Sheki Belediyyesi, No 12 (170) Dekabr 2018

Page 1

ÉÅÍÈ ÈËÈÍÈÇ ÌÖÁÀÐßÊ!

. ШЯКИ

ÌßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÌ, ÑßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÍ, ÍÅÚß ×ÛÕÀÐ ÃÀÐÀÍËÛÃËÀÐ ÀÉÄÛÍËÛÜÀ?!

БЯЛЯДИЙЙЯСИ Нewspaper

№ 12 (170), Декабр 2018

оф

SHEKI

www.issuu.com/shekibelediyyesi

Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

31 ДЕКАБР Дцнйа азярбайъанлыларынын щямряйлийи эцнцдцр

ВЯТЯНИМИЗИН ГАНЛЫ ТАРИХИ И Ш Ь А Л Е Д И Л М И Ш Т О Р П А Г Л А Р Ы М Ы З ГЯРБИ АЗЯРБАЙЪАН ХАНКЯНДИ ХОЪАЛЫ ШУША ЛАЧЫН ХОЪАВЯНД КЯЛБЯЪЯР АЬДЯРЯ АЬДАМ ФЦЗУЛИ ЪЯБРАЙЫЛ ГУБАДЛЫ ЗЯНЭИЛАН

MUNICIPALITY

декабр, 1988 26.12.1991 26.02.1992 08.05.1992 18.05.1992 02.10.1992 02.04.1993 07.07.1993 23.07.1993 23.08.1993 23.08.1993 31.08.1993 29.10.1993

Azяrbaycan Xalq Cяbhяsi (АХЪ)_ Naxчыvan Vilayяt шюbяsinin 1989-cu ilin noyabrыnda keчirilяn Mяclisi xalqыn iradяsini bir daha ifadя edяrяk Gцney vя Quzey Azяrbaycan arasыnda humanitar, mяdяni, iqtisadi vя qohumluq яlaqяlяrini bяrpa etmяk mяqsяdilя sяrhяd чяpяrlяrinin gюtцrцlmяsi vя mцhяndis-texniki qurьularыn sюkцlmяsi haqqыnda qяrar qяbul etdi. Sov.ИКП-нин, Azяrbaycan KP МК, partiyanыn yerli orqanlarы, SSRИ sяrhяd qoшunlarыnыn rяhbяrliyi buna mane olmaq цчцn bцtцn siyasi vя hяrbi tяsir vasitяlяrinя яl atdыlar. Lakin buna baxmayaraq AXC-nin Naxчыvan Vilayяt шюbяsi ardыcыl olaraq "Sяrhяd hяrяkatы" adlы bir sыra siyasi aksiyalar hяyata keчirdi. Geniшlяnяn demokratik hяrяkatыn nяticяsindя SSRИ-nin dюvlяt sяrhяdi boyunca чяkilяn sяrhяd чяpяrlяri elliklя sюkцldц. Иlk dяfя olaraq Arazыn o tayыnda, bu tayыnda olan qohumlarыn, hяmvяtяnlяrin цnsiyyяt imkanlarы yarandы, sadяlяшdirilmiш keчid mяntяqяlяri tяшkil edildi. 1989-cu il dekabrыn 31-i Dцnya azяrbaycanlыlarыnыn hяmrяylik bayramыna чevrildi, 1990-cы ildя isя hяmin gцnцn ildюnцmц Muxtar Respublikasыnda geniш qeyd edildi. Naxчыvan MR-дан baшlanыb, Azяrbaycanыn digяr sяrhяd rayonlarыna da keчяn bu цmumxalq hяrяkatыna imperiya mюvqeyindяn yanaшan SSRИ-nin vя Azяrbaycanыn kommunist rяhbяrliyi, hяrbi dairяlяr ona qara yaxmaьa baшladыlar. Onlar bunu bir qrup ekstremist vя cinayяtkar цnsцrlяrin яmяli kimi qiymяtlяndirib, dцnya ictimaiyyяtinin gюzцndяn salmaьa чalышdыlar. Bu mяqsяdlя sяrhяd zonasыnda fюvqяladя vяziyyяt rejimi yaradыldы. "Sяrhяd hяrяkatы" ilя baьlы kommunist rяhbяrlяrin gюstяriшinя яsasяn АХЪ цzvlяrinя qarшы repressiyalar daha da gцclяndi, onlardan bir neчяsi hяbs olundu, iшdяn чыxarыldы, bir чox yerlяrdя sюkцlmцш sяrhяd чяpяrlяri bяrpa olundu. Lakin qonшu юlkяlяrin, dцnyanыn mцxtяlif yerlяrindя yaшayan azяrbaycanlыlarыn bu prosesi parчalanmыш xalqыn tяbii birlяшmя meyli kimi mцdafiя etmяsi, юlkяdя vя dцnyada gedяn demokratik proseslяr mюvqeyindяn qiymяtlяndirmяsi xalqыmыza qarшы yюnяldilmiш mцrtяce tяbliьatыn qarшыsыnы qismяn aldы. 1990-cы ilin noyabr ayыnыn 3-dя Tцrkiyяdя keчirilяn Birinci Millяtlяrarasы Azяrbaycan dяrnяklяri qurultayы isя Naxчыvan MR-dan baшlanmыш sяrhяd hяrяkatыnыn real davamы kimi milli birlik vя hяmrяylik yolunda atыlan daha bir mцhцm addыm oldu. Noyabr ayыnыn 5-dя qurultayыn qяbul etdiyi qяrarda 31 dekabr gцnцnцn hяr il geniш qeyd edilmяsi zяrurяti irяli sцrцldц. 1991-ci ilin 16 dekabrыnda Naxчыvan MR Ali Mяclisinin sяdri Heydяr Яliyev dцnya azяrbaycanlыlarыnыn birliyini yaratmaьыn яhяmiyyяtini nяzяrя alaraq dekabrыn 31ni Dцnya Azяrbaycanlыlarыnыn Hяmrяylik Gцnц elan etdi. Bu barяdя Naxчыvan Muxtar Respublikasыnыn Ali Mяclisi 6 bяnddяn ibarяt qяrar qяbul etdi вя гярарын 1-ъи бянди беля иди: "31 dekabr Dцnya azяrbaycanlыlarыnыn hяmrяylik vя birlik gцnц elan olunsun vя hяr il bayram edilsin."

УНУТМАЙАГ!

***

Шяki

Шяки Бялядиййясинин коллективи бцтцн сойдашларымызы Йени ил вя Dцnya azяrbaycanlыlarыnыn hяmrяyliйи эцнц мцнасибяти иля тябрик едир, халгымыза инкишаф йолунда даим мцвяффягиййятляр вя фираван йашайыш арзу едир.


сящ. 2

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 12 (170), Декабр 2018

Шяkidя Щейдяр Ялийевин xatirяsi ehtiramla anыlды Декабрын 11-дя Шяki шяhяrindя Ulu Юndяr Heydяr Яliyevin xatirяsinя hяsr olunan anыm tяdbiri keчirilди. Xalqыmыz цmummilli lider Heydяr Яliyevin vяfatыnыn on beшinci ildюnцmцnц bюyцk hюrmяt vя ehtiramla yad edir. Ulu Юndяrin юmrц qяhrяmanlыq, Vяtяnя vя xalqa sяdaqяtlя xidmяt nцmunяsidir. Varlыьыnda bцtюv bir millяtin ruhunu yaшadan, шяxsiyyяtindя xalqыn яn gюzяl keyfiyyяtlяrini cяmlяшdirяn bu bюyцk insan bцtцn шцurlu hяyatыnы юz xalqыna hяsr edib, yolumuz юnцndя iшыq saчan mяшяlя чevrilib. Heydяr

Яliyev Azяrbaycan tarixindя mцstяqil vя suveren dюvlяtin simvolu, cяsur insan, яn bюyцk vяtяndaш kimi qalыb. Bu gцn юlkяmizin яldя etdiyi bцtцn uьurlar bu dahi шяxsiyyяtin adы ilя baьlыdыr. Heydяr Яliyev aramыzdan getsя dя, onun yaratdыьы dюvlяtчilik fяlsяfяsi hяr gцn bizimlя yaшayыr. Bu fikirlяr Ulu Юndяrin vяfatыnыn on beшinci ildюnцmц ilя яlaqяdar Шяki шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzindя

keчirilяn anыm tяdbirindя sяslяndirilib. Toplantы iшtirakчыlarы яvvяlcя Mяrkяzdя Ulu Юndяrя hяsr olunan ekspozisiya ilя tanыш olublar. Bildirilib ki, orijinal layihя яsasыnda yeni tikilяn vя bu il oktyabrыn 29-da istifadяyя verilяn Heydяr Яliyev Mяrkяzi Цmummilli Liderin xatirяsinя dяrin ehtiramыn parlaq nцmunяsidir. Mяrkяzdя Ulu Юndяrin mяnalы hяyatы vя чoxшaxяli fяaliyyяtinin mцxtяlif dюvrlяrini

яks etdirяn fotolar vя eksponatlar yer alыb. Иctimaiyyяt nцmayяndяlяrinin vя ziyalыlarыn iшtirakы ilя keчirilяn toplantыda шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk, Цmummilli Liderin mяnalы юmцr yolundan, xalqыmыz vя dюvlяtчiliyimiz qarшыsыndakы tarixi xidmяtlяrindяn danышыb. Bildirilib ki, xalqыmыzыn bu gцnц vя gяlяcяyi naminя gюrdцyц nяhяng iшlяr Ulu Юndяrя qяlblяrdя яbяdi

yaшamaq sяadяti qazandыrыb. Dahi rяhbяrin xalqla baьlы юmrцnцn яbяdiyyяtя qovuшduьu andan on beш il vaxt keчsя dя, юtяn hяr bir gцn bu tarixi шяxsiyyяti xalqa daha da yaxыnlaшdыrыr, doьmalaшdыrыr. Sonra цmummilli lider Heydяr Яliyevin hяyat vя fяaliyyяtindяn bяhs edяn film nцmayiш etdirilib. Anыm tяdbiri Ulu Юndяrя hяsr olunan musiqili-bяdii proqramla baшa чatыb.

Dekabrыn 12-dя isя шяhяr saatlarыndan baшlayaraq шяhяr rяhbяrliyi, hцquq mцhafizя orqanlarыnыn, idarя, mцяssisя vя tяшkilatlarыn kollektivlяri, mцharibя vя яmяk veteranlarы, ictimaiyyяtin nцmayяndяlяri Ulu Юndяrin Шяki шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzinin qarшыsыndakы abidяsini ziyarяt etmiш, abidя юnцnя яklillяr vя gцl dяstяlяri dцzяrяk xatirяsini bюyцk hюrmяt vя ehtiramla yad etmiшlяr. Йухарыда гейд етдийимиз кими, хalqыmыzыn bюyцk oьlu, zяmanяmizin gюrkяmli siyasi xadimi, Ulu Юndяr Heydяr Яliyevin яziz xatirяsi юlkяmizin hяr yerindя olduьu kimi Шяkidя dя dяrin hюrmяt vя ehtiramla anыlыb. Ону да дейэк ки, Ulu Юndяrin vяfatыnыn on beшinci ildюnцmц ilя яlaqяdar rayonun idarя, mцяssisя vя tяшkilatlarыnda silsilя tяdbirlяr, anыm mяrasimlяri keчirilmiш, mцsabiqяlяr, sяrgilяr tяшkil

olunmuшdur. Bu tяdbirlяrdя bцtцn юmrцnц xalqыmыzыn tяrяqqisinя vя firavanlыьыna hяsr etmiш Heydяr Яliyevin yorulmaz fяaliyyяtinin яn mцxtяlif mяqamlarыna toxunulmuш, ulu юndяrin Vяtяn vя xalq qarшыsыndakы яvяzsiz xidmяtlяrindяn geniш bяhs olunmuшdur. Ulu юndяrin vяfatыnыn ildюnцmц ilя яlaqяdar декабрын 12-дя щям дя bu mяscidlяrdя bюyцk шяxsiyyяtin ruhuna dualar oxunмушдур.


№ 12 (170), Декабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

ТЯБРИК ЕДИРИК! Bяlяdiyyяlяrlя iш mяrkяzinin rяisi Zahir Яlizadяйя ЫЫЫ dяrяcяli dюvlяt яdliyyя mцшaviri ali xцsusi rцtbяsi verilмишдир.

сящ. 3

Macarыstanыn юlkяmizdяki sяfiri Шяkidя sяfяrdя olub Macarыstan Азярбайъандакы sяfiri шяhяriмизdя sяfяrdя olub.

“Бялядиййялярин фяалиййятинин тяблиьи” Иътимаи Бирлийинин вердийи мялумата эюря, Azяrbaycan Respublikasы Яdliyyя Nazirliyinin яmяkdaшlarыna ali xцsusi rцtbяlяrin verilmяsi haqqыnda Azяrbaycan Respublikasынын Prezidenti Илщам Ялийевин Sяrяncamына ясасян Бялядиййярля иш мяркязинин ряиси Zahir Mяmmяd oьlu Яlizadяйя ЫЫЫ dяrяcяli dюvlяt яdliyyя mцшaviri ali xцsusi rцtbяsi verilмишдир.

Гейд едяк ки, бundan яvvяlki illяrdя Zahir Яlizadя щям дя Prezidentин Сяrяncamы иля "Tяrяqqi" medalынa лайиг эюрцлмцшдц. Ону да хатырладаг ки, Защир Ялизадя Бялядиййялярля иш мяркязинин ряиси вязифясиня Яdliyyя naziri Fikrяt Mяmmяdovun яmri иля 2016-cы il sentabrыn 5-dя tяyin edilib. Яvvяl isя о, Яdliyyя Nazirliyinin Иcra Baш Иdarяsinin rяis mцavini vяzifяsindя чalышыb.

Шяки Бялядиййясинин коллективи ъянаб Защир Ялизадяни али хцсуси рцтбя алмасы мцнасибяти иля тябрик едир, она мющкям ъан саьлыьы вя эяляъяк фяалиййятиндя, бялядиййялярин инкишафы истигамятиндя эюряъяйи ишлярдя мцвяффягиййятляр арзулайыр.

Баскетбол цзря зона биринъилийиндя Шяки галиб олду Шяki Olimpiya Иdman Kompleksindя oьlanlardan ibarяt komandalar arasыnda basketbol цzrя zona birinciliyi ev sahiblяrinin qяlяbяsi ilя baшa чatыb. Sonrakы yerlяri Oьuz vя Qax rayonlarыnыn komandalarы tutublar. Bu barяdя мятбуата Шяki Шяhяr Gяnclяr vя Иdman Иdarяsindяn mяlumat verilib. Gяnclяr vя Иdman, Tяhsil nazirliklяrinin, Milli Olimpiya Komitяsi vя Azяrbaycan Mяktяb Иdmanlarы Federasiyasыnыn birgя tяsdiq

etdiyi Яsasnamяyя uyьun olaraq, "Mяktяblяr arasыnda respublika чempionatы" чяrчivяsindя keчirilяn zona yarышыnda 10 шяhяr vя rayonun Шяki, Zaqatala, Qax, Oьuz, Qяbяlя, Иsmayыllы, Шamaxы, Aьsu, Gюyчay vя Aьdaшыn komandalarы mцbarizя aparыblar. Olimpiya sistemi цzrя keчirilяn zona yarышыnda ilk iki yeri tutan Шяki vя Oьuz komandalarы respublika birinciliyinin Bakыda keчirilяcяk final mяrhяlяsinя vяsiqя qazanыblar.

“Шяkinin чox bюyцk iqtisadi potensialы vя geniш turizm imkanlarы var. Цmid edirяm ki, bu qяdim vя gюzяl шяhяrя gяlяn macar turistlяrin sayы ildяn-ilя daha da artacaq. Sяfirlik olaraq, bu istiqamяtdя яmяkdaшlыьыn geniшlяndirilmяsindя maraqlыyыq. Шяkidя keчirilяn beynяlxalq musiqi festivalыnda Macarыstandan gяlmiш kollektivlяrin iшtirak etmяsindяn dя чox mяmnunuq.” Бу fikirlяrи Macarыstanыn юlkяmizdяki fюvqяladя vя sяlahiyyяtli sяfiri Viktor Szederkenyi dekabrыn 4-dя Шяkiyя sяfяri чяrчivяsindя шяhяr rяhbяrliyi ilя gюrцшц zamanы sяslяndirib.

Шяhяr Иcra Hakimiyyяtindя keчirilяn gюrцшdя icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov qonaqlara Шяkinin tarixi, iqtisadiyyatы, mяdяniyyяti, turizm imkanlarы barяdя mяlumat verib. Bildirilib ki, Шяkidя qяdimdяn ipяkчilik vя sяnяtkarlыq yцksяk sяviyyяdя inkiшaf edib. Шяki, hяm dя, qяdim tarixi-memarlыq abidяlяri ilя mяшhurdur. Шяkidя dюvlяt qeydiyyatыna alыnmыш 84 tariximemarlыq abidяsi var. Festivallar шяhяri kimi tanыnan Шяkidя hяr il beynяlxalq sяviyyяli 3-4 festival keчirilir. Elxan Usubov Шяkidя istehsal olunan ipяkчilik mяhsullarыnыn, hяmчinin mцxtяlif nюv meyvяnin Macarыstan bazarlarыna чыxarыlmasы цчцn чox

Даща бир кянд газлашдырылды

Dekabrыn 7-dя Шяkinin Чayqaraqoyunlu kяndinя tяbii qazыn verilmяsi mцnasibяtilя tяdbir keчirilib.

Шяки Бялядиййясинин коллективи, бялядиййянин верэи мцфяттиши Исрафил Сямядова, атасы БЯХТИЙАР СЯМЯДОВУН вяфатындан кядярляндийини билдирир вя дярин щцзнля баш саьлыьы верир. АЛЛАЩ РЯЩМЯТ ЕЛЯСИН.

yaxшы imkanlarыn olduьunu diqqяtя чatdыrыb. Vurьulanыb ki, шяhяr rяhbяrliyi gяlяcяkdя Macarыstan шirkяtlяri ilя turizm sahяsi ilя yanaшы, iqtisadi sahяdя dя яlaqяlяrin geniшlяndirilmяsindя maraqlыdыr. Sяfirя Шяki ilя baьlы xatirя hяdiyyяlяri tяqdim olunub. Sonra macar diplomat vя onu mцшayiяt edяn шяxslяr Шяkinin gюrmяli yerlяrini gяzib, Шяki xanlarыnыn sarayыnы vя Kiш kяndindяki qяdim alban mяbяdini ziyarяt edib, Шяki Dюvlяt Regional Kollecindя tяlяbя vя mцяllimlяrlя gюrцшцb, "Azяripяk" MMC-dя istehsal prosesi ilя tanыш olublar.

Tяdbirdя rayon icra hakimiyyяtinin vя "Azяriqaz" Иstehsalat Birliyinin tяmsilчilяri, ictimaiyyяt nцmayяndяlяri iшtirak edib. Bildirilib ki, цmumilikdя 412 fяrdi evdяn ibarяt olan kяndin qazlaшdыrыlmasы цчцn birpillяli sistem яsasыnda цmumi uzunluьu 34 min 759 metr olan mцxtяlif diametrli polad borularla

daшыyыcы, paylayыcы qaz xяtlяri чяkilib, hяr bir mяnzilя sayьac vя fяrdi tяnzimlяyici quraшdыrыlыb. Yeni qazlaшdыrыlan yaшayыш sahяlяrindя qaz шяbяkяsinin qurulmasыnda birpillяli tяnzimlяmя sistemi tяtbiq edilib ki, bu da hяr bir abonentin fяrdi qaz tяnzimlяyicidяn istifadя etmяsinя vя istehlakчыlara юtцrцlяn qazыn sabit rejimdя saxlanыlmasыna zяmin yaradыr. Иctimaiyyяt nцmayяndяlяri kяndя tяbii qazыn verilmяsinя gюrя Azяrbaycan Prezidentinя minnяtdarlыqlarыnы bildiriblяr.


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 4

Дювлят Програмында бялядиййялярля баьлы мягамлар Азярбайъанда Яdliyyяnin inkiшafыna dair Dюvlяt Proqramы tяsdiqlяnиб. Республика Prezidentи Иlham Яliyev 2018-ci il 18 dekabr tarixдя "Azяrbaycan яdliyyяsinin inkiшafыna dair 2019-2023-cц illяr цчцn Dюvlяt Proqramы"nыn tяsdiq edilmяsi haqqыnda sяrяncam imzalayыb. "Qafqazinfo" xяbяr verir ki, Яdliyyя Nazirliyinя Dюvlяt Proqramыnda nяzяrdя tutulan tяdbirlяrin hяyata keчirilmяsini яlaqяlяndirmяk, habelя Dюvlяt Proqramыnыn icrasыnыn gediшi barяdя ildя bir dяfя Azяrbaycan prezidentinя mяlumat vermяk tapшыrыlыb. Nazirlяr Kabineti isя bu sяrяncamdan irяli gяlяn mяsяlяlяri hяll etmяlidir.

***

Dюvlяt proqramыnda bяlяdiyyяlяrlя baьlы ашаьыдакы мягамлар юz яksini tapыb:

Dюvlяt proqramыnыn sonuncu bюlыmяsindя qeyd edilir: - Yerli юzцnцidarяetmя orqanlarыnыn potensialыnыn gцclяndirilmяsi, bяlяdiyyя idarячiliyi sahяsindя mцtяxяssislяrin hazыrlanmasы 6.8.1. Yerli юzцnцidarяetmя orqanlarыnыn kadr potensialыnыn gцclяndirilmяsi, bяlяdiyyя idarячiliyi sahяsindя mцtяxяssislяrin hazыrlanmasы mяqsяdilя yerli юzцnцidarяetmя orqanlarыnыn aparatlarыnda чalышan iшчilяrin Яdliyyя Akademiyasыnda kurslara, treninqlяrя vя tяlimlяrя cяlb edilmяsi - 2019-2023 - Яdliyyя Nazirliyi. 6.8.2. Yerli юzцnцidarяetmя sahяsindя bяlяdiyyя цzvlяri vя qulluqчularыnыn peшяkarlыq sяviyyяsinin artыrыlmasы mяqsяdilя xarici юlkяlяrin yerli юzцnцidarяetmя orqanlarы ilя beynяlxalq tяcrцbя mцbadilяsinin tяшkil edilmяsi - 2020-2023 Яdliyyя Nazirliyi.

