya texniki baxышdan keчirmяdяn idarя etmяyя gюrя fiziki шяxslяr 50 (яlli) manat mяblяьindя, vяzifяli шяxslяr 100 (yцz) manat mяblяьindя, hцquqi шяxslяr 300 (цч yцz) manat mяblяьindя cяrimя edilir.

Nяглиййат васитяляринин техники бахышдан кечи-

Nяглиййат васитяляринин техники мцяййян едилмиш гайдада вя мцддятдя техники бахышдан кечирилмядян идаря едилмясиня эюря ъяримя: Аzяrbаycаn Respublikаsыnыn Иnzibаti Хяtаlаr Mяcяllяsinin 339.1 mаddяsinin tяlяbinя mцvаfiq olаrаq, nяqliyyat vasitяlяrinin sahiblяri vя ya sцrцcцlяri tяrяfindяn "Yol hяrяkяti haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanunu ilя mцяy-

рилмяси цчцн дювлят рцсуму: "Dюvlяt rцsumu haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanununa яsasяn nяqliyyat vasitяlяrinin illik texniki baxышdan keчirilmяsinя gюrя avtonяqliyyat vasitяlяri цчцn 20 (ийирми) manat mяblяьindя, motonяqliyyat vasitяlяri, qoшqular vя yarыmqoшqular цчцn 10 (он) manat mяblяьindя dюvlяt rцsumu юdяnilir.

2018-CИ ИLИN APREL AYЫNDA KЯND TЯSЯRRЦFATЫ ИШLЯRИNИN BAШLANMASЫ ИLЯ ЯLAQЯDAR, HЯRЯKЯTИN TЯHLЦKЯSИZLИYИNИN TЯMИN EDИLMЯSИ Yaxыn gцnlяrdя kяnd tя-sяrrцfatы iшlяrinin qыzьыn чaьlarы baшlayacaq.

Odur ki, zяhmяtkeшlяrin яkin sahяlяrinя vя yцklяrin яkin sahяlяrindяn daшыnmasы zamanы tяhlцkяsizliyin tяmin olunmasы vacib mяsяlяdir. Bunun цчцn, Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsi lazыmi iшlяr gюrцr vя bu istiqamяtdя ardыcыl tяdbirlяr hяyata keчirяcяkdir. Шяki rayonuyey kяnd icra nцmayяndяlяri vя bяlяdiyyяlяri tabeliklяrindя olan mцяssisя vя tяшkilat rяhbяrlяrinin, fermerlяrin o cцmlяdяn fяrdi tяsяrrцfatla mяшьul olan kяnd sakinlяrinin kяnd tяsяrrцfatы iшlяrini aparmasы zamanы tяhlцkяsizlik tяdbirlяrinin gюrцlmяsindя Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinя dяstяk vermяlidirlяr.

Yцk avtomobillяrindя adamlarыn vя yцklяrin daшыnmasы qaydalarыnы mяsul шяxslяrя vя sцrцcцlяrя bir daha чatdыrыrыq.

яvvяl minmяk, dцшmяk vя banda yerlяшmяk qaydasы haqqыnda sяrniшinlяrя tяlimat vermяlidir.

6. Avtomobilin, тraktorun kabinяsindяn kяnarda, yцk qoшqusunda adamlarыn daшыnmasы qadaьandыr.

7. Adamlarыn daшыnmasы яn intizamlы sцrцcцlяrя hяvalя olunmalыdыr.

Yцklяrin daшыnmasы: Azяrbaycan Respublikasы yol hяrяkяti haqqыnda qanunun 57-ci maddяsindя gюstяrilmiшdir: 1. Daшыnan yцkцn kцtlяsi vя yцklяrin oxlar цzrя paylanmasы istehsalчы mцяssisяnin hяmin nяqliyyat vasitяsinin nюvц цчцn mцяyyяn etdiyi kяmiyyяtlяrdяn artыq olmamalыdыr.

2. Yцkцn dцшmяmяsi, hяrяkяtя mane olmamasы цчцn sцrцcц hяrяkяtя baшlamazdan яvvяl vя hяrяkяt vaxtы yцkцn yerlяшdirilmяsi, baьlanmasыna vя vяziyyяtinя nяzarяt etmяlidir.

