Sheki belediyyesi, No 09 (155) Sentyabr 2017

ØßÊÈ ÁßËßÄÈÉÉßÑÈÍÈÍ ÎÐÃÀÍÛ

ÌßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÌ, ÑßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÍ, ÍÅÚß ×ÛÕÀÐ ÃÀÐÀÍËÛÃËÀÐ ÀÉÄÛÍËÛÜÀ?!

g

Ш ШЯ ЯК КИ И БЯЛЯДИЙЙЯСИ Нewspaper № 09 (155), Сентйабр 2017

ВЯТЯНИМИЗИН ГАНЛЫ ТАРИХИ И Ш Ь А Л Е Д И Л М И Ш Т О Р П А Г Л А Р Ы М Ы З ГЯРБИ АЗЯРБАЙЪАН ХАНКЯНДИ ХОЪАЛЫ ШУША ЛАЧЫН ХОЪАВЯНД КЯЛБЯЪЯР АЬДЯРЯ АЬДАМ ФЦЗУЛИ ЪЯБРАЙЫЛ ГУБАДЛЫ ЗЯНЭИЛАН

оф

SHEKI

MUNICIPALITY Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

www.belediyye.sheki.city

АВРОПА АВТОБУС ТУРУ

19-24 сентйабр 2017

САЛАМ АВРОПА ИТТИФАГЫ!

декабр, 1988 26.12.1991 26.02.1992 08.05.1992 18.05.1992 02.10.1992 02.04.1993 07.07.1993 23.07.1993 23.08.1993 23.08.1993 31.08.1993 29.10.1993

АВРОПА ШЯЩЯРЪИЙИ 23 СЕНТЙАБР 2017

УНУТМАЙАГ! ГУБАДЛЫНЫН ИШЬАЛЫНДАН 24 ИЛ КЕЧДИ

ШЯКИДЯ “АВРОПА ШЯЩЯРЪИЙИ” (Ятрафлы: сящифя 5-дя)

Tiflisdя Azяrbaycan nяfяsi

Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn ЫV Qurultayы кечирилиб Бу ил sentyabrын 28-dя Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы Respublika Komitяsinin ЫV Qurulatyы keчirilиб.

Hяr bir insanыn, xцsusяn dя yaradыcы olan шяxslяrin, hяyatda яn bюyцk arzusu yaddaшlarda qalmaq vя xatыrlanmaqdыr desяm, yяqin ki, yanыlmaram. Bu gцn elя bir yaradыcы шяxs olmaz ki, hяr addыmыyla, hяr iшiylя, sюzцylя vя яn nяhayяt yaratdыьы яsяrlяrlя yaddaшlarda qalmaq istяmяsin. Vя onun uьrunda чalышmasыn. Ancaq bu arzu heч dя hяr zaman hяyata keчmir. Elя arzu kimi qalыr. Arzusu hяyata keчяnlяr isя daim xatыrlanыr, yada dцшцr vя qiymяtlяndirilir.

Belя шяxslяrdяn biri dя Mirzя Fяtяli Axundovdыr. Azяrbaycanlы olaraq Tiflis шяhяrindя mяnsяb sahibi olmaq, imperiyanыn hюkm sцrdцyц illяrdя uzun illяr dюvlяt qul-

luьunda чalышmaq heч dя hяr adama qismяt olasы hal deyildi.

Tяhsil aldыьыm orta mяktяbdя, hяmdя M.F.Axundovun adыnы daшыyan institutda dramaturq haqqыnda dяsrlяrin keчilmяsi, mяnim bu шяxsiyyяtя olan diqqяtimi hяr zaman artыrmышdы.

Odur ki, bu gцnlяrdя Tiflis шяhяrindя keчirilяcяk konfransa dяvяt alanda aьlыma ilk gяlяn fikir шяhяrdя olan Mirzя Fяtяli Axundovun ev-muzeyini ziyarяt etmяk oldu. Konfrans iшini yekunlaшdыrana kimi internet vasitяsiylя muzeyin yerlяшmя цnvanыnы tapdыm Vaxtanq Qorsaqali kцчяsi, 17...

(Давамы: сящифя 7-дя)

Qurultayыn iшindя Azяrbaycan Hяmkarlar Иttifaqlarы Konfederasiyasыnыn sяdri, Milli Mяclsin цzvц Sяttar Mюhbalыyev iшtirak edib.

Qurultayda ittifaqыn rayon komitяlяrindяn 52 nцmayяndяdяn 48 nяfяr iшtirak edib. Иlkin olaraq Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn Respublika Komitяsinin sяdri Mяhяrяm Xяlilovun 2012-2017-ci illяrdя Respublika Komitяsinin fяaliyyяti haqqыnda vя komitяnin tяftiш komissiyasыnыn sяdri Gцlnaz Babayevanыn Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn Tяftiш komissiyasыnыn 2012-2017-ci illяr цчцn hesabat mяruzяsi dinlяnilib.

Mцzakirяlяrdя Шяki Rayon Komitяsinin sяdri Sяyyarя Яliyeva, Xяzяr Rayon Komitяsinin цzvц Jalя Яhmяdova, Lяnkяran Rayon Komitяsinin sяdri Yяhya Qafarov vя Bilяsuvar Rayon Komitяsinin sяdri

Яhmяdxan Qardaшov чыxыш edяrяk rayon komitяlяrinin fяaliyyяtlяri barяdя gюrцlяn iшlяrя toxunmuш vя hяr iki hesabatы qяnaяtbяxш hesab edilmяsini tяklif etmiшlяr.

Qurultayda aчыq sяsvermя yolu ilя Mяhяrrяm Xяlilov yenidяn olaraq Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn Respublika Komitяsinin sяdri seчilmiшdir.

Bundan яlavя Qurtultayda Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn Mяclis цzvlяri, Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn tяftiш komissiyasыnыn цzvlяri seчilmiш, habelя Azяrbaycan Hяmkarlar Иttifaqlarы Konfederasiyasыnыn V Qurultayыna nцmayяndяlяr seчimiшdir.

Azяrbaycan Hяmkarlar Иttifaqlarы Konfederasiyasыnыn sяdri, Milli Mяclsin цzvц Sяttar Mюhbalыyev sonda respublika komitяsinin iшinя qiymяt vermяklя, komitяnin qarшыlaшdыьы problemlяrdяn sюz aчaraq юz tяklif vя tюvsiyяlяrini vermiшdir.

Qurultay bununla da юz iшini yekunlaшdыrыb.

(Сядрин мярузяси: сящифя 5-6-да)

сящ. 2

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Шякидя "Kiш alban mяbяdi"nя aparan даиряви avtomobil yolunun tikintisinя 1 milyon manat ayrыlыb Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti cяnab Иlham Яliyev sentyabrыn 27-dя "Шяki rayonunun Kiш kяndindя abadlыq-quruculuq iшlяri aparыlmasыna dair tяdbirlяr haqqыnda" Sяrяncam imzalayыb.

Президентин Sяrяncama яsasяn, Шяki rayonunun Kiш kяndindяki "Kiш alban mяbяdi"nя aparan dairяvi avtomobil yolunun tikintisi vя yolboyu яrazinin abadlaшdыrыlmasы цчцn 2017-ci il dюvlяt bцdcяsindя nяzяrdя tutulmuш Prezidentin ehtiyat fondundan Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinя 1 milyon manat ayrыlыb.

Sяrяncamda qeyd olunur ki, Azяrbaycanыn qяdim mяdяniyyяt mяrkяzlяrindяn olan Шяki шяhяrindя son il-

lяrdя turizm sahяsinin inkiшafы ilя baьlы mцhцm layihяlяr hяyata keчirilib, "Aшaьы Karvansara" kompleksi, "Шяki xanlarыnыn evi" bяrpa olunub, яn mцasir tяlяblяrя cavab verяn "Шяki Saray", "Sheki Palace" vя "Yaffle Иnn" mehmanxanalarы, "Шяki Park" istirahяt mяrkяzi, "Marxal" Mцalicя-Иstirahяt Kompleksi inшa edilib, ticarяt vя xidmяt obyektlяri istifadяyя verilib, geniш abadlыqquruculuq iшlяri gюrцlцb. Шяki шяhяrindя mцtяmadi olaraq keчirilяn beynяlxalq "Иpяk Yolu" musiqi festivalы, elяcя dя шirniyyat, teatr, zяrb alяtlяri festivallarы xalqыmыzыn qeyri-maddi mяdяni irsinin qorunub saxlanыlmasыnda vя tяbliьindя, eyni zamanda, шяhяrin turizm potensialыnыn geniшlяndirilmяsindя vя regionun beynяlxalq sяviyyяdя tanыnmasыnda mцhцm rol oynayыr.

Hяyata keчirilяn tяdbirlяr nяticяsindя Шяki turistlяr цчцn cяlbedici mяkana чevrilib, son beш ildя rayonu ziyarяt edяnlяrin sayы yeddi dяfяdяn чox artaraq 150 min nяfяrя чatыb.

Bu iшlяrin davamы olaraq "Kiш alban mяbяdi"nя aparan dairяvi avtomobil yolunun tikintisini vя yolboyu яrazinin abadlaшdыrыlmasыnы nяzяrdя tutan Sяrяncam Шяki rayonunun mюvcud turizm potensialыndan istifadя imkanlarыnыn geniшlяndirilmяsi mяqsяdi daшыyыr.

Шяки Бялядиййяси “Йерли Демократийа Щяфтяси”ня щазырлашыр "Azяrbaycan Шяhяr, Qяsяbя vя Kяnd Bяlяdiyyяlяrinin Milli Assosiasiyasыnыn tяшяbbцsц ilя бу ил oktyabr ayыnыn 30-dan noyabr ayыnыn 05-dяk Азярбайъанда "Avropa Yerli Demokratiya Hяftяsi" keчirilmяsi nяzяrdя tutulur. Ассосиасийанын ялагяляндириъиси Тофиг Щясяновун Беледиййе.инфойа вердийи мялумата эюря, Yerli vя Regional Hakimiyyяtlяr Konqresinin Bцrosu bu il keчirilяcяk "Hяftяnin" mюvzusu kimi "Yerli demokratiyanыn inkiшafы naminя vяtяndaшlarыn iшtirakы, maariflяndirilmяsi vя юhdяliklяri" mюvzusunu seчmiшdir. Bu il hяmчinin Avropaнын бу tяшяbbцsцnцn 10 illik yubileyi dя qeyd edilяcяkdir. Avropa bяlяdiyyяlяrinя bu mюvzuda юz prioritetlяrinя uyьun tяdbir vя proqramlarыn iшlяnib tяqim olunmasы tяklif olunur.

Шяки Бялядиййясиндя дя “Авропа Йерли Демократийа Щяфтяси”ня щазырлыг ишляри апарылыр. Бу мягсядля бялядиййядя иълас кечилиб, “Щяftя” ilя баьлы tяkliflяr вя тядбирляр mцzakirя edilиб. Щямчинин, бялядиййянин инзибати бинасынын гаршысында гойулмаг цчцн плакатлар щазырланыб, бинанын биринъи мяртябясиндя сакинлярин мцраъиятляри цчцн хцсуси гуту гойулуб ки, вятяндашлар юz шикайятлярини, rяy vя tяkliflяrini щямин гуту васитяси иля дя бялядиййяйя цнванлайа билсинляр. Ейни заманда, шящяр ящалисинин бялядиййяйя мцраъият етмяси цчцн Гайнар хятт кими 244-00-51 нюмряли телефонун истифадяси нязярдя тутулуб.

№ 09 (155), Сентйабр 2017

Milli dramaturgiyanыn banisi Mirzя Fяtяli Axundzadяnin anadan olmasыnыn 205 illik yubileyi mцnasibяtilя Шяkidя tяdbir keчirilib.

Sentyabrыn 19-da bюyцk mцtяfяkkir, ictimai xadim Mirzя Fяtяli Axundzadяnin anadan olmasыnыn 205 illik yubileyi ilя яlaqяdar "Milli dramaturgiyanыn banisi" adlы tяdbir keчirilib.

boyu humanist ideyalarыn carчыsы olmuш, шяrяfli hяyat yolu keчmiшdir. 1812-ci ildя Шяkidя anadan olan bюyцk mцtяfяkkirin яdяbi yaradыcыlыьы onu юz dюvrцndя vя sonralar mяшhurlaшdыrmыш, zяngin vя coxшaxяli irsi Azяrbaycan яdяbiyyatыnыn

M.F.Axundzadяnin ev muzeyindя keчirilяn tяdbirin iшtirakчыlarы яvvяlcя onun bцstцnцn qarшыsыna gцl dяstяlяri qoyaraq xatirяsini ehtiramla yad ediblяr, sonra muzeylя tanыш olublar.

Tяdbiri giriш sюzц ilя Шяki MKSnin direktoru Seyid Vahabov aчыb.

Sonra ADPU-nun Шяki filialыnыn mцяllimi Kamil Adышыrinov M.F.Axundzadяnin hяyat vя yaradыcыlыьы haqqыnda geniш mяlumat verib.

Qeyd olunub ki, Azяrbaycan, bцtюvlцkdя Yaxыn vя Orta Шяrq яdяbiyyatыnыn inkiшafыnda юzцnяmяxsus rol oynayan M.F.Axundzadя bцtцn юmrц

gяlяcяk inkiшafыna яhяmiyyяtli шяkildя tяsir gюstяrmiшdir.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, M.F.Axundzadяnin 200 illik yubileyinin keчirilmяsi haqqыnda Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin 13 aprel 2010-cu il tarixli Sяrяncamыna яsasяn 22 sentyabr 2012ci il tarixdя Шяkidя M.F.Axundzadяnin 200 illik yubileyinя hяsr olunmuш geniш bayram tяdbiri keчirilib.

Tяdbirdя шair Шahid Mяmmяdkяrimov M.F.Axundzadяnin komediyalarыndan, gяnc шair Zaur Иlhamoьlu isя onun шeir yaradыcыlыьыndan bяhs ediblяr.

Районумузда ящалинин сайы 185 мин няфяри ютцб Nцbar ИЛЙАСЛЫ,

Шяki шяhяr Statistika idarяsinin aparыcы mяslяhяtчisi Щазырда dцnyada яhalinin bюlgяlяr цzrя qeyri-bяrabяr artыmы vя miqrasiya prosesinin sцrяtlяnmяsi bюyцk problemlяr yaratmaqdadыr. Беля ки, inkiшaf etmiш bюyцk sяnaye dюvlяtlяrindя demoqrafik durum bюhran vяziyyяtindяdirsя, щямин bюlgяlяrdя яhalinin azalmasы prosesi gedirsя, inkiшaf etmяkdя olan vя daha zяif юlkяlяrdя яksinя, artыm sяviyyяsi daha da sцrяtlяnib.

Misal цчцн, Rusiya da daxil olmaqla bцtцnlцklя Avropada, ABШ vя Kanadada, Astraliyada, Yaponiyada vя s. яhalinin qocalma prosesi gedir.

Azяrbaycan ися hяlяlik, bu kimi demoqrafik чяtinliklяrlя цzlяшmяyib.

Bildiyimiz kimi юlkя prezidentinin regionlarыn sosial iqtisadi inkiшafыnыn sцrяtlяndirilmяsi haqqыnda bir чox sяrяncamlarы olmuш, regionlarda sosial lahiyяlяr hяyata keчirilmiш vя hazыrda da bu proses davam etmяkdяdir.

Bцtцn bunlar vя яhalinin hяyat sяviyyя-

sinin yцksяlmяsi rayonun demoqrafik gюstяricilяrinя dя tяsir gюstяrmiшdir. 2017-ci ilin yanvarsentyabr aylarыnda Шяki rayonunun яhalisi 864 nяfяr artaraq 185063 nяfяrя чatmышdыr. Belя ki, bu artыm яhalinin tяbii vя цmumi hяrяkяti ilя mцяyyяnlяшmiшdir. 2017ci ilin yanvar-sentyabr aylarы яrzindя Шяki rayonunda 1801 uшaq dцnyaya gяlmiшdir ki, onlarыn da 830 nяfяri шяhяr, 971 nяfяri kяnd яhalisinin payыna dцшцr. Цmumiyyяtlя 2017-ci ilin yanvar-sentyabr aylarы яrzindя шяhяr яhalisi Turan vя Чяlяbixan qяsяbяlяri ilя birlikdя 67874 nяfяr, kяnd яhalisi isя 117189 nяfяr olmuшdur. Яhalinin 37 faizi шяhяr, 63 faizi isя kяnd yerlяrindя mяskunlaшmышdыr.

Hazыrda rayon яhalisinin 50 faizi kiшi, 50 faizi qadыnlardыr. Rayonda hяr 1000 kiшiyя 1001 qadыn dцшцr. Яhalinin sыxlыьы 1 kvadrat kilometrя 76 nяfяrdir.

2017-ci ilin yanvar-sentyabr aylarы яrzindя rayonda 1801 doьum, 912 юlцm halы qeydя alыnmышdыr. Hesablamalar nяticяsindя mяlum olmuшdur ki, hяr 1000 nяfяrя doьulanlarыn sayы

9,7 nяfяr, юlяnlяrin sayы isя 4,9 nяfяr tяшkil etmiшdir. Bu da яvvяlki illя mцqayisяdя doьum 241 nяfяr azalmыш, юlцm hallarы isя 11 nяfяr artmышdыr.

2017-ci ilin yanvar-sentyabr aylarыnda rayonda 1 yaшa qяdяr uшaqlar arasыnda юlцm halы 8 nяfяr qeydя alыnmышdыr ки, бu da юtяn ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя 3 nяfяr чoxdur.

2017-ci ilin yanvar-sentyabr aylarыnda rayonda 830 nigah, 178 boшanma halы qeydя alыnmышdыr. Яvvяlki ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя nigahlar 55 сай azalmыш, бошанмалар ися 26 сай artmышdыr.

Respublikamыzda olduьu kimi, Шяki rayonunda da яhalinin sayыnыn dяyiшmяsinя tяsir gюstяrяn amillяrdяn biri dя miqrasiyadыr. Miqrasiya saldosu 2017-ci il yanvar-sentyabr aylarыnda -25 nяfяr olmuш, яvvяlki ildя isя bu rяqяm 10 nяfяr olmuшdur. Bu isя яhalinin hяm tяbii, hяm dя цmumi artыmыna tяsir gюstяrmiшdir. 2017ci ilin yanvar-sentyabr aylarы яrzindя tяbii artыm 889 nяfяr olmuшdur ki, bu da юtяn illя mцqayisяdя 255 nяfяr azdыr.

№ 09 (155), Сентйабр 2017

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

1 октйабр прокурорлуг ишчиляринин пешя байрамыдыр Бу мцнасибятля сentyabrыn 30-da Шяки шящяриндя эениш тядбир кечирилиб.

сящ. 3

9 ayda Шяkidя 2636 yeni iш yeri aчыlыb Шяkidя 9 ayыn sosial-iqtisadi inkiшafыnыn yekunlarы vя qarшыda duran vяzifяlяr mцzakirя edilib.

2017-ci ilin doqquz ayыnda Шяki rayonunda faktiki qiymяtlяrlя 279 milyon 786 min manatlыq mяhsul buraxыlыb vя xidmяtlяr gюstяrilib.

Buraxыlan mяhsulun 9 faizi dюvlяt mцlkiyyяtinin, 91 faizi isя юzяl bюlmяnin payыna dцшцr. Hesabat dюvrцndя rayonda яmtяя dюvriyyяsinin цmumi hяcmi юtяn ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя artaraq 303 milyon 405 min manat tяшkil edib.

Doqquz ayda rayonda 2 min 636 yeni, daimi iш yeri aчыlыb.

dыrыlыr. Иndiyяdяk tяsяrrцfatlarda 2 min 238 ton quru tцtцn istehsal olunub. Bu gюstяrici юtяn ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя 164 ton чoxdur. Hazыrda tяsяrrцfatlarda tцtцn yыьыmы davam edir. Иxracyюnцmlц mяhsullardan olan fыndыqчыlыьы inkiшaf etdirmяk mяqsяdi ilя cari ilin yaz mюvsцmцndя Шяkidя 58,5 hektar sahяdя yeni fыndыq baьlarы salыnaraq baьlarыn цmumi sahяsi 1761,5 hektara чatdыrыlыb. Cаri ilin sonunadяk rayon яrazisindя яlavя olaraq 700 hektar sahяdя yeni fыndыq

Bu faktlar 2017-ci ilin doqquz ayыnыn sosial-iqtisadi inkiшafыnыn yekunlarы vя qarшыda duran vяzifяlяrlя baьlы oktyabrыn 12-dя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtindя keчirilяn yыьыncaqda sяslяndirilib.

Bildirilib ki, respublikamыzыn яn iri aqrar rayonlarыndan olan Шяkidя hesabat dюvrцndя mяhsul istehsalыnыn artыrыlmasы, kяnd tяsяrrцfatыnda юzяl bюlmяnin geniшlяndirilmяsi diqqяt mяrkяzindя saxlanыlыb, rayonun iqtisadiyyatыnda mцhцm yer tutan taxыlчыlыьыn, hяmчinin яnяnяvi sahяlяrdяn olan baramaчыlыьыn, tцtцnчцlцyцn inkiшaf etdirilmяsi istiqamяtindя bir sыra tяdbirlяr hяyata keчirilib. 2017ci ilin mяhsulu цчцn payыzlыq taxыl яkilmiш 66 min 634 hektar sahяdяn 214 min ton mяhsul яldя olunub. Taxыl istehsalы яvvяlki illя mцqayisяdя 21 min ton artыb. Gяlяn ilin mяhsulu цчцn 65,5 min hektar sahяdя payыzlыq taxыl sяpini proqnozlaшdыrыlыr. Artыq tяsяrrцfatlarda taxыl sяpininя baшlanыlыb.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki.

2015-ci ildя rayonda cяmi 200 kiloqram barama istehsal edildiyi halda, 2017-ci ildя yaш barama istehsalыnыn hяcmi 18 tona чatыb. Dюvlяtimizin baшчыsы tяrяfindяn qarшыya qoyulan vяzifяlяrin yerinя yetirilmяsi цчцn 2018-ci ildя rayonda barama istehsalыnыn 70 tona чatdыrыlmsы nяzяrdя tutulub.

Bildirilib ki, cari ildя rayonda tцtцn яkini sahяlяri яvvяlki illя mцqayisяdя 58 hektar artыrыlaraq 843 hektara чatdыrыlыb. Hazыrda rayonun 11 kяndindя 2 minя yaxыn sakin tцtцnчцlцklя mяшьul olur. Cari ildя rayonda 2 min 600 ton quru tцtцn istehsalы proqnozlaш-

baьlarыnыn salыnmasы nяzяrdя tutulur.

Bildirilib ki, Azяrbaycan Prezidentinin iri fermer tяsяrrцfatlarыnыn, aqroparklarыn yaradыlmasы ilя baьlы verdiyi tapшыrыьыn icrasы olaraq rayonda meyvяtяrяvяz, istixana tяsяrrцfatы, povloniya vя qoz aьaclarыnыn yetiшdirilmяsi, orqanik gцbrя istehsalы ilя mяшьul olan "Sяnaye-Aqropark" yaradыlыb. Hazыrda burada 200 nяfяr iшlя tяmin olunub. Bu il sahяlяrdяn 500 tona yaxыn mяhsul yыьыlыb vя satыш цчцn yerli bazara чыxarыlыb. Gяlяn ildяn mяhsulun xarici bazarlara чыxarыlmasы цчцn mяqsяdyюnlц iш aparыlыr.

Hesabat mяruzяsindя 2017-ci ilin юtяn dюvrц яrzindя rayonun mяdяni hяyatыnda baш verяn yeniliklяrdяn яtraflы bяhs edilib. Bildirilib ki, яnяnяvi olaraq keчirilяn beynяlxalq festivallar xalqыmыzыn malik olduьu mяdяni irsin qorunub saxlanmasы vя tяbliьindя, eyni zamanda, шяhяrin turizm potensialыnыn geniшlяndirilmяsi vя beynяlxalq sяviyyяdя tanыdыlmasыnda mцhцm rol oynayыr. Hяyata keчirilяn tяdbirlяr nяticяsindя Шяki turistlяr цчцn cяlbedici mяkana чevrilib. Son 5 ildя rayona gяlяn turistlяrin sayы yeddi dяfяdяn чox artaraq 150 min nяfяrя чatыb.