№ 12 (170), Декабр 2018

ГИЧС-ля мцбаризя тядбирляри Шяki шяhяr И.Nakam adыna Mяrkяzi kitabxanada Qazanыlmыш Иmmun Чatышmamazlыьы Sindromu (QИЧS) ilя baьlы mцhazirя tяшkil olunmuшduр. Декабрын 4-дя И.Nakam adыna Mяrkяzi kitabxanada Uшaq poliklinikasыnыn tibb bacыsы T.Hяmidova vя mяktяb psixoloqu X.Mяmmяdova Qazanыlmыш Иmmun Чatышmamazlыьы Sindromu ilя baьlы mцhazirя oxuйублар. T.Hяmidova чыxыш edяrkяn qeyd etdi ki, yoluxma яsasяn cinsi yolla, xцsusяn qeyri-tяbii яlaqяlяr zamanы baш verir. Yeri gяlmiшkяn qeyd etmяk lazыmdыr ki, xяstяliyin 60%-i homoseksual kiшilяrin payыna dцшцr. Иlk dяfя homoseksualistlяr arasыnda AИDS 1981-ci ildя ABШda aшkar olunmuшdur. Bцtюvlцkdя isя kiшilяrdя qadыnlara nisbяtяn 15-20 dяfя чox QИЧS xяstяliyinя rast gяlinir. ИИV infeksiyasыnыn kiшidяn qadыna юtцrцlmя tяhlцkяsi qa-

dan hamilяlik dюvrцndя dюlя keчmяsi ilя. ИИV infeksiyasыnыn anadan uшaьa doьuш zamanы vя ana sцdц vasitяsilя dя keчmя ehtimalы чox bюyцkdцr. Mцhazirяdя o da qeyd olunmuшdur ki, Цmumdцnya Sяhiyyя Tяшkilatыnыn hesabatыna gюrя Azяrbaycan ИИV-я yoluxma sяviyyяsi aшaьы olan юlkяlяr sыrasыna daxildir vя burada epidemiya яsasяn yцksяk risk qrupuna aid olan

lяsidir. ИИV nяticяsindя insanыn immun sisteminin dяrin zяdяlяnmяsi sяbяbindяn yaranan xяstяlikdir. Ona gюrя dя, ИИV-lя yoluxmaq hяlя QИЧS xяstяliyinя tutulmaq deyildir. Lakin bu infeksiyanыn ilk dяfя юyrяnildiyi vaxtdan onun adыna AИDS deyildiyi цчцn bu gцnя qяdяr dя bu xяstяliyin adlandыrыlmasыnda bu abreviaturadan istifadя edilir. Gцman edilir ki, xяstя-

dыndan kiшiyя юtцrцlmя tяhlцkяsindяn 4 dяfя чoxdur. Qankючцrmя yolu ilя, ИИV-я yoluxmuш шяxsin qanы ilя tяmasda olmuш kяsici alяtlяrin istifadяsi zamanы (manikцr, tatuaj, qulaq deшmя, цz qыrxma vя s.), virusla infeksiyalaшmыш sterilizя olunmamыш шprislяrdяn istifadя edilmяsi ilя. Bu hal narkomanlar arasыnda, narkotik maddяlяri damara юtцrяrkяn eyni шprislяrdяn istifadя edilmяsi zamanы daha чox baш verir. Narkomanlar QИЧSlя yoluxmada homoseksualistlяrdяn sonra ikinci yeri tuturlar - 20-25%. Narkotiklяrdяn istifadя insan шцuruna mяnfi tяsir edir vя riskli cinsi яlaqяlяrin qurulmasыna da sяbяb olur. Transplasentar yolla, yяni virusun xяstя ana-

narkotik istifadячilяri arasыnda yayыlыb. Statistika Komitяsinin mяlumatыna gюrя 2011ci ildя (2012-ci il цчцn hяlя tam dяqiqlяшdirilmяyib) respublikamыzda qeydiyyata alыnan ИИV-lя yoluxanlarыn sayы 3154 nяfяr, QИЧS-lя xяstяlяnяnlяrin sayы isя 881 olub. 2011-ci ildя ИИV vя QИЧS цzrя ilk dяfя qeydiyyata alыnanlar isя 537 vя 190 nяfяrdir ki, onlardan da 11 nяfяri 18 yaшa qяdяr uшaqlardыr. Sonra mяktяb psixoloqu X.Mяmmяdova чыxыш edяrяk qeyd etdi ki, QИЧS orqanizmin infeksiyalara qarшы цmumi mцqavimяtinin kяskin zяiflяmяsinя, onkoloji vя infeksion xяstяliklяrin dirчяlmяsinя sяbяb olur. Яslindя, bu xяstяlik mahiyyяtcя ИИV infeksiyasыnыn son mяrhя-

lik keчяn яsrin ortalarыnda Mяrkяzi Afrikada peyda olmuш vя yerli яhaliyя meymunlardan keчmiшdir. Sonradan isя Haiti adalarыna, oradan da Amerika vя Qяrbi Avropaya yayыlmышdыr. QИЧS ilk dяfя Azяrbaycanda 1987-ci ildя mцяyyяn edilib. Vя bununla baьlы uшaqlarыn qorunmasыnы tяlяb edяn amillяrin яsasяn valideyinlяrin цzяrinя dцшdцyцnц vurьuladы. Sonra tяdbir iшtirakчыlarыnы maraqlandыran suallar cavablandыrыlыб. Тядбирин сонунда QИЧS-in gяlяcяkdя pis nяticяlяrя gяtirib чыxaracaьыnы qeyd edяrяk mцhazirячilяr oxuculara saьlamlыq arzulaйыбlar.

Belediyye.info

"Narkomaniyaya yox deyяk" Шяki Dюvlяt Rяsm Qalereyasыnda "Narkomaniyaya yox deyяk" adlы sяrgi tяшkil olunmuшdur. Azяrbaycan Respublikasы mцstяqillik яldя etdikdяn sonra dюvlяt quruculuьu, siyasi, iqtisadi, sosial vя baшqa sahяlяrdя gedяn inkiшaf vя aparыlan islahatlar narkotik vasitяlяrin, psixontrop maddяlяrin qanun-

bu bяlaya qarшы tяbliьatыn gцclяndirilmяsindя mяdяniyyяt mцяssisяlяrinin dя rolu bюyцk. Bu mяqsяdlя Шяki Dюvlяt Rяsm Qalereyasыnda "Narkomaniyaya yox deyяk" adlы sяrgi tяшkil olunmuшdur. Sяrgidя orta mяktяb шagirdlяrinin narkomaniyanыn zяrяrlяrinя hяsr olunmuш mюvzuda чяkdiklяri rяsmlяri nцmayiш edildi.

suz dюvriyyяsinя vя narkomanlыьa qarшы mцbarizя problemlяrinin hяlli цчцn cяmiyyяtin, dюvlяtin vя qeyri-hюkцmяt tяшkilatlarыnыn sяylяrinin birlяшdirilmяsini, beynяlxalq яlaqяlяrin geniшlяndirilmяsini vя kompleks mцbarizяni zяruri etmiшdir. Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin 24 iyun 2013-cц il tarixli 2966 nюmrяli Sяrяncamы ilя tяsdiq edilmiш "Narkotik vasitяlяrin, psixontrop maddяlяrin vя onlarыn perkursorlarыnыn qanunsuz dюvriyyяsinя vя narkomanlыьa qarшы mцbarizя sahяsini tяnzimlяyяn hцquqi baza yaradыlmыш, onun beynяlxalq standartlara uyьunlaшdыrыlmasы istiqamяtindя xeyli iшlяr gюrцlmцшdцr. Bu mцbarяzinin aparыlmasыnda gяnclяrin bu mюvzuda maariflяndirilmяsindя,

Sяrgini qalereyanыn direktoru Mяmmяdova Иlahя giriш sюzц ilя aчaraq, narkomaniyanыn insan hяyatыnda yaratdыьы zяrяrlяrdяn danышdы. O, qeyd etdi ki, "Narkotiklяrin qanunsuz dюvriyyяsinin coьrafiyasы sяrhяd tanыmыr. Bu dяhшяtli xяstяlik dinindяn, dilindяn, irqindяn, sosial vяziyyяtindяn vя s. asыlы olmayaraq hamы цчцn eyni dяrяcяdя tяhlцkяlidir. O, cinayяtkarlыьы, zorakыlыьы vя korrupsiyanы yaradыr. Narkomaniyanы tяkcя tibb sahяsi iшчilяrinin gцcц ilя aradan qaldыrmaq olmaz. Cяmiйyяtin bцtцn qцvvяlяri bu bяla ilя mцbarizяdя birlяшmяlidirlяr. Azяrbaycanda da bu sahяdя xeyli iшlяr gюrцlцb" Sonda 1 saylы orta mяktяbin mцяllim vя шagird kollektivi рясмлярля иля таныш olduлар.

Чindяn gяtirilяn 70 min tut tingindяn 34 mini artыq яkilib Baramaчыlыьыn yem bazasыnыn mюhkяmlяndirilmяsi mяqsяdilя bu йахынларда Чindяn юlkяmizя gяtirilяn 1 milyon яdяd tut tingindяn 70 mininin Шяki rayonu яrazisindя яkilmяsi nяzяrdя tutulur. Tinglяr artыq rayona gяtirilib vя яvvяlcяdяn mцяyyяnlяшdirilmiш bюlgц яsasыnda яvяzsiz olaraq tяsяrrцfatlara, barama istehsalчыlarыna paylanыlыb. Qыsa mцddяtdя bu tinglяrdяn 34 mininin яkilmяsi tяmin olunub vя ting яkini davam etdirilir. Bundan яlavя, payыz mюvsцmцndя rayon яrazisindя Ekologiya vя Tяbii Sяrvяtlяr Nazirliyi tяrяfindяn 130 min яdяd yerli tut tin-

ginin яkilmяsi dя nяzяrdя tutulur. Bu tinglяrdяn 50 min яdяdi artыq rayona gяtirilib vя kцmчцlяrя paylanыlыb. Tinglяrin 21 min яdяdinin яkilmяsi tяmin olunub vя bu istiqamяtdя iшlяr davam etdirilir. 2016-cы ilяdяk Шяki rayonu яrazisindя 108 min яdяd barverяn tut tingi mюvcud olub. Baramaчыlыьыn yem bazasыnыn mюhkяmlяndirilmяsi mяqsяdilя 2016-2017-ci illяrdя rayon яrazisindя 215 min яdяd tut tingi яkilib. Bunun 117 minini Чindяn gяtirilяn tinglяr tяшkil edib. 2018-ci ildя Шяki rayonunda 48,2 ton yaш barama istehsal olunub. Mяhsul istehsalы яvvяlki illя mцqayisяdя 30,4 ton artыb.


№ 12 (170), Декабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 5

АЗЯРБАЙЪАН ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ -- 100 100 АЗЯРБАЙЪАН

100 yaшlы Azяrbaycan Parlamentinin ilk iclasыnыn tarixi zяfяr gцnц! Bir яsrя yaxыn (1813-1828-ci illяrdяn 1918-ci ilin яvvяllяrinя qяdяr) tяrkibindя yaшadыьы Чar Rusiyasы daьыldыqdan, шяr imreriyalarыndan biri чюkdцkdяn sonra Zaqafqaziya Seymindяn baшlanan ictimai-siyasi, tarixi dяyiшikliklяr demokratiya vя mцstяqillik uьrunda gedяn mцbarizя vя mцcadilяlяrin mяntiqi sonluьu olaraq mцstяqil Azяrbaycan dюvlяtini, tarixin tяkzibolunmaz faktы kimi tяsdiq edtdi.

Parlamentin aчыlышыnda Azяr-baycan milli Шurasыnыn sяdri, ilk mцs-tяqil Azяrbaycan dюvlяtinin qurucusu vя banisi, bюyцk юndяr Mяhяmmяd Яmin Rяsulzadя geniш nitq sюylяdi. Bununla Azяrbaycan tarixdя ilk parlament yaratdы vя ilk parlamentli respublikanыn яsasыnы qoydu. Hяmin iclasda Azяrbaycan Milli Шurasыnыn rяyasяt heyяti vя sяdri seчildi. M.Rяsulzadя milli Шuranыn sяdri oldu. Mayыn 28-dя Hяsяn bяy Aьayevin sяdrliyi ilя Azяrbaycan Milli Шurasыnыn tarixi iclasы keчirildi. Иstiqlal Bяyannamяsi hяmin iclasda qяbul edildi. Иstiqlal Bяyannamяsi bцtцn tцrk-mцsяlman dцnyasыnda, цmumiyyяtlя bцtцn шяrqdя

inkiшafы цчцn яhяmiyyяtli qanunlar qяbul edildi. Bakы шяhяrinin yadelli qцvvяlяrdяn azad edilmяsi цьrцndakы sяylяr юz sяmяrяsini verdi. Daшnak, eser, menшevik vя s. qцvvяlяrdяn ibarяt Sentokaspi diktaturasы da Bakы Soveti kimi, Qafqaz Иslam ordusunun hцcumlarыna tab gяtirmяyяrяk sцquta uьradы. Bakы шяhяri 1918-ci il sentyabrыn 15-dя azad edildikdяn sonra Azяrbaycan hюkumяti яvvяl Tiflis, daha sonra isя Gяncя dюvrц fяaliyyяtini daha geniш шяkildя davam etdirmяk цчцn paytaxt Bakыya kючdц. Bakыnыn paytaxt olmasы Parlamentin yaradыlmasы vя onun fяaliyyяti istiqamяtindяki iшlяri geniшlяndirdi. Parlamentin ilk iclasы 1918-ci ilin dekabrыn 7-dя keчirildi.

Bu Azяrbaycan xalqыnыn яldя etdiyi nailiyyяt olmaqla, AXC-nыn qurulmasы bцtюvlцkdя Mцsяlman-Шяrq alяminin hяyatыnda respublika ideyasыna яsaslanan dцшцncя vя idarя цsulunu gяtirmяk, milli azadlыq vя mцstяmlяkяdяn xilas olmaq цчцn bir юrnяk rolunda чыxыш etdi. Yaxыn-uzaq dюvlяtlяrlя aparыlan sцlhsevяr siyasяt, qarшыlыqlы яmяkdaшlыьa vя bir-birlяrinin hцquqlarыna hюrmяtя яsaslanan яlaqяlяr nяticяsindя dцnya birliyi tяrяfindяn tanыnmasы vя qяbul olunmasы AXC-nы qыsa mцddяtdя beynяlxalq hцququn subyektinя чevirdi. 1918-ci il dekabr ayыnыn 7-dя Azяrbaycanda, цmumяn MцsяlmanШяrq dцnyasыnda ilk parlamentin яsasы qoyuldu. Hяmin gцn saat 13:00-da mяшhur xeyriyyячi, bюyцk azяrbaycanlы Hacы Zeynяlabdin Taьыyevin Nikоlayev (indiki Иstiqlaliyyяt) kцчяsindя yerlяшяn keчmiш Qыzlar Mяktяbinin binasыnda (hazыrda Fцzuli adыna Яlyazmalar Иnistitutunun yerlяшdiyi bina) Azяrbaycan Parlamentinin (Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti (AXC) Parlamentinin) tяntяnяli aчыlышы oldu.

ilk dяfя olaraq Azяrbaycanda яn demokratik idarя цsulunun parlamentli respublikanыn yaradыlacaьыndan xяbяr verirdi. Azяrbaycan Milli Шurasыnыn Иstiqlal Bяyannamяsindя deyilirdi: "Bu gцndяn etibarяn Azяrbaycan xalqы hakimiyyяt haqqыna malik olduьu kimi, Cяnub-Шяrqi Zaqafqaziyanы яhatя edяn Azяrbaycanda tam hцquqlu mцstяqil bir dюvlяtdir. Mцstяqil Azяrbaycan dюvlяtinin idarя formasы Xalq Cцmhuriyyяtidir." Yaxыn-uzaq dюvlяtlяrlя apardыьы sцlhsevяr siyasяt, qarшыlыqlы яmяkdaшlыьa vя bir-birlяrinin hцquqlarыna hюrmяtя яsaslanan яlaqяlяr nяticяsindя dцnya birliyi tяrяfindяn tanыnmasы vя qяbul olunmasы AXC-nы qыsa mцddяtdя beynяlxalq hцququn subyektinя чevirdi. Azяrbaycanыn ilk parlamentli hюkumяti tяшkil edildi, qыsa mцddяtdя юlkяnin яrazi bцtюvlцyцnц, tяhlцkяsizliyini tяmin etmяli olacaq o zamankы dюvr цчцn yцksяk qabiliyyяtli ordu hissяlяri yatradыldы. Azяrbaycanыn dюvlяt dili, tяhsili, mяdяni yцksяliшi iqtisadiyyatы vя kяnd tяsяrrцfatы sahяsinin

Чoxpartiyalы яsasda чaьrыlan Parlamentin iшi xцsusi olaraq hazыrlanmыш nizamnamяyя яsasяn, demokratik prinsiplяrя uyьun шяkildя qurulurdu. Qanunlar bir qayda olaraq geniш mцzakirя vя iшgцzar fikir mцbadilяsi яsasыnda aparыlmaqla, цч oxunuшda qяbul olunurdu. Parlament fяaliyyяti dюvrцndя tarixi шяraiti nяzяrя alaraq юlkяnin яrazi bцtюvlцyцnц tяmin etmяk vя mцstяqilliyini qoruyub saxlamaq, insan haqlarы vя azadlыqlarыnыn dolьun tяmin olunduьu яn mцasir hцquqidemokratik dюvlяt yaratmaq mяqsяdi daшыyan чox mцhцm qanunlar vя qяrarlar qяbul etmiшdir. Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin parlamentчilik tarixindя ikinci dюvr - Bakы dюvrц 1918-ci il dekabrыn 7-dяn aprelin 27-я dяk davam etmiш вя Parlamentin son iclasы 1920-ci il aprelin 27-dя keчirilmiшdir. Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti Parlamenti 1918-ci il dekabrыn 28-dя Parlamentin sяdri Я.Topчubaшovun baшчыlыьы ilя Paris sцlh konfransыna xцsusi nцmayяndя heyяtinin gюndяrilmяsi haqqыnda qяrar qяbul et-

Nяrminя ЯЗИЗОВА, Шяki regional яdliyyя idarяsinin mяslяhяtчisi

miшdi. Gюrkяmli dюvlяt xadimi Я.Topчubaшov aьыr чяtinliklяri dяf edяrяk Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin bir sыra bюyцk dюvlяtlяr tяrяfindяn de-fakto tanыnmasыna nail oldu. Azяrbaycan Parlamentinin vя Cцmhuriyyяt Hюkumяtinin daim bюyцk diqqяt yetirdiyi problemlяrdяn biri dя yaxыn qonшularla mцnasibяtlяr vя sяrhяd mяsяlяlяri olmuшdur. Aparыlan чox gяrgin iшdяn sonra Gцrcцstanla mцnasibяtlяr nizama salыnsa da, Ermяnistan hюkumяtinin bюyцk яrazi iddalarы цzцndяn Azяrbaycan-Ermяnistan mцnasibяtlяrini normal mяcraya yюnяltmяk mцmkцn olmamышdыr. Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti dюvrцndя qonшu Иranla da bir sыra saziш vя mцqavilяlяr imzalanmыш vя hяmin sяnяdlяr Parlamentdя tяsdiq olunmuшdur. Cцmhuriyyяt dюvrцndя Azяrbaycanda parlamentчilik яnяnяlяri getdikcя mюhkяmlяnir vя inkiшaf edir, яn mцasir parlament mяdяniyyяti formalaшыrdы. Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin mюvcud olduьu dюvrdя цmumiyyяtlя 155 parlament iclasы keчirilmiшdir ki, bunun da 10-u Azяrbaycan milli Шurasыnыn (27may-19 noyabr 1918ci il), 145-i isя Azяrbaycan Parlamentinin fяaliyyяt gюstяrdiyi dюvrdя (7 dekabr 1918-ci il-27 aprel 1920-ci il) olmuшdur. Parlamentin mцzakirяsinя 270dяn чox qanun layihяsi чыxarыlmыш onlardan 230-a yaxыnы qяbul olunmuшdur. Qanunlar qыzьыn vя iшgцzar fikir mцbadilяsi шяraitindя mцzakirя edilir, yalnыz цчцncц oxunuшdan sonra qяbul olunurdu. Parlament qanunlarыnыn hazыrlanmasы, mцzakirяsi vя tяsdiq olunmasыnda 11 fraksiya vя qrupa mяnsub olan millяt vяkillяri iшtirak edirdilяr. Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin 11 komissiyasы var idi. Parlamentin fяaliyyяti xцsusi olaraq bir mяqsяd цчцn hazыrlanmыш nizamnamя - Azяrbaycan Parlamentinin nakazы (tяlimatы) яsasыnda idarя olunurdu. Sovet Rusiyasыnыn hяrbi mцdaxilяsi vя XЫ Qыzыl Ordu hissяlяrinin qanlы hяrbi яmяliyyatlarы nяticяsindя шimali Azяrbaycan yenidяn Rusiyanыn tяrkibinя qatыlsa da, Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti xalqыmыzыn azadlыq hяrяkatы tarixindя dяrin iz qoydu. Cяmi 23 ay yaшamasыna baxmayaraq Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti sцbut etdi ki, яn qяddar mцstяmlяkя vя represiya rejimlяri belя, Azяrbaycan xalqыnыn azadlыq ideyalarыnы vя mцstяqil dюvlяtчilik яnяnяlяrini mяhv etmяyя qadir deyildir. Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin xalqыmыzыn dюvlяtчilik vя ictimai-siyasi fikir tarixindя rolu misilsizdir. AXC sцbut etdi ki, Azяrbaycan xalqы mцstяqil yaшamaьa, юz dюvlяtчilik яnяnяlяrini bяrpa etmяyя qadirdir vя 1991-ci il oktyabrыn 18-dя tarixi varislik prinsiolяrinя sadiq qalaraq dюvlяt mцstяqilliyini yenidяn bяrpa etdi. Tяmяli 1918-ci il dekabrыn 7-dя qoyulan bюyцk parlamentчilik яnяnяsinin 2018-ci il dekabrыn 7-dя yaranmasыnыn 100 illiyini qeyd edяn Azяrbaycan xalqы sюzцn hяqiqi mяnasыnda bюyцk tarixi xalqdыr.


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 6

ШЯЩИДЛЯРИМИЗ

YENИLMЯZ DЮYЦШЧЦ KИMИ QЯLBLЯRDЯ YAШAYACAQ... Anar ЯЩМЯДОВ, Daxili Ишlяr Nazirliyi Daxili Qoшunlarыn zabiti, kapitan Azяrbaycan tarixinin шanlы sяhifяlяrindяn biri dя bugцnkц vя gяlяcяk nяsillяrя юrnяk olan Vяtяnin igid oьullarыnыn respublikamыzыn яrazi bцtюvlцyц uьrunda keчdiyi dюyцш yoludur. Adlarыnы qanlarы ilя hяrb tariximizin qяhrяmanlыq salnamяsinя yazan bu oьullarы hяr kяsя tanыtmaq vяtяnpяrvяrlik borcumuzdur. Azяrbaycanыn яrazi bцtюvlцyц uьrunda canыndan keчяrяk шяhidlik zirvяsinя yцksяlяn igid oьullarыmыzdan biri dя Daxili Qoшunlarыn cяsur hяrbi qulluqчusu яsgяr Famil Kamil oьlu Rяcяbovdur. Rяcяbovdur Яsgяr Famil Rяcяbov 1973cц il iyun ayыnыn 5-dя Шяki rayonunun Baш Gюynцk kяndindя dцnyaya gюz aчыb. Atasы Kamil kiшinin vя Nяzakяt ananыn halal zяhmяtlя bюyцdцb tяrbiyя etdiyi 4 юvladdan (Dюnmяz, Famil, Sevinc vя Aygцn) biri, eyni zamanda ailяnin ikinci vя sevimlisi idi Famil. 1990-cы ildя doьma Baш Gюynцk kяnd orta mяktяbini bitirdikdяn sonra Bakы шяhяrindяki Yeyinti Sяnaye Texnikumunda tяhsilini davam etdirib. Lakin digяr hяmyaшыdlarы kimi, Familin dя hяyatыnыn яn gюzяl - yeniyetmяlik vя gяnclik чaьlarы respublika-

Фамил Ряъябов bilmяz bir insan idi. Heч kimin xяtrinя dяymяzdi. Bu baxыmdan hamы onun xяtrini чox istяyirdi. Familin шяhid olduьunu dюyцш bюlgяsindя olarkяn, onunla birgя xidmяt etmiш яsgяr yoldaшlarыndan eшitdim. Dцzц bu acы xяbяri eшidяndя чox sarsыlmышdыm. Axы Famil kimi mяrd, cяsur bir eloьlumu vя eyni zamanda da qardaш kimi yaxыn olan яsl dostumu itirmiшdim".