Adamlarыn daшыnmasы: Azяrbaycan Respublikasы yol hяrяkяti haqqыnda qanunun 56-cы maddяsindя gюstяrilmiшdir: 1. Banыnda adamlar daшыnan yцk avtomobillяrini yalnыz "C" kateqoriyalы (kabinяdяki sяrniшinlяr dя daxil olmaqla 8 nяfяrяdяk adam daшыndыqda) habelя "CD" kateqoriyalы sцrцcцlцk vяsiqяsindя malik olan шяxslяrin idarя etmяsinя icazя verilir.

2. Yцk avtomobilinin bort platformasыnda gedяrkяn hяrяkяt vaxtы ayaq цstя durmaq, bort vя ya yцkцn цstцndя oturmaq qadaьandыr.

3. Yцk avtomobillяri oturacaqlarla tяchiz edildikdя onun banыnda adamlarыn daшыnmasыna yol verilir.

4. Yцk avtomobilinin banыnda daшыnan adamlarыn sayы oturmaq цчцn dцzяldilяn yerlяrin sayыndan artыq olmamalыdыr.

5. Yцk avtomobilinin sцrцcцsц hяrяkяtя baшlamazdan

3. Daшыnan yцk yerlя sцrцnmяmяlidir.

4. Daшыnan yцk xarici iшыq siqnallarыnыn vя iшыq qaytarыcыlarыnыn, qeydiyyat vя tanыnma niшanlarыnыn цstцnц tutmamalыdыr.

5. Taxыl, ot, yem vя tюkцlяn digяr yцklяr daшыnarkяn onlarыn цstцnя юrtцk kячilmяlidir.

6. Yцk avtomobilinin sцrяti 50 km/saatdan чox olmamalыdыr.

Sцrцcцlяrя, sяrniшinlяrin daшыnmasы qaydalarыnыn pozulmasыna gюrя Azяrbaycan Respublikasыnыn ИXM-nin 327.2-ci maddяsinя яsasяn 60 (altmыш) manat, yцk daшыnma qaydasыnыn pozulmasыna gюrя isя ИXM-nin 327.1-ci maddяsinя яsasяn 40 (qыrx) manat mяblяьindя cяrimя nяzяrdя tutulur.

Sцrцcцlяr bu qaydalara яmяl edяrsя, mяsul шяxslяr bu qaydalarы sцrцcцlяrя vaxtaшыrы tяbliь edяrlяrsя цmid edirik ki, kяnd tяsяrrцfatы iшlяrini saь-salamat baшa vurmuш olacaьыq.

MAL-QARANЫ MAGИSTRAL YOLLARЫN KЯNARЫNA NЯZARЯTSИZ BURAXMAYЫN! Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsi bildirir ki, magistral yollarыn yaxыnlыьыnda yerlяшяn kяndlяrin sakinlяri ev heyvanlarыnы asfalt юrtцklц yollarыn kяnarыna nяzarяtsiz buraxmamalыdыrlar. Belя ki, mal-qaranыn asfalt юrtцklц yollarыn kяnarыna nяzarяtsiz buraxыlmasы, heyvanlarыn qяflяtяn avtomobil yolunda hяrяkяtdя olan nяqliyyat vasitяlяrinin qarшыsыna чыxmaqla yol-nяqliyyat hadisяlяrinin baш vermяsinя sяbяb olur vя buna gюrя dя mal-qara sahiblяri inzibati mяsuliyyяt daшыyыrlar.

Kяnd sakinlяri mal-qaranы otlaq sahяlяrinя apararkяn, heyvanlarы yeraltы keчidlяrdяn keчirmяli vя ya mal-qaranыn юtцrцlmяsinя dair digяr tяlяblяrя яmяl etmяlidirlяr.

Шяki Dюvlяt Yol Polisi bildirir ki, belя hallarыn qarшыsыnыn alыnmasы mяqsяdi ilя yolpatrul vя post-patrul xidmяti яmяkdaшlarы birgя reydlяr keчirяcяk, bu nюv xяtaya yol vermiш шяxslяr kяnd icra nцmayяndяliyi vя bяlяdiyyяlяrinin kюmяkliyi ilя mцяyyяn edilяrяk barяlяrindя qanunvericilyin tяlяblяrinя uyьun olaraq mяsuliyyяt tяdbirlяri gюrцlяcяkdir. Malqaranыn asfalt юrtцklц yollarыn kяnarыna nяzarяtsiz buraxыlmasы vя ya mal-qaranыn юtцrцlmяsi qaydalarыna яmяl edilmяmяsinя gюrя Azяrbaycan Respublikasы Иnzibati Xяtalar Mяcяllяsinin 338.5.1-ci vя 338.5.2-ci maddяlяrinя яsasяn mal-qara sahiblяrinя 40 (qыrx) manat mяblяьindя cяrimя nяzяrdя tutulur. Шяki Dюvlяt Yol Polisi bildirir ki, яsas narahatedici mяsяlяlяrdяn biri dя ondan ibarяtdir ki, magistral yollarda hяrяkяt edяn nяqliyyat vasitяlяrinin qarшыsыna qяflяtяn sahibsiz mal-qaranыn чыxmasы zamanы hadisяdяn yayыndыrmaq, maneяni vurmamaq mяqsяdi ilя sцrцcц sцkanы saьa vя ya sola dюndяrmяklя yolun kяnarыnda dayanmыш gцnahsыz piyadanыn vurulmasы ilя nяticяlяnяn daha aьыr yolnяqliyyat hadisяlяri baш verir. Buna gюrя dя,magistral yollarыn yaxыnlыьыnda yerlяшяn kяndlяrin sakinlяri hяm юz heyvanlarыnыn tяlяf olmamasы, hяm avtomobillяrя maddi zяrяr dяymяmяsi, hяm dя юlцm vя ya xяsarяtlя nяticяlяnяn daha aьыr yol-nяqliyyat hadisяlяrinin baш vermяmяsi цчцn mal-qaranы asfalt юrtцklц yollarыn kяnarыna nяzarяtsiz buraxmamalы vя ya mal-qaranыn юtцrцlmяsi qaydalarыna ciddi яmяl etmяlidirlяr. Elяcя dя kяnd icra nцmayяndяlяri vя bяlяdiyyяlяri mцtяmadi olaraq sakinlяrlя bu mюvzuda izahat iшlяri aparmalыdыrlar.

Матариаллары тягдим етди: Tural NИФТАЛЫЙЕВ, Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя Tяшviqat Цzrя Иnspektoru, polis baш leytenantы

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ № 03 (161), Март 2018

Т Я Б Р И К

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://sheki.io.ua http://belediyye.io.ua http://belediyye.sheki.city http://sheki-municipality.narod.ru http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

Е Д И Р И К !

АКИФ ЩЦСЕЙНОВ - 70 Шяки Бялядиййясинин сабиг ямякдашы Акиф Щцсейновун мартын 9-да 70 йашы тамам олмушдур.

70

Akif Hцseynov 1948-cи il martin 9-da Шяki шяhяrindя anadan olub.1956-cы ildя Шяki шяhяr 10 sayлi орта mяktяbя getmiш, sonra 17 sayli mяktяbdя орта tяhsilini baшa vurmuш-

dur. A.Hцseynov 1964-cц ildя Bakы Plan Uчot Texnikumunun Yer quruluшu шobяsinя daxil olмуш, 1968-ъи ildя oranы bitirиб Kяnd Tяsяrrцfatы Нazirliyinin Dюvlяt Yer Гurуluшu Layihя Иnstitutunda texnik vяzifяsindя ямяк фяа-лиййятиня башламышдыр. О, 1970-ci ildяn Шяki rayonlararasы yerquruluшu idarяsindя uzun illяr baш texnik, mцhяndis, 1982-1985ci illяrdя Zaгatala rayonlararasы yerquruluшu idarяsinin rяisi vяzifялярindя calышmышdыr. 1985-ci ildяn Шяki rayon Xalq Deputatlarы Сovetinин, 1991-ci ildяn ися Шяki sяhяr Иcra Щakimiyyяtiнин memarliq sюbяляриндя ишлямишдир. Ейни заманда А.Щцсейнов 2005cи ildяn 2013-cц ilядяк Шяki Бяlяdiyyяsindя ишлямиш, Шящяримиздя апарылан torpaq islahatlarыnda yaxinдan istirak etmisdir. Акиф Щцсейнов ямяк фяалиййяти дюврцндя щямчинин Azяrbaycanыn ra-

