Sheki Belediyyesi, № 06 (140) Iyun 2016

ØßÊÈ ÁßËßÄÈÉÉßÑÈÍÈÍ ÎÐÃÀÍÛ

ÌßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÌ, ÑßÍ ÉÀÍÌÀÑÀÍ, ÍÅÚß ×ÛÕÀÐ ÃÀÐÀÍËÛÃËÀÐ ÀÉÄÛÍËÛÜÀ?!

g

Ø Øß ßÊ ÊÈ È ÁßËßÄÈÉÉßÑÈ

Нewspaper № 6 (140), Ийун 2016

ВЯТЯНИМИЗИН ГАНЛЫ ТАРИХИ И Ш Ь А Л Е Д И Л М И Ш Т О Р П А Г Л А Р Ы М Ы З ГЯРБИ АЗЯРБАЙЪАН ХАНКЯНДИ ХОЪАЛЫ ШУША ЛАЧЫН ХОЪАВЯНД КЯЛБЯЪЯР АЬДЯРЯ АЬДАМ ФЦЗУЛИ ЪЯБРАЙЫЛ ГУБАДЛЫ ЗЯНЭИЛАН

декабр, 1988 26.12.1991 26.02.1992 08.05.1992 18.05.1992 02.10.1992 02.04.1993 07.07.1993 23.07.1993 23.08.1993 23.08.1993 31.08.1993 29.10.1993

оф

SHEKI

MUNICIPALITY

Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

www.belediyye.sheki.org

Qяdim Шяki nюvbяti dяfя beynяlxalq musiqi festivalыna ev sahibliyi eтди

УНУТМАЙАГ! АЬДЯРЯНИН ИШЬАЛЫНДАН 23 ИЛ КЕЧДИ

Ятрафлы сящифя 7-8-9-да

ИКИ ШЯКИЛИ AMEA-nыn АДЛЫ МЦКАФАТЫНА ЛАЙИГ ЭЮРЦЛЦБ Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasыnыn Цmumi yыьыncaьыnda AMEA-nыn gюrkяmli alimlяrinин adlarыnы daшыyan mцkafatlar tяqdim olunub. Топлантыда AMEA-nыn adlы mцkafatlarы цzrя mцsabiqяnin Rяyasяt Heyяtinin 17 fevral 2016-cы il tarixli qяrarы ilя elan edildiyi xatыrladыlыb. Bildirilib ki, mцsabiqяyя qatыlmыш alimlяr barяdя tяqdimatlar vя mцvafiq sяnяdlяr Ekspert Komissiyasыna verilяrяk AMEAnыn adlы mцkafatlarыna namizяdlяr haqqыnda hazыrlanmыш mцvafiq rяylяr Rяyasяt Heyяtinя tяqdim edilib. Rяyasяt Heyяtinin son iclasыnda mцsabiqяnin nяticяlяri nяzяrя alыnaraq alimlяrin sюzцgedяn mцkafatlara layiq gюrцlmяsi barяdя qяrar qяbul olunub.

Belяlikя, yarыmkeчiricilяrin zona strukturu vя rяqs spektrlяrinin hesablanmasы,

darzolaqlы vя Keyn spektrli yarыmkeчiricilяrin nяzяriyyяsinin yaradыlmasы цzrя silsilя яsяrlяrinя gюrя akademik Firudin Mяmmяdяli oьlu Haшыmzadяyя AMEA-nыn Nяsirяddin Tusi adыna, gюrkяmli Azяrbaycan bяstяkarы Qara Qarayevin musiqi irsinin tяdqiqindя xidmяtlяrinя gюrя professor Firяngiz Яliaьa qыzы Яlizadяyя AMEA-nыn akademik Цzeyir Hacыbяyli adыna, Azяrbaycanda kюrpя vя uшaqlarda цrяkdamar sistemi xяstяliklяrinin yayыlmasыnыn tяdqiqi, kliniki xцsusiyyяtlяrinin aшkar edilmяsi, terapevtik vя cяrrahi mцalicя цsullarыnыn sistemli tяtbiqinя gюrя akademik Adilя Яvяz qыzы Namazovaya AMEA-nыn

akademik Mirяsяdulla Mirqasыmov adыna mцkafatlarы verilib.

Azяrbaycanыn neft-qaz yataqlarыndan чыxarыlan neftin tяrkib vя xassяlяrinin юyrяnilmяsi, yцksяk keyfiyyяtli baza yaьlarыnыn tяdqiqi vя istehsalatda tяtbiqi sahяsindя xidmяtlяrinя gюrя AMEA-nыn mцxbir цzvц Fяzilя Иbrahim qыzы Sяmяdova AMEA-nыn akademik Yusif Mяmmяdяliyev adыna, Azяrbaycan яrazisindя yer qabыьыnыn dяrinlik quruluшunun geofiziki цsullarla юyrяnilmяsi sahяsindя яldя etdiyi fundamental nяticяlяrя gюrя akademik Pяrviz Ziya oьlu Mяmmяdov AMEA-nыn akademik Musa Яliyev adыna, bitkilяrin mцhafizяsi vя bitki xяstяliklяrinin

tяdqiqi sahяsindяki яsяrlяrinя gюrя akademik Siddiqя Rza qыzы Mяmmяdova AMEA-nыn Hяsяn bяy Zяrdabi adыna, Azяrbaycanыn dюvlяtчilik tarixinin araшdыrыlmasы vя ermяni saxtakarlыьыna qarшы tarixi hяqiqяtlяrin aшkarlanmasы sahяsindяki xidmяtlяrinя gюrя isя AMEAnыn mцxbir цzvц Yaqub Mikayыl oьlu Mahmudov AMEAnыn Abbasqulu aьa Bakыxanov adыna mцkafatlarы ilя tяltif olunublar.

Qeyd edяk ki, AMEAnыn adlы mцkafatlarыna layiq gюrцlmцш namizяdlяrin hяr birinя 5 min manat mяblяьindя pul mцkafatы verilяcяk.

***

Шяки Бялядиййясинин коллективи бцтцн Шякилиляр адындан щяр ики щямйерлимизи вя мцкафатлара лайиг эюрцлмцш диэяр алимляримизи тябрик едир, онлара узун юмцр вя эяляъяк фяалиййятляриндя даща бюйцк уьурлар арзулайыр.

***

Фотоларда: АМЕА-нын президенти, академик Акиф Ялизадя AMEA-nыn mцxbir цzvц Йагуб Мащмудова вя профессор Фирянэиз Ялизадяйя мцкафатлары тягдим едяркян.

сящ. 2

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 6 (140), Ийун 2016

ШЯКИДЯ...

...insan hцquqlarы ilя baьlы ictimai dinlяmя keчirilib Azяrbaycan Respublikasыnda insan hцquq vя azadlыqlarыnыn mцdafiяsinin sяmяrяliliyini artыrmaq sahяsindя Milli Fяaliyyяt Proqramыnыn icrasы ilя baьlы gюrцlяn iшlяr vя qarшыda duran vяzifяlяr insan hцquqlarы цzrя mцvяkkil (Ombudsman) Elmira Sцleymanovanыn iшtirakы ilя iyunun 1-dя

Шяki шяhяrindя keчirilяn ictimai dinlяmяlяrin яsas mцzakirя mюvzusu olub.

Tяdbirdяn яvvяl Ombudsman vя шяhяr rяhbяrliyi цmummilli lider Heydяr Яliyevin шяhяr icra hakimiyyяtinin binasы qarшыsыnda ucaldыlan abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri dцzцb, xatirяsini ehtiramla yad ediblяr. "Шяki Palas" otelinin konfrans zalыnda keчirilяn tяdbiri шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov aчaraq, rayonda insan hцquqlarыnыn mцdafiяsi sahяsindя gюrцlяn

iшlяr barяdя mяlumat verib.

Sonra insan hцquqlarы цzrя mцvяkkil Elmira Sцleymanovanыn "Azяrbaycan Respublikasыnda insan hцquq vя azadlыqlarыnыn mцdafiяsinin sяmяrяliliyini artыrmaq sahяsindя Milli Fяaliyyяt Proqramыnыn icrasы vяziyyяti vя qarшыda duran vяzifяlяr" mюvzu-

sunda mяruzяsi dinlяnilib.

Elmira Sцleymanova юlkяmizdя Ombudsman institutunun tяsis edilmяsi, insan hцquqlarыnыn mцdafiяsi sahяsindя hяyata keчirilяn tяdbirlяr, Milli Fяaliyyяt Proqramыnыn mяqsяd vя vяzifяlяri, insan hцquqlarы цzrя mцvяkkilin bu sahяdяki fяaliyyяti barяdя geniш mяlumat verib.

Mяruzя яtrafыnda чыxышlardan sonra insan hцquqlarы цzrя mцvяkkil tяdbir iшtirakчыlarыnыn suallarыnы cavablandыrыb.

...Uшaqlarыn Beynяlxalq Mцdafiяsi Gцnц mцnasi bяtilя tяdbir keчirilib

...10 нюмряли там орта мяктябдя "Fitnя" filminin tяqdimatы olub Иyunun 3-dя Шяki шяhяrindяki 10 nюmrяli tam orta mяktяbdя ictimaiyyяt nцmayяndяlяrinin, gяnclяrin, orta mяktяblяrin yuxarы sinif шagirdlяrinin iшtirakы ilя dini radikalizmя qarшы mцbarizяdяn bяhs edяn "Fitnя" sяnяdli filminin tяqdimatы olub.

Filmin nцmayiшindяn яvvяl чыxыш edяn Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin ictimai-siyasi vя humanitar mяsяlяlяr шюbяsinin mцdir mцavini dini qurumlarla iшin tяшkilatчыsы Sadiq Yusifov dini radikalizmin bu gцn bцtцn

tяdbirdя iшtirak edяn AR Dini Qurumlarla Иш Цzrя Dюvlяt Komitяsi sяdrinin 1-ci mцavini Sяyyad Aran чыxыш edяrяk belя filmlяrin gяnclяrin maariflяndirilmяsi, milli-mяnяvi dяyяrlяrя baьlыlыьыnыn gцclяndirilmяsi, юlkяmizdя mюv-

dцnyanы narahat edяn яn ciddi problemlяrdяn birinя чevrildiyini diqqяtя чatdыrыb. Юlkяmizdя dini radikalizm vя dini ekstremizm kimi mяnfi meyllяrя qarшы dюvlяt tяrяfindяn davamlы tяdbirlяrin hяyata keчirildiyini qeyd edяn icra hakimiyyяtinin tяmsilчisi belя meyllяrя qarшы mцbarizяdя maariflяndirmяnin mцhцm rol oynadыьыnы vurьulayыb. Bildirilib ki, Dini Qurumlarla Иш цzrя Dюvlяt Komitяsinin sifariшi ilя чяkilяn "Fitnя" sяnяdli filmi bu baxыmdan mцhцm яhяmiyyяtя malikdir. Filmdя radikalizmlя mцbarizяnin dini, psixoloji, hцquqi, siyasi vя mяnяvi aspektlяri юz яksini tapыb.

Sonra "Fitnя" sяnяdli filminя baxыш olub.

Filmin nцmayiшindяn sonra

cud olan tolerant mцhitin qorunmasы vя tяbliьi baxыmыndan bюyцk яhяmiyyяt kяsb etdiyini bildirib. Filmin gяnclяrin radikal dini qruplarыn tяsirindяn qorumaьыn tяbliьinя yюnяldiyini qeyd edяn Sяyyad Aran bu sahяdя gяnclяrя dяyяrli tюvsiyяlяr verib, gяnclяrin ekstremist tяmayцllц dini cяrяyanlara qoшulmamasы цчцn mili-mяnяvi dяyяrlяrя, dюvlяtinя baьlы, vяtяnpяrvяr tяrbiyя olunmasыnыn юnяmli olmasыnы vurьulayыb.

Tяdbirdя gяnclяrimizin radikal dini cяrяyanlarыn tяsiri altыna dцшmяmяsi vя bu istiqamяtdя mяlumatlandыrыlmasыnыn tяmin edilmяsi цчцn bu tipli maariflяn-dirici filmlяrin яhяmiyyяti diqqяtя чatdыrыlыb.

1 Иyun - Uшaqlarыn Beynяlxalq Mцdafiяsi Gцnц mцnasibяtilя Шяki шяhяrindя yerlяшяn "Yay Teatrы"nda konsert proqramы tяшkil olunub.

Иnчя kяndinя ilk dяfя tяbii qaz verilib Шяki rayonunun yaшayыш mяntяqяlяrinin qazlaшdыrыlmasы istiqamяtindя tяdbirlяr davam etdirilir. Иyunun 9-da rayonun Иnчя kяndinя ilk dяfя tяbii qaz verilib.

Uшaqlarыn, onlarыn valideynlяrinin, ictimaiyyяt nцmayяndяlяrinin qatыldыьы tяdbirdя юlkяmizdя uшaqlara gюstяrilяn dюvlяt qayьыsыndan sюhbяt aчыlыb.

Tяdbirdя шяhяr 2 saylы uшaq musiqi mяktяbinin vя шяhяrin bir sыra mяktяbяqяdяr tяhsil mцяssisяlяrinin hazыrladыqlarы maraqlы musiqi proqramы tamaшaчыlarыn цrяyincя olub. Uшaqlar юz istedad vя bacarыqlarыnы nцmayiш etdirib, шeirlяr sюylяyib, mahnыlar oxuyub, rяqs ediblяr.

331 abonenti olan kяndin qazlaшdыrыlmasы цчцn birpillяli sistem яsasыnda цmumi uzunluьu 4 min 517 metr mцxtяlif diametrli polietilen vя цmumi uzunluьu 17 min 875 metr metal borulara daшыyыcы vя mяhяllяdaxili qaz xяtlяri чяkilib, mяnzillяrя sayьac vя fяrdi tяnzimlяyicilяr quraшdыrыlыb.

Bu mцnasibяtlя keчirilяn mяrasimdя юlkя яhalisinin tяbii qazla tяminatыnыn yaxшыlaшdыrыlmasы istiqamяtindя hяyata keчirilяn geniшmiqyaslы tяdbirlяrdяn bяhs edilib. Bildirilib ki, region-

larыn 2014-2018-ci illяrdя sosial-iqtisadi inkiшafыna dair Dюvlяt Proqramыna uyьun olaraq, digяr rayonlar kimi, Шяkinin yaшayыш mяntяqяlяrinin dя mяrhяlяli шяkildя qazlaшdыrыlmasы istiqamяtindя zяruri tяdbirlяr gюrцlцr. Hazыrda rayonun 34 yaшayыш mяntяqяsinin яhalisi tяbii qazdan istifadя edir. Яhali abonentlяri цzrя qazlaшma 80 faizdir. Doqquz kяnddя isя qazlaшma iшlяri aparыlыr. Yaxыn vaxtlarda bu kяndlяrя dя tяbii qazыn verilmяsi tяmin olunacaq.

Mяrasimdя kяnd sakinlяri чыxыш edяrяk, яhalinin sosial problemlяrinin hяllinя gюstяrdiyi diqqяt vя qayьыya gюrя dюvlяtimizin baшчыsыna minnяtdarlыqlarыnы bildiriblяr.

Sonra qaz xяttinin aчыlышыnы bildirяn mяшяl alovlandыrыlыb.

№ 6 (140), Ийун 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.3

ШЯКИДЯ...

...YAP-ыn tяшkilatчыlыьы ilя "Multikultural dяyяrlяr vя gяnclik" mюvzusunda regional konfrans keчirilib Multikulturalizm vя tolerantlыq tarixяn azяrbaycanlыlarыn hяyat tяrzi olub. Multikulturalizm dilindяn, dinindяn asыlы olmayaraq, Azяrbaycan dюvlяtinin hяr bir vяtяndaшыnыn gцndяlik hяyat tяrzinя чevrilib.

Bu fikirlяr Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn tяшkilatчыlыьы ilя iyunun 11-dя Шяki шяhяrindя keчirilяn "Multikultural dяyяrlяr vя gяnclik" mюvzusunda regional konfransda sяslяndirilib.

Konfransda Baш nazirin mцavini, Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn (YAP) sяdr mцavini - icra katibi Яli Яhmяdov, Dini Qurumlarla Иш цzrя Dюvlяt Komitяsinin sяdri, YAP icra katibinin mцavini Mцbariz Qurbanlы vя digяr qonaqlar, hяmчinin YAP Шяki шяhяr, Qяbяlя, Oьuz, Qax, Zaqatala vя Balakяn rayon tяшkilatlarыnыn Gяnclяr Birliyinin цzvlяri, partiya fяallarы iшtirak ediblяr.

ran vя юzbaшыnalыьыn yarandыьыnы, Azяrbaycanыn parчalanmaq tяhlцkяsi ilя цzlяшdiyini diqqяtя чatdыrыb. Qeyd edib ki, hяmin dюvrdя iqtidardakыlarыn xяyanяtkar яmяllяrinin mяntiqi nяticяsi olaraq hakimiyyяt bюhranы son hяddя чatmыш, юlkяni anarxiya bцrцmцш, mцstяqilliyimizin itirilmяsi qorxusu yaranmышdы. Belя bir mяqamda xalqыn tяkidli tяlяbi ilя цmummilli lider Heydяr Яliyevin hakimiyyяtя qayыdышы mцstяqilliyimizin yenidяn itirilmяk tяhlцkяsinя birdяfяlik son qoydu.

"Bu gцn biz Azяrbaycan haqqыnda danышarkяn, eyni zamanda, respublikamыzыn gяlяcяyi ilя яlaqяdar юz istяk vя arzularыmыzы formalaшdыrarkяn istяr-istяmяz qurtuluш mяfkurяsinя, ulu юndяr Heydяr Яliyevin qayыdышыndan baшlayan vя Azяrbaycanыn dirчяliшini юzцndя яks etdirяn mяfkurяyя istinad edirik",- deyя YAP icra katibi bildirib. Яli Яhmяdov deyib ki, multikulturalizm mцasir dцnyanыn hяyatыnы tяnzimlя-

...Milli Qurtuluш Gцnц qeyd olunub 15 Иyun - Milli Qurtuluш Gцnц respublikamыzыn hяr yerindя olduьu kimi, Шяkidя dя qeyd olunub.