24 mart 1993-cц il. Яsgяr F.Rяcяbovun son dюyцш gцnц. Aьdяrя шяhяri яtrafыnda gedяn hяrbi яmяliyyatlar zamanы dцшmяn mяrmisinin partlamasы nяticяsindя aldыьы qяlpя yarasыndan gюzlяrini yuman cяsur silahdaшыmыz яbяdi юlцmsцzlцyя - шяhidlik zirvяsinя yцksяlir. Яsgяr F.Rяcяbov doьma Шяki rayonunun Baш Gюynцk kяndindя dяfn olunub. Subay idi. F.Rяcяbovun dюyцшчц dostlarы onun яsl hяrbчiyя xas olan mцsbяt keyfiyyяtlяrini bu gцn dя bюyцk iftixar hissi ilя xatыrlayыrlar. Daxili Qoшunlarыn veteranы, Ucar rayonu, Gяraybяyli kяnd sakini Яfqan Яdilov vaxtilя шяhid silahdaшыmыzla Aьdяrя bюlgяsindя xidmяt edяrkяn birgя чяkdirdiklяri fotoшяkli mяnя gюstяrяrяk, Famillя baьlы xatirяlяrini bu gцn dя unutmadыьыnы dedi: "Шяkildя юn cяrgяdя, soldan saьa цчцncц gюrdцyцn hяrbi qulluqчu Famildir. Onun saьыndakы baш geyimsiz dюyцшчц isя Gюyчay rayonunun Шяkяr kяndindяn olan vя 1994-cц il yanvarыn 23-dя Fцzuli rayonunun Яhmяdalыlar kяndindя шяhid olmuш silahdaшыmыz Coшqun Nяbiyevdir. Mяn isя ayaqцstя, saьdan birinci dayanmышam. Famili чox yaxшы tanыyыrdыm. Olduqca mehriban, dostluqda vя yoldaшlыqda mюhkяm, qorxubilmяz cяsur dюyцшчц idi. Mяhz buna gюrя dя bцtцn yoldaшlarыnыn hюrmяt vя etibarыnы qazanmышdы Famil". Шяhid F.Rяcяbovun hяyat vя

№ 12 (170), Декабр 2018

Hюkumяt minimum яmяkhaqqыnы artыra bilяr Milli Mяclisin iclasыnda "2019-cu il цчцn yaшayыш minimumu haqqыnda" qanun layihяsindя Azяrbaycanda yaшayыш minimumu 180 manat nяzяrdя tutulub. Qanun layihяsinя яsasяn, цnvanlы dюvlяt sosial yardыmыnыn tяyin edilmяsi mяqsяdilя gяlяn il цчцn ehtiyac meyarыnыn hяddi 143 manat mяblяьindя mцяyyяn edilib. Bununla yanaшы, 2019-cu il цчцn yaшayыш minimumu юlkя цzrя 180 manat, яmяk qabiliyyяtli яhali цчцn 191 manat, pensiyaчыlar цчцn 149 manat, uшaqlar цчцn 160 manat nяzяrdя tutulub. Maraqlыdыr, bir vяtяndaшыn normal yaшamasы цчцn tяxminяn neчя manat tяlяb edilir? Modern.az-ыn бу sualыnы Milli Mяclisin iqtisadi siyasяt, sяnaye vя sahibkarlыq komitяsinin цzvц Яli Mяsimli cavablandыrыb. Deputat bildirib ki, normal yaшamaq цчцn mцxtяlif kateqoriyaya aid insanlara mцxtяlif mяblяьdя pul lazыmdыr: "Hяlяlik buna inkiшaf etmiш юlkяlяrdя nail olunsa da, postsosialist юlkяlяrinin яksяriyyяtindя onu gerчяklяшdirmяk mцmkцn olmayыb. Buna gюrя dя yaшamaq цчцn minimum mяblяьdяn sюhbяt gedя bilяr. 2015-ci ilin 21 fevral vя 21 dekabr devalvasiyalarыndan sonra qiymяtlяr 2 dяfяdяn чox, yaшayыш minimumi isя 2016-cы ildя 5 manat, 2017-ci ildя 19 manat, 2018-ci ildя 18 manat artыrыlыb. Gяlяn il цчцn isя cяmi 7 manat artыrыlыr.Yяni 2019-cu il цчцn yaшayыш minimumunu юlkя цzrя 7 manat artыrmaqla 173 manatdan 180 manata чatdыrыlmasы nяzяrdя tutulur. Gцndяlik tяlяbat mallarыnыn qiymяtlяrini nяzяrя alanda, tяbii ki, 180 manata qaldыrыlan minimum yaшayыш mяblяьi azdыr. Bu mяblяь real qiymяtlяrlя uzlaшmыr. Reallыq nяzяrя alыnarsa, gяlяn ilin yaшayыш minimumu 180 manat yox, azы 270-300 manatdan aшaьы olmamalыdыr". Яли Mяsimli 2020-ci ildя lяьv edilяcяyi deyilяn ehtiyac meyarы ilя baьlы da fikirlяrini bюlцшцb:

Фотода: Даьлыг Гарабаь Мцщарибяси ветераны Яфган Ядилов (айаг цстя, саьдан 1-ъи), отуранлар арасында - Шящид Фамил Ряъябов (саьдан 2-ъи) вя Шящид Ъошгун Нябийев (саьдан 3-ъц). mыzыn aьыr vя tяlatцmlц dюvrцnя tяsadцf edib. Цzdяniraq qonшularыmыzыn Qarabaь vя digяr hяmsяrhяd rayonlarыmыzda dinc яhaliyя, xцsusilя dя uшaqlara, qadыnlara vя qocalara qarшы tюrяtdiklяri vяhшiliklяr Familin ermяni daшnaklarыna olan qяzяb vя nifrяtini aшыb-daшdыrыrdы. Ona gюrя dя oxuduьu orta ixtisas tяhsil mцяssisяsini yarыmчыq qoyub, kюnцllц olaraq Vяtяnin mцdafiяsinя yollanыr... Cяsur silahdaшыmыzыn hяmkяndlisi vя sinif yoldaшы olmuш, Daxili Qoшunlarыn veteranы Nяbi Aslanov (1993-cц il iyun ayыnыn 2-dя Aьdamыn Boyяhmяdli kяndi яtrafыnda gedяn dюyцш яmяliyyatlarы zamanы yaralanыb A.Я.) hяlя orta mяktяbdя oxuyarkяn Familin vяtяnpяrvяr vя el-obasыna baьlы bir gяnc olduьunu deyir: "Famil hяm sinif yoldaшыm, hяm dя yaxыn dostum idi. Olduqca mehriban, xoшxasiyyяt, eyni zamanda, mяrd vя qorxu-

Belяliklя, 1992-ci ilin yazыnda Шяki Rayon Hяrbi Komissarlыьы tяrяfindяn hяqiqi hяrbi xidmяtя gюndяrilяn Famil, bir mцddяt sonra Daxili Qo-шunlarыn Gяncя шяhяrindя yerlяшяn "N" saylы hяrbi hissяsinin "sыravi" hяrbi qulluqчusu kimi Vяtяnя olan mцqяddяs borcunu шяrяflя yerinя yetirmяyя baшlayыr. Яsgяr F.Rяcяbov yцksяk intizamы, nцmunяvi xidmяti, hяmчinin, яsl hяrbчiyя xas olan mюhkяm iradяsi sayяsindя qыsa bir vaxtda silahdaшlarыnыn hюrmяt vя etibarыnы qazanmaьa mцvяffяq olur. Famil bu hяrbi hissяnin tяrkibindя Aьdяrя rayonu яrazisindяki bir sыra yaшayыш mяntяqяlяrinin vя yцksяkliklяrin dцшmяndяn azad edilmяsi, hяmчinin, mцdafiяsi uьrunda aparыlan bir чox dюyцш яmяliyyatlarыnda yaxыndan iшtirak edяrяk, onlarla ermяni yaraqlыsыnы mяhv etmяklя, mяkrli planlarыnы onlarыn gюzцndя qoyur.

dюyцш yolundan bяhs edяn mяlumatlara 1998-ci ildя Bakыda "Hцquq яdяbiyyatы" nяшriyyatыnda чap olunan "Шяki qartallarы" adlы kitabda yer alan "Minaatan Famil" baшlыqlы mяqalяdя, hяmчinin, Azяrbaycan Respublikasы Sяfяrbяrlik vя Hяrbi Xidmяtя Чaьыrыш цzrя Dюvlяt Xidmяtinin rяsmi internet saytыnda rast gяlmяk olar. Иnanыrыq ki, iшьal olunmuш qяdim yurd yerlяrimiz ermяni vandallarыndan tezliklя azad edilяcяk vя шяhid olmuш Vяtяn oьullarыnыn яziz ruhu яbяdi rahatlыq tapacaqdыr. Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti, Silahlы Qцvvяlяrin Ali Baш Komandanы cяnab Иlham Яliyevin dяfяlяrlя чыxышlarыnda qeyd etdiyi kimi: "Azяrbaycan xalqы vя dюvlяti heч vaxt iшьalla barышmayacaq, юz яrazi bцtюvlцyцnц nяyin bahasыna olursa-olsun mцtlяq bяrpa edяcяkdir". AЛЛАЩ ШЯЩИДЛЯРИМИЗЯ РЯЩМЯТ ЕЛЯСИН.

"Цmumiyyяtlя, hazыrda qцvvяdя olan ehtiyac meyarыnыn iqtisadi яsasы yoxdur. "Yaшayыш minimumu haqqыnda" Qanunun 4.4. maddяsindя deyilir ki, яhalinin яsas sosial-demoqrafik qruplarы цzrя yaшayыш minimumu aztяminatlыlыьыn hяddini mцяyyяn edir. Demяli, yaшayыш minimumundan az gюtцrцlяn 143 manatlыq ehtiyac meyarыnыn iqtisadi яsasы yoxdur vя lяьv olunmalыdыr. Tяxminяn 10 il яvvяl - 2008-ci ildя yaшayыш minimumu ilя minimum яmяk haqqыnыn nisbяti "Yaшayыш minimumu haqqыnda" Qanunun 5.4. maddяsinin tяlяblяrinя uyьun idi. Minimum яmяk haqqы hяtta yaшayыш minimumundan 7 faiz yцksяk idi. Bu il minimum яmяk haqqы 130 manat olmaqla 173 manatlыq yaшayыш minimumundan 33 faiz azdыr. Dяyiшiklik olmasa, gяlяn ilя bu fяrq 38 faizя чatacaq. Ona gюrя dя "Yaшayыш minimumu haqqыnda" Qanunun 5.4. maddяsinin tяlяblяrinя uyьun olaraq hюkumяt юhdяlik gюtцrmяlidir ki, mяsяlяn, qarшыdakы 2-3 il яrzindя minimum яmяkhaqqыnы юlkя цzrя yaшayыш minimumu sяviyyяsinя yцksяldяcяk. Bu чox vacib mяsяlяdir. Чцnki aztяminatlы tяbяqяnin maaшlarыnыn vя s. artыrыlmasы, gцzяranыn pislяшmяsinin qarшыsыnыn alыnmasы цчцn digяr шяrtlяrlя yanaшы, hяm dя minimum яmяk haqqыnыn yaшayыш minimumundan yцksяk olmasы tяmin edilmяlidir. Яks halda, indiki qiymяtlяrlя vяtяndaшыn gцzяranы daha da pislяшяcяk".


№ 12 (170), Декабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Яли Мясимли: “Тяяъъцблянмяйи чохдан йадырьамышам.” Елэцн МЯНСИМОВ, АзNews.Az AzNews.az-ыn "Deputat gцndяliyi" rubrikasыnыn qonaьы millяt vяkili Яli Mяsimlidir. O, Milli Mяclisdя Шяki шяhяrini tяmsil edir. - Яli mцяllim, gцndяlik olaraq planlaшdыrma aparыrsыnыzmы? - Яlbяttя, gцnцmц planlaшdыrarkяn deputat kimi fяaliyytimя aid mяsяlяlяrin xeyli hissяsini mцtlяq qeyd edirяm. Mяsяlяn, qяbula gяlяnlяrin vaxtы iclas gцnцnя dцшцrsя, qeyd etmяyя ehtiyac qalmыr, amma qalan gюrцшlяrin, tяdbirlяrin vaxtыnы qeyd edirяm. Plenar iclaslarыn vaxtыnы vя baшqa mяsяlяri isя yadddaшыmda saxlayыram. Yaddaшыm artыq proqramlaшыb: iqtisadi vя birinci dяrяcяli hesab etdiyim mяsяlяlяri юzц yadda saxlayыr, yadda saxlamaьa lцzum gюrmяdiyini isя silir… - Bяs шяxsi hяyatыnыzы necя tяnzimlяyirsiniz? -Шяxsi hяyatыm daha чox ailя qayьыlarы ilя baьlы olduьundan, onun чox hissяsini razыlaшыrыq. Adi gцnlяrdя axшamlar gяzintiyя чыxыrыq, hяftяsonu isя bяzяn rayona, чox vaxt isя Bakыda vя onun яtrafыnda harasa gedirik. Amma bцtцn bunlarыn hamыsыnы edяndя deputat fяaliyyяtimlя baьlы iшlяr prioritet olduьundan hяmin vaxtlarla цst-цstя dцшmяsin deyя fяrqli gцn vя saatlar seчirik. Dosttanышla gюrцшlяri isя yazыlы qeyd etmяdяn asudя vaxta salыram vя telefon zяnglяri ilя tяnzimlяyirяm. - Gцn яrzindя яsasяn nя ilя mяшьul olursunuz? - Иш elя gяtirib ki, mяnя olan mцraciяtlяrin 10-dan 8-i deputat olduьum dairяdяn yox, Azяrbaycanыn яksяr шяhяr vя rayonlarыndan gяlir. Чox vaxt hяmin mцraciяtlяrdя qaldыrыlan mяsяlя ilя baьlы яlavя mяlumat toplamaq, qanunvericilik aktlarы vя digяr sяnяdlяrя bir daha yenidяn baxmaq lazыm gяlir. Qaldыrыlan mяsяlя ilя baьlы яtraflы bilgi topladыqdan sonra aidiyyatы orqanlara mяktub hazыrlamaq, zяng etmяk zяrurяti yaranыr. Milli Mяclisdя mяsяlя qaldыrmaq цчцn dя incя nцanslarы hцquqшцnas dostlarыmla mяslяhяtlяшirяm, mяsяlяni яsaslandыrыlmыш шяkildя qaldыrmaqdan юtrц hazыrlaшыram. Tяbii ki, bu mяsяlяlяrdя deputat kюmяkчisinin sяriшtяsi dя mцhцm rol oynayayыr. Чцnki yerdя mцraciяtlяrin bir hissяsini deputat kюmkчisi toplayыr, gцnцn axыrыnda internet vasitяsilя mяnя gюndяrir vя ya telefonla danышыrыq. Bundan яlavя, kюmяkчi hяftя sonu Bakыya gяlяndя (qanunla kюmяkчi deputatыn seчildiyi dairяdя yaшamalы vя чalышmalыdыr) mцzakirя formasыnda mцraciяtlяr hazыrlayыrыq. Bir hissяsinя dя mяn rayona gedяndя yerindя baxыrыq. Digяr mяqam

МЦСАЩИБЯ mяnim ixtisasca iqtisadчы olmaьыmla baьlыdыr. Milli Mяclisdя seчicilяrin maraqlarыnы gцclц arqument vя faktlarla mцdafiя etmяkdяn юtrц qaldыrdыьыm mяsяlяri, цmumiyyяtlя hяr sюzцmц yцksяk sяviyyяdя яsaslandыrmalыyam. Bu isя чoxlu mцtaliя etmяk, юz цzяrimdя daim iшlяmяk цчцn xeyli vaxt aparыr. Komputerimdя "cari mяsяlяlяr sяbяti" var. Mяnя olan mцraciяtlяrin bir hissяsini orda yerlяшdirir, Milli Mяclisdя cari mяsяlяlяr mцzakirя olunanda, siyahыda birinci onluьa dцшяndя, qaldыrmaq imkanыm olur. Sonra aidiyyatы orqana mяktub yazыram. Bundan яlavя mяtbuatы mцntяzяm izlяyirяm vя vacib hesab etdiyim mяsяlяri analiz

yatmaьa imkan olur ki, yuxu da gюrцm?! Bu, bir reallыq idi. Ona gюrя dя iшdяn gecя saat 2-3-dяn sonra evя qayыdan adam kimi "iш qrafikim, iш planыm var idi desяm" dя, indiki meyarlarla onu normal qrafik hesab etmяk olmaz... - Яli mцяllim, Milli Mяclisdя sizi Vahid Яhmяdovsuz, onu da sizsiz tяsяvvцr etmяk olmur. Sяbяbi nяdir? - Bяli, mяn юz fяaliyyяtimi deputat hяmkarыm Vahid Яhmяdovla sыx koordinasiya яsasыnda qurmuшam. Bu, Milli Mяclisdя diqqяtчяkяn vя maraq doьura bilяcяk hallardan biridir ki, iki deputat qanun layihяlяrini birgя hazыrlayыr, biri o birinin adndan чыxыш edir. Bizim чыxышlar dяrin analiz-

Яли Мясимли edir, яlavя arqumentlяrlя zяnginlяшdirir, komputerimdяki "cari mяsяlяlяr sяbяtinя" atыr vя yeri gяlяndя Milli Mяclisdя qaldыrыram. Mцzakirяyя чыxarыlacaq sяnяdlяrя gяldikdя isя gцndяliyя salыnan sяnяdlяrin яksяriyyяti barяdя rяyim olur. Amma adяtяn daha чox sosialiqtisadi xarakterli sяnяdlяrlя baьlы чыxышlara цstцnlцk verirяm. - 1990-cы ilin яvvяllяrindя mцhцm vяzifяlяrdя чalышmыsыnыz. Tяbii ki, gяrgin dюvr idi. Bяs o zamankы iш qrafikiniz barяdя nя deyя bilяrsiniz? - Яgяr mяnim 1992-1993-cц illяrdяki Baш nazirin birinci mцavini, Dюvlяt Иqtisadiyyat vя Planlaшdыrma Komitяsinin sяdri, Baш nazir яvяzi, iqtisadiyyat naziri iшlяdiyim zamanы nяzяrdя tutursunuzsa, bяli, o vaxt чaьdaш Azяrbaycan tarixinin яn gяrgin illяri idi. Sosializmdяn kapitalizmя keчid tяcrцbяsi olmadыьыndan hяr шeyi "yцz юlчцb, bir biчmяk" lazыm gяlirdi ki, az sяhv buraxaq. Ona gюrя dя iш цslubum elя o vaxtlar qoyulub: mяnя hяvalя olunan vяzifяyя ciddi, mяsuliyyяtlя yanaшmaq! O vaxt bir jurnalist mяndяn soruшmuшdu ki, belя gяrgin iшdяn sonra gecяlяr yatanda hansы yuxularы daha чox gюrцrsцnцz? Cavab vermiшdim ki, heч яmяlli-baшlы

lяrя vя bizimlя mцqayisя oluna bilяcяk юlkяlяrdяki vяziyyяtin mцqayisяli tяhlilinя яsaslanыr. Vahid mцяllimlя qaldыracaьыmыz mясяlяlяri gюtцr-qoy edib sonra чыxыш edirik. Яsas ona чalышыrыq ki, чыxышlarыmыz bir-birini tamamlasыn vя qaldыrdыьыmыz mяsяlяnin яsas mяqamlarыnы maksimum яhatя edя bilяk. Hяm dя fikirlяrimiz daha tutarlы arqument vя faktlar яsasыnda olsun ki, cяmiyyяti populizmlя, яsasы olmayan sюzlяrlя "qidalandыrmaqdan" uzaq olaq vя bunun cяmiyyяtя bir faydasы olsun. Чox vaxt яlimizdя istяnilяn plenar iclasыn gцndяliyinя daxil edilяn яksяr mяsяlяlяr цzrя 5-6 dяfя vя daha чox чыxыш etmяk цчцn materialыmыz olsa da, чalышыrыq ki, plenar iclasda yalnыz bir dяfя чыxыш edяk. Ona gюrя dя чыxыш naminя hяr mяsяlяyя dair чыxыш etmirik. Plenar iclasыn gцndяliyindя vacib hesab etdiyimiz sяviyyяdя mяsяlя olmayanda, ya цmumiyyяtlя hяmin gцn чыxыш etmirik vя ya ikimizdяn birimiz bir dяfя чыxыш edirik. Bir gцndя iki dяfя чыxышa isя daha чox bцdcя mцzakirяlяri zamanы ehtiyac olur. Bir dя iclasda mцbahisяli mяqam olanda ikinci dяfя sюz almaьa ehtiyac olur. - Evinиzlя Milli Mяclis arasыndakы mяsafяdя sizi яn чox nя dцшцndцrцr?

- Evdяn Milli Mяclisя gяlяndя hяmin gцn edяcяyim чыxышa яlavя nяlяri qatыb zяnginlяшdirя bilяcяyim barяdя dцшцnцrяm. Яsas pozitiv isя odur ki, yaшadыьыm prospekt Bakыda яn az tыxac vя sыxlыq olan yol olduьundan Пarlamentя rahat gedirяm vя яhvalыm normal olur. Yol boyu arzu edirяm ki, hamыnыn evindяn iшinя gedяn yol mяndяki kimi tыxacsыz olsun vя hamы pozitiv яhvali-ruhiyyя ilя iшя чatsыn. Neqativя gяldikdя isя arada sцrцcц mяdяniyyяtinin aшaьы olduьu mяqamlarla rastlaшanda tяяccцblяnmяsяm dя (mяn tяяccцblяnmяyi чoxdan yadыrьamышam), tяяssцflяnirяm ki, gюrяsяn, bu adamыn sяviyyяsi ilя maшыnыn markasыnыn sяviyyяsi arasыndakы tяrs mцtяnasiblik tяkcя bu yolun yolчularыnы yox, hяm dя cяmiyyяtimizi hara aparыr?! - Xarici юlkяlяrdя olanda bazarlыq etmяyi xoшlayыrsыnыzmы? - Bakыda olduьu kimi, xaricdя dя maьazalarы gяzmяkdяn xoшum gяlmir. Ailяyя lazыm olan dяrman preparatы olanda hava limanыndaca onu sifariш edirяm, gяtirirlяr vя ordaca ailя цzvlяri, dostlar цчцn sцvenir xarakterli hяdiyyяlяr gюtцrцrяm. Юzцmя isя heч nя... Bir sюzlя, mяn xaricя шopinqя yox, Azяrbaycanы юz potensialыma uyьun sяviyyяdя tяmsil etmяk цчцn getdiyimdяn, bir яdяd kiчik юlчцlц, hansы чamadanla gedirяmsя, hяmin bir яdяd чamadanla da geri qayыdanlardanam... - Son olaraq, sizя gюrя, deputat olmaьыn avantajlarы nяlяrdir? - Bizdя deputatы hяm dя millяt vяkili adlandыrыrlar. Doьrudur, bцtцn dцnyada parlament vя onun цzvlяri daha чox tяnqid olunan kateqoriyaya aiddirlяr. Bununla belя, millяt vяkili olmaq hяm шяrяfli, hяm dя чox mяsuliyyяtli iшdir. Ona gюrя dя deputat юz yцksяk adыna xяlяl gяtirя bilяcяk davranышa yol vermяmяli, hцquq vя vяzifяlяrindяn cяmiyyяtя, seчicilяrinя fayda vermяk цчцn istifadя etmяlidir. Bir yapondan soruшurlar ki, Yaponiya tяbii sяrvяtlяrlя zяngin юlkя deyil, nefti, qazы, qыzыlы vя sairi yoxdur. Bяs nяyin hesabыna dцnyanыn ikinci dюvlяtinя чevrilя bilib (Bu mяsяlя qaldыrыlanda dцnyanыn ikinci dюvlяti Чin yox, Yaponiya idi). Yapon cavab verir ki, sяbяblяri чox olsa da, яsas sяbяblяrindяn biri budur ki, hяr bir yapon - цчdяbir Yaponiya цчцn, цчdяbir чalышdыьы mцяsssisя vя tяшkilat цчцn, цчdяbir isя юzц цчцn iшlяyir. Mяn dя чalышыram ki, hяmin prinsipя яmяl edim. Hяm dя чox istяrdim ki, bizdя dя hяmin "цчdяbir"lяrin effektiv kombinasiyasы Azяrbaycanы daim юnя чыxarsыn vя yцksяkdя saxlasыn!

