Sheki belediyyesi, no 10 (144) oktyabr 2016 by Murad Nabibayov

ØßÊÈ ÁßËßÄÈÉÉßÑÈÍÈÍ ÎÐÃÀÍÛ g

ÌßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÌ, ÑßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÍ, ÍÅÚß ×ÛÕÀÐ ÃÀÐÀÍËÛÃËÀÐ ÀÉÄÛÍËÛÜÀ?!

Ш ШЯ ЯК КИ И БЯЛЯДИЙЙЯСИ Нewspaper № 10 (144), Октйабр 2016

ВЯТЯНИМИЗИН ГАНЛЫ ТАРИХИ И Ш Т О

Ь А Л Е Д И Л М И Ш Р П А Г Л А Р Ы М Ы З

ГЯРБИ АЗЯРБАЙЪАН ХАНКЯНДИ ХОЪАЛЫ ШУША ЛАЧЫН ХОЪАВЯНД КЯЛБЯЪЯР АЬДЯРЯ АЬДАМ ФЦЗУЛИ ЪЯБРАЙЫЛ ГУБАДЛЫ ЗЯНЭИЛАН

оф

SHEKI

MUNICIPALITY

www.belediyye.sheki.org

Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

“МАРХАЛ”

декабр, 1988 26.12.1991 26.02.1992 08.05.1992 18.05.1992 02.10.1992 02.04.1993 07.07.1993 23.07.1993 23.08.1993 23.08.1993 31.08.1993 29.10.1993

УНУТМАЙАГ! ХОЪАВЯНДИН вя ЗЯНЭИЛАНЫН ИШЬАЛЫНДАН 24 ИЛ КЕЧДИ

Ятрафлы сящифя 8-дя

"Шяki Бяlяdiyyяsi" гязети МШ-нин цзвц олду

Азярбайъан Mятбуат Шурасына yeni цzvlяr qяbul olundu вя 4 KИV-in adы "qara siyahы"ya salыndы. Azяrbaycan Mяtbuat Шurasыnыn Иdarя Heyяtinin октйабрын 31-дя кечирилян иъласында MШ sяdri Яflatun Amaшov iclasы aчaraq mцzakirяsi tюvsiyя olunan mяsяlяlяr barяdя mяlumat verди. Gцndяliyя 2 mяsяlя daxil edilmишди. Юncя Mяtbuat Шurasы sыralarыna qяbula baxыlыb, Шuraya яrizя ilя mцraciяt edяn hяr bir kцtlяvi informasiya vasitяsinin baш redaktorlarы dinlяnilди. Onlar hяmin KИV-lяrin fяaliyyяt istiqamяtlяri barяdя mяlumat verдиляр. Иъласда “Шяки Бялядиййяси”нин баш редактору Мурад Нябибяйов да

иштирак едиб. МШ-нин Иdarя Heyяti цzvlяri "Milli Mяclis", "Elm-Nauka", "Шяki bяlяdiyyяsi", "Le Carrefour" ("Yol qovшaьы"), "Bяlяdiyyя hяyatы", "Vedibasar", qяzetlяrinin, "Multikulturalizm", "Olimpя doьru", "Mяdяniyyяt.AZ", "Xяbяrlяr mяcmuяsi" vя "Elm vя hяyat" jurnallarыnыn, "Report.az", "Media news.az", "Olimpnews. az", "Avropa.info", "Arazmedia.az", "7news.az" saytlarыnыn MШ-yя qяbuluna sяs veriblяr. Sonra Mяtbuat Шurasыnыn Шikayяtlяr цzrя Komissiyasыnыn vя "Reket jurnalistika"ya qarшы mцbarizя Komissiyasыnыn rяylяri яsasыnda qяrarlarыn qяbulu mяsяlяsinя baxыlыb. "Reket jurnalistika"ya qarшы mцbarizя Komissiyasыnыn sяdri

Vцqar Rяhimzadя rяhbяri olduьu komissiyanыn bu mцddяtdя 2 iclasыnыn keчirdiyini, 20-dяk mяsяlяyя baxыldыьыnы bildirib. O, "Qanun vя шah", "Dцnyaxeber.com", "Yukaz.az" saytlarыnыn adlarыnыn MШ-nin "qara siyahы"sыna salыnmasы цчцn kifayяt qяdяr яsaslarыn olduьunu nяzяrя чatdыrыb, "365info.az" vя "Haqqыnsяsi.com" saytlarы ilя baьlы isя яlavя araшdыrmalara ehtiyacыn olduьunu deyib. Mяsяlя sяsя qoyulub vя qяrara alыnыb ki, "Qanun vя шah" qяzetinin, "Dцnyaxeber.com", "Yukaz.az" saytlarыn adlarы MШ-nin "qara siyahыsы"na daxil edilsin. Digяr 2 sayta isя Mяtbuat Шurasыnыn xяbяrdarlыьы olunsun vя onlarla baьlы araшdыrmalar davam etdirilsin. Иclasda "Bizim dюvr" qяzetinin adыnыn MШ-nin "qara siyahы"sыna yenidяn qaytarыlmasы barяdя qяrar чыxarыlыb. Иdarя Heyяtinin iclasda iшtirak edяn bцtцn цzvlяri mяsяlяyя mцnasibяtlяrini bildiriblяr. Чыxышlarda vurьulanыb ki, qяzetin adы hяmin siyahыdan чыxarылdыqdan sonra bir mцddяt onun barяsindя MШ-yя шikayяtlяr daxil olmayыb. Lakin son vaxtlar belя hallar intensiv шяkil alыb. Qяzetin rяhbяrliyi ilя komissiyalarыn iclaslarыnda dяfяlяrlя sюhbяtlяr aparыlmasыna, iradlara vя tюvsiyяlяrя baxmayaraq bu KИV-in fяaliyyяtindя dюnцш yaratmaq meyillяri nяzяrя чarpmayыb. Buna gюrя dя Иdarя Heyяti "Bizim dюvr" qяzetinin adыnыn yenidяn "qara siyahы"ya salыnmasыnы qяrarlaшdыrыb.

Мяъид Рясулов - 100

Dцnya шюhrяtli riyaziyyatчы, Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasыnыn hяqiqi цzvц, Яmяkdar Elm Xadimi, fizika-riyaziyyat elmlяri doktoru, professor Mяcid Rяsulovun anadan olmasыnыn 100 illiyi oktyabrыn 28-dя onun doьulduьu Шяki шяhяrindя tяntяnя ilя qeyd olunub. Azяrbaycan Respublikasыnыn Tяhsil Nazirliyi, Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasы, Bakы Dюvlяt Universiteti, Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universiteti vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin birgя tяшkilatчыlыьы ilя keчirilяn yubiley tяdbirindя respublikamыzыn tanыnmыш elm xadimlяri, ziyalыlar, шяhяr ictimaiyyяtinin nцmayяndяlяri iшtirak ediblяr.

Ятрафлы сящифя 6-да

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 2

№ 10 (144), Октйабр 2016

25 иллик мцстягиллик йолу Шяkidя dюvlяt mцstяqilliyinin bяrpasыnыn iyirmi beшinci ildюnцmцnя hяsr olunmuш tяdbir keчirilmiшdir. 18 oktyabr 2016-cы il tarixdя шяhяr icra hakimiyyяtinin akt zalыnda Azяrbaycan Respublikasыnыn dюvlяt mцstяqilliyinin bяrpasыnыn iyirmi beшinci ildюnцmцnя hяsr olunmuш tяdbir keчirilmiшdir. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn Шяki Tяшkilatы ilя birgя tяшkil etdiyi tяdbirdя ictimaiyyяtin nцmayяndяlяri, partiya fяallarы, ziyalыlar, gяnclяr iшtirak etmiшdir. Tяdbiri giriш sюzц ilя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti baшчыsыnыn birinci mцavini, YAP

Шяki Tяшkilatыnыn sяdri Hяsяn Hяsяnov aчmыш, tяdbir iшtirakчыlarыnы bayram mцnasibяtilя tяbrik etmiшdir. Bildirilmiшdir ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti cяnab Иlham Яliyev dюvlяt mцstяqilliyinin bяrpasыnыn iyirmi beшinci ildюnцmцnцn юlkяmizdя dюvlяt sяviyyяsindя tяntяnяli surяtdя qeyd olunmasы ilя baьlы Sяrяncam imzalamыш, bununla baьlы Tяdbirlяr Planыnы tяsdiq etmiшdir. Tяdbirlяr Planыna uyьun olaraq юlkяmizin bцtцn шяhяr vя rayonlarыnda olduьu kimi, Шяki шяhяrindя dя dюvlяt mцstяqil-

liyinin ildюnцmц mцnasibяtilя kцtlяvi tяdbrlяr keчirilir. Tяdbirdя mяruzя ilя чыxыш edяn Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti baшчыnыn mцavini, YAP Шяki Tяшkilatы Qadыnlar Шurasыnыn sяdri Zяrinя Cavadova bildirmiшdir ki, 1993-cц ilin iyun gцnlяrindя Azяrbaycan xalqы taleyinin яn чяtin, aьыr dюnяmindя, nяinki yenicя bяrpa edilmiш mцstяqilliyin, hяtta юlkяnin юzцnцn mцqяddяratыnыn sual altыna dцшdцyц bir vaxtda son dяrяcя dцzgцn qяrar qяbul etdi: dцnya шюhrяtli siyasi шяxsiyyяt, цmummilli lider Heydяr Яliyevi respublika rяhbяrliyinя dяvяt etdi. Qeyd olunmuшdur ki, Ulu юndяrin rяhbяrliyi ilя юlkяdя formalaшmaьa baшlayan yeni siyasi kurs vяtяndaш mцharibяsi tяhlцkяsini aradan qaldыrdы, separatчыlыq meyillяrinя son qoydu. Юlkяnin ictimaisiyasi, sosial, iqtisadi, elmimяdяni hяyatыnda, beynяlxalq яlaqяlяrdя dюnцш yarandы, elmi яsaslara, beynяlxalq norma vя prinsiplяrя uyьun mцstяqil dюvlяt quruculuьu prosesi baшlandы. Vurьulanmышdыr ki, bu gцn, юlkя baшчыsы, Prezident Иlham Яliyevin rяhbяrliyi altыnda Azяrbaycan, sюzцn яsl mяnasыnda, tam mцstяqil юlkяdir. Mцstяqil Azяrbaycan Respublikasы bu gцn hяr bir vяtяndaшыmыz vя xaricdя yaшayan soy-

Sяrhяdчиляр dюvlяt mцstяqilliyimizin 25 illiyiни qeyd етдиляр Dюvlяt mцstяqilliyinin яldя edilmяsindяn юtяn 25 il Azяrbaycan tarixinin mцrяkkяb, eyni zamanda яn шяrяfli dюvrцdцr. Ulu юndяr Heydяr Яliyev юz mцdrik siyasяti ilя xalqыmыzы keчid dюvrцnцn aьыr sыnaqlarыndan mяharяtlя чыxarыb. Цmummilli Liderin layiqli davamчыsы, Prezident Иlham Яliyevin dцшцnцlmцш, uzaqgюrяn siyasяti sayяsindя юtяn mцddяt яrzindя Azяrbaycan dцnya dюvlяtlяri arasыnda юz layiqli yerini tutub, mцstяqilliyimiz daha da mюhkяmlяnib.

Bu fikirlяr Azяrbaycanыn dюvlяt mцstяqilliyinin bяrpasыnыn 25 illiyi mцnasibяtilя oktyabrыn 14-dя Шяki Sяrhяd Dяstяsindя keчirilяn tяntяnяli mяrasimdя sяslяndirilib. Шяxsi heyяtin, яsgяr valideynlяrinin, yerli hцquq-mцhafizя orqanlarы rяhbяrlяrinin vя ictimaiyyяt nцmayяndяlяrinin iшtirakы ilя keчirilяn mяrasimdя mцstяqillik tariximizя nяzяr salыnыb, ulu юndяr Heydяr Яliyevin mцstяqilliyimizin qorunub saxlanmasы istiqamяtindяki misilsiz xidmяtlяrindяn bяhs edi-

lib.

Mяrasimin яvvяlindя tяntяnяli marшыn sяdalarы altыnda meydana hяrbi hissяnin dюyцш bayraьы gяtirilib, Dюvlяt Himni sяslяndirilib. Sonra 18 oktyabr Dюvlяt Mцstяqilliyi Gцnц ilя яlaqяdar Dюvlяt Sяrhяd Xidmяtinin rяisi - Sяrhяd Qoшunlarыnыn Komandanы general-polkovnik Elчin Quliyevin sяrhяdчilяrя tяbrik mяktubunun mяtni oxunub. Hяrbi hissяnin komandiri polkovnik-leytenant Mцzяf-

fяr Pirizadя шяxsi heyяti яlamяtdar bayram mцnasibяtilя tяbrik edяrяk bildirib ki, юlkяmizin regionda vя dцnya birliyindя nцfuzu artdыqca, sяrhяdlяrimizin daha mюhkяm qorunmasы, qazanыlmыш uьurlarыn daxili vя xarici tяhdidlяrdяn mцdafiя olunmasы, tяhlцkяsizliyimizin tяmin edilmяsi daha bюyцk яhяmiyyяt kяsb edir. Tяsadцfi deyil ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti, Silahlы Qцvvяlяrin Ali Baш Komandanы Иlham Яliyev sяrhяdlяrimizin qorunmasы iшini daim diqqяt mяrkяzindя saxlayыr, Dюvlяt Sяrhяd Xidmяtinя yцksяk qayьы gюstяrir. Tяdbirdя vurьulanыb ki, son illяrdя dюvlяtimizin baшчыsыnыn sяrhяdчilяrlя чoxsaylы gюrцшlяri, шяxsi heyяtin xidmяtidюyцш fяaliyyяti ilя шяxsяn maraqlanmasы, sяrhяdlяrimizin mцhafizяsi iшinin tяkmillяшdirilmяsi vя beynяlxalq standartlar sяviyyяsinя qaldыrыlmasы цчцn mцvafiq qяrarlar vermяsi Dюvlяt Sяrhяd Xidmяtinin fяaliyyяtindя юz bяhrяsini konkret шяkildя gюstяrir. Yeni sяrhяd infrastrukturunun yaradыlmasы, mцasir texnika vя avadanlыqla tяminat, tяkmillяшdirmя proseslяri uьurla davam etdirilir. Tяbrik vя чыxышlardan sonra hяrbi hissяnin xidmяtdя fяrqlяnяn bir qrup zabit vя яsgяrinя mцkafatlar tяqdim olunub. Mяrasim hяrbi hissяnin шяxsi heyяtinin marш sяdalarы altыnda tribuna юnцndяn tяntяnяli hяrbi keчidi ilя baшa чatыb.

daшыmыz цчцn яsl qцrur mяnbяyidir. Tяdbirdя Шяki rayon prokuroru Elmar Camalov, Шяki шяhяr statistika idarяsinin rяisi Lцtfяli Яliyev, ADPU-nun Шяki filialыnda elmi iшlяr цzrя direktor mцavini Nuralы Чяlяbiyev, Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtindя Sяnяdlяrlя vя vяtяndaшlarыn mцraciяtlяri ilя iш шюbяsinin mцdiri, YAP Шяki Tяшkilatы Gяnclяr birliyinin sяdri Daшqыn Mikayыlov, Шяki шяhяr 3 saylы tam orta mяktяbin яdяbiyyat mцяllimi Sяhяr Rzayeva dюvlяt mцstяqilliyinin bяrpasыndan sonra Azяrbaycanыn sosial-iqtisadi, siyasi-ideoloji, hцquqi, mяdяni, elm vя idman sahяlяrinin inkiшafы ilя baьlы чыxышlar etmiшlяr.

Прокурорлуг ишчиляринин пешя байрамы гейд олунуб

Шяki шяhяrindя 1 oktyabr - Prokurorluq iшчilяrinin peшя bayramы gцnц mцnasibяtilя tяdbir keчirilib. Тядбир иштиракчылары - шяhяr rяhbяrliyi, hцquq-mцhafizя orqanlarыnыn rяhbяrlяri vя prokurorluьun яmяkdaшlarы яввялъя Шяki Шяhяr Иcra Hakimyyяtinin binasыnыn qarшыsыnda ulu юndяr Heydяr Яliyevin abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri qoyaraq юz ehtiramlarыnы bildiriblяr. Daha sonra Шяки Район Пrokurorluьunун binasыnda tяdbirin rяsmi hissяsi keчirilib. Tяdbirя respublikanыn baш prokuroru Zakir Qaralovun tяbrik mяktubunun oxunmasы ilя start verilib. Tяdbirdя Azяrbaycan prokurorluьunun keчdiyi inkiшaf yolundan, яldя olunan nailiyyяtlяrdяn danышыlыb.

№ 10 (144), Октйабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.3

Шяки Бялядиййясинин 2017-ъы ил цчцн Б Ц Д Ъ Я Л А Й И Щ Я С И

Лайищя Шяки Бялядиййясинин 31 Октйабр 2016-ъы ил тарихли иъласында гябул едилмишдир

Шяки Бялядиййяси цзря 2017-ъи илин бцдъя лайищяси яразинин сосиал-игтисади инкишафы иля прогнозлар, гцввядя олан верэи дяряъяляри ясасында мювъуд малиййя мянбяляри цзря ресурслар, йяни физики шяхслярин верэийя ъялб едилмяли щяйятйаны торпаг сащяляринин физики щяъми, гейдиййатда олан дашынмаз ямлак вя онларын верэийя ъялб олунмалы дяйяри, бялядиййя мцлкиййятиндя олан торпагларда, бина вя диэяр обйектлярдя йерляшдирилян кцчя рекламларына юдянилян щаггын дяйяри, бялядиййя мцлкиййятиндя олан торпагларын иъаря щаггынын дяйяри, курорт рцсуму, мещманхана вя автомобил дайанаъагларындан дахил олан рцсумун дяйяри, Щ.Ялийев паркындан эялян эялирлярин дяйяри, торпаг сатышындан дахил олан эялирин дяйяри вя саир мянбяляр ясасында щазырланмышдыр. "Бялядиййялярин малиййясинин ясаслары щаггында" Азярбайъан Республикасы Ганунунун 10-ъу маддясиня ясасян нювбяти бцдъя или цчцн йерли бцдъя щаггында гярар лайищяси мцвафиг сянядлярля бирликдя бялядиййя иъласынын мцзакирясиня тягдим едилир. Йерли бцдъянин лайищяси бялядиййя иъласына тягдим едилдийи тарихдян 10-эцн ярзиндя йерли ящалинин лайищя иля таныш олмасы мягсядиля мятбуатда дяръ едилир, нювбяти бцдъя или цзря йерли бцдъянин лайищяси бялядиййя иъласында ъари илин декабр айынын 25-дян эеъ олмайараг тясдиг едилмялидир. Щямчинин щямин ганунун 9-ъу маддясиня ясасян йерли бцдъя тяртиб едилдикдя бялядиййянин перспектив тясяррцфат фяалиййяти гиймятляндирилмякля йанашы бялядиййянин яразиси, сосиал-игтисади прогнозлары вя мягсядли програмлар ясас эютцрцлмялидир. Бялядиййя бцдъясинин эялирляри ашаьыдакы мянбяляр щесабына формалашыр: 1. Физики шяхслярдян торпаг верэиси, 2. Физики шяхслярдян ямлак верэиси, 3. Йерли ящямиййятли тикинти материаллары цзря мядян верэиси, 4. Бялядиййя мцлкиййятиндя олан мцяссися вя тяшкилатлардан мянфяят верэиси, 5. Бялядиййя мцлкййятиндя олан торпагларда, биналарда вя диэяр обйектлярдя йерляшдирилян кцчя рекламларына эюря юдяниш, 6. Курорт рцсуму, мещманхана рцсуму, автомобиллярин дайанаъаглары цчцн рцсум вя ганунла мцяййян едилян диэяр йерли юдянишляр, 7. Азярбайъан Республикасынын дювлят бцдъясиндян верилян до-тасийа вя субвенсийалар, 8. Азярбайъан Республикасынын ганунвериъилийиня уйьун олараг бялядиййя ямлакынын юзялляшдирилмясиндян вя иъаряйя верилмясиндян дахил олан эялирляр, лотерейалардан дахил олан вясаит, щабеля бялядиййялярин фяалиййятиндян ялдя едилян диэяр эялирляр,

9. физики вя щцгуги шяхслярин, бейнялхалг тяшкилатларын вя фондларын малиййя йардымлары вя грантлары, щямчинин диэяр мянбялярдян ибарятдир, Бялядиййянин хяръляри ися ясасян ашаьыдакы истигамятляря йюнляндирилир: Иллик бялядиййя хяръляринин щяъми вя истигамятляри тяряфимиздян мцяййянляшдирилмялидир ки, бу да ясасян бялядиййянин идаряетмя хяръляри, сосиал-мяишят, йашайыш, мядяниййят вя идман обйектляринин, щабеля ящалинин цмуми истифадясиндя олан кцчя, щяйят вя баьларын сахланмасы хяръляри нязяря алынмагла бялядиййянин мцяййян етдийи хяръ нормативляри ясасында формалашмалыдыр. Биз щямчинин йерли сосиал мцдафия, сосиал вя игтисади инкишаф, щабеля еколожи програмларын малиййяляшдирилмяси цчцн хярълярин нязярдя тутулмасыны тямин етмялийик. Шяки Бялядиййясинин нювбяти бцдъя или цчцн йерли бцдъя лайищяси "Бцдъя системи щаггында", "Бялядиййялярин малиййясинин ясаслары щаггында", "Йерли (бялядиййя) верэиляр вя юдянишляр щаггында" Азярбайъан Республикасынын ганунларына, щямчинин Азярбайъан Республикасы Назирляр Кабинетинин 2004-ъц ил 6 октйабр тарихли 149 нюмряли гярарына уйьун олараг щазырланмышдыр. Эялир вя саир дахил олмалары цзря Шяки Бялядиййясинин 2017-ъы ил бцдъяси 530000 (беш йцз отуз мин) манат щяъминдя прогнозлашдырылмышдыр. Эялирлярин 39000 манаты (х/ч 7,4%) физики шяхслярдян торпаг верэисинин, 26500 манаты (х/ч 5%) физики шяхслярдян ямлак верэисинин, 1000 манаты (х/ч 0,2%) физики вя щцгуги шяхслярин малиййя йардымлары вя ианяляр щесабынын, 10000 манаты (х/ч 1,9%) бялядиййя мцлкиййятиндя олан торпагларда, бина вя диэяр обйектлярдя йерляшдирилян кцчя рекламына эюря рцсумларын, 14000 манаты (х/ч 2,7%) курорт, мещманхана вя автомобил дайанаъаьы рцсумларынын, 15500 манаты (х/ч 2,9%) Щ.Ялийев адына паркдан дахил олан

эялирлярин, 409000 манаты (х/ч пенсасийа юдянишиня 5000 манат 1. Тящсил хяръляриня 2000 77,1%) торпаг сатышындан дахил олан (х/ч 0,9%), манат (х/ч 0,35%), вясаитин, 15000 манаты (х/ч 2,8%) - Йанаъаг вя сцртэц ма2. Сящиййя хяръляриня ися дотасийадан дахил олманын па- териаллар алынмасына 10000 манат 2000 манат (х/ч 0,35%), йына дцшцр. (х/ч 1,9%); 3. Сосиал мцдафия вя Физики шяхслярдян торпаг вя - Саир няглиййат хидмятляри сосиал тяминат хяръляриня 5000 ямлак верэиляри Азярбайъан Рес- щаггынын юдянилмясиня 2000 манат манат (х/ч 0,9%), публикасынын верэи мяъялляси иля (0,4%), 4. Мядяниййят, инъясянят, мцяййянляшдирилмиш верэи дяряъя- Рабитя хидмятляри щаггы- кцтляви информасийа бядян тярбийяси ляриня уйьун олараг щесабланмышдыр. нын юдянилмясиня 6000 манат (х/ч вя дин сащясиндя фяалиййятин тянХяръляр цзря: 1,1%), зимлянмяси хяръляриня 20000 манат Шяки Бялядиййяси цзря - Електрик енержи щаггынын (х/ч 3,8%), 2017-ъи ил цзря бцдъя хяръляри юдянилмясиня 7500 манат (х/ч 5. Мянзил коммунал 530000 (беш йцз отуз мин) манат 1,4%), тясяррцфаты, мцлки мцдафия, абадлыг щяъминдя прогнозлашдырылмышдыр. - Су канализасийа щаггынын ишляри, йол тикинтиси вя тямири хяръляриня Штатда олан 58 няфяр ишчинин ямяк юдянилмясиня 560 манат (х/ч 0,1%), 139254 манат (х/ч 26,3%), щаггы фонду 204120 манат (х/ч - Саир коммунал хидмят6. Кянд тясяррцфаты, мешя 38,5%), ямяйин юдянилмяси иля баьлы лярин щаггынын юдянилмясиня 1500 тясяррцфаты хяръляриня 3000 манат саир пул юдянишляри 3000 манат (х/ч манат (х/ч 0,3%), (х/ч 0,6%), 0,6%) тяшкил едир ки, ъями ямяк щаггы - Инвентар-аваданлыьын алын7. Ясас бюлмяляря аид едилфонду 207120 манат (х/ч 39,1%) масы вя тямири хяръляринин юдя- мяйян хяръляря 56000 манат (х/ч нязярдя тутулмушдур. нилмясиня 3500 манат (х/ч 0,7%), 10,6%) сярф едиляъякдир. Нязярдя тутулмуш ямяк - бинанын ъари тямир хяръ6. Кянд тясяррцфаты, мешя щаггы фондуна уйьун олараг Дювлят ляринин юдянилмясиня 1000 манат тясяррцфаты хяръляриня 3000 манат Сосиал Мцдафия Фондуна 22% (х/ч 0,2%), (х/ч 0,6%), щесабы иля 45566 манат (х/ч 8,6%) - Ясас вясаитлярин алын7. Ясас бюлмяляря аид едилсосиал сыьорта щаггы щесабланмышдыр. масына 2000 манат (х/ч 0,35%), мяйян хяръляря 56000 манат Мювъуд ганунчулуьа уйьун олараг - Саир ъари хярълярин (х/ч 10,6%) сярф едиляъякдир. мцвяггяти ямяк габилиййятини юдянишиня 2000 манат (х/ч 0,35%), Шяки Бялядиййяси итирмяйя эюря 2 щяфтялик(14 эцнлцк) Шяки Бялядийясинин 2017-ъы ил цчцн бцдъя хяръляри мцавинят мцяссися тяряфиндян ю д я н и л д и й и н д я н ЭюстяриСятрин Мябляь ъинин Эюстяриъиляр хястялик вярягяляН:-си (манат) коду риня вя саир юдяЙерли бцдъянин хяръляри, ъями: (сятр: 23+41+42+43+46+47+50+53) 22 нишляря эюря 1000 Б 53000 манат (0,2%) вя23 Б.1. 302746 Йерли бялядиййя апаратынын сахланылмасы хяръляри (сятр: 24-40) саит нязярдя тутулмушдур. О ъцмлядян Бялядиййя апаратынын сах24 Б.1.1. 204120 Штатда олан ишчилярин ямяк щаггы ланылмасы цчцн ашаьыдакы хяръляр 25 Б.1.2. Штатдан кянар ишчилярин ямяк щаггы ------нязярдя тутулмушдур. 26 Б.1.3. Ямяйин юдяниши иля баьлы саир пул юдянишляри 3000 - Дяфтярхана лява27 Б.1.4. Сосиал Мцдафия Фондуна айырмалар 45566 зиматы, ъари тясяррцфат мягсядляри 28 Б.1.5. Хястялик вярягяляриня вя с. юдянишляр 1000 цчцн мал вя материалларын алынма29 Б.1.6. Дяфтярхана лявазиматы, ъари тясяррцфат мягсядляри цчцн 8000 сына 8000 манат мал вя материалларын алынмасы (х/ч 1,5%), - Езамиййя хид30 Б.1.7. Езамиййя хидмяти, сяфярляр вя ишчиляря компенсасийа 5000 мяти, сяфярляр вя юдяниши ишчиляря ком-

Шяки Бялядийясинин 2017-ъи ил цчцн бцдъя эялирляри Эюстяриъилярин ады

Эюстяриъилярин коду

А.