Bu mцnasibяtlя шяhяr rяhbяrliyi, ictimaiyyяtin nцmayяndяlяri mцstяqil Azяrbaycanыn yaradыcыsы vя qurucusu, цmummilli lider Heydяr Яliyevin шяhяr icra hakimiyyяtinin binasыnыn qarшыsыndakы abidяsi юnцnя чiчяklяr dцzцb, Ulu Юndяrя hюrmяt vя ehtiramlarыnы,

missiyasыnы цzяrinя gюtцrяrяk doьma xalqыnыn kюmяyinя gяldiyi vurьulanыb. Чыxышlarda Цmummilli Liderin xalqыmыz qarшыsыndakы яvяzsiz xidmяtlяrindяn яtraflы bяhs edilib, mцstяqil respublikamыzыn son illяr яldя etdiyi uьurlarыn birbaшa Heydяr Яliyevin adы ilя baьlы olduьu vurьulanыb. Bildirilib ki, mяhz Ulu Юndяrin respublika rяhbяrliyinя qayыdышыndan sonra юlkяmiz sцrяtli

цmumxalq mяhяbbяtini nцmayiш etdiriblяr. Шяki шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzindя keчirilяn 15 Иyun - Milli Qurtuluш Gцnцnя hяsr olunmuш tяdbirdя 1993-cц ilin iyun hadisяlяri яrяfяsindя respublikada yaranmыш aьыr vяziyyяt, hюkm sцrяn hяrc-mяrclik, baш verяn ictimai-siyasi proseslяr geniш tяhlil olunub, hяmin dюvrdя Ulu Юndяr Heydяr Яliyevin nюvbяti dяfя xilaskarlыq

inkiшaf yoluna qяdяm qoyub, onun layiqli davamчыsы Иlham Яliyevin mяqsяdyюnlц siyasяti nяticяsindя юlkяmizin iqtisadi qцdrяti daha da artыb, mцstяqil Azяrbaycan dцnya birliyindя юz layiqli yerini tutub.

Qeyd edяk ki, 15 Иyun - Milli Qurtuluш Gцnц mцnasibяtilя Шяkinin цmumtяhsil mяktяblяrindя, mяdяniyyяt mцяssisяlяrindя, яmяk kollektivlяrindя silsilя tяdbirlяr keчirilib.

...mяktяblilяr mцkafatlandыrыlыblar YAP rяsmilяri vя шяhяr rяhbяrliyi яvvяlcя цmummilli lider Heydяr Яliyevin шяhяr icra hakimiyyяtinin binasы qarшыsыnda ucaldыlan abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri dцzцb, xatirяsini ehtiramla anыblar. Шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov konfransы aчaraq, Prezident Иlham Яliyevin imzaladыьы mцvafiq Sяrяncamla 2016-cы ilin Azяrbaycanda "Multikulturalizm ili" elan edildiyini, bununla яlaqяdar respublikamыzыm hяr yerindя silsilя tяdbirlяrin keчirildiyini diqqяtя чatdыrыb. Vurьulanыb ki, mцxtяlif millяtlяrin, etnik qruplarыn vя dinlяrin mюvcud olduьu Azяrbaycanda dilindяn, dinindяn, яqidяsindяn asыlы olmayaraq, hamы vahid bir ailяnin цzvц kimi yaшayыr. Bu baxыmdan xalqыmыzыn tolerantlыьы bцtцn dцnya юlkяlяrinя nцmunя ola bilяr. Azяrbaycanda hяyata keчirilяn multikulturalizm siyasяti юlkяmizin inkiшafыnda, vяtяndaш hяmrяyliyinin daha mюhkяm olmasыnda mцhцm rol oynayыr.

Konfransda чыxыш edяn Baш nazirin mцavini, YAP-ыn sяdr mцavini icra katibi Яli Яhmяdov toplantыnыn чox яlamяtdar bir tarixi gцn яrяfяsindя gerчяklяшdiyini, bir neчя gцndяn sonra, iyunun 15-dя Azяrbaycanda Milli Qurtuluш Gцnцnцn qeyd edilяcяyini diqqяtя чatdыrыb. Vurьulanыb ki, Azяrbaycanыn mцasir tarixindя qurtuluш mяfkurяsi xцsusi mяna vя яhяmiyyяt kяsb edir. Azяrbaycanыn mцasir tarixinin baшlanьыcы, hazыrda mцstяqil respublikamыzda baш verяn hadisяlяrin, юlkяnin sosial-iqtisadi inkiшafыnыn baшlыca sяbяbi цmummilli lider Heydяr Яliyevin mюhtяшяm qayыdышы vя qurtuluш mяfkurяsi ilя birbaшa яlaqяdardыr. Юtяn яsrin 90-cы illяrinin яvvяllяrindя respublikamыzыn ictimai-siyasi hяyatыnda baш verяn hadisяlяri xatыrladan Baш nazirin mцavini hяmin dюvrdя hakimiyyяtdя olan sяriшtяsiz rяhbяrlяrin шяxsi ambisiyalarы ucbatыndan юlkяdя xaos, bюh-

yяn чox vacib, nяzяri, eyni zamanda, siyasi, millяtlяrarasы bir problem kimi mюvcuddur. Azяrbaycanыn multikulturalizm sahяsindяki tяcrцbяsinin hяm юyrяnilmяsi, hяm dя tяbliь edilmяsi bцtюvlцkdя dцnyada bu problemlя яlaqяdar baxышlarыn aydыnlaшmasыna kюmяk gюstяrя bilяr.

Sonra YAP Шяki tяшkilatы Gяnclяr Birliyinin sяdri Daшqыn Mikayыlov, YAP Qax rayon tяшkilatы Gяnclяr Birliyinin sяdri Elbrus Taьыyev, YAP Oьuz rayon tяшkilatы Gяnclяr Birliyinin sяdri Mehman Ramazanov, hяmчinin partiyanыn Zaqatala, Balakяn vя Qяbяlя rayon tяшkilatlarы Gяnclяr birliklяrinin цzvlяri Aytяn Mяmmяdova, Leyla Qarayeva vя Vцsalя Qяribova чыxыш edяrяk, tяmsil etdiklяri rayonlarda multikulturalizm vя tolerantlыq dяyяrlяrinin qorunmasы ilя baьlы gюrцlяn iшlяr barяdя mяlumat veriblяr.

Baш nazirin mцavini, YAP-ыn sяdr mцavini - icra katibi Яli Яhmяdov konfransa yekun vurub.

Konfransdan sonra Baш nazirin mцavini vя digяr qonaqlar "Шяki-Иpяk" ASC-dя olub, istehsal prosesi ilя maraqlanыblar. Cяmiyyяtin Иdarя heyяtinin sяdri Nizami Qяribov mцяssisяnin fяaliyyяti barяdя mяlumat verib. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, dюvlяtimizin baшчыsыnыn tapшыrыьы vя tюvsiyяsi ilя яnяnяvi sahяlяrdяn olan baramaчыlыьыn inkiшafы istiqamяtindя gюrцlяn tяdbirlяr artыq юz bяhrяsini verir. ASC tяrяfindяn indiyяdяk fermerlяrdяn 50 ton yaш barama qяbul olunub. Hazыrda tяdarцk olunan barama mцяssisяnin baramaaчan istehsalatыnda emal edilir. Burada 195 nяfяr iшчi чalышыr.

Baш nazirin mцavini Яli Яhmяdov vя digяr qonaqlar sonra rayonun Orta Zяyzid kяndinin яrazisindя mцasir texnologiyalar яsasыnda yeni salыnan meyvя baьыna baxыblar. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, hazыrda bu яrazidя aqropark yaradыlыr.

2015-2016-cы tяdris ilindя respublika vя beynяlxalq sяviyyяli fяnn olimpiadalarыnda, hяmчinin yarыш vя mцsabiqяlяrdя uьur qazanan Шяki mяktяblilяri шяhяr icra hakimiyyяti vя tяhsil шюbяsi tяrяfindяn mцkafatlandыrыlыblar. Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnda keчirilяn tяntяnяli mяrasimdя Шяki mяktяblilяrinin яldя etdiklяri uьurlardan яtraflы bяhs olunub. Шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov mяktяblilяri qazandыqlarы yцksяk nailiyyяtlяr mцnasibяtilя tяbrik edib, юlkяmizdя tяhsilin inkiшafыna gюstяrilяn dюvlяt qayьыsыndan danышыb.

Vurьulanыb ki, son illяr tяhsil sahяsindя hяyata keчirilяn яsaslы islahatlar Azяrbaycan tяhsil sisteminin dцnya tяhsil sisteminя inteqrasiya olunmasыna, tяhsilin keyfiyyяtinin artыrыlmasыna xidmяt edir. Цmumtяhsil mяktяblяrindя шagirdlяrin hяrtяrяfli inkiшafыnыn tяmin edilmяsi, intellektual sяviyyяnin artыrыlmasы, dцnya-

gюrцшцnцn zяnginlяшdirilmяsi, yцksяk vяtяnpяrvяrlik ruhunda tяrbiyя olunmasы hazыrda pedaqoji kollektivlяrin qarшыsыnda duran яn baшlыca mяsяlяlяrdяndir. Иcra hakimiyyяtinin baшчыsы sonra olimpiada, yarыш vя mцsabiqяlяrdя uьur qazanan mяktяblilяrя mцkafatlarы tяqdim edib.

Mцkafatlandыrыlanlar arasыnda tarix, biologiya vя fizika fяnlяri цzrя keчirilяn respublika olimpiadalarыnыn qaliblяri Aytac Hцseynli, Чiчяk Cavadzadя, Arzu Musayeva vя Fяrid Hяmidovun, "Milli mяnяvi dяyяrlяr" mюvzusunda respublika inшa yazы mцsabiqяsinin qalibi Ruziyя Mяmmяdovanыn, "Sabahыn alimlяri" respublika mцsabiqяsinin qaliblяri Yusif Иbrahimov, Sяbinя Rzayeva, Lalя Mustafazadя, Gцlяr Orucova, Nяrmin Sяmяdli vя baшqalarыnыn adlarы var.

Tяdbir incяsяnяt ustalarыnыn rяngarяng konsert proqramы ilя baшa чatыb.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.4

№ 6 (140), Ийун 2016

...Bakы Dюvlяt Universitetinin professoru Fяrman Иsmayыlovun 80 illik yubileyi qeyd edilmiшdir Иyunun 5-dя Шяkidя Bakы Dюvlяt Universitetinin professoru, fяlsяfя elmlяri doktoru Fяrman Иsmayыlovun 80 illik yubileyi qeyd edilmiшdir. sindя чalышmыш, partiya iшindя iшlяmiш, iki dяfя Nяsimi rayon sovetinя deputat seчilmiшdir.

1970-cы ildя "Adi dil vя fяlsяfя" mюvzusunda namizяdlik dissertasiyasы mцdafiя etmiшdir.

1974-1976-ci illяrdя baш elmi iшчi kimi Moskvaya ezam edilmiшdir. 1977-1991-ci illяrdя BDU-nun fяlsяfя kafedrasыnda dosent vяzifяsindя чalышmышdыr.

1991-2001-ci illяrdя BDU-nun Шяki filialыnыn direktoru iшlяmiшdir. 1996-cы ildя "Иdrak nяzяriyyяsi vя linqvistik analiz" movzusunda doktorluq disser-

Tяdbirdя чыxыш edяn Шяki Шяhяr Иcra Hakmiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov cяnab Prezident

nin bunun bariz nцmunяsi olduьunu bildirmiш, onu yubileyi mцnasibяtilя tяbrik etmiшdir.

"Shaki Palace" otelindя keчirilяn tяdbirdя шяhяr rяhbяrliyi, millяt vяkillяri, Bakы Dюvlяt Universitetindяn gяlяn

Bildirilmiшdir ki, 1936-cы ildя Шяki rayonunda anadan olmuш F.Иsmayыlov 1962-ci ildя

nцmayяndяlяr, ziyalыlar iшtirak etmiшdir.

Tяdbirdя чыxыш edяnlяr tanыnmыш alim Fяrman Иsmayыlovun hяyat yolu vя elmi nai-

M.F.Axundov adыna Dillяr Иnstitutunun ingilis dili fakцltяsini fяrqlяnmя diplomu ilя bitirmiшdir. 1962-1966-ci illяrdя Иngilis dili kafedrasыnda mцяllim,

tasiyasы mцdafiя etmiшdir.

1997-ci ildяn professordur. 14 monoqrafiyanыn, 30 mяqalяnin mцяllifidir. Mцasir Qяrb fяl-

Иlham Яliyevin юlkяdя elmin vя tяhsilin inkiшafыna чox bюyцk diqqяt vя qayьы gюstяrdiyini, Шяkidя dя ziyalыlarыn, elm vя

Sonra yubilyara Azяrbaycan elminin inkiшafыnda gюstяrdiyi xidmяtlяrinя gюrя, anadan olmasыnыn 80 illik yubi-

liyyяtlяri barяdя geniш mяlumat vermiш, onu yubileyi mцnasibяtilя tяbrik etmiшlяr.

baш mцяllim iшlяmiшdir. 19701974-ci illяrdя M.F.Axundov adыna Dillяr Иnstitutunun fяlsяfя kafedrasыnda dosent vяzifя-

sяfяsinя dair Azяrbaycanda ilk elmlяr doktorudur. Юlkяmizdя yцksяk ixtisaslы kadrlarыn hazыrlanmasыnda onun яmяyi bюyцkdцr.

sяnяt adamlarыnыn diqqяtdяn kяnarda qalmadыьыnы, bц gцn Bakы Dюvlяt Universitetinin professoru Fяrman Иsmayыlovun 80 illik yubileyinin keчirilmяsi-

leyi mцnasibяtilя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin Fяxri Fяrmanы vя qiymяtli hяdiyyяlяr tяqdim olunmuшdur.

Fяrman Иsmayыlov 1936-cы ildя Шяki rayonunun Baш Gюynцk kяndindя anadan olmuшdur. Orta tяhsilini Baш Gюynцk kяndindяki Gцlarя Gюylцqыzы adыna mяktяbdя almышdыr.

1956-cы ildя M.F.Axundov adыna Azяrbaycan Pedaqoji Dillяr Иnstitutunun ingilis dili fakцltяsinя daxil olmuш, 1962-ci ildя oranы fяrqlяnmя diplomu ilя bitirmiшdir. Ali mяktяbi qurtardыqdan sonra Elmi Шuranыn qяrarы ilя "Иngilis dilinin qrammatikasы" kafedrasmda mцяllim saxlanыlmыш, 1965-ci ildя EA-nыn Fяlsяfя vя Hцquq Иnstitutunun (AMEA-nыnFяlsяfя, Sosiologiya vя Hцquq Иnstitutu) aspiranturasыna qяbul olunmuшdur. 1970-ci ildя Azяrbaycan EA-nыn Fяlsяfя vя Hцquq Иnstitutunun Elmi Шurasыnda mцasir Qяrb fяlsяfяsi цzrя "Fяlsяfя vя ali dil (Linqvistik anal-

ГЫСА ТАНЫТМА iz fяlsяfяsinin metodoloji prinsiplяrinin tяnqidi)" mюvzusunda namizяdlik dissertasiyasы mцdafiя etmiшdir. Hяmin dissertasiya Azяrbaycanda XX яsr Qяrb fяlsяfяsi tarixinя hяsr edilmiш ilk яsяrdir.

Onun fяaliyyяtinin bюyцk hissяsi M.F.Axundov adыna Dillяr Иnstitutu ilя яlaqяdardыr; orada mцяllim, baш mцяllim, 1973-cц ildяn dosent iшlяmiшdir. 1970-ci ilin oktyabrыnda hяmin institutun partiya komitяsinin katibi seчilmiш, mцxtяlif fяxri fяrmanlar almыш, iki dяfя Nяsimi rayonuna deputat seчilmiшdir. 1972-ci ildя "Иdrak nяzяriyyяsi vя linqvistik analiz" mюvzusunda doktorluq dissertasiyasы Tbilisi Dюvlяt

Universitetinin Elmi Шurasыnda tяsdiq edilmiшdir. 1978-ci ilin martыnda BDUnun fяlsяfя kafedrasыna dosent seчilmiшdir.

1996-cы ilin iyununda Azяrbaycan Respublikasы EA-nыn Fяlsяfя vя Hцquq Иnstitutunun nяzdindяki D.004.06.01 Иxtisaslaшdыrыlmыш Elmi Шurasы dissertasiya mцdafiя etmяdяn fяlsяfя elmlяri doktoru alimlik dяrяcяsi verilmяsi haqqыnda yekdilliklя qяrar qяbul etmiшdir. Bu qяrar da Ali Attestasiya Komissiyasы tяrяfindяn tяsdiq edilmiшdir.

Mцdafiяdяn sonra "Иdrak nяzяriyyяsi vя linqvistik analiz" kitabы чapdan чыxmышdыr.

"XX яsr Qяrb fяlsяfяsinin tarixi" adlы iki cilddяn ibarяt яsяrin birinci cildi Tяhsil Nazirliyi tяrяfindяn ali mяktяblяr цчцn dяrs vяsaiti kimi qяbul edilmiшdir.

BDU-nun Шяki filialы yarandыьы gцndяn F.Иsmayыlov onun direktoru vя eyni zamanda humanitar elmlяr kafedrasыnыn mцdiri olmuшdur. 1997-ci ilin mayыnda BDU-nun bюyцk Elmi Шurasыnda, habelя filialыn nяzdindя fяaliyyяt gюstяrяn namizяdlik mцdafыяsi цzrя Иxtisaslaшdыrыlmыш Elmi Шuranыn цzvц, fыlialыn Elmi Шurasыnыn sяdri olmuшdur.

Mцasir Qяrb fяlsяfяsinя dair Azяrbaycanda ilk elmlяr doktorudur.

*** Фотоларда: Йубилйары тябрик едян зийалылыарымыз

№ 6 (140), Ийун 2016

Яsmayя ЯКБЯРОВА, ADPU-nun Шяki filialыnыn baш mцяllimi, "Palmes Academiques" medalчыsы, tяdbirin tяшkilatчыsы

Цч yцz ildяn чox tarixя malik olan AzяrbaycanFransa mяdяni яlaqяlяri hяr iki xalqыn bir-birlяrini daha yaxыndan tanыmasыna vя yaxыnlaшmasыna imkan yaratmышdыr. Millяtlяrarasы mяdяni-humanitar яlaqяlяr hяmin millяtlяrin bir-birinя yaxыnlaшmasыna sяbяb olmuш, qarшыlыqlы anlaшmanыn vя mяdяniyyяtlяrarasы цnsiyyяtin yaranmasыna sяbяb olmuшdur.

Tarixяn Шяrqlя Qяrb arasыnda "qыzыl kюrpц" rolunu oynamasы Azяrbaycanыmыzы dцnyada mяdяni miras baxыmыndan яn dяyяrli юlkяlяrdяn biri olaraq tanыtmышdыr. Bu isя beynяlxalq mяdяni яlaqяlяrin yaranmasыnda vя geniшlяnmяsindя яhяmiyyяtli tяsirя malikdir. Mцtяrяqqi dцшцncяli ziyalыlarыmыz daim Azяrbaycan mяdяniyyяtini dцnyaya tanыtmaq sahяsindя geniш tяbliьat iшlяri hяyata keчirmiшlяr.