сящ. 7

Avropa Parlamentinin yeni qяtnamяsi Azяrbaycanыn maraqlarыna cavab verir Шяhla AЬАЛАРОВА, AZЯRTAC-ыn xцsusi mцxbiri Strasburqda Avropa Parlamentinin plenar sessiyasыnda qurumun xarici яlaqяlяr komitяsinin hazыrladыьы "Xarici fяaliyyяt vя tяhlцkяsizlik siyasяti" цzrя qяtnamя mцzakirя edilib. Avropa Parlamentinin xarici яlaqяlяr komitяsinin sяdri, Avropa Xalq Partiyasыnыn Almaniyadan olan deputatы Devid MakAlisterin mцяllifi olduьu qяtnamяdя Avropa Иttifaqы vя ona цzv olan dюvlяtlяrin regional mцnaqiшяlяrя ikili standartlarla yanaшmasыnы qadaьan edяn maddяlяr yer alыb. Yeni qяtnamя Azяrbaycanыn maraqlarыna tam cavab verir. Qяtnamяdя Avropa Иttifaqыnыn Шяrq Tяrяfdaшlыьы юlkяlяrindяki dondurulmuш mцnaqiшяlяrя vahid mюvqedяn yanaшma tяlяb olunur. Sяnяddя digяr vacib mцddяa qaчqыn vя mяcburi kючkцnlяrlя baьlыdыr. Qяtnamя

Ъаваншир Фейзийев Шяrq Tяrяfdaшlыьы regionundakы mцnaqiшяlяr zamanы yurd-yuvasыndan didяrgin dцшmцш insanlara Avropa Иttifaqы tяrяfindяn yardыm edilmяsini nяzяrdя tutur. Xarici fяaliyyяt vя tяhlцkяsizlik siyasяtinя dair yekun qяtnamяnin mцzakirяsi zamanы ermяni lobbisinin tяsiri altыnda olan bяzi deputatlarыn cяhdlяri nяticяsiz qalыb. Onlar qяtnamяyя xalqlarыn юz mцqяddяratыnы tяyin etmяsi ilя baьlы maddяnin daxil edilmяsini tяklif etsяlяr dя, bu tяklif bюyцk sяs чoxluьu ilя rяdd edilib. Qeyd edяk ki, sюzцgedяn yekun qяtnamя Avropa Иttifaqыnыn xarici siyasяt istiqamяtlяrini mцяyyяn edяn яsas sяnяddir. Ermяni lobbisinin maraqlarыna xidmяt edяn bяzi avropalы deputatlarыn cяhdlяrinя baxmayaraq, qяtnamя bюyцk sяs чoxluьu ilя tяsdiqlяnib. Avropa Иttifaqы-Azяrbaycan Parlament Яmяkdaшlыq Komitяsinin hяmsяdri Cavanшir Feyziyev bildirib ki, sяnяddя bцtцn Шяrq Tяrяfdaшlыьы юlkяlяrinin, o cцmlяdяn Azяrbaycanыn suverenliyi, яrazi bцtюvlцyц vя sяrhяdlяri tanыnыr. Bu hesabatda vurьulanыr ki, Шяrq Tяrяfdaшlыьы юlkяlяrindя dondurulmuш mцnaqiшяlяrin hяllindя beynяlxalq hцquq normalarы яsas gюtцrцlmяlidir. Qяtnamяnin qяbul edilmяsi Avropada Azяrbaycanыn haqq sяsinin artыq eшidilmяsindяn xяbяr verir. Bu isя Azяrbaycan Prezidentinin uzaqgюrяn, qяtiyyяtli vя mцdrik siyasяtinin bяhrяsidir. Avropa parlamentinin цzvц Andrejs Mamikinis AZЯRTAC-a bildirib ki, bu sяnяd чox vacibdir, Avropa Иttifaqыnыn doktrinasыdыr. Sяnяddя mцnaqiшя zonalarыna eyni platformadan yanaшma nяzяrdя tutulub. Яvvяllяr Gцrcцstan, Moldova, Ukrayna kimi юlkяlяrdяki mцnaqiшяlяrя eyni yanaшma sяrgilяnirdi, Azяrbaycanla baьlы isя fяrqli mцnasibяt mюvcud idi. Bu gцn qяbul etdiyimiz yekun qяtnamя bu cцr ikili standartlara son qoyur. Иnanыram ki, artыq Avropa Parlamentinin цzvlяri Azяrbaycanыn region цчцn daшыdыьы яhяmiyyяti dяrk edirlяr. "Шяrq Tяrяfdaшlыьы юlkяlяri ilя mцnasibяtlяr Avropa Иttifaqы цчцn prioritet mяsяlяdir. Bu юlkяlяrя yanaшmada obyektiv olmalыyыq. Юlkяlяrя gюrя onlarыn problemlяrinя fяrqli mцnasibяt gюstяrmяk mяqsяdяuyьun deyil. Yekun qяtnamя bu чatышmazlыьы aradan qaldыrыr. Шяrq Tяrяfdaшlыьы юlkяlяrinin яrazi bцtюvlцyцnя hюrmяt ifadя edilir. Fikrimcя, bu sяnяd ikili standartlardan чыxыш edяn yanaшmalara son qoyacaq", - deyя Avropa Parlamentinin цzvц Sяyyad Kяrim bildirib.

Paris


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 8

№ 12 (170), Декабр 2018

"Regional Иnkiшaf" Иctimai Birliyi kюnцllцlяrinin birinci цmumrespublika konfransы keчirilib

Dekabrыn 4-dя Шяki шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzindя "Regional Иnkiшaf" Иctimai Birliyi kюnцllцlяrinin birinci цmumrespublika konfransы keчirilib. Кonfransdan яvvяl tяdbir iшtirakчыlarы kюnцllцlяrin яl iшlяrindяn ibarяt sяrgi ilя tanыш olublar. Sяrgidя юlkяnin mцxtяlif bюlgяlяrini tяmsil edяn gяnclяrin rяsm vя tikmяlяri, o cцmlяdяn qяdim шяbяkя sяnяti цzrя nцmunяlяr vя tullantыlardan hazыrlanmыш яsяrlяr tяqdim edilib. Eksponatlar arasыnda, eyni zamanda, RИИB-in fiziki imkanlarы mяhdud kюnцllцlяrinin яl iшlяri dя yer alыb. Konfrans "Regional Иnkiшaf" Иctimai Birliyinin kюnцllцlцk fяaliyyяtinя dair videoчarxыn nцmayiш etdirilmяsi ilя baш-layыb. Tяdbirdя RИИB-in kюnцllцlяri qazandыqlarы tяcrцbя barяdя fikirlяrini bюlцшцb, Иctimai Birliyin yeni layihяlяrini tяqdim ediblяr. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Birinci vitse-prezidenti, Heydяr Яliyev Fondunun prezidenti Mehriban Яliyevanыn tяшяbbцsц ilя tяsis

olunan "Regional Иnkiшaf" Иctimai Birliyinin яsas mяqsяdi юlkяmizin ictimaisiyasi, sosial-mяdяni hяyatыnda, vяtяndaш cяmiyyяti quruculuьunda layihяlяr reallaшdыrmaq, ictimai nяzarяti hяyata keчirmяk, юlkяdя aparыlan islahatlara, o cцmlяdяn dюvlяt tяrяfindяn regionlarыn inkiшafыna yюnяlmiш tяdbirlяrя geniш dяstяk gюstяrmяkdir. RИИB-in nцmayяndяsi Cяmil Яliyev bildirib ki, hazыrda tяшkilatыn fяaliyyяti bцtцn respublika яrazisini яhatя edir vя onun 9 regional mяrkяzi yaradыlыb. Иctimai Birliyin fяaliyyяtindя bюlgяlяr цz-rя 500-dяk kюnцllц iшtirak edir. Konfransda Azяrbaycan Respublikasы Gяnclяr Fondunun icraчы direktoru Fяrid Cяfяrov gяnclяrin kюnцllцlцk hяrяkatыnыn formalaшmasы vя geniшlяndirilmяsindя rolu barяdя чыxыш edib. Bildirib ki, Gяnclяr Fondu vя RИИB mцxtяlif layihяlяr чяrчivяsindя tяrяfdaшlыq edirlяr. Heydяr Яliyev Fondu юlkяnin Birinci vitse-prezidenti Mehriban Яliyevanыn rяhbяrliyi ilя istяr respublikamыzda, istяrsя dя beynяlxalq miqyasda hяyata keчirdiyi humanitar, mяdяni layihяlяrlя xalqыmыzыn zяngin mяdяni irsinin tяbli-

ьinя, Azяrbaycan hяqiqяtlяrinin dцnyaya tanыdыlmasыna, юlkяdя elm, tяhsil vя sяhiyyяnin inkiшafыna tюhfяlяr verir. Bu mяnada "Regional Иnkiшaf" Иctimai Birliyi dя regionlarda яhalinin sosial-iqtisadi problemlяrinin hяll olunmasыnda, onlarыn bilik vя bacarыqlarыnыn artыrыlmasыnda, potensialыnыn reallaшdыrыlmasыnda чoxsaylы layihяlяr hяyata keчirib. Qeyd olunub ki, kюnцllцlцk sяrbяst seчim яsasыnda ictimai vя cяmiyyяt maraqlarы naminя tяmяnnasыz fяaliyyяtя xidmяt edir. Bu fяaliyyяtin hяdяfi digяr шяxslяrin, icma vя tяшkilatlarыn hяyat keyfiyyяtinin yaxшыlaшdыrыlmasыna yюnяldilib. Bununla belя, kюnцllцlцk fяaliyyяti mцddяtindя kюnцllцlяr юzlяri dя mцяyyяn bilik, tяcrцbя vя bacarыq яldя edirlяr. Bu sahяdя fяaliyyяti nizamlayan qanunun qяbul edilmяsindяn юtяn doqquz il яrzindя юlkяmizdя bir sыra mюtяbяr beynяlxalq tяdbirlяrin, idman yarышlarыnыn uьurla keчirilmяsindя kюnцllцlяrin bюyцk xidmяti olub. Sonra RИИB-in fяaliyyяtindя aktiv iшtirak edяn kюnцllцlяr sertifikatlarla tяltif olunublar.

Tяdbirin sonunda "Regional Иnkiшaf" Иctimai Birliyi kюnцllцlяrinin birinci цmumrespublika konfransы iшtirakчыlarыnыn Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyevя mцraciяti oxunub. Mцraciяtdя qeyd olunur ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Birinci vitse-prezidenti, Heydяr Яliyev Fondunun prezidenti Mehriban Яliyevanыn tяшяbbцsц ilя 2016cы ilin fevralыnda tяsis edilяn "Regional Иnkiшaf" Иctimai Birliyinin яsas mяqsяdi vяtяndaш cяmiyyяti quruculuьunda яhяmiyyяtli layihяlяr reallaшdыrmaq, dюvlяt tяrяfindяn aparыlan islahatlar, o cцmlяdяn regionlarыn inkiшafы цzrя hяyata keчirilяn tяdbirlяrя hяrtяrяfli dяstяk gюstяrmяkdir. Gяnclяrin intellektual vя yaradыcыlыq potensialыnыn цzя чыxarыlmasы vя Vяtяn naminя sяfяrbяr edilmяsindя kюnцllц fяaliyyяtin rolu danыlmazdыr. "Regional Иnkiшaf" Иctimai Birliyinin kюnцllцlяri bundan sonra da юz fяaliyyяtindя humanizm, insansevяrlik, xalqa vя dюvlяtя xidmяt kimi dяyяrlяrя sadiq qalaraq regionlarыn sosial-iqtisadi inkiшafы, Azяrbaycanыn tяrяqqisi naminя bюyцk яzmlя чalышacaqlar.

Шяki Sofiyada beynяlxalq xeyriyyя bazarыnda tяmsil olunub Azяrbaycanыn Bolqarыstandakы sяfirliyi Sofiyada Beynяlxalq Qadыnlar Klubu tяrяfindяn tяшkil olunan nюvbяti, sayca 24-cц xeyriyyя bazarыnda (Charity Bazaar) юlkяmizi tяmsil edib.

tarixi irsi, milli geyimlяrini, юlkяmizin turizm potensialыnы nцmayiш etdirib. Тяdbirdя ziyarяtчilяrя tяqdim olunmuш plov, dolma vя lavaш, dovьa, mцxtяlif kabab nцmunяlяri, kцkц, milli шirniyyat-

Tяdbirdя iшtirak edяn sяfirlik Azяrbaycanыn Mя-dяniyyяt vя Иqtisadiyyat nazirliklяri, Azяrbaycanda Иxracыn vя Иnvestisiyalarыn Tяшviqi Fondu, Шяki vя Gяncя Шяhяr vя Gюyчay Rayon Иcra hakimiyyяtlяri vя "AZNAR" шirkяtinin dяstяyi ilя milli mяtbяximizin lяziz nцmunяlяrini, xalqыmыzыn mяdяniyyяti,

larыmыzdan шяkяrbura, paxlava, Шяki пахлаиасы, Шяki bamiyяsi, sucuq vя digяr tяamlar bюyцk maraьa sяbяb olub. Bazarda, hяmчinin Azяrbaycan istehsalы olan шяrablar, mцxtяlif nюv шirя vя kompotlar, narшяrab, mцrяbbя vя mцxtяlif konservlяr ziyarяtчilяr tяrяfindяn hяvяslя alыnыb.

Azяrbaycan stendindя, hяmчinin milli mяdяniyyяtimizin vacib mяqamlarыndan olan яnяnяvi чay dяstgahы tяшkil olunub. Юlkяmizdя чay sцfrяsinin hazыrlanmasыnыn vacib elementlяri barяdя iшtirakчыlara mяlumat verilib. Иzlяyicilяr Azяrbaycanыn чay dяstgahы ilя yaxыndan tanыш olmaq imkanы яldя ediblяr. Azяrbaycana aid шяkillяr mяcmuяsi (aчыqcalar), suvenirlяr, o cцmlяdяn heykяlciklяr, yerli sяnяtkarlыq nцmunяlяri, Bakы vя digяr шяhяrlяrin gюrkяmli yerlяrinin tяsvirlяrinin яks olunduьu mцxtяlif fincan vя boшqablar, tikmя nцmunяlяri, habelя UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mяdяni Иrs цzrя Reprezentativ Siyahыsыna daxil edilmiш kяlaьayыlar tяdbiri izlяmяyя gяlяn шяhяr sakinlяri vя xarici qonaqlar tяrяfindяn rяьbяtlя qarшыlanыb. Sяfirlik, hяmчinin xeyriyyя bazarыnыn яylяncя hissяsindя dя tяmsil olunub. Belя ki, azяrbaycanlы uшaqlarыn ifasыnda Azяrbaycan vя bolqar dillяrindя sяslяnяn Rяшid Behbudovun "Bakы" mahnыsы alqышlarla qarшыlanыb. Tяdbir чяrчivяsindя Azяrbaycanыn Bolqarыstandakы sяfiri Nяrgiz Qurbanova Bolqarыstan Milli Televiziyasы vя Radiosuna mцsahibя verib. O, юlkяmizin zяngin mяdяni irsi, tur-

izm potensialы barяdя danышыb. Diplomat Azяrbaycan xalqыnыn tarixi, maddi-mяdяniyyяt abidяlяri, zяngin яdяbiyyatы, incяsяnяti vя musiqi mяdяniyyяti ilя haqlы olaraq fяxr etdiyini sюylяyib. Юlkяmizin tur-

almaq цчцn Azяrbaycana dяvяt edib. Юlkяmizin xeyriyyя bazarыnda iшtirakы Bolqarыstan KИV-lяrindя geniш iшыqlandыrыlыb. Bolqarыstan Teleqraf Agentliyinin internet sяhifяsindя Azяrbaycan

izm imkanlarыndan danышan sяfir cari ilin yanvar ayыnda Bakы vя Sofiya arasыnda birbaшa hava яlaqяsinin aчыlmasыnыn bolqar turistlяrinя юlkяmizi daha yaxыndan kяшf etmяyя шяrait yaratdыьыnы qeyd edib vя dost bolqar xalqыnы multikultural dяyяrlяrя malik olan юlkяmizin rяngarяngliyi vя gюzяlliklяrindяn zюvq

stendi barяdя mяqalяlяr yerlяшdirilib, Bolqarыstan Milli Televiziyasы vя Radiosunda sяfir Nяrgiz Qurbanovanыn xeyriyyя bazarы ilя baьlы mцsahibяlяri yer alыb. Qeyd edяk ki, bu ilki xeyriyyя bazarыnda 60-dan artыq юlkя tяmsil olunub.


№ 12 (170), Декабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 9

80 йашлы УИМ Шяki Шяhяr Uшaq Иncяsяnяt Mяktяbinin 80 illik yubileyi qeyd olunub. Шяki Шяhяr Uшaq Иncяsяnяt Mяktяbinin fяaliyyяtя baшlamasыndan 80 il юtцr. Юzцnяmяxsus musiqi яnяnяlяri ilя seчilяn bu tяhsil ocaьыnыn 80 illiyi mцnasibяtilя Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnda keчirilяn yubiley tяdbirindя шяhяr rяhbяrliyi, Mяdяniyyяt Nazirliyinin nцmayяndяlяri, mяktяbin yetirmяlяri vя musiqisevяrlяr iшtirak ediblяr.

qazanыlan nailiyyяtlяrdяn danышыlыb. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, 1938-ci ildя musiqi mяktяbi kimi fяaliyyяtя baшlayan bu tяhsil ocaьы 1984-cц ildя яlavя шюbяlяrin aчыlmasы ilя uшaq incяsяnяt mяktяbinя чevrilib. Fяaliyyяti dюvrцndя mяktяbin minlяrlя mяzunu olub. Hazыrda onlarыn яksяriyyяti Шяkidя, hяmчinin respublikamыzыn digяr шяhяr vя rayonlarыnda musiqi mцяllimi, xoreoqraf, rяssam,

tanыnmыш musiqiчinin adыna rast gяlmяk olar. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, hazыrda mяktяbdя fortepiano, tar, kamanчa, skripka, qarmon, naьara, xoreoqrafiya vя rяssamlыq ixtisaslarы цzrя 490 шagird tяhsil alыr. Onlarыn tяlimtяhsili ilя 187 nяfяr mцяllim mяшьul olur. Mяktяbin шagirdlяri, musiqi vя rяqs kollektivlяri respublika sяviyyяli mцsabiqя vя festivallarda hяmiшя uьurlu

musiqi vя rяqs kollektivlяri tamaшaчыlar qarшыsыnda geniш konsert proqramы ilя чыxыш ediblяr.

lektivя gяlяcяk fяaliyyяtindя yeni yaradыcыlыq uьurlarы arzulayыblar.

Mяrasim iшtirakчыlarы яvvяlcя teatrыn foyesindя mяktяbin qazandыьы uьurlarыn яks olunduьu guшяyя vя шagirdlяrin яl iшlяrindяn ibarяt sяrgiyя baxыblar. Yubiley tяdbirinin яvvяlindя Шяki Шяhяr Uшaq Иncяsяnяt Mяktяbinin 80 ildя keчdiyi yola qыsa nяzяr salыnыb,

ifaчы kimi fяaliyyяt gюstяrirlяr. Mяktяbin mяzunlarы arasыnda tanыnmыш bяstяkar, Яmяkdar incяsяnяt xadimi Cavanшir Quliyevin, Sankt-Peterburq шяhяrindяki Gertsen adыna Universitetin folklor vя musiqi kafedrasыnыn professoru, sяnяtшцnaslыq elmlяri doktoru Faiq Чяlяbiyevin vя onlarla

чыxышlarы ilя fяrqlяnib, mцkafata layiq gюrцlцblяr. Mяktяbin direktoru Eldar Rяcяbovun rяhbяrlik etdiyi "Zirvя" instrumental ansamblы юz dяsti-xяtti ilя seчilir vя respublikamыzыn tanыnmыш musiqi kollektivlяrindяn biri hesab olunur. Sonra Шяki Шяhяr Uшaq Иncяsяnяt Mяktяbinin

Tяdbirin sonunda Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov vя Mяdяniyyяt Nazirliyinin sektor mцdiri Vцqar Baxышov чыxыш edяrяk, Uшaq Иncяsяnяt Mяktяbinin 80 illik yubileyinin qeyd edilmяsinin Шяkinin mяdяni hяyatыnda olduqca яlamяtdar hadisя olduьunu bildirib, kol-

Шяki Шяhяr Uшaq Иncяsяnяt Mяktяbinя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin xatirя hяdiyyяsi, mяktяbin direktoru Eldar Rяcяbova Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin vя Mяdяniyyяt Nazirliyinin fяxri fяrmanlarы tяqdim olunub.

Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin башчысы Елхан Усубов (саьда) вя УИМ-ин direktoru Eldar Rяcяbov.

Бир илдя 50 гызыл, 38 эцмцш вя 87 бцрцнъ медал Шяkiнин Sяrxan vя Faiq adыna Cяngavяr idman klubunun idmanчыlarы 2018-cи ili чox yцksяk nяtiъяlяrlя baшa vurублар. Онлар Respublika cempionatларында, идман тurnirлярindя vя beynяlxalq yarышlarda 50 qыzыl, 38 эцmцш vя 87 bцrцnc medal qazanыбlar.

Иbrahimli Sяid

Клубун бir idmanчысы karate idman nюvцndя hяr il olduqu kimi, Beynяlxalq seminarда qara kяmяr алмаг цчцн imtahanдан кечиб. Hяmin imtahanda Lяtifov Sяnan 1-ъи dan qara kяmяr Beynяlxalq dяrяcяyя layiq gюrulub. Иmtahanы 8-ъи dan Beynяlxalq dяrяcяli yapon usta Иtoшi Kasuya эюtцrцb. Йола салдыьымыз 2018-ъи илдя илдя клубун яn чox medal qazanan idmacыlarы ашаьыдакылардыр: - 11 yaшлы Иsrafilov Fikrяt - Uшu Sanda nюvц цzrя Respublika чempionатынын bir nece turnirlяrinин qalibi вя Kempo idman nюvц цzrя Evraziya чempionu olmuшduр. - 7 йашлы Иbrahimli Sяid - Uшu Sanda nюvц цzrя Respublika cempionu, Kempo idman nюvц цzrя Respublika чempionu, Muay Tay idman nюvц цzrя Dцnya Festivalы qalibi, Respublika turnirlяrin qalibi вя Pankration idman nюvц цzrя Respublikaмызын икинъиси. - 11 йашлы Яhmяdov Taleh Uшu Sanda nюvц цzrя Respublika чempionu, Muay Tay idman nюvц цzrя Dцnya Festivalында 2 yerин сащиби вя Respublika turnirlяrinin qalibi. - 11 йашлы Mяmmяdli Polad Kempo karate idman nюvu цзря Respublika cempionu ve Respublika turnirlяrinin qalibi. - 20 йашлы Yusifov Rюvsяn -

Шaolin Sanda MMA цzrя Respublika turnirinin галиби. - 19 йашлы Osmanov Anar Шaolin Sanda Kik layt nюvц цzrя 1 yerин сащиби.

- 11 йашлы Яliyev Mяhяmmяd Muay Tay idman nюvц цzrя Dцnya Festivalыnda 2 yerин, Kempo idman nюvundя Evraziya cempionatыnda 1 yerин сащиби vя Ruspublika turnirlяrinin qalibi.


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 10

ФЯРМАН ИСМАЙЫЛОВ

РЯСУЛ ИЛМЯДДИНОЬДУ

Азярбайъан елми иътимаиийятиня аьыр итки цз вермишдир. Ютян айын 10-да Бакы Дювлят Университетинин профессору, Мцасир Гярб фялсяфясиня даир республикамызда илк елмляр доктору, щямйерлимиз Фярман Исмайылов 82 йашында вяфат етмишдир. Fяrman Иsmayыlov 1936-cы ildя Шяkiниn Baш Gюynцk kяndindя anadan olub. Orta tяhsilini щямин kяnddяki Gцlarя Gюylцqыzы adыna mяktяbdя alыb. 1956-cы ildя M.F.Axundov adыna Azяrbaycan Pedaqoji Dillяr Иnstitutunun ingilis dili fakultяsinя daxil olub, 1962-ci ildя oranы fяrqlяnmя diplomu ilя bitirib вя щямин институтда "Иngilis dilinin qrammatikasы" kafedrasыnda mцяllim saxlanыlыb. 1965-ci ildя Азяр-байъан Республикасы Eлмляр Aкадеми-йасынын Fяlsяfя vя Hцquq Иnstitutunun aspiranturasыna qяbul olunub. 1970-ci ildя EA-nыn Fяlsяfя vя Hцquq Иnstitutunun Elmi Шurasыnda mцasir Qяrb fяlsяfяsi цzяrя "Fяlsяfя vя ali dil (Linq-vistik analiz fяlsяfяsinin metodoloji prinsiplяrinin tяnqidi)" mюvzusunda namizяdlik dissertasiyasы mцdafiя edib. Hяmin dissertasiya Azяrbaycanda XX яsr Qяrb fяlsяfяsi tarixinя hяsr edilmiш ilk яsяrdir. Onun fяaliyyяtinin bюyцk hissяsi M.F.Axundov adыna Dillяr Иnstitutu ilя яlaqяdardыr - orada mцяllim, baш mцяllim, 1973-cц ildяn dosent iшlяyib. 1970-ci ilin oktyabrыnda hяmin institutun partiya komitяsinin katibi seчilib, mцxtяlif fяxri fяrmanlar alыb, iki dяfя Nяsimi rayonuna deputat seчilib. 1972-ci ildя "Иdrak nяzяriyyяsi vя linqvistik analiz" mюvzusunda doktorluq dissertasiyasы Tbilisi Dюvlяt Universitetinin Elmi Шurasыnda tяsdiq edilib. 1978-ci ilin martыnda BDU-nun fяlsяfя kafedrasыnda dosent seчilib.