yonlarinda, шяhяrlяrindя, qяsяbя vя kяndlяrindя dюvlяt torpaq uчotu, nюvbяli яkin layihяlяri, rayon, шяhяr, kяnd, qяsяbя sяrhяd mubahisяlяri, qышlaqlarda nюvbяli otlaq layihяlяrinin hazыrlanmasы, geobotaniki tяdqiqatlarын aparilmasi vя xяritяlяrin кючцрцлмяляри, tarixi abidяlяrin aшkar edlmяsi vя tarixi yerlяrin xяritяyя salыnmasы, Tяrtяr vя Яyriчay su anbarlarыnыn, meиlorasiya, qaz kяmяrlяri, dюvlяt qoruqlarыnыn, meшя tяsяrrцfatlarыnыn elektrik xяtlяrinin sяnяdlяшdirilmяsi вя диэяр лайищялярдя фяал иштирак етмишдир. 2014-2016ci illяrdя ися о, Dюvlяt Яmlak Komitяsinin Шяki шяhяr vя kяndlяrinin elektron xяritяsinin hazыrlsanmasы, kadastr vя daшыnmaz яmlakыn qeydiyyatы layihяsindя фяал иштирак етмишдир. Шяки Бялядийясинин коллективи, йубилйары тябрик едир, она мющкям ъан саьлыьы арзулайыр.

"Шяki-Иpяk" ASC тендер елан едир Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin юlkяdя baramaчыlыьыn vя ipяkчiliyin inkiшafыna dair 2018-2025-ci illяr цчцn Dюvlяt Proqramыna яsasяn respublikamыzda tяdarцk olunacaq yaш baramanыn "Шяki-Иpяk" ASC-dя boьulmasыnы tяmin etmяkdяn юtrц iki яdяd buxarla iшlяyяn baramaboьan avadanlыьыn vя mцяssisяdя quraшdыrыlmыш avtomat baramaaчan dяzgahlarыn ehtiyat hissяlяrinin satыnalыnmasы mяqsяdilя AЧЫQ TENDER ELAN

EDИR.

Tenderdя iшtirak haqqы 150 (yцz яlli) manatdыr. Ишtirak haqqы heч bir halda geri qaytarыlmыr. Tenderin яsas шяrtlяr top-lusunu almaq vя tenderdя iшtirakчы statusunu яldя etmяk цчцn "Шяki-Иpяk" ASCnin aшaьыdakы manat hesabыna 150 (yцz яlli) manat mяblяьdя vяsait юdяmяk tяlяb olunur: Bankыn adы: "Azяrbaycan Beynяlxalq Bankы"nыn Шяki filialы Swift Code: ЫBAZAZ2X Bankыn цnvanы: Шяki шяhяri, Heydяr Яliyev prospekti, 61 A. M/h: AZ03NABZ01350100000000002944 Кod: 805410 Bank: VЮEN:9900001881 Alan: "Шяki-Иpяk" ASC Alanыn hesabы:

AZ46ЫBAZ40040019449336516266

VЮEN: 3000041011 Tenderdя mцvafiq avadanlыqlarыn istehsalы vя ya satышы sahяsindя geniш tяc-

rцbяyя vя maddi - texniki bazaya malik olan hцquqi шяxslяr iшtirak edя bilяrlяr.

Tenderdя iшtirak etmяk цчцn iddiaчыlar aшaьыdakы sяnяdlяri tяqdim etmяlidirlяr: - tenderdя iшtirak etmяk цчцn яrizя; - iшtirak haqqыnыn юdяnilmяsi barяdя bank sяnяdi; - tender tяklifi (zяrflяr aчыldыьы tarixdяn яz azы 30 bank gцnц qцvvяdя olmalыdыr); - iddiaчыnыn tam adы, цnvanы, hц-

Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az вя АЗЯРТАЪ-ын азертаэ.эов-аз сайтларындан истифадя олунмушдур.