Yыьыncaqda, hяmчinin cari ilin doqquz ayыnda rayonda aparыlan abadlыq-quruculuq iшlяri, яhalinin kommunal xidmяtlяrlя tяminatыnыn yaxшыlaшdыrыlmasы, vяtяndaшlarыn qяbulu, onlarыn яrizя vя шikayяtlяrinя baxыlmasы sahяsindя gюrцlяn iшlяr яtraflы tяhlil edilib, qarшыda duran vяzifяlяridяn bяhs olunub.

Иlk olaraq шяhяr rяhbяrliyi, hцquq-mцhafizя orqanlarыnыn rяhbяrlяri vя prokurorluьun яmяkdaшlarы Шяki Шяhяr Иcra Hakimyyяtinin binasыnыn qarшыsыnda ulu юndяr Heydяr Яliyevin abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri qoyaraq юz ehtiramlarыnы bildiriblяr.

Daha sonra prokurorluьun binasыnda tяdbirin rяsmi hissяsi keчirilib. Шяki rayon prokuroru Elmar Camalov Azяrbaycan prokurorluьunun keчdiyi inkiшaf yolundan, яldя olunan nailiyyяtlяrdяn danышыb.

Tяdbirdя чыxыш edяn Шяki Шяhяr Иcra Hakimyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov peшя

bayramы mцnasibяtilя prokurorluq orqanlarыnda чalышan bцtцn яmяkdaшlarы, veteranlarы, onlarыn ailя цzvlяrini tяbrik edib.

Sonda xidmяtdя fяrqlяnяn bir qrup prokurorluq яmяkdaшыna Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti baшчыsыnыn Fяxri Fяrmanы tяqdim olunub.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 4

ABШ-ыn Dюvlяt Departamentinin vя USAЫD-in nцmayяndяlяri Шяkiйя sяfяr etmiшlяr

№ 09 (155), Сентйабр 2017

РЯФАЕЛ МУСАЙЕВ Йени Азярбайъан Партийасы Шяки тяшкилатынын апарат рящбяри Ряфаел Мяъид оьлу Мусайев дцнйасыны дяйишмишдир. Октйабрын 16-да Йени Азярбайъан Партийасы вя Шяki ictimaiyyяti aьыr itki иля цзляшди. Щямин эцн Yени Азярбайъан Партийасы Шяki Tяшkilatыnыn aparat rяhbяri вя Шяki Бяlяdiyyяsinin sabiq цzvц Rяfael Мяъид оьлу Musayev гяфлятян дцнйасыны дяйишиб.

Шяki шяhяrindя sяfяrdя olan ABШ-ыn Beynяlxalq Иnkiшaf Agentliyinin (USAЫD) nцmayяndяsi Deyv Hansinker, ABШ-ыn Dюvlяt Departamentinin nцmayяndяlяri Sara Maklauqlin vя Villiam Soley, USAЫD-in Azяrbaycan nцmayяndяliyinin tяmsilчisi Samir Hяmidov sentyabrыn 20-dя Шяki шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubovla gюrцшцblяr.

Gюrцш zamanы icra baшчыsы qonaqlara Шяkinin tarixi, iqtisadiyyatы, mяdяniyyяti, turizm imkanlarы barяdя mяlumat verib. Bildirilib ki, Шяkidя qяdimdяn ipяkчilik vя sяnяtkarlыq yцksяk sяviyyяdя inkiшaf edib. Шяki, hяm dя qяdim tarixi-memarlыq abidяlяri ilя mяшhurdur. Festivallar шяhяri kimi tanыnan Шяkidя

il яrzindя mцxtяlif beynяlxalq sяviyyяli festivallar keчirilir.

Nцmayяndя heyяtinin цzvlяri bildirblяr ki, ABШ-ыn Dюvlяt Departamentinin, Mцdafiя Departamentinin vя ABШ-ыn Beynяlxalq Иnkiшaf Agentliyinin nцmayяndяlяrinin Azяrbaycana sяfяr etmяsindя mяqsяd inkiшafa yardыm vя

яmяkdaшlыq layihяlяrinin hazыrlanmasыdыr.

Gюrцш zamanы sosial-iqtisadi sahяdя яmяkdaшlыq mяsяlяlяrinя dair mцzakirяlяr дя aparыlыb.

Qonaqlar Шяkiйя эялмякдян mяmnun olduqlarыnы, qяdim Шяkinin onlarda yцksяk tяяssцrat oyatdыьыnы vurьulayыblar.

Ветеран китабханачы истиращятя эетди Октйабрын 3-дя Шяки МКС-дя юmrцnц uzun mцddяt kitabxanaya hяsr edяn Rahilя Иbrahimxяlilovaнын щям ад эцнц, щям дя ишдян эетмяси мцнасибяти лия kitabxana kollektivi тянтяняли йоласалма мярасими кечириб.

Чыxышыnы баша вурдугдан сонра S.Vahabov kollektiv adыndan hazыrlanmыш hяdiyyяni vя rяhbяrliйин Фяхри Фярманыны Rahilя xanыma tяqdim ediб.

Sonra иштиракчылара китабхананын яmяkdaшы Dilbяr Yaqubova tяrяfindяn

Musayev Rяfael Mяcid oьlu 1951-ci il yanvarыn 16-da Шяki шяhяrindя anadan olmuшdur.

1967-ci ildя Шяki Шяhяr 10 saylы orta mяktяbi qurtardыqdan sonra Azяrbaycan Xalq Tяsяrrцfatы Иnstituna daxil olmuш vя 1972-ci ildя oranы bitirib iqtisadчы ixtisasыna yiyяlяnmiшdir.

1972-ci ildяn 1973-cц ilя qяdяr Hяrbi Xidmяtdя olmuшdur.

1974-81-ci illяrdя Шяki Иpяk Иstehsalat Birliyindя, 1981-95-ci illяrdя Шяki Tяsяrrцfatlararasы Tikinti idarяsindя, 1995-99-cu illяrdя Шяki Шяhяr Иcra Aparatыnda, 1999-2006cы illяrdя Azяrbaycan Respublikasы Dюvlяt Sosial Mцdafiя Fondunda mцxtяlif vяzifяlяrdя чalышmыdыr.

Rяfael Musayev 2007-ci ildяn юmrцnцn sonunadяk YAP Шяki Tяшkilatыnыn aparat rяhbяri vяzifяsindя iшlяyirdi. O, hяm dя 2009-cu ildя Шяki Bяlяdiyyяsinя цzv seчilmiш, Bяlяdiyyяnin Yerli iqtisadi inkiшaf mяsяlяlяri daimi komissiyasыnыn sяdri vяzifяsini icra etmiшdir. Шяki bяlяdiyyяsinin kollektivi, Rяfael Musayevin ailяsinя, яzizlяrinя, yaxыnlarыna vя dostlarыna bu aьыr xяbяrdяn sarsыldыьыnы bildirir vя dяrin hцznlя baш saьlыьы verir.

Rяfael mцяllimin яziz xatirяsi onu tanыyanlarыn yaddaшыnda яbяdi yaшayacaqdыr.

ALLAH RЯHMЯT ELЯSИN.

АЛЛАЩ РЯЩМЯТ ЕЛЯСИН Шяки Бялядиййясинин коллективи, Камил Мяммядова, щяйат йолдашы ПЯРИ ХАНЫМЫН вяфатындан кядярляндийини билдрир вя дярин щцзнля баш саьлыьы верир. АЛЛАЩ РЯЩМЯТ ЕЛЯСИН. Шяки Бялядиййясинин коллективи, Шяки шящяр 10 сайлы орта мяктябин мцяллими ЩИКМЯТ МЯММЯДОВУН вяфатындан кядярдяндийини билдрир вя дярин щцзнля баш саьлыьы верир. АЛЛАЩ РЯЩМЯТ ЕЛЯСИН. Шяки шящяр 10 сайлы орта мяктябин 1971-ъи ил мязцнлары, мцяллимляри ЩИКМЯТ МЯММЯДОВУН вяфатындан кядярдяндиклярини билдрир вя дярин щцзнля баш саьлыьы верирляр. АЛЛАЩ РЯЩМЯТ ЕЛЯСИН.

ЕТИБАРСЫЗ ЩЕСАБ ЕДИЛИР Шяки району, Туран гясябя сакини Яййубзадя Елчин Ящмяд оьлунун адына верилмиш Щярби билет итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. Шяки району, Орта Зяйзид кянд сакини Нясиров Ящмядийя Ящйяд оьлунун адына олан евин сянядляри итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

Tяdbiri эириш сюзц иля ачан MKSnin direktoru Sейид Vahabov Rahilя xanыm haqqыnda хош сюзляр сюйляйиб гейд едиб ки, Rahilя Иbrahimxяlilova uzun mцddяt kitabxanada intizamlы, mяdяni, iшgцzar iшчi, gюzяl yoldaш kimi iшlяyяrяk коллективин бюйцк етимадыны газаныб.

hazыrlanmыш videoчarx нцмайиш етдирилиб.

Videoчarxda kitabxana kollektivi Rahilя xanыma юz sяmimi цrяk sюzlяrini, arzularыnы sюylяdilяr. Tяdbir maraqlы, hяzin vя yarыzarafat vя yarыgerчяk notlarla bitdi. Тядбирин сонунда иштиракчыларын щамысы иля хатиря шякли чякилиб.

Шяки шящяри, М.Я.Рясулзадя пр. ев 12 цнванда йашайан Бабайев Айдын Шакир оьлунун адына верилмиш Шяхсиййят вясигяси итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. Шяки району, Сучма кянд сакини Ящмядова Марал Щясян гызынын, Ящмядова Кямаля Ящмяд гызынын, Ящмядова Бащар Ящмяд гызынын вя Ящмядов Тяййар Ящмяд оьлунун адларына верилмиш Дювлят Мцлкиййят Акты (ЖН 101, Код 40416018) итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 09 (155), Сентйабр 2017

сящ. 5

Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn ЫV Qurultayы beш il лик фяалиййятя qisa bir nяzяr Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn Respublika Komitяsinin sяdri Mяhярrяm Xяlilovun 2012-2017-ci illяrdя Respublika Komitяsinin fяaliyyяti haqqыnda щесабаты

Mяhярrяm Xяlilov, Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn Respublika Komitяsinin sяdri Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn ЫЫЫ qurultayыndan юtяn 5 il яrzindя Respublika komitяsi юz iшini Azяrbaycan Hяmkarlar Иttifaqlarы Konfederasiyasыnыn ЫV qurultayыnda qяbul edilmiш "Azяrbaycan Hяmkarlar Иttifaqlarыnыn fяaliyyяtlяrinin яsas istiqamяtlяri" чяrчivяsindя vя Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn ЫЫЫ qurultayыnыn tяsdiq etdiyi proqram яsasыnda "NИZAMNAMЯ"sinя uyьun qurmuшdur.

Respublika Komitяsi, ЫЫЫ Qurultayыn qяrarlarыnыn icrasыnыn yцksяk sяviyyяdя tяmin edilmяsinя чalышыb, AHИK tяrяfindяn verilяn tяlimat vя gюstяriшlяrin yerinя yetirilmяsi цчцn lazыmы sяylяr gюstяrib, tяsdiq olunan illik iш planlarыna uyьun olaraq mцxtяlif xarakterli tяdbirlяrin hяyata keчirilmяsini tяmin edib, цzяrinя dцшяn vяzifяlяri layiqincя yerinя yetirmяyя чalышыb.

Prezident Иlham Яliyev, ulu юndяrimiz Heydяr Яliyevin strategiyasыndan qaynaqlanan, elmi яsaslara vя liberal bazar iqtisadiyyatы prinsiplяrinя sюykяnяn, insan amilini яsas tutan, чevik iqtisadi siyasяti nяticяsindя юlkяmiz keyfiyyяtcя yeni inkiшaf mяrhяlяsinя qяdяm qoymuшdur. Mцrяkkяb xarici iqtisadi mцhitdя, qlobal sosial-iqtisadi чaьыrышlara, yцksяk dayanыqlыq nцmayiш etdirilmiш, iqtisadi artыm davam etmiш, qeyri-neft sektorunun inkiшafыnыn sцrяtlяnmяsindя, iqtisadiyyatыn шaxяlяnmяsindя, sahibkarlыьыn vя regionlarыn inkiшafыnda, яhalinin rifahыnыn daha da yцksяlmяsindя yeni uьurlar яldя olunmuшdur.

Dцnyada mюvcud olan geosiyasi vяziyyяt, iqtisadi bюhran, hakimiyyяt vя bяlяdiyyя qurumlarыnы yeni iqtisadi шяraitdя iшlяmяyя sюvq edir. Yerli юzцnцidarяetmя orqanlarы respublikamыzda gedяn demokratik proseslяrdя, abadlыq quruculuq iшlяrindя, regionlarыn sosial- iqtisadi inkiшafыnda, yerli яhяmiyyяtli mяsяlяlяrin hяllindя yaxыndan iшtirak edir. Prezident Иlham Яliyevin bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяtinin sяmяrяliliyinin yцksяldilmяsi, onlarыn cяmiyyяtdяki rolunun inkiшafы цчцn imzaladыьы mцhцm sяnяdlяr, Milli Mяclis tяrяfindяn qяbul olunan qanunlar yerli юzцnцidarяetmя orqanlarыnыn iшinя mцsbяt tяsir etmiшdir.

Keчdiyimiz beш ilя nяzяr yetirяrkяn hesab edirяm ki, bu mцddяtя biz hяmkarlar ittifaqы olaraq bяlяdiyyя iшчilяrinin sosial-iqtisadi hцquqlarыnыn qorunmasы vя sosial rifahlarыnыn yцksяldilmяsi istiqamяtindя mцяyyяn iшlяr gюrя bilmi-

шik.

Hesabat dюvrц яrzindя "Hяmkarlar Иttifaqlarы haqqыnda" qanununa, Яmяk Mяcяllяsinя, "Bяlяdiyyяlяrin Statusu haqqыnda" qanuna, "Yerli (bяlяdiyyя) vergilяr vя юdяniшlяr haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanununa, "Azяrbaycan Respublikasыnыn Vergi Mяcяllяsinя edilяn dяyiшikliklяr barяdя mяlumatlar цzv tяшkilatlara vя rayon komitяlяrinin sяdrlяrinя mцtяmadi olaraq чatdыrыlmыш, Azяrbaycanda yerli юzцnцidarяnin gцclяndirilmяsi istiqamяtindя aparыlan islahatlarыn davamы olaraq bяlяdiyyяlяrin birlяшdirilmяsi nяticяsindя ixtisara dцшяn iшчilяrin яmяk vя sosial hцquqlarыnыn qorunmasы цчцn birlяшяn bяlяdiyyяlяr haqqыnda mяlumatlar, Azяrbaycan Respublikasыnыn Яmяk Mяcяllяsinin 70-ci maddяsinin b) vя ч) bяndlяrindяn чыxarышlar, mяшьul яhalinin яmяk hцquqlarыnыn mцdafiяsini tяmin etmяk mяqsяdilя, Azяrbaycan Respublikasыnыn Яmяk Mяcяllяsinin 3-cц, 7-ci, 9-cu, 12-ci, 43-cц, 49-cu maddяlяrindя edilяn son dяyiшikliklяrlя baьlы цzv tяшkilatlar mяlumatlandыrыlmыш, asan imzalarыn alыnmasы vя яmяk mцqav-

tяшkilati mяsяlяlяrlя yanaшы, iшчilяrin sosial-iqtisadi problemlяrin aradan qaldыrыlmasы, iшчilяrin sosial mцdafiяsinin gцclяndirilmяsi, maliyyя mяsяlяlяrinя vя digяr mяsяlяlяrя hяsr olunmuшdur.

Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnda tяшkilatlanma iшi davam etdirilmiш, hяmkarlar Иttifaqы tяшkilatыnыn strukturu tяkmillяшdirilяrяk mцasir dюvrцn tяlяblяrinя uyьunlaшdыrыlmышdыr. Ишчilяrin hяmkarlar ittifaqы цzvцlцyцnя cяlb edilmяsindя mцhцm rol oynayan, onlarыn яmяk vя sosial-iqtisadi mяnafelяrini mцdafiя edяn яsas sяnяdlяrdяn biri hяmkarlar ittifaqlarыnыn iшяgюtцrяnlя baьladыqlarы kollektiv mцqavilяdir.

Hяmkarlar ittifaqы tяшkilatlarы ilя bяlяdiyyяlяr arasыnda kollektiv mцqavilяlяrin baьlanmasыna яmяli kюmяk gюstяrmяk mяqsяdi ilя hesabat dюvrцndя mцtяmadi hяmkarlar ittifaqыnыn mюvqeyini яks etdirяn tюvsiyяlяr Respublika Komitяsi tяrяfindяn hazыrlanыb yerlяrя чatdыrыlmышdыr.

Baьlanmыш kollektiv mцqavilяlяrdя iшчilяrin яmяk haqqыnыn artыrыlmasы яmяk vя saьlamlыqlarыnыn qorunmasы, istirahяtlяrinin tяшkili vя digяr mяsяlяlяr

ilяlяrinin elektron informasiya sisteminя daxil edilmяsi ilя baьlы tюvsiyяlяr rayon komitяlяrinin sяdrlяrinя gюndяrilmiшdir.

Bildiyiniz kimi 20 iyun 2014-cц il tarixdяn "Yerli (bяlяdiyyя) vergilяr vя юdяniшlяr haqqыnda" qanuna edilяn dяyiшiklik, 01 yanvar 2015-ci ildяn qцvvяyя mindikdяn sonra yerli vergilяr vя юdяniшlяr banklar, poчt rabitяsinin milli operatoru, habelя mюvcud naьdsыz юdяmя vasitяsi ilя hяyata keчirilmяyя baшladы.

Dяyiшikliklяrin mцsbяt tяrяfi o oldu ki, bяlяdiyyяlяr tяrяfindяn verginin hesablanmasыnda mюvcud olan чяtinliklяr aradan qalxdы, шяffaflыq artdы, amma bяlяdiyyяlяrin vergi yыьыmыnda цzlяшdiklяri problem problem olaraq qaldы.

Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы bяlяdiyyяlяrin qarшыlaшdыьы problemlяrя diqqяtlя yanaшыr vя onlarыn hяlli цчцn respublika bяlяdiyyяlяrindя mюvcцd olan real vяziyyяti tяhlil edяrяk юz tяkliflяrini mцtяmadi olaraq aidiyyatы orqanlara gюndяrir.

Verilяn tяkliflяr яsasяn bяlяdiyyяlяrin maliyyя bazasыnыn mюhkяmlяnmяsinя vя bяlяdiyyяlяrdя чalышan iшчilяrin яmяk vя sosial hцquqlarыnыn mцdafiяsinя yюnяlmiшdir.

Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы Respublika Komitяsi kюnцllцlцk vя bяrabяrlik prinsipi яsasыnda 7150 hяmkarlar цzvц olan 52 rayon komitяsini vя 2 (Sumqayы, Mingячevir) ilk hяmkarlar ittifaqы tяшkilatыnы birlяшdirir.

Hesabat dюvrц яrzindя ittifaqda 6 Mяclis, 58 icraiyyя komitяsinin iclasы keчirilmiшdir.

Mяclis vя Иcraiyyя Komitяsinin iclaslarы

яsas yer tutmuшdur. Tяbii ki, kollektiv mцqavilяlяrinin baьlanmasы ilя yanaшы onun icra olunmasы mяsяlяlяri dя diqqяtdя saxlanыlmыш, bu sahяdя gюrцlяn iшlяr ittifaqыn seчkili orqanlarыnda vaxtaшыrы mцzakirя olunaraq mцvafiq qяrarlar qяbul edilmiшdir. Bildirmяliyяm ki, kollektiv mцqavilяlяrin baьlanmasы vя icrasы mяsяlяsi xidmяtimizdя olan bir sыra hяmkarlar ittifaqlarыnda o cцmlяdяn Шяki, Sumqayыt, Salyan, Zaqatala, Mingячevir, tяlяb olunan sяviyyяdя tяшkil olunsa da bяzi hяmkarlar ittifaqlarы bu iшя laqeyd yanaшыrlar. Tяяssцf hissi ilя qeyd etmяliyяm ki, bяzi hallarda kollektiv mцqavilя barяdя kollektiv цzvlяrinin tяsяvvцrц olmur.

Kollektiv mцqavilяlяr baьlanarkяn iшчilяrin rяy vя tяkliflяri nяzяrя alыnmadan, шяrtlяri mцzakirя edilmяdяn tяrtib olunur.

Belя tяшkilatlarla ittifaq fяrdi qaydada iш aparmaьa цstцnlцk verir vя buraxыlmыш nюqsanlarыn aradan qaldыrыlmasыna ciddi sяy gюstяrir.

15 mart 2014-cц ildя Иcraiyyя komitяsinin iclasыnda "Яn yaxшы kollektiv mцqavilя" devizi ilя respublika bяlяdiyyяlяri arasыnda mцsabiqя keчirilmяsii haqda qяrar qяbul edilmiш vя "ЯSASNAMЯSИ" tяsdiq olunmuшdur. Bцtцn rayon komitяlяrinя keчirilяn mцsabiqя haqqыnda mяlumatlar gюndяrilmiшdir. Mцsabiqяnin keчirilmяsindя baшlыca mяqsяd kollektiv mцqavilяlяrя diqqяtin artыrыlmasы, kollektiv mцqavilяlяrdя nяzяrdя tutulan юhdяliklяri layiqincя yerinя yetirяn tяшkilatlarыn mцяyyяn edilmяsidir. "Яn yaxшы kollektiv mцqavilя" devizi ilя keчirilяn mцsabiqя, Azяrbaycan

Respublikasыnыn Яmяk Mяcяllяsindя vя qцvvяdя olan digяr normativ hцquqi aktlarda nяzяrdя tutulan iqtisadi vя sosial gцzяшtlяrdяn daha artыq, daha geniш, iqtisadi vя sosial gцzяшtlяr nominasiya цzrя, яmяyin mцhafizяsi vя texniki tяhlцkяsizliyi, faydalы vя mяhsuldar iш шяraiti nominasiyasы цzrя, gяnc mцtяxяssislяr, kadr hazыrlыьы vя ixtisasartыrma nominasiya цzrя keчirilir.

Mяmnuniyyяtlя qeyd etmяliyяm ki, kollеktiv mцqavilяlяrdя iшчilяrin xeyrinя olan юhdяliklяr ildяn-ilя artыrыlыr vя яn яsasы odur ki, hяmin юhdяliklяrin яksяriyyяti iшяgюtцrяnlяr tяrяfindяn yerinя yetirilir.

Hesabat dюvrцndя Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn Respublika Komitяsinin "Яmяyin mцhafizяsi" цzrя яmяk mцfяttiшi bяlяdiyyяlяrin hяmkarlar ittifaqlarы ilя sыx яlaqя yaradaraq iшчilяrя saьlam яmяk шяraiti yaradыlmasы vя яmяyin mцhafizяsi iшinin qanunvericiliyя uyьun tяшkil edilmяsinя, istehsalat zяdяlяnmяsinin vя peшя xяstяliyinin яvvяlcяdяn qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя, цzv tяшkilatlara informasiya yardыmы gюstяrilmiшdir. Hesabat dюvrц яrzindя Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяm-karlar Иttifaqыnыn baш texniki яmяk mцfяttiшi bяlяdiyyяlяrdя vя bяlяdiyyяlяrin yaratdыьы istehsalatlarda 70-dяn artыq mцayinя aparmышdыr. Яmяk qanunvericiliyinin, hяmчinin sяnaye, ekologiya vя sanitargigiyena tяhlцkяsizliyinя dair qanunvericiliyin tяlяblяrinin 81-dяn artыq pozulmasы faktы aшkara чыxarыlmышdыr. Hяmkarlar ittifalarы tяrяfindяn gюrцlяn tяdbirlяr nяticяsindя aшkar edilmiш nюqsanlar aradan qaldыrыlmышdыr. Яmяyin mцhafizяsi, яmяk шяraitinin yaxшыlaшdыrыlmasы, istehsalat zяdяlяnmяlяri vя яtraf mцhitin problemlяri цzrя 110 mяsяlя hяmkarlar ittifaqы orqanlarыnda mцzakirя edilmiшdir. 2012-2017-ci illяr яrzindя Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn xidmяti dairяsindя olan hяmkarlar ittifaqы tяшkilatlarыnda 40-dan чox zona seminarы, dяyirmi masalar keчirilmiшdir.

Hяr il ABИHИ-nin Respublika vя rayon komitяlяri tяrяfindяn 28 aprel "Цmumdцnya яmяyin mцhafizяsi gцnц" qeyd olunur. Hesabat dюvrцndя bu tяdbirlяrin arasыnda ABИHИ-nin tяшkilatчыlыьы ilя Шamaxы vя Шяkidя keчirilяn seminarlarы qeyd etmяk olar. Bu seminarlarda AHИKin mцvafiq шюbяsinin nцmayяndяlяri iшtirak etmiшdir. Seminarыn gцndяliyindя "Яmяyin mцhafizяsi vяziyyяti", tяhlцkяsizlik texnikasы tяlяblяrinя яmяl olunmasы vя digяr mяsяlяlяr salыnmышdыr. Kollektiv mцqavilяlяrin baьlanmasы zamanы "Яmяyin mцhafizяsi"nя aid mяsяlяlяrin mцqavilяlяrdя юz яksini tapmaq istiqmяtindя mцяyyяn irяlilяyiшя nail olunmuшdur. Layiqli iш шяraitinin yaradыlmasыnda bяlяdiyyя rяhbяrliyinin maraqlarыnыn artыrыlmasы цчцn hяr il konkurslar keчirilir vя qaliblяr mцkafatlandыrыlыr.

Hesabat dюvrц яrzindя Respublika Komitяsi tяrяfindяn bir чox tяdbirlяr keчirilmiш, sahя hяmkarlar ittifaqы tяrяfindяn keчirilяn tяdbirlяrdя Respublika Komitяsinin nцmayяndяlяri iшtirak etmiшlяr. Юtяn dюvr яrzindя 8 mart Beynяlxalq Qadыnlar gцnц, Novruz bayramы, Milli Qurtuluш gцnц, 31 dekabr Dцnya Azяrbaycanlыlarыnыn hяmrяyliyi gцnц vя Yeni il mцnasibяti ilя tяшkilat цzvlяrinin iшtirakы ilя mцxtяlif xarakterli tяdbirlяr keчirilib.

Mцtяmadi olaraq Sumqayыt шяhяr bяlяdiyyяsi tяrяfindяn 15 iyun "Milli Qurtuluш gцnц" mцnasibяti ilя keчirilяn mяhяllяlяrarasы futbol turnirинdя ABИHИnыn aparat iшчilяri iшtirak edir, qaliblяri qiymяtli hяdiyyяlяr vя "Fяxri Fяrman"larla mцkafatlandыrыrlar.

(Давамы 6-ъы сящифядя)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 6

№ 09 (155), Сентйабр 2017

Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn ЫV Qurultayы (Яввяли 5-ъи сящифядя) Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы gяnclяrin mяшgulluьunun artыrыlmasы vя yeni iшlя tяmin edilmяsi uьrunda fяaliyyяtini geniшlяndirir. Hesabat dюvrцndя gяnclяrin ictimai hяyata vя hяmkarlar ittifaqlarыnda fяaliyyяtя cяlb edilmяsi iшinя xцsusi diqqяt yetirilib.

Gяnclяr шurasыnыn tяшkilatчыlыьы ilя цzv tяшkilatlarda gяnclяrlя birgя mцxtяlif tяdbirlяr keчirilmiшdir. Binяqяdi rayonu Xocяsяn bяlяdiyyяsinin tяшkilatчыlыьы vя ilk hяmkarlar ittifaqы tяшkilatы цzvlяrinin iшtirakы ilя 217 saylы orta mяktяbdя "Gяlin gяncliyimizi qoruyaq!, Narkomaniyaya yox deyяk" devizi altыnda tяdbir keчirilmiшdir. Hяr il цmumimilli lider Heydяr Яliyevin anadan olmasыnыn ildюnцmцnя hяsr olunmuш Mingячevir bяlяdiyyяsinin mцkafatы uьurunda kanoe vя kayak цzrя avarчяkmя turniri keчirilir. Qaliblяrя medal, diplom vя hяdiyyяlяr tяqdim olunur.

Xяzяr rayon komitяsi rayon gяnclяr idarяsi ilя birgя Шaqan Olimpiya mяrkяzindя 18 oktyabr Dюvlяt Mцstя-qilliyi gцnц mцnasibяti ilя hяmkarlar ittifaqыnыn цzvlяri arasыnda sahmat yarышы keчirilmiш, qaliblяr hяdiyyяlяrlя mцkafatlandыrыlmышlar.

Bildiyiniz kimi, Avropa Шurasыnыn "Avropada yerli demokratiya hяftяsi"nin keчirilmяsi barяdя tяшяbbцsцnя qoшulan Azяrbaycan bяlяdiyyяlяri 2016-cы il oktyabrыn 31-dяn noyabrыn 6-dяk "Azяr-baycanda yerli demokratiya hяftяsi" keчirmiшlяr. Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn mяsul iшчilяri keчirilяn tяdbirlяrin bir чoxunda iшtirak etmiш vя чыxышlarыnda цzvlяrin яmяk, sosial, iqtisadi hцquqlarыnыn qorunmasыnы юnя чяkmiшlяr. Hamыnыza mяlumdur ki, mюhtяrяm Prezidentimiz Иlham Яliyev 2016-cы ilin Azяrbaycan Respublikasыnda "Multikulturalizm ili" elan edilmяsi haqqыnda Сяrяncam imzalayыb.

Azяrbaycan Bяlяdiyyя Иш-чilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы da respublika-mыzda bu mцnasibяtlя keчirilяn tяdbirlяrя qoшularaq 15 noyabr 2016cы ildя "Multi-kulturalizm mцhцtцndя icmalar dini ra-dikalizmя qarшы" mюvzusunda hяmkarlar ittifaqы цzvlяrinin fяallarы ilя geniш tяdbir keчirilmiшdir.

Bu gцn Respublika Komitяsinin xidmяtindя olan 52 rayon komitяsinin nяzдindя gender komissiyalarы fяaliyyяt gюstяrir. Hesabat dюvrц яrzindя gender komissiyalarы Respublika komitяsindя vя elяcя dя qadыnlarыn чoxluq tяшkil etdiyi tяшkilatlarda gender problemlяri цzrя yaradыlmыш komissiyalar "Иш planlarы"na uyьun fяaliyyяt gюstяrmiшlяr.

Bu komissiyalar iш yerlяrindя gender bяrabяrliyinin tяmin edilmяsinя, cinsindяn asыlы olmayaraq bцtцn iшчilяrя tяhlцkяsiz iш шяraitinin yaradыlmasыna чalышыrlar. Юlkяnin ictimai-siyasi hяyatыnda qadыnlarыn fяallыьыnыn artmasы bяlяdiyyя sistemindяdя юzцnц gюztяrmiш vя bяlя-

diyyя цzvц seчilmiш qadыnlarыn sayы яvvяlki seчkilяrя nisbяtяn 6 dяfя artaraq 5236 nяfяr olmuшdur. Bu isя bяlяdiyyя цzvlяrin sыrasыnda qadыnlarыn payыnыn 35,0 faiz tяшkil etmяsi demяkdir. Qeyd etmяk yerinя dцшяr ki, яvvяlki bяlяdiyyя seчkilяrindя bu gюstяrici 4,0 faiz tяшkil edirdi.

Qeyd etmяk lazыmdыr ki, 2014-cц ildя bяlяdiyyя orqanlarыna seчilmiш цzvlяrinin arasыnda gяnclяrin sayы artmышdыr.

Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы gяnclяrin hяmkarlar ittifaqыnыn seчkili orqanlarыn tяmsil olunmasы цчцn iшlяr aparmышlar. Belя ki, 2014-cц il Bяlяdiyyя seчkilяrindя Azяrbaycan Bя-

lяdiyyя seчkilяrindя seчilmiш gяnclяrin sayы artaraq 5450 nяfяr olmaqla 36,42% kimi yцksяk nяticя яldя edilmiшdir.

Hesabat dюvrцndя Respublika Komitяsi fяaliyyяt dairяsinя uyьun olaraq iшчilяrin яmяk шяraitinin yaxшыlaшdыrыlmasы, saьlamlыqlarыnыn vя tяhlцkяsizliklяrinin qorunmasы, istirahяtlяrinin tяшkili, mяdяni-kцtlяvi vя bayram tяdbirlяrinin keчirilmяsi istiqamяtindя mцяyyяn iшlяr gюrя bilmiшdir. Kurort, sanatoriya vя istirahяt evlяrinя mцalicя vя istirahяt цчцn yollayыш alыnaraq istifadя olunmuшdur. Иstifadя olunan yollayышlar qanunauyьun olaraq hяmkarlar ittifaqы цzvlяrinя qismяn

lяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы gяnc nяslin seчkilяrdя iшtirakыnы tяmin etmяk цчцn mцяyyяn kюmяklik gюstяrmiшdir.

Azяrbaycan Hяmkarlar Иttifaqlarы Konfedarasiyasы tяrяfindяn яmяkdя, tяhsildя vя ictimai fяaliyyяtdя xцsusi nailiyйяtlяr яldя etmiш gяnclяrlя "Иlin peшяkar gяnci" fяxri adы tяsis edilmiшdir. Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы Иcraiyyя Komitяsi tяrяfindяn sahя prinsipi цzrя istedadlы gяnclяrin цzя чыxarilmasы mяqsяdi ilя komissiya yaradыlmышdыr. Sumqayыt шяhяr bяlяdiyyяsinin ilk hяmkarlar tяшkilatыnыn цzvц Mяmmяdyarova Zeynяb Hяmid qыzы, Astara bяlяdiyyяsindяn Mяmmяdova Aygцl Azяr qыzы "Иlin peшяkar gяnci" fяxri adыna layiq gюrцlmцшlяr. Son dюvrlяr dюvlяt qurumlarыnda mцшahidя olunan gяnclяшmя siyasяti, gяnclяrin dюvlяt idarячiliyindя юnя чыxarыlmasы vя yцksяk postlara tяyin edilmя prosesi yerli юzцnцidarя etmя sistemindя dя gяnclяrin aktivliyinя sяbяb olmuшdur.

Belя ki, respublika цzrя 2004-cц ildя keчirilmiш bяlяdiyyя seчkilяrindя seчilmiш gяnc bяlяdiyyя цzvlяrinin sayы 500 nяfяr olaraq цmumi hesabda 2% tяшkil etmiшdirsя 2009-cu ildя bu rяqяm artaraq 4303 nяfяrlя 27,6% olmuшdur.

Nяhayяt 2014-cц il keчirilmiш bя-

dяyяri юdяnilmяmяklя verilmiшdir.

Azяrbaycan Hяmkarlar Иttifaqlarы Konfederasiyasы tяrяfindяn Яmяk vя Sosial Mцnasibяtlяr Akademiyasыnыn tяdris kursunda hяmkarlar ittifaqы fяallarыnыn ixtisasыnы artыrmaq mяqsяdi ilя keчirilяn kurslarda ittifaqыn fяallarыnыn iшtirakы tяmin olunmuшdur. Belя ki, 2012- 2017-ci il hesabat dюvrцndя 64 nяfяr bu kurslarda юz biliklяrini artыrmaьa nail olmuшlar.

Bundan яlavя Respublika Komitяsinin maliyyя imkanlarыnыn imkan verdiyi sяviyyяdя hяmkarlar ittifaqlarыnыn sяdrlяri vя fяallarы цчцn rayonlarda seminar vя dяyirmi masalar tяшkil edilmiшdir.

Fяaliyyяtimizin mцhцm istiqamяtlяrdяn biri yerlяrdя яmяk qanunvericiliyinin tяlяblяrinя яmяl olunmasы, hяmkarlar ittifaqы цzvцlяrinin hцquqlarыnыn mцdafiяsdir. Hesabat dюvrц яrzindя Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnda hяmkarlar ittifaqы цzvlяrinin яrizя vя mцraciяtlяrinя qanunvericilikdя nяzяrdя tutulmuш qaydada baxыlaraq cavablandыrыlmышdыr. Hesabat dюvrцndя Azяrbaycan Respublikasыnыn Яmяk Mяcяllяsinin 70-ci maddяsinin ч) bяndinя яsasяn iшdяn azad edilmяsinя razыlыq verilmяsi ilя baьlы 6 tяqdimat daxil olmuшdur. Tяqdimatlara ABИHИ-dя baxыlmыш vя hяrtяrяfli

araшdыrmadan sonra Azяrbaycan Respublikasыnыn Яmяk Mяcяllяsinin 70-ci maddяsinin ч) bяndinя яsasяn iшdяn azad edilmяlяrinя razыlыq verilmяmiшdir.

Daxil olan яrizя vя шikayяtlяr mяzmununa gюrя iшяgюtцrяnlяr tяrяfindяn яmяk qanunvericiliyinin pozulmasы ilя iшчilяrin iшdяn azad edilmяsinя, яmяk mяzuniyyяtlяrindяn istifadя etmяdikdя kompensasiyalarыn юdяnilmяmяsi, яmяk haqlarыnыn vя son haqq-hesablarыnыn verilmяmяsinя aid yazыlmыш шikayяtlяrdir.

Daxil olan mцraciяtlяrin чoxu yollayышlarыn verilmяsi ilя baьlы olmuшdur. Яrizя vя шikayяtlяr ABИHИ Respublika Komitяsindя araшdыrыlmыш vя яrizячilяrin haqlы olduьu bцtцn hallarda onlarыn qanuni tяlяblяri mцdafiя olunmuш, pozulmuш hцquqlrы bяrpa edilmiшdir.

Yuxarыda qeyd olunanlarla yanaшы iшimizя mane olan чatышmamazlыqlar da mюvcuddur.

Yerli юzцnцidarяetmя orqanlarыnda iшчilяrin яmяk haqqы respublika цzrя olan orta aylыq яmяk haqqыndan 2-3 dяfя azdыr, iшчilяrin яmяk haqqlarыnыn vaxtыnda юdяnilmяmяsi hallarы mюvcuddur. Nizamnamяdя mцяyyяn olunmuш qaydada цzvlцk haqqlarыnыn yыьыlmasыnda чяtinliklяrlя цzlяшirik. Цzvlцk haqqlarыnыn tam hяcmdя kючцrцlmяmяsi hallarы hяlя dя mюvcuddur. Kifayяt qяdяr maddi vяsaitimiz olmadыьыna gюrя iшчilяrin istяyinя uyьun olaraq iшtirahяtlяrini tяшkil edя bilmirik.

Hяmkarlar ittifaqы цzvц olan iшчilяrin iшdяn azad edilmяlяri zamanы hяmkarlar ittifaqы tяшkilatlarыnыn razыlыьыnыn alыnmamasы hallarыna rast gяlinir.

Qeyd etmяliyяm ki, son beш ildя hansы iшlяri gюrmцшцksя, hansы mцvяfфяqiyyяtlяrя nail olmuшuqsa bцtцn bunlar Azяrbaycan Hяmkarlar Иttifaqlarы Konfederasiyasыnыn rяhbяrliyinin, onun aparat iшчilяrinin Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыna gюstяrdiklяri diqqяt, qayьы vя yardыmыnыn nяticяsindя mцmkцn olmuшdur. Azяrbaycan Respublikasыnыn Яmяk Mяcяllяsinя, "Hяmkarlar Иttifaqы haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasыnыn qanununa edilяn son dяyiшikliklяr bir millяt vяkili kimi Sяttar Mюhbalыyevin gяrgin яmяyi sayяsindя mцmkцn olmuшdur. Bizя gюstяrilяn bu qayьы vя etimada gюrя hюrmяtli sяdrimiz, millяt vяkili Sяttar Mюhbalыyev baшda olmaqla AHИK-in bцtцn aparatыna юz minnяtdarlыьыmы bildirirяm.

Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы bяlяdiyyяlяrdя чalышan bцtцn iшчilяrin sosial-iqtisadi maraqlarыnыn qorunmasы, iшчilяrin gцzяranlarыnыn yaxшыlaшmasы istiqamяtindя bundan sonra da iшi daha da gцclяndirяcяk, Azяrbaycan dюvlяtinin inkiшafы naminя bцtцn imkanlarыmыzы sяfяrbяr edяcяkdir.

Беледиййе.инфо

(Material sяdrin ABИHИ-нин ЫV Qurultayыndakы Hesabat Mяruzяsi яsasыnda hazыrlanb)

Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqынын МЦРАЪИЯТИ Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы Respublika Komitяsinin ЫV Qurultayыnda qяbul edilmiш qяrarlardan irяli gяlяn mяsяlяlяrin hяlli ilя baьlы rayon komitяlяri vя ilk hяmkarlar tяшkilatlatlarыna rяsmi mцraciяt цnvanlayыb. Bu barяdя Belediyye.info-ya mяlumat adычяkilяn komitяdяn daxil olub.

Mцraciяtdя дейилир:

""Hяmkarlar ittifaqlarы haqqыnda" qanuna, Яmяk Mяcяllяsinя, Иnzibati Xяtalar Mяcяllяsinя bir sыra юnяmli яlavя vя dяyiшikliklяr edilmiшdir.

2012-ci il iyunun 29-da Milli Mяclisin Plenar iclasыnda "Hяmkarlar ittifaqlarы haqqыnda" qanunun 20-ci maddяsinя edilmiш яlavяdя deyilir: "Mцlkiyyяt formasыndan asыlы olmayaraq iшяgюtцrяn iшчilяrin яmяk haqlarыndan hяmkarlar ittifaqыna цzvlцk haqlarыnыn mцhasibatlыq vasitяsilя tutulmasыnы tяmin edir vя 4 iш gцnц mцddяtindя hяmin idarя, mцяssisя vя

tяшkilatыn hяmkarlar ittifaqы tяшkilatыnыn xцsusi hesabыna kючцrцr". Яmяk Mяcяllяsinin "Яmяk haqqыndan tutulmalara yol verilяn hallar vя bunun icrasы qaydasы" adlы 175-ci maddяsinя yeni bяnd яlavя olunmuшdur. Яlavя olunan g) bяndi iшяgюtцrяnin sяrяncamы ilя hяmkar ittifaqы цzvц olan iшчinin яmяk haqqыndan цzvцlцk haqqыnыn tutulmasыna imkan verir.

Bu gцn Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqы Respublika Komitяsinin

baшlыca vяzifяsi bяlяdiyyя цzvlяrinin vя qulluqчularыnыn яmяk, sosial, iqtisadi hцquqlarыnыn vя qanuni mяnafelяrinin mцdafiяsini tяmin etmяkdir. Hяmkarlar Иttifaqыnыn sяmяrяli fяaliyyяti hяmkarlar ittifaqы цzvlяrinin яmяk haqlarыndan tutulan vя Respublika Komitяsinin xцsusi hesablaшma-hesabыna kючцrцlяn цzvlцk haqlarыndan birbaшa asыlыdыr. Цzvцlцk haqlarы hяmkarlar tяшkilatыnыn hяrяkяtverici qцvvяsi olmaqla, hяmkarlar ittifaqыnыn fяaliyyяtinя яn ciddi tяsir gюstяrяn amillяrdяndir.

Odur ki, sizin sяlahiyyяt dairяnizdя olan bяlяdiyyяlяrdя чalышan bяlяdiyyя цzvlяrinin vя qulluqчularыnыn яmяk haqlarыndan tutulan цzvlцk haqlarыnыn Azяrbaycan Bяlяdiyyя Ишчilяrinin Hяmkarlar Иttifaqыnыn hesablaшma-hesabыna kючцrцlmяsini daim diqqяtdя saxlamaьыnыzы vя vяsaitin vaxtыnda kючцrцlmяsinя, o cцmlя-dяn Qurutayda sяslяnяn tяklif vя tюvsiyяlяrя mяsuliyyяtlя ya-naшmaьыnыzы Sizdяn bir daha xahiш edirik."

№ 09 (155), Сентйабр 2017

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Иctimai rяyi mяhz internet mediasы formalaшdыrыr Яflatun Amaшovdan saytlara nюvbяti DЯSTЯK

Яфлатун Амашов, Азярбайъан мятбуат Шурасынын сядри, миллят вякили "Tяxminяn 10 il яvvяl internet medianыn rolu vя perspektivi barяdя tam qяnaяtя gяlmяk, yekun fikir bildirmяk bяlkя dя mцmkцnsцz idi. Ancaq indi qяtiyyяtlя sюylяmяk olar ki, dцnyada ictimai rяy mяhz internet цzяrindяn yayыmlanan media resurslarы vasitяsilя formalaшыr.

Azяrbaycanda da durum eynidir. Yяni юlkяmiz dя tяbii prosesdяn, hяm onun mцsbяt, hяm dя mяnfi tяrяflяrindяn uzaq deyil".

Bu sюzlяri миллят вякили, Mяtbuat Шurasыnыn sяdri Яflatun Amaшov Modern.az-a aчыqlamasыnda deyib.

Mяtbuat Шurasыnыn sяdri bildirib ki, internet medianыn mцsbяt tяrяflяri barяdя yetяrincя sюhbяt aчыlыb. "Иlk nюvbяdя informasiyalы vяtяndaш cяmiyyяt quruculuьunu qeyd etmяk mцmkцndцr. Bяli, internet media daha яlячatыmlыdыr. Bu cяhяt

imkan verir ki, hяr bir шяxsin orada yayыmlanmыш materiallara gюrя vяtяndaш mюvqeyi yaransыn vя gцclяnsin. Ancaq vяtяndaш mюvqeyi, baxышы dцzgцn formalaшыrmы, yaxud formalaшa bilirmi? Mяncя, яsas sual bundan ibarяtdir vя bu sual яtrafыndakы mцzakirяlяr istяr-istяmяz internet media ilя baьlы mяnfi tяmayцllяri dя aktuallaшdыrmaqdadыr. Иnternet medianыn mцsbяt tяrяflяri barяdя sюz aчdыьыmыz kimi, mяnfi cяhяtlяri ilя baьlы da fikirlяrimizi bildiririk. Юzц dя daha чox. Elя indi dя bu mяnada bir чox mяqamlardan sюz aчa bilяrik. Mяn sadяcя onlardan birini qeyd edяcяm - mцstяqillik. Bяli, biz ilk nюvbяdя чalышmalыyыq ki, internet media tam mцstяqil olsun, ayrы-ayrы шяxslяrin, birbirinя qarшы чыxan qцtblяrin mцbarizя vasitяsinя чevrilmяsin, hansыsa mяqsяdli xarici maliyyя mяnbяlяrinя цz tutmasыn. Bunun яn optimal yolu isя dюvlяt dяstяyidir".

Deputat deyib ki, jurnalist ictimaiyyяti internet medianыn dюvlяt dяstяyindяn faydalanmasыnыn zяruriliyinя dair чoxsaylы mцzakirяlяr aparыb vя aparmaqdadыr.

"Mяnim Milli Mяclisin deputatы kimi parlamentdя dя bununla яlaqяdar чыxышlarыm olub. Dцшцnцrяm ki, mяsяlяyя yenidяn qayыtmaьa ehtiyac var.

Bir daha bildirirяm ki, internet medianыn dюvlяt dяstяyindяn faydalanmasы yalnыz onlara maliyyя vяsaitinin ayrыlmasы demяk deyil. Bu, eyni zamanda internet medianыn cяmiyyяtimiz цчцn prioritet olan istiqamяtlяrя yюnlяndirilmяsidir. Cяmiyyяtin dцzgцn formalaшmasы tяbii ki dюvlяtimizin dя maraqlarыndan irяli gяlяn prosesdir".

Modern.az

Баш Эюйнцк бялядиййясиндя йаньын Октйабрын 18-дя Шякинин Баш Эюйнцк кянд бялядиййясинин инзибати бинасында йаньын щадисяси баш вериб.

Belediyye.info-ya щadisя barяsindя aчыqlama verяn bяlяdiyyя sяdri Vцqar Mяmmяdov bildirib ki, hadыsя barяsindя 18 oktyabr axшam saatlarыnda mяlumat alыb vя dяrhal da hadisя yerinя gяlib. Bяlяdiyyяniн bir qisim sяnяdlяri yanьыndan xilas edilsя dя, mцhasibatlыьыn yerlяшdiyi otaqlar vя bцtцn maliyyя sяnяdlяri yanыb.

Sяdrin sюzlяrinя gюrя, 1956-cы ildя inшa edilяn binada kolxozun idarя heyяti fяaliyyяt gюstяrib. Bяlяdiyyя formalaшandan sonra isя bina yerli orqanыn balansыna verilib. Гейд едяк ки, kяnd bяlяdiyyяsinin inzibati binasы

цmumi sahяsi 650 m2 olan birmяrtяbяli kцrsцlц binanыn yanar konstruksiyalarыnыn 380 m2 sahяsi yanmышdыr. Иnzibati bina yanьыn nяticяsindя tamamilя yarasыz vяziyyяtя dцшцb. Бялядиййя сядри ону да билдириб ки, yanьыn nяticяsindя bяlяdiyyяnin fяaliyyяti дя iflic vяziyyяtя dцшцb. Ancaq cяtinliklяrя baxmayaraq, vяziyyяtdяn чыxыш yolu tapmaьa чalышыrлар. Иlk olaraq kяnddя fяaliyyяt gюsяtrяn iki saylы orta mяktяbin hяyяtindя olan dairя seчki mяntяqяsinin binasыnda mцvяqqяti olaraq mяskunlaшыблар вя щазырда sыradan чыxmыш sяnяdlяrin bяrpasы ilя mяшьulдурлар.

Yanьыnla baьlы mцvafiq orqanlar тяряфиндян toplanmыш sяnяdlяr Fюvqяladя Щаллар Nazirlyinin Qяbяlя Regional Иdarяsinя tяqdim edilib.

сящ. 7

Tiflisdя Azяrbaycan nяfяsi Diqqяti чяkяn mяqam onda oldu ki, dюrd nяfяr gцrcцdяn muzeyin yerlяшdiyi цnvan haqqыnda soruшanda bilmяdiklяrini vя hяtta bir dяfя dя olsun muzey haqqыnda eшitmяdiklяrini dedilяr.

Nяhayяt, bir insaflы taksi sцrцcцsц kцчяnin adыnы dяqiq deyin aparыm -, dedi...

Muzeyin binasыna чatdыq. Sяn demя, muzey bizim qaldыьыmыz oteldяn piyada 10 dяqiqяlik mяsafяdя yelяшirmiш, юzц dя шяhяrin mяrkяzindя, daha чox Azяrbaycanlыlarыn mяskunlaшdыьы yerdя.

Vestibцldя bizi Azяrbaycanlы mцhafizячi qarшыladы. Шяhяrdя ilk dяfя Azяrbaycan dili eшitdik.

Muzeyin giriшindя dahi mцtяfяkkirin bцstц qoyulmuшdu. Demяliyяm ki, birinci mяrtяbяdя hяm dя art-kafe fяaliyyяt gюstяrir.

Burada rяsm яsяrlяri vя bяdii gecяlяr keчirilir.

Yaxыn dostum olan konfrans iшtirakчыsы Seymur Naьыyevlя hяrяyя цч lari verib muzeyя daxil olduq. Muzey яmяkdaшы Cяmilя xanыmыn шirin юzцnяmяxsus lяhcяsiylя biz dramaturqun yaшayыb yaratdыьы dюvrя qыsa bir ekskurs etdik.

Вцгар ТОФИГЛИ, Бялядиййялярин фяалиййятинин тяблиьи ИБ-нин сядри dяstяyi, o cцmlяdяn ciddi nяzarяtiylя muzey yenidяn bяrpa olunur. Иlk olaraq яrazidя mяskunlaшan yerli яhali SOCAR-ыn ayыrdыьы maliyyя vяsaitiylя baшqa yerlяrя kючцrцlцr vя bina sыfыrdan яsaslы шяkildя yenidяn qurulur. Цstяlik цчцncц mяrtяbя dя inшa edilir.

Mяqsяd bu muzeyi Azяrbaycanlыlarыn mяdяniyyяt mяrkяzinя чevirmяk idi. Bu gцn muzeyin цчцncц mяrtяbяsindя yerlяшяn konfrans zalыnda tez-tez mяdяniyyяt tяdbirlяri keчirilir. Azяrbaycan vя onun mяdяniyyяti Gцrcцstanda belя tяbliь olunur.

Cяmilя xanыm deyir ki, Gцrcцstan mяktяblilяri, turistlяr, Azяrbaycan vяtяndaшlarы tez-tez muzeyi ziyarяtя gяlirlяr.

Bir mяqamы qeyd edim ki, biz ziyarяtdя olanda artыq mюhtяшяm bir tяqdimata hazыrlыq gedirdi.

Muzeydя dramaturqun ailя цzvlяri, яsяrlяri, mцasirlяri haqqыnda sяnяdlяr, fotoшяkillяr ayrыca bюlmяlяrdя sяrgilяnir.

Dramaturqun iш otaьы da hяmin illяrdя olduьu kimi saxlanыlmышdы. Bu gцn muzeydя Azяrbaycanыn Konservatoriyasы adlanan Qarabaь mцsiqiчilяri haqqыnda bir bюlmяdя fяaliyyяtdяdir.

Mяhz bu bюlmяdя M.F.Axundovun ozцnцn dя hюrmяt bяslяdiyi X.B.Natяvanыn porteti, mцasirlяrinin arxiv fotolarы sяrgilяnir.

***

Юyrяndim ki, muzeydя 2700-я yaxыn eksponat sяrgilяnir. Sяrgilяnяn eksponatlarыn bir qismi orijinaldan olan eksponatlarыn surяtlяri olsada чox nяfis formada tяrtib olunmuшdu.

Cяmilя xanыmla sюhbяt edirik. Mяlum olur ki, 22 yaшыnda Tiflisя gяlяn M.F. Axundov 1864-cц ildя bu яrazini alaraq ikimяrtяbяli binanы юz layihяsinя uyьun tikdirir vя юmrцnцn sonunadяk burada yaшayasы olur.

Keчmiш sovet dюvrцndя binanыn bir qismi yaшayыш цчцn шяhяr sakinlяrinя verildiyindяn onun yalnыz salamat qalan iki otaьыnda 1982ci ildя muzey tяsis olunur.

2012-ci ildя isя Azяrbaycan prezidentinin gюstяriшi vя SOCAR-ыn maliyyя

Muzeydяn xoш tяяssцratla ayrыlыrыq.

Xoшbяxtlikdяn hяmin яrazidя hяm dя Azяrbaycan sяfirliyinin mюhtяшяm inzibati binasы da yerlяшir. Цч gцnlцk sяfяr чяrчivяsindя шяhяrdя чoxsaylы Шяrq mяdяniyyяtinin nцmunяlяrini gюrdцk vя ziyarяt etdik.

Fяxr duyulasы mяqamlar чox oldu.

Mяbяdя чevrilяn muzey bu gцn Tiflisdя Azяrbaycan mяdяniyyяtinin canlы tяbliьatчыsыna чevrilmяkdяdir.

Ancaq юlkяdя baш verяn hadisяlяri, siyasы proseslяri, yerli яhaliyя mяxsus xarakterik cяhяtlяrin tяhlili gюstяrir ki, hяlя чox iшlяr gюrцlmяlidir. Юzц dя mцtlяq шяkildя.

Bu gцn M.F.Axundovun muzeyя чevrilяn evi tяmiz vя saf Azяrbaycan sevgisi цzяrindя qurulduьundan inanыram ki, bundan sonra da muzey-mяdяniyyяt mяrkяzi kimi bir sыra ciddi vя yaddaqalan layihяlяrя imza atacaqdыr.

P.S. Bir daha nцmayяndя heyяtinя qatыlmaьыma sяbяbkar olan GИZ-in proqram цzrя mяsul eksperti Fidan Qasыmovaya xцsusi tяшяkkцrlяr.

сящ. 8

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 09 (155), Сентйабр 2017

ШЯКИДЯ “АВРОПА "Avropa Avtobus Turu-2017" layihяsi чяrчivяsindя Шяkidя "Avropa шяhяrciyi"nin aчыlышы olub.

Avropa Иttifaqыna цzv юlkяlяrin sяfirliklяri Шяki ilя яlaqяlяrin daha da geniшlяndirilmяsindя maraqlыdыrlar.

"Avropa Avtobus Turu-2017" layihяsinin "Шяki Avropa шяhяrciyi" tяdbiri чяrчivяsindя sentyabrыn 23dя Шяki шяhяrindяki "Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksindя Шяki шяhяri rяhbяrliyi ilя Avropa Иttifaqыna цzv юlkяlяrin Azяrbaycanda fяaliyyяt gюstяrяn sяfirlяrinin vя sяfirliklяri tяmsil edяn шяxslяrin gюrцшц кечирилиб.

Layihяnin mяqsяdi Azяrbaycanыn regionlarыnda insanlarы Avropa Иttifaqы barяdя mяlumatlandыrmaq, Avropa dяyяrlяri vя mяdяniyyяti ilя yaxыndan tanыш etmяkdir. Шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov sяfirliklяrin tяmsilчilяrinя Azяr-

baycanыn bu qяdim diyarыnыn tarixi, mяdяniyyяti, iqtisadiyyatы, turizm potensialы barяdя geniш mяlumat verib. Bildirilib ki, Шяki шяhяri bюlgяnin mцhцm siyasi, sosial-iqtisadi vя mяdяni mяrkяzi hesab olunur.

Bu gцn Шяki orta яsr шяhяrlяrinя mяxsus olan шяhяrsalma mяdяniyyяtini юzцndя qoruyub saxlayan unikal bir

yerdir. Шяhяrin nadir tarixi memarlыq abidяlяri - karvansaralar, mяscidlяr, minarяlяr, evlяr, qala divarlarы, kюrpцlяr buranыn qяdim memarlыq цslubundan xяbяr verir. Шяki Azяrbaycan elminя, mяdяniyyяtinя gюrkяmli шяxslяr bяxш edib. Bu torpaq Mirzя Fяtяli Axundzadяnin, Sabit Rяhmanыn, Fuad Яbdцrяhmanovun, Bяxtiyar Vahabzadяnin, Rasim Ocaqovun, Шяfiqя Axundovanыn ana vяtяni hesab olunur.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Шяki respublikanыn iri kяnd tяsяrrцfatы vя sяnaye rayonlarыndan biridir. Яhalinin яsas hissяsi kяnd tяsяrrцfatыnыn taxыlчыlыq, heyvandarlыq vя meyvячilik sahяlяri ilя mяшьul olur, eyni zamanda, sяnaye, tikinti, ticarяt, tяhsil, sяhiyyя vя digяr sahяlяrdя чalышыr. Иpяkчilik bцtцn tarixi dюvrlяrdя Шяkinin iqtisadi hяyatыnda mцhцm yer tutub.

Bildirilib ki, Шяkinin Azяrbaycanыn qяdim mяrkяzlяrindяn biri kimi шюhrяt qazanmasы hяm dя bu шяhяrdя qяdim tarixi mяdяniyyяt abidя-

lяrinin mюvcudluьu ilя baьlыdыr. Шяki шяhяri vя rayonu яrazisindя dюvlяt mцhafizяsinя gюtцrцlmцш 84 arxeoloji vя memarlыq abidяsi var. Onlardan Kiш alban mяbяdi vя inшa tarixi XVЫЫЫ яsrя aid olan Шяki xanlarыnыn sarayы dцnya яhяmiyyяtli abidяlяrdяndir. 2012-ci ildя Шяki шяhяrinin 2700, Шяki xanlarыnыn sarayыnыn isя 250 illik

yubileyi bюyцk tяntяnя ilя qeyd edilib.

Gюrцшdя diqqяtя чatdыrыlыb ki, sяnяtin vя sяnяtkarlыьыn yцksяk sяviyyяdя inkiшaf etdiyi яrazilяrdяn olan Шяkidя bu gцn bir чox sяnяt sahяlяri -

dяmirчilik, misgяrlik, zяrgяrlik, papaqчыlыq, dulusчuluq, шяbяkячilik, xalчaчыlыq vя digяr sahяlяr qorunub saxlanыlыb. Orijinal Шяki mяtbяxi dя шяhяrin bяnzяrsiz mяdяniyyяtinя daxildir. 2014-cц ildяn Шяki Azяrbaycanыn daimi "Шirniyyat paytaxtы" elan olunub. Шяki, hяm dя festivallar шяhяri kimi tanыnыr. Hяr il bu шяhяrdя beynяlxalq sяviyyяli bir neчя festival keчirilir.

Avropa Иttifaqыnыn Azяrbaycandakы nцmayяndяliyin rяhbяri Kestutis Yankauskas layihя чяrчivяsindя sяfirliklяrin nцmayяndяlяrinin Azяrbaycanыn bюlgяlяrinя ilk sяfяrinin qяdim Шяki diyarыndan baшlanmasыndan mяmnun qaldыьыnы bildirib. Vurьulanыb ki, sяfяr чяrчivяsindя sяfirlяr, hяmчinin Avropa Иttifaqыna цzv olan dюvlяtlяrin nцmayяndяlяri gяlяcяk birgя layihяlяri vя tяшяbbцslяri mцzakirя etmяk imkanы яldя ediblяr. Sяfяrin яsas mяqsяdi bu bюlgя ilя yaxыndan tanыш olmaq, Шяki haqqыnda daha чox mяlumat яldя etmяkdir.

Kestutis Yankauskas bildirib ki, hazыrda Azяrbaycan Respublikasы ilя Avropa Иttifaqы arasыnda imzalanacaq saziшlя baьlы proses hяyata keчirilmяkdяdir. Bu, gяlяcяk яmяkdaшlыq цчцn yeni imkanlar aчacaq.

Gюrцшdяn sonra mяtbuat nцmayяndяlяrinin suallarы cavablandыrыlыb.

***

Щямин эцн - сентйабрын 23-дя "Avropa Avtobus Turu-2017" layihяsi чяrчivяsindя Avropa Иttifaqыnыn Azяrbaycandakы

nцmayяndяliyinin vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin birgя tяшkilatчыlыьы ilя Шяkidя "Avropa шяhяrciyi"nin rяsmi aчыlыш mяrasimi olub.

birin Шяkinin mяdяni hяyatыnda xoш xatirя kimi qalacaьыnы, sakinlяrin Avropa mяdяniyyяti vя tarixi haqqыnda yeni biliklяr яldя edяcяyini diqqяtя чatdыrыb.

Avropa Иttifaqыnыn

"Yuxarы Baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun яrazisindя tяшkil olunan tяdbirdя Avropa Иttifaqыna цzv юlkяlяrin Azяrbaycanda fяaliyyяt gюstяrяn sяfirliklяrinin rяhbяrlяri vя tяmsilчilяri, шяhяr sakinlяri iшtirak ediblяr. Шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov qonaqlarы salamlayaraq, tяd-

Azяrbaycandakы nцmayяndяliyinin rяhbяri Kestutis Yankauskas bildirib ki, "Avropa шяhяrciyi" ittifaqыn цzvц olan юlkяlяrlя birgя яmяkdaшlыq чяrчivяsindя tяшkil olunub.

Layihяnin mяqsяdi Avropa юlkяlяrinя юz mяdяniyyяt vя яnяnяlяrini nцmayiш etdirmяk imkanы yaratmaqdыr. (Арды 9-ъу сящифядя)

№ 09 (155), Сентйабр 2017

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 9

ШЯЩЯРЪИЙИ” Mixael Kindsqrab: “Almaniya Шяki ilя iqtisadi vя mяdяni sahяlяrdя yaxшы яlaqяlяr qurub.” "Шяkidя reallaшan "Avropa шяhяrciyi" layihяsi bizim цчцn чox bюyцk uьurla keчir. Burada Avropa Иttifaqыna, o cцmlяdяn Almaniyaya maraq gюstяrяn bir чox gяnc шяkililяrlя цnsiyyяtdя olduq, sюhbяt apardыq. Almaniya barяdя biliklяrini artыrmaq, alman dilini юyrяnmя mяnbяlяri, hяmчinin Almaniyada tяhsil almaq imkanlarы ilя maraqlanan шяxslяrя xeyli mяlumat verdik."

Bu сюзляри "Avropa шяhяrciyi"nin aчыlышы mцnasibяtilя Шяkidя keчirilяn tяdbirdя iшtirak edяn Almaniyanыn юlkяmizdяki sяfiri Mixael Kindsqrab jurnalistlяrя mцsahibяsindя deyib.

Azяrbaycanda bir ildir sяfir kimi fяaliyyяt gюstяrdiyini, bu mцddяt яrzindя bюlgяlяr iчяrisindя яn чox Шяkiyя sяfяr etdiyini vurьulayan sяfir deyib: "Bu шяhяrlя istяr iqtisadi, istяrsя dя mяdяni sahяdя чox yaxшы яlaqяlяrimiz qurulub. Hazыrda Almaniya Шяkidя su tяchizatы vя kanalizasiya sistemlяrinin yenidяn qurulmasы ilя baьlы dяyяri 100 milyon avrodan чox olan яhяmiyyяtli layihя hяyata keчirir. Mяшhur memarlыq abidяsi olan Шяki xanlarыnыn sarayыnыn bяrpasыnda da alman mцtяxяssislяr yaxыndan iшtirak ediblяr. Bu gцn reallaшan tяdbir шцbhяsiz ki, яmяkdaшlыьыmыzыn daha da geniшlяnmяsinя yeni tюhfя olacaq". (Яввяли 8-ъи сящифядя) Sonra tяdbir iшtirakчыlarы Avropa Иttifaqыna цzv юlkяlяrin mяdяniyyяtini, adяtяnяnяsini, turizm potensialыnы яks etdirяn guшяlяrlя tanыш olublar.

Tяdbir чяrчivяsindя uшaq vя bюyцklяr цчцn mцxtяlif mцsabiqяlяr, yarышlar, яylяncяli шoular tяшkil olunub.

"Avropa шяhяrciyi"nin aчыlышыna hяsr olunmuш silsilя tяdbirlяr щямин эцн ахшам axшam saatlarыnda шяhяrin mяrkяzi meydanыnda konsert proqramы ilя davam eтмишдир.

***

Шяkidя "Avropa шяhяrciyi" layihяsi чяrчivяsindя silsilя tяdbirlяrя konsert proqramы ilя yekun vurulду "Avropa Avtobus Turu" layihяsi чяrчivяsindя Avropa Иttifaqыnыn Azяrbaycandakы nцmayяndяliyinin vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin birgя tяшkilatчыlыьы ilя reallaшan "Avropa шяhяrciyi"nin aчыlышыna hяsr olunan silsilя tяdbirlяrя sentyabrыn 23-dя axшam saatlarыnda шяhяrin mяrkяzi meydanыnda tяшkil olunan konsert proqramы ilя yekun vurulду.

Konsertdяn яvvяl Шяki

"Marxal" mцalicя-istirahяt kompleksindя кечиридян мятбуат конфрансында Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov vя Avropa Иttifaqыnыn Azяrbaycandakы nцmayяndяliyinin rяhbяri Kestutis Yankauskas чыxыш edяrяk, Azяrbaycanla Avropa Иttifaqыna цzv юlkяlяr arasыnda яlaqяlяrin bцtцn sahяlяrdя uьurla davam etdirildiyini bildirib, layihя чяrчivяsindя Шяkidя keчirilяn silsilя tяdbirlяri шяhяrin istяr iqtisadi, istяrsя dя mяdяni hяyatыnda чox яlamяtdar hadisя kimi dяyяrlяndiriblяr.

Tяdbirdя iшtirak edяn sяfirlяr yцksяk qonaqpяrvяrliyя gюrя Шяki rяhbяrliyinя vя шяhяrin sakinlяrinя minnяtdarlыqlarыnы bildiriblяr. Vurьulanыb ki, belя tяdbirlяr юlkяlяr arasыnda dostluq яlaqяlяrinin vя mцnasibяtlяrin daha da mюhkяmlяnmяsinя xidmяt edir.

Konsertdя tяqdim olunan Azяrbaycan vя Avropa юlkяlяri bяstяkarlarыnыn mahnыlarы, шяn musiqilяr tamaшaчыlarыn цrяyincя olub.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 10 Vaqif AСЛАН, AYB Шяki bюlmяsinin sяdri Bu, tяxminяn, yarыm il bundan яvvяlin sюhbяtidir. Bilmirяm gecяnin nя vaxtы idi. Mobil telefonum zяng чaldы. Ala-sяrsяm oyandыm. Gecяnin qaranlыьыnda telefonumu gюtцrdцm. Danышan Moskva "Dяrviш" Azяrbaycan teatrыnыn tяsisчisi vя baш rejissoru Mяrdan Feyzullayev idi. Salamlaшdыq. O чox sevincяk vя hяyяcanlы bir sяslя soruшdu: - Bilirsяn, mяn haradayam?

Dedim: - Desяn, bilяrяm.

Telefonda qцrurla gurlayan bir sяs dalьalandы: - Mяn Nazim Hikmяtin ceviz aьacыna dюnцb kimsяdяn xяbяrsiz bitdiyi Gцlxanя parkыndayam. "Gюzяlim Иstanbul vя polis bunun farkыnda" olmasa da, юzцm bunun farkыndayam.

Mяn юzцm dя hяyяcanlandыm: - "Yarpaq-yarpaq" яllяrinlя Иstanbulu qucursanmы? "Kыvыrkыvыr" kыvыrlanыb, pыrыl-pыrыl uчursanmы?

- Lap elя Nazim Hikmяtin юzц kimi Иstanbula "yцz min gюz"lя baxыr, "yцz min яll"я toxunuram.

Sinяmdя dя sanki "yцz min цrяk" dюyцnцr...

Sюhbяtimiz necя шirin idi... Чaьlayan bulaq kimi axыb gedirdi...

dirsяn? - deyя sual etdi." Яvvяlcя gцlцшdцk. Sonra da dяrin bir fikrя getdik. Daha sonra bu hadisя Mяrdana B.Vahabzadяnin dili ilя yazdыьыm шeirя чevrildi: Яlinlя qurduьun "Dar aьacы"nы, Sяhnяdя qoymusan, hara gedirsяn? Иllяrlя чяkdiyin aьrы-acыnы Bяs niyя чяkmяmiш dara gedirsяn?

Geri dюn, чoxsa da asыlasыlar, Layiqsiz elяmя dar aьacыnы!

Qeyrяtli adamlar шяrяflяndirir Namus aьacыnы, ar aьacыnы. Юlцylя doludur hяr tяrяf, hяr yan...

Asыlыb qalыblar var aьacыndan.

Baxыb kюynяk-kюynяk tяr tюkцr insan, Utanыr boш qalan dar aьacыndan Vяtяnin юzцdцr bu dar aьacы, Asыlsan, Vяtяndяn asыlmalыsan.

qeydя rast gяldim: "Vaqif mцяllim, sяn mяnim beynimdяsяn!

Sяndя шair olmamaq da gцnahdыr, ay Kiш kяndi!!! Mяndяn Tovla qayasыna salam de!

09.07.2015.

Mяrdan Feyzullayev."

Tovla qayasы bizim Kiш kяndi ilя цzbяцz dayanan daьыn ayaьыndan baшыnacan ucalan vя ucaldыqca geniшlяnяn mюhtяшяm vя daьыn юzц boyda bir qayadыr.

Onda mяn yenя dя salamыn цnvanыna чatdыrыlmasыna tяlяsdim: "Mяndяn Tovla qayasыna salam de!"

- Baш цstя! "Иstяyirяm qadasыnы alam, de!"

- Baш цstя!

"Qayam mяni salammasa yadыna, Deyяrsяn ki, qurban olum adыna, Yadыndamы, oturmuшduq daш цstя?

Uшaq idik, Bюyцk чaya baxыrdыq, Иllяr keчib, yaш gяlibdir yaш цstя, Bюyцk чaya qoшulurduq, axыrdыq.

Duman vardы qayadakы qaш цstя."

№ 09 (155), Сентйабр 2017

rыnыn aktyorlarы nяzm ilя tamaшa gюstяrяcяkdilяr. Bu mяsul iшin юhdяsindяn gяlmяk цчцn bir olmaq, birgя olmaq lazыm gяlirdi. Demяk olar ki, hяr gцn gюrцшцrdцk. Ишin daha bir цstцn vя цmidverici cяhяti onda idi ki, aktyorlarыn чoxu Mяrdanыn keчmiш dostlarы idilяr.

Aktyorlardan Xanlar Hяшimzadяnin, Яbцlfяt Salahovun, Akif Yusifovun, Aydыn Яlibalayevin vя baшqalarыnыn iшя necя bir mяsuliyyяtlя yanaшmalarы Mяrdana olan hюrmяt vя sevginin tяzahцrц kimi юzцnц gюstяrirdi. Nяhayяt, gюzlяnilяn gцn gяlib gяlib чatdы.

2016-cы ilin 12 mart gцnц necя dя hяyяcanlы idi...

Premyeraya S.Vurьunun gяlini - mяrhum Vaqif Sяmяdoьlunun hяyat yoldaшы Nцшabя xanыm Vяkilova-Babayeva vя Sяmяd Vurьunun nяvяsi Yusif Sяmяdoьlunun qыzы gяlmiшdilяr. Tamaшa qeyri-adi bir hяyяcanla vя sцrяkli alqышlarla baшa чatdы. S.Vurьun ocaьыnыn gяlini Nцшabя xanыm Vяkilova-Babaye-

Telefon zяnglяri

(Respublikamыzыn Яmяkdar artisti Rejissor Mяrdan Feyzullayevi dцшцnяrkяn)

***

Иradяmizdяn asыlы olmayaraq, bizi doьmalaшdыran bir чox ortaq mяqamlar vardыr: eyni kяnddя doьulmuшuq, uzaqdan-uzaьa qohumuq. Eyni mяktяbdя mяn mцяllim, o, шagird olmuш, mяn ondan doqquz yaш bюyцk olsam da, mяndяn altы yaш bюyцk olan hяmkяndlimiz, gюrkяmli tцrkoloq vя dюvlяt xadimi Aydыn Mirsaleh oьlu Mяmmяdov hяr ikimizin yaxыn dostu olmuшdur. O zamanыn bizim цчцn яn bюyцk hadisяsi Qarabaь mяsяlяsinin ermяnicяsinя hяlli шяraitindя 1990-cы ilin 20 Yanvar sindromundan keчib Azяrbaycanыmыzыn mцstяqillik яldя etmяsi idi.

O dюvrцn hяyяcanlarыnы yaшayanlar Aydыn Mяmmяdov fenomeninin kim olduьunu yaxшы bilirlяr...

Elя ki, 1991-ci ilin 19 aprelindя baш verяn avtomobil qяzasыnda Aydыn Mяmmяdovu itirdik, bu hadisя mяnim "Aydыn" poemamыn yaranmasыna sяbяb oldu.

Mцяllif kimi onu deyя bilяrяm ki, mяzmun, mцndяricя vя tarixi hяqiqяtlяrя sяdaqяt baxыmыndan яsяr maraqla qarшыlandы. Belяliklя, "Aydыn" poemasы artыq 1989-cu ildяn S. Rяhman adыna Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnыn baш rejissoru olan Mяrdan Feyzullayevin rejissorluьu ilя Шяki rayonu Kiш kяnd orta mяktяbinin шagirdlяrinin vя шяxsяn mяnim юzцmцn ifamыzda sяhnяlяшdirildi vя 1992-ci ilin 20 apreldя tamaшaya qoyuldu.

Bu hadisяdяn sonra teztez gюrцшцrdцk. Sюhbяtimizin ana xяtti mяnim yazmaqda olduьum "Kюtцk" pyesi цzяrindя olurdu. Ali mяktяb illяrini чыxmaq шяrti ilя bцtцn hяyatыm kяnd mцhitindя keчdiyindяn Sovet dюnяminin kяnd mяnяviyyatыna vurduьu zяdяlяri personajlarыmыn шяxsindя tяsvir etmяk istяyirdim. Elя o vaxtlardan яsяri yazыb qurtarsam da, onun sяhnя hяllinя mцxtяlif sяbяblяrdяn nail ola bilmяdik.

1999-cu ildяn Mяrdan Moskvada yaшasa da, telefonlaшmalarыmыz bir qayda olaraq davam edirdi. Шяkiyя gяldiyi zamanlarda isя mцtlяq gюrцшцrdцk.

2011-ci ilin yayы idi. Mяrdan da, Bakыda yaшayan bюyцk qardaшы Иlham da (Mяn dя onu bюyцk qardaш gюzцndя gюrцrяm) kяnddя idilяr. Цчlц gюrцшlяrimizdяn birindя bюyцk mцtяfяkkir шair B.Vahabzadяni xatыrladыq. Mяrdan dedi: "Mяnim Moskvaya gethaget vaxtыm idi. O yandan da bюyцk шairimizin "Dar aьacы" pyesini sяhnяyя чыxarmышdыm. Deyяndя ki, Moskvaya gedirяm, Bяxtiyar Vahabzadя hяyяcanlandы: - Ay oьul "Dar aьacы"nы qoymusan, hara ge-

Onlara qibtя etmяmяk mцmkцn deyildi. “Facebook”-da onlarы izlяdikcя qяt etdim ki, xoшbяxtliyin bцnюvrяsindя sцd vя sцmцk halallыьы durur. Haqqa vя яdalяtя arxalananlar yenilmяz olurlar. Faшizm цzяrindяki qяlяbяnin 71 illiyi Azяrbaycan vя Azяrbaycanlыlar цчцn iblis цzяrindя qяlяbя simvolunda idi. Onlarыn baxышlarы haqsыzlыьa vя qяdirbilmяzliyя tuшlanan lazer шцalarыnы xatыrladыrdы.

Baxdыm, baxdыm doyunca.

Mяnя elя gяldi ki, Qыzыl Meydan boyunca Dolaшыr addыm-addыm ruhu veteranlarыn...

Xoш imiш yaшantыsы hяyяcanlы anlarыn.

Gюrяnlяr bilir ancaq o an necя an idi.

Ruhlar necя qayьыkeш, necя mehriban idi.

Ruhlar юvladlarыnыn durmuшdu baшы цstя.

Sanki yaш gяlmяmiшdi kimsяnin yaшы цstя.

Canlanmышdы onlarыn dayanmыш hяyatы da.

Durmuшdu heyran-heyran Kremlin saatы da.

Sцzцrdц bu sяhnяni heyrяt iчindя hamы.

Gяlяcяyя gedirdi veteran izdihamы.

Sinяsi medallы, dюшlяri niшanlы, шюhrяtli vя шanlы ataanalarыn юvladlarы baшlarы цzяrindя bayraq kimi tutduqlarы portretlяrlя sanki demяk istяyirdilяr: "Dцnya, sяn xoшbяxt olasan deyя biz nцmayiшя чыxmышыq!"

***

"Vaqif pyesinin premyerasыndan sonra. Soldan: Vaqif Aslan, Ramiz Orsяr, Hikmяt Nяbiyev, S.Vurьunun gяlini Nцшabя xanыm Vяkilova-Babayeva, rejissor Mяrdan Feyzullayev, S.Vurьunun nяvяsi - Й.Сямядоьлунун гызы, Шirzad Pirallahi, Mirbala Sяlimli.

Dцшцb torpaьыna цzц qiblяyя, Dikяlib daшыnda qazыlmalыsan.

Sonra da Vяtяnin baшыnыn цstя Bюyцk hяrflяrlя yazыlmalыsan.

31 iyul 2011-ci il.

***

Шяxsяn mяnя belя gяlir ki, Mяrdanыn rejissor kimi яn bюyцk uьurlarыndan biri dя bir neчя il bundan яvvяl B.Vahabzadяnin "Gцlцstan" poemasыnы monopyes шяklindя sяhnяlяшdirmяsidir. Hamыmыzыn sevimlisi, istedadlы aktyor Шirzad Pirallahinin ifasыnda sяhnя hяllini tapan, Moskvada, Sumqayыtda, Шяkidя vя digяr mяdяni mяrkяzlяrdя tamaшaya qoyulan bu monopyes rejissor Mяrdan Feyzullayevin quruluшunda azadlыьa tяшnя B.Vahabzadя yaradыcыlыьыnыn genelogiyasыnы nцmayiш etdirirdi. Burada "Gцlцstan" vя "Шяhidlяr" birlяшdirilmiшdi. Bu poemalardan birinin 1960-cы, digяrinin 1990-cы ildя yazыlmasыna baxmayaraq, onlarыn vahid bir sцjetя malik olub, birinin digяrinin davamы kimi яrsяyя gяldiyi gюrцnцrdц. Bu, яsil rejissor kяшfi idi. "Gцlцstan" vя "Шяhidlяr" poemalarы arasыnda Шяhriyarыn, Mяmmяd Arazыn, Xяlil Rza Ulutцrkцn istiqlal шeirlяrindяn parчalar verilmяsi vя onlarыn "Gцlцstan" vя "Шяhidlяr" axarыnda mяharяtlя birlяшdirilmяsi milli qeyrяtin, iшgцzarlыьыn vя istedadыn, bir sюzlя, шцurlarы oyandыra bilяcяk шeirimizin vя istiqlal poeziyamыzыn tяntяnяsi kimi sяslяnirdi. Яlbяttя ki, yaшadыqca illяr vя hadisяlяr bir-birini яvяz etdi.

Bir gцn "Facebook"-da belя bir

Dedim: - Vardыr salamыn da sayasasы.

Durub getdim ...

Bu da - Tovla qayasы...

Qoyubdur Xan yaylaьыna baшыnы...

Bardaш qurub Marxaldakы daш цstя.

Dedim: - Sяnя Mяrdan bяydяn salam var.

Dedi: - Bяli, qяriblikdя balam var.

Salamы da, kяlamы da baш цstя. Цrяyimiz boшalыnca danышdыq.

Ayrы шeymiш Vяtяn ilя tanышlыq.

23 avqust 2015.

***

2015-ci ilin ortalarыnda o mяnя kompцter vasitяsi ilя gюzlяnilmяz bir tяklif etdi.

Rejissor dostum S.Vurьunun "Vaqif" pyesini yeni motivlяr цzrя sяhnяyя qoymaq istяyirdi.

Dцzц, bu tяklifdяn шaшыrdыm. Bu sadя iш deyildi. Qanadlы poeziyamыzыn az qala son hяddi hesab etdiyim S.Vurьun шerinin poetik ruhuna xяlяl gяlяcяyindяn qorxurdum. Mяrdan isя mяni ruhlandыrыrdы. Belя razыlaшdыq ki, o, yeni motivlяr olacaq sяhnяlяri necя gюrmяk istяyirsя, onlarы nяsrlя tяsvir etsin, mяn dя шeirя чevirim. Gюndяrdiyi hissяlяrlя tanыш olduqca belя bir qяnaяtя gяldim ki, Mяrdan "Qarabaьnamя"lяri dяfяlяrlя sяtirsяtir oxuyub, mцhakimя vя mцqayisя sцzgяcindяn keчirmiшdir. Ишя baшladыq... Bir ilя yaxыn bir mцddяt belяcя keчdi. 2016cы ilin yanvar ayыnыn яvvяllяrindяn etibarяn gяlib, Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnыn qonaq otaьыnda yerlяшяn Mяrdan "Vaqif" pyesi цzяrindя gяrgin vя fasilяsiz iшя baшladы. Иlk dяfя idi ki, Шяki Dюvlяt Dram Teat-

vanыn sevinc yaшlarы heч vaxt mяnim yadыmdan чыxmayacaqdыr. O, aktyor heyяtinя, xцsusilя rejissor Mяrdan Feyzullayevя minnяtdarlыьыnы elя bir sяmimiyyяtlя bildirdi ki, o sяmimiyyяtя vurulmamaq mцmkцn deyildi.

***

Mяrdanыn daha bir xцsusiyyяti dostlarы vя yaxыnlarы ilя fяxr etmяsi idi. "Vaqif" pyesinin uьurlu sяhnя hяllindяn sonra o daha da ruhlanmышdы. Yaxыnlarыna baш чяkir, dostlarы ilя gюrцшцrdц. Bu gюrцшlяrdя yaddaшlar vя xatirяlяr oyanыr, gюz vя kюnцl xoшluьu yaшanыrdы.

O hяr шeydяn яvvяl valideynlяri vя qardaшlarы ilя fяxr edirdi. Axы, onlar sadя, sяmimi vя xeyirxah adamlar idilяr. Xцsusilя ЫЫ Dцnya mцharibяsinin odu vя alovlarы arasыndan keчib gяlяn atasы hяyat mяktяbi qяdяr zяngin idi.

Necя fяxr etmяmяk olardы?

2016-ci ilin 9 May gцnц Moskvada yaшayan Azяrbaycanlыlar ЫЫ Dцnya mцharibяsi яrяfяsindя o zamankы SSRИ-ni mцdafiя edяn valideynlяrinin portretlяrini baшlarы цzяrindя tutaraq Qыzыl Meydana nцmayiшя чыxmышdыlar. Onlarыn arasыnda atasы Qafыl oьlu Яhmяdiyyяnin portretini qцrurla tutan Mяrdan da var idi. O, "Xocalы faciяsi: tarixi uzaq deyil" (Ход-

жалинскайа трагедийа: сроку давности не подлежит. Тула, 2007.) kitabыnыn mцяlli-

fi, hяmyerlimiz Cяfяr Sadiqlя yanaшы addыmlayыrdы. Kяndi, шяhяri vя юlkяsi, ata-anasы, qohum-qaрdaшы vя яtrafы ilя fяxr edяn bu insanlar dцnyanы iblislikdяn xilas edяn яsil qяhrяmanlar kimi gюrцnцrdцlяr.

Bundan bir ay sonra "Vaqif" pyesinin paytaxtda oйnanыlacaьы xяbяrini eшitdik. Mяrdan Moskvadan, mяn isя Шяkidяn Bakыya yola dцшdцk. Bakыda gюrцшdцk. Yeni motivlяr цzrя yazыlan "Vaqif"in paytaxtda necя qarшыlanacaыьы mяni daha чox maraqlandыrыrdы. Axы, o yeni motivlяri mяn nяzmя чяkmiшdim...

2016-cы ilin 7-8 iyununda Bakыda Musiqili Teatrda sяhnяyя qoyulan "Vaqif" pyesi yenя dя tamaшaчы rяьbяti qazandы. Tamaшa ilя baьlы rяylяr vя yazыlar da elmi sanbalыna gюrя diqqяti cяlb edirdi.

Bu, bюyцk hadisя idi. S.Vurьun шяxsiyyяtinя hюrmяt, tarixя vя tarixi hяqiqяtlяrя sяdaqяt burada aparыcы rol oynamышdы. Gяrgin iш, quruluшчu rejissor vя ssenari mцяllifi kimi qonararsыzlыq da mяqsядя gedяn yolda ona mane ola bilmяmiшdi.

Sabir Rцstяmxanlы, Asif Rцstяmli, Яdalяt Tahirzadя, Fяxrяddin Meydanlы, Яnvяr Яhmяd, Яlяddin Яsяdzadя kimi ziyalыlarыn rяьbяtini qazanmыш tamaшa KИV-in gцndяmindя юzцnяmяxsus yer tutmuшdu. Mяrdanыn mяrdanяliyinя vя rejissor cяsarяtinя heyran qalanlarыn sayы чox idi.

Bakыda olan gюrцшlяrimizdя Mяrdan yenidяn neчя il bundan qabaqkы sюhbяtimizя qayыtmыш, "Kюtцk" pyesini tamaшaya qoyacaьыnы, "Hцseyn xan Mцшtaq" цzrя film чяkmяk fikrindя olduьunu tяkrar-tяkrar vurьulamышdы. Яlbяttя ki, mяn bundan чox sevinmiшdim...

***

Tяxminяn bir ay bundan яvvяlin sюhbяtidir. Yenя dя gecяdir. Yenя dя telefonum zяng чalыr. Gюtцrцrяm. Danышan Иlham Feyzullayevdir. Иlham bura qяdяr tяsadцf etmяdiyim qяribя bir intonasiya ilя danышыr: - Gecяnin bu vaxtы sяnя zяng edirяm. Dяrdimi daьыtmaьa, hцznцmц bюlцшmяyя adam axtardыm. Aьlыma birinci sяn gяldin...

- Bюyцk qardaш, axы, nя olub?

- Mяrdan dцnyasыnы dяyiшib.

Sюz tapa bilmяdim. Sarsыldыm. Ишыqlarы sюndцrцlmцш otaqda dцnya baшыma fыrlandы.

11 sentyabr 2017-ci il, Шяki, Kiш kяndi.

№ 09 (155), Сентйабр 2017

Вагиф АСЛАН,

Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, АДПУ Шяki filialыnыn baш mцяllimi

(Яввяли ютян сайларымызда) Nяhayяt, Aydoldu xяstяlяnir, "яcяlin onun яlindяn tutub hяyata qaчmыш bir uшaq kimi apardыьыnы" hiss edяndя "niyя bu qыzыl-gцmцшц topladыm, yoxsullara paylamadыm" deyя peшimanчыlыq hissi keчirir. Elя ki, oьlu Юydцlmцшц (Kamil Vяli Nяrimanoьluya gюrя, "Юydцlmцш" sюzцnцn kюkц "юq" sюzцdцr, tцrk dilindя, elяcя dя шumer dilindя "aьыl" demяkdir.) (Йусиф Баласагунлу. Гудатгу билик - Хошбяхтлийя апаран елм. (f.e.d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994.s.484.) gюrцr, ona

"dцnya malы цчцn юzцnц oda atmamaьы, baшqasыnыn malыnы almamaьы, zцlm etmяmяyi, doьru olmaьы, yaxшыlыq etmяyi, pis adamlardan uzaq olmaьы, hяyasыz adamdan uzaq qaчmaьы, dilini, gюzцnц vя boьazыnы qorumaьы, yalan danышmamaьы" vяsiyyяt edir, oьlunun xidmяtя gюtцrцlmяsini xahiш edяn mяktubunu yazыr, onu Gцndoьdu Eliyя чatdыrmaq (Йусиф Баласагунлу. Гудатгу билик -

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

T Tц цr rk k x xa allq qlla ar rыы я яd dя яb biiy yy ya at tыы Mцhazirяlяr gюzц tox" (Йусиф Баласагунлу. Гудатгу билик Хошбяхтлийя апаран елм.( f.e.d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994.s.179, 190, 196, 201-205.) bir шяxs olmalы olduьunu bяyan edir. Katibin necяliyindяn danышarkяn onun "sirr aчыlmasы qяdяr etibarlы", xяzinadardan danышarkяn onun "gцmцшц gюrцb ona baьlanmayan", aшpazdan danышarkяn "tяmiz aшpaz tяmiz yemяk verяr, ...acgюz adam яlini yemяyя soxar, onu bяrbad edяr, ...xяyanяt olan yerdяn bяrяkяt qaчar" (Йусиф Баласагунлу. Гудатгу

билик - Хошбяхтлийя апаран елм. ( f.e. d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e. d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994.s. 206, 211, 216-219.) hюkmц-

nц verir. "Axtarsa da, юzцndяn baшqa inandыьы baшqa bir adam tapa bilmяyяn" Yusif Balasaqunlu яvvяlcя saqibaшыnыn, daha sonra "o necя bяydir ki, quldan

qazanыldыьыnы, "Tanrы verяn iki gюzdяn biri ilя bu dцnyaya, digяri ilя o dцnyaya baxmalы, iki qulaqdan biri ilя bu dцnyanы, digяri ilя o dцnyanы eшitmяli, iki яldяn biri ilя bu dцnyanы, digяri ilя o dцnyanы tutmalы, iki ayaqdan biri ilя bu yana, digяri ilя o yana addыm atmalы" olduьunu xatыrlatsa da, Odqurmuш mяktub yazыb (Йусиф Баласагунлу. Гудатгу билик - Хошбяхтлийя апаран елм.( f.e.d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994. s. 240-243, 254,266, 274,) gяl-

mяyяcяyini bildirir. Юydцlmцш "Яdalяt", "Sяadяt" vя "Zяka"nыn qorunmasы цчцn "Gюztoxluьu"nun olmasыnы, dюvlяtin bu halda bir dюvlяt kimi юzцnц doьruldacaьыnы vurьulayaraq geri qayыdыr. Gцndoьdu Elik cavab mяktubu ilя tanыш olandan sonra Юydцlmцшцn verdiyi mяlumatlarы dinlяyir. "Юz юlkяsindя buyruьu iшlяmяyяn adam xalqыnыn bю-

[Шяxsяn mяnя gюrя, vяzirin bir яli xalqda, bir яli dя bяydя olmalыdыr.] "Onun aьlы чox,

biliyi dяniz olmalыdыr. Яgяr hюkmdar pis adamlarы baшыna yыьsa, (Йусиф Бала-

сагунлу. Гудатгу билик - Хошбяхтлийя апаран елм.( f.e. d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994.s.138, 148159, 164-165, 170-178.) adы lяkяlяnяr, юlkя

pozular."

Tam ensiklopedik gцcdя olan bu яsяr sяrkяrdяnin, ulu xas hacibin, qapычыbaшыnыn, elчinin (sяfirin.) hansы sifяtlяrя malik olmasыnы gюstяrmяklя davam edir.

"Hansы bяyin gюzц acdыrsa quldur, hansы qulun gюzц toxdursa bяydir" hюkmцnц verяn Yusif Balasaqunlu sяfirin "abыrlы vя nяzakяtli, elmli vя helmli, zяkalы vя savadlы, чox kitab oxuyan vя шeiri baшa dцшяn, hesabы vя hяndяsяni bilяn, nяrd vя шahmat oynayan, bцtцn (yяqin ki, bir чox) dillяrdя danышan, bцtцn (yяqin ki, yenя dя bir чox) yazыlarы oxuyan, hafizяsi gцclц, yaddaшы pozulmaz, nяfsi цstцndя vя

tяyir. Юydцlmцш ona цчцncц mяktubunu yazmaьыnы mяslяhяt bilsя dя, o, "mяktub etibarsыz adama verilir, sяn mяktubdan da яfzяlsяn" (Йусиф Баласагунлу. Гудатгу билик - Хошбяхтлийя апаран елм. (f.e.d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994.s.362-363.)

cavabыnы verir. Onda Юydцlmцш цчцncц dяfя Odqurmuшun ayaьыna gedir. Heч olmasa, Odqurmuшun Gцndoьdu Eliklя gюrцшmяsini, bir-birinin цzцnц gюrmяlяrini tяklif edir. Odqurmuш "hюkmdarыn fяrmanыna hюrmяt" яlamяti olaraq "onun ziyarяtinя" gedяcяyinя sюz verir vя sюzцnя яmяl edir. Gцndoьdu Eliklя Odqurmuш gюrцшцrlяr. Hюkmdar ona "niyя birinci olaraq salam vermяdin" sualыnы verяndя Odqurmuш "salam kiшiyя salamatlыq yoludur, kim birinci salam verirsя, salamatlыьa da o tяminat verir, яleyk alan salamat olur, hюkmdar bюyцkdцr, ilk salamы da o vermяlidir"

(Йусиф Баласагунлу. Гудатгу билик - Хошбяхтлијя апаран елм.( f.e.d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994. s. 332, 334, 336, 344, 346, 352, 365-367, 371.)

cavabыnы verir. Gцndoьdu Elik ondan юyцd almaq istяyindя olduьunu bяyan edir. Odqurmuш ona "sяnin yatacaьыn yer mяzardыr, onu yaxшыlыqla bяzя, ...яbяdi rahatlыq istяyяn zяhmяtя qatlanmalыdыr, ...bяylяr baшdыr, baш hara getsя, xalq da ora gedяr, ...ehsan edяrkяn tяlяs, cяza verяn zaman bir az asta ol, ...yoldaшыn aьыl, mцшavirin bilik olsun, ...hяr doьulan юlmяk цчцn doьular, ...din vя dцnya iшi bir-birinя qarшыdыr, onlar uzlaшmazlar, ...iшя baxan adamlar doьru olsalar, xalq rahat olar, ... acgюz nя qяdяr varlansa da, yoxsuldur,.." (Йу-

Хошбяхтлийя апаран елм.( f.e.d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof. ) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994.s.77-128) цчцn oьluna verir.

Юydцlmцш atasыnыn mяktubunu Gцndoьdu Eliyя чatdыrыr. Onun xidmяtinя girir. Иndi dя "Яdalяt" ilя "Aьыl" arasыnda sual-cavablar baшlayыr. "Яdalяt" aьыl ilя biliyin fяrqini soruшduqda o, "adam anadan biliksiz doьulur, ... aьlы isя Tanrы insanыn xяmirinя qatыr" cavabыnы verir. Gюz zюvqцnц (gюz xoшluьunu) "sevdiyi цzц gюrmяkdя", kюnцl zюvqцnц (kюnцl xoшluьunu) "arzusuna qovuшmaqda" gюrяn Юydцlmцш Sevginin "kюnцldяn, ... цzdяn ...vя ... gюzdяn" bilindiyini, "dinlяmяyin danышmaqdan daha yaxшы" olduьunu, "qul (yяni, qulluqчu) olmaьa цstцnlцk" verdiyini, bяyliyin "qanun, nizam, aьыl vя kюnцllя", "biliklя vя yanыlmadan", "sяbr vя yumшaqlыqla", gюztoxluьu vя abыrla" hяyata keчirildiyini, "iшlяyяnin qiymяtini gюrяnlяr verяr" hяqiqяtinin doьruluьunu sюylяyir. "Sцbaшы ("sц" яski tцrkcяdя "qoшun" demяkdir. Gюrцnцr ki, "sцrц" sюzц buradan tюrяmiшdir.) qяhrяman vя cяsur olmalыdыr. Яgяr aslan itlяrя baшчы olsa, itlяr aslan kimi, itlяr aslanlara baшчы olsa, aslanlar it kimi olar.

Bяy beш шeydяn - tяlяsmяkdяn, xяsislikdяn, qяzяbdяn, inaddan, yalanчыlыqdan uzaq olmalыdыr, qыlыncla balta (yяni, hяrbi-texniki цstцnlцk) юlkяnin keшikчisidir" deyяn Юydцlmцш daha sonra vяzir olacaq шяxsin necяliyini bяyan edir. Чцnki "vяzir bяylяrя uzanmыш яldir."

сящ. 11

сиф Баласагунлу. Гудатгу билик - Хошбяхтлийя апаран елм. (f.e.d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994. s. 379394.) deyяrяk юyцd verir.

kasыblыq adыnы gюtцrя bilmir" sualыnы verяrяk xidmяtчilяrin necяliyindяn bяhs edir, "sяrbяst vя azad adamlar yaxшыlыьыn quludur, onlara daim yaxшыlыq yolu aчыq olmalыdыr" (Йусиф Баласагунлу. Гудатгу билик - Хошбяхтлийя апаран елм. (f.e.d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994.s. 221, 226, 228,) fikrini irяli

sцrцr. Gцndoьdu Eliklя Юydцlmцшцn sual-cavabы "Hюkmdar kючцb gedяr, xalq qalar", "olkяni kцlчя qыzыl vя qыlыnc qoruyar" (Йусиф Баласагунлу. Гудатгу билик -

Хошбяхтлийя апаран елм. (f.e. d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы -1994.s.230-231.) mяqamыna чatanda

юlkяdя яdalяti, sяadяti vя zяkanы qorumaq цчцn gюztoxluьuna ehtiyac olduьunu qяt edirlяr. Юydцlmцш qohumu Odqurmuшa mцraciяt etmяyi mяslяhяt bilir. "Qohumlu adamыn adы-sanы yцksяk, yaxшы dostu olanыn isя sюzц mюtяbяr" olar dцшцncяsi ilя Gцndoьdu Elik Odqurmuшa mяktub yazыr. Юydцlmцш hюkmdarыn mяktubunu Odqurmuшa aparыr. Mяktubu verib ona tяrki-dцnyalыqdan яl чяkib hюkmdarыn xidmяtinя gяlmяsini tяklif edir. "Nяslin kяsilmяmяsinin dяrmanы qadыndыr" fikrini xatыrladaraq, onu fяal hяyata dяvяt edir.

Odqurmuш dцnyanы "яri ilя цч aydan artыq yola getmяyяn", yяni fяsildяnfяslя dяyiшяn qadыna bяnzяdяrяk "indi mяni шяhяrя, kяndя dяvяt edirsяn, orda nяfsimя яsir dцшsяm, kim mяni qurtaracaq", onda mяn gюztoxluьu olmayacaьam deyя dяvяtdяn boyun qaчыrmaq istяyir. Юydцlmцш ona axirяt dцnyasыnыn mяhz bu dцnya vasitяsi ilя

yцyц ola bilmяz" qяnaяtinя gяlяn Gцndoьdu Elik Odqurmuшa ikinci mяktubunu yazыr. Odqurmuш mяktubla tanыш olur. Mяktublarыn tяsiri vя Юydцlmцшцn tяkidlяri qarшыsыnda yumuшalan Odqurmuш "Яdalяt", "Sяadяt" vя "Zяka"nыn olduьu юlkяdя davranыш qaydalarыnыn necяliyini bilmяk istяyir. O zaman Юydцlmцш ona "bяylяrя xidmяt etmяyin qaydalarы"nы izah edir. Bundan sonra qapыdakы xidmяtчilяrlя, qara camaatla, яlяvilяrlя (Яli юvladlarы, яhli-beyt nяzяrdя tutulur), alimlяrlя, tяbiblяrlя, яfsunчularla, yuxu yozanlarla, mцnяccimlяrlя, шairlяrlя, яkinчilяrlя, satыcыlarla, heyvandarlarla, sяnяtkarlarla, yoxsullarla necя davranmaьыn (Йусиф Баласагунлу. Гудатгу билик - Хошбяхтлийя апаран елм.( f.e.d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994. s. 296, 301, 310, 321-332. ) la-

zыm gяldiyini sюylяyir. Bцtцn bunlardan sonra "Gюztoxluьu"na evlяnmяk qaydalarыnы шяrh edir. "Яl dяymяmiш, цz gюrmяmiш, яsli-nяsli olan, aьыllы, hяlim xasiyyяtli" qыzla evlяnmяyя цstцnlцk verir. "Namuslu qadыnla" evlяnяnin var-dюvlяt, gюzяllik, nяciblik vя gюzяl xasiyyяt kimi dюrd шeyi birlikdя яldя edяcяyini bildirir. Uшaqlarыn tяrbiyяsi ilя mяшьul olmaq qaydalarыnы юyrяdir. Yenidяn qulluqчularla davranыш, ziyafяtя getmяk, ziyafяtя dяvяt haqqыnda danышsa da, Odqurmuш "xidmяtя girib, bilя-bilя юzцnц qul etmяk" istяmяdiyini bildirir. Kor-peшiman geri qayыdan Юydцlmцш hяr шeyi Gцndoьdu Eliyя danышыr. Gцndoьdu Elik "ya mяn ora gedim, ya o bura gяlsin" fikri ilя "bircя dяfя dя olsun onun цzцnц gюrmяk" is-

Sцfrяyя qoyulan naz-nemяtdяn bir loxma alыb, birbaшa daьlara цz tutur, Юydцlmцш onun dalыnca getsя dя, Odqurmuш xudahafizlяшib onu geri qaytarыr. Bundan sonrakы hadisяlяr Юydцlmцшцn "юlkяni idarя etmяyin qaydasыnы юyrяtmяsi" ilя davam edir. Burada Yusif Balasaqunlunun dini dцnyagюrцшцndяn irяli gяlяn "mцsяlmanlыьы, шяriяti yay, ...mцsяlman mцsяlmana qardaшdыr,.." (Йусиф Баласагунлу. Гудатгу билик - Хошбяхтлийя апаран елм. (f.e.d., prof. Kamil Vяliyev (Kamil Vяli Nяrimanoьlu) vя Ramiz Яsgяrin (hazыrda f.e.d., prof.) tяrcцmяsindя Aзяrnяшr. Бakы-1994. s. 399-400.) kimi ifadяlяr dя

yer tutmaqdadыr. Яlbяttя ki, bu da яvvяlcяdяn sюylяdiyi "... din vя dцnya iшi bir-birinя qarшыdыr, onlar uzlaшmazlar" fikri ilя ziddiyyяt tяшkil edir.

"Bяzilяri шяrяf цчцn iшlяyir, onlarы шяrяflяndir, razы qalsыnlar. Mal vя mцlk istяyяnlяrя mal ver, юzlяrini sяnя fяda etsinlяr. ...Pisi vя zalыmы yцksяltmя, sяni hюrmяtdяn salar, elяsi varlandыqca hяrяkяti dяyiшяr. Bir iшi iki adama tapшыrma, bir-birinя arxayыn olarlar. Яmniyyяtlя xяyanяti qarышdыrma. ...Alimlяri яziz tut, mюhtяsiblяri (nяzarяtчi mяmurlarы) gцcdяn dцшmяyя qoyma, шяxsi xidmяtчilяrinin yцkцnц юzцn yцklя, qara camaatы qanunla idarя et, yoxsullarы qoru, varlыlarыn yцkцnц ortabablara, ortabablarыn da yцkцnц kasыblara yцklяmя.

Kasыbы qorusan, ortabab olar. Ortabab varlansa, юlkя varlanar. Sяnin цzяrinя dцшяn vяzifя gцmцшцn qяlpliyinя yol vermяmяk, qanunu qorumaq, yollarыn tяhlцkяsizliyini tяmin etmяkdir. Xalqыn цzяrinя dцшяn vяzifя hюkmdarыn fяrmanыnы dяrhal yerinя yetirmяk, xяzinяnin haqqыnы gюzlяmяk, sяnin dostuna dost, dцшmяninя dцшmяn olmaqdыr." (Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 12

№ 09 (155), Сентйабр 2017

ТЯЩСИЛ - МИЛЛИ ТЯРЯГГИ ЮЛЧЦСЦДЦР Ы ФЯСИЛ Щябибулла МАНАФЛЫ, АДПУ Шяki filialыnыn mцяllimi, тарихчи (Яввяли ютян сайымызда) Юndяr belя cavanlardan ikisilя gюrцшцb sюhbяtlяшmiш vя bu цnsiyyяtdяn aldыьы tяяssцratы belя qяlяmя almышdыr: "Keчяnlяrdя bюylя ana dilindяn mяhrum, fяqяt hissi milliyyяtpяrvяranя ilя mцtяhяssiz tibbiyя шюbяsinя mцdavim bir tцrk tяlяbя ilя sюhbяt ediyorum. Юzцnц tцrkcя bilmяdiyinя nя qяdяr heyfsilяniyor, nя qяdяr acы ahlar чяkiyordu. Чцnki millяtinя fayda gяtirmяk kimi mяnяvi bir amal o yanda qalsыn, bu adam ilяridя tяbib olacaq. Tяbabяt etdiyi mahalda mцsяlmanlarыn bulunduьu yerlяr olmaq яьlяb1 ehtimaldыr.... ...Bundan daha bariz bir nцmunяsini gюrdцm. Bakы cavanlarыmыzdan birisi tamamяn mцsяlman mцhiti vя islam шяriяti iчindя bюyцmцш, Bakыda oxumuш vя Bakыda edadi bitirmiш, indi dя doktorluq diplomu almышdыr. O da tцrkcя bilmяdiyindяn yanыqlы bir lisanda шikayяt ediyordu. O da bu nюqsanыn xяcalяti-mяnяviyyя vя maddiyyяsini hiss ediyor vя bu xяcalяtin altыnda яziliyordu". Юz dilini bilmяyяn ziyalы cavanlarыn mяnяvi-psixoloji durumundan mяlum olur ki, onlarыn hяr birindя юz-юzцndяn kяskin narazыlыq sindromu yaranmышdыr. Bu insanlar, M.Я.Rяsulzadяnin yazdыьы kimi, dil bilmяdiklяrindяn doьma mцhitdяn uzaqlaшыr, digяr mцhitя isя tamamilя adaptasiya oluna bilmirlяr vя bu sяbяbdяn dя tяkcя юz xalqlarы цчцn yox, hяm dя bяшяriyyяt цчцn dя itirilmiш hesab edilirlяr. Юndяr bununla hansы fikri tяlqin etmяk istяyirdi?

O, mцstяmlяkячi dairяlяrя bir daha xatыrladыrdы ki, bяшяri harmoniya mцxtяlif xalqlarыn чeшidli etnik dяyяrlяri цzяrindя bяrqяrar olub. Bu dяyяrlяrin sыradan чыxarыlmasы bяшяri harmoniyanыn mцkяmmяlliyinя xяlяl gяtirir.

Bir bardaq dяrya suyunda o dяrya sularыna mяxsus bцtцn xassяlяr aшkarlandыьы kimi, M.Я.Rяsulzadя юz dilini bilmяyяn cavanlarыn mяnяvi-psixoloji durumunda цmumbяшяri nюqsanы, чatышmazlыqlarы aшkarlayaraq yazыrdы: "Bu bяrzяxiyyяt2 onlarыn xaliqiyyяti-mяdяniyyяtlяrinя dя tяsir ediyor.

Fяqяt fяna bir tяsir.

Bundan itirяn yalnыz millяt deyil, bяшяriyyяtdir. Bяшяriyyяtя eyib etdirяn цnsцrlяr bir mяmlяkяtdя чoxalыyorsa, mяmlяkяti dя qeyb etdirяr. Bu cцzi bir diqqяt vя insafla gюrцlяn hяqiqяtlяrdяndir. Bunun цчцn ancaq baxmaq vя aчыq bir gюzlя baxmaq kafidir".

M.Я.Rяsulzadяnin tяhsilя bu qяdяr юnяm vermяsinin, tяhsillя baьlы bцtцn mяsяlяlяrя, xыrda detallarыna, tя-

fяrrцatыna qяdяr diqqяt yetirmяsinin baшlыca sяbяbi mяnsub olduьu xalqыn bяsirяt3 adlы fяzilяtя yiyяlяnmяsi arzusundan, istяyindяn qaynaqlanыrdы.

Tяhsil vasitяsilя zяkasыnы cilalayan insanlar onlarы яhatя edяn alяmdяki maddi vя mяnяvi varlыqlara, baш verяn hadisя vя proseslяrя mцnasibяtdя digяrlяrindяn fяrqli olaraq bяsirяt sяrgilяyя, yяni aчыq gюzlя baxыb, onlarыn mahiyyяt, mяzmun vя mяna qatlarыna nцfuz edя bilirlяr. Bяsirяtli insanlar mцstяqil dцшцnmяyi, яtalяtя mцnasibяtdя barышmaz mюvqe sяrgilяmяyi bacarыrlar.

M.Я.Rяsulzadя "Bяsirяt" adlы mяqalяsindя yazыrdы: "...юz hцququmuza, юz hяyatыmыza tяяllцq edяn daxili iшlяr, qanungцzarlыq vя dюvlяt hяyatы - siyasiyyя vя mяdяniyyяsindя vaqe olan xцsuslar, шяhяr iшlяri vя bяlяdiyyя mяsяlяlяrindя gюrцnяn uyьunsuzluqlar dяxi bizlяrя necя ki,

rin pяriшan" olmasыndan bяhs edir vя hяr kяs dя bцtцn bu uyьunsuzluqlarы юzцnяmяxsus bir nюqteyi-nяzяrdяn tяhlil edir, lakin son dяrяcя яcaib nяticяyя gяlirdilяr. Юndяr hяmin mяtlяbi belя iшыqlandыrыb: "Fяqяt geridя qalan irяlilяmяli, pяriшan olan dцzяlmяli, bunun чarяsi nя?

Bu sualыn cavabыna gяlincя яksяriyyяtlяr hяr kяs diyor ki: "Canыm, mцsяlmanчыlыq bюylя olar. Mцsяlman dцzяlmяz".

Bu hяr bir bяsirяti faidяsizlяшdirяn, hяr bir fяaliyyяt vя hяrяkяti юldцrяn юlц nяzяriyyя, fяna yяs mяяttяяssцf diqqяt olunubsa gюrцlmцшdцr". Юz xalqыnы aшaьыlamaq, onu baшqalarыndan яskik tutmaq, xalqdan hяddindяn artыq, bцtцn normalarы цstяlяyяn narazыlыq ifadя etmяk - bцtцn bunlar milli natamamlыq kompleksi adlanan mяnяvi xяstяliyin яlamяtlяridir.

lяrimiz) aьzыndan "canыm mцsяlmanчыlыqdыr" cцmlяsini eшitdikdя цrяyim nя qяdяr aьrыyыr". Юndяr son dяrяcя haqlы idi. Юzцnя inamsыzlыq kimi psixoloji sяddi aшmaq, mяnяvi gцc яldя etmяk, юz qцvvяsinя inamы bяrpa etrmяk цчцn tarixi yaddaшы canlandыrmaq, tarixi keчmiшя boylanmaq xalq цчцn vazkeчilmяz zяrurяtя чevrilir. Чцnki tarix hяr шeydяn юncя xalqыn zяfяr vя шяrяf яnяnяlяrinin saxlanc yeridir.

Filosof demiшkяn hяyatыn, mяdяniyyяtin hяr bir inkiшaf mяrhяlяsi яslindя tяnяzzцlя doьru hяrяkяtdir. Onlarыn canlыlыьы, konkretliyi vя mяzmunu keчmiшdя qalыr. Bax, bu sяbяbdяn tez-tez tarixя nяzяr salmaq lazыm gяlir. Tцrkцn tarixi isя яzяmяtlidir.

Dцnya шюhrяtli elm xadimlяri artыq etiraf ediblяr ki, erkяn orta яsrlяrdяn baшlayaraq XVЫЫ яsrяdяk olan mцddяt яrzindя, kifayяt qяdяr bюyцk tar-

Mяhяmmяd Яmin Rяsulzadя yoldaшlarы ilя.

Saьdan sola: Abbasqulu Kazыmzadя, Kяrbalayi Vяli Mikayыlov, Nяsib bяy Yusifbяyli, Mirzя Mяmmяd Axundov, Mяhяmmяd Яmin Rяsulzadя, Mяmmяd Яli Rяsulzadя, Taьы Naьыyev. lazыmdыr tяsir etmяyir vя biz lazыm gяlяn tяsiri gюstяrmiyor.

Baшqa xцsuslarda da bюylя.

Bu hal nяdяn gяliyor?

Necя oluyor ki, bizя istяdiklяri шeyi qяbul etdiriyorlar. Necя oluyor ki, tяkliyimizdя narazы olduьumuz hяr bir шeyi mяcmumuza qяbul etdiriyorlar?

Biz dя ona biduni - sual vя cavab4 tяhяmmцl ediyoruz.

Bizdя bяsirяtmi yoxdur? Gюrmцyormuyuz?... Bяsirяtlilяrimiz var, gюrяnlяrimiz dя var. Fяqяt fяal bir bяsirяt vя mцsbяt bir nяzяrdяn mяhrumuz..."

Bяli, XX yцzilin яvvяlindя xalqыn bюyцk kяsimi mцrtяce qayda-qanunlara, idarяetmя sisteminin kюlgяli cяhяtlяrinя, ictimai-siyasi hяyatda юzцnц biruzя verяn nюqsanlara, hяyatыn mяnяvi tяrяfindя mюvcud olan qцsurlara, hяtta юz hцquqlarы vя gцndяlik hяyatы ilя baьlы mяsяlяlяrя mцnasibяt bildirmirdi. Яslindя bцtцn bu mяnfi, neqativ hallara цmumi mцnasibяt var idi, amma necя?

M.Я.Rяsulzadя yazыrdы ki, hamы - "mцnяvvяr, mцtяdяyyin5, tacir, kяsяbя, яsnaf hяyatыn "qeyri-mцvafiq" olduьunu bildirir, "gerilikdяn", "iшlя-

M.Я.Rяsulzadя cяmiyyяtin bюyцk qisminin dцчar olduьu xяstяliyin diaqnozunu son dяrяcя dяqiq tяyin etmiшdir. Bu mяnяvi mяrяz, onun qeyd etdiyi kimi hяr шeydяn юncя bяsirяti, yяni hяyata zяkanыn gюzц ilя baxышыn, zahirdя batini gюrmяyin, gюrdцklяrinin mahiyyяtinя, mяьzinя varmaьыn qarшыsыnы alыrdы.

M.Я.Rяsulzadя bu mяnяvi mяrяzdяn yaxa qurtarmaьыn чarяsini dя gюstяrib: "Ишlяrimizin dцzяlmяsi цчцn, mяncя, hяr шeydяn яvvяl, ruhumuzu, ruhi-mцnkяsirimizi6, xяstя ruhumuzu tяdavi etmяliyik. Bu yolda bяsirяt qazanmalыyыz.

Hяr шeydяn яvvяl юzцmцzц юyrяnmяliyiz. Kimiz, nя millяtiz, haradan gяlmiшiz. Юzцmцz nя, mahiyyяtimiz nя olduьunu bilmяliyiz. Sonra da bilmяliyiz ki, biz heч dя hяyatdan qяti цmidini itirmiш bяdbяxtlяr deyiliz. Bilяks anlamalыyыz ki, bюyцk tarixя malikiz.

Tarixdя parlaq gцnlяrimiz olmuш. Qafalarыmыza soxmalыyыz ki, "mцsяlman adamdыr. Mцsяlman adam da olar vя hяr vaxt da adam olmaq istedadыndadыr". Allah bilir ki, hяlя mцnяvvяrlяrimiz (intelligent-

ixi dюnяmdя Avropanыn inkiшaf istiqamяtini tцrklяr mцяyyяn ediblяr. Иslam alimlяrinin bяшяr sivilizasiyasыna gяtirdiklяri yeniliklяri яks etdirяn faktlar barяdя isя bu kitabda bяhs etdiyimdяn tяkrara lцzum gюrmцrяm...

XX yцzilin яvvяlindя Azяrbaycanda baш verяn mцhцm hadisяlяrdяn biri dя яhalinin daha geniш dairяsini tяhsil prosesinя cяlb etmяk цчцn bitkin tяdbirlяrin hяyata keчirilmяsi oldu. Bu prosesdя Azяrbaycan burjuaziyasы mцstяsna xidmяtlяrilя fяrqlяndi.

Tяhsillя baьlы mцxtяlif xarakterli problemlяri yoluna qoymaq цчцn юndя H.Z.Taьыyev olmaqla mяhz onlarыn sяyi vя maliyyя vяsaiti hesabыna yaradыlan "Nicat", "Nяшri-maarif", "Sяadяt", "Цmid", "Sяfa", "Cяmiyyяti-xeyriyyя" vя digяr bu qяbildяn olan xeyriyyя tяшkilatlarыnыn fяaliyyяti sayяsindя hяtta kяnd yerlяrindя dя mяktяblяr aчыldы.

M.Я.Rяsulzadя "Kяnd mяktяblяri vя mцяllimsizlik" baшlыqlы mяqalяsindя xeyriyyя cяmiyyяtlяrinin fяaliyyяtnя юnяm verяrяk yazыrdы: "Dюvlяt xяzinяsinin maddi mцavinяti

vя "Nяшri-maarif" ilя "Sяfa" cяmiyyяtlяri kimi milli mцяssisяlяrin maddi vя mяdяni hцmmяti sayяsindя nuri-maarif чox illяrdяn bяri cяhl vя avamlыq zцlmяti altыnda юrtцlц qalan kяndlяrimizя dя giriyor, orda hяyatы parlatmaq, шяnlяtmяk istiyor".

M.Я.Rяsulzadяnin diqqяt mяrkяzindя saxladыьы mяsяlяlяrdяn biri dя kяnd yerlяrindя aчыlan mяktяblяrin mцяllimlяrя olan tяlяbatыnыn юdяnilmяsi mяsяlяsi idi. Adы чяkilяn mяqalяdя hяmin problemin mahiyyяtinя bu cцr nцfuz edib: "Nizama bu kimi ibtidai camaat mяktяblяrindя tяdris olunan proqrama gюrя mцяllim hяm цsulu-tяdrisя aшina olmalы, hяm dя rusca vя tцrkcя bilmяlidir ki, mяqsяdя yarasыn. Belяlяrini bulmaq isя чox mцшkцldцr. Rusca vя цsuli-tяlimя az-чox aшina olanlar tapыlыr ki, tцrkcя bilmяz. Tцrkcя bilяnlяr tapыlыr ki, ruscadan anlamaz. Hяr iki halda su kюrpцdяn o yana qalыyor. Qori mцяllimlяr seminariyasыnыn hazыrladыьы mцяllimlяrin hяr nя qяdяr tцrkcя bilmяlяri lazыm gяlirsя dя - tяcrцbяdя tцrkcяdяn piyada olduqlarы gюrцlцyor".

Qori Mцяllimlяr Seminariyasыnda dяrs proqramlarы mцstяmlяkячi dairяnin mяqsяdlяrinя kюklяndiyindяn orada tцrkcяni mцkяmmяl dяrяcяdя юyrяnmяk bir yana qalsыn, heч kafi sяviyyяdя mяnimsяmяk mцmkцn deyildi. Elя bu цzdяn seminariyanыn mцdavimlяri rus-mцsяlman mяktяblяrindя ana dilini tяdris etmяyя qabil olmurdular.

M.Я.Rяsulzadя qяlяmя aldыьы bu mяqalяdя yenidяn Qori mцяllimlяr seminariyasыnda tцrkcяnin yarыtmaz tяdrisilя яlaqяdar problemin цzяrinя qayыdыr. Daha doьrusu "Seminariyaya getmяdяn яvvяl ana dilindя mяlumatы varmышsa seminarist bir шey oluyor. Yoxsa, seminariya ona heч bir шey vermiyor" cцmlяlяri vasitяsilя ifadя etdiyi tяnqidi fikirlя ana dilinin tяdrisi sahяsindя yaranan acыnacaqlы durumu tяcяssцm etdirir.

Eyni zamanda vяziyyяti kюkцndяn dяyiшmяyя imkan verяn tяkliflяr irяli sцrцr: "Mяlumdur ki, gцndяn-gцnя artmaqda olan ibtidai mяktяblяrя bюyцk bir Qafqaz цчцn bir Qori darцlmцяllimi lazыm gяlяn mцяllimlяri yetiшdirя bilmяz. Altы milyonluq Qafqasiya mцsяlmanlarыnыn mцяllimя olan ehtiyacы, bu xцsusi dцшцnяnlяrя heч шцbhя yoxdur ki, ilk яvvяl Qori Seminariyasыnыn tцrkcя proqramыnыn islahыnы, sonra da Qafqasiya mцsяlmanlarыnыn mяrkяzi-цrfanы olan Bakы kimi bir yerdя mцsяlmanlar цчцn mцstяqil bir darцlmцяllimin tяsisi fikrini tяlqin edяr". (Арды вар) 1 2 3 4 5 6

- яьляб - даща чох; - bяrzяxiyyяt - бурада икили тябият; - бясирят - эюзцачыг; - бидуни - суал вя ъаваб суалсыз вя ъавабсыз; - mцтядяййин - dиндар; - ruhi-mцnkяsirimizi - гямли рущумузу.

№ 09 (155), Сентйабр 2017

Щикмят ЯБДЦЛЩЯЛИМОВ

(ЕССЕ) (Яввяли ютян сайымызда) Molla Nuhbala dayы шяhяrin яn bюyцk mяscidi sayыlan Cцmя mяscidindяn yola salыnыrdы. XЫX яsrin mюhtяшяm tarix-memarlыq abidяsi щесаб едилян bu mяscid шяhяrin яn bюyцk mяscidi idi.

Molla Nuhbala dayы ortaboy, saьlam bяdяnli vя gюrцnцшlц, qяtiyyяtli, inamlы yeriшli, яlindя яsa gяzdirяn din xadimi idi (яslindя яsaya ehtiyacы yox idi). Az qala bцtцn шяhяr яhli onun mцqяddяs Hяcc ziyarяtinя xeyir-dua vermяyя, hяm dя tamaшaya gяlmiшdi. Mяscidin яtrafы vя ona yaxыn kцчяlяr adamla dolu idi, uшaqlar aьaclara, evlяrin damыna чыxmышdыlar. Milislяr Molla Nuhbala dayыnыn oturduьu kiчik tutumlu avtobusu (шяkililяr buna "alabaш" deyirdilяr) gцclя mцhafizя edя bilirdilяr. Kцtlя mollanы gюrmяyя can atыr, avtobusun yola dцшmяsinя mane olurdu.

2-3 saat davam edяn belя qяlяbяlikdяn, basabasdan sonra, nяhayяt, avtobusu yola sala bildilяr. Bu hadisя bir neчя gцn шяkililяrin яsas mцzakirя, sюhbяt mюvzusu oldu... Bir neчя gцndяn sonra шяhяrя sяs yayыldы ki, bяs Nuhbala dayыnыn Hяcc ziyarяti hansы sяbяbdяnsя baш tutmayыb.

Vя biz onu yenidяn яvvяlki qяtiyyяtlя, hяm dя sanki heч nя baш vermяmiш kimi yas mяrasimlяrini idarя etdiyinin шahidi olduq. Яslindя nя baш verdiyini nя izah edяn, nя dя bilяn oldu...

O dюvrdя шяhяrin yeganя bazarы Aшaьы Karvansarada yerlяшirdi.

Mюhtяшяm tarix-memarlыq abidяsi sayыlan Karvansaranыn 270 otaьы, geniш meydanчasы vardы. Burada quш iliyi, can dяrmanы tapmaq olardы. Nuxa bazarы hяlя XЫX яsrin 50-ci illяrinin sonlarыnda mяшhur ipяk yolu marшrutu ilя buraya sяfяr etmiш fransыz yazычыsы Aleksandr Dцmanыn da diqqяtini cяlb etmiшdi: "Mяnim gюrdцyцm bazarlar iчяrisindя яn yaxшыsы, яn zяngini цчц Dяrbяnd, Bakы vя Nuxa bazarlarыdыr; hяtta Tiflis bazarы da bunlardan geri qalыr" (bax: Aleksandr Dцma. Qafqaz. Bakы, 2010, sяh. 258).

Rayonun bцtцn kяndlяrindяn bazara mяhsul gяtirilir, demяk olar ki, bцtцn sяnяtkarlar юz яl iшlяrini satышa чыxarыrdыlar.

Qulaq batыran, yerli lяhcяdя sяslяnяn bazar tяriflяri isя aьыz яdяbiyyatыnыn чox maraqlы nцmunяlяri sayыla bilяrdi. Belя sяhnяlяrdяn biri daha чox yadыmda qaldыьыndan haqqыnda danышmaq istяyirяm.

Qяssablar bazarыn яsas satыcыlarы sayыlыrdы.

Onlarыn arasыnda Mяшяdi Muxtarыn xцsusi yeri vardы. Шяhяrin Gяncяli mяhяllяsindя yaшayыrdы (bu mяhяllяyя Gцldяstя dя deyirlяr). Burada mяskunlaшanlar яsasяn vaxtilя Gяncяdяn kючцb gяlяn шiя tяriqяtinя xidmяt edяnlяrdir. Yerli sцnnilяr onlara "qяcяrlяr" deyirlяr.

Mяшhur Gцldяstя piri dя шяhяrin mцqяddяs sayыlan yerlяrindяndi.

Pirin yaranma etimologiyasы ilя яlaqяdar AMEA hяqiqi цzvц, ilahiyyatчы alim, prof.

Vasim Mяmmяdяliyevin vaxtilя mяnimlя sюhbяtindя dediyinя gюrя, onun ana xяttilя babasы, bюyцk babasы, yяni anasыnыn babasы Hacы Mirbaba olub. Hacы Mirbaba чovuш olub, zяvvarlarы Hяcc, Kяrbяla vя Mяшhяd ziyarяtinя aparыrmыш.

Deyilяnя gюrя, o, 40 dяfя Kяrbяlada, 25 dяfя Mяkkяdя olub. Bяzi mяlumatlara gюrя, 113 yaшыnda, baшqa bir rяvayяtя gюrя isя, 117 yaшыnda axыrыncы dяfя ziyarяtdяn qayыdanda 1918-ci ildя Aьdaшdakы Tцryanчayda batыb, atla birlikdя onu sel aparыb. Hacы Mirbabanы Gцldяstяdя basdыrыblar vя camaat onun qяbrini ziyarяtя чevirib.

AMEA mцxbir цzvlяri Mahmud Иsmayыlov vя Yaшar Qarayev, prof. Шirmяmmяd Hцseynov, respublikanыn xalq

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

YАДДАША ГАЙЫДЫШ artisti Я.Sadыqov, yerli folklor qяhrяmanы kimi шюhrяt qazanmыш dяyяrli ziyalыmыz Mirzя Abdulcabbar da bu mяhяllяnin sakinlяri olmuшlar.

Mяшяdi Muxtarla baьlы sюhbяtя qayыdыram. Ortaboy, dolu bяdяnli, qыrmыzы, kюk, чopur sifяtli idi, sцrяtli, xыrda, lakin qяtiyyяtli yeriшlя hяrяkяt edirdi, sanki harasa tяlяsirdi. Baш barmaьыnыn biri dibindяn kяsilmiшdi. Qяlyan чяkirdi.

Onun яtrafыnda, yalnыz bazarda yox, bazara gяlib getdiyi yolboyu da hяmiшя, necя deyяrlяr, "azarkeшlяri" olardы. Bяzilяri sataшar, cыrnatmaya, atmacalara яl atar, bяzilяri kюmяk etmяk istяyяrdi, xцlasя, onun шяxsiyyяtinя laqeyd qalan tapыlmazdы. Юzцnя mяxsus matahыnыn tяrifini yalnыz ona aid ifadяlяrlя gюylяrя qaldыrar, qeyri-standart davranышы isя bir яsяrin sцjeti ola bilяrdi. (Mirzя Cяlilin vя Яbdцrrяhim bяyin qяlяminin yeri mяlum!).

Rяhmяtlik Mяшяdi Muxtarы yadыma salan vя onu qяlяmя almaьa sяbяb

Yuxarыda adыnы чяkdiyim mяшhur Шяki bazarыnы yaddaшыmda canlandыrarkяn buranыn daimi satыcы vя mцшtяrilяri kimi tanыdыьыm rayonun eyni coьrafi яrazidя yerlяшяn Baш Zяyzid, Orta Zяyzid vя Vяrяzяt kяndlяrinin sakinlяri barяdя bir neчя kяlmя yazmaq istяyirяm. Шяhяrin Qышlaq hissяsindяn olan atamыn xalasы Sаyalы xala Orta Zяyzid kяndindя yaшayan mюmin, sayыlыb-seчilяn bir шяxsiyyяt kimi tanыnan Mustafa dayы (Bal Mustafa) ilя ailя qurmuш, yeddi qыz vя bir oьul dцnyaya gяtirib яrsяyя чatdыrmышdыlar. Bizim bu ailя ilя sыx qohumluq яlaqяlяrimiz vardы. Mustafa dayыnыn arvadы Sayalы xala Bяstяrяk nяnяmin bacыsы idi. Bu sяbяbdяn zяyzidlяr vя zяyzidlilяr haqqыnda canlы tяsяvvцrя malik idim. Babamla daьчыlыq etdiyim illяrdя (tяxminяn 13 yaшыnadяk) daь yollarыnda hяmiшя zяyzidlilяri gюrяrdim. Onlar цч daьы aшaraq daь yolu ilя piyada, at, qatыr vя eшшяklя kяrpic zavodunun yanыndan dцшцb Шяki bazarыna cцrbяcцr matah, kяnd mяhsullarы, tuь,

Шяки, Ашаьы Карвансара, Коллаж М.Нябибяйовундур olan bir hadisя oldu. "Bir cцt papuш" adlы gerчяk яhvalat цчцn material toplayarkяn vaxtilя Шяki milisinin rяisi iшlяmiш vя adы hяmin яhvalatda gedяn Яrzuman Zцlfцqarovun qыzыndan aldыьыm, atasыnыn yazdыьы "Юmrцmцn 80 illik anlarы" kitabыnda Mяшяdi Muxtarla baьlы maraqlы bir epizoda rast gяldim vя bu, yuxarыda qeyd etdiyim onun qяribяliklяrinя яlavя dя ola bilяr. Sitat: "Baladadaш Яlimяmmяdov ikinci dцnya mцharibяsindяn sonra Nuxa шяhяr milis idarяsinin rяisi olmuшdur. Az mцddяtdя bюyцk hюrmяt qazanmыш, cinayяtkarlыqla mцbarizяdя mцяyyяn nailiyyяtlяr яldя etmiшdir. Onun haqqыnda Шяkidя яfsanя vя naьыllar danышыlыrdы. Bir gцn Baladadaш Яlimяmmяdovun qonaьы olur.

Xюrяk biшirmяk цчцn яti hяmiшя шяhяr aьsaqqalы Muxtar kiшidяn alыrmыш. Qonaq gяlяndя milis (polis) nяfяrini gюndяrib Muxtardan tяzя яt gяtirdir. Яtin az olduьunu gюrяn milis rяisi milis nяfяrini bir dя яtsatan Muxtarыn yanыna gюndяrir. Axшamdan xeyli keчdiyindяn Muxtar kiшidя яt olmur. Milis nяfяri boш qayыdыb rяisя mяruzя edir ki, яt yoxdur. Яlimяmmяdov milis nяfяrini bir dя Muxtarыn hцzuruna gюndяrir ki, bяs get, denяn ki, rяis яmr edir. Muxtar kiшi Baladadaшыn xяtrini o qяdяr чox istяyirmiш ki, milis nяfяrinin gюzц qarшыsыnda яt doьrayan baltanы gюtцrцb яlini kюtцyцn цstцnя qoyaraq baш barmaьыnы balta ilя чapыb milis nяfяrinя verir ki, apar ver rяisя vя denяn ki, Muxtar kiшidя яt yoxdur." (Bu яhvalatы rяhmяtlik Muxtar kiшi юzц mяnя danышmышdыr.

Hяqiqяtяn dя, onun baш barmaьы yox idi") (bax: Яrzuman Zцlfцqarov. "Юmrцmцn 80 illik anlarы". (Xatirяlяr). Bakы, 2004, sяh. 77).

sцpцrgя, kюmцr, dцzяltdiklяri nяrdivanlarы (Шяki dialektindя "nяrdiyan") vя s. gяtirib satar, bazarlыq edяrяk elя hяmin yolla da kяndlяrinя qayыdardыlar. Biz iki daь aшaraq (bu daьlar mцharibя vя sonrakы illяrdя tamamыlя qыrыldыьыndan odun vя kыrpы dalыnca цчцncц daьa - Zяyzid daьlarыna gedяrdik) onlarla "Yanыqlыq" adlanan daь yolunda rastlaшardыq. Иllяrlя onlarla rastlaшdыьыmdan чoxlarыnы sifяtindяn tanыyыrdыm.

Onlarыn iчяrisindя xцsusilя bir nяfяr - sifяtindяn nur tюkцlяn ahыl bir qoca hafizяmdя qalыb. Yaшыna gюrя gцmrah gюrцnцrdц. Hяmiшя чiynindя bazara nяrdivan aparardы. Gцman edirdim ki, nяrdivanlarы юzц dцzяldirdi. Yaddaшыmda hяkk olunub qalan яsas mяsяlя onun яdяb-яrkanы, mяrifяti idi. Adяtяn, babam yaшыna gюrя eшшяkdя getdiyinдян mяn qabaqda piyada gedяrdim vя qoca ilя qabaq-qabaьa чыxardыq. Bu zaman bir qayda olaraq onun bizi qabaqlayaraq bir az kяnara чяkilib baшыnы aшaьы salan vяziyyяtdя hюrmяtlя "Salam-mяleykцm" kяlmяsini dilinя gяtirdiyinin hяr dяfя шahidi olardыq. O, bizdяn юtdцkdяn sonra da qarшыsыna чыxanlarы eyni ehtiramla salamladыьыnы mцшahidя etmiшdim. Allahыn mцqяddяs kяlamыna vя onun sadiq bяndяlяrinя bu qяdяr hюrmяtlя yanaшmaq bu qoca bяndяnin bцllur kimi saf mяnяviyyatыna iшыq tutmurdumu?

Ey bu gцnцn gяncliyi! Bu sяtirlяri diqqяtlя oxu, цч daьы piyada aшaraq alыn tяri ilя dцzяltdiyi nяrdivanы bazara чыxarыb ailяsinя ruzi gяtirяn vя bu zaman hamыya vя hяr kяsя insanlыq nцmunяsi gюstяrяn o nurani qocadan - min illяrlя formalaшmыш milli mяnяviyyatыmыzыn daшыyыcыsыndan юrnяk gюtцr.

сящ. 13

“Иstяr шirin, istяrsя acы olsun, xatirя insana яzab verir.”

F.M.Dostoyevski Шяki bazarыndan danышarkяn buradakы mяшhur mal bazarыndan sюz aчmamaq mюvzunu yarыmчыq qoymaьa, haqlы qыnaьa mяruz qalmaьa яsas vermяk kimi bir шeydir. Mal bazarы bazar gцnlяri-hяftя bazarы kimi fяaliyyяt gюstяrirdi. Hazыrda Шяhяr Polis Иdarяsinin yerlяшdiyi яrazidяn daь яtяyindяki ermяni qяbiristanlыьыna qяdяr яrazini tuturdu.

Bazarda satmaq цчцn rayonun kяndlяrindяn vя шяhяrin юzцndяn, hяmчinin qonшu rayonlardan gяtirilяn iri buynuzlu mal-qara, qoyun-quzu, keчi, at, qatыr, eшшяk vя s., quyruьu az qala yerя dяyяn mяшhur Qarabaь qoyunlarы, daь yolu ilя Daьыstandan gяtirilяn (Шяki Bюyцk Qafqaz sыra daьlarы vasitяsilя Daьыstanla hяmsяrhяddir) tuш, lяzgi qoyunlarы qыzьыn alqы-satqы obyekti olardы. At, qatыr vя eшшяklяri sыnaqdan keчirmяk цчцn mini cыdыr dцzц kimi яrazi dя ayrыlmышdы. Heyvanlarыn dяyяrini mцяyyяnlяшdirib, alqы-satqы sюvdяlяшmяsinin baш tutmasыnы tяmin edяn чox sяriшtяli, dilli-dilavяr, alыcы vя satыcыlarыn psixologiyasыnы яla bilяn indiki terminlя desяk, maklerlяr qыzьыn fяaliyyяt gюstяrirdilяr. Onlar bu bazarыn yaraшыьы, bazar adыnda mцrяkkяb mexanizmi mяharяtlя iшlяdяn nadir bacarыьa malik insanlar sayыlыrdы. Onlar яllяrinя dцшяn mцшtяrini, hяtta alqы-satqы niyyяti olmayan, lakin dяllala maraqlы gюrцnяn hяr kяsi яldяn buraxmaz, bяzяn юlцvay, qoca, fiziki cяhяtdяn яldяn dцшmцш heyvanlarы mяharяtlя hяrif birisinя sыrыyыr vя haqqыnы hяm satandan, hяm dя alandan alыrdы.

Babamla daьчыlыq illяrimdяn daha bir epizodu hafizяmdя canlandыrыb sюzlя portretini чяkmяyя bir cяhd edirяm. Qeyd etdiyim kimi biz adяtяn чыrpы vя ya odun gяtirmяk цчцn iki daьы aшaraq цчцncц daьa - Zяyzid daьыna getmяk mяcburiyyяtindя qalыrdыq. Hяmin daьыn zirvяsindяn Zяyzidlяrin bir hissяsi ovucun iчi kimi gюrцnцrdц. Daьыn aшaьыsыnda, meшяnin qalыn yerindя bir neчя yerdяn kюmцr yandыrыlan quyulardan шaquli istiqamяtdя, tяxminяn 40-50 m boyunda sanki bir dцz dirяk шяklindя tцstц qalxar vя mцяyyяn hяddя, nюqtяyя чatanda elя bil gюzяgюrцnmяz bir qцvvяnin яli ilя vurulur, qыlыncla kяsilirdi. Bu mюcцzяli mяnzяrяni xeyli mцшahidя edяr, sяbяbini dяrk edя bilmяzdim. Bunun cavabыnы sonralar юzцm цчцn mцяyyяn etdim sяn demя, o "gюzяgюrцnmяz qцvvя" tцstцnц mцяyyяn hяddя "yaxalayan", "vuran", "kяsяn" o nюqtяdя, xяtdя яsяn xяzan, kцlяk imiш... Babamla xatirяlяrimя dalarkяn onun ayrыlmaz "dostu" olan qяlyanыndan da bir neчя kяlmя danышmaq istяyirяm. Babam yalnыz tяnbяki чяkяrdi.

Qяlyanы ilя kiчik tяnbяki torbasы da gяzdыrяrdi. Иplя baьlanmыш mismar boyda mяftillя vaxtaшыrы qяlyanыn iчini tяmizlяyяrdi. Deyirdi ki, qяlyan чяkяndя rahat nяfяs alыram. Mяnim яn чox maraьыma sяbяb olan чaxmaq daшы idi. Qaya daшыnыn xцsusi nюvц olan чaxmaq daшыnы bir-birinя vurarkяn alыnan qыьыlcыmdan tяnbяki od gюtцrцdц. Gюrцnцr o dюvrdя caxmaq daшыndan istifadя zяrurяti spiчkanыn olmamasы ilя dя izah edilя bilяrdi.

Sяdaqяt, sadiqlik meyarы bцtцn шцurlu юmrцm boyu mяni tяrk etmяmiш, bu meyarы baшыmыn tacы, hяyatыmыn яsas mяqsяdlяrindяn saymышam. Mяndяn asыlы olan vя ya olmayan sяbяbdяn bu qыrmыzы xяtti keчmiшяmsя, heч vaxt юzцmц baьышlamamышam. Yaradыcыlыьыmda da buna hяmiшя diqqяt yetirmiшяm. Ona gюrя bu mюvzu ilя baьlы yaddaшыmda canlandыrdыьыm bir neчя xatirяni qяlяmя aldыm. Xarici telekanallarыn birindя itin sahibinя sяdaqяti, sahibinin isя bunun mцqabilindя itinя qarшы qяddarlыьы elя onun юz dilindяn sяslяndirilirdi.

(Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 14

№ 09 (155), Сентйабр 2017

Д ДЙ ЙП П э эу уш шя яс си и Турал НИФТАЛЫЙЕВ,

Шяki ШRPШ-nin DYPB-nin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, пolis бaш лeytenantы

Respublikamыzыn цmumtяhsil mяktяblяrindя yeni dяrs ilinin baшlanmasы ilя яlaqяdar kцчя vя yollarda nяqliyyat vasitяlяrinin hяrяkяt intensivliyinin yцksяk olduьu bir шяraitdя mяktяblilяrin tяhlцkяsizliyinin tяmin edilmяsi, xцsusilя uшaq vя yeniyetmяlяrin yol hяrяkяti ilя baьlы hяyat vя saьlamlыqlarыnыn qorunmasы vacib mяsяlя kimi qarшыda durur. Daxili Ишlяr Nazirliyinin rяhbяrliyinin vя yerlяrdяki mцvafiq qurumlarыn bu sahяyя xцsusi diqqяt yetirmяlяri nяticяsindя юlkяdя nяqliyyat vasitяlяri sayыnыn ilbяil artmasы fonunda uшaqlarla baьlы yol-nяqliyyat hadisяlяrinin vя qяzalarda юlяnlяrin sayыnыn azalmasыna baxmayaraq, 2017ci ilin 7 ayы (yanvar-iyul) яrzindя respublika яrazisindя uшaq vя yeniyetmяlяrin iшtirakы ilя baш vermiш yolnяqliyyat hadisяlяrindя 26 azyaшlыnыn hяlak olmasы, 122 nяfяrin isя xяsarяt almasы ciddi narahatlыq doьurur.

Bu sяbяbdяn uшaq vя yeniyetmяlяrin iшtirakы ilя yol-nяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя profilaktiki tяdbirlяrin gцclяndirilmяsi, habelя цmumtяhsil mяktяblяrindя шagirdlяrя tяhlцkяsiz davranыш vяrdiшlяrinin aшыlanmasы vя tяdris prosesinin effektliyinin yцksяldilmяsinя dюvlяt yol polisinin kюmяyinin artыrыlmasы mяqsяdi ilя Daxili Ишlяr Nazirliyinin 30 avqust 2017-ci il tarixli mцvafiq gюstяriшinя яsasяn 2017-ci ilin sentyabr ayыnыn 10-dan, oktyabr ayыnыn 10dяk respublika яrazisindя "Diqqяt, uшaqlar!" adы altыnda hяrяkяtin tяhlцkяsizliyi aylыьы keчirilir.

12.09.2017-ci il tarixdя Шяki ШRPШ DYPB-nin tяbliьat vя tяшviqat цzrя inspektoru, polis baш leytenantы Tural Niftalыyev Шяki шяhяri, H.Яliyev prospektindя (10 №-li tam orta mяktяbin qarшыsыnda) aylыьыn keчirilmяsi barяdя hяrяkяt iшtirakчыlarыnыn mяlumatlandыrыlmasы mяqsяdi ilя tяdbir keчirmiшdir. Tяdbir zamanы 50 piyada vя 50 sцrцcц saxlanыlaraq onlara maariflяndirici vяrяqяlяr paylanmышdыr. Piyadalara tяqdim edilяn vяrяqяlяrdя, Yol

DИQQЯT, UШAQLAR! Hяrяkяti Haqqыnda Qanunun 40-cы maddяsi - "Piyadanыn vяzifяlяri", sцrцcцlяrя tяqdim edilяn vяrяqlяrdя isя, onlarыn yaddaшlarыnы tяzяlяmяlяri цчцn Yol Hяrяkяti Haqqыnda Qanunun 54-cц maddяsi vя Azяrbaycan Respublikasы ИXM-nin 330.0.1 vя 330.0.2-ci maddяlяri qeyd olunmuшdur. (Maddя 54.

Nizamlanan piyada keчidlяrindя svetoforun icazя siqnalы yandыrыldыqda, sцrцcц imkan vermяlidir ki, hяmin istiqamяtin hяrяkяt hissяsindяki piyadalar yolu keчmяyi baшa чatdыrsыnlar. Яgяr piyada keчidindя nяqliyyat vasitяlяrinin

ИXM-nin 330.0.1-ci maddяsi ilя, yolayrыcыnda sцrцcц saьa vя ya sola dюnяrkяn dюnяcяyi yolun hяrяkяt hissяsini keчmяkdя olan piyadaya yol verilmяmяsinя gюrя isя Azяrbaycan Respublikasы ИXM-nin 330.0.2-ci maddяsi ilя 50 (яlli) manat mяblяьindя cяrimя nяzяrdя tutulur.)

Daxili Ишlяr Nazirliyinin Baш Dюvlяt Yol Polisi Иdarяsi elяcя dя Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsi aylыq яrяfяsindя bцtцn tяhlцkяsizlik tяdbirlяrini hяyata keчirir.

hяrяkяti nizamlayыcы tяrяfindяn vя ya svetofor vasitяsilя nizamlanmыrsa, sцrцcц keчidя yaxыnlaшarkяn sцrяti lazыmыnca azaltmalыdыr ki, yolu keчmяyя baшlamыш piyadalarы tяhlцkяyя mяruz qoymasыn. Яgяr piyada keчidя daxil olmuшdursa sцrцcц nяqliyyat vasitяsini dayandыrmalы vя piyadaya yol vermяlidir - Piyada keчidindя nяqliyyat vasitяlяrinin hяrяkяti nizamlayыcы tяrяfindяn vя ya svetofor vasitяsilя nizamlanmыrsa, hяmin piyada keчidinя daxil olmuш piyadaya sцrцcц tяrяfindяn nяqliyyat vasitяsini dayandыraraq yol verilmяmяsinя gюrя Azяrbaycan Respublikasы

Rayon Tяhsil Шюbяsinin, mяktяb vя mяktяbяqяdяr tяhsil mцяssisяlяrinin rяhbяrlяri elяcя dя valideynlяr vя ictimai qurumlarыn nцmayяndяlяri piyadalarыn xцsusilя dя mяktяblilяrin yol hяrяkяti tяhlцkяsizliyinin yцksяk sяviyyяdя tяшkilinin tяmin edilmяsi цчцn Dюvlяt Yol Polisinя yaxыndan kюmяklik gюstяrmяlidirlяr.

Яziz mяktяblilяr!

15 sentyabr 2017-ci il tarixdя yeni dяrs ili baшladы. Siz kцчя vя yollarda hяrяkяt edir, avtomobillяrlя rast-

laшыrsыnыz. Ona gюrя dя, YOL HЯRЯKЯT QAYDALARЫNA ciddi яmяl etmяk lazыmdыr ki, avtomobil qяzalarыndan uzaq olasыnыz.

Aparыlmыш tяhlillяrlя mцяyyяn edilmiшdir ki, piyadalarыn vurulmasы ilя nяticяlяnяn yol-nяqliyyat hadisяlяrindя sцrцcцlяrlя yanaшы piyadalarыnda tяqsiri vardыr.

Odur ki, mяktяblilяrя elяcя dя digяr piyadalara mцraciяt edirik ki, aшaьыdakы qaydalara ciddi яmяl etsinlяr: - Kцчяlяrdя sяkilяrlя, yollarda isя ehtiyyat hissя ilя hяrяkяt edin. Яgяr sяki yoxdursa kцчяnin tam kяnarы ilя gedin.

- Piyada keчidlяri ilя kцчяni keчin. Piyada keчidi yoxdursa, kцчяnin dцz xяttli hissяsindяn yяni hяr iki tяrяf yaxшы gюrцnяn yerindяn sola-saьa baxmaqla чox diqqяtlя avtomobilin yaxыnlaшmadыьыnы tam yяqin edяrяk keчin.

- Kцчя vя yolda dayanmыш nяqliyyat vasitяsinin qarшыsыndan keчmяk чox tяhlцkяlidir. Яn чox hadisяlяr bu sяbяbdяn olur. Dayanmыш avtomobilin arxa hissяsindяn keчmяk lazыmdыr.

- Kцчяni svetoforun (nizamlayыcыnыn) iшarяlяrinя riayяt etmяklя keчin.

- Avtobuslarы dayanacaqlarda, dayanacaq yoxdursa sяkilяrdя gюzlяyin. Avtobus tam dayanmamыш ona yaxыnlaшmayыn.

- Kцчя vя yollarы keчяrkяn qaчmaq, tяlяsmяk, diqqяtsizlik etmяk olmaz.

- Kцчя vя yollarda yыьышыb topla oynamaq arabacыqlar, velosiped sцrmяk olmaz.

- Minik avtomobillяrinin saь qapыlarыndan dцшmяk lazыmdыr.

- Yaшы 12-dяn az olan uшaqlarыn minik avtomobilinin qabaq oturacaьыnda uшaьы saxlayan xцsusi qurьu olmadыqda oturmasыna icazя verilmir.

Hюrmяtli valideynlяr!

Azyaшlы uшaqlarы tяk baшыna kцчя vя yollara buraxmayыn. Aшaьы sinif шagirdlяrinin (Ы-V sinif шagirdlяrinin) mяktяblяrя aparыlmasы vя dяrsdяn sonra mяktяblяrdяn gюtцrцlmяsi valideynlяr tяrяfindяn tяmin edilmяlidir.

Bununla da, siz юz uшaqlarыnыzы avtomobil qяzalarыndan qoruyarsыnыz.

Dюvlяt Yol Polisi Дахили Гошунларда Шяki Шяhяr - Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя Tяшviqat Цzrя Иnspektoru Polis Baш Leytenantы Tural Niftalыyev 15.09.2017-ci il tarixdя Daxili Qoшunlarыn Шяki шяhяrindя yerlяшяn hяrbi hissяsindя hяrbчilяrlя gюrцш keчirmiш, yolnяqliyyat hadisяlяrinin yaranma sяbяblяri, onlarыn aradan qaldыrыlmasы yollarы, son dюvrlяrdя Azяrbaycan Respublikasы ИXM-nя edilяn dяyiшikliklяr vя цmumilikdя yol hяrяkяt qaydalarы barяdя яtraflы mяlumatlar vermiшdir.

Tural Niftalыyevin чыxышыndan: Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti, Cяnab Ali Baш Komandan Иlham Яliyevin apardыьы uьurlu iqtisadi siyasяtin nяticяsidir ki, respublikamыza idxal olunan nяqliyyat vasitяlяrinin sayы nяyin ki, ilbяil hяtta gцnbяgцn чoxalmaqdadыr. Avtomobillяrin sayыnыn

artmasы avtomobil yollarыnda hяrяkяtin intensivliyinin yцksяlmяsinя sяbяb olmuшdur.

Hяrяkяtin intensivliyi yцksяldikcя yol-nяqliyyat hadisяlяrinin baш vermяsi dя labцдdцr.

Lakin Dюvlяt Yol Polisi yolnяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя яmяli tяшkilati vя profilaktiki tяdbirlяr hazыrlayыb hяyata keчirir.

Gюrцlmцш bu tяdbirlяr nяticяsindя 2017-ci ilin 8 ayы яrzindя 2016-cы ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя Шяki rayonu яrazisindя baш vermiш aьыr yol-nяqliyyat hadisяlяrinin, hяmin qяzalarda юlяnlяrin vя yaralananlarыn sayыnыn nяzяrячarpacaq dяrяcяdя azalmasыna nail olunmuшdur.

Yol-nяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя DYP profilaktiki tяdbirlяri bir qяdяr dя gцclяndirmiшdir.

Sizinlя keчirilяn bu maariflяndirici gюrцш dя, hяmin profilaktiki tяdbirlяrdяn biridir.

2017-ci ilin 8-9 ayы яrzindя bu, bizim sizinlя 7-ci gюrцшцmцzdцr.

Aparыlmыш tяhlillяrlя mцяyyяn edilmiшdir ki, 2017-ci ilin 8 ayы яrzindя respublikamыz яrazisindя baш vermiш aьыr yolnяqliyyat hadisяlяlяri яsasяn sцrяt mяhdudiyyяtinin aшыlmasы, юtmя vя manevretmя, qarшы hяrяkяt zolaьыna чыxma kimi kobud yol hяrяkяt qaydalarыnыn pozulmasы nяticяsindя baш vermiшdir. Nяqliyyat vasitяlяrinin sяrxoш vяziyyяt-

dя, sцrцcцlцk hцququ olmadan idarя edilmяsi, tяhlцkяsizlik kяmяrlяrindяn istifadя etmяmя kimi yol hяrяkяt qayda pozuntularы isя baш verяn qяzalarыn aьыrlыq dяrяcяsinin artmasыna sяbяb olmuшdur.

Ona gюrя dя, Dюvlяt Yol Polisi yuxarыda qeyd etdiyim yol hяrяkяt qayda pozuntularыna qarшы mцbarizя tяdbirlяrini bir qяdяr dя gцclяndirmiшdir.

Gюrцlmцш bцtцn bu tяdbirlяr insanlarыn hяyat vя

saьlamlыьыnыn qorunmasыna xidmяt edir.

Avtomobil qяzalarыndan uzaq dцшmяyiniz цчцn, Sizin hяr birinizi yol hяrяkяt qaydalarыnы bilmяyя vя onlara яmяl etmяyя чaьыrыram. Чыxышdan sonra, Tural Niftalыyev hяrbiчilяrin yol hяrяkяt qaydalarы ilя baьlы suallarыnы яtraflы cavablandыrmыш, bu cцr maariflяndirici tяdbirlяrin mцtяmadi olaraq davam etdirilяcяyini bildirmiшdir.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 09 (155), Сентйабр 2017 Британийанын баш назири

Гончаровун романы

Б.А.Б

Ъавидин гящряманы

Няглиййат нювц Словакийада шящяр

Христиан дини иъмасы

сящ. 15

Кичик елми ишчи

Р.Ибращим бяйовун повести

Асылы дювлят 10 эцн Инэилис философу

Ишаря (рус)

Щакимиййят Пионер дцшярэяси

... Акитен

Броы

Лондонун гящряманы

Русун тору Мусиги

... Роллан

ясяр

дашвили

Сибирдя даь силсиляси

Рямиш

Щейван йетишдирмя лабораторийасы

Гядим рус кнйазы

Имзасыз Гаприн-

Илан

групу

Исвечрядя чай Сармашыг биткиси

“Кураж ана вя ушаглары” (мцяллиф)

Мандела, Щавел Франсыз Задяэаны

Ишыглы адам

Буъаг

“Ъоконда”

Бакыда милйончу олан

Киши сяси

Теммуз

Зянэин,

Маракана, Лужники

Парисдя кился

бол, чох

Перу

Гощум

АБШ советологу

Гызардылмыш ят

СКАНВОРД

Иэид Сцмцклярин щярякятли бирляшмяси

Фасиля

Лассо

Драйзерин гящряманы

Дярвишфилософ Тцркцн

Истигамят Бисмаркын Гасымова миллийяти

сюзц

Йазы

Афят

5

Драй Турэене-

Сон,

Натриум вин романы карбонат Коба

Бронза

нящайят

Автомобил щиссяси Атлы трамвай Инэилис йазычысы Едам кцрсцсц

Кремли

Вилли...

йандыран

Тцрк подполковники

Канада

Дини тяфригячи

“...

Исламда мязщяб

Новости”

Експе-

Торпагсыз кяндли

римент

Ещимал,

Хараб

эцман

Лексама нювц

Либерийалы футболчу

Шяки, Эюдяк минаря, Фото Рамил Сцлеймановундур Суалты гайа

Яски

Касыб сгарети

Франсыз утопик сосиалисти

Каучук

Басма нахыш Тцркдилли

Гянаятбяхш Информа сийа ващиди

Йарымсящра иглими

халг Кино мятни

Чяки ващиди

Русун зцлмц

Бюйцдцъц шцшя

Парча

Юлкц Ибтидаи

Х Пий

юкцз Чап машыны

Шярги Авропада гядим мядяниййят

Идхалат

Аралыг дянизиндя антик шящяр

Гай Йули Сезар

Елементар щиссяъик

Эюбяляк нювц

Гурутма системи материалы

Ъинайят кар груп

Ички

Окуъава

Ворwарс

Эириш (инэ)

дцшкцнц

Йосун + Эюбяляк

“Ливерпул дюрдрлцйц”ндян бири

Цсул,йол

Флот

...Кабаб

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ № 09 (155), Сентйабр 2017

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://sheki.io.ua http://belediyye.io.ua http://belediyye.sheki.city http://sheki-municipality.narod.ru http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

Qышa hazыrlanan юlцm bankalarы...

Mцtяxяssislяr onlardan imtinaya чaьыrыr...

Эцнел МАНАФЛЫ,

мусават.ъом Evdar xanыmlarыn яksяri yay aylarыnda qышa tяdarцk gюrцr; mцxtяlif turшularыn, mцrяbbяlяrin hazыrlanmasы vя s.

Pomidor, xiyar, kяlяm, badыmcan konservlяшdirilmяsi, mцxtяlif meyvяlяrdяn mцrяbbяlяrin biшirilmяsi isti bir vaxtda min bir яziyyяt tяlяb etsя dя, sanki qadыnlar bundan bir zюvq alыr.

Bir чox insanlar bu cцr mяhsullarыn eш шяraitindя hazыrlanmasыnыn daha ucuz baшa gяldiyini vя buna gюrя bu яziyyяtя qatlaшыrlar. Ancaq чoxlarы bilmir ki, onlar bu turшularы baьlamaqla bяlkя dя qышa юlцm hazыrlыqlarы gюrцrlяr.

Hяr kяs bilmяlidir ki, bu meyvя, tяrяvяzlяrin konservlяшdirilmяsi zamanы buraxыlan kiчik bir sяhv bцtюv bir ailяnin mяhvinя, юlцmцnя sяbяb ola bilяr. Tяsadцfi deyil ki, qышda bu cцr konservlяшdirmяlяrdяn zяhяrlяnmя hallarы ilя baьlы чox sayda xяbяrlяr alыrыq. Bu gцn bazarlarda da evdя hazыrlanan konservlяшdirilmiш mallar satыlыr ki, onlarыn da keyfiyyяti цrяkaчan deyil. Hяtta bu konservlяr maьazada satыlan vя mцxtяlif шirkяtlяr tяrяfindяn istehsal edilяn konservlяrdяn baha olur.

Qeyd edяk ki, bu gцn maьazalarda mцxtяlif firmalara mяxsus istяnilяn mцrяbbяni, tutmalarы, turшularы tapmaq mцmkцndцr. Onlar daha tяhlцkяsiz sayыlыr. Чцnki onlar xцsusi maшыnlarla konservlяшdirilir, gigiyenik qaydalara яmяl edilir.

Bir чox xanыmlar illяrdir turшular, tutmalar baьladыqlarы цчцn юzlяrini bu sahяdя artыq professional hesab edir, hяtta kimsя onlara irad bildirяndя "illяrdir baьlayыram, nя zяhяrlяnяn olub, nя dя юlяn" deyяrяk юzlяrinя haqq qazandыrыrlar. Яslindя isя konservlяri hazыrlayarkяn diqqяt edilmяli bir чox mяqamlar var. Turшu hazыrlanarkяn istiliyя davamlы шцшя qablar istifadя edilmяlidir. Шцшя qablar vя qapaqlar mцtlяq 15-

20 dяqiqя qaynadыlaraq sterilizя edilmяlidir. Шцшя banka qapaqlarыnыn paslы olmamasыna diqqяt edin. Чцnki bankaya tяrяvяzlя birgя daxil olan istяnilяn element sonradan reaksiyaya girяrяk toksik maddяyя чevrilir.

Konservlяшdirmя zamanы bankanыn vя tяrяvяzin tяmiz yuyulmadыьыnda botulizm mikrobu inkiшaf edir vя qidalanma zamanы zяhяrlяnmя gedir. Яgяr insanыn orqanizmi mikroba tab gяtirirsя, o, юlцmdяn qurtula bilir, amma orqanizm zяifdirsя, zяhяrlяnmя юlцmlя nяticяlяnir.

Tяrяvяzlяr konservlяшdirilяrkяn onun qapaьыna da fikir vermяk lazыmdыr. Шцшя bankanыn qapaьыnыn шiшmяmяsi, kяnar qisimlяrdяn sыzmamasы, qapaq aчыlarkяn suyun fышqыrmamasы, turшunun юzцnя xas qoxu vя rяngdя olmasыna diqqяt edilmяlidir. Яgяr bir mцddяt sonra qapaq шiшibsя, hяmin qabdakы konservlяшmяni qяti surяtdя yemяk olmaz. Turшunun suyuna baxmaqla da onun nя dяrяcяdя zяrяrli vя ya zяrяrsiz olduьunu ayыrd etmяk mцmkцndцr. Tutaq ki, яgяr pomidor, yaxud baшqa bir tяrяvяz turшusunun suyu bulanыqdыrsa vя bankanыn dibindя aь чюkцntц яmяlя gяlibsя, demяli, bu qida tяhlцkяlidir vя zяhяrlяnmя mцtlяqdir. Яgяr pomidor baьladыьыnыz bankada bir яdяd чцrцk , zяdяli pomidor olarsa, bu bцtюv bankanыn yararsыz hala dцшmяsi vя onlun artыq yeyilmяsinin tяhlцkяli olduьunu demяyя яsas verir.

Milli Kulinariya Mяrkяzinin direktoru Tahir Яmiraslanov evdя bu cцr konservlяrin hazыrlanmasыnыn tяrяfdarы olmadыьыnы dedi: "Mяn evimя mцrяbbяlяri Qubadan alыram. Orada zavodda istehsal olunur. Onlarыn keyfiyyяti чox yaxшыdыr. Artыq Azяrbaycanda mцrяbbяlяr, mцxtяlif turшular o qяdяr keyfiyyяtli hazыrlanыr ki, onlarы tam rahatlыqla alыb yeyя bilяrik. Bunlarы almaq evdя hazыrlamaqdan ucuz vя keyfiyyяtli baшa gяlir. Nяyя gюrя qadыnlar evdя istidяn tяr tюkяtюkя mцrяbbя biшirmяli, turшu baьlamalыdыr. Яvvяllяr qышda tяzя meyvя-tяrяvяz olmurdu.

Amma indi var, alыn, tяzя-tяzя yeyin. Яgяr tutmasыnы

Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az вя АЗЯРТАЪ-ын азертаэ.эов-аз сайтларындан истифадя олунмушдур.

Tahir Яmiraslanov: "Konservlяшdirilmiш mяhsullarы maьazadan almaq evdя hazыrlamaqdan ucuz vя keyfiyyяtli baшa gяlir vя da,ha tяhlцkяsizdir." istяyirsinizsя, maьazadan firmalar istehsal edяni alыn.

Bunlarda heч bir zяhяrlяnmя ola bilmяz. Чцnki onlarы maшыn baьlayыr, rejimlя sterilizя edir.

Mяsяlяn, hansыsa tяrяvяzi evdя qazanda qaynadыb bankalara yыьыrlar. Amma istehsalatda onu aшaьы temperaturda uzun mцddяt qaynadыrlar vя belяcя, vitaminlяr daha чox saxlanыlыr.

Burada tяrяvяzlяr yuyulduqdan sonra ultrabяnюvшяyi шцalarla шцalandыrыlыr vя bцtцn mikroblar юlцr. Alяtlяri, bычaqlarы, dяzgahы шцalandыrыb tяmizlяyirlяr. Axы evdя bu cцr шяrait olmur. Mяn evdя yalnыz o шeylяrin hazыrlanmasыnыn tяrяfdarыyam ki, onu firmalar hazыrlamыr, satышda yoxdur, yaxud da evdя onu hazыrlamaq daha ucuz baшa gяlir.

Mяsяlяn, gцlqяnd, bяnюvшя mцrяbbяsini evdя hazыrlamaq olar. Evdя hazыrlanan zaman ola bilяr ki, meyvя-tяrяvяz yaxшы tяmizlяnmяsin vя ya temperaturu dцzgцn seчmяsinlяr. Bunlara avtomatik nяzarяt olmadыьы цчцn zяhяrlяnmяyя sяbяb ola bilяr".

Баш редактор: Мурад Нябибяйов

Eyyub Hцseynov: "Birmяnalы шяkildя bu mяhsullarыn evdя hazыrlanmasыndan imtina etmяk lazыmdыr" hяlя ЫX-XЫЫ яsrlяrdя mцrяbbя biшirilmяsi haqqыnda mяlumat var. Keчmiшdя шяkяr istehsalы чox az olduьu цчцn яhali meyvя vя gilяmeyvяlяrя шяkяr qatmadan цzцm, tut vя cыr xurmadan doшab, alчa, armud, gюyяm, alma vя heyvadan pцre, nardan narшяrab hazыrlayыrdы.

XЫX яsrin sonu XX яsrin яvvяllяrindя Azяrbaycanda шяkяrin yerli istehsalы geniшlяndikcя яhali demяk olar ki, bцtцn meyvя vя gilяmeyvяlяrdяn, qыzыlgцlцn lячяklяrindяn vя hяtta tяrяvяzlяrdяn - badыmcan, pomidor, balqabaq, qarpыz, yemiшdяn mцrяbbя hazыrlamaьa baшladы.

Azad Иstehlakчыlar Birliyinin sяdri Eyyub Hцseynov konservlяшdirilmiш tяrяvяzlяrin arzuolunan qidalar olmadыьыnы vя bundan uzaqlaшmaq lazыm olduьunu dedi: "Azяrbaycanda mяtbяx problemlяrindяn biri evdя mцrяbbя vя turшularыn hazыrlanmasыdыr.

Редаксийайа тягдим олунан ялйазмалары, дискляр, фотолар вя диэяр материаллар эери гайтарылмыр.

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси

Birmяnalы шяkildя bunlarыn evdя hazыrlanmasыndan imtina etmяk lazыmdыr. Шяxsяn mяnim ailяmdя 15 ildir ki, heч bir tutma hazыrlanmыr. Birincisi, onlar arzu olunan qidalar deyil vя bundan yavaш-yavaш uzaqlaшmaq lazыmdыr. Иkincisi isя hяr an zяhяrlяnmя ola bilяr. Яlbяttя ki, sяnaye цsulu ilя hazыrlanan mallar daha tяhlцkяsizdir. Цmumiyyяtlя evdя pomidor, xiyar, badыmcan tutmasыna son qoymaq lazыmdыr. Sяnaye цsulu hazыrlananlar nisbяtяn tяmiz vя qorxusuzdur. Bazarlara getsяk gюrяrik ki, nя qяdяr ev цsulu ilя hazыrlanan aьzы aчыlmayan turшular var. Onlar heч bir ekspertizadan keчmir. Onlarыn bazarlarda satышы яslindя arzu olunan deyil vя яhalinin kцtlяvi vя tяdricяn zяhяrlяnmяsinя stimul verir"... Цmumiyyяtlя, turшu tutmaq ideyasы ilk dяfя soyuq юlkяlяrdя gцndяmя gяlib. Bu da onunla baьlы olub ki, hяmin bюlgяlяrdя qыш fяslindя tяbii meyvяlяr яldя etmяk o dюvrdя qeyri-mцmkцn olduьundan insanlar turшu tutmaqla bu boшluьu doldurmaq qяrarыna gяliblяr. Bu tяklif юzцnц doьruldub vя hяmin юlkяlяrdя yaшayanlar qablaшdыrыlmыш meyvя-tяrяvяzlяrlя юz istяklяrini reallaшdыra biliblяr. Zaman keчdikcя turшu baьlama яnяnяsi digяr юlkяlяrdя, o cцmlяdяn Azяrbaycanda da geniш yayыlыb. Mцrяbbя biшirilmяsi haqqыnda isя Azяrbaycanda

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя Тел: +(994 24) 244 00 51 +(994 24) 244 28 02 Е-маил: sheki.belediyye@gmail.com

Мцяллифлярин мювгейи иля редаксийанын мювгейи цст-цстя дцшмяйя биляр. Дяръ олунмуш йазылара эюря мцяллифляр вя мялуматын эютцрцлдцйц мянбя мясулиййят дашыйыр. Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

www.municipality.sheki.city

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 22 октйабр 2017-ъи ил Гязет “АЗЯРМЕДИА” ММЪ мятбяясиндя чап олунуб.