Рясул ИЛМЯДДИНОЬЛУ Kafedra mцdiri Hяsяn mцяllim юz otaьыna keчib, yenicя яylяшmiшdi ki, professor Mehdi mцяllim qapыnы dюyцb iчяri keчmяk цчцn icazя istяdi. Amma elя яsяbi idi ki, Hяsяn mцяllimin dяvяtini gюzlяmяdяn keчib яylяшdi vя qaralanmaьa baшladы: - A kiшi, belя dя iш olar? Иndiki uшaqlar belя getsя tam savadsыz bir kцtlя kimi yetiшяcяklяr. Bu gцn imtahanda deyirяm ay oьul, ismin hallarыnы say, saya bilmir. Deyirяm felisifяt nяdir, mat-mat цzцmя baxir. Amma universitetя necя daxil olduьunu soruшanda mяlum olur ki, 500-я yaxin bal yыьыb. Heч nя deyя bilmirяm. Bircя onu fikirlяшirяm ki, test imtahanlarы elя "Hasыndadы-husunda" oyunudur. Gюzцnц yum, verilяn test suallarыnыn birini iшarяlя vя ol tяlяbя. Hяsяn mцяllim, bu цsulla biz vя bizim elmimiz hara gedir, gюrяsяn? Hяsяn mцяllim чox hюrmяt etdiyi Mehdi mцяllimя diqqяtlя qulaq asыrdы vя arabir dя tяbяssцmlя baшыnы yellяyяrяk onun sюzlяrindя hяqiqi mяqamlarыn чox olduьunu bildirir-

Бу йахынларда Шяки ядяби иътимаиййяти аьыр итки иля гаршылашмышдыр. Октйабрын 24-дя насир-публисист, чохсайлы щекайя, публисистик мягаля вя мараглы китабларын мцяллифи Рясул Илмяддиноьлу 68 йашында аьыр хястядликдян сонра дцнйасыны дяйишмишдир.

1996-cы ilin iyununda EA-nыn Fяlsяfя vя Hцquq Иnstitutunun nяzdindяki Иxtisaslaшdыrыmыш Elmi Шurasы dissertasiya mцdafiя etmяdяn fяlsяfя elmlяri doktoru alimlik dяrяcяsi verilmяsi haqqыnda yekdilliklя qяrar qяbul edib вя бу qяrar Ali Attestasiya Komissiyasы tяrяfindяn tяsdiq edilib. Mцdafiяdяn sonra “Иdrak nяzяriyyяsi vя linqvistik analiz” kitabы чapdan чыxыb. Ф.Исмайыловун "XX яsr Qяrb fяlsяfяsinin tarixi" adlы iki cilddяn ibarяt яsяrinин birinci cildi Tяhsil Nazirliyi tяrяfindяn ali mяktяblяr цчцn dяrs vяsaiti kimi qяbul edilib. BDU-nun Шяki filialы yarandыьы gцndяn F.Иsmayыlov onun direktoru vя eyni zamanda humanitar elmlяr kafedrasыnыn mцdiri olub. 1997-ci ilin mayыnda BDU-nun bюyцk Elmi Шurasыnda, habelя Шяки filialыnын nяzdindя fяaliyyяt gюstяrяn namizяdlik mцdafiяsi цzrя Иxtisaslaшdыrыlmыш Elmi Шuranыn цzvц, filialыn Elmi Шurasыnыn sяdri olub. Mцasir Qяrb fяlsяfяsinя dair Azяrbaycanda ilk elmlяr doktorudur. Фярман Исмайыловун язиз хатиряси ону таныйанларын, достлары вя танышларынын йаддашында ябяди галаъагдыр. Allah rяhmяt elяsin.

***

№ 12 (170), Декабр 2018

Шяки Бялядиййясинин коллективи, бцтцн шякилиляр адындан Фярман мцяллимин аилясиня вя йахынларына дярин щцзнля баш саьлыьы верир, онлара Аллащдан сябр диляйир.

Rяsul Иlmяddinoьlu (Rяsulov Rяsul Иlmяddin oьlu) 1950-ci il апрелин 14-дя Шяkinin Baш Zяyzid kяndindя anadan olmuшдур. Иbtidai vя sяkkizillik tяhsilini Baш Zяyzid, orta tяhsilini isя Orta Zяyzid kяndindя baшa vurmuшdur. Maddi чяtinliklяr ucbatыndan о, tяhsilini davam etdirя bilmяmiш, bir mцddяtdяn sonra ordu sыralarыnda hяrbi xidmяtя чaьыrыlmышdыr. Hяrbi xidmяtini keчmiш Sovet ordusu sыralarыnda tamamladыqdan sonra fяhlя-чilingяr kimi яmяk fяaliyyяtinя baшlamышdыr. 1973-1978-ci illяrdя Azяrbaycan Иnшaat Mцhяndislяri Иnstitutunu bitirmiш, bir чox tikinti tяшkilatlarыnda mцhяndis, o cцmlяdяn 8-ci Tikinti Trestinin rяhbяri kimi fяaliyyяt gюstяrmiшdir. Sovet dюnяmi tarixя qovuшandan vя Azяrbaycan mцstяqil olandan sonra Demokratik Sahibkarlar Partiyasыnыn Шяki шюbяsinя baшчыlыq etmiш, iш adamы kimi fяaliyyяt gюstяrmiш, Gцnay Bankыn Шяki filialыnыn rяhbяri olmuшdur. 2013-cц ildяn tяqaцdя чыxmыш vя tяqaцdчц hяyatы keчirmiшdir. Rяsul Иlmяddinoьlu harada vя hansы vяzifяdя olmasыndan asыlы olmayaraq, яdяbiyyata olan hяvяsini vя maraьыnы gizlяdя bilmяmiшdir. Axыr ki, bu sevgi onu 1998-ci ildя Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinя gяtirib чыxarmышdыr. Onun яdяbi fяaliyyяtinin qыzьыn dюvrц mяhz bu zamandan baшlamышdыr. Hayatы boyunca yaшadыьы reallыqlar, яtrafыndakы insanlarыn yaшantыlarы ona rяngarяng mюvzular ver-

miшdir. O isя qяlяmini nяsrdя sыnayыb, юzцnц nяsrdя ifadя etmiшdir. Onun "Seчilяn adam-Hafiz Яfяndi", "Nakam mяhяbbяtin yubileyi", "Aшыq Sakit Kючяri" kitablarы geniш oxucu auditoriyasы qazanmыш vя ona шюhrяt gяtirmiшdir. Rяsul Иlmяddinoьlu aьыr cяrrahi яmяliyyatlardan sonra, октйабрын 24-дя paytaxt xяstяxanalarыndan birindя dцnyasыnы dяyiшmiш, oktyabrын 25дя doьma Шяkimizin Mяmmяd Яfяndi qяbristanlыьыnda torpaьa tapшыrыlmышdыr. Rяsul Иlmяddinoьlunun яziz xatirяsi dostlarыnыn vя kitabsevяrlяrin qяlbindя yaшayacaq vя tяzя-tяr qalacaqdыr. Ona Allahdan rяhmяt dilяyir, doьmalarыna vя яzizlяrinя dяrin hцznlя baшsaьlыьы veririk: Vaqif Aslan, Nurmяmmяd Mяmmяdov, Yusif Шцkцrlц, Murad Nяbibяyov, Чingiz Naьыyev, Aьa Ramazan, Mirяli Иslamov, Qiymяt Mяhяrrяmli, Osman Dяrviш, Qiya Paчxataшvili, Mayis Sяlim, Ramiz Orsяr, Akяm Xaqan, Akif Hяkim, Arzu Abdullayev, Kamil Adышirinov, Kяrimov Kяrim Abid, Fяrhad, Mяharяt, Яli bяy vя b. Allah rяhmяt elяsin.

SON MЯKTUB ЩЕКАЙЯ

di. Elя bu vaxt kюmяkчi qыz bir yыьыn mцxtяlif mюvzulu kaьыzlarы gяtirib onun stolunun цstцnя qoydu vя яn цstdяn bir mяktub qoyaraq dedi ki, bu mяktubu bir nяfяr gяtirdi vя xahiш etdi sizя шяxsяn чatdыrыm. Hяsяn mцяllim mяktuba gюzucu nяzяr salыb, heч nя demяdяn o biri kaьыzlarla birlikdя qovluьuna qoydu ki, aparыb evdя oxuyar. Mehdi mцяllimlя bir qяdяr sюhbяtlяшяndяn sonra birlikdя durub otaqdan чыxdыlar. Hяsяn mцяllim evя чatыb, яynini dяyiшib yuyunduqdan sonra шam yemяyini yeyib, adяti цzrя юz otaьыna keчdi vя iш stolunun arxasыna oturdu. Qovluqdan юzц ilя gяtirdiyi kaьыzlarы gюtцrцb, bir-bir nяzяrdяn keчirmяyя baшladы. Kaьыzlarыn arasыndakы mяktubu gюtцrцb baxdы. Gюndяrяnin цnvanы, adы vя familiyasы zяrfin цstцndя yazыlmamышdы. Яvvяl istяdi heч zяrfi aчmasыn, amma nя fikirlяшdisя aчыb, oxumaq istяdi. Beш vяrяqdяn ibarяt olan bu

mяktubun чox sяliqяli vя gюzяl xяtlя yazыlmasы Hяsяn mцяllimin mяktubu oxumaьa maraьыnы daha da artыrdы. Юzцnя bir stяkan чay sцzцb, mяktubu яlinя gюtцrdц vя oxumaьa baшladы: "Salam! Hяr vaxtыnыz xeyir, Hяsяn mцяllim! Necяsiniz? - deyя sormuram, чцnki cavab gюzlяmirяm! Amma bilin ki, Sizin saь-salamat olmaьыnыz mяnim цчцn daha vacibdir! Bu mяnim яn sяmimi vя цrяkdяn gяlяn sюzlяrimdir. Иnanmaya bilяrsiniz, bu юz iшinizdir. Amma bu belяdir. Axы otuz ilя yaxыn bir mцddяtdя sяnin цrяyindя yurd salan vя sяnя yalnыz xяyalыnda qismяt olan bir insanы hяyatda gюrmяklя, ona kяnardan da olsa baxmaqla dцnyanыn яn bюyцk zюvqцnц almaqdan gюzяl nя ola bilяr?! Bu qismяtimя gюrя чox razыyam vя bяlkя dя xoшbяxtяm! Dцnяn mяnim ad gцnцm idi. Qыrx beш, bяli dцz qыrx beш yaшыm bitdi. Bцtцn yaxыn

***

Шяки Бялядиййясинин коллективи дя бцтцн шякилиляр адындан Рясул Илмяддин оьлу Рясуловун аиля цзвляриня, язизляриня вя ону йахындан таныйанлара дярин щцзнля баш саьлыьы верир, онлара Аллащдан сябр диляйир.

qohum-qonшular, dost-tanышlar эялмишдиляр. Amma mяn tяk idim. Hamы mяnim baшыma yыьышmышdы, amma mяn yalqыz idim. Qonaqlar hamыsы yeyibiчir, rяqs edir, mцxtяlif oyunlar oynayыr vя яylяnirdilяr. Mяn dя onlarla idim, amma necя? Bцtцn oynamaqlarыm, deyib-gцlmяyim, danышmaьыm hamыsы sцni vя bayaьы idi. Bunu yalnыz mяn vя "anam" bilirdik. Deyяcяksяn bu anam sюzцnц niyя dыrnaqda yazыr? Deyim ki, mяnim anam dцz iyirmi bir il bundan яvvяl vяfat edib. Qяflяtяn... ...Bюyцk qardaшыmыn toyunu etdik. Gяlinimizi gяtirdik. Hяr шey qaydasыnda idi. Qonaqlarы yola salandan sonra biz dя anamla чяkildik юz otaьыmыza ki, yorьunuq, yataq dincяlяk ki, sяhяr tez durub, yыr-yыьыш edяrik. Sяhяr saat altы olardы, mяn qalxыb geyindim vя anamы sяslяdim ki, oyansыn. Amma ondan cavab gяlmяdi. Mяn bir dя "ay ana, ay ana"

deyя sяslяdim vя hay vermяdiyini gюrцb, tяlaшlandыm. Yaxыnlaшыb, яlindяn tutub tяrpяtmяk istяyяndя gюrdцm ki, o buz kimi soyuqdur. Qorxdum vя iki dяfя "ana, ana" deyя hayqыrdыm. Sяsimя ailя цzvlяrimiz o biri otaqlardan чыxыb, gяldilяr. Artыq anam yox idi. Mяnim yeganя цmidim, arxadayaьыm anam mяni tяk Allahыn цmidinя qoyaraq sяssizsяmirsiz bu dцnyadan kючmцшdц. Dцnяn toy olan hяyяtdя bu gцn yas maьarы qurulmuшdu. Anamыzыn qяfil юlцmц bizi яmяlli-baшlы чaшdыrmышdы. Hamыmыz, sюzцn hяqiqi mяnasыnda юzцmцzц itirmiшdik. Sanki bizi isti bir mяkandan gюtцrцb buzlaq bir adaya atmышdыlar. Bцtцn ailя цzvlяrimiz чaшqыnlыq iчяriindя sanki donub qalmышdыlar. Hяyяtdя qurulan чadыrda qohum-яqrяba vя tanышbilшlяrdяn eшidib gяlяn kiшilяr yыьышыb sakitliklя mяclisi aparan mollanыn moizяlяrinя qulaq asыrdыlar. Qadыnlar isя otaqlarda oturub aьlaшыrdыlar. Mяnsя otaьыn bir kцncцndя oturub, gюzlяrimin yaшы qurumuш halda mяlul-mяlul aьlaшanlara baxыrdыm. (Арды вар)


№ 12 (170), Декабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 11

Sяksяn sяkkiz il яvvяl baш vermiш цsyan .

Шащпяри АББАСОВА Stalinin amansыz rejiminin qurbanlarыndan olan Шeyxzadяnin qыz nяvяsi Mahir Qяdimli 1930-cu il Шяki цsyanы vя babasы haqqыnda Sputnik Azяrbaycana danышыb: "Babam Molla Mustafa 1906-cы ildя Nuxa (indiki Шяki) rayonunun Baш Шabalыd kяndindя, ruhani ailяsindя anadan olub. O illяrdя mяhv edilяn in-

Мащир Гядимли sanlarыn, demяk olar ki, hamыsы vяtяnpяrvяr, юz xalqыnы, dюvlяtini sevяn шяxslяr idi. 1930-cu il Шяki цsyanыnыn baшыnda savadlы, iti zяkaya vя poetik ilhama malik olan Molla Mustafa Шeyxzadя dururdu. Onun babasы Шeyx Яhmяd saflыьы, dini dяyяrlяrя sonsuz mяhяbbяti, hюrmяt vя ehtiramы ilя el-obanыn gюzцndя юvliya sяviyyяsinя yцksяlmiшdi". Mustafa Шeyxzadя 1920-1924-cц illяrdяn baшlayaraq, o vaxtkы Sovet hakimiyyяtinя qarшы gizli tяbliьat aparыb. Azяrbaycan Demokratik Respublikasыnы (ADR) 1920-ci ildя rus qoшunlarы devirdikdяn sonra, mцbarizяyя baшlayыb, o vaxtkы Stalin rejimini devirmяyя чalышыb. Hяmin dюvrцn diktatorlarыnыn xalqa verdiyi zцlmlяr, kolxozlaшma, torpaqlarыn яhalinin яllяrindяn alыnmasы vя digяr haqsыzlыqlara qarшы юz mцnasibяtini gюstяrяrяk, xalqы ayaьa qaldыrыb. Иnqilabчыnыn nяvяsi 30-cu il цsyanыnыn baшlama sяbяbinя dя aydыnlыq gяtirib: "Babam Molla Mustafa 1930cu ildя Baш Gюynцk kяndindя yaxыn silahdaшlarы ilя birgя evdя mяslяhяt-mяшvяrяt apararkяn xцsusi xidmяt orqanlarы tяrяfindяn mцhasirяyя alыnыb, onlara qarшы silahlы basqыn olub. Babama oturduьu yerdя o dюvrkц "NKVD"nin iшчilяri tяrяfindяn atяш aчыlыb, gцllя яlindяki чay stяkanыna dяyib. Bu hadisя Nuxada 1930-cu il цsyanыnыn bir neчя gцn tez baшlamasыna rяvac verib".

Deyirlяr, "azadlыq verilmir, alыnыr". Zaman-zaman azadlыьыmыzы яlimizdяn alanlara qarшы savaшanlar юz canlarы, qanlarы bahasыna onu qazanmaьa чalышыblar. Bunlardan biri dя Molla Mustafa Шeyxzadяdir. Цsyana baшчыlыq edяn Шeyxzadя hяmin vaxt Nuxanыn bir qrup dюvlяt vя hakimiyyяt orqanlarыnы - o dюvrkц hяbsxananы, poчt-rabitя idarяsini, чюrяk zavodunu vя digяr idarя vя mцяssisяlяri - яlя keчirib. Hяmin mцddяtdя 13-17 gцn hakimiyyяti юz яllяrindя saxlayыblar. Mahir bяyin sюzlяrinя gюrя, Шeyxzadя vя onun silahdaшlarы hяbsxananыn qapыsыnы aчaraq dustaqlarы azad edib, чюrяk zavodunu юzlяri iшlяdib, poчt-rabitя vя digяr idarяlяrdя юz hakimiyyяtlяrini qurublar: "Nuxada hakimiyyяtdя olduqlarы zaman чюrяk zavodu "Mator aralыьы" deyilяn mяhяllяdя olub. Aralыьыnыn qarшыsыnda, Qurcana чayыnыn saь tяrяfindя, kюhnя mяtbяя yerlяшяn yerdя keчmiш binalarыn dam юrtцyцndяki kirяmitlяri bir neчя yerdяn qaldыraraq, hяmin чюrяk zavoduna чoxsaylы silah tuшlayыblar. Bundan xяbяr tutan babam, yaxыn sirdaшы, arычы Yaqubla birlikdя dюvlяt orqanы iшчilяrinя юz qяti gюstяriшini verib ki, oradan silahlarыnы yыьышdыrsыnlar". Шяkidяn sonra Qarabaьda, Gяncяdя vя digяr rayonlarda da яhali ayaьa qalxыb. Цsyanыn pяrakяndя baшlamasыndan istifadя edяn rus qoшunlarы Nuxaya gяlib, шяhяrin cяnubundan - Qышlaq adlanan яrazidяn ora daxil olublar. Rus qoшunu gцclц olduьundan, яhali arasыnda чox qыrьыn olmasыn deyя, 13-17 gцn яldя saxladыqlarы hakimiyyяti mяcbur яldяn verяrяk, daьlara чяkilmяyя mяcbur olublar. "Nuxa rayon Aшaьы Шabalыd kяnd sakini Яdil яmi danышardы ki, babamыn цsyana baшladыьы vaxt Nuxanыn Aшaьы Qышlaq adlanan yerinя Tцrkiyяdяn kюmяyя gяlmiш insanlarыn iчяrisindя Nuru Paшa vя Яnvяr Paшa da olub. Rus qoшununun чox gцclц olmasы babamыn daьlara чяkildikdяn sonra bir mцddяt inqilabчыlarы чюllцkdя, meшяlяrdя, daьlarda yaшamaьa mяcbur edib. Babam molla Mustafa bir neчя il daьlarda, meшяlяrdя yaшayыb. Yerli sakinlяr inqilabчыlarы gizli olaraq yemяklя tяmin ediblяr". "Babam molla Mustafa bir mцddяt daьlarda yaшayandan sonra Baш Gюynцk, Baш Шabalыd vя digяr qonшu kяnd sakinlяri, юz yaxыn sirdaшlarы ilя birgя Baш Gюynцk kяndinin daьlarыndakы son yыьыncaqda Danavec adlanan yaylaqda vida gюrцшц keчirib. Kяndlilяrdяn, silahdaшlarыndan Sovet hakimiyyяtinin tяlяblяrinя яmяl etmяlяrini, silah-sursat vя digяr gizlяtdiklяri яшyalarы tяhvil vermяlяrini xahiш edib. "Biz artыq bu gцndяn sizdяn ayrыlыrыq. Bizimki bura kimi idi, hяr шey artыq bitdi" deyяrяk, ayrыlыb" - deyя M.Qяdimli яlavя edib. Bundan sonra Шeyxzadяnin daha da чяtin, acыnacaqlы gцnlяri baшlayыb. O, yaxыn dost-tanышlarы yaшayan Zaqatala rayonunun Kяpяnяkчi kяndinя цz tutub. Hяmin kяnddяki yaxыn dostlarы Rizvan vя Osmana sыьыnыb, bir mцddяt hяmin kяnddя su dяyirmanыnda gizli yaшayыb. Gцndцzlяr чюllяrdя, meшяlяrdя,

gecяlяr isя hяmin dяyirmanda yaшayan gяnc inqilabчыnы kяnd sakinlяri yemяklя tяmin ediblяr. Mцяyyяn mцddяtdяn sonra hяmin яrazini tяrk edяn Шeyxzadя gizlяndiyi dяyirmanыn tirlяrinя "Molla Mustafa getdi" yazыb. Molla Mustafa Kяpяnяkчi kяndi яrazisindяn gizli meшя vя ara yollar vasitяsilя Gцrcцstana gedib. Tiflisdя bir mцddяt baшqa adla mцяllimlik edяn Шeyxzadя baшыna gяlяcяk mцsibяtlяrdяn bixяbяr olub. Mahir bяyin dediyinя gюrя, babasы юz hяmyerlisinin gцdazыna gedib: "Hяmin dюvrlяrdя Balakяn rayonunda bir

olan Шeyxzadяnin sцfrя arxasыnda qяflяtяn qolundan tutublar. O isя "mяrifяtiniz, insanlыьыnыz olsun, qabaьыnыzda sцfrя, чюrяk var" - deyib. Nuxa-Balakяn arasыndakы kюhnя ata-baba yolu ilя molla Mustafanы Nuxaya gяtiriblяr, Xan sarayыnыn яrazisindяki hяbsxanaya tяhvil veriblяr. Bir mцddяt Nuxa hяbsxanasыnda saxladыqdan sonra, onu Bakыya - Bayыl tцrmяsinя aparыblar. Kommunist Partiyasыnыn birinci katibi Mircяfяr Baьыrovun xцsusi gюstяriшi ilя Шeyxzadяyя gцllяlяnmя cяzasы verilib. Ancaq hяmin vaxt Stalinin gюs-