Hazыrda Fransa ilя Azяrbaycan arasыnda mяdяni-humanitar яlaqяlяr yeni sяviyyяyя yцksяlib. Bu яla-

qяlяrin inkiшafыnda Azяrbaycanыn tяrяqqisi, mяdяniyyяtinin inkiшafы vя tarixinin tanыdыlmasы istiqamяtindя misilsiz fяaliyyяt gюstяrяn Heydяr Яliyev Fondunun rolu danыlmazdыr. Mяhz yarandыьы andan etibarяn Fondun mяqsяdyюnlц fяaliyyяti nяticяsindя Azяrbaycan hяqiqяtlяri bu gцn dцnya юlkяlяrindя yayыmlanыr, юlkяmizin siyasi, ictimai, mяdяni mяnzяrяsi yцksяk sяviyyяdя tяbliь edilir. Bu gцn Fransanыn ali mяktяblяrindя yцzlяrlя azяrbaycanlы tяlяbя tяhsil alыr, bir чox Fransa universitetlяrindя Azяrbaycan dili vя tarixi tяdris olunur. Eyni zamanda, Azяrbaycanыn paytaxtы Bakыda fransыz liseyi fяaliyyяt gюstяrir.

Azяrbaycan dюvlяti Luvr muzeyindя Иslam incяsяnяti departamentinin yaradыlmasыnda iшtirak etmiшdir. Heydяr Яliyev Fondu Luvr, Versal Sarayы, Strasburq Kafedral Kilsяsi vя digяr bir чox tarixi abidяlяrin bяrpasыnda xцsusi rol oynamышdыr. Heydяr Яliyev Fondunun tяшkilatчыlыьы ilя artыq 3 ildir ki, keчirilяn Azяrbaycan

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.5

ШЯКИ-КОЛМАР Azяrbaycan-Fransa, Шяki-Kolmar mяdяni яlaqяlяrinя hяsr edilmiш tяntяnяli tяdbir rяьbяtlя qarшыlandы. Иyunun 3-dя Sabit Rяhman adыna Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnda Azяrbaycan Respublikasыnыn Шяki шяhяri ilя Fransa Respublikasыnыn Kolmar шяhяri arasыnda яmяkdaшlыьa hяsr olunmuш tяdbir keчirilib.

Tяdbirdя Fransa ilя Azяrbaycan arasыnda mюvcud olan dostluq mцnasibяtlяrindяn bяhs olunub, Kolmar шяhяri ilя Шяki шяhяrinin oxшar cяhяtlяri barяdя iшtirakчыlara mяlumat verilib, Fransanыn Milli Qяhrяmanы, ЫЫ dцnya mцharibяsi iшtirakчыsы Яhmяdiyyя Cяbrayыlovun hяyat yolunu vя fransыz sяyyah Aleksandr Dцmanыn Шяkiyя sяfяrini, Шяki haqqыnda tяяssцratlarыnы яks etdirяn video чarxlar nцmayiш olunub.

Mяdяniyyяt Gцnlяri чяrчivяsindя hяr il dцnyanыn яn seчilяn festivallarыnыn tяшkilatчыsы olan, yцz minlяrlя turistin ziyarяt etdiyi Kann шяhяri tarixi zяngin mяdяniyyяtimizin nцmayiшinя ev sahibliyi edir. Юzцndя antik vя mцasir dюvrцn sintezini yaшadan Azяrbaycan incяsяnяti fransыzlara tяqdim olunur. Bu tяdbir dцnya mяdяni irsinя яvяzedilmяz tюhfяlяr vermiш Azяrbaycan mяdяniyyяtinin tanыdыlmasы vя tяbliьi baxыmыndan яhяmiyyяtli rol oynayыr.

Fond tяrяfindяn Fransanыn mцxtяlif bюlgяlяrindя mяdяniyyяtimizi tanыdan Azяrbaycan gцnlяri keчirilmяkdяdir. Bu layihя чox bюyцk uьurla Reyms vя Шampan шяhяrlяrindя baшlayыb vя hяr il dя яnяnяvi шяkildя davam edir. 2012-ci ildя Parisdя Azяrbaycanыn ilk mяdяniyyяt mяrkяzinin binasы istifadяyя

verildi. Belя bir mяrkяzin ilk dяfя mяhz Parisdя aчыlmasы tяsadцfi seчilmяmiшdi. Чцnki Paris tяkcя Fransanыn yox, demяk olar, bцtцn dцnyanыn mяdяniyyяt paytaxtыdыr. Parisin mяrkяzindя - Eyfel qцllяsinin yaxыnlыьыnda yaradыlan Azяrbaycan Mяdяniyyяt Mяrkяzi юlkяmizin dцnya mяdяniyyяtinin paytaxtыnda tяbliь olunmasы istiqamяtindя atыlan яn mцhцm addыmlardan biridir.

Son illяr яrzindя Azяrbaycanыn vя Fransanыn 12 шяhяri arasыnda яmяkdaшlыq vя dostluq haqqыnda saziш imzalanыb. Belя яlaqяlяr юlkяlяrimizi, xalqlarыmыzы daha yaxшы tanыmaьa imkan yaradыr, iqtisadi vя humanitar sahяlяrdя яlaqяlяrin inkiшafы цчцn yeni imkanlar aчыr.

Bu юlkяlяr arasыnda dostluq яnяnяlяrinin davamы olaraq 2015-ci ildя Azяrbaycan Respublikasыnыn Шяki шяhяri ilя Fransa Respublikasыnыn Kolmar шяhяri arasыnda dostluq vя яmяkdaшlыьa dair uzunmцddяtli mцqavilя imzalanmышdыr. Hяmin mцqavilяyя яsasяn Kolmardan

Шяkiyя orta vя ali mяktяb mцяllimlяrilя iшlяmяyя цч mцяllim ezam olunmuшdur.

Jan Uhrleiller, aprel ayыndan isя Kristin Fuger, Anne Schruoffeneger Шяkinin 1 №-

li, Kiш kяndinin 1, 4 №-li orta mяktяblяri vя ADPU-nun Шяki filialыnыn fransыz dili fakultяsinin mцяllimlяri vя tяlяbяlяrilя sя-mяrяli fяaliyyяt gюstяrmiшlяr.

***

2016-cы il ийунун 3-дя ися Шяки Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin vя Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universiteti Шяki

filialыnыn tяшяbbцsц ilя ШяkiKolmar яmяkdaшlыьы чяrчivяsindя Шяki filialыnыn Fransыz dili fakultяsi, шяhяr musiqi kolleci mцяllim vя tяlяbяlяrinin birgя tяшkilatчыlыьы ilя Шяki Дювлят Dram teatrыnda чox mяzmunlu proqramla, яdяbi-bяdii tяdbir hяyata keчirilmiшdir. Шяhяr rяhbяrliyinin, rayon ictimaiyyяtи nцmayяndяlяrinin iшtirak etdiyi tяdbirdя Fransa ilя Azяrbaycan arasыnda mюvcud olan dostluq mцnasibяtlяrindяn, шяhяrlяr arasыnda olan bяzi oxшar cяhяtlяrdяn, Fransa Milli Qяhrяmanы Яhmяdiyyя Cяbrayыlovun dюyцш vя qяhrяmanlыq sяhifяlяrindяn, Aleksandr Dumanыn Qafqaza sяfяrindяn, onun Шяkiyя gяliшindяn vя Шяkinin tяbiяtinin, coьrafiyasыnыn gюzяlliyinя, tarixi abidяlяrinin, mяtbяxinin zяnginliyinя verdiyi dяyяrlяrdяn bяhs olunmuшdur.

Tяdbirdя Universitetin 21 tяlяbяsi fransыz dilindя bir sыra шux mahnыlar ifa etmiш, azadlыьa, dostluьa, vяtяnя, sevgiyя aid шerlяr sюylяmiш vя mцxtяlif rяqs nцmunяlяri tяqdim etmiшlяr. Molyerin "Xяsis"

телевизийасы КАНАЛ С-ин яmяkdaшlarыnыn чox bюyцk яmяyi olmuшdur. Filialыn tяlяbяlяri Xansu Muradlы vя Tцrkan Alышanovanыn ifasыnda "Salut", "Adieu", Derniнre danse", "Si tu n`existe pas", "Papa oр t`esо", dюrdlцyцn ifasыnda "Alouette" , "Arc-en-ciel", ""mahnыlarы, Цlkяr Иsmayыlovanыn "Qaval", Musiqi kolleci tяlяbяlяrinin "Yalli" rяqslяri vя xor mahnыlarы gurultulu alqышlarla qarшыlanmышdыr. Тядбирин сонунда Kolmardan gяlmiш Anna Schruoffeneger vя Kristin Figerя sюz verilmiшdir. Onlar Шяkinin tяbiяtinя, tarixi abidяlяrinя, sakinlяrinin gцlяr цzцnя, mehribanчыlыьыna, Шяki mяtbяxinin rяngarяngliyinя heyran qaldыqlarыnы bildirmiшlяr. Danышdыqca qяhяrlяnmiш, belя bir diyardan, mehriban insanlardan ayrыlmaьыn onlar цчцn чяtin olacaьыnы etiraf etmiшlяr. Mцяllimlяrimiz xanыmlarы Шяkidя darыxmaьa qoymamыш, onlarы gяzintilяrя dяvяt etmiш, evlяrinя qonaq aparmышlar. Цч ay mцddяtindя onlar da tяlяbяlяr vя mцяllimlяrlя чox sяmimi цnsiyyяt qurmuш, doьmalaшmышlar.

vя "Aldadыlmыш яr" tamaшalarыndan fraqmentlяr gюstяrilmiшdir.

Tяdbirin яrsяyя gяlmяsindя Шяki Dram teatrыnыn baш rejissoru, Яmяkdar Иncяsяnяt xadimi Mirbala Sяlimli vя Шяki

Belя gюrцшlяr, tяdbirlяr, mцbadilяlяr юlkяmizin zяngin mяdяniyyяti vя incяsяnяtini dцnyada layiqincя tanыnmasыna imkan yaradыr.

сящ. 6

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

"Jurnalistlяrin чюrяk aьacы" barяdя regiondakы KИV nцmayяndяlяri nя bilirlяr? sindя mяhdudiyyяtlяrdяn bяhs edib, iшgцzar, peшя nцfuzu, tяqsirsizlik prezumpsiyasы, шяxsi hяyata vя ailя hяyatыna hюrmяt hцququ ilя baьlы mяФярман НЯБИЙЕВ, sяlяlяrя diqqяti yюnяldib: “Минэячевир "Юzяl hяyat qorunur. Lakin ictimai fiqur olduqca, bu, darишыглары” alыr. Eyni zamannda intim гязетинин hяyat qanunla qorunur". баш Bakы Dюvlяt Universiредактору teti jurnalistika fakцltяsinin dekan mцavini Sevinc Яliyeva Mingячevirdя Avro- "Azяrbaycan jurnalistikasыnda pa Шurasыnыn vя Avropa ifadя azadlыьы vя шяxsi hяyata Иttifaqыnыn birgя layihяsi hюrmяt", Jurnalistlяrin Hяmчяrчi-vяsindя "Иfadя karlar Иttifaqыnыn sяdri Mцшfiq azadlыьы vя шяxsi hяyata hюr- Яlяsgяrli "Media vя шяxsi hяmяt" mюv-zusunda tяlim yata hюrmяt", "Mingячevir keчirilib. iшыqlarы" qяzetinin baш redaktoru Fяrman Nяbiyev "AzяrИyunun 29-da Mingя- baycanda regional qяzetlяr vя чevirdяki "Kцr" oteldя Avropa onlayn media" mюvzularыnda Шurasыnыn vя Avropa Иttifaqыnыn fikirlяrini чatdы-rыblar. birgя layihяsi чяrчivяsindя ELTV-nin baш direk"Иfadя azadlыьы vя шяxsi hяyata torunun informasiya mяsяlяhюrmяt" mюvzusunda tяdbiri lяri цzrя mцavini Qabil Bababaш tutub. Layihя rяhbяri yevin dediynя gюrя, onlar yerli

Pяrvanя Bayramova vя Mяtbuat Шurasыnыn sяdr mцavini Mцшfiq Яlяsgяrli юlkяdя KИVin mюvcud durumuna qыsa nяzяr salaraq, media цчцn layihяnin яhяmiyyяtindяn danышыblar.

Media eksperti Яlяsgяr Mяmmяdli "Иfadя azadlыьы vя шяxsi hяyata hюrmяt sahяsindя Avropa Шurasы vя Avropa Иnsan Hцquqlarы Konvensiyasы standartlarы" mюvzusunda mяruzя edib. O, bildirib ki, Avropa Иnsan Hцquqlarы Konvensiyasыnыn 10-cu maddяsinя gюrя, hяr kяs юz fikrini ifadя etmяk azadlыьы hцququna malikdir: "Bu, яslindя jurnalistlяrin чюrяk aьacыdыr. Mяtbuat demokratiyanыn gюzяtчi kюpяyi rolunu oynayыr". Я.Mяmmяdli ifadя azadlыьыnыn hяyata keчirilmя-

шюbяlяrdяn informasiya almaqda чяtinlik чяkirlяr: "Bяrdяdяki Baytarlыq Иdarяsindяn bizя deyirlяr ki, baш idarяdяn icazя alыn". Bildirilib ki, Konstutusiyanыn 50-ci maddяsinя gюrя, hяr kяsin istяdiyi mяlumatы qanuni yolla axtarmaq, яldя etmяk, юtцrmяk, hazыrlamaq vя yaymaq azadlыьы vardыr: "Bu, KИV haqqыnda Qanunun 8-ci maddяsi ilя dя tяnzimlяnir. KИV-in sorьusuna cavab vermяmяk inzibati mяsuliyyяt yaradыr".

Digяr KИV nцmayяndяlяri dя Azяrbaycan mediasыnыn, o cцmlяdяn region qяzetlяrinin problemlяrini qabardыb, ekspertlяrlя birgя vяziyyяtdяn чыxыш yollarыnы arayыblar.

Sяhяrdяn axшamadяk davam edяn tяlimdя maraqlы tяkliflяr sяslяndirilib.

Шяki mяktяblilяri son zяngin sevincini yaшayыblar Иyunun 14-dя Шяkinin tam orta mяktяblяrini bitirяn 17778 nяfяr шagird цчцn son zяng чalыnыb. Bu mцnasibяtlя keчirilяn mяrasimlяrdя mяktяb kollektivlяri, ictimaiyyяtin nцmayяndяlяri, valideynlяr iшtirak ediblяr.

Bildirilmiшdir ki, яvvяlki tяdris ilindя rayonun tam orta mяktяblяrini bitirmiш vя ali mяktяbя qяbul цчцn яrizя vermiш 1101 nяfяrdяn 615 nяfяri tяlяbя adыnы qazanmышdыr. Keчirilяn qяbul imtahanlarыnda mяzunlardan 145 nяfяri 500-dяn, o cцmlяdяn 61 nяfяri 600 baldan yuxarы nяticя gюstяrmiшdir. Bir sыra mяktяblяrin шagirdlяri respublika sяviyyяli mцsabiqяlяrdя bюyцk uьur qazanmышdыr.

Qeyd olunmuшdur ki, son 4 ildя rayonun 12 nяfяr mцяllimi "Яmяkdar mцяllim", 6 nяfяr mцяlllim isя "Tяrяqqi" medalыna layiq gюrцlmцшdцr. 2011- 2015- cц illяrdя Шяkinin 8 mяktяbi "Яn yaxшы umumtяhsil mяktяbi", 5 nяfяr isя "Яn yaxшы mцяllim " adыnы almышdыr.

Son zяng mяrasimlяri mяktяblilяrin hazыrladыqlarы rяngarяng bяdii proqramlarla davam etmiшdir.

№ 6 (140), Ийун 2016

ШЯКИ ПОЛИСИ 98 ЙАШЫНЫ ГЕЙД ЕТДИ Иyulун 2-дя сящяр саатларында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин башчысы вя Шяki Шяhяr - Rayon Polis Шюbяsinin rяisi polis polkovniki Яbцlfяt Rzayev ШRPШ-nin bцtцn шяxsi heyyяti ilя birlikdя "Polis Gцnц" mцnasibяtilя цмуммилли лидер Щейдяр Ялийевин Шяki шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin qarшыsыndaкы абидясинин юnцnя tяr gцl dяstяlяri qoydular.

2 ийун Полис Эцнц мцнасибяти иля кечирилян тядбирдя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov, ШRPШ-nin rяisi polis polkovniki Яbцlfяt Rzayev, Шяки rayon prokuroru Elmar Camalov, DTX-nin rяisi Шahnыyar Axundov, rayon mяhkяmяsinin sяdri Иnшallah Quliyev iшtirak edirdilяr.

kovniki Яbцlfяt Rzayev tяdbir iшtirakчыlarыnы salamlaйыб, пешя байрамы мцнасибяти иля тябрик етдикдян сонра Azяrbaycan Respublikasыnыn daxili iшlяr naziri, polis general-polkovniki Ramil Usubovun "2 iyul Azяrbaycan Polisinin Yaranmasыnыn 98-ci il dюnцmцnц" mцnasibяti ilя Шяki ШRPШ-nя gюndяrdiyi tяbrik mяktubunu oxudu. Сonra isя Шяki Шяhяr

mцbarizя sahяsindя gюrdцklяri iшlяri yцksяk qiymяtlяndirdi vя xidmяtdя fяrqlяnяn 5 полис яmяkdaшыны Fяxri Fяrmanla mцkafatlandыrdы.

Daha sonra rayon prokuroru Elmar Camalov vя DTX-nin rяisi Шahnыyar Axundov, o cцmlяdяn polis veteranlarы чыxыш edяrяk ШRPШ-nin шяxsi heyяtini "Polis Gцnц" mцasibяti ilя tяbrik etdilяr.

Эцлгойма мярасиминдян сонра Шяki ШRPШnin akt zalыnda "Polis Gцnц" mцnasibяtilя tяdbir davam etdirildi. Эириш сюзц иля тядбири ачан ШRPШ-nin rяisi polis pol-

Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edиб Шяki ШRPШ-nin шяxsi heyяtini "Polis gцnц" mцnasibяti ilя tяbrik edяrяk, Шяki ШRPШ-nin hazыrda ictimai qaydanыn qorunmasы, cinayяtkarlыьыa qarшы

Tяdbirin sonunda ШRPШ-nin rяisi polis polkovniki Яbцlfяt Rzayev polis veteranlarыna hяdiyyяlяr tяqdim etdi.