Йерли бцдъянин эялирляри - ъями:(сятир 02+07+21) Верэилярдян дахил олмалар: ( 03-06-ъы сятирлярин ъями)

10000

Саир няглиййат хидмятляри щаггынын юдянилмяси

2000

Б.1.10. Рабитя хидмятляри щаггынын юдянилмяси Б.1.11. Електрик енержи щаггынын юдянилмяси

6000

7500

Б.1.12. Су-канализасийа щаггынын юдянилмяси

560

Б.1.13. Саир коммунал хидмятляри щаггынын юдянилмяси

1500

Б.1.14. Инвентар аваданлыьын алынмасы вя тямири

3500

Б.1.15. Биналарын ъари тямири хяръляринин юдянилмяси

1000

2000

2000 2000

Б.1.9.

Сятрин Н-си

Мябляь

53000

65500

o cцmlяdяn: А.1.

Йанаъаг вя сцртэц материалларынын алынмасы

Б.1.8.

О ъцмлядян

хярълярининюдянилмяси юдянилмяси

А.1.1.

- физики шяхслярдян торпаг верэиси

39000

А.1.2.

- физики шяхслярдян ямлак верэиси

26500

А.1.3.

- Йерли ящямиййятли тикинти материаллары цзря мядян верэиси

Б.1.16. Ясас вясаитлярин алынмасы

А.1.4. А.2.

- бялядиййя мцлкиййятиндя олан мцяссися вя тяшкилатлардан мянфяят верэиси

Б.1.17. Саир ъари хяръляр

Верэи олмайан эялирляр: (сятир 08+09+10+11+12+13+16+19+20)

464500

О ъцмлядян:

А.2.1.

- бялядиййя мцлкиййятиня дахил олан ямлакын истифадясиндян эялян эялирляр

15500 10000

А.2.2. А.2.3.

- кцчя (дивар) рекламынын йерляшдирилмяси вя йайымы цчцн юдянишляр

-бялядиййя тяряфиндян хцсуси айрылмыш торпаг сащясиндя стасионар вя йа сяййар тиъарят, иътимаи иашя вя диэяр хидмятляря эюря юдянишляр

А.2.4.

- санаторийа-курорт, мещманхана вя туризм хидмятляриня эюря юдянишляр

2000

А.2.5.

- автомобиллярин дайанаъаглары цчцн юдянишляр

12000

А.2.7.

-бялядиййя ямлакынын вя торпаьын юзялляшдирилмясиндян вя иъаряйя верилмясиндян эялирляр: (сятир 14+сятир15)

409000

- бялядиййя ямлакынын вя торпаьын юзялляшдирилмясиндян

409000

- бялядиййя ямлакынын вя торпаьын иъаряйя верилмясиндян

- физики шяхслярин малиййя йардымлары вя грантлары

1000

О ъцмлядян: А.2.7.1. А.2.7.2. А.2.8.

о ъцмлядян

А.2.8.1.

-физики шяхслярин малиййя йардымлары

А.2.8.2.

-щцгуги шяхслярин малиййя йардымы

А.2.9.

-бейнялхалг тяшкилатларын вя фондларын малиййя йардымлары вя грантлары

А.2.10.

-Азярбайъан Республикасынын дювлят бцдъясиндян дотасийа вя Субвенсийалар

А.3.

Диэяр эялирляри

Б.2.

Тящсил хяръляри

Б.3.

Сящиййя хяръляри

2000

Б.4.

Сосиал Мцдафия вя сосиал тяминат хяръляри

5000

Б.4.1.

О ъцмлядян: Сосиал Мцдафия вя сосиал тяминат хяръляри

4000

Б.4.2.

Дяфн вя йас мярасиминин тяшкили хяръляриня

1000

Б.5.

Мядяниййят, инъясянят, кцтляви информасийа, бядян тярбийяси вя Дин сащясиндя фяалиййятин хяръляри

20000

Б.6.

Мянзил коммунал тясяррцфаты, абадлыг ишляри, йол тикинтиси вя тямири хяръляри

139254

О ъцмлядян: Б.6.1.

Мянзил коммунал тясяррцфаты, абадлыг ишляри, йол тикинтиси вя тямири хяръляри

137000

Б.6.2.

Фювгяладя щалларын гаршысынын алынмасы вя нятиъяляринин арадан галдырылмасы хяръляриня

2254

Кянд тясяррцфаты хяръляриня

3000 1500

Б.7.

О ъцмлядян: 15000

Б.7.1.

кянд тясяррцфаты хяръляриня

Б.7.2.

Аиля кяндли тясяррцфатларына вясигялярин верилмяси хяръляриня

1500

Ясас бюлмяляря аид едилмяйян хяръляря

56000

Б.8.

сящ.4

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 10 (144), Октйабр 2016

Vergi vя юdяniшlяrin avtomatlaшdыrыlmыш mяlumat sisteminin tяtbiqi bяlяdiyyяlяrin maliyyя potensialыnы gцclяndirяcяk Vergi vя юdяniшlяrin avtomatlaшdыrыlmыш mяlumat sisteminin tяtbiqi yerli юzцnцidarяetmяnin maliyyя vя iqtisadi potensialыnыn gцclяnmяsinя, o cцmlяdяn yerli vergi vя юdяniшlяrin yы ьыm sяviyyяsinin artыrыlmasыna яhяmiyyяtli tяsir edяcяk. Bu fikir Azяrbaycan Шяhяr, Qяsяbя vя Kяnd Bя-

"Шяki-Palas" otelinin konfrans zalыnda keчirilяn tяdbirdя Qяbяlя, O ьuz, Шяki, Qax, Zaqatala vя Balakяn rayonlarыnda fяaliyyяt gюstяrяn bяlяdiyyяlяrin sяdrlяri vя aidiyyяti mцtяxяssislяr iшtirak ediblяr. Tяdbirdя Azяrbaycan Qяsяbя Bяlяdiyyяlяri Milli Assosiasiyasыnыn icra katibinin mцavini Яli Яkbяrli чыxыш edя-

чatdыrыb.

lяdiyyяlяri Milli Assosiasiyalarыnыn tяшkilatчыlы ьы ilя oktyabrыn 5-dя Шяki шяhяrindя keчirilяn "Yerli (Bяlяdiyyя) vergi vя юdяniшlяrin avtomatlaшdыrыlmыш mяlumat sistemi"nin tяtbiqinя dair zona mцшavirяsindя sяslяndirilib.

rяk, seminarыn bяlяdiyyяlяrdя yerli vergi vя юdяniшlяrin yыьыmыnыn artыrыlmasыnы tяmin etmяk vя bяlяdiyyя sяdrlяrinin ЫЫЫ Цmumrespublika toplantыsыnыn qяrarlarыna яsasяn qarшыya qoyulan vяzifяlяri icra etmяk mяqsяdi daшыdы ьыnы diqqяtя

Aшaьы Gюynцk - Baш Gюynцk Baш Шabalыd avtomobil yolu yenidяn qurulur Шяki rayonunun Aшaьы Gюynцk - Baш Gюynцk - Baш Шabalыd avtomobil yolunun tikintisi "Azяravtoyol" ASC tяrяfindяn yenidяn qurulur. "Azяravtoyol" ASC-nin mяtbuat xidmяtindяn bildirilib ki, uzunluьu 17,2 kilometr olan sюzцgedяn avtomobil yolu 2 hяrяkяt zolaqlы olmaqla 11,1 kilometri 3-cц, 2,1 kilometri 4-cц vя 4 kilometri isя 5-ci texniki dяrяcяyя uyьun olaraq yenidяn qurulur. Artыq yolun 10,5 kilometr hissяsinя asfalt-beton юrtцk dюшяnib, suюtцrцcц dяmir-beton vя metal borular quraшdыrыlыb vя 140 poqonmetr uzunluьunda beton su arxы salыnыb. Hazыrda yolun 6,7 kilometr hissяsindя tikinti iшlяri davam etdirilir. Yol boyu 4 yerdя diametri 1 vя 1,25 metr olan 12 metrlik dяmir-beton borulardan istifadя edilяrяk quraшdыrыlыb. Цmumi uzunluьu 96 metr, diametri isя 0,50 metr olan metal borular isя yolda яsasяn kommunikasiya xяtlяrini keчirmяk vя kiчik

su axarlarыnы buraxmaq цчцn qoyulub. Onlarыn цmumi uzunluьu 384 metrdir. Layihя чяrчivяsindя yolun 11,1 kilometrindя hяr aшыrыmыn uzunluьu 48 metr olan 3 aшыrыmlы kюrpц inшa edilib. Kюrpцnцn uzunluьu 169 metr, eni 4,5 metr, gediш-gяliш hissяsinin eni 3,5 metrdir. Kюrpцnцn kяnar vя orta dayaqlarы asfalt-betonla bяrkidilib, aшыrыmlar isя metal konstruksiyadan ibarяtdir. Aшaьы Gюynцk-Baш Gюynцk-Baш Шabalыd avtomobil yolunun 14,5 kilometr hissяsindя 3 яdяd dцzbucaqlы dяmir-beton suюtцrцcцsцnцn inшa edilmяsi dя nяzяrdя tutulub. Bцtцn iшlяr qrafikя uyьun vя yцksяk keyfiyyяtlя aparыlыr. Bunun цчцn яraziyя lazыmi sayda qцvvя cяlb olunub. Aшaьы Gюynцk - Baш Gюynцk - Baш Шabalыd avtomobil yolunun tikintisi 18 mindяn чox яhalinin yaшadыьы 3 yaшayыш mяntяqяsini birlяшdirяrяk yцk vя sяrniшin daшыmasыnы xeyli yaxшыlaшdыracaq.

Bildirilib ki, bяlяdiyyяlяrdя uчot sisteminin olmamasы, tяdiyyячilяrlя mцnasibяtlяrin dцzgцn qurulmamasы vя tam mяnada шяffaflы ьыn tяmin edilmяmяsi яsas чяtinliklяrdяndir. Ona gюrя dя bяlяdiyyя fяaliyyяtinin tяkmillяшdirilmяsi, yerli (bяlяdiyyя) vergi vя юdяniшlяrin yы ьыlmasы prosesinin yaxшыlaшdыrыlmasы mяqsяdilя Azяrbaycan Шяhяr, Qяsяbя vя Kяnd Bяlяdiyyяlяri Milli Assosiasiyalarы tяrяfindяn onlayn qaydada bir serverdяn idarя olunan yerli (bяlяdiyyя) vergi

vя юdяniшlяrin avtomatlaшdыrыlmыш mяlumat sistemi hazыrlanыb. Bu sistemi bяlяdiyyяlяrdя tяtbiq etmяklя bяlяdiyyяlяr vergi vя юdяniш юdяyicilяrinin uчota alыnmasыnы, tяdiyyячilяrlя normal mцnasibяtlяrin qurulmasыnы, yaшayыш vя qeyri-yaшayыш sahяlяri, bяlяdiyyя torpaqlarыnыn istifadяsi цzrя dяqiq statistik mяlumatlarыn hazыrlanmasыnы, юdяniшlяrin onlayn qaydada operativ юdяnilmяsinin tяmin edilmяsini, gяlir vя xяrclяr цzrя dяqiq statistik mяlumatlarыn hazыrlanmasыnы, eyni zamanda, bяlяdiy-

yяlяrdя шяffaflы ьыn tяmin olunmasыnы vя digяr sahяlяr цzrя tяhlillяrin aparыlmasыnы tяmin edяcяklяr. Sonda seminar iшtirakчыlarыna "Yerli (Bяlяdiyyя) vergi vя юdяniшlяrin avtomatlaшdыrыlmыш mяlumat sisteminin istifadя tяlimatы" adlы kitabчalar paylanыlыb. Bu mюvzuda seminarlar Bakы, Gяncя vя Bяrdя шяhяrlяrindя dя keчirilib. Zona seminarlarы kimi davam etmяklя respublikanыn bцtцn bяlяdiyyя sяdrlяrinin iшtirakы tяmin olunacaq.

Шimal-qяrb regionunun fяal gяnclяri Шяkidя Azяrbaycan gяncliyi ictimai hяyatыn bцtцn sferalarыnda aktiv fяaliyyяti ilя seяilir, siyasi, iqtisadi, humanitar vя sosial tяdbirlяrin hяyata keяirilmяsindя mцhцm rol oynayыr. Bu fikir Gяnclяr vя Иdman Nazirliyinin tяшkilatчыlыьы ilя sentyabrыn 29-da Шяkidя keчirilяn "Gяnclik vя dюvlяt mцstяqilliyi: gяlяcяyя baxыш" mюvzusunda regional forumda sяslяndirilib. "Шяki-Palas" otelinin konfrans zalыnda keяirilяn tяdbirdя Шяki-Zaqatala iqtisadi rayonunu tяmsil edяn fяal gяnclяr iшtirak ediblяr. Tяdbir iшtirakяыlarы яvvяlcя цmummilli lider Heydяr Яliyevin шяhяr icra hakimiyyяtinin binasы qarшыsыnda ucaldыlmыш abidяsi юnцnя gцl-яiяяk dцzяrяk, xatirяsini ehtiramla anыblar. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti baшчыsыnыn birinci mцavini Hяsяn Hяsяnov tяdbiri aчaraq яsasы цmummilli lider Heydяr Яliyev

tяrяfindяn qoyulan vя hazыrda Prezident Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam etdirilяn gяnclяr siyasяtinin bu gцn Azяrbaycanыn dюvlяt siyasяtinin mцhцm tяrkib hissяsi olduьunu bildirib, forumun iшinя uьurlar arzulayыb. Forumda чыxыш edяn gяnclяr vя idman nazirinin mцavini Иntiqam Babayev Azяrbaycanыn dюvlяt mцstяqilliyinin bяrpasыnыn 25 illiyi ilя яlaqяdar юlkяnin regionlarыnda keяirilяn regional forumlarыn яsas mяqsяdinin fяal gяnclяrlя fikir mцbadilяsi aparmaq, mцstяqillik illяrindя юlkяmizdя dюvlяtчilik vя quruculuq sahяsindя яldя olunan nailiyyяtlяri gяnclяrя daha canlы шяkildя чatdыrmaq olduьunu bildirib. Qeyd olunub ki, bu gцn gяnclяrin Vяtяnя mяhяbbяt,

Azяrbaycan xalqыnыn tarixinя, mяdяni irsinя, milli mяnяvi dяyяrlяrinя hюrmяt ruhunda tяrbiyя olunmasы vacib mяsяlяlяrdяn biridir. Forumda Gяnclяr vя Иdman Nazirliyi yanыnda Иctimai Шuranыn sяdri Nurяddin Mehdiyev vя Gяnclяr Tяш-kilatlarы Milli Шurasыnыn sяdri Seymur Hцseynov чыxыш edяrяk, gяnclяrя tюvsiyяlяrini bildiriblяr. Dюvlяt gяnclяr siyasяtinin hяyata keчirilmяsindя gюstяrdiklяri fяallыьa gюrя bir qrup region gяncinя Gяnclяr vя Иdman Nazirliyinin fяxri fяrmanlarы tяqdim edilib. Nazirliyin sektor mцdiri Elшяn Hцseynovun moderatorluьu ilя davam edяn tяdbirdя gяnclяr arasыnda azяrbaycanчыlыq, dюvlяtчilik, dцnyяvilik ideyalarыnыn tяbliьi, vяtяndaш cяmiyyяtinin inkiшafыnda gяnclяrin iшtirakы vя digяr mюvzular яtrafыnda mцzakirяlяr aparыlыb, iшtirakчыlarы maraqlandыran mяsяlяlяrя aydыnlыq gяtirilib.

№ 10 (144), Октйабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Turizm sektorunun tяm silчilяri tяltif olundu

Ябцлфяс Гарайев Nяsif Иmamяliyevи тялтиф едяркян Sentyabrыn 27-dя Azяrbaycan Xalчa Muzeyindя turizm iшчilяrinin peшя bayramы mцnasibяtilя sektor nцmayяndяlяrinin tяltifolunma mяrasimi keчirildi. Mяrasimdя чыxыш edяn Яbцlfяs Qarayev Dцnya Turizm Gцnц vя юlkяmizdя ilk dяfя qeyd olunan "Turizm iшчilяri gцnц" peшя bayramы mцnasibяtilя bцtцn sektor nцmayяndяlяrini tяbrik etdi. Юlkяmizdя turizm sяnayesinin inkiшafы цчцn atыlan addыmlardan danышan nazir bildirdi ki, Prezident Иlham Яliyevin sяrяncamы ilя 27 sentyabrыn turizm iшчilяrinin peшя bayramы kimi tяsis olunmasы da dюvlяtin bu sahяyя diqqяt vя qayьыsыndan xяbяr verir: "Turizm iшчilяrinin peшя bayramыnыn ilk dяfя keчirilmяsinя baxmayaraq, bu gцn юlkяmizdя geniш tяdbirlяrlя qeyd olundu. Bu tяdbirlяrdя xarici qonaqlarыn, beynяlxalq tяшkilatlarыn nцmayяndяlяrinin iшtirakы onlarыn яhяmiyyяtini daha da ar-

tыrmыш oldu. Mяrasimin keчirildiyi цnvan isя rяmzi xarakter daшыyыr. Burada Azяrbaycan xalqыnыn яsrlяr boyu yaratdыьы mяdяniyyяtin bir parчasы nцmayiш olunur. Bu muzey hяm eksponatlarыna hяm dя memarlыq baxыmыndan юlkяmizя gяlяn bцtцn turistlяrin baш чяkdiyi яsas цnvanlardandыr". Яbцlfяs Qarayev turizm sektorunun inkiшafыna gюstяrdiyi diqqяt vя qayьыya gюrя Prezident Иlham Яliyevя dяrin tяшяkkцrцnц bildirdi.

Mяrasimdя Tцrkiyяnin mяdяniyyяt vя turizm naziri Nabi Avcы, Azяrbaycanыn яmяk vя яhalinin sosial mцdafiяsi nazirinin mцavini Natiq Mяmmяdov vя digяr чыxыш edяnlяr Dцnya Turizm Gцnц mцnasibяtilя юz tяbriklяrini чatdыrdыlar, юlkяmizdя turizm sяnayesinin inkiшaf etdirilmяsi цчцn чalышan hяr kяsя uьurlar arzu etdilяr. Mяrasimdя daha sonra UNWTO-nun baш katibi Taleb Rifainin videomцraciяti yayыmlandы. Mцraciяtdя dцnya turizminin vяziyyяti vя gяlяcяk inkiшafыnыn tяmin olunmasыnыn vacibliyi vurьulandы. Чыxышlardan sonra Яbцlfяs Qarayev юlkяmizdя turizmin inkiшafыnda gюstяrdiklяri xidmяtlяrя gюrя bir qrup шяxsя Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyin "Fяxri turizm iшчisi" dюш niшanыnы tяqdim etdi. Mцkafatlar Шяки Туризм Информасийа Мяркязинин директору Nяsif Иmamяliyev, Bяxtiyar Qыlыncov, Ruslan Quliyev, Eldar Яlmuradov, Zakir Яliyev, Иbrahim Яliyev, Bяшir Hacыyev, Dadaш Maksudov, Rauf Paшayev vя baшqalarыna tяqdim olundu. Tяdbir Azяrbaycan Xalчa Muzeyindя sяrgilяnяn яsяrlяrя baxышla davam etdi.

сящ.5

Шяkidя TЦRKSOY-a цzv юlkяlяrin teatr direktorlarыnыn toplantыsы keчirilib Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyi, Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti vя Azяrbaycan Teatr Xadimlяri Иttifaqыnыn birgя tяшkilatчыlыьы ilя "Azяrbaycan teatrы 2009-2019-cu illяrdя" Dюvlяt Proqramы чяrчivяsindя keчirilяn "Цч mяkan" ЫЫ Шяki Beynяlxalq Teatr Festivalы яряфясиндя Шякидя TЦRKSOY-a цzv юlkяlяrin teatr rяhbяrlяrinin 5-ci toplantыsы keчirilib.

Toplantыya Azяrbaycan, Qazaxыstan, Qыrьыzыstan, Tцrkmяnistan vя Qaqauz Muxtar Vilayяtinin Dюvlяt teatrlarыnыn rяhbяrlяri iшtirak ediblяr. 5-ci toplantыda TЦRKSOY-un 4-cц gюrцшцndяn sonrakы dюvrdя gюrцlяn iшlяr TЦRKSOY цzv юlkяlяri arasыnda teatr sahяsindя яmяkdaшlыq, Hal-

dun Taner ili чяrчivяsindя hяyata keчirilяn tяdirlяr, qarшыда дуран пroblemlяr vя onlarыn aradan qaldыrыlmasы yollarы, qardaш teatrlar arasыnda repertuar dяyiшikliyi vя digяr mюvzular mцzakirя olunub. Toplantыnыn sonunda mяtbuat nцmayяndяlяrinin suallarы cavablandыrыlыb.

"Gюzцmцn iшыьы, dilimin sюzц"

Tofik Qaffarov 5 oktyabr 2016 - cы il tarixdя Шяki MKS - nin И.S.Nakam adыna mяrkяzi kitabxanasыnda XX яsrin 30-90-cы illяrindя Шяkidя yaшayыb-yaratmыш, gюrkяmli pedaqoqmaarifчi, шair-publisist Tofik Qaffarovun "Gюzцmцn iшыьы, dilimin sюzц" adlы kitabыnыn tяqdimat mяrasimi keчiriliб. Tяdbiri kitabыn tяrtibчisi vя "Юn sюz"цnцn mцяllifi, filologiya цzrя fяlsяfя doktoru Kamil Adышirinov aчaraq яввялcя iшtirakчыlarы Tofik Qaffarovun mяzmunlu vя mяnalы юmцr yolu-

nun ayrы-ayrы mяqamlarыnы яks etdirяn video чarxa baxmaьa dяvяt etdi. Kamil Adышirinovun XX яsr Шяki яdяbi-mяdяni mцhiti vя bu mцhitdя Tofik Qaffarovun yeri vя rolu barяdяki mяlumat xarakterli чыxышыndan sonra kitab vя onun mцяllifi haqqыnda mцzakirяlяrя baшlandы. Tяdbirdя iшtirak edяn Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti aparatыnыn mяsul iшчilяri шair Mayis Sяlim vя Gцnяш Sцleymanova, Шяki Иpяk Иstehsalat Aчыd Sящmdar Cяmiyyяtinin Hяmkarlar Komitяsinin sяdri, uzun illяr Tofik Qaffarovla ideoloji sahяdя birgя чalышmыш Sevil xanыm Иsmayыlova, Шяki шяhяr Tяhsil Шюbяsinin mцdir mцavini Elxan Abdullayev, alim-yazычы, Шяki Regional Elmi Mяrkяzinin direktoru, dosent Yusif Шцkцrlц, gюrkяmli шair Ramiz Orsяr, qocaman шair-publisist Шahid Mяmmяdkяrimov, шair Elшad Bayramoьlu, uzun illяr Tofik Qаffarovla pedaqoji sahяdя birgя чalышmыш Gцllяr xanыm, vaxtilя Tofik Qaffarovun шagirdi olmuш istedadlы pedaqoq Tяranя Qaffarova, Tofik Qaffa-rovun qardaшы qыzы Aynur xanыm Mustafayeva vя digяr iшtirakчыlar чыxыш edяrяk Tofik Qaffa-

Китабын тяртибчиси Камил Адыширинов мцяллифин гощумлары иля rovla vя kitabla baьlы xatirя vя mцlahizяlяrini sюylяyяrяk kitabыn tяrtibчi Kamil Adышirinovun яmяyini yцksяk dяyяrlяndi-rяrяk kitabda verilmiш bяdii юrnяklяrin gяnc nяslin mяnяvi tяrbiyяsindя oynayacaьы rolu xцsusu vurьuladыlar. ADPU-nun Шяki filialыnыn filologiya fakцltяsinin tяlяbяlяrinin vя шяhяr 7 vя 10 saylы tam orta mяktяblяrinin шagirdlяrinin bяdii ifasыn-

da sяslяndirilяn Tofik Qaffarovun шeirlяri iшtirakчыlar tяrяfindяn xцsusi hяrarяtlя qarшыlandы. Tяdbirin sonunda Tofik Qaffarovun юvladlarы - oьlu Elчin Qaffarov vя qыzlarы Aybяniz vя Иlhamя Qaffarova atalarыnыn xatirяsinin yad edilmяsi vя xцsusilя aьыr zяhmяt nяticяsindя яrsяyя gяtirilmiш яsяrя gюrя tяdqiqatчы vя tяbtibчi Kamil Adышirinova юz dяrin minnnяtdarlы-

ьыnы bildirdilяr. Kamil Adышirinov tяdbiri yekunlaшdыraraq чoxsaylы iшtirakчыlar adыndan MKS-nиn rяhbяrliyinя tяdbirin yцksяk sяviyyяdя tяшkili цчцn yaradыlan шяraitя vя tяшяbbцsя gюrя tяшяkkцrцnц bildirdi.

Yaqut Sadыxlы,

И.S.Nakam adыna Mяrkяzi Kitabxananыn oxu zalыnыn mцdiri

сящ. 6

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 10 (144), Октйабр 2016

МЯЪИД РЯСУЛОВ - 100 Шяkidя akademik, Яmяkdar Elm Xadimi Mяcid Rяsulovun 100 illiyi qeyd olunub Prezident Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam etdirilir. Bildirilib ki, cяmiyyяtin inkiшafыnda elm xadimlяrinin rolu bюyцkdцr. Mяhz bu baxыmdan dюvlяtimiz tяrяfindяn elm adamlarыna hяmiшя bюyцk diqqяt vя qayьы gюstяrilir, onlarыn xatirяsi яziz tutulur. Elxan Usubov qeyd edib ki, юlkяmizin яn qяdim vя gюzяl шяhяrlяrindяn biri olan Шяki Azяrbaycan elminin, mя-

Dюvlяt Universitetindя "Цmumi riyaziyyat" kafedrasыnыn mцdiri vяzifяsindя чalышmaьa baшlayan Mяcid Rяsulov 1964-cц ildя hяmin kafedra яsasыnda "Riyazi fizika tяnliklяri" kafedrasыnы yaradыb vя ona rяhbяrlik edib. Alimin 1964-cц ildя Moskvada nяшr edilяn "Kontur inteqralы цsulu" adlы fundamental monoqrafiyasы bцtцn SSRИ riyaziyyatчыlarыnыn stolцstц kitabы vя ali mяktяblяrdя tяdris edilяn

yan kцчяnin giriшindя gюrkяmli alimin xatirя lюvhяsinin aчыlышы olub. Mяrasimdя чыxыш edяnlяr XX яsrdя xalqыmыzыn yetiшdirdiyi

dяniyyяtinin formalaшmasыnda mцhцm rol oynayыb, юlkяmizin elm vя tяhsil tarixinя bюyцk шяxsiyyяtlяr bяxш edib. Belя

gюrkяmli шяxsiyyяtlяrdяn olan Mяcid Rяsulovun Azяrbaycan elminin inkiшafыndakы xidmяtlяrindяn danышыblar. Sabit Rяhman adыna Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnda keчirilяn yubiley tяdbirini шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov aчaraq, Azяrbaycanыn elm tarixindя юzцnяmяxsus yeri olan akademik Mяcid Rяsulovun 100 illik yubileyinin onun anadan olduьu Шяki шяhяrindя keчirilmяsinin шяhяrin elmi vя ictimai hяyatыnda яlamяtdar hadisя olduьunu bildirib. Qeyd olunub ki, Azяrbaycanda elmin inkiшafы dюvlяtin daim diqqяt mяrkяzindяdir. Яsasы цmummilli lider Heydяr Яliyev tяrяfindяn qoyulan elm vя tяhsil siyasяti hazыrda

шяxsiyyяtlяrdяn biri dя akademik, Яmяkdar Elm Xadimi, fizika-riyaziyyat elmlяri doktoru Mяcid Rяsulovdur. 1916-cы il iyulun 6-da Шяkidя anadan olan Mяcid Rяsulovun чox aьыr uшaqlыq illяri, sцrgцn hяyatы, mцharibя fяlakяti onun elmя vя tяhsilя maraьыnы dяyiшя bilmяyib. Чяtin, lakin шяrяfli hяyat yolu keчяn Mяcid Rяsulovun яmяyi dюvlяtimiz tяrяfindяn yцksяk qiymяtlяndirilib vя o, bir чox fяxri adlara layiq gюrцlцb. Mяrasimdя чыxыш edяn Bakы Dюvlяt Universitetinin rektoru, akademik Abel Mяhяrrяmov Azяrbaycanda riyaziyyat elminin inkiшafыna bюyцk tюhfяlяr vermiш gюrkяmli alimin elmi fяaliyyяtindяn bяhs edib. Bildirilib ki, 1960-cы ildяn Bakы

(Яввяли 1-ъи сящифядя) Yubiley tяdbirinin iшtirakчыlarы яvvяlcя цmummilli lider Heydяr Яliyevin шяhяr icra hakimiyyяtinin binasы qarшыsыnda ucaldыlan abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri dцzцb, xatirяsini ehtiramla yad ediblяr. Sonra Шяki шяhяrindя, Mяcid Rяsulovun adыnы daшы-

gцn davam edяcяk konfransda riyaziyyatыn ayrы-ayrы problemlяri цzrя 100-dяk mяruzя, o cцmlяdяn BDU-nun professor-

edirlяr. Belя alimlяrin yubileylяrinin keчirilmяsindя яsas mяqsяd odur ki, gяnclik vяtяnpяrvяrlik ruhunda bюyцsцn,

dяrslik olub. 1967-ci ildя hяmin monoqrafiya Иngiltяrя Kral Riyaziyyat Cяmiyyяtinin sifariшi ilя ingilis dilinя tяrcцmя olu-

mцяllim heyяtinin vя gяnc tяdqiqatчыlarыnыn 50-dяn чox mяruzяsi dinlяnilяcяk.

tяhsilя, elmя bюyцk dяyяr versin. Яn vacibi isя odur ki, dюvlяtimizin baшчыsы tяrяfindяn aparыlan uьurlu islahatlara

nub. Gюrkяmli riyaziyyatчыnыn kitabы Hollandiya, ABШ vя Kanadada чap olunub vя hяmin юlkяlяrin ali mяktяblяrindя indi dя geniш istifadя edilir. Yubiley tяdbirindя, hяmчinin tяhsil nazirinin mцшaviri, AMEA-nыn mцxbir цzvц Yusif Mяmmяdovun vя digяrlяrinin akademik Mяcid Rяsulov haqqыnda xatirяlяri dinlяnilib, alimin hяyatы vя elmi fяaliyyяtindяn bяhs edяn videoчarx nцmayiш olunub. Akademik Mяcid Rяsulovun 100 illiyinя hяsr olunan tяdbirlяr чяrчivяsindя oktyabrыn 28-dя Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin Шяki filialыnda "Nяzяri vя tяtbiqi riyaziyyatыn aktual problemlяri" mюvzusunda respublika elmi konfransы da iшя baшlayыb. Иki

Abel Mяhяrrяmov: “Akademik Mяcid Rяsulov riyaziyyat elmi sahяsindя чox bюyцk mяktяb yaradыb.”

***

“Bu gцn Azяrbaycan el-mi vя tяhsili цчцn яlamяtdar gцnlяrdяn biridir. Biz Шяkidя Bakы Dюvlяt Universitetinin dцnya шюhrяtli riyaziyyatчы alimi, akademik Mяcid Rяsulovun 100 illik yubileyini qeyd edirik. Mяcid Rяsulov Azяrbaycanda riyaziyyat elmi mяktяblяrinin yaranmasы istiqamяtindя ilk addыm atan alimlяrimizdяn biridir, dцnya шюhrяtli alimdir. O, чox bюyцk mяktяb yaradыb. Bu gцn o mяktяbin цzvlяri, onun yetiшdirdiyi akademiklяr, professorlar, dosentlяr bugцnkц tяdbirdя iшtirak

cavab verя bilяn nяsil formalaшsыn.” Bu sюzlяri akademik Mяcid Rяsulovun yubiley tяdbirindя iшtirak edяn Bakы Dюvlяt Universitetinin rektoru, akademik Abel Mяhяrrяmov Шяkidя jurnalistlяrя mцsahibяsindя deyib. Bu gцn Шяki шяhяrindя, alimin yaшadыьы kцчяdя onun xatirя lюvhяsinin aчыldыьыnы diqqяtя чatdыran BDU-nun rektoru bildirib ki, artыq o kцчяdяn keчяn hяr bir шяxs, gяnc чalышacaq ki, юzцnц Mяcid Rяsulova oxшatsыn. Universitetin rektoru yubiley tяdbirinin yцksяk sяviyyяdя keчirilmяsinя gюstяrdiyi dяstяyя gюrя Шяki шяhяr rяhbяrliyinя minnяtdarlыьыnы bildirib.

№ 10 (144), Октйабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

G Ю R K Я M L И

сящ.7

A D A M L A R Ы N

H Я Y A T Ы

“HЯR ШEY ZAMAN ИЧИNDЯ” Дцнйа шющрятли академик, щямйерлимиз Мяъид Лятиф оьлу Рясуловун анадан олмасынын 100 иллик йубилейи яряфясиндя танынмыш шаир, АЙБ-нин Шяки бюлмясинин сядри, АДПУ Шяки филиалынын баш мцяллими Вагиф Асланын йубилйарын щяйат вя елми фяалиййятиня щяср етдийи елми-популйар романы ишыг цзц эюрмцшдцр. Романын эениш охуъу аудиторийасында мараг доьураъаьыны нязяря алараг, китабдакылары биз дя щисся-щисся гязетимиздя дяръ етмяк гярарына эялдик. Охуъуларын диггятиня ону да чатдыраг ки, китабын няшrinя mяsul шяхс Яlяddin Яsяdzadя, рedaktoru фizika-riyaziyyat elmlяri doktoru, professor, Яmяkdar elm xadimi, AMEA-nыn mцxbir цzvц Yusif Яbцlfяt oьlu Mяmmяdov вя еlmi mяslяhяtчisi фizika-riyaziyyat elmlяri doktoru, professor Mahir Яbdцlяli oьlu Rяsulovдур.

БИРИНЪИ ЩИССЯ 6 iyul 1916-cы il

Ы 6 iyul 1916-cы il idi. Nuxa hяmяnki Nuxa, Шяki dя hяmяnki Шяki idi. Nuxa ona gюrя hяmяnki Nuxa idi ki, Nuh яyyamыndan цzц bяri baшыnы yaшыl yaxalы daьlarыn dюшlяrinя qoyaraq dayanmышdы vя Nuhun gяmisinin bяnd edildiyi qarmaqlarыn izlяri Soyuqbulaqdan yuxarыda Kiшя dюnяn yerdяki bяndin burnuna iliшib hяlя dя qalmaqda idi. Daь dюшlяrindяki evlяrin dя o vaxtdan tikildiklяrini, qяbristanlыqlarыn da o vaxtdan salыndыqlarыnы deyirdilяr. Шяki dя ona gюrя hяmяnki Шяki idi ki, sakяrlяrin saxalы kiшilяrin zюvqцnя uyьun olaraq daьlarыn sяkisindя yerlяшmiшdi vя Kiш чayыnыn sellяrinя dяfяlяrlя sinя gяrmiшdi. Daь dюшlяri neчя-neчя Nuh tufanыndan, daь яtяklяrindяki sяkilяr vя dцzlяr isя Kiш чayыnыn neчя-neчя daшqыnlarыndan чыxmышdы. Nuh Tufanыndan яvvяlki tufanlarыn, daшqыnlardan яvvяlki daшqыnlarыn sayыnы isя bir kimsя deyя bilmяzdi. Elя o bir kimsяnin bir sюz deyя bilmяdiyi vaxtlardan 1916-cы ilя qяdяr sяma dяnizindя fыrlana-fыrlana yol gяlяn Yer kцrяsinin gah Nuxa, gah da Шяki deyilяn yerindя iyul ayыnыn 6-sы idi. Sяhяr-sяhяr dan ulduzu doьhadoьda dцnyaya daha bir oьlan uшaьы gяlmiшdi. Bu, Gцllц xanыmыn Hacы Lяtif kiшiyя oьlu Яbdцlяlidяn, qыzlarы Hцsniyyя vя Kubradan sonra bяxш etdiyi dюrdцncц юvlad idi. Hacы Lяtif kiшini sяhяr tezdяn muшtuluqlamышdыlar. Uшaьыnыn цzцnц gюrmяsя dя, ona elя gяlmiшdi ki, dцnyaya gяlяn kюrpя nюvbяti Tanrы payыdыr. Taraьыnы Qarlы daьlara sюykяyib duran Шяki kimi юzцnц arxalы hiss edяn Hacы Lяtif kiшi gцvяndiyi Яbdцlяli ilя yanaшы bu kюrpяnin dя sцrяtlя bюyцdцyцnц, яslinя vя nяslinя dayaq olduьunu tяsяvvцr etmiш, heч юzц dя bilmяdяn: Uшaьыn adыnы Яbdцlmяcid qoyacaьam, чцnki "mяcid" "яzяmяtli" vя "gюrkяmli" demяkdir demiшdi. Яlbяttя ki Hacы Lяtif kiшi dя baшqalarы kimi 1916-cы il iyul ayыnыn 6-na qяdяr dцnyaya neчя gюrkяmli vя neчя яzяmяtli adamыn gяlib getdiyini, bundan sonra da neчя gюrkяmli vя neчя яzяmяtli adamыn gяlib gedяcяyini bilmirdi. Amma nяdяnsя ona elя gяlmiшdi ki, onun uшaqlarы gюrkяmli uшaqlar olacaqlar. Hacы Lяtif kiшi bu яrяfяdя 47 yaшыn iчrisindя idi. Artыq 6 il idi ki, iri bir ipяk fabrikinя

sahibkarlыq edirdi. Onun indiki Шяkinin Baьbanlar deyilяn яrazisi qяdяr torpaq sahяsi vя baь-baьat iчindя gюzяl bir mцlkц var idi. Baьыnыn baьbanlыьыnы da юzц edirdi. Hacы Lяtif kiшi "яslini danan haramzadя olar" fikriylя yaшayan bir adam olduьundan atasы dяyirmanчы Rяsul kiшidяn qalan dяyirmanы da qorumaьы yaddan чыxarmamышdы. O, dяyirmanчы Rяsulun ikinci oьlu idi. Buna gюrя dя, bюyцk qardaшыnы atasы gюzцndя gюrцr, onun bir sюzцnц iki etmirdi. Onun bu davranышы ailя цzvlяrinя dя sirayяt etmiшdi. Hacы Lяtif kiшi dюrd il bundan яvvяl Hяcc ziyarяtindя olmuш, bu яrяfяdя чox шey юyrяnmiшdi. Mяkkяyя qяdяr yol boyu gюrdцklяrini yaddaшыna kючцrmцшdц. Hяr шeydяn яvvяl xristian hюkumяtlяri ilя mцsяlman hюkumяtlяrinin fяrqini gюrdцkcя tяяccцb etmiшdi. Hюkumяtlяr юz yerindя, adamlarыn arasыndakы fяrqlяr isя onu lap чaш-baш salmышdы. "Dilяnчidяn dilяnчiyя pay olmaz" deyя-deyя dilяnчidяn dя pay uman seyidlяr, bюyrц kяшkцllц dяrviшlяr, nohя oxuyaoxuya gяzяn veysяlqaralar, yollar uzunu яlяm uzadыb nяzir yыьan яlяmdarlar, daha nя bilim kimlяr Hacы Lяtif kiшiyя чox qяribя vя anlaшыlmaz gюrцnmцшdцlяr. Чцnki Nuhdan qalmыш Nuxada belя шeylяrя чox az tяsadцf olunurdu vя ya heч tяsadцf olunmurdu. Bir dя ki, Hacы Lяtif kiшi heч yerdя aчыb aьartmadыьы bir sirri demяyя mяqam vя etibarlы hяmsюhbяt axtarыrdы. Mяqam vя hяmsюhbяt qыtlыьы цzцndяn чox vaxt юzц-юzцylя danышыrdы. Hяcc ziyarяti яrяfяsindя zяvvarlarыn Шeytana atmaq цчцn daш yыьmalarы onu heyrяtя gяtirmiшdi. Яgяr Шeytana daш atmaqla hяr шey dцzяlяcяkdisя, o zaman Hacы Lяtif kiшi Kiш чayыnыn daшыnы yыьыb gяtirmяyя dя razы olardы. Bяlkя dя, insanlar ona gюrя Шeytana daш atыrdыlar ki, heч olmasa, dцnyanыn яn mцqяddяs yerlяrindяn birindя - Mяkkяdя Шeytan olmasыn. Bяyяnilsin!.. Amma Hacы Lяtif kiшinin dцшцncяsinя gюrя bяyяnilmяyяn шeylяr dя var idi. Bu da ondan ibarяt idi ki, bяzi zяvvarlar iчlяrindяki шeytanlarы nя edяcяkdilяr? Qяlbindяki Шeytanы qovmadan Hяcc namazыna durmaьa dяyяrdimi? Юzц Allaha sяcdяyя getdiyi halda, iчindя dimdik durub Allaha baш яymяyяn Шeytanla birlikdя namaz qыlan insanlara nя deyяsяn? Юzцnц шeytani duyьulardan, pis fikirlяrdяn qoruyan Hacы Lяtif kiшi sюbqi-tяbii olaraq Hяccя gяlяn zяvvarlardan da юzцnц qorumaьa чalышыrdы. Axы, oradakы zяvvarlarыn чoxunun dindarlыq pяrdяsi altыnda gizlя-

Иpяk fabrikindя

xil olub яdяblя salam verdi vя Hacы Lяtif kiшinin nя deyяcяyini kяmali-sяliqя ilя gюzlяmяyя baшladы. Hacы Lяtif kiшi baшыnы qaldыrыb: - Яleykяssalam! Яylяшin! - dedi. Onun sяsindя nяsя bir qяribяlik vardы. Mцhasib tюvrцnц pozmadan, sakitcя яylяшdi. Hacы Lяtif kiшinin ilk sualы belя oldu: - Cяmi neчя fяhlяmiz vardыr? - Иki yцzdяn beш яskik. - Hamыsы eyni miqdarda mяvacib alыrmы? - Yeni gяlяnlяr vя hяlя tяcrцbяsini tam baшa vurmayanlar tяcrцbяli fяhlяlяrdяn az mяvacib alыrlar. - Qыsa vя aydыn deyяsi olsaq? - Яn tяcrцbяli fяhlяlяr on beш, tяcrцbяli hesab etdiklяrimiz on, ikinci ilini baшa vuranlar yeddi, birinci ilini bitirяnlяr beш, hяlя dя шяyirdliyindя qalanlar vя lap tяzя gяlяnlяr isя hяftяdя цч qыzыl alыrlar. - Юzцn dя gюrцrsяn ki, hamы eyni qaydada mяvacib almыr. Bяzi adamlarыn mяvacibi elя mяnim юzцmя dя lap az gюrцndц. Mцhasib dяrhal dillяndi: - Fabrikantlar iчяrisindя bizdяn yцksяk mяvacib verяni yoxdur. Az niyя olur? Hacы Lяtif kiшi baшыnы qaldыrыb mцhasibini dяrin vя sыnayыcы bir шяkildя nяzяrdяn keчirmяyя baшladы. Bu baxышlarыn sяbяbini anlamayan mцhasib dя ona чaшqыn-чaшqыn baxыrdы. Gюrяsяn bu qayьыlы vя mцяmmalы baxышlarы ilя Hacы Lяtif kiшi nя demяk istяyirdi? Nяhayяt, Hacы Lяtif kiшi dillяndi: - Sяn mяnя de gюrцm, mяvacibi az olan o insanlarыn hяftя sonu aш biшirmяyя imkanlarы olacaq, ya yox? Mцhasib cavab verdi: - Яlbяttя ki, шяyirdlяrin buna imkanы olmayacaqdыr. Hacы Lяtif kiшi qayьыlыqayьыlы: - Onlarыn mяvacibinя daha bir qыzыl da яlavя edяrsяn. Hesab dяftяrindя dя qeydiyyatыn olsun. - Oldu. - Gedя bilяrsяn! Mцhasibi otaqdan чыxan kimi юzц dя ayaьa qalxыb otaqda var-gяl etmяyя baшladы.

Balaca Mяcidin dцnyaya gяliшindяn bir neчя ay keчmiшdi. Qышыn soyuq nяfяsi artыq hiss edilirdi. Hяlя yerdя qar yox idisя dя, qышa hazыrlыq lazыm gяlirdi. Yenя dя cцmя gцnц idi. Cцrbяcцr fikir-xяyal iчindя olan Hacы Lяtif kiшi fabrikя yetiшяndя artыq iш baшlamышdы. O, iш otaьыna keчяrяk, mцhasibini yanыna чaьыrtdыrdы. Mцhasib otaьa da-

Elя ki, qaш qaraldы, hamы sцfrя baшыna yыьышdы. Yemяklяr yeyilib, qab-qacaq yыьышdыrыlan kimi чay gяldi. Hacы Lяtif kiшi цzцnц Gцllц xanыma tutaraq dedi: - Adяmя qalmayan dцnya Xatяmя dя qalmayacaq. (Арды вар)

nяn dinbaz-oyunbaz olmasыnы gюrяn Hacы Lяtif kiшinin, az qala, цzц sыyrыlыb yerя dцшцrdц. Allah adыndan danышыb шeytani iшlяr gюrяn, namaz vaxtы qarшыsыnda sяcdяdя olan din qardaшыnыn qurшaьыnы яlindяki цlgцclя kяsib pulunu vя яшyasыnы gюtцrяn zяvvarlarыn da olduьunu

чadrasыz qadыnlar da gюrцnmцrdц. Burada qadыn da, qadыn dцnyasы da, hяtta, qadыna qarшы kiшi niyyяtlяri dя юrtцk altыnda idi. Kцчяlяr toz-torpaq, яhali cыr-cыndыr iчindя itib batmышdы. Nuxa ilя mцqayisяdя яrяb шяhяrlяri чox geridя qalmышdы. Mцsяlman яrяblяr buxar

eшidяndя Hacы Lяtif kiшinin daha demяyя sюzц qalmamышdы. Allaha layiq bяndя olmaьыn nя qяdяr чяtin olduьunu dцшцndцkcя Hacы Lяtif kiшinin canыna цшцtmя dцшцrdц. Ona яziyyяt verяn baшqa шeylяr dя var idi... Onun baramasыnы Иtaliyaya vя baшqa юlkяlяrя aparыb satan, gяtirib pulunu tam halallыqla юzцnя чatdыran Tюrя Salamыn danышdыqlarыnыn tяsiri ilя Hacы Lяtif kiшinin tяsяvvцrцndя yaratdыьы cяnnяt hяr addыmda uчulub tюkцlцrdц. Ona elя gяlirdi ki, Иranda, Иraqda vя Яrяbistanda da Tюrя Salamыn tяsvir etdiyi Иtaliyadakы Roma vя Venetsiya, Fransadakы Lion vя Marsel kimi шяhяrlяrя bяnzяr шяhяrlяr olacaqdыr. Чox-чox tяяssцflяr olsun ki, buradakы qяdimliyin kюlgяsindя mцasirlik zorla gюzя dяyir vя ya da gюrцnmяz olaraq qalыrdы. Bir чox mяqamlarda isя яn mюhtяшяm qurьular qяdim dюvrlяrdяn qalma яzяmяtli binalarыn uчuq divarlarы idi. Burada Tюrя Salamыn Peterburq, Moskva xatirяlяrindяn gюrцnяn юrtцsцz vя

mцhяrriklяrindяn vя elektrik enerjisindяn tamamilя bixяbяr idilяr. Allaha aчыlan яl kimi sяmaya tuшlanan minarяlяrdяn ucalan azan sяslяri dя mцsяlmanlarы qяflяt yuxusundan oyada bilmяmiшdi. Necя olmuшdu ki, bu boyda mцsяlman dцnyasы birdяn-birя ulquza getmiшdi? Hacы Lяtif kiшi anadan olmuшdu ki, fikirlяшirdi, fikirlяшirdi, elя hey fikirlяшirdi... Hacы Lяtif kiшi arxadan gяlяn sяsя чevrildi. Sяs evin qulluqчusunun sяsi idi. Onu sяhяr yemяyinя чaьыrыrdы.

ЫЫ

***

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 8

№ 10 (144), Октйабр 2016

" " M M a a r r x x a a ll " " Шяkidя yeni mцalicя-istirahяt kompleksi Mustafa DАДАШОВ, AZЯRTACыn mцxbiri Azяrbaycanыn zяngin turizm potensialыna malik bюlgяlяrindяn biri olan Шяkinin turizm xяritяsinя daha bir цnvan yazыlыb: "Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksi. Son illяr Шяkidя mцasir turizm infrastrukturunun yaradыlmasы istiqamяtindя davamlы tяdbirlяr hяyata keчirilir. Mцasir mehmanxanalar, otellяr, istirahяt mяrkяzlяri inшa edilir, rahat yollar чяkilir, kюrpцlяr tikilir. Hazыrda rayonda 20yя yaxыn turizm vя istirahяt mяrkяzi fяaliyyяt gюstяrir. On-

lardan biri dя яn mцasir standartlara cavab verяn "Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksidir. Иstifadяyя verilmяsindяn cяmi iki ay keчmяsinя baxmayaraq, kompleks artыq turistlяr arasыnda populyarlaшыb. Мцалиъя-истиращят кompleksinin baш direktoru Иlqar Hцseynov AZЯRTAC-a mцsahibяsindя bildirib ki, fяaliyyяt gюstяrdiyi iki ayda kompleks 10 min nяfяrdяn чox qonaq qяbul edib. Onlarыn arasыnda Иtaliya, Almaniya, Иsveчrя vя digяr Avropa юlkяlяrindяn turistlяr dя olub. Yaraшыqlы, istirahяt цчцn hяr cцr шяraitя malik mцalicяistirahяt kompleksi Prezident Иlham Яliyevin 2012-ci ildя imzaladыьы Sяrяncama яsasяn yaradыlыb. Шяki шяhяrinin yaxыnlыьыnda, Bюyцk Qafqaz sыra daьlarыnыn cяnub-qяrb yamaclarыnda, dяniz sяviyyяsindяn 1080 metr yцksяklikdя, fцsunkar bir яrazidя tikilib. Burada

yaradыlan sцni gюl bu gюzяlliyя яlavя rяng qatыr. Kompleks Bakы шяhяrindяn 300, Zaqatala vя Qяbяlя hava limanlarыndan isя 80 kilometr mяsafяdяdir. Xatыrladaq ki, dюvlяtimizin baшчыsы 2015-ci il noyabrыn 4-dя Шяkiyя sяfяr edяrkяn "Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksindя tikinti iшlяrinin gediшi ilя maraqlanыb, tapшыrыq vя tюvsiyяlяrini verib. Яrazisi 30 hektar olan kompleksя yeddimяrtяbяli mehmanxana binasы, SPA mяrkяzi, villa tipli 31 kottec, restoranlar шяbяkяsi vя mцxtяlif яylяncя mяrkяzlяri daxildir. Hazыrda burada 300-dяn чox iшчi чalышыr. Onlarыn 90 faizi yerli sakinlяrdir. "Yerli kadrlarla qыsa mцddяtdя yцksяk servis xidmяtlяrinя nail olmaq bюyцk nailiyyяtdir. Tяsadцfi deyil ki, hяr bir qonaq buradan bюyцk razыlыq hissi ilя ayrыlыr", - deyя Иlqar Hцseynov bildirib.

"Marxal" mцalicяistirahяt kompleksinin mehmanxana binasыnda hяr biri iki nяfяrlik 172 nюmrя var. Onlardan 26-sы "Sinqle rooms", 70-i "Standard DBL-kinq", 26sы "Standard DBL-tvin", 4-ц "Deluxe suite", 20-si "Deluxe suite balcony", 4-ц "Corner suite", 22-si isя "Corner suite balcony" tiplidir. Bu otaqlarыn bir gцnlцk qiymяtlяri 90-180 manat civarыndadыr. Kompleksin daimi mцшtяrilяrinя 10 faiz, qrup шяklindя gяlяnlяrя isя 15 faiz gцzяшt tяtbiq edilir. Qiymяtlяr mюvsцmdяn asыlы olaraq dяyiшir. Lazыm gяlяrsя, otaqlara яlavя yataq dяsti dя qoymaq mцmkцndцr. Kompleksin яrazisindяki villa tipli 31 kottecdя isя eyni vaxtda 168 nяfяr qala bilяr. Bu kotteclяr iki, dюrd, altы vя sяkkiz nяfяrlikdir. Qiymяtlяr mцvafiq olaraq 130, 180, 270 vя 330 manat tяшkil edir. Bu-

rada da mцяyyяn gцzяшtlяr tяtbiq olunur.

dяstlяri vя яn mцasir ava-danlыqla tяchiz edilib.

Mehmanxana otaqlarы vя kotteclяr zюvq oxшayan mebel

"Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksindя qonaqlarыn

rahatlыьы, istirahяtlяrinin mяnalы keчmяsi цчцn hяr cцr шяrait yaradыlыb. Kompleksin яrazisindя uшaqlar цчцn su attraksionlarы vя bюyцk hovuz quraшdыrыlыb. Burada boulinq oyun mяrkяzi, mini futbol, tennis vя basketbol meydanчalarы, 2 kinoteatr zalы, mяdяni-kцtlяvi tяdbirlяrin keчirilmяsi цчцn 500 nяfяrlik amfiteatr, SPA mяrkяzi, qapalы hovuz, sauna, fitnes, hяmчinin uшaqlar цчцn яylяncя zallarы fяaliyyяt gюstяrir. SPA mяrkяzindя masaj, kяhrяba, qum, duz, buxar vя palчыq vanna otaqlarы var. Tяklif olunan xidmяtlяr bununla bitmir. Kompleksя 600 vя 250 nяfяrlik restoranlar, lobbi bar, 40 nяfяrlik yay kafesi dя daxildir. Burada qonaqlara hяm milli, hяm dя xarici mяtbяx nцmunяlяri tяqdim olunur. Kompleksdя dincяlяn insanlarla да sюhbяt etdik, onlarыn fikrini юyrяndik. Hяmsюhbяtlяrimiz "Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksindя yaradыlan шяraitdяn, xidmяtlяrin чeшidindяn vя keyfiyyяtindяn, personalыn xoш rяftarыndan vя peшяkarlыq sяviyyяsindяn razыlыq etdilяr.

№ 10 (144), Октйабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 9

Beynяlxalq Чюrяk Festivalы Oktyabrыn 20-dя Beynяlxalq Kulinariya Gцnц mцnasibяtilя Bakыdakы "Sяrin" restoranыnda кечирилян Ы Beynяlxalq Чюrяk Festivalында Шяки галибляр арасында олмушдур. Tяdbirdя mяdяniyyяt vя turizm nazirinin mцavini Sevda Mяmmяdяliyeva, юlkяmizdя akkreditasiya olunmuш sяfirliklяrin яmяkdaшlarы, Milli Kulinariya Assosiasiyasыnыn цzvlяri olan шirkяtlяr vя media

sыnыn Prezidenti Иlham Яliyev, birinci xanыm Mehriban Яliyeva mяdяni irsimizin, o cцmlяdяn milli mяtbяximizin qorunmasы vя tяbliьi iшinя bюyцk diqqяt vя qayьы ilя yanaшыrlar. Юlkя xaricindя tяшkil olunan mяdяni

nцmayяndяlяri iшtirak edirdi. Festivalыn aчыlыш mяrasimindя чыxыш edяn mяdяniyyяt vя turizm nazirinin mцavini Sevda Mяmmяdяliyeva Milli

tяdbirlяrdя Azяrbaycan kulinariyasыnыn nцmunяlяri yцksяk sяviyyяdя nцmayiш etdirilir". Nazir mцavini qeyd etdi ki, dяrin kюklяrя, qяdim ta-

Kulinariya Mяrkяzinin Azяrbaycan mяtbяxinin tяbliьi istiqamяtindя gюrdцyц iшlяri yцksяk qiymяtlяndirdi. Bildirdi ki, hяm юlkяmizdя keчirilяn kulinariya tяdbirlяrindя, hяm dя beynяlxalq sяviyyяdя kulinarlarыmыz юlkя mяtbяxini layiqincя tяbliь edirlяr: "Azяrbaycanda Beynяlxalq Kulinariya Gцnц 2007-ci ildяn qeyd olunur. Mяlumdur ki, milli mяtbяx qeyri-maddi mяdяni irsin mцhцm hissяlяrindяn biridir. Dюvlяtimiz tяrяfindяn Azяrbaycanыn qeyri-maddi mяdяni irsinin qorunmasы, inkiшafы vя tяbliьi mяsяlяlяrinя xцsusi diqqяt yetirilir. Bцtцn bunlar, яlbяttя ki, цmummilli lider Heydяr Яliyevin Azяrbaycan mяdяniyyяtinin яn yцksяk sяviyyяdя dяstяklяnmяsi цчцn qoymuш olduьu яnяnяlяrin davamыdыr. Azяrbaycan Respublika-

rixя malik Azяrbaycan mяtbяx mяdяniyyяtinin hяrtяrяfli tяdqiqi vя dцnyada tanыdыlmasыnda Azяrbaycan Milli Kulinariya Mяrkяzinin, Milli Kulinarlar Assosiasiyasыnыn fяaliyyяti bюyцk яhяmiyyяt kяsb edir: "Bu gцn ilk dяfя olaraq Beynяlxalq Kulinariya Gцnц чяrчivяsindя Ы Beynяlxalq Чюrяk Festivalы keчirilir. Чюrяk qяdim zamanlardan xalqыmыzыn sяrvяti, bolluq vя bяrяkяt rяmzi sayыlыr. Azяrbaycanda чюrяyя xцsusi mцnasibяt var. Uшaqdan bюyцyя hamы mцqяddяs nemяt kimi чюrяyя bюyцk ehtiramla yanaшыr. Azяrbaycanda чюrяksiz sцfrя tяsяvvцr etmяk mцmkцn deyil. Bugцnkц festivalda respublikanыn bюlgяlяrinя vя bir sыra xarici юlkяlяrя xas mцxtяlif чeшidli чюrяk nюvlяri vя onlarыn hazыrlanmasы qaydalarы nцmayiш etdirilir. Яminik ki,

festivalыn keчirilmяsi яsrlяr boyu formalaшmыш kulinariya mяdяniyyяtimizin юyrяnilmяsi vя tяbliьinя, gяlяcяk nяsillяrя чatdыrыlmasыna юz tюhfяsini verяcяk". Sevda Mяmmяdяliyeva turizm bazarыnыn formalaшmasыnda kulinariya яnяnяlяrinin яhяmiyyяtli rol oynadыьыnы vurьuladы: "Tюvsiyя edяrdik ki, milli mяtbяximizi nцmayiш etdirяn tяdbirlяr turistlяrin чox olduьu yerlяrdя, mяrkяzi meydanlarda da keчirilsin. Eyni zamanda dцnya tяcrцbяsindяn istifadя edяrяk bu kimi tяdbirlяrin yaz vя yay aylarыnda, aчыq havada keчirilmяsi daha mяqsяdяuyьun olardы". Qeyd olundu ki, Azяrbaycanda qastronomik turizmin inkiшafы цчцn mяtbяxdяn yazan xarici mцяlliflяrin, bloqqerlяrin cяlb edilmяsi, onlarыn kulinariya ilя baьlы festivallara, mцxtяlif regionlara mяtbяx turlarыna dяvяt olunmasы mцsbяt nяticя verя bilяr. Azяrbaycan mяtbяxi vя gюrmяli yerlяri haqqыnda tяяssцratlarыn sosial шяbяkяlяrdя, jurnal vя qяzetlяrdя iшыqlandыrыlmasы daha geniш auditoriyaya чыxmasы Azяrbaycana maraьыn daha da artmasыna sяbяb olar. Sevda Mяmmяdяliyeva sonda bir daha Beynяlxalq Kulinariya Gцnц mцnasibяtilя kulinarlarы tяbrik etdi, gяlяcяk iшlяrindя uьurlar arzuladы. Milli Kulinariya Mяrkяzinin prezidenti Tahir Яmiraslanov 20 oktyabr - Beynяlxalq Kulinariya Gцnцnцn tarixindяn danышdы, bu яlamяtdar gцnцn dцnyada 13, юlkяmizdя isя artыq 10 ildir qeyd olunduьunu bildirdi, gюrцlяn iшlяrя nяzяr saldы: "Bu il Milli Kulinariya Mяrkяzi olaraq 25 yerli vя 12 xarici tяdbirdя iшtirak etmiшik. Altы beynяlxalq vя bir yerli festival tяшkil olunub. Bir sыra digяr beynяlxaq tяdbirlяrdя юlkяmizi layiqincя tяbliь etmiшik. Eyni zamanda aшpazlara milli mяtbяx цzrя treninqlяr keчirilib, sertifikatlar verilib. Bu mцddяt яrzindя юlkя mяtbяxini tяbliь etmяk цчцn mяqalяlяr dяrc edilib, televiziyalarda чыxышlar olub. Kulinariyaya aid 3 kitab nяшr edilib. Hяmчinin kulinariya sahяsindя fяaliyyяt gюstяrяn bir sыra insanlar mцkafatlara vя fяxri adlara layiq gюrцlцblяr. Hazыrda Azяrbaycan Milli Kulinariya Mяrkяzinin vя Milli Kulinarlar Assosiasiyasыnыn dяstяyi ilя xaricdя tяlяbяlяrimiz tяhsil alыr". Qeyd olundu ki, paytaxtda keчirilяn Novruz bayramыnda, Шякидя "Ширниййат фестивалы"нда, Qяbяlяdя "Mцrяbbя festivalы"nda, Sabirabadda "Qarpыz festivalы"nda kulinarlarыmыz yцksяk peшяkarlыq nцmayiш etdiriblяr. Tahir Яmiraslanov eyni zamanda ilk dяfя tяшkil olu-

nan чюrяk festivalы haqqыnda mяlumat verdi. Bildirildi ki, festivalda Azяrbaycanыn 24 шяhяr vя rayonu, Tцrkiyя 7, Юzbяkistan 3, Qazaxыstan isя 5 чюrяk nюvц ilя tяmsil olunur.

milli mяtbяximizin geniш tяbliь olunduьu vurьulandы. Tяdbirin sonunda Azяrbaycan milli mяtbяxinin tяbliьindя xцsusi roluna gюrя Natяvan Makili-Яliyevaya

Tяdbirdя millяt vяkillяri Qяnirя Paшayeva, Цlviyyя Aьayeva, xarici юlkя sяfirliklяrinin nцmayяndяlяri vя digяr qonaqlar чыxыш edяrяk Beynяl-

"Azяrbaycan Milli Mяtbяxinin sяfiri" diplomu tяqdim olundu. Hяmчinin Beynяlxalq Kulinariya Gцnц mцnasibяtilя kulinarlara, kulinariya яnяnяlяrinin

xalq Kulinariya Gцnц mцnasibяtilя kulinarlarыmыzы tяbrik etdilяr. Юlkяmizdя keчirilяn beynяlxalq sяviyyяli tяdbirlяrdя

tяbliь olunmasыnda gюstяrdiyi xцsusi xidmяtlяrinя gюrя media nцmayяndяlяrinя, шirkяtlяrя diplomlar tяqdim edildi.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.10

№ 10 (144), Октйабр 2016

Фярщад Язизов - 70

Yusif ШЦКЦРЛЦ,

AMEA Шяki Regional Elmi Mяrkяzin direktoru, f.r.ц. PhD, dosent Яzizov Fяrhad Шirin oьlu 1974-cц ildяn Azяrbaycan Respublikasы Elmlяr Akademiyasы sistemindя fяaliyyяt gюstяrir. O, elmi fяaliyyяtя 1974-cц il may ayыndan Azяrbaycan Respublikasы Elmlяr Akademiyasыnыn Шяki Zona Elmi Bazasыnda kiчik elmi iшчi kimi baшlamышdыr. 1976-cы ildя Azяrbaycan Respublikasы Genetika vя Seleksiya Иnstitutunda aspiranturaya qяbul olmuш, qiyabi yolla tяhsil alaraq, 1980-cы ildя bitirmiшdir. Иnstitutut Elmi Шurasыnыn qяrarы ilя o, "Шяki-Zaqatala zonasыnda geniш yayыlmыш yabanы чaytikanы bitkisinin biokimyяvi tяrkibi vя bioloji fяal maddяlяrinin tяdqiqi" mюvzusu цzrя tяdqiqat iшlяrini uьurla baшa чatdыrmыш vя dissertasiya iшini ilkin olaraq 1982-ci il noyabr ayыnda aparыcы mцяssisя kimi Moskva Цmumittifaq Dяrman bitkilяr Иnstitutunda, 1983-cц il yanvar ayыnda isя Юzbяkistan Respublikasы Elmlяr Akademiyasы Bioцzvц Kimya Иnstitutunun Elmi Шurasыnda mцdafiя edяrяk, biologiya elmlяri namizяdi elmi dяrяcяsi almышdыr. Tяdqiqat obyekti цzrя yerinя yetirilяn tяdqiqat iшlяrinя dair Яzizov F.Ш. tяrяfindяn mцddяt яrzindя 31 elmi mяqalя vя tezis dяrc olunmuш, 4 mцяlliflik шяhadяtnamяsi vя bir patent, bir sяmяrяlяшdirici tяklif цчцn шяhadяtnamя alыnmыш, bir kitabчa nяшr etdirmiш nяticяlяr barяdя Bakы, Leninqrad, Moskva, Dцшяnbя, Vladiqafqaz, Novosibirsk, Bolqarыstanыn Burqas vя Plovdiv шяhяrlяrindя Gцrcцstanыn Tbilisi шяhяrindя tяшkil olunan konfrans vя simpoziumlarda mяruzяlяr edilmiшdir. O, tяdqiqat iшlяrini sonralar AMEA Genetik Ehtiyatlar Иnstitutu Шяki ElmiTяdqiqat Bazasыnda davam etdirmiш, чaytikanы yaьыnыn alыnmasы цчцn daha sяmяrяli vя effektiv цsul tяklif etmiш vя aparыcы mцяllif kimi Azяrbaycan Respublikasы Dюvlяt Иxtiralar vя Kяшflяr Komitяsi tя-rяfindяn 1997-ci ildя Patent verilmiшdir. 2004-cц ildяn etibarяn institut daxilindя aparыlan islahata uyьun olaraq, Шяki Elmi Tяdqiqat Bazasы цzrя tematik plana яsasяn aparыcы mюvzu kimi "Azяrbaycan шimal-qяrb bюlgяsinя xas olan yabanы vя mяdяni meyvя bitkilяrinin toplanmasы, юyrяnilmяsi vя genofondunun zяn-

Азярбайъан елминин инкишафында юзцнямяхсус ролу олан, Шяки зийалылары арасында бюйцк щюрмят газанмыш, ейни заманда Гядим Шякимизин туризм секторунда фяалиййят эюстярян, танынмыш алим Фярщад Язизовун 70 йашы тамам олмушдур. ginlяшdirilmяsi" istiqamяtindя tяdqiqatlarыn yerinя yetirilmяsi iшinя bюyцk elmi iшчisi Яzizov F.Ш. cяlb edilmiш vя ona mюvzu daxilindя "Tumlu vя Чяyirdяkli meyvя bitkilяrinin toplanmasы, юyrяnilmяsi vя genofondunun zяn-

olunan illik hesabatlar Иnstitutut Elmi Шurasыnda mцzaki-rяlяr zamanы daim yцksяk qiymяtlяndirmiшdir. 2010-cu ildяn etibarяn Иnstitutut rяhbяrliyinin шяxsi tapшыrыьы ilя Яzizov F.Ш.-yя яlavя mюvzu olaraq

elmi-tяdqiqat planlarыnыn tяrtib olunmasыnda, elmi iшlяrin plana uyьun шяkildя yerinя yetirilmяsinя, mяrkяzin шюbяlяri vя яmяkdaшlar arasыnda elmi яmяkdaшlыq mцhitinin formalaшmasы vя qarшыlыqlы faydalanmalarыnыn tяmin edil-

Фярщад Язизов 2016-cы ildя AMEA-nыn vitse-prezidenti, humanitar bюlmяnin rяhbяri, akademik, millяt vяkili Иsa Hяbibbяylinin tapшыrыьы яsasыnda AMEA Arxeologiya vя Etnoqrafiya Иnstitutu Шяki qrupunun яmяkdaшlarыnыn tяkliflяri яsasыnda Шяkinin Fazыl kяndindя yaradыlmыш "Labirint" yeraltы muzeyinin bazasыnda "Arxeologiya, Antropologiya vя Etnoqrafiya" muzeyinin tяsis edilmяsi ilя яlaqяdar "Konsepsiya iшlяyib hazыrlamыш vя сяняд Шяки Реэионал Elmi Mяrkяzinин Elmi Шurasыnda mцzakirя edilяrяk AMEA Rяyasяt Heyяti aparatыna vя AR Mяdяniyyяt vя Turizm nazirliyinя gюndяrilmiшdir.

Фярщад Язизов ginlяшdirilmяsi" iшi tяsdiqlяnmiшdir. 2004-2014-cц illяr яrzindя yerinя yetirilяn чюl ekspedisiyasы vя tяdqiqat iшlяri nяticяsindя Azяrbaycanыn шimal-qяrb bюlgяsinin Balakяn, Zaqatala, Qax, Шяki, Oьuz, Qяbяlя vя Иsmayыllы rayonlarыnыn daь kяndlяrindяn xalq seleksiyasыna aid 262 nцmunя aшkar edilmiш vя onlara dair bцtцn mяlumatlar яldя olunmuшdur. Hяr bir nцmunя цчцn bцtцn яldя olunan mяlumatlarы юzцndя яks etdirяn kartoteka vя pasport hazыrlanmышdыr. Bцtцn aшkar edilmiш nцmunяlяr Шяki Elmi Tяdqiqat Bazasыnыn Genofond Baьыnda xцsusi sahяdя яkilmiшdir. Bu iш цzrя onun tяrяfindяn hazыrlanan vя tяqdim

"Шяki-Zaqatala zonasыnыn yabanы dяrman bitkilяrinin yыьыlmasы vя bioloji xцsusiyyяtlяrinin юyrяnilmяsi" tapшыrыlmыш vя bu iш цzrя dя tяdqiqatlar onun tяrяfindяn layiqincя icra olunmuш 2010-2015-ci ilin qыш vя yaz mюvsцmlяrindя aparыlan чюl ekspedisiya iшlяri nяticяsindя rayonun Qarasu, Marxal, Gяlяrsяn-gюrяrsяn vя yaylaq яrazilяrindяn 120 dяrman bitkilяri nцmunяlяri aшkar edilmiш, onlarыn bioloji vя ekoloji xцsusiyyяtlяri mцяyyяnlяшdirilmiшdir. 2014-cц ilin noyabr ayыndan etibarяn Яzizov F.Ш. AMEA Шяki Regional Elmi Mяrkяzin elmi iшlяr цzrя direktor mцavini vяzifяsinя tяyin olunmuш vя vяzifя юhdяliklяrinя uyьun olaraq fяaliyyяt gюstяrir, Elmi Mяrkяzin

mяsi, hesabatlarыn dinlяnilmяsi vя tяlяb olunan formatda hazыrlanыb Rяyasяt Heyяti aparatыna tяqdim olunmasыnda, mяrkяzdя icra olunan iшlяrя dair nяticя vя nяaliyyяtlяrin tяbliь olunmasы mяqsяdilя yerli vя mяrkяzi TV kanallarыnda, yerli mяtbuatda iшыqlandыrыlmasы цчцn mцntяzяm olaraq чыxышlar edir. F.Ш.Яzizov elmi-tяшkilati fяaliyyяtini dя layiqincя yerinя yetirir. 2015-ci ildя Bolqarыstanыn Plovdiv Aqrar Universitetinin 70 illik yubileyi ilя яlaqяdar Beynяlxalq Konfransda iшtirak etmiш, mяruzя ilя чыxыш etmiшdir. 2016-cы ildя Gцrcцstanыn Tbilisi шяhяrindя keчirilяn Beynяlxalq Elmi Konfransda iki mяqalя ilя tяmsil

АЛЛАЩ РЯЩМЯТ ЕЛЯСИН Шяки шящяр 10 сайлы орта мяктябин 1957-ъи ил мязунлары Абид Шярифов, Надир Ящмядов, Немят Щаъыйев, Ханлар Ъяфяров, Мяммяд Ъялилов, Ядалят Язизов, Ряна Мяъидзадя, Нцсрят Язизов, Ариф Султанов, синиф йолдашлары ФУРМАН БЯКИР ОЬЛУ МУРАДОВУН вяфатындан кядярляндиклярини билдирир вя мярщумун аилясиня, гощумларына, йахынларына дярин щцзнля баш саьлыьы верирляр.

Шяki Бялядиййясинин коллективи, АМЕА Шяки Реэионал Елми Мяркязинин директору, досент Йусиф Шцкцрлцйя, анасы МЯККЯ ХАНЫМЫН vяfatындан кядярляндийини билдирир вя дярин щцзнля баш саьлыьы верир. Шяki Бялядиййясинин коллективи, “Шяки Бялядиййяси” гязетинин баш редактору Мурад Нябибяйова, баъысынын щяйат йолдашы АЙАЗ ГАСЫМОВУН vяfatындан кядярляндийини билдирир вя дярин щцзнля баш саьлыьы верир.

olunmuш vя konfransda iшtirak etmiшdir. 2015-ci ildя bilavasitя onun tяшяbbцsц vя iшtirakы ilя "Azяrbaycanda ipяkчiliyin inkiшafыna dair" Konsepsiya iшlяnib hazыrlanmыш vя AMEA Rяyasяt Heyяti aparatыna vя Шяki ИH-nя tяqdim edilmiшdir. 2016-cы ildя AMEAnыn vitse-prezidenti, humanitar bюlmяnin rяhbяri akademik, millяt vяkili Иsa Hяbibbяylinin tapшыrыьы яsasыnda AMEA Arxeologiya vя Etnoqrafiya Иnstitutu Шяki qrupunun яmяkdaшlarыnыn tяkliflяri яsasыnda Шяkinin Fazыl kяndindя yaradыlmыш "Labirint" yeraltы muzeyinin bazasыnda "Arxeologiya, Antropologiya vя Etnoqrafiya" muzeyinin tяsis edilmяsi ilя яlaqяdar "Konsepsiya iшlяyib hazыrlamыш vя Elmi Mяrkяzin Elmi Шurasыnda mцzakirя edilяrяk AMEA Rяyasяt Heyяti aparatыna vя AR Mяdяniyyяt vя Turizm nazirliyinя gюndяrilmiшdir. 2015-ci ildя AMEAda aparыlan islahatlara uyьun olaraq, sahibkarlыq fяaliyyяtinin stimullaшdыrыlmasы, elmi nяaliyyяtlяrin tяtbiqi ilя innovativ sahibkarlыьыn dяstяklяnmяsinin vacibliyini nяzяrя alaraq, Шяki Regional Elmi Mяrkяz яmяkdaшlarыnыn elmi nяticяlяrini tяtbiq etmяklя sahibkarlыq fяaliyyяtini hяyata keчirmяk, yerli xammal яsasыnda meyvя-gilяmeyvя vя dяrman bitkilяrindяn istifadя etmяklя ekoloji tяmiz qida mяhsullarы vя mцalicяvi vasitяlяrinin istehsalыnы tяшkil etmяk mяqsяdilя Biznesplan hazыrlanmыш vя Elmi Шurada qяbul edilmiшdir. Яzizov F.Ш. sяmяrяli elmi fяaliyyяtlя yanaшы hяm dя Шяki Regional Elmi Mяrkяzin ictimai iшlяrindя dя fяal iшtirak edir, юzцnцn faydalы elmi mяslяhяtlяri vя tюvsiyyяlяri ilя hяmkarlarы, iш yoldaшlarыna daim diqqяt vя qayьы gюstяrir, hяmчinin fяal ictimaiyyяtчi kimi fяrqlяnir, rяhbяrlik vя kollektiv цzvlяri arasыnda юzцnяmяxsus hюrmяtя malikdir.

***

Шяки Бялядиййясинин коллективи щюрмятли алимимиз Фярщад Язизову анадан олмасынын 70 иллик йубилейи мцнасибяти иля тябрик едир, она мющкям ъан саьлыьы вя елми йарадыъылыьында даща бюйцк мцвяфффягиййятляр арзулайыр.

ЕТИБАРСЫЗ ЩЕСАБ ЕДИЛИР Шяки району, Баш Зяйзид кянд сакини Абдуллайев Васиф Сяттар оьлунун адына верилмиш Сцрцъцлцк Вясигяси вя 55БТ290 дювлят нюмря нишанлы ВАЗ2107 автомобилинин Техники Паспорту итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. Шяки району, Ъяфярабад кянд сакини Дашдямиров Шакир Гурбан оьлунун адына верилмиш 01.01.1998-ъи ил тарихли 79 инвентар нюмряли Шяки ТИБ тяряфиндян верилмиш Техники Паспорт итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

№ 10 (144), Октйабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Gяnclяrdя hяrbi-vяtяnpяrvяrlik hissinin artыrыlmasыna xцsusi diqqяt gюstяrilir Юlkяmizdя gяnc nяslin milli ruhda tяrbiyя olunmasы dюvlяtin gяnclяrlя baьlы siyasяtinin яn mцhцm istiqamяtlяrindяn biridir. Bu sahяdя hяyata keчirilяn kцtlяvi tяdbirlяr, maariflяndirmя vя tяbliьat iшlяri bilavasitя yeniyetmя vя gяnclяrin mяnяvi, fiziki, psixoloji hazыrlыьыnыn tяmin edilmяsindя, onlarda vяtяndaшlыq hislяrinin yцksяldilmяsindя mцhцm rol oynayыr.

Bu fikirlяr Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti ilя Sяfяrbяrlik vя Hяrbi Xidmяtя Чaьыrыш цzrя Dюvlяt Xidmяtinin Шяki шяhяr шюbяsinin birgя tяшkilatчыlыьы ilя sentyabrыn 27-dя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin akt zalыnda keчirilяn gяnclяrdя hяrbi vяtяnpяrvяrlik hissinin artыrыlmasы vя onlarыn zяrяrli vяrdiшlяrdяn qorunmasыna hяsr olunmuш

maariflяndirici tяdbirdя sяslяndirilib. Rayonun hцquq mцhafizя orqanlarы rяhbяrlяrinin, tam orta mяktяblяrin yuxarы sinif шagirdlяri vя tяhsil iшчilяrinin iшtirak etdiyi tяdbiri Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov aчaraq, bu cцr gюrцшцn rayon gяnclяrinin hяrbi vяtяnpяrvяrlik tяrbiyяsi iшini daha da gцclяndirmяk, gяnc nяsli milli dюvlяtчilik ruhunda tяrbiyя etmяk, onlarda

mцstяqil dюvlяtimizя sяdaqяt hissini daha da mюhkяmlяndirmяk mяqsяdi daшыdыьыnы diqqяtя чatdыrыb. Sяfяrbяrlik vя Hяrbi Xidmяtя Чaьыrыш цzrя Dюvlяt Xidmяtinin Шяki шяhяr шюbяsinin rяisi, polkovnik Asяf Яhmяdov чыxышыnda qurumun bu sahяdя hяyata keчirdiyi mяqsяdyюnlц tяdbirlяr barяdя da-

nышыb. Qeyd olunub ki, шюbя юz fяaliyyяtindя yeniyetmя vя gяnclяrin hяrbi vяtяnpяrvяrlik tяrbiyяsinя, onlarыn Azяrbaycanыn mцstяqilliyi vя яrazi bцtюvlцyц uьrunda mцbarizяyя hazыrlыq ruhunda tяrbiyя olunmasыna xцsusi diqqяt ayыrыr, bu istiqamяtdя mцtяmadi olaraq ictimai tяdbirlяr hяyata keчirir. Dюvlяt Xidmяtinin yarandыьы gцndяn keчяn mцddяt яrzindя bir sыra yeniliklяrя nail olduьunu vurьulayan A.Яhmяdov bildirib ki, чaьыrышчыlarыn tя-yin olunduqlarы hяrbi hissяlяrя daшыnmasы цчцn nяqliyyat va-sitяlяri ilя tяmin olunmasы, "ASAN xidmяt" vasitяsi ilя qeydiyyatda olan bцtцn vяtяndaшlarыn hяrbi qeydiyyata gюtц-rцlmяsi vя qeydiyyatdan чыxa-rыlmasы, чaьыrышчыlarыn vя hяrbi vяzifяlilяrin mяlumatlarыnыn va-hid elektron mяlumat sistemin-dя yerlяшdirilmяsi vя digяr mяsяlяlяr bu sahяdя iшin keyfiyyяtini daha da yaxшыlaшdыrыb. Gюrцlяn iшlяrin nяticяsidir ki, indi hяrbi xidmяtdяn yayыnan gяnclяr demяk olar yoxdur. Tяdbirdя, hяmчinin Шяki шяhяr-rayon polis шюbяsinin rяisi, polis polkovniki Яbцlfяt Rzayev, rayon prokuroru Elmar Camalov, шяhяr Gяnclяr vя Иdman Иdarяsinin rяisi Vцqar Иskяndяrov vя шяhяr Tяhsil Шюbяsinin яmяkdaшы Abdurahman Mяmmяdovun mюvzu ilя baьlы mяruzяlяri dinlяnilib. Чыxыш edяnlяr gяnclяrin vяtяnpяrvяrlik ruhunda tяrbiyя edilmяsindя bu cцr tяdbirlяrin яhяmiyyяtini yцksяk qiymяtlяndiriblяr.

"Dцnyяvi dюvlяtdя din: Azяrbaycan modeli" Azяrbaycan mцxtяlif sivilizasiyalarыn qovuшduьu mяkan olaraq, яsrlяr boyu milli-mяdяni rяngarяnglik mцhitinin formalaшdыьы, ayrы-ayrы millяtlяrin vя konfessiyalarыn nцmayяndяlяrinin sцlh, яmin-amanlыq, qarшыlыqlы anlaшma vя dialoq шяraitindя yaшadыьы bir diyardыr. Юlkяmizdя milli-mяnяvi dяyяrlяrin qorunmasыna vя tolerantlыq яnяnяlяrinin mюhkяmlяndirilmяsinя bюyцk юnяm verilir.

Bu fikirlяr Dini Qurumlarla Иш цzrя Dюvlяt Komitяsinin vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin birgя tяшkilatчыlыьы ilя oktyabrыn 27-dя Шяkidя "Dцnyяvi dюvlяtdя din: Azяrbaycan modeli" mюvzusunda keчirilяn seminar-treninqdя sяslяndirilib. Seminar-treninqdя aidiyyяti qurumlarыn mяsul nц-

mayяndяlяri, ziyalыlar vя gяnclяr iшtirak ediblяr. Tяdbiri DQИDK-nin Шяki bюlgяsi цzrя шюbяsinin mцdiri Gцndцz Paшayev aчaraq, rayonda dюvlяt-din mцnasibяtlяri sahяsindя gюrцlяn iшlяr barяdя яtraflы mяlumat verib. Dini radikalizm vя dini ekstremizm kimi mяnfi meyillяrя qarшы mцbarizяdя belя

maariflяndirmя tяdbirlяrinin яhяmiyyяti xцsusi vurьulanыb. DQИDK-nin dini qurumlarla iш цzrя шюbяsinin mцdiri Яliheydяr Zцlfцqarov mяruzяsindя юlkяmizdя formalaшmыш dюvlяt-din mцnasibяtlяrindяn, dini radikalizmin fяsadlarыndan, onun yaranma sяbяblяrindяn, bu sahяdя aparыlan mцbarizя цsullarыndan яtraflы bяhs edib. Komitяnin tяmsilчisi dini radikalizm vя ekstremizmlя mцbarizяdя milli-mяnяvi dяyяrlяrin, яnяnяvi Иslamыn tяbliьi, tolerant vя multikultural яnяnяlяrin tяшviqi mяqsяdi ilя hяrtяrяfli maarifчilik iшini юzцndя ehtiva edяn kompleks tяdbirlяrin hяyata keчirilmяsinin zяruri olduьunu vurьulayыb. Mяruzя яtrafыnda чыxышlarda Azяrbaycanda mюvcud olan dini tolerantlыq, dцnyяvilik, multikulturalizm яnяnяlяri vя milli-mяnяvi dяyяrlяrdяn geniш sюhbяt aчыlыb. Sonda iшtirakчыlarы maraqlandыran suallar cavablandыrыlыb.

сящ.11

Эянъляр орду сыраларына рущ йцксяклийи иля эедирляр Gяnclяrimiz Vяtяn qarшыsыndakы mцqяddяs borclarыnы yerinя yetirmяk цчцn ordu sыralarыna bюyцk ruh yцksяkliyi vя hяvяslя gedirlяr. Шяki шяhяrindя чaьыrышяы gяnclяrin hяrbi xidmяtя yola salыnmasы mцnasibяtilя oktyabrыn 5-dя tяntяnяli mяrasim keчirilib. Чaьыrышчы gяnclяr яvvяlcя цmummilli lider Heydяr Яliyevin шяhяr icra hakimiyyяti binasыnыn qarшыsыnda ucaldыlmыш abidяsi юnцnя gцl-чiчяk dцzцb, xatirяsini ehtiramla yad ediblяr. Шяhяrin mяrkяzindяki parkыn qarшыsыnda keчirilяn mяrasimdя Sяfяrbяrlik vя Hяrbi Xidmяtя Чaьыrыш цzrя Dюvlяt Xidmяtinin Шяki шяhяr шюbяsinin rяisi, polkovnik Asяf Яhmяdov чыxыш edяrяk, юlkяmizdя ordu quruculuьu sahяsindя gюrцlяn iшlяrdяn danышыb. Bildirilib ki, яsasы цmummilli lider Heydяr Яliyev tяrяfindяn qoyulan vя hazыrda Azяrbaycan Prezidenti, Ali Baш Komandan Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam etdirilяn ordu

quruculuьu siyasяti юz bяhrяsini vermяkdяdir. Ordumuzun dцnyanыn яn qabaqcыl ordusu kimi formalaшmasы цчцn юlkя rяhbяrliyi tяrяfindяn bцtцn zяruri tяdbirlяr gюrцlцr. Doьma Vяtяnimizin bir qarыш torpaьыnыn belя dцшmяn tapdaьыnda qalmamasы цчцn Silahlы Qцvvяlяrin шяxsi heyяti daim dюyцш яzmini mюhkяmlяndirir, ordumuz яn mцasir dюyцш texnikalarы ilя tяchiz olunur. Mяhz gюstяrilяn dюvlяt qayьыsыnыn nяticяsidir ki, indi Azяrbaycan Ordusu яn чяtin dюyцш tapшыrыьыnы belя yerinя yetirmяyя tam qadirdir. Mяrasimdя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov, aьsaqqal vя ziyalыlar, valideynlяr чыxыш edяrяk, mцstяqil Azяrbaycanыn ordusunda xidmяt etmяyin mцqяddяs vя mяsuliyyяtli vяzifя olduьunu bildirib, gяnclяrя шяrяflя xidmяt etmяyi, saь-salamat evя qayыtmalarыnы arzulayыblar. Hяrbi xidmяtя yollanan gяnclяr torpaqlarыmыzыn keшiyindя ayыq-sayыq dayanacaqlarыnы bildiriblяr. Mяrasimdяn sonra gяnclяr hяrbi hissяlяrя yola dцшцblяr.

"Layiqli Яmяk Gцnц" Sяdaqяt RЯСУЛОВА, MИHИ Шяki Rayon Komitяsinin tяlimatчыsы Mяdяniyyяt Ишчilяri Hяmkarlar Иttifaqы Шяki Rayon Komitяsi "Layiqli Яmяk Gцnц" aksiyasыna qoшulmuшdur Beynяlxalq Hяmkarlar Иttifaqlarы Konfederasiyasы oktyabr ayыnыn 7-сиni "Layiqli Яmяk Gцnц" elan etmiшdir. Dцnyanыn 100-dяn чox юlkяsindя baш tutmuш bu tяdbirlяrdя insanlar юz яmяk hцquqlarыnыn pozulmasыna, uшaq vя qadыn яmяyinin istismar edilmяsinя, яmяyin юdяnilmяsindяki яdalяtsizliklяrя qarшы aktiv surяtdя etirazlarыnы bildiriblяr. Hяmin gцn mцxtяlif юlkяlяrdя keчirilяn elmitяcrцbi seminar vя konfranslarda яmяkчilяrin цzlяшdiyi чeшidli problemlяrin чюzцlmяsi yollarы da araшdыrыlыb. Bu mяqsяdlя Azяrbaycan Hяmkarlar Иttifaqы Konfederasiyasы vя Mяdяniyyяt Ишчiыяri Hяmkarlar Иttifaqы Respublika Komitяsinin birgя tяшkilatчыlыgы ilя 5 Oktyabr 2016-cы il tarixdя Mяrkяsi Kitabxana Sisteminin akt zalыnda "Layili Яmяyin tяmin edilmяsi" mюvzusunda tяdbir keчirilib. Tяdbirdя AHИK-nыn Яmяyin Mцhafizя Шюbяsinin mцdir mцavini Яli Mяdяtov, MИHИ RK-nin Tяшkilat Шюbяsinin mцdiri Samir Яhmяdzadя, RK-nыn texniki mцfяttiшi Чingiz Иbrahimov vя

MИHИ Шяki rayon Komitяsinin ittifaq цzvlяri iшtirak etmiшlяr. MИHИ Шяki Rayon Komitяsinin sяdri Rяhman Mяmmяdov tяdbiri giriш sюzц ilя aчaraq Layiqli Яmяk цzrя yeni юlkя Proqramыnыn qяbul olunmasыnыn юlkяmizin sosial-iqtisadi hяyatыnda mцhцm hadisя olduьunu, Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Cяnab Иlham Яliyevin hяr bir vяtяndaшыn sosial firavanlыьыnыn tяminatыna xidmяt edяn siyasяtinin юklяdя layiqli яmяyin tяminatы sahяsindя dя mцhцm addыmlarыn atыlmasыna шяrait yaratdыьыnы vurьulayыb. Komitя sяdri Aksiyanыn keчirilmяsindя mяqsяdin gяnclяrin, qadыnlarыn, яlillяrin mяшьulluьunun tяmin edilmяsi, tяhlцkяsiz яmяk шяraitinin yaradыlmasы, yoxsulluьun aradan qaldыrыlmasы, яmяyя gюrя яmяk haqqыnыn maliyyяlяшdirilmяsinin problemlяrinin hяllinя ictimaiyyяtin diqqяtini cяlb etmяkdяn ibarяt olduьunu bildirib. Tяdbirdя AHИK-in Яmяyin Mцhafizя Шюbяsinin mцdiri Яli Mяdяtov чыxыш edяrяk tяhlцkяsiz яmяk шяraitinin yaradыlmasы цчцn tяlimatlarla ittifaq цzvlяrini tanыш edib. Tяdbirdя hяmчinin MИHИ RK-nыn Tяшkilat Шюbяsinin mцdiri Samir Яhmяdzadя, Яmяyin Texniki Mцfяttiшi Чingiz Иbrahimov чыxыш edяrяk mяdяniyyяt iшчilяrinin dя Layiqli Яmяk Gцnц aksiyasыna qoшulduьunu bildirmiш, bu sahяdя hяmkarlar ittifaqыnыn rolundan danышыblar.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.12

Вагиф АСЛАН,

Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, АДПУ Шяki filialыnыn baш mцяllimi (Яввяли ютян сайларымызда)

b) Bir hun tцrkцsц. Tarixчilяr vя etnoqraflar Чin mяnbяlяrindяn tapdыqlarы bu tцrkцnц hansыsa bir savaшda mяьlub olan hunlarыn vяtяn itkisinя dюzmяyib oxuduqlarыnы gцman edirlяr. Tцrkцnцn яldя olan mяtni belяdir: Yen-чi-san daьыnы kaybettik, Kadыnlarыmыzыn gцzelliyi elden gitti. Silan-шan yaylarыnы kaybettik, Hayvanlarыmыz чoьalmaz oldu... [A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997. s. 30.]

Bu tцrkцdя mяьlubiyyяtin, yurd, ocaq, yuva vя torpaq itirmяyin acыlarы чox real шяkildя tяsvir edilmiшdir. Yad ayaqlar altыnda tapdanan yaylaqlar vя aranlar, abыr-hяyasы vя ismяti yad яllяrlя tяhqir edilяn qadыnlar vя bu alчalmanы yaшadыqca iradяsi sыndыrыlan kiшilяr bu hun tцrkцsцnцn mяzmununu ifadя edir vя gяlяcяk nяsillяri ayыq olmaьa, millяt sяviyyяsindя kiшi vя qadыn цzaьlыьыnы alыn aчыqlыьы ilя hяmiшя qoruyub saxlamaьa чaьыrыr. Digяr bir tяrяfdяn yurd sevgisi tцrklяrdя o qяdяr gцclц olmuшdur ki, onlar Yer Ana, Su Ana miflяrini yaratmышlar. Bir чox tяdqiqatчыlar Юtцgяni Yer tanrычasыna verilяn ad kimi qiymяtlяndirirlяr. Tяsяdцfi deyildir ki, hяlя Чingiz xan dюvrцndя "Юtцgяn anamыz" istilahы iшlяnmяkdя idi. Bяzi tяdqiqatчыlar isя "Юtцgяn" sюzцnцn шaman adы kimi iшlяnяn "utaqan" sюzцndяn tюrяdiyini iddia edirlяr. Чцnki tцrkcя "utaqan" sюzц hяm dя "dюl yataьы" mяnasыndadыr. Яslindя Yer tanrычasы ilя doьum vя artыm arasыndakы яlaqя tяbii яlaqяdir. Heч uzaьa getmяyяk. Bu gцnцn юzцndя dя torpaьa ana deyirik. Чцnki dюl tutmaq, mяhsul vermяk onun iшidir.

Tцrk xalqlarы Mцhazirяlяr oьlunun soyundan gяlяnlяrin, Иran qaynaqlarыna gюrя Feridonun Turac adlы oьlundan gяlяn nяslin, Чin qaynaqlarыnda tцrkцt vя ya tцrkцz, яrяb qaynaqlarыnda "tцrk" adы ilя tяqdim edilяn bir qюvmцn Gюytцrklяr qюvmцndяn qalan Orxon kitabяlяri, "Bozqurd" vя "Яrgяnkon" dastanlarы чox mяшhurdur. Gюytцrklяr qяdim hun soylarыnыn bir qoludur, lakin onlar Aшina ailяsindяn gяldiklяrini tяsяvvцr edirlяr.Gюytцrklяrin "Bozqurd яfsanяsi" vя ya "Tюrяyiш" dastanыnыn Чin qaynaqlarыnda iki variantы vardыr. Bu variantlar demяk olar ki, bir-birinin eynidir. O variantlardan birinin mяzmunu belяdir: "Tцrklяr bir zamanlar Qяrb (Batы) dяnizi (Xяzяr) sahillяrindя yaшayыrlar. Bir dцшman ordusu bunlara hцcum etdi, hamыsыnы qыrdы. Yalnыz yaralы bir gяnc qaldы ki, dцшmяnlяr onun da яlini, ayaьыnы kяsib getdilяr. Amma Tanrыnыn gюndяrdiyi bir diшi Bozqurd (Gюy bюrц) onu saьaltdы. Onunla yaxыnlыq etdi vя on cocuq dцnyaya gяtirdi. Zamanы gяlincя hяr cocuqdan bir soy tюrяmiш oldu. Bunu bilяn dцшmяnlяr o gяnci юldцrmяk istяyяrkяn qurd onu dяnizin o biri yanыndakы maьaraya qaчыrdы. Maьaranыn qarшы tяrяfi yaшыllыq vя mцnbit yer idi. Tцrk gяncin vя

3. Gюytцrklяrin dastan yaradыcыlыьы:

a) Bozqurd яfsanяsi. Miladыn 552-745-ci illяrindя hakimiyyяtdя olan Gюytцrklяr юzlяrindяn sonra tцrk dili vя яlifbasыyla ilk yazыlы mяnbяlяr qoyub getmiшlяr. Herodotun tarixinя adы dцшmцш targitalarыn, Homerin "Иliadasы"ndakы Troyalыlarыn, Иsrail rяvayяtlяrindяki Nuh peyьяmbяrin Yafяs adlы

arxasыnda yerlяшяn bir юlkяyя sыьыndыlar. Bu gюytцrklяr bu yaшыl yurdda 400 il qalыb чoxaldыlar. Yerlяri onlara darlыq etdi. Lakin onlar atalarыnыn keчib gяldiyi qarlы keчidi unutmuшdular. Nяhayяt, onlarыn arasыnda bir dяmirчi чыxыb deyir: "Mяn orada bir yer gюrdцm. Orada dяmir mяdяni var. Oranыn bir qat olduьunu sanыram. Яgяr onu яritsяk, yol taparыq". Onlar bir qat odun, bir qat kюmцr yaydыlar. 70 dяnя kюrцk qurub yetmiш yerdяn kюrцklяdilяr. Yцklц bir dяvя keчяcяk qяdяr yяl aчdыlar. Чыxышda onlara yol gюstяrяn yenя boz qurd oldu. Onlar keчmiш dцшmnяlяrinя qalib gяldilяr. Яrgяnяkon "yцksяk daь beli" demяkdir. Gюytцrklяr o gцnц bayram edяrlяr. Bayran gцnц zindan цzяrinя qыzьыn bir dяmir qoyarlar. Яvvяlcя xaqan bu dяmirя ilk olaraq чяkic vurar, sonra bяylяr rцtbяlяrinя gюrя чяkic vurmaqda davam edяrlяr. Bu hadisяnin baш verdiyi tarix hяmiшя ilk bahar - Novruz [A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997. s. 34] bayramы sayыlar. Tцrk mifologiyasыnda iшыьыn, qurtuluшun, xeyirxahlыьыn, юlцb-dirilmяyin, юlцmsцzlцyцn, baharыn, rяmzi kimi obrazlaшan Xыdыr//Xыzыr Иlyas haqqыnda diniruhani яdяbiyyatda, hяtta, "Quran'i Kяrim"dя "Sяnя tabe olummu haqqы tapmaьыm цчцn mяnя dя юyrяdяsяn sяnя юyrяdilяndяn" (Quran'i Kяrim. Kяhf surяsi. Ayя

yazыlan bяngцdaш nяzяrdя tutulur. Toyukuqun abidяsi Ulan-Batorun 66 km. cяnub-шяrqindя, Nalayxa adlanan yaшayыш mяntяqяsi ilя Tola чayыnыn saь sahili arasыnda, Bayan-Tsokto adlanan yerdя qoyulmuшdur. Abidя iki daшdan ibarяtdir. Cяnubdaki daшыn hцdцrlцyц 1,7 , шimaldakы daшыn hцndцrlцyц isя 1,8 m.-dir. Gцltяkin (685-731) abidяsinin mяtni Bilgя xaqanыn dilindяn yazыlmышdыr, piramida шяkillidir. Чцnki abidя bцnюvrяnin ortasыna geyindirilmiш dюrdbucaqlы kяsik piramida шяklindяdir qяrb tяrяfi чin яlifbasы ilя чin dilindя, yerdя qalanlarы isя tцrk яlifbasы ilя tцrk dilindяdir. Piramidanыn hцndцrlцyц 3,75 m.dir. Bilgя xaqanыn abidяsi 3,45 m. hцndцrlцyцndя olub, eni baxыmыndan Gцltяkin abidяsindяn enlidr, aшaьыdan yuxarыya daralan piramida шяklindяdir. Onun dя qяrb цzцndя чin heroqliflяri ilя чin dilindя [.Я.Rяcяbov, Y.Mяmmяdov. Orxon-Yenisey abidяlяri. "Yazычы", Bakы, 1993. S.9192, 111;] yazы vardыr. Bu abidяlяrin varlыьы

haqqыnda ilk dяfя XЫЫЫ яsr Иlxanilяr dюvrц tarixчisi Cuveyini (1226-1282) mяlumat versя dя, XVЫЫЫ яsrdя Qяrb alяmlяri onlarы kяшf etdilяr. Yakin bu yazыlar XЫX яsrdя Danimarkalы Tomsen (1842-1927) tяrяfindяn oxundu.

66.sяh.147. Bakы, "Azяrbaycan" nяшruyyatы, 1993. Nяriman Qasыmoьlunun qяlяmilя.) deyя

c) Bir hun яfsanяsi. Miladыn ЫЫ yцzilliyindя daьыlmaьa baшlayan Asiya hun dюvlяtinin yerini tutan Siyenpi xanяdanыn "tюrяyiш"inя dair юnяmli bir яfsanя Чin arxivlяrindя hяlя dя saxlanmaqdadыr. Bu, "Tюrяyiш" яfsanяsidir. Яfsanяnin mяzmunu belяdir: "Moloheu adlы bir Siyenpi tatarы hun ordusunda яsgяrlik edir. Onun yoxluьu яrяfяsindя яyalяtdя qalan arvadы bir cocuq doьur vя adыnы Tan-шe-Hoay qoyur. Evinя qayыdan яsgяr uшaьы olduьuna heyrяt edir vя arvadыndan шюbhяlяnir. O, чocuьu vя arvadыnы юldцrmяk fikrinя dцшцr. Яrini inandыra bilmяyяcяyini qяt edяn qadыn uшaьыnы vя юzцnц юlцmdяn qurtarmaq цчцn belя bir uydurma danышыr: "Sяnin evdя olmadыьыn gцnlяrin birindя baьчaya чыxmышdыm vя onda шiddяtli gюy gurultusundan bяrk qorxdum. Aaa... elяyib aьzыmы sяmaya tutmuшdum ki, aьzыma gюydяn bir dolu dяnяsi dцшdц. Nя oldusa, ondan oldu. Hamilя qaldыm. Sonra da bu чocuьu doьdum". Axыr ki, яr arvadыn bu son izahatы ilя razыlaшыr. "Gюydяn gюndяrilяn чocuq" motivi bir чox tцrk dastanlarыnda da rast gяlinяn motivdir. Bu яfsanяni isя hansыsa bir dastanыn bir parчasы kimi qiymяtlяndirmяk olar. Sяmadan hamilя qalmaq motivi isя, gюrцnцr, tцrklяrdяn qonшu xalqlara da keчmiш, inanc шяklindя юzцnц gюstяrmiшdir.

№ 10 (144), Октйабр 2016

Qurdun oьullarы burada tюrяyib artdыlar, urukulu-turuklu oldular. Onlara hюkmdar olan adama Asena, yenя qurd adы verdilяr". Qяribяdir ki, Oьuz Kaьan dastanыnda yol gюstяrяn qurd яrkяk olsa da, gюytцrklяrя yol gюstяrяn qurd diшidir. Яlbяttя ki, totemizmin яsasы bitki vя heyvani яsaslarla яcdad anlayышыna dini vя mцqяddяs baxышdыr. Oьuz xaqanыn "ayaqlarыnыn юkцz ayaьы, belinin qurd beli kimi, kюksцnцn ayы kюksц kimi" olmasы onda da bir чox totemlяrin toplandыьыnы gюstяrir. Gюytцrklяrdя "qurd ana", Altay tцrklяrindя isя "qurd ata" obrazы, Oьuzlarda "gюy tцklц" qurd obrazы цmumtцrk tяfяkkцrцnцn eyni mяnbяdяn qidalandыьыnы gюstяrir. Gюytцrklяrin цstцndя qurd baшы tяsvir edilяn bayraqlarы da qяdim inancla baьlы olmuшdur. Hяlя dя "qurd oьlu", "яdя, bu qurddur ki, qurddur", "цstцnя qurd yaьы sцrtцlцb" kimi ifadяlяri iшlяtmяkdя olan, "qurd aьzы aчdыrmaq" kimi arxaik inancыnы qoruyub saxlayan Azяr-tцrkцn vя bizim Шяkinin yaddaш qatlarыnыn necя dяrindя olduьunu [A.Шцkцrov. Mifologiya. VЫ c. Bakы, "Elm", 1997. s 98-107; A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997.s 32-33] bir daha

vurьulamaq mяqamыdыr.

b) Яrgяnяkon dastanы. Bu dastan XЫЫЫ яsrdя moьol tarixчisi Fяzlullah Rяшidяddin tяrяfindяn yazыya alыnmышdыr. Dastanыn mяzmunu belяdir: "Gюytцrklяr bir savaшda xaqanlarы ilя birlikdя qыlыncdan keчirildilяr. Yalnыz xaqanыn oьlu Kaya (n) vя qaynы Nцkцz arvadlarыnы da yanlarыna alaraq dar vя qarlы bir keчiddяn keчяrяk daьlar

ona mцraciяt edяn Musa peyьяmbяrlя birlikdя mяlumat verilir. Son dяrяcя qяribяdir ki, Xыzыr peyьяmbяr sonda Musa peьяmbяrя mяslяhяt bilir ki, ondan Zu-l Qarneyn barяsindя soruшsalar, aшaьыdakыlarы desin: 1. ...Gяlib gцndoьana yetdi o. bir qюvmцn baшы цstя doьan gюrdц gцnяшi (Quran'i Kяrim. Kяhf surяsi. sяh.148. ayя 90.),; 2. Axыr gяlib iki sяddin arasыna yetdi o. Deyilяni чяtinliklя anlayan bir qюvmя rast dцшdц orada (Quran'i Kяrim. Kяhf surяsi. sяh.148. ayя 92.). Zu-l Qarneyn dedi: (sяh.148. ayя 95.), "Dяmir kцlчяlяr gяtirin. Иki daьыn arasыna bunlarы doldutdurub kюrцklяyin... Od tutaraq qыzaranda dяmirlяr mis яrintisi gяtirin, tюkцm odun iчinя (Quran'i Kяrim. Kяhf surяsi. Bakы, sяh.148. ayя 96.). 3. Nя bu sяddin цstцndяn aшmaq oldu, nя onu dяlяrяk iчindяn keчmяk oldu (Quran'i Kяrim. Kяhf surяsi. Bakы, sяh.148. ayя 97.). ... Vя'dinin vя'dяsii yetiшяndя Rяbb-imin yerlя yeksan edяr sяddi (Quran'i Kяrim. Kяhf surяsi. Bakы, sяh.148. ayя 98.). indi baxыn, gюrцn ki, "Quran'i Kяrim"dя dя "Яrqяnяkon" dastanыndakы motivlяrlя sяslяшяn motivlяr юzцnц gюstяrir. "Xыzыr Иlyas, Xыzыr Иlyas! Aчdы чiчяk, gяldi yaz!" deyяrяk baharы salamlayan, yolunu itirяndя ona yol gюstяrяn Xыzыr Иlyasa tцrk oьlunun mцnasibяti genetikdir. Xыzыr onun цчцn iшыьыn, qurtuыuшun vя aydыnlыьыn simvoludur. Tяdqiqatчыlarыn fikrincя Яrgяnяkon tяsяvvцrц ilя Qaf (Qafqaz) daьы arasыnda bяnzяrlik vardыr. Bu dastandan tцrklяrin ilk dяmirчilяr olduьu gюrцnцr. Tцrk mifologiyasыnda Xыzыr Иlyas aь-boz atlы шяklindя tяsvir olunur. O, aь geyimdя olur. Onun яlindя heyvan baшlы "чюvkan" adlы яsa vardыr. Bяzяn onu qыzыlы saqqallы "Ay qoca" kimi dя tяsvir edirlяr.

c) Gюytцrk yazыlarы. Tцrk dili vя яdяbiyyatы haqda юnяmli bilgilяr verяn mяnbяlяrdяn biri Gюytцrk (Orxon-Yenisey) abidяlяrdir. Bunlar Orxon чayыnыn keчmiш yataьы hяndя-vяrindя Koчo-Чaydam adlы gюlцn sahil-lяrindя цzяrindя gюytцrk yazыlardan ibarяt olan kitabяlяrdir. Onlar bu gцn Mon-qolustan [A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997. s. 35.] torpaqlarыndadыr. Gюytцrk яlifbasы ilя yazыlan ilk kitabяlяr VЫ яsrя, Yenisey qыrьыzlarыna aiddir. VЫЫЫ yцzil Orxon kitabяlяrindя isя яlifba daha tяkmil, dil isя daha яdяbidir. OrxanYenisey abidяlяri deyildikdя, яsasяn, 720-ci ildя Vяzir Tonyukuqun юzц tяrяfindяn adыna yazdыrdыьы, bяngцdaш, 731-ci ildя vяfat edяn Bilgя xaqana

Gцltяkin vя Bilgяxaqan abidяlяri gяlяcяk nяsillяrя xitab kimi sяslяnяn яdяbi mяtnlяrdяn ibarяtdir. Bu kitabяlяrdя tцrk dilinin bяdii gцcц vя zяnginliyi юzцnц gюstяrmяkdяdir. Vяzir Tonyukuqun bяngцdaшыnda belя yazыlmышdыr: "Dцшmяn чoxdur deyя qorxmadыm, юzцmцz azыq deyя kiчiklik gюstяrmяdim. Tanrы gцc verdiyi цчцn savaшdыq, qяlяbя qazandыq. Mяnimkimi bilicisi olan xaqanlarыn sыxыntыsы olmaz." O, dюvlяtin elmi vя diplomatik idarя edilmяsinя [Я.Rяcяbov, Y.Mяmmяdov. Orxon-Yenisey abidяlяri. "Yazычы", Bakы, 1993. s.110] цstцnlцk verirdi.

Gцltяkinin abidяsindя isя belя yazыlar vardыr: "Tцrk Oьuz bяylяri, millяt eшidin! Ustяn gюy basmasa, altdan yer dяlinmяsя, heч nя sяnin varlыьыnы poza bilmяz". Цstя mavi gюy, altda qonur yer yaradыldыqda ikisinin arasыnda insan oьlu yaranmыш. Ыnsan oьlunun цzяrindя яcdadыn Bumin xaqan, Иstяmi xaqan taxta oturmuш, tцrk xalqыnыn elini, qanununu yaratmыш, tяrtib [Я.Rяcяbov, Y.Mяmmяdov.

Orxon-Yenisey abidяlяri. "Yazычы", Bakы, 1993. s.77-84.] etmiшdir."

Bilgя xaqanыn bяgцndaшыndakы sюzlяr dя чяkicidir: "Atam юlяndяn sonra mцqяddяs tцrk yerinin, suyunun iradяsi ilя xaqanlыq taxtыna oturdum. Tanrы yar olduьu цчцn, mяn qazandыьыm цчцn tцrk xalqы da qazandы. Ey mяnim tцrk xalqыm yenя yцksяlin, bir-birinizi sыxышdыrmayыn, incitmяyin! Qoy mяnim xalqыm bu xaqanыndan, bu bяyindяn bu yerindяn vя suyundan [Я.Rяcяbov, Y.Mяmmяdov. Orxon-

Yenisey abidяlяri. "Yazычы", Bakы, 1993. s.104109.] ayrыlmasыn!"

(Арды 11-ъи сящифядя)

№ 10 (144), Октйабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.13

я яd dя яb biiy yy ya attыы Вагиф АСЛАН (Яввяли 10-ъу сящифядя) Vяzir Tonyukuqun baш daшыndaki bяzi yazыlarla fikrimi tamamlamaq istяyirяm: "Mяn-mцdrik Tonyukuq... Tabьac elindя tяrbiyя aldыm. Bir шeyi nazik ikяn toplamaq, incя ikяn цzmяk asandыr. "Nazik qalыn olsa- toplamaq igidlikdir, incя yoьun olsa- цzmяk igidlikdir... tцrk xalqыnы Юtцkяn yerinя mяn юzцm mцdrik Tonyukuq gяtirdim. El dя el oldu, xalq da xalq oldu. Юzцm qoca oldum, ulu [Я.Rяcяbov, Y.Mяmmяdov. Orxon-Yenisey abidяlяri. "Yazычы", Bakы, 1993. s.121-126.] oldum."

4. Uyьurlarыn dastan yaradыcыlыьы. Asiya hunlarы qюvmцndяn olan uyьurlarыn adы Gюytцrk yazыlarыnda da xatыrlanmaqdadыr. "Uyьur" sюzц bяzi tяdqiqatчыlara gюrя "hцndцr arabalы", "baшы sarыqlы", "mяdяni", "itiatlы" anlamыndadыr. Onlar 744-cц ildя Gюytцrklяrя qalыb gяlib, Юtцgяni paytaxt seчib, "Uyьur xaqanlыьыnы" yaratdыlar. Xaqan Bayan - Чurun yerinя keчяn Bюgц Kaьan Чini яlя keчirmяyя чalышdыьыndan manixeizmi (tяx. 762-dяn sonra) qяbul etdi. "Bюgц" vя ya Bцgц" sюzц uyьurca "alim", "filosof", "bюyцk sehirbaz" mяnasыndadыr. Bюgц Kaьan savaшчы deyil, filosof bir hюkmdar olmuшdur. O, Mani dinini uyьurlarыn rяsmi dini elan etdiyindяn mani dininя mяnsub olanlar aь paltar geyяrdilяr. Xцstianlыq, mяzdяklik vя buddizmi юzцndя birlяшdirяn mani dini sonralardan cяngavяr tцrkцn ruhunda yavaшlыqlar яmяlя gяtirdi, bu din яt yemяyi yasaq etdiyindяn tцrklяrin savaшчыlыq gцcцnц zяiflяtdi. 840-cы ildя qыrьыz tцrklяrinin hцcumu ilя Uyьur xaqanlыьы yыxыlmышdыr. X yцzillikdяn etibarяn burada islam dini yayыlmaьa baшlamышdыr. Uyьurlar 1209-cu ildяn 1368-ci ilяdяk Чingiz xan imperatorluьuna daxil olmuшlar. 1760-cы ildяn baшlayan Чin istilasы 1884-cц ildя Doьu Tцrkistanыn Чinя qatыlmasы ilя baшa чatmышdыr vя bu vяziyyяt indiyя qяdяr davam etmяkdяdir. Uyьurlar bюyцk mяdяniyyяtя malik xalqdыr. Portret rяssamlыq onlardan baшlamышdыr. Ыpяkчiliq, toxuculuq, чiniчilik onlarda чox yцksяk inkiшaf etmiшdir. Kaьыzыn kяшfi vя sяnayяsi, kitab чapы Avropalыlardan 10 яsr юncя uyьurlara mяlum idi. Onlara 751-ci ildя hцcum edяn яrяblяr kaьыz istehsalыnы юyrяndilяr. 762ci ildя Bюgц xan Soьd mяnшяli 4 missionerlя Юtцkяnя dюnяndяn sonra, hяmяn rahiblяrin tяkidi ilя Gюytцrk яlifbasыndan istina edяrяk soьd яlifbasыna keчid цчцn шяrait yaratdы.Gюytцrk яlifbasы daш цzяrindя yazmaq цчцn яlveriшli olduьu halda, soьd яlifbasы kaьыz цzяrindя yazmaq цчцn яlveriшli idi. Чox qяribяdir ki, XV яsrdя ЫЫ Sultan Mehmet Fateh bir fяrmanы uyьur-soqd hяrflяri ilя yazdыrmышdыr. Uyьur dastanlarы Чin vя Иran qaynaqlarыnda qalmышdыr. Bunlarы "Tюrяyiш" vя "Kюч" [A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997. s. 46-49.] яfsanяlяridir.

a) Tюrяyiш яfsanяsi. Lap чox qяdimlяrdя bir tцrk xaqani insan soyundan gюrцlmяmiш dяrяcяdя gюzяl olan qыzlarыnыn insanlarla evlяnmяsini юzцnя layiq bilmяdi. Onlar ancaq Tanrыlara layiqdir deyя dцшцndц. Qыzlarыnы hяr kяsdяn uzaq tutmaq цчцn onlarы yцksяk bir gцllяyя yerlяшdirdi. Onlarы nigah etmяlяri цчцn Mavi Gюyя yalvardы. Gюy Tanrы bir Bozqurd шяklinя dцшцb gяldi. Qыzlarla evlяndi. 9 oьuz vя on Uyьur onlardan [A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997.s.50.] tюrяmiшdir. Rяfiq Юzdяk qыzlarыn sayыnыn 2 olduьunu, qцllяnin dibindя ixtiyar bir Bozqurdun dolaшdыьыnы, baшыnы qцllяyя чevirib qorxunc bir чяkildя uladыьыnы qцllяnin dibindя yuva qurduьunu, kiчik

bacыnыn bunun qurd cildinя girmiш Gюy Tanrы olduьunu bilmяsini, bюyцk bacыsыnы da aшaьы enmяyя razы salmasыnы, qurdla birlяшmяlяrini [R.Юzdяk. Tцrkцn qыzыl kitabы. Ы c. Bakы, "Yazычы".1992.s.147-148.] tяsvir edir.

b) "Kюч" яfsanяsi. Gah dastan, gah da яfsanя kimi son dяrяcя ibrяtamiz bir hadisяdяn bяhs edяn bu яsяr insan vя torpaq, yer vя sakin fяlsяfяsini ifadя edir. Tolqa (R. Юzdяkdя Tuьla) vя Selenge (R. Юzdяkdя Selenqa) чaylarыnыn arasыndakы yerlяrin bяrяkяti iчindя mutlu yaшayan uyьurlarыn yaratdыqlarы яfsanя belяdir: "Bir gцn bu iki чay arasыndakы bir aьacыn цzяrinя gюydяn mavi bir iшыq dцшdц. Bu iшыq aylarca ortalыьы nurlandыrdы. Oaradan hяr yana dadlы nяьmяlяr yayыlыrdы. Axыrda aьacыn gюvdяsi yarыldы. Gюvdяdяki yarыqda 5 bюlцm gюrцndц ki, bunlarыn da hяr birindя bir gюzяl bяbяk uyuьurdu. Чin mяnbяlяrindя olmasa da, Иran mяnbяlяrindя bяbяklяrin bюyцkdяn kiчiyя adlarы belяdir: Sunqurtяkin, Kuturtяkin, Tцkяltяkin, Urtяkin [R.Юzdяk. Tцrkцn qыzыl kitabы. Ы c. Bakы, "Yazычы".1992. s. 149.] vя Buqutяkin. Uyьurlar kiчik qardaш Buqu (Bюqц) xanы юzlяrinя xaqan etdilяr. Aradan 30 kюbяkdяn uzun bir zaman keчdi. Buqutiginin nяslindяn gяlяn xaqanыn adы "Tцrkцn qыzыl kitabы"nda (R.Юz-

fikriylя sяslяшir vя bu hюkmц bir daha tяsdiq edir.

yяsi.

c) "Чaшtanы bяy" heka-

Buddaчы vя manixeyчi uyьur mяtnlяri arasыnda "Чaшtani bяy" hekayяsi dя vardыr. Bu qяdim bir dastanыn bir hissяsidir. Чaшtani bяy "Иl bяyi"dir xaqandыr. Ыl bяyi- El bяyi olduьu цчцn чinlяrdяn tцrk yurduna gяlя bilяcяk bяlalarыn da qarшыsыnы o almalыdыr. Чastani bяy dюrd yol ayrыcыna gedяrяk saysыz-hesabsыz чinlяrlя vuruшur. Bunlar isя insan яti yeyяn vя qanunu iчdiklяri adamыn baьыrsaqlarыnы vцcuduna dolayan cinlяrdir. Bu cinlяr qыzыl hюrцklц saчlarыnы чiyinlяrinя atыb, mцdhiш nяzяrlяr чяkяn, daь kimi яjdaha vцcudlarыyla irяlilяyirlяr. Чastani bяy mirzaqlarыyla vurmaьa baшladыlar. Sюzlяшdilяr ki, onu parчa-parчa edib o biri dцnyaya gюndяrsinlяr. Onda Чaшtani bяy Urumki adlы cinin tяpяsindяki saчыndan tutaraq qыlыncыnы чяkdi vя baшыnы gюvdяsindяn ayыrdы. Cinlяr Чaшtani bяyin gцcцnц gюrцb doьrudan - doьruya [A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997. s. 51-52.] ondan qorxdular. Яldя olan hissя

bu qяdяr olsa da, xalqыnыn yolunda hяr шeyя hazыr olan bir xaqanыn igidliyindяn bяhs edяn bir dastan olmasыna шцbhя yeri qalmыr.

5. Uyьur шairlяri.

dяk. Tцrkцn qыzыl kitabы. Ы c. Bakы, "Yazычы".1992. s. 148.) Yuluntiqin, onun Чin шahzadяsi ilя

evlяnmяk istяyяn oьlunun adы isя Qalыtiqin kimi verilir. Axыr ki, Qalыtiqin toy (cavan) bir xaqan olan kimi arzusunu hяyata keчirmяk istяdi. O, Чin шahzяdяsi olan bir qыzla evlяnmяk qяrarыna gяldi. Чinlilяr buna sevindilяr. Oradaki Чinli qыzыn adы [R.Юzdяk. Tцrkцn qыzыl kitabы. Ы c. Bakы, "Yazычы".1992. s. 148.] Kiyu-Liyяndir. Чinlilяr юz nюvbяlяrindя cehiz яvяzinя onlardan Kutlu daьы (R.Юzdяk, Ы c. s.148. Uьurlu daьы) deyilяn otbitmяz qayalыьы istяdilяr. Uyьurlar razыlaшdыlar. Чinlilяr bu otbitmяz qayanы parчa-parчa edib apardыlar. Yurddakы bцtцn quшlar, bцtцn heyvanlar belя bu qayanыn gediшinя aьladыlar. O gцndяn юlkяnin bяrяkяti чяkildi , чaylarы qurudu, torpaqlarы яkilяni bitirmяdi. O zaman Uyьur юlkяsindяki insanlar da, heyvanlar da: Kюч, kюч!-deyя baьыrышdыlar. Yer dя, gюy dя onlarы qovurdu. Чцnki Tanrы onlarы lяnяtlяmiшdi. Ona gюrя ki, onlar yurdlarыnыn dяyяrini bilmяmiшdilяr. Яlaclarы цzцlяn uyьurlar kюч etmяyя baшladыlar. Bяzi yerlяrdя dayanыb durmaq istяdilяrsя dя "kююч!" nidasы onlarыn [A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997.s. 50.] qulaqlarыndan getmяdi. Elя ki, onlar gяlib Beш Balыq шяhяrinin olduьu yerя чatdыlar, onda sяs kяsildi. Baшa dцшdцlяr ki, burada dayanmaq lazыmdыr. Dayandыlar. Чoxalыb dцzяnя girdilяr, vяtяnli, xaqanlы millяt oldalar. "Torpaqdan cehiz olmaz", "torpaqdan pay olmaz" fяlsяfяsi цzяrindя qurulan bu яfsanя gяlяcяk bцtцn nяsillяr цчцn ibrяtamiz olaraq qalacaqdыr. Bu яfsanя Oьuz kaьanыn "torpaq bir dюvlяtin tяmяli vя яsla fda edilmяyяcяk varlыьыdыr"

Zяmanяmizin tanыnmыш tцrkoloqlarыndan vя яdяbiyyat tarixчilяrindяn biri olan Rяшid Rяhmяti Arat (1900-1964) "Яski tцrk шiiri" adlы kitabыnda uyьur dюvrцnя aid, lakin islama qяdяrki dюvdя yazыlan 27, islam mцhitindя yazыlan 6 шeiri vя 1 "Fal kitabы"nы шяrhlяri vя izahlarы ilя bu gцnkц Anadolu tцrkcяsinя чevrmiшdir. Bцtюvlцkdя 7 шeir Mani, 20 шeir Budda (Burkan), 6 шeir isя islam mцhitindя yazыlmышdыr. Onlar Uyьur яlifbasы ilяdir. "Чoшuь", "Qoшma", "Taxшцt", "Taxmaq", "Yыr", "Kцy" adlarы ilя tяqdim edilяn bu шeirlяr dini mяzmunda olub, юyцd vя nяsihяt xarakterlidir. Bяzilяri isя mяdhiyyя шяklindяdir. Mahmud Kaшьarinin mяlum kitabыnda Чuчu adlы bir шairin adы чяkdisя dя, яsяrlяrindяn heч bir nцmunя verilmяmiшdir. Rяшid Rяhmяti Arat isя Aprinчur Tяkin adlы bir шairin iki шeirini tяqdim edir. Bu indiyя kimi шeiri mяlum olan ilk tцrk шairidir. Onun шeirlяrindяn biri mяhяbbяt mюvzusundadыr: Emsalsыz sevgilim, sevgili canыm! Yavuklumu dцшцnцp hasret чekiyorum. Hasret чekdikce, qaшы gцzelim, Kavuшmak istiyorum. Nurlu Tanrыlar buyursun yumшak huylum ilя Birleшerek bir daha ayrыlmayalыm. Kudretli melekler kuvvet versin, Gюzц karam ilя gцlc-gцlc oturalыm. [A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997. s. 54.]

Rяшid Rяhmяti Arat шair Aprinчur Tяkindяn sonra Kцl Tarkanыn (Gцl Tяrxan) adыnы чяksя dя, ondun heч bir шeirini nцmunя olaraq vermir. "Eski tцrk шiiri" Kitabыnda цчцncц olaraq Sinqku Seli Tutunq adlы шairin adы чяkilir. Bu шair Чin sяyyahы Hцen-Tsanqin "Sяyahяtnamя"sinin X яsrin Ы yarыsыnda tцrkcяyя ustalыqla чevirяn шairdir. Onun tяrcцmяsi Paris Milli Kitabxanasыnda saxlanыlыr. O, kitabdakы dюrdцncц шairin adы Ki-kidir. Onun da iki шeiri orada tяqdim edilmiшdir. Oradakы beшinci шair Pratyaya-Шiri adlanыr. Onun sanskrit dilindяn tяrcцmя etdiyi iki parчa шeiri orada юz яksini tapыr. Altыncы шair Чisuya Tutunqdur. Budda mцhitindя yazdыьы "Geverelik boyasы" шeirinin bяzi misralarыna diqqяt edяk: Dцnyanыn bцyцlц bir rцya gibi olduьunu anla, Шeytanlara kendini erdirmeden, iptilalara hakim ol.

Alber Sorel Yer цzцndя iki шey hяlя dя kяшf edilmяmiш qalыr: coьrafiyada qцtblяr, tarixdя tцrklяr.

Alber Sorel

vя ya: Yazыn suyuna kiш gцnцnde buz derler. Kiшin buzuna yazda da su derler. vя yaxud: Onun rengi, шekli ve benzeri yoktur. Bцtцn mahluk vя dцnyalar ondan belirir. Hяr цч zamanыn bцtцn asilleri bunda tцrer. Kцчucuk deliye gюkyцzцnц rahatca sыьdыrыr.

Altы kapыdan iчeriye bak, en gцzel yol gюrцnцr. Temiz, duru, цstцn hцzur diyarы oradadыr. [A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997. s. 55.]

Sяkkizinci шair Kalыm Keyшidir. Onun bir dini шeiri яldяdir. Doqquzuncu шair Чu-чudur. Onun adыnы M.Kaшьari dя чяkmiшdir. Яlimizdя heч bir шeiri yoxdur. Yerdя qalan шeirlяrin mцяlliflяri mяlum deyildir. Lakin uyьur шeirlяrinin чoxu dюrdlцklяr halыndadыr. Bununla belя, oradakы шeirlяr hecalarыnыn sayы baxыmыndan sяrbяst шeir tяsiri baьышlayыr. Aprinчur Tяkinin isя цч misralыq bяndlяr halыnda olan шeirlяri dя vardыr. Bu шeirlяrdя misrabaшы qafiyяlяr vя чarpaz qafiyяlяr dя юzцnц gюstяrmяkdяdir. Bяzi шeir nцmunяlяrinя nяzяr salaq: Tan Tan Tan Tan Tan

Tanrы. Tenqri Tenqri Tenqri Tenqri

kelti. юzi kelti. kelti. юzi kelti.

Kalkыnыz bцtцn beylяr, kardeшler! Tan Tanrыyы юvelim! Gюren Gцneш Tanrы! Siz bizi koruyun! Gюrцnen Ay Tanrы! Siz bizi kurtarыn! [A.Kabaklы. Tцrk яdяbiyyatы. ЫЫ c. Иstanbul, 1997. s.53.]

(Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.14

Щябибулла МАНАФЛЫ, ADPU-nun Шяki filialыnыn baш mцяllimi Иran Pяhlяvilяr sцlalяsi tяrяfindяn idarя olunan dюnяmdя (1925-1979) vяtяnimizin gцney bюlцmцndяki soydaшlarыmыza qarшы aшыrы, ifrat fars millяtчiliyindяn qaynaqlanan etnosid siyasяti yeridilmiш, onlar milli hцquqlardan mяhrum edilmiш, Azяrbaycan adыna hяr шeyя dцшmяn mцnasibяt sяrgilяnmiшdir. Aшыrы fars millяtчiliyinin spesifik cяhяti yalnыz Azяrbaycan tцrklяrinin milli hцquqlarыnы tanыmamasыnda deyil, hяm dя Иranda say baxыmыndan farslarы da цstяlяyяn bir xalqыn varlыьыnы tamamilя inkar etmяsindя idi. Gцney Azяrbaycanda vя Иranыn digяr bюlgяlяrindя yaшayan tцrklяrя fasilяsiz olaraq tяlqin olunurdu ki, onlar kюkяncя, yяni etnik mяnsubiyyяt baxыmыndan fars olduqlarы halda, sяlcuqlarыn burada aьalыq etdiyi dюnяmdя zorakы цsullarla tцrklяшdiriliblяr. Bu aь yalanы sцrяkli шяkildя tirajlamaqda izlяnilяn baшlыca mяqsяd xalqыmыzыn etnik шцurunu korшaltmaq vя milli юzцnцdяrk prosesini lяngitmяk olub. Dцnya шюhrяtli cяrrahalim, tцrkologiyaya dair 7 cilddяn ibarяt яsяrlяrin mцяllifi Cavad Heyяt dюvlяt sяviyyяsindя aparыlan bu tяbliьatыn acы nяticяlяrindяn bяhs edяrяk tяяssцflя yazыrdы ki, bu mцhitdя yetiшяn Azяrbaycan aydыnlarыnыn bir qismi юzlяrini tцrk hesab etmяdiklяrindяn tцrklцyя hяqarяt edir, tцrk dilinя xor baxыrdыlar. Onun qяlяmя aldыьы mяtlяblяrdяn bir юrnяyя diqqяt yetirяk: "Bu uydurma tяlimi o dюnяmdя yetiшяn Azяri aydыnlarыndan bяzilяri (Яhmяd Kяsrяvi, Mahmud Avшar, Natik vя b.) dяstяklяyirdilяr. Pяhlяvilяr dюnяmindя yazыlan tarix kitablarы tarixi tяhrif edяrяk tцrklяrin Иrandakы min illik idarячiliyini vя xidmяtlяrini heчя saymышlar". Milli kimliyimizin tяhrifinя, tцrklцyцmцzцn danыlmasыna, inkar edilmяsinя yюnяlяn bu mяnяvi terror prosesindя iшtirak edяnlяrin bir qismi dя elя bu milli dюnцklяr, "sapы юzцmцzdяn olan baltalar" idi. Яhmяd Kяsrяvi fars dilindя yazdыьы "Azяri, ya zяban-e bastan-e Azerbayqan" ("Azяri, yaxud Azяrbaycanыn qяdim dili") adlы kitabda azяrbaycanlыlarыn tцrklцyцnц inkar edirdi. Gerчяk tarixi faktlardan xяbяrsiz olan mцяllifin dцшцk yozumlarыna gюrя XЫ яsrя qяdяr guya xalqыmыz iranlы olub vя farsca danышыb. Elя bu sяbяbdяn dя tцrk dili azяrbaycanlыlarыn ana dili deyil, gяlmя dildir. Kяsrяviчilik adlanan bu uydurma tяlim sonralar mцxtяlif dairяlяr tяrяfindяn milli kimliyimiz цzяrinя kюьlgя salmaq цчцn universal vasitя kimi istifadя edilib vя indi dя edilmяkdяdir. Яbяs yerя deyil ki, xalqыmыza qяnim kяsilяn Rza шahыn gюstяriшinя яsasяn Я.Kяsrяvinin bu цzdяniraq kitabы iki dяfя - 1926cы vя 1937-ci illяrdя чoxsaylы tirajla чap edilmiшdir. Bюyцk шairimiz Bяxtiyar Vahabzadя Yяhya Zяkanыn timsalыnda yadlarыn яlindя alяtя чevrilmiш bu milli dюnцklяri, milli яskiklik, milli natamamlыq adlanan qorxulu mяnяvi xяstяliyя yoluxan manqurdlarы ifшa edяrяk yazmышdыr: Mяn yaxшы bilirяm mяqsяdin nяdir, Uydurma tarixin mяramы nяymiш. Nяsimi, Fцzuli, Xяtai, Sabir Sяncя Firdovsinin yetimlяriйmiш... Altay daьlarыnы baban aшanda, Aьan heч bu cцrяti danmamышdы. Qorqud юz dilindя nяьmя qoшanda Sяdinin qяzяli yaranmamышdы.

№ 10 (144), Октйабр 2016

Иdrakla baьlы suallara cavab tarixdяn gяlir Tarixlяr yaradыb tarixdяn qяdim Bu xalqыn qыlыncы, bu xalqыn sюzц Bяs necя oldu ki, ey dюnцk alim, Biz oluruq юzgяnin tюr-tюkцntцsц?.. Pяhlяvilяrin yюnяltdiyi Иranda Azяrbaycan tцrkcяsindя qяzet, jurnal vя kitab чap etdirmяk mцmkцn deyildi. Cavad Heyяtin sюylяdiyi bir xatirя bu baxыmdan olduqca sяciyyяvidir. O, xatыrlayыrdы ki, Шяhriyar onun Tehrandakы evindя yaшadыьы vaxt шahыn hяyat yoldaшы Fяrяh xanыm xяbяr yollayыr ki, Шяhriyar izn versin Tehranda ona bir ev alaq, rahat yaшasыn. Шair cavabыnda deyib ki, mяnя nяsя yaxшыlыq etmяk istяyirsinizsя, tцrkcя yazdыьыm шeirlяri ayrыca bir kitab halыnda buraxыn, elя юzцm onun puluna ev dя alaram. Cavad Heyяt Шяhriyarla яlaqяdar bu xatirяni "Шahlыq zamanы olduьundan bu mцmkцn deyildi" sюzlяrilя tamamlayыb. Иslam inqilabыndan sonra vяziyyяt kюklц шяkildя olmasa da, qismяn dяyiшib. Statistik mяlumatlara яsasяn Иranda dilimizdя 50-yя yaxыn qяzet vя jurnal nяшr olunur, son 30 il яrzindя Azяrbaycan tцrkcяsin-dя 130, fars dilindя isя xalqы-mыzыn tarixindяn, mяdяniyyяtin-dяn vя elmi nailiyyяtlяrindяn bяhs edяn 20 cild kitab чap olu-nub. Tяhsil sahяsindя durum keчmiшdя olduьu sayaq qalыr. Иbtidai tяhsildяn ali tяhsilя qяdяr bцtцn maarif sistemi fars dili цzяrindя qurulub. 1950-ci ildя Иranыn baш naziri olmuш Mяhяmmяd Mцsяddik neft sяnayesini millilяшdirmяk uьrunda mцbarizя apararkяn parlamentdя "Cяbhe-ye Milli" adlanan fraksiya yaratmышdы. Sonralar partiyaya ceчvilяn "Cяbhe-ye Milli" fars millяtчilяrinin istinadgahыna чevrildi. Bu ifrat millяtчi mюvqedя qяrar tutan siyasi qцvvя indi dя Иranыn daxili vя xarici siyasяtinя яhяmiyyяtli dяrяcяdя tяsir gюstяrmяk imkanыna malikdir. Иran tяrяfindяn Azяrbaycanыn iqtisadi vя siyasi maraqlarыna qarшы yюnяlяn fяaliyyяt istiqamяtinin mцяllifi dя mяhz "Cяbhe-ye Milli"nin mюvqeyindя dayanan siyasi dairяnin tяmsilчilяridir. Onlar Azяrbaycanыn qцzey hissяsinin baxыmsыzlыьa qovuшmasыnы hяzm edя bilmяdiklяrini addыmbaшы fikir vя яmяllяrindя bцruzя verir, hяr fцrsяtdя xalqыmыzыn milli heysiyyяtinя toxunur, ona hяm yuxarыdan, hяm dя юzlяriюzlяrini qaldыrdыьы sцni yцksяklikdяn baxmaqda davam edirlяr. 2015-ci ilin noyabr ayыnda Иran televiziyasыnыn ikinci kanalыnda efirя getmiш "Fitilя" veriliшindя guya diш fыrчasыnы tualet fыrчasыndan ayыrd edя bilmяyяn bir tцrk cocuьunun - Cяnubdakы balaca soydaшыmыzыn obrazы юn planda tяqdim edilib. O, diшlяrini tualet fыrчasы ilя yuduьuna gюrя яtrafa pis qoxu yaymыш, elя bu sяbяbdяn dя riшxяnd vя mяsxяrя hяdяfinя чevrilmiшdi. Bu uydurma epizod fars шovinizminin milli heysiyyяtimizя qarшы yюnяlяn nюvbяti tяxribatы idi. Aшaьыlanmыш milli qцrurun fяryadыna qulaq kяsilяrяk ayaьa qalxmыш Azяrbaycan tцrklяrini sa-kitlяшdirmяk цчцn rяsmi dairяnin nцmayяndяlяri bяyan etdilяr ki, xalqlar arasыnda nifaq toxumu sяpdiklяrinя gюrя cavabdeh шяxslяr qanun qarшыsыnda cavab verяcяklяr. Bяs, sonra nя oldu? 2016-cы il iyulun 25-dя "Fitilя" veriliшini araya-яrsяyя gяtirяn heyяt yeniyetmяlяr цчцn яn yaxшы proqram hazыrlayan qrup elan edildi, Иranыn mяdяniyyяt nazirliyi, hяmчinin Firdovsi dяrnяyi vя Иslami Иrшad qurumu tяrяfindяn

mцkafatlandыrыldы. Bu az imiш kimi Иranыn "Tяrh-i No" qяzetindя tцrklяrin цnvanыna deyilяn "bяdbяxt", "kiшiliyя layiq olmayan" ifadяlяri юzцnя yer aldы. Qяrinяlяr boyu fars шovinizmi юzцndяn olmayan hяr kяsя hяqarяt etmiшdir. Bu bir nюv tarixi яnяnяyя чevrilib. Sasani hюkmdarы Xosrov Pяrvizin Hяzrяti Peyьяmbяrin "mцbarяk hidayяtnamяsini (Иslama dяvяt mяktubunu) sayьыsыzcasыna cыrыb atmasы, elчisinя qarшы hяqarяtli davranышы buna bariz юrnяkdir. Tяhrif edilяrяk шiшirdilmiш Яhяmяni vя Sasani dюnяmlяrinя dair tarix ifrat fars millяtчiliyinin istinad nюqtяsinя чevrilib. Firdovsinin tarixi baxышlarы Иranda az

kanda indi 38 dюvlяt mюvcuddur. 1971-ci ildя ABШ-ыn Viskonsin universitetindя keчirilяn "Osmanlы dюvlяti vя onun dцnya tarixindя yeri" adlы beynяlxalq konfransda dцnya шюhrяtli elm xadimlяri etiraf ediblяr ki, erkяn orta яsrlяrdяn XVЫЫ яsrяdяk Avropanыn inkiшaf istiqamяtini tцrklяr mцяyyяnlяшdiriblяr. Fars dili vя poeziyasыnыn inkiшaf prosesinin davamlы xarakter almasыnda tцrklяr mцstяsna xidmяtlяriylя fяrqlяniblяr. X yцzildяn etibarяn fars dilinin Шяrqdя bяdii dil statusuna sahiblяnmяsi Amu Dяryadan baшlayыb Egey dяnizinя qяdяr uzanan qцdrяtli Sяlcuq imperiyasыnыn himayяsi sayяsindя mцmkцn olub.

qala keчmiшi qavramaq цчцn etalon olub. Halbuki onun "Шahnamя"sinin dilimizя чevrilяn hissяlяrindя яksini tapan uydurmalar tarixi gerчяkliklяri xeyli цstяlяyir. O, "Шahnamя"dя Иsgяndяri Daranыn oьlu kimi tяqdim edir. Guya Dara ilя Filip arasыnda olan bir savaшda Иran ordusu qalib gяlib vя Filippin qыzы Nahid Daranыn hяrяmxarasыna qatыlыb. Lakin bir mцddяt sonra hюkmdar onu bяyяnmяdiyindяn hamilя olmasыna baxmayaraq vяtяninя gюndяrib. Filip qыzыnыn dцnyaya gяtirdiyi kюrpяni юz oьlu vя varisi elan edib. Demяli, Firdovsiyя gюrя Makedoniyalы Иsgяndяr yadelli istilaчы deyil, Иran taxt-tacыnыn hяqiqi varisi, qanuni hюkmdardыr. Bundan bюyцk uydurma dцшцnmяk mцmkцndцrmц?! Dahi Nizami "Иsgяndяrnamя" poemasыnda Zяrdцшti ka-hinlяrinin nяql etdiklяri rяvayяtlяri vя Firdovsinin qяlяmя aldыьы hadi-sяlяri tarixi gerчяkliklяrlя uzlaшmayan yalan olduьunu bildirяrяk yazыrdы: "Hяm onlarda (zяrdцшti kahinlяrdя), hяm bunda (Firdovsi-dя) doьruчuluq yox, uydurma sюzlяrdя bir gerчяk yox". Tцrkя hяqarяt edяn fars шюvinizmi bu yolla da onun bюyцklцyцndяn qisas almaq istяyir. Tцrk haqqыnda hяqiqяt tarixdя yaшayыr. Mahatma Qandi demiшkяn: - Hяqiqяt yцksяk mяqam vя tanrыnыn iradяsidir. Tцrklяr bяшяr tarixinin dюvlяtчilik mяrhяlяsindя 128 dюvlяt qurublar. Bunlarыn bir qismi imperiya xarakterli olub. Vaxtы ilя Osmanlы dюvlяtinin яrazisi olaraq tanыnan coьrafi mя-

Unutmaq olmaz ki, fars dilinin ilk izahlы lцьяtini dя Azяrbaycan tцrkц Qяtran Tяbrizi yazыb. Onun qяlяmя aldыьы "Tяfasir" adlы lцьяt kitabы sonrakы lцьяtlяr vя lцьяtчilяr цчцn nцfuzlu mяxяz olub. Nizami, Xaqani vя Mюvlanя kimi cahanшцmul шairlяr tцrk olduqlarы halda яsяrlяrini farsca yazmыш, farsdilli Иran яdяbiyyatыnы zirvяlяrя qaldыrmышlar. Чaьdaш fars шeirinin qцdrяtli simasы Шяhriyar Иranda mцasir dюvrцn Hafizi kimi dяyяrlяndirilir. Sacilяrin hakimiyyяt baшыna gяldiyi ЫX yцzilin ЫЫЫ rцbцndяn XX yцzilin 20-ci illяrinяdяk min ildяn artыq zamanы яhatя edяn kifayяt qяdяr bюyцk tarixi dюnяmdя Иranы tцrklяr idarя ediblяr. Bu intяhasыz mцddяt яrzindя farslar ictimai-siyasi proseslяrdяn kяnarda qalmыш vя demяk olar ki, dюvlяt idarячiliyindя iшtirak etmяmiшlяr. Demяli, Azяrbaycan tцrklяri farslara mяxsus milli -mяnяvi dяyяrlяri zяnginlяшdirmяklя yanaшы, hяm dя Иranы yadellilяrin iшьalчы yцrцшlяrindяn qoruyublar, imperializmin mцstяmlяkя яlavяsinя чevrilmяsinя imkan vermяyiblяr, bir sюzlя dюvlяt kimi юz varlыьыnы qoruyub saxlamasыnы tяmin ediblяr. Иranda yaшayan ermяnilяr isя bu юlkя цчцn яsaslы heч bir iш gюrmяdiklяri halda hakim dairяlяr tяrяfindяn чeшidli hцquq vя imtiyazlarla tяmin olunublar. Иranыn hakim dairяlяri zaman-zaman seчim qarшыsыnda qaldыqda din, яdяt-яnяnя, mяiшяt yaxыnlыьыna baxmayaraq Azяrbaycana deyil, Ermяnistana arxa-da-

yaq durublar. Belяcя, fars шovinizmi ilя ifrat ermяni millяtчiliyi qolboyun olaraq tцrkя qarшы yюnяlяn pisliklяrя imza atыblar. Azяrbaycan torpaqlarы ermяni-rus birliyinin iшьalыna mяruz qalarkяn vя iшьaldan sonra юtяn mцddяt яrzindя Иranыn siyasi rяhbяrliyinin tutduьu mюvqe bunu tяsdiq edir. Yaшadыьыmыz bu gцnlяrdя Tehranda ermяni olimpiya oyunlarы keчirilib. Bu absurd xarakterli idman tяdbiriylя baьlы цrяk aьrыdan hal odur ki, terror, kцtlяvi qыrьыn tюrяtmяklя Qarabaьы iшьal edяn istilaчыlarыn tяmsilчilяri dя qondarma "Artsax Respublikasы" adыndan hяmin yarышlarda iшtirak ediblяr. Цzdяniraq bu olimpiya oyunlarыnыn aчыlыш mяrasimindя Tehranыn ermяni provaslav yeparxiyasыnыn nцmayяndяsi Sebuh Sяrkisyan Ermяnistanыn Иrandakы sяfiri, Иraн Milli Olimpiya Komitяsinin prezidenti Kiamяz Haшimi vя Иran prezidentinin milli vя dini azlыqlarla iш цzrя mцшaviri Яli Yunisi iшtirak ediblяr. Bu durumun mяntiqlя izahы mцmkцn deyil. Daim Azяrbaycanыn яrazi bцtюvlцyцnц dяstяklяdiyini bildirяn Иranыn rяsmilяri heч bir dюvlяt tяrяfindяn tanыnmayan qondarma respublikanыn nцmayяndяlяrinin dя qatыldыьы idman yarышыnыn aчыlыш mяrasimindя iшtirak edir vя onlara xeyir-dua verir. Bu, Azяrbaycana gюz daьы yaшatmaq deyil, bяs nяdir? Иran rяhbяrliyinin bu яmяlindяn heyrяtlяnяn idrakыmыz bizi yenidяn tarixя boylanmaьa sюvq edir. Чцnki, bu gцn baш verяn olaylarыn riшяlяri kюklяri tarix-dяdir. Azяrbaycanыn milli qurtuluш hяrяkatыnыn nяzяri яsaslarыnыn yaradыcыsы, Azяrbaycan Xalq Cumhuriyyяti qurucularыnыn юndяri M.Я.Rяsulzadя Tяbrizdя baшыna gяlяn bir hadisяni qяlяmя alaraq "Qяribя baykot" baшlыьы ilя "Tяrяqqi" qяzetinin 29 iyun 1909-cu ildя nяшr olunan 43-cц nюmrяsindя dяrc etdirmiшdir. Hadisяnin qыsa mяzmunu belяdir: M.Я.Rяsulzadя "Russkoye slovo" qяzetinin mцxbiri vя onun xanыmы ilя birlikdя ermяni xeyriyyя cяmiyyяtinin tяшkil etdiyi tяdbiri seyr etmяk, hяm dя su iчib bir qяdяr dincяlmяk mяqsяdilя Tяbrizdяki bir baьa daxil olublar. Onlar bufetin qabaьыnda oturub mяdяn suyu sifariш verirlяr. Elя bu zaman bir cavan ermяni Mяhяmmяd Яmin bяyi nяzakяtlя kяnara dяvяt edяrяk astadan rusca bяyan edir ki, mцsяlmanlarыn bu baьa gяlmяyя ixtiyarlarы yoxdur. M.Я.Rяsulzadя ermяniylя olan bu danышыьыn ardыnы mяqalяdя bu cцr tяqdim edib: - Bu vяhшilik, bяdяvilikdir - deyя etiraz edib, belя bir cяmiyyяtя dя baьa da tцpцrdцm. - Dцz buyurursuz, яfяndim. Vяhшiyanя qaidяdir. Amma mяn bu qaidяni icra edяn mяmuram. Mяndя tяqsir yoxdur. M.Я.Rяsulzadя ermяnilяrin bu tяlяbini gяzinti yoldaшlarыna - xristianlara bildirdikdя onlar da hяmrяylik sяrgilяyяrяk onunla birlikdя baьы tяrk ediblяr. Bu hadisяnin vяtяnimizin bir parчasы olan Tяbrizdя baш verdiyinя, юz mяmlяkяtimizdя ermяnilяrin xalqыmыza bu cцr hяyasыzlыqla yuxarыdan aшaьы baxdыьыna inanmaq чяtin olsa da tяяssцf ki, acы hяqiqяtdir. Elя М.Я.Rяsulzadя dя Иranda yaranmыш bu duruma gюrя keчirdiyi tяяssцf hissini mя-qalяnin sonunda "biчarя Иran" ifadяsilя bildirib.

№ 10 (144), Октйабр 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.15

Д ДЙ ЙП П э эу уш шя яс си и Tящсил мцяссияляриндя ДЙП маарифляндириъи тядбирляри давам етдирир Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя Tяшviqat цzrя Иnspektoru, Polis Baш Leytenantы Tural Niftalыyev 2016/2017-ci il tяdris ili цчцn piyadalarыn vяzifяlяri, kцчяhяrяkяt qaydalarыnыn tяbliьi vя tяhlцkяsiz davranыш vяrdiшlяrinin aшыlanmasы mяqsяdi ilя kollec vя ali tяhsil mцяssisяlяrindя maariflяndirmя tяdbir-

Gюrцlmцш bu vя ya digяr tяdbirlяr nяticяsindя 2016cы ilin 9 ayы яrzindя юtяn ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя Respublikamыzыn avtomobil yollarыnda elяcя dя Шяki rayonu яrazisindя baш vermiш aьыr yol-nяqliyyat hadisяlяrinin, hяmin qяzalarda юlяnlяrin vя yaralananlarыn sayыnыn яhяmiyyяtli dяrяcяdя aшaьы salыnmasыna nail olunmuшdur. Lakin

vermiш aьыr yol-nяqliyyat hadisяlяrinin bir daha tяkrarlanmamasы, xoшagяlmяz hallarыn qarшыsыnыn alыnmasы istiqa-mяtindя DYP profilaktiki tяdbirlяri bir qяdяr dя gцclяndirmiшdir. Buna gюrя dя Шяki DYP-si hяr dяrs ilindя 1-2 dяfя sizinlя maariflяndirici gюrцшlяr tяшkil edir. Tяdbir zamanы tяlяbяlяrя piyadalarыn vяzifяlяri

lяrini davam etdirir. Nюvbяti gюrцш 12 oktyabr 2016-cы il tarixdя Azяrbaycan Dюvlяt Pedoqoji Universitetinin Шяki Filialыnda keчirilmiшdir. Эюрцшдя T.Niftalыyev де-мишдри: Yol-nяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя Baш Dюvlяt Yol Polisi Иdarяsi elяcя dя yerlяrdяki mцvafiq qurumlar bir sыra яmяli tяшkilati vя profilaktiki tяdbirlяr hazыrlayыb hяyata keчirir.

2016-cы ilin yanvar-avqust aylarыnda respublika яrazisindя piyadalarыn iшtirakы ilя nяticяlяnяn yol-nяqliyyat hadisя-lяrindя 34 azyaшlы vя yeniyetmяnin hяlak olmasы, 119 nяfяrin isя mцxtяlif dяrяcяli bяdяn xяsarяtlяri almasы, elяcя dя 2016-cы ilin 9 ayы яrzindя Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin xidmяti яrazisindя 3 piyadanыn vurulmasы ilя nяticяlяnяn yolnяqliyyat hadisяlяrinin baш vermяsi bizi ciddi narahat edir. Юtяn dюvrlяrdя baш

barяdя яtraflы mяlumatlar verilmiш vя onlarы maraqlandыran suallar cavablandыrыlmышdыr. Tяdbirin sonunda ADPU-nun Шяki filialыnыn elmi iшlяr цzrя direktor mцavini Nuralы Чяlяbiyev DYPB-nin TTЦИru, polis baш leytenantы Tural Niftalыyevя bu cцr maariflяndirici gюrцшlяr keчirdiyinя gюrя minnяtdarlыьыnы bildirmiшdir. Эюрцшдя Шяki "arb" televiziya kanalыnыn чяkiliш qrupu da iшtirak etmiш вя тядбири мави екранда эениш ишыгландырмышдыр.

Дювлят Мцстягиллийи эцнц ДЙП-нин сцрцъцляря щядиййяси Polisi Bюlmяsi Шяki "arb" televiziya kanalыnыn яmяkdaшlarы ilя birlikdя oktyabrыn 18-i Azяrbaycanыn Dюvlяt Mцstяqilliyi Gцnц mцnasibяti ilя Шяki шяhяrinin mяrkяzindя tяdbir keчirибlяr. Шяki ШRPШ-nin DYPB-nin яmяkdaшlarы 2016-cы ilin oktyabr ayыnыn 18-dя Azяrbaycanыn Dюvlяt Mцstяqilliyinin bяrpa edilmяsinin 25 illiyi mцnasibяti ilя Шяki шяhяrinin

Tяшviqat Цzrя Иnspektoru, Polis Baш Leytenantы Tural Niftalыyev Шяki "arb" televiziya kanalыna mцsahibя verяrяk XX yцzilliyin sonlarыnda SSRИ-nin sцquta uьramasы ilя yaranan яlveriшli

M.Я.Rяsulzadя prospektindя Шяki "arb" televiziya kanalыnыn чяkiliш qrupu ilя birlikdя tяdbir keчirmiшdirlяr. DYPB-nin яmяkdaшlarы sцrцcцlяri saxlayaraq Azяrbaycanыn Dюvlяt Mцstяqilliyinin bяrpa edilmяsinin 25 illiyi mцnasibяti ilя tяbrik edяrяk onlara Azяrbaycan Bayraьы hяdiyyя etmiшdirlяr. Tяdbir zamanы hяrяkяt iшtirakчыlarыna tяxminяn 100 яdяd Bayraq paylanmышdыr. Tяdbirin sonunda Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя

tarixi шяrait vя taleyin bяxш etdiyi imkan nяticяsindя Azяrbaycan xalqыnыn XX yцzillikdя ikinci dяfя mцstяqillik bayraьыnы qaldыrmasыnы vя bunun xalqыmыzыn siyasi tarixindя XX яsrdяki ikinci parlaq qяlяbяsi olmasыnы qeyd edяrяk Azяrbaycan xalqыnы bu яlamяtdar gцn mцnasibяti ilя DYP adыndan tяbrik etmiшdir. DYPB-nin яmяkdaшы Tural Niftalыyev sonda bu tяdbirlяrin ke-чirilmяsinin sяbяbi barяdя mцsahibя vermiш vя bu cцr maariflяndirmя tяdbirlяrinin rayonun digяr яrazilяrindя dя mцtяmadi olaraq keчirilяcяyini bildirmiшdir.

ДЙП-нин щярбичилярля эюрцшц

Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsinin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, пolis бaш лeytenantы Tural Niftalыyev 25 oktyabr 2016-cы il tarixdя Daxili Qoшunlarыn Шяki шяhяrindя yerlяшяn H/H-dя fяrdi nяqliyyat vasitяlяrinin sцrцcцlяri ilя gюrцш keчirmiш, yol-nяqliyyat hadisяlяrinin yaranma sяbяblяri, onlarыn aradan qaldыrыlmasы yollarы, son dюvrlяrdя Azяrbaycan Respublikasы ИXM-nя edilяn dяyiшikliklяr, qыш mюvsцmц ilя яlaqяdar avtomobillяrin texniki sazlыьыna diqqяt yetirilmяsi vя цmumilikdя yol hяrяkяt qaydalarы barяdя mяlumatlar vermiшdir. Gюrцш zamanы Tural Niftalыyevin mяruzяsindяn: Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti, Cяnab Ali Baш Komandan Иlham Яliyevin apardыьы uьurlu iqtisadi siyasяtin nяticяsidir ki, xarici юlkяlяrdяn respublikamыza idxal olunan nяqliyyat vasitяlяrinin sayы gцnbя-gцn чoxalmaq-

dadыr. Nяqliyyat vasitяlяrinin sayы чoxaldыqca respublikamыzыn avtomobil yollarыnda hяrяkяtin intensivliyi dя yцksяlir. Avtomobillяrin hяrяkяti sыx olduqca yol - nяqliyyat hadisяlяrinin baш vermяsi dя qaчыlmazdыr. Yol-nяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя DYP яmяli tяшkilati vя profilaktiki tяdbirlяr hazыrlayыb hяyata keчirir. Gюrцlmцш bu tяdbirlяr nяticяsindя 2016-cы ilin 9 ayы яrzindя юtяn ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя Respublikamыzыn avtomobil yollarыnda elяcя dя Шяki rayonu яrazisindя baш vermiш aьыr yol-nяqliyyat hadisяlяrinin, hяmin qяzalarda юlяnlяrin vя yaralananlarыn sayыnыn яhяmiyyяtli dяrяcяdя aшaьы salыnmasыna nail olunmuшdur. Юtяn il яrzindя baш vermiш aьыr yol-nяqliyyat hadisяlяrinin 2016-cы ildя tяkrarlanmamasы, xoшagяlmяz hallarыn qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя DYP profi-

laktiki tяdbirlяri bir qяdяr dя gцclяndirmiшdir. Buna gюrя dя Шяki DYP-si hяr rцbdя 1 dяfяdяn az olmayaraq sizinlя maariflяndirici gюrцшlяr tяшkil edir ki, bu gцn sizinlя 2016-cы ilin 10 (on) ayы яrzindя keчirilяn 6-cы gюrцшцmцzdцr. Aparыlmыш tяhlillяrlя mцяyyяn edilmiшdir ki, 2015-ci il яrzindя elяcя dя 2016-cы ilin яvvяllяrindя respublikamыz яrazisindя baш vermiш yol-nяq-liyyat hadisяlяlяri яsasяn sцrяt mяhdudiyyяtinin aшыlmasы, юtmя vя manevretmя, qarшы hяrяkяt zolaьыna чыxma kimi kobud yol hяrяkяt qaydalarыnыn pozulmasы nяticяsindя baш ver-

miшdir. Nяqliyyat vasitяlяrinin sяrxoш vяziyyяtdя, sцrцcцlцk hцququ olmadan idarя edilmяsi hallarы isя baш verяn yol-nяqliyyat hadisяlяrinin aьыrlыq dяrяcяsinin artmasыna sяbяb olmuшdur. Ona gюrя dя Dюvlяt Yol Polisi yuxarыda qeyd etdiyim yol hяrяkяt qayda pozuntularыna qarшы mцbarizя tяdbirlяrini gцclяndirmiшdir. Gюrцlmцш bцtцn bu tяdbirlяr insanlarыn hяyat vя saьlamlыьыnыn qorunmasыna xidmяt edir. Avtomobil qяzalarыndan uzaq dцшmяyiniz цчцn, Sizin hяr birinizi yol hяrяkяt qaydalarыnы bilmяyя vя onlara яmяl etmяyя

чaьыrыram. Чыхышдан сонра забит вя эиzirlяri maraqlandыran suallar яtraflы cavablandыrmышdыr. Tяdbirдя daxili Qoшunlarыn Baш Иdarяsinin Avtomobil vя Zirehli Texnika Шюbяsinin baш zabiti, polkovnik-leytenant Araz Шirяliyev vя hяmin шюbяnin digяr zabitlяri iшtirak edirdilяr. Polkovnik-leytenant Araz Шirяliyev DYPB-nin яmякdaшы Tural Niftalыyevя Daxili Qoшunlarыn Шяki шяhяrindя yerlяшяn H/H-dя tez-tez belя maariflяndirici tяdbirlяr keчirдийиня gюrя minnяtdarlыьыnы bildirmiшdir.

Хябярляри гязетимизя тягдим етди: Шяki ШRPШ-nin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin тяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, пolis бaш лeytenantы Tural NИФТАЛЫЙЕВ

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ № 10 (144), Октйабр 2016

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://sheki.io.ua http://belediyye.io.ua h t t p : / / b e l e d i y y e . s h e k i . o rg http://sheki-municipality.narod.ru http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

Kiш Alban мяbяdini ziyarяt etmяk istяyяnlяrin sayы artыr "Kiш mяbяdi haqqыnda чox eшitmisdim, axыr ki oranы ziyarяt etdim. Elmdя az tanыnan Qafqaz Albaniyasы haqqыnda чox dцшцnцrdцm. Gяldim, gюrdцm vя bu qяnaяtя gяldim ki, mяn Azяrbaycanы Kiш Alban Mяbяdi ilя hяr zaman xatыrlayacaьam." Oljas Sцleymanov,

Qazaxыstanыn ictimai-siyasi xadimi, sair, yazычы-publisist

Xatirя AБДУРАЩМАНОВА, Kiш Tarixi-Memarlыq Гoruьunun elmi iшчisi

Шяki rayonunun Kiш kяndindя yerlяшяn Alban mяbяdi Azяrbaycan Respublikasы Nazirlяr Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli 132 saylы qяrarы ilя dцnya яhяmiyyяtli abidяlяr siyahыsыna daxil edilmiш, Mяdяniyyяt Nazirliyinin 26 fevral 2003-cц il tarixli 50 Nо-li яmri ilя "Kiш Tarixi Memarlыq Qoruq Muzeyi" yaradыlmasы barяdя яsasnamя hazыrlanmышdыr. Киш мяbяdinин sahяsi 1336.5 kv.m-dir. Mяbяddя 162 яdяd eksponat nцmayiш olunur ki, bu eksponatlar 93 яdяd arxeoloji tapыntыlar, 49 яdяd mяiшяt etnoqrafik яшyalar, 14 яdяd heykяltaraшlыq nцmunяlяri, 6 яdяd stenddяn ibarяtdir. Mяbяd 2009-cu il 14 aprel tarixdяn Azяrbaycan Respublikasыnыn Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyinin qяrarы ilя "Qoruq" statusu almышdыr.

Qoruq 215 ha sahяni яhatя edir. Burada 6 яdяd daшыnmaz tarix vя mяdяniyyяt abidяsi qorunur. Qafqaz Albaniyasыnыn яn qяdim mяbяdi hesab olunan Kiш Alban Mяbяdi gяlяn turistlяrin maraьыna sяbяb olur. Hяr il tяxminяn 10-15 minя yaxыn yerli vя xarici qonaqlarыn gяliшi Kiш Alban mяbяdinin Qoruq kimi fяaliyyяtini gцclяndirяn baшlыca amillяrdяndir. Qonaqlara mяbяd яmяkdaшlarы tяrяfindяn yцksяk sяviyyяdя xidmяt gюstяrilir vя onlara tarixi mяlumatlar verilir. Onu da qeyd edяk ki, gяlяn qonaqlarыn яksяriyяti sяyahяt arzusunda olanlar,dюvlяt mяmurlarы vя tяlяbяlяrdir. Ekskursiyadan sonra qonaqlar mяbяdlя qarшы qarшыya olan чay evinя dяvяt edilir vя onlara mцrяbbяli samovar чayы tяklif olunur. Uzaq yol gяlmiш turistlяr цчцn bu xidmяt onlarыn zюvqцncя olur. Bюyцk Qafqaz sыra daьlarыnыn яtяklяrindя yerlяшяn Kiш kяndi fцsunkar tяbiяtя malikdir.

Odur ki, mяbяdi ziyarяt edяn qonaqlar arasыnda kяnd evlяrindя qalmaьa цstцnlцk verяnlяr daha чox olur. Ailя turizmi tяbii ki, burada 2000-ci ildяn, yяni Kiш Alban Mяbяdinin bяrpasыna baшlanan ildяn fяaliyyяt gюstяrir. Иstirahяt vя gяzinti mцddяtindя burada qalmaga цstцnlцk verяn qonaqlarыn sayы ildяn-ilя artmaqdadыr.Buna sяbяb kяndin zяngin tяbiяtя vя komfortlu iqlim шяraitinя malik olan qяdim yaшayыш mяkanы olmasы, burada yerlяшяn tarixi abidяlяr vя baшlыcasы turistlяrя gюstяrilяn xidmяtin sяviyyяsindяn irяli gяlir. Azяrbaycana gяlяn turistlяrin sayыnыn ildяn-ilя artmasы, turizmin inkiшafы юlkя rяhbяrliyinin mяdяniyyяt vя turizm sahяsinя gюstяrdiyi diqqяt vя qayьыdan irяli gяlir. Turizmin inkiшafы юlkяmizin daha yaxыndan tanыnmasыna vя iqtisadiyyatыmыzыn tяrяqqisinя sяbяb olur. Odur ki, Kiш Tarixi-Memarlыq Qoruьunun kollektivi юz vяzifя borclarыnыn layiqincя yerinя yetirilmяsinя vя gяlяcяkdя daha mцsbяt nяticяlяrinin яldя edilmяsinя qяrarlыdыr.

Олжас Сцлейманов мябядин ямякдашлары иля

"Qыrmыzы baь"ыn beynяlxalq premyerasы Mirbala Sяlimlinin "Qыrmыzы baь" bяdii filminin beynяlxalq premyerasы олуб. Filmin nцmayiшi 12-ci Avrasiya Beynяlxalq Film Festivalыnыn яsas mцsabiqя proqramыnda keчirilиб. Сentyabrын 24-дян 30-дяк Qazaxыstanda keчirilяn festival чяrчivяsindя filmimiz цч dяfя nцmayiш etdirilиб. Festivala dяvяt alan ssenari mцяllifi vя quruluшчu rejissor Mirbala Sяlimli filmin nцmayiшlяri vя mяtbuat konfranslarыnda iшtirak ediб. Azяrbaycan vя Rusiyanыn birgя istehsalы olan "Qыrmыzы baь" filmи Azяrbaycan Respublikasы Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyinin dяstяyi ilя Cяfяr Cabbarlы adыna "Azяrbaycanfilm" kinostudiyasыnda vя Rusiyanыn "WeiT Media" kino шirkяtindя lentя alыnmышdыr. Ekran яsяrinin quruluшчu operatoru Maksim Drozdov, quruluшчu rяssamы Leonid Karpov, bяstяkarы Salman Qяmbяrov, icraчы prodцserlяri Tofiq Musayev, Timur Cяfяrov, Nazim Hцseynov,

Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az вя АзярТАъ-ын азертаэ.эов-аз сайтларындан истифадя олунмушдур.

Редаксийайа тягдим олунан ялйазмалары, дискляр, фотолар вя диэяр материаллар эери гайтарылмыр.

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси Баш редактор: Мурад Нябибяйов

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя Тел: +(994 24) 244 28 02 Моб: +(994 50) 310 69 57 Е-маил: sheki.belediyye@gmail.com murad.nabibekov@mail.ru

prodцserlяri Mцшfiq Hяtяmov ("Azяrbaycanfilm") vя Timur Vaynшteyndir ("WeiT Media"). Filmdя baш rollarы Maqsud Mяmmяdov, Gцlzar Qurbanova вя Taleh Bяdiyev ифа етмишляр.

Мцяллифлярин мювгейи иля редаксийанын мювгейи цст-цстя дцшмяйя биляр. Гязетдя дяръ олунан фактлара эюря мцяллифляр вя мялуматын эютцрцлдцйц мянбя мясулиййят дашыйыр. Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

www.issuu.com/shekibelediyyesi

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 10 нойабр 2016-ъи ил Гязет “АЗЯРМЕДИА” ММЪ мятбяясиндя чап олунуб.