Молла Мустафа Шейхзадя nяfяr at oьrusu saxlanыlыb vя hяmin шяxs Шeyxzadяnin harada olmasыndan xяbяrdar imiш. Oьru canыnы hяbsdяn qurtarmaq mяqsяdilя xцsusi xidmяt orqanlarыnыn iшчilяrinя deyib ki, sizя чox юnяmli bir insanыn yerini deyя bilяrяm. Onlar da, "de, sяni tam azad edяk" deyiblяr. Hяmin oьru da deyib ki, "sizя Nuxa цsyanыnыn baшчыsы Шeyx oьlu molla Mustafanыn yerini deyяrяm". Vя sonra hяmin orqan iшчilяri ilя birlikdя Tiflisя gedib, orda Шeytan-bazar adlanan yerdя Cцmя Mяscidinя gяlяn zaman babamы insanlarыn iчяrisindя niшan verib". Hяmyerlisi gяnc inqilabчыnыn чevik insan olduьunu vя onun цzяrindя iki яdяd hazыr tapanчa olduьunu deyib. Bunu bilяn xцsusi xidmяt orqanы iшчilяri molla Mustafa olan evi mцhasirяyя alыblar. Onlardan bir neчяsi mцlki formada hяmin evя daxil olub. Yaшadыьы evя gяlяn чaьыrыlmamыш qonaqlarыn яsl niyyяtindяn bixяbяr

tяriшi ilя юlцm hюkmц lяьv edilib vя Шeyxzadяyя 10 il mцddяtinя azadlыqdan mяhrumetmя cяzasы verilib. "Stalin babamы юz yanыna чaьыrыb, "sяn, gяnc bir oьlan belя bir nяhяng dюvlяti necя yыxmaq istяyirdin?" - deyя soruшur. Babam Stalinя belя cavab verir: "Siz, yoldaш Stalin, 300 il hakimiyyяtdя olan Nikolay sцlalяsini yыxыb mяhv etmisiz. Mяn dя sizin qurduьunuz hakimiyyяti yыxыb, юzцm istяdiyim xalqыma, millяtimя, torpaьыma sadiq bir dюvlяt qurmaьa чalышыrdыm. Sizin hakimiyyяtiniz baш tutdu, ancaq mяnimki alыnmadы". Babam цsyana baшlayanda 24 yaшы olub" deyя hяmsюhbяtimiz bildirib. Molla Mustafa hяbs olunduqdan sonra onun ailяsinя vя nяslinя qarшы чox gцclц, amansыz repressiya baшlayыb. Nuxa шяhяrinin yuxarы hissяsindя, Xan mяscidi yerlяшяn yerin yaxыnlыьыnda vя Baш Gюynцk kяndindя Qaraqamыш-Dяvяyatan yolunun цs-

tцndя, o dюvrdя 4 illik "шkol" adlanan mяktяbin yaxыnlыьыnda quyu qazыlыb. Baшqa gцnahsыz insanlarla birlikdя Molla Mustafanыn qohumlarы vя ailя цzvlяri dя gцllяlяnяrяk hяmin quyuda basdыrыlыb. Hяmчinin anasы Яminяxatun xanыm, яmisi Sadяddin, bacыsы Xяdicя, hяyat yoldaшы Ana qucaьыnda oьlu ilя birlikdя юz mцlklяrindяn, yurdlarыndan чыxarыlaraq, sцrgцn olunub. Ailяsini, юvladыnы, юz hяyatыnы xalqыn azadlыьы цчцn qurban verяn Шeyxzadяnin bir arzusу olub: 1918-1920-ci illяrdя Mящяммmяd Яmin Rяsulzadяnin baшчыlыьы ilя qurulan Azяrbaycan Demokratik Respublikasыnыn mцstяqilliyini bяrpa etmяk. Hяr bir azяrbaycanlы kimi Шeyxzadя dя Rяsulzadяyя sonsuz sevgi bяslяyib. Onun adыnы vя yolunu яziz tutub, юz юvladlarыnыn adыnы Mяmmяd Яmin qoyub. Birinci oьlu Mяmmяd Яmin hяlя Baш Шabalыdda olarkяn vяfat edib. Иkinci oьlu olduqda yenя adыnы Mяmmяd Яmin qoyub. Sцrgцnlцk hяyatыndakы чox aьыr dюzцlmяz шяrait vя zцlmlяr ikinci kюrpяnin dя mяhvinя sяbяb olub. Gяnc inqilabчыnыn nяvяsi bildirib ki, Шeyxzadяnin xanыmы bir mцddяtdяn sonra sцrgцndяn geri qayыdыb: "Nяnяm 20 yaшыndan hяyat yoldaшы Mustafadan ayrы dцшцb. Чox gяnc olan nяnяm 20 yaшыndan 83 yaшыna, yяni юlяn gцnя kimi babamыn hяsrяtini чяkib, yolunu gюzlяyib, baшqa яrя getmяyib". 1972-ci ildяn bu gцnя kimi Шeyxzadя Mustafanыn yurdunda yaшayan Qяdimli babasыnыn adыnыn tarixdяn silinmяsindяn narahatdыr: "Bu gцnя kimi babamыn millяt, xalq yolunda юz hяyatыnы, юmrцnц, ailяsini qurban vermяsinя baxmayaraq, onun haqqыnda maraqlanan, adыnы ucaldan vя яbяdilяшdirmяk istяyяn olmayыb. Babam haqqыnda mяlumatlarы onun sirdaшlarыndan, yaxыnlarыndan, dюvrцnцn ziyalыlarыndan toplayыb, яlyazma шяklindя saxlamышam. Amma bir gцn mяn olmayacam. Bu yazыlarla da maraqlanan olmayacaq. Yaxшы olar ki, tarixчilяrimiz, elm adamlarыmыz bunun цstцnя dцшsцn. Tarix kitablarыnda bu mюvzuya чox az yer verilib. Яvvяllяr mцstяqil deyildik, indi ki mцstяqilik. Юz keчmiшini unudan xalqыn gяlяcяyi dя olmaz". Qeyd edяk ki, Шяki rayonunun Baш Gюynцk kяndindя yerlяшяn, Eldar Abdullayevя mяxsus hяyяtdяki quyuda 31 nяfяr gцnahsыz insanыn qalыqlarы var. Onlar amansыzlыqla gцllяlяnяrяk hяmin quyuda toplu halda basdыrыlыblar. Tяяssцf ki, bizim qanla yazыlmыш tariximizin яn tutarlы sцbutu olacaq hяmin quyu kolkoslarыn iчindя itib-batыb. Mahir bяyin dя яn bюyцk arzusu hяmin яrazini kol-koslardan tяmizlяyib, o toplu mяzarы dцnyaya tanыtmaqdыr. Bunun цчцn tarixiчilяrimizin vя aidiyyatы orqanlarыn цzяrinя bюyцk yцk dцшцr. Кarabakhmedia.az


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 12

№ 12 (170), Декабр 2018

АЗЯРБАЙЪАН ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ -- 100 100 АЗЯРБАЙЪАН

ДИЛ МИЛЛИ ВАРЛЫЬЫН ЯСАСЫДЫР “Милли виъданымызы дирчялдян бюйцк идеолог” китабындан - В ФЯСИЛ Щябибулла МАНАФЛЫ, АДПУ Шяki filialыnыn баш mцяllimi, тарихчи (Яввяли ютян сайымызда) Nя цчцn bu qяnaяtя gяldiyini юndяr юzц belя шяrh edib: "Иki il tяcrцbяmdя mяn gюrdцm ki, orucluq dцшяli mцsяlmanlar daha da bяdяxlaq oluyorlar. Bir чox bir-biri ilя яdavяti olanlar юzlяrini saxlayыb-saxlayыb ancaq orucluqda kцчяlяrdя parta-part salыrlar. Orucluq ayыnda axundlarыn, vaizlяrin minbяrlяrdя behiшt vяdlяri ilя, cяhяnnяm tяhdidlяrinя heч kяs qulaq asmayыb ayrы vaxtlardan daha da шiddяtli olaraq cinayяtя, qяtli-qarяtя mяшьul oluyorlar." Bu mяqalяnin mahiyyяtindяn gюrцndцyц kimi insanlarыn dini яxlaqa etinasыz mцnasibяti dinin mahiyyяtinя шцursuz mцnasibяtlя hяmahяng gяlir. Tяrяqqi posesinin bir mяrhяlяsindяn digяr mяrhяlяsinя can atmaq hяr bir xalqa xas olan tяbii xцsusiyyяtdir. Lakin tяяccцb vя tяяssцf doьuran hal budur ki, XX yцzilin яvvяlindя sanki bu qanunauyьun tяmayцlцn mцsяlman alяminя dяxli yox idi. M.Я.Rяsulzadя hяmin paradoksal durumdan bяhs edяrяk yazыrdы ki, mцsяlmanlarыn Mяrakeшdяn Tцrkцstana qяdяr mцxtяlif tяbii coьrafi vя iqlim xцsusiyyяtlяrinя malik юlkяlяrdя yaшamalarыna, чeшidli irq vя etnoslara mяnsub olmalarыna, tarixi tale baxыmыndan bir-birindяn fяrqlяnmяlяrinя baxmayaraq hamыsыna mяxsus ortaq bir cяhяti var idi. Bu юzяllik onlarыn bцtцn gюstяricilяr цzrя zamanыn tяlяblяrindяn geri qalmalarы ilя xarakterizя olunurdu. Юndяr geriliyin, tяnяzzцlцn sяbяbinin izahыna "Geriliyimiz nяdяn irяli gяlir" sualы ilя baшlayыr. Onun fikrincя durьunluьu doьuran baшlыca sяbяb "mяdяniyyяti-islamiyyяnin шяkli-hazыrы"dir. Bяs islam o zaman hansы vяziyyяtdя idi ki, bu dinin hяmin halы M.Я.Rяsulzadя tяrяfindяn geriliyi шяrtlяndirяn яsas sяbяb kimi gюstяrilirdi. M.Я.Rяsulzadяnin шяrhindяn mяlum olur ki, яlbяttя, islam gerilik dini deyil. Vaxtы ilя islam intibahы bцtцn bяшяr sivilizasiyasыnы irяli aparan amilя чevrilmiшdi. Lakin bu xeyli яvvяllяr, artыq tarixя чevrilmiш uzaq keчmiшdя baш vermiшdir. Bяs, XX yцzilin яvvяlindя Иslam necя qavranыlыrdы? Bu sualыn cavabы цчцn M.Я.Rяsulzadяnin "Hяyatы sevmяli" baшlыqlы mяqalяsindяn etdiyimiz bir iqtibasa цz

Яqidя, amal vя mяslяk yolunda юlцmцnя razы olub da nяfsini fяda edяn kim olursa olsun bюyцkdцr. tutaq: "Иndi baxaq gюrяk ki, yuxarыda siyahыsыnы tutduьumuz islam mяmlяkяtlяrindя mцшtяrяk olmaq цzrя kцtleyi-nasя юyrяdilяn яxlaq vя tяlimati-diniyя nяdяn ibarяtdir? Bunun цчцn dя yenя saydыьыmыz mяmlяkяtlяrin mяscidlяrinя girmяk vя minbяrlяrinin ayaьыnda oturmaq lazыm gяlяcяk vя kifayяt edяcяkdir. Zяnn edяriz buralardan юyrяdilяn mяlumatы xцlasя edяcяk olursaq, uшaqlыqdan bяri tяlim olunduьumuzdan baшqa bir шey юyrяdilmяdiyini gюrяriz ki, xцlasяsi dцnya dцшmяnliyi vя hяyatыn mяrdudluьudur. Mяrakeшdяn tutub-Buxaraya qяdяr, hяr yerdя, hяr bir islam mяmlяkяtindя kцtleyinas "dцnyanы beш gцn" bilir, "beшi dя qara". Bu beш qara gцnя isя nя чalышmaьa dяyяr, nя dя zяhmяtя, Mяzkur tяrbiyя o qяdяr mцfrяt bir surяt almышdыr ki, insan heyrяt etmяyя bilmяz. Necя olmuш ki, tяk-tяk шяxslяrя rяhbaniyyяti vя tariki dцnyalыьы rяva gюrmяyяn bir dinin saliklяri bu qяdяr dцnya dцшmяni oluyorlar vя hяyatы bu qяdяr tяqbih ediyorlar. Biz mцsяlmanlar, bizя юyrяdilяn "mцsяlman tяrbiyyяsinя" sadiq qaldыqca dцnya iшlяrindя mцvяffяq ola bilmяmiz mцmkцn deyil. Чцnki dцnyanы vя onun hяyatыnы sevmiyoruz, onda bir gюzяllik gюrmцyoruz. Dцnya, bizcя, bir cifяdir3, iчяrisi pisliklя dolu zяrun bir sandыqdыr. Biz bюylя dцшцnяcяk, bittяb, sevmяdiyimiz bir шeyi bяnimsяmяrik dя, bяnimsяmяdikcя onun abadlыьыna, tяrяqqisinя dя xidmяt etmяrik..." M.Я.Rяsulzadя belя fikirlяrin insan tяbiяtinя zidd olduьunu, onun xarakterinя mяxsus yaшamaq, yaratmaq tяlяbi ilя яkslik tяшkil etdiyini, eyni zamanda islamыn яsas mцddяalarы ilя uzlaшmadыьыnы bildirir vя fikrini sцbuta yetirmяk цчцn bu mяtlяblя baьlы bir hяdisi oxucularыn diqqяtinя чatdыrыr: "Leysя xeyrukum mяn tяrяkя dцnya ilaxirяtihi vя axirяtяhu, bidцnyahu, bяl xeyrrukum mяn яxяzя min hazihi vя hazih". "Sizdяn xeyirlisi dцnyasыnы axirяtinя vя ya axirяtini dцnyasыna fяda edяn deyildir, bяlkя hяr ikisi цчцn чalышandыr". XX yцzilin яvvяlindя islam alяmindя яrяb яlifbasыnыn maarifчilяrin mцbahisя predmetinя чevrilmяsi, bu яlifbanыn islah olunmasыnыn zяruriliyi barяdя diskusiyalarыn daha da intensiv xarakter almasы ictimai mяzmun etibarы ilя diqqяt чяkяn hadisяlяr sыrasыnda idi. M.Я.Rяsulzadя яrяb яlifbasыnыn islahatыnы zяruri sayan шяxslяrin mюvqeyindя dayanmыш, bu ideyanы tяqdir etmiшdir. O, "Mцhцm bir xяbяr mцnasibяtilя" adlы mяqalя-

sindя bu mяtlяblя яlaqяdar yazыrdы. "Иslam mцtяfяkkirlяrini dцшцndцrяn mцhцm mяsяlяlяrdяn biri dя яlifba mяsяlяsidir. Hяtta bu mяsяlя sairlяrindяn daha ziyadя mцtяfяkkirlяrimizi dцшцndцrmцш, bu xцsusda bir чox tяшяbbцslяrlя, mцtяшяbbislяrdя vцcuda gяtirmiшlяr. Mяrhum Mirzя Fяtяli Axundovdan bu yana ciddi vя qeyri-ciddi bir чox яlifbaчыlar

1858-ci ildя yazdыьы hяmin mяqalяdя M.F.Axundzadя sцbut etmiшdir ki, яrяblяr Quranыn yazыya alыndыьы kцfi xяttindяn hяlя islamdan xeyli юncя istifadя etmяyя baшlayыblar. Kцfi xяtti Hicri tarixinin dюrdцncц yцzilliyindя Яbu Яli Mяhяmmяd ibn Яli ibn Hяsяn ibn Mцqlя tяrяfindяn yeni xяtti ilя яvяz olunmuшdur. Qыsaca olaraq Яbu Яli ibn Mцqlя adы ilя tanыnan bu шяxs yeni yarat-

Мирзя Фятяли Ахундов чыxmыш, bu xцsusda birяr fikir vя layihя meydana qoymuшlardыr. Son illяrdя dяxi mяmaliki islamiyyяnin hяr tяrяfindя яlifbaчыlar zцhur ediyor. Ичlяrindя olduqca mяczib1 vя mяslяk aшiqi olanlar da чыxыyor". M.F.Axundzadя яrяb яlifbasыnыn islahatы tяшяbbцsц ilя ilk dяfя чыxыш etdiyindяn onun bu mяsяlяyя dair baxыш bucaьыnыn xarakterik cяhяtlяri haqqыnda bir qяdяr яtraflы mяlumat vermяyi mцnasib hesab etdik: M.F.Axundzadя яrяb яlifbasыnda islahat aparыlmasы ideyasыnы irяli sцяrkяn din xadimlяri bunun islama zidd olduьunu bяyan etdilяr. O, яrяb яlifbasыnыn idealizя edildiyini sцbuta yetirmяk цчцn bu яlifbanыn tarixinя dair tяdqiqat aparmыш vя araшdыrmalarыnыn nяticяlяrini "Иslam yazыsы haqqыnda etimada layiq fяzilяt sahiblяrinin yazmыш olduqlarы bir чox kitablar яsasыnda mayor Mirzя Fяtяli Axundzadяnin apardыьы araшdыrmalarыn nяticяlяri" adlы mяqalя qяlяmя almышdыr.

dыьы xяtti nяsx (lяьv edяn) adlandыrmышdы. Sonralar Иbn ЯlBяvvab tяxяllцsц ilя tanыnan Яli Иbn Hilal nяsx xяttini daha da tяkmillяшdirmiшdir. M.F.Axundzadя bununla da sцbut etmiшdir ki, Quranыn yazыya alыndыьы kufi xяttindяn islamdan xeyli яvvяl istifadя olunmuшdur. Bu hяlя harasыdыr, kufi xяtti islam dini meydana gяldikdяn цч yцz il sonra Яbu Яli Иbn Mцqlя tяrяfindяn nяsx xяtti ilя яvяz olunmuшdur. M.F.Axundzadя aшkarladыьы bu faktlar яsasыnda belя nяticяyя gяlmiшdir ki, kufi xяttindяn hяlя islamdan яvvяl istifadя olunubsa, Quranыn bu xяttlя yazыya alыnmasыna rяьmяn, dяyiшdirilibsя яrяb яlifbasы ilя islam dinini vя Quranы eynilяшdirmяk dцzgцn deyil. Mцtяfяkkir yazычы mяqalяnin sonunda fikrini bu cцr tamamlayыb "...Madam ki belяdir, яgяr biz xalqыn mяnafeyini nяzяrя alaraq ibn Mцqlяnin indi bцtцn mцsяlman xalqlarы arasыnda iшlяnmяkdя olan nяsx xяttini dяyiшdirib, daha asan bir yazы цsulu yaratsaq, шяriяtcя vя hцquqi cяhяtdяn buna nя

sюz-sюhbяt ola bilяr". M.Я.Rяsulzadя, яrяb яlifbasыnыn islah tяшяbbцsцnцn tarixindяn bяhs edяrяk bildirirdiki, M.F.Axundovun irяli sцrdцyц bu ideya Mirzя Mцlkцm xan, Prins Daneш, Mяhяmmяdaьa Шaxtaxtiniski vя baшqalarыnыn fяaliyyяti sayяsindя mцsяlman юlkяlяrini яhatя edяn son dяrяcя geniш bir mяkanda yayыlmыш, nяhayяt, "Osmanlы hцrufчularыnыn sяyi vя hцmmяti nяticяsindя mцtяшяkkil bir цzviyyяt шяklinя gяlmiшdir". Юndяr Иstanbulda olarkяn "Иslahi-hцrцf" cяmiyyяtinin sяdri Яhmяd Muxtar Paшa vя bu cяmiyyяtin "ruhu, mцdiri mяnяvisi" kimi tяqdim etdiyi doktor Milaslы Иsmayыl Hяqqi Яfяndi ilя gюrцшmцш, fikir mцbadilяsi aparmышdыr. M.Я.Rяsulzadя Иsmayыl Hяqqi Яfяndini bu ideyanыn vurьunu kimi tяqdim etmяklя yanaшы, onun bu sahяdя gюrdцyц яmяli iшlяrdяn dя bяhs etmiшdir. Юndяrin yazdыqlarыndan bяlli olur ki, doktor bir яlifba tяrtib etmiш vя "Иslahi-hцruf" cяmiyyяtinin mцzakirяsinя vermiшdir. Daha sonra mцzakirяdяn uьurla keчяn bu яlifba ilя tцrkcя, яrяbcя risalяlяr dяrc etdirmiшdir. M.Я.Rяsulzadя яrяb яlifbasыnыn islahi ideyasыnыn bu odlu-alovlu tяrяfdarыnы M.F.Axundzadяnin ruhunu шad edяn bir шяxsiyyяt kimi юyцrdц: "Иstanbulda ikяn Tehrandakы dostlarыmыn birisindяn bir mяktub aldыm. Bu mяktubda alяmiis-lamыn bugцnki halыndan bilцmum vя Иranыn giriftar olduьu fяlakяtlяrdяn bilxцsus suziшli bir lisanla bяhs olunuyor. Buna yeganя чarя olaraq dяxi яlifbanыn islahi lцzumu gюstяriliyordu. Mяktub sahibi, eyni zamanda xяbяr veriyordu ki, bu fikirdя o yalnыz deyildir. Tehranda bюylя dцшцnяn bir чox yoldaшlarы da var. Mяn ona lazыm gяlяn cavabы yazdыьыm kimi Иstanbuldakы Яlifba cяmiyyяti ilя milaslы Иsmayыl Hяqqi bяyin яlifbasыndan da xяbяr verdim. Onlarы doktorla qaibanя aшina etdim. Doktorun by Tehran mяktubundan aldыьы sevinc qeyri-adi idi. O, adяtdяn bir uшaq qяdяr seviniyordu. Zяnn edirяm ki, bu fikrin piri olan mяrhum Mirzя Fяtяli Axundov dirilsяydi vя яlifba xцsusundakы bu cяrяyani-milliyяni gюrsяydi, юz tяrcцmeyihalыnda Tehran vя Иstanbul sяfяrinя race yazdыьы acы sяtirlяrinя ifadя etdiyi inkiшar xяyalыna indi bяhяqq bir mцkafat alardы. Fяqяt o mцkafatы шяxsiyyяti-mяnяvisi dя olar, onun fяdakar vя fяal eyrяvilяri pirlяrinin яkdiyi vя юzlяrinin bяslяdiklяri toxumlarыn шцkufяlяr aчmasыnы gюrmяk sяadяtinя nail olmaqla, onun ruhunu da шad edяrlяr ".

(Арды вар)


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 12 (170), Декабр 2018

T Tц цr rk k x xa allq qlla ar rыы я яd dя яb biiy yy ya at tыы

Вагиф АСЛАН,

Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, АДПУ Шяki filialыnыn baш mцяllimi

(Яввяли ютян сайларымызда) f) XVЫЫ яsr Osmanlы aшыqlarы iчяrisindя Aшыq Юmяrin (?-1707) vя Aшыq Cюvhяrinin (?-1720) adlarы daha чox hallanыr. Bu dюvrцn digяr aшыqlarы ilя tanыш olmaq цчцn A.Kabaklыnыn "Tцrk яdяbiyyatы"nыn ЫЫ cildinin 825-851-ci sяhifяlяri ilя tanыш olmaq vacibdir. Dedim: - Dilber, yanaklarыn kыzarmыш. Dedi: - Чiчek taxtыm. Gцl yarasыdыr. Dedim: - Tane-tane olmuш benlerin. Dedi: - Zцlfцm deьdi, tel yarasыdыr.

M ц h a z i r я l я r (XЫV щисся)

aшыq яdяbiyyatы Osmanlы mцhitinin elя bir mяnzяrяsini yaradыr ki, orada sosial-mяdяni, hяrbi-siyasi hяyatыn юzцnц gюrmяk imkanы yaranыr. Dosta vя dцшmяnя mцnasibяtdя doьmalыq vя юzgяliyin siyasilяшmя prosesi bяdiilяшdirilir. Bu яlamяt, xцsusilя, "Яsgяr ocaьы" шairlяrinin яsяrlяrindя юzцnц qabarыq шяkildя biruzя verir. Aчыq etiraf edilmяlidir ki, aшыq шeirinя xas olan lirik duyьular vя incя hisslяr burada aparыcы xяtt vя ilham mяnbяyi olaraq qalыr. Шu karшыdan gelen dilber Gelir, amma neden sonra? Bir selаma kail oldum... Oldum, neden sonra? ...............

Dedim: - Dilber, sana yazыldы kanыm. Dedi: - Neler dersin, benim sult?nыm? Dedim: - Kimler sarmыш ince miyanыn? Dedi: - Kendim sardыm, kol yarasыdыr.

Gюrdцm yаrыmыn yцzцnц. Юpdцm dostumun gюzцnц. Aradыm, buldum izini... Buldum, amma neden sonra?

Dedim: - Bu Юmer'in aklыnы aldыn. Dedi: - Sevdiьine piшman mы oldun? Dedim: - Dilber, niчin sararыp soldun? Dedi: - Чekdiklerim dil yarasыdыr.

(Bax.Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы.ЫЫ c. Sяh.830.)

(Bax.Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы.ЫЫ c. Sяh.829.)