Турал НИФТАЛЫЙЕВ полис баш лейтенанты

№ 6 (140), Ийун 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.7

Qяdim Шяki nюvbяti dяfя beynяlxalq musiqi festivalыna ev sahibliyi eтди Иyunun 27-dян ийулун 1-дяк Azяrbaycanыn qяdim sяnяt vя mяdяniyyяt mяrkяzlяrindяn olan Шяkidя nюvbяti musiqi bayramы - Шяki "Иpяk yolu" VЫЫ Beynяlxalq musiqi festivalы кечирилиб.

чalьы alяtlяrinin ifaчыlarыndan ibarяtdir. Tцrk xalqlarыna mяxsus яnяnяvi musiqini dombra, baьlama, kobiz, tar, kuray, ney, qaval, aьыz qopuzu, yetigen vя qanun kimi alяtlяrdя ifa edяn orkestr ilk dяfя 2016-cы ilin martыnda beynяlxalq Novruz bayramы tяdbirlяri чяrчivяsindя Ankara, Иstanbul, Nyu-York vя Vaшinqtonda konsertlяr verib.

Orkestrdя Azяrbaycan, Qazaxыstan, Qыrьыzыstan, Юzbяkistan, Tцrkmяnistan, Tцrkiyя, Qaqauz (Moldova), Rusiya Federasiyasыnыn Baшqыrdыstan vя Tatarыstan respublikalarы vя Monqolustan kimi юlkяlяrdяn peшяkar musiqiчilяr, mцьяnnilяr vя rяqqaslar yer alыb.

Orkestrin чыxышы vя solistlяrin ifalarы tamaшaчыlar tяrяfindяn alqышlarla qarшыlanыb.

Sonda шяhяr icra hakimiyyяti adыndan kollektivя xatirя hяdiyyяsi - festivalыn simvolu tяqdim olunub.

Azяrbaycan Respublikasы Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyi, Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqы vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin birgя tяшkilatчыlыьы ilя keчirilяn festivalda Yaponiya, Tцrkiyя, Иran vя tцrkdilli юlkяlяrdяn gяlmiш musiqi vя rяqs kollektivlяri, sяnяtчilяr, hяmчinin Azяrbaycanыn tanыnmыш musiqi kollektivlяri iшtirak edirдиlяr.

Festivalыn tяntяnяli aчыlыш mяrasimi iyunun 27-dя Шяki шяhяrindяki Yay teatrыnda keчirilib. Mяrasimdя festivalыn tяшkilatчы qurumlarыnыn vя Beynяlxalq Tцrk Mяdяniyyяti Tяшkilatы TЦRKSOY-un rяsmilяri, шяhяr ictimaiyyяtinin nцmayяndяlяri,

Dцsen Kaseinov: “Yumor vя шirniyyat шяhяri Шяkidя yenidяn olmaьыmыzdan чox шadыq” “Yumor vя шirniyyat шяhяri, qonaqpяrvяr insanlarыn yaшadыьы Шяkidя yenidяn olmaьыmыzdan чox шadыq. Bu шяhяrdя artыq 7-ci dяfяdir "Иpяk yolu" musiqi festivalы keчirilir. TЦRKSOY bu festivalda hяmi-шя rяngarяng proqramlarla чы-xыш edib. Builki "Иpяk yolu" festivalыnыn aчыlышы da mяhz TЦRKSOY-un xalq чalьы alяtlяri ansamblыna hяvalя olunub.”

Bu sюzlяri Beynяlxalq Tцrk Mяdяniyyяti Tяшkilatы TЦRKSOY-un Baш Katibi, professor Dцsen Kaseinov festivalыn aчыlышы mяrasimindя jurnalistlяrя mцsahibяsindя deyib.

O bildirib ki, 2016-cы ilin martыnda yaradыlan xalq чalьы alяtlяri ansamblы Novruz bayramыna hяsr olunan xцsusi proqramla ilk dяfя Nyu-Yorkda, BMT-nin bюyцk konfrans zalыnda konsert verib, daha sonra Vaшinqtonda чыxыш edib. Шяkinin 2016-cы il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan olunmasыnы yцksяk qiymяtlяndirяn Dцsen Kaseinov paytaxt ili чяrчivяsindя tяdbirlяrin keчirilmяsinя gюstяrdiyi kюmяyя gюrя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin rяhbяrliyinя, hяmчinin Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyinя minnяtdarlыьыnы bildirib.

Baш katib vurьulayыb ki, TЦRKSOY Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyi ilя yalnыz Azяrbaycanda tяшkil edilяn tяdbirlяrdя deyil, цmumiyyяtlя, bцtцn tцrk dцnyasыnda keчirilяn tяdbirlяrdя sыx яmяkdaшlыq edir. Bu tяdbirlяrdя Azяrbaycanыn istedadlы musiqiчilяri, artistlяri, rяssamlarы, hяmчinin elm adamlarы yaxыndan iшtirak edirlяr.

TЦRKSOY-un Baш katibi Шяki "Иpяk yolu" Beynяlxalq musiqi festivalыnыn keчirilmяsindя Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn sяdri Firяngiz Яlizadяnin yorulmaz fяaliyyяtini xцsusi vurьulayaraq deyib: "Шяkidя hяr ilin yayыnda яnяnяvi olaraq keчirilяn bu festivalda iшtirakыmыz bizim цчцn чox юnяmlidir.

TЦRKSOY olaraq festivalы dяstяklяyirik vя bundan sonra da dяstяklяyяcяyik". musiqisevяrlяr iшtirak ediblяr.

Mяrasimi festivalыn bяdii rяhbяri, Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn sяdri, UNESCOnun "Sцlh naminя incяsяnяt xadimi" Firяngiz Яlizadя aчaraq mюhtяшяm musiqi bayramы kimi gюzяl bir яnяnяyя чevrilяn vя artыq 7-ci dяfяdir keчirilяn Шяki "Иpяk yolu" Beynяlxalq musiqi festivalыnыn bu dяfя dя шяkililяrя vя qonaqlara unudulmaz anlar yaшadacaьыnы vurьulayыb.

TЦRKSOY-un Baш Katibi Dцsen Kaseinov Шяkidя яnяnяvi olaraq keчirilяn "Иpяk yolu" Beynяlxalq musiqi festivalыnda iшtirak etmяyin bu tяшkilat цчцn чox юnяmli olduьunu bildirib. Builki festivalыn aчыlышы kimi fяxri missiyanыn TЦRKSOY-a hяvalя olunduьunu diqqяtя чat-

dыran qurumun rяhbяri 11 tцrkdilli юlkяnin musiqiчilяrini юzцndя cяmlяшdirяn xalq чalьы alяtlяri orkestrinin чыxышыnыn Шяki "Иpяk yolu" Beynяlxalq musiqi festivalыnыn tarixindя dяrin iz buraxacaьыnы vurьulayыb.

Aчыlыш mяrasimindя чыxыш edяn шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov Шяki "Иpяk yolu" VЫЫ Beynяlxalq musiqi festivalыnыn яlamяtdar bir dюvrя tяsadцf etdiyini vurьulayыb.

Qeyd olunub ki, юtяn il Tцrkmяnistanыn Mari шяhяrindя keчirilяn TЦRKSOY mяdяniyyяt nazirlяri Daimi Шurasыnыn 33-cц toplantыsыnda Шяki 2016-cы il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan olunub. Юlkяmizdя mяdяni irsin qorunub saxlanmasыna, xalqыmыza xas olan zяngin mяdяniy-

yяtin tяbliь olunmasыna daim bюyцk diqqяt vя qayьы gюstяrildiyini vurьulayan Elxan Usubov cari ilin yanvarыnda Prezident Иlhamф Яliyev tяrяfindяn Шяkinin tarixi hissяsinin qorunmasы ilя baьlы imzalanan Sяrяncamыn яhяmiyyяtini xцsusi qeyd edib.

Bildirilib ki, Heydяr Яliyev Fondunun prezidenti Mehriban Яliyevanыn tяшяbbцsц ilя hazыrda шяhяrin bir hissяsini яhatя edяn "Yuxarы Baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьunun UNESCOnun Цmumdцnya Mяdяni Иrs Siyahыsыna daxil edilmяsi istiqamяtindя dя lazыmi iш aparыlыr. Иcra hakimiyyяtinin baшчыsы vurьulayыb ki, шцbhяsiz Шяki "Иpяk yolu" VЫЫ Beynяlxalq musiqi festivalы tцrk xalqlarы arasыnda dostluq vя qardaшlыq яlaqяlяrini daha da artыracaq, ortaq tцrk mяdяniyyяtini gяlяcяk nяsillяrя чatdыrmaq vя dцnyaya tanыtmaq istiqamяtindя mцhцm rol oynayacaq.

Rяsmi hissяdяn sonra TЦRKSOY-un Beynяlxalq Xalq Чalьы Alяtlяri Orkestri vя tцrkdilli юlkяlяrin solistlяri geniш konsert proqramы ilя чыxыш ediblяr.

Orkestrin bяdii rяhbяri vя dirijoru Qazaxыstanыn tanыnmыш musiqiчisi Marat Jalbirov иди.

TЦRKSOY-un Baш Ka-tibliyinin tяшяbbцsц ilя yaranan vя цzv юlkяlяrin musiqiчilяri ilя tяmsil olunan bu Orkestrin heyяti Tцrk Dцnyasы etnik xalq

(Арды 8-ъи сящифядя)

Firяngiz Яlizadя: “Шяki bizя чox gюzяl musiqi bayramы bяxш edib” “Artыq yeddinci dяfяdir biz gюzяl Шяkiyя toplaшmышыq. Bizim hяyatыmыzыn bir parчasы demяk olar ki, bu шяhяrlя, "Иpяk yolu" Beynяlxalq musiqi festivalы ilя baьlыdыr. Biz buna чox шadыq.

Doьrudan da bu шяhяr bizя чox gюzяl musiqi bayramы bяxш edib.”

Bu sюzlяri Шяki "Иpяk yolu" VЫЫ Beynяlxalq musiqi festivalыnыn bяdii rяhbяri, Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn sяdri, UNESCO-nun "Sцlh naminя incяsяnяt xadimi" Firяngiz Яlizadя festivalыn aчыlыш mя-rasimindя jurnalistlяrя mцsahibяsindя deyib.

Festivalыn proqramыnыn hяmiшяki kimi, чox zяngin olduьunu vurьulayan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn sяdri builki festivalыn aчыlыш mяrasiminin mюhtяшяmliyi ilя fяrqlяndiyini bildirib. Qeyd edib ki, festival tarixindя ilk dяfяdir aчыlыш mяrasimindя 11 xalqыn, millяtin nцmayяndяsi bir orkestrdя чыxыш edir, konsert verir. Иfaчыlarыn hяr biri юz milli geyimlяrini sяrgilяyir, milli alяtlяrini nцmayiш etdirir, milli musiqilяrini tяqdim edirlяr. Юtяn 7 il яrzindя Шяkinin чox dяyiшdiyini vurьulayan Firяngiz Яlizadя deyib: "Bu illяr яrzindя Шяkidя teatr binasы istifadяyя verilib, Yay teatrы, konsert sяhnяlяri yaradыlыb. Hazыrda Шяkidя 84 tarix-memarlыq abidяsi var. Bцtцn bunlar "Иpяk yolu" musiqi bayramы ilя birlikdя hamыmыzda чox gюzяl яhval-ruhiyyя yaradыr".

сящ.8

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 6 (140), Ийун 2016

Qяdim Шяki nюvbяti dяfя beynяlxalq (Яввяли 7-ъи сящифядя)

Tцrkiyяnin "Шimdi" ansamblы Шяki "Иpяk yolu" VЫЫ Beynяlxalq musiqi festivalыnыn sяhnяsindя

Шяki tamaшaчыlarы Tцrkiyяnin daha bir musiqi kollektivinin чыxышыnы izlяyiblяr

Фestival чяrчivяsindя iyunun 28-dя gцnorta saatlarыnda Шяki xanlarыnыn sarayыnыn hяyяtindя Tцrkiyяnin "Шimdi" ansamblыnыn konserti olub.

Konsertdя шяhяr icra hakimiyyяti, Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqы vя TЦRKSOY-un rяsmilяri, festivala dяvяt olunan qonaqlar, hяmчinin musiqisevяrlяr iшtirak ediblяr.

Konsertdяn яvvяl mяlumat verilib ki, "Шimdi" ansamblы Anadoluda sufi яnяnяsinin mюvcudluьu vя inkiшafы baxыmыndan yeni bir layihяdir. Ansambl mцasir zamanda sufi яnяnяsinin яn parlaq simalarыndan olan mцьяnni vя bяstяkar Bora Uymaz tяrяfindяn tяsis edilib. Ansamblыn heyяtinя Яli Polattemir (ney), Mehmet Yalqыn (kamanчa), Volkan Ergen (zяrb), Hяsяn Kiriш (tяnbur) vя Шirin Pancaroьlu (ling arfa) daxil иди.

Arfa sяnяtчisi Шirin Pancaroьlu hяm klassik vя яnяnяvi tцrk musiqisi, hяm dя populyar janrlarы яhatя edяn vя mцasir цslubda bяstяlяnяn яsяrlяrin mahir ifaчыsыdыr.

O, Tцrkiyяdя vя xarici юlkяlяrdя keчirilяn bir чox nцfuzlu musiqi festivallarыnыn iшtirakчыsыdыr.

Sonda tяшkilatчыlar adыndan kollektivя xatirя olaraq festivalыn rяmzi simvolu tяqdim olunub.

Фestivalыnыn ikinci gцnц axшam saatlarыnda musiqisevяrlяr Tцrkiyяdяn gяlmiш daha bir kollektivin - Иstanbul Шяhяr Bяlяdiyyяsinin Anadolu Tцrk Xalq Mahnы vя Rяqs Ansamblыnыn чыxышыnы izlяyiblяr.

Konsertin яvvяlindя Anadolu Tцrk Xalq Mahnы vя Rяqs Ansamblыnыn festivaldakы iшtirakыnы tяшkil edяn "Tцrk Ocaqlarы" Dяrnяyi Иstanbul Шюbяsinin rяhbяri Cezmi Bayram чыxыш edяrяk, tяшkilatыn vя ansamblыn fяaliyyяti barяdя qыsa mяlumat verib. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, "Tцrk Ocaqlarы" 1912-ci ildя Osmanlы dюvlяtinin o zamankы bюyцk dюvlяtlяrlя iqtisadi vя mяdяni яlaqяlяrinin, elяcя dя tцrk millяtinin yцksяlmяsi, tцrkdilli xalqlarыn yaxыnlaшmasы nяticяsindя yaranыb. Tяшkilatыn tяsisчilяri arasыnda Azяrbaycandan Яlibяy Hцseynzadя, Яhmяd Aьaoьlu vя baшqalarыnыn adlarыna rast gяlmяk olar. Bildirilib ki, "Tцrk Ocaqlarы" bir tяшkilat kimi, artыq 104 ildir ki, fяaliyyяtini davam etdirir vя tцrk dцnyasыnda mяdяni яlaqяlяrin inkiшafыna xidmяt edir. "Иpяk yolu" Beynяlxalq musiqi festivalыnda ilk dяfя iшtirak edяn tцrk xalq mahnы ansamblыnыn solistlяrinin tцrk vя Azяrbaycan dillяrindя ifa etdiklяri bяstяkar vя xalq mahnыlarы, rяqs ansamblы цzvlяrinin tяqdim etdiklяri шux vя oynaq rяqslяr Шяki tamaшaчыlarы tяrяfindяn bюyцk maraqla qarшыlanыb.

Yaponiya musiqisiчиляри Шякидя Иyunun 29-da gцnorta saatlarыnda Шяki xanlarы sarayыnыn hяyяtindя Yaponiyanыn "VaLiqa" musiqi ansamblыnыn konserti olub. Konsertdя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin, Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn, TЦRKSOY-un, Yaponiyanыn Azяrbaycandakы sяfirliyinin rяsmilяri, musiqisevяrlяr iшtirak ediblяr.

Konsertя baшlamazdan яvvяl Yaponiyanыn юlkяmizdяki sяfiri Tsuquo Takahaшi чыxыш edяrяk, Шяki шяhяrindя keчirilяn musiqi festivalыnda iшtirak etmяkdяn qцrur duyduьunu bildirib.

Фestival чяrчivяsindя Gяncя Dюvlяt Filarmoniyasы да Шякинин гонаьы олуб Beynяlxalq musiqi festivalыnыn цчцncц gцnцndя axшam tamaшaчыlara Fikrяt Яmirov adыna Gяncя Dюvlяt Filarmoniyasыnыn "Gюy-gюl" Dюvlяt Mahnы vя Rяqs Ansamblыnыn vя Kamera Orkestrinin konserti tяqdim olunub.

Yay teatrыnda keчirilяn кonsertя baшlamazdan яvvяl iyunun 28dя Иstanbulun Atatцrk Hava Limanыnda dяhшяtli terror aktы nяticяsindя hяlak olanlarыn xatirяsi bir dяqiqяlik sцkutla yad edilib.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, qardaш юlkяdя baш vermiш faciя ilя яlaqяdar bugцnkц konsert bцtцnlцklя faciяdя hяlak olanlarыn xatirяsinя hяsr olunub.

Konsertin proqramыna yalnыz lirik vя vяtяnpяrvяrlik ruhunda mahnыlar daxil edilib.

Фestivalда Шяki ilя baьlы yeni kitablarыn tяqdimatы vя "Zirvя" instrumental ansamblыnыn konserti olub

Vurьulanыb ki, Azяrbaycanыn qяdim tarixi-memarlыq abidяsi olan Шяki xanlarыnыn sarayыnda yapon musiqiчilяrinin konsertinin gerчяklяшmяsi чox яlamяtdardыr.

Ansamblыn цzvlяri Hanavaчie, Omodaka Akiko, Yamada Miчiko vя Kasai Hiroyukinin яnяnяvi yapon musiqi alяtlяri olan tsuqaru шamisen, шinobue, vadaiko vя zяrb alяtlяrindя tяqdim etdiklяri ifalar, hяmчinin Azяrbaycan muьamыnыn ifa tяrzinя bяnzяr Yaponiyanыn minyo musiqisi tamaшaчыlar tяrяfindяn bюyцk maraqla qarшыlanыb.

Konsertin sonunda ansamblыn цzvlяrinя festivalla baьlы xatirя hяdiyyяlяri tяqdim olunub.