quqi statusunu tяsdiq edяn sяnяd (surяti) vя bank rekvizitlяri; - tender tяklifinin tяminatыnы tяsdiq edяn sяnяd (bankыn tяminatы zяrflяr aчыldыьы tarixdяn яn azы 60 bank gцnц qцvvяdя olmalыdыr); - iddiaчыnыn son bir il яrzindя maliyyя vяziyyяti haqqыnda arayыш ; - Azяrbaycan Respublikasыnda vergilяrя vя digяr icbari юdяniшlяrя dair yerinя yetirilmяsi vaxtы keчmiш юhdяliklяrin olmamasы haqqыnda mцvafiq vergi orqanыndan arayыш; - tender tяklifinin bank tяminatы tender tяklifinin 2 (iki) faizdяn az olmamalыdыr. Иddiaчыnыn tender tяklifindяki qiymяt mallarыn qiymяt dяyяrindяn baшqa, nяqliyyat, ЯDV, gюmrцk rцsumlarы vя digяr xяrclяr nяzяrя alыnmaqla gюstяrilmяlidir.

Tender iшtirakчыlarы юz tяkliflяrini mюhцrlяnmiш, imzalanmыш шяkildя ikiqat zяrflяrdя yazыlы surяtdя tяqdim etmяlidirlяr.

Mцqavilяni yerinя yetirmяk цчцn tender iшtirakчыlarы lazыmi maliyyя, texniki imkan vя biliklяrя malik olmalыdыrlar. Иddiaчыlar tenderdя iшtirak etmяk цчцn mцvafiq sяnяdlяri 26 aprel 2018-ci il saat 17.00-a qяdяr, tender tяklifi vя bank tяminatыnы isя mюhцrlяnmiш hяr iki tяrяfi imzalanmыш ikiqat zяrflяrdя 3 may 2018-ci il saat 17.00-a qяdяr Шяki шяhяri, F.X.Xoyski kцчяsi, 1 nюmrяli цnvana tяqdim etmяlidirlяr. Gюstяrilяn vaxtlardan gec tяqdim olunmuш zяrflяr

Редаксийайа тягдим олунан ялйазмалары, дискляр, фотолар вя диэяр материаллар эери гайтарылмыр.

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси Баш редактор: Мурад Нябибяйов

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя Тел: +(994 24) 244 00 51 +(994 24) 244 28 02 Е-маил: sheki.belediyye@gmail.com

5 Балаъа Фуады илк йубилейи - 5 йашы тамам олмасы мцнасибятиля бабасы, няняляри, анасы, атасы, гардашы вя Шяки Бялядийясинин коллективи тябрик едир, она мющкям ъан саьлыьы, тящсилдя вя эяляъяк щяйатында даим уьурлар диляйирляр. aчыlmadan geri qaytarыlacaqdыr. Иddiaчыlarыn tяkliflяri 7 may 2018-ci il saat 11.00-da Шяki шяhяri, F.X.Xoyski kцчяsi, 1 nюmrяli цnvanda aчыlacaqdыr.

Tenderin keчirilmяsi ilя baьlы яlavя mяlumat яldя etmяk цчцn "Шяkiipяk" ASC-nin цmцmi sюbя mцdiri Abdullayev Yusif Яsяdullah oьlu ilя (tel: +994 24 244 33 29) яlaqя saxlamaq olar.

TЕНДЕР КОМИССИЙАСЫ, Xalq qяzeti, 15 mart 2018

Е Л А Н ЯЗИЗ ОХУЪУЛАРЫМЫЗ! Тезликля “ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ” гязетиня 2018-ъи илин 2-ъи йарым или цчцн абуня кампанийасы башлайаъаг. Гязетимизя абуня олмаг цчцн Шяки Реэионал Почт Шюбясиня, “Азярмятбуатйайым” АСЪ-нин вя “ГАЙА” мятбуатйайымын Шяки Шюбяляриня мцраъият едя билярсиниз.

Мцяллифлярин мювгейи иля редаксийанын мювгейи цст-цстя дцшмяйя биляр. Дяръ олунмуш йазылара эюря мцяллифляр вя мялуматын эютцрцлдцйц мянбя мясулиййят дашыйыр. Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

www.municipality.sheki.city

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 13 апрел 2018-ъи ил Гязет “АЗЯРМЕДИА” ММЪ мятбяясиндя чап олунуб.