Aшыq Юmяrin Aydыnoьullarы bяyliyindяn olub Krыmdakы "Яsgяr ocaьы" шairlяrinя baьlы olduьu gюstяrilir. Aшыq Юmяr kimi Aшыq Cюvhяri dя gюrdцyц vя olduьu yerlяri vяsf etmiшdir. Hey aьalar, zaman azdы... Dцшmцшe el цшяr oldu. Kцllцkte sцrцnen eшek Cins atla yarышar oldu. Palas цstцnde yatmayan... Bыyыьы pala batmayan... Porsuk ardыndan yetmeyen Ceylana ulaшar oldu. Evlerinin юnц yazы... Yayыlыr turnasы, kazы... Yaшыna yetmedik kuzu Koч ile vuruшar oldu. Gevheri der:- Ишler hat?... Katыrlar baskыndыr ata. Olur-olmaz maslahata Cocuklar karышar oldu. (Bax.Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы.ЫЫ c. Sяh.834.)

Deyilяnlяrя gюrя, Cюvhяrinin яsl adы Mustafadыr. Onun яslяn Krыmli olduьu, Шamda vя Яrяbistanda яsgяri xidmяt gюstяrdiyi anlaшыlыr. Onun divan vя aшыq tяrzindя yazdыьы яsяrlяri vardыr. Nяticя. Yerin чevrяsindяn vя vaxtыn axarыndan kяnara чыxa bilmяyяn insanыn yaratdыьы яdяbiyyat da konkret zaman vя konkret mяkan daxilindя baш verяnlяri яks etdirir. XVXVЫЫ яsrlяr Osmanlы яdяbiyyatы da belяdir. Bu dюvrdя divan яdяbiyyatы ilя yanaшы sцrяtli inkiшaf mяrhяlяsinя daxыl olan

сящ. 13

mindяn ilk klassik dюvrцn baшlandыьыnы vя Qanuni (15201566) dюvrцndя (Bax. Tцrk яdяbiyyatы tarixi. Ы c. Sяh.25.) baшa чatdыьыnы gюstяrir. Osmanlы яdяbiyyatыnыn sцrяtli inkiшafыna sяbяb olan яsas amillяrdяn biri dя sяnяtkarlarыn sultanlar vя шahzadяlяr tяrяfindяn himayя edilmяsi, шairlяrя maaш verilmяsi, tцrkcя mяdrяsя vя tяkyяlяrin aчыlmasы, tцrk dilinin tяdrisi (Bax. Cavad Heyяt. Dilimiz, яdяbiyyatыmыz vя kimliyimiz uьrunda. (Mяqalяlяr toplusu). Ы c. sяh. 250-251.) idi.

"XV-XVЫ яsrlяrdя цmumtцrk mцsяlman яdяbiyyatыnda чiчяklяnmя dюvrц keчirяn яruz шe'ri ...nцfuzlu шe'r sistemi hesab edilir. Tцrk klassik

vermiшdi. Яvvяlki mцhazirя-

1. XV-XVЫЫ яsrlяr mizdя Яhmяd Kabaklыnыn Osmanlы яdяbiyyatы vя "Tцrk edebiyatы"na istinad яdяbi яlaqяlяr. edяrяk "Шeyx Яhmяdi GцlшяhXV-XVЫЫ яsrlяr Anadolu tцrk яdяbiyyatы XЫЫЫ-XЫV яsrlяr tцrk яdяbiyyatыndan, demяk olar ki, bir o qяdяr dя fяrqlяnmяmiшdir. Sadяcя olaraq, XV яsrdя o dюvrцn Osmanlы tцrk яdяbiyyatыna Яliшir Nяvainin (1441- 1501), fars яdяbiyyatыna isя Яbdцrrяhman Caminin (1414-1492) чox gцclц tяsiri olmuшdur. Hяr iki bюyцk sяnяtkar paralel surяtdя hяr iki bюyцk яdяbiyyata чox gцclц tяsir gюstяrmiшdir. Cami vя Nяvai divanlarыnы Osmanlыya ilk gяtirяn

Kolumdan uчurdum bazы... Yeter etdin bana nazы. Ашыk Юmer'in niyаzы Keчer, amma neden sonra?

XVЫ Anadolu tцrklяrinin яdяbiyyatы

Giriш. "Osmanlы шeir dili Fateh dюnяmindяn klassiklяшmя prossesinя girsя dя, nяsr dilinin ...klassiklяшmяyя baшlamasы gecikir vя Qanuni dюvrцndяn etibarяn gerчяklяшir" deyяn prof.dr. Muhsin Mяcid bunu "шeirin юz tяbiяti etibarы ilя юncяliyя vя etibara sahib olmasы, ...шeirlя qarшыlaшdыrыldыqda nяsrin cыlыz" (Tцrk яdяbiyyatы tarixi. Ы c. Sяh.17-18.) gюrцnmяsi ilя яlaqяlяndirir. A.Kabaklы isя nяsrin nяzmdяn geri qalmasыnыn daha bir sяbяbini "tцrk soyundan gяlяn sultanlarыn vя xaqanlarыn yabanчы kцltцrlяri korumasыnda, шair ve bilginlerin шiirlerini farsca, dцшцncelerini яrяbcя yazar olmasы"nda (Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. Ы cilt. Sяh.198.) gюrцr. Klassiklяшmя prosesinin tяsnifatыna gяlincя prof. dr. Muhsin Mяcid Fateh dюnяmindяn ЫЫ Bяyazid dюnяminin sonuna qяdяrki dюvrц keчid dюvrц hesab edir. Yavuz Sultan Sяlim (1512-1520) dюnя-

baklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫ cilt. Sяh. 357.)

qeyd etmiшdik. Yadыmыzdan чыxarmayaq ki,1317-ci ildя hakimiyyяtdя olan шяxs elя Osmanlы dюvlяtinin qurucusu Osman Qazinin юzц idi. Onun taxtdan eniшindяn (1324) яn yaxшы halda 120 il sonra (1444) Fateh ЫЫ Mehmed taxta чыxmышdы. Burada verilяn mяlumata gюrя Яhmяd Kabaklыnыnmы, yoxsa Cavad Heyяtinmi doьru olduьunu mцzakirя etmяyя dяymяz. Onu da qeyd edim ki, mяhz hяmin dюvrdя Fateh ЫЫ Mehmedin oьlu ЫЫ Bяyazid (1481-1512) Cami ilя mяktublaшыr vя ona hяr il 1000 qыzыl sikkя (Bax. Cavad Heyяt. Dilimiz, яdяbiyyatыmыz vя kimliyimiz uьrunda. Ы c. sяh. 250.) gюndяrirmiш. Cami-

Bцtцn bunlardan sonra belя bir nяticяyя gяlmяk olur ki, istяr Sяfяvi, istяrsя dя Osmanlы aшыqlarы eyni bir ruhun poetik daшыyыcыlarыdыrlar. Heч dя tяsadцfi deyildir bяzяn elя A.Kabaklыnыn юzц nцmunя kimi yeri gяldikcя Yunus Иmrяdяn, Nяsimidяn, Шah Иsmayыl Xяtaidяn sitat gяtirir.

XV-XVЫЫ яsrlяr Osmanlы яdяbiyyatы vя яdяbi яlaqяlяr.

rinin Yunus Иmrя ilя чaьdaш olduьunu, hяyatыnыn bir hissяsinin XЫЫЫ яsrя, digяr bir hissяsinin isя XЫV яsrя dцшdцyцnц, Яttarыn "Mantiku't Tayr"-nы 1317-ci ildя tцrkcяyя чevirib tamamladыьыnы" (Bax. Ahmet Ka-

Ъавад Щейят poeziyasыnыn юzц isя orta яsrlяr mцsяlman яdяbiyyatыnda ... yeni bir keyfiyyяt mяrhяlяsinя qalxыr" (Kamil Hцseynoьlu. Azяrbaycan шe'r mяdяniyyяti. (Yaranma vя tяkamцl dюvrц) Sяh. 74.) qяnaяtindя

olanlar haqlыdыrlar. Bu sahяdя Я.Nяvainin vя M.Fцzulinin hяm bяdii vя hяm dя elmi yaradыcыlыьы ilя gюstяrdiyi xidmяtlяr danыlmazdыr. "... Zaman padшahы (Sultan Hцseyn Bayqara nяzяrdя tutulur - V.As.) divan tяrtib edяrяk mцbarяk vaxtlarыnы шeir vяzninя vя beyt tяqti'sinя sяrf etdiyi цчцn ... tцrk шeirinin hюrmяti fars шeirini юtdц" deyяn Яliшir Nяvai (Bax. Яliшir Nяvai. Miza-

nцl-юvzan (Vяznlяrin tяrяzisi) sяh. 87.), "Шeir fяzilяti dя ayrы bir

elmdir vя kamal nюvlяrindяn mю'tяbяr bir nюvdцr" (Bax. M.Fцzuli. Яsяrlяri, ЫЫЫ c. Farsca divanыn dibaчяsi.sяh.17.) vя "tцrkcя

шeir mяnim яslimin sяliqяsinя uyьundur" deyяn M.Fцzuli (M. Fцzuli. Яsяrlяri. ЫЫЫ c. Farsca divanыn dibaчяsi. sяh. 20.) яruzun tцrklяшmяsindя mцstяsna xidmяtlяr gюstяrmiшlяr.

шяxs Sяfяvilяrdяn kючцb orada mяskunlaшan Bяsiri (Bax. Azadя Musayeva. Gюst. яsяri, sяh. 9.) olmuшdur. Osmanlы шairlяri "Nяvaini tяqlid edir, ...Cыьatay lяhcяsindя шeir yazыrdыlar. Caminin яsяrlяrini tцrk dilinя "Camiyi-Rumi" lяqяbli Lamei (Bax. Cavad Heyяt. Dilimiz, яdяbiyyatыmыz vя kimliyimiz uьrunda. Sяh.251.) tяr-

cцmя etmiшdi." Bunun bir sяbяbi dя Sultan Fateh ЫЫ Mehmedin vя Sultan ЫЫ Bяyazidin (1481-1512) imperator tяbiяtindяn irяli gяlirdi. Osmanlы sultanlarы юzlяrini bцtцn xalqlarыn sultanы hesab edirdilяr. Axы, onlar цч qitяnin-Asiya, Avropa vя Afrikanыn idarя edilmяsindя imzasы olan hюkmdarlar idilяr. Onlarыn dюvrцndя dillяrin vя mяdяniyyяtlяrin inkiшafыna sяrbяstlik verilsя dя, Osmanlы sarayыnda fars dili vя яdяbiyyatыnыn tяsiri daha gцclц idi. Sultan Fateh ЫЫ Mehmed farsca "Osmanlы Шahnamяsi" yazmaq цчцn Gцlшяhriyя fяrman (Bax.

Cavad Heyяt. Dilimiz, яdяbiyyatыmыz vя kimliyimiz uьrunda. Ы c. sяh. 250.)

nin Шirvanшah Fяrrux Yasara (1462-1500) юz divanыnы gюndяrmяsi, Qaraqoyunlu hюkmdarы Cahanшah Hяqiqi (14051467) ilя mяktublaшmasы, Heratda яn yaxыn dostlarыndan birsinin Шahhцseyn Ordubadi olmasы, Шяkili bir шairin Molla Cami tяxяllцsц ilя шeirlяr yazmasы (Bax. Cяnnяt Naьыyeva. Azяrbaycanda Cami. Sяh.24-25.) da inkar olunmaz hяqiqяtlяrdяndir. Bu da bir hяqiqяtdir ki, 1534-cц ildя Sultan Sцleyman Qanuni Иraqы alandan sonra M. Fцzuli ona цz tutub yardыm istяyir. Nяhayяt, ona "doqquz aьca" verilmяsi barяdя "bяratihцmayun" (Bax.Mяhяmmяd Fцzuli. Шikayяtnamя. sяh. 9.) gюndяrilir. Mяhz belя bir dюvrdя "bяratihцmayun"u bir tяrяfя, "salamы da rцшvяt deyildir deyя alыnmayan" (Bax. Mяhяmmяd Fцzuli. Шikayяtnamя. sяh. 13.) Fцzulinin "Nяdяlim? Яldяn nя gяlir?" (Bax. Mяhяmmяd Fцzuli. Шikayяtnamя. sяh. 20.) deyя юz-юzцnя sual

verib kюks юtцrmяsi paradoksallыьы da bir hяqiqяtdir. Bununla belя, bцtцn zamanlarda olduьu kimi, o zamanda da saraya yaxыn olan шairlяr dяbdяbяli hяyat sцrцrdцlяr. "Fateh dюnяmidя Иranыn vя Orta Asiyanыn ortaq mяdяniyyяt mяrkяzlяrindяn Anadoluya gяlяn bilginlяrin vя шairlяrin saray чevrяsindя gюrdцyц fюvgяladя diqqяt vя ayrыcыlыq Osmanlы шair vя tяzkirячilяri tяrяfindяn tяnqid edilirdi" deyяn prof.dr. Muhsin Mяcid "Baшlanьыcdan XVЫЫ яsrin sonuna qяdяr klassik Osmanlы яdяbiyyatы" adlы yazsыnda fikrini sцbut etmяk цчцn Latifi deyilяn bir шairdяn belя bir misal gяtirir: Olmaq istяrsяn etibara mahal Ya яrяbdяn, yaxud яcяmdяn gяl. (Bax. Tцrk яdяbiyyatы tarixi. Ы c.sяh.18.).

(Арды вар)


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 14

Mяtbuat yayыmы

inkiшaf dinamikasы vя mцtяrяqqi metodlar

Hal-hazыrda respublikamыzda mяtbuat yayыmы ilя mяшьul olan onlarla firma fяaliyyяt gюstяrir. Hяrяsi dя юz prizmasыndan mцxtяlif yollarla yanaшma цsullarы ilя abunя kampaniyasыnda iшtirak edir, satышы hяyata keчirirlяr. Poчtrabitя mцяssisяlяrindя dюvri mяtbuata il boyu abunя aparmaq, onu geniшlяndirmяk, tяkmillяшdirmяk яn цmdя vяzifяlяrdяn biri olmalыdыr. Иzdihamlы yerlяrdя dюvrи mяtbuata abunя aparыlmasы haqqыnda reklam vя iшыqlandыrыlmыш

xidmяt haqqы юdяmяklя hяmin iшi operativ yerinя yetirmяk mцmkцndцr. Ali, orta ixtisas mяktяblяrindя, onlarыn tabeliyindя olan elmi-kцtlяvi kitabxanalarda mяtbuata abunяnin PDM-nin mяtbuat yayыmы шюbяsi vasitяsilя aparыlmasы poчtlar цчцn яlavя gяlir mяnbяyinin yaradыlmasыna шяrait yaratmыш olar. PDM-nin xidmяti avtomaшыnlarыndan istifadя edяn firmalarla yenidяn sюhbяt etmяk vя onlarыn xidmяt haqqы dяyяrinin юdяnilmяsi yollarыnda mцяyyяn dяyiшikliklяr etmяklя яlavя qazanc gюtцrmяk mцmkцndцr. Yaxшы olardы ki, respublikanыn bцtцn шяhяr vя rayonlarыnыn poчt-rabitя mцяssisяlяrinin qarшыsыnda qяzet-jurnal stellajlarы tяшkil olunsun. Bu da oxucularыn daha yaxыndan baьlыlыьыna шяrait yaratmыш olar. O cцmlяdяn poчtalyonlar vasitяsilя evlяrя elan vяrяqяlяri paylamaqla sakinlяri dюvrц mяtbuata poчt mцяssisяlяrindя abunя yazmaьa cяlb etmяk mцmkцndцr. Яhalinin poчt mцяssisяlяrinя inamы yцksяk olduьundan bu iшi gerчяk hяqiqяtя чevirmяk mцmkцndцr. Nяzяrя alыnsa ki, bцtцn xidmяt nюvlяrindя яhali ilя daim tяmasda olan poчt-rabitя mцяssisяlяri vasitяsilя rabitяnin daxыlыna yeni mцtяrяqqi metodlar tяtbiq etmяklя gцclц gяlir gяtirmяk mцmkцndцr.

vasitяmizlя hяyata keчirmяklя yцksяk gяlir tяmin etmiш olarыq. Diasporla Иш цzrя Dюvlяt Komitяsi xяttilя bцtцn dцnyada yaшayan Azяrbaycanlыlara respublikamыzda nяшr olunan dюvrи mяtbuatы чatdыrmaqla hяm юlkя daxilindяki hadыsяlяrlя soydaшlarыmыzы tanыш etmiш olarыq, hяm dя bu hesaba юlkяyя xeyli valyuta gяtirmiш olarыq. Moskvada nцmayяndяlik yaratmaqla bцtцn rus nяшrlяrini digяr firmalarla mцqayisяdя яn aшaьы qiymяtlяrlя Azяrbaycana gяtirmяk, onun mцqabilindя Azяrbaycan mяtbuatыnы hяmin цnvana gюndяrmяk, mal mцbadilяsi etmяk dя mцmkцndцr. Hal-hazыrda

lюvhяlяr quraшdыrmaq abunя kampaniyasыnыn яn цmdя tяbliьat metodlarыndan olardы. Poчt Filiallarыnda dюvri mяtbuata aparыlan abunя sifariшlяrinin icrasыnы operativ hяll etmяk цчцn onlardan sifariшlяrinin faksla, elektron poчtla qяbulu iшinin tяtbiqi gцnцn bir nюmrяli vяzifяsidir. Юzяl sektorda aparыlan abunяdяn яldя olunan mяnfяяtin 5 фаизи, digяr mцяssisяlяrdя isя 10 фаизi hяcmindя mцkafat sistemi tяtbiq etmяk mяqsяdяuyьun olardы. Шяhяr vя rayon mяrkяzlяrindя hяr dяrs ili qabaьы aidiyyяti orqanlarыn razыlыьы ilя dюvrц mяtbuatыn, mяktяbli lяvazimatlarыnыn satыш yarmarkalarы poчtamtlar vя onlara tabe olan poчt шюbяlяri vasitяsilя tяшkil olunmasы son dяrяcя effektli olardы. Bюyцk potensial imkanlara malik olan Poчr Daшыma Mяrkяzinin (PDM-nin) bazasыndan mяqsяdyюnlц yararlanmaqla Azяrbaycan mяtbuatыnы dцnyaya inteqrasiya etmяk yюnцndя Diasporla Иш цzrя Dюvlяt Komitяsinin rяhbяrliyi ilя sюhbяtlяr aparmaqla bunu gerчяk hяqiqяtя чevirmяk mцmkцn ola bilяr. Яksяr hallarda redaksiyalarыn юzlяri tяrяfindяn aparыlan abunяnin цnvanlara чatdыrыlmasы prosesi чяtin aparыlыr. Bu baxыmdan digяr firmalarla mцqayыsяdя bюyцk цstцnlцklяrя malik olan PDM vasitяsilя mцяyyяn

Yaxшы olardы ki, redaksiyalar yerlяrdя bir baшa abunяni юz nцmayяndяlяri vasitяsilя poчtlarda aparsыn. Kючцrmя yolu ilя birbaшa pul vяsaitlяri redaksiyalarыn hesabыna gюndяrilsin. Kючцrцlяn mяblяь redaksiyada qalmaqla PDM-я cцzi rцsum юdяmяklя istяnilяn цnvana mяtbuatы чatdыrmanы tяшkil etmяk. Hяr iki tяrяf arasыnda baьlanan mцqavilя шяrtlяrinin nяticяsindя redaksiyalar xeyli mяnfяяtя nail olurlar. Bцtцn bunlarыn mцqabilindя Azяrbaycan mяtbuatыnыn inkiшaf tempi vя durumu yцksяlir. Nяzяrя чatdыraq ki, bцtцn xidmяt sferasыnda fяaliyyяt digяr firmalarla mцqayыsяdя yalnыz PDM-я mяxsusdur. Иstяr Bakы шяhяrindя, istяrsя dя Naxчыvan da daxil olmaqla Azяrbaycanыn rayonlarыnda abunячiyя bilavasitя PDM-nin bцtцn xidmяtlяrindяn bяhrяlяnmяyя tяlяsin. Ayrы-ayrыlыqda fяaliyyяt gюstяrяn Bakы poчtamtlarыnы vahid шяkildя birlяшdirmяklя yцksяk gяlirя nail olmaq olar. Hяr bir qяzetin satышыndan poчtamtlarыn яldя etdiyi gяliri qazanmaq цчцn 10-15 яdяd zяrf satmaq gяrяkdir. Bakы шяhяrindя nazirliklяrin, sяfirliklяrin, xarici шirkяtlяrin dюvrц nяшrlяrя abunяsini bizim

"Qaya", "Ziya", "Ekspress Elita" firmalarы "Qasid" vя "Azяrmяtbuatyayыmы" firmalarыnыn bu sahяdяki boшluьundan mяharяtlя yiyяlяnir. PDM-nin imkanlarыndan istifadя etmяklя biz bu sahяdя monopoliyanы яlя ala bilяrik. Bцtцn mяtbuatyayыmы firmalarы bizim xidmяtimizdяn yararlanыr. Heч bir daшыma, чatdыrыlma, paylama mexanizminя malik olmayan bu firmalar ("Qasid", "Mяtbuatyayыmы", "Qaya", "Ziya", "Ekspress Elita", "Sяma" vя s.) xidmяtimizdяn istifadя etmяklя, bizim vasitяmizlя цnvanlara mяtbuat чatdыrmaqla hяr yerdя юzlяrini qabaьa verirlяr. Bu mexanizmi isя bilяn yoxdur. Onlarыn daшыnma xidmяt haqlarыnы artыrmыш olsaq istяr-istяmяz geri duracaqlar. Nяticяdя bцtцn oxucu kцtlяsi bizim яtrafыmыzda cяmlяшя bilяr. Respublikadakы bцtцn kцtlяvi kitabxanalara, o cцmlяdяn Ali vя orta mяktяblяrinin, mцxtяlif tяdris mцяssisяlяrinin kitabxanalarыna юlkяdя nяшr olunan mяtbu orqanlarыnыn redaksiyalarыna dюvrи nяшrlяrin abunяsini чatdыrsaq yцksяk mяblяь яldя edя bilяrik. Юlkяnin bцtцn hяrbi hissяlяrinя yalnыz poчt-rabitя mцяssisяlяri vasitяsilя xidmяt mцmkцn olduьunu nяzяrя alsaq, hяmin цnvanlara mяtbuatыn abunя yazыlышыna nail olsaq qazancыn mяblяьi daha da artar.

Елхан АЬАБЯЙЛИ, "AZЯRPOЧT" MMC, PDM-nin Mяtbuatyayыmы шюbяsinin rяisi, Azяrbaycan Jurnalыstlяr Birliyinin цzvц Bu gцn Azяrbaycan mяtbuatыnыn inkiшaf dinamikasыnы, onun yayыmыnы mцtяrяqqi metodlarla tяшkil etmяk yolunda ciddi araшdыrmalar aparыlыr. Mяtbuat rяhbяrlяri mяnsub olduqlarы mяtbu orqanlarыn gцnцn tяlяblяri sяviyyяsindя yayыmыnы quran vя redaksiyaya чatacaq dяyяri vaxtыnda юdяyяn yayыm firmalarыna цstцnlцk verir.

№ 12 (170), Декабр 2018

"Яmяk pensiyalarы haqqыnda" Гanuna dяyiшiklik tяsdiqlяndi Azяrbaycan Prezidenti Иlham Яliyev "Яmяk pensiyalarы haqqыnda" qanunda dяyiшiklik edilmяsi barяdя qanunu imzalayыb. Бu dяyiшiklik 2006-cы ilяdяk pensiyaya чыxanlarla baьlыdыr. Qanunun 20-ci (Qulluq stajыna gюrя яmяk pensiyasыna яlavяlяr) maddяsinя яlavя edilяn yeni - 30-cu bяndя яsasяn, bu maddяdя nяzяrdя tutulan шяxslяrin яmяk pensiyalarыna qulluq stajыna gюrя яlavя hesablanarkяn яmяk haqqыna, dюvlяt mяvacibinя vя vяzifя maaшыna bцdcяdяnkяnar vяsaitlяr hesabыna verilяn юdяniшlяr nяzяrя alыnmыr. Qanuna яlavя edilяn 22-1-ci (Яmяk pensiyasыnыn avtomatlaшdыrыlmыш qaydada tяyinatы zamanы 2006-cы il yanvarыn 1-dяk olan sыьorta stajыnыn hesablanmasы xцsusiyyяtlяri) maddяsinя яsasяn, 2019-cu il yanvarыn 1-dяn etibarяn sыьortaolunanыn яmяk pensiyasы avtomatlaшdыrыlmыш qaydada tяyin edilяrkяn, onun fяrdi hesabыnыn sыьorta hissяsindя 2018-ci ilin 1 iyul tarixinя qeydя alыnmыш pensiya kapitalы olduqda, 2006-cы il yanvarыn 1-dяk olan sыьorta stajы bu maddяyя uyьun olaraq hesablanыr. 2019-cu il yanvarыn 1-dяn etibarяn sыьortaolunanыn 2006-cы il yanvarыn 1-dяk olan sыьorta stajы, bu maddяnin tяlяblяri nяzяrя alыnmaqla aшadыьыdakы qaydada hesablanыr: 2019-2020-cu illяrdя bu qanunun 7-ci maddяsi ilя mцяyyяn edilяn (63 yaшыna чatmыш kiшilяrin vя 60 yaшыna чatmыш qadыnlarыn fяrdi hesabыn sыьorta hissяsindя qeydя alыnmыш pensiya kapitalы яmяk pensiyasыnыn minimum mяblяьindяn az olmayan pensiya tяminatыna imkan verdikdя sыьorta stajыndan asыlы olmayaraq, bu pensiya tяminatыna imkan vermяdikdя isя azы 25 il sыьorta stajы olduqda (2017-ci il iyulun 1-dяk yaшa gюrя яmяk pensiyasы tяyin edilmiш шяxslяr istisna olmaqla) yaшa gюrя яmяk pensiyasы hцququ var) yaш hяddinя чatan sыьortaolunana yaшa gюrя яmяk pensiyasы tяyin edilяrkяn onun 2006-cы il yanvarыn 1-dяk olan sыьorta stajы 25 il, 2021-ci ildяn etibarяn isя hяr tяqvim ili цчцn bir il azaldыlmaqla hesablanыr. Яlilliyi mцяyyяn edilяn шяxsя яlliyя gюrя яmяk pensiyasы tяyin edilяrkяn onun 2006-cы il yanvarыn 1-dяk olan sыьorta stajы hяmin dюvrя olan яmяk qabiliyyяtli yaш dюvrцnцn hяr ili цчцn 4 ay gюtцrmяklя hesablanыr. Ailя baшчыsыnы itirmяyя gюrя яmяk pensiyasы tяyin edilяrkяn pensiyaчы olmayan vяfat etmiш шяxsin 2006-cы il yanvarыn 1-dяk olan sыьorta stajы bu qanunun 22-1 maddяsi ilя hesablanыr. Яmяk pensiyasы hцququ olan шяxslяrin 2006cы il yanvarыn 1-dяk faktiki sыьorta stajы bu maddяdя gюstяrilяn sыьorta stajыndan чox olduqda onlarыn arzusuna яsasяn pensiya tяyin edilяrkяn faktiki sыьorta stajы nяzяrя alыnыr. Bu maddя aшaьыdakы hallarda tяtbiq edilmir: 1. 2019-cu ilin yanvarыn 1-dяk tяyin edilяn яmяk pensiyalarыnыn pensiya hцququ yarandыьы gцndяn yenidяn hesablanmasы zamanы. 2. 2019-cu ilin yanvarыn 1-dяn sonra яmяk pensiyasы tяyin edilяn шяxslяrя 2019-cu ilin yanvarыn 1dяn яvvяlki dюvr цчцn яmяk pensiyasыnыn tяyin edilmяsi vя ya яmяk pensiyasы mяblяьinin hesablanmasы zamanы. 3. Bu qanun 9-cu (Gцzяшtli шяrtlяrlя яmяk pensiyasы hцququ olan digяr шяxslяr) maddяsinя яsasяn gцzяшtli шяrtlяrlя yaшa gюrя pensiya tяyin edilmяsi vя yenidяn hesablanmasы zamanы. 4. Bu qanunun 20-ci maddяsinя яsasяn, яmяk pensiyasыna qulluq stajыna gюrя яlavя almaq hцququ verяn qulluq stajыnыn hesablanmasы zamanы. 5. 2019-cu ilin yanvarыn 1-dяk "Sosial mцavinяtlяr haqqыnda" qanuna яsasяn tяyin edilяn sosial mцvanяtlяrin bu qanunun 22-1 maddяsi tяtbiq edilяrяk яmяk pensiyalarыna keчirilmяsinя yol verilmir. Qeyd edяk ki, qanun 2019-cu ilin yanvarыn 1-dяn qцvvяyя minяcяk. Teleqraf.com


№ 12 (170), Декабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 15

Д ДЙ ЙП П э эу уш шя яс си и Tural NИФТАЛЫЙЕВ, Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, polis baш leytenantы

MAARИFLЯNDИRMЯ TЯDBИRLЯRИ 2018/2019-cu tяdris ilindя, Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin tяшяbbцsц vя Шяki Шяhяr Tяhsil Шюbяsinin tяшkilatчыlыьы ilя, elяcя dя Polis Шюbяsinin rяisi, polis polkovniki Яbцlfяt Rzayevin gюstяriшi vя nяzarяti altыnda rayonun tяhsil mцяssisяlяrindя "Gяnclяr narkomaniyaya yox deyir", "Dini radikalizmя qarшы mцbarizя hяr birimizin borcudur", "Erkяn nikah vя onun fяsadlarы", "Yol hяrяkяtinin tяhlцkяsizliyindя piyadalarыn rolu" mюvzularыnda tяdbirlяrin, tяrtib edilmiш cяdvяl цzrя keчirilmяsi nяzяrdя tutulmuшdur.

Nюvbяti tяdbirlяrdяn biri dekabrын 14дя Шяki шяhяri, B.Vahabzadя adыna 1 saylы tam orta mяktяbdя keчirilib. Tяdbirdя, Шяki Шяhяr Tяhsil Шюbяsinin mяslяhяtчisi Anar Mяmmяdov, Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin тяbliьat vя tяшviqat цzrя inspektoru, polis baш leytenantы Tural Niftalыyev, Polis Шюbяsinin azyaшlыlar цzrя inspektoru, polis baш leytenantы Sяlim Sяlimov, mяktяbin direktoru Tahirя Cabbarova, digяr mцяllimlяr vя mяk-

tяbin yuxarы sinif шagirdlяri iшtirak ediblяr. Qeyd olunan mюvzularla baьlы, hцquq mцhafizя orqanlarыnыn яmяkdaшlarы чыxыш edib яtraflы mяlumat verяrяk, mяktяblilяri maraqlandыran suallarы cavablandыrыblar. Diskusiya formasыnda keчirilяn bu tяdbirdя, mяktяbin шagirdlяri yol hяrяkяti qaydalarы ilя baьlы suallarыn cavablandыrыlmasыnda fяallыq gюstяriblяr. Polis baш leytenantы Tural Niftalыyev,

mяktяbin direktoru Tahirя Cabbarovaya, Baш Dюvlяt Yol Polisi Иdarяsi tяrяfindяn hazыrlanmыш ibtidai siniflяr цчцn dяrs vяsaiti olan "Yol Hяrяkяtinin Яlifbasы" kitabыnы hяdiyyя edib. Tяdbirin yekununda mяktяbin direktoru Tahirя Cabbarova, bu cцr maariflяndirici tяdbirin bюyцk яhяmiyyяt kяsb etdiyini qeyd edяrяk, tяdbirin keчirilmяsinя gюrя, hцquq mцhafizя orqanlarыnыn яmяkdaшlarыna юz minnяtdarlыьыnы bildirib.

ШЯKИ DЮVLЯT YOL POLИSИ TЯRЯFИNDЯN RAYON SAKИNLЯRИNЯ MЦRACИЯT

ШЯKИ DЮVLЯT YOL POLИSИNИN QЫШ MЮVSЦMЦNЦN YAXЫNLAШMASЫ ИLЯ ЯLAQЯDAR SЦRЦCЦLЯRЯ MЦRACИЯTИ

Hюrmяtli Valideynlяr! 2018-ci ilin 11 ayы яrzindя Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin xidmяti яrazisindя baш vermiш yol-nяqliyyat hadisяlяrinin 40%иni piyadalarыn vurulmasы tяшkil etmiш, nяticяdя 2 piyada hяlak olmuш, 4 piyada isя yaralanmышdыr. Hяmin hadisяlяrin 2-si azyaшlыlarыn iшtirakы ilя baш verяn yol-nяqliyyat hadisяlяri olmuшdur. Azyaшlыlardan 1-i (4 yaшlы uшaq) vяfat etmiш, 1-i isя (7 yaшlы uшaq) xяsarяt almышdыr. Xidmяti яrazimizdя piyadalarыn iшtirakы ilя baш vermiш 6 yol-nяqliyyat hadisяsinin heч biri piyadanыn yol hяrяkяti qaydasыnы pozmasы sяbяbindяn baш vermяmiшdir. Lakin, azyaшlыlarыn iшtirakы ilя baш verяn hяr iki yol-nяqliyyat hadisяsi zamanы, valideyn mяsuliyyяtsizliyinin olmasы mцяyyяn edilmiшdir. Valideynlяrin nяzяrinя чatdыrыrыq ki, uшaqlarыn nяzarяtsiz kцчя vя yollara buraxыlmasы, dцkanlara gюndяrilmяsi, kяnd yerlяrindя mal-qaranыn юtцrцlmяsinin uшaqlara hяvalя edilmяsi uшaqlar цчцn tяhlцkяlidir. Azyaшlы uшaqlarыn, xцsusilя Ы-V sinif шagirdlяrinin mяktяbя aparыlmasы vя dяrsdяn sonra mяktяbdяn gюtцrцlmяsi ancaq valideynlяr tяrяfindяn hяyata keчirilmяlidir. Valideynlяr юzlяri dя qaydalara яmяl etmяlidirlяr. Uшaьы юtцrяn valideyn uшaьыn яlindяn tutmalы, sяkilяrlя hяrяkяt etmяli, sяki yoxdursa kцчяnin tam kяnarы ilя, yollarda isя ehtiyyat hissя ilя hяrяkяt etmяlidirlяr. Юtцrmя vaxtы uшaqlar valideynlяrin nяqliyyat axыnы olmayan tяrяfdя olmaqla яlindяn tutmalыdыrlar. Valideynlяr yaxыnlaшan nяqliyyatыn hяrяkяtinя qarшы diqqяtli olmalыdыrlar. Bu qaydalara яmяl edяrsinizsя, uшaqlarыnыzыn avtomobil qяzalarыna dцшmяsinin qarшыsыnы almыш olarsыnыz.

ARTЫQ QЫШ MЮVSЦMЦ TAM YAXЫNLAШMЫШDЫR... Qыш mюvsцmцndя tяkяrlяri zяncirlяmяk mцtlяq deyil. Mяhz qыш mюvsцmц цчцn nяzяrdя tutulmuш tяkяrlяrdяn istifadя olunarsa, heч bir narahatlыьa яsas yoxdur. Sцrцcц hяrяkяtin intensivliyini, nяqliyyat vasitяsinin, yцkцn xцsusiyyяtlяrini vя vяziyyяtini, yol vя meteoroloji шяraiti, xцsusяn hяrяkяt istiqamяtindя gюrmя шяraitini nяzяrя almaqla, nяqliyyat vasitяsini mцяyyяn olunmuш sцrяt mяhdudiyyяtindяn чox olmayan sцrяtlя sцrmяlidir. Sцrцcц hяrяkяt цчцn tяhlцkя yarandыьыnы gюrdцkdя, nяqliyyat vasitяsinin sцrяtini tam dayanma hяddinя qяdяr azaltmaq цчцn mцmkцn olan tяdbir-

lяri gюrmяlidir. Hava шяraiti (yollarыn buzlu, sцrцшkяn olmasы) ilя baьlы, sцrцcцlяr avtomobillя-

rinin texniki cяhяtdяn sazlыьыna daha чox fikir vermяlidirlяr. Nяqliyyat vasitяlяrinin texniki cяhяtdяn saz vяziyyяtdя saxlanыlmasы цчцn onlara vaxtlы-vaxtыnda texniki xidmяt gюstяrmяlidirlяr. Xarici iшыq cihazlarы vя ya qabaq шцшяnin шцшя silgяclяri vя шцшяyuyanlarы vя ya tяkяrlяri vя шinlяri vя ya mцhяrriki, yaxud konstruksiyasыnыn digяr цnsцrlяri nasaz olan vя belя nasazlыьыn aradan qaldыrыlmasы mцmkцn olmayan nяqliyyat vasitяsinin istismarыna gюrя sцrцcцlяrя Azяrbaycan Respublikasы Иnzibati Xяtalar Mяcяllяsinin 342.5-ci maddяsi ilя 50 (яlli) manat mяblяьindя cяrimя nяzяrdя tutulur.

ЕТИБАРСЫЗ ЩЕСАБ ЕДИЛИР Шяки району, Баш Зяйзид кянд сакини, 1993-ъц ил тявяллцдлц Ялийев Араз Мащир оьлунун адына верилмиш Шяхсиййят вясигяси итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. Шяки району, Вярязят кянд сакини Ялийев Якрам Имамяли оьлунун адына верилмиш Сцрцъцлцк вясигяси итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.


ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ № 12 (170), Декабр 2018

ТЯБРИК ЕДИРИК! Декабрын 2-дя щямйерлимиз, филолоэийа цзря фялсяфя доктору, шаир-публисист Гиймят Мящяррямлинин 55 йашы тамам олду.

Гиймят Мящяррямли Шяки Бялядиййясинин коллективи, бцтцн шякилиляр адындан Гиймят ханымы йубилейи мцнасибяти иля тябрик едир, она мющкям ъан саьлыьы, йарадыъылыьында даим уьурлар арзулайыр. ч

Qiymяt MЯЩЯРРЯМЛИ, AMEA-nыn Folklor Иnstitutunun bюyцk elmi iшчisi, filologiya цzrя fяlsяfя doktoru

Qiymяt Mяmmяdiyя qыzы Mяhяrrяmli 1963-cц il dekabrыn 2-dя Шяkiнин Vяrяzяt kяndindя anadan olub. Bakы Mяktяbяqяdяr Pedaqoji Texnikumunu Fяrqlяnmя diplomu ilя bitirдикдян сонра Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin filologiya fakцltяsinin bakalavr вя маэистр пиллялярини мцвяффягиййятля баша вуруб. Гиймят ханым "Maarifчi" qяzetindя шюbя mцdiri, baш redaktor vяzifяlяrini icra edib. 2001-ci il sentyabrыn 24-dя AMEA M.Fцzuli adыna Яlyazmalar Иnstitutunda elmi fяaliyyяtя baшlayыb, bюyцk laborant, kiчik elmi iшчi, elmi iшчi, bюyцk elmi iшчi vяzifяlяrindя чalышыb.

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://sheki.io.ua http://belediyye.io.ua http://belediyye.sheki.city http://sheki-municipality.narod.ru http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

2007-ci ildя "Шahin Fazil "Divan"ы vя klassik яdяbi яnяnяlяr" mюvzusunda namizяdlik dissertasiyasы mцdafiя edяrяk, "Filologiya цzrя fяlsяfя doktoru" elmi dяrяcяsi alыb. 2014-cц il noyabr ayыnыn 3-dяk Яlyazmalar Иnstitutunda iшlяyяn Qiymяt Mяhяrrяmli, hяmin tarixdяn etibarяn AMEA Folklor Иnstitutunun "Gцney Azяrbaycan folkloru" шюbяsindя bюyцk elmi iшчi vяzifяsindя чalышmaьa baшlayыb. 1998-ci ildяn Azяrbaycan Yazычыlar vя Jurnalistlяr Birliklяrinin цzvц, 2008-ci ildяn "Elimiz.Gцnцmцz" adlы elmi-яdяbi, mяdяni-kцtlяvi mцstяqil qяzetin tяsisчisi vя baш redaktoru, 2015-ci ildя nяшrя baшlayan "Yurd yaddaшы" adlы Tцrkoloji jurnalыn redaktorudur. Elmi, publisistik mя-

qalяlяri, шeirlяri mцxtяlif xarici юlkя elmi vя яdяbi dяrgilяrindя, yerli jurnal vя qяzetlяrdя mцntяzяm olaraq dяrc olunur. Tцrkiyя, Иran vя Gцrcцstanda, eyni zamanda юlkяmizdя keчirilяn mцxtяlif elmi konfrans vя simpoziumlarda elmi mяruzяlяrlя mцntяzяm olaraq чыxышlar edir. "Шяki folklorunun Azяrbaycan mяdяniyyяtindя yeri", "Hafiz Яfяndi kimdir, yaxud Tanrы юz mюcцzяlяrinin aчarыnы hяr kяsя etibar etmir" vя sair elmi mяqalяlяri elmi nяшrlяrdя dяrc olunmuшdur. Azяrbaycan dilindя 7 шeir kitabы (altыsы Bakыda, biri Sankt-Peterburqda), rus dilindя (Gцrcцstanda) vя Иranda fars яlifbasы ilя шeir kitablarы, eyni zamanda bir elmi monoqrafiyasы nяшr edilmiшdir. Ailяlidir, 3 oьlu var.

Шяki folklorunun Azяrbaycan mяdяniyyяtindяki yeri

Hяr bir xalqыn шifahi яdяbiyyatыnыn, incяsяnяtinin sяviyyяsi onun dцnya xalqlarы arasыnda tutduьu mюvqe ilя birbaшa яlaqяdardыr vя bu mюvqeyя tяsiri bюyцkdцr. Xalqlarыn qяdimliyi, keчdiyi tarixi yol vя mяdяni sяviyyя onlarыn yaratdыьы шifahi xalq yaradыcыlыьы nцmunяlяrindя (bayatы, naьыl, яfsanя, rяvayяt, dastan vя s.) юz яksini tapmaqla yanaшы, hяmin mяdяniyyяtin daшыyыcыsы kimi dя яsrlяrdяn-яsrlяrя юtцrцlяrяk yaшadыlmasыnda mцhцm rol oynamaqdadыr. Bu baxыmdan, belя bir qяnaяtя gяlя bilяrik ki, Azяrbaycanыn ayrы-ayrы bюlgяlяrinя mяxsus aьыz яdяbiyyatы nцmunяlяrinin mюvcudluьu sayяsindя olduqca zяngin folklor mяdяniyyяtimiz formalaшmышdыr. Naьыl vя dastanlarыmыzыn, rяvayяt vя яfsanяlяrimizin, atalar sюzlяri vя mяsяllяrimizin, lяtifя vя bayatыlarыmыzыn... zaman-zaman xalqыmыzыn folklor xяzinяsinя daxil olmasы, bu xяzinяnin getdikcя zяnginlяшmяsinя шяrait yaratmышdыr. Bu nцmunяlяr arzu vя istяklяrin, mяdяniyyяt vя davranыш sяviyyяsinin, qяhrяmanlыq vя шцcaяtlя шяrtlяnяn dюvr vя mяqamlarыn xalqыn mяdяni hяyatыna mцdaxilяsindяn doьulur

Гиймят ханымын 55 иллик йубилей тядбириндян. Фотода солдан саьа - шаир-тяръцмячи Эийа Пачхаташвили, “Азярбайъан уьрунда” гязетинин баш редактору Хатиря Рящимли, Гиймят Мящяррямли, “Дяркянар” гязетинин баш редактору Пцнщан Шцкцр.

sanki; dildяn-dilя keчяn hansыsa шifahi яdяbi formanыn yaranышы ilя tяzahцr edяn xalq yaradыcыlыьы nцmunяlяri яbяdiyaшarlыq statusu qazanыr. Xalqыn юzц tяrяfindяn yaradыldыьы цчцn bu nцmunяlяr hяr zaman sevilir, dяyяrini qoruyub saxlayыr, dildяn-dilя, aьыzdan-aьыza keчяrяk, nяsillяrin яbяdiyyяt xяzinяsindя qяrarlaшыr. Bunlardan яn geniш yayыlanы da lяtifяdir ki, onu dinlяmяyi vя sюylяmяyi xoшlamayan adamы tяsяvvцrя gяtirmяk mцmkцn deyil.

Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az вя АЗЯРТАЪ-ын азертаэ.эов-аз сайтларындан истифадя олунмушдур.

Lяtifя шifahi яdяbiyyatыn bir qolu kimi, bцtцn xalqlar tяrяfindяn чox sevilяn yaradыcыlыq formasыdыr. Molla Nяsrяddin lяtifяlяrinin xalqыmыzыn юvladlarыnыn aьыl, шцur, яqidя vя idrak sяviyyяsinя, dцnyagюrцшцnцn formalaшmasыna tяsiri hamыya mяlumdur. Bu lяtifяlяr sюylяnilяrkяn insanlarda tяkcя gцlцш doьurmur, eyni zamanda onlara mяntiqli olmaьы, aьыl, шцur vя tяfяkkцr sayяsindя цzlяшdiklяri problemlяrdяn asanlыqla baш чыxarmaq bacarыьы aшыlayыr. Fikir verяndя gюrцrцk

Редаксийайа тягдим олунан ялйазмалары, дискляр, фотолар вя диэяр материаллар эери гайтарылмыр.

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси Баш редактор: Мурад Нябибяйов

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя Тел: +(994 24) 244 00 51 +(994 24) 244 28 02 Е-маил: sheki.belediyye@gmail.com

ki, Molla Nяsrяddin adыyla tarixя dцшmцш bu tarixi prototipin dilindяn чыxmыш, yaxud adыndan sюylяnilяn istяnilяn lяtifяnin dяrinliklяrdя daшlaшmыш gizli mяtlяblяri var vя bu gizlinlяr artыq qeyd etdiyimiz kimi yalnыz gцlmяk vя gцldцrmяk цчцn sюylяnmяmiш, bu aьыz яdяbiyyatы nцmunяlяrinin baшlыca ideyasы xalqыn istяnilяn qяbildяn olan nцmayяndяlяrini haqsыzlыqla mцbarizяyя, яdalяtsizliyя qarшы etiraz sяsini ucaltmaьa, gцlцш, sarkazm diliylя zalыmlыьa, zцlmя, mюvhumata, savadsыzlыьa, dardцшцncяliliyя, gerizяkalыlыьa qarшы gюzцaчыq olmaьa, hadisяlяrdяn anыnda baш чыxarmaьa hesablanmышdыr. Azяrbaycan xalqы яski

zamanlardan цzцgцlяr, шяn яhval-ruhiyyяli, dardan, чяtinlikdяn qurtulma yollarыnы asanlыqla tapan, baшqalarыna yansыdan hazыrcavab, aьыllы simalarы ilя haqlы olaraq fяxr etmiшdir. Чцnki bu cцr insanlarыn sayяsindя xalqыn ruhu hяr zaman yцksяk olmuш, hяr чяtin mяqamda bu gцlцш doьuran lяtifяlяrin xatыrlanmasы, yaxud kiminsя dilindяn sяslяnmяsi insanlara ayrыca zюvq vermiш, чюhrяlяri gцlцшя bяlяmiшdir. Tяbii ki, zaman-zaman hяr bюlgяdя bu cцr insanlar yaшamыш. Юz varlыqlarыyla, yaratdыqlarыyla xalqыn aьыz яdяbiyyatы xяzinяsini bяnzяrsiz tюhfяlяrlя zяnginlяшdirmiшlяr. (Арды вар)

Е Л А Н ЯЗИЗ ОХУЪУЛАРЫМЫЗ! “ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ” гязетиня 2019-ъу ил цчцн абуня кампанийасы давам едир. Гязетимизя абуня олмаг цчцн Шяки Реэионал Почт Шюбясиня, “Азярмятбуатйайым” АСЪ-нин вя “ГАЙА” мятбуатйайымын Шяки Шюбяляриня мцраъият едя билярсиниз. Мцяллифлярин мювгейи иля редаксийанын мювгейи цст-цстя дцшмяйя биляр. Дяръ олунмуш йазылара эюря мцяллифляр вя мялуматын эютцрцлдцйц мянбя мясулиййят дашыйыр. Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

www.municipality.sheki.city

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 24 декабр 2018-ъи ил Гязет “АЗЯРМЕДИА” ММЪ мятбяясиндя чап олунуб.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.