Иyunun 30-da Шяki xanlarы sarayыnыn hяyяtindя "Шяkinin musiqi folkloru" vя "Шяkidя ifaчыlыq sяnяti" kitablarыnыn tяqdimatы vя "Zirvя" instrumental ansamblыnыn konserti olub.

Tяdbiri festivalыn bяdii rяhbяri, Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn sяdri Firяngiz Яlizadя aчaraq "Иpяk yolu" Beynяlxalq musiqi festivalы tarixindя ilk dяfя yeni kitablarыn tяqdimatыnыn keчirildiyini diqqяtя чatdыrыb. Bildirilib ki, Sяadяt Tяhmirazqыzыnыn mцяllifi olduьu "Шяkinin musiqi folkloru" vя "Шяkidя ifaчыlыq sяnяti" kitab-larыnda Шяkinin tarixi, mяdяniyyяti, folkloru vя ifaчыlarы haqqыnda яtraflы mяlumat verilib.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Sяadяt Tяhmirazqыzы Цzeyir Hacыbяyli adыna

Bakы Musiqi Akademiyasыnыn mяzunudur. Tяqdimat mяrasimindя чыxыш edяn TЦRKSOY-un Azяrbaycan цzrя tяmsilчisi Elчin Qafarlы artыq yeddinci dяfяdir keчirilяn Шяki "Иpяk yolu" Beynяlxalq musiqi festivalыnыn proqramыnыn ildяn-ilя zяnginlяшdiyini, daha da maraqlы olduьunu vurьulayыb.

Mцяllif Sяadяt Tяhmirazqыzы чыxыш edяrяk, belя bir mюtяbяr musiqi bayramыnda kitablarыnыn tяqdimatыnыn keчirilmяsinя gюrя festivalыn tяшkilatчыlarыna minnяtdarlыьыnы bildirib.

Sonra tяdbir iшtirakчыlarы Шяkinin "Zirvя" instrumental an-

samblыnыn konsertini izlяyiblяr. Хатырладаг ки, рespublikamыzыn tanыnmыш musiqi kollektivlяrindяn olan bu ansambl 1972-ci ildя yaradыlыb.

Kollektiv юtяn яsrin 70-ci illяrindяn baшlayaraq respublikamыzыn шяhяr vя rayonlarыnda, hяmчinin keчmiш sovet respublikalarыnыn mцxtяlif шяhяrlяrindя konsertlяr verib, nцfuzlu festivallarыn iшtirakчыsы olub.

Konsertin sonunda kollektivя festivalla baьlы xatirя hяdiyyяlяri tяqdim edilib. (Арды 9-ъу сящифядя)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 6 (140), Ийун 2016

сящ.9

musiqi festivalыna ev sahibliyi eтди (Яввяли 8-ъи сящифядя)

"Tяbriz" ansamblыnыn Шяki festivalыnda чыxышы maraqla qarшыlanыb Иyunun 30-da axшam qяdim tarixi-memarlыq abidяsi "Yuxarы Karvansara" mehmanxana-kompleksinin hяyяtindя Иranыn "Tяbriz" Иnstrumental ansamblыnыn konserti olду.

Ansambl uzun mцddяtdir tanыnmыш xanяndя Ramin Qяznяvi ilя яmяkdaшlыq edir. Иranda keчirilяn mцxtяlif festivallarыn vя mцsabiqяlяrin laureatы olan Ramin Qяznяvi instrumental heyяtlя birgя bir чox юlkяlяrdя, o cцmlяdяn Иsveч,

Ramin Qяznяvi: "Иpяk yolu" festivalыna Tяbriz mahnыlarыndan чяlяng hюrцb gяtirdik" Шяkidя keчirilяn "Иpяk yolu" musiqi festivalы nыn adыnы illяrdir eшidirdim vя bu festivala чox arzu edirdim. Шadam ki, arzum gerчяklяшdi vя biz artыq "Иpяk yolu" festivalыnda iшtirak edirik.

Bu sюzlяri Шяki "Иpяk yolu" VЫЫ Beynяlxalq musiqi festivalыnыn iшtirakчыsы, "Tяbriz" instrumental ansamblыnыn rяhbяri, xanяndя Ramin Qяznяvi AZЯRTAC-a mцsahibяsindя deyib.

Festivala qяdim vя mцasir Tяbriz mahnыlarыndan чяlяng hюrцb gяtirdiklяrini vurьulayan ansamblыn rяhbяri onlara bu imkanы yaratdыqlarыna gюrя Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыna, TЦRKSOY tяшkilatыna vя Шяki шяhяrinin rяhbяrliyinя minnяtdarlыьыnы bildirib.

Фестивал яряфясиндя Xalq Artisti Aьaverdi Paшayevlя gюrцш Konsertin яvvяlindя mяlumat verilди ki, "Иpяk yolu" festivalыnda ilk dяfяdir iшtirak edяn "Tяbriz" instrumental ansamblы 15 ildir ki, fяaliyyяt gюstяrir. Bu illяr яrzindя ansambl Иran Иslam Respublikasыnыn mцxtяlif bюlgяlяrindя uьurla чыxыш edib, tamaшaчы rяьbяtini qazanыb.

Beynяlxalq musiqi festivalы чяrчivяsindя iyulun 1-dя Шяki xanlarы sarayыnыn hяyяtindя Azяrbaycan Respublikasыnыn Xalq Artisti, professor Aьaverdi Paшayevlя gюrцш olub.

Bildirilib ki, bugцnkц tяdbir Fikrяt Яmirov adыna Azяrbaycan Dюvlяt Mahnы vя Rяqs Ansamblыnыn vя Xalq Чalьы Alяtlяri Orkestrinin 80 illiyinя hяsr olunur.

Mяlumat verilib ki, Aьaverdi Paшayev Цzeyir Hacыbяyli adыna Azяrbaycan Dюvlяt Konservatoriyasыnda tяhsil alыb. 1978ci ildя Konservatoriyada pedaqoji fяaliyyяtя baшlayыb. 2002-ci ildяn Azяrbaycan Milli Konservatoriyasыnыn "Xalq чalьы alяtlяrinin orkestrlяшdirilmяsi vя dirijorluьu" kafedrasыnыn mцdiri vя professoru vяzifяsindя чalышыr. O, 2002-ci ildяn Fikrяt Яmi-

Almaniya, Danimarka, Tцrkiyяdя konsert proqramlarы ilя чыxыш edib.

"Sizя salam gяtirmiшяm" mahnыsы ilя baшlanan konsert proqramы tamaшaчыlar tяrяfindяn bюyцk maraqla qarшыlanыb.

rov adыna Azяrbaycan Dюvlяt Mahnы vя Rяqs Ansamblыnыn bяdii rяhbяri, hяmчinin kollektivin nяzdindя yaradыlmыш Azяrbaycan Dюvlяt Xalq Чalьы Alяtlяri Orkestrinin bяdii rяhbяri vя baш dirijorudur.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Azяrbaycanыn Xalq Artisti Иran Иslam Respublikasыnda Beynяlxalq "Qыzыl Cяng" mцkafatыna, hяmчinin "Humay" milli mцkafatыna layiq gюrцlцb.

Tяdbirdя festivalыn bяdii rяhbяri, Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn sяdri Firяngiz Яlizadя, Aьaverdi Paшayevin hяyat vя yaradыcыlыьыndan bяhs edяn "Sяnяtя baьlы юmцr" kitabыnыn mцяllifi Sяadяt Tяhmirazqыzы vя TЦRKSOY-un Azяrbaycan цzrя tяmsilчisi Elчin Qafarlы чыxыш edяrяk, gюrkяmli sяnяt adamыnыn Azяrbaycan

musiqisinin inkiшafы vя tяbliьindяki xidmяtlяrindяn danышыblar. Vurьulanыb ki, Aьaverdi Paшayev xarici юlkяlяrdя keчirilяn mцxtяlif tяdbirlяrdя, Azяrbaycan mяdяniyyяt gцnlяrindя юlkяmizi layiqincя tяmsil edir.

Professor Aьaverdi Paшayev чы-

xыш edяrяk, belя bir mюtяbяr festivalda nюvbяti dяfя iшtirak etmяyindяn mяmnun qaldыьыnы bildirib.

Sonra Aьaverdi Paшayevin rяhbяrlik etdiyi Azяrbaycan Dюvlяt Mahnы vя Rяqs Ansamblы tamaшaчыlar qarшыsыnda qыsa konsert proqramы ilя чыxыш edib.

Azяrbaycan Respublikasыnыn Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyi, Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqы vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin birgя tяшkilatчыlыьы, Beynяlxalq Tцrk Mяdяniyyяti Tяшkilatыnыn (TЦRKSOY) dяstяyi ilя iyunun 27-dя baшlanan Шяki "Иpяk yolu" VЫЫ Beynяlxalq musiqi festivalы ийулун 1-дя тянтяняли баьланыш мярасими иля uьurla baшa чatды. Баьланыш мярасиминдя Fikrяt Яmirov adыna Azяrbaycan Dюvlяt Xalq Чalьы Alяtlяri Orkestri vя Dюvlяt Mahnы vя Rяqs Ansamblы tamaшaчыlar qarшыsыnda geniш konsert proqramы ilя чыxыш eтдиляр.

Festivalыn yekun konsertinя Ц.Hacыbяylinin "Чahar-

gah fantaziyasы", "Koroьlu" operasыndan "Qыzlar rяqsi", "Cяngi", Tofiq Quliyevin "Qaytaьы", Fikrяt Яmirovun "Kцrd ovшarы" simfonik muьamыndan fraqment, Hacы Xanmяmmяdovun M.Mцшfiqin sюzlяrinя bяstяlяdiyi "Yenя o baь olaydы" vя digяr bяstяkar mahnыlarы, rяqslяr daxil edilмишди.

Konsertin sonunda festivalыn bяdii rяhbяri, Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn sяdri, UNESCO-nun "Sцlh naminя incяsяnяt xadimi" Firяngiz Яlizadя чыxыш edяrяk festivalыn yцksяk sяviyyяdя keчirilmяsini tяmin etdiyinя gюrя шяhяr rяhbяrliyinя, шяkililяrя tяшяkkцrцnц bildirib.

Шяhяr icra hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov "Иpяk yolu" Beynяlxalq musiqi festivalыnыn keчirilmяsindя яmяyi olan bцtцn qurumlara, xцsusilя Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn rяhbяrliyinя minnяtdarlы-ьыnы bildirib.

Sonda kollektivin bяdii

rяhbяri vя dirijoru, Xalq Artisti Aьaverdi Paшayevя vя Azяrbaycan Bяstяkarlar Иttifaqыnыn sяdri Firяngiz Яlizadяyя шяhяr icra hakimiyyяti adыndan festivalыn rяmzi simvolu vя xatirя hяdiyyяlяri tяqdim olunub.

Baьlanыш mяrasimi atяшfяшanlыqla baшa чatыb.

сящ.10 Бу эцн “сыьорта” дедикдя, чохлары додаг бцзцр ки, ахы сыьортанын няйя хейри вар ки?! Яксяриййят дя ганунвериъиликля нязярдя тутулмуш сыьорта ямялиййатларындан башга диэяр сыьорта нювляриндян истифадя етмирляр. Сонда ися беляляри тябии фялакятляр, йаньын вя мцхтялиф гязалар нятиъясиндя дашынан вя дашынмаз ямлакына, щятта щяйатына зяряр дяйдикдя сыьортасы олмадыьындан кцлли мигдарда мадди зийанла цзляширляр. Ейни заманда бу эцн юлкямиздя сыьорта базарынын да гейри-мцкяммял олмасы вя мцасир тялябляря ъаваб вермядийи щаггында мцлащизяляр йцрцдцлцр. Одур ки, сыьорта базары щаггында охуъуларымызда даща эениш мялумат олсун дейя, сыьорта аэенти Мяммяд Мяммядовдан суалларымызы ъавабладырмаьы хащиш етдик.

Сющбятляшди: Мурад НЯБИБЯЙОВ

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ qoyulsun.

- Yяni mцvafiq icazяsi olmayan шяxslяr dя sыьorta satышы hяyata keчirirlяr ki?

- Яminliklя deyя bilяrяm ki, hal-hazыrda hяyata keчirilяn sыьorta satышыnыn bюyцk яksяriyyяti qeyri-qanunidir. Hяtta sыьorta шirkяtlяrinin filial vя nцmayяndяliklяrinin чoxunda satыш hansыsa agentin adыndan hяyata keчirilir ki, bu da qanun pozuntusudur.

- Sыьorta agentlяrinin fяaliyyяti ilя baьlы mюvcud чatышmazlыqlarы aradan qaldыrmaq цчцn nя tяklif edirsiniz?

- Tяklifim ondan ibarяtdir ki, mцvafiq icazяsi olmayan шяxslяrin sыьorta satышы hяyata keчirmяsinin qarшыsы qяtiyyяtlя alыnsыn. Hяtta lisenziyasы olan sыьorta agentlяri dя yenidяn aтtestasiyadan keчirilsin. Bundan baшqa sыьorta agentlяri ilя baьlы vergi qanunvericiliyindяki boшluqlar aradan qaldыrыlsыn. Hesab edirяm ki, bu vя digяr zяruri tяdbirlяrin hяyata keчirilmяsi sыьor-

500 manatdan da чox - 600 manat sыьorta юdяniшindяn narazы qalыb 2000 manat tяlяb edяnlяrя rast gяlinir ki, hesab edirяm ki, bu da яsassыzdыr.

Bundan baшqa яn чox rast gяlinяn narazыlыqlardan biri dя sыьorta юdяniшlяrinin gec verilmяsi ilя baьlыdыr. Burda da hяr zaman sыьorta шirkяtini gцnahkar hesab etmяk dцzgцn deyil. Belя ki, baш vermiш qяzanыn xarakterindяn asыlы olaraq DYP-nin, Иstintaq vя ya mяhkяmя orqanlarыnыn yekun qяrarыnы gюzlяmяk lazыm olur ki, bцtцn bunlar da qanunla tяnzimlяnir. Yalnыz bяzi yцngцl hadisяlяr zamanы ikitяrяfli protokol яsasыnda юdяniш alan шяxslяr mцddяtя gюrя narazыlыq etmirlяr ki, bunu da яksяr hadisяlяrя шamil etmяk mцmkцn deyil.

Sыьortalыlarыn narazы qaldыqlarы mяqamlardan biri dя bonus-malus яmsalы ilя baьlыdыr.

Bяzi mцшtяrilяr elя bilirlяr ki, 2- ci dяfя sыьorta yazdыrarkяn mцtlяq gцzяшt tяtbiq edilmяlidir. Lakin яslindя bu heч dя belя deyil. Av-

да яtraflы izah edin gюrяk, mцшtяri sыьorta etdirmяmiшdяn qabaq bu qaydalarы hardan яldя edя bilяr?

- Иcbari sыьorta vя Yaшыl Kart haqqыnda mяlumatlarы isb.az saytыndan яtraflы surяtdя яldя etmяk mцmkцndцr. Hяm dя hяmin saytda yerlяшdirilmiш "sual-cavab" bюlmяsindя meydana чыxan suallarыn baшa dцшцlяn formada izahы verilmiшrdir. Eyni zamanda sыьorta mцqavilяsinin baьlanmasыnda vasitячilik edяn шяxslяrdяn dя izah tяlяb etmяk mцmkцndцr.

Kюnцllц mцqavilя baьlamamышdan qabaq isя sыьorta vasitячilяrindяn mцvafiq sыьorta qay-alarыnыn vя sыьorta tяklifinin tяlяb edilmяsi vacibdir. Яldя edilmiш sыьorta tяklifindя gюstяrilяn sыьorta mяblяьi, franшiza (azadolma mяblяьi), tяmir mцяssisяsini sыьortaчыnыn vя ya sыьortalыnыn seчmяsinя dair razыlaшma vя s. bu kimi шяrtlяr sыьorta haqqыnыn dяyiшmяsinя birbaшa tяsir edir. Misal цчцn, bazar dяyяri

№ 6 (140), Ийун 2016 нювцнцн тятбиг едилмяси иля баьлы щансы ишляр эюрцлцр? Цмумиййятля, бир иш эюрцлцрмц?

- Артыг bu iшin hяyata keчirilmяsini tяmin etmяk mяqsяdi ilя Иcbari Tibbi Sыьorta цzrя Dюvlяt Agentliyi yaradыlmышdыr. Agentlik hal hazыrda bu sahяdя olan qabaqcыl tяcrцbяnin юyrяnilmяsi, mцvafiq normativ hцquqi bazanыn yaradыlmasы vя s. zяruri iшlяrlя mяшьul olur. Иlkin olaraq pilot layihя шяklindя icbari tibbi sыьortanыn bir rayonda vя bir шяhяrdя tяtbiqi nяzяrdя tutulur.

- Bu sыьorta kimlяrя шamil edilяcяk?

- Azяrbaycan vяtяndaшlarыna vя юlkяdя mцvяqqяti qeydiyyatda olan яcnяbi vяtяndaшlara.

- Bяs icbari tibbi sыьorta fondu haradan maliyyяlяшяcяk?

- Maliyyяlяшmяnin яsasяn dюvlяt bцdcяsi, qalan hissяsinin isя iшяgюtцrяnlяr vя iшlяyяn vяtяndaшlar tяrяfindяn hяyata keчirilmяsi nяzяrdя tutulur.

“Сыьорта базарындан сямяряли истифадя едился...”

- Mяmmяd bяy, sыьorta agenti sюzцndяki "agent" sюzц sizi narahat etmir ки?

- Qabaьыnda "sыьorta" sюzц olmasaydы яlbяttя narahat edяrdi (Эцлцр).

- Bяs sыьorta agenti olaraq Sizi nя narahat edir?

- Mяni bu щазырда o narahat edir ki, Siz niyя rahat suallarы qoyub narahat suallar verirsiniz?.. (Йеня эцлцр).

- Суаллары мян верирям вя мяqsяdim сыьорта базарындакы narahat mяqamlarы цzя чыxarыb iшыqlandыrmaqdыr ki, aradan qalxmasы цчцn tяdbirlяr gюrцlsцn...

