Sheki Belediyyesi, No 10 (168) Oktyabr 2018

Ш ШЯ ЯК КИ И

ÌßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÌ, ÑßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÍ, ÍÅÚß ×ÛÕÀÐ ÃÀÐÀÍËÛÃËÀÐ ÀÉÄÛÍËÛÜÀ?!

БЯЛЯДИЙЙЯСИ Нewspaper № 10 (168), Октйабр 2018

оф

SHEKI

MUNICIPALITY

www.belediyye.sheki.city

Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

ВЯТЯНИМИЗИН ГАНЛЫ ТАРИХИ И Ш Ь А Л Е Д И Л М И Ш Т О Р П А Г Л А Р Ы М Ы З ГЯРБИ АЗЯРБАЙЪАН ХАНКЯНДИ ХОЪАЛЫ ШУША ЛАЧЫН ХОЪАВЯНД КЯЛБЯЪЯР АЬДЯРЯ АЬДАМ ФЦЗУЛИ ЪЯБРАЙЫЛ ГУБАДЛЫ ЗЯНЭИЛАН

декабр, 1988 26.12.1991 26.02.1992 08.05.1992 18.05.1992 02.10.1992 02.04.1993 07.07.1993 23.07.1993 23.08.1993 23.08.1993 31.08.1993 29.10.1993

УНУТМАЙАГ! ЗЯНЭИЛАНЫН ИШЬАЛЫНДАН 25 ИЛ КЕЧДИ

Шяки, Щейдяр Ялийев Мяркязи вя Байраг Музейи

АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ПРЕЗИДЕНТИ ИЛЩАМ ЯЛИЙЕВ вя БИРИНЪИ ХАНЫМ МЕЩРИБАН ЯЛИЙЕВА ШЯКИДЯ СЯФЯРДЯ ОЛДУЛАР Oktyabrыn 29-da сящяр саатларында Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva Шяki шящяриндя бир эцнлцк sяfяrдя олдулар.

Prezident vя birinci xanыm цmummilli lider Heydяr Яliyevin шяhяriмизdяki abidяsiни зийарят едиб, юnцnя gцl dяstяlяri qoydular. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov rayonda gюrцlяn iшlяr haqqыnda mяlumat verdiкдян сонра Prezident Иlham Яliyev mцvafiq tapшыrыqlarыnы verdi.

Щямин эцн Президент Илщам Ялийев вя биринъи ханым Мещрибан Ялийева шящяримиздя йени истифадяйя верилян Щейдяр Ялийев Мяркязинин, Bayraq Muzeyinin, Шяki-Kiш avtomobil yolunun, "ASAN Hяyat" kompleksiнин, Heydяr Яliyev Fondunun tяшяbbцsц ilя йени инша едилмиш qarышыq tipli uшaq eviнин вя "ABAD" Keramika vя Tяtbiqi Sяnяt Mяrkяzinin ачылыш мярасимляриндя иштирак етдиляр. (Ятрафлы 2-ъи, 8-ъи вя 9-ъу сящифялярдя)

Prezident Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva Шяki "ASAN Hяyat" kompleksinin яmяkdaшlarы ilя

сящ. 2

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 10 (168), Октйабр 2018

АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ПРЕЗИДЕНТИ ШЯКИДЯ Oktyabrыn 29-da Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva Шяki шяhяrinя sяfяrя gяliblяr.

Prezident Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva яввялъя цmummilli lider Heydяr Яliyevin Шяki шяhяrindяki abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri qoydular. Сонра Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov rayonda gюrцlяn iшlяr haqqыnda dюvlяtimizin baшчыsыna vя birinci xanыma mяlumat verdi.

Prezident Иlham Яliyev mцvafiq tapшыrыqlarыnы verdi.

Oktyabrыn 29-da Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva Шяki шяhяrindя inшa olunan Heydяr Яliyev Mяrkяzinin aчыlышыnda iшtirak eтдиlяr.

AZЯRTAC-ын вердийи мялумата эюря, дюvlяtimizin baшчыsы Mяrkяzin rяmzi aчыlышыnы bildirяn lenti kяsdi. Шяkidя orijinal layihя яsasыnda yeni tikilяn Heydяr Яliyev Mяrkяzi Цmummilli Liderin xatirяsinя dяrin ehtiramыn parlaq nцmunяsidir. Mяrkяzdя Ulu Юndяrin mяnalы hяyatы vя чoxшaxяli fяaliyyяtinin mцxtяlif dюvrlяrini яks etdirяn fotolar vя eksponatlar yer alыb. Burada dцnyanыn gюrkяmli dahi шяxsiyyяtlяrindяn olan Heydяr Яliyevin Azяrbaycanыn beynяlxalq alяmdя nцfuzunun mюhkяmlяndirilmяsi, bu bюyцk insanыn hяyata keчirdiyi mяqsяdyюnlц siyasяt nяticяsindя mцstяqilliyin ilk illяrindя юlkяmizdя vяtяndaш mцharibяsinin qarшыsыnыn alыnmasы, iqtisadiyyatыn aьыr bюhran vяziyyяtindяn чыxarыlaraq inkiшaf yoluna qяdяm qoymasы, qцdrяtli ordu quruculuьu istiqamяtindя gюrцlяn mцhцm tяdbirlяri яks etdirяn foto, kitab vя digяr vяsaitlяrя geniш yer verilib. Цmummilli lider Heydяr Яliyevin azяrbaycanчыlыq fяlsяfяsinin tяbliьi, gяlяcяkdя Azяrbaycan vяtяndaшlarыnыn dцnyada gedяn mцasir proseslяr чяrчivяsindя юz vяtяni, millяti vя xalqыnыn taleyi ilя baьlы geniшmiqyaslы layihяlяrdя iшtirakыnыn tяmin olunmasы, onlarыn arzu vя niyyяtlяrini gerчяklяшdirmяk яzminin real-

laшmasы baxыmыndan mцhцm яhяmiyyяt daшыyan Heydяr Яliyev Mяrkяzinin inшasы Azяrbaycanыn mцasir hяyatыnы яks etdirir.

Heydяr Яliyev Mяrkяzindя gюrцlяn iшlяrlя tanышlыq zamanы mяlumat verildi ki, burada Цmummilli Liderin yeni abidяsi ucaldыlыb. Ulu Юndяrя шяkililяrin sonsuz mяhяbbяtinin tяcяssцmц olan Heydяr Яliyev Mяrkяzinin tikintisinя 2018-ci ilin martыnda baшlanыlыb.

Yцksяk sя-viyyяdя aparыlan tikinti iшlяri bu ilin oktyabrыnda baшa чatdыrыlыb. Яrazidя geniш abadlыq vя yaшыllaшdыrma iшlяri gюrцlцb. Цmummilli lider Heydяr Яliyevin xatirяsinin яbяdilяшdiril-mяsi baxыmыndan bюyцk яhяmiy-yяti olan Mяrkяzdя Ulu Юndяrin hяyat vя fяaliyyяtinя dair tarixi sяnяdlяrя dя geniш yer verilib.

Burada Ulu Юndяrin uшaqlыq, gяnclik vя tяlяbяlik illяrinя, hяmчinin hakimiyyяtdя olduьu dюvrlяrя aid mцxtяlif fotolar ma-raqla qarшыlanыr. Bu fotolarda Heydяr Яliyevin sovet hakimiy-yяti illяrindя, istяrsя dя mцstя-qillik dюvrцndя Azяrbaycana rяhbяrlik edяrkяn юlkяmizin in-kiшafыna xцsusi diqqяt gюstяrmяsi dolьun яksini tapыb. Dahi шяxsiyyяtin hakimiyyяtdя olduьu illяrdя bюlgяlяrimizя, o cцmlяdяn Шяkiyя sяfяrlяri

bunun bariz nцmunяsidir. Ulu Юndяrin юlkяdяki mцxtяlif obyektlяrin aчыlышыnda iшtirakы, ictimaiyyяt nцmayяndяlяri, ziyalыlar vя zяhmяtkeшlяrlя gюrцшlяri шяkililяrin dя xatirяsindя dяrin izlяr bura-xыb.

Sahяsi 3700 kvadratmetr olan Heydяr Яliyev Mяrkя-zindя mцxtяlif tяdbirlяrin keчiril-mяsi цчцn bюyцk akt zalы yara-dыlыb. Son illяrdя respublikamыzda fяaliyyяt gюstяrяn Heydяr Яliyev mяrkяzlяrindя yeni ailя quran gяnclяrin nikah mяrasimlяrinin tяшkili kimi xoшmяramlы tяdbirlяr dя keчirilir. Шяkidяki Heydяr Яliyev Mяrkяzindя dя bu mяqsяdlя mцvafiq шяrait yaradыlыb. Mяrkяzdя kompцterlяr vя digяr mцasir avadanlыqla tяc-hiz olunan xidmяti otaqlar fяa-liyyяt gюstяrяcяk. Mцxtяlif

tяyinatlы bюlmяlяrdяn ibarяt olan xarici dillяrin tяdrisi otaьы, 20 vя 60 yerlik iclas zallarы, rяsm vя foto studiyalarы, elektron kitab-xana, kompцter, rяqs, intellektual oyun dяrnяklяri fяaliyyяt gюs-tяrяcяk.

Burada mцxtяlif tяdbirlяrin keчirilmяsi цчцn dя lazыmi шяrait yaradыlыb.

Mяrkяzdя, hяmчinin Шяki шяhяrinin 2017-ci ildяn UNESCO-nun yaradыcы шяhяrlяr шяbяkяsinin цzvц olmasыna dair xцsusi guшя yaradыlыb, "Yuxarы Baш" Dюvlяt TarixMemarlыq Qo-ruьunun maketi quraшdыrыlыb.

Dюvlяtimizin baшчыsыna vя birinci xanыma Шяki rayonunun Kiш kяndindяki Alban mяbяdinя aparan dairяvi avtomobil yolunun tikintisi vя yolboyu яra-zinin abadlaшdыrыlmasы layi-

hяsi barяdя dя mяlumat verildi.

Mяrkяzdяki foto vя eks-ponatlar bir daha sцbut edir ki, Azяrbaycanыn tяnяzzцl dюvrцn-dяn inkiшaf mяrhяlяsinя qяdяm qoymasы vя indiki hяrtяrяfli in-kiшafы, beynяlxalq nцfuzunun artmasы mяhz ulu юndяr Heydяr Яliyevin Vяtяn vя xalq qarшыsыndakы misilsiz xidmяtlяri ilя baьlы-dыr. Bu cцr mяrkяzlяr Azяrbay-canыn Heydяr Яliyev irsinя яsaslanan vя indi dя uьurla davam etdirilяn davamlы inkiшaf konsepsiyasыnыn mahiyyяtinin aydыn шяkildя юyrяnilmяsinя real zяmin yaradыr. (Давамы 8-9-ъу сящифялярдя)

№ 10 (168), Октйабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 3

Бу ил Шякидя 220 мин тондан чох тахыл тядарук едилиб Октйабрын 19-да Шяkidя 2018-cы ilin doqquz ayыnыn sosial-iqtisadi inkiшafыnыn yekunlarы vя qarшыda duran vяzifяlяrя dair hesabat yыьыncaьы keчirilib.

Elxan Usubov, Шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Respublikanыn яn iri aqrar rayonlarыndan olan Шяkinin kяnd tяsяrrцfatыnda taxыlчыlыq яsas istehsal sahяlяrindяn biri hesab olunur. Builki mюvsцmdя rayonun taxыlчыlarы 66 min 774 hektar sahяdяn 220 min 847 ton mяhsul tяdarцk ediblяr. Hяr hektardan orta mяhsuldarlыq 33 sentner olub.

Taxыl istehsalы яvvяlki illя mцqayisяdя 7 min ton artыb.

Hesabat dюvrцndя rayonda 5 min 59 hektar sahяdя yazlыq bitkilяrin яkini hяyata keчirilib. Hazыrda rayonun tяsяrrцfatlarыnda gяlяn ilin mяhsulu цчцn payыzlыq taxыl sяpini mцtяшяkkil qaydada davam etdirilir.

Bu barяdя oktyabrыn 19-da Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtindя 2018-ci ilin doqquz ayыnыn yekunlarы ilя baьlы keчirilяn mцшavirяdя danышыlыb. Шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubovun hesabat mяruzяsindя 9 ayda rayonda sosial-iqtisadi sahяdя gюrцlяn iшlяr яtraflы tяhlil olunub, qarшыda duran vяzifяlяrdяn bяhs edilib.

Bildirilib ki, 2018-ci ilin doqquz ayыnda rayonda faktiki qiymяtlяrlя 362 milyon 419 min manatlыq mяhsul istehsal edilib vя xidmяtlяr gюstяrilib. Цmumi mяhsul buraxыlышыnыn hяcmi юtяn ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayi-

sяdя 19,3 faiz artыb. Doqquz ayda Шяki rayonunda istehsal vя qeyri-istehsal sahяlяrinin inkiшafыna 63,8 milyon manatlыq investisiya yюnяldilib. Bu mцddяt яrzindя Шяkidя 1146 yeni iш yeri aчыlыb.

Rayonda яnяnяvi sahяlяrdяn olan baramaчыlыьыn inkiшaf etdirilmяsi istiqamяtindя gюrцlяn iшlяr barяdя mяlumat verяn mяruzячi 2016-cы ildя Шяkidя cяmi 9,7 ton yaш barama istehsal edildiyi halda, юtяn il istehsalыn hяcminin 17,9 tona чatdыьыnы, 2018-ci ildя isя barama istehsalыnыn яvvяlki illя mцqayisяdя 2,7 dяfя artaraq 48,2 ton tяшkil etdiyini vurьulayыb.

Cari ildя rayonda tцtцn яkini sahяlяri яvvяlki illя mцqayisяdя 34 hektar artыrыlaraq 877 hektara чatdыrыlыb. Bu gцnяdяk rayonda 2 min 342 ton tцtцn istehsal olunub. Hazыrda rayonda mюvcud fыndыq baьlarыnыn цmumi sahяsi 2 min 387 hektardыr. Payыz mюvsцmцndя daha 700-800 hektar sahяdя yeni fыndыq baьlarыnыn salыnmasы nяzяrdя tutulur.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Azяrbaycan Prezidentinin iri fermer tяsяrrцfatlarыnыn, aqroparklarыn yaradыlmasы ilя baьlы tapшыrыq vя tюvsiyяsinя uyьun olaraq hazыrda rayonun Bolludяrя, Qaratorpaq vя Sarыca kяndlяrinin яrazisindя "Aqroinkiшaf 2017" MMC tяrяfindяn icarяyя gюtцrцlmцш 8 min 969 hektar sahяdя aqropark yaradыlыr. Hesabat dюvrцndя aqroparkыn istifadяsinя verilяn torpaq sahяsinin Bolludяrя kяndi яrazisindя yerlяшяn hissяsindя 194 hektarda mцasir aqrotexniki qaydada qoz baьы salыnыb. Cari ilin sonunadяk qoz baьlarыnыn яkin sahяsinin 1000 hektara, tinglik sahяnin isя 20 hektara чatdыrыlmasы nяzяrdя tutulur.

Mяruzяdя cari ilin doqquz ayыnda rayonda aparыlan tikinti-quraшdыrma iшlяri barяdя dя geniш mяlumat verilib. Bildirilib ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti yanыnda Vяtяndaшlara Xidmяt vя Sosial Иnnovasiyalar цzrя Dюvlяt Agentliyinin sifariшi ilя Шяki шяhяrinin Zяrifя Яliyeva kцчяsindя inшa edilяn "ASAN hяyat" kompleksinin tikintisindя hazыrda son tamamlama iшlяri gюrцlцr. "Yuxarы Baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun яrazisindя "ABAD" keramika mяrkяzinin fяaliyyяt gюstяrяcяyi binada yenidяnqurma

iшlяri yekunlaшыb. Zяrifя Яliyeva kцчяsindя Шяki Qarышыq tipli uшaq evi цчцn inшa edilяn yeni binanыn tikintisi baшa чatыb. Tяmяli Prezident Иlham Яliyev tяrяfindяn qoyulan Heydяr Яliyev Mяrkяzinin tikintisi dя tamamlanmaq цzrяdir. Mяrkяzin yerlяшdiyi 9 hektarlыq яrazidя yeni parkыn salыnmasы iшlяrinя baшlanыlыb, яrazidя yцzlяrlя aьac яkilib, yaшыllыqlar salыnыb.

Bildirilib ki, Prezident Иlham Яliyevin mцvafiq Sяrяncamыna яsasяn, Kiш kяndindяki qяdim alban mяbяdinя aparan dairяvi avtomobil yolunun tikintisi vя яrazinin abadlaшdыrыlmasы iшinin qыsa mцddяtdя baшa чatdыrыlmasы цчцn zяruri tяdbirlяr gюrцlцr.

Mцшavirяdя, hяmчinin bu ilin doqquz ayыnda яhalinin mяшьulluьunun tяmin edilmяsi, vяtяndaшlarыn qяbulu, onlarыn яrizя vя шikayяtlяrinя baxыlmasы sahяsindя gюrцlяn iшlяr яtraflы tяhlil olunub, qarшыda duran vяzifяlяrdяn bяhs edilib.

Топлантынын сonунda Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti cяnab Иlham Яliyevin 31 iyul 2018-ci il tarixli Sяrяncamы ilя tяltif olunmuш Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin Иctimai-siyasi vя humanitar mяsяlяlяr шюbяsinin mцdir mцavini - dini qurumlarla iшin tяшkilatчыsы Sadiq Yusifova "Dюvlяt qulluьunda fяrqlяnmяyя gюrя" medalы tяqdim edilib.

Шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov Садиг Йусифова "Dюvlяt qulluьunda fяrqlяnmяyя gюrя" medalыны tяqdim етмишдир. Редаксийадан: Шяки Бялядиййясинин коллективи Садиг Йусифову йцксяк дювлят мцкафатына лайиг эюрцлмяси мцнасибяти иля тябрик едир, она ъан саьлыьы вя эяляъяк фяалиййятиндя дашща бюйцк уьурлар арзулайыр.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 4

№ 10 (168), Октйабр 2018

Иъра башчысынын сакинлярля эюрцшляри Ибращимкянддя сяййар гябул Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov sentyabrыn 30-da Шяkinin Иbrahimkяnd kяndinin sakinlяri ilя gюrцшцb. Sяyyar qяbulda baшчыnыn mцavinlяri, aparatыn шюbя mцdirlяri, ayrы-ayrы xidmяt tяшkilatlarыnыn rяhbяrlяri, kяnd sakinlяri iшtirak etmiшlяr. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov Шяkidя aparыlan abadlыq quruculuq iшlяri, hяmчinin hяyata keчirilяn layihяlяr barяdя mяlumat vermiшdir.

Kяnd sakinlяri Nurmяmmяd Orucov, Mяzahir Mustafayev, Tяranя

Яhmяdova, Иsmayыl Яyyubov vя baшqalarы чыxыш edяrяk kяnddя EATS quraшdыrыlmasы vя sakinlяrin internetя чыxышыnыn tяmin olunmasыna, kommunal xяrclяrin юdяnilmяsi цчцn kяnddя юdяmя terminalыnыn quraшdыrыlmasыna, yeni yaшayыш massivindя subartezian quyusunun qazыlmasыna, Иbrahimkяnd kяnd tam orta mяktяbi цчцn yeni bina tikilmяsinя, qяzalы vяziyyяtdя olan elektrik dirяklяrinin dяyiшdirilmяsinя kюmяklik gюstяrilmяsi vя sair mяsяlяlяri xahiш etmiшlяr.

Gюrцшцn sonunda шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk qaldыrыlmыш mяsяlяlяrlя baьlы tapшыrыq vя tюvsiyyяlяrini bildirmiш, qarшыda duran vяzifяlяr barяdя danышmышdыr.

Баш Кялдякдя эюрцш Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov oktyabrыn 4-dя Шяkinin Baш Kяldяk kяndinin sakinlяri ilя gюrцшцb. Sяyyar qяbulda baшчыnыn mцavinlяri, aparatыn шюbя mцdirlяri, ayrы-ayrы xidmяt tяшkilatlarыnыn rяhbяrlяri, kяnd sakinlяri iшtirak etmiшlяr. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov Шяkidя aparыlan abadlыq quruculuq iшlяri, hяmчinin hяyata keчirilяn layihяlяr barяdя mяlumat vermiшdir.

Kяnd sakinlяri Elmяddin Qarakiшiyev, Vцqar Balяmmяdov,

Qorxmaz Balakiшiyev, Cumay Abdurrahmanov vя baшqalarы чыxыш edяrяk kяndя gяlяn su xяttinin яsaslы tяmir olunmasыna, kяndin mяrkяzindяki qяzalы vяziyyяtdя olan elektrik dirяyinin dяyiшdirilmяsinя, internetin sцrяtinin aшaьы olduьundan artыrыlmasыna, kяndin aшaьы hissяsindя iчmяli su probleminin hяllinя kюmяklik gюstяrilmяsi vя sair mяsяlяlяri xahiш etmiшlяr.

Gюrцшцn sonunda шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk qaldыrыlmыш mяsяlяlяrlя baьlы tapшыrыq vя tюvsiyyяlяrini bildirmiш, qarшыda duran vяzifяlяr barяdя danышmышdыr.

Бюйцк Дящнядя эюрцш Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov oktyabrыn 10-da Шяkinin Bюyцk Dяhnя kяndinin sakinlяri ilя gюrцшцb.

Sяyyar qяbulda baшчыnыn mцavinlяri, aparatыn шюbя mцdirlяri, ayrы-ayrы xidmяt tяшkilatlarыnыn rяhbяrlяri, kяnd sakinlяri ilя yanaшы Azяrbaycan Respublikasы Prezidenti Administrasiyasыnыn mяsul iшчisi Rцfяt Яliyev iшtirak edib. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov Шяkidя aparыlan abadlыq quruculuq iшlяri, hяmчinin hяyata keчirilяn layihяlяr barяdя mяlumat verib.

Kяnd sakinlяri Gцlyanaq Qarayeva, Hяcяr Qocayeva, Elman Kяrimli, Ruhangiz Fяrziyeva, Mяmlяkяt Яbdцrяhimova vя baшqalarы чыxыш edяrяk Bюyцk Dяhnя kяnd 1 saylы tam orta mяktяbinin, kяnd klubunun vя uшaq baьчasыnыn binalarыnыn яsaslы tяmirinя kюmяklik gюstяrilmяsi, kяndin cяnub hissяsindя iчmяli su probleminin hяlli, hяkim mяntяqяsinin aчыlышы ilя baьlы iшlяrin sцrяtlяndirilmяsi vя sair mяsяlяlяri xahiш ediblяr. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov qaldыrыlmыш mяsяlяlяrlя baьlы tapшыrыq vя tюvsiyyяlяrini bildirib, sonra qarшыda duran vяzifяlяr barяdя danышыb.

Бидейиздя сяййар гябул Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov oktyabrыn 18-dя Шяkinin Bideyiz kяndinin sakinlяri ilя gюrцшцb.

Sяyyar qяbulda baшчыnыn mцavinlяri, aparatыn шюbя mцdirlяri, ayrы-ayrы xidmяt tяшkilatlarыnыn rяhbяrlяri, kяnd sakinlяri iшtirak ediblяr. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov rayonda gюrцlяn iшlяrdяn sюz aчыb, qarшыda duran mцhцm mяsяlяlяrя toxunub

Kяnd sakinlяri Nazim Qaffarov, Fikrяt Mяmmяdov, Rafiq Xasыyev vя baшqalarы чыxыш edяrяk Шяki-Oьuz шosсe yolundan Bideyiz kяndinя gяlяn yolun yararsыz vяziyyяtdя olan 700 metrlik hissяsinin яsaslы tяmir olunmasыnы, kяndin mяrkяzi su xяtlяrinin яsaslы tяmirinя kюmяklik gюstяrilmяsini, qяzalы vяziyyяtdя olan elektrik dirяklяrinin dяyiшdirilmяsi vя яlavя transformator quraшdыrыlmasыnы vя sair mяsяlяlяri xahiш etmiшlяr.

Gюrцшцn sonunda шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov qaldыrыlmыш mяsяlяlяrlя baьlы tapшыrыq vя tюvsiyyяlяrini bildirib.

Хябярлярин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин интернет сящифясиндян истифадя олунуб.

№ 10 (168), Октйабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 5

AZЯRBAYCAN ЯDLИYYЯSИ ЯDLИYYЯSИ 100 100 AZЯRBAYCAN

Bir яsrlik шanlы tarix vя mцasir Azяrbaycan Яdliyyяsi

Rяhman MЯММЯДОВ,

Шяki regional яdliyyя idarяsinin rяisi, яdliyyя mцшaviri 2018-ci ilin tariximizdя mцhцm tarixi-siyasi hadisяlяrlя zяngin bir tяqvim ili kimi xцsusi yeri olacaqdыr Bu ilin aprel ayыnda юlkяmizdя чox mцhцm bir siyasi kompaniya - Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin nюvbяdяnkяnar seчkisi uьurla vя mцtяшяkkil шяkildя baшa чatdы. Xalqыmыz mцtlяq яksяriyyяtlя Heydяr Яliyev siyasi kursuna vя strategiyasыna sadiqliyini bir daha nцmayiш etdirdi, bu siyasi xяttin uьurlu davamчыsы Иlham Яliyevя юz taleyini yenidяn etibar etdi.

2018-ci ildя xalqыmыz чox yцksяk sяviyyяdя юz Цmummilli Lideri, Mцasir Azяrbaycan Respublikasыnыn qurucusu Heydяr Яliyevin anadan olmasыnыn 95-ci ildюnцmцnц qeyd etdi.

Bu il Azяrbaycan xalqы Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin yaranmasыnыn 100-cц ildюnцmцnц, tяntяnя ilя qeyd edir. Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti cяnab Иlham Яliyevin mцvafiq sяrяncamlarы ilя 2018-ci il Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti ili elan edilmiш, Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin 100 illik yubileyinin Azяrbaycan Respublikasыnda dюvlяt sяviyyяsindя qeyd edilmяsi qяrara alыnmышdыr. Bцtцn mцsяlman Шяrqindя ilk demokratik quruluшlu dюvlяt olan AXC-nin Azяrbaycanыn mцstяqillik, dюvlяtчilik tarixindя rolunu vя яhяmiyyяtini yцksяk qiymяtlяndirяn tяcrцbяli vя mцdrik dюvlяt xadimi Heydяr Яliyev Mцstяqil Azяrbaycan Respublikasыnыn Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin siyasi, mяnяvi varisi olmasыnы daim diqqяtdя saxlamыш, bцtцn vasitяlяrlя bu varisliyi daha da mюhkяmlяndirmiшdir.

Silahlы Qцvvяlяrimizin yaranmasы gцnцnц, ayrы-ayrы sahяlяrin, o cцmlяdяn daxili iшlяr, prokurorluq, яdliyyя vя s. iшчilяrinin peшя bayramlarыnы tяsis edяrkяn dя Ulu Юndяr Heydяr Яliyev mяhz bu varisliyi яsas gюtцrmцшdцr.

Bu il xalqыmыz юz silahlы qцvvяlяrinin, daxili iшlяr orqanlarыnыn, prokurorluьun yaranmasыnыn 100 illik yubleylяrini tяntяnя ilя qeyd etdi.

Hяmчinin bu tяqvim ilindя юlkяmizdя daha bir mцhцm hadisяnin 100-cц ildюnцmц yцksяk sяviyyяdя tяntяnя ilя qeyd olundu. Bakыnыn yad цnsцrlяrdяn, Azяrbaycana dцшmяn qцvvяlяrdяn azad olunmasы xalqыmыzыn, dюvlяtчiliyimizin gяlяcяk taleyi цчцn чox яhяmiyyяtli tarixi hadisя idi.

Bu il Azяrbaycan яdliyyяsinin dя 100 yaшы tamam olur.

Ulu Юndяrin 11 noyabr 2001-ci il tarixli Sяrяncamы ilя hяr il noyabr ayыnыn 22-nin яdliyyя iшчilяrinin peшя bayramы gцnц kimi qeyd edilmяsi qяrara alыnmышdыr. 22 noyabr Azяrbaycan яdliyyяsi цчцn, hяm dя цmumilikdя Azяrbaycan dюvlяtчiliyi цчцn tarixi яlamяtdar bir gцndцr.

Mяhz 22 noyabr 1918-ci il tarixindя Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin Nazirlяr Шurasыnыn qяrarы ilя Яdliyyя Nazirliyinin Яsasnamяsi tяsdiq edilmiшdir.

Xalqыmыzыn яdliyyя tarixi чox-чox qabaqlara gedib чыxsa da mцstяqil, bцtюv bir dюvlяt kimi Azяrbaycanыn яdliyyяsinin tarixi Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin fяaliyyяtindяn baшlayыr. Яdliyyяmizin tarixini bir neчя dюvrя ayыra bilяrik.

Birinci dюvrя Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin mюvcud olduьu 23 ay aiddir. Bu dюvrц

"Biz hцquqi dюvlяti, demokratik dюvlяti yaratdыq vя onu pillя-pillя yцksяklяrя qaldыrdыq" Heydяr Яliyev Azяrbaycan яdliyyяsinin quruculuьu dюvrц dя adlandыra bilяrik. Hяmin dюvr цmumilikdя dюvlяtчilik tariximizin olduьu kimi яdliyyяmizin dя шяrяfli dюvrlяrindяn biridir. Яdliyyя sistemi dюvlяtin hцquq siyasяtinin formalaшdыrыlmasы vя icrasыnda яsas rol oynayыr. Tяbiяti etibarы ilя яdliyyяnin dюvlяt idarячilik sistemindя yeri siyasi sistemin mahiyyяtindяn bilavasitя asыlыdыr.

Yalnыz qanunun aliliyinin, insan hцquq vя azadlыqlarыnыn tяmininин ali mяqsяd hesab edildiyi demokratik quruluшlarda, hцquqi dюvlяtlяrdя яdliyyя юz layiqli yerini tuta bilir. Яdliyyяmizin keчdiyi tarixi yola nяzяr saldыqda onun dюvlяt idarячiliyi sistemindя yerinin mюvcud siyasi rejimlяrin mahiyyяtindяn bilavasitя asыlы olduьu qabarыq шяkildя gюrцnцr.

Mцsяlman Шяrqinin ilk demokratik dюvlяti olan Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtindя яdliyyя sahяsinя чox bюyцk юnяm verilmiшdir. Cцmhuriyyяtin mяhz elan edildiyi gцn, yяni 28 may 1918-ci il tarixdя Яdliyyя Nazirliyi tяsis edilmiшdir. Bakыnыn яn mюhtяшяm binalarыndan biri, indiki Sяadяt sarayыnыn binasы (Bakы Nigah Evi) Яdliyyя Nazirliyi цчцn ayrыlmышdыr. Dюvrцnцn gюrkяmli ictimai-siyasi xadimi istedadlы hцquqшцnas, яn baшlыcasы isя milli tяяssцbkeш vя vяtяnpяrvяr Xяlil bяy Xasmяmmяdov яdliyyя naziri tяyin edilmiшdir. Mяhz Azяrbaycanыn ilk яdliyyя naziri kimi tarixя dцшяn Xяlil bяy Xasmяmmяdov haqqыnda qыsa da olsa mяlumat verilmяsini zяruri hesab edirik.

Xяlil bяy Xasmяmmяdov Yelizavetpol quberniyasыndan 2-ci Dюvlяt Dumasыnыn цzvц seчilmiшdir vя чox fяal fяaliyyяt gюstяrmiшdir. 1907-ci ildя 2-ci Dюvlяt Dumasы buraxыlmышdыr. Bundan sonra 3-cц Dюvlяt Dumasыna seчkilяr haqqыnda yeni seчki qanununa яsasяn Duma цzvlяri sыrasыnda mцsяlmanlarыn sayы kяskin azaldыlmышdыr. Яgяr яvvяlki Dumada Bakы, Yelizavetpol vя Иrяvan quberniyalarыnыn hяrяsinin 3 nцmayяndяsi var idisя, indi цч quberniyadan birlikdя yalnыz iki nяfяr nцmayяndя seчя bilяrdilяr. Belя bir шяraitdя dя xalqыn 3-cц Dumaya da Xяlil bяy Xasmяmmяdovu deputat seчmяsi onun юz dюvrцnцn necя gюrkяmli ziyalыsы, nцfuzlu vяtяnpяrvяr ictimai-siyasi xadimi olduьunu gюstяrir. X.Xasmяmmяdov Dumanыn tribunasыndan deyirdi: "Hakimiyyяt millяtlяr arasыnda heч bir fяrq qoymamalыdыr, biz hesab edirik ki, millяtlяr eyni hцquqdan istifadя etmяli vя eyni vяzifяlяr daшыmalыdыr.

Xalqыn hakimiyyяtя inamы yalnыz bu шяrtlя mцmkцndцr, bunsuz isя saьlam idarяetmя yoxdur."

Mяhz AXC dюvrцndя Azяrbaycan яdliyyяsinin quruculuьu belя bir parlaq zяka sahibinя etibar edilmiшdir.

Azяrbaycan Demokratik Respublikasыnыn mюvcud olduьu qыsa mцddяt яrzindя яdliyyя orqanlarы vя mяhkяmяlяrin fяaliyyяtinin tяшkil edilmяsi ilя baьlы bir sыra qяrarlar qяbul olunmuш, tяdbirlяr hяyata keчirilmiшdir.

Bu dюvrdя Rusiya imperiyasыndan, anarxiyadan Azяrbaycana miras qalmыш яdliyyя sistemi iflic vяziyyяtindя olduьundan, binalarы daьыdыldыьыndan nazirlik юz iшinя ilk nюvbяdя яdliyyя strukturlarыnыn, mяhkяmяlяrin vя istintaq sahяlяrinin bяrpasы ilя baшlamыш, gяrgin fяaliyyяt nяticяsindя mяhkяmя aparatlarы tяdricяn bяrpa edilmiш, binalar qay-

"Demokratik, hцquqi dюvlяtin яsaslarыnыn mюhkяmlяndirilmяsi цчцn mяhkяmя-hцquq sisteminin tяkmillяшmяsi baшlыca шяrtdir" Иlham Яliyev

daya salыnmыш, чяtinliklя dя olsa, Hцquq яdяbiyyatы kitabxanasы yaradыlaraq qыsa mцddяtli hцquq kurslarы tяшkil edilmiшdir.

Azяrbaycan hюkumяtinin 23 iyun 1918-ci il tarixli qяrarы ilя "Иdarяetmяnin vя mяhkяmяnin bцtцn sahяlяri цzrя indiyя qяdяr qцvvяdя olan bцtцn qanunlar Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti hюkumяti tяrяfindяn qanunla mцяyyяn edilmiш qaydada lяьv edilmяyincя vя ya dяyiшdirilmяyincя qцvvяdя qalacaqlar" mцddяasы tяsbit edilmiшdir.

lяvazimatla tяchiz edilmiшlяr. Artыq ilin sonunadяk Bayыldakы mяrkяzi hяbsxanada nazirliyin rяhbяrliyi ilя aparыlan tяmir iшlяri baшa чatdыrыlmыш, noyabr ayыndan isя dustaqlara isti yemяk verilmяyя baшlanыlmышdыr. Юlkяdя hцquq яdяbiyyatы kitabxanasыnыn tяшkil olunmasыna bюyцk diqqяt yetirilяrяk hюkumяtin 19 iyul 1919-cu il tarixli Qяrarы ilя Яdliyyя Nazirliyinin hцquq mяslяhяti шюbяsinin nяzdindя kitabxana yaradыlmasы mяqsяdilя xцsusi vяsait ayrыlmыш, tezliklя шяrhlяri ilя birgя qa-

Bцtцn gюrцlяn zяruri tяdbirlяrdяn sonra Nazirlяr Шurasыnыn qяrarlarы ilя 1918-ci il oktyabr ayыnыn 1-dя Bakы Dairя Mяhkяmяsinin vя onun tяrkibindя prokurorluьun fяaliyyяti bяrpa edilmiш, Mяhkяmя Palatasыnыn tяsis edilmяsinin labцdlцyц nяzяrя alыnaraq noyabr ayыnыn 14-dя Azяrbaycan Mяhkяmя Palatasыnыn Яsasnamяsi, noyabrыn 22-dя isя Яdliyyя Nazirliyinin Яsasnamяsi tяsdiq edilmiшdir.

1919-cu il martыn 16-da Bakы Dairя Mяhkяmяsinin binasыnda Azяrbaycan Mяhkяmя Palatasыnыn rяsmi aчыlышы olmuш vя bundan etibarяn palataya Bakы vя Gяncя dairя mяhkяmяlяrinin iшlяri daxil olmaьa baшlamышdыr.

Penitensiar sistemя rяhbяrliyin Яdliyyя Nazirliyinя hяvalя edilmяsinin яdalяt mцhakimяsinin hяyata keчirilmяsindя sяmяrяsi nяzяrя alыnaraq hюkumяtin 1919-cu il 11 avqust tarixli Qяrarы ilя яvvяllяr Daxili Ишlяr Nazirliyinin tяrkibindя olan hяbsxanalar Яdliyyя Nazirliyinin tabeliyinя verilmiш, bununla яlaqяdar hяbsxana rяisinя dustaqlarыn saxlanыlmasы, hяbsxana tяsяrrцfatы, yazышmalar vя digяr mяsяlяlяr цzrя bilavasitя Яdliyyя Nazirliyinin hяbsxana шюbяsinя mяlumat vermяsi tapшыrыlmыш, hяbsxana iшinin yaxшыlaшdыrыlmasы цчцn bir sыra tяdbirlяr hяyata keчirilmiш, o cцmlяdяn tяxminяn 2000 nяfяr dustaq saxlanыlan 12 hяbsxana binasыnыn sahmana salыnmasы mяqsяdilя mцvafiq iшlяr gюrцlmцш, dustaqlar яrzaq vя яn zяruri

nunlar vя hцquq elmlяrinя dair яsяrlяr alыnmышdыr. Bu kitabxana hяm dя Bakы шяhяrinin bцtцn mяhkяmя tяшkilatlarыnыn ehtiyacыnы юdяyirdi. Kitablarыn surяtlяri чыxarыlaraq яyalяt mяhkяmяlяrinя gюndяrilirdi. Qыsa mцddяt яrzindя kitabxana цчцn hцququn mцxtяlif sahяlяrinя dair 500 cild kitab alыnmышdы.

Hяmчinin, 1919-cu il dekabr ayыnыn 22-dя Azяrbaycan Mяhkяmя Palatasыnыn bюyцk sяdri tяrяfindяn яdliyyя nazirinя "Mцvяqqяti hцquq kurslarыnыn tяsis edilmяsi haqqыnda" Qanun layihяsi tяqdim edilmiшdi. Layihяdя яn azы altы sinif bitirmiш Azяrbaycan vяtяndaшlarы цчцn Яdliyyя Nazirliyi yanыnda mцvяqqяti altы aylыq pulsuz hцquq kurslarы tяшkil edilmяsi nяzяrdя tutulurdu. Яhalidя mяhkяmяlяrя qarшы rяьbяt yaradыlmasы mяqsяdilя Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn mяhkяmя orqanlarыna dюvlяt dilini bilяn шяxslяrin cяlb edilmяsi цчцn tяdbirlяr gюrцlmцш, mяhkяmя idarяlяrindя iclaslar Azяrbaycan dilindя aparыlmышdыr.

1919-cu ilin sonuna olan mяlumata gюrя nazirlik tяrяfindяn 421 nяfяr barяdя tяyinat, 28 шяxs haqda yerdяyiшmя vя 176 nяfяr barяdя iшdяn azadetmя qяrarы qяbul edilmiшdir.

Tяrkibindя Azяrbaycan Mяhkяmя Palatasы, prokurorluq vя istintaq tяsisatlarы fяaliyyяt gюstяrяn Яdliyyя Nazirliyi юz iшini xalqыn hцquqlarыnыn, rifahыnыn vя tяhlцkяsi-

zliyinin qorunmasыnы tяmin edяn яdalяt mцhakimяsinin tяшkili, ictimaiyyяtin nцmayяndяlяrinin яdalяt mцhakimяsinin hяyata keчirilmяsinя cяlb edilmяsi vя yerli mяhkяmяlяrdя seчkili яsaslarыn qurulmasы istiqamяtindя tяшkil etmiш, 1919-cu ilin яvvяllяrindя nazirlik yanыnda mяhkяmя hissяsinя dair qanun layihяlяrinin hazыrlanmasы цzrя xцsusi komissiya yaradыlmыш, komissiyanыn tяrkibindя mцxtяlif sahяlяr цzrя beш yarыmkomissiya tяшkil edilяrяk яdliyyя nazirinin gюstяriшi ilя onlarыn hяftяdя яn azы iki dяfя iclas keчirmяlяri, ayda iki dяfя isя fяaliyyяtlяri barяdя hesabat tяqdim etmяlяri tapшыrыlmышdыr.

Bilavasitя Яdliyyя Nazirliyinin tяшяbbцsц ilя "Azяrbaycan vяtяndaшlыьы haqqыnda" "Иstintaq hissяsinin quruluшu vя gцclяndirilmяsi haqqыnda", "Rцшvяtя, rцшvяtxorluьa vя hяdяlяyib tяlяbetmяyя gюrя cяzalarыn gцclяndirilmяsi haqqыnda", "Mяhkяmя idarяsi sahяsindя vяzifяlяrя namizяdlяr haqqыnda" "Azяrbaycan andlы iclasчыlar mяhkяmяsinin tяsis edilmяsi haqqыnda" "Mцttяhimlяrin, шahidlяrin, hal шahidlяrinin, mяlumatlы шяxslяrin, tяrcцmячilяrin gяlmяmяsinя gюrя pul cяrimяsinin artыrыlmasы haqqыnda", "Mцlki iшlяrin mяhkяmя aidiyyяti qaydasыnda bяzi dяyiшikliklяr haqqыnda", "Xarici dюvlяtlяrin mяhkяmя qяrarlarыnыn icrasы qaydasыnыn dяyiшdirilmяsi haqqыnda", elяcя dя respublikanыn yaranmasыndan il yarыm keчmяsi mцnasibяtilя цmumi amnistiya haqqыnda vя digяr qanunlar parlamentin mцzakirяsinя чыxarыlmышdыr.

Vяziyyяtin mцrяkkяbliyinя, ixtisaslы kadrlarыn mяhdudluьuna baxmayaraq, Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn юlkяnin яdliyyя sisteminin formalaшdыrыlmasы vя inkiшafы naminя bir чox digяr iшlяr dя gюrцlmцшdцr.

Tяяssцf ki, Azяrbaycan Demokratik Respublikasыnыn Rusiyanыn XЫ Qыzыl Ordusu tяrяfindяn iшьalы Azяrbaycanda mцstяqil dюvlяt quruculuьunu, o cцmlяdяn dя яdliyyя sahяsindяki iшlяri yarыmчыq qoydu.

Azяrbaycanda Sovet hakimiyyяtinin elan olunmasы ilя Azяrbaycan яdliyyяsinin tarixindя yeni bir dюvr baшlandы. Totalitar Sovet rejimindя яdliyyя sistemi demokratik cяmiyyяt vя hцquqi dюvlяtlяrя xas olan missiyalarыndan mяhrum edildi.

Sovet hakimiyyяtinin mюvcudluьu dюvrцndя gah яdliyyя sistemindяn amirlik, represсiya alяti kimi istifadя edilmяyя cяhd olunaraq ona hяddяn artыq geniш sяlahiyyяtlяr verilmiш, gah onun sяlahiyyяtlяri hяddяn artыq mяhdudlaшdыrыlmыш, gah da lяьv edilяrяk sяlahiyyяtlяri ayrы-ayrы dюvlяt orqanlarы arasыnda bюlцшdцrцlmцшdцr.

Azяrbaycanda Sovet hakimiyyяti elan edildikdяn az sonra, inqilab komitяsinin 13 may 1920-ci il tarixli qяrarы ilя mюvcud яdliyyя sistemi lяьv edilяrяk Xalq Яdliyyя Komissarlыьы yaradыlmышdыr. Komissarlыьыn sяlahiyyяtlяrinя qanunvericilik layihяlяrinin hazыrlanmasы, mяhkяmя iшчilяrinin seчilmяsi, onlara inzibati rяhbяrlik edilmяsi, qanunчuluьa ali nяzarяt vя istintaqыn aparыlmasы daxil edilmiшdir. 1930-cu ildя bu komissarlыq lяьv edilяrяk onun funksiyalarы prokurorluq, Ali Mяhkяmя, Mяrkяzi Иcraiyyя Komitяsi vя digяr orqanlara verilmiшdir.

(Давамы 6-ъы сящифядя)

сящ. 6

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 10 (168), Октйабр 2018

AZЯRBAYCAN AZЯRBAYCAN

Bir яsrlik шanlы tarix vя мцасир Rяhman MЯММЯДОВ (Яввяли 5-ъи сящифядя) 1933-cц ildя Xalq Яdliyyя Komissarlыьы yenidяn tяшkil edilmiшdir. Mяhkяmяlяrin, prokurorluьun, istintaqыn birlяшdirilmяsi, vahid mяhkяmя siyasяtinin hяyata keчirilmяsi, bцtцn hakimiyyяt orqanlarыnыn, tяsяrrцfat mцяssisяlяrinin, ictimai birliklяrin vя fiziki шяxslяrin hяrяkяtlяrinin qanuniliyini mцшahidя etmяk mяqsяdilя onun sяlahiyyяtlяrinя qanun layihяlяrinin hazыrlanmasы, qanunlarыn шяrhi, mяhkяmя kadrlarыnыn hazыrlanmasы, яhaliyя hцquqi yardыmыn tяшkili, penitensiar sistemin idarя olunmasы, Ali Mяhkяmяyя, Dюvlяt prokurorluьuna vя vяkillяrя rяhbяrlik etmяk funksiyalarы verilmiшdir.

1937-ci ildя Xalq Яdliyyя Komissarlыьыnыn yeni Яsasnamяsi tяsdiq edilяrяk onun sяlahiyyяtlяri яsaslы шяkildя mяhdudlaшdыrыlmыш, яsas fяaliyyяt sahяsi mяhkяmя vя notariat orqanlarыnыn iшinin tяшkili vя onlara rяhbяrlik etmяkdяn ibarяt olmuшdur. 1959-cu ildя isя Яdliyyя Komissarlыьы yenidяn lяьv edilmiш, sяlahiyyяtlяri ayrы-ayrы dюvlяt orqanlarы arasыnda bюlцшdцrцlmцшdцr.

Gюrцndцyц kimi юlkяmizin яdliyyя sistemi Azяrbaycanda Sovet hakimiyyяti bяrqяrar olduqdan ta 60cы illяrin sonunadяk яsl repressiyaya uьramышdыr. Яdliyyя sahяsinя olan bu mцnasibяt onun tяшkilatlanaraq tяkmillяшdirilmяsinя, inkiшafыna bюyцk zяrbя vurmuшdur.

1969-cu ildя Heydяr Яliyevin Azяrbaycanda siyasi hakimiyyяtя gяlmяsi ilя Azяrbaycan яdliyyяsi tarixinin sovet dюvrцnцn yeni mяrhяlяsi baшlandы.

Milli mяnafelяri hяr шeydяn uca tutan uzaqgюrяn siyasяtчi Heydяr Яliyev Azяrbaycan SSRИ kimi nяhяng bir imperiyanыn tяrkibindя olduьu hяlя 70-ci illяrdя Azяrbaycanыn gяlяcяkdя mцstяqil dюvlяt kimi mюvcudluьuna vя inkiшafыna zяmin yaratmaq istiqamяtindя чox mяharяtlя tяdbirlяr hяyata keчirirdi. Юlkя iqtisadiyyatы mяhz bu mяqsяdя uyьun istiqamяtlяrdя inkiшaf etdirilir, milli tяhlцkяsizlik, hяrbi vя digяr sahяlяrdя milli kadr korpusu yetiшdirilir vя sair tяdbirlяr gюrцlцrdц.

Heydяr Яliyev юlkяyя rяhbяr gяldikdяn tяxminяn bir il sonra 1970-ci il oktyabrыn 27-dя Azяrbaycan SSR Ali Sovetinin Rяyasяt Heyяti Azяrbaycan SSR Яdliyyя Nazirliyinin yaradыlmasы ilя baьlы fяrman verdi, Яdliyyя Nazirliyi yenidяn tяшkil olundu.

Vaxtilя Heydяr Яliyevin tabeliyindя iшlяmiш, son vaxtlar Azяrbaycan Nazirlяr Sovetinin hцquq komissiyasыnыn rяhbяri olan Eyvaz Яbdцrrяhman oьlu Mяmmяdov яdliyyя naziri tяyin olundu. Doьrudur hяmin vaxt Яdliyyя Nazirliyi mяhkяmя orqanlarыna tяшkilati rяhbяrliyi hяyata keчirmяk, яhaliyя hцquqi yardыm gюstяrmяk, notariat fяaliyyяtinin vя mяhkяmя ekspertizasыnыn aparыlmasыnы tяmin etmяk kimi bir neчя funksiyaya malik idi. Яdliyyя Nazirliyinin belя mяhdud fяaliyyяti sovet rejiminin mahiyyяtindяn doьurdu. Lakin bцtцn bunlara baxmayaraq Heydяr Яliyev tяrяfindяn Яdliyyя Nazirliyinin bяrpa edilmяsinin bюyцk яhяmiyyяti vardыr. Mяhz hяmin vaxtdan etibarяn Яdliyyя Nazirliyi tяшkilati sabitlik яldя etdi ki, bu da onun gяlяcяk inkiшafыnыn tяmяlini qoymuш oldu.

Azяrbaycan юz dюvlяt mцstяqilliyini яldя etdikdяn vя цmuмmilli liderimiz Heydяr Яliyev юlkяdя yenidяn siyasi hakimiyyяtя gяldikdяn sonra Azяrbaycan яdliyyяsinin hяyatыnda yeni dюvr baшlandы. Bu dюvr яdliyyя sistemimizin sцrяtli inkiшafы, fяaliyyяt istiqamяtlяrinin, funksiya vя sяlahiyyяtlяrinin geniшlяnmяsi, iшinin vя strukturunun tяkmillяшmяsi, юz mahiyyяtinя xas hцquqi dюvlяt vя demokratik cяmiyyяtlяr цчцn zяruri olan missiyalarыnы яldя etmяsi ilя xarakterikdir.

Ulu юndяr Heydяr Яliyevin uzaqgюrяn siyasяti vя qяtiyyяtli mюvqeyi sayяsindя qыsa mцddяt яrzindя юlkяmizdя zяruri шяrait yara-

dыlaraq milli hцquqi dюvlяt quruculuьu istiqamяtindя ardыcыl, mцhцm addыmlar atыldы. 1995-ci ildя цmumxalq sяsvermяsi yolu ilя Mцstяqil Azяrbaycan Respublikasыnыn ilk Konstitusiyasыnыn qяbul edilmяsi ilя milli dюvlяt quruculuьunun aparыlmasыna, юlkя hяyatыnыn bцtцn sahяlяrindя mяqsяdyюnlц islahatlarыn hяyata keчirilmяsinя sabit hцquqi zяmin yaradыldы. Hцquqi dюvlяt quruculuьu vя vяtяndaш cяmiyyяtinin bяrqяrar edilmяsi istiqamяtindя bцtцn sahяlяrdя, o cцmlяdяn mяhkяmя-hцquq, elяcя dя яdliyyя sistemindя islahatlar hяyata keчirildikcя яdliyyя orqanlarыnыn inkiшafы, onlarыn fяaliyyяtinin tяkmillяшdirilmяsi, яdalяt mцhakimяsinin sяmяrяliliyinin artыrыlmasы, mцstяqil mяhkяmя hakimiyyяtinin beynяlxalq standartlara uyьun qurularaq mюhkяmlяndirilmяsi istiqamяtlяrindя bюyцk uьurlar яldя edilmiшdir. Nяticяdя юlkяmizin Яdliyyя Nazirliyi dя inkiшaf edяrяk hцquqi dюvlяtdя layiq olduьu yeri tutmuшdur. Иnsan haqlarыnыn etibarlы qorunmasы dюvlяtin prioriteti kimi mцяyyяn edilяrяk respublikamыz insan hцquq vя azadlыqlarыnыn tяminatы sahяsindя bцtцn яsas beynяlxalq konvensiyalara, o cцmlяdяn Иnsan hцquqlarы цzrя Avropa konvensiyasыna qoшuldu, 1993-cц ildяn юlцm cяzasыnыn icrasыna veto qoyuldu, 1998-ci ildя isя Шяrqdя ilk dяfя olaraq Azяrbaycanda bu cяza nюvц tamamilя lяьv edildi, яfv vя amnistiya institutlarы geniш tяtbiq olunmaьa baшladы.

Mцasir Azяrbaycan яdliyyяsinin formalaшmasы vя inkiшafы dahi rяhbяr Heydяr Яliyevin adы ilя baьlыdыr.

Ulu юndяr Heydяr Яliyevin rяhbяrliyi ilя aparыlan mцtяrяqqi hцquqi islahatlar чяrчivяsindя яdliyyя sisteminin hяrtяrяfli inkiшafы цzrя tarixi яhяmiyyяtli qяrarlar qяbul olundu, Яdliyyя Nazirliyinя yeni mцhцm vяzifяlяr hяvalя edildi, funksiya vя sяlahiyyяtlяri geniшlяndirildi.

Normativ xarakterli bцtцn layihяlяrя hцquqi rяyin verilmяsi vя ekspertizasы, dюvlяt uчotuna vя qeydiyyatыna alыnmasы, habelя siyasi partiyalarыn, ictimai birliklяrin, dini qurumlarыn, hяmkarlar ittifaqlarыnыn dюvlяt qeydiyyatыna alыnmasы Яdliyyя Nazirliyinin sяlahiyyяtinя aid edildi.

Nazirliyin tяrkibindя icra xidmяti, istintaq aparatы, bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяtinя inzibati nяzarяt institutu tяsis edildi, penitensiar sistemin fяaliyyяti tяkmillяшdirildi, hцquqi шяxslяrin, яhalinin dюvlяt reyestrlяri yaradыldы.

Bцtцn qeyri-tibb mяhkяmя ekspertizalarыnыn aparыlmasы Яdliyyя Nazirliyinя hяvalя edildi. Nazirlik tяrяfindяn яhaliyя gюstяrilяn hцquqi xidmяtlяrin sяmяrяsi artыrыldы, notariat orqanlarыnыn fяaliyyяti, vяtяndaшlыq vяziyyяti aktlarыnыn dюvlяt qeydiyyatыna alыnmasы iшi tяkmillяшdirildi. Hцquqшцnas kadrlarыn hazыrlanmasы, habelя hцquq sahяlяrinя dair elmi tяdqiqatlarыn aparыlmasыnыn tяmin edilmяsi mяqsяdilя Яdliyyя Nazirliyi yanыnda Hцquq Tяdris Mяrkяzi yaradыldы.

Nazirliyin tяrkibindя, hяmчinin Иnsan hцquqlarы цzrя шюbя yaradыlaraq qeyri-hюkumяt hцquq-mцdafiя tяшkilatlarы ilя яlaqяlяr mюhkяmlяndirildi. Яdliyyя sistemindя mцasir dюvrцn tяlяblяrinя, beynяlxalq normalara uyьun hяyata keчirilяn islahatlar nazirliyin beynяlxalq hцquqi яlaqяlяrinin qurulmasыna tяkan verdi, nazirlik юlkяmizin qoшulduьu bir sыra beynяlxalq konvensiyalarыn icrasы цzrя mяrkяzi vя яlaqяlяndirici orqan kimi mцяyyяn olundu. Xarici dюvlяtlяrlя vя beynяlxalq tяшkilatlarla hцquqi yardыm vя яmяkdaшlыq haqqыnda mцqavilяlяr baьlandы.

Hяmчinin digяr dюvlяtlяrin Яdliyyя nazirliklяri ilя яmяkdaшlыьa dair saziшlяr imzalanaraq nцmayяndя heyяtlяrinin mцbadilяsi hяyata keчirildi, qarшыlыqlы mцsbяt tяcrцbяlяr юyrяnildi, birgя tяdbirlяr keчirildi.

Demokratik hцquqi dюvlяtin tяmяl daшlarыndan biri hesab olunan mцasir mцstяqil mяhkяmя hakimiyyяtinin bяrqяrar olmasы da ulu юndяr Heydяr Яliyevin mцstяsna xidmяtlяrindяndir. Цmumilli liderin rяhbяrliyi ilя hяyata keчirilяn mяhkяmя-hцquq

islahatlarы nяticяsindя keчmiш sovet mяhkяmя sistemi lяьv edilяrяk 2000-ci ildяn yeni, insan haqlarыnыn mцdafiяsinя daha etibarlы tяminat verяn цчpillяli mцstяqil mяhkяmя sistemi fяaliyyяtя baшladы. Prezident yanыnda Mяhkяmя-Hцquq Шurasы yaradыlaraq hakim korpusunun formalaшdыrыlmasы mяqsяdilя zяruri tяdbirlяr gюrцldц. Dюvlяtчilik tariximizdя ilk dяfя olaraq hakimlяrlя шяffaf prosedurlar яsasыnda, o cцmlяdяn test цsulu ilя imtahanlar keчirildi vя nяticяdя hakim korpusu 60 faiz tяzяlяndi. Цmumilli liderin bu illяr яrzindя mцяyyяn etdiyi dюvlяt inkiшafы kursu sonrakы illяrdя mцstяqil Azяrbaycanыn daha da qцdrяtlяnmяsi vя tяrяqqisi цчцn mюhkяm tяmяl vя potensial rolunu oynadы.

2003-cц ildя ulu юndяr Heydяr Яliyev siyasi kursunun layiqli davamчыsы cяnab Иlham Яliyevin prezident seчkilяrindя bюyцk vяtяndaш hяmrяyliyi ilя inamlы qяlяbя qazanaraq Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti seчilmяsi ilя юlkяdя hяyata keчirilяn hяrtяrяfli islahatlarыn yeni dюvrц baшlandы, Azяrbaycan яdliyyяsi mцasir inkiшaf mяrhяlяsinя qяdяm qoydu.

2003-2018-ci illяrdя mюhtяrяm Prezidentimiz tяrяfindяn яdliyyя vя mяhkяmя sisteminin mцasirlяшdirilmяsi ilя baьlы mцhцm qяrarlar qяbul olundu.

2006-cы ildя Яdliyyя Nazirliyi haqqыnda yeni Яsasnamя qяbul edilяrяk ona hцquq mцhafizя orqanы statusu verildi. Яdliyyя orqanlarыnыn inkiшafы, mяhkяmя sisteminin mцasirlяшdirilmяsi, elektron mяhkяmя informasiya sisteminin yaradыlmasы, cяza siyasяtinin humanistlяшdirilmяsi vя penitensiar mцяssisяlяrinin fяaliyyяtinin tяkmillяшdirilmяsi ilя baьlы fяrman vя sяrяncamlarыn imzalanmasы, "Яdliyyя orqanlarыnda qulluq keчmя haqqыnda" yeni Qanunun, habelя Яdliyyяnin inkiшafыna dair ayrыca Dюvlяt Proqramыnыn qяbulu xцsusi яhяmiyyяt kяsb edir. Юlkяmizdя яdliyyя vя mяhkяmя sisteminin tяrяqqisi barяdя regionumuzda bu sahяdя hяyata keчirilmiш tяdbirlяrя nяzяr salmaqla kifayяt qяdяr tяsяvvцr yaratmaq mцmkцndцr. Яvvяllяr yerlяrdя yalnыz Яdliyyя Nazirliyinin yerli orqanlarы olan vяtяndaшlыq vяziyyяti aktlarыnыn dюvlяt qeydiyyatы шюbяlяri, notariat kontorlarы vя mяhkяmя qяrarlarыnыn icrasы qurumlarы fяaliyyяt gюstяrirdi.

Bu qurumlarыn fяaliyyяtinя rяhbяrlik vя nяzarяt, onlarыn fяaliyyяtinin яlaqяlяndirilmяsi sяlahiyyяtlяri yalnыz Яdliyyя Nazirliyinя aid idi. Vяtяndaшlar bu qurumlar barяdя yalnыz aidiyyяti цzrя Яdliyyя Nazirliyinя mцraciяt edя bilir, qяbul цчцn nazirliyя getmяli olurdular. Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin 2006-cы ildя imzaladыьы "Яdliyyя orqanlarыnыn inkiшafы" barяdя Fяrmanla Яdliyyя Nazirliyinin regional шюbяlяri yaradыldы. Bu qurumlarыn yaradыlmasы mяqsяdlяri elя dюvlяt baшчыsыnыn Fяrmanыnda gюstяrilmiшdir. Fяrmanda yerli яdliyyя orqanlarыnыn fяaliyyяtini яlaqяlяndirmяk vя onlarыn fяaliyyяtinя nяzarяti gцclяndirmяk, яhalinin яdliyyя orqanlarыna mцraciяt etmяk imkanlarыnы asanlaшdыrmaq, bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяtinя inzibati nяzarяtin sяmяrяsini artыrmaq regional яdliyyя шюbяlяrinin yaradыlmasы mяqsяdlяri kimi gюstяrilmiшdir.

Dюvlяt baшчыsыnыn Fяrmanыna uyьun olaraq юlkяmizdя 10 regional яdliyyя шюbяlяri, o cцmlяdяn Шяki regional яdliyyя шюbяsi tяшkil olundu. Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn regional яdliyyя шюbяlяrinin яrazi yurisdiksiyalarы mцяyyяnlяшdirildi, "Regional яdliyyя шюbяlяri haqqыnda яsasnamя" tяsdiq edilяrяk onlarыn hцquq vя vяzifяlяri mцяyyяnlяшdirildi. Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn regional шюbяlяr mцasir tяlяblяrя cavab verяn inzibati binalarla, nяqliyyat vasitяlяri ilя, hяr cцr avadanlыq, texniki vasitяlяrlя tяmin edilяrяk onlar цчцn яn mцasir tяlяblяrя cavab verяn iш шяraiti yaradыldы. 5 regional яdliyyя шюbяsi, o cцmlяdяn Шяki regional яdliyyя шюbяsi цчцn yeni inzibati binalar tikilяrяk istifadяyя verildi.

Belяliklя Azяrbaycan яdliy-

yяsinin tarixindя ilk dяfя olaraq yerli яdliyyя orqanlarыna mцnasibяtdя yuxarы orqan olan, belя demяk mцmkцndцrsя yerlяrdя Яdliyyя Nazirliyini tяmsil edяn regional nяzarяt vя idarяetmя orqanlarы yaradыldы. Nяticяdя yerlяrdя яdliyyя iшi daha da canlandыrыldы, yerli яdliyyя orqanlarыnыn fяaliyyяtinя daha operativ nяzarяt olunmasы, onlarыn fяaliyyяtinin daha чevik vя sяmяrяli яlaqяlяndirilmяsinя nail olundu. Яhaliyя bilavasitя hцquqi xidmяt gюstяrяn yerli яdliyyя orqanlarыnыn fяaliyyяti ilя baьlы, elяcя dя цmumiyyяtlя яdliyyя fяaliyyяti ilя baьlы шikayяti, tяklifi vя s. olan шяxslяr artыq region цzrя yeni bir mцraciяt edя bilmяk цnvanы яldя etdilяr. Artыq region цzrя insanlar яdliyyя fяaliyyяti ilя baьlы Шяki regional яdliyyя idarяsinя mцraciяt edir, qяbul цчцn Bakы шяhяrinя, Яdliyyя Nazirliyinя getmяk mяcburiyyяtindя deyillяr. Digяr regional яdliyyя idarяlяrindя olduьu kimi Шяki regional яdliyyя idarяsindя dя quraшdыrыlmыш mцasir texniki avadanlыqlar vasitяsilя vяtяndaшlar regional idarяdя Яdliyyя Nazirliyinin rяhbяr шяxslяrinin, o cцmlяdяn baш idarя vя idarя rяislяrinin virtual qaydada mцtяmadi keчirilяn qяbullarыnda iшtirak edirlяr.

Vяtяndaшlarыmыz цчцn yaradыlmыш bu шяrait barяdя onlarыn яtraflы mяlumatlandыrыlmasы mяqsяdi ilя mцxtяlif mяtbuat orqanlarыnda mцvafiq mяlumatlar yerlяшdirilir, o cцmlяdяn ARB televiziya kanalыnda mцvafiq mяlumatыn efir vasitяsi ilя yayыmlanmasы tяmin edilir, hяmчinin mяlumat-elanlar hazыrlanaraq regionun bцtцn mяhkяmя vя яdliyyя orqanlarыnыn giriшindя yerlяшdirilmяsi tяmin olunub.

Dюvlяt baшчыsыnыn vяtяndaшlarыn mцraciяtlяrinя diqqяtlя vя hяssaslыqla yanaшыlmasы barяdя dюvlяt orqanlarы qarшыsыnda qoyduьu vяzifяlяrin icrasы Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn daim diqqяt mяrkяzindя saxlanыlыr. Яdliyyя orqanlarыnda vяtяndaшlarыn mцraciяtlяrinя baxыlmasы vя onlarыn qяbulu iшinin tяшkili mяsяlяlяri vaxtaшыrы Яdliyyя Nazirliyinin Kollegiya iclaslarыnda geniш mцzakirя edilяrяk чox ciddi vя mцhцm qяrarlar qяbul edilir. Nazirlikdя vяtяndaшlarыn mцraciяtlяrinя baxыlmasы vя qяbulu iшi daha da tяkmillяшdirilmiшdir, "Qaynar xяtt"lяr tяшkil edilmiш, nazirliyin rяhbяr шяxslяrinin vaxtaшыrы sяyyar qяbullarы keчirilir. Яdliyyя Nazirliyinin tapшыrыqlarыna uyьun olaraq Шяki regional яdliyyя idarяsindя dя vяtяndaшlarыn mцraciяtlяrinя vaxtыnda, hяrtяrяfli vя obyektiv baxыlmasы, onlarыn qяbulu iшi gцndяlik nяzarяtdя saxlanыlыr. Иdarяdя vяtяndaшlarыn qяbulu цчцn xцsusi qяbul otaqlarы yaradыlmыш, mцraciяt edяn vяtяndaшlar bцtцn iш gцnlяri яrzindя dяrhal qяbul edilirlяr. Hяmчinin idarяnin яrazi yurisdiksiyasыna aid rayonlarda vaxtaшыrы vяtяndaшlarыn sяyyar qяbulu keчirilir. Иnsanlara яvяzsiz hцquqi yardыm gюstяrilmяsinin tяmin edilmяsi barяdя Яdliyyя Nazirliyi rяhbяrliyinin gюstяriшlяrinя ciddi яmяl edilяrяk vяtяndaшlarыn mцraciяtlяrindя qaldыrыlan mяsяlяlяrя baxыlmasы яdliyyя orqanlarыnыn sяlahiyyяtlяrinя aid olmadыqda onlara mцvafiq qanunvericilik aktlarыnыn tяlяblяri, hansы цnvana mцraciяt etmяli olduqlarы, mцraciяt etmя qaydalarы vя s. яhatяli izah edilяrяk hцquqi yardыm gюstяrilir.

Hяm Шяki regional яdliyyя idarяsindя, hяm dя яrazi yurisdiksiyasы цzrя fяaliyyяt gюstяrяn yerli яdliyyя orqanlarыnda vяtяndaшlarыn mцraciяtlяrinя baxыlmasы vя onlarыn qяbulu iшinin tяшkili, hцquqi yardыmыn gюstяrilmяsi vяziyyяti vaxtaшыrы юyrяnilяrяk tяhlil edilir, nяticяlяrinя uyьun tяdbirlяr gюrцlцr.

Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin dюvlяt orqanlarыnыn fяaliyyяtindя шяffaflыьыn, aшkarlыьыn tяmin edilmяsi, korrupsiya vя digяr neqativ hallara imkan verяn mяmur-vяtяndaш mцnasibяtlяrindя birbaшa tяmasыn minimuma endirilmяsi, hяmчinin sцrцndцrmячilik hallarыnы aradan qaldыrmaqla operativliyin tяmin olunaraq vяtяndaш mяmnunluьuna nail olunmasы mяqsяdilя elektron xidmяtlяrin tяtbiqi vя ardыcыl olaraq onlarыn dairяsinin geniшlяndirilmяsi barяdя tapшыrыqlarыnыn icrasы Azяrbaycan Respublikasы Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn daim diqqяtdя saxlanыlыr.

Azяrbaycan Respublikasы

Prezidentinin "Elektron hюkumяt" portalы ilя baьlы tapшыrыqlarыna яsasяn Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn gюstяrilяn elektron xidmяtlяrin portala inteqrasiyasы davam etdirilяrяk onlarыn sayы davamlы olaraq artыrыlыr. Bu xidmяtlяrdяn istifadяlяrin sayы ilbяil artaraq artыq bir il цzrя istifadячilяrin sayы milyonlarla юlчцlцr. Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn elektron xidmяtlяrin tяtbiqi dairяsinin davamlы olaraq geniшlяndirilmяsi ilя yanaшы bu xidmяtlяrdяn istifadячilяrin sayы чox olmasыna baxmayaraq yenя dя hяmin xidmяtlяr barяdя geniш яhali kцtlяsinin яtraflы mяlumatlandыrыlmasы da diqqяt mяrkяzindя saxlanыlыr. Bu mяqsяdlя nazirliyin mяsul яmяkdaшlarы tяrяfindяn geniш ictimaiyyяt nцmayяndяlяrinin iшtirakы ilя Шяki regional яdliyyя idarяsindя keчirilяn elektron xidmяtlяrin tяqdimatlarыnыn tяшkilinя yardыmчы olmaqla yanaшы regional idarяnin яmяkdaшlarы tяrяfindяn dя ayrы-ayrы kollektivlяrlя gюrцшlяrdя elektron xidmяtlяrin geniш tяqdimatlarы keчirilir.

Bir чox hallarda vяtяndaшlarыmыz mцяyyяn problemlяrlя mяhz qanunvericiliyi, юz hцquq vя vяzifяlяrini kifayяt qяdяr bilmяmяlяri sяbяbindяn qarшыlaшыrlar. Cяmiyyяtin hцquqi bilik sяviyyяsinin artыrыlmasы, onlarыn hцquqi maariflяndirilmяsi Яdliyyя Nazirliyinin diqqяtdя saxladыьы mяsяlяlяrdяn biridir.

Nazirlik tяrяfindяn tяшkil edilmiш vя daim yenilяшdirilяn milli qanunvericiliyin elektron mяlumat bazasы (www.e-qanun.az) vя еляъя дя Hцquqi Aktlarыn Dюvlяt Reyestrinin elektron variantы (www.huquqiaktlar.gov.az) яhalinin hцquqi biliklяrinin artыrыlmasы qanunlarыn mяtni ilя birbaшa, sяrbяst vя tяmannasыz tanыш olmasыna imkan yaradыr. Шяki regional яdliyyя idarяsinin яmяkdaшlarы tяrяfindяn insanlarыn bu imkanlar barяdя яtraflы mяlumatlandыrыlmasы ilя yanaшы, mяtbuat orqanlarыnыn imkanlarыndan istifadя edilяrяk ayrы-ayrы qanunvericilik aktlarыnыn mцddяalarы barяdя vaxtaшыrы чыxышlar edilir, bu mяqsяdlя ARB televiziyasы ilя sыx яmяkdaшlыq qurularaq яmяkdaшlarыmыz vaxtaшыrы hяmin telekanalыn proqramlarыnda iшtirak edirlяr. Tяsadцfц deyildir ki, bu televiziya kanalы tяrяfindяn Шяki regional яdliyyя idarяsi "Hцquqlarыnыzыn tяbliьindя fяal яmяkdaш" nominasiyasы цzrя tяltif edilmiшdir.

Mяlum olduьu kimi Ulu Юndяr Heydяr Яliyevin tяшяbbцsц ilя юlkяmizdя demokratiyanыn, xцsusяn dя yerli demokratiyanыn daha da inkiшafы, яhalinin yerli яhяmiyyяti mяsяlяlяrin hяllindя geniш iшtirakыnыn tяmin edilmяsi mяqsяdi ilя yaradыlmыш yerli юzцnцidarяetmя orqanlarыnыn fяaliyyяtinя inzibati nяzarяtin hяyata keчirilmяsi qanunvericiliklя Яdliyyя Nazirliyinя hяvalя edilmiшdir.

Azяrbaycan Respublikasы Prezi-dentinin "Яdliyyя orqanlarыnыn inkiшafы haqqыnda" Fяrmanы ilя bяlяdiyyяllяrin fяaliyyяtinя inzibati nяzarяtin tяшkili, onlara metodiki kюmяk gюstяrilmяsi vя digяr istiqamяtlяrdя iш tяkmillяшdirildi. Яdliyyя Nazirliyinin bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяtindя qanunчuluьa яmяl olunmasыnыn tяmin edilmяsi mяqsяdilя hяyata keчirdiyi inzibati nяzarяtin vя bяlяdiyyяlяrя gюstяrilяn metodiki kюmяkliyin operativliyini vя sяmяrяsini daha da artыrmaq mяqsяdilя bu fяaliyyяt Bяlяdiyyяlяrlя Иш Mяrkяzi ilя yanaшы regional яdliyyя idarяlяri vasitяsilя hяyata keчirilmяyя baшlanыldы. Nяticяdя bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяtinя inzibati nяzarяt daha чevik vя sяmяrяli шяkildя tяшkil olundu, yerli юzцnцidarя orqanlarы il boyu яrzindя davamlы hцquqi maarif-lяndirmя vя metodiki yardыmla tяmin olunurlar. Шяki regional яdliyyя idarяsinin яrazi yurisdiksiyasы цzrя rayonlarda fяaliyyяt gюstяrяn 145 bяlяdiyyяnin il яrzindя tяxminяn 13 mindяn artыq aktlarыna (qяrarlarыna) idarя tяrяfindяn inzibati nяzarяt hяyata keчirilir, aktlarыn юlkя qanunvericiliyinin tяlяblяrinя uyьunluьunun tяmin edilmяsi цчцn bяlяdiyyяlяrя yцzlяrlя tяklif gюndяrilir, bir tяqvim ili яrzindя tяxminяn minя yaxыn tюvsiyя verilir.

(Давамы 7-ъи сящифядя)

№ 10 (168), Октйабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 7

ЯDLИYYЯSИ-100 ЯDLИYYЯSИ-100

Азярбайъан Ядлиййяси Rяhman MЯММЯДОВ (Яввяли 5-ъи вя 6-ъы сящифялярдя) Hяr il idarяnin яrazi yurisdiksiyasыna daxil olan 6 rayonun hяr birindя davamlы olaraq bяlяdiyyя цzvlяri цчцn seminarlar keчirilяrяk bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяti ilя baьlы qanunvericilik aktlarыnыn tяlяblяri geniш izah edilir, bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяtindя onlarыn icra aparatlarыnыn rolu vя hazыrlыqlы, peшяkar bяlяdiyyя qulluqчularы korpusunun formalaшmasыnыn яhяmiyyяti nяzяrя alыnaraq bяlяdiyyя qulluqчularы, o cцmlяdяn mцhasiblяr, kargцzarlar цчцn tяlimlяr tяшkil edilir. Яdliyyя sahяsindя hяyata keчirilяn mцtяrяqqi islahatlar nяticяsindя Яdliyyя Nazirliyinin rayonlarda fяaliyyяt gюstяrяn yerli qurumlarы da demяk olar ki, yenidяn tяшkil edilmiш, onlarыn fяaliyyяt dairяsi geniшlяndirilmiш, sяlahiyyяtlяri artыrыlmыш, mцasir iш шяraiti vя zяruri texniki avadanlыqlarla яn yцksяk sяviyyяdя tяmin edilmiшdir. Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin "Яdliyyя orqanlarыnыn inkiшafы haqqыnda" Fяrmanы ilя rayon vяtяndaшlыq vяziyyяti aktlarыnыn dюvlяt qeydiyyatы qurumlarыnыn bazasыnda rayon Qeydiyyat шюbяlяri yaradыlmышdыr. Hяmin шюbяlяr artыq vяtяndaшlыq vяziyyяti aktlarыnыn dюvlяt qeydiyyatы ilя yanaшы qeyri-kommersiya hцquqi шяxslяrin dя dюvlяt qeydiyyatыnыn aparыlmasы sяlahiyyяtinя malikdirlяr.

Notariat xidmяti dя tяkmillяшdirilmiш, elektron notariat sistemi qurulmuшdur. Notariat xidmяti sahяsindя geniш шяkildя xцsusi notariat institutu tяtbiq olunur. Regionumuzun 6 rayonundan 5-indя artыq dюvlяt notariuslarыnы xцsusi notariuslar яvяz edir.

Mяhkяmя qяrarlarыnыn icrasы sahяsindя hяyata keчirilяn kюklц islahatlar nяticяsindя icra mяmurlarыnыn sяlahiyyяtlяri яsaslы шяkildя artыrыlmыш, mяhkяmя qяrarlarыnыn icrasыnыn tяmin olunmasыna yюnяlmiш яlavя tяsir vasitяlяri qanunvericiliyя daxil edilmiшdir. Rayon icra bюlmя vя qruplarыnыn statusu artыrыlaraq onlara шюbя statusu verilmiш, Яdliyyя Nazirliyindя Probasiya Xidmяtinin yaradыlmasы ilя яlaqяdar bu шюbяlяrin bazasыnda icra vя probasiya шюbяlяri tяшkil edilmiш, яlavя шtat vahidlяri ayrыlmышdыr. Regionun bцtцn rayon icra vя probasiya шюbяlяri xidmяti nяqliyyat vasitяsi ilя tяmin edilmiшdir. Иcra iшlяrinin icrasыna nяzarяtin artыrыlmasы, bu шюbяlяrin fяaliyyяtindя operativliyin vя шяffaflыьыn tяmin edilmяsi mяqsяdilя "Elektron icra" sistemi tяtbiq edilmiшdir.

Hяm яdliyyя orqanlarыnыn, hяm dя mяhkяmяlяrin maddi texniki tяminatы, onlarыn normal iш шяraiti ilя tяmini sahяsindя Sovet hakimiyyяti illяrindяn Mцstяqil Azяrbaycan Respublikasыna heч dя цrяk aчan miras qalmamышdыr. Regionun яdliyyя orqanlarы vя mяhkяmяlяri uyьunlaшdыrыlmыш, iш шяraiti normalara cavab vermяyяn binalarada yerlяшmiшdir.

Bu gцn regionumuzun яdliyyя orqanlarыnыn demяk olar ki hamыsы ya onlar цчцn inшa edilmiш, ya da tamamilя yenidяn qurularaq яsaslы tяmir edilmiш inzibati binalarla, bцtцn zяruri avadanlыq vя vasitяlяrlя tяmin olunmuшlar. Яdliyyя Nazirliyinin penitensiar sistemindя hяyata keчirilяn kюklц islahatlarыn nяticяsidir ki, digяr bюlgяlяrlя yanaшы regionumuzda da yeni Penitensiar Mцяssisя inшa edilяrяk istifadяyя verilmiшdir. Bu mцяssisяlяr яn qabaqcыl юlkяlяrin tяcrцbяlяri юyrяnilяrяk beynяlxalq standartlar nяzяrя alыnmaqla hazыrlanmыш layihяlяr яsasыnda inшa edilmяklя mяhkumlar vя barяsindя hяbs qяtimkan tяdbiri seчilmiш шяxslяr цчцn tamamilя yeni bir шяrait yaradыlmышdыr.

Regionlarda belя mцяssisяlяrin inшasы mяhbuslarыn mяnsub olduьu regionda, uyьunlaшdыьы tяbii iqlim шяraitindя cяzasыnы чяkmяyя шяrait yaradыr. Digяr tяrяfdяn mяhkumlarыn vя barяsindя hяbs qяtimkan tяdbiri seчilmiш шяxslяrin ailя цzvlяrini qanunvericilikdя mцяyyяnlяшdirilmiш gюrцш hцququndan istifadя edяrkяn яlavя maddi-mяiшяt xarakterli чяtin-

liklяrdяn azad edir. Eyni zamanda regionlarda bu cцr mцяssisяlяrin inшasы paytaxtыmыzы яlavя yцklяnmяdяn xilas olmaьa xidmяt etmяklя yanaшы bюlgяlяrin inkiшafыna, insanlarыn iшlя tяmin olunmasыna яlavя шяrait yaradыr. Шяki Penitensiar Mцяssisяsindя region rayonlarыndan yцzlяrlя gяnc Penitensiar Xidmяtя qulluьa qяbul olunaraq bu mцяssisяdя iшlя tяmin olunmuшdur.

Yeri gяlmiшkяn qeyd etmяk istяyirяm ki, юlkя baшчыsы Иlham Яliyevin vя Heydяr Яliyev Fondunun Prezidenti Mehriban xanыm Яliyevanыn mяhkumlara humanist mцnasibяti sayяsindя Шяki regional яdliy-yя idarяsinin rяisi kimi hяr il Шяki Penitensiar mцяssisяsindя cяza чяkяn mяhkumlardan яfv olunan vя ya aministiya aktыnыn tяsiri dairяsinя dцшяn mяhkumlar barяsindя hяmin aktlarыn dяrhal icrasы ilя baьlы keчirilяn tяntяnяli tяdbirlяrdя iшtirak edirяm. Azяrbaycan Respublikasыnыn Яdliyyя Naziri cяnab Fikrяt Mяmmяdovun tapшыrыьыna uyьun olaraq mяhkumlarыn ailя цzvlяri dя bu tяdbirlяrя dяvяt olunur, onlara mцяssisяdя yaradыlmыш cяzaчяkmя шяraiti ilя яtraflы tanыш olmaьa imkan yaradыlыr.

900 nяfяr mяhkum vя barяsindя hяbs qяtiimkan tяdbiri seчilmiш шяxs цчцn nяzяrdя tutulan Шяki Penitensiar mцяssisяsinin 2013-cц ildя istifadяyя verilmяsindяn юtяn mцddяt яrzindя burda cяzaчяkяn 85 mяhkum яfv edilmiш, 23 nяfяr isя aministiya aktыnыn tяsirinя dцшmцшdцr. Dюvlяt baшчыmыz Иlham Яliyevin vя Birinci xanыm Mehriban Яliyevanыn mяhkumlara bяxш etdiklяri bюyцk sevinc hisslяrini sюzlя ifadя etmяk чяtindir.

Eyni zamanda Azяrbaycan Respublikasыnыn Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn mяhkumlarыn шяrti olaraq vaxtыndan яvvяl azad edilmяsi vя ya cяzasыnыn qalan hissяsinin daha yцngцl rejimli cяzaчяkmя mцяssisяsinя keчirilmяsi institutunun tяtbiqi tяkmiлlяшdirilmiш, bu prosesя ictimaiyyяtin, vяtяndaш cяmiyyяti qurumlarыnыn nцmayяndяlяri cяlb olunaraq obyektivlik vя шяffaflыq tяmin edilmiшdir. Шяki regional яdliyyя idarяsinin nцmayяndяsinin dя iшtirakы ilя bu mяqsяdlя fяaliyyяt gюstяrяn xцsusi komissiyanыn Шяki Penitensiar mцяssisяsindя dя iclaslarы keчirilmiш vя yцzlяrlя mяhkum bu institutun tяtbiqindяn bяhrяlяnmiшdir.

Dюvlяtimizin mяhkumlara gюstяrdiyi bu humanist vя qayьыlы mцnasibяt onlarыn юz gяlяcяklяrinя цmid vя inamlarыnы artыrыr, islah olmalarыna яlavя stimul yaradыr.

Azяrbaycan dюvlяtinin cяza-icra siyasяtinin daha da humanistlяшdirilmяsinя yюnяlmiш юlkя Prezidenti Иlham Яliyevin "Penitensiar sahяdя fяaliyyяtin tяkmillяшdirilmяsi, cяza siyasяtinin humanistlяшdirilmяsi vя cяmiyyяtdяn tяcridetmя ilя яlaqяdar olmayan alternativ cяza vя prosessual mяcburiyyяt tяdbirlяrinin tяtbiqinin geniшlяndirilmяsi barяdя Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin Sяrяncamы" barяdя 10 fevral 2017-ci il tarixli Fяrmanыnыn icrasы istiqamяtindя Cinayяt Mяcяllяsinя edilmiш чoxsaylы dяyiшikliklяrlя bяzi яmяllяrin dekriminallaшdыrыlmasы, cinayяt mяsuliyyяtindяn azad olmanыn яsaslarыnыn artыrыlmasы, azadlыqdan mяhrumetmя ilя яlaqяdar olmayan cяzalarыn tяtbiqi dairяsinin geniшlяndirilmяsi, azadlыьыn mяhdudlaшdыrыlmasы kimi yeni cяza nюvцnцn cinayяt qanunvericiliyinя daxil edilmяsi vя s. tяdbirlяr qыsa mцddяt яrzindя artыq юz real mцsbяt nяticяlяrini gюstяrmiшdir. Qeyd olunan sяbяblяrdяn Шяki Penitensiar mцяssisяsindя cяza чяkяn, elяcя dя mцяssisяnin istintaq tяcridxanasыnda saxlanыlan barяsindя hяbs qяtiimkan tяdbiri seчilmiш шяxslяrin sayыnda xeyli azalma vardыr.

Mяlumdur ki, azadlыqdan mяhrumetmя ilя яlaqяdar olmayan cяzalarыn sяmяrяli icrasыnыn tяmin olunmasы mяqsяdi ilя Яdliyyя Nazirliyindя Probasiya Xidmяti yaradыlmыш, hяmin xidmяtdя mцasir avadanlыqlarla tяchiz olunmuш, Elektron monitorinq mяrkяzi tяшkil edilяrяk cяzalarыn icrasы zamanы mцasir elektron nяzarяt vasitяlяri - "elektron qolbaq"lar tяtbiq edilmяyя baшlamышdыr. Artыq regionumuz цzrя onlarla

шяxs barяdя mяhkяmяlяr tяrяfindяn azadlыьыn mяhdudlaшdыrыlmasы cяzasы tяyin edilmiш vя "elektron qolbaq"lar tяtbiq olunmuшdur.

Mцasir texnologiyalarыn tяtbiqini geniшlяndirmяklя mяhkяmя ekspertizasыnыn tяkmillяшdirilmяsi ilя yanaшы ibtidai araшdыrmanыn vя яdalяt mцhakimяsinin sяmяrяli hяyata keчirilmяsinя yardыmчы olmaq mяqsяdi ilя Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn Mяhkяmя Ekspertizasы Mяrkяzinin regional bюlmяlяri, o cцmlяdяn Шяkidя belя bir bюlmя yaradыlmышdыr. Bюlmяnin fяaliyyяti artыq юz sяmяrяli nяticяlяrini gюstяrir.

Azяrbaycan Respublikasыnыn Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn ictimaiyyяtlя яlaqяlяrя, vяtяndaш cяmiyyяti qurumlarы ilя qarшыlыqlы fяaliyyяtя bюyцk юnяm verilir. "Иctimai iшtirakчыlыq haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanununa uyьun olaraq Яdliyyя Nazirliyi yanыnda fяaliyyяt gюstяrяn Иctimai Komitяnin sяlahiyyяtlяri daha da geniшlяndirilmiшdir. Qeyri-hюkцmяt qurumlarыnыn nцmayяndяlяri, mцstяqil hцquq mцdafiячilяri nяinki nazirliyin kollegiya iclaslarыna vaxtaшыrы dяvяt olunur, hяmчinin onlarыn mцzakirя olunan mяsяlяlяr цzrя fяal iшtiraklarыna, юz tяklif vя fikirlяrini bildirmяlяrinя geniш imkan yaradыlыr. Шяki regional яdliyyя idarяsi dя regionda fяaliyyяt gюstяrяn vяtяndaш cяmiyyяti qurumlarы ilя sыx яlaqяlяr saxlayыr. Hяtta, tяrяfdaш kimi qeyri hюkцmяt tяшkilatы ilя birgя layihяnin icrasыnda iшtirak edir. Avropa Иttifaqы tяrяfindяn maliyyяlяшяn "Azяrbaycanda mяhbuslara hцquqi, reabilitasiya vя reinteqrasiya yardыmыnыn gюstяrilmяsi" layihяsi "Uluчay Sosиаl Иnovasiya Mяrkяzi" vя Шяki regional яdliyyя idarяsi tяrяfindяn uьurla icra edilmiшdir. Layihяnin icrasы zamanы яldя edilmiш uьurlara diqqяt o dяrяcяdя olmuшdur ki, 2017-ci ilin oktyabr ayыnda BMT-nin vя Avropa Иttifaqыnыn юlkяmizdяki sяfirlяri Q.Иsakzai vя Иankauskas birlikdя geniш nцmayяndя heyяti ilя Шяkidя sяfяrdя olmuшlar. Onlar hяm layihя цzrя gюrцlяn iшlяrlя, hяm Шяki Penitensiar mцяssisяsi, hяm dя Шяki regional яdliyyя idarяsinin fяaliyyяti ilя tanыш olmuшlar. Hяr iki sяfir яdliyyя sahяsindя hяyata keчirilяn islahatlarы, яdliyyя orqanlarыnыn fяaliyyяtini, яdliyyя orqanыnыn qeyri-hюkцmяt tяшkilatы ilя birgя яmяkdaшlыьыnы mцsbяt nцmunя kimi yцksяk qiymяtlяndirmiш, layihя цzrя hяyata keчirilяn tяdbirlяri tяqdir edяrяk, hяtta digяr юlkяlяrdя tяbliь vя tяшviq etmяk цчцn layihя barяdя video чarx hazыrlanmasы zяruriliyini vurьulamышlar. BMT-nin юlkяmizdяki sяfirliyinin sifariшi ilя artыq belя bir video чarx hazыrlanmышdыr.

Mяhkяmя sisteminin mцasirlяшmяsi istiqamяtindя юlkяmizdя hяyata keчirilяn geniш miqyaslы tяdbirlяr чяrчivяsindя regionumuzda da bюyцk iшlяr gюrцlmцшdцr. Яvvяllяr iki hakimdяn ibarяt olan bir rayon mяhkяmяsinin fяaliyyяt gюstяrdiyi Шяkidя hazыrda 3-ц birinci instansiya, 1-i isя apellyasiya instansiyasы olmaqla 4 mяhkяmя orqanы, hяmin mяhkяmяlяrdя isя цmumilikdя 20-dяn чox hakim fяaliyyяt gюstяrir. Bu mяhkяmяlяrin 3-ц regional olmaqla яrazi yurisdiksiyalarы 14 rayonu яhatя edir. Mяhkяmя orqanlarыnыn яhaliyя yaxыnlaшdыrыlmasы insanlara яsaslы шяkildя rahatlыq yaratmaqla mяhkяmяlяri onlar цчцn daha яlчatan etmiшdir.

Hяr bir hakimя kюmяkчi шtatы verilmяsi hakimlяrin fяaliyyяtindя operativliyin artыrыlmasыna kюmяk etmяklя yanaшы yцzlяrlя hцquqшunas gяncя mяhkяmя orqanlarыnda iшlяmяk imkanы vermiшdir ki, bu da onlarыn peшяkar hцquqшunas kadr kimi formalaшmasыnda bir mяktяb rolunu oynayыr. Шяki Mяhkяmя Kompleksinin, Oьuz, Qяbяlя, Zaqatala rayon mяhkяmяlяri цчцn яn mцasir tяlяblяrя cavab verяn, informasiya texnologiyalarыnыn яn son nяaliyyяtlяrinin tяtbiq olunduьu inzibati binalarыn tikilmяsi nяticяsindя mяhkяmяlяrimiz yцk-

sяk statuslarыna uyьun iш шяraiti ilя tяmin olmuшlar.

Mюhtяrяm Prezitentimiz Иlham Яliyevin hяm Oьuz rayon Mяhkяmяsinin inzibati binasыnыn, hяm dя Шяki Mяhkяmя Kompleksinin aчыlыш mяrasimlяrindя шяxsяn iшtirakы, Шяki Mяhkяmя Kompleksindя geniш mцшavirя keчirmяsi onun юlkяmizdя яdalяt mцhakimяsinin sяmяrяliliyinin artыrыlmasыna gюstяrdiyi bюyцk diqqяt vя qayьыnыn bariz nцmunяlяrindяndir.

Mяlum olduьu kimi юlkя Prezidenti cяnab Иlham Яliyevin siyasi iradяsinя uyьun olaraq Azяrbaycan Respublikasыnыn Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn hцquqi sahяdя яmяkdaшlыьыn geniшlяndirilmяsi mяqsяdilя xarici юlkяlяrin яdliyyя-mяhkяmя orqanlarы vя beynяlxalq tяшkilatlarla яlaqяlяrin qurulmasы vя geniшlяndirilmяsi istiqamяtindя ardыcыl яhatяli iш aparыlыr vя bюyцk uьurlar яldя edilmiшdir. Яdliyyя Nazirliyinin rяhbяrliyi tяrяfindяn regional яdliyyя idarяlяri dя bu fяaliyyяtя cяlb olunurlar. Tяcrцbя mцbadilяlяri mяqsяdilя xarici юlkяlяrя tяшkil edilяn sяfяrlяrdя nazirliyin nцmayяndя heyяtinя regional яdliyyя idarяlяrinin o cцmlяdяn Шяki regional яdliyyя idarяsinin яmяkdaшlarы cяlb edilirlяr.

Hяmчinin xarici юlkяlяrin, o cцmlяdяn Avropa Birliyinя цzv dюvlяtlяrin яdliyyя vя mяhkяmя orqanlarыnыn rяhbяr vяzifяli шяxslяrinin vя nцmayяndя heyяtlяrinin юlkяmizя sяfяri чяrчivяsindя bir чox hallarda onlarыn bюlgяlяrdя dя яdliyyя vя mяhkяmя orqanlarыnыn fяaliyyяti ilя tanышlыqlarы nяzяrdя tutulur. Mяhz bu mяqsяdlя regionumuza da xeyli sayda sяfяrlяr olmuшdur. Hяtta Avropa Birliyinя цzv dюvlяtlяrin nцmayяndя heyяtlяrinin юlkяmizdя mяhkяmя-hцquq, o cцmlяdяn яdliyyя sahяsindя aparыlan mцtяrяqqi islahatlarыn nяticяlяri ilя regionumuzda tanыш olarkяn yaxшы mяnada tяяccцblяndiklяrinin, юz heyrяtlяrini aчыq шяkildя ifadя edяrяk gюrцlяn iшlяri tяqdir etmяlяrinin шahidi olmaq hяm bir vяtяndaш kimi, hяm dя яdliyyя iшчisi kimi чox bюyцk qцrur doьurur.

Azяrbaycan Respublikasы юz яrazisi, яhalisinin sayы baxыmыndan dцnyanыn bюyцk dюvlяtlяrindяn sayыlmasa da vя mцstяqil dюvlяt kimi mюvcudluьu 30 ilя чatmasa da digяr sahяlяrdя olduьu kimi mяhkяmя-hцquq sahяsindя dя чox bюyцk uьurlara imza atmышdыr. Bu uьurlar inkiшaf etmiш dюvlяtlяr, mюtяbяr beynяlxalq qurumlar tяrяfindяn qeyd olunur, yцksяk qiymяtlяndirilir, mцkafatlandыrыlыr, hяtta dцnya dюvlяtlяrinя mцtяrяqqi tяcrцbя kimi tюvsiyyя olunur. Юlkяmizin яdliyyя iшчilяri Azяrbaycan Яdliyyяsinin 100 illik yubileyini layiqincя qeyd etmяyя чalышыrlar. Hяm Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin, hяm dя Azяrbaycan яdliyyяsinin 100 illik yubileylяrinin yцksяk sяviyyяdя qeyd olunmasы mяqsяdilя Azяrbaycan Respublikasы Яdliyyя Nazirliyi Kollegiyasыnыn qяrarlarы ilя Tяшkilat Komitяsi yaradыlmыш, Tяd-birlяr Planы tяsdiq edilmiшdir. Tяd-birlяr Planыnda mцxtяlif чoxsaylы tяdbirlяrin hяyata keчirilmяsi nяzяrdя tutulmuшdur. Qeyd olunan Tяdbirlяr Planыnыn diqqяt чяkяn cяhяtlяrindяn biri ondan ibarяtdir ki, Azяrbaycan яdliyyяsinin tarixi, inkiшaf yollarы, bu sahяdя hяyata keчirilяn islahatlar, mцasir яdliyyя sistemi barяdя geniш яhali kцtlяlяrinin, o cцmlяdяn gяnc nяslin mяlumatlandыrыlmasы, maariflяndirilmяsi mяqsяdilя tяdbirlяrя xцsusi юnяm verilir. Яlbяttя bu da tяsadцfi deyildir. Hяr bir xalq юz tarixini bilmяlidir. Tarixi bilmяdяn bu gцnц vя gяlяcяyi doьru qurmaq mцmkцn deyildir. Lakin tarixi bilmяk kifayяt deyil, tarixi юyrяnяrяk ondan ibrяt dяrslяri almaq zяruridir. Bunun цчцn tarixi olduьu kimi юyrяnmяk gяrяkdir. Necя ki, Цmumilli Lider Heydяr Яliyev demiшdir: "Tarixi olduьu kimi qяbul etmяk, dяrk etmяk vя olduьu kimi qiymяtlяndirmяk lazыmdыr, tarixi tяhrif etmяk dя olmaz, tariximizdяki qara lяkяlяri, qara sяhifяlяri unutmaq da olmaz." Azяrbaycan Respublika-

sыnыn dюvlяt idarячilik sisteminin mцhцm sahяsi olan Azяrbaycan яdliyyяsinin tarixi hяm dя Azяrbaycanыn dюvlяtчilik tarixinin bir tяrkib hissяsidir.

Digяr tяrяfdяn insanlar юz hяyatlarы boyunca bu vя ya digяr mяqamlarda яdliyyя orqanlarыnыn gюstяrdiyi xidmяtlяrdяn geniш istifadя edirlяr, яdliyyя orqanlarыnыn яmяkdaшlarы ilя tяmasda olurlar,il яrzindя яdliyyя sahяsi ilя tяmaslar milyonlarla юlчцlцr. Bu orqanlar, onlarыn fяaliyyяti barяdя insanlarыmыzыn daha яtraflы mяlumatlы olmalarы ilk nюvbяdя onlarыn юzlяri цчцn яhяmiyyяtlidir.

Azяrbaycan яdliyyяsinin 100 illik yubileyi яrяfяsindя юlkяmizin яdliyyя iшчilяri tяrяfindяn qeyd olunan Tяdbirlяr Planыna uyьun olaraq mцxtяlif sяpkili silsilя tяdbirlяr hяyata keчirilmяkdяdir. Regionumuzun яdliyyя iшчilяri dя bu prosesdя fяal iшtirak edirlяr. Шяki regional яdliyyя idarяsinin яrazi yurisdiksiyasыna aid rayonlarыn цmumtяhsil mяktяblяrindя aidiyyяti dюvlяt orqanlarы ilя birlikdя hazыrlanmыш qrafiklяr цzrя Azяr-baycan яdliyyяsinin tarixi, mцasir яdliyyяmizin fяaliyyяti barяdя yuxarы sinif шagirdlяri цчцn 75 "Aчыq dяrs" keчirilmiшdir.

Hяmчinin regionda fяaliyyяt gюstяrяn bцtцn ali vя orta ixtisas tяhsili mцяssisяlяrindя - Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin Шяki filialы, Azяrbaycan Dюvlяt Иqtisad Universitetinin Zaqatala filialы, Шяki Dюvlяt Regional Kolleci, Шяki Dюvlяt Texniki Kolleci vя Шяki Tibb Kollecinin mцяllim-tяlяbя heyяti ilя yerli vя regional яdliyyя orqanlarыnыn hяmчinin mяhkяmя orqanlarы rяhbяrlяrinin iшtiraki ilя geniш gюrцшlяr keчirilяrяk юlkяmizin яdliyyя tarixi, яdliyyя vя mяhkяmя sistemindя hяyata keчirilяn mцtяrяqqi islahatlar, яdliyyя vя mяhkяmя orqanlarыnыn fяaliyyяti barяdя яhatяli mяlumatlar verilmiш, Azяrbaycan Respublikasы Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn gюstяrilяn elektron xidmяtlяrin tяqdimatlarы keчirilmiш, iшtirakчыlarыn suallarы яtraflы cavablandыrыlmышdыr.

Regionun яdliyyя iшчilяrinin Azяrbaycan яdliyyяsi barяdя mяtbuat orqanlarыnda silsilя чыxышlarы dяrc edilir.

Yubiley tяdbirlяri чяrчivяsindя regionun яdliyyя vя mяhkяmя iшчilяri tяrяfindяn aьacяkmя aksiyalarы hяyata keчirilmiш, Шяkidя yeni inшa olunan Heydяr Яliyev Mяrkяzinin яtrafыndakы яrazidя, hяmчinin Zaqatala rayon Mяhkяmяsi, Zaqatala rayon qeydiyyat шюbяsi vя Zaqatala rayon Иcra vя Probasiya шюbяsi цчцn yeni inшa edilяn inzibati binanыn qarшыsыndakы яrazidя hяmiшяyaшыl шam aьaclarы яkilmiшdir.

Nazirliyin Tяdbirlяr Planыna uyьun olaraq talasсemiyalы xяstяlяrя kюmяk mяqsяdilя Шяkidя яdliyyя iшчilяrinin qanvermя aksiyasы keчirilmiш, 100 nяfяr яdliyyя iшчisi kюnцllц olaraq aksiyada iшtirak etmiшdir.

Yubiley mцnasibяti ilя regionun яdliyyя iшчilяri arasыnda шahmat yarышы keчirilmiш yarышda 14 nяfяr яdliyyя iшчisi iшtirak etmiш qaliblяr vя iшtirakчыlar tяltif olunmuшlar. Юlkяmizdя olduьu kimi regionumuzda da Azяrbaycan яdliyyяsinin 100 illik yubileyi ilя baьlы silsilя tяdbirlяr davam etdirilmяkdяdir.

Mцasir Azяrbaycan яdliyyяsi юlkя Prezidenti cяnab Иlham Яliyevin hяrtяrяfli diqqяt vя qayьыsы ilя яhatя olunub. Mяhz mюhtяrяm Prezidentimizin яdliyyя sahяsinя verdiyi bюyцk юnяmin mяntiqi nяticяsidir ki, Onun siyasi iradяsi vя rяhbяrliyi ilя hяyata keчirilяn mцtяrяqqi islahatlar sayяsindя яdliyyяmiz bu sяviyyяdя inkiшaf edя bilmiшdir. Юlkяmizin чoxminlik яdliyyя ordusu cяnab Яdliyyя Naziri Fikrяt Mяmmяdovun rяhbяrliyi altыnda dюvlяt baшчыsыnыn hяrtяrяfli diqqяt vя qayьыsыnы, bюyцk etimadыnы юz цzяrlяrinя dцшяn vяzifяlяri, юlkя baшчыsыnыn tapшыrыq vя tюvsiyyяlяrini bundan sonra da lяyaqяtlя yerinя yetirmяklя doьrultmaq, mюhtяrяm Prezidentimizin яtrafыnda sыx birlяшяrяk hцquqi dюvlяt quruculuьu yolunda bundan sonra da fяdakarlыqla чalышmaq яzmindяdirlяr.

сящ. 8

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 10 (168), Октйабр 2018

АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫ Октйабрын 29-да Prezident Иlham Яliyev сяфяр чярчивясиндя Шякидя йени истифадяйя верилян Bayraq Muzeyinin, Шяki-Kiш avtomobil yolunun, "ASAN Hяyat" kompleksiнин, "ABAD" Keramika vя Tяtbiqi Sяnяt Mяrkяzinin вя Heydяr Яliyev Fondunun tяшяbbцsц ilя йени инша едилмиш qarышыq tipli uшaq eviнин ачылыш мярасимляриндя иштирак етмишдир.

Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva oktyabrыn 29-da Шяki-Kiш avtomobil yolunun aчыlышыnda iшtirak eтдиlяr.

Юlkяmizdя Bayraq muzeylяrinin yaradыlmasы Azяrbaycan dюvlяtinin mцstяqilliyini tяcяssцm etdirяn vя hяr bir vяtяndaш цчцn mцqяddяs rяmzlяrdяn sayыlan цчrяngli bayraьыmыza olan hюrmяt vя ehtiramыn gюstяricisidir.

Belя muzeylяrя aid layihяlяrin bцtцn bюlgяlяri яhatя etmяsi isя yeniyetmя vя gяnclяrimizя yцksяk vяtяnpяrvяrlik duyьularы aшыlamaqla, onlarda dюvlяt bayraьыmыza sevgini daha da artыrыr. Октйабрын 29-да dюvlяtimizin baшчыsы Шяки шящяриндя йени инша едилимш Bayraq Muzeyinin rяmzi aчыlышыnы bildirяn lenti kяsdiкдян сонра мяlumat verildi ki, muzey Bayraq Meydanыnda yerlяшir. Meydanda hцndцrlцyц 72,4 metr olan bayraq dirяyinin postament hissяsi yenidяn qurulub, яrazidя abadlыq vя yaшыllaшdыrma iшlяri aparыlыb, aьac, gцl kollarы яkilib, iшыq dirяklяri quraшdыrыlыb, fяvvarяlяr яsaslы tяmir edilib.

Qeyd olundu ki, Bayraq Muzeyinin inшasыna 2018-ci ilin martыnda baшlanыlыb. Tikinti iшlяri bu ilin oktyabrыnda baшa чatdыrыlыb. Bayraq Muzeyindя sяrgi zalы ilя yanaшы, inzibati vя yardыmчы otaqlar yaradыlыb. Muzeyin sяrgi zalыnda цmumilikdя цч bюlmя var. Burada Azяrbaycanыn xanlыqlar dюvrцnцn xяritяsi, orta яsrlяrя aid

Azяrbaycan Avtomobil Yollarы Dюvlяt Agentliyinin Иdarя Heyяtinin sяdri Saleh Mяmmяdov dюvlяtimizin baшчыsыna vя xanыmыna yolun texniki gюstяricilяri barяdя mяlumat verdi. Мялумат верилди ки, yolun uzunluьu 7,2 kilometrdir. Шяki-Kiш avtomobil yolu uzun mцddяt tяmir olunmadыьы цчцn hяrяkяt hissяsi sыradan чыxmышdы. Bu isя avtonяqliyyat vasitяlяrinin hяrяkяtindя problemlяr yaradыrdы. On yeddi min nяfяr яhalinin yaшadыьы iki yaшayыш mяntяqяsini birlяшdirяn ШяkiKiш avtomobil yolunun yenidяn qurulmasы Azяrbaycan Prezidentinin Sяrяncamыna яsasяn hяyata keчirilib. Gюrцlяn iшlяr nяticяsindя yol iki hяrяkяt zolaqlы olmaqla 4-cц texniki dяrяcяyя uyьun yenidяn qurulub.

Layihяyя uyьun olaraq 7 metr enindя yol яsasы vя 2 metr enindя чiyinlяr dя daxil olmaqla yeni salыnan yol yataьыnыn eni 12 metrdir. Yol boyunca mцxtяlif diametrli suюtцrцcц borular tikdюyцшчцlяri яks etdirяn manekenlяr, xanlыqlarыn bayraqlarы, XЫX яsr Azяrbaycan шяhяrlяrinin gerblяri, qяdim metal sikkяlяr, kaьыz pullar nцmayiш olunur.

Muzeyin eksponatlarы arasыnda Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti, Azяrbaycan SSR vя mцstяqillik dюvrlяrinя aid konstitusiyalar, gerblяr, bayraqlar, poчt markalarы, orden vя medallar sяrgilяnir.

Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin yadigarы olan цчrяngli, ayulduzlu bayraьыmыz bu gцn mцasir Azяrbaycanыn mцstяqillik rяmzinя чevrilib. Dюvlяtimiz vя xalqыmыz цчцn bu tarixi mяsяlяdя цmummilli lider Heydяr Яliyevin mцstяsna xidmяtlяri olub. Mяhz Ulu Юndяrin xidmяtlяri sayяsindя цчrяngli bayraьыmыz ilk dяfя Naxчыvan Muxtar Respublikasыnda dюvlяt bayraьы kimi qяbul edilib. Иndi Azяrbaycan bayraьы dцnyanыn яn nцfuzlu beynяlxalq tяшkilatlarы vя mюtяbяr mяclislяrindя qцrurla dalьalanыr. Prezident Иlham Яliyev dюvlяt atributlarыmыza xцsusi ehtiramla yanaшыr. Bюlgяlяrimizdя, o cцmlяdяn Шяkidя Bayraq Muzeyinin yaradыlmasы bunun bariz nцmunяsidir. Belя muzeylяrin yaradыlmasы dюvlяt atributlarыna olan sonsuz sevgini nцmayiш etdirmяklя yanaшы, gяnc nяslin Azяrbaycan bayraьыna hюrmяt ruhunda tяrbiyя olunmasыna mцhцm tюhfя verir.

tяrяfindя eni 1,5 metr olan piyada sяkilяri dя yaradыlыb. Dayaqsыz biraшыrыmlы kюrpцnцn чay yataьыndan hцndцrlцyц 7 metrdir. Bu isя gяlяcяkdя sel sularыnыn kюrpцyя zяrяr vurmasыnыn qarшыsыnы alacaq. Чayda sel

dцrlцyц artыrыlыb, sol sahildя isя 45 metr uzunluьunda yeni su tяnzimlяyici qurьu inшa olunub.

Bildirildi ki, avtomobil yolunun inшasы iki yaшayыш mяntяqяsi arasыnda yцk vя sяrniшin daшыnmasыnыn yaxшыlaшdыrыlmasы-

ilib, zяruri yerlяrdя yol niшanlarы quraшdыrыlыb, yol-cizgi vя yolgюstяrici xяtlяr чяkilib, avtobus dayanacaqlarы tikilib.

Azяrbaycan Prezidentinin Sяrяncamыna uyьun olaraq, Kiш чayы цzяrindя kюrpцnцn bяrpasы iшlяri dя aparыlыb. Yeni inшa edilяn kюrpцnцn uzunluьu 88,2 metr, hяrяkяt hissяsinin eni 8 metrdir. Kюrpцnцn hяr iki

sularы nяzяrя alыnaraq kюrpцnцn tяhlцkяsizliyini tяmin etmяk цчцn qabaqlayыcы vя profilaktik tяdbirlяr hяyata keчirilib. Layihя чяrчivяsindя чayda su axыnыnыn tяnzimlяnmяsi vя yaшayыш mяntяqяlяrini sel sularыndan qorumaq цчцn saь sahildя mюvcud qazma-doldurma svay яsaslы monolit beton istinad divarlarыnыn 32 metr hissяsinin hцn-

na imkan verяcяk, hяmчinin yerli vя xarici turistlяrin Kiш kяndinя vя "Marxal" istirahяt mяrkяzinя gediш-gяliшindя mцhцm rol oynayacaq.

Dюvlяtimizin baшчыsы yolun rяmzi aчыlышыnы bildirяn lenti kяsdi. Тядбирин сонунда йолун тикинтисиндя иштирак едянлярля xatirя шяkli чяkildi.

Щямин эцн Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva Шяki "ASAN Hяyat" kompleksinin aчыlышыnda iшtirak ediblяr.

likasыnыn Prezidenti yanыnda Vяtяndaшlara Xidmяt vя Sosial Иnnovasiyalar цzrя Dюvlяt Agentliyinin sayca 15-ci mяrkяzidir. Шяhяrin Zяrifя Яliyeva kцчяsindя yerlяшяn, юz mюhtяшяmliyi ilя seчilяn kompleksin tikintisinя 2017-ci ildя baшlanыlыb. Иnшaat iшlяri bu ilin oktyabrыnda baшa чatdыrыlыb.

Dюvlяtimizin baшчыsы Шяki "ASAN Hяyat" kompleksini iшя saldы.

Prezident Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva kompleksdя yaradыlan шяraitlя tanыш oldular.

Bildirildi ki, bu kompleks Шяki, Qax, Zaqatala, Balakяn vя Oьuz rayonlarыnda qeydiyyatda olan цmumilikdя 510 mindяn чox vяtяndaшa xidmяt gюstяrяcяk. Шяki "ASAN Hяyat" kompleksindя 11 dюvlяt orqanы -

Яdliyyя, Daxili Ишlяr, Vergilяr, Иqtisadiyyat, Яmяk vя Яhalinin Sosial Mцdafiяsi nazirliklяri, Яmlak Mяsяlяlяri Dюvlяt Komitяsi, Dюvlяt Gюmrцk Komitяsi, Dюvlяt Miqrasiya Xidmяti, Sяfяrbяrlik vя Hяrbi Xidmяtя Чaьыrыш цzrя Dюvlяt Xidmяti, Milli Arxiv Иdarяsi vя Qida Tяhlцkяsizliyi Agentliyi, hяmчinin юzяl шirkяt vя mцяssisяlяr tяrяfindяn цmumilikdя 300-dяn чox xidmяt hяyata keчirilяcяk.

Kompleksdя чalышacaq яmяkdaшlarыn sayы 190, kюnцllцlяrin sayы isя 50 nяfяrdir. Шяki "ASAN Hяyat" kompleksindя "ASAN xidmяt" mяrkяzi ilя yanaшы, ictimai iaшя obyektlяrinin istifadяyя verilmяsi dя nяzяrdя tutulur.

Ачылыш мярасиминин яввялиндя Prezident Иlham Яliyev kompleksin rяmzi aчыlышыnы bildirяn lenti kяsdi.

Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin hцquq-mцhafizя orqanlarы ilя iш vя hяrbi mяsяlяlяr цzrя kюmяkчisi-шюbя mцdiri Fuad Яlяsgяrov vя Prezident yanыnda Vяtяndaшlara Xidmяt vя Sosial Иnnovasiyalar цzrя Dюvlяt Agentliyinin sяdri Цlvi Mehdiyev kompleks barяdя dюvlяtimizin baшчыsыna vя birinci xanыma яtraflы mяlumat verdilяr. Bildirildi ki, bu kompleks Azяrbaycan Respub-

(Давамы 9-ъу сящифядя)

№ 10 (168), Октйабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 9

ПРЕЗИДЕНТИНИН ШЯКИ СЯФЯРИ (Яввяли 8-ъи сящифядя) Шяki "ASAN Hяyat" kompleksindя dя Vяtяndaшlara Xidmяt vя Sosial Иnnovasiyalar цzrя Dюvlяt Agentliyinin layihяsi olan "ASAN Peшя" mяrkяzi yaradыlыb.

Dюvlяtimizin baшчыsы vя birinci xanыm "ASAN Peшя" mяrkяzi ilя tanыш oldular.

Layihя ixtisaslы kadrlarыn hazыrlanmasыnы vя onlarыn яmяk bazarыnыn dяyiшяn tяlяblяrinя uyьun rяqabяt qabiliyyяtinin artыrыlmasыnы tяmin etmяk mяqsяdi daшыyыr. "ASAN Peшя" mяrkяzi bцtцn nюv zяruri avadanlыq, tяlim vя tяdris vяsaitlяri ilя tяchiz olunub.

Mяrkяzdя "ABAD"ыn sяrgi salonu da fяaliyyяt gюstяrяcяk. Burada Uшaq Psixo-Sosial Иnkiшafы Mяrkяzi dя yaradыlыb.

Kompleksdя kommunal xidmяtlяrin gюstяrilmяsi цчцn ayrыca bюlmя var. Hяmчinin burada "Azяriшыq" ASC, "Azяrsu" ASC vя "Azяriqaz" ИB tяrяfindяn xidmяtlяr tяqdim olunacaq.

Prezident Иlham Яliyev mяrkяzdя innovativ yeniliklяrlя tanыш oldu.

Bildirildi ki, "E-Gate" xidmяti sяrhяd-buraxыlыш mяntяqяlяrindя юlkяyя gяlяn vя юlkяni

tяrk edяn шяxslяrin sяrhяd keчidinin sцrяtlяndirilmяsi vя prosesin avtomatlaшdыrыlmasыnы tяmin edir.

Vяtяndaш xцsusi qurьuya yaxыnlaшaraq pasportun mяlumatlarыnы "EGate" cihazыnda oxudur. Sonra qurьu vasitяsilя vяtяndaшыn шяkli чяkilir, biometrik gюstяricilяri - цz tanыma vя barmaq izi tanыma texnologiyasы vasitяsilя eynilяшdirilir.

Mяlumatlarda hяr hansы problem aшkar edilmяzsя, avadanlыq avtomatik olaraq шяxsin keчidinя imkan verir. Яks halda, sяrhяd mяntяqяsinin яmяkdaшыna bu barяdя bildiriш gedir vя mяsul яmяkdaш dяrhal yaxыnlaшaraq problemlя tanыш olur. Bu cihaz vasitяsilя bir nяfяrin sяrhяd nяzarяtindя yoxlanыlma prosesi bir neчя saniyя яrzindя yekunlaшыr.

Digяr bir yenilik isя Elektron etibarnamя sistemidir.

Bu sistem vяtяndaшlara mяxsus daшыnar vя daшыnmaz яmlaka, malik olduьu xidmяtlяrя dair hцquqlarыn baшqasыna юtцrцlmяsinя dair etibarnamяlяrin elektron mцhitdя, elektron vя mobil imza texnologiyalarыndan istifadя etmяklя tamamilя avtomatlaшdыrыlmыш platformada tяqdim edildiyi bir sistemdir.

Dюvlяtimizin baшчыsыna

"ASAN Viza" sistemindя yeniliklяrin tяqdimatы da oldu. Tяqdimat "ASAN Viza" sisteminin hava limanlarыnda tяtbiqi ilя baьlы mяlumatы юzцndя яks etdirir. Eyni zamanda, "ASAN Viza" sыьortasы sistemi ilя baьlы mяlumat mюvcuddur ki, burada da Azяrbaycana gяlmяk цчцn mцraciяt edяn яcnяbi vя vяtяndaшlыьы olmayan шяxslяrin vizadan imtina edilmяsi halыnda юdяdiyi rцsumun sыьorta шirkяti tяrяfindяn kompensasiyasыnы nяzяrdя tutur. Bu sistem, eyni zamanda, xarici юlkяdя olarkяn baш verя bilяcяk hяr hansы maddi itki vя vяtяndaшыn sяhhяtindя yaranan problemin aradan qaldыrыlmasыnы vя xяrclяrin sыьorta шirkяti tяrяfindяn юdяnilmяsini tяmin edяcяk.

Yeni layihяlяrdяn biri dя "E-Qяza" sistemidir. Xцsusi avadanlыq vя proqram tяminatыndan ibarяt olmaqla avtomobillяrdя yerlяшdirilяn bu sistem qяza zamanы sцrцcц vя qяzanыn yeri barяdя mяlumatlarыn avtomatlaшmыш "E-Qяza" mяrkяzinя юtцrцlmяsi vя lazыmi tяxirяsalыnmaz xidmяt яmяkdaшlarыnыn qяza yerinя gюndяrilmяsini tяmin edir. Sistem vasitяsilя sцrцcц ilя яks яlaqя yaratmaq vя daha яtraflы mяlumat яldя etmяk imkanы da yaradыlacaq. Шяki "ASAN Hяyat"

kompleksindя "CoWorking" mяrkяzi dя fяaliyyяt gюstяrяcяk. Mяrkяz yeni baшlayan bizneslяrя - startaplara inkubasiya dюvrц цчцn nяzяrdя tutulan цmumi iш yeridir. Bu modeldяn frilanserlяr vя tяk iшlяyяnlяr dя istifadя edirlяr. Цmumilikdя model dayanыqlыdыr vя iш yerlяrini icarяyя vermяklя dayanыqlыlыq tяmin edilir.

"ASAN Hяyat" kompleksi цчцn ayrыlan 2,4 hektar яrazidя uшaq meydanчasы, fяvvarя vя oturacaqlar, istirahяt meydanчasы, avtodayanacaq, yay kafesi vя digяr rayonlardan gяlяcяk vяtяndaшlar цчцn avtobus dayanacaьы yaradыlыb.

Qeyd olundu ki, regionlarda 10 sяyyar "ASAN xidmяt" avtobusu vя sяyyar "ASAN qatar" vasitяsilя vяtяndaшlara xidmяtlяrin gюstяrilmяsi davam etdirilir.

2013-cц ilin iyunundan etibarяn tяqribяn 1 milyon 500 mindяn чox vяtяndaшa sяyyar formada xidmяt gюstяrilib.

Sonra Prezident Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva Шяki "ASAN Hяyat" kompleksinin яmяkdaшlarы ilя gюrцшdцlяr.

Oktyabrыn 29-da Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva Heydяr Яliyev Fondunun tяшяbbцsц ilя Шяki шяhяrindя qarышыq tipli uшaq evi цчцn inшa olunan yeni binanыn aчыlышыnda iшtirak eтdilяr. Тядбирин башланьыъында dюvlяtimizin baшчыsы vя birinci xanыm uшaq evinin rяmzi aчыlышыnы bildirяn lenti kяsdilяr.

kunlaшan uшaqlarыn yaшayыш шяraitinin, tяlim-tяrbiyя vя asudя vaxtlarыnыn tяшkilinin yaxшыlaшdыrыlmasы mяqsяdi ilя Heydяr Яliyev Fondunun prezidenti Mehriban

tibb bacыsы otaqlarы, uшaqlarыn asudя vaxtlarыnы sяmяrяli keчirmяlяri цчцn istirahяt otaьы, mяtbяx, yemяkxana vя чamaшыrxana var. Burada, eyni zamanda, mяk-

Mяlumat verildi ki, Шяki шяhяr qarышыq tipli uшaq evinin Gяnclяr kцчяsindя yerlяшяn яvvяlki binasы 1897-ci ildя шяkili tacir Hacы Zцlqяdяr Zцlfцqarov tяrяfindяn шяxsi yaшayыш evi kimi inшa olunub vя 1930-cu ilяdяk bu mяqsяdlя istifadя edilib. 1930-cu ildяn hяmin binada Шяki шяhяr qarышыq tipli uшaq evi fяaliyyяt gюstяrirdi. Uшaq evinin yerlяшdiyi bina qяzalы vяziyyяtdя olduьundan vя mюvcud infrastruktur rahat mяskunlaшmaya imkan vermяdiyindяn burada uшaqlara lazыmi sяviyyяdя xidmяt gюstяrmяk mцmkцn deyildi. 2017-ci ildя Heydяr Яliyev Fondunun nцmayяndяlяri Шяki qarышыq tipli uшaq evinin binasыnыn mюvcud шяraiti ilя tanыш olublar. Uшaq evindя mяs-

Яliyevanыn tapшыrыьыna яsasяn yeni binanыn inшasыna baшlanыlыb. Шяki шяhяrindя uшaq evinin binasы цчцn ayrыlan bir hektar яrazidя цmumi sahяsi 2 min kvadratmetrdяn чox olan ikimяrtяbяli bina inшa edilib.

Bildirildi ki, uшaq evi bцtцn yaш qruplarы цzrя 80 yerlikdir. Шяki rayonu ilя yanaшы, яtraf bюlgяlяri dя яhatя edяn uшaq evindя hazыrda valideyn himayяsindяn mяhrum olan 3 yaшdan 20 yaшadяk 60 nяfяr mяskunlaшыb. Binada oьlanlar vя qыzlar цчцn ayrы bюlmяlяrdя yerlяшяn, zяruri inventar vя avadanlыqla tяchiz edilяn 2, 3 vя 4 nяfяrlik yataq otaqlarы, dayя otaqlarы, kitabxana, kompцter otaqlarы, musiqi otaьы, emalatxana, idman zalы, hяkim vя

tяbяqяdяr yaш qruplarы цчцn 20 yerlik uшaq baьчasы da fяaliyyяt gюstяrir. Шяki qarышыq tipli uшaq evinin dя yeni binasыnыn Heydяr Яliyev Fondu tяrяfindяn mцasir sяviyyяdя inшa olunmasы bir daha sцbut edir ki, Fond bu istiqamяtdя dюvlяtin icra etdiyi layihяlяrя sanballы tюhfяlяr verir. Bu layihяnin icrasы aydыn шяkildя gюstяrir ki, humanizm, insani dяyяrlяrя hюrmяt, dinindяn, dilindяn, cinsindяn, yaшыndan asыlы olmayaraq hяr kяsя diqqяt gюstяrmяk Heydяr Яliyev Fondunun fяaliyyяtindя яsas prinsiplяrdяn biridir.

Heydяr Яliyev Fondu tяrяfindяn uшaq evinя mцvafiq avadanlыq vя avtobus hяdiyyя edilди.

vafiq iшlяr hяyata keчirilir. "Xan sarayы" Ы, ЫV, V meyarlarla irs siyahыsыna salыnыb. Шяki Keramika vя Tяtbiqi Sяnяt Mяrkяzinin binasы da qoruьun UNESCO-nun mцvafiq siyahыsыna salыnacaq яrazisindя, Qala divarlarыnыn iчяrisindя yerlяшяn beш kazarma binasыndan biridir. Bina 1867-ci ildя tikilmiш tarix-memarlыq abidяsidir. Иkimяrtяbяli binada iшчilяr vя tяlimlяrя qoшulacaq шяxslяr цчцn istirahяt otaqlarы da var. Burada, hяmчinin termik soba vя tяlim otaqlarы, xammal vя hazыr mяhsul anbarlarы, etno-butik, ofis vя xalчaчыlыq otaьы yerlяшir.

Mяrkяzin mяqsяdi юlkяmizin, яsasяn dя Шяki rayonunun tarixi keramika яnяnяlяrinin qorunub saxlanыlmasы vя gяlяcяk nяsillяrя юtцrцlmяsi, hяmчinin

mцxtяlif чeшidli Azяrbaycan gilinin dцnyada tanыdыlmasыdыr. Bura hяm dя Qafqazda ilk Keramika Mяrkяzi kimi tarixя dцшяcяk. Gяlяcяkdя Mяrkяzdя tanыnmыш яcnяbi sяnяtkarlarыn iшtirakы ilя beynяlxalq tяdbirlяr, hяmчinin mцasir avadanlыqlardan istifadя etmяklя tяlimlяr tяшkil olunacaq.

Mяrkяzdя keramika sяnяtindяn яlavя, xalчaчыlыq vя digяr sяnяtkarlыq sahяlяri цzrя tяlimlяrin keчirilmяsi dя nяzяrdя tutulur.

Bцtцn bunlardan mяqsяd yeni sяnяtkarlarыn yetiшdirilmяsidir.

Bildirildi ki, Шяki Keramika vя Tяtbiqi Sяnяt Mяrkяzindя sяnяtkarlarыn istehsal etdiklяri mяhsullarыn satышы da tяшkil olunacaq. Цmumilikdя burada 40-dяk vяtяndaш daimi iшlя tяmin edilяcяk.

Щямин эцн Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti vя birinci xanыm Шяkiдя "ABAD" Keramika vя Tяtbiqi Sяnяt Mяrkяzinin aчыlышыnda да iшtirak eтдilяr. Яввялъя дюvlяtimizin baшчыsы Mяrkяzin rяmzi aчыlышыnы bildirяn lenti kяsdi.

"ASAN xidmяt"in tabeliyindя olan "ABAD" - Ailя Biznesinя Asan Dяstяk publik hцquqi шяxs Prezident Иlham Яliyevin 2016-cы ildя imzaladыьы Fяrmana яsasяn yaradыlыb.

Fuad Яlяsgяrov vя Цlvi Mehdiyev mяlumat verdilяr ki, "ABAD" publik hцquqi шяxsin Шяki Keramika vя Tяtbiqi Sяnяt Mяrkяzinin binasы XЫX яsrin axыrlarыnda tikilib vя kazarma kimi istifadя olunub. Baxыmsыz vя qяzalы шяraitdя olan hяmin bina "Paшa Holdinq"in dяstяyi ilя yenidяn qurulub. Mяrkяz mцasir avadanlыqla tяchiz edilib.

Qяdim kюklяrя malik xalqlarыn bюyцk tarixinin sцbutu onun keramikasы ilя dя mцяyyяn edilir. Azяrbaycanыn bцtцn яrazisi boyu, xцsusilя dя Шяki rayonunda aparыlan arxeoloji qazыntыlar zamanы bir чox keramika nцmunяlяri vя qяdim odun sobalarы цzя чыxarыlыb.

Mяrkяzlя tanышlыq zamanы bildirildi ki, "Yuxarы Baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq qoruьu Шяki шяhяrinin qяdim tarixi hissяsindя yerlяшir. Qoruьun UNESCO-nun mяdяni irs siyahыsыna salыnmasы yюnцndя dюvlяt tяrяfindяn mц-

Хябярляри щазырлады: Мурад НЯБИБЯЙОВ

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 10

№ 10 (168), Октйабр 2018

AZЯRBAYCAN ЯDLИYYЯSИ ЯDLИYYЯSИ -100 -100 AZЯRBAYCAN Azяrbaycan яdliyyяsinin 100 illik yubileyinin qeyd edilmяsi ilя baьlы Azяrbaycan Respublikasы Яdliyyя Nazirliyi Kollegiyasыnыn qяrarы ilя tяsdiq edilmiш "Tяdbirlяr Planы"na uyьun olaraq юlkя яrazisindя mцxtяlif sяpgili tяdbirlяr hяyata keчirilмишдир.

"Aчыq dяrs"lяr Gяnc nяslin Azяrbaycan яdliyyяsinin tarixi, keчdiyi inkiшaf mяrhяlяlяri, mцasir яdliyyя sistemindя hяyata keчirilяn islahatlar, яdliyyя orqanlarыnыn fяaliyyяti barяdя яtraflы mяlumatlandыrыlmasыna xцsusi яhяmiyyяt verilir.

Bu mяqsяdlя Tяdbirlяr Planыnda цmumtяhsil mяktяblяrinin XЫ sinif шagirdlяri цчцn "Aчыq dяrs"lяrin keчirilmяsi nяzяrdя tutulmuшdur. Шяki regional яdliyyя idarяsi vя aidiyyяti dюvlяt orqanlarы tяrяfindяn birlikdя "Aчыq dяrs"lяrin keчirilяcяyi цmumtяhsil mяktяblяrinin siyahыsы vя dяrslя-

rin qrafiki mцяyyяnlяшdirilmiшdir.

Qrafikя uyьun olaraq regionda яdliyyя iшчilяri tяrяfindяn цmumtяhsil mяktяblяrinin XЫ siniflяrindя "Bir яsirlik tarix vя mцasir Azяrbaycan яdliyyяsi" mюvzusunda "Aчыq dяrs"lяr keчirilir.

Oktyabr ayы яrzindя region ra-

yonlarыnыn цmumtяhsil mяktяblяrindя 76 "Aчыq dяrs" keчirilmiшdir. Azяrbaycan яdliyyяsinin tarixi, keчdiyi mяrhяlяlяr, яdliyyя sahяsindя hяyata keчirilяn mцtяrяqqi islahatlar, ayrы-ayrы яdliyyя orqanlarыnыn fяaliyyяti barяdя mяlumatlar шagirdlяr tяrяfindяn bюyцk maraqla qarшыlanыr.

Университетдя эюрцш Яdliyyя iшчilяri vя hakimlяr Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin Шяki filialыnda mцяllim vя tяlяbя heyяti ilя geniш gюrцш keчirmiшdir.

22 oktyabr 2018-ci il tarixdя Шяki regional яdliyyя ida-rяsinin tяшkilatчыlыьы ilя Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin Шяki filialыnda mцяllim vя tяlяbя heyяti ilя geniш gюrцш keчirilmiшdir. Gюrцшdя Шяkidя fяaliyyяt gюstяrяn bцtцn яdliyyя orqanlarыnыn rяhbяrlяri, regional яdliyyя idarяsinin яmяkdaшlarы vя Шяki Apelyasiya Mяhkяmяsinin sяdri iшtirak etmiшdir. Шяki regional яdliyyя idarяsinin rяisi tяdbirin mahiyyяti, Azяrbaycan яdliyyяsinin 100 illik yubileyi mцnasibяti ilя keчirilяn silsilя tяdbirlяr barяdя, Шяki Apelyasiya Mяhkяmяsinin sяdri юlkяmizin mяhkяmя sistemi, bu sahяdя hяyata keчirilяn islahatlar

barяdя яtraflы mяlumatlar vermiш, sonra regional idarяnin яmяkdaшlarы Siracяddin Rцstяmov vя Marif Mahmudovun "Azяrbaycan яdliyyяsinin tarixi" vя "Mцasir Azяrbaycan яdliyyяsi" mюvzularыnda mяruzяlяri tяqdim edilmiш, regional idarяnin яmяkdaшы Zaur Xяlilov Azяrbaycan Respublikasы Яdliyyя Nazirliyi tя-

rяfindяn gюstяrilяn elektron xidmяtlяrin tяqdimatыnы etmiшdir.

Tяdbirdя iшtirak edяn mцяllim vя tяlяbяlяrdяn чыxыш edяnlяr belя bir tяdbir keчirildiyinя gюrя minnяtdarlыq etdilяr vя verilяn mяlumatlarыn onlar цчцn чox maraqlы olduьunu bildirdilяr. Tяdbirin sonunda tяlяbя gяnclяrin ayrы-ayrы suallarы яtraflы cavablandыrыldы.

Ганвермя аксийасы Шяkidя яdliyyя iшчilяri qanvermя aksiyasы keчirmiшlяr.

Шяки реэионал коллеъиндя

Azяrbaycan Яdliyyяsinin 100 illik yubileyinin qeyd olunmasы ilя baьlы hяyata keчirilяn silsilя tяdbirlяr чяrчivяsindя 30 oktyabr 2018-ci il tarixdя Шяkidя fяaliyyяt gюstяrяn яdliyyя orqanla-

rыnыn яmяkdaшlarы talasemiyalы xяstяlяrя kюmяk mяqsяdilя qanvermя aksiyasы keчirmiшlяr. Aksiyada 100 nяfяrdяn чox яdliyyя iшчisi iшtirak etmiшdir.

Техники коллеъдя эюрцш

23 oktyabr 2018-ci il tarixdя Шяki regional яdliyyя idarяsinin tяшkilatчыlыьы ilя Шяki regional kollecinin mцяllim vя tяlяbя heyяti ilя geniш gюrцш keчirilmiшdir. Gюrцшdя Шяkidя fяaliyyяt gюstяrяn bцtцn яdliyyя orqanlarыnыn rяhbяrlяri, regional яdliyyя idarяsinin яmяkdaшlarы vя Шяki Rayon Mяhkяmяsinin sяdri iшtirak etmiшdir. Шяki regional яdliyyя idarяsinin rяisi tяdbirin mahiyyяti, Azяrbaycan яdliyyяsinin 100 illik yubileyi mцnasibяti ilя keчirilяn silsilя tяdbirlяr barяdя, Шяki Rayon Mяhkяmяsinin sяdri юlkяmizin mяhkяmя sistemi, bu sahяdя hяyata keчirilяn islahatlar barяdя яtraflы mяlumatlar vermiш, sonra regional idarяnin яmяkdaшlarы Siracяddin Rцstяmov vя Marif Mahmudovun "Azяrbaycan яdliyyяsinin tarixi" vя "Mцasir Azяrbaycan яdliyyяsi" mюvzularыnda mяruzяlяri tяqdim edilmiш, region-

al idarяnin яmяkdaшы Zaur Xяlilov Azяrbaycan Respublikasы Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn gюstяrilяn elektron xidmяtlяrin tяqdimatыnы etmiшdir.

Tяdbirdя iшtirak edяn mцяllim vя tяlяbяlяrdяn чыxыш

edяnlяr belя bir tяdbir keчirildiyinя gюrя minnяtdarlыq etdilяr vя verilяn mяlumatlarыn onlar цчцn чox maraqlы olduьunu bildirdilяr.

Tяdbirin sonunda tяlяbя gяnclяrin ayrы-ayrы suallarы яtraflы cavablandыrыldы.

Шащмат турнири Gюrцшdя Шяkidя fяaliyyяt gюstяrяn bцtцn яdliyyя orqanlarыnыn rяhbяrlяri, regional яdliyyя idarяsinin яmяkdaшlarы vя Шяki Иnzibati Иqtisadi Mяhkяmяsinin sяdri iшtirak etmiшdir. Шяki regional яdliyyя idarяsinin rяisi tяdbirin mahiyyяti, Azяrbaycan яdliyyяsinin 100 illik yubileyi mцnasibяti ilя keчirilяn silsilя tяdbirlяr barяdя, Шяki rayon Иnzibati Иqtisadi Mяhkяmяsinin sяdri юlkяmizin mяhkяmя sistemi, bu sahяdя hяyata keчirilяn islahatlar barяdя яtraflы mяlumatlar vermiш, sonra regional idarяnin яmяkdaшlarы Siracяddin Rцstяmov vя Marif Mahmudovun "Azяrbaycan яdliyyяsinin tarixi" vя "Mцasir

Azяrbaycan яdliyyяsi" mюvzularыnda mяruzяlяri tяqdim edilmiш, regional idarяnin яmяkdaшы Zaur Xяlilov Azяrbaycan Respublikasы Яdliyyя Nazirliyi tяrяfindяn gюstяrilяn elektron xidmяtlяrin tяqdimatыnы etmiшdir. Чыxыш edяn mцяllim vя gяnclяr tяdbirdя яdliyyя vя mяhkяmя fяaliyyяti barяdя, o cцmlяdяn Яdliyyя Nazirliyinin elektron xidmяtlяri barяdя mяlumatlarыn onlar цчцn maraqlы vя faydalы olduьunu bildirяrяk minnяtdarlыqlarыnы ifadя etdilяr. Sonda tяdbir iшtirakчыlarыnыn яdliyyя vя mяhkяmя orqanlarыnыn fяaliyyяti barяdя suallarы cavablandыrыldы.

Яdliyyя iшчilяri arasыnda шahmat turniri keчirilmiшdir.

Azяrbaycan яdliyyяsinin 100 illik yubileyinin tяntяnяli qeyd edilmяsi mяqsяdilя silsilя tяdbirlяr hяyata keчirilir.

Bu tяdbirlяr sыrasыnda mцxtяlif idman yarышlarыnыn tяшkilinя dя xцsusi яhяmiyyяt verilir.

Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyevin idmana vя idman ictimaiyyяtinя hяrtяrяfli dяstяyi vя qayьыsы nяticяsindя Azяrbaycan idman юlkяsinя чevrilmiш, idmanыn ayrы-ayrы nюvlяrinя kцtlяvi maraq formalaшmышdыr.

Bu gцn Шяkidя яdliyyя iшчilяri arasыnda шahmat turniri keчirilmiш, turnirin qaliblяri mцяy-

yяnlяшdirilmiшdir. Шяki regional яdliyyя idarяsinin rяisi R.Mяmmяdov vя Шяki Gяnclяr Иdman idarяsinin rяisi Vцqar Иsgяndяrov turnirin qaliblяrini vя iшtirakчыlarыnы tяbrik edяrяk onlara Diplomlar

tяqdim etmiшlяr. Tяdbirdя Шяki шяhяr Tяhsil шюbяsinin mяsul яmяkdaшы Anar Mяmmяdov vя Шяki Uшaq Gяnclяr Иdman Шahmat mяktяbinin direktoru Hяtяm Vяliyev dя iшtirak etmiшlяr.

№ 10 (168), Октйабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 11

АЗЯРБАЙЪАН ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ -- 100 100 АЗЯРБАЙЪАН

1920-ci ildя QARABAЬ DЮYЦШLЯRИ baхsыn, belя yaraшыqlы zabiti rus ordusunda чыraqla da aхtarsan, tapmazsan. Иlyarыmlыq fяaliyyяti dюvrundя ordumuzda qabiliyyяtli zabit yetiшibsя, rus ordusu kimi цч yцz il yaшы olsaydы, gюr, nяlяrя Шямистан qadir olardыq. - O, dяrindяn kюks НЯЗИРЗИ, ютцrdu, - Qoyurlar ki, yaьlы tikя щярби olan Azяrbaycana hяrя bir cayжурналист, naq atыr. Denikin rяdd olub getdi. полковник- Иndi dя bu bic bolшeviklяr cяnuba qoшun yeritmяk hяsrяtilя min bir лейтенант oyundan чыхыrlar. Daьыstanda, шimali Гafqazda kazaklarla daьlы(Яввяли ютян сайымызда) larыn arasыna tяfriqя salыb toqquшdurdular. Bu, bilirsiniz, "ayыr-buyur" siyasяtinin яn bariz нцмuGENERAL nяsidir.

SЯMЯD BЯY - Sяmяd bяy, сizcя, Denikin yenidяn Qafqazda peyNARAHATDЫR… da ola bilяrmi? - qubernator Хosrov bяy Sultanov чяp gюзlяQapы astadan dюyцldц, rиlя Sяmяd bяyя baхыb soruшdu.

Sяmяd bяy "buyurun" - deyяnя (1917-ci ildя Bakыda mяшhur bir aьanыn kimi qapыya yaхыn olan polkovnik qoчusu ilя mubahisяdяn sonra bir-birBяhram bяy irяli yeridi. Qapыda inя эцлля atыblar. Qoчu Хosrov bяy mehriban цzlц, qыvraq geyimli bir Сultanova sol gюзцndяn хяtяr yetirib gяnc zabit "чay hazыrdыr, icazя вя бundan sonra gюзц чяp qalыb. verin gяtirim", deyib яli padnoslu

Подполковник Защид бяй Нябибяйов аиляси иля. Москва, 1915. iчяri кечdi. Divara sюykяdilmiш чох da бюйцк olmayan stolu nazirin чarpayыsыna yaхыnlaшdыrdы.

Sяmяd bяy mцtяkkяni kяnara qoyub, чarpayыda oturdu. Чay gяtirяn gяnc zabit dяrhal dabansыz ev ayaqqabыlarыnы cцtlяyib onun ayaqlarыnыn yanыna qoydu.

Sяmяd bяy mehribanlыqla zirяk zabitя baхыb "afяrin" - dedi. Цzц pюrtmцш gяnc zabit stяkanlara чay sцzцb, stolun qыraьыndakы чaynikin цstцnя qalыn dяsmal sяrdi. Ayaqlarыnы cцtlяyib, yaraшыqlы vцcudunu шaх tutdu вя "Иcazя verin mцrяххяs olum" - деди.

Nazir hяlя dя хoш tяbяssцmlя onun hяrяkяtlяrini izlяyirdi.

General Hяbib bяy: - Azadsan, - dedi, - amma uzaq getmя…

Gяnc zabit чыхan kimi Sяmяd bяy onun davranышыnы, sяliqяli geyimini vя яsl zabit yaraшыьыnы tяriflяdi: - Bяzi rus шovinistlяri tяkidlя deyirlяr ki, siz mцsяlmanlardan hяrbiчi olmaz. Buyursun,

Ш.N.)

- Yoх, щеч vaхt! Bolшeviklяr artыq onun mahnыsыnы oхudular. Denikinin iшi bitdi. - Цzцndя tяbяssцm yoх olan nazir Sяmяd bяy sonra nifrяt hissilя яlavя elяdi: - bolшeviklяr elя toхumdur ki, onlar hara yerisяlяr yцz il orda ot bitmяz. Bu saat Volqa boyunda vя Sibirdя vяtяndaш muharibяsi aparan Kolчak cяnablarыnы da belя bir tale gюзlяyir.

- Яsir aldыьыmыz ermяnilяr deyirlяr ki, sizя qarшы aь qvardiyaчы Denikinlя birlяшmяk istяdik, baш tutmadы, - deyяn, polkovnik Bяhram bяy Nяbibяyov sюhbяtя qoшuldu. - Gec-tez bolшeviklяrlя яlbir olub Azяrbaycan adlы mцstяqil respublikaya divan tutacaьыq. Keшikяnd uьrunda qanlы doyuшlяr gedяndя ermяnilяrin чохusu sяrхoш idi.

Podpolkovnik Rяfibяyovun vя polkovnik Levestamыn яsir goturduyu ermяnilяr dя bu barяdя чох sayaqladыlar.

darov:

Sяmяd bяy Mehman-

- Bolшeviklяr Bakыda yaшayыb iшlяyяn rus fяhlяlяri vя mцsяlman bolшeviklяri arasыnda gцclц tяbliьat aparыb Azяrbaycan milli hюkumяtinя vя bu hюkumяti istяyяnlяrdя nifrяt hissi yaratmaьa чалышыrlar bu gцn dя iчimizdяn tяmizlяyя bilmяdiyimiz agent vя шpionlarыn sayяsindя.

Bir hяftя яvvяl Gяncяdя agent Smыslovun tяхribatчы qrupunu hяbs etdik. Bu dяstяdя kimlяr vardы? Bakыda Baш Qяrargahda чалышan, adыnы чяkmяk istяmirяm - bir nяfяrin zюvcяsi Nelli Cernышova, Stanislav Zuber vя baшqalarы - hamыsы bizim яleyhimizя iшlяyib. Gюrцnцr, bizim яkskяшfiyyat vя daхili orqanlar zяif fяaliyyяt эюсtяrir, mцrgцlяyirlяr… Mяnim aldыьыm mяlumata гюря bolшeviklяr Ermяnistanda baшqa ъцр tяbliьat aparыr. Onlar ermяnilяrя canыyananlыqla bildiriblяr ki, Siz nя Azяrbaycansыnыz, nя dя Gцrcцstan. Siz Иran, Тцркiyя vя Azяrbaycan kimi mцsяlmяn юlkяlяri arasыnda boьulursunuz. Biz сizя Тцркiyя vя Azяrbaycandan torpaq qopartmaqla яrazinizi boyudub tam dovlяt mцstяqilliyinizя zяmanяt veririk.

Gюrцrsцnцzmц, bolшeviklяr юзlяrinin ikiцzlц, хяbis siyasяtlяrilя Шimali Qafqazы vя Daьыstan daьlыlarыnы fяth edib, indi dя murdar яllяrini bizя - cяnuba tяrяf uzadыrlar.

General Hяbib bяy Sяlimov ikrah hissi ilя: - Ruslarыn bu ikiцzlц siyasяti bizi tяngя gяtirib, - dedi. Siz юtяn hяftя Gяncяdя olanda mцavininiz general Шыхlinskiyя ermяnilяri Qarabaьdan qovub чыхartmaqla arхayыnlaшmamaq barяsindя bir mяlumat gondяrmiшdi. Yяqin ki, Sizя чatdыrыb. Шuшa vя Хankяndi Cavanшir alayыnыn, Quba alayыnыn, bir dя Tatar sцvari alayыnыn sayыnы artыrmaq шяrtilя, qvardiyanыn da sayыnы чохaltmalыyыq. Чцnki, яsir alыnan ermяnilяr desя dя, demяsя dя daшnaklar Qarabaь iшtahы ilя yaшayыrlar. Mяnim zяnnimcя, onlar mцtlяq bolшeviklяrlя birlяшib mяhz Qarabaьa hцcum edяcяklяr.

Yorьun vя яsяbi Sяmяd bяy Mehmandarov: - Mяncя, - dedi, - hяlяlik Шяki vя Яrяш alaylarыnы da burda saхlamalыyыq. Polkovnik Seyfulla Qacarыn alayыnы isя Qazaьa gюndяrin. Ordan da hяyяcanlы хяbяrlяr gяlir. Яmir хan Хoyskinin mяlumatыna гюря sяrhяd kяndi Kяmяrliyя vя Tatlыya ermяnilяr hцcuma hazыrlaшыrlar.

Dostlarы gedяndяn sonra Sяmяd bяy yata bilmяdi.

Yuхusu яrшя чяkilmiш nazir oturduьu yerdя хeyli fikrя getdi.

Gяrgin dцшuncяlяr onu aьыr mяngяnя kimi sыхыrdы. Gцnorta цstц polkovnik Bяhram bяyin batareyasыnda olan шяn яhvalruhiyyяsindяn elя bil, onu illяr ayыrmышdы. Dirsяyini mцtяkkяyя sюykяdi, gюз qapaqlarыnы yumdu ki, bяlkя, yuхuya gedя, mцmkцn olmadы. Hяyяcandan boynunun damarlarы, яllяri titrяyirdi. Durub pяncяrяnin qabaьыna gяldi. Aшaьыlarda, Яrimgяldi tяpяsindяki evlяrdя tяkяm-seyrяk iшыqlar yanыrdы. Uzaqdan qяfil эцлля sяsi eшidildi. Иtlяr dяrhal aьыz-aьыza verib hцrцшdцlяr. Sяmяd bяy pяncяrяyя yanaшы durub dяdяbaba Mehmandarovlar mцlkцnя baхmaq istяdi. Щеч nя гюря

bilmяdi. Birdяn хatыrladы ki, o tamam baшqa sяmtdяdir. - Sabah mutlяq ora gedяcяm, - deyя, fikiрlяшdi. - Mutlяq, yoхsa atam Sadыq bяyin, babam qatыrcы Muradыn ruhu mяndяn inciyяr. Ya qismяt, bir dя nя vaхt gяlяcяm Шuшaya, Allah bilir…

Fikir-хяyal ona aman vermirdi. Иllah ki, bolшeviklяrin Azяrbaycana soхulmaq iddiasы. Dunyanыn iшinя baх ki, Bakыda yaшayan rus fяhlяlяri юзlяrini шяhяrin mцtlяq sahibi kimi aparыrlar. Onlarыn hamыsыna malciшka Яlheydяr dil verir. Cяfяr Babayev kimisini Qusara gondяrib alayda bolшevik tяbliьatы apartdыrыr. Kimin fitvasы ilя? Mikoyan kimi daшnakыn. Niyя bolшeviklяr bu millяtя sяrbяst, mцstяqil yaшamaьы gцnah hesab edir? Qayыdan kimi belяlяrini hяbs elяtdirib ciddi rejim altыnda saхlamaq barяdя sяrяncam vermяliyяm. Yoхсa… Яlheydяr kimi bolшeviklяr rus fяhlяlяrini юyrяtmяklя, юзцmuzun bяzi nadanlarыmыzы da baшdan cыхarыr. Bu

tutunda эцлляlяnmяkdяn, сцрgun vя hяbs olunmaqdan qorхub ehtiyat edяrяk ad vя soyadыnы (хususilя soyadыnы) dяyiшяnlяr чох olub. Elяlяri dя oluб ki, Sovet sяrhяdlяri o qяdяr dя ciddi qorunmayanda ailяsi ilя Тцркiyяyя, Иrana pяnah aparыblar. Bu olkяlяrdя dя gцnц-gцzяranы pis кечяndя avropa olkяlяrinя Fransaya, Almaniyaya vя ya Amerika Birlяшmiш Шtatlarыna kючцblяr. Bir sюзlя, cяlayi-vяtяn юмцр сцрublяr. Qocalarы dцnyasыnы dяyiшяndяn sonra yerindя qalan gяnclяr yad millяtdяn evlяnib nяsli assimilyasiyaya uьradыblar. Bir sюзlя, nяsil-nяcabяtlяrini itirib avropalaшыblar. Ona гюря dя, indiyяdяk onlarыn яksяriyyяtindяn bir хяbяr cыхmыr...

Редаксийадан: Тарихи мянбяляря эюря, Азярбайъан Ъцмщуриййяти дюняминдя олдуьу кими, Вятянимиз болшевикляр тяряфиндян ишьал олундугдан

Полковник Щцсейн бяй Нябибяйов аиляси иля. Шяки, 1929. da fitilя od vurmaq kimi bir шeydir. Mцbarizя aparmalыyыq. Kim gяlir, gяlsin, qabaьыna silahla чыхmalыyыq. Dюyцшmяliyik, vяssаlam!

Orta boylu, aь saчlы, aь saqqalлы, sяsindя vя sifяtindя hяrbiчi zяhmi olan altmыш dord yaшlы general Sяmяd bяy Mehmandarov gecяnin dan qaranlыьыnda хalqыnыn taleyini fikirlяшmяkdяn yumaьa donmuшdu.

Qяzяb vя hiddяt hissi onu boьurdu. Иki addыmlыqdakы Kючяrli mяhяllяsindя хoruzlar sяs-sяsя verdi. Bikef nazir gюзцcu stolun ustundяki zяncirli saatыna baхdы.

Gюзlяrinя inanmadы, pensnesini taхыb tяяccublя dodaqlarыnы birbirinя sыхdы. Saat dюrdя on dяqiqя qalыrdы. Canы aьrыyan, narahat Sяmяd bяy чarpayыsыna tяrяf getdi…

MЦЯLLИFDЯN Azяrbaycanыn ziyalы nяsillяrindяn otuzuncu illяrin tutha-

сонра да полковник Бящрам бяй Нябибяйов бир мцддят юз батарейасы иля Гярабаьда галмыш вя ермяниляря ган уддурмушдур. Дейилянляря эюря, щяля октйабр инглабындан яввял Миръяфяр Баьыровла шяхси танышлыьы олдуьуна эюря, Бящрам бяй совет щакимиййяти дюврцндя яввялъя Шуша, сонра ися Шяки Щярби Комиссарлыгларында йцксяк вязифяйя тяйин едилмишдир. Лакин сонралар коммунистлярин халга гаршы олан гейри-инсани мцнасибяти онда гурулуша гаршы нифрят щисси ойатмыш вя 1930ъу илдя Шякидя баш вермиш Эюйнцк цсйанында щярби рящбяр кими совет щюкумятиня гаршы юлцм-дирим савашына гатылмышдыр. Цсйан совет ордусу тяряфиндян йатырылдыгдан сонра ися болшевикляр ону вящшиъячиня гятля йетирмиш, юзцнцн вя гардашларынын аиляси совет репрессийа машынынын гурбаны олмушдур.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 12

№ 10 (168), Октйабр 2018

АЗЯРБАЙЪАН ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ ЪЦМЩУРИЙЙЯТИ -- 100 100 АЗЯРБАЙЪАН

ДИЛ МИЛЛИ ВАРЛЫЬЫН ЯСАСЫДЫР “Милли виъданымызы дирчялдян бюйцк идеолог” китабындан - ЫВ ФЯСИЛ Щябибулла МАНАФЛЫ, АДПУ Шяki filialыnыn баш mцяllimi, тарихчи (Яввяли ютян сайымызда) M.Я.Rяsulzadяnin 1913-cц ildя "Шяlalя" qяzetindя dяrc olunan "Asan dilYeni lisan", "Yeni lisanчыlar vя tцrkcцlяr", "Dil-ictimai mцhцm bir amil" mяqalяlяrindя юzцnя yer alan fikirlяr yalnыz milli vяhdяtin baшlыca шяrti kimi чыxыш edяn dilin юzцnяmяxsus cяhяtlяrini tarixi, milli, ictimai vя mяnяvi-psixoloji aspektlяrdяn dяyяrlяndirmяk baxыmыndan deyil, hяm dя fяlsяfяnin linqivistika vя idrak sahяlяri цчцn sяciyyяvi olmasы nюqteyi-nяzяrdяn dя mцhцm яhяmiyyяtя malikdir.

Bяs, чaьыmыzda fяlsяfяnin hяmin sahяlяrindя sюz sahibi olan qяrb filosoflarы hansы mцddяalarы юn plana чяkib xцsusi юnяm verirlяr?

- Dil xalqыn intelektual vя praktiki inkiшafы цчцn misilsiz яhяmiyyяtя malikdir.

- Dil milli ruhun xalis halыnы, durumunu, mяnzяrяsini ortaya чыxarыr.

- Dil vя onun qaydalarы idrakыn etalonudur.

- Ыdrak prosesi dilin iшlяdilmяsi prosesidir.

- Иdrak saьlam fikrin, saьlam fikir isя idrakыn kriteriyasыdыr.

- Bilik aktual nitqя vя ya dilя яsaslanыr.

- Bilik hяyatdыr, nadanlыq юlцm.

Linqivistik fяlsяfяdя adi шцur saьlam fikir kimi tяqdim edilir. Adi шцurun юzяl cяhяrlяri budur ki, faktы anlayыr, anlayыш vя mцhakimяlяri dяrk edir, lakin onlarы prinsip vя ideya sяviyyяsinя yцksяldib tяsnif edя bilmir. Baшqa sюzlя faktlarы, anlayышlarы, mцhakimяlяri yenidяn mяnalandыrmaьы, elmi-fяlsяfi baxыmdan analiz etmяyi, sistemlяшdirmяyi bacarmыr.

Adi шцur mюvcudluq, varlыq kimi gюrцntц yaradan nя varsa, onlarы шцbhя altыna almadan qяbul edir. Adi шцur rяngarяngliyi bяsitlяшdirib vahid prinsipя tabe etdirir. Чцnki kamillikdяn mяhrumdur.

XX yцzilin sonrakы mяrhяlяsindя linqivistik fяlsяfяdя meydana gяlяn bu fikirlяr hяlя xeyli юncя M.Я.Rяsulzadяnin dillя baьlы fikirlяrindя bu vя ya digяr formada юz яksini tapmышdыr. Юrnяk olaraq onun "Sяnяt цчцn sяnяt" dцsturuna alцdя olub яsяrlяrini xalqыn danышыq dilindяn uzaq dildя qяlяmя alan yazarlarla mцbahisя zяminindя qeyd etdiyi bir mяtlяbя diqqяt yetirяk: "Fяqяt mяsяlяni yalnыz bu nюqteyi-

Dil bir millяtin яn qiymяtli sяrvяtini, hяyatыnыn яn fяyyaz mяnbяyini tяшkil edir. nяzяrdяn tяhlil etmяk dя doьru olmaz. Чцnki yeni lisanчыlarыn istяdiklяri tяrz vя цslubda olsa da, mяna vя ifadяcя xass цчцn yazыlan яdяbi bir яsяri xalq yenя asanlыqla anlayamaz..."

Bu fikir xeyli sonralar qяrbdя linqivistik fяlsяfяdя sюz sahibi olan filosoflarыn adi шцurun xarakterik cяhяtlяri haqqыnda yazdыqlarы mцlahizяlяrlя yan-yana durur.

Qeyd etdiyimiz kimi, юndяr "Asan dil" - "Yeni lisan" mяqalяsindя mцяyyяn qaydalarы tяtbiq etmяk yolu ilя tцrk dilinя daxil olmuш yabancы sюzlяrin, tяrkiblяrin bir qisminin onun lцьяt tяrkibindяn чыxarmaьы, saxlanыlmasы zяruri olan kяlmяlяri isя forma vя mяzmunca bu dilin qaydalarыna uyьun hala salmaьы tюvsiyyя edirdi.

Onun dilimizin saьlamlaшmasыna, saflaшmasыna xidmяt edяn tяkliflяri dяrin milli, ictimai, hяm dя real mahiyyяtя malik olmasы ilя fяrqlяnirdi. Иrяli sцrцlяn bu tяkliflяrin reallыьы, zamanыn tяlяblяrini, xalqыn dilя mцnasibяtini, яn baшlыcasы isя linqivistikanыn tяmяl qanunlarыnы nяzяrя alыnmasыnda юzцnц biruzя verirdi.

M.Я.Rяsulzadяnin mяzmunca islahat xarakterli tяkliflяrinя яsasяn яvvяla, tцrkcяdя yalnыz onun юzцnя mяxsus qaydalar tяtbiq olunmalыdыr. Иkincisi, dilimizdя kifayяt qяdяr tяrkiblяr vя cяm шяkilчilяri olduьundan bяzi istisna hallardan baшqa яrяbcя, farsca tяrkiblяr vя cяm bildirяn шяkilчilяr dilimizin tяrkibindяn чыxarыlmalыdыr. Юndяr yuxarыda qeyd olunan istisna hallarыn uьurlu hяllini belя gюrцrdц: "Ancaq burasы var ki, sяdri-яzяm, шeyxцlislam, babi-ali, Шurayi-dюvlяt, яrzi-hal, paytяxt, tяrcцmeyi-hal kimi kilise halыna gяlmiш vя elmi mюvqeini tutmuш tяrkiblяrlя tяrkib bцnyяsindя olduqlarы halda, "xыrdabin", "bяdbin", "mцяllidцl-hцmuzя", "mцяllidцlma" kimi яrяbcя vя farscadan alыnыb vя bяsit bir mяnada islяnilяn istilahlar, tяlяbя, яmяlя, tяhrirat kimi cяm bцnyяsindя olduqlarы halda, mяnaca mцfrяd olan kяlmяlяr baqi qalacaq vя tцrkcяdяki bяsit vя mцfrяd mяnalarыnda iшlяnilяcяkdir."

Bu iqtibasdan gюrцndцyц kimi onun doьma dilя sevgidяn yoьrulan mцnasibяti hansы sяviyyяdяdirsя tцrkcяnin saflaшmasыna yюnяlяn fikirlяri dя o yцksяklikdяdir. Юndяr tяklif edirdi ki, artыq tцrkcяdя oturuшmuш, neъя deyяrlяr, vяtяndaшlыq hцququ яldя etmiш yabanчы sюzlяri, tяrkiblяri forma vя mяzmunca bu dilin qaydalarыna uyьunlaшdыrыlmыш halda, шяkildя saxlamalы, hяmin tяlяbdяn kяnaрda qalan dil materiallarы isя onun lцьяt tяrkibindяn uzaqlaшdыrыl-

malыdыr. Dilimizin islahыna xidmяt edяn bu tяkliflяrin яn mцhцm xarakterik cяhяti gяlmя vя yerli sюzlяr arasыnda tяnasцbц, uzlaшmanы, tяcяssцm etdirmяsindя, bu kяlmяlяrin forma vя mяzmun чalarlarыnы vяhdяt halыnda nяzяrdя tutmasыnda idi.

Onun doьma dilimizя mцnаsibяtdя sяrgilяdiyi bu dцшцncя tяrzi, haqqыnda bяhs etdiyimiz mяqalяdяki sюz юrnяklяrinя yanaшmada da юzцnц gюstяrirdi. Юndяr bildirirdi ki, яrяb vя fars dillяrindяn alыnan tяlяbя, яmяlя, tяhrirat kimi sюzlяr mяnsub olduqlarы dillяrdя cяm halы ifadя etdiklяri halda, tцrkcяdя tяk halы bildirirlяr. Elя bu cцr dя iшlяdilmяlidirlяr. Dilimizя daxil olan

M.Я.Rяsulzadя olmuшdur. Ш.C.Яfqaninin fikrincя: "insanlar arasыnda яhаtя dairяsi geniш olub bir чox fяrdlяri bir-birinя baьlayan iki baь vardыr. Biri dil birliyi, ikincisi din birliyidir. Dil birliyinin dцnyada bяqa vя sяbati, шцbhя yoxdur ki, daha davamlыdыr, чцnki qыsa mцddяt яrzindя dяyiшmir. Halbuki ikinci belя deyildir: tяk bir dildя danышan elя irq gюrцrцk ki, min illik mцddяt яrzindя dil birliyindяn ibarяt olan milliyyяtя xяlяl gяlmяdяn iki-цч din dяyiшir".

Dilin yad sюzlяrdяn tяmizlяnmяsi, mяcburяn saxlanыlan sюzlяrin isя tanыnmaz dяrяcяdя millilяшdirilmяsi ideyasы da Ш.C.Яfqaniyя mяxsusdur.

Bцtцn dцnyada "bюyцk

M.Я.Rяsulzadя достлары иля. яrяb, fars sюzlяrindяki яdatlar tцrk dilinя mяxsus яdatlarla яvяz olunmalыdыr. Mяsяlяn, "bivяfa" yerinя "vяfasыz", "bilaetiraz", yerinя "etirazsыz", "шairiyyat" yerinя "шairlik", "kamani" yerinя "kamanчы", "insaniyyяtkarana" yerinя "insanca" kimi yazыlmalы, iшlяdilmяlidir. Юndяr eyni zamanda dilimizdя oturuшmuш yad dillяrя mяxsus tяrkiblяrя ehtiyatla yanaшmaьы tюvsiyyя edяrяk yazыrdы: "Hяr шeydяn яvvяl, yeni lisanыn яski lisana tяrcцmяsi olmadыьы daima xatirdя saxlanmalыdыr, sonra tяrkibi pozacaьыz deyя qяrib шeylяr yazmamaq lazыmdыr.

Mяsяlяn, bяzilяri "nяzяridiqqяt" tяrkibini pozmuшlar "diqqяt gюzц" elяmiшlяr ki, bu, яlbяttя gцlцncdцr.Чцnki birinci tяrkib ikincidяn daha mяшhurdur. Bu kimi шeylяri ya яsla istemal etmяmяk vя ya яl dяymяmяk lazыmdыr".

M.Я.Rяsulzadяnin milli birliyin яn mцhцm шяrti kimi qяlяmя verdiyi dil haqqыnda fikirlяri Ш.C.Яfqaninin (18361897) yazdыьы "Vяhdяti-cinsiyyя fяlsяfяsi vя ittihadi lisanыn mahiyyяti hяqiqiyyяsi" mяqalяsindя яksini tapan fikirlяrdяn mayalanыb. Hяmin mяqalяni fars dilindяn doьma dilimizя чevirяn dя

mцsяlman" ifadяsi ilя tanыnan bu mцdrik insanыn mцsяlman шяrqinin dirчяliшinя dair nяzяri fikirlяri M.Я.Rяsulzadяnin milli tяrяqqini tяmin etmяk цчцn yaratdыьы konseptual xarakterli tяlimin tяrkib hissяsinя чevrildi. Юndяr Ш.C.Яfqaninin milli vяhdяtin tяmin olunmasыnda dillя dinin яhяmiyyяti barяdя fikirlяrini daha da inkiшaf etdirяrяk yeni mяrhяlяyя yцksяltdi. Цlvi ideallar uьrunda mцcadilя aparan bцtцn bюyцk шяxsiyyяtlяr kimi Ш.C.Яfqani dя hяyatda bяsdi deyincя яzab-istirab yaшamыш, lakin Tanrыnыn ona rяva gюrdцyц bюyцk zяkanыn vя zяngin mяnяviyyatыn tяlяblяrinя bir anda olsun etinasыzlыq sяrgilяmяmiшdir. O, яmin idi ki, mцsяlman alяmini qяrbin basqыsыndan qurtarmaqdan ibarяt olub bяшяri mяzmun kяsb edяn bir amala xidmяt edir ki, bu da, Tanrыnыn iradяsinin tяzahцr halыndan baшqa bir шey deyil.

M.Я.Rяsulzadя kюnцl evindя bu bюyцk mцcahidя hюrmяt vя ehtiram qarышыq mяhяbbяt duyьusu bяslяmiшdir.

Bu hiss шeyxin hяyat tarixчяsinя dair qяlяmя aldыьы yazыya da hopmuшdur. Hяmin mяtndяn mяlum olur ki, Иran hюkmdarы Nяsrяddin шah onu qяtlя yetirmяk цчцn fяrman vermiш,

edamdan юncя nцfuzdan salmaq mяqsяdi ilя lцt-цryan halda qatыra mindirilяrяk Tehran kцчяlяrindя gяzdirilmяsini яmr etmiшdir. Шeyx Cяmalяddini Fransa sяfarяtxanasыnыn mцdaxilяsi xilas etdi. Шah hяmin diplomatik qurumun tяlяbi ilя edamdan vaz keчsя dя, Шeyx Cяmalяddini Иranы tяrk etmяyя vя yenidяn mцhacir hayatы yaшamaьa mяcbur etmiшdir. Иslamыn son dяrяcя mцtяrrяqi mahiyyяt daшыyan яzяli prinsiplяri haqqыnda tяsяvvцrlяri vя mцsяlman alяmini mцstяmlяkячilяrя qarшы birlяшdirmяk цчцn sяrgilяdiyi nяzяri vя яmяli fяaliyyяt ona dцnyanыn dюrd tяrяfindя чoxlu dostlarla yanaшы xeyli nцfuzlu dцшmяnlяr dя qazandыrmышdыr.

M.Я.Rяsulzadя Шeyx Cяmalяddinin tяrcцmeyi-halыnda яksini tapmыш qeyri-adi faktlarы oxuculara belя tяqdim edirdi: "Bu dцшmяnlяr sыrasыnda Nяsrяddin шah, dolayыsы ilя sultan Abdulhяmid olduьu kimi Иngiltяrя dюvlяti dя vardы. Bu sonuncu dцшmяnin tяzyiqi цzцndяn mюhtяrяm mцcahid bцtцn dцnyada rahatlыq цzц gюrmяdi. Иttihadi-Иslam fikrini tяrvic etmяk цzrя яrяbcя nяшr etdiyi "Цrvяtцlvцsqa" nam risaleyi-mюvqitяsi ingilis hюkumяtinin tяqibatы-шяdidяsinя mяruz qaldы. Bundan dolayы Шeyx Cяmalяddin qяzetяsini nя Misirdя, nя Londonda, nя dя Parisdя nяшr edя bildi. Misirdя, Parisdя diplomatik vяsilяlяrlя mяqsяdinя dяstrяs (наил, мцвяффяг) oldu. "Цrvяtцlvцsqa" nыn Parisdя 17 nцsxяsindя tюvqif edilmяsiylя geniш bir nяfяs чяkmiш olan Иngilis hюkumяti Londonda dяxi шeyx hяzrяtlяrini Иngiltяrя hцrriyyяt mяtbuatыndan tцhaf bir intriqa vasitяsilя mяhrum edя bildi. Шюylя ki: bцtцn londonda hцrufi яrяbiyyяyя malik vя яrяbcя qяzetя tяbinя yararlыq gюstяrяn bir danя mяtbяя varmыш. Seyidin qяzetяsi dя orada tяb edilmяyя mяcbur. "Иngilis hюkumяti mяtbячiyя hцlul (ялагяйя эирмяк) edяr". "Цrvяtцlvusqa" tяb edi lmяmяk шяrti ilя mяtbяяyя kцlliyyяtli sifariшatda bulunur. Bu vяsilя ilя "Иttihadi-Иslam" qяzetяsi dя tяtilя uьrar.

Bu mцcahidi-bipяrva, hяbslяrя, nяfyяlяrя, tяhqir vя iшgяncяlяrя baxmayaraq, шayani-tяqdir bir mяtanяtlя kяndi mяslяkini tяqib eylяmiш, fikrinin tяrvicindя bir an tяkasцl (тянбяллик, кясалят) etmяmiшdir.

Hяtta zindanlarda olduьu zamanlar belя, mяsяlяn, Nяcяf цlяmasыna yazmыш olduьu qayяt mцяssir bir xitabяsini Osmanlы mяhbuslarыnыn birisi ilя gюndяrmiш, iшbu mяktubunda Шeyx Nяcяf цlяmasыnы Nяsrяddin шahыn istibdadы ilя mцbarizя, bu vяsilя ilя dя beyzayi (ишыглы, айдын) islamы mцhafizяyя dяvяt etmiшdir."

(Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 10 (168), Октйабр 2018

T Tц цr rk k x xa allq qlla ar rыы я яd dя яb biiy yy ya at tыы

Вагиф АСЛАН,

Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, АДПУ Шяki filialыnыn baш mцяllimi

(Яввяли ютян сайларымызда) Azяrbaycanda nяшr edilяn "Fцyuzat" jurnalыnыn 7 avqust 1907-cil il tarixli 24-cц sayыnda Я.Cяnnяti deyilяn bir шairin "Fяxriyyя" adlы bir шeiri чap olunubmuш. O шeirin Turanlыlarыz, sahibi-шя'nц шяrяfiz biz! Яclafыmыzыn naibi xeyrцlxяlяfiz biz!

(Bax. Mirzя Яlяkbяr Sabir.

Hоphоpnamя. Sяh.416.)

misralarы M.Я.Sabirя чox tяsir etmiшdi. M.Я.Sabir юz nюvbяsindя Я.Cяnnяtinin "Fяxriyyя"sinя "Fяxriyyя" ilя cavab vermяyi юzцnя borc bilmiшdi.

26 avqust 1907-ci il tarixli "Molla Nяsrяddin" jurnalыnыn 32-ci sayыnda dяrc edilяn bu шeirdя M.Я.Sabir yaddaшlara kючяn tцrk шюhrяtinin tяrifi ilя mяst olmaqdansa, sonrakы яsrlяrdя baш verяn mяьlubiyyяtlяrin sяbяblяrini юyrяnib gяlяcяkdя belя sяhvlяrя yol vermяmяyi mяslяhяt bilirdi: Hяrчяnd яsirani qцyudati-zяmanыz...

Hяrчяnd dцчarani-bяliyyaticяhanыz...

Zяnn etmя ki, bu яsrdя avareyi-nanыz... Яvvяl nя idiksя, yenя biz шimdi hяmanыz...

Turanlыlarыz, adiyi-шцьlisяlяfiz biz! Юz qюvmцmцzцn baшыna яngяlkяlяfiz biz!

Ad-sanы ilя юyцndцyцmцz bir чox tarixi шяxsiyyяtlяrin nяticя etibarы ilя Turandan daha чox Иrana vя Avropaya xidmяt etdiklяrini M.Я.Sabir cяsarяtlя aчыqlayыrdы: Bir vяqt dяxi Qarяqoyun, Aьqoyun olduq...

Azяribaycana, hяm dя Anatoluya dolduq...

Ol qяdri qыrыb bir-birimizdяn ki, yorulduq...

Qыrdыqca yorulduq vя yorulduqca qыrыldыq...

Turanlыlarыz, adiyi-шцьlisяlяfiz biz! Юz qюvmцmцzцn baшыna яngяlkяlяfiz biz!

Vя ya Bir vяqt salыb tяfriqя, olduq iki qismяt...

Teymur шяhя bir paramыz etdi himayяt...

Xan Иldыrыma bir paramыz qыldы itaяt...

Qanlar saчыlыb Ankarada qopdu qiyamяt... Яhsяn bizя! Hяm tirzяniz, hяm hяdяfiz biz! Юz qюvmцmцzцn baшыna яngяlkяlяfiz biz!

Teymur шяhi-lяngя olub tabeyi-fяrman Xan Toxtamышы eylяdik al qanыna qяltan...

Ta oldu Qыzыl Ordalarыn dюvlяti talan...

Mяsko шяhinя faidяbяxш oldu bu meydan... Яlyюvm uruslaшmaq ilя ziшяrяfiz biz!

сящ. 13

M ц h a z i r я l я r (XЫV щисся) Юz dinimizin baшыna яngяlkяlяfiz biz!

Yaxud da: Bir vяqt Шah Иsmayil ц Sultan Sяlimя Mяftun olaraq eylяdik islamы dцnimя.

Qoyduq iki tazя adы bir dini-qяdimя.

Saldы bu tяшяyyю, bu tяsяnnцn bizi bimя.

Qaldыqca bu halяtlя sяzayi-яsяfiz biz. Юz dinimizin baшыna яngяlkяlяfiz biz!

(Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы.Ы c.

Sяh.555.)

Azяrbaycan яdяbiyyatшцnaslыьы, чox doьru olaraq, gяraylыnы " ...цslubca шifahi xalq шeiri, aшыq poeziyasы tяrzindя vя heca vяznindя olub, ... hяr bяnddя 8 hecalы dюrd misradan ibarяt" шeir шяkli kimi (Яdяbiyyatшцnaslыq terminlяri lцьяti. Sяh. 91.)

tяqdim edir. Цmumiyyяtlя, "Gяraylы" dedikdя 8 hecalы шeirlяr nяzяrdя tutulur. Bu mяnada

Bakы, Azяrnяшr, 1975-1976.; Шah Иsmayыl Xяtai. Bakы, "Yazычы", 1988.)

mцra-ciяt edяrkяn mяlum oldu ki, onlarыn heч birindя A.Kabak-lыnыn misal gяtirdiyi nцmunя юz яksini tapmamышdыr. Цstяlik Xяtainin Azяrbaycan nяшrinin "Varsaьыlar" bюlmяsindя 11 vя 8 hecalы шeirlяr"Varsaьыlar" adы ilя (Bax. Шah Иsmayыl Xяtai. Bakы, "Yazычы", 1988. Sяh.323,325-326.)

tяqdim edilmiшdir. Belя olduqda isя "Varsaьы" neчя hecalы olmalыdыr" sualы ortaya чыxыr.

(Bax. Mirzя Яlяkbяr Sabir.

Hоphоpnamя. Sяh.91-92.)

Bяli, M.Я.Sabirin dediyi kim, o illяrdяn illяr, o яsrlяrdяn яsrlяr keчsя dя, biz tцrk olaraq qaldыq. Osmanlы-Sяfяvi, Rusiya-Иran sяrhяdlяri bizi ayыra bilmяdi. Dilimiz bizim birliyimizi vя diriliyimizi qoruyub saxladы.

2. XV-XVЫЫ яsrlяr Osmanlы xalq яdяbiyyatы: janr mяsяlяsi.

Dцnyanыn harasыnda olmasыndan asыlы olmayaraq, яdяbiyyatnяzm vя ya nяsr шяklindя tяzahцr edir. XV-XVЫЫ яsrlяr Osmanlы яdяbiyyatы юzяlliklяrindяn danышarkяn , шцbhяsiz ki, xalq, divan, din vя tяkkя яdяbiyyatыna aid nюvlяr vя janrlar nяzяrdя tutulur.

Klassik яdяbi janrlar izahы vя tяsnifatы baxыmыndan mцbahisя doьurmasa da, xalq яdяbiyyatыna aid olan яdяbi janrlar bяzяn izahы vя tяsnifatы baxыmыndan mцbahisяli gюrцnцr. Yeri gяlmiшkяn qeyd edim ki, hяr cildi az qala 1000 sяhifяyя yaxыn olan 5 cildlik "tцrk edebiyatы"nыn mцяllifi A.Kabaklы xalq яdяbiyyatыndan danышarkяn "divan яdяbiyyatыnda qяzяl nяdirsя, xalq шeirindя qoшma odur" deyir vя qoшmanыn цч tipi olduьunu gюstяrir. Birinci tip qoшmanыn 6+5 bюlgцsцndя 11, ikinci tip qoшmanыn 4+4 vя ya 5+3 bюlgцsцndя 8, цчцncц tip qoшmanыn 4+4+3 bюlgцsцndя yenя dя 11 hecalы olduьunu gюstяrir. Vя yenя dя чox-чox qяribяdir ki, A.Kabaklы ЫЫ tip qoшmaya nцmunя kimi Шah Иsmayыl Xяtaidяn misal gяtirir. Иndi mяn hяmin nцmunяni kiчik bir ixtisarla tяqdim edirяm: Шu dцnyanыn юtesine Vardыm diyen yalan sюyler.

Baшtan-baшa safasыnы Sцrdцm diyen yalan sюyler.

Ark kazarlar arkыn-arkыn.

Felek чevirmede чarkыn.

Bu dцnyada mal ve mцlkцm Vardыr diyen yalan sюyler. ..................

Avчыlar avlarlar baz'ы.

Hak'ka ederler niyаzы.

Daim beш vakit namazы Kыldыm diyen yan sюyler. Шah Hatyа'm der varыlmaz.

Varыlarsa da, gelinmez.

Rehbersiz bir yol alыnmaz...

Aldыm diyen yalan sюyler.

Mирзя Ялякбяр Sabir "Sяkkiz hecalы, dюrd misralы mцstяqil bяndlяrdяn ibarяt olan шeir шяkli gяraylы adlanыr.

Bu forma юz oynaq vя шux intonasiyasы ilя xalq шeirindя geniш iшlяnmiшdir" deyяn Rяhim Яliyevin (Bax. Rяhim Яliyev. Яdяbiyyat nяzяriyyяsi. s.280.), "Azяrbaycan xalq шeirindя qoшma ilя yanaшы яn чox iшlяnяn шeir шяkli gяraylыdыr. Qoшma ilя gяraylы arasыnda o qяdяr dя ciddi fяrq yoxdur. Onlarы fяrqlяndirяn шяkli xцsusiyyяt qoшmanыn on bir, gяraylыnыn isя sяkkiz hecalы olmasыdыr" deyяn Vaqif Vяliyevin (Bax.Vaqif Vяliyev.

Azяrbaycan folkloru. Sяh.185.) шяrhlяrindяn sonra яlavя шяrhlяrя ehtiyac yoxdur.

Bцtцn bu deyilяnlяrlя yanaшы yenя dя aшaьыdakы suallara ehtiac yaranыr. Bяs, цmumiyyяtlя, bizdя vяziyyяt necяdir? Bяs, bizim tяrtibчilяr "Gяraylы"ya verilяn mяlum tяrifdяn sonra ayrы-ayrы sяnяtkarlarыn яsяrlяrinin tяrtibi zamanы qoшma ilя gяraylыnы dolaшыq salmыrlar ki?

Yяqinlik hasil etmяk цчцn Шah Иsmayыl Xяtainin юlkяmizdя iшыq цzц gюrяn bir neчя nяшrinя (Шah Иsmayыl Xяtai.

Sazыm. Bakы, "Gяnclik", 1973.; Яsяrlяri.Иki cilddя. Шah Иsmayыl Xяtai.

Hяlя bu azmыш kimi Xяtainin юlkяmizdяki digяr bir nяшrinin "Qoшmalar" bюlmяsindя qoшmalar vя gяraylыlar qarышыq шяkildя (Шah Иsmayыl Xяtai. Sazыm. Bakы, "Gяnclik", 1973. Sяh.11-30.; 31-36.; 38-43 vя s.) verilmiшdir. Bu isя

"Gюzяlaьanыn чiчяk чыxarыb bir az da Gюzяlaьa olmasы"na bяnzяyir. A.Kabaklы eшq, tяbiяt, hяsrяt (yяqin ki, vцsal V.As.) temalarыnda yazыlan "Semai", "Varsaьы" adlы 8 hecalы шeirlяri dя "qoшma чeшidi" kimi tяqdim edir.

Demяli, hяlя dя tцrk яdяbiyyatшцnaslыьы qarшыsыnda hяllini gюzlяyяn bir чox mяsяlяlяr vardыr.

3. XV-XVЫЫ яsrlяr Osmanlы xalq яdяbiyyatы: aшыq шeiri vя tяsnifatы.

Xalq яdяbiyyatыndan danышarkяn "Kяl baшыndan qorxar, aшыq sazыndan" kяlamыnы (Bax. Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы.ЫЫ c.sяh.783.) xatыrlamaq yerinя

dцшяrdi. O dюvrlяrdя xalq яdяbiyyatы toplananan dяftяrlяrя "Cюnk " ("cцng") deyilirdi. Яsli tцrkcя olduьu dцшцnцlяn bu

kяlmя Чin vя yapon dillяrindяki "yelkяnli gяmi" mяnasыnda olsa da, mяdrяsя tяhsilli ziyalыlar cцng яvяzinя яrяbcяdяki "sяfinя" (bu da "gяmi" demяkdir) sюzцnц iшlяdir, onlara "Sefine-i шцara" (Bax. Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫ c. sяh.785.) deyirdilяr. "Яr dolusu",

"pir dolusu" iчяn aшыqlar haqq aшыьы sayыlыrdыlar.

"Xalq яdяbiyyatыnыn ancaq nяzmdяn ibarяt olan bir qolu da vardыr ki, biz ona aшыq шeiri deyirik vя aшыq шeirinin yaradыcыlarы saz шairlяridir" deyяn A. Kabaklыya gюrя, saz шairlяri "kюy vя oymaq", "яsgяr ocaьы", "qяsяbя vя шяhяr" saz шairlяri olaraq цч qrupa bюlцnцr: Ы. "Kюy vя oymaq" шairlяri Orta Asiyada "ozan", "baxшы", "kam", "oyun" kimi tanыnan шairlяrdir. Onlar яruz vяznindяn istifadя etmirlяr. Ы. "Яsgяr ocaьы" шairlяri ordu iчяrisindяn чыxan шairlяrdir. Onlarыn шeirlяrindя tarixi savaшlarыn vя qяhrяmanlыq gюstяrяn igidlяrin adlarы чяkilmяkdяdir. Чox tяяssцf ki, Yavuz vя Qanunidяn sonra яsgяrin qabaьыnda hяrbi yцrцшя чыxma unudulmuш, bяlkя dя, bu sяbяbdяn Osmanlыnыn hissяhissя Avropa tяrяfindяn udulmasы baшlanmыш, onda aшыq шeiri itirilяn qalalara, hяlak olan qяhrяmanlara hцznlц bir dillя aьы demяyя baшlamышdы. Tamышvarlы Aшыq Hasan bir vaxt Uyvar vя Estergon qalalarыnыn яldяn чыxmasыnы belя tяsvi edirdi: Ne чeker kullarыn serhаd elindя Bilinmez hunkаrыm gюrцlmeyince.

Bunca memleketin kаfir elinde Kaldы, inanmadыm ayrыlmayыnca.

Kimi шehid oldu, kimi giriftar...

K?firin elinde inler zаr u zаr.

Estorqonla Budin, Eьri'yle Uyvar Ele girmez, шahыm, yorulmayыnca.

Gaziler baшыna takыp чelengi Kыrardы Nemчe'yi, Macar, firengi.

Neylяsin kullarыn edemez cengi Hаl u hаtыrlarы sorulmayыnca.

Hasan der: -Gюklere чыkmышtыr аhыm.

Huda baьышlasыn, чoktur gцnahыm.

Tamышvar kala'sыn, bil, padшahыm!

Vermeyiz kаfire qыrыlmayыnca.

(Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы.ЫЫ c.

Sяh.788.)

ЫЫЫ."Qяsяbя vя шяhяr" saz шairlяri isя чayxanalarda, qяhvяxanalarda yыьышыr, divan шairlяrindяn sevdiklяri шeirlяri dя юz repertuarlarыna daxil edirdilяr. Onlar hяm heca, hяm dя яruz vяznindя (Bax. Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы.ЫЫ c. Sяh.781789.) yazыыb yaradыrdыlar. Onlarыn

da iчяrisindяn bir чox divan шairlяri yetiшmiшdir.

(Арды вар)

сящ. 14

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 10 (168), Октйабр 2018

AZЯRBAYCAN ЯDLИYYЯSИ ЯDLИYYЯSИ 100 100 AZЯRBAYCAN Nяrminя ЯЗИЗОВА, Mцasir Яdliyyя sistemindя notariat Шяki Рegional Яdliyyя Иdarяsinin mяslяhяtчisi institutunun inkiшaf yolu

Rusiyada 14 aprel 1866-cы ildя "Notariat sahяsi haqqыnda" Яsasnamя qяbul edilmiшdir. Azяrbaycanda da notariuslar XЫX яsrin ЫЫ yarыsыnda hяmin яsasnamяyя uyьun fяaliyyяt gюstяrirdilяr. Иmperiya dюvrцndя notariuslar dairя mяhkяmяlяrinin tяrkibindя "notarius kontorlarы" kimi fяaliyyяt gюstяrirdilяr. Azяrbaycanыn bцtцn qяzalarыnda "notarius kontorlarы" mюvcud idi.

XX яsrin яvvяllяrindяn, 1901-ci ildяn sonra baшlayaraq yeni xцsusi notarius kontorlarы fяaliyyяt gюstяrmяyя baшladы. 1914-cц ildя isя bu proses tamamlanaraq demяk olar ki, Azяrbaycanыn bцtцn bюlgяlяrindя "xцsusi notarius kontorlarы" fяaliyyяt gюstяrirdi. Яlbяttя ki, Azяrbaycanda da Rusiya imperiyasыnыn qanunlarы tяtbiq edilirdi. Иmperiya qanunlarыna яsasяn mцlki-hцquqi sяnяdlяrin tяsdiqi цчцn aktlarыn rяsmilяшdirilmяsi gцnцndяn hesablanan 6 aylыq mцddяt mцяyyяn edilmiшdi, bu mцddяt цzцrlц sяbяbdяn buraxыlardыsa, mяhkяmя yuxarы orqandan icazя alaraq sяnяdi tяsdiq edя bilяrdi.

Notariuslardan Rusiya qanunvericiliyini mцkяmmяl bilmяk tяlяb edilirdi, onlar Rusiya qanunlarыna zidd olan heч bir яqdi tяsdiq edя bilmяzdilяr. Qanunlar toplusunda imperiyanыn bцtцn tяbяяlяri, cinsindяn, milliyяtindяn asыlы olmayaraq, mцlki hцquq mцnasibяtlяrinin subyektlяri sayыlыrdыlar. Ona gюrя dя notariat aktыnыn tяsdiqi цчцn notariusa mцraciяt edildikdя notarius tяrяflяrin cinsindяn, milliyяtindяn vя hansы tяbяqяyя mяxsus olmasыndan asыlы olmayaraq qanunla icazя verilяn bцtцn notariat aktlarыnы tяsdiq edirdi.

Hяmin dюvrdя notarius vяzifяsi чox nцfuzlu vяzifя idi. Notarius yalnыz dairя mяhkяmяsinin sяdrinin tяqdimatы ilя mяhkяmя palatasыnыn bюyцk sяdri tяrяfindяn vя ya mяhkяmяnin qяrarы ilя vяzifяsindяn azad edilя bilяrdi.

O zaman M.Y.Pletnev qeyd edirdi ki, notarius nя qяdяr intensiv iшlяyirdisя, o qяdяr dя daha чox gяlir яldя edirdi. Daha чox яqd tяsdiq etmяk notariusun шяxsi maraьыnda olmasыna baxmayaraq, o hяr notariat aktыnы tяsdiq edя bilmirdi. Ona gюrя ki, notariusun tяsdiq edtdiyi bцtцn яqdlяr girovla tяmin olunmalы idi. Яgяr 6 ay mцddяtindя юdяmяnin tяmin edilmяsi цчцn bцtцn girov mяblяьinin vя ya onun mцяyyяn hissяsinin xяrclяnmяsi mцяyyяn olunardыsa, girov mяblяьinin tamamlanmasыna kimi notarius mцvяqqяti olaraq vяzifяdяn kяnarlaшdыrыlыrdы. Notarius 6 ay mцddяtindя girov mяblяьini toplaya bilmirdisя, o vяzifяdяn azad olunurdu. Notariuslar mяhkяmяlяrin tяrkibindя olduьu цчцn onlarыn fяaliyyяtinя mяhkяmяlяr nяzarяt edirdi.

Bakы vя Gяncя dairя mяhkяmяlяrindя baш notariusun tяmsil etdiyi notariat bюlmяsi tяшkil edilmiшdir.

Kяnd yerlяrindя notariat aktlarы kяnd mяhkяmяlяrindя tяsdiq edilir vя kяnd idarяlяrinin qeydiyyat kitabыna yazыlыrdы. Qeydiyyat kitablarыnda qeydlяrin hяm rus dilindя, hяm dя яski яlifba ilя Azяrbaycan dilindя yazыlmasы faktlarыna rast gяlinir. Kяnd mяhkяmяlяrinin hakimlяri isя яn varlы kяndlilяr iчяrisindяn 3 il mцddяtinя seчilirdilяr. "Kяnd cяmiyyяtlяri haqqыnda" Яsasnamяdя gюstяrilir ki, mцqavilяlяr, юhdяliklяr vя dini vяsiyyяtnamяlяr yazmaqdan qabaq mцqavilяdя iшtirak edяn tяrяflяrdяn hяr birindяn 10 qяpikdяn чox olmayaraq rцsum alыnsыn, яgяr mцqavilяdя ikidяn artыq tяrяf varsa, hяr bir iшtirakчыdan 5 qяpikdяn чox olmayaraq rцsum alыnsыn. Eyni zamanda hяmin Яsasnamяdя notariat яmяliyyatlarыnыn hяm rus, hяm dя яski яlifba ilя Azяrbaycan dilindя notariat aktlarыnыn qeydiyyat kitabыna yazыlmasы qaydasы gюstяrilir. Bu bir nюv hal-hazыrda notariat hяrяkяtlяrinin qeyd olunduьu reyestr kitabыnы xatыrladыr.

Hяmin illяrdя notariat aktыnыn mяzmunu yalnыz rus dilindя yazыlыrdы. Notariat aktыnыn mяzmunu yazыlыb qurtardыqdan sonra iшtirakчыlar, шahidlяr imza edir, hakim notariat aktыnы tяsdiqlяyib, mюhцr

vurur, hяmчinin alыnmыш dюvlяt rцsumunun mяblяьini gюstяrirdi. Hakim mцqavilяlяri tяsdiqlяyяrkяn tяsdiq qeydindя notarius kontorunda olduьu kimi mцqavilяnin tяsdiq edildiyini deyil, tяrяflяrin imzalarыnыn hяqiqiliyini tяsdiq edildiyini qeyd edirdi. Pasportlarыn alыnmasы цчцn verilяn etibarnamяlяr isя ayrыca akt kitabыnda qeyd edilirdi.

28 may 1918-ci ildяn 28 aprel 1920-ci ilя kimi Azяrbaycan Demokratik Respublikasыnыn dюvrцndя dя notariuslarыn 1918-ci il mayыn 28-nя kimi tяsdiq etdiklяri notariat aktlarы юz hцquqi qцvvяsini saxlayыrdы, hяmчinin яvvяllяr fяaliyyяt gюstяrmiш hяm mяhkяmяlяrin tяrkibindя olan notarius kontorlarы, hяm dя xцsusi notariuslar ADR-ыn dюvrцndя dя fяaliyyяtlяrini davam etdirirdilяr.

Azяrbaycan Xalq Cumhuriyyяtinin qanunvericiliyindя mцlkiyyяt mцnasibяtlяri, iqtisadi vя sosial mяsяlяlяr geniш yer tuturdu. Mцkiyyяtin dюvlяt, xцsusi, bяlяdiyyя vя kollektiv formalarы mюvcud idi. Qanunvericilikdя bir sыra яmlak nюv-

tariatы haqqыnda" яsasnamя qяbul etdi. Яsasnamя 56 maddяdяn ibarяt idi. Яsasnamяnin 1-ci maddяsindя deyilirdi ki, Xalq Яdliyyя Komissarlыьыnыn tяrkibindя "xalq notariusu" vяzifяsi tяsis edilir. Azяrbaycan qanunvericilik sistemindя dяyiшikliklяr aparыlыr, 16 iyun 1923-cц ildя yeni Mцlki Mяcяllя qяbul edilir. 17 noyabr 1923-cц ildя "Mяhkяmя qurluшu haqqыnda Яsasnmяyя яlavя vя dяyiшiklik edilmяsi barяdя" dekretin icrasыnы tяmin etmяk цчцn Azяrbaycan Xalq Яdliyyя Komissarlыьы 8 aprel 1924-cц ildя qяrar verir. Qяrarda deyilir: Bakы шяhяrindя mюvcud olan notariat kontorlarы lяьv edilsin, 10 aprel 1924-cц ildяn notariuslarыn sonrakы fяaliyyяti dayandыrыlsыn.

Notariat kontorlarыnыn bцtцn iшlяri, kitablarы vя mюhцrlяri siyahыya alыnmaqla notariat шюbяlяrinя tяhvil verilsin. Notariat шюbяlяri dя юz nюvbяsindя baшa чatmыш iшlяri vя kitablarы notariat arxivinя, baшa чatmamыш iшlяri vя kitablarы isя notariat kontorlarыna gюndяrsinlяr. Dekretdяn sonra Bakы шяhяrindя 8 dюvlяt notariat kontoru

lяrinя, яsasяn neft sahяlяri vя mцяssisяlяrinя, gяmiчiliklя baьlы яmlaka mцlkiyyяt hцququnun яldя edilmяsinin xцsusi qaydalarы da mцяyyяn olunmuшdu. Hяmin яmlak nюvlяrinя notarial qaydada tяsdiq olunmuш xцsusi icazя яsasыnda mцlkiyyяt hцququnun яldя edilmяsi nяzяrdя tutulurdu.

Mяhkяmя hakimiyyяtinin mцstяqilliyinя xяlяl gяtirilmяmяsi цчцn mяhkяmяlяrdя чalышan vяzifяli шяxslяrin-hakim, prokuror, mяhkяmя mцstяntiqi, vя baш notarius vяzifяlяrindя iшlяyяnlяrin яmяllяrindя cinayяt tяrkibi olduьu zaman onlarыn barяsindя cinayяt iшinin baшlanmasы vя bu шяxslяrin mяhkяmяyя verilmяsi Nazirlяr Шurasыnыn qяrarы ilя hяyata keчirilmяli idi. Vяzifя cinayяtlяri etdiklяrinя gюrя 16.06.1919-cu ildя Bakы dairя mяhkяmяsinin bюyцk notariusu Qubaryevski vя onun kюmяkчisi Bakradze barяsindя cinayяt iшi baшlanmышdыr.

ADR dюvrцndя fяaliyyяt gюstяrяn kяnd mяhkяmяlяri notariat orqanlarыnыn rolunu da oynayыrdыlar. Belяliklя, 28 aprel 1920-ci ilя kimi, yяni Azяrbaycan Sovet Sosialist Respublikasы elan edilяnя kimi Azяrbaycanda notariat sistemi inkiшaf etmiш яksяr xarici юlkяlяrin notariat sistemindяn fяrqlяnmirdi. Azяrbaycanda notariuslarыn tяsdiq etdiklяri sяnяdlяr bцtцn xarici юlkяlяrdя qяbul edilirdi.

28 aprel 1920-ci ildяn sonra Azяrbaycanda notariatыn hцquqi statusu kюklц surяtdя dяyiшdi.

Azяrbaycan Иnqilab Komitяsi 05.05.1920-ci il tarixdя "torpaq haqqыnda," 25.05. 1920-ci il tarixdя "notariat haqqыnda" vя 1920-ci ildя isя "vяrяsяliyin lяьv edilmяsi haqqыnda" dek-retlяr vermiшdir. Иstehsal vasitяlяri, vяrя-sяliyin lяьv edilmяsi, torpaq vя yaшayыш sahяsi цzяrindя xцsusi mцlkiyyяtin lяьvi haqqыnda dekretlяr Azяrbaycan notariatыnы nцfuzsuz bir orqana чevirdi.

15.10.1920-ci ildя AИK "Xalq no-

aчыlыr. Daha sonralar Bakы Xalq Яdliyyя Komisarlыьыnыn 2 nюmrяli qяrarы ilя 7-ci vя 8-ci saylы notariat kontorlarы lяьv edilяrяk 6 notariat kontoru saxlanыlыr.15 iyul 1924cц ildя SSRИ mяhkяmя qurluшunun яsaslarы qяbul edilir, 29 yanvar 1926-cы ildя XKS MИK-nin qяrarы ilя vяrяsяlik vя baьышlama qaydasыnda keчяn яmlakыn miqdarыna qoyulan mяhdudiyyяt lяьv edilir.

Hяmin qяrarыn icrasыnы tяmin etmяk цчцn Mцlki Mяcяllяyя bir sыra dяyiшikliklяr edilir. Bu qяrara qяdяr dяyяri 10.000 rubldan yuxarы olan яmlakыn baьышlanmasы qadaьan edilirdi, bu qяrala hяmin mяhdudiyyяt aradan qaldыrыlыr.

Daha sonra Mцlki Mяcяllяnin 138-ci maddяsindя yenidяn lakonik dяyiшiklik edilяrяk gюstяrilirdi ki, "яmlakыn яvяzsiz gцzяшtя gedilmяsi, baьышlanmasы mцqavilяsi hяr bir mяblяьdя etibarlыdыr, bununla belя 1000 rubuldan yuxarы яmlakыn baьышlanmasы mцqavilя formasыnda ifadя edilmяli vя notarial qaydada tяsdiq edilmяlidir." Bu qяrardan sonra notariuslar 1000 rubuldan yuxarы яmlakыn baьышlanmasы mцqavilяsini tяsdiq edtmяk hцququ яldя etdilяr.

1930-cu illяrя qяdяr notariuslarыn iшя qяbulu vя iшdяn azad edilmяsi vilayяt mяhkяmяlяrinin vя ali mяhkяmяnin sяlahiyyяtindя idi. Notariat kontorlarыna цmumi rяhbяrliyi isя SSRИ vя mцttяfiq respublikalarыn ali mяhkяmяlяri hяyata keчirirdilяr. 1930-cu ildя SSRИ-dя vя mцttяfiq respublikalarda notariat sistemini bяrpa etmяk qяrara alыndы. Ali mяhkяmяnin Mцlki Ишlяr цzrя Kollegiyasыnыn nяzdindя fяaliyyяt gюstяrяn notariat шюbяlяri Яdliyyя Xalq Komissarlыьыnыn tяrkibinя keчdi. Azяrbaycanda 1933-cц il iyunun 25-dя "Яdliyyя Xalq Komissarlыьы haqqыnda" Яsasnamя qяbul edildi. Яsasnamяyя gюrя komissarlыьыn tяrkibindя notariat шюbяlяri fяaliyyяt gюstяrirdi. XX яsrin 30-cu illяrindя notariat

яmяliyyatlarыn sayы чox az idi. SSRИ-dя, o cцmlяdяn Azяrbaycanda bir sыra notariat kontorlarы baьlanmышdы. 1937-ci ildя SSRИdя cяmi 122 notariat kontoru qalmышdы ki, onun da 74-ц RSFSR-in payыna dцшцrdц.

8 dekabr 1936-cы ildя SSRИ Яdliyyя Xalq Komissarlыьы haqqыnda Яsasnamя qяbul edildi. Яsasnamяnin 9cu maddяsinя gюrя notariat шюbяsi notariat orqanlarы цzяrindя цmumi rяhbяrliyi vя nяzarяti hяyata keчirmяli idi. Notariat шюbяlяrinin bu sяlahiyyяti 14 yanvar 1937-ci ildя qяbul edilmiш "SSRИ Яdliyyя Komissrlыьыnыn notariat шюbяsi haqqыnda Яsasnamяsindя daha konkret юz яksini tapdы. Notariat шюbяsi mцttяfiq respublikalarыn Яdliyyя Xalq Komissarlыqlarыnыn notariat шюbяlяri цчцn цmumi gюstяriшlяr hazыrlamalы, SSRИ notariat orqanlarыna nяzarяt etmяli vя bu orqanlarda tяftiш aparmalы, notariat haqqыnda qanunvericiliyi hazыrlamalы, notariuslarыn mцшavirяsini tяшkil etmяli, notariat orqanlarыnыn шtatыnы hazыrlamalы idilяr. Lakin bu aktlarda notariat шюbяlяrinin kadr vя intizam mяsuliyyяti mяsяlяlяrinя baxыlmasы sяlahiyyяtlяri barяdя heч bir шey deyilmirdi.

1969-cu ildя Ulu Юndяrimizin hakimiyyяtя qayыdышы ilя яdliyyя yeni bir sistem kimi fяaliyyяtя baшladы. Bu illlяr яrzindя qanunvericilik sistemi yenilяndi, юlkяdя notariat kontorlarыnыn sayы artыrыldы.

Mяhkяmя vя яdliyyя sahяsindя kюklц dяyiшikliklяr edildi, qanunvericilik sistemi yenilяndi. Bцtцn sahяlяrdя olduьu kimi mяhkяmя-hцquq, o cцmlяdяn яdliyyя sahяsindя Цmumilli Lider Heydяr Яliyev siyasяtini uьurla, yaradыcыlыqla davam etdirяn dюvlяt baшчыmыz Иlham Яliyevin siyasi iradяsi яsasыnda vя rяhbяrliyi ilя hяyata keчirilяn mцtяrяqqi islahatlar nяticяsindя Azяrbaycan яdliyyяsi daha da bюyцdц, inkiшaf etdi.

Mцяllifi Ulu Юndяr Heydяr Яliyev olan Azяrbaycan Respublikasыnыn Konstitusiyasыnda dюvlяt mцlkiyyяti ilя yanaшы bяlяdiyyя vя xцsusi mцlkiyyяt hцququnun tяsbiti, bazar iqtisadiyyatыna keчid, azad sahibkarlыьыn geniшlяndirilmяsi, o cцmlяdяn torpaq цzяrindя bяlяdiyyя vя xцsusi mцlkiyyяt hцququnun tяtbiqi юlkяmizdя mцlki dюvriyyяni canlandыrdы, mцqayisяyя gяlmяz dяrяcяdя geniшlяndirdi.

Bu isя юz nюvbяsindя notariat institutunun яhяmiyyяtini, rolunu qat-qat artыrmыш oldu. Azяrbaycan Respublikasы Яdliyyя Nazirliyinin geniш notariat kontorlarыnыn шяbяkяsi formalaшdы, notariat institutu inkiшaf etdi. Hяyata keчirilяn islahatlar nяticяsindя "Elektron notariat sistemi" quruldu. Son dюvrlяrdя notariat sahяsindя aparыlan islahatlar nяticяsindя notariuslarыn bюyцk яksяriyyяti artыq xцsusi notarius kimi fяaliyyяt gюstяrir vя bu proses baшa чatmaq цzrяdir. Notariuslar il яrzindя milyonlarla шяxsя (istяr fiziki, istяrsя dя hцquqi) xidmяt gюstяrirlяr. Иnsanlara rahat, operativ vя шяffaf xidmяtin Azяrbaycan brendi kimi nяinki юlkяmizdя elяcя dя dцnyada шюhrяt qazanmыш, dюvlяt baшчыmыz Иlham Яliyevin layihяsi olan "ASAN XИDMЯT" sistemindя notariuslarыn bюyцk rolu vardыr.

"ASAN XИDMЯT" mяrkяzlяrindя fяaliyyяt gюstяrяn notariuslar tяrяfindяn gюstяrilяn xidmяtlяri bu mяrkяzlяrin цmumi xidmяtlяri iчяrisindя юnяmli yer tutur.

Beynяlxalq Notariat Иttifaqы ilя sяmяrяli, sыx яlaqяlяr qurulub, xarici dюvlяtlяrin notariuslarы юlkяmizin notariat sahяsindя яldя etdiyi nяaliyyяtlяri yцksяk qiymяtlяndirir, mцsbяt tяcrцbяmizdяn bяhrяlяnirlяr.

1991-ci ilin oktyabrыnda Azяrbaycan yenidяn mцstяqillik яldя etdikdяn sonra Цmummilli Liderimizin 11 noyabr 2000-ci il tarixli Sяrяncamы ilя яdliyyя iшчilяrinя bяxш edilmiш peшя bayramы 18 ildir ki, bюyцk ruh yцksяkliyi ilя qeyd edilir.

Tezliklя tяmяli Xalq Cцmhuriyyяti tяrяfindяn qoyulan яdliyyяmizin 100 yaшы tamam olacaq, qarшыdakы illяrdя яdliyyяmiz daha da tяrяqqi edяcяkdir, ucalacaq vя yeni tarix yazacaqdыr.

№ 10 (168), Октйабр 2018

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 15

Д ДЙ ЙП П э эу уш шя яс си и Tural NИФТАЛЫЙЕВ,

Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, polis baш leytenantы Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin тяbliьat vя Tяшviqat Цzrя Иnspektoru polis baш leytenantы Tural Niftalыyev Azяrbaycan Respublikasы Daxili Ишlяr Nazirliyinin "Daxili iшlяr orqanlarы яmяkdaшlarыnыn yol hяrяkяti qaydalarыna riayяt etmяlяrinя vя onlarыn iшtirakы ilя baш verяn yol-nяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasыna yюnяlяn tяdbirlяrin gцclяndirilmяsi barяdя" mцvafiq gюstяriшinin icrasы ilя яlaqяdar olaraq, 17 oktyabr 2018-ci il tarixdя Daxili Qoшunlarыn Шяki шяhяrindя yerlяшяn hяrbi hissяsindя hяrbiчilяrlя, fяrdi nяqliyyat vasitяlяrinin sцrцcцlяrinin maariflяndirilmяsi mяqsяdi ilя gюrцш keчirmiш, yol-nяqliyyat hadisяlяrinin yaranma sяbяblяri, onlarыn aradan qaldыrыlmasы yollarы, son dюvrlяrdя Azяrbaycan Respublikasы Иnzibati Xяtalar Mяcяllяsindя edilяn dяyiшikliklяr vя цmumilikdя yol hяrяkяti qaydalarы barяdя яtraflы mяlumatlar vermiшdir.

Polis baш leytenantы Tural Niftalыyev чыxыш edяrkяn bildirmiшdir ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti, Silahlы Qцvvяlяrimizin Ali Baш Komandanы cяnab Иlham Яliyevin apardыьы uьurlu iqtisadi siyasяtin nяticяsindя, xarici юlkяlяrdяn respublikamыza idxal olunan nяqliyyat vasitяlяrinin sayы nяyin ki ilbяil, hяtta gцnbяgцn чoxalmaqdadыr. Avtomobillяrin sayыnыn artmasы avtomobil yollarыnda hяrяkяtin intensivliyinin yцksяlmяsinя sяbяb olmuшdur. Hяrяkяtin intensivliyi yцksяldikcя yol-nяqliyyat hadisяlяrinin baш vermяsi dя labцtdцr. Lakin, Dюvlяt Yol Polisi yol-nяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя яmяli, tяшkilati vя profilaktiki tяdbirlяr hazыrlayыb hяyata keчirir. Bu maariflяndirici gюrцш dя, hяmin profilak-

DYP DAXИLИ QOШUNLARDA

tiki tяdbirlяrdяn biridir. Cari ildя bu, bizim Daxili Qoшunlarыn Шяki шяhяrindя yerlяшяn hяrbi hissяsindя 10-cu gюrцшцmцzdцr. Gюrцlmцш bu profilaktiki tяdbirlяrimiz юz mцsbяt nяticяsini vermiшdir. Belя ki, юtяn il яrzindя elяcя dя, cari ildя bu gцnяdяk olan dюvrdя Daxili Qoшunlarыn Шяki шяhяrindя yerlяшяn hяrbi hissяsindя xidmяt aparan hяrbiчilяr tяrяfindяn hяr hansы bir yol-nяqliyyat hadisяsi tюrяdilmяmiшdir.

Aparыlmыш tяhlillяrlя mцяyyяn edilmiшdir ki, 2017-ci il яrzindя, elяcя dя 2018-ci ilin 9 ayы яrzindя respublikamыz яrazisindя baш vermiш aьыr yol-nяqliyyat hadisяlяlяri яsasяn sцrяt mяhdudiyyяtinin aшыlmasы, юtmя vя manevretmя, qarшы hяrяkяt zolaьыna чыxma kimi kobud yol hяrяkяt qaydalarыnыn pozulmasы nяticяsindя baш vermiшdir. Nяqliyyat vasitяlяrinin sяrxoш vяziyyяtdя, sцrцcцlцk hцququ olmadan idarя edilmяsi, tяh-

DYP-нин QЫШ MЮVSЦMЦ ИLЯ ЯLAQЯDAR SЦRЦCЦLЯRЯ MЦRACИЯTИ Qыш mюvsцmцndя tяkяrlяri zяncirlяmяk mцtlяq deyil. Mяhz qыш mюvsцmц цчцn nяzяrdя tutulmuш tяkяrlяrdяn istifadя olunarsa, heч bir narahatlыьa яsas yoxdur.

Sцrцcц hяrяkяtin intensivliyini, nяqliyyat vasitяsinin, yцkцn xцsusiyyяtlяrini vя vяziyyяtini, yol vя meteoroloji шяraiti, xцsusяn hяrяkяt istiqamяtindя gюrmя шяraitini nяzяrя almaqla, nяqliyyat vasitяsini mцяyyяn olunmuш sцrяt mяhdudiyyяtindяn чox olmayan sцrяtlя sцrmяlidir. Sцrцcц hяrяkяt цчцn tяhlцkя yarandыьыnы gюrdцkdя, nяqliyyat vasitяsinin sцrяtini tam dayanma hяddinя qяdяr azaltmaq цчцn mцmkцn olan tяdbirlяri gюrmяlidir.

Hava шяraiti (yollarыn buzlu, sцrцшkяn olmasы) ilя baьlы, sцrцcцlяr avtomobillяrinin texniki cяhяtdяn sazlыьыna daha чox fikir vermяlidirlяr. Nяqliyyat vasitяlяrinin texniki cяhяtdяn saz vяziyyяtdя saxlanыlmasы цчцn onlara vaxtlы-vaxtыnda texniki xidmяt gюstяrmяlidirlяr.

Xarici iшыq cihazlarы vя ya qabaq шцшяnin шцшя silgяclяri vя шцшяyuyanlarы vя ya tяkяrlяri vя шinlяri vя ya mцhяrriki, yaxud konstruksiyasыnыn digяr цnsцrlяri nasaz olan vя belя nasazlыьыn aradan qaldыrыlmasы mцmkцn olmayan nяqliyyat vasitяsinin istismarыna gюrя sцrцcцlяrя Azяrbaycan Respublikasы Иnzibati Xяtalar Mяcяllяsinin 342.5-ci maddяsi ilя 50 (яlli) manat mяblяьindя cяrimя nяzяrdя tutуlur.

lцkяsizlik kяmяrlяrindяn istifadя etmяmя vя avtomobillяrin texniki nasaz vяziyyяtdя idarя edilmяsi kimi yol hяrяkяt qayda pozuntularы isя baш verяn qяzalarda aьыrlыq dяrяcяsinin artmasыna sяbяb olmuшdur.

Ona gюrя dя, Dюvlяt Yol Polisi yuxarыda qeyd olunan yol hяrяkяt qayda pozuntularыna qarшы mцbarizя tяdbirlяrini bir qяdяr dя gцclяndirmiшdir.

Gюrцlmцш bцtцn bu tяdbirlяr insanlarыn hяyat vя saьlamlыьыnыn qorunmasыna xidmяt edir.

Avtomobil qяzalarыndan uzaq dцшmяyiniz цчцn, Sizin hяr birinizi yol hяrяkяt qaydalarыnы bilmяyя vя onlara яmяl etmяyя чaьыrыram. Чыxышdan sonra, Tural Niftalыyev hяrbiчilяrin yol hяrяkяt qaydalarы ilя baьlы suallarыnы яtraflы cavablandыrmыш, bu cцr maariflяndirici tяdbirlяrin mцtяmadi olaraq davam etdirilяcяyini qeyd et-

miшdir.

Tяdbirdя, Daxili Qoшunlarыn Maddi-Texniki Tяminat Baш Иdarяsinin Avtomobil vя Zirehli Texnika Шюbяsinin rяis mцavini, polkovnik-leytenant Elшad Яliyev, hяmin шюbяnin baш zabitlяri, polkovnik-leytenant Araz Шirяliyev vя Oktay Tяhmяzov da iшtirak etmiшdirlяr. Zabit vя gizirlяrin fяrdi nяqliyyat vasitяlяrinя birgя baxыш keчirilmiш, Yol Patrul Xidmяti avtomobilinя quraшdыrыlmыш bort kompцter vasitяsi ilя hяmin avtomobillяr yoxlanыlmышdыr.

Daxili Qoшunlarыn MaddiTexniki Tяminat Baш Иdarяsinin Avtomobil vя Zirehli Texnika Шюbяsinin rяis mцavini, polkovnikleytenant Elшad Яliyev vя Daxili Qoшunlarыn Шяki шяhяrindя yerlяшяn hяrbi hissяsinin komandiri polkovnik-leytenant Rяшad Hцseynov, Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin тяbliьat vя тяшviqat цzrя

Иnspektoru polis baш leytenantы Tural Niftalыyevin hяr ay hяrbi hissяdя maariflяndirici tяdbir keчirmяsini yцksяk qiymяtlяndirdiklяrini qeyd edяrяk, minnяtdarlыqlarыnы bildirmiшdirlяr.

Daxili Qoшunlarыn MaddiTexniki Tяminat Baш Иdarяsinin Avtomobil vя Zirehli Texnika Шюbяsinin rяis mцavini, polkovnikleytenant Elшad Яliyev, tяhlillяr aparыldыьыnы 2013-2018-ci illяrdя, 5 il яrzindя Respublikamыzыn Daxili Qoшunlarыnыn яmяkdaшlarы tяrяfindяn 53 yol-nяqliyyat hadisяsinin tюrяdildiyini, elяcя dя Шяki Dюvlяt Yol Polisi tяrяfindяn aparыlmыш maariflяndirmя tяdbirlяrinin nяticяsindя Daxili Qoшunlarыn Шяki шяhяrindя yerlяшяn hяrbi hissяsinin яmяkdaшlarы tяrяfindяn bugцnяdяk heч bir yol-nяqliyyat hadisяsinin tюrяdilmяdiyini xцsusi vurьulamышdыr.

DЮVLЯT YOL POLИSИ ТЕХНИКИ КОЛЛЕЪДЯ Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, polis baш leytenantы Tural Niftalыyev yol hяrяkяti qaydalarыnыn tяbliьi vя tяhlцkяsiz davranыш vяrdiшlяrinin aшыlanmasы mяqsяdi ilя tяhsil mцяssisяlяrindя maariflяndirmя tяdbirlяrini davam etdirir.

Nюvbяti tяdbir, 18 oktyabr 2018-ci il tarixdя Шяki Dюvlяt Texniki Kollecindя keчirilmiшdir.

Tяdbir zamanы, tяlяbяlяrя yol hяrяkяti haqqыnda qanunun 40-cы maddяsi "Piyadanыn vяzifяlяri" barяdя яtraflы mяlumatlar verilmiш vя onlarы maraqlandыran suallar cavablandыrыlmышdыr.

Tяlяbяlяrя kцчя vя yollarda hяrяkяt edяrkяn mobil telefondan, qulaqlыqlardan istifadя etmяmяlяri tюvsiyyя edilmiшdir.

Belя ki, kцчя vя yollarda hяrяkяt edяn zaman qulaqlыqdan istifadя edяrяk mobil telefonla danышarkяn vя ya musiqiyя qulaq asarkяn yaxыnlaшan nяqliyyat vasitяlяrinin sяsinin eшidilmяmяsi, bununla da, piyadalarыn юzlяrinin vя nяqliyyat vasitяlяrinin sцrцcцlяrinin hяyat vя saьlamlыьыnы tяhlцkя altыna salmalarы xцsusi vurьulanmышdыr.

Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektor, polis baш leytenantы Tural Niftalыyev kollecin giriш-чыxыш qapыsыnыn yanыnda vя ya dяhlizindя daha aydыn gюrцnяn yerdя asыlmasы цчцn "Piyadanыn vяzifяlяri" yazыlmыш DYP guшяsini tяhsil mцяssisяsinin rяhbяrliyinя tяqdim etmiшdir.

Qeyd olunmuшdur ki, gюrцlmцш bцtцn bu tяdbirlяr insanlarыn hяyat vя saьlamlыьыnыn qorunmasыna xidmяt edir. Шяki Dюvlяt Texniki Kollecinin direktoru Oxшar Sяdiyev, tяlяbяlяrlя bu cцr maariflяndirici gюrцш keчirdiyinя gюrя Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt

Yol Polisi Bюlmяsinin тяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, polis baш leytenantы Tural Niftalыyevя юz minnяtdarlыьыnы bildirmiшdir.

Tяdbirdя, ARB Televiziyasыnыn чяkiliш qrupuda iшtirak etmiшdir. Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektor, polis baш leytenantы Tural Niftalыyev televiziya kanalыna verdiyi mцsahibяsindя bildirmiшdir ki, Шяki Dюvlяt Texniki Kolleci avtomobil yolunun hяrяkяt hissяsinя yaxыn mяsafяdя yerlяшdiyi цчцn bu kollecdя tяhsil alan tяlяbяlяr yol hяrяkяti qaydalarыnыn юyrяnilmяsinя vя яmяl edilmяsinя daha ciddi yanaшmalыdыrlar.

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ № 10 (168), Октйабр 2018

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://sheki.io.ua http://belediyye.io.ua http://belediyye.sheki.city http://sheki-municipality.narod.ru http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

"Cцmhuriyyяtin varislяri - Azяrbaycanыn gяlяcяyi" “Bu gцn gяnclяrimiz Vяtяnя mяhяbbяt, Azяrbaycan xalqыnыn tarixinя, mяdяni irsinя, dюvlяt dilinя vя rяmzlяrinя, milli-mяnяvi dяyяrlяrinя hюrmяt ruhunda tяrbiyя olunur. Юlkяmizdя aparыlan uьurlu gяnclяr siyasяtinin nяticяsidir ki, artыq Azяrbaycan gяncliyi cяmiyyяtin inkiшafыnda fяal sosial qrupa чevrilib. Юlkя gяnclяri cяmiyyяt quruculuьu prosesindя fяal iшtirak edir, iqtisadiyyat, elm, mяdяniyyяt, incяsяnяt vя digяr sahяlяrdя bюyцk uьurlar qazanыr, dюvlяtчilik prinsiplяrini daim uca tuturlar.” Бu fikirlяr "Cцmhuriyyяtin varislяri - Azяrbaycanыn gяlяcяyi" devizi altыnda Azяrbaycan gяnclяrinin VЫЫЫ Forumu чяrчivяsindя oktyabrыn 12-dя Шяki шяhяrindя keчirilяn zona toplantыsыnda sяslяndirilib.

Sabit Rяhman adыna Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnda keчirilяn tяdbirdя gяnclяr vя idman nazirinin mцavini Иntiqam Babayev, mцxtяlif dюvlяt qurumlarыnыn nцmayяndяlяri, шяhяr rяhbяrliyi, юlkяmizin шimal-qяrb bюlgяsinя daxil olan Qяbяlя, Oьuz, Шяki, Qax, Zaqatala vя Balakяn rayonlarыnыn fяal gяnclяri iшtirak ediblяr.

Toplantы iшtirakчыlarы яvvяlcя цmummilli lider Heydяr Яliyevin шяhяr icra hakimiyyяtinin binasы qarшыsыnda ucaldыlan abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri dцzяrяk xatirяsinя ehtiramlarыnы bildiriblяr.

Sonra tяdbir iшtirakчыlarы teatrыn foyesindя "Gяnclяrin iшtirakчыlыьы, tяшяbbцs vя yaradыcыlыьы" adlы sяrgi ilя tanыш olublar.

Toplantыnыn яvvяlindя Azяrbaycanыn Dюvlяt himni oxunub, respublikamыzыn mцstя-

qilliyi vя яrazi bцtюvlцyц uьrunda hяlak olanlarыn xatirяsi bir dяqiqяlik sцkutla yad edilib.

Tяdbirdя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti baшчыsыnыn birinci mцavini Hяsяn Hяsяnov чыxыш edяrяk, Azяrbaycan gяnclяrinin VЫЫЫ Forumu чяrчivяsindя reallaшan zona toplantыsыnыn яlamяtdar bir zamanda - Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin yaranmasыnыn 100 iliyinin bюyцk tяntяnя ilя qeyd edildiyi bir dюvrdя keчirilmяsinin rяmzi mяna daшыdыьыnы vurьulayыb, iшtirakчыlara uьurlar arzulayыb.

Zona toplantыsыnda чыxыш edяn gяnclяr vя idman nazirinin mцavini Иntiqam Babayev bildirib ki, Prezident Иlham Яliyevin mцvafiq Sяrяncamы ilя 2018-ci ilin юlkяmizdя "Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti Иli" elan edilmяsi dюvlяtimizin baшчыsыnыn tariximizя, zяngin dюvlяtчilik яnяnяlяrimizя, milli-mяdяni irsimizя olan hюrmяt vя diqqяtinin

bariz nцmunяsidir. Юlkяmizdя gяnclяrlя baьlы dюvlяt siyasяtinin formalaшmasыnыn цmummilli lider Heydяr Яliyevin adы ilя sыx baьlы olduьunu vurьulayan nazir mцavini Azяrbaycan gяnclяrinin cяmiyyяtin inkiшafыnda rolunu artыrmaq, paytaxt vя regionlarda yaшayan gяnclяrin fikirlяrini юyrяnmяk, gяnclяr vя dюvlяt qurumlarы arasыnda aчыq цnsiyyяt qurmaq цчцn Ulu Юndяrin tяшяbbцsц ilя 1996-cы il fevralыn 2-dя Azяrbaycan gяnclяrinin ilk forumunun keчirilmяsinin gяnclяr tяшkilatlarыnыn sonrakы fяaliyyяtinя чox bюyцk tяsir gюstяrdiyini bildirib. Иntiqam Babayev deyib: "Arxaya baxdыqda gюrцrцk ki, hяmin Forumdan sonra mцstяqil Azяrbaycanda gяnclяrя olan mцnasibяt kюkцndяn dяyiшdi, gяncliyin problemlяri, gяnclik mюvzusu gцndяmя gяldi. Forumun ardыnca Ulu Юndяr tяrяfindяn imzalanmыш fяrman vя sя-

ЯЗИЗ ОХУЪУЛАРЫМЫЗ! “ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ” гязетиня 2019-ъу илин 1-ъи йарым или цчцн абуня кампанийасына башланыб. Гязетимизя абуня олмаг цчцн Шяки Реэионал Почт Шюбясиня, “Азярмятбуатйайым” АСЪ-нин вя “ГАЙА” мятбуатйайымын Шяки Шюбяляриня мцраъият едя билярсиниз.

Редаксийайа тягдим олунан ялйазмалары, дискляр, фотолар вя диэяр материаллар эери гайтарылмыр.

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси Баш редактор: Мурад Нябибяйов

adыnыn qцrurla чяkilmяsi цчцn sяylяrini яsirgяmirlяr", - deyя Иntiqam Babayev qeyd edib.

Toplantыda Dini Qurumlarla Иш цzrя Dюvlяt Komitяsinin Dini maariflяndirmя iшinin tяшkili шюbяsinin mцdir mцavini Ruslan Яsgяrov, Azяrbaycan Respublikasы Gяnclяr Fondunun Gяnclяr tяшkilatlarы ilя iш шюbяsinin mцdiri Seymur Hцseynov vя baшqalarы чыxыш edяrяk, юlkяnin ictimai-siyasi hяyatыnda gяnclяrin rolunu yцksяk qiymяtlяndirib, Azяrbaycan gяnclяrinin qazandыqlarы uьurlardan sюhbяt aчыb, gяnclяri daha fяal olmaьa чaьыrыblar.

Ekspertlяrin чыxышlarыndan sonra mюvzu яtrafыnda mцzakirяlяr aparыlыb, iшtirakчыlarыn suallarы cavablandыrыlыb.

Sonda Azяrbaycan Gяnclяri VЫЫЫ Forumuna seчilmiш nцmayяndяlяrin siyahыsы tяsdiqlяnib.

ЕТИБАРСЫЗ ЩЕСАБ ЕДИЛИР

Е Л А Н

Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az вя АЗЯРТАЪ-ын азертаэ.эов-аз сайтларындан истифадя олунмушдур.

rяncamlar, qяbul edilmiш qanunlar, Dюvlяt proqramlarы vя digяr tяdbirlяr tяdricяn gяnclяrlя iш sahяsini daha da geniшlяndirdi vя gцclяndirdi".

Nazir mцavini bildirib ki, bu gцn dюvlяtimizin baшчыsы Иlham Яliyevin rяhbяrliyi ilя hяyata keчirilяn dюvlяt siyasяtindя gяnclik mюvzusu yenя dя яsas prioritet istiqamяtlяrdяn biri hesab olunur. Gяnclяrin hяrtяrяfli inkiшafы, mцkяmmяl tяhsil яldя etmяsi, mцxtяlif sahяlяr цzrя potensiallarыnыn aшkar edilяrяk bacarыqlarыnыn stimullaшdыrыlmasы цчцn hяrtяrяfli шяrait yaradыlыb.

"Bu gцn biz mцstяqilliyimizin tarixi qяdяr yaшы olan yeni bir nяslin formalaшmasыnыn шahidiyik. Azяrbaycan gяncliyi юlkя daxilindя bцtцn sahяlяrdя юz dяsti-xяttini, potensialыnы, bilik vя bacarыьыnы nцmayiш etdirir. Eyni zamanda, dцnya miqyasыnda mцxtяlif mюtяbяr kцrsцlяrdя Azяrbaycanы layiqincя tяmsil edir, Azяrbaycan

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя Тел: +(994 24) 244 00 51 +(994 24) 244 28 02 Е-маил: sheki.belediyye@gmail.com

Шяки Дювлят Реэионал Коллеъи тяряфиндян 2017-ъи илдя Азярбайъан, Бярдя району 2 нюмряли Чадыр шящяриндя 01 апрел 1996-ъы ил тарихдя анадан олмуш Щцсейнова Аминя Мятляб гызынын адына верилмиш Диплом (АА № 094159, гейдиййат № 147) итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. Шяки району, Туран гясябя сакинляри Ясядов Абдулла Мяммяд оьлунун (Шяки району М.Ясядов адына гясябя сакини), Ясядова Лала Мяммяд гызынын, Рцстямова Зенфира Абдулла гызынын, Ъяфяров Щцсейн Илйас оьлунун, Ъяфярова Елмира Щцсейн гызынын, Ясядова Гиймя Ъабар гызынын, Ясядова Ниэар Илгар гызынын, Ясядова Чичяк Илгар гызынын, Ъяфярова Щцсниййя Щцсейн гызынын вя Ясядов Илгар Абдулла оьлунун адларына верилмиш Торпага мцлкиййят щцгугуна даир Дювлят Акты (Ж№0042, Код 40401027) итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

Мцяллифлярин мювгейи иля редаксийанын мювгейи цст-цстя дцшмяйя биляр. Дяръ олунмуш йазылара эюря мцяллифляр вя мялуматын эютцрцлдцйц мянбя мясулиййят дашыйыр. Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

www.municipality.sheki.city

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 05 нойабр 2018-ъи ил Гязет “АЗЯРМЕДИА” ММЪ мятбяясиндя чап олунуб.