Sheki belediyyesi, No 11-12 (145-146) noyabr-dekabr 2016

Page 1

ØßÊÈ ÁßËßÄÈÉÉßÑÈÍÈÍ ÎÐÃÀÍÛ g

ÌßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÌ, ÑßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÍ, ÍÅÚß ×ÛÕÀÐ ÃÀÐÀÍËÛÃËÀÐ ÀÉÄÛÍËÛÜÀ?!

Ø Øß ßÊ ÊÈ È ÁßËßÄÈÉÉßÑÈ

Нewspaper

оф

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ВЯТЯНИМИЗИН ГАНЛЫ ТАРИХИ И Ш Ь А Л Е Д И Л М И Ш Т О Р П А Г Л А Р Ы М Ы З ГЯРБИ АЗЯРБАЙЪАН ХАНКЯНДИ ХОЪАЛЫ ШУША ЛАЧЫН ХОЪАВЯНД КЯЛБЯЪЯР АЬДЯРЯ АЬДАМ ФЦЗУЛИ ЪЯБРАЙЫЛ ГУБАДЛЫ ЗЯНЭИЛАН

декабр, 1988 26.12.1991 26.02.1992 08.05.1992 18.05.1992 02.10.1992 02.04.1993 07.07.1993 23.07.1993 23.08.1993 23.08.1993 31.08.1993 29.10.1993

SHEKI

MUNICIPALITY

www.belediyye.sheki.org

Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

"Шяki vяvя onun onun tarixi tarixi hissяsi"nin hissяsi"nin UNESCO-nun UNESCO-nun Цmumdцnya Цmumdцnya "Шяki Иrs Siyahыsыna daxil edilmяsi mяsяlяsi mцzakirя olunub

УНУТМАЙАГ! ХАНКЯНДИНИН ИШЬАЛЫНДАН 25 ИЛ КЕЧДИ

Шяkidя Heydяr Яliyevin anыm gцnцnя hяsr olun muш silsilя tяdbirlяr keчiriliб

Ятрафлы сящифя 8-дя

Kolmar vя Шяki arasыndakы яmяkdaшlыq uьurla davam edir

Ятрафлы сящифя 5-дя

Ятрафлы сящифя 2-дя

Шяки Бялядиййясинин 2017-ъи ил цчцн Б Ц Д Ъ Я С И Ятрафлы сящифя 4-дя

Шяkidя TЦRKSOY mяdяniyyяt nazirlяri Daimi Шurasыnыn 34-cц toplantыsы keчirilib

Ятрафлы сящифя 6-да


сящ. 2

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

Шяkidя цmummilli lider Heydяr Яliyevin anыm gцnцnя hяsr olunmuш silsilя tяdbirlяr keчiriliб Декабрын 12-дя бцтцн Шяки иътимаиййяти, еляъя дя шящяр вя мцяссися тяшкилат рящбярлийи Щейдяр Ялийевин язиз хатирясини йад етмишляр. Ulu юndяrin vяfatыnыn on цчцncц ildюnцmц ilя яlaqяdar rayonun idarя, mцяssisя vя tяшkilatlarыnda silsilя tяdbirlяr, anыm mяrasimlяri keчirilmiш, mцsabiqяlяr, sяrgilяr tяшkil olunmuшdur. Bu tяdbirlяrdя bцtцn юmrцnц xalqыmыzыn tяrяqqisinя vя firavanlыьыna hяsr etmiш Heydяr Яliyevin yorulmaz fяaliyyяtinin яn mцxtяlif mяqamlarыna toxunulmuш, ulu юndяrin Vяtяn vя xalq qarшыsыndakы яvяzsiz xidmяtlяrindяn geniш bяhs olunmuшdur.

Dekabrыn 12-dя isя шяhяr saatlarыndan baшlayaraq шяhяr rяhbяrliyi, hцquq mцhafizя orqanlarыnыn, idarя, mцяssisя vя tяшkilatlarыn kollektivlяri, mцharibя vя яmяk veteranlarы, ictimaiyyяtin nцmayяndяlяri ulu юndяrin шяhяr icra hakimiyyяtinin binasы qarшыsыndakы abidяsini ziyarяt etmiш, abidя юnцnя яklillяr vя gцl dяstяlяri dцzяrяk xatirяsini bюyцk hюrmяt vя ehtiramla yad etmiшlяr. Ulu юndяrin vяfatыnыn ildюnцmц ilя яlaqяdar щямин юцн ehsanlar verilмиш, bюyцk шяxsiyyяtin ruhuna dualar oxunмушдур.

Силсиля tяdbirlяrdяn biri дя dekabrыn 9-da Шяki шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzindя keчirilmiшdir.

Шяhяr 7 №-li orta mяktяbin mцяllim vя шagird kollektivinin iшtirakы ilя keчirilяn tяdbirdя ulu юndяrin hяyat vя fяaliyyяtindяn, elm, tяhsil, mяdяniyyяt sahяlяrinin inkiшafыnda gюstяrdiyi яvяzolunmaz xidmяtlяrindяn, onun rяhbяrliyi ilя gerчяklяшяn geniшmiqyaslы quruculuq iшlяrindяn danышыlыb. Цmummilli liderin xцsusilя elm vя tяhsilin inkiшafыna hяmiшя bюyцk diqqяt vя qayьы gюstяrdiyi, azяrbaycanlы gяnclяrin respublikadan kяnarda tяhsil almasы цчцn geniш imkanlar yaratdыьы vurьulanыb. Tяdbirdя ulu юndяr Heydяr Яliyevin zяngin vя qяdim tarixя malik bir xalqыn mцstяqillik arzusunu hяyata keчirdiyi, dцnya siyasяtinя tяsir etmяk gцcцndя olan liderliyi, beynяlxalq sяviyyяdя dцшцnmяyi vя tяhlillяr aparmaьы bacaran siyasяtчi olmasы шagirdlяrin diqqяtinя чatdыrыlыb. Anыm tяdbirindя шagirdlяr ulu юndяrя hяsr edilmiш шeirlяr vя onun aforizmя чevrilmiш kяlamlarыnы sяslяndiriblяr.

АЛЛАЩ РЯЩМЯТ ЕЛЯСИН Шяки Бялядиййясинин коллективи, Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин башчысы Елхан Усубова, анасы

СВЕТЛАНА ХАНЫМЫН вяфатындан кядярляндийини билдирир, онун язизляриня вя йахынларына сябр диляйир вя дярин щцзнля баш саьлыьы верир. Аллащ рящмят елясин. Шяки шящяр 10 сайлы орта мяктябин 1971-ъи ил мязунлары, синиф йолдашлары

ЩИКМЯТ ЛЯТИФОВУН вяфатындан кядярляндиклярини билдирир, мярщумун аилясиня вя йахынларына сябр диляйир вя дярин щцзнля баш саьлыьы верирляр. Аллащ рящмят елясин.

Байраьымыз гцрур мянбяйимиздир bяyi vя iftixarы, hяr bir dюvlяtin mцstяqilliyinin яsas atributlarыndan vя simvollarыndan olan bayraq Azяrbaycan xalqы цчцn dя mцqяddяsdir. Baшыmыz цzяrindя dalьalanan цчrяngli bayraьыmыz ilk dяfя 1918-1920ci illяrdя Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin bayraьы kimi tяsdiqlяnib.

7 noyabr 2016-cы il tarixdя M.F.Axundzadяnin Шяki шяhяrindяки ev muzeyindя Dюvlяt Bayraьы Gцnц mцnasibяti ilя bayram tяdbiri keчirilib. Tяdbirdя Шяki Шяhяr Mяdяniyyяt vя Turizm Шюbяsinin muzey mцяssisяlяrinin яmяkdaшlarы vя Шяki шяhяr 1 saylы tam orta mяktяbin mцяllim vя шagirdlяri iшtirak eдибляр. Tяdbir iшtirakчыlarы M.F.Axundzadяnin ev muzeyinin direktoru Ulduz Xяlilovanыn mцшaiyяti ilя muzeylя tanыш olduqdan sonra onlara dюvlяt mцstяqilliyimizin rяmzi olan dюvlяt atributlarы vя onlarыn tarixi haqqыnda geniш mяlumat verilib. Bildirilib ki, Azяrbaycan xalqыnыn цmummilli lideri Heydяr Яliyev tяrяfindяn яsasы qoyulmuш vя Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti cяnab Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam etdirilяn milli dюvlяt quruculuьu siyasяti nяticяsindя vяtяndaшlarыmыzda dюvlяt rяmzlяrinя hюrmяt hisslяrinin aшыlanmasы hяmiшя diq-

qяt mяrkяzindя saxlanыlыr. Tяdbirdя R.Яfяndiyev adыna Tarix-Diyarшцnaslыq Mu-

zeyinin direktoru Yaqut Cяlalova "Azяrbaycanda dюvlяt atributlarы siyasi prioritet sahя

kimi" mюvzusunda mяruzя ilя чыxыш edib. Natiq чыxышыnda bildiib ki, hяr bir xalqыn qцrur mяn-

Sonra Kiш Tarix-Memarlыq Qorugunun direktoru Иlhamя Hцseynovanыn, Xalq Tяtbiqi Sяnяti Muzeyinin direktoru Иradя Abdullazadяnin, S.Rяhmanыn ev muzeyinin direktoru Pяrvanя Иskяndяrovanыn, M.F.Axundzadяnin ev muzeyinin bяlяdчisi Kяmalя Agayevanыn vя Шяki шяhяr 1 saylы tam orta mяktяbin mцяllimяlяri Иlkinя Qarayevanыn vя Tцnzalя Mяmmяdovanыn cыxышlarы dinlяnilib. Tяdbirin sonunda orta mяktяb шagirdlяrinin ifasыnda vяtяnpяrvяr ruhda шeirlяr sяslяndirilib.

Йусиф РЯЩИМОВ


№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

Baш Zяyzid kяndindя sяyyar qяbul keчirilmiшdir Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov dekabrыn 8-dя Шяkinin Baш Zяyzid kяndinin sakinlяri ilя gюrцшmцшdцr.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.3

Бaшчы шяhяrin iчmяli su tяchizatы vя kanalizasiya sistemlяrinin yenidяn qurulmasы iшlяrinin gediшi ilя maraqlanmышdыr Dekabrыn 29-da Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov Azяrbaycan Respublikasы hюkumяti ilя Almaniyanыn KfW Bankыnыn birgя maliyyяlяшdirdiyi "Aчыq Kommunal Иnfrastruktur Proqramы ЫЫ" layihяsi чяrчivяsindя hяyata keчirilяn Шяki шяhяrinin iчmяli su tяchizatы vя kanalizasiya sistemlяrinin yenidяn qurulmasы iшlяrinin gediшi ilя yerindя maraqlanmышdыr.

Gюrцшdя baшчыnыn mцavinlяri, aparatыn шюbя mцdirlяri, ayrы-ayrы xidmяt tяшkilatlarыnыn rяhbяlяri, kяnd sakinlяri iшtirak etmiшlяr. Gюrцшцn яvvяlindя яrazidя gюrцlmцш iшlяrdяn sюz aчыlmыш, kяndin яrazisindяki hяlli vacib mяsяlяlяrя toxunulmuшdur. Bildirilmiшdir ki, son dюvrlяr kяnddя 130 evя tяbii qazыn veriliшi bяrpa olunmuш, bir яdяd yeni artezian quyusu qazыlыmыш, qяbiristanlыьa gedяn yolda yeni kюrpц inшa olunmuш, kяndin seldяn mцhafizяsi mяqsяdilя "Zяyzid" vя "Qurcana" чaylarыnыn yataьы tяmizlяnmiш, selsularы nяticяsindя yararsыz vяziyyяtя dцшmцш kяndarasы yollar cari tяmir olunmuш, 1275 metr yeni iчmяli su xяtti чяkilmiш, hazыrda Baш Zяyzid kяnd tam orta mяktяbi цчцn yeni binanыn tikintisinя baшlanmышdыr. Kяnd sakinlяri Vaqif Yusifov, Яtir Balяmmяdova, Fяrahim Hяsяnov, Иrшad Yusifov vя baшqalarы чыxыш edяrяk kяndin yuxarы hissяsindя яlavя transformatorun quraшdыrыlmasы, yararsыz elektrik dirяklяrinin dяyiшdirilmяsi, pay torpaqlarыnыn suvarma suyu ilя tяmin olunmasы, hяkim mяntяqяsindяki doьum шюbяsinin яsaslы tяmiri vя sairlя baьlы tяlяb vя tяkliflяrini irяli sцrmцшlяr. Gюrцшdя шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk tapшыrыq vя tюvsiyyяlяrini bildirmiш, qarшыda duran vяzifяlяr barяdя danышmышdыr.

Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Шяki шяhяrinin Bяxtiyar Vahabzadя, Шяrbablar kцчяlяrindя gюrцlяn iшlяrя, 1500 m3 tutumu olan su hovuzunun tikintisinя baxыш keчirmiш, hяmчinin su tяchizatы vя kanalizasiya sistemlяrinin yenidяn qurulmasы iшlяrini hяyata keчirяn "Яfqan" firmasыnыn yeni dяmir-beton mяmulatlarы istehsalы sahяsi, firmanыn yerlяшdiyi ofis binasы ilя tanыш olmuшdur. Ofisdя keчirilяn gюrцшdя layihяnin icrasы ilя baьlы mцzakirяlяr aparыlmыш, mцvafiq tюvsiyяlяr verilmiшdir. Щal-hazыrda icra olunan layihяnin цчцncц mяrhяlяsindя Шяki шяhяrinin mяrkяzi hissяsinin paylayыcы su vя kanalizasiya шяbяkяlяrinin yenidяn qurulmasы nяzяrdя tutulur. Гейд едяк ки, Шяki шяhяrindя iчmяli su vя kanalizasiya шяbяkяlяrinin yenidяn qurulmasы iшlяri чяrчivяsindя шяhяrdя 2 яdяd tutumu 1500m3 su anbarы, 126,7 km iчmяli su шяbяkяsi, 115,3 km kanalizasiya xяtti, 21 km kanalizasiya kollektoru inшa edilяcяk, 8026 abonentя ev birlяшmяsi verilяcяk, 437 yanьыn hidrantы quraшdыrыlacaq. Bu mяrhяlя чяrчivяsindя iшlяrin 2018-ci ilin noyabr ayыnda baшa чatdыrыlmasы nяzяrdя tutulub.

***

Payыzда Шяkidя 75 min яdяd tut tingi яkilib

Еля щямин эцн Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov Baш Zяyzid kяnd tam orta mяktяbinin yeni binasыnыn tikintisi iшlяrinin gediшi ilя tanыш olmuшdur.

Baramaчыlыьыn yem bazasыnыn mюhkяmlяndirilmяsi mяqsяdilя payыz mюvsцmцndя rayon яrazisindя 75 min яdяd tut tingi яkilib. Яkilmiш tinglяrin 50 min яdяdi "Шяki-Иpяk" ASC-nin tinglik tяsяrrцfatыnda yetiшdirilяn yerli cinslяrdir. Bu tinglяrin 33 min 340 яdяdi kцmdarlarыn юzlяrinя mяxsus pay torpaqlarыnda, 16 min 660 яdяdi isя Шяki Meшя Mцhafizяsi vя Bяrpasы Mцяssisяsi tяrяfindяn dюvlяt meшя fonduna aid torpaqlarda яkilib. Bundan яlavя, intensiv tipli yeni tut (чяkil) baьlarыnыn salыnmasы mяqsяdilя Чin Xalq Respublikasыndan юlkяmizя gяtirilяn tut tinglяrindяn 25 min яdяdinin Шяki rayonu яrazisindя яkilmяsi dя tam tяmin olunub. Иstяr yerli, istяrsя dя Чindяn idxal olunan tinglяrin hamыsы kцmdarlara pulsuz paylanыlыb. Qeyd edяk ki, 2016-cы ildя rayonda 8,5 ton yaш barama istehsalы nяzяrdя tutulsa da, шяkili kцmdarlar tapшыrыьa 115 faiz яmяl edяrяk "Шяki-Иpяk" ASC-yя 9 ton 751 kiloqram barama tяhvil veriblяr. Hяr kiloqram yaш barama цчцn kцmdarlara 8 manat юdяnilib.

Mяlumat verilmiшdir ki, Baш Zяyzid kяnd tam orta mяktяbinin yeni binasы 624 yerlik, tikintinin цmumi sahяsi 27063 m2-dыr. Tikintinin sifariшчisi AR Tяhsil Nazirliyi, podratчы tяшkilat "HN Construkction" MMC-dir. Tikinti iшlяrinя noyabr ayыnda baшlanыlmыш vя gяlяn ilin sonunda yekunlaшdыrыlmasы nяzяrdя tutulur. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы aparыlan iшlяrlя baьlы mцvafiq tapшыrыq vя tюvsiyяlяrini verib.

Шяkinin Qayabaшы kяndinя tяbii qaz verilib Шяkinin ucqar yaшayыш mяntяqяlяrindяn olan Qayabaшы kяndinя dekabrыn 21-dя uzun illяr fasilяdяn sonra tяbii qaz verilib. 385 abonenti olan kяndin yenidяn qazlaшdыrыlmasы цчцn bir-

pillяli sistem яsasыnda 2 min 217 metr uzunluьunda polietilen vя 28 min 606 metr uzunluqda metal borularla daшыyыcы vя mяhяllяdaxili qaz xяtlяri чяkilib, mяnzillяrя sayьac vя fяrdi tяnzimlяyicilяr quraшdыrыlыb. Bu mцnasibяtlя keчirilяn tяdbirdя чыxыш edяnlяr Prezident Иlham Яliyevin diqqяt vя qayьыsы sayяsindя son illяr paytaxtla yanaшы, regionlarda da яhalinin yaшayыш sяviyyяsinin yaxшыlaшdыrыlmasы, sosial problemlяrinin hяlli istiqamяtindя davamlы tяdbirlяrin hяyata keчirildiyini bildiriblяr. Vurьulanыb ki, rayonun ucqar yaшayыш mяntяqяlяrindяn olan vя Шяki шяhяrindяn 65 kilometr mяsafяdя yerlяшяn Qayabaшы kяndinя yenidяn tяbii qazыn verilmяsi dюvlяtimizin baшчыsыnыn regionlarыn sosial-iqtisadi inkiшafыna gюstяrdiyi qayьыya bariz nц-

munяdir.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, hazыrda rayonun 40-a yaxыn yaшayыш mяntяqяsinin яhalisi tяbii qazdan istifadя edir. Eyni zamanda, daha 4 kяndin - Шяkikяnd, Kiчik Dяhnя, Baш Gюynцk vя Baш Layыsqы kяndlяrinin qazlaшdыrыlmasы istiqamяtindя iшlяr davam etdirilir. Tezliklя bu kяndlяrя dя ardыcыllыqla tяbii qazыn verilmяsi tяmin olunacaq. Kяnd sakinlяri яhalinin sosial problemlяrinin hяllinя gюstяrdiyi diqqяt vя qayьыya gюrя dюvlяtimizin baшчыsыna minnяtdarlыqlarыnы bildirib, Dцnya Azяrbaycanlыlarыnыn Hяmrяylik Gцnц vя Yeni il яrяfяsindя kяndя "mavi yanacaь"ыn verilmяsinin onlar цчцn bayram hяdiyyяsi olduьunu deyiblяr. Sonra qaz xяttinin aчыlышыnы bildirяn mяшяl alovlandыrыlыb.


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 4

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

Шяки Бялядиййясинин 2017-ъы ил цчцн Б ЦДЪ ЯСИ

Бцдъя Шяки Бялядиййясинин 19 Декабр 2016-ъы ил тарихли иъласында гябул едилмишдир

ися ясасян ашаьыдакы истигамятляря йюнляндирилир: Иллик бялядиййя хяръляринин щяъми вя истигамятляри тяряфимиздян мцяййянляшдирилмялидир ки, бу да ясасян бялядиййянин идаряетмя хяръляри, сосиал-мяишят, йашайыш, мядяниййят вя идман обйектляринин, щабеля ящалинин цмуми истифадясиндя олан кцчя, щяйят вя баьларын сахланмасы хяръляри нязяря алынмагла бялядиййянин мцяййян етдийи хяръ нормативляри ясасында формалашмалыдыр. Биз щямчинин йерли сосиал мцдафия, сосиал вя игтисади инкишаф, щабеля еколожи програмларын малиййяляшдирилмяси цчцн хярълярин нязярдя тутулмасыны тямин етмялийик. Шяки Бялядиййясинин нювбяти бцдъя или цчцн йерли бцдъя лайищяси "Бцдъя системи щаггында", "Бялядиййялярин малиййясинин ясаслары щаггында", "Йерли (бялядиййя) верэиляр вя юдянишляр щаггында" Азярбайъан Республикасынын ганунларына, щямчинин Азярбайъан Республикасы Назирляр Кабинетинин 2004-ъц ил 6 октйабр тарихли 149 нюмряли гярарына уйьун олараг щазырланмышдыр. Эялир вя саир дахил олмалары цзря Шяки Бялядиййясинин 2017-ъы ил бцдъяси 530000 (беш йцз отуз мин) манат щяъминдя прогнозлашдырылмышдыр. Эялирлярин 39000 манаты (х/ч 7,4%) физики шяхслярдян торпаг верэисинин, 26500 манаты (х/ч 5%) физики шяхслярдян ямлак верэисинин, 1000 манаты (х/ч 0,2%) физики вя щцгуги шяхслярин малиййя йардымлары вя ианяляр щесабынын, 10000 манаты (х/ч 1,9%) бялядиййя мцлкиййятиндя олан торпагларда, бина вя диэяр обйектлярдя йерляшдирилян кцчя рекламына эюря рцсумларын, 14000 манаты (х/ч 2,7%) курорт, мещманхана вя автомобил дайанаъаьы рцсумларынын, 15500 манаты (х/ч 2,9%) Щ.Ялийев адына паркдан дахил олан эялирлярин, 409000 манаты (х/ч 77,1%) торпаг сатышындан дахил олан вясаитин, 15000 манаты (х/ч 2,8%) ися дотасийадан дахил олманын пайына дцшцр. Физики шяхслярдян торпаг вя ямлак верэиляри Азярбайъан Республикасынын верэи мяъялляси иля мцяййянляшдирилмиш верэи дяряъяляриня уйьун олараг щесабланмышдыр. Хяръляр цзря: Шяки Бялядиййяси цзря

Шяки Бялядиййяси цзря 2017-ъи илин бцдъяси яразинин сосиал-игтисади инкишафы иля прогнозлар, гцввядя олан верэи дяряъяляри ясасында мювъуд малиййя мянбяляри цзря ресурслар, йяни физики шяхслярин верэийя ъялб едилмяли щяйятйаны торпаг сащяляринин физики щяъми, гейдиййатда олан дашынмаз ямлак вя онларын верэийя ъялб олунмалы дяйяри, бялядиййя мцлкиййятиндя олан торпагларда, бина вя диэяр обйектлярдя йерляшдирилян кцчя рекламларына юдянилян щаггын дяйяри, бялядиййя мцлкиййятиндя олан торпагларын иъаря щаггынын дяйяри, курорт рцсуму, мещманхана вя автомобил дайанаъагларындан дахил олан рцсумун дяйяри, Щ.Ялийев паркындан эялян эялирлярин дяйяри, торпаг сатышындан дахил олан эялирин дяйяри вя саир мянбяляр ясасында щазырланмышдыр. Бялядиййя бцдъясинин эялирляри ашаьыдакы мянбяляр щесабына формалашыр: 1. Физики шяхслярдян торпаг верэиси, 2. Физики шяхслярдян ямлак верэиси, 3. Йерли ящямиййятли тикинти материаллары цзря мядян верэиси, 4. Бялядиййя мцлкиййятиндя олан мцяссися вя тяшкилатлардан мянфяят верэиси, 5. Бялядиййя мцлкййятиндя олан торпагларда, биналарда вя диэяр обйектлярдя йерляшдирилян кцчя рекламларына эюря юдяниш, 6. Курорт рцсуму, мещманхана рцсуму, автомобиллярин дайанаъаглары цчцн рцсум вя ганунла мцяййян едилян диэяр йерли юдянишляр, 7. Азярбайъан Республикасынын дювлят бцдъясиндян верилян до-тасийа вя субвенсийалар, 8. Азярбайъан Республикасынын ганунвериъилийиня уйьун олараг бялядиййя ямлакынын юзялляшдирилмясиндян вя иъаряйя верилмясиндян дахил олан эялирляр, лотерейалардан дахил олан вясаит, щабеля бялядиййялярин фяалиййятиндян ялдя едилян диэяр эялирляр, 9. физики вя щцгуги шяхслярин, бейнялхалг тяшкилатларын вя фондларын малиййя йардымлары вя грантлары, щямчинин диэяр мянбялярдян ибарятдир, Бялядиййянин хяръляри

2017-ъи ил цзря бцдъя хяръляри масы вя тямири 530000 (беш йцз отуз мин) манат хяръляринин юдящяъминдя прогнозлашдырылмышдыр. нилмясиня 3500 Штатда олан 58 няфяр ишчинин ямяк манат (х/ч 0,7%), щаггы фонду 204120 манат (х/ч - бинанын 38,5%), ямяйин юдянилмяси иля баьлы ъари тямир хярълясаир пул юдянишляри 3000 манат (х/ч ринин юдянилмяси0,6%) тяшкил едир ки, ъями ямяк щаггы ня 1000 манат фонду 207120 манат (х/ч 39,1%) (х/ч 0,2%), нязярдя тутулмушдур. - Ясас вяНязярдя тутулмуш ямяк саитлярин алынмащаггы фондуна уйьун олараг Дювлят сына 2000 манат Сосиал Мцдафия Фондуна 22% (х/ч 0,35%), щесабы иля 45566 манат (х/ч 8,6%) - Саир ъари сосиал сыьорта щаггы щесабланмышдыр. хярълярин юдяниМювъуд ганунчулуьа уйьун олараг шиня 2000 манат мцвяггяти ямяк габилиййятини (х/ч 0,35%), итирмяйя эюря 2 щяфтялик(14 эцнлцк) мцавинят мцяссися тяряфиндян юдянилдийиндян хястялик вярягяляриня вя 139254 манат (х/ч 26,3%), саир юдянишляря эюря 1000 манат 1. Тящсил хяръляриня 2000 6. Кянд тясяррцфаты, мешя (0,2%) вясаит нязярдя тутулмушдур. манат (х/ч 0,35%), тясяррцфаты хяръляриня 3000 манат Бялядиййя апаратынын сах2. Сящиййя хяръляриня (х/ч 0,6%), ланылмасы цчцн ашаьыдакы хяръляр 2000 манат (х/ч 0,35%), 7. Ясас бюлмяляря аид едилнязярдя тутулмушдур. 3. Сосиал мцдафия вя со- мяйян хяръляря 56000 манат (х/ч - Дяфтярхана лявазиматы, сиал тяминат хяръляриня 5000 ма- 10,6%) сярф едиляъякдир. ъари тясяррцфат мягсядляри цчцн мал нат (х/ч 0,9%), 6. Кянд тясяррцфаты, мешя вя материалларын алынмасына 8000 4. Мядяниййят, инъясянят, тясяррцфаты хяръляриня 3000 манат манат (х/ч 1,5%), кцтляви информасийа бядян тярбийяси (х/ч 0,6%), - Езамиййя хидмяти, ся- вя дин сащясиндя фяалиййятин тян7. Ясас бюлмяляря аид едилфярляр вя ишчиляря компенсасийа юдя- зимлянмяси хяръляриня 20000 манат мяйян хяръляря 56000 манат нишиня 5000 манат (х/ч 0,9%), (х/ч 3,8%), (х/ч 10,6%) сярф едиляъякдир. - Йанаъаг вя сцртэц ма5. Мянзил коммунал тясяртериаллар алынмасына 10000 манат рцфаты, мцлки мцдафия, абадлыг ишляри, (х/ч 1,9%); йол тикинтиси вя тямири хяръляриня Шяки Бялядиййяси Саир няглиййат хидмятШяки Бялядийясинин 2017-ъы ил цчцн бцдъя хяръляри ляри щаггынын юдянилмясиня 2000 ЭюстяриСятрин Мябляь манат (0,4%), ъинин Эюстяриъиляр Н:-си (манат) - Рабитя коду хидмятляри щаггыЙерли бцдъянин хяръляри, ъями: (сятр: 23+41+42+43+46+47+50+53) 22 нын юдянилмясиня Б 53000 6000 манат (х/ч 23 Б.1. 302746 Йерли бялядиййя апаратынын сахланылмасы хяръляри (сятр: 24-40) 1,1%), - Електрик О ъцмлядян енержи щаггынын юдянилмясиня 24 Б.1.1. 204120 Штатда олан ишчилярин ямяк щаггы 7500 манат (х/ч 1,4%), 25 Б.1.2. Штатдан кянар ишчилярин ямяк щаггы ------- Су канализасийа щаггы26 Б.1.3. Ямяйин юдяниши иля баьлы саир пул юдянишляри 3000 нын юдянилмясиня 27 Б.1.4. Сосиал Мцдафия Фондуна айырмалар 45566 560 манат (х/ч 0,1%), 28 Б.1.5. Хястялик вярягяляриня вя с. юдянишляр 1000 - Саир коммунал хидмят-лярин 29 Б.1.6. Дяфтярхана лявазиматы, ъари тясяррцфат мягсядляри цчцн 8000 щаггынын юдянилмал вя материалларын алынмасы мясиня 1500 манат (х/ч 0,3%), 30 Б.1.7. Езамиййя хидмяти, сяфярляр вя ишчиляря компенсасийа 5000 - Инвентарюдяниши аваданлыьын алын-

Шяки Бялядийясинин 2017-ъи ил цчцн бцдъя эялирляри Эюстяриъилярин ады

Эюстяриъилярин коду

А.

Йерли бцдъянин эялирляри - ъями:(сятир 02+07+21) Верэилярдян дахил олмалар: ( 03-06-ъы сятирлярин ъями)

31

10000

Саир няглиййат хидмятляри щаггынын юдянилмяси

32

2000

Б.1.10. Рабитя хидмятляри щаггынын юдянилмяси Б.1.11. Електрик енержи щаггынын юдянилмяси

33

6000

34

7500

Б.1.12. Су-канализасийа щаггынын юдянилмяси

35

560

Б.1.13. Саир коммунал хидмятляри щаггынын юдянилмяси

36

1500

Б.1.14. Инвентар аваданлыьын алынмасы вя тямири

37

3500

Б.1.15. Биналарын ъари тямири хяръляринин юдянилмяси

38

1000

39

2000

40

2000 2000

Б.1.9.

Сятрин Н-си

Мябляь

01

53000

02

65500

o cцmlяdяn: А.1.

Йанаъаг вя сцртэц материалларынын алынмасы

Б.1.8.

О ъцмлядян

хярълярининюдянилмяси юдянилмяси

А.1.1.

- физики шяхслярдян торпаг верэиси

03

39000

А.1.2.

- физики шяхслярдян ямлак верэиси

04

26500

А.1.3.

- Йерли ящямиййятли тикинти материаллары цзря мядян верэиси

05

Б.1.16. Ясас вясаитлярин алынмасы

А.1.4. А.2.

- бялядиййя мцлкиййятиндя олан мцяссися вя тяшкилатлардан мянфяят верэиси

06

Б.1.17. Саир ъари хяръляр

Верэи олмайан эялирляр: (сятир 08+09+10+11+12+13+16+19+20)

07

464500

О ъцмлядян:

А.2.1.

- бялядиййя мцлкиййятиня дахил олан ямлакын истифадясиндян эялян эялирляр

08

15500 10000

А.2.2. А.2.3.

- кцчя (дивар) рекламынын йерляшдирилмяси вя йайымы цчцн юдянишляр

09

-бялядиййя тяряфиндян хцсуси айрылмыш торпаг сащясиндя стасионар вя йа сяййар тиъарят, иътимаи иашя вя диэяр хидмятляря эюря юдянишляр

10

А.2.4.

- санаторийа-курорт, мещманхана вя туризм хидмятляриня эюря юдянишляр

11

2000

А.2.5.

- автомобиллярин дайанаъаглары цчцн юдянишляр

12

12000

А.2.7.

-бялядиййя ямлакынын вя торпаьын юзялляшдирилмясиндян вя иъаряйя верилмясиндян эялирляр: (сятир 14+сятир15)

13

409000

- бялядиййя ямлакынын вя торпаьын юзялляшдирилмясиндян

14

409000

- бялядиййя ямлакынын вя торпаьын иъаряйя верилмясиндян

15

-

- физики шяхслярин малиййя йардымлары вя грантлары

16

1000

1000

О ъцмлядян: А.2.7.1. А.2.7.2. А.2.8.

о ъцмлядян

А.2.8.1.

-физики шяхслярин малиййя йардымлары

17

А.2.8.2.

-щцгуги шяхслярин малиййя йардымы

18

А.2.9.

-бейнялхалг тяшкилатларын вя фондларын малиййя йардымлары вя грантлары

19

А.2.10.

-Азярбайъан Республикасынын дювлят бцдъясиндян дотасийа вя Субвенсийалар

20

А.3.

Диэяр эялирляри

21

Б.2.

Тящсил хяръляри

41

Б.3.

Сящиййя хяръляри

42

2000

Б.4.

Сосиал Мцдафия вя сосиал тяминат хяръляри

43

5000

Б.4.1.

О ъцмлядян: Сосиал Мцдафия вя сосиал тяминат хяръляри

44

4000

Б.4.2.

Дяфн вя йас мярасиминин тяшкили хяръляриня

45

1000

Б.5.

Мядяниййят, инъясянят, кцтляви информасийа, бядян тярбийяси вя Дин сащясиндя фяалиййятин хяръляри

46

20000

Б.6.

Мянзил коммунал тясяррцфаты, абадлыг ишляри, йол тикинтиси вя тямири хяръляри

47

139254

О ъцмлядян: Б.6.1.

Мянзил коммунал тясяррцфаты, абадлыг ишляри, йол тикинтиси вя тямири хяръляри

48

137000

Б.6.2.

Фювгяладя щалларын гаршысынын алынмасы вя нятиъяляринин арадан галдырылмасы хяръляриня

49

2254

Кянд тясяррцфаты хяръляриня

50

3000 1500

Б.7.

О ъцмлядян: 15000

Б.7.1.

кянд тясяррцфаты хяръляриня

51

Б.7.2.

Аиля кяндли тясяррцфатларына вясигялярин верилмяси хяръляриня

52

1500

Ясас бюлмяляря аид едилмяйян хяръляря

53

56000

Б.8.


№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 5

Шяki vя Kolmar шяhяrlяri arasыndakы яmяkdaшlыq uьurla davam edir 2016-ъы илин нойабр айында Шяki шяhяrinin nцmayяndя heyяti Fransanыn Kolmar шяhяrindя sяfяrdя олублар. Azяrbaycan Respublikasы Milli Mяclisinin deputatы Cavanшir Feyziyevin baшчыlыq etdiyi nцmayяndя heyяti iki шяhяr arasыnda imzalanmыш dostluq vя яmяkdaшlыq xartiyasы чяrчivяsindя tяшkil edilmiш sяfяr zamanы mюvcud mцnasibяtlяrin daha da geniшlяndiril-

Cavanшir Feyziyev mяsi mяqsяdi ilя bir sыra gюrцшlяr keчirib. Turizm bцrosunda keчirilяn gюrцшdя юlkяmizin bu sahяdяki potensialыna toxunulub, bu istiqamяtdя tяcrцbя mцbadilяsi nяzяrdяn keчirilib. Nцmayяndя heyяtinin цzvlяri un mяmulatlarы mцяssisяsindя, шяrabчыlыq zavodunda istehsal tяcrцbяsi ilя tanыш olublar. Hяmчinin qarшыlыqlы mцtя-

xяssis mцbadilяsi mяsяlяsi dя mцzakirя edilib. Gюrцшlяrdя dostluq яlaqяlяrinin daha da inkiшaf etdirilmяsinin юnяmi vurьulanыb. Eyni zamanda, gюrцшlяr vя tяcrцbя mцbadilяlяri vasitяsilя mяdяniyyяt, turizm vя iqtisadiyyat sahяlяrindя ikitяrяfli яlaqяlяrin daha da gцclяndirilmяsinin vacibliyi qeyd olunub. Dostluq vя яmяkdaшlыq xartiyasыnыn яhяmiyyяtinя toxunulub, onun iki юlkя arasыndakы mцnasibяtlяrя dя tюhfя verяcяyinя яminlik ifadя edilib. Sяfяr чяrчivяsindя nцmayяndя heyяti Kolmarda яnяnяvi Milad bayramы bazarыnыn aчыlышыnda iшtirak edib. Aчыlыш mяrasimindя Kolmar шяhяrinin meri Jilber Meyer Azяrbaycan ilя яlaqяlяrdяn danышыb, Шяki nцmayяndя heyяtinin sяfяrini yцksяk qiymяtlяndirib. Xatыrladaq ki, iki шяhяr arasыnda 2015-ci il mayыn 20-dя Шяkidя, hяmin ilin noyabrыn 20-dя isя Kolmarda dostluq vя яmяkdaшlыq xartiyasы imzalanыb.

***

Cavanшir Feyziyev:

“Kolmar vя Шяki шяhяrlяri arasыnda qardaшlaшma barяdя protokolun imzalanmasы gюzlяnilir” Kolmar vя Шяki шяhяrlяri arasыnda qardaшlaшma barяdя protokolun imzalanmasы

Bяlяdiyyяlяr nя vaxt hesabat vermяlidirlяr? Bяlяdiyyяlяr il яrzindя fяaliyyяtlяri barяdя seчicilяrinя hesabat vermяlidir. Bяs qanunvericilik bu mяqamы necя dяyяrlяndirir? Azяrbaycan Шяhяr, Qяsяbя vя Kяnd bяlяdiyyяlяrinin Milli Assosiasiyasыnыn мяsяlяyя mцnasibяt bildirяn яlaqяlяndircisi Tofiq Hяsяnov bildirib ki, bяlяdiyyяlяr шяffaflыq prinsiplяrinin qorunmasы mяqsяdiylя mцtяmadi olaraq hesabat vermяyя borcludurlar. Vяtяndaшlarla daim цsniyyяt qurmaqla onlarыn qarшыlшdыьы problemlяrin hяlli bяlяdiyyяlяrin цzяrinя dцшяn яsas vяzzifяlяridяn biridir. Odur ki, bяlяdiyя цzvlяri bu mяsяlяdя diqqяtli olmalы, qarшыlaшdыьы problemlяrin hяlli mяqsяdiylя fяaliyyяtlяri barяdя

gюzlяnilir. Bu fikri Azяrbaycan Respublikasы Milli Mяclisinin deputatы Cavanшir Feyziyev AZЯRTAC-a mцsahibяsindя bildirib. Deputat Kolmar vя Шяki шяhяrlяri arasыnda imzalanmыш dostluq vя яmяkdaшlыq xartiyasы чяrчivяsindя qarшыlыqlы sяfяrlяrin hяyata keчirildiyini qeyd edib. Bildirib ki, hяr iki шяhя-

Jilber Meyer rin iш adamlarыnыn gюrцшlяri tяшkil olunub. Mяdяniyyяt vя tяhsil sahяlяrindя яmяkdaшlыq uьurla davam edir. Kolmar шяhяrinin fransыz dili mцяllimlяri Шяki шяhяrinin mяktяblяrindя fransыz dilinin tяdrisindя iшtirak edirlяr. Bu proqram mцvяffяqiyyяtlя davam etdirilir. Gяlяcяkdя mяdяniyyяt vя humanitar sahяlяrdя bir sыra birgя tяdbirlяrin tяшkili nяzяrdя

seчicilяrinя hesabat vermяyя borcludurlar. Bяs qanunvericilikdя bu mяsяlя юz hяllini necя tapыr? Bununla baьlы Tofiq Hяsяnov bir sыra hцquqi sяnяdlяrя istinad etmяyi zяruri hesab edir. Belя ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Ыlham Яliyevin 28 oktyabr 2014-cц il tarixdя imzaladыьы "Bяlяdiyyяlяrin statusu haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanununda dяyiшikliklяr edilmяsi barяdя Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanununun Maddя 22-3 maddяsindя qeyd edilir: "Bu maddяnin 1-ci hissяsindя nяzяrdя tutulan hesabatdan baшqa, bяlяdiyyя hяr ilin yanvar ayыnыn цчцncц hяftяsinin bazar ertяsi gюrцlmцш iшlяr haqqыnda, o cцmlяdяn maliyyя vяsaitlяrinin vя bяlяdiyyя mцlkiyyяtinin istifadяsi haqqыnda seчicilяrinя hesabat verir. Hesabat yazыlы formada tяrtib edilir vя bяlяdiyyяnin iclaslarыnda tяsdiq edilir. Yerli яhalini tanыш etmяk mяqsяdi ilя hesabat bяlяdiyyя binasыnыn qarшыsыnda xцsusi lюvhяlяrdя yerlяшdirilir, habelя elan, bцlleten, vяrяqя, yerli mяtbuat, internet saytы vя digяr vasitяlяrlя яhaliyя чatdыrыlыr. Bяlяdiyyя seчicilяrя verdiyi hesabatы tяsdiq etdikdяn sonra 10 gцn mцddяtindя bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяtinя inzibati nяzarяti hяyata keчirяn orqana gюndяrmяlidir. Mцvafiq bяlяdiyyяnin яrazisindя yaшayan vя sяsvermя hцququna malik olan vяtяn-

tutulur. Bu gцn qцvvяdя olan dostluq vя яmяkdaшlыq xartiyasы чяrчivяsindя яlaqяlяr getdikcя daha da mюhkяmlяnir.

***

Jilber Meyer: “Kol-

mar vя Шяki шяhяrlяrinin birgя layihяlяrinin sayы daha da artыrыlacaq. Birgя layihяlяrin hяyata keчirilmяsi bizя bir-birimizi daha yaxыndan tanыmaьa imkan verir.” Bu fikri Kolmar шяhяrinin meri Jilber Meyer AZЯRTAC-a mцsahibяsindя deyib. Kolmar vя Шяki шяhяrlяri arasыndakы яlaqяlяrdяn danышan шяhяr meri iki gцndцr Kolmarda olan Шяki шяhяrinin nцmayяndя heyяti ilя яmяkdaшlыьыn gяlяcяk perspektivlяrini mцzakirя etdiklяrini vurьulayыb. Jilber Meyer Шяki шяhяrinin bir sыra tяhsil mцяssisяlяrindя fransыz dilinin tяdrisi sahяsindя baшlanыlan яmяkdaшlыьыn bundan sonra da mцvяffяqiyyяtlя davam etdirilяcяyini bildirib. J.Meyer deyib: "Digяr sahяlяrdя dя fяaliyyяtimizi geniшlяndirяcяk vя yeni яmяkdaшlыq layihяlяrini nяzяrdяn keчirяcяyik. Birgя layihяlяrin hяyata keчirilmяsi bizя bir-birimizi daha yaxыndan tanыmaьa imkan verяcяk. Яminяm ki, gяlяcяkdя iki шяhяrin hяyata keчirdiyi birgя layihяlяrin sayы daha da artыrыlacaq".

***

Kristin Mazza: “Шя-

daшlarыn azы 25 faizinin iшtirakыnы tяmin edяn vя nяticяlяri protokolla (protokollarla) rяsmilяшdirilяn yыьыncaqda (yыьыncaqlarda) iшtirak edяnlяrin yarыsыndan чoxu hesabat dюvrцndя bяlяdiyyяnin fяaliyyяtini qeyriqяnaяtbяxш hesab edilmяsinin "lehinя" sяs verdikdя bu barяdя qяrar qяbul edilir vя yыьыncaьыn (yыьыncaqlarыn) protokolu (protokollarы) bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяtinя inzibati nяzarяti hяyata keчirяn orqana gюndяrilir. Protokolun formasы vя tяrtibinя dair tяlяblяr mцvafiq icra hakimiyyяti orqanы tяrяfindяn mцяyyяn olunur. Bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяtinя inzibati nяzarяti hяyata keчirяn orqan protokolu (protokollarы) forma vя tяrtiblя baьlы tяlяblяrя uyьunluq baxыmыndan yoxlayыr vя uyьunsuzluq aшkar etdikdя protokolu (protokollarы) geri qaytarыr, uyьunsuzluq aшkar etmяdikdя isя 20 gцn mцddяtindя bяlяdiyyяnin hesabatы ilя birlikdя mцvafiq icra hakimiyyяti orqanыna gюndяrir. Mцvafiq icra hakimiyyяti orqanы hesabat dюvrцndя bяlяdiyyяnin fяaliyyяtini qeyri-qяnaяtbяxш hesab etdikdя bяlяdiyyяnin vaxtыndan яvvяl buraxыlmasы ilя baьlы Azяrbaycan Respublikasыnыn Milli Mяclisinя mцraciяt edir.". Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyevin 25 oktyabr 2011-ci il tarixdя imzaladыьы "Bяlяdiyyяlяrin maliyyяsinin яsaslarы haqqыnda" Azяrbaycan Res-

kidя olduьum mцddяtdя insanlarыn qonaqpяrvяrliyinя vя mehribanlыьыna heyran oldum.” AZЯRTAC xяbяr verir ki, bu fikri Шяki vя Kolmar шяhяrlяri arasыnda imzalanmыш dostluq vя яmяkdaшlыq xartiyasы чяrчivяsindя Шяkinin bir sыra tяhsil mцяssisяlяrindя fransыz dilini tяdris etmiш Kristin Mazza юlkяmiz haqqыnda tяяs-

Kristin Mazza sцratlarыnы bюlцшяrkяn deyib. Kristin Mazza tяdris mцddяtindя tяlяbяlяrin, цmumiyyяtlя, insanlarыn Fransaya olan maraьыnы yцksяk qiymяtlяndirib. Шяkidяki dostlarы ilя daim яlaqя saxladыьыnы qeyd edib. O, tяdris sahяsindя ikitяrяfli яmяkdaшlыьыn davam etdirilmяsinin vя geniшlяndirilmяsinin vacibliyini vurьulayыb.

publikasыnыn Qanununda dяyiшiklik edilmяsi barяdя Azяrbaycan Respublikasinin Qanunунda qeyd edilir: Azяrbaycan Respublikasыnыn Milli Mяclisi Azяrbaycan Respublikasы Konstitusiyasыnыn 94-cц maddяsinin Ы hissяsinin 7-ci bяndinя uyьun olaraq qяrara alыr: "Bяlяdiyyяlяrin maliyyяsinin яsaslarы haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasы Qanununun 11-ci maddяsinin 3-cц hissяsi aшaьыdakы redaksiyada verilsin: "3. Bяlяdiyyяlяr юz nizamnamяsindя mцяyyяn edilmiш qaydada yerli bцdcяnin icrasы haqqыnda yarыmillik vя illik hesabatы bяlяdiyyя iclasыna tяqdim edir. Yarыmillik maliyyя hesabatlarы hesabat dюvrцndяn sonrakы ayыn 15-dяk, illik maliyyя hesabatlarы nюvbяti ilin yanvarыn 30-dяk tяqdim edilmяlidir. Bяlяdiyyяlяr tяqdim edilmiш maliyyя hesabatlarыnы bяlяdiyyя iclasыnыn qяrarы ilя 15 (on beш) gцn mцddяtindя tяsdiq edirlяr. Yerli яhalini tanыш etmяk mяqsяdilя bяlяdiyyяlяr illik hesabatы onlara elan, bцlleten, vяrяqя, yerli mяtbuat, internet saytы vя s. vasitяlяrlя чatdыrыrlar." Qanunlardan da gюrцndцyц kimi, bяlяdiyяlяr daim hesabat vermяli vя bunu media orqanlarda da dяrc etmяyi vя yerlяшdirmяyя borcludurlar.

Belediyye.info


сящ. 6

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

Шяkidя TЦRKSOY mяdяniyyяt nazirlяri Daimi Шurasыnыn 34-cц toplantыsы keчirilib Dekabrыn 1-dя Шяki шяhяrindя TЦRKSOY mяdяniyyяt nazirlяri Daimi Шurasыnыn 34-cц toplantыsы keчirilib. Toplantы iшtirakчыlarы яvvяlcя цmummilli lider Heydяr Яliyevin шяhяr icra hakimiyyяtinin binasы qarшыsыnda ucaldыlan abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri dцzяrяk xatirяsini ehtiramla yad ediblяr. "Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksindя keчirilяn toplantыnыn gцndяliyinя qurumun юtяnilki fяaliyyяtinin qiymяtlяndirilmяsi, яnяnяvi festivallarыn, cari vя yeni layihяlяrin mцzakirяsi, цzv юlkяlяr arasыnda mяdяniyyяt sahяsindяki яmяkdaшlыьыn daha da geniшlяndirilmяsi vя digяr mяsяlяlяr daxil idi. Toplantы iшtirakчыlarы яvvяlcя AMEA Tarix Иnstitutunun Azяrbaycanыn vя tцrk dцnyasыnыn tarixinя dair чap etdirdiyi kitablarыn sяrgisinя baxыblar. Mяrasimdя чыxыш edяn mяdяniyyяt vя turizm naziri Яbцlfяs Qarayev TЦRKSOY

baycan memarlыьыnыn яn gюzяl nцmunяlяrinin bir hissяsi dя bu шяhяrdя yerlяшir. Шяkidя turizm infrastrukturunun yaradыlmasы istiqamяtindя mцhцm iшlяr gюrцlцb, mцasir istirahяt mяrkяzlяri, yeni hotellяr istifadяyя verilib. Fцsunkar tяbiяti, nadir tarix-memarlыq abidяlяri, inkiшaf etmiш sяnяtkarlыq, zяngin tarixi-mяdяni irsin qorunmasы nяticяsindя Шяki bu gцn Azяrbaycanda turizmin yцksяk sяviyyяdя inkiшaf etdiyi bюlgяlяrdяn birinя чevrilib". Vurьulanыb ki, 2010-cu ildяn Шяkidя Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn tяшяbbцsц, Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyinin vя шяhяr icra hakimiyyяtinin dяstяyi ilя "Иpяk Yolu" Beynяlxalq Musiqi Festivalы tяшkil olunur, 2014-cц ildя isя burada Ы Beynяlxalq Teatr Festivalы keчirilib. Шяkidяki Respublika Atчыlыq Turizm Mяrkяzindя 2007-ci ildяn baшlayaraq цmummilli lider Heydяr Яliyevin xatirяsinя hяsr olunan Atцstц Milli Oyunlar Festivalы vя "Prezident kuboku" uьrunda

tяrяfindяn hяyata keчirilяn layihяlяrin яhяmiyyяtindяn sюz aчыb, tяшkilatыn tяшяbbцsц ilя юlkяmizdя gerчяklяшяn tяdbirlяrin цmumi mяdяni irsimizin, incяsяnяtimizin qorunmasы, юyrяnilmяsi, tцrk xalqlarыnыn yaxыnlaшmasы, mяdяni яmяkdaшlыьыn inkiшafыnda mцhцm rol oynadыьыnы diqqяtя чatdыrыb. Nazir deyib: "TЦRKSOY hяm tцrk xalqlarы arasыnda, hяm dя beynяlxalq arenada tцrkdilli xalqlarыn mяdяniyyяtlяrinin tяbliьi istiqamяtindя яhяmiyyяtli tяdbirlяr hяyata keчirir. Sevindirici haldыr ki, TЦRKSOY artыq bцtцn mюtяbяr beynяlxalq tяdbirlяrdя яn yцksяk sяviyyяdя tяmsil olunur vя onun beynяlxalq tяшkilat kimi fяaliyyяti dцnyanыn nцfuzlu qurumlarы tяrяfindяn alqышlanыr". Яbцlfяs Qarayev bildirib ki, 2016-cы il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" layihяsinin Azяrbaycanыn qяdim mяdяniyyяt mяrkяzlяrindяn olan Шяkiyя hяsr olunmasы bizim цчцn olduqca qцrurvericidir: "Шяki Azяrbaycan tarixini, mяdяniyyяtini, mяdяni irsini qoruyub saxlayan шяhяrlяrimizdяn biridir. Azяr-

чюvkяn yarышlarы keчirilir. Bu il sentyabrыn 15-24-dя isя "Цч mяkan" ЫЫ Шяki Beynяlxalq Teatr Festivalы tяшkil edilib. Nazir qeyd edib ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev tцrkdilli юlkяlяrdя iшtirak etdiyi bцtцn tяdbirlяrdя TЦRKSOYu xalqlarыmыzыn mяdяniyyяtinin tяbliьindя яn vacib qurum kimi qiymяtlяndirib: "Bu beynяlxalq tяшkilat 90-cы illяrin яvvяllяrindя mцstяqillik qazanan юlkяlяrlя hяmyaшыddыr. TЦRKSOY son dюvrlяrdя mяdяni irs nцmunяlяrimizin geniш mяkanda tяbliьi цчцn чox mцhцm layihяlяr reallaшdыrыr. Tцrkdilli юlkяlяrin teatr xadimlяrinin gюrцшlяri, rяssamlarыn birgя sяrgilяri tяшkil olunur. BMT, UNESCO, Avropa Шurasы vя digяr beynяlxalq qurumlarыn qяrargahlarыnda Novruz bayramыnыn birgя qeyd edilmяsi, film festivallarы, tцrk dцnyasыnыn dahi шяxsiyyяtlяrinin yubiley illяrinin, xцsusi medal vя mцkafatlarыn tяsis olunmasы vя digяr onlarla belя uьurlu layihяlяr hяyata keчirilir". Яbцlfяs Qarayev, hяmчinin lavaшыn UNESCO-nun

Qeyri-Maddi Mяdяni Иrs цzrя Reprezentativ Siyahыsыna daxil olunmasы barяdя mяlumat verяrяk deyib: "Noyabrыn 28dяn dekabrыn 2-dяk UNESCOnun Qeyri-Maddi Mяdяni Иrsin Qorunmasы цzrя Hюkumяtlяrarasы Komitяsinin Efiopiyanыn paytaxtы Яddis-Яbяbя шяhяrindя keчirilяn 11-ci sessiyasыnda Azяrbaycanыn tяшяbbцsц ilя Azяrbaycan, Tцrkiyя, Иran, Qazaxыstan vя Qыrьыzыstan tяrяfindяn UNESCO-ya birgя tяqdim edilяn "Lavaш, katыrma, jupka, yufka - nazik чюrяyin hazыrlanma vя paylaшma mяdяniyyяti" UNESCO-nun QeyriMaddi Mяdяni Иrs цzrя Reprezentativ Siyahыsыna daxil edilib". TЦRKSOY-un baш katibi Dцsen Kaseinov чыxышыnda Шяkinin qяdim tarixi abidяlяri, sяnяtkarlыq incilяrini юzцndя birlяшdirяn nadir bir xяzinя olduьunu vurьulayыb. Baш katib bildirib ki, Шяkinin mяnяvi dяyяrlяrlя yanaшы, insanыn kюnlцnц oxшayan gюzяlliyinя vя qonaqpяrvяrliyinя dя heyran qalmamaq mцmkцn deyil. Шяkinin, hяm dя bюyцk dramaturq Mirzя Fяtяli Axundzadяnin, tanыnmыш шair Bяxtiyar Vahabzadяnin, digяr gюrkяmli elm vя sяnяt xadimlяrinin vяtяni olduьunu vurьulayan TЦRKSOYun baш katibi bu шяhяrin qяdim tarixi abidяlяri, dadlы шirniyyatы vя yumoru ilя dя mяшhur olduьunu diqqяtя чatdыrыb. Dцsen Kaseinov bцtцn bu amillяrin Шяkinin tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы seчilmяsindя mцhцm rol oynadыьыnы bildirib. Sonra TЦRKSOY-un fяaliyyяti ilя baьlы videoчarx nцmayiш olunub. Daha sonra Tцrkdilli Dюvlяtlяrin Яmяkdaшlыq Шurasыnыn (Tцrk Шurasы) baш katibi Ramil Hяsяnov чыxыш edяrяk шuranыn fяaliyyяti haqqыnda mяlumat verib. Bildirib ki, Tцrk Шurasыnыn fяaliyyяtinin яsas mяqsяdi tцrkdilli юlkяlяr arasыnda hяrtяrяfli яmяkdaшlыьa yardыm etmяkdir. Tяшkilat tцrkdilli юlkяlяrin dюvlяt baшчыlarыnыn 2009-cu il oktyabrыn 3-dя Naxчыvan шяhяrindя keчirilяn zirvя gюrцшцndя imzalanmыш "Naxчыvan saziшi"nя яsasяn yaradыlыb. Azяrbaycan, Qazaxыstan, Qыrьыzыstan vя Tцrkiyя tяшkilatыn tяsisчi цzvlяridir. Шura 1992-ci ildяn etibarяn keчirilяn tцrkdilli юlkяlяrin dюvlяt baшчыlarыnыn zirvя gюrцшlяrindяn qaynaqlanan цmumi siyasi iradяnin nяticяsi olaraq yaranыb. Шяki Шяhяr Иcra Haki-

miyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov tцrk dцnyasыnыn tanыnmыш dюvlяt xadimlяrini, elm vя sяnяt adamlarыnы qяdim Шяkidя gюrmяkdяn mяmnunluьunu bildirib. Шяkinin 2016-cы il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan edilmяsinin heч dя tяsadцfi olmadыьыnы vurьulayan icra hakimiyyяtinin baшчыsы Azяrbaycanda mяdяni irsin qorunub saxlanmasыna, xalqыmыza xas zяngin mяdяniyyяtin tяbliь olunmasыna bюyцk diqqяt gюstяrildiyini deyib. TЦRKSOY-la яmяkdaшlыq яlaqяlяrindяn danышan

Чыxыш edяn mяdяniyyяt vя turizm naziri Яbцlfяs Qarayev sessiyanыn gцndяliyi barяdя mяlumat verib. Bildirib ki, sessiyada TЦRKSOY-un fяaliyyяti vя maliyyя hesabatlarы dinlяnilяcяk, hяmчinin 2017-ci il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы"nыn seчilmяsi, gяlяn il цчцn fяaliyyяt planы, tяшkilata цzvlцk haqlarыnыn artыrыlmasы, TЦRKSOY mяdяniyyяt nazirlяri Daimi Шurasыnыn 35-ci toplantыsыnыn keчirilяcяyi yerin mцяyyяn olunmasы kimi mяsяlяlяr mцzakirя olunacaq.

Elxan Usubov 2012-ci ildя qurum tяrяfindяn Шяki шяhяrinin "Tцrk dцnyasыnыn qeyri-maddi mяdяni irs paytaxtы" seчildiyini, 2012-ci ilin "Mirzя Fяtяli Axundzadя ili" elan edildiyini, 2014-cц ildя qurumun tяшkilatчыlыьы ilя Шяkidя rяssamlarыn sяrgisinin vя tцrkdilli юlkяlяrin milli geyimlяrindяn ibarяt moda nцmayiшinin tяшkil olunduьunu diqqяtя чatdыrыb. "Paytaxt ili" чяrчivяsindя Шяkidя keчirilяn silsilя tяdbirlяr barяdя яtraflы mяlumat verяn Elxan Usubov bu tяdbirlяrin Шяkinin, o cцmlяdяn Azяrbaycanыn zяngin mяdяniyyяtinin tяbliьindя яhяmiyyяtli rol oynadыьыnы bildirib. Sonra TЦRKSOY-a цzv юlkяlяrin nцmayяndяlяri чыxыш edяrяk mяdяni яlaqяlяrin daha da inkiшaf etdirilmяsi цчцn gюstяrilяn sяylяrin artыrыlmasыnыn vacibliyini vurьulayыblar. Daha sonra TЦRKSOY mяdяniyyяt nazirlяri Daimi Шurasыnыn 34-cц toplantыsы чяrчivяsindя tяшkilatыn 2016cы il цzrя fяaliyyяtinя hяsr olunmuш iшчi sessiya keчirilib.

TЦRKSOY-un baш katibi Dцsen Kaseinov qurumun 2016-cы il цzrя fяaliyyяtindяn bяhs edяn hesabatla чыxыш edib. Sonra gцndяlikdяki digяr mяsяlяlяrя dair hesabatlar dinlяnilib, mцzakirяlяr aparыlыb. Sonda yekun bяyannamя imzalanыb vя TЦRKSOY mяdяniyyяt nazirlяri Daimi Шurasыnыn koordinatorluьu Azяrbaycandan Qazaxыstana keчib. Hяmчinin gяlяn il цчцn tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы elan olunmasы ilя baьlы tяklif nяzяrdяn keчirilib vя Qazaxыstanыn Tцrkцstan шяhяri 2017-ci il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan olunub. TЦRKSOY vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti adыndan toplantыda iшtirak edяn TЦRKSOY-a цzv юlkяlяrin nцmayяndяlяrinя xatirя hяdiyyяlяri tяqdim edilib. Bununla da, TЦRKSOY mяdяniyyяt nazirlяri Daimi Шurasыnыn Шяkidя keчirilяn 34cц toplantыsы iшini baшa чatdыrыb.


№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 7

Алманийа сяфирлийи Шякийя бюйцк мараг эюстярир Almaniyanыn юlkяmizdяki sяfirliyi Шяki ilя turizm sahяsindя яmяkdaшlыьa maraq gюstяrir. “Шяkinin чox bюyцk iqtisadi potensialы vя geniш turizm potensialы var. Цmid edirяm ki, bu qяdim vя gюzяl шяhяrя gяlяn alman turistlяrin sayы ildяn-ilя daha da artacaq. Sяfirlik olaraq, bu istiqamяtdя яmяkdaшlыьыn geniшlяndirilmяsindя maraqlыyыq.”

Sяfir Mixael Kindsqrab Bu fikirlяri Almaniya Federativ Respublikasыnыn юlkяmizdяki fюvqяladя vя sяlahiyyяtli sяfiri Mixael Kindsqrab dekabrыn 13-dя Шяkiyя sяfяri чяrчivяsindя шяhяr rяhbяrliyi ilя gюrцшц zamanы sяslяndirib. Шяhяr Иcra Hakimiyyяtindя keчirilяn gюrцшdя icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov sяfirя qяdim Шяkinin tarixi vя mяdяniyyяti, iqtisadi vя turizm potensialы barяdя

mяlumat verib. Bildirilib ki, rayonda dюvlяt qeydiyyatыna alыnmыш 84 tarixi-memarlыq abidяsi var. Onlarыn qorunmasы vя bяrpasы diqqяt mяrkяzindяdir. Sюhbяt zamanы nadir memarlыq abidяsi olan Шяki xanlarы sarayыnыn bяrpasыnda alman mцtяxяssislяrin rolunu xцsusi vurьulanыb. Qeyd edilib ki, Шяkidя hяr il beynяlxalq sяviyyяli 4-5 festival keчirilir. Rayonda istehsal olunan kяnd tяsяrrцfatы mяhsullarыnыn xarici юlkяlяrя ixracы цчцn yaxшы imkanlar mюvcuddur. Sяfir Mixael Kindsqrab Шяkiyя ilk dяfя sяfяr etdiyini, шяhяrin gюzяlliyinя heyran qaldыьыnы bildirib. Almaniyalы diplomat Шяki ilя iqtisadiyyat vя turizm sahяlяrindя яmяkdaшlыьыn inkiшaf etdirilmяsindя maraqlы olduьunu diqqяtя чatdыrыb. Azяrbaycan-Almaniya яlaqяlяrinin bцtцn sahяlяr цzrя sцrяtlя inkiшaf etmяsini mяmnunluqla qeyd edяn sяfir Шяki шяhяrinin iчmяli su vя kanalizasiya sisteminin yenidяn qurulmasыnda KfV Bankыnыn iшtirakыnыn яmяkdaшlыьыn daha da geniшlяndirilmяsindя mцhцm rol oynadыьыnы vurьulayыb. Шяkiyя sяfяri чяrчivя-

Алманийа сяфиринин Шяки Шящяр Иъра Щакимиййяти башчысы Елхан Усубовла эюрцшц sindя sяfir Mixael Kindsqrab шяhяrin tarixi mяkanlarыna baш чяkib, Шяki xanlarыnыn sarayы ilя tanыш olub, "Шяki-Иpяk" ASC-dя istehsal prosesini izlяyib.

sяfir vяzifяsindя чalышыram vя mяnim цчцn paytaxt Bakы ilя yanaшы, Azяrbaycanыn bюlgяlяri ilя tanышlыq da чox vacibdir.”

***

Bu sюzlяri Almaniya Federativ Respublikasыnыn юlkяmizdяki fюvqяladя vя sяlahiyyяtli sяfiri Mixael Kindsqrab Шяkiyя sяfяri zamanы AZЯRTAC-a mцsahibяsindя deyib.

Mixael Kindsqrab:

“Almaniya цчцn Azяrbaycanla яmяkdaшlыq чox vacibdir. Шяkiyя ilk dяfяdir sяfяr edirяm. Bu gюzяl шяhяrlя tanыш olduьuma gюrя чox шadam. Cari ilin avqustundan

Шяkinin mюvcud iqtisa-

di potensialыna heyran qaldыьыnы bildirяn sяfir alman iш adamlarыnыn buraya sяrmayя yatыracaьыna яminliyini vurьulayыb. Mixael Kindsqrab deyib: "Hazыrda Bakыda AlmaniyaAzяrbaycan Xarici Ticarяt Palatasы fяaliyyяt gюstяrir. MDB mяkanыnda bu, Moskvadan sonra ikinci ticarяt palatasыdыr. Bu onu gюstяrir ki, Almaniya цчцn Azяrbaycanla яmяkdaшlыq чox vacibdir".

"Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы - Шяki-2016" ilinin tяntяnяli baьlanыш mяrasimi keчirilib Dekabrыn 1-dя Sabit Rяhman adыna Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnda "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы - Шяki-2016" ilinin tяntяnяli baьlanыш mяrasimi olub.

Tяdbirя Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyinin, Beynяlxalq Tцrk Mяdяniyyяti Tяшkilatы TЦRKSOY-un, Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin rяsmilяri, TЦRKSOY-a цzv юlkяlяrin mяdяniyyяt nazirlяri Daimi Шurasыnыn 34-cц toplantыsыnыn iшtirakчыlarы, шяhяr ictimaiyyяtinin nцmayяndяlяri qatыlыblar. Baьlanыш mяrasimindяn яvvяl teatrыn foyesindя TЦRKSOY-un rяsm sяrgisinin aчыlышы olub. Sяrgidя tцrk dцnyasыnыn 14 юlkяsini tяmsil edяn 17 rяssamыn Шяkidя olduqlarы mцddяtdя чяkdiklяri rяsm яsяrlяri nцmayiш etdirilib. Bu rяsmlяrdя Шяkinin tяbiяt gюzяlliklяri, tarixi abidяlяri, sяnяtkarlarы, sadя insanlarы яks olunub. Sяrgidя nцmayiш etdirilяn яsяrlяrin bir qismi daha sonra TЦRKSOY-un iqamяtgahыna gюndяrilяcяk. Шяkili rяssam Mяnsur Яzizlinin "Nar" яsяri tяшkilatчыlar tяrяfindяn xцsusilя yцksяk qiymяtlяndirilib vя o,

sяrginin qalibi seчilib. Tяdbirdя Шяkinin "Zirvя" ansamblы, yerli vя paytaxtdan gяlmiш incяsяnяt ustalarы, rяqs kollektivlяri rяngarяng konsert proqramы ilя чыxыш ediblяr. Daha sonra mяdяniyyяt vя turizm naziri Яbцlfяs Qarayev vя TЦRKSOY-un baш katibi Dцsen Kaseinov чыxыш edяrяk, Шяkinin "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" kimi шяrяfli vя mяsuliyyяtli vяzifяnin юhdяsindяn layiqincя gяldiyini vurьulayыb, шяhяr rяhbяrliyinя minnяtdarlыqlarыnы bildiriblяr. Qeyd olunub ki, belя tяdbirlяr tцrk xalqlarы arasыnda dostluq vя mяdяni яlaqяlяrin daha da mюhkяmlяnmяsinя xidmяt edir.

Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov il чяrчivяsindя nяzяrdя tutulan tяdbirlяrin keчirilmяsinя gюstяrdiyi dяstяyя gюrя TЦRKSOY-un vя Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyinin rяhbяrlяrinя шяhяr sakinlяri adыndan tяшяkkцr edib. Qurumlarыn rяhbяrlяrinя Шяkidя toxunan xalчa hяdiyyя olunub. Sonda Elxan Usubov "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы"nыn rяmzi simvolunu 2017-ci il цчцn yeni mяdяniyyяt paytaxtы seчilmiш Qazaxыstan Respublikasыnыn Tцrkцstan шяhяrinin meri Alыpbek Userbayevя tяqdim edib.


сящ. 8

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Шяkidя Gяnclяr Fondunun fяaliyyяtя baшlamasыnыn beш illik yubileyi гейд олунду “Azяrbaycanda hяyatыn bцtцn sahяlяri kimi, gяnclяrlя iш sahяsinя dя dюvlяtimiz tяrяfindяn bюyцk diqqяt vя qayьы gюstяrilir. Gяnclяrin юlkяnin ictimai-siyasi hяyatыnda fяal iшtiraka cяlb olunmasы, onlarыn istяk, rяy vя tяkliflяrinя xцsusi юnяm verilmяsi dюvlяtin gяnclяrя qayьыsыnыn, bu yюndя apardыьы siyasяtin bariz gюstяricisidir.”

Bu fikirlяr Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti yanыnda Gяnclяr Fondunun fяaliyyяtя baшlamasыnыn beш illik yubileyi mцnasibяtilя dekabrыn 9-da Шяkidя keчirilяn regional gюrцшdя sяslяndirilib. Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin akt zalыnda keчirilяn tяdbirdя шяhяr rяhbяrliyi, Gяnclяr Fondunun rяsmilяri, hяmчinin Balakяn, Zaqatala, Qax, Шяki, Oьuz, Qяbяlя, Иsmayыllы vя Aьsu rayonlarыnыn gяnclяr vя idman idarяlяrinin, gяnclяr tяшkilatlarыnыn tяmsilчilяri iшtirak ediblяr. Tяdbiri aчan Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov юlkяnin hяrtяrяfli inkiшafыnda gяnclяrin rolunun danыlmaz olduьunu, onlarыn cяmiyyяtimizin fяal qurucularыna чevrildiyini bildirib. Qeyd olunub ki, яsasы ulu юndяr Heydяr Яliyev tяrяfindяn qoyulan vя Prezident Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam etdirilяn gяnclяr siyasяti bu gцn Azяrbaycanda hяyata keчirilяn dюvlяt siyasяtinin mцhцm tяrkib hissяsidir. Azяrbaycan gяncliyi ictimai hяyatыn bцtцn sahяlяrindя aktiv fяaliyyяti ilя seчilir, siyasi, iqtisadi, humanitar, sosial tяdbirlяrin, layihяlяrin hяyata keчirilmяsindя mцhцm rol oynayыr. Юlkяmizdя gяnclяrin fяaliyyяti цчцn yaradыlan geniш imkanlar nяticяsindя artыq bu tяbяqя cяmiyyяtin

aparыcы qцvvяsinя чevrilib. Gяnclяr Fondunun icraчы direktoru Fяrhad Hacыyev Azяrbaycan Prezidentinin 2011-ci il 19 dekabr tarixli Fяrmanыna яsasяn yaradыlan Fondun юtяn beш ildяki fяaliyyяti, qazandыьы uьurlar, яldя olunan nailiyyяtlяr barяdя danышыb. Bildirilib ki, Fond beш ildir ki, gяnclяrя dяstяk verir, onlarыn ideyalarыnы vя tяшяbbцslяrini reallaшdыrmaьa шяrait yaradыr. Fяaliyyяt gюstяrdiyi dюvrdя Fond gяn-

clяrin bюyцk etibarыnы qazanыb. Yцzlяrlя gяnc vя gяnclяr tяшkilatlarы mцxtяlif ideya vя tяkliflяrlя Fonda mцraciяt edib vя dяstяk alыblar. Tяdbirdя Шяki шяhяr gяnclяr vя idman idarяsinin rяisi Vцqar Иskяndяrov, Zaqatala rayon gяnclяr vя idman idarяsinin rяisi Araz Яliyev, Qax rayon gяnclяr vя idman idarяsinin rяis mцavini Elvin Hяsilov vя baшqalarы чыxыш edяrяk, regionlarda fяaliyyяt gюstяrяn gяnclяrin layihяlяrinin reallaшmasыna gюstяrdiyi dяstяyя gюrя Gяnclяr Fondunun rяhbяrliyinя minnяtdarlыqlarыnы bildiriblяr. Sonra Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti yanыnda Gяnclяr Fondunun beш illik fяaliyyяtinя hяsr olunan video-tяqdimat olub. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, fяaliyyяtя baшladыьы gцndяn indiyяdяk Gяnclяr Fonduna 7098 layihя daxil olub, onlardan 3341-i dяstяklяnib. Eyni zamanda, sяfяr qrantlarы ilя baьlы 384 mцraciяtin 167-nя mцsbяt cavab verilib. Qeyd edilib ki, юtяn mцddяt яrzindя Fond tяrяfindяn bugцnki gюrцшdя iшtirak edяn rayonlar цzrя, o cцmlяdяn Шяki rayonu цzrя 84, Balakяn rayonu цzrя 52, Zaqatala rayonu цzrя 43, Qax rayonu цzrя 58, Oьuz rayonu цzrя 51, Qяbяlя rayonu цzrя 99, Иsmayыllы rayonu цzrя 76 vя Aьsu rayonu цzrя 43 layihя dяstяklяnib.

Шяkidя Beynяlxalq Яlillяr Gцnц qeyd olunmuшdur Azяrbaycan Respublikasы Qarabaь Mцharibяsi Veteranlarы, Яlillяri vя Шяhid Ailяlяri Иctimai Birliyinin Шяki шюbяsindя 3 dekabrBeynяlxalq Яlillяr Gцnцnя hяsr olunmuш tяdbir keчirilmiшdir. Tяdbirdя Qarabaь Mцharibяsi Veteranlarы, Яlillяri vя Шяhid Ailяlяri Иctimai Birliyi rayon шюbяsinin sяdri Mяmmяdnuru Яzizov vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin Иctimai-siyasi vя hцmanitar mяsяlяlяr шюbяsinin mцdirinin mцavini Sadiq Yusifov яlillяrin sosial mцdafiяsinin gцclяndirilmяsi, onlarыn cяmiyyяtя inteqrasiyasы sahяsindя hяyata keчirilяn tяdbirlяr, Шяki шяhяrindя bu

istiqamяtdя gюrцlяn iшlяr barяdя danышmышlar. Sonra Шяki шяhяrindя yasayan Qarabaь mцharibяsi яlillяrinя maddi yardыm gюstяrilmiшdir. Чыxыш edяn Qarabaь mцharibяsi яlillяri onlara gюstяrilяn onlara gюstяrilяn yцksяk diqqяt vя qayьыya gюrя Prezident Иlham Яliyevя minnяtdarlыьыnы bildirmiшlяr. Qeyd edяk ki, Beynяlxalq Яlillяr Gцnц mцnasibяtilя Яmяk vя Яhalisinin Sosial Mцdafiяsi Nazirliyi tяrяfindяn Шяki rayonu цzrя 86 яlilя maddi yardыm verilmiшdir.

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

"Шяki vя onun tarixi hissяsi"nin UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna daxil edilmяsi mяsяlяsi mцzakirя olunub Mяlum olduьu kimi, mяdяniyyяt vя turizm nazirinin mцavini Sevda Mяmmяdяliyeva Parisdя UNESCOnun baш qяrargahыnda silahlы mцnaqiшяlяr zamanы mяdяni mцlkiyyяtin qorunmasы цzrя hюkumяtlяrarasы komitяnin 11-ci sessiyasыnda iшtirakla baьlы sяfяrdя олуб. Sяfяr чяrчivяsindя Sevda Mяmmяdяliyeva "Шяki vя onun tarixi hissяsi"nin UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna daxil edilmяsi цчцn Dцnya Иrs Komitяsinя цzv юlkяlяr ilя danышыqlar aparыb. Nazirlikdяn верилян хябяря эюря, gюrцшdя komitя цzvlяri tяrяfindяn Azяrbaycanыn quruma цzv kimi fяaliyyяtinin mяdяni irsin hяm юlkя sяviyyяsindя, hяm dя beynяlxalq sяviyyяdя qorunmasыnыn bariz gюstяricisi olduьu bildirilib. Gюrцш zamanы Sevda Mяmmяdяliyeva цzv юlkяlяrin diqqяtinя чatdыrыb ki, "Шяki vя onun tarixi hissяsi"nin UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna daxil edilmяsi цчцn Azяrbaycan tяrяfindяn tяqdim olunan sяnяdlяr toplusu peшяkarlar tяrяfindяn hazыrlanыb vя tяlяb olunan kriteriyalarы юzцndя ehtiva edir.

Tюvsiyя olunub ki, Azяrbaycan tяrяfi digяr юlkяlяrin bu istiqamяtdя tяcrцbяsini nяzяrdяn keчirsin vя gяlяcяkdя ortaya чыxacaq suallara яvvяlcяdяn hazыrlыьы tяmin etsin. Qeyd edяk ki, hazыrda "Ичяriшяhяr" Memarlыq Kompleksi vя "Qobustan" Dюvlяt Tarixi-Bяdii Qoruьu UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыnda yer alыr.

Шяkidя heyvandarlыqda damazlыqseleksiya iшlяrinin tяшkili mяsяlяlяri mцzakirя olunub Heyvandarlыq sahяsindя prioritetlяrin mцяyyяn edilmяsi, damazlыq-seleksiya iшlяrinin yaxшыlaшdыrыlmasы, yerlяrdя heyvanlarыn sцni mayalandыrыlmasы iшinin daha sяmяrяli tяшkili mяqsяdi ilя zona baytarlыq laboratoriyalarыnыn fяaliyyяtinin geniшlяndirilmяsi, bюlgя цчцn xarakterik olan heyvan xяstяliklяrinя qarшы mцbarizя tяdbirlяrinin aparыlmasы vя digяr mяsяlяlяr dekabrыn 29-da Шяki шяhяrindя keчirilяn zona mцшavirяsinin яsas mцzakirя mюvzusu olub.

mяqsяdi ilя hяyata keчirilяn mцtяrяqqi texnologiyalardan, bu sahяdя zona baytarlыq laboratoriyalarыnda iшlяrin mяrkяzlяшmiш qaydada tяшkili mяsяlяlяrindяn яtraflы bяhs edib. Bildirilib ki, bu gцn юlkяnin daxili imkanlar hesabыna kяnd tяsяrrцfatы, o cцmlяdяn heyvandarlыq mяhsullarы ilя tяmin olunmasы, habelя ixrac potensialыnыn artыrыlmasы qarшыda duran baшlыca vяzifяlяrdяndir. Prezident Иlham Яliyevin tapшыrыьы ilя hazыrda bu istiqamяtdя mцhцm tяdbirlяr gюrцlцr. Mal-qa-

Mцшavirяdя Шяki, Oьuz, Qяbяlя vя Иsmayыllы rayonlarыnыn heyvandarlыqla mяшьul olan fermerlяri, sцni mayalama vя heyvandarlыq mцtяxяssislяri iшtirak ediblяr. Tяdbiri aчan Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti baшчыsыnыn mцavini - sosialiqtisadi inkiшafыn tяhlili vя proqnozlaшdыrыlmasы шюbяsinin mцdiri Firon Яliyev hazыrda aqrar sahяdя чalышan iшчilяrin qarшыsыnda duran яsas vяzifяnin kяnd tяsяrrцfatыnda yцksяk mяhsuldarlыьa nail olmaqla юlkя яhalisinin яrzaq mяhsullarыna olan tяlяbatыnыn daxil istehsal hesabыna юdяnilmяsini tяmin etmяk vя юlkяnin ixrac potensialыnы artыrmaqdan ibarяt olduьunu diqqяtя чatdыrыb. Zona mцшavirяsindя Kяnd Tяsяrrцfatы Nazirliyi Aparatыnыn heyvandarlыьыn inkiшafы шюbяsinin mцdiri Qalib Яbdцlяliyev чыxыш edяrяk respublikada heyvandarlыq sahяsindя qarшыda duran vяzifяlяrdяn, heyvandarlыьыn intensiv metodlarla inkiшaf etdirilmяsi yollarыndan, heyvandarlыqda damazlыq-seleksiya iшlяrinin daha da yaxшыlaшdыrыlmasы

ranыn cins tяrkibinin yaxшыlaшdыrыlmasы, daha mяhsuldar heyvanlarla яvяz edilmяsi bu tяdbirlяrin tяrkib hissяsidir. Bu mяqsяdlя xaricdяn yцksяk mяhsuldar heyvanlar alыnaraq, fermerlяrя gцzяшtlя satыlыr. Qeyd olunub ki, mal-qaranыn cins tяrkibinin yaxшыlaшdыrыlmasыnda sцni mayalandыrma tяdbirlяri bюyцk rol oynayыr. Heyvandarlыqla mяшьul olan fermerlяrin vя fiziki шяxslяrin maraьыnы artыrmaq mяqsяdi ilя doьulan hяr bir buzov цчцn dюvlяt tяrяfindяn 100 manat subsidiya verilir. Mцшavirяdя, hяmчinin heyvandarlыqda damazlыq-seleksiya iшlяrinin tяшkili vя mюvcud heyvan cinslяrinin mяhsuldarlыьыnыn yцksяldilmяsi yollarы, heyvan xяstяliklяri ilя mцbarizя tяdbirlяri, heyvandarlыqda mюhkяm yem bazasыnыn yaradыlmasы, sцni mayalamanыn яhяmiyyяti barяdя tяqdimat vя чыxышlar olub. Zona mцшavirяsindя fermer vя mцtяxяssislяri maraqlandыran suallara aydыnlыq gяtirilib, qarшыlыqlы fikir mцbadilяsi aparыlыb.


№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 9

“ЮЛКЯМИЗИ ТАНЫЙАГ” Azяrbaycan Prezidenti Иlham Яliyevin tapшыrыq vя tюvsiyяsi ilя "Юlkяmizi tanыyaq" devizi altыnda keчirilяn maariflяndirici tur-aksiyanыn nюvbяti mяrhяlяsi чяrчivяsindя mяktяblilяrin respublikamыzыn mцxtяlif bюlgяlяrinя, tarixi mяkanlara ekskursiyalarы davam edir.

Шяkinin tarixi mяkanlarы ilя tanышlыq tur-aksiya iшtirakчыlarыnыn bюyцk maraьыna sяbяb olub. Тur-aksiyanыn nюvbяti mяrhяlяsi чяrчivяsindя Qяbяlя-Шяki-Zaqatala marшrutu ilя hяrяkяt edяn Saatlы, Sabirabad vя Zяrdab mяktяblilяrindяn ibarяt qruplar noyabrыn 13-dя, Bilяsuvar, Cяbrayыl, Hacыqabul, Kцrdяmir vя Ucar rayonlarыnыn mяktяblilяrindяn ibarяt qruplar noyabrыn 14-dя, Fцzuli, Шirvan vя Иmiшli rayonlarыnыn mяktяblilяrindяn ibarяt qruplar ися noyabrыn 19-da qяdim Шяkinin tarixi mяkanlarы vя gюrmяli yerlяri ilя tanыш olublar.

Шяki xanlarыnыn sarayы ilя tanышlыq zamanы mяktяblilяrin diqqяtinя чatdыrыlыb ki, bu saray XVЫЫЫ яsrя aid dцnya яhяmiyyяtli tariximemarlыq abidяsidir. Saray Azяrbaycanda ilk xanlыьыn яsasыnы qoyan Hacы Чяlяbi xanыn nяvяsi Hцseyn xan Mцшtaгыn dюvrцndя, 1761-1762-ci illяrdя inшa edilиб вя bu bяnzяrsiz sa-

qяdim fayton mяktяblilяrin xцsusi maraьыna sяbяb olub. Bildirilib ki, Azяrbaycanыn gюrkяmli ictimai-siyasi xadimi Nяriman Nяrimanov 1920-ci ilin oktyabrыnda Yevlaxdan Шяkiyя mяhz bu faytonla gяlib. Mяktяblilяr, hяmчinin qoruьun яrazisindя yerlяшяn VVЫ яsrlяrя aid memarlыq abidяsi

Dairяvi Mяbяd vя Xalq Tяtbiqi Sяnяti Muzeyindя dя olub, sяnяtkarlыq emalatxanalarыna baш чяkiblяr. Иnшa tarixi XVЫЫЫ яsrin sonuna aid edilяn "Yuxarы Karvansara" mehmanxana kompleksi ilя tanышlыq zamanы mяktяblilяrin diqqяtinя чatdыrыlыb ki, Шяrq memarlыьы цslubunda tiki-

lяn bu kompleks цч yцzяdяk otaq vя zirzяmidяn ibarяtdir. XVЫЫЫ-XЫX яsrlяrdя yaxыn vя Orta Шяrq юlkяlяrindяn gяlяn tacirlяr bu karvansarayda qalыr, ticarяtlя mяшьul olurdular. Шяkinin tarixi mяkanlarы ilя tanышlыqdan sonra turaksiya iшtirakчыlarы Zaqatala rayonuna yola dцшцblяr.

Щяр цч тur-aksiyanыn iшtirakчыlarы Heydяr Яliyev Mяrkяzindя шяhяr icra hakimiyyяtinin rяsmilяri tяrяfindяn mehribanlыqla qarшыlanыblar. Иcra hakimiyyяti baшчыsыnыn mцavini Zяrinя Cavadova mяktяblilяrя qяdim Шяkinin tarixi, mяdяniyyяti vя turizm potensialы barяdя qыsa mяlumat verib. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Шяki Azяrbaycanыn яn qяdim yaшayыш vя mяdяniyyяt mяskяnlяrindяn biridir. 2700 ildяn чox yaшы olan bu qяdim diyar, hяm dя dцnya vя юlkя яhяmiyyяtli tarixi-memarlыq abidяlяri ilя mяшhurdur. Шяkidя dюvlяt qeydiyyatыna gюtцrцlяn 84 tarix vя mяdяniyyяt abidяsi var. Шяki, eyni zamanda, festivallar шяhяri kimi tanыnыr. Hяr il bu шяhяrdя beynяlxalq sяviyyяli bir neчя festival keчirilir. Mяktяblilяrя Шяkinin tarixi, mяdяniyyяti, turizm potensialы barяdя qыsa mяlumat verilib. Bildirilib ki, 2700 ildяn чox yaшы olan bu qяdim diyar hяm dя dцnya vя юlkя яhяmiyyяtli tarixi-memarlыq abidяlяri ilя mяшhurdur. Fцsunkar tяbiяti, nadir tarixi-memarlыq abidяlяri, inkiшaf etmiш sяnяtkarlыьы, hяmчinin zяngin irsinin qorunmasы nяticяsindя Шяki bu gцn Azяrbaycanda turizmin yцksяk sяviyyяdя inkiшaf etdiyi bюlgяlяrdяn birinя чevrilib. Hяr il bu шяhяrdя beynяlxalq sяviyyяli tяdbirlяr, festivallar keчirilir. Mяlumat verilib ki, TЦRKSOY tяrяfindяn Шяki шя-hяri, hяm dя 2016-cы il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan olunub. Sяmimi qarшыlanmaya gюrя minnяtdarlыqlarыnы bildirяn qrup rяhbяrlяri mяktяblilяrin Шяkinin tarixi mяkanlarыna ekskursiyalarы bюyцk sяbirsizliklя gюzlяdiklяrini diqqяtя чatdыrыblar. Sяfяr proqramыna uyьun olaraq, tur-aksiya iшtirakчыlarы шяhяrin qяdim tarixi hissяsinя - "Yuxarы Baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun яrazisinя gяliblяr. Qoruьu яhatяlяyяn яzяmяtli qala divarlarы mяktяblilяrin bюyцk maraьыna sяbяb olub. Mяlumat verilib ki, qala divarlarыnыn tяxminяn 17431755-ci illяrdя tikildiyi ehtimal edilir. Qoruьun яrazisindя yerlяшяn, Azяrbaycan memarlыьыnыn nadir incilяrindяn olan

rayыn tikintisindя mismar vя yapышqandan istifadя olunmayыb. Иkimяrtяbяli sarayda 6 otaq, 4 dяhliz vя 2 gцzgцlц eyvan var. Sarayыn divar rяsmlяri hяndяsi vя nяbati naxышlardan ibarяtdir. Saraydakы шяbяkя-pяncяrяlяr, ikinci mяrtяbяdяki otaqlarыn tavan vя divarlarыnы bяzяyяn dюyцш vя ov sяhnяlяri xцsusilя diqqяti cяlb edir. Гонагларын диггятиня о да чатдырылыб ки, шяbяkя sяnяti Azяrbaycanыn bцtцn bюlgяlяrindя geniш yayыlsa da, яn incя, zяrif vя gюzяl шяbяkя mяhz Шяki xanlarыnыn sarayыndadыr. Sadя шяbяkяnin bir kvadratmetrinя 5 min xыrda detal dцшdцyц halda, Xan sarayыnы bяzяyяn pяncяrя шяbяkяlяrinin hяr kvadratmetrinя 10-14 min detal vя rяngli шцшя dцшцr. Sarayыn hяyяtindяki, yaшы 500-я чatan qoшa Xan чinarlarы da tur-aksiya iшtirakчыlarыnыn maraьыna sяbяb olub. Mяktяblilяr ilk dяfя gюrdцklяri sarayыn gюzяlliyinя heyran qaldыqlarыnы bildirib, abidяnin юnцndя xatirя шяkillяri чяkdiriblяr. Sonra mяktяblilяr "Yuxarы Baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun яrazisini gяziblяr. Rяшid bяy Яfяndiyev adыna Шяki Tarix-Diyarшцnaslыq Muzeyi ilя tanышlыq zamanы mяlumat verilib ki, 1925-ci ildяn fяaliyyяt gюstяrяn muzeydя 5 minя yaxыn eksponat saxlanыlыr. Buradakы

Anar Aьaliyev: “Turaksiyadan aldыьыm xoш tяяssцrat heч vaxt yaddaшыmdan silinmяyяcяk.” "Юlkяmizi tanыyaq" devizi ilя keчirilяn maariflяndirici tur-aksiyaya Saatlы rayonundan qoшulmuшam. Bu ekskursiya шяxsяn mяnim hяyatыmda чox bюyцk hadisяdir vя tur-aksiyadan aldыьыm xoш tяяssцrat heч vaxt yaddaшыmdan silinmяyяcяk." Bu sюzlяri tur-aksiyanыn iшtirakчыsы, Saatlы шяhяr 2 nюmrяli tam orta mяktяbin 11-ci sinif шagirdi Anar Aьaliyev Шяkidя AZЯRTAC-a mцsahibяsindя deyib.

Prezident Иlham Яliyevin tюvsiyяsi ilя reallaшan bu layihяnin шagirdlяrin hяrtяrяfli inkiшafыna, dцnyagюrцшlяrinin zяnginlяшmяsinя чox yaxшы tяsir gюstяrdiyini vurьulayan Saatlы mяktяblisi deyib: "Иndiyяdяk юlkяmiz, hяmчinin sяyahяt etdiyimiz rayonlar barяdя tarix vя coьrafiya kitablarыndan mцяyyяn mяlumatlar яldя etsяk dя, mяhz bu tur-aksiya sayяsindя Azяrbaycanыn шimal-qяrb bюlgяsinin qяdim tarixi mяkanlarы, tяbiяt gюzяlliklяri ilя yaxыndan tanыш olmaq imkanы qazandыq. Юlkяmiz haqqыnda biliklяrimiz daha zяnginlяшdi".

***

"Юlkяmizi tanыyaq" devizi ilя keчirilяn tur-aksiyada iшtirak edяn Kцrdяmir шяhяrindяki 5 saylы tam orta mяktяbin 10-cu sinif шagirdi Vidadi Kяrimli AZЯRTAC-a mцsahibяsindя layihяnin яhяmiyyяtini yцksяk qiymяtlяndirяrяk deyib: "Bu turaksiyada iшtirak etmяk hяr bir gяncin arzusudur. Yurdumuzu yaxыndan tanыmaq biz gяnclяr цчцn чox vacibdir. Prezidentimizin tяшяbbцsц ilя reallaшan bu layihя sayяsindя юlkяmizin hяr bir guшяsini qarыш-qarыш gяzir, tarixi abidяlяrlя, muzeylяrlя yaxыndan tanыш olur, rayonlarda

Vidadi Kяrimli: “Vяtяnimizi yaxыndan tanыmaq biz gяnclяr цчцn чox vacibdir.” gedяn sosial-iqtisadi inkiшafыn canlы шahidinя чevrilirik". Шяkiyя ekskursiyalarы ilя baьlы tяяssцratlarыnы bюlцшяn Kцrdяmir mяktяblisi daha sonra deyib: "Fцsunkar Шяki шяhяri haqqыnda kitablardan чox oxumuшdum. Atalar demiшkяn, min dяfя eшitmяkdяnsя, bir dяfя gюrmяk yaxшыdыr. Шяki xanlarыnыn sarayы чox mюhtяшяm abidяdir. Sarayыn otaqlarыnы gяzяrkяn tarixin sяhifяlяri, xanlыqlar dюvrц gюzlяrimiz юnцndя canlanыr. Bu bяnzяrsiz sarayы, onun qarшыsыndakы яzяmяtli Xan чinarlarыnы gюrmяk bizdя xoш tяяssцratlar oyatdы".


сящ. 10

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ХХ Ясрин эюркямли ихтиологу Йусиф Ялякбяр оьлу Ябдцррящманов Эялян 2017-ъи илин май айынын 18-дя Азярбайъан МЕА Зоолоэийа Институтунун "Ихтиолоэийа" лабораторийасынын мцдири вязяфясиндя чалышмыш, Азярбайъан ЕА-нын мцхбир цзвц, биолоэийа елмляри доктору, щямйерлимиз, профессор Йусиф Ябдцррящмановун анадан олмасынын 105-ъи илдюнцмц олаъагдыр. Йусиф мцяллим эениш дцнйа эюрцшцня малик олан, зийалы, ихтиолог-морфолог, ССРИ мяканында вя диэяр юлкялярдя ады бюйцк щярфлярля йазылан йахшы танынмыш, йорулмаз зоолог-тядгигатчы олмушдур. Онун бцтцн шяряфли щяйаты вя елми фяалиййяти Зоолоэийа Институту иля баьлы олмушдур. Сырави елми ишчи вязифясиндян Зоолоэийа Институтунда ясасыны гойдуьу ихтиолоэийа лабораторийасынын мцдири вязифясиня гядяр, ади али савадлы биологдан йцксяк ихтисаслы ихтиолога гядяр йцксялмишдир. Онун рящбярлик етдийи мцддятдя Ихтиолоэийа лабораторийасы Зоолоэийа Институтунда щямишя юнъцл мювгедя олмушдур. Тябиятя, ъанлылар аляминя, хцсусиля балыглара олан севэиси, ону Азярбайъанын су тутарларыны бирбир эязмяйя, онлары тядгиг етмяйя сювг етмишдир. Азярбайъанын еля бир су тутары йохдур ки, онун сащилляриндя Йусиф мцяллимин изиня инди дя раст эялинмясин. Елм цчцн тясвир етдийи Сойуг булаг кцлмяси адлы йени балыг нювц онун ихтиолоэийа елминя вердийи ян бюйцк тющвя щесаб олуна биляр. Йусиф Ялякбяр оьлу Ябдцррящманов 1912-ъи ил май айынын 18-дя Шяки шящяриндя анадан олмушдур. Ибтидаи вя илк педагожи тящсилини дя еля бурада алмышдыр. Й.Ябдцррящманов 1934-ъц илдя Азярбайъан Дювлят Университетинин биолоэийа факултясиня дахил олуб, 1939-ъу илдя ораны 1 №-ли фярглянмя диплому иля битиряряк онурьалылар зоолоэийасы кафедрасында сахланылыр. 1940-ъы илдя о, аспирантурайа дахил олур. Икинъи дцнйа мцщарибясинин илк эцнляриндя Й.Я.Ябдцррящманов да вятянин мцдафиясиня галхыр вя 1943-ъц илядяк Хязяр щярби дяниз донанмасынын эямиляриндя радист вязифясиндя хидмят едир. Орду сырала-

рындан гайытдыгдан сонра йенидян елми ахтарышлара башлайыр вя 1945-ъи илдя биолоэийа елмляри намизяди алимлик дяряъяси алмаг цчцн "Хязяр ширбитинин биолоэийасы" мювзусунда диссертаийа ишини мцдафия едяряк Зоолоэийа Институтунун су щейванлары шюбясиндя баш елми ишчи вязифясиня гябул едилир. Шюбяйя о заман академик А.Н.Державин рящбярлик едирди. А.Н.Державинля бирэя ишлямяк Й.Я.Ябдуррящмановун елми фяалиййятиндя бюйцк дюнцш йаратмыш вя гыса мцддятдя о, юзцнц мцщцм елми проблемляри мцстягил щялл етмяйя гадир олан алим кими танытмышдыр. Еля буна эюря дя о, 1952-ъи илдян юмрцнцн сонуна кими (1977) ихтиолоэийа лабораторийасынын мцдири вязифясиндя ишлямишдир. 1960-ъы илдя Й.Я.Ябдуррящманов биолоэийа елмляри доктору алимлик дяряъяси алмаг цчцн "Азярбайъанын ширин балыглары" мювзусунда диссертасийа мцдафия етмишдир. 1965-ъи илдя она ихтиолоэийа ихтисасы цзря профессор ады верилмиш, 1968-ъи илдя ися Азярбайъан ССР ЕА мцхбир цзвц сечилмишдир. Бцтцн елми-педогожи фяалиййяти ярзиндя Й.Я.Ябдуррящманов Азярбайъанын вя кечмиш ССРИ-нин мцхтялиф журналларында 100-дян артыг елми ясяр чап етдирмишдир. О, щямчинин 6 монографийанын мцяллифидир. "Азярбайъан балыглары" монографийасында Й.Я.Ябдуррящманов Республикамызын суларында йайылмыш балыглар щаггында мялуматлары цмумиляшдирмишдир. 1955-ъи илдя чап едилмиш монографийа ихтиолоэийа сащясиндя Азярбайъан дилиндя йазылмыш илк ясяр олуб, ейни заманда аили мяктяб тялябяляри цчцн гиймятли тядрис васитясиня чеврилмишдир. "Азярбайъанын ширин су балыглары" ясяриндя Вятянимизин мцхтялиф чайларынын, эюлляринин вя су щювзяляринин балыгларыны юйрянмяк сащясиндяки чохиллик тядгигатлары цмумиляшдирмиш, республикамызын ширин суларында йашайан бцтцн балыгларын морфоложи вя еколожи характеристикасыны вермишдир. Бу китаб, индии дя Азярбайъан зоологлары, ихтиологлары вя еляъя дя балыгчылыг тясяррцфатлары ишчиляри

Шяkidя bu gцnяdяk 35 min hektar sahяyя payыzlыq taxыl sяpilib Respublikamыzыn яn iri taxыlчыlыq rayonlarыndan olan Шяkinin tяsяrrцfatlarыnda gяlяn ilin mяhsulu цчцn payыzlыq taxыl sяpini davam edir. Tяsяrrцfatlarda bu gцnяdяk 49 min hektar sahяdя шum aparыlыb, 35 min hektar sahяyя arpa vя buьda toxumu sяpilib. Cari ildя rayonda gяlяn ilin mяhsulu цчцn 65 min hektar sahяdя payыzlыq taxыl sяpini proqnozlaшdыrыlыr. Payыzlыqlarыn sяpini цчцn 14 min tona yaxыn yцksяk reproduksiyalы toxum fondu yaradыlыb. Sяpin kampaniyasыna 275 яdяd traktor, hяmчinin xeyli sayda taxыlsяpяn aqreqat, mala vя digяr texnika cяlb edilib. Шяки, 22 нойабр

цчцн олдугъа ящямййятли вя гиймятли елми ясяр щесаб олунур. Й.Я.Ябдцррящманоун "Азярбайъан фаунасы" (ВЫЫ ъилд) серийасындан олан "Балыглар" (1966) китабында юлкямизин ширин суларында вя Хязярин Азярбайъан секторунда йашайан 95 нюв балыьын тяснифатына, морфолоэийасына йайылмасына, щяйат тярзляриня вя тясяррцфат ящямиййятиня даир йени вя тутарлы мялуматлар верир. Й.Я.Ябдцррящманов диэяр ясярлярини республикамызын мцхтялиф су щювзяляринин балыг фаунасынын юйрянилмясиня, су анбарларынын балыгчылыг тясяррцфатларында истифадя олунмасына, йени нювлярин вя щибрид формаларын тясвириня щяср етмишдир. Алим Ихтиолоэийа лабораторийасынын мцдири олдуьу 25 ил ярзиндя юзцнц елми-тядгигат ишляринин баъарыглы тяшкилатчысы кими эюстярмиш вя Азярбайъанын дахили су щювзяляринин, Хязяр дянизинин балыг фаунасынын вя ещтийатынын тядгиги сащясиндя ихтиоложи елми мяктяб формалашдырылмышдыр. Й.Я.Ябдцррящманов вя онун тялябяляри тяряфиндян апарылмыш ихтиоложи тядгигатлара ясасян демяк олар ки, Азярбайъанын щейванлар алями ичярисиндя балыглар ян йахшы юйрянилмиш ъанлылар групундандыр. Й.Я.Ябдцррящманов Минэячевир су анбарынын биолоэийасы лабараторийасынын йарадыъыларындан бири олмушдур. Онун елми фяалиййяти Республикамызда зооложи тядгигатларын инкишафына, Азярбайъан дилиндя зоолоэийайа аид ядябиййатларын, дярсликлярин йаранмасына ящямиййятли дяряъядя кюмяк етмишдир. О, "Зоолоэийа терминляри лцьяти"нин (1961) мцяллифляриндян биридир. "Азярбайъан дилинин изащлы лцьяти"ня (1965) дахил олан олан зооложи терминлярин изащыны мящз о вермишдир. Й.Я.Ябдцррящманов ейни заманда Азярбайъан Совет Енсиклопедийасыын айрыайры ъилдляриня дахил едилмиш бир сыра мягалялярин дя мцяллифидир. О, елми биликлярин фяал тяблиьатчыларындан да бири кими дя мяшщурлашмышдыр. 4 елми-кцтляви китабчанын, тябиятин вя балыг сярвятинин горунмасына даир чохлу популйар мягалялярин дя мцяллифи олмушдур.

Елми-кцтляви китабчалар арасында онун Ругиййя ханым Гайыбова вя Щаъыбаба Аббасовла бирликдя йаздыьы "Бизим балыглар" (1955) китабы инди дя тяравятини вя гиймятини итирмямишдир. Й.Я.Ябдцррящманов Москва, Ленинград, Кийев, Бакы вя диэяр шящярлярдя кечирилян Цмумиттифаг конфрансларда, елми сессийаларда мцнтязям олараг мярузялярля чыхыш етмишдир. Гайьыкеш вя щяссас инсан олан Й.Я.Ябдцррящмнов елми кадрларын щазырланмасында да фяал иштирак етмишдир. Онун рящбярлийи иля 10, мяслящятчилийи иля 7 няфяр намизядлик диссертасийасы мцдафия етмишдир. О, бир нечя докторлуг диссертасийаларынын да елми мяслящятчиси олмушдур. Й.Я.Ябдцррящманов щабеля Республикада чап олунан бир сыра зооложи характерли елми ясярлярин вя монографийаларын щазырланмасында вя редактя едилмясиндя дя йахындан иштирак етмишдир. Бундан ялавя о, бир чох дярсликлярин, тядрис вясаитляринин вя китабчаларын редактору олмушдур. Й.Я.Ябдцррящманов С.М.Сямядовла бирликдя али вя орта мяктябляр цчцн зоолоэийа дярсликлярини Азярбайъан дилиня тяръцмя етмишдир. Й.Я.Ябдцррящманов

105

Азярбайъан ССР ЕА Биолоэийа елмляри бюлмясинин бирляшмиш елми шурасынын, Зоолоэийа Институтунун, Азярбайъан Дювлят Университетинин елми шураларынын цзвц, "Щейванлар аляминин бярпасы вя мцщафизяси" проблеми цзря елми шуранын сядр мцавини, "Хязяр дянизинин комплекс юйрянилмяси" проблеми цзря елми шуранын, "Щидро-биолоэийа, Ихтиолоэийа вя Су щювзяляринин биоложи сярвятляриндян истифадя олунмасы" проблеми цзря елми шуранын, ССРИ Балыг Тясяррцфаты Назирлийи ихтиоложи комиссийасынын цзвц вя Цмумиттифаг Щидробиолоэийа шурасынын, Азярбайъан Совет Енсиклопедийасы биолоэийа вя кянд тясяррцфаты бюлмяси шурасынын цзвц олмушдур. Узун илляр гцсурсуз фяалиййятиня эюря Й.Я.Ябдцррящманов "Шяряф Нишаны" ордени вя 4 медалла тялтиф едилмидир. Зящмяткеш вя баъарыглы тядгигатчы, гайьыкеш вя тявязюкар инсан, щягиги алим олан Й.Я.Ябдцррящмановун кечдийи шяряфли щяйат йолу бцтцн дюврлярдя эянъ ихтиологлар цчцн юрняк мяктябдир. Йусиф Ябдцррящмановун язиз хатиряси ону таныйанларын гялбиндя даим йашайаъагдыр.

М.НЯБИБЯЙОВ

ЕТИБАРСЫЗ ЩЕСАБ ЕДИЛИР Шяки шящяри, 29-ъу р-н, Мухтар Щаъыйев кцчяси, ев 7 цнванда йашайан Абдуллайев Елшян Зийа оьлунун адына "Шяки Енержи Говшаьы" ММЪ тяряфиндян верилмиш Ямяк Китабчасы итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

Баш Эюйнцк кянд сакинляри Вялийева Айсел Камил гызынын вя ювладлары Вялийев Ярястун Явяз оьлунун, Вялизадя Яфсун Явяз оьлунун адларына верилмиш шяхсиййяти тясдиг едян сянядляри итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

Русийа Федерасийасы Даьыстан Республикасы Новый Боръ кянд сакини Абдуллайев Фярщад Гасымовичин адына Русийа Федерасийасы тяряфиндян верилмиш хариъи паспорт итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. Шяки шящяри, 24-ъц район Н.Няриманов кцчяси, далан 7, ев 4-дя йашайан Ящмядова Сяфуря Ясми гызына мяхсус евин сянядляри итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

Шяки район Кюбяр Зяйзид кяндиндя мяскунлашмыш Лачын район Щятямляр кянд сакини Ящмядов Зийяддин Мяммядхан оьлуна мяхсус Сцрцъцлцк вясигяси, Гарабаь мцщарибяси ветераны вясигяси, Щямкарлар иттифагы вясигяси, ЙАП цзвцлцк вясигяси, Автомобили идаря етмяк цчцн Етибарнамя, ВАЗ21010 маркалы 10-ОА-125 дювлят нюмря нишанлы автомобилин Техники паспорту вя "Кюбяр Зяйзид" ММЪ-я мяхсус ВЮЕН итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

Оьуз шящяри, Ш.Гурбанов кцчяси, ев 13-дя йашайан Ялийев Шащлар Видади оьлунун адына Мцяллимляр Институтунун Шяки филиалы тяряфиндян верилмиш Тялябя билети итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

Шяки шящяри, Киш кянд сакини Мящйяддинов Айаз Мисир оьлунун адына верилмиш Торпаьын Мцлкиййятя Верилмясиня даир Шящадятнамя (ЖН - 822Ф) вя Купча итдийи цчцн етибарсыз сайылыр."


№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.11

ЯЛИЗАДЯ ЗЯКЯРИЙЙЯ МАБУД ОЬЛУ 2016-ъы ил нойабрын 23-дя Азярбайъан елминя вя Шяки иътимаиййятиня аьыр итки цз верди. Azяrbaycanda geologiya sahяsindя mцhцm xidmяtlяri olan gюrkяmli alim, geologiya-mineralogiya elmlяri doktoru Zяkяriyyя Яlizadя щямин эцн 80 yaшыnda дцнйасыны дяйишди.

Z.Яlizadя 1936-cы il fevralыn 4-dя Шяki шяhяrindя anadan olmuшdur. 1953-cц ildя M.Яzizbяyov adыna Azяrbaycan Sяnaye Иnstitutunun geoloji-kяшfiyyat fakцltяsinя daxil olmuш, 1958-ci ildя ali mяktяbi daьmяdяn geoloqu mцhяndisi ixtisasы цzrя baшa vurmuшdur.

Яmяk fяaliyyяtinя 1958-ci il avqustun 8-dяn tяyinat цzrя Pirallahы Neft-Mяdяn Иdarяsindя operator kimi baшlamыш, 1959-cu il yanvar ayыnыn 21dя yцksяk biliyi nяzяrя alыnaraq Azяrbaycan EA-nыn Geologiya Иnstitutuna baш laborant vяzifяsinя keчirilmiшdir. Hяmin ilin sentyabr ayыnыn 7-dяn institutun kiчik elmi iшчisi kimi fяaliyyяt gюstяrmiшdir. 1962-ci ildя Geologiya Иnstitutunun aspiranturasыna daxil olmuш, 1966-cы ildя "Qяrbi Azяrbaycanыn Aь-cagil чюkцntцlяrindя bяzi kimyяvi elementlяrin yayыlma qanunauyьunluqlarы vя onunla яlaqяli paleocoьrafi problemlяr" mюvzusunda dissertasiya mцdafiя edяrяk geologiyamineralogiya elmlяri namizяdi alimlik dяrяcяsi almышdыr. 1970-ci ildя mцsabiqя yolu ilя Geo-logiya Иnstitutunun baш elmi iшчisi se-чilmiшdir. Zяkяriyyя Яlizadя 1972-ci ildя Azяrbaycan EA Rяyasяt Heyяtinin sяrяncamыna яsasяn kючцrmя yolu ilя Шяki Elmi Bazasыna rяhbяr tяyin olunmuшdur. 1995-ci ildя mцяssisя Шяki

Regional Elmi Mяrkяzinя чevrildikdяn sonra isя hяmin mцяssisяnin direktoru olmuшdur. Elmi mяrkяzя rяhbяrlik etdiyi gцndяn o, mцяssisяnin yцksяk ixtisaslы kadrlarla tяminatыnы яsas vяzifя kimi qarшыya qoymuш, burada mцvafiq tяdqiqat strukturlarыnы formalaшdыrmышdыr. Qяdim mяdяniyyяt vя elm mяrkяzi olan Шяkinin folklorшцnaslыq, geoloji-coьrafi, fiziki baxыmdan юyrяnilmяsi цчцn laboratoriyalar tяшkil etmiшdir. Alim юz ixtisasы цzrя tяdqiqatlarыnы geniшlяndirяrяk, 1989-cu ildя Ukrayna EA-nыn Geoloji Elmlяr Иnstitutunda birdяfяlik Elmi Шurada "Mцrяk-kяb dislokasiyaya uьramыш rayonlarыn filiz yerlяшяn sцxurlarыnыn litologiyasы vя filiz elementlяrinin geokimyasы (Bюyцk Qafqazыn cяnub yamacыnыn orta vя цst yura чюkцntцlяri timsalыnda)" mюvzu-sunda doktorluq dissertasiyasы mцdafiя etmiшdir. 1962-2010-cu illяrdя alimin 80dяn чox elmi mяqalяsi, 4 kitabы nяшr olunmuшdur. Z.Яlizadяnin elmi-ictimai fяa-

liyyяti dюvlяt tяrяfindяn yцksяk qiymяtlяndirilmiш, AMEA-nыn yaradыlmasыnыn 60 illik yubileyi ilя яlaqяdar юlkя Prezidentinin sяrяncamы ilя o, "Tяrяqqi" medalы ilя tяltif olunmuшdur. Gяnc kadrlarыn hazыrlanmasы iшinя dя bюyцk diqqяt yetirяn alim 8 aspirant vя dissertantыn elmi iшinя rяhbяrlik etmiшdir. Azяrbaycan elmindя яvяzsiz xidmяtlяri olan Zяkяriyyя Яlizadяnin xatirяsi onu tanыyanlarыn qяlbindя hяr zaman yaшayacaq.

Allah rяhmяt elяsin! Сcience.gov.az

*** Шяки Бялядиййясинин коллективи Зякяриййя мцяллимин вяфаты мцнасибяти иля онун аилясиня, гощумларына вя йахынларына дярин щцзнля баш саьлыьы верир, Алландан она рящмят диляйир.

О илляри хатырлайаркян... Zяkяriyyя ЯLИZADЯ Mяni Ы шюbяdя Elmi Bazaya kurator tяyin olunmuш M.Bяkirovla tanыш etdilяr. Bяkirovla xeyli sual-cavab vя sюhbяtdяn sonra mяni Шяki Шяhяr Partiya Komitяsinin Ы katibi Sadыq Murtuzayevlя dя tanыш etdilяr. S.Murtuzayevin dя razыlыьыndan sonra biz Bяkirovla birlikdя bюlmяlяrin akademik katiblяri vя mцvafiq institutlarыn direktorlarы ilя ayrы-ayrыlыqda tanыш olub, gюrцlяcяk iшlяrlя яlaqяdar яtraflы sюhbяtlяr etdik. Bundan sonra isя mяni akademiyanыn prezidenti Hяsяn Abdullayevin qяbuluna apardыlar. Rяhmяtlik mяni чox soyuq qarшыladы vя heч цzцmя baxmadan чox ciddi gюrkяmlя danышmaьa baшladы. Bir neчя sual-cavabdan sonra mяndяn qarшыya qoyulan tяlяblяrlя tanыш olub-olmadыьыmы soruшdu. Mяnim cavabыmdan sonra o, qяrara daha nяyi яlavя etmяk olar - sualыnы verdi. Mяn cavabыmda Bюyцk Qafqazыn cяnub yamaclarыnыn seysmoaktiv zona olduьundan Шяkidя seysmik stansiya da yaradыlsa yaxшы olar dedikdяn sonra Hяsяn mцяllim gцlцmsяyяrяk mяnim mяsяlяmi Rяyasяt Heyяtinin iclasыna чыxarmaьы tapшыrdы. Belяliklя, Шяki kompleks zonal elmi bazaya rяhbяr tяyin edilmяsi haqqыnda mяsяlя Rяyasяt Heyяtinin nюvbяti iclasыnыn gцndяliyinя salыndы. Akademiyanыn Rяyasяt Heyяtinin nюvbяti iclaslarыndan birindя Шяki Zonal Elmi bazasыna Geologiya Иnstitutunun baш elmi iшчisi, geologiyamineralogiya elmlяri namizяdi Zяkяriyyя Яlizadя rяhbяr tяyin edildi. Elmi katib vяzifяsinя isя Шяki Шяhяr Partiya Komitяsinin tяklifi ilя vaxtilя Шяhяr Par-

Z.Ялизадянин Шяки Зонал Елми Базасынын йарадылмасы иля баьлы хатиряляри tiya Komitяsinin ideologiya шюbяsindя iшlяmiш, sonradan isя radionun zona mцxbiri vяzifяsinя keчirilmiш ixtisasca jurnalist olan Sabir Яfяndiyev qяbul edilmiшdi. Elmi baza цчцn bina Шяki Meшя Tяsяrrцfatы Иdarя-

nыz Ы katib baшqa yerdяn gюndяrilir, ЫЫ katib isя yerli kommunistlяrdяn tяyin olunardы. Lakin 1970-ci ildя nяdяnsя hяm Ы katib, hяm dя ЫЫ katib vяzifяsinя baшqa rayonlardan olan kommunistlяr tяyin edilmiшdi. Bir binada iki idarяnin

yin yeri" adlandыrdыьы sahя) yerlяшdirdik. O, burada pionerlяrlя birlikdя bir ay istirahяt etdi. Alim gяlяndя яliboш gяlmяmiш, pionerlяrя bir яdяd o dюvrlяrdя чяtinliklя tapыlan "Elektron" markalы televizor vя bir яdяd "Belarus" pianosu

Шяки Реэионал Елми Мяркязиндя Зякяриййя мцяллимин анадан олмасынын 80 иллик йубилейиня щяср олунмуш тядбирдя, Шяки, 5 феврал 2016-ъы ил sinin yeni tikdirdiyi iki mяrtяbяli geniш hяyяtli яrazisi nяzяrdя tutulmuшdu. Lakin meшя idarяsinin iшчilяri bu tяzя binaya yenicя kючdцklяrindяn binanыn yalnыz цst mяrtяbяsini Elmi Bazaya vermяyя razыlaшmышdыlar. Meшя idarяsinin kюhnя binasы isя Шяki Шяhяr Partiya Komitяsinin ЫЫ katibi Яnvяr Nяzяrliyя yaшayыш evi kimi istifadяyя verilmiшdi. Onu da qeyd etmяk lazыmdыr ki, adяtяn, hяmiшя Шяkidя partiya komitяsinin katiblяri dяyiшildikdя yal-

yerlяшdirilmяsi akademiya rяhbяrliyinin dя tяяccцbцnя sяbяb olmuшdu. Elmi Baza fяaliyyяtя baшlayandan tяxminяn bir ay sonra akademiyanыn vitseprezidenti, SSRЫ Tibb Elmlяri Akademiyasыnыn hяqiqi цzvц, Sosialist Яmяyi Qяhrяmanы Mustafa bяy Topчubaшov ailяsi ilя birlikdя Шяkiyя istirahяtя gяlmiшdi. Topчubaшovu Шяkidя yцksяk sяviyyяdя qarшыlayыb, onu юz xahiшi ilя Иpяk kombinatыnыn Sяadяt pioner dцшяrgяsindя (шяkililяrin "Mustafa bя-

gяtirmiшdi. O, Шяkidя bir ay istirahяt etdikdяn sonra чox razы vя yaxшы tяяssцratla Bakыya qayыtmышdы. Шяkidя istirahяt etdiyi mцddяtdя elmi bazanыn bina mяsяlяsi ilя яlaqяli чяtinliyindяn xяbяrdar idi. Bizim qarшыmыzda duran яn vacib mяsяlя binanыn bцtюvlцkdя akdemiyanыn istifadяsinя verilmяsinя nail olmaq idi. Bununla яlaqяli biz Elmlяr Akademiyasыnыn vitse prezidenti, akademik Mustafa bяy Topчubaшov, Azяrbaycan

EA Ы шюbяnin rяisi Mustafa Mustafayev, Emin mцяllim, vя mяn prezident Hяsяn Abdullayevя mцraciяt etdik. O, bizi чox soyuq qarшыladы vя dedi ki, mяn bina mяsяlяsini dя юzцm hяll etmяli olduьumu bilsяydim, heч Шяkidя elmi baza yaradыlmasыna razыlыq vermяzdim. Mяn bu iшя qarышmayacaьam, kim sюz verib, o da hяll etsin. Biz чox pяrt vяziyyяtdя onun kabinetini tяrk etdik. Sonra biz akademik Hяsяn Яliyevdяn xahiш etdik ki, o binanыn akademiyaya verilmяsinя kюmяk etsin. Hяsяn Яliyev bizim yanыmыzda Meшя Tяsяrrцfatы naziri Mustafayevя zяng etdi. O, telefon sюhbяti zamanы sюz verdi ki, yaxыn vaxtlarda mяsяlяni hяll edяcяklяr. Lakin, xeyli vaxt keчmяsinя baxmayaraq, heч bir mяsяlя hяll edilmяdi. Biz Emin mцяllimlя, demяk olar ki, yalnыz binanыn bizя verilmяsi iшi ilя mяшьul olurduq. Bir mцddяt keчdikdяn sonra Aqrokimya vя Torpaqшцnaslыq Ыnstitutunun direktoru, akademik Cяbrayыl Hцseynova bina ilя яlaqяdar mцraciяt etmяli olduq. O da, юz nюvbяsindя dostuna, sovxozlar naziri Sultan Яzizova zяng elяdi ki, o Meшя Tяsяrrцfatы nazirindяn xahiш etsin ki, binanы boшaltsыnlar. Bizim bu cяhdimiz dя boшa чыxdы. Hяr dяfя soz verib, яmяl etmirdilяr. Nяhayяt, akademik Иmam Mustafayev iшя qarышdы vя ilin axыrыna yaxыn - noyabr, dekabr aylarы bizimlя birlikdя Meшя Tяsяrrцfatы nazirinin yanыna gedib, bizim яvvяlcяdяn hazыrladыьыmыz sяrяncama, yяni binanыn bцtюvlцkdя Elmlяr Akademiyasыnыn balansыna keчirilmяsinя qol чяkdirib, razыlыq aldы. Bundan sonra biz hяvяslя elmi tяdqiqat iшlяrinin planlarыna uyьun fяaliyyяtя baшladыq.


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 12

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ГЯДИМ ВЯ МЦАСИР ШЯКИ: 25 илин наилиййятляри Bu il xalqыmыz Azяrbaycanыn dюvlяt mцstяqilliyinin bяrpasыnыn 25 illiyini bюyцk tяntяnя ilя qeyd edir. Юtяn iyirmi beш ildя Azяrbaycan bюyцk inkiшaf yolu keчib, dцnya юlkяlяri arasыnda layiqli yerini tutub. Цmummilli lider Heydяr Яliyevin шah яsяri olan mцstяqil Azяrbaycan artыq regionun qцdrяtli dюvlяtinя, mцhцm nяqliyyat vя tranzit qovшaьыna, hяmчinin siyasi, iqtisadi vя mяdяniyyяtlяrarasы dialoq mяrkяzinя чevrilib. Mцstяqillik illяrindя Azяrbaycanыn яldя etdiyi uьurlarda respublikamыzыn bцtцn шяhяr vя rayonlarы kimi, qяdim Шяkinin dя юzцnяmяxsus rolu vя payы var. Statistik mяlumatlara gюrя, 1993-2003-cц illяrdя Шяkidя яsas kapitala yюnяl-

hяlяsinя qяdяm qoyub. Bu inkiшaf юzцnц Шяkinin timsalыnda da aydыn gюstяrir. 2003-2015ci illяrdя rayonda цmumi mяhsul buraxыlышыnыn hяcmindя 5,5 dяfя, o cцmlяdяn sяnaye mяhsulu istehsalыnda 5,9 dяfя, kяnd tяsяrrцfatы mяhsullarы istehsalыnda 4,4 dяfя artыm qeydя alыnыb. Son 13 ildя Шяkidя яsas kapitala yюnяldilmiш investisiyalarыn hяcmi 17 dяfя, o cцmlяdяn tikinti-quraшdыrma iшlяrinin hяcmi 31 dяfя, pяrakяndя яmtяя dюvriyyяsinin hяcmi 6,5 dяfя, яhaliyя gюstяrilяn pullu xidmяtlяrin hяcmi isя 12 dяfя artыb. Rayon цzrя orta aylыq яmяkhaqqы 7,9 dяfя artaraq 257 manat olub. Regionlarыn sosial-iqtisadi inkiшafыna dair Dюvlяt proqramlarыnыn uьurlu icrasы nяticяsindя 2003-2016-cы illяr яrzindя rayonda 15 min 856 yeni iш yeri aчыlыb.

zavodu, "Karat Holdinq"я mяxsus taxыl anbarы vя dяyirman kompleksi vя digяr emal mцяssisяlяri hazыrda rayon iqtisadiyyatыnыn dinamik inkiшafыnda mцhцm rol oynayыr. Шяki Rayon Mяrkяzi Xяstяxanasыnыn 100 чarpayыlыq yeni korpusu, qяsяbя vя kяndlяrdя istifadяyя verilяn sahя xяstяxanalarы vя hяkim mяntяqяlяri, hяmчinin Яlillяrin Bяrpa Mяrkяzi яhaliyя gюstяrilяn tibbi xidmяtlяrin keyfiyyяtinin yaxшыlaшmasыna шяrait yaradыb. 2003-2016-cы illяrdя rayonda 9800 шagird yerlik 29 mяktяb binasы tikilib, 3528 шagird yerlik 7 mяktяb binasы isя яsaslы tяmir edilib. Mяktяbяqяdяr tяhsil mцяssisяlяrinin maddi-texniki bazasыnыn mюhkяmlяndirilmяsi diqqяt mяrkяzindя saxlanыlыb, 325 yerlik 5 uшaq baьчasы inшa olunub, 680 yerlik 10 uшaq baьчasы яsaslы

Mцасир вя гядим Шяки salыnыb. Шяki dцnyada, hяm dя beynяlxalq festivallara layiqincя ev sahibliyi edяn mяkan kimi dя tanыnыr. Яnяnя halыnы almыш teatr, musiqi vя шirniyyat festivallarы buna misaldыr. Bu qяdim diyarыn TЦRKSOY tяrяfindяn 2016-cы ilin Tцrk mяdяniyyяti paytaxtы elan olunmasы isя Шяkinin mцasir tarixinя daha bir parlaq sяhifя kimi yazыlыb.

Мodul tipli elektrik stansiyasы dilяn investisiyalarыn hяcmi 57,3 dяfя, tikinti-quraшdыrma iшlяrinin hяcmi 51,9 dяfя, яsas fondlarыn istifadяyя verilmяsi 77 dяfя artыb. Regionun яn bюyцk sяnaye mцяssisяsi olan "ШяkiИpяk" ASC-nin fяaliyyяtя baшlamasы, Kiш чayы цzяrindя kюrpц salыnmasы, Olimpiya Иdman Kompleksinin istifadяyя verilmяsi hяmin dюvrцn yaddaqalan hadisяlяrindяndir. Цmummilli Lider tяrяfindяn яsasы qoyulmuш sosialiqtisadi inkiшaf strategiyasыnыn 2003-cц ildяn Prezident Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam etdirilmяsi nяticяsindя Azяrbaycan yeni inkiшaf mяr-

Prezident Иlham Яliyev Шяkiyя 7 dяfя sяfяr edib. Bu sяfяrlяr zamanы 18 obyekt aчыlыb vя ya tяmяlqoyma mяrasimi keчirilib. Dюvlяtimizin baшчыsы rayonun sosial-iqtisadi inkiшafы ilя baьlы 11 Sяrяncam imzalayыb. 2006-cы ilin oktyabrыnda iшя salыnan 87 meqavat gцcцndя Шяki modul tipli elektrik stansiyasы Шяki, Oьuz, Qax, Zaqatala vя Balakяn rayonlarыnыn yaшayыш mяntяqяlяrinin elektrik enerjisi ilя davamlы tяmin olunmasыna imkan yaradыb. Yeni kяrpic zavodu, "Aqro-Иndastris" MMC-nin mцasir heyvandarlыq kompleksi, "Aqroinvestkom" MMC-nin шяrab

Шяki Rayon Mяrkяzi Xяstяxanasы

шяkildя yenidяn qurulub. Шяki turistlяr цчцn cяlbedici mяkana чevrilib. Son illяr rayonda yeni turizm obyektlяri, mehmanxanalar, istirahяt mяrkяzlяri yaradыlыb. "Шяki-Saray", "Шяki-Palaъe", "Qrin Hill" otellяrinin aчыlышыnda dюvlяtimizin baшчыsы шяxsяn iшtirak edib. Hazыrda rayonda 20-yя yaxыn turizm vя istirahяt mяrkяzi fяaliyyяt gюstяrir. Bu il fяaliyyяtя baшlayan "Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksi isя шцbhяsiz ki, Шяkinin turizm sektorunu daha da canlandыracaq. Fцsunkar tяbiяti ilя yanaшы, turistlяri buraya cяlb edяn digяr bir cяhяt isя Шяkinin юzцnяxas sяnяtkarlыq яnяnяlяrinin olmasыdыr. Bu яnяnяlяr indi dя qorunur vя inkiшaf etdirilir. Mцstяqillik illяrindя Шяkidя tarixi-mяdяni irsin qorunub saxlanmasы vя tяbliьi istiqamяtindя dя davamlы addыmlar atыlыb. Шяrq memarlыьыnыn nadir incisi olan Шяki xanlarыnыn sarayы, Yuxarы vя Aшaьы Karvansara binalarы, M.F.Axundzadяnin ev muzeyi яsaslы шяkildя bяrpa olunub, Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnыn binasы яsaslы tяmirdяn sonra istifadяyя verilib, 600 tamaшaчы yeri olan Yay teatrы tikilib, yeni parklar

Шяkini чiчяklяnяn, inkiшaf edяn Azяrbaycanыn bir parчasы kimi qiymяtlяndirяn Prezident Иlham Яliyev Шяkiyя sяfяrlяrinin birindя deyib: "Elя tarixi шяhяrlяr var ki, onlarыn Azяrbaycan tarixindя, Azяrbaycan xalqыnыn formalaшmasыnda, Azяrbaycanda dюvlяtчilik яsaslarыnыn yaradыlmasыnda xцsusi rolu vardыr. Шяki o шяhяrlяrdяndir".

"Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksi

"Шяki-Palaъe" отели


№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 13

“ЮЛКЯМИЗИ ТАНЫЙАГ” Azяrbaycan Prezidenti Иlham Яliyevin tapшыrыq vя tюvsiyяsi ilя "Юlkяmizi tanыyaq" devizi altыnda keчirilяn maariflяndirici tur-aksiyanыn nюvbяti mяrhяlяsi чяrчivяsindя mяktяblilяrin respublikamыzыn mцxtяlif bюlgяlяrinя, tarixi mяkanlara ekskursiyalarы davam edir.

Tur-aksiya чяrчivяsindя Шяki mяktяblilяri Quba-Qusar-Xaчmaz marшrutu цzrя ekskursiyaда олублар. "Юlkяmizi tanыyaq" devizi ilя keчirilяn maariflяndirici tur-aksiya чяrчivяsindя Шяki шяhяrini tяmsil edяn цmumtяhsil mяktяblяrinin шagirdlяri Quba, Qusar vя Xaчmaz rayonlarыnыn gюrmяli yerlяri ilя tanыш olublar. Tur-aksiya iшtirakчыlarы ekskursiya boyunca шimal bюlgяsinя yaьan qarыn sevincini yaшayыblar. Quba шяhяrinя gяlяn mяktяblilяr buradakы Heydяr Яliyev adыna mяdяniyyяt vя istirahяt parkыnda tяmtяraqla qarшыlanыblar. Mяktяblilяr parkda цmummilli lider Heydяr Яliyevin abidяsini ziyarяt etdikdяn sonra onlara rayon haqqыnda яtraflы mяlumat verilib. Heydяr Яliyev Mяrkяzinя gяlяn tur-aksiya iшtirakчыlarы burada Ulu Юndяrin hяyat vя fяaliyyяtini яks etdirяn muzeyя baxыblar. Daha sonra шagirdlяr Gяnclяr Mяrkяzi ilя yaxыndan tanыш olublar. Mяktяblilяrin ekskursiyasы zяngin memarlыq цslubuna malik Cцmя mяscidi ilя tanышlыqla davam edib. Sonra mяktяblilяr daь yяhudilяrinin yыьcam yaшadыqlarы Qыrmыzы qяsяbяyя gяliblяr. Шagirdlяr qяsяbяdя salыnan Heydяr Яliyev parkыnы gяzib, elяcя dя daь yяhudilяrinin ibadяt etdiklяri sinaqoqla yaxыndan tanыш olublar. Quba Soyqыrыmы Memorial Kompleksi vя яrazidяki kцtlяvi mяzarlыьы ziyarяt zamanы tur-aksiya iшtirakчыlarы ermяnilяrin tюrяtdiklяri soyqыrыmы haqqыnda яtraflы mяlumatlandыrыlыblar. Tur-aksiya iшtirakчыlarы шяhяrdя fяaliyyяt gюstяrяn "Qяdim Quba" xalчa-

чыlыq mцяssisяsindя xalчa toxunmasы prosesini izlяyiblяr. Mяktяblilяr Quba rayonu яrazisindя, Xыnalыq yolu цzяrindя yerlяшяn daь шяlalяsinя дя ekskursiya ediblяr. Tur-aksiya iшtirakчыlarы, hяmчinin "Rixos Quba Azer-

panoramыna tamaшa edib, xatirя шяkillяri чяkdiriblяr. Tur-ak-siya iшtirakчыlarы "Шahdaь" Turizm Mяrkяzindя дя olublar. Onlara turizm kompleksindя yaradыlan шяrait, buradakы istirahяt vя яylяncя nюvlяri haqqыnda яtraflы mяlu-

qalereyasы ilя dя yaxыndan tanыш olublar. Tur-aksiya iшtirakчыlarы Hяzrя kяndindяki "Шeyx Cцneyd" tцrbяsini dя ziyarяt ediblяr Xaчmaz шяhяrindя turaksiya iшtirakчыlarыnы шяhяrin mяrkяzindяki Heydяr Яliyev

baijan" otel kompleksi vя burada yerlяшяn Azяrbaycan Milli Qolf Klubu ilя yaxыndan tanыш olublar. Qusara gяlяn mяktяblilяrin sяfяri шяhяrin girяcяyindя, яn yцksяk yerdя inшa olunan Dюvlяt Bayraьы Meydanыndan baшlayыb. Mяktяblilяr yцksяklikdяn Qusar шяhяrinin

mat verilib. Mяrkяzlя tanышlыqdan sonra mяktяblilяr qartopu oynayыblar. Aksiya iшtirakчыlarы "qartopu festivalы" adlandыrdыqlarы bu яylяncяli oyundan bюyцk zюvq alыblar. Daha sonra шagirdlяr Qusar шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzi, Qusar Tarix-Diyarшцnaslыq Muzeyi vя rяsm

parkыnda rayon icra hakimiyyяtinin, tяhsil, mяdяniyyяt vя turizm шюbяlяrinin nцmayяndяlяri qarшыlayыblar. Mяktяblilяr burada цmummilli lider Heydяr Яliyevin abidяsini ziyarяt ediblяr, шяhяrdя yeni inшa edilяn Heydяr Яliyev Mяrkяzindя olublar. Daha sonra mяktяblilяr Xaчmaz шяhяrindя Azяr-

baycanыn gюrkяmli шair vя yazычыlarыnыn, mяdяniyyяt vя incяsяnяt xadimlяrinin bцstц qoyulan, aчыq sяma altыnda yaradыlan Шяxsiyyяtlяr Muzeyinя gяliblяr. Ekskursiya iшtirakчыlarыna 2006-cы ildя yaradыlan muzey-park haqqыnda яtraflы mяlumat verilib. Tur-aksiyanыn iшtirakчыlarы 2013-cц ildя Prezident Иlham Яliyevin iшtirakы ilя istifadяyя verilяn Xaчmaz Rayon Tarix-Diyarшцnaslыq Muzeyini dя ziyarяt ediblяr. Mяktяblilяr Xaчmaz Dюvlяt Rяsm Qalereyasы ilя tanышlыqdan sonra Bayraq Meydanы Kompleksinя gяliblяr. Meydan vя Чяnlibel parkыnda gяzintidяn sonra шagirdlяr ekskursiyanы baшa vuraraq Шяkiyя гайыдыблар. Qeyd edяk ki, tur-aksiya чяrчivяsindя Azяrbaycan Иntellektual Klublar Assosiasiyasы tяrяfindяn tяшkil olunmuш, 60-dan yuxarы komandanыn mцbarizя apardыьы "Nя? Harada? Nя zaman?" intellektual yarышmasыnda iшtirakчыlara mцxtяlif sahяlяrя aid 24 sual tяqdim olunub. Suallarыn bюyцk яksяriyyяtini doьru cavablandыran Шяki шяhяrinin "Шяki 5" komandasы ikinci yeri, "Шяki-2" komandasы isя цчцncц yeri tutub. Qaliblяrя kubok vя diplom, yarыш iшtirakчыlarыna sertifikatlar tяqdim olunub. Цmumilikdя, шimal bюlgяsinя ekskursiyada Шяki, Mingячevir, Aьdaш, Aьsu, Gюyчay, Qobustan, Шamaxы, Иsmayыllы, Qяbяlя, Oьuz rayon vя шяhяrlяrini tяmsil edяn 400 nяfяr ЫX-XЫ sinif шagirdi iшtirak edib.

"Azяrbaycanыn intellektual birincisi" "Иrяli" Иctimai Birliyinin tяшkilatчыlыьы, Gяnclяr vя Иdman Nazirliyinin dяstяyi ilя hяyata keчirilяn "Azяrbaycanыn intellektual birincisi" layihяsi чяrчivяsindя regionlar цzrя nюvbяti seчim turu noyabrыn 27-dя Шяki шяhяrindя tяшkil olunub. Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin Шяki filialыnda keчirilяn zona yarышыnda Balakяn, Zaqatala, Qax, Шяki, Oьuz vя Qяbяlя rayonlarыnыn gяnc intellektuallarы iшtirak ediblяr. Aчыlыш mяrasimindя Шяki Шяhяr Gяnclяr vя Иdman Иdarяsinin rяisi Vцqar Иsgяndяrov чыxыш edяrяk gяnclяrin intellektual sяviyyяsinin yцksяldilmяsi, bilik vя bacarыqlarыnыn artыrыlmasыnda belя intellektual oyunlarыn яhяmiyyяtini vurьulayыb, yarыш iшtirakчыlarыna uьurlar arzulayыb. Layihя barяdя mяlumat verяn "Иrяli" ИB sяdrinin mцшaviri Orxan Rцstяmov bildirib ki, gяnclяrin maraq gюstяrdiyi sahяlяrlя baьlы layihяlяrin hяyata keчirilmяsi юlkя gяncliyinin icti-

Шяkidя "Azяrbaycanыn intellektual birincisi" layihяsi чяrчivяsindя zona seчim turu keчirilib.

mai fяallыьыnы artыrmaьa kюmяk edяn tяsirli metodlardan hesab olunur. Qeyd olunub ki, "Иrяli" ИB gяnclяrin intellektual sяviyyяsinin daha da inkiшaf etdirilmяsi mяqsяdilя юlkя daxilindя mцtяmadi olaraq keчirilяn bir neчя yarышыn bazasыnda vahid turnir tяшkil etmяyi qяrara alыb. "Azяrbaycanыn intellektual birincisi" layihяsi dя mяhz bu mяqsяdя xidmяt edir. Aчыlыш mяrasimindяn sonra iшtirakчыlar "Xяmsя", "Nя? Harada? Nя zaman?", "Axtar-tap" vя "Vяtяni tanы" oyunlarы цzrя keчirilяn yarышlarda bilik vя bacarыqlarыnы nцmayiш etdiriblяr. Regional seчim turunda "Xяmsя" vя "Vяtяni tanы" intellektual oyunlarыnda Balakяn, "Axtar-tap" intellektual oyununda Шяki, "Nя? Harada? Nя zaman?" intellektual oyununda isя Qax rayonunun gяnclяri qalib gяlяrяk yarышlarыn final mяrhяlяsindя iшtirak etmяk hцququ qazanыblar.


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 14

G Ю R K Я M L И

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

A D A M L A R Ы N

H Я Y A T Ы

“HЯR ШEY ZAMAN ИЧИNDЯ” Дцнйа шющрятли академик, щямйерлимиз Мяъид Лятиф оьлу Рясуловун анадан олмасынын 100 иллик йубилейи яряфясиндя танынмыш шаир, АЙБ-нин Шяки бюлмясинин сядри, АДПУ Шяки филиалынын баш мцяллими Вагиф Асланын йубилйарын щяйат вя елми фяалиййятиня щяср етдийи елми-популйар романы ишыг цзц эюрмцшдцр. Романын эениш охуъу аудиторийасында мараг доьураъаьыны нязяря алараг, китабдакылары биз дя щисся-щисся гязетимиздя дяръ етмяк гярарына эялдик. Вагиф АСЛАН (Яввяли ютян сайымызда) Gцllц xanыmыn nяzяrlяri Hacы Lяtif kiшiyя dikildi: - Ay kiшi, mяn bisavad adamam. De gюrцm, nя deyirsяn? - Hяftяnin sonunda, cцmя gцnц axшam azanыndan sonraya on-on beш fяhlяni ailя цzvlяri ilя birlikdя fabrikin yemяkxanasыna aш yemяyя dяvяt etmiшяm. Aшbazlara de, hazыrlыqlarыnы gюrsцnlяr. Heч elя шey olar ki, hamыnыn balasы hяftя sonu aш yesin, bяzilяri isя baxsыn? Onlarыn da balalarыnыn burnuna iy gedяr. Bu isя heч dя yaxшы olmaz. Mцhasibя dя tapшыrmышam ki, imkansыzlarыn mяvacibinя daha bir qыzыl da яlavя etsin. - Kiшi, Allah qяlbinя gюrя versin. Bizim dя balalarыmыz var. Dцnyanыn iшini nя bilmяk olar? - Dцnyanыn iшi yaxшыya doьru getmir. Urusiyяtdя it yiyяsini tanыmыr. Nikolayы yыxmaq istяyirlяr. Varlы-kasыb mяsяlяsi dя ki, baш alыb gedir. Abdulяli ailяnin ilki idi. On yaшы bu yaxыnlarda tamam olmuшdu. Bayaqdan bяri ataanasыnы sakitcя dinlяyяn Abdulяli maraq dolu gюzlяrini qыyaraq: - Ata, ay ata, bu iшlяrin axыrы necя olacaq? - dedi vя sualыnыn cavabыnы gюzlяyяrяk susdu. Hacы Lяtif kiшi fikirli-fikirli dillяndi: - Camaat bir-biri ilя яlbяyaxa olacaq. Hюkumяtin adamlarы da araчыlыq edяcяklяr. Dюyцlяn dюyцlяcяk, sюyцlяn dя sюyцlяcяkdir. Qazananlar qorodovoylar olacaqlar. Hцsniyyя Abdulяlidяn bir yaш balaca idi. Danышыqlara maraq gюstяrяn balaca Hцsniyyя dя uшaq sadяlюvhlцyц ilя sюhbяtя qarышdы: - Dцnяn uшaqlarla doqqazda oynayыrdыq. Abdulяli dя orada idi. Qonшumuzun bюyцk oьlu Aьabala deyirdi ki, dяdяnizi vыsыlka etdirяcяyяm. Abdulяli onu sюydц. Yaxшы ki, eшitmяdi. Hacы Lяtif kiшi ciddilяшяrяk: - Adam sюyцш sюymяz! deyя Abdulяliyя tяrяf чюndц. Harada olsanыz da, aьzыnыzы tяmiz saxlayыn. Pis-pis sюzlяrlя aьzыnыzы zibillяmяyin. Aьыz zibil torbasы deyildir. Abdulяli qыzararaq baшыnы aшaьы saldы. Gцnahkar bir sяslя: - Aьabala mяndяn dюrdbeш yaш bюyцkdцr. Юzц dя aьzыna qaravul qoymur. - Qaravulsuz aьыz, yiyяsiz ev kimidir, iчindя ilan-чayan oynaшar. Mяnim balalarыm, hяr adama cavab vermяk olmaz. Eшitdinizmi? - deyя Hacы Lяtif kiшi Abdulяliyя vя Hцsniyyяyя ciddi bir nяzяr saldы. Abdulяli uшaq яrkюyцnlцyц ilя sinяsini qabaьa verdi: - Ata, mяn heч qoyaram-

mы ki, sяni vыsыlka elяsinlяr? Axы, mяn... - Oldu, oьlum, oldu! Di gяl, sяni maч edim. - Mяni dя, mяni dя!.. deyib Hцsniyyя ayaьa qalxdы. - Allah sizi qorusun! deyib Hacы Lяtif kiшi ayaьa durdu. Hяr ikisini qucaqlayaraq baьrыna basdы: - Иndi gedin, yatыn. Artыq hamы ayaq цstя idi. Hacы Lяtif kiшi Gцllц xanыma mяnal-mяnalы baxыb: - Uшaqlarы yerbяyer elя! - dedi vя hяyяtя чыxdы.

1817-ci ildяn almanlarыn Qafqazda mяskunlaшmasыna яlahяzrяt imperator Ы Aleksandrыn razыlыq vermяsi 22 avqust 1819-cu ildя Azяrbaycanda ilk alman koloniyasы Helenendorfun яsasыnыn (indiki Gюygюl rayonu. - Mцяllif qeydi) qoyulmasы ilя nяticяlяnmiшdi. 1827-ci ildя tarixi Qarabulaq kяndinin (indiki Fцzuli rayonu. - Mцяllif qeydi.), 1867-ci ildя isя bцtюvlцkdя

qarшыlaшыr, чarpazlaшыr vя axыna qoшulub axыrlar. ... Miladi tarixlя 1918-ci ilin mart ayыnыn sonlarы idi... Bakыdan, Qubadan, Шamaxыdan, Gюyчaydan, Yelizavetpoldan vя baшqa yerlяrdяn gяlяn tцkцrpяdici xяbяrlяr Nuxanы da silkяlяyirdi. Haчansa Suriyadan, Livandan vя Fяlяstindяn qaчыb Tцrkiyяyя vя Иrana sыьыnan ermяnilяrin "yersiz gяldi, yerli, qaч" siyasяti yeridяn Rusiyanыn tяkidi

1918 ЫЫЫ Miladi tarixlя 1918-ci ilin mart ayыnыn sonlarы idi... Bakыdan pis-pis xяbяrlяr gяlirdi. Digяr yerli sahibkarlar kimi Nuxalы sahibkarlar da, hяyяcan vя sяksяkя iчяrisindя yaшayыrdыlar. 2 noyabr 1917-ci ildяn Fяhlя-kяndli vя яsgяr deputatlarы Soveti adы ilя ortaya atыlan bolшevik Bakы Sovetinin hansы mяzhяbя qulluq etmяsi nяinki mцlk vя kapital sahiblяrinя, hяtta fяhlяlяrin vя kяndlilяrin, яsgяrlяrin юzlяrinя belя o qяdяr dя aydыn deyildi. Hяlя ki, kяndliyя чatan bir шey olmasa da, fяhlяyя xeyli gцzяшtlяr edilmiшdi. Bu da rus vя ermяni fяhlяlяrin чoxluьuna gюrя olmuшdu. Иш saatы bяzi yerlяrdя sяkkiz saata endirilmiш, sюz vя mяtbuat azadlыьыna qol qoyulmuшdu. Чar hюkumяtinin 1840-cы il 10 aprel tarixli islahatыna яsasяn 1841-ci il yanvarыn 1-dяn adы dяyiшdirilib Kaspi vilayяtinin tяrkibindя Nuxa qяzasы kimi sяnяdlяшdirilяn Шяki artыq yetmiш yeddi il idi ki, rяsmi sяnяdlяrdя Nuxa adы ilя tяmsil olunurdu. Kюkц bu torpaqda olanlar isя bir qayda olaraq ona hяm Nuxa, hяm dя Шяki deyir, Nuxa deyяndя Шяki, Шяki deyяndя Nuxa baшa dцшцrdцlяr. Яlbяttя ki, gяlmяlяr bunu eyni bir шяhяrin bir-birinя bitiшik iki mяhяhяllяsinin adы kimi baшa dцшmяkdя чяtinlik чяыkirdilяr. Axы, bu - tarix idi. Шяhяr gah bu, gah da o mяhяllяnin adы ilя tяmsil olunurdu. Ruslar Azяrbaycanы iшьal edяndяn sonra inzibatiяrazi bюlgцsцndя komendant, quberniya kimi idarя etmя dяyiшikliklяri ilя bяrabяr yer-yurd vя шяhяr adlarыnda da yeniliklяr etmяklя xalqы чaшdыrыb юzlяrinя yaxыnlaшdыrmaq istяmiшdilяr. 1804-cц ildяn Gяncяnin adыnы dяyiшdirib Yelizavetpol qoysmuшdular. Camaat isя ona Gяncя demяkdя davam edirdi. Bamяzя adamlar da Yelizavetpol яvяzinя Yelizavetbol deyirdilяr. Bir sюzlя, Yelizavetlяr bolluьunda hюkumяtin kaьыzыnda yazыlanlar camaatыn aьzыnda lяtifяyя чevrilirdi.

Мяъид Рясулов Cяbrayыl qяzasыnыn Ы Rus-Иran mцharibяsinin iшtirakчыsы polkovnik Pavel Mixayloviч Karyaginin (1752-1807) шяrяfinя Garyagin qяzasы adlandыrыlmasы, Шamaxы qяzasыnыn Naьaraxana kяndi vя Иsmayыllы kяndi яrazilяrinя, o cцmlяdяn Bilяsuvara, Gяdяbяyя ruslarыn vя diьяr etniklяrin kючцrцlmяsi, nяticяdя Azяrbaycanda Novosaratovka, Иvanovka, Slavyanka adlы yerlяrin чoxalmasыna sяbяb olmuшdu. Яlbяttя ki, bu da Azяrbaycan tarыxi цчцn yeni bir шey deyildi. Abшerondakы Ramana, Aьdaшdakы Яrяblяr, Яrяb Bяsrя, Яrяb ocaьы vя sair kяndlяr belя kяnardan gяlяn etniklяr hesabыna yaranmamышdыmы? Tяkcя Azяrbaycanda deyil, tarixlяr boyunca dцnyanыn hяr yerindя belя olmuшdu vя indi dя belя olmaqda davam edirdi. Чaylar gюllяrя vя dяnizlяrя, dяnizlяr okeanlara qarышыb axdыьы kimi xalqlar da hansыsa bir zaman kяsimindя bir-biri ilя

ilя Azяrbaycanda mяskunlaшdыrыlmasы yerlilяrin baшыna bяla olmuшdu. Rus bolшeviklяri, ermяni daшnaklarы vя gцrcц menшeviklяri hяr yerdя at oynadыrdыlar. Azяrbaycanыn yerli xalqы azяr-tцrklяr olduьundan vя ermяnilяr yer цzяrindяki bцtцn tцrklяri юzlяrinя dцшmяn hesab etdiklяrindяn kimя rast gяlsяlяr, belя bir sual verirdilяr: "Hayes, tцrkes?" Son gцnlяrin xяbяrlяrinя gюrя, "tцrkes" deyяnlяri dя, deyя bilmяyib susanlarы da qяtl edirdilяr. Яli yalыn mцsяlmantцrk isя ot kimi biчilir, aьac kimi qыrыlыr, odun kimi doьranыrdы. Nuxada da adamlar narahat idilяr. Aь camaat da, qara camaat da ermяni amansыzlыьыndan ehtiyatlanmaьa baшlamышdы. Axы, ortada bizim bilmяdiyimiz iшlяr vardы. Xoy hakimi, adыna Cяfяrqulu xan Dцnbцli deyilяn bir naxяlяf rus чarыna шяxsi mцracяti яsasыnda 10 dekabr 1806-cы ildя юz kяndlilяri ilя birlikdя rus tя-

bяяliyini qяbul etmiшdi. Чцnki onun kяndlilяri arasыnda Yaxыn Шяrqdяn qaчыb gяlяn чoxsaylы ermяni ailяlяri vardы. Bundan чox-чox qabaqca ermяnilяrin Шimali Azяrbaycana kючцrцlmяsindя tяшkilatчыlыq vя canыyananlыq gюstяrяn Cяfяrqulu xan Dцnbцli ermяni havadarlarыnыn hesabыna чarыn fяrmanы ilя Шяkiyя xan tяyin edildi vя general-leytenant rцtbяsinя layiq gюrцldц. Шяkinin xan nяslindяn gяlяn Sяlim xan isя didяrgin salыndы. Шяki camaatы bundan sonra, bir qayda olaraq, Cяfяrqulu xanыn xan nяcabяtinя шцbhя ilя yanaшdы. Vaxtы ilя Шah Ы Tяhmasibя qoшulub Шяkiyя hцcum чяkяn Levonda "Lяvяnd" deyяn Шяkililяr yaramaz saydыqlarы hяr bir kiшini vя qadыnы "lяvяnd" adlandыrdыlar. Cяfяrqulu xan Dцnbцlinin цzцnц gюrяn Шяkililяr isя hяm "Cяfяrqulu", hяm dя "xan" sюzlяrindяn yan keчяrяk "Dцnbцli" sюzцnц "dцbцl" vя ya "dцnbцl" шяklindя iшlяtmяyя baшladыlar. "Lяvяnd" sюzц nяticя etibarilя "яxlaqsыz" anlamыna gяldiyi kimi, "dцbцl" vя ya "dцnbцl" sюzц dя "quyruьu kяsik" anlamыna gяldi. Шяkililяr Cяfяrqulu xan Dцnbцlini "quyruьu rus чarы tяrяfindяn kяsilmiш kюpяk" yerinя qoydular. O tяkcя Шяkililяri deyil, onu rus tabeчiliyindяn чыxmaьa чaьыran daьlы tayfalarы da it kimi tuturdu. Cяfяrqulu xan Dцnbцlinin Шяkiyя юzц ilя gяtirdiyi 1000 ailяdяn 556-sы ermяni ailяsi idi. Onlardan 53-ц Aьpillяkяnkяnddя, 134-ц Gюybulaqda, 100-ц Dцnbцlinцn шяrяfinя adlandыrыlan Cяfяrabadda, 156-sы Daшbulaqda, 31-и Aydыnbulaqda, 12-si Xanabadda, 40-ы Qayabaшыda, irsi olaraq Cяfяrqulu xan Dцnbцlilяrя xidmяtkar olan ermяni ailяlяri isя шяhяrin mяrkяzindя yerlяшdirilmiшdi. Yerli яhali oranы "Ermяnikяnd" adlandыrыrdы. Чox tяяssцflяr olsun ki, Saka yurduna da "dцbцllяrin" vя "dцnbцllяrin" яli ilя ermяni toxumu sяpilmiшdi. Elя buna gюrя dя Saka yurdunun saxalы kiшilяrindяn ehtiyat edяn Xoylular 22 avqust 1814-cц ildя qыzdыrma xяstяliyindяn vяfat edяn Cяfяrqulu xanыn da, 24 iyul 1819-cu ildя anasыnыn qыzlыq familiyasы ilя Madatov kimi tanыnan 1817-ci ildя Яlahяzrяt Иmperatorun fяrmanы ilя Zaqafqaziyada цч mцsяlman xanlыьыnыn - Qarabaь, Шяki vя Шirvan xanlыьыnыn hakimi vя hяrbi dairя rяisi tяyin edilяn ermяni general-mayor vя ya general-leytenant Valeriyan Qriqoryeviч vя ya da Madatyan Rostom Qeorqiyeviч vя yaxud Mexrabens Rostom Qeorqiyeviч yaxud da Valeriyan (Rustam) Madatov Qeorqiyeviч vя yaxud da ki, Qriqoryan Rostom Qeorqiyeviч tяrяfindяn zяhяrlяnib юldцrцlяn sonuncu Шяki xanы Иsmayыl xanыn da nяшini Xoya aparmышdыlar. (Арды вар)


№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 15

Шяkidя beynяlxalq elmi konfrans keчirilib 2016-cы il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan olunan Шяki шяhяri nюvbяti beynяlxalq tяdbirя ev sahibliyi edib. "Paytaxt ili" ilя яlaqяdar silsilя tяdbirlяr чяrчivяsindя noyabrыn 2-dя Шяkidя tцrk dцnyasыnыn bюyцk шairi vя mцtяfяkkiri Yusif Xas Hacib Balasaqunluya hяsr olunan beynяlxalq elmi konfrans keчirilib. Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyi, TЦRKSOY, Beynяlxalq Tцrk Mяdяniyyяti vя Иrsi Fondu, Azяrbaycan Milli Kitabxanasы vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin birgя tяшkilatчыlыьы ilя reallaшan konfransda Azяrbaycanыn vя TЦRKSOY-a цzv olan юlkяlяrin elm vя sяnяt adamlarы, o cцmlяdяn шяkili ziyalыlar iшtirak ediblяr. Konfrans iшtirakчыlarы яvvяlcя цmummilli lider Heydяr Яliyevin шяhяr icra hakimiyyяtinin binasы qarшыsыnda ucaldыlan abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri dцzцb, xatirяsini ehtiramla yad ediblяr. Yusif Xas Hacib Bala-

saqunluya hяsr olunmuш kitab sяrgisi ilя tanышlыqdan sonra professor Ramiz Яsgяrin "Qutadqu-bilik. Biblioqrafiya" kitabыnыn tяqdimatы olub. Beynяlxalq elmi konfransы Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov aчaraq, Шяki шяhяrinin 2016-cы il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan edilmяsinin heч dя tяsadцfi olmadыьыnы bildirib. Vurьulanыb ki, nadir tarixi-memarlыq abidяlяri, inkiшaf etmiш sяnяtkarlыьы, zяngin mяdяni irsi, geniш turizm potensialы ilя Шяki artыq nяinki Azяrbaycanda, elяcя dя dцnyada tanыnan bir шяhяrя чevrilib. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, hazыrda шяhяrin bir hissяsini яhatя edяn "Yuxarы Baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun UNESCO-nun Цmumdцnya Mяdяni Иrs Siyahыsыna daxil edilmяsi istiqamяtindя iш aparыlыr. Elxan Usubov "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" ili чяrчivяsindя apreldя Шяkidя "paytaxt ili"nin tяntяnяli aчыlыш mяrasiminin, sonrakы aylarda beynяlxalq musiqi, шir-

niyyat vя teatr festivallarыnыn keчirildiyini, mцxtяlif sяrgilяrin tяшkil olunduьunu vurьulayыb. Azяrbaycan Milli Kitabxanasыnыn direktoru, professor Kяrim Tahirov tяdbirin keчirilmяsinя gюstяrdiyi dяstяyя gюrя шяhяr rяhbяrliyinя minnяtdarlыьыnы bildirib, konfransыn iшinя uьurlar arzulayыb. TЦRKSOY-un baш katibinin mцavini, professor Fыrat Purtaш qeyd edib ki, bu il Yusif Xas Hacib Balasaqunlunun anadan olmasыnыn 1000 illiyi tamam olur. Bu mцnasibяtlя 2016-cы il tяшkilat tяrяfindяn "Yusif Xas Hacib Balasaqunlu ili" elan edilib. TЦRKSOYun rяsmisi beynяlxalq elmi konfransыn tцrk xalqlarы arasыnda dostluq vя qardaшlыq яlaqяlяrini daha da mюhkяmlяndirяcяyinя, ortaq tцrk mяdяniyyяtini gяlяcяk nяsillяrя чatdыrmaq vя dцnyaya tanыtmaq istiqamяtindя mцhцm rol oynayacaьыna яminliyini bildirib. Sonra Bakы Dюvlяt Universitetinin professoru Ramiz Яsgяr "Ortaq tцrk яdяbiyyatыnыn gюrkяmli nцmayяndяsi Yusif Xas Hacib Balasaqunlu"

mюvzusunda mяruzя edib. Qeyd olunub ki, Yusif Balasaqunlunun tцrk mяdяniyyяti vя яdяbiyyatы, ictimai vя siyasi fikir tarixindя xцsusi yeri var. Onun "Qutadqu-bilik" poemasы insan vя xoшbяxtlik haqqыnda elmdir. Poemanыn mцяllifi Yusif Xas Hacib dцnya яdяbiyyatы tarixindя humanizmin яsasыnы qoyan ilk qяlяm sahiblяrindяn, poemanыn юzц isя bu problemя hяsr olunmuш ilk bяdii яsяrlяrdяn biridir. Konfansda Яhmяd Yasяvi Universitetinin idarя heyяtinin sяdri Musa Yыldыz, Yazычыlar Birliyi Шяki шюbяsinin rяhbяri шair Vaqif Aslan чыxыш edяrяk, bюyцk tцrk шairi Yusif Balasaqunlunun yaradыcыlыьыn-

dan sюz aчыblar. Konfransыn ikinci hissяsindя Ankara Universitetinin professoru Zцlfikar Gцngюrцn "Иslamiyyяtin tцrk яdяbiyyatыna tяsiri: "Qutadqu-bilik" nцmunяsi", Makedoniya Elmlяr Akademiyasыnыn professoru Numan Arucun "Tцrk-Иslam dцшцncяsinin simvol шяxsiyyяtlяrini yetiшdirяn mцnbit dцnya - tцrk dцnyasы", Ankara Universitetinin professoru Gцlzura Jumakunovanыn "Tцrk milli ideologiyalar tяsisindя "Qutadqu-bilik" tяlimi", Qazaxыstanыn TЦRKSOY-dakы tяmsilчisi Askar Turganbayыn "Qutadqubilik" vя qazax folkloru" mюvzularыnda mяruzяlяri dinlяnilib.

Fяxrяddin Qяdirov bildirib ki, Elm Festivalы Prezident Иlham Яliyevin "Azяrbaycanы regionda aparыcы elm mяrkяzinя чevirmяliyik" чaьыrышыna cavab olaraq cяmiyyяtdя elmя maraьыn artыrыlmasы, elmin populyarlaшdыrыlmasы, yeni texnologiyalarыn nцmayiшi, elmin sяnaye sektorlarы ilя tяmasыnыn gцclяndirilmяsi mяqsяdilя keчirilir. Festivalыn Azяrbaycanыn dюvlяt mцstяqilliyinin bяrpa edilmяsinin 25 illik yubileyi ilя bir vaxta tяsadцf etdiyini vurьulayan akademik Fяxrяddin Qяdirov, belя bir яlamяtdar vaxtda elmimizin bayramы olan ikinci Azяrbaycan Elm Festivalыnыn keчirilmяsinin respublikamыzыn mцstяqillik yubileyinя dяyяrli tюhfя olduьunu bildirib. Qeyd olunub ki, mцstяqilliyimizin 25 illik yubiley ilindя keчirilяn Elm Festivalы, eyni zamanda, dюvlяt mцstяqilliyinin elmimizя bяxш etdiyi nailiyyяtlяrin tяqdimatыdыr. Fяxrяddin Qяdirov deyib ki, Elm Festivalыnыn ilk dяfя regionlarda, o cцmlяdяn Шяki шяhяrindя keчirilmяsi dя ol-

duqca яlamяtdardыr. Чцnki bюyцk keчmiшi olan qяdim Шяki шяhяrinin Azяrbaycan mяdяniyyяti vя elminin formalaшmasыnda xцsusi yeri var. Bu шяhяr demяk olar ki, tarixi inkiшafыnыn hяr bir mяqamыnda nяinki Azяrbaycanыn, hяm dя dцnyanыn mяdяni vя elmi sivilizasiyasыna bюyцk tюhfяlяr verib. AMEA Tarix Иnstitutunun direktoru, AMEAnыn mцx-bir цzvц, Milli Mяclisin deputatы Yaqub Mahmudov ikinci Azяrbaycan Elm Festivalыnыn keчirildiyi mяkanlardan biri olaraq mяhz Azяrbaycanыn dюvlяtчilik tarixindя mцhцm ro-lu olan qяdim Шяkinin se-чilmяsinя gюrя AMEA-nыn rяhbяrliyinя Шяki ictimaiyyяti, elm adamlarы adыndan minnяtdarlыьыnы bildirib. AMEA Шяki Regional Elmi Mяrkяzinin direktoru Yusif Шцkцrlц Elm Festivalыnыn Шяkidя keчirilmяsini bu diyarыn elm vя mяdяniyyяtinя olan yцksяk ehtiram kimi qiymяtlяndirib. Azяrbaycan Dюvlяt

Pedaqoji Universitetinin Шяki filialыnыn direktoru Rafiq Rasulov qeyd edib ki, Azяrbaycanda Elm Festivalыnыn keчirilmяsi elm adamlarыna vя elmin inkiшafыna dюvlяtin gюstяrdiyi diqqяt vя qayьыnыn яyani tяzahцrцdцr. Festivalыn respublikamыzыn bir sыra iri шяhяrlяri ilя yanaшы, юlkяnin tarix vя mяdяniyyяt mяrkяzlяrindяn olan Шяkidя keчirilmяsi шяkililяr цчцn fяrяh vя qцrur doьuran hadisяdir. Sonra Azяrbaycan elminin qazandыьы uьurlardan bяhs edяn sяnяdli film nцmayiш olunub. Tяdbirin bяdii hissяsindя Шяkinin musiqi kollektivlяri vя ABШ-ыn "Acidic Band" musiqi qrupu festival iшtirakчыlarы qarшыsыnda maraqlы konsert proqramы ilя чыxыш ediblяr. Daha sonra Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin Шяki filialыnda elmi-populyar mцhazirяlяr dinlяnilib. Tяdbir чяrчivяsindя, hяmчinin muzeylяrя, elmi laboratoriyalara, emalatxanalara ekskursiyalar da tяшkil olunub.

Иkinci Azяrbaycan Elm Festivalы iшini Шяki davam etdirib Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasыnыn tяшяbbцsц ilя keчirilяn vя respublikamыzыn elmi ictimaiyyяti tяrяfindяn bюyцk maraqla qarшыlanan Иkinci Azяrbaycan Elm Festivalы noyabrыn 4-dя iшini festivallar шяhяri kimi tanыnan qяdim Шяkidя davam etdirib. Festivalыn Шяki mяrhяlяsinin tяntяnяli aчыlыш mяrasimi Sabit Rяhman adыna Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnda keчirilib. Festival iшtirakчыlarы яvvяlcя teatrыn foyesindя tяшkil edilяn sяrgi ilя tanыш olublar. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov tяdbiri aчaraq, festivalыn iшinя uьurlar arzulayыb. Иkinci dяfя keчirilяn Elm Festivalыnыn respublikamыz цчцn bюyцk яhяmiyyяt daшыdыьыnы vurьulayan icra hakimiyyяtinin baшчыsы bu tяdbirin юlkяmizdя elm sahяsindя яldя edilяn uьurlarыn tяbliьi baxыmыndan mцhцm rol oynadыьыnы diqqяtя чatdыrыb. Bildirilib ki, elmin inkiшafы юlkяnin sosial-iqtisadi vя mяdяni inkiшafы ilя sыx baьlыdыr. Bu gцn sosial-iqtisadi inkiшafыn yeni mяrhяlяsindя юlkяnin intellektual gяlяcяyini tяmin etmяyin yolu elmin inkiшafыndan asыlыdыr. Azяrbaycanda elmin inkiшafы daim dюvlяtin diqqяt mяrkяzindяdir. Dюvlяt mцstяqilliyinin bяrpasыndan sonra bu

sahяyя gюstяrilяn diqqяt vя qayьы elmin inkiшafыnda mцsbяt nяticяlяr яldя etmяyя imkan verib. Яsasы цmummilli lider Heydяr Яliyev tяrяfindяn qoyulan elm vя tяhsil siyasяti hazыrda Prezident Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam etdirilir. Юlkяmizin яn qяdim vя gюzяl шяhяrlяrindяn olan Шяkinin Azяrbaycan elminin, mяdяniyyяtinin formalaшmasыnda mцhцm rol oynadыьыnы, tarixяn bu шяhяrin elm, tяhsil vя mяdяniyyяt mяrkяzlяrindяn biri olduьunu vurьulayan Elxan Usubov Elm Festivalыnыn nюvbяti mяrhяlяsinin Шяkidя keчii-mяsinin шяhяrin elmi-ictimai hяyatыnda яlamяtdar hadisя olduьunu bildirib. Qeyd edilib ki, bu gцn Шяkidя fяaliyyяt gюstяrяn AMEA-nыn Regional Elmi Mяrkяzi Шяki-Zaqatala iqtisadi zonasыnыn elmi яsaslarla araшdыrыlmasыnda mцhцm rol oynayыr. Шяkinin, hяm dя festivallar шяhяri kimi tanыndыьыnы vurьulayan шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы, hяr il bu шяhяrdя keчirilяn mцxtяlif festivallarыn xalqыmыza xas zяngin tarixi-mяdяni irsin tяbliьindя mцhцm rol oynadыьыnы diqqяtя чatdыrыb. Vurьulanыb ki, Шяki шяhяri, eyni zamanda, 2016-cы il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" statusu чяrчivяsindя цzяrinя dцшяn vяzifяlяrin юhdяsindяn dя layiqincя gяlir. AMEA-nыn Yer Elmlяri Bюlmяsinin akademik-katibi


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 16

Вагиф АСЛАН,

Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, АДПУ Шяki filialыnыn baш mцяllimi (Яввяли ютян сайларымызда)

VЫЫ. Иslami dюvr tцrk xalqlarы tяsяvvцf яdяbiyyatы: Xoca Яhmяd Yяsяvi.

Giriш. 630-cu ildяn 1258-ci ilяdяk davam edяn xilafяt dюvrц tцrk mяnшяli xalqlarыn tяkcя siyasi vя iqtisadi hяyatыnda deyil, hяm dя mяdяni hяyatыnda яsaslы rol oynamышdыr. Tцrkцn "Tanrы birdir" dцшцncяsi ilя islamыn "Allah birdir" dцшцncяsц цst-цstя dцшdцyцndяn daha geniш vя daha dяrin bilgilяri cяmlяшdirяn bir dцnyagюrцшц meydana gяlmiшdir. Hяtta islam dinindяn яvvяlki dinlяrdяn irяli gяlяn dцшцncя tяrzini dя юzцndя birlяшdirяn tцrk xalqlarы яdяbiyyatы dцnyanыn яn zяngin яdяbiyyatlarыndan birinя чevrilmiшdir. Tяdqiqatчыlar islami dюvr tцrk яdяbiyyatыnы din vя tяkkя яdяbiyyatы, divan яdяbiyyatы vя xalq яdяbiyyatы шяklindя tяzahцr edяn bu яdяbiyyat kimi (Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫ cilt. Иstanbul-1997. s.218.)

incяlяyir vя onu nяinki tцrk-islam, hяtta, bцtцnlцklя mцsяlman dцnyasыnыn dцnyagюrцшцnя tяsir edяn яdяbiyyat kimi qiymяtlяndirirlяr. Tцrk xalqlarыnыn islamы qяbul etmяsi mцxtяlif dюvrlяrя tяsadцf etmiш olsa da, bu proses яrяb istilalarыndan daha чox islamlaшmыш

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

Tцrk xalqlarы Mцhazirяlяr nin

lцьat-it tцrk. Ramiz Яsgяrin tяrcцmяsindя. Ы cild. Bakы - "Ozan"-2006. s.11-12.) Qaraxanilяr

(840-1212) dюvlяti zamanыnda yaranan яsяrlяrя istinad edяrяk danышmaq mцmkцndцr. Qaraxanilяr sцlalяsinin banisi Kюl Bilgя Qara xanыn (850-880) nяvяsi, Bazir xanыn oьlu Satuq Tiginin (920- 955) 932-ci ildя шяxsяn islamы qяbul etmяsi onun Яbdцlkяrim Satuq Buьra xan adы ilя (Mahmud Kaшьari. Divanц

Яrяnlяrdяn fяyzu fцtuh alalmadыm, Yцz yiqirmя beшqя kirdim, bilяlmяdim. Haqq taala taяtlяrin kыlalmadыm, Eшitib, oxub, yerqя kirdi kul Xoca Яhmяd. (Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997. S.9.) bяndinя, P.Xяlilovun isя

"Vцcudnamя"nin digяr bir bяndinя

lцьat-it tцrk. Ramiz Яsgяrin tяrcцmяsindя. Ы cild. Bakы-"Ozan"-2006.s.15.) tanыnmasыna sяbяb

oldu. Onun mяzarы Kaшьar vilayяtindя, Atuш rayonunun Maшat (Nuraniye Hidayet.

Яйа, достлар, гулаг салын ајдуьумда, Ня сябябдян алтмыш цчдя эирдим йергя? Ме'раъ цзря щаг Мустафа рущум нердя, Ол сябябдян алтмыш цчдя эирдим йергя.

Karahanlыlar devrinde Uygur halk edebiyatы. Doьu Tцrkistanыn Sesi-Шarki Tцrkistan Avazы. 1991,№ 4, s.27.) kяndindяdir.

(Пянащ Хялилов. Яhмяd Јясяви. Aзяrбaјъaн Dювлят Няшриййаты. Бakы-1997. S.13.) istinad

Ы. Иslamlaшmanыn tцrk xalqlarы яdяbiyyatыna tяsiri. Din vя tяkkя яdяbiyyatы. Иslamlaшmanыn tanrычыlыq kultu ilя чulьalaшmasы. Orta яsrlяr vя ya orta dюnяm яdяbiyyatы islamiyyяti, islami inanc vя tюrяlяri, яxlaq vя bilgilяri (Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫ cilt. Иstanbul-1997. s.234.)

iчinя almaqdadыr. Шяxsяn mяnim fikrimcя, bцtцn bunlarla yanaшы bu яdяbiyyat yuxarыda deyilяnlяri tцrk dцnyagюrцшц ilя uyьunlaшdыrыlmыш шяkildя ehtiva edяn яdяbiyyatdыr. Belяliklя, baшlanьыcыn юncяsi, sonsuzluьun sonu olan Allahыn birliyini, ilahi sifяtlяrini tяrяnnцm edяn tюvhidlяr, Allahыn qцdrяti qarшыsыnda in-

Xoca Яhmяd Yяsяvi "sufi"nin cяm шяkli olan "sofiya", yaxud "sufiyя" sюzlяrindяn tюrяmяsini deyil, bu kяlmяnin yunan mяnшяli "feylesof" ("hikmяtsevяr", "bilgin") sюzцndяki "sof", "sofos" vя ya "sofiya" tяrkibindяn gяldiyini (Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫ cilt. Иstanbul-1997.s.236.) gюstяrir. "Tяsяvvцf" "hikmяtlяшmяk", "ilahi bilgiyя sahib olmaq", "mцtяsяvvif" isя "hikmяtlяшяn", "ilahi bilgiyя sahib olan" demяkdir. Tяsяvvцf юzцnяmяxsus dцшцncя tяrzidir. Orada tez-tez rast gяlinяn "eшq", "sevgili", "dost", "шяrab", "mяclis", "sяrxoш" vя s. sюzlяr rяmzi-simvolik mяna daшыyыr, Allaha цnvanlanыr. Tяsяvvцf fяlsяfяsinin tяmяlindя tяk varlыq vя ya vяhdяti-vцcud, tяcяlli, яyani-sabitя, eшq, insan vя яxlaq nяzяriyyяlяri (Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫ cilt. Иstanbul-1997. s.239.) durur. Иslami dюvrdя yaranan tцrk

tяsяvvцf яdяbiyyatы mяhz bu dayaqlar цzяrindя qurulmuшdur.

ЫЫ. Иslami dюvrdя yaranan tцrk tяsяvvцf яdяbiyyatы din vя tяkkя яdяbiyyatы: a) Xoca Яhmяd Yяsяvi.

юlkяlяrin tцrklяr tяrяfindяn fяthi ilя baьlы olmuшdur. VЫЫ яsrin sonlarыndan baшlayaraq XЫЫЫ-XЫV, hяtta, bяzi yerlяrdя XV яsrя qяdяr davam edяn bu tarixi proses tцrk-islam dцnyasыnda яdяbi-fяlsяfi dцшцncяnin inkiшafыna tяkan vermiшdir. Tцrklяrin "Tanrы" sюzцnцn яrяblяrin "Allah" sюzц ilя sinonim olmasы, hяr iki sюzцn dilimizdя indi dя sinonimik шяkildя eyni mяnada iшlяnmяsi inkaredilmяz faktdыr. Юn Asiyada, Yaxыn Шяrqdя, Anadoluda vя Qafqazlarda yaшayan tцrklяrin, o cцmlяdяn Azяrbaycan tцrklяrinin islamы qяbul etmяlяri VЫЫ яsrin sonlarыndan baшlasa da, din vя tяkkя яdяbiyyatы, divan яdяbiyyatы vя xalq яdяbiyyatы шяklindя tяzahцr edяn bu яdяbiyyat haqqыnda hяlяlik яsaslы шяkildя ilk tцrk-mцsяlman dюvlяti hesab edilяn, Шяrqi vя Qяrbi Tцrkцstanda 372 il mюvcud olmuш (Mahmud Kaшьari. Divanц

sanыn acizliyini vя heyrяtini yalvarышlar vя niyazlar шяklindя ifadя edяn minacatlar yarandы. Bu qяbildяn olan яsяrlяrdя peyьяmbяrlя yanaшы onun seчilmiш dюrd dostu-Яbu Bяkir, Юmяr, Osman vя Яli dя tяrif edilirdilяr. Pey-ьяmbяrin kюbяyi vя sцnnяti kяsilmiш halda doьulmasы, iki kцrяyi arasыnda peyьяmbяrlik niшanыnыn olmasы, чюldя baшы цstцndя daim bir parчa buludun dolaшmasы, onun dцnyaya gяliшi ilя atяшpяrяstlяrin odunun sюnmяsi (Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫ cilt. Иstanbul-1997. S.235.) vя s. яlamяtlяr tюvhidlяrin vя minacatlarыn яsas mюvzusuna чevrilmiшdi. Bцtцn bunlar tяsяvvцf яdяbiyyatыnыn yaranmasыna sяbяb oldu. Abdulkяrim Kuшeyri юz araшdыrmalarыnda "tяsяvvцf" sюzцnцn яrяbcя "saf" vя ya "suffя" kюklяrindяn, yaxud da "yun" anlamыna gяlяn "sofi" vя ya

Иslami dюvrdя yaranan tцrk tяsяvvцf яdяbiyyatыnыn яn gюrkяmli nцmayяndяlяrindяn biri Xoca Яhmяd Yяsяvidir. O, цmumtцrk dцnyasыnda шair, dяrviш vя kяramяt sahibi юvliya kimi tanыnmaqdadыr. Onu fяxrlя Tцrkцstan piri dя adlandыrыrlar. O, "Vцcudnamя", "Divani-hikmяt" vя "fяqirnamя" яsяrlяri ilя mяшhurdur. Шeirlяrindя Oьuz цnsцrlяri vardыr. Onun olum tarixi mцxtяlif rяqяmlяrlя ifadя edilmяkdяdir. "Vцcudnamя"sindя "hяzrяt peyьяmbяrdяn dюrd yцz il sonra zцhur edib цmmяt olduьu"na яsaslanыb onun gah1032-ci ildя (Пянащ Хялилов. Яhмяd Јясяви. Aзяrбaјъaн Dювлят Няшриййаты. Бakы-1997.s.3.) tяvяllцd etdiyini, gah da Yusif Balasaqunludan (doь.1017) 34 il яvvяl (P.Xяl. s.10.) doьulduьuna istinad edib 983-cц ildя doьulduьunu iddia edяnlяr, gah da ki, 1102/1103-cц ildя (Туркмен едебиййатынын тарыхы. Ы ъилд. Ашгабат, "Ылым" няшриййаты, 1975. С.54.), ya da 1105-ci (ASE, ЫV c. s.255.), ya

da 1103 vя ya 1105-ci illяrdя deyil, XЫ яsrin 50-ci illяrindя dцnyaya gяldiyini qяbul etmяklя yanaшы 1083-cц ildя doьulduьunu da gцman edяnlяr (Fцzuli

Bayat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997. s.9.)

vardыr.

Xoca Яhmяd Yяsяvinin mяnqяbя vя rяvayяtlяrdя 120, 125, hяtta, 133 il юmцr sцrdцyц gюstяrilsя dя, olum tarixindяn fяrqli olaraq юlцm tarixi mяnbяlяrin hamыsыnda 1166/1167-ci il kimi (Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq

sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997. s.8.) gюstяrilir.

Bцtцn bunlarla bяrabяr Fцzuli Bayatыn Я.Yяsяvinin "Vцcudnamя"si-

etmяlяri dя maraqlыdыr. O da maraqlыdыr ki, yuxarыdakы nцmunяdя "Yцz yiqirmя beшqя kirdim", aшaьыdakы nцmunя dя isя "Ol sяbяbdяn altmыш цчdя girdim yerqя" formantlarы artыq dцnyasыnы dяyiшmiш mяrhumun dilindяn deyilmiш kimidir vя bяшяr tarixindя belя bir mюcцzяnin baш verdiyi hяlяlik heч kimя bяlli deyildir. Bir sюzlя, elm alяmi Yusif Balasaqunlunun 1102/1103 - 1166/1167ci illяrdя юmцr sцrdцyцnц qяbul edir. Xoca Яhmяd Yяsяvi indiki Чimkяnd yaxыnlыьыndakы Seyram (o dюvrdяki Иsficab vя Akшehr) шяhяrindя Шeyx Иbrahimin ailяsindя doьulmuш, чox erkяn ikяn - 6-7 yaшlarыnda valideynlяrini itirmiш, bюyцk bacыsы ilя tяk qalmышdыr. Valideynlяrinin qяbri indi dя (Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997. s.9.) Sey-

ramdadыr.

Иli dяqiq olmasa da, valideynlяrini itirяndяn sonra onun Yяsi шяhяrinя gяlgiyini gцman edirlяr. Yяsi шяhяri XVЫ яsrdяn Tцrkцstan adlandыrыlmыш vя bu adla indi dя Qazaxыstanda ziyarяtgahdыr. Tяhsili vя fяaliyyяti bu шяhяrlя baьlы olduьundan юzцnя "Yяsяvi" nisbяsini tяxяllцs olaraq gюtцrmцшdцr. Xoca Яhmяd Yяsяvi ilk tяhsilini Yяsidя, hikmяtlяrdя adы Arslan Bab kimi keчяn Шeyx Arslan Babadan (Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd

Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997. s.9.) almышdыr. Xoca Яhmяd

Yяsяvi "Vцcudnamя"sindя ilk mцяllimi Arslan Babanыn vяsiyyяti ilя Buxaraya

(Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997. s.12-13.) "Иyirmi sяkkiz yaшыnda piri Шeyx Yusif Hяmяdanini bulduьunu (Пянащ Хялилов. Яhмяd Йясяви. Aзяrбaйъaн Dювлят Няшриййаты. Бakы-1997. s.8.), ondan tяsяffцf elmini (Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997. s.13.) юyrяndiyini, "otuz dюrd yaшыn-

da alim olub hikmяt sюylяdiyini, otuz altыda kamal mяrtяbяsinя чatdыьыnы" (Пянащ

Хялилов. Яhмяd Йясяви. Aзяrбaйъaн Dювлят Няшриййаты. Бakы-1997. s.9.) gюstяrir. Mцrшidi

Yusif Hяmяdaninin (1048-1140) vяfatыndan sonra Buxarada yaшayыb onu bir mцddяt яvяz edяn Xoca Яhmяd Yяsяvinin "tяqribяn 50 yaшlarlnda Yяsiyя qayыtdыьыnы" gцman edяnlяr dя (Fцzuli Ba-

yat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997. s.14.) vardыr.

Yяsi шяhяrinя qayыtdыqdan sonra Mяhяmmяd peyьяmbяrin юmrцndяn artыq юmцr sцrmяk istяmяyib юz mцridlяrindяn hяyяtindя bir quyu qazmaьы xahiш etmiшdir. O bu quyuya nяrdivanla enirmiш. Quyunun dibindя bircя nяfяr yerlяшя bilirmiш. Buna чillяxana (Пянащ Хялилов. Яh-

мяd Йясяви. Aзяrбaјсaн Dювлят Няшриййаты. Бakы1997. s.4.) deyilirmiш. "Юmrцnцn altmыш

цчцncц baharыnы yola salandan sonra tяkkяsinin qabaьыnda dяrin bir quyu qazdыrыb hяyatыnыn qalan hissяsini hяmin quyuda keчirmiшdir. ... Dizlяrini sinяsinя sыxыb dua etdiyindяn dizlяrinin vя sinяsinin dяrisi getmiш imiш. ... Onu elя юz tяkkяsinin yanыnda (Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd Йяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997. S.16.) dяfn

etmiшlяr."

(Арды 17-ъи сящифядя)


№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 17

я яd dя яb biiy yy ya attыы Y.Balasaqunlunun "Qudatqu bilik" яsяri nяzmdя ilk яruzqarышыq tцrk яsяri olsa da, Я. Yяsяvinin "Divani-hikmяt"i heca vяznindя yazыlan ilk tцrk tяkkя яdяbiyyatы nцmunяsi oldu. "Я.Yяsяvi irsi minacatlar, qяzяllяr vя dюrdlцklяr toplusudur. ... "Dюrdlцk hikmяtlяr"inin hяr misrasы 12 hecadan qurulur: bюlgцsц 4+4+4 - dцr" deyяn P.Xяlilovdan (Пянащ Хялилов. Яhмяd Йясяви.

Вагиф АСЛАН (Яввяли 16-ъы сящифядя)

Tяrki-dцnya olan dяrviшlяrdяn fяrqli olaraq "ailя qurmaq ... haqq eшqinя dцшяn sufilяrя nюqsan sayыlmыrdы. "K. Eraslanыn mяlumatыna яsaslanan P. Xяlilov (Bu mяlumat Fцzuli Bayatыn tяdqiqat iшindя dя tяkrarlanыr.) onun "bir oьlu, iki qыzы olduьunu, юzцnцn vя юvladlarыnыn qяbirlяrinin durduьunu, Yяsяvi qяbrinin ziyarяtgaha чevrildiyini, Toxtamыш (Qыzыl Orda xanы Nяsirяddin Toxtamыш xan1342?-1405-08?-ci illяrdя yaшamышdыr. O, 1387-ci ildя, Teymurun чыxdыьы qяrb sяfяrindяn yararlanaraq onun oьlu Юmяr Шeyxi mяьlub edib bцtцn Mavяraцnnяhri yaьmaladы. Gюrцnцr ki, bu hadisя o dюvrя tяsadцf etmiшdir. Toxtamышыn 1406-cы ildя юldцrцldцyцnц dя deyirlяr. O, monqol yazыsы ilя pul buraxan son hюkmdardыr.) Yяsяvi qяbrini yяьma etsя dя, Teymurlяngin (1336-1405) onu1395-1397-ci illяrdя bяrpa etdirib yanыnda bir mяscid tikdirdiyini" (Пянащ Хялилов. Яhмяd Йясяви. Aзяrбaйъaн Dювлят Няшриййаты. Бakы-1997. s.10.) yazыr. "Bu mяqbяrя - kompleksin sahяsi doqquz yцz hektardan чoxdur. ... Onun hяyяtindя diametri 2m. 45 sm., hцhdцrlцyц 1m.-я yaxыn, aьыrlыьы 2t.olan vя 600 vedrя su tutan bцrцnc qazan qoyulmuшdur. ... Yяsяvinin bu nяhяng mяqbяrяsinin qapыsы цzяrindя bu sюzlяr yazыlыb: "Qeybin aчarы ondadыr. Ondan baшqa heч kim (Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997. s.17.) bilmяz."

Aзяrбaйъaн Dювлят Няшриййаты. Бakы-1997.s.14.)

fяrqli olarq, F.Bayat "Divani-hikmяt"dя ... шerlяrin чoxu yeddilikdя, onikilikdя, ondюrdlцkdяdir. ... heca vяzninin ... onbirlik nюvцnя ... яlimizdя olan variantlarыnda rast gяlmяdik" (Fцzuli Bayat.

Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997.s.63.) deyir.

Mяhz mяnbяdяn gяtirdiyimiz bu sitat da deyilяnlяri tяsdiqlяyir:

Шяms Tяbrizi mцbarяk Tцrkistandan, Baьыrmaьa taшlar urup qыldыm muna. ЫX hikmяt silsilяsinin 1-ci bяndindяki Kюnцl gюzin yarutmayыn taяt qыlsa, Dяrgahlыьa mяqbul emяs bildim muna. Hяqiqяtdяn bu sюzlяmi pak юgrяnib, Lamяkanda hadan sebak aldыm muna. X hikmяt silsilяsinin 10-cu bяndindяki Baшыm tofraq, юzцm tofraq, cismim tofraq Hяr vяsliья yetяr deb ruhum mцшtaq, Gюydцm, yandыm, bolalmadыm hяrgiz afaq, Шяbnяm bolub yer яstiья girdim muna.

Xaliqimni izlarmen Tцn-kцn cahan iчindя. Tюrd yaшimdin yol indi Kюvnц mяkan iчindя. Tюrtdin yettiqя yettim, Tokkuznu kцzar etdim. Vяhdяt шяrabыn iчtim, Tцstцm meydan iчindя. (Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997.s.62.)

Я.Yяsяvinin "Divani-hikmяt"indя яruz vяznindя yazыlan шeirlяrя, hяtta qяzяlя dя rast gяlmяk olar:

Hяr kiшi gюrsя cяmalin dцnya iшin bяrbad etяr, Keчя-kцndцz tinя bilmяs, xudayini yad etяr. (Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997.s.64-65.)

Xoca Яhmяd Yяsяvi Юzцndяn sonra gяlяn tяsяvvцf vя irfan яdяbiyyatыna gцclц tяsir gюstяrmiш vя tяriqяt halыna gяlяrяk mцtяsяvviflяr mяktяbinя чevrilmiш vя Yяsяvilik adlandыrыlmышdыr. 2010-cu il YUNESKO-nu qяrarы ilя Yяsяvi ili olmuшdur.

VЫЫЫ. Шяms Tяbrizi. Mюvlanя Ъяlalяddin Rumi. B) Шяms Tяbrizi. Hяyatы.

Minacatlarыnda Yaradanыndan: Mцnacat eylяdi miskin Xacя Яhmяd: - Иlahi qыl hяmя bяndяngя rяhmяt. Qяrib Яhmяd sюzц hяrgiz qarыmas, Яgяr yer яstiья girsя чцrimяs. - deyя mяrhяmяt vя rяhmяt dilяyяn Xoca Яhmяd Yяsяvi Tяk Varlыqla vяhdяti-vцcd olmaьыn yolunu zahidlikdяn vя abidlikdяn dя yuxarыda dayanыb aшiqlik mяrtяbяsinя qalxmaqda, aшiqliyя dяlalяt edяn eшqin mяnbяyini gюzяllikdя gюrdцyц цчцn XЫ hikmяt silsilяsinin 11-ci vя 13-cц bяndlяrindя ya-zыrdы: Zahid bolma, abid bolma, aшiq bolgil! Mюhnяt tartыb eшq yolыdя sadiq bolgil! Nяfsini tifip dяrgahiья layiq bolgil! Eшqsizlяrin hяm canы yox, imanы yox. Xacя Яhmяd candan keчib yolda qыrьыl, Andan sonra яrяnlяrin yolun sorьыl. Allah debяn haq yolыda canыn bergil, Bu yollarda can bermesяn, imkanы yox. V hikmяt silsilяsinin 12-ci bяndindяki Xacя Яhmяd яr bolmasan, юlgяn yaxшы, Qыzыl yцzцn qara yerdя solьan yaxшы. Tofraq sifяt yer яstidя bolьan yaxшы, Zatы uluь xacяm sыьnыp qaldыm sanьa. VЫЫЫ hikmяt silsilяsinin 12-ci bяndindяki Nяlяr gяlsя, gюrmяk olar ol xudadan, Yusifini ayыrdыlar ol Kяn'andan. Toььan yerim ol

misralar Xoca Яhmяd Yяsяvinin sifi gюrцшlяrini daha da aydыn gюstяrir. Pяnah Xяlilovun "Яhmяd Yяsяvi" kitabыnыn 37-42-ci sяhifяlяrindяn gюtцrцlяn bu nцmunяlяrdяki "iшыqlandыrmayыn" mяnasыnda iшlяnяn "yarutmayыn", "alt" mяnasыnda iшlяnяn "яstiь" sюzlяrinin Azяrbaycan dilindяki "yarыmaq", "yarыtmaq" vя "yastыq" variantlarы diqqяti cяlb edir. Bir qayda olaraq Mюvlanя Cяlalяddin Rumiyя isnad edilяn "Gюydцm, yandыm, biшdim" formantыnыn ondan xeyli яvvяl "Gюydцm, yandыm, bolalmadыm hяrgiz afaq" шяklindя Я. Yяsяvidя iшlяndiyi dя gюz qabaьыndadыr. Tяsяvvцf яdяbiyyatы Yaradana ilahi eшqi tяlqin etmяklя hцmanist bir яdяbiyyat kimi meydana gяlib, insanы daha da ali sifяtlяrя sahыb olmaьa чaьыran яdяbiyyatdыr. Mцtяsяvviflяrя gюrя "Hцsni-mцtlяq"in gюzяlliyi яbяdi olduьu цчцn insan яbяdi olana, яbяdi olan "hяr шeydя, яn sonda isя insanda tяcяlli etdiyinя gюrя" eшqя sяcdя etmяlidir. Ишk dяrdini tяlяb kыldыm, dяrmanы yox, Ишk yolidя can berqяnin яrmanы yox. Bu yollarda can bermяsя, imkanы yox, Hяr nя qыlsanq, aшiq kыlьыl, pяrvяrdigar. (Fцzuli Bayat. Xoca Яhmяd Yяsяvi vя xalq sufizminin bя'zi problemlяri. Bakы, "Aьrыdaь", 1997.s.25.)

Шяms Tяbrizi (Шяms-яd-din Mяhяmmяd ibn Яli Mяlikdad Tяbrizi 1185, Tяbriz-1247/48, Konya) Шeyx Яbu Bяkr Sяlяbaf Tяbrizinin mцridi (шagirdi, tяlяbяsi) olmuшdur. Deyilяnlяrя gюrя, o dюvrцn nцfuzlu шeyxlяri olan Rцknяddin Sяcasi, Яvhяdяddin Girmani, Mяhяmmяd Baba Kamal Cцndi ilя dostluq etmiш, hяm dя mцяyyяn mяqamlarda onlarыn mцridi olmuшdur. Deyirlяr ki, bir dяfя o, Baьdadda Шeyx Яvhяdяddin Girmanidяn nя iш gюrdцyцnц soruшur. Girmani ona teшtdя Aya baxdыьыnы deyir. Шяms ona яgяr boynuna чiban чыxmayыbsa, baшыnы qaldыr, Ayы gюydя axtar deyir. Sipяhsalar Firidun qяlяmя alыьы "Risalя"dя "onun юzцnц gюzя soxmaqdan vя шюhrяtdяn qaчdыьыnы, tacir qiyafяsindя dolaшdыьыnы, adяtяn karvansaralarda qaldыьыnы, Rumi ilя gюrцшmяk цчцn шяhяr-шяhяr gяzdiyini, Konyada Шeyx Sяlahяddin Zяrkubun hцcrяsindя altы ay hяmsюhbяt olandan sonra oradan чыxыb, Rumini musiqi eшitmяyя tяhrik vя musiqi mяclisindя ona bir sыra hяqiqяtlяri izah etdiyini" (Mяhяmmяdяli Tяrbiyяt. Daniшmяndani-Azяrbaycan. Bakы, Azяrnяшr, 1987. S.420.) yazыr. Шяms qяfildяn Dя-

mяшqя gedяndя Rumi guшяniшin olub чox narahatlыqlar keчirir, lakin Mюvlanя gюzlяmяdiyi halda Шяmsяddinin (Шяmsin) mяktubunu alandan sonra rahat olur, onu gяtirmяk цчцn baшda oьlu Sultan Vяlяd olmaqla cavab mяktubu yazaraq oraya юz nцmayяndяlяrini gюndяrir. Dяmяшqdяn qayыdanan sonra Ruminin qыzы Kimiya ilя evlяnir. Bu hadisяnin 1246-cы ilя tяsadцf etdiyi gюstяrilir. Baшqalarыnыn onun Rumi ilя yaxыnlыьыna paxыllыq etmяlяri Шяmsя pis tяsir edir. Шяmsin Sultan Vяlяdя hюr-

Alber Sorel Yer цzцndя iki шey hяlя dя kяшf edilmяmiш qalыr: coьrafiyada qцtblяr, tarixdя tцrklяr.

Alber Sorel

mяtlя yanaшmasы Ruminin bюyцk oьlu Яlaяddin Чяlяbinin (Mяhяmmяdяli Tяrbiyяt gюstяrilяn яsяrindя onu ortancыl qardaш kimi tяqdim edir. (Bax. Daniшmяndani-Azяrbaycan. Bakы, Azяrnяшr, 1987. S.-422.) dя qыsqanclыq keчirmяsinя sя-

bяb olur. Шяms bu barяdя Sultan Vяlяdя gileylяnir, "elя yox olmalыyam ki, heч kim mяni tapa bilmяsin" deyir. Elя dя olur. Onu Ruminin yaxыnlarы aradan gюtцrцr vя bunu gizlin saxlayыrlar. Caminin "Nafяxяtцl-цns"("Цnsiyyяt nяfяslяri") яsяrindя Шяms Tяbrizinin hicriqяmяri 642-ci ildя (miladi 1244-cц ildя) Konyaya gяldiyi, hicri-qяmяri 645-ci ildя (miladi 1247-ci ildя) orada юldцrцldцyц vя Ruminin atasы Bahaяddin Vяlяdin yanыnda (Mяhяmmяdяli Tяr-biyяt.

Daniшmяndani-Azяrbaycan.Bakы, 1987. S.419-423.) dяfn edildiyi

Azяrnяшr,

qeyd edilmiшdir. Onun tяrcцmeyi-halы hяm dя Sultan Vяlяdin "Mяsnяvi"sindя, Dюvlяtшah Sяmяrqяndinin tяzkirяsindя vя Яbdi Шirazinin "Tяkmilяtцl-яxbar" ("Xяbяrlяrin яn tяkmili") яsяrindя (Mяhяm-

mяdяli Tяrbiyяt. Daniшmяndani-Azяrbaycan. Bakы, Azяrnяшr, 1987. 423.) юz яksini tap-

mышdыr. Шяmsin Pakistanыn Шimsяl kяndi yaxыnlыьыndakы Ziyarяt deyilяn yerdя dяfn olunduьunu vя ya Xoyda qяtlя yetirildiyini yazanlar da vardыr. Яslindя isя qяtli Rumidяn gizlin saxlansa da, Шяmsi etmiш, яsяrlяrini isя mцridlяri toplayыb "Mяqalat" adы ilя (ASE, X cild.

Bakы, Azяrbaycan Ensiklopediya nяшriyyatы, 1987.s.505.) kitab halыna salmышlar.

2. Шяms Tяbrizinin kяlamlarы. Шяms Tяbrizi hяm dя kяlamlarы ilя mяшhur idi: - Sюzdяn qabaьa get ki, mяna meydanыna girя bilяsяn. Чцnki sюzцn meydanы dar, mяnanыn meydanы geniшdir. - Elя bilirsяn, lяzzяt alanыn hяsrяti azdыr? And olsun Allaha ki, onun hяsrяti daha da artar. Чцnki bu dцnyaya daha чox юyrяшяr. - Sяn sюzц юz biliklяrin, юz idrakыn, юz fяlsяfяnlя yozursan. - Aьlыn ayaьы sцstdцr, ondan bir шey чыxmaz. - Bu dцnya evi insan bяdяninin rяmzidir, insan bяdяni isя baшqa bir dцnyanыn. - Иnsafsыzlыq paxыllыqdan doьar. - Sюylяmяk can qoymaqdыr, dinlяmяk can bяslяmяk. - Цrяklяr mюhцrlц, dillяr mюhцrlц, qulaqlar mюhцrlцdцr. - Aclыq dяrmanlarыn padшahыdыr. - Aьlыn sяrhяdlяri mяhduddur. Шяms Tяbrizi bюyцk hikmяt sahibi olduьuna gюrяdir ki, onun hikmяtlяri indi dя dillяr яzbяridir: - Hesabsыz, sonunu dцшцnmяdяn malыnы sяrf edяnlяr kasыb olarlar. - Hяr bir kяsin юzцndя olan iki шeydяn birini юldцrцb, digяrini diriltmяsi lazыmdыr: юldцrmяsi lazыm olan nяfsdir, dirilmяsi lazыm olan шey kюnцldцr. - Elm цч шeydir: zikr edяn dil, шцkr edяn цrяk, sяbr edяn bяdяn. (Арды вар)


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 18

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

Bitmяdi, ey anam Dяrbяnd, hяsrяtim... Гиймят МЯЩЯРРЯМЛИ Yaxыnlarda Шяkidяydik vя "Шяki ARB TV" kanalыnыn proqram mцяllifi Elшяn Zяkяriyyяbяyli bizimlя чяkiliшdяn sonra yaxыn gцnlяrdя Dяrbяndя gedib ordakы soydaшlarыmыzla gюrцшmяyi tяklif etdi. O, eyni zamanda, mяrhum xalq шairimiz Bяxtiyar Vahabzadяnin юmцr-gцn yoldaшы Dilarя xanыmыn arzusunu da bu sяfяr чяrчivяsindя hяyata keчirmяk istяdiyini bildirdi. Dilarя xanыm Tцrk Dцnyasыnыn bюyцk filosof-шairinin mцяllifi olduьu xeyli sayda kitabы Dяrbяnd Mяrkяzi Kitabxanasыnыn fonduna hяdiyyя etmяk qяrarыna gяlmiшdi. Яlbяttя, bu, olduqca xoш niyyяt idi vя bircя qalыrdы hяmin arzunu hяyata keчirmяk. Sяfяrimizin baш tutacaьы gцnц dяqiqlяшdirdik vя hяyat yoldaшыm Gцlmяmmяd Иsrafiloьlunun maшыnыyla yola dцшdцk. Sяn demя, illяr boyunca hяsrяtini чяkdiyimiz Dяrbяnd heч o qяdяr uzaq da deyilmiш bizdяn. Sяfяr yoldaшlarыmыn qяnaяtinя gюrя, yolumuzun uzunluьu Bakыdan Шяkiyяdяk olan mяsafя qяdяr ola, ya olmaya. Hava da sanki bizim xatirimizя elя yaxшыydы ki, sanыrdыn yaz gяlib. Gюmrцyя qяdяr olan yollarы asanlыqla keчib getdik. Sяrhяddяsя... Bax, яsl narahatlыq burda yaшanacaqmыш. Иnsanlarы neчя dяfя yoxlayыr, nя qяdяr kaьыz-filan yazыb-doldurmaьa mяcbur edirlяr, Иlahi! Maшыnla getdiyimizя gюrя iшimiz lap чяtiniydi - yalan olmasыn, hяr iki цzdя hesabыnы unutduьum sayda yoxlamalardan keчmяli olduq. Televiziya vя media nцmayяndяlяri olduьumuzu vя mяramыmыzы xatыrlatmamыz da iшя yaramadы, hey eшib-tюkdцlяr kitab, qяzet, jurnal dolu чantalarыmыzы. Cavan operatorumuz Rasimin чяkiliш цчцn lazыm olan kamera vя digяr avadanlыqlarыnы diшindя-dыrnaьыnda daшыmasы isя heч yadыmdan чыxmыr.

Xцlasя, xeyli яzab-яziyyяtdяn sonra sяrhяdi keчib цz tuturuq Dяmirqapы Dяrbяndя tяrяf. Шяhяrя girяndяn sonra soraqlaшыb юzцmцzц yetiririk шяhяrin Mяrkяzi Kitabxanasыna. Burada bizi olduqca mehriban qarшыlayыrlar. Kitabxananыn direktoru Diana xanыm Яliyeva шirin Azяrbaycan lяhcяsindя bizimlя яhvallaшыr. Hiss olunur ki, doьma dilimizdя tam sяrbяst цnsiyyяt qurmaьa чяtinlik чяkir. Bu hal baшadцшцlяndir: qяdim Tцrk yurdu olan Dяrbяnd iki яsrя yaxыndыr ruslarыn tяяbяliyindяdir vя burada hюkmran dil rus dilidir. Hяlя bugцnяcяn soydaшlarыmыz dilimizi bu sяviyyяdя - iшlяk halda qoruyub-saxlaya bilmiшlяrsя, buna da шцkцr! Telejurnalist Elшяn mцяllim gяliшimizin mяramыnы izah etdikcя Diana xanыmыn цzцnя xoш bir tяbяssцm yayыlыr. Axы, kitabxanalar indi hяqiqяtяn dя kitab aclыьы keчirir, юzц dя anadilli яdяbiyyat sarыdan bu problem daha

(Dяmirqapы Dяrbяndlя ilk gюrцш) чox юzцnц qabarыq hiss etdirir. Diana xanыm hяdiyyя edяcяyimiz kitablarы nяzяrdяn keчirяrяk deyir ki, kaш bu kitablar kiril яlifbasыyla olaydы. Axы, kitabxanamыzыn oxucularыnыn яksяriyyяti latыn яlifbasыyla oxumaq bilmir. Sюz veririk ki, nюvbяti gяliшimizdя bu mяsяlяni hюkmяn diqqяtdя saxlayacaьыq. Чцnki evlяrindя artыq яшyaya чevrilmiш kiril яlifbasыyla iшыq цzц gюrяn kitablarы hara etmяk, yaxud kimяsя hяdiyyя vermяk barяdя baш sыndыran o qяdяr insanlarla qarшыlaшmышam ki... Tяklif olunur ki, apardыьыmыz kitablarыn tяqdimatы dяyirmi masa яtrafыnda, hяm dя oxucularыn iшtirakы ilя keчirilsin ki, televiziya яmяkdaшlarы efir цчцn sцjetlяr hazыrlaya bilsinlяr. Elя dя olur. Diana xanыmыn zяngindяn sonra юzцnц tam vaxtыnda yetirяn "Dяrbяnd" qяzetinin шюbя redaktoru, fяal ictimai xadim Tahir Salehin kofe vя шirniyyat qonaqlыьыndan sonra gюrцш baшlayыr. Elшяn mцяllim gяliшimizin mяramыnы aчыqlayыr, Dilarя xanыmыn gюndяrdiyi Bяxtiyar Vahabzadяnin mцxtяlif vaxtlarda iшыq цzц gюrmцш xeyli sayda kitabыnы bюyцk mяmnuniyyяtlя kitabxanaya hяdiyyя edir. Daha sonra oxuduьunuz sяtirlяrin mцяllifi dя gяtirdiyi kitab, qяzet vя jurnal nцsxяlяrini Diana xanыma tяqdim edir. Kitabxana direktoru da юz nюvbяsindя bu gцnц яsl bayram kimi dяyяrlяndirяrяk, belя "sяxavяtli vя varlы ziyalы qonaqlarы" qяbul etmяkdяn hяr zaman qцrur duyduqlarыnы bildirir. Burada vaxtaшыrы keчirilяn tяdbirlяr barяdя яtraflы mяlumat verяrяk, lap yaxыn gцnlяrdя Azяrbaycanыn bюyцk klassik шairi Nizami Gяncяvinin 875 illiyi mцnasibяtilя tяdbir keчirmяyя hazыrlaшdыqlarыndan danышыr. Sюhbяtdяn mяlum olur ki, Azяrbaycan vя Dяrbяnd яdяbi mцhiti arasыnda яlaqяlяr mюvcud olsa da, bu яlaqяlяrin daha da mюhkяmlяnmяsinя ehtiyac duyulur. Чцnki bu mцhit eyni kюkdяn qaynaqlanыr, havamыz, suyumuz bir, dilimiz, din-

imiz, mяnяviyyatыmыz, adяt-яnяnяlяrimiz birdir. Daha sonra Elшяn mцяllimin gяtirdiyi mяшhur Шяki paxlavasы ilя iчilяn чay sюhbяtimizя daha da шirinlik qatыr. Чay sцfrяsi яtrafыnda Dяrbяndin dцnяni vя bugцnц, milli-mяnяvi dяyяrlяrimiz, problem vя qayьыlar barяdя sяmimi sюhbяt edirik. Шair-jurnalist Tahir mцяllim Dяrbяnddя яdяbi ictimaiyyяtin sevя-sevя toplaшdыьы vя hяmчinin юzцnцn rяhbяri olduьu "Gцlцstan" яdяbi mяclisinin fяaliyyяtindяn danышыr. Hiss olunur ki, цrяyi doludur. Deyir, яdяbi mцhitimiz kimi, Dяrbяnd Teatrыnыn da qayьыya ehtiyacы var. Kitabxana ilя цzbяцzdя yerlяшяn tяzя tikilini gюstяrяrяk deyir: "Baxыn, bu bina Dяrbяnd Azяrbaycan Dюvlяt Dram Teatrы цчцn tikilib. Lakin standartlara cavab vermir, teatr tamaшalarыnыn hazыrlanыb sяhnяyя qoyulmasы цчцn яlveriшli deyil..." Юyrяnirik ki, яsasы ilk dя-

fя 1898-ci ildя qoyulan bu teatrыn fяaliyyяti ilkin dюvrlяrdя юzfяaliyyяt sяviyyяsindя olub. Sonradan bu fяaliyyяt durmadan geniшlяnib vя nяhayяt 1931-ci ilяdя Azяrbaycan Dюvlяt Teatrы statusu qazanыb. Sonra mцharibя baшlandы vя yenidяn teatrыn fяaliyyяtindя durьunluq yarandы. Nяhayяt, 1968-ci ildяn baшlayaraq, teatr Dяrbяnd Mяdяniyyяt Шюbяsi nяzdindя Xalq Teatrы kimi fяaliyyяtini davam etdirmяyя baшladы. Prezident Иlham Яliyev teatrыn yeni binasыnыn inшasыna 50 milyon manat ayыrыb. Bu, чox sevindiricidir. Bakыda fяaliyyяt gюstяrяn "Dяrbяnd" Xeyriyyя Cяmiyyяtinin sяdri Tofiq Baьыrovun, Nurulla mцяllimin bu sahяdя gюrdцyц iшlяr dя olduqca qцrurvericidir. Onlar Dяrbяndli oxucularы mцtяmadi olaraq dяrslik-

gцnlяrlя davam edir. Bцtцn bu problemlяrin hяlli цчцn Dяrbяnddя Azяrbaycan tяrяfin hansыsa rяsmi dюvlяt qurumunun olmasы vacibdir. Qarшыlыqlы яmяkdaшlыьa sюykяnяn яlaqяlяr qurulumalыdыr ki, Dяrbяnd Аzяrbaycanlыlarы яn xыrda problemlяrin belя hяll olunmasы цчцn rяsmi mяktubla Moskvaya mцraciяt et-mяk mяcburiyyяtindя qalmasыnlar. Nя vaxtadяk Azяrbaycanыn Mosk-vadakы sяfirliyi hяll etmяlidir vяtяndaшlarыmыzыn sяnяdlяrindяki cцzi, яsassыz anlaшыlmazlыьы?... Axы bu, gцnlяrlя davam edяn vaxt itkisi, maddi vяsait, hяtta belя demяk mцmkцnsя, insan hяyatы vя saьlamlыьы bahasыna baшa gяlяn problem demяkdir sonda. - Son olaraq, arzunu-

lяrlя, mцxtяlif яdяbiyyatlarla tяmin edirlяr. Tahir Saleh SOCAR-ыn da dяrbяndlilяrя qayьыsыnы yцksяk dяyяrlяndirdi. Tahir mцяllimdяn "Dяrbяnd" qяzetinin taleyi barяdя dя mяlumat almaьa чalышыrыq: - "Dяrbяnd"-in ehtiyaclarы чoxdur, яn яsasы isя, heч olmasa mini mяtbяяyя ehtiyacыmыz var. Bu, qяzetimizin maddi ehtiyaclarыnыn юdяnmяsindя bizя xeyli kюmяk edяrdi. Qяzetimiz hяm latыn, hяm dя kiril яlifbasы ilя чap olunur. Bunu oxucu tяlяbatыnы nяzяrя alaraq edirik, чцnki sovet rejimi bizя kirili aшыlayыb, indisя Azяrbaycanda яdяbiyyatlar latыn qrafikasы ilя чap olunur. Mцxtяlif yaш tяbяqяsindяn olan soydaшlarыmыzыn tяlяbatыnы nяzяrя alыrыq qяzetimizi nяшr edяrkяn. - Biz eyni kюkdяn, eyni qandan olan insanlarыq. Dяrbяnd, Tяbriz, Bakы - ayrыlmaz qardaшlardыr. Bu qardaшlar arasыnda яlaqяlяr sizi qane edirmi? - Doьrusunu deyim ki, яlaqяlяrimiz yetяrincя deyil. Daьыstan vя Azяrbaycan arasыnda яlaqяlяrin mюhkяmlяnmяsi birbaшa Dяrbяndlя olan mяnяvi kюrpцnцn mюhkяmlяnmяsi demяk olardы. Baxыn, bizi ancaq sяrhяd ayыrыr. Bir-birimizя nя qяdяr yaxыnыqsa, bir o qяdяr dя uzaq sayыlыrыq. Чцnki ayrы-ayrы юlkяlяrin vяtяndaшlarыyыq. Vaxtilя hansыsa sяbяbdяn buraya цz tutmuш 100-я yaxыn soydaшыmыz var ki, sяnяdlяrini itirmяlяri, yaxud sяnяdlяrdяki hansыsa uyьunsuzluq sяbяbindяn burada sяfil hяyatы keчirmяyя mяcburdurlar. Bu insanlar bizim юz vяtяndaшlarыmыz, юz qardaшlarыmыzdыr. Onlarыn kцчяlяrdя xяstя, kюmяksiz, ac, sяfil hяyatы keчirdiklяrini gюrmяk dюzцlmяzdir. Azяrbaycan dюvlяti юz insanыna sahib чыxmalыdыr. Sяrhяd-keчid mяntяqяsi яsl alverxanaya чevrilib. Burda vяtяndaшlarla kobud rяftar edilir, qeyri-insani mцnasibяt, яsassыz yubandыrmalar saatlarla,

zu, tяklifinizi bilmяk istяrdik... - Arzum budur ki, yaxыn zamanlarda Dяrbяnddя Azяrbaycan konsulluьu aчыlsыn. Bu, Dяrbяnddя yaшayan soydaшlarыmыz цчцn hava vя su kimi lazыmdыr. Yalnыz bu halda яdяbi, mяdяni vя iqtisadi ыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыяlaqяlяrimizin istяnilяn sяviyyяdя tяшkilindяn sюhbяt gedя bilяr. Bir dя tяklifim budur ki, Dяrbяndя ki gяlmisiniz, qalыb qo-naьыmыz olasыnыz. Sяhяr "Gцlцs-tan" яdяbi mяclisinin цzvlяri ilя yaxшы bir gюrцш tяшkil edяk... Razыlыьыmыzы bildirib, bu qыsa gюrцшцmцzdяn mяmnunluьumuzu ifadя edirik: "Иnшallah, qismяt olsa, yaz-yay aylarыnda yenidяn Dяrbяndя gяlib, soydaшlarыmыzla gюrцшmяyя sюz veririk." Dяrbяnddя mяrhum шair Rяna Tцrksoylunun ocaьыnы ziyarяt etdik... Elшяn Zяkяriyyяbяyli birgцnlцk sяfяrimizin uьurlu sonluьu kimi Dяrbяnddя hяr kяsin sevяsevя xatыrladыьы mяrhum шair-publisist xanыm Rяna Tцrksoylunun ocaьыna baш чяkmяyi tяklif etdi. Getdik. Bizi ailяnin oьlu Nizami bяy qarшыladы. Hiss olunurdu ki, Rяna xanыmla baьlы danышыlan hяr kiчik epizod belя onu kюvrяldir. Sюzarasы gцclя eшidilяn bir sяslя: "Vallah, hяlя dя biz юzцmцzя gяlя bilmяmiшik" - deyir. Ona tяsяlli vermяyя чalышыrыq. Rяna xanыmlы gцnlяrя qaytarыr bizi Elшяn mцяllimin dilя gяtirdiyi xatirяlяr. Sonra ailяnin aьsaqqalы Яjdяr dayы danышыr - kюvrяlя-kюvrяlя, doluxsunadoluxsuna. "Rяna mяnя tяkcя hяyat yoldaшы olmayыb, o hяm dя mяnim dostum, sirdaшыm, ailяmizin sцtunu idi" - deyir. Bu kюvrяk kadrlarы da lentin yaddaшыna kючцrцrцk. Qalmaq tяklifi etsяlяr dя, yenidяn dюnцшцmцzdя bu ailяyя bir daha baш чяkяcяyimizi bildirib, yola чыxыrыq. Yolumuz Bakыyadыr... Dяrbяndin, Tяbrizin... qardaшы

Rяna Tцrksoylu Bakыya!

Dяrbяnd hяsrяtim Gedirяm, yenidяn qayыdam, gяlяm, Sevgimi bюlцшяm, sevincdяn юlяm. Hяsrяti qыlыnctяk doьrayam, bюlяm, Bitmяdi, ey anam Dяrbяnd, hяsrяtim! Юmrц qыsa oldu ilk vцsalыmыn, Hяsrяtdяn nяm чяkdi ucu шalыmыn. O gюyчяk hцsnцnlя bir шad halыmы Etmяdi, ey anam Dяrbяnd, hяsrяtim! Daьыna, daшыna sarыlacaqdыm, Gюzцnцn yaшыna sorulacaqdыm. Bayraqtяk baшыna sancыlacaqdыm, Yetmяdi, ey anam Dяrbяnd, hяsrяtim! Yeriyя bilmяdim bir addыm belя, Tutuldum - doьmammыш hяr yadыm belя. Unutdum... Dяrbяndmiш юz adыm belя, Иtmяdi, ey anam Dяrbяnd, hяsrяtim! Mяn sяnя Dяrbяndmi, Tяbrizmi deyim, Bu qoшa qanada яkizmi deyim, Tцrklцyц yaшadan bir izmi deyim, Юtmяdi, ey anam Dяrbяnd, hяsrяtim! Can atdыm "can" deyяm, dilim lal oldu, Hяr lяhzя qяlbimя axan bal oldu. Цrяk elя coшdu - halbahal oldu, Getmяdi, ey anam Dяrbяnd, hяsrяtim! Dяmirqapы Dяrbяnd, ey ulu Dяrbяnd, Bir qolum Tяbrizdi, bir qolum Dяrbяnd. Mцqяddяs pir yolum, sirr yolum Dяrbяnd, Bitmяdi, ey anam Dяrbяnd, hяsrяtim, Юtmяdi, ey anam Dяrbяnd, hяsrяtim!


№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

Сющбятляшди:

Дилгям ЯЩМЯД Oktyabrыn 15-dя vя 26da Иstanbulda Oda teatrыnda Firuz Mustafanыn яsяri яsasыnda hazыrlanmыш "Maneken" tamaшasыnы izlяdik. Azяrbaycanlы aktrisa Kяmalя Kamalqыzыnыn (Nяbibяyova) oynadыьы bu tamaшa Иstanbulda yaшayan azяrbaycanlыlarыn vя tцrklяrin maraьыna sяbяb oldu. "Maneken"dя insani mцnasibяtlяrin, sevginin yox olduьu, yaшamыn robotlaшmasы, duyьusuz, hissiz insanlarыn manekenя чevrilmяsi problemi bizlяrя tяqdim olundu. Иstanbulda fяaliyyяt gюstяrяn aktrisamыzla elя bu tamaшa vя mюvcud planlarы haqqыnda sюhbяt elяdik.

*** - Oktyabrыn 15-dя Oda teatrыnda "Maneken" tamaшasы sяhnяyя qoyuldu. Tamaшa istяdiyiniz kimi baш tutdumu? - Tamaшanыn rejissoru Azяrbaycandan dяvяt edilяn, musiqili-komediya teatrыnыn яmяkdaшы, "Turan" teleteatrыnыn baш rejissoru Elчin Иmanovdur. Firuz Mustafanыn "Maneken" adlы monodramыnы Oda teatrыnыn tяklifindяn sonra hяyata keчirmяyя baшladыq. Onlar istяdilяr ki, teatrda Azяrbaycan dilindя bir tamaшa sяhnяyя qoyulsun. Qlobal bir mюvzunu gюtцrdцk ki, hяr iki юlkя tamaшaчыsы цчцn maraqlы olsun. Tяnha qadыnыn hяyatы цzяrindя yazыlmыш bir яsяrdir, amma qadыnыn timsalыnda bцtцn cяmiyyяtin problemlяri яks olunur. Bu qadыnda maneken olmaq arzusu insan olmaq arzusunu цstяlяyir. Bu isя faciяdir. - Sizcя bu, cяmiyyяtdяki reallыqlarы яks etdirirmi? - Etdirir. Tamaшada dillя baьlы kiчik problemlяrimiz oldu. Tцrkiyя gяnclяri bяzi sюzlяri anlamыrdыlar, ona gюrя dя qяrara aldыq ki, hяmin sюzlяri dяyiшdirяk. Tamaшanы detallы bilmяk istяyяnlяr isя tяkrar izlяmяyя gяlirdilяr. - Иstanbulda yaшayan azяrbaycanlыlarыn tamaшada iшtirakчыlыьы sizi qane etdimi? - Dцzцnц desяm, qane elяmяdi. Чцnki qeyri-millяtlяrin toplantыsы olanda, hamы bir araya gяlir. Bizdя sanki soyuqqanlыlыq, laqeydlik var. Deyя bilяrik ki, insanlar bura чюrяk pulu цчцn gяlib, чalышыrlar, zamanlarы yoxdur. Vя ya tяlяbяdir, vaxtы yoxdur. Amma bu, dцzgцn yanaшma deyil. Tamaшa axшam 9-un yarыsы idi, iш vaxtы bitmiш olur. Иnsanlar yorьun ola bilяr, amma teatr hяm dя istirahяt цчцndцr. Цstяlik bir-birimizя dяstяk olmalыyыq. - "Maneken"in uьurundan sonra Mersinя dяvяt dя almыsыnыz... - Bir neчя gцn юncя Mersinя, Beynяxalq Teatr festivalыna dяvяt elяdilяr. "Maneken" tamaшasыnы oynayacaьыq. Иnшallah, noyabrыn 19-26-da Mersin шяhяrindя olacaьыq. Tamaшamыzы bяyяniblяr, tяqdimatы olub. Yяni bizim xяbяrimiz olmadan, tamaшanыn qazandыьы uьurdur bu. Festivaldan sonra baшqa шяhяrlяrdя dя sяhnяyя qoyulmasыnы tяшkil edяcяklяr. - "Turan" teleteatrыndan danышdыnыz. Bu teatr bildiyimiz qяdяr 2014-dя yaranыb. O vaxt demiшdiniz ki, mяqsяdiniz gяnc istedadlarы цzя чыxarmaq, tцrk dцnyasыnda tamaшalar

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 19

Kяmalя Nяbibяyova: "Onlarыn gюzцndя tцrkя dцшmяnчiliyi gюrdцm" "Turan" Teleteatrыnыn tяsisчisi вя рящбяри, щазырда гардаш Тцркийядя чалышан щямйерлимиз aktrisa Kяmalя Kamalqыzы (Nяbibяyova) ilя mцsahibя sяhnяyя qoymaqdыr. Bцtцn Turan dцnyasыndan dяstяk istяmiшdiniz. Aradan iki il юtцb, o dяstяyi gюrdцnцzmц? - Tяяssцflяr olsun ki, danышanda hяr kяs birlikdяn bяhs edir, amma iшя gяlяndя bu olmur. Sual verя bilяrsiniz ki, "Turan" teleteatrы ola-ola niyя Иstanbuldasыnыz? Gюrdцyцnцz kimi, burada daimi чalышdыьыmыz, maaш aldыьыmыz bir yer yoxdur. Azяrbaycanda чяtinliklяrimiz oldu. Чцnki цslubuna gюrя adыndan da gюrdцyцnцz kimi fяrqli teatrdыr. Yяni burda televiziya ilя teatrыn sintezi var. Turana ulaшmaq, tцrklяrin цmumi bяlasыnы dцnyaya чatdыrmaq цчцn dцшцndцm ki, meqapolis olan yerя getmяk lazыmdыr. Tяяssцf ki, Azяrbaycanda olduьu kimi burada da maddi dяstяk olmadы. Иlk bura gяlяndя Иstanbul Azяrbaycan Kцltцr Evi ilя bяrabяr qяrara gяldik ki, televiziya proqramы aчaq. Pis-yaxшы bir proqrama baшladыq. O proqramыn iчindя poeziyamыz, musiqimiz, kцltцrцmцz, ta-

lя birlikdя Xocalы faciяsi ilя baьlы bюyцk layihя hazыrlayыrsыnыz... - Biz Bakыda keчirilяn bir konfransda Aygцn xanыmla tanыш olduq. Ondan sonra mцtяmadi olaraq яlaqя saxladыq. Onun "Adsыz qadыn" яsяrini oxuyandan sonra Elчinlя qяti qяrar verdik ki, bunu tamaшa kimi hazыrlamalыyыq. Bakыda mяшqlяrя baшladыq, tяяssцf ki, orada dяstяk tapa bilmяdik. Шou mюvzu oslaydы, bu dяstяk verilяrdi. Mяn яgяr Azяrbaycanda tanыnmыш aktrisa kimi, teatr rяhbяri kimi mяшhur olmaq istяsяydim, orada qalыb iшlяyяrdim. Amma mяnim mяqsяdim baшqa idi, dяrdimizi anlatmaq istяyirdim. Tцrk dцnyasыnыn baшыndakы bяlalarы dцnyaya чatdыrmaq istяyirdim ki. Dцnyanыn baшqa yerlяrindя dя hazыrda uшaqlar hяlak olur, ona gюrя dя istяdik ki, tamaшamыz daha bюyцk bir чevrяyя ulaшsыn. Saь olsun, Aygцn xanыmыn юzц, Иstanbul Azяrbaycan Kцltцr Evi bu iшdя bizя yaxыndan kюmяk

"Turan" ТТ-нин baш rejissoru Elчin Иmanov, баш ролун ифачысы Кямаля Нябибяйова вя ясярин мцяллифи, филосов Фируз Мустафа тамашадан сонра riximizi yaydыq, eyni zamanda illяr юncя ata-babalarы buraya gяlmiш azяrbaycanlыlarы dяvяt elяdik. "Barыш" TV saь olsun, bizя шяrait yaratmышdы, sponsor dяstяyi dя tapmышdыq. 8 proqram yayыmlaya bildik. Иstяdiyimizin 20 faizini orada edя bildik. Tцrkiyяdя yaшayan yazarыmыz Aygцn Hяsяnoьlunun "Adsыz qadыn" яsяrinin mяшqlяrinя Azяrbaycanda baшlamышdыq, burada Tцrkiyя tцrkcяsi ilя davam etdirmяk istяyirdik. Elчin Иmanov da gяldiyi mцddяtdя "Maneken"i hazыrladыq, "Adsыz qadыn"ыn mяшqlяrinя baшladыq. Yяni nя ediriksя, юz gцcцmцzя edirik. Heч kimdяn bizя dяstяk yoxdur. Иstanbul Azяrbaycan Kцltцr Evinin mяnяvi dяstяyi oldu. Bu Kцltцr Evi dя zatяn bizim mяdяniyyяtimizi yayыr burada. Tяlяbяlяrimizi, ziyalыlarыmыzы яtrafыna toplayыr, kitablar чap edir. - Elчin Иmanovla iшlяmяk necяdir? Rahatdыrmы? - Elчin bяy hяmiшя mяnя deyir ki, "sяn mяnim mцdirimsяn". Yяni mяшqdяn o tяrяfя цstцmя sяs tonunu qaldыra bilяrsяn, amma sяhnяdя tяbii ki, o rejissordur, mяn susuram. Ona tabe olmaьa mяcburam. Onunla iшlяmяk чox rahatdыr. Mяn dюvlяt teatrыnda da чalышmышam, bяzяn rejissor bildiyi qяdяr vermяk istяmir. Amma Elчin hяm oyunчuya daha чox bildiklяrini юtцrцr, hяm dя ki o, fikrini tam sюylяmяsя dя, mяn artыq bilirяm ki, o nя istяyir. Bir-birimizi чox gюzяl anlayыrыq. - Hazыrda da Elчin bяy-

etdi. Ишя baшlamышыq, bir ay iчindя bцtцn чяkimlяrimiz hazыr olacaq. Planыmыz budur ki, bunu Иstanbulun bцtцn ilчяlяrindя sяhnяyя qoyaq, hяtta Иstanbulun xaricindя davam etdirяk. Dяvяtlяr, tяkliflяr var. Иstanbul Bюyцk Шяhяr Bяlяdiyyяsi ilя danышmышыq... Xocalыda qыzlarыmыzыn, qadыnlarыmыzыn baшыna gяtirilяn hadisяlяri baьышlamaq olmaz. Qadыn qisas istяmяz, yaxшы deyil, amma torpaqlarыmыz azad edilmяyincя mяn rahat ola bilmяrяm. - Kяmalя xanыm, siz hяm dя mяшhur Nяbibяyovlar ailяsindяnsiniz. Иstяrdik bu barяdя danышasыnыz. - Mяn чox balaca olanda, nяnяm hяmiшя deyяrdi ki, mяnim atam bu iшlяri gюrdц, Almaniyada tяhsil aldы. Hяrbчi idi. O vaxtlar bunlarы dяrk elяmirdim. Bir az bюyцyяndя, nяnяm deyяrdi ki, ermяni-mцsяlman davasы olub, atam o vaxtы bu savaшlarda olub. Yenя dя sюhbяtlяri anlamыrdыm. Bir az da keчяndяn sonra nяnяm deyirdi ki, mяnim atamыn elя яlyazmalarы qalыb ki, xяttini oxuya bilmirяm. Bir az da bюyцdцm, xatыrlayыram ki, nяnяm deyяrdi ki, mяn canlы tarixяm, biri yazsaydы, danышardыm. Tяяssцflяr olsun ki, mяn tam dяrk elяdiyim yaшda o qadыn hяyatdan kючdц. Mяnim ulu babam Vahid bяy Nяbibяyovdur. Onlar 4 qardaш olublar, atalarы Qasыm bяy Nяbibяyov idi. Tяhsilя юnяm verяn ailя olublar, fяrqli-fяrqli юlkяlяrdя tяhsil alыblar. Юzцm qohumlarыmdan

ailяmiz haqqыnda mяlumat toplamaьa baшladыm. Daha sonra ailяmiz haqqыnda Bяhram bяyin щяйатына щяср олунмуш bir kitab чыxdы. Шяkidя yaшayan jurnalist qohumumuz Murad Nяbibяyov arasыra mяnя Шяki цsyanы ilя baьlы videomateriallar gюndяrirdi. Mяlumatlanыrdыm. Daha sonra baшa dцшdцm ki, mяndяki vяtяn sevgisi haradan qaynaqlanыr. Heч kimя Vяtяn sevgisini zorakы aшыlamaq olmur. Sovet dюnяmindя oxuduьumuz sinifdя ukraynalыlar, beloruslar kimi ermяnilяr dя olurdu. Ermяnilяrdяn ikisi mяndяn arxada, digяri isя yanыmda яylяшirdi. Цчцncц sinifdя idik. Bir dяfя bunlar bir-birilяri ilя danышdыlar ki, yayda istirahяtя hara gedяcяksiniz? Yanыmdakы dedi ki, mяn Martuniyя gedяcяyяm. Mяn dя soruшdum ki, ora haradыr ki? Dedi ki, Ermяnistandыr. Dedim harasыndadыr ki? Dedi, Qarabaьda, orada yerlяшir. Dedim ki, anlamadыm, Qarabaь sizindir ki? Dedi ki, bilmirsяn ki, bizimdir? 1980-ci ildяn danышыram... Mяn onlara uшaq dцшцncяmlя Qarabaьыn bizim olduьunu sюylяdim. Hяlя o zaman onlarыn tцrkя qarшы dцшmяnчiliklяrini gюzlяrindяn gюrdцm. Onlarы beшikdяn bizя qarшы dцшmяnчiliyi, nifrяti aшыlayыrlar. Biz isя humanist olmaьы юyrяdirik. - Teatrla yanaшы film sahяsindя dя чalышmыsыnыz. Иstanbulda davam etdirmяk planыnыz varmы? - Mяnim sяnяtdя ilk fяaliyyяtim poeziyadan baшlayыr. Иlk dяfя Aшыq Яlяsgяrin Sяhnяbanusunu oynamышam. Rus sektorunu bitirшяm dя, bunu bacardыm. Mяnim ilk rejissorum Яlяkbяr Kazыmovski olub, bunu fяxrlя deyirяm. Mяnя dedi ki, sяn anlayacaqsan bunlarы? Dedim, tяbii ki. Amma anlamыrdыm. Evя gяtirdim, anama dedim ki, tez mяnя яdяbiyyat mцяllimi tap, bunlarы anlayыm ki, nяdяn bяhs edir. Mяlum oldu ki, sюhbяt gюzяl mяhяbbяtdяn vя acы bir hяsrяtdяn gedir. Чox uьurlu alыndы. Ondan sonra davam elяdim. Azяrbaycan televiziyasыndan tez-tez bяdii qiraяtчi kimi чяkiliшlяrdя iшtirak edirdim. Dayыm, xalq artisti Tяlяt Qasыmov aktrisa olmaьыmы istяmirdi. Amma sonra bir dяfя baьda mяni gюrяndя qayыtdы ki, "salam. artiska" (gцlцr). Dedi ki, qяшяng шeir oxuyursan. Tцrkiyяdя film sektoruna gяldikdя isя bu ayыn 28-dя чяkimlяr baшlayacaq, mяni filmя bяyяniblяr. Sosial, kriminal mюvzudadыr. "Adsыz qadыn" tamaшasыnы bitirdikdяn sonra Elчin Иmanovla birlikdя baшqa layihяlяrя davam elяmяk istяyirik. Uшaq tamaшalarы ilя dя baьlы dцшцncяlяrimiz var. Tцrk dюvlяtlяrinin naьыllarыnы burada sяhnяlяшdirmяk istяyirik. Иstanbulda yaшayan azяrbaycanlыlara demяk istяyirяm ki, gяlin tamaшa-larыmыza baxыn. - Azяrbaycanda indiyя qяdяr hansы iшlяri gюrцbsцnцz? - Mяnim 10 il Sumqayыt шяhяrindя юz mяdяniyyяt mяrkяzim olub. 1500 цzvцmцz vardы. Dram dяrnяyi, vokal, xor qruplarыmыz vardы. Uшaqlara sяhnя danышыьы dяrsi keчirdik. Rяssamlыq юyrяdirdik, sяrgilяr tяшkil edirdik. O vaxtlar Azяrbaycanda bu sahяlяr чox zяif idi. Uшaq xoru tяkcя bizdя var idi. Mцяllif kimi adыm getmяsя dя, uшaq шeirlяri dя yazыrdыm, onlarы bяstяlяdirdik. Uшaq teatrы yaratdыq, bir чox tamaшalar sяhnяyя qoyduq. Vahid Яzizin yaradыcыlыq gecяsini, Cabir Novru-

zun yubileyini keчirdik. Televiziyalar daimi bizlя яmяkdaшlыq edirdi, bizim istedadlы uшaqlarыmыz hяftяdя mцtlяq proqramlarda iшtirak edirdilяr. Daha sonra uшaq filmlяrinin чяkiliшlяrinя baшladыq. Sovet dюnяmindяki "Eralaш" kimi qыsametrajlы satirik uшaq filmlяri чяkdik. Sяidя Quliyeva, Naibя Allahverdiyeva kimi tanыnmыш adamlar rol aldы. Prezident istedadlы uшaqlarla baьlы dюvlяt proqramыnы qяbul etdikdяn o vaxtkы tяhsil naziri Misir Mяrdanovla bir layihя imzaladыq. Bцtцn regionalrda layihяmizi hяyata keчirdik. "Dяcяllяr" adlы jurnalыmыz чap olundu. Regionlarыmыzda yaшayan uшaqlar haqqыnda yazыlar yazыb hazыrlayыrdыq. Daha sonra mяrkяzi QHT-yя чevirdim. Mяn hяtta kцчя hяyatыna mяruz qalmыш uшaqlarы da layihяmя cяlb elяdim, onlarы tipik uшaqlarla birgя чalышdыrdыm ki, inteqrasiya olunsunlar. Ailяlяrindяn qaчmыш uшaqlarы evlяrinя qaytarыrdыq. "Adsыz qadыn"la baьlы Tцr-

Elчin Иmanov вя Дилгям Ящмяд kiyяyя gяlяndяn sonra bu iшlяri dondurdum. - Bцtцn bunlarы gюrяrkяn dяstяk aldыьыnыz kimsяlяr var idimi? - 26 yaшыmda iki kюrpя uшaьыm vardы. Valideynlяrim dяstяk oldu, ikinci tяhsili aldыm. Azяrbaycan Dюvlяt Mяdяniyyяt vя Иncяsяnяt Universitetinя qяbul oldum. Иlk tяhsilim fortopiano цzrя idi. 8 il fortopiano dяrsi vermiшяm. Musiqi mяktяbindя muzikl tamaшalar hazыrlayыrdыm. Anam mяnя dedi ki, get oxu, mяn sяnя dяstяk olacam. Anam ingilis dili mцяllimыsi idi. Uшaqlarыmla da mяшьul oldu. Artыq uшaqlarыm bюyцyцb, tяhsil alыb, ailя hяyatы qurublar. Oьlumun gюzяl sяsi var. Hazыrda чox gюzяl kameramandыr. Mяnimlя bяrabяr чox filmlяri montaj edib, hazыrda Belorusiyada yaшayыr. Atam, anam heч zaman mяnя yox demяyiblяr, irяli deyiblяr. Hяtta burada qalmaьыmda maddi dяstяyi dя ailяm gюstяrir. Bir dя mяnяvi olaraq Иstanbul Azяrbaycan Kцltцr Evi vя QarapapaqTяrяkяmя Dяrnяyi, yяni Borчalы azяrbaycanlыlarы mяnяvi dяstяk verir, hяr zaman чяkiliшimizdяdirlяr. Bacardыqlarы qяdяr bizя dяstяk olurlar. Burada чox sahяdя Azяrbaycan kюkяnli ailяlяr var. O ailяlяrdяn biri dя Murtuza bяydir. Onun oьlu Zяfяr bяy hяr zaman tamaшalarыmыza dяstяk olur. Bu ailя bцtцn Azяrbaycan adяtяnяnяlяrini qoruyub saxlayыb.

Тeleqraf.com


сящ. 20

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

Baш Dюvlяt Yol Polisi Иdarяsindяn sцrцcцlяrя tюvsiyя Kamran ЯЛИЙЕВ,

Daxili Ишlяr Nazirliyinin Baш Dюvlяt Yol Polisi Иdarяsinin шюbя rяisi, polis polkovniki

Daxili Ишlяr Nazirliyinin Baш Dюvlяt Yol Polisi Иdarяsinin шюbя rяisi, polis polkovniki Kamran Яliyevin бу йахынларда “РЕПОРТ.АЗ” сайтында дяръ олунмуш "Baш Dюvlяt Yol Polisi Иdarяsindяn sцrцcцlяrя tюvsiyя" adlы mяqalяsiniн актуаллыьыны вя йол-щярякят иштиракчылары цчцн юнямли олаъаьыны нязяря алараг щямин мягяляни биз дя юз дяйярли охуъуларымызын диггятиня чатдырмаьы мягсядяуйьун щесаб етдик.

“...gяlin hamыlыqla yol hяrяkяti qaydalarыna hяmiшя riayяt edяk ki, nя qazaya dцшmяk kimsяyя qismяt olsun, nя dя qяza zamanы юzцnц mцdafiя etmяk.” etmяk olar. Яgяr avtomobilin hяr hansы maneяyя чarpmasы qarшыsыalыnmazdыrsa, sцrцcц nя etmяli, юzцnц necя aparmalыdыr? Mцtяxяssislяrin чoxillik tяcrцbяyя яsaslanan цmumi rяyi belяdir ki, qяza obyektiv reallыqdыr. Tяbii ki, bu barяdя fikirlяr adamda qorxu hissi yaradыr. Lakin tяkcя qorxu hissi qяzanыn qarшыsыnы almaьa yetяrli deyil. Axы qяzanыn baшqa adamыn gцnahы цzцndяn baш vermяsi dя mцmkцndцr. Qorxu яslindя vяziyyяti daha da aьыrlaшdыrыr. Чцnki sцrцcц qorxu iчindя olduqda, lazыmi tяdbirlяri gюrя bilmir vя dцzgцn qяrar vermяk qabiliyyяtini itirir. Bяzяn "qorxu anы" anlayышыn-

dir edilя bilmяz. O, cяld hяrяkяt etsя dя, sяhv qяrar verir. Чцnki яn yaxшы halda zяif toqquшmadan sonra maшыnыn tяmirinя xяrclяnяn pula heч olmasa 10-12 шin almaq olardы. Gяnc sцrцcц isя tяhlцkяsizliyi deyil, mяhz tяkяrlяrinin deшilяcяyindяn qorxduьu цчцn yanlыш qяrar verir. Qяzanыn qarшыsыnы almaq цчцn чox шey etmяk olar. Qaчыlmaz qяzanы da "yцngцllяшdirmяk mцmkцndцr. Axы avtomobilin hяrяkяti tяtbiqi fizikanыn qanunlarыna яsaslanыr. Tormozu basanda da, яyri xяtt цzrя hяrяkяt edяndя dя, tяkяrin yol юrtцyц ilя sцrtцnmя qцvvяsini nяzяrя alanda da hяmin qanunlarы bilmяk lazыmdыr.

hesab edilя bilяr. Yol-nяqliyyat hadisяlяrindя alыnan xяsarяtlяrin xarakterini vя potensial tяhlцkя istiqamяtlяrini tяhlil edяrkяn statistik mяlumatlar gюstяrib ki, toqquшmalarыn 75 faizi frontal, 12,5 faizi yandan vя bir o qяdяr dя arxadan dяyяn zяrbяlяrlя mцшayiяt olunur. Qeyd etdiyimiz kimi, яn tяhlцkяlisi frontal toqquшmadыr. Araшdыrmalara gюrя, avtomobillяrin sцrяti saatda 26 km-я qяdяr olduqda, hadisя yalnыz avtomobillяrin zяdяlяnmяsi ilя nяticяlяnir. Sцrяt saatda 40 km-i keчяndя isя hяm avtomobillяr яzilir, hяm dя iчяrisindяki adamlar sцkan чarxыna, юn panelя, qabaq шцшяyя, salon detallarыna dяyя-

dan чox yazыr vя чox danышыrlar. Bu zaman insan beynindя bir nюv "qыsa qapanma" nяzяrdя tutulur. Яlbяttя, hяrяkяt шяraiti qяflяtяn dяyiшdikdя, insan qorxa bilяr. Amma sюhbяt reaksiya mцddяtindяn, yяni tяhlцkяni duyan andan tяdbir gюrцlяnяdяk keчяn vaxtdan, yяni tяxminяn 0,2-0,5 saniyяdяn gedir. Reaksiya mцddяti bюyцk olanlar diqqяtsiz vя hazыrlыqsыz sцrцcцlяrdir. Bu kateqoriyadan olan sцrцcцlяrя alkoqol vя narkotik maddяlяrin qяbulu nяticяsindя sяrxoш vяziyyяtdя olan шяxslяr dя aiddir. Onlar hяrяkяt шяraitinя lazыmi sяviyyяdя fikir vermir, яtraflarыnda cяrяyan edяn hadisяlяri nяzarяtdя saxlamыrlar. Yaxшы sцrцcцnцn reaksiya cяldliyi isя hяr шeydяn яvvяl onun diqqяtinin, istяnilяn tяsadцfя hяr an hazыr olmasыnыn nяticяsidir. Яsas mяsяlя isя dцzgцn reaksiyadыr. Bu, cяldlikdяn daha vacib шяrtdir. Adяtяn gяnclяrdя reaksiyanыn yaшlыlara nisbяtяn daha yaxшы olmasыnы deyirlяr. Amma 80 km/saat sцrяtlя gedяrkяn, yolda шцшя qыrыntыlarыnы gюrяrяk, dяrhal qarшыdan gяlяn avtomobillяrin hяrяkяt zolaьыna чыxan gяnc sцrцcцnцn cяldliyi tяq-

Qяzalarыn яn aьыr nюvц avtomobillяrin frontal, yяni qarшы-qarшыya toqquшmasыdыr. Чцnki bu zaman hяr iki avtomobilin sцrяti vя kinetik enerjisi cяmlяnir. Belя hadisяlяr чox vaxt sцrцcцlяrin vя sяrniшinlяrin юlцmц ilя nяticяlяnir. Ona gюrя dя qarшы-qarшыya toqquшmadan mцmkцn qяdяr qaчmaq mяslяhяtdir. Яgяr toqquшmadan qaчmaq mцmkцn deyilsя, heч olmasa frontal zяrbяni yan zяrbя ilя яvяz etmяk lazыmdыr. Amma bir mяsяlяni dя unutmaq olmaz ki, sцrяtli avtomobil yan hissяsi ilя aьaca dяydikdя, frontal toqquшmada olduьu kimi ciddi zяdяlяr alыr. Zяrbя ortadan tutduqda, maшыn bir nюv aьacы "qucaqlayыr", sяrniшinlяr sыxыlыr. Ona gюrя dя aьaca qabaq vя ya arxa qanadlarla dяymяk daha tяhlцkяsizdir. Bu halda avtomobil fыrlanыr, lakin adяtяn юlцm halы olmur. Яlbяttя, яn yaxшыsы, цmumiyyяtlя, toqquшmasыz юtцшmяk, yяni maшыnы yoldan чыxararaq, чюllцyя, boш sahяyя yюnяltmяkdir, sюzsцz ki, buna шяrait varsa. Bu halda avtomobildяki insanlarыn hяyatыnы xilas etmяk mцmkцndцr. Odur ki, чыxыlmaz vяziyyяtdя bцtцn iradяni toplayaraq yoldan boш sahяyя чыxmaq daha doьru qяrar

rяk yaralanыrlar. Unutmayыn ki, saatda 50 km sцrяtlя gedяn maшыnda яylяшmiш adamыn kinetik enerjisi 3-cц mяrtяbяdяn yыxыlanla demяk olar ki, eyni olur. Юtяn il яrzindя respublikada baш vermiш yolnяqliyyat qяzalarыnыn 33,6 %i, daha doьrusu 748-i nяqliyyat vasitяlяrinin toqquшmasы ilя nяticяsяlяnib. Bu qяzalarda 296 nяfяr hяlak olub, 1032 nяfяr isя xяsarяt alыb. Alыnan xяsarяtlяrin xarakterinя gяldikdя isя, zяdяlяrin 72 %-ni baш, 47 %-ni ayaq, 29 %-ni яl, 36 %-ni dюш nahiyяsi vя onurьa, 15 %-ni isя qarыn vя чanaq zяdяlяri tяшkil edib. Odur ki, яgяr zяrbя qaчыlmazdыrsa ilk nюvbяdя baшы qorumaq lazыmdыr. Чцnki яl, ayaq, qabыrьa sыnыqlarыnыn saьalmasы mцmkцndцr, lakin boyun fяqяrяlяrinin sыnыьы vя ya baшa dяyяn gцclц zяrbя bяzяn юlцmcцl ola bilir. Ona gюrя dя hava yastыьы olmayan avtomobildя sцrцcцnцn yanыndakы sяrniшin tяhlцkяsizlik kяmяrini baьlayыbsa ayaqlarыnы mюhkяmcя yerя dayamalы, sifяtini isя яllяri ilя юrtmяlidir ki, zяrbя zamanы qopan яшyalar onun sifяtinя, yaxud gюzlяrinя xяsarяt yetirmяsin. Kяmяri baьlamamыш sяrniшinin vяziyyяti isя daha

Dюvlяt Yol Polisi tяrяfindяn mцntяzяm olaraq yol-nяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasы mяqsяdilя profilaktiki tяdbirlяrin keчirilmяsinя baxmayaraq, hяlя dя mцяyyяn olunmuш sцrяt hяddini aшan, юtmя vя manevr etmя qaydalarыnы pozan, hяtta sяrxoш vяziyyяtдя avtomobili idarя edяn sцrцcцlяrя tez-tez rast gяlmяk olur. Sюzsцz ki, bu qayda pozmalarы hяr dяfя qяza ilя nяticяlяnmir. Amma qяzalarыn tяhlilindяn mяlum olur ki, qяzanы tюrяdяn шяxs hadisяni tюrяdяnяdяk hяmin qaydalarы pozduьuna gюrя artыq bir neчя dяfя mяsuliyyяtя cяlb edilib. Lakin чox vaxt qяza nяticяsindя zяrяrчяkяn tяkcя tяqsirkar tяrяf olmur. Яfsuslar olsun ki, bяzяn qяza zamanы heч bir qayda pozuntusuna yol vermяyяn hяrяkяt iшtirakчыsы daha чox zяrяr gюrцr. Belя qяzalarыn qarшыsыnы almaq чяtin olsa da onun nяticяlяrini yцngцllяшdirmяk, insanlarы ciddi zяdяlяrdяn qorumaq цчцn mцяyyяn tяdbirlяr gюrmяk mцmkцndцr. Adяtяn toqquшma, insan reaksiyasыnыn qяzanыn qarшыsыnы almaьa yetяrli olmamasы vя ya nяqliyyat vasitяsinin idarяolunmaz vяziyyяtя dцшmяsi sяbяbindяn baш verir. Чox vaxt sцrцcцlяr dцшdцklяri qяza vяziyyяtlяri haqqыnda danышarkяn deyirlяr: "Nя lazыmdыrsa etdim, amma qяzadan qaчa bilmяdim". Bяli, qяza vяziyyяtindя яvvяlcя sцrцcцnцn diqqяti yalnыz ona yюnяlir ki, toqquшmadan yayыnsыn. Bu alыnmadыqda isя o, юzцnц taleyin ixtiyarыna buraxыr. Halbuki hяmin anda, qяzaya bir neчя saniyя qalanda vяziyyяtdяn minimum itkilяrlя чыxmaq vя insanlarы xilas

aьыr ola bilяr. Чцnki zяrbя zamanы kяmяri baьlы olan sяrniшini kяmяr saxladыьы цчцn o цzцnц tuta bilir vя qabaq шцшяyя чыrpыlmamasы цчцn onu kяmяr saxlayыr. Лakin kяmяrsiz sяrniшin цzцnц tutduьu halda яllяri ilя qabaq panelя dayaq verя bilmяdiyinя gюrя daha aьыr xяsarяt almaьa mяhkum olur. Tяяssцf ki, arxada oturan vя kяmяri baьlamayan sяrniшinlяr heч nяyя dayaq verя bilmirlяr. Qabaq oturacaqlarыn sюykяnяcяklяri etibarsыz dayaq olduьundan, onlar цчцn яn uyьun vяziyyяt bюyrц цstя uzanaraq ayaqlarы qarыna tяrяf yыьmaq vя baшы qollarы arasыna almaqdыr. Tяhlцkяli qяzalardan biri dя arxadan gюzlяnilmяz zяrbяdir. Belя zяrbя zamanы hazыrlыqsыz adamыn baшы geriyя kяskin hяrяkяt edir ki, bu da yenя boyun fяqяrяlяrinin sыnmasыna gяtirib чыxara bilяr. Tяbii ki, arxadan zяrbяni proqnozlaшdыrmaq чяtin mяsяlяdir. Lakin buna imkan varsa vя ya arxadan kяskin tormazlama sяsi eшidilяrsя baшы vя boyunu sюykяnяcяyя mюhkяm sыxmaq, ayaqlarы dюшяmяyя vя ya irяlidяki sюykяnяcяyя dirяmяk, mцmkцndцrsя, peysяri яllя bяrk tutmaq lazыmdыr. Qeyd olunan bцtцn hallarda bяdяni boшaltmaq olmaz. Яksinя, яzяlяlяri gяriltmяk vя bцtцn qцvvяlяri sяfяrbяr etmяk zяruridir. Bяzяn tяhlцkяli vяziyyяtdя adamlar maшыnыn qapыsыnы aчaraq, tullanmaьa cяhd gюstяrirlяr. Belя dя etmяk lazыm deyil. Чцnki faciя baш verя bilяr. Adяtяn tullanan adam ya tяkяrin altыna dцшцr, ya da чevrilяn avtomobil onu яzir. Яn yaxшыsы, dцzgцn vяziyyяt alaraq yerindя qalmaqdыr. Bir mяsяlяni dя qeyd edяk ki, uzun mцddяt istismarda olan kюhnя modelli "VAZ" markalы avtomobillяrin iшtirakы ilя yol-nяqliyyat hadisяlяri baш verdikdя qяzalarda insanlarыn xяsarяt alma ehtimalы daha bюyцkdцr. Belя ki, istismar mцddяtini keчmiш belя avtomobillяrin banы vя digяr texniki detallarы qяzalar zamanы insanlarы xяsarяt almaqdan qorumaq яvяzinя, яksinя insan цчцn яmяllibaшlы tяhlцkяyя чevrilir. Bunun sяbяbi odur ki, mюhkяmliyini itirmiш detallar zяrbяdяn asanlыqla deformasiyaya uьraryыr vя insanlara xяsarяt yetirir. Belя qяzalara xeyli misallar gяtirmяk olar. Odur ki, gяlin hamыlыqla yol hяrяkяti qaydalarыna hяmiшя riayяt edяk ki, nя qazaya dцшmяk kimsяyя qismяt olsun, nя dя qяza zamanы юzцnц mцdafiя etmяk. Репорт.аз


№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 21

Д ДЙ ЙП П э эу уш шя яс си и Шяки полиси цмуммилли лидерин хатирясини йад етди Dцnya tarixi sцbut etmiшdirki, шяxsiyyяtlяrin gцcц, aьlы, cяsarяti, siyasi iradяsi vя mцdrikliyi mяnsub olduьu xalqыn, onun yaratdыьы dюvlяtin hяyatыnda яvяzedilmяz rola malikdir. Bu шяxsiyyяtlяr arasыnda mцasir mцstяqil Azяrbaycan dюvlяtinin memarы vя qurucusu, ulu юndяr Heydяr Яliyevin юzцnяmяxsus yeri vardыr.

Heydяr Яliyev dцnyanыn nadir, unikal, seчilяn siyasяt adamы idi. O, dцnya siyasяtinя tяsir etmяk gцcцndя olan lider idi. Heydяr Яliyev tяk

insan Azяrbaycan xalqыnыn yaddaшыnda qurucu vя xilaskar dюvlяt xadimi, milli lider vя xalq mяhяbbяtini qazanan юndяr kimi qalmышdыr. Xalqыmыzыn tarixi taleyindя, mяnяvi, siyasi vя ictimai hяyatыnda, dюvlяt quruculuьunda onun qяdяr misilsiz xidmяtlяr gюstяrяn ikinci dюvlяt adamы tapmaq mцmkцn deyildir. Bu mяnada o,

xalqыmыzыn milli iftixarы, цrяklяrimizdя юzцnя yer tapan milli liderimiz, gцvяnc yerimiz, qцrur duyduьumuz vя arxa bildiyimiz bюyцk Azяrbaycanlы

Azяrbaycan sяviyyяsindя deyil, keчmiш ittifaq sяviyyяsindя, hяtta Qяrb miqyasыnda sюzцnцn keчяri, urvatы olan lider idi. O, beynяlxalq sяviyyяdя dцшцnmяyi vя tяhlillяr aparmaьы bacarыrdы. Bu iki mяqam onu hяmkarlarыndan яhяmiyyяtli dяrяcяdя fяrqlяndirяn professional cizgilяrdяndir. Bu dahi

idi.Bu da bir hяqiqяtdir ki, dцnyada tanыnan, sevilяn, шяxsiyyяtinя, siyasi vя dюvlяtчilik fяaliyyяtinя чox bюyцk hюrmяtlя yanaшыlan Heydяr Яliyev haqqыnda sюz demяk, fikir sюylяmяk o qяdяr dя asan deyil. Bu gцn dцnya ictimaiyyяti Azяrbaycanы vя onun liderini tanыyыr, onu minnяtdarlыqla xatыrlayыrsa, цnva-

Azяrbaycan Respublikasы DИN-in 2014-cц il 30 sentyabr tarixdя keчirilmiш Kollegiya iclasыnda azyaшlы vя yeniyetmяlяrin milli vяtяnpяrvяrlik ruhunda tяrbiyяlяndirilmяsi vя baxыmsыzlыьыn qarшыsыnыn alыnmasы, maariflяndirilmяsi barяdя qяrarыnыn icrasы ilя яlaqяdar Шяki polisi 2016/2017-ci tяdris ilindя rayonun digяr aidiyyatы qurumlarы ilя birlikdя Шяki ШRPШ-nin rяisi, polis polkovniki

cяnab Яbцlfяt Rzayevin gюstяriшi vя nяzarяti altыnda tяrtib edilmiш cяdvяl цzrя hяftяdя iki dяfяdяn az olmayaraq rayonun цmumtяhsil mяktяblяrindя "Gяnclяr narkomaniyaya yox deyir", "Dini radikalizmя qarшы mцbarizя hяr birimizin borcudur", "Erkяn nikah vя onun fяsadlarы", "Yol hяrяkяtinin tяhlцkяsizliyindя piyadalarыn rolu" mюvzularыnda tяdbirlяr hяyata keчirirlяr.

nыna яn xoш sюzlяr sюylяyirsя, yцksяk rяyini, fikrini deyirsя, bu юzц xalqыmыz цчцn bюyцk шяrяfdir. Biz qцrur duyuruq ki, xalqыmыzыn dцnyada bu sяviyyяdя sevilяn, hюrmяt bяslяnilяn цmummilli lideri olmuшdur. Dekabrыn 12-si xalqыmыzыn цmummilli lideri, чoxяsrlik Azяrbaycan tarixindя misilsiz xidmяtlяri

ilя яbяdiyaшar mюvqe qazanmыш ulu юndяr Heydяr Яliyevin anыm gцnцdцr. Anыm gцnцndя Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin шяxsi heyяti Шяki

Шяhяr Иcra Hakimiyyяti binasыnыn qarшыsыnda xalqыmыzыn цmummilli lideri, ulu юndяr Heydяr Яliyevin шяrяfinя ucaldыlmыш bцstц ziyarяt edяrяk onun цzяrinя tяr gцl dяstяlяri qoymuшdurlar. Ulu юndяr Heydяr Яliyevin adы qяdirbilяn Azяrbaycan xalqыnыn qяlbindя daim yaшayacaqdыr.

TЯHSИL MЦЯSSИSЯLЯRИNDЯ MAARИFLЯNDИRMЯ TЯDBИRLЯRИ DAVAM ETDИРИЛИР Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, пolis бaш лeytenantы Tural Niftalыyev piyadalarыn vяzifяlяri barяdя mяlumatlarыn verilmяsi, yol hяrяkяt qaydalarыnыn tяbliьi vя tяhlцkяsiz davranыш vяrdiшlяrinin aшыlanmasы mяqsяdi ilя rayonun bцtцn tяhsil mцяssisяlяrindя maariflяndirmя tяdbirlяrini davam etdirir. Nюvbяti gюrцшляр 02.11.2016-cы il tarixdя Шяki Dюvlяt Regional Kollecindя, 14.11.2016cы il tarixdя isя Шяki Tibb Kollecindя, вя 07.12.2016-cы il tarixdя Шяki Dюvlяt Texniki Kollecindя keчirilmiшdir. Tяdbirляр zamanы tяlяbяlяrя yol hяrяkяti haqqыnda qanunun 40-cы maddяsi "piyadanыn vяzifяlяri" barяdя яtraflы mяlumatlar verilmiш vя onlarы maraqlandыran suallar cavablandыrыlmышdыr. Tяlяbяlяrя kцчя vя yollarda hяrяkяt edяrkяn mobil telefondan, qulaqcыqlardan istifadя etmяmяlяri tюvsiyyя edilmiшdir. Belя ki, qulaqcыqdan istifadя edяrяk mobil telefonla danышarkяn vя ya musiqiyя qulaq asarkяn yaxыnlaшan nяqliyyat vasitяlяrinin sяsi eшidilmir, bununla da юzlяrinin vя nяqliyyat vasitяlяrinin sцrцcцlяrinin hяyatыnы tяhlцkя altыna salыrlar. Tяdbir zamanы polis baш leytenantы Tural Niftalыyev, Azяrbaycan Respublikasы Daxili Ишlяr Nazirliyinin Baш Dюvlяt Yol Polisi Иdarяsinin elяcя dя yerlяrdяki mцvafiq qurumlarыn yol-nяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя яmяli tяшkilati vя profilaktiki tяdbirlяr hяyata keчirdiyini, bu gцnki maariflяndirici tяdbirin dя hяmin pofilaktiki tяdbirlяrdяn biri olduьunu xцsusi qeyd edяrяk gюrцlmцш bu vя ya digяr iшlяrin bюyцk nяticяlяr verdiyini, 2016-cы il яrzindя respublika яrazisindя elяcя dя Шяki rayonu яrazisindя 2015-ci il ilя mцqayisяdя aьыr yolnяqliyyat hadisяlяrinin vя qяzalarыn aьыrlыq dяrяcяsinin яhяmiyyяtli dяrяcяdя aшaьы salыnmasыna nail olunduьunu vurьulamышdыr. Tяdbir zamanы polis baш leytenantы Tural Niftalыyev, hяmчinin gюrцlяn

Полисин диэяр гурумларла бирэя тядбири

1 bцtцn bu iшlяrin insanlarыn hяyat vя saьlamlыьыnыn qorunmasыna xidmяt et-

bu cцr maariflяndirmя tяdbirlяrinin mцtяmadi olaraq rayonun bцtцn

2 diyini bildirmiшdir. Hяmin tяdbirlяrdя "arb" televiziya kanalы-

tяhsil mцяssisяlяrindя keчirilяcяyini bildirmiшdir.

3 nыn чяkiliш qrupu da iшtirak etmiш vя polis baш leytenantы Tural Niftalыyev tяdbirin keчirilmяsinin mяqsяdi barяdя kanala mцsahibя verяrяk,

Фотоларда: 1 - Шяki Dюvlяt Regional Kollecindя; 2 - Шяki Tibb Kollecindя; 3 - Шяki Dюvlяt Texniki Kollecindя.

Nюvbяti gюrцш 08.12.2016-cы il tarixdя Шяki шяhяr 5 nюmrяli tam orta mяktяbdя keчirilmiшdir.

Mяktяbин rяhbяrliyi vя mцяllim kollektivi Шяki polis шюbяsinin яmяkdaшlarыna bu cцr maariflяndirici tяdbirlяr keчirdiklяri цчцn minnяtdarlыqlarыnы bildirmiшdirlяr. Belя gюrцшlяrin ke-чirilmяsi ziyalыlar vя mяktяblilяr tяrяfindяn чox mцsbяt qarшыlanыr.

Tяdbirdя Шяki ШяhяrRayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюl-mяsinin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, пolis бaш лeytenantы Tural Niftalыyevin "Yol hяrяkяtinin tяhlцkяsizliyindя piyadalarыn rolu" mюvzusunda mяruzяsi mяktяblilяr tяrяfindяn daha чox maraqla qarшыlanmышdыr.

Материаллары тягдим етди: Шяki ШRPШ-nin DYPB-nin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, пolis бaш лeytenantы Tural Niftalыyev.


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 22

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

ПО ОЕ ЕЗ ЗИИЙ ЙА А П Акиф ЯСЯДУЛЛАЙЕВ, щяким-психиатр, Шяки Районларарасы Психатрийа Хястяханасынын баш щякими

Кюнцл ХАСИЙЕВА, Азярбайъан Республикасынын халг артисти

Kюrpяmi mяn kimя tapшыrыm, Allah!

Atasыz uшaqlar цrяksiz olur

Durmadan aylarыm illяrim keчir, Яzrail bir yandan kяfяnin biчir. Fяlяk damla-damla qanыmы iчir... Kюrpяmi mяn kimя tapшыrыm, Allah!

Dюzцb mяшяqqяtя, dюzцb aьrыya, O baxmaz шirinя, baxmaz acыya. Dяrdini sюylяmяz ana, bacыya, Atasыz uшaqlar цrяksiz olur.

Vaxtsыz yaxaladы xяstяlik, vaxtsыz, Yaшadыm talesiz, yaшadыm baxtsыz. Kючsяm bu dцnyadan bir gцn dя vaxtsыz, Kюrpяmi mяn kimя tapшыrыm, Allah!

Baxышы yandыrыb, yaxar adamы, Yerlяrdяn yerlяrя чaxar adamы. Gцlцшц - gюz yaшы sыxar adamы, Atasыz uшaqlar цrяksiz olur.

Kяdяrdi, nalяdi hяr yanыm, yюnцm, Mяn hara чevrilim, hayana dюnцm?.. Qяfildяn kяsdirsя цstцmц юlцm, Kюrpяmi mяn kimя tapшыrыm, Allah!

Min cцrя qovьada, qalda baшlarы, Olmaz haraylarы, olmaz haylarы. Цz-gюzцndяn yaьar faьыr hallarы, Atasыz uшaqlar цrяksiz olur.

Sыzlayыr bяdяnim, gюynяyir iчim, Sanki gюynяyirяm mяn didim-didim. Yerяmi sюylяyim, gюyяmi deyim, Kюrpяmi mяn kimя tapшыrыm, Allah!

Gюzlяri hяmiшя qцssяdя, qяmdя, Яllяri hяmiшя kяsirdя, kяmdя. Yanыnda gцlsя dя aьlayar gendя, Aтasыz uшaqlar цrяksiz olur.

Gecяylя gцndцzцm verib baш-baшa, Qюnчя arzularыm iliшib daшa. Юmrцmц sцrmяdяn, dolmadan yaшa, Kюrpяmi mяn kimя tapшыrыm, Allah!

Hяmiшя yollara dikilяr gюzц, Bilinmяz sюhbяti, bilinmяz sюzц. Sыndыrmaz kimsяni, sыnsa da юzц, Atasыz uшaqlar цrяksiz olur.

Qanыma iшlяyib bu qorxu, tяlaш, Hяlя ki dюzцrяm, edirяm savaш. Dururam юlцmlя цz-цzя, чaш-baш, Kюrpяmi mяn kimя tapшыrыm, Allah!

Цrяyi fitnяsiz, kяlяksiz olar, Bяzяn dя bu dцnya gяrяksiz olar. Ev tikяr bir yanы dirяksiz olar, Atasыz uшaqlar цrяksiz olur.

Шяhidlяr юlmцrlяr, юlцmц oldцrцrlяr

Мязащир СЦЛЕЙМАНЗАДЯ, “СЯЩЯР” гязетинин баш редактору

Мяндядир эцнащ?.. Oьlum yaxыn gяlib чяkdi dяrin ah, Dedi ki, atacan, sяndяdir gцnah... Ay ata, sяn mяnя naьыl danышdыn, Vяtяn baшdan-baшa cяnnяtdir, dedin. Sadяlюvh oьluna, mяsum bir gяncя, Niyя bilя-bilя yalan sюylяdin? Niyя demяdin ki, hazыr ol, oьul, Yяqin dцшяcяksяn alova, oda. Zяmanя yaltaqlыq zяmanяsidir, Hяqiqяt axtarma sяn bu dцnyada... O keчmiш, mяrdanя kiшilяr kimi, "Hяqiqяt" sюzцnцn beli яyilmiш... "Xяyanяt" sюzцnцn aчmasы цчцn, Lцьяtя baxmaq da gяrяk deyilmiш.. Ay ata, mяn sяnin qurbanыn olum, Mяnя юyrяdяydin rцшvяt almaьы... Acыndan юlяnя biganя qalыb, Шцvяn qoparmaьы, hay-kцy salmaьы... ...Иndi чox qяribя hala dцшmцшяm, Camaat цzцnя чыxa bilmirяm. Yalan sюylяyяnin, haram yeyяnin, Gюzцnцn iчinя baxa bilmirяm... Qoy nalя qoparsыn mяnim dilimlя, Ya da hяdяlяsin mяni юlцmlя. Mяn юz xяyanяtim, bяd яmяlimlя, Heч kяsin evini yыxa bilmirяm... Dыrnaьыn qoparыr, yeyir яtini, Sonra qucaqlayыr, юpцr itini... Zamanыn bu acы hяqiqяtini, Onun gюzlяrinя soxa bilmirяm... Heч vaxt bar vermяyяn yaшыl sюyцdцn, Barlы budaqlarы baшыnы яymiш... Pula, var-dюvlяtя чatmaq naminя, Иkiqat яyilmяk nя gюzяl шeymiш... Niyя юyrяtmяdin bunlarы mяnя? Mяn dя oxumamыш mяmur olardыm... Чoxlu pul yыьardыm, villa tikяrdim, Gюzяl hяyatыmdan mяmnun qalardыm... Sяn юz юyцdцnlя, nяsihяtinlя, Qoymadыn mяni dя rahat yatam... Юzцn dя dцnyada bir gцn gюrmяdin, Ah, zavallы atam, ah, mяьrur atam... Zaman sяni dяyiшdirя bilmяdi, Axan gюz yaшыnы gюrdц, silmяdi... Mяni dя baьышla, getmя dяrinя, Bu gecя sяn шirin konfet yerinя, Bir шeir yedizdir nяvяlяrinя... Sabah ata-bala iш axtararыq, Tapsaq, bu zцlmяtin baьrыn yararыq!..

20 yanvar vя Xocalы soyqыrыmы qarшыsыnda "Axшam dцшцncяlяri" poemasыndan Keчdik neчя-neчя oddan, alovdan, Шяhid olmaq bizя шюhrяt yazыldы. Eli mяngяnяdя sыxdыqca zaman, Hamы daha mюhkяm, mцbariz oldu. 20 yanvar gцnц... Ышgяncя... Zцlm... Hяr atыlan gцllя "sus!" - dedi bizя. Dцшmяn anlamыrdы hяr vaxtsыz юlцm, "Dur!" Яmri verirdi mяrd nяslimizя. Bir gecя iчindя min illik yolu, Keчib addыmladы elimiz bizim. Tanklarыn altыnda sinяsi dolu, "Azadlыq!"- sюylяdi dilimiz bizim. Yцz-yцz insan qanы axdы yollara, Sяrildi цstцnя qяrяnfil dяn-dяn. Yarandы qяlblяrdя saьalmaz yara Axшamkы kяrbяla mцsibяtindяn. Torpaьыn цstцnя axan o al qan. Sцzцlцb minlяrlя цrяyя doldu. Onun hяr damlasы юtdцkcя zaman, Dюyцшя, qisasa чaьыrыш oldu. O axшam ki юlцm, o axшamkы qan. Чevrildi шяhidlяr xiyabanыna. Юlmяzlik yolunu gюstяrib o an Шяrafяt gяtirdi elin шanыna. Шяhidlяr uyuyan o yer, o torpaq, Nя qяdяr biz varыq pirdir, ocaqdыr. Bizi baьышlasыn adil olan haqq, O torpaq qiblяmiz sayыlacaqdыr. Azadlыq nяьmяsi ellяr чalanda, Яcяb gюrяcяkli gцnцmцz varmыш. Tцlkцnцn arxasы gцclц olanda, Yalanlar, bюhtanlar meydan sularmыш. Min oyun чыxartdы arxalы kюpяk. Daьlыq qarabaьыn hяr bяrяsindя. "Bюyцk ermяnistan"- чoшub deyяrяk, Чaqqaltяk uladы daь-dяrяsindя.

***

Xocalыda daш цstя daш qalmadы, Haqsыzlыьыn tufanыna bяlяndi. Юlяnlяrin яti qыyma-qыymadы, Yerdяn, gюydяn gюz yaшlarы яlяndi. Yaьы dцшmяn yaman durdu qяsdinя, Sipяr oldu elя, yurda hяr sinя. Saьlarыn da, юlяnin dя цstцnя, Yaьыш kimi gцllяlяr sяpяlяndi. Gцn keчdikcя dяrd цstя dяrd calandы, Шuшa adlы muьam yurdu talandы. Neчя шяhяr цstцndя od qalandы, Demя bяla-bяla цstя gяlяndi.

Yaшa milyonlarыn qяlbinя dolub Respublikanin xalq artisti, doьmamыz Kюnцl Xasiyevaya Sяnin ilk evladыn шirin sяsindi, Sяn ona, o sяnя qoy olsun dayaq. Allahыn verdiyi o sяs bяsindi, Иmkan ver bizlяr dя o sяsdяn doyaq. Pessimist olmaьa bir яsasыn yox, Oьlun da bюyцyцb bir igid olar. Allahыn rяhmi dя, kяrяmi dя чox, Gцn gяlяr pisliklяr arxada qalar. Hяyat oyun meydanыdыr onu bil, Gяrяkdi bilяsяn hяr bir fяndini. Nя yolunda diz чюk, nя dя ki яyil, Qцrurla keч bяrяsini, bяndini. Elя yaшa яzmin qirsin daшы da, Boyun яymя mцшkцlцnя, felinя. Dцz yaшasan keчяrsяn yцz yaшы da, Nadцrцstцn fцrsяt vermя яlinя. Halallыqla yaшamisan юmrцnц, Иlahinin яli цstцndя olub. Dяrd eylяmя bir bяndяnin zцlmцnц, Yaшa milyonlarыn qяlbinя dolub.

26.11.2016

Чoxu qaldы boynubцkцk, яlacsыz, Ucdantutma soyqыrыmы etdilяr. Gцllяlяndi qoca, qarы, oьul, qыz, Gяlinlяri parчalayыb diddilяr. Яsir dцшяn neчя-neчя cavanыn. Яl-qolunu dallarыna чatdыlar. Mяhkяmяsiz axыdaraq al qanыn, Цrяklяri, bюyrяklяri satdыlar.

***

Vuruldu qяlblяrя min bir dяrd dцyцn. Dцшdцk yada dцшmяz borana-qara. "Qaчqыn", "kючgцn" adы verildi hяr gцn, Юz ana yurdundan qovulanlara. Dцzdцr, daьыlsaq da hяrя bir yana Amalda, mяqsяddя hяr an bir olduq. Duyduq, Tцrk oьluyuq. Azяrbaycana, Юvlaqdыq, odur ki, biz яlbir olduq. Dцшmяn qudurmasыn... Yцz belя gecя, Bizi sarsыdanmaz. O gцn gяlяcяk. Son sюzц sabahdan bizimlя birgя, Шяhid dцшяnlяrin ruhu deyяcяk.

*** Aьlayыr

Шащид МЯММЯДКЯРИМОВ Aci xяbяr gяlir hяr dяm, Dцnyamыzыn gюzlяri nяm, Gecяlяri geyinir qяm, Sяhяr gцndцzц aьlayыr.

*** Иllяrim Payыz xяzяlitяk tюkцldц, getdi. Nя verdi, nя aldы mяnя illяrim? Keчdi uшaqlыьыm odlar iчindя. Demirяm, geriyя dюnя illяrim.

Чыxыb dцnyanыn mitili Astarы-цzц aьlayыr. Kюvrяlibdi daьы-daшы Чiчяkli dцzц aьlayыr.

Иkiyя bюlцndцk... sяrhяd - Аrazdы, Yadlar bяxtimizя ayrыlыq yazdы. Gюyчяm, zяngяzurum rяngini pozdu, Dюndц saчlarыmda dяnя illяrim.

Чaqqal ucaldыr sяsini, Tцlkц qurub tяlяsini, Kяsir ovчu bяrяsini, Ceyranыn gюzy aьlayыr.

Qarabaьdan gяlяn qaчqыn, kючgцndц, Hяr an min zцlmdяn danышdы-dindi. Xocalы dяrdilя qяlbim dюyцndц, Bцrцndц dumana, чяnя illяrim.

Sяrчя mяnяm-mяnяm deyir, Шaqqa-шaqqa яtlяr yeyir. Pяlяng donu qяmdяn geyir, Qartalыn юzц aьlayыr.

Arzuya, istяyя deyяk min alqыш. Nя yaxшы inamыm, цmidцm varmыш. Яlчatmaz zirvяyя mяni aparmыш, Gяrib min яzaba sinя illяrim.

Kimdir kimя verяn чюrяk, Sюnцr gцndя neчя цrяk. Heч bilinmir nяdir gяrяk, Яyrisi,dцzц aьlayыr.

Zaman bir axarla getmir dцnyada. Azяrbaycan oьlu baш яymяz yada. Yerdя qalmayacaq bu qan, bu qada. Yekun vuracaqdыr qяmя illяrim.

Aьsaqqalыn dili qыsa, Lallaшыbdыr susa-susa. Aьbirчяyin bu xцsusa Dediyi sюzц aьlayыr.

Mцstяqil bir yurdun юvladыyыq biz, Xan Гazan, Koroьlu, Babяk nяslimiz. Bu gцn яmr elяsя Prezidentimiz, Sabah qяlяbяyя dюnяr illяrim.

Bu dцnyanыn dяrdi-sяri, Tцkяnmir heч, mцxtяsяri. Kasыblarыn alыn tяri, Varlыnыn цzц aьlayыr.

Biz dя seчяcяyik qaranы-aьы Tale gяtirяcяk bizя xoш чaьы. Шuшaya, laчыna sancыb bayraьы Gяlяcяk mцjdяylя yenя illяrim.


ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

Эцръцстанда шящяр

Юзцня гясд

Иранда шящяр Автомобилин ясас щиссяси

Латын щярфи Мяшщур футболчу

Алаг

Абидя

Атлы

сящ. 23 Нясищят Йуху Маргарита

Кючцрцлмя

Цнсиййят васитяси

Гала

Ярш

Сап Юлцдян галма палтар

Тета - ...

Сакит адам

Мусиги нювц

Мят

Ямтяя

Мяшщур Дяккя Нисйя

Эями аьаъы

Кичик зийафят Даь силсиляси

Шамын гардашы

Аслан

Майенин

...н, с...

Мусиги термини

Шиш

Вар дювлят

Гяддар Оьру башы (лягяб)

Донмуш су

щалы

Тцрк сойлу халыг

Габ

Рус матями

МС-...

Оба

Йапонийа да шящяр

Шярг гимнастикасы

(билэисайар системи)

Залым

Офис

Чай йатаьы

Тапанча

Цзви бирляшмя

Сярмайя Яйри Африкада дювлят

Мяишят ъищазы

фелин формасы

Мярщяля Эцръц краличасы

Йумурта Маьара Аврикада дювлят

Рус бурну

Хам

хястялик Щинд эейими

Габ

Бакыда кянд

Гатил Мцраъият формасы

Я...

Сон щядд

Чай апаран гыз

Бизнес

Щяйат билдирян сюз

Щяйа Москва вил, шящяр

Чемпион

Афина

Щяндяси фигур

... Коннеп Гурбаьа

Русийада чай

Италийада шящяр

Бцръ

Нот Дили гцсурлу Тойдан габаг

Идман гурьусу

... ЩЕЛМ

Инъя

Илк ямр Берегвадзе

Киши ады

Фин эюлц

Кялиля вя...

Фаъия

Тапанча

Бакылы физик Гафгазда чай

Афийят

Чешмя

Кичик ресторан

Эянъ

Шоллар суйу

Олду (инэ) Йемяк биширян

Аьаъ

Г...: Х...: Дцйцн

Чох йахшы

Йел

сайы

Эеъя рестораны

Бюйцк эцнащ

Шякилчи

Мцяллим

Эюзяллийин

Пахлалы битэи

... Олбрайт

Яза

...т (нагил)

Авропа тяшкилаты

Пекин

Гафгаз халгы

Тутугушу

Ера

Абдулла

Йени

Йазар

Щейван дараьы

Мясафя

Фемида

Мяскян

Тохума

... Оъагов

Шялаля

Йетярсай

Индикатор

Мусиги аляти

Тяййаря

Ов аляти

Парча нювц

Шащмат фигуру


ØßÊÈ ØßÊÈ ÁßËßÄÈÉÉßÑÈ № 11-12 (145-146), Нойабр-Декабр 2016

Т ТЯ ЯБ БР Р ИИ К К

50 Dekabr ayыnda 2013-cц ildяn Шяki Mяdяniyyяt vя Turizm Шюbяsinя rяhbяrlik etmiш, halhazыrda Шяki Шяhяr Mяdяniyyяt vя Turizm Шюbяsi цzrя lяgvetmя komissiyasыnыn sяdri, "Mяdяniyyяt qalasы" qяzetinin tяsis edilmяsi-nin tяшяbbцskarlarыndan biri olan, qяzetimizin "mяnяvi anasы" sayыlan Mirvari xanыm Zeynalovanыn 50 illik yubileyi qeyd olundu. Cox hюrmяtli Mirvari xanыm, yarыm яsrя bяrabяr olan 50 yaшыnыz mцbarяk olsun! Siz чalышdыgыnыz bцtцn illяr яrzindя, tutdugunuz vяzifяdяn asыlы olmayaraq hяr bir sahяdя юz sadяliyiniz, mehribanчыlыgыnыz, qaygыkeшliyiniz, tяvazюkarlыgыnыz, sяdaqяtiniz, яzmkarlыgыnыz vя qabiliyyяtinizlя яhatяnizdя olan insanlarыn dяrin hюrmяtini, севэисини vя rяьbяtini qazanmыsыnыz. Arzu edirik ki, hяyatыnыzыn gяlяcяk illяrindя hяmiшя saьlam olaраг мядяниййятимизин тяряггиси istiqamяtindяki bцtцn fяaliyyяyiniz yцksяk sяmяrя versin vя bцtцn dяyяrli arzularыnыzыn hяyata keчmяsinя nail olasыnыz. Шяki Шяhяr Mяdяniyyяt vя Turizm Шюbяsinin чoxsaylы kollektivi vя "Mяdяniyyяt qalasы"nыn redaksiyasы sabaha aчыlan hяr bir yeni gцnцn Sizin цчцn яvvяlki gцndяn daha da gюzяl, daha da mяnalы, istяklяrinizя uygun vя Sizi xoшbяxt edяcяk шяkildя olmasыnы dilяyirляр. Цzцnцzdя hяr zaman tяbяssцm olsun, чцnki bu Sizя чox yaraшыr. Uzun vя sяadяt dolu xoшbяxt illяrя dogru... Ad gцnцnцz mцbarяk olsun!

Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az вя АзярТАъ-ын азертаэ.эов-аз сайтларындан истифадя олунмушдур.

Мцяллифлярин мювгейи иля редаксийанын мювгейи цст-цстя дцшмяйя биляр. Гязетдя дяръ олунан фактлара эюря мцяллифляр вя мялуматын эютцрцлдцйц мянбя мясулиййят дашыйыр.

***

Редаксийайа тягдим олунан ялйазмалары, дискляр, фотолар вя диэяр материаллар эери гайтарылмыр.

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://sheki.io.ua http://belediyye.io.ua h t t p : / / b e l e d i y y e . s h e k i . o rg http://sheki-municipality.narod.ru http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

Е ЕД Д ИИ Р Р ИИ К К

60 Декабрын 6-да Шяки Бялядиййясинин сядри вязифясиндя ишлямиш Фикрят Ъяфяровун 60 йашы тамам олмушдур. Ф.Ъяфяров 1979-cu ildя Dadaш Bцnyadzadя adыna Azяrbaycan Xalq Tяsяrrцfatы Иnstitutunу bitirdikdяn sonra Шяkiдя ямяк фяалиййятиня башламыш, мцхтялиф рящбяр вязифялярдя чалышмышдыр. 2004-cц ilin dekabrыnda Шяki Bяlяdiyyяsinя цzv secilяn F.N.Cяfяrov, 2005-ci ilin yanvar ayindan bяlяdiyyя sяdrinin birinci mцavini, 2009-2014-ъц иллярдя бялядиййянин сядри вязифясиндя ишлямишдир. Шяки Бялядиййясинин коллективи Фикрят Ъяфярову 60 иллик йубилейи мцнасибяти иля тябрик едир, она мющкям ъан саьлыьы, узун юмцр арзулайыр.

15 Ханлар Теймурлу Бабасы, няняляри вя йахын гощумлары Ханлары 15 йашы тамам олмасы мцнасибяти иля тябрик едирляр. Она мющкям ъан саьлыьы, узун юмцр вя эяляъяк тящсилиндя вя щяйатда бюйцк мцвяффягиййятляр арзулайырлар.

ВЯТЯНДАШЛАРЫН НЯЗЯРИНЯ! Шяки Бялядиййяси сакинлярин нязяриня чатдырыр ки, Азярбайъан Республикасынын верэи мяъяллясинин 206.3-ъц маддяляриня ясасян Шяки шящяриндя йашайан Физики шяхсляря бялядиййя верэиси олараг щяр ил цчцн мцлкиййятиндя олан щяйятйаны торпаг сащяляриня эюря щяр 100 м2 цчцн 0,3 манат, коммерсийа вя хидмят мягсядли торпаг сащяляриня эюря ися щяр 100м2 цчцн 4 манат щяъминдя торпаг верэиси щесабланыр. Ямлак верэиси цзря Верэи мяъяллясинин 198.1, 199.4.3, 201.1 вя 200.2 маддяляриня едилмиш дяйишикликляря ясасян физики шяхсляря 01.01.2015-ъи ил тарихдян етибарян биналарын инвентар дяйярляриня эюря дейил, хцсуси мцлкиййятиндя олан цмуми йашайыш сащясинин (30 м2 эцзяшт едилмякля) щяр м2-ня эюря 0,20 манат щяъминдя ямлак верэиси щесабланыр. Мялумат цчцн ону да билдиририк ки, йашайыш сащяси 30 м2 -дян ашаьы олдугда ямлак верэиси щесабланмыр. Коммерсийа вя хидмят обйектляриня эюря ися цмуми сащянин щяр м2-я эюря 0,20 манат щяъминдя ямлак верэиси щесабланыр. Верэи мяъяллясинин 201.3, 208.5 вя 208.6-ъы маддяляриня ясасян физики шяхсляр бялядиййя верэилярини тягдим едилмиш ТЯДИЙЙЯ БИЛДИРИШИ ясасында 01 йанвар 2017-ъи ил тарихядяк бялядиййянин ашаьыда эюстярилмиш банк щесабларына юдянилмясини тямин етмялидирляр. ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИНИН (ВЮЕН: 3000086531) БАНК РЕКВИЗИТЛЯРИ: Банк: Капитал Банкынын Шяки филиалы

ВЮЕН 9900003611 Мцхбир щесаб: АЗ37НАБЗ01350100000000001944 С.W.И.Ф.Т. БИК АИИБАЗ 2Х Щесаб №: АЗ92 АИИБ 33080019447001679170 ВЮЕН 3000086531

***

АЗЕРПОЪТ ММЪ, Шяки Реэионал почт филиалы Коду 690551 ВЮЕН 9900037711 Мцхбир щесаб: АЗ6НАБЗ01350100000000094944 Щесаб №: АЗ44 АЗПО 90555461200420100044 ВЮЕН 3000086531 01 йанвар 2017-ъи ил тарихядяк верэи боръуну юдямяйян верэи юдяйиъиляриня 15 йанвар 2017-ъи ил тарихядяк верэи ющдяликлярини йериня йетирмялярини хащиш едирик. Якс тягдирдя Азярбайъан Республикасы Верэиляр Назирлийинин 13 май 2015-ъи ил тарихли 1517040100655900 нюмряли ямри иля тясдиг едилмиш йерли (бялядиййя) верэи вя юдянишлярин щесабланмасы, юдянилмяси вя учоту иля баьлы метотики вясаитин 8.13.2 вя 8.13.3 маддяляриня уйьун олараг юдямя мцддятиндян сонракы эеъикдирилмиш щяр эцн цчцн (бир илдян чох олмамагла) галыг мяб-ляьин 0,1% щяъминдя фаиз щесабланаъагдыр. ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Коду 200703

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси Баш редактор: Мурад Нябибяйов

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя Тел: +(994 24) 244 28 02 Моб: +(994 50) 310 69 57 Е - м а и л : murad.nabibekov@mail.ru

www.issuu.com/shekibelediyyesi

Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 10 йанвар 2017-ъи ил Гязет “ЗАМАН-АЗЯР” ММЪ-нын мятбяясиндя чап олунуб.

www.belediyye.sheki.org


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.