- Bildiyiniz kimi, 2007-ci ildя "Sыьorta Fяaliyyяti Haqqыnda Qanun" qяbul edildikdяn sonra sыьorta agentlяrinin fяaliyyяt gюstяrmяsi цчцn hцquqi baza yaradыldы. Dюvlяt Sыьorta Nяzarяti Xidmяti tяrяfindяn test imtahanlarы tяшkil edildi. Hяm hцqiqi шяxs, hяm dя fiziki шяxs sыьorta agentlяri mцvafiq prosedurlara яmяl etmяklя lisenziya alыb fяaliyyяtя baшladыlar. Bir чox sыьorta шirkяtlяri dя sыьorta agentlяrinя юz dяstяklяrini яsirgяmяdi. 2012 ci ildяn bu gцnя qяdяrki dюvrdя 3 dяfя respublika sыьorta agentlяrinin milli forumu keчirildi ki, hяmin forumlarda da sыьorta agentlяrinin qarшыlaшdыьы problemlяrdяn sюhbяt aчыldы vя aradan qaldыrыlmasы yollarы mцzakirя edildi. Lakin чox tяяssцflяr olsun ki, bцtцn sыьorta шirkяtlяri qanuni fяaliyyяt gюstяrяn agent шяbяkяsinin formalaшmasы цчцn sяy gюstяrmяdilяr. Nяticяdя dя qeyri-qanuni fяaliyyяt gюstяrяn sыьorta agentlяrinin qanuni яsaslarla fяaliyyяt gюstяrяn sыьorta agentlяrini sыxышdыrыb sыradan чыxarmasы prosesi geniш yayыldы.

- Bяs bu ишя nяzarяt edяn orqanlar проблемин qarшыsыnыn alыnmasы цчцn nя kimi tяdbirlяr gюrцr?

- Hal-hazыrda sыьortaya dюvlяt nяzarяtini hяyata keчirяn Maliyyя Bazarlarыna Nяzarяt Palatasы baш verяn qeyri-qanuni яmяllяrin qarшыsыnыn alыnmasы цчцn mцяyyяn tяdbirlяr gюrцr, lakin hesab edirяm ki, bu yetяrli deyil.

- Hansы tяdbirlяr gюrцlцr vя яlavя olaraq hansы tяdbirlяrя ehtiyac var?

- Nяzarяt Palatasы яsasяn qeyri-qanuni endirimlяrin qarшыsыnыn alыnmasы цчцn tяdbirlяr gюrцr. Ancaq mяn hesab edirяm ki, qanunsuzluqlarla mцbarizяyя ilk nюvbяdя ondan baшlamaq lazыmdыr ki, mцvafiq icazяsi olmayan шяxslяrin sыьorta satышы hяyata keчirmяsinя son

tanыn kяmiyyяt etibarilя deyil, keyfiyyяt etibarilя yцksяlmяsinя sяbяb olacaqdыr. Eyni zamanda daha чox iш yerlяrinin aчыlmasыna, dюvlяt bцdcяsinя vя digяr fondlara daha чox vяsaitin toplanmasыna gяtirib чыxaracaqdыr.

- Bяs цmumi sыьorta bazarыndakы vяziyyяti necя qiymяtlяndirirsiniz?

- Юlkяmizin sыьorta bazarыnыn bюyцk potensialы vardыr.

Bu potensialdan sяmяrяli istifadя edilsя tяkcя iqtisadi yox, hяm dя sosial problemlяrin hяllinя nail olmaq mцmkцndцr. Misal цчцn deyim ki, 30 manat verib юz evini icbari sыьorta etdirяn шяxs tяbii fяlakяtlяr, yanьыn vя s. hadisяlяr nяticяsindя 15.000 manata qяdяr sыьorta юdяniшi alarsa, юdяdiyi 30 manatla iqtisadi mцnasibяtlяrin iшtirakчыsы olur vя aldыьы 15.000 manatla sosial problemini hяll edir. Belя misallarы чox чяkmяk olar.

- Бу эцн sыьorta bazarыnda яn чox inkiшaf etmiш sahя hansыdыr?

- Tяkcя bizdя deyil, яksяriyyяt юlkяlяrdя sыьortada яn чox inkiшaf etmiш sahя avtomobil sыьortasыdыr. 2011-ci ildя "Иcbari Sыьortalar Haqqыnda Qanun" qяbul edildikdяn sonra bu sahяdя bюyцk inkiшaf qeydя alыnmышdыr. Юlkяmizin 2015-ci ildя Yaшыl Kart Sisteminя qяbul edilmяsi dя bu sahяdя gюrцlmцш iшlяrin qяnaяtbяxш olduьunu demяyя яsas verir.

- KИV-dя verilян mяlumatlardan, aparыlan sorьulardan vя s. mяnbяlяrdяn яldя edilяn mяlumatlardan isя belя tяsяvvцr yaranыr ki, avtomobillяrin icbari sыьortasыndan da narazы qalanlar az deyil...

- Demяk olmaz ki, hamы 100 faiz bu sahяdяn razы qalыr, amma araшdыrыlma aparыlsa mяlum olar ki, narazы qalanlarыn da яksяriyyяtinin iddialarы яsassыzdыr.

- Nя mяnada?

- Misal цчцn, юz avtomobilini icbari sыьorta etdirяn шяxs avtomobilinя dяymiш zяrяrя gюrя sыьorta юdяniшi tяlяb edir ki, bunun isя heч bir qanuni яsasы yoxdur. Baшqa bir misal: tutaq ki, kiminsя kюhnя bir avtomobili toqquшma nяticяsindя zяdяlяnib.

Hяmin avtomobilin qяzadan qabaqkы bazar dяyяri dя 1.000 manatdыr, onun bяrpa edilmяsi цчцn isя 2.000 manat lazыmdыr. Qяzalы vяziyyяtdя olan avtomobili 500 manata satыb, цzяrinя dя 500 manat ялавя едиб, qяzadan яvvяlki vяziyyяtdя avtomobil almaq mцmkцndцr. Bunu da nяzяrя alaraq sыьorta шirkяtinin verdiyi

Мяммяд Мяммядовун Шякидяки офиси tomobilя icbari sыьorta yazыlan il dekabrыn 31-я qяdяr bir vя ya bir neчя avtomobil цzrя sыьortalы gцnlяrin sayы 275 dяn чox olduqda nюvbяti il цчцn sыьorta haqqыnda 5% gцzяшt tяtbiq edilir.

Misal цчцn, 2014-cц il mart ayыnыn 31-иня qяdяr avtomobilini sыьorta etdirяn mцшtяrinin hяmin il dekabrыn 31-иня qяdяr sыьortalы gцnlяrinin sayы 275-dяn чox olduьu цчцn 2015-ci il yanvarыn 15-dяn 2016-cы il yanvarыn 14-цня qяdяr olan dюvr цчцn ona 5 faiz gцzяшf (0,95 яmsal) tяtbiq edilяcяkdir. Baшqa bir misal: 2014cц il aprelin 1-dяn sonra 1 яdяd avtomobil sыьorta etdirяnlяrin hяmin il dekabrыn 31-иня qяdяr sыьortalы gцnlяrinin sayы 275-dяn az olduьu цчцn onlara 2015-ci il yanvarыn 15-dяn 2016-cы il yanvarыn 14-цня qяdяr olan dюvr цчцn onun sыьorta haqqы dяyiшmяz olaraq qalacaqdыr. Lakin hяmin gцnlяr 2015-ci il yanvarыn 1-dяn dekabrыn 31-иняdяk olan dюvr цчцn sыьortalы gцnlяrlя toplandыqda 275 gцndяn чox olsa, 5%, 550 gцndяn чox olsa 10% gцzяшt tяtbiq edilяcяkdir. Onu da nяzяrя almaq lazыmdыr ki, bonus - malus sistemi hяr bir nяqliyyat vasitяsinin nюvцnя (minik, yцk, avtobus, aьыr texnika) uyьun olaraq ayrы-ayrыlыqda tяtbiq edilir.

Gюstяrilяn misallar sыьorta hadisяsi tюrяtmяyяn sыьortalыlara aiddir. Цmumiyyяtlя bu vя ya digяr formada anlaшыlmazlыqlarыn yaranmamasы цчцn sыьorta mцqavilяsi almamышdan qabaq qaydalarla tanыш olmaq vя baшa dцшцlmяyяn hissяlяrin izahыnы tяlяb etmяk lazыmdыr.

- Xahiш edirяm bir az

10.000 manat avtomobil цчцn sыьorta mяblяьi 8.000 manat qoyularsa, sыьorta haqqы da 20% aшaьы dцшяcяk, lakin sыьorta hadisяsi zamanы da юdяniш 20% az verilяcяkdir. Franшizanыn da mяblяьi nя qяdяr yuxarы olsa, sыьorta haqqы ona uyьun olaraq azalacaq, amma sыьorta hadisяsi zamanы verilяn юdяniш dя az olacaqdыr. Elяcя dя tяmir mцяssisяsini "sыьortaчы" seчsя, sыьorta haqqы bir qяdяr ucuz, "sыьortalы" seчsя, bir qяdяr baha olacaq, lakin sыьorta hadisяsi zamanы tяmir mцяssisяsi hяmin шяrtя uyьun seчilяcяkdir.

Bundan baшqa sыьorta hadisяsi baш verdikdя kimlяrin "sыьorta olunan" kimi tanыnmasы mяsяlяsinя dя diqqяt etmяk zяruridir. Misal цчцn, bяzi mцqavilяlяrdя "sыьorta olinan" kimi yalnыz "sыьortalы" tanыnыr. Yяni mцqavilя baьlayan шыxsdяn baшqa heч kяsin tюrяtdiyi qяza nяticяsindя sыьorta юdяniшi verilmir. Elя mцqavilяlяr dя olur ki, orada "sыьorta olunan" - "sыьortalы" vя sыьorta шirkяti tяrяfindяn tяqdim edilяn яlavяdя gюstяrilяn шяxslяr hesab edilir. Bяzi mцqavilяlяrdя isя "sыьortalы", eyni zamanda "sыьortalы" tяrяfindяn notarial qaydada tяsdiq edilmiш etibarnamяsi olan vя sцrцcцlцk vяsiqяsinя malik olan шяxslяr - "sыьorta olunan" hesab edilirlяr. Odur ki, sыьorta mцqavilяsi baьlalamышdan qabaq sыьorta tяklifini яldя edib bцtцn шяrtlяri diqqяtlя nяzяrя almaq lazыmdыr.

- Мяммяд бяй, сon vaxtlar яn чox mцzakirя edilяn mюvzulardan biri вя ящалини даща чох марагландыран иъбари тибби сыьортадыр. Бу сыьорта

- Иcbari tibbi sыьortanыn яsas цstцnlцklяri sizcя nяdяn ibarяtdir?

- Dюvlяt proqramы чяrчivяsindя mцalicяsi nяzяrdя tutulmayan bir чox aьыr xяstяliklяrin - mяsяlяn, цrяk-damar, insult, katarakta vя s. bu kimi mцalicяsi baha baшa gяlяn xяstяliklяrin icbari tibbi sыьorta paketinя salыnmasы nяzяrdя tutulmuшdur ki, bunun da nя demяk olduьunu elя bilirяm ki, xцsusi izah etmяyя ehtiyac yoxdur. Daha sonra bu sыьortanыn tяtbiqi sayяsindя xяstяliklяrin erkяn aшkar edilmяsi vя aьыrlaшmadan mцalicяsi mцmkцn olacaq. Яn юnяmli mяqamlardan biri dя ondan ibarяtdir ki, tibb mцяssisяlяrinin maliyyяlяшmяsi xidmяtin kяmiyyяt vя keyfiyyяtindяn asыlы olmayaraq яvvяlcяdяn smetada nяzяrdя tutulan qaydada deyil, gюstяrilяn xidmяtin nяticяsinя uyьun olaraq hяyata keчirilяcяkdir. Bu da юz nюvbяsindя tibb mцяssisяlяrinin юz resusrlarыndan sяmяrяli istifadя etmяsinя, saьlam rяqabяt mцhitinin formalaшmasыna sяbяb olacaqdыr.

- Mяmmяd bяy, sюzцn dцzц narahatlыqlarla baьlы suallarla sяni чox da yormamaq цчцn keчяk bir az da rahat suallara...

- Necя mяslяhяtdir.

- Belя bir lяtifя var: "Bir sыьorta agenti чox bahalы avtomobildяn dцшцr. Bunu gюrяn hяmkarы soruшur ki, nя iш gюrdцn ki, belя bahalы avtomobil ala bildin. Sыьorta agenti ъаваб верир ki, 2 ev sыьorta elяdim, biri yandы, o birini dя su basdы. Hяmkarы deyir, evin yanmasыnы baшa dцшdцm, bяs izah elя gюrяk seli necя tяшkil etdin?.." Sirr deyilsя, sяn dя sel "tяшkil" edя bilяrsяn?

- Sюzцn dцzц heч vaxt belя bir шey haqqыnda fikirlяшmяmiшяm. Яksinя, fikirlяшяnlяrin dя planlarыnы pozmuшam. Ona gюrя dя heч vaxt nя tяmsil etdiyim шirkяt, nя dя mцшtяrilяr qarшыsыnda gюzц kюlgяli olmamышam. Amma цmumi olaraq onu deyя bilяrяm ki, sыьorta agentinin bahalы avtomobil sцrmяsi цчцn nя "sel", nя dя "yanьыn" tяшkil etmяsinя ehtiyac var. Doьru vя dцz yolla da kifayяt qяdяr pul qazanыb bahalы avtomobil almasы mцmkцndцr.

- Onda bяs niyя bahalы avtomobil almыrsan?

- Mяn almasam da bahalы avtomobil alan hяmkarlarыm az deyil. ИншаАллащ мяn dя ня вахтса аларам.

- ИншаАллащ.

- Чох саь олун.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 6 (140), Ийун 2016

сящ.11

“Нйу-Йорклу” Шякили Minяvvяr Vahabova: "Bizim mяqsяdimiz Azяrbaycanы xaricdя tanыtmaq vя onun mяnafeyi uьurunda яlimizdяn gяlяni яsirgяmяmяkdir."

ABШ-dakы Nyu-York Azяrbaycan-Amerika Qadыn Cяmiyyяtinin vя Nyu-York Azяrbaycan Evinin rяhbяri, щямйерлимиз Minяvvяr Vahabova Dцnya Azяrbaycanlыlarыnыn ЫV Qurultayыnda иштирак етмяк цчцн Азярбайъана сяфяр етмиш, гурултай сонрасы ися юз доьма шящяри Шякийя эялмишдир.

Миняввяр Ващабова Dцnya Azяrbaycanlыlarыnыn ЫV Qurultayыnda Биз, Миняввяр ханымла Шяки Бялядиййясиндя эюрцшдцк. Иyunun 3-4-dя Bakыda Dцnya Azяrbaycanlыlarыnыn ЫV Qurultayыnda iшtirak edяn Minяvvяr Vahabova Вятяндя олдуьу мцддятдя бюйцк севинъ щисси кечирдийини вурьулады. Онун дедикляриня эюря, хариъдя, еляъя дя Азярбайъанда йашайан щямйерлиляримизин бир йердя кечирдикляри qurultaylar, konfranslar цмуми problemlяrin mцzakirяsi цчцn чox faydalыdыr. Онун сюзляриня эюря, гurultayыn aчыlышыnda дювлят башчисы Илщам Ялийевин dя чыxышыndan o qяnaяtя gяlмяк олар ки, hяr kяs Азярбайъан diaspor tяшkilatlarыnыn birликдя iшlяmяsini istяyir: “Чцnki biz, xaricdя yaшayan Аzяrbaycanlыlar юlkяmizin tяbliьi цчцn яlimizdяn gяlяni etmяliyik. Fяrqi yoxdur hansы yollarla, yяni hяr bir gюrdцyцmцz iшlяr dяnizdя bir damla da olsa, Azяrbaycanыn xeyrinяdir". Миняввяр ханым ону да ялавя етди ки, xaricdя yaшayan azяrbaycanlыlarыn яsas mяqsяdi vяtяnя xidmяt etmяkdir: "ABШ-dakы Azяrbaycan diasporu da юlkяmizlя baьlы hяqiqяtlяri konqresdя, senatda qaldыrmalыdыr. Biz,

Azяrbaycan hяqiqяtlяrini aksiyalar, piketlяr, mяktublar vя s. yollarla ABШ-da yaymalыyыq. Acыnacaqlы haldыr ki, xaricdя Azяrbaycanы tanыmayan insanlar var. Шяxsяn mяnя чox pis tяsir edir ki, Ermяnistanы tanыyыrlar, Azяrbaycanы tanыmыrlar. Bizim mяqsяdimiz Azяrbaycanы xaricdя tanыtmaq vя onun mяnafeyi, чiчяklяnmяsi uьurunda яlimizdяn gяlяni яsirgяmяmяkdir". Шяки Бялядиййясиндяки эюрцшдян сонра Миняввяр ханым Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятиндя олмуш, иъра башчысы вя онун мцавини иля эюрцшмцшдцр. Бир эцн доьма шящяриндя гонаг олмуш щямйерлимиз Америкайа гайытдыгдан сонра юз тяяссцратларыны бизя мяктуб васитясиля чатдырмышдыр.

***

Ашаьыда Миняввяр ханымын бизя Америкадан эюндярдийи мяктубун мятни иля охуъуларымызы таныш едирик: “Mяn bu il Иyun ayыnыn 1-dяn 11-nядяк doьma Azяrbaycanыmda qonaq oldum, boya-baшa чatdыьыm Шяkiyя bir gцnlцk dя olsa gedя bildim. Buna gюrя юzцmц шox xoшbяxt hesab edirяm.

Az mцddяtli dя olsa Vяtяnя gяlmяyimin sяbяbi иyun ayыnыn 3-4-dя Bakыda keчirilяn Dцnya Azяrbaycanlыlarыnыn ЫV Qurultayы olmuшdur. Яvvяlcя qurultay haqqыnda юz tяяssцratlarыmы bюlцшmяk istяyirяm. Иlk nюvbяdя юz adыmdan vя bцtцn qurultay nцmayяndяlяri adыndan юlkя Prezidentinя, Diasporla Иш Цzrя Dюvlяt Komitяsinя qurultayыn yцksяk sяviyyяdя tяшkili цчцn dяrin tяшяkkцrцmцzц bildiрирям. Qurultayыn aчыlыш mя-

Миняввяр ханым Шяки Бялядиййясиндя rasimindя hюrmяtli cяnab president Иlham Яliyevin чыxышы biz diaspor tяшkilatlarы liderlяrindя yeni bir ruh yцksяkliyi yaratdы vя bizi Vяtяnimizin чiчяklяnmяsi naminя daha geniш fяaliyyяtя sяslяdi. Hяr bir qurultay, forum vя кonfranslar dunyanыn bir чox юlkяlяrindя fяaliyyяt gюstяrяn diaspor tяшkilatlarы liderlяrinя birlikdя iшlяmяk, birgя чalышaraq Azяrbaycanыn mяnafeyinя, xarici vя daxili siyasяtinя dяstяk olmaq stimulu verir. Hюrmяtli prezidentimiz Иlham Яliyevin qurultay nцmayяndяlinя qarшы чox sяmimi mцnasibяti, hяr bir diaspor nцmayяndяsinя gюstяrdiyi diqqяt mяnim yadыmda qalan vя qяlbimi qцrur hissi ilя dolduran mяqamlardan oldu. Иki gцn davam edяn qurultay, onun aчыlыш vя baьlanыш mяrasimlяri, panel iclaslarы biz, dunya azяrbaycanlыlarыnыn, bir araya gяlmяsi, tяcrцbя mцbadilяsi, dostluq mцnasibяtlяrinin geniшlяnmяsi, tanышlыq vя яmяkdaшlыq yolunda atыlan яn sяmяrяli addыmlardan oldu. Bu iki gцndя aldыьыmыz mцsbяt enerji gяlяn 5 il яrzindя diaspor tяшkilatlarыnыn daha sяmяrяli fяaliyyяti цчцn zяmin yaratmыш vя bizim gяlяcяk fяaliyyяtimiz цчцn gю-

Daшыnmaz Яmlakыn Dюvlяt Reyestri Xidmяti bяlяdiyyяlяrя mяlumatы pulsuz vermir "Bяlяdiyyяlяrin fяaliyyяtinin tяbliьi" Иctimai birliyinin yerli orqanlarыn qarшыlaшdыьы problemlяri vя onlarыn hяlli yollarы istiqmяtindя apardыьы araшdыrmalara gюrя, yerlяrdя bяlяdiyyяlяrin Daшыnmaz Яmlakыn Dюvlяt Reyestri Xidmяtindяn narazыlыqlarы yaranыb.

Bu barяdя mяlumat Иctimai birlikdяn daxil olub. Birlikdяn verilяn mяlumatda qeyd edilir ki, 01 yanvar 2015-ci ildяn etibarяn fizki шяxslяrdяn яmlak vergisnin toplanыlmasы prezident sяrяncamыyla yeni metodika цzrя aparыlыr. Яgяr яvvяllяr mяnzilin inventar dяyяrindяn hesablanыrdыsa, bu gцn artыq mяnzillяrin kvadratыna gюrя,

яmlak vergisi hesablanыr. Bц gцn bяlяdiyyяlяr яrazilяrindя olan яmlakыn siyahыsыnы, vя юlчцsцnц mцяyyяn etmяkdя чяtinliklя цzlяшiblяr. Яksяr hallarda bir tяrяfdяn яmlakыn kimя mяxsus olmasыnы, digяr tяrяfdяn hяcminin mцяyyяn edilmяsi mцmkцn olmur. Иctimai birlikdяn bildiriblяr ki, bu iшdя яsas dяstяyi Daшыnmaz Яmlakыn Dюvlяt Reyestri Xidmяti vermяlidir. Belя ki, яsas mяlumatlar mяhz bu strukturda cяmlяшib.

Bяlяdiyyяlяrdяn verilяn mяlumatlarda isя qeyd edilir ki, adычяkilяn sturktur bяzяn bu mяsяlяnin kommersiya sirri olduьunu, bяzяn isя bunun цчцn bяlяdiyyя tяrяfdяn xidmяt haqqыnыn юdяnilmяsini tяlяb

edir.

Mяsяlяyя aydыnlыq gяtirяn Яmlak Mяsяlяlяri цzrя Dюvlяt Komitяsinin ictimaiyyяtlя яlaqяlяr шюbяsinin mцdiri Qulu Xяlilov Belediyye.infoya aчыqlamasыnda bildirib ki, istяnilяn halda mяlumatыn verilmяsi bцtцn шяxslяr цчцn юdяniшlidir.

Bu tariflяri Tarif Шurasы mцяyyяn edir. Rяsmi olaraq hяr bir mяlumatыn dяqiqlяшdirilmяsi цчцn 10 manat rцsum юdяnilmяlidir. Bir manat isя Daшыnmaz Яmlakыn Dюvlяt Reyestri Xidmяtinin mцyyяn etdiyi qiymяtdir.

Adычяkilяn sturktur tяsяrrцfat hesablы olduьundan proses bu cцr tяшkil edilib.

Belediyye.info

zяl baшlanьыc olmuшdur.

O ki qaldы Vяtяn haqqыnda tяяssцratlarыma onu sюzlяrlя ifadя etmяk mцmkцn deyil. Anadan olduьun, boya-baшa чatdыьыn doьma шяhяrindя olmaq чox gюzяl hisslяrdir. Vяtяndяn uzaqda yaшayan hяr bir vicdanlы insan mяnim цrяyimdяki duyьularы daha yaxшы anlayar. Doьmalarыmыzыn qяbri цstцnя getmяk, onlarыn ruhuna dualar oxumaq, doьma kцчяlяrdя gяzmяk kimi mцqяddяs hisslяr ola bilmяz. Шяkidя olduьum qыsa bir gцn яrzindя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtindя щюрмятли башчы Elxan Usubov vя mцavini Zяrinя xanыmla, Шяki Bяlяdiyyяsindя hюrmяtli sяdr Elшad mцяllim, mцavinlяri Etibar Nuriyev vя Gulnaz ханым Salamova ilя, “Шяки Bяlяdiyyяси” qяzetinin baш redaktoru Murad Nяbibяyovla gюrцшцm dя чox sяmяrяli vя yaddaqalan oldu. Bu arada yuxarыda adlarыnы чяkdiyim insanlarыn hamыsыna чox isti qяbul vя qonaqpяrvяrliklяrinя gюrя dяrin tяшяkkцrцmц bildirirяm. Чox sevinirяm ki, doьma Шяkim etibarlы яllяrdяdir.”

Мурад НЯБИБЯЙОВ

Шяki taxыlчыlarы zяmilяrdяn 150 min tondan чox mяhsul toplayыblar Respublikamыzыn яn iri taxыlчыlыq rayonlarыndan olan Шяkidя taxыl biчini yцksяk sцrяtlя davam edir.

Mюvsцmцn яvvяlindяn bu gцnяdяk rayonun tяsяrrцfatlarыnda 57 min 386 hektar sahяnin taxыlы biчilib, 150 min 429 ton mяhsul istehsal olunub. Tяdarцk olunan taxыlыn 93 min tonu buьda, 57 min 429 tonu isя arpadыr.

Hяr hektardan orta mяhsuldarlыq 27 sentner tяшkil edir.

Hяlяlik rayonun tяsяrrцfatlarыnda 10 min hektar biчilmяmiш taxыl sahяsi qalыb. Fermerlяr qalan mяhsulun da sahяlяrdяn itkisiz toplanmasы цчцn bцtцn qцvvяlяri sяfяrbяr ediblяr. Texnika ilя baьlы heч bir problem yoxdur. Hazыrda sahяlяrdя 170 яdяd taxыlbiчяn kombayn iшlяyir. Havalar яlveriшli keчяrsя, biчin kampaniyasыnыn iyulun 20-dяk baшa чatdыrыlmasы nяzяrdя tutulub.

сящ.12

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 6 (140), Ийун 2016

Bu gцnцn "Vaqif"i Шяkidяn gяldi Бир тамашайа ики бахыш yem olan Azяrbaycan xanlыqlarыnыn faciяsini gюstяrir.

"Vaqif" tamaшasы чox yыьcam vя чoxmяnalы sяhnя tяrtibatы Эцлъащан ilя diqqяti чяkir. Quruluшчu rejisМИРМЯММЯД, sor ilя rяssam Qцdrяt MяmmяMedeniyyet.az dov bцtцn hadisяlяri fыrlanan, bir neчя sяkiyя ayrыlmыш 15 pillяli podiumun цstцndя qala bцrcцnц, Bu gцn hяr hansы teat- qapыnы xatыrladan чяrчivяlяr quraшrыn milli dramaturgiyanыn klas- dыrыlыb. Mizanlardan asыlы olaraq, sik nцmunяlяrinя mцraciяt et- bu konstruksiya fыrlanыr, amma mяsi xяbяri yayыlanda sяnяtse- onun яn yuxarы pillяsinя yalnыz iki vяrlяrin aьlыna "Bяxtiyar" fil- nяfяr ikicя dяfя qalxыr. Lap яvvяlmindяn dillяr яzbяri olmuш bu dя Vaqif burada namaz qыlыb, sual gяlir: "Niyя baxacaqlar ardыnca da "Xudaya, bяndяnin yox, nяyя baxacaqlar". halы yamandыr, nяlяr чяkdiyimiz sяnя яyandыr" monoloqunu sюylяDoьrudan da, teatrы se- yir, bir dя Mяhяmmяd bяy ittiham vяnlяrin, Axundzadяnin, Mяm- dolu yurd vя hakimiyyяt yanьыlы mяdquluzadяnin, Cabbarlыnыn, чaьыrыш monoloqunu hяmin hцnVurьunun яn mяшhur яsяrlяrini dцrlцkdя deyir. Fikrimcя, bu, dцxыrdalыqlarыna qяdяr bilяnlяr hяmin шцnцlmцш bir seчimdir. Yalnыz ulu яsяrlяrin nюvbяti sяhnя hяllindя Tanrыya mцraciяt etmяk, bir dя tяzя heч nя gюrmяyяcяklяrsя, torpaq, birlik yanьыsы ilя hцndцrhяmin tamaшaya baxmaьa dяyяr- lцyя qalxmaq lazыmdыr. mi?

Aktyorlarыn ifasыna gяlinЯminяm ki, iyunun 7-8- cя, bunu da qeyd etmяliyik ki, dя Musiqili Teatrыn sяhnяsindя gяrgin zяhmяt bahasыna яrsяyя Шяki teatrыnыn S.Vurьunun "Va- gяlяn, hяmчinin hяr bir aktyorun qif" dramы яsasыnda hazыrladыьы sяhnяyя nяyя gюrя чыxdыьыnы dяtamaшanы seyr edяnlяr bu suala qiq bildiyi tamaшalarda kimin юz mцsbяt cavab verяcяklяr: DЯ- rolunun юhdяsindяn zяif gяldiyini, YЯR! kimisя daha yaxшы oynadыьыnы "Яyalяt teatrы" чяrчivяs- demяk чяtindir. Шяki teatrыnыn inя heч vaxt sыьmamыш S.Rяhman "Vaqif" tamaшasыnda da zяif чыadыna Шяki Dюvlяt Dram Teatrы bu xышчы yox idi. Lakin bununla bemюvsцmцn яn maraqlы tamaшala- lя, iki aktyorun - Vaqif vя Qacar rыndan biri ilя iki gцn Bakыda qast- rollarыnыn ifaчыlarы - Azяrbayrolda oldu. Иш elя gяtirib ki, юtяn canыn Яmяkdar artistlяri Яbцlяsrin otuzuncu illяrinin sonlarыnda fяt Salahov ilя Xanlar HяшimAdil Иsgяndяrov ilя Sяmяd Vur- zadяnin ifa mяharяtini qeyd ьunun yaradыcыlыq tandeminin etmяyя bilmяrik. mяhsulu olan "Vaqif" tamaшasы az Яbцlfяt Salahovun Vaqala sяksяn ildir ki, Azяrbaycan qifi indiyяdяk kimi alышdыьыmыz teatr rejissorlarыnы юz cazibяsindя monumental Vaqiflяrdяn, Xansaxlayыr. Яlяsgяr Яlяkbяrov, Sid- lar Hяшimzadяnin Qacarы amanqi Ruhulla, Fatma Qяdri vя диэяр sыz vя sяrt hюkmdarlardan desяnяtkarlar юz oyunlarы ilя sяhnя yil. Onlarы da, elя Иbrahim xanы da яsяri mцяlliflяrinin monumental (Akif Yusifov) bir-birindяn ayыran teatr konsepsiyasыnыn tяsirini elя Qarabaь xanlыьыnыn gяlяcяyi bir sяviyyяyя qaldыrыblar ki, o za- barяdя dцшцndцklяridir. Яsяrя mandan bяri sяhnяlяшdirilяn bц- яlavя edilmiш gerчяk tarixi fiqur tцn "Vaqif"lяr "Vaqif"in ilk qurulu- Mяhяmmяd bяy Cavanшir rolunun шu ilя mцqayisя edilib. ifaчыsы Rяhim Qocayev dя юz ifasы Mяrdan Feyzullayevin ilя tamaшanыn mяramыnы чatdыrыr. sяhnяlяшdirdiyi tamaшa nя ilя Qacarыn hюkmц ilя cavan Mяseчildi? Иlk nюvbяdя rejissorun hяmmяd bяyin Шuшanы tяrk etmiш bu tamaшa ilя cяmiyyяtя nя de- Иbrahim xanыn яvяzinя Qarabaь mяk istяdiyini aydыn tяsяvvцr xanы tяyin edяrkяn aktyor heч dя etmяsi, яsяrя cяsarяtli mцnasi- Иran шahыnыn ailя daxilinя nifaq bяti vя mцdaxilяsi, demяk is- sяpmяk цчцn aчdыьы xяyanяtdяn tяdiklяrini auditoriyaya dяqiq sarsыlmasыnы vя onu sяrkяrdя kimi чatdыra bilmяsi ilя. Doьrudan da, tяriflяmяsini sяthi qяbul etdiyini яgяr bu gцn baшыmыzыn цstцndя hiss etdirir. Dяliqanlы Mяhяmmяd sovet ideoloji basqыsы yoxsa, yenя bяy Иbrahim xanыn Шuшanы strateji dя Иbrahim xan яyyaш vя qorxaq, addыm olaraq tяrk etmяsini anlatцrk яsilli Aьa Mяhяmmяd шah madыьы цчцn Qacarыn iltifatыnы Qacar qaniчяn fars шovinisti, Va- qяbul edir. Иran sяrkяrdяlяri ilя qif isя romantik sevgi шairi vя birlяшib Qacarыn qяtlinя imkan arada bir siyasяtlя mяшьul olan verdiyi sяhnяdя dя aktyor tamaruspяrяst vяzir kimi niyя gюstяril- шaчыnы bu hяrяkяtin dцzgцnlцyцnя mяlidir? Шцkцrlяr olsun ki, inandыrmaьы bacardы. Шяkidяn gяlяn "Vaqif"dя bцtцn Яmяkdar artist Иqrar bunlar yoxdur. Tamaшada bцtцn Salamovun oynadыьы Tяlxяk dя yanaшы xяtlяr (Vaqif-Xuraman, bizim alышdыьыmыz tяlxяk deyil.

Vaqif-Шeyx Alы vя s.) lяьv olu- Tяlxяk qiyafяli bu saray яhli naraq, Qarabaь xanlыьыnыn tim- яslindя sюzцnц deyя bilmяyяnsalыnda tarixi Azяrbaycan tor- lяrin, aman istяyяnlяrin carчыpaqlarыnыn taleyinin iki gцclц qon- sыdыr. шu - Иran vя Rusiya arasыnda hяlli Шяki teatrыnыn Bakыda, mяsяlяsi qabardыlыb. Bu xяtti Musiqili Dram Teatrыnыn sяhtamamlamaq цчцn яsяrя daha bir nяsindя tяqdim etdiyi tamaшa 1 gerчяk qяhrяman - Иbrahim xanыn saat 40 dяqiqя fasilяsiz oyqardaшы oьlu Mяhяmmяd bяy nanыlыr. Bir mяqamы da vurьulaCavanшir obrazы яlavя edilib. maq lazыmdыr ki, bu яsяr tяkcя Tamaшanыn mяtninя baxmaq цчцn deyil, hяm dя яlavя edilяn nяsr hissяlяrini diqqяtlя qulaq asmaq цчцndцr.

Mяrdan Feyzullayev, nяzm parTamaшaya uьurlu яlaчalarыnы isя Vaqif Aslan yazыb. vяlяr Sяmяd Vurьunun "Vaqif" Maraqlыdыr ki, Vaqif Aslanыn nяzmi dramыnda, o qяdяr dя aчыq duyultяkrarsыz Sяmяd Vurьunun poe- mayan, mяharяtlя gizlяdilmiш ziyasыnы mяna vя kontekst baxы- mяtlяblяri bu gцnцn prizmasыndan mыndan tamamladыьы цчцn яsяrя daha aydыn qavramaьa kюmяk yamaq kimi gюrцnmцr. Цstяlik, edir. tamaшanыn finalыna Molla Pяnah Fikirlяrimizi yekunlaшVaqifin "Mяn cahan mцlkцndя bir dыraraq deyя bilяrik ki, Шяki doьru halяt gюrmяdim, hяr nя Dюvlяt Dram Teatrы repertuarыna gюrdцm яyri gюrdцm, юzgя babяt daxil etdiyi "Vaqif" tamaшasы ilя gюrmяdim" mцxяmmяsinin яlavя яsas sualыn cavabыnы verdi. Taedilmяsi hяm saray шairinin acы- maшaчы hяm nяyя baxdыьыnы bilnacaqlы sonunu, hяm dя birlяшя di, hяm dя niyя baxdыьыnы. bilmяdiyindяn bюyцk dюvlяtlяrя

Яzizim Иbrahim xan, bit yerisin yaxandan...

Bu misralar Sяmяd Vurьunun "Vaqif" dramыndandыr ki, o яsяrdя Иbrahim xan pislяnirdi, Vaqif Qacarla deyiшmяyяdяk yцksяlirdi, Qacarsa qaniчяnliyindяn zюvq alan bir manyak idi.

Nя qяdяr tamaшalar qoyulmalы, яsяrlяr yazыlmalы, filmlяr чяkilmяlidir, bяlkя hяtta o nяsil dяyiшmяlidir ki, bunca mяшhur, dillяr яzbяri яsяrin (bu яsяrdяn sonra Azяrbaycanda nя qяdяr insana Vaqif adы qoyuldu) yaddaшlara hяkk etdiyi tarixi obrazlar dяyiшsin. Bir cяhd dramaturq Яli Яmirlinin oldu ("Bцtцn deyilяnlяrя rяьmяn vя ya Aьa Mяhяmmяd шah Qacar" pyesi), bir cяhd dя Шяki Teatrыndan gяldi. Gюrцnяni, milli teatr tarixilя haqq-hesabы чцrцtmяdяn yeni mюvzular aчmaq istяmir. Bяlkя dя dцz edir. Шяki Teatrыnыn yenicя tamaшaya qoyduьu vя Bakы

hяvяsindяn, tarixi шяxsiyyяtlяri rяnglяmяk ehtirasыndan юzцnц saxlaya bilir. Vя hadisяlяrя, tarixi qяhrяmanlara baxmaq цчцn daha yцksяk bir rakurs seчir. Иlk pяrdяdя sяhnя dayanmadan fыrlanыr, pillяli, arkalы dekorasiya (rяssam Qцdrяt Mяmmяdov) belя boш-boшuna (yяni iшtirakчыlarsыz) fыrlanmaqla zala fanilik, faciяvilik юtцrцr. Yяni aktyorlar чыxmamыш artыq sяhnя doludur, o, юz boшluьu ilя, hяrяkяti ilя danышыr. Minimal dekorlarla maksimum ifadя шяrti artыq tяmin olunub. Цstяlik aktyorlara юz tarixi qяhrяmanlarыnы tanыtmaq, шяxsiyyяtlяrini aчmaq цчцn gen-bol sяhnя meydanы verilib, artыq dekor vя ya rekvizitlяr яl ayaqlarыna dolaшmayacaq. Eyni dekor tяsяvvцrdя dяhшяt saчan saray divarыndan Vidadinin kasыb komasыna чevrilя bilir. Yяni, o, qяhrяmanlarыn чabaladыьы faciя fяlsяfя mяkanыdыr, hяm onlarы яhatя edяn reallыq.

tamaшaчыlarыna da tяqdim etdiyi "Vaqif" dramы Sяmяd Vurьunun pyesinin яsasыnda iшlяnsя dя (Vaqif Aslan) tamaшada Vurьunun dюvrцn ideologiyasыna xidmяt edяn misralarы sяslяnmir.

Rejissor, Mяrdan Feyzullayev "Vaqif" dramыnы fяlяk чяrxi fыrlayar kimi tяqdim edir. O, ilk nюvbяdя Sяmяd Vurьundan fяrqli olaraq hadisяlяrя, obrazlara daha ciddi yanaшыr. Onun "Vaqif"i tarixi qяhrяmanlarыn gяldiyi yeri чыxa bilmяdiyi dalanadяk gюstяrmяk iddiasыndadыr. Bu tamaшanыn qяhrяmanlarы чыxыlmazlыq qяhrяmanlarыdыr. Onlar sanki fяlяyin чяrxinin qarшыsыna dцшцblяr, istяsяlяr dя, istяmяsяlяr dя qaчmalыdыrlar.

Molla Vяli Vidadinin tanrыya "Xudaya! Иnsanыn halы yamandыr"la baшlayan mцraciяti baш verяcяk hadisяlяrin fюvqцndя dayana bilяn ali ideya-suallardыr: insanlar bir-birinin qanыnы iчяcяksя, min tяriqяtin nя mяnasы var? Qaчan da, qovan da Allah чaьыracaqsa bu yalvarышlar nяyя yarar?

Rejissor sяhnя-sяhnя hadisяlяrin ucunu gяtirib bu ideyaya bяnd edяcяk. Hяm dя ustalыqla, hiss olunmadan. Bцtцn яsas qяhrяmanlar tanrыyla danышacaq, чцnki bu onlarыn яmяl xяttinin leytmotivini gюstяrir. Qacar da, Иbrahim xan da Vaqif dя, Mяhяmmяd xan Cavanшir dя. Vя mяhz buna gюrя яhvalat bцtюv tяsir baьышlayыr. Ara-sыra tarixя, siyasяtя, faktlara eyhamlar olsa da rejissor baш verяnlяri mяhz bu ali ideyaya bяnd edir - yяni, millяtчilik coшqьusundan, siyasi tяhlil

Иbrahim xan (Asif Yusifov) vurnuxur, Иran vя Rusi-yanыn arasыnda xanlыq etdiyi Qarabaьы qorumalыdыr. O, Rusiyanыn tabeliyini asanlыqla qяbul edя bilmir. Amma чыxыlmaz durumdadыr.

"Qoy belя olsun, sonra Allah kяrimdir" deyir. Bu addыmыn sяbяbi ilk aьlыmыza gяlяn kimi hakimiyyяtinin legitimliyi deyil, (sonrakы sяhnяlяrdя Qacar da onun xanlыьыna qarant olduьunu deyяcяk), Qarabaьы qorumaqdыr.

Vaqif (Яbцlfяt Salahov) vяzirdяn чox шair xяyalы gюylяrdя olan bir шairdir, o siyasi vяziyyяti mцzakirя edяrkяn belя imkan tapыb Yekaterinanыn mina gяrdяnini vяsf edir. Яlbяttя, bu, o demяk deyil, o, яsl diplomat deyil, amma tamaшa mцяlliflяri onu яsl шair kimi "юldцrцrlяr".

Bu sяhnя barяdя az sonra.

Qacarsa (Xanlar Hяшimzadя) юzцnц Иran iшьalчыsы kimi yox, Azяrbaycanы birlяшdirmяk istяyяn шahяnшah kimi gюrцr; "bu axmaq xanlar onu anlamыrlar". Onu heч kim anlamыr. Hamы onun qanlы яlini gюrцb qaчыr, sirdaшы yoxdur. Yalnыz tяlxяklя dяrdlяшя bilir. Qacar amansыz qяrarlarыnы aьrы tutmalarыnыn яvяzi kimi verir. Aktyor Xanlar Hяшimzadя aqressiyanы baш aьrыlarы ilя nюvbяlяшdirir. Vя Qacar cinsяllikdяn mяhrum olsa da, шяxsiyyяt olaraq bцtюvdцr, hяtta bяlkя buna gюrя bцtюvdцr. O "mяnяmlik" bu mяhrumiyyяtin (qadыn deyilяn, sevgi deyilяn bюyцk bir xoшbяxtlikdяn mяhrum olmaьыn) tяzahцrцdцr. Onun юz amalы, юz idarяet-

АЛИЙЯ, Кулис.az

mя dцsturlarы var. Vя яlbяttя юz ziddiyyяti var. Tяlxяkdяn (Иqrar Salamov) baшqa kimsяylя bюlцшя bilmяdiyi ziddiyyяti. Qacar Tanrыnыn qarшыsыnda tяrksilah olub dayananda bu ziddiyyяti tapыr.

Tяlxяyя etiraf edir ki, onun dцsturu necя olmasыndan asыlы olmayaraq, sыfra bяrabяrdir "asыram da dцzяlmir dцnya, kяsirяm dя dцzяlmir...". Bu, bir yarыmfinaldыr, daha dцzц, fanilik barяdя яsas finala "vяsiqя qazanmaqdыr"...

Molla Pяnah Vaqifsя dцnyadan dad almaq istяyяn amma taleyin hюkmцylя faniliyi, dadsыzlыьы dяrk edяn шair obrazыndadыr. Mцяlliflяr - rejissor vя aktyor - hяr cцr pafosdan arыndыraraq яsl шair obrazыnы qыyыrlar ona nяhayяt ki. Sяrbazlar qolu zяncirli, nimdaш xirqяylя sanki ruhu da чыlpaq qalan шairin "Gюrmяdim" mцxяmmяsini bяnd-bяnd цzцnя чыrpыrlar, kaьыzlar цzцnя чыrpыldыqca, шair яyilib kaьыz qыrыntыlarыnы toplayыr, ona qalan yeganя dюvlяt kimi. Bu tяrki-dцnya sяhnя-dцnyada bir etibar gюrmяyяn шairin qovtяk yцngцl cisminin sяrgяrdan bir ruh aьыrlыьыyla sяndirlяmяsifinal sяhnяsidir. Яvvяldя Vidadinin tanrыya цnvanladыьы suallarыna cavab yerinя gюndяrilib. Elя шair sяhnяni tяrk edяndяn sonra sяhnяnin, dekorasiyanыn bir dцnya misalы dayanmadan fыrlanmasы da.

Tamaшada bir neчя kliшe mяqamlar olsa belя mяhz belя konseptual hяll, bцtюv yanaшma, dяqiq sяhnя hяlli tamaшaчыya onun цstцndяn asanlыqla keчmяyя imkan verir. Balaban, tar alяtlяrindя istifadя olunan musiqilяr (Иlqar Saatov) tamaшanыn faciя atmosferini qoruyur, lakin dramatik gяrginliyi azaltmaq цчцn seчilяn yцngцllяшdirici musiqi (mяsяlяn Qacarыn tяlxяklя dяrdlяшdiyi sяhnя) interyer musiqisi tяяssцratы yaradыr vя sюhbяtin mяzmun yцkцnц unutdurur. Flяш iшыq effekti яhvalatыn xronikal gцcцnц artыrыr, amma hяm dя sanki чox uzadыlыr, buna gюz fiziki cяhяtdяn dюzя bilmir.

Mizan hяlli olduqca dяqiqdir, hяr addыm, hяr dцzцlцш iшlяkdir, orqanikdir, obrazlarыn mяzmun yцkцnя, xarakterinя, vяziyyяtinя gюrяdir. Mяsяlяn, Qacar Vaqifin Yekaterina ilя шяklinя qяzяbli olduьunu gюstяrir, шairlя qarшыlaшma sяhnяsindя onun haqqыnda edam qяrarыnы yцngцllяшdirmяyя niyyяtli gюrцnцr, lakin tяsadцfяn шяklя gюzц sataшыr vя qяtiyyяtlя edam qяrarы verir. Vя ya qяzяbli, aqressiv Qacarыn mizanlarы Mяhяmmяd bяy Cavanшirlя danышan Qacarkыndan fяrqlяnir.

Aktyor mяkan duyumu ilя eyni mцstяvini ayrы-ayrы qatlara bюlя bilir. Шяki teatrыnыn "Vaqif" dramы яhvalata vяzirin, шahыn yox, шairin aчdыьы qapыdan baxыr. Ona gюrя dя onun tarixi шяxsiyyяtlяri rяnglяmяk kimi bir azarы yoxdur. Tamaшaчыsa Qacarыn dюvlяt qurmaq, Azяrbaycanы birlяшdirmяk arzusuna da яl чalыr, Иbrahim xanыn Qarabaь чыxыlmazlыьыnda da dяstяk olur, hяtta Mяhяmmяd bяy Cavanшirin Vaqifi edam qяrarыna da яl чalыr. Bu qяdяr ziddiyyяt olarmы heч? Demяli, onlar mяzmuna yox, hяr sяhnяnin tяsir gцcцnя яl чalыr, aktyor oyununu alqышlayыrlar. Razыlaшaq ki, milli teatrыmыzda tez-tez rastlaшacaьыmыz hal deyil. Шяxsяn mяn indiyяdяk tamaшaчыda belя keyfiyyяt gюrmяdim...

№ 6 (140), Ийун 2016

Йусиф РЯЩИМОВ, AMEA ШREM- in Ekoloyi Cografiya шюbяsinin mцdiri Mяqalяdя Шimal-Qяrb bюlgяsindя hяll edilmяsi vacib olan bir sыra problemlяr arasыnda prioritet hesab edilяnlяrdяn - tяbii resurslarыn sяmяrяli istifadяsi, яtraf mцhitin saьlamlaшdыrыlmasы, insan-tяbiяt sistemindя uzunmцddяtlilik baxыmыndan mяqsяdyюnlц qarшыlыqlы яlaqяnin tяyin edilmяsindяn bяhs edilir. Hяmчinin regionun rekreasiya ehtiyyatlarыna yenidяn nяzяr salыnmasы vя bюlgяdя turizmin daha da inkiшafыnыn tяmin edilmяsi цчцn onlardan istifadяnin perspektivliyi tяhlil edilir.

Kяnd tяsяrrцfatы, turizm, informasiya-kommunikasiya texnologiyalarы, emal sяnayesi Azяrbaycanda qeyri-neft sektorunun inkiшafыnda яsas prioritet sahяlяr hesab edilir. Beynяlxalq maliyyя institutlarы bu sahяlяr arasыnda kяnd tяsяrrцfatы vя turizmin яhяmiyyяtini xцsusi olaraq qeyd edirlяr.

Bank hesablamalarыna gюrя юlkяnin turizm imkanlarыndan tam istifadя qeyri-neft ЦDMnin artыmыna gяtirib cыxaracaq.

Belя ki, Azяrbaycanыn, o cцmlяdяn Шimal-Qяrb bюlgяsinin zяngin turizm potensialыna malik olmasы vя юlkяdя turizm infrastrukturunun son illяr sцrяtli inkiшafы qeyri-neft sektorunun bu istiqamяti цzrя юlkяyя bюyцk gяlirlяr vяd edir.

Bu ilin yanvar ayыnыn 18dя iqtisadi vя sosial mяsяlяlяrin hяlli ilя baьlы keчirilяn mцшavirяdя Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev hюkumяt qarшыsыnda konkret hяdяflяr mцяyyяnlяшdirdi. Юlkя Prezidentinin vurьuladыьы mяsяlяlяrdя 2015-ci il юlkяdя baш verяn iqtisadi bюhran, qlobal dцnyada baш verяn bir sыra iqtisadi proseslяrin Azяrbaycana tяsirinin yaratdыьы amillяr, 2016-cы il цчцn qarшыda duran prioritetlяrin dюvlяt qurumlarы qarшыsыnda hяll edilяcяk mяsяlя kimi qoyulmasы яsas yer tutub. Azяrbaycan prezidenti bяyan etdi ki, юlkяmiz nefti unutmalы vя inkiшafы mяhz qeyrineft sektoru цzяrindя qurmalыdыr.

Bu, onu demяyя яsas verir ki, qeyri-neft sektorunun inkiшafы birmяnalы шяkildя Azяrbaycan iqtisadiyyatыnыn neftdяn asыlыlыьыnыn tamamilя aradan qaldыrыlmasыna vя bюhrana dayanыqlы iqtisadsi sistemin formalaшmasыna imkan verяcяk.

Sюzцgedяn mцшavirяdяn bir gцn sonra - yanvarыn 19-da дювлят башчысы "Шяki шяhяrinin tarixi hissяsinin qorunmasы haqqыnda" tarixi sяrяncamыnы imzaladы. Sяrяncamdan irяli gяlяn vяzifяlяrin yerinя yetirilmяsi цzrя Mяdяniyyяt vя Turizm Nazirliyinя, Ekoloэийа vя Tяbii Sяrvяtlяr Nazirliyinя, Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasыna vя Шяki шяhяr Иcra Hakimiyyяtinя birlikdя Шяki шяhяrinin tяbii landшaftыnыn qorunmasы vя yaшыllaшdыrыlmasыna dair tяkliflяrin iki ay mцddяtinя hazыrlanaraq Nazirlяr Kabinetinя tяqdim edilmяsi tapшыrыьы verildi. AMEA Шяki Regional Elmi Mяrkяzи dя bu tяkliflяrin hazыrlanmasыnda fяal iшtirak etdi.

Bцtцn bu qeyd edilяnlяri nяzяrя alaraq, ekocoьrafi problemlяri ilя mяшьul olduьumuz Шimal-Qяrb bюlgяsindя hяll edilmяsi vacib olan bir sыra problemlяr arasыnda prioritet hesab edilяnlяrdяn - tяbii resurslarыn sяmяrяli istifadяsi, яtraf mцhitin saьlam-

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ laшdыrыlmasы, insan-tяbiяt sistemindя uzunmцddяtlilik baxыmыndan mяqsяdyюnlц qarшыlыqlы яlaqяnin tяyin edilmяsi vя rekreasiya ehtiyyatlarыna yenidяn nяzяr salыnmasы vя bюlgяdя turizmin daha da inkiшafыnыn tяmin edilmяsi цчцn onlardan istifadяnin perspektivliyinin tяhlil edilmяsi xцsusi diqqяt tяlяb edir.

Rekreasiya ehtiyyatlarы dedikdя яsasяn bюlgяyя aid aшaьыdakы tяbii vя antropogen mяnшяli ehtiyatlar nяzяrdя tutulur: 1. Bюlgяnin cografi mюvqeyi; 2. Иqlim шяraiti; 3. Landшaft ekzotikliyi 4. Tяbiяt abidяlяri vя heyvanat alяmi; 5. Mцalicя яhяmiyyяtli termal sular vя bulaqlar; 6. Tarixi memarlыq, arxeoloji vя incяsяnяt abidяlяri.

duьuna gюrя qar uzun mцddяt qalmыr. Qыш aylarыnda gцnяшli havalar tяkrarlanыr ki, bu da havanыn mцlayim keчmяsinя sяbяb olur.

Bюlgяdя iqlim komfortuna mane olan яsas amillяr ilin яksяr aylarыnыn yaьыntыlы keчmяsi, yayda dцшяn leysan yaьышlarы, dolu, havanыn tutqun vя buludlu keчmяsidir. Ancaq hava diskomfortluьunun ilin isti dюvrцndя az tяkrarlanmasы istirahяt vя turizmin tяшkilinя чox da maneячilik tюrяtmir.

Dolu vя leysan yagышlarы Шimal-Qяrb bюlgяsinin шяhяr tяsяrrцfatlarыna, rayonlarыn яkinlяri vя meyvя baьlarыna xeyli ziyan vurur. Юlkяmizdя qeyri-neft sektorunun inkiшafы vя aqrar sahяyя diqqяtin daha cox yюnяldiyi bir vaxtda, bu dagыdыcы tяbiяt hadisяsinin qarшыsыnыn alыn-

rы mяntяqяlяr цzrя gцnяшli gцnlяrin sayыnыn artmasы vя quru havalarыn mцшahidя edilmяsi iqlim komfortluьunu daha da artыrыr.

Sinoptik mяlumatlarыn tяhlili gюstяrir ki, istirahяt mюvsцmц dюvrцndя komfort gцnlяrin tяkrarlanmasы Шяkidя 61%, Zaqatalada 65%, Balakяndя 59%, Qяbяlяdя 62% olduьu halda, bu mяntяqяlяrdяn nisbяtяn yцksяkdя yerlяшяn Marxalda, Иlisuda komfort gцnlяrin tяkrarlanmasы 70%-dяn чoxdur. Buna gюrя dя hцndцrlцyц 1000 mетря qяdяr olan яrazilяrdяn kurort-istirahяt mяqsяdlяri цчцn istifadя daha яlveriшlidir.

Bюlgяdя turizmin inkiшafыna яlveriшli imkanlar yaradan amillяrdяn biri dя landшaft ekzotikliyidir. Regionun landшaft ekzotikliyinя Bюyцk Qafqazыn nяhяng daglarыnыn qarlы zirvяlяri, mяnzяrяli daь meшяlяri, шяlalяli daь

сящ.13 gяr faydalы funksiyalarыnы yцksяltmяk цчцn effektli vя real tяdbirlяrin hяyata keчirilmяsi olduqca vacibdir.

Fяal rekreasiya (meшяpark) zonalarыndakы mюvcud meшя massivlяrindя mяnzяrяni zяnginlяшdirmяk, yol-cыьыr шяbяkяsi yaratmaq, pis hava шяraitindя daldalanmaq цчцn yerlяr dцzяltmяk, skamyalar, baxыш meydanчalarы tяшkil etmяk, meшяlяrin yanьыndan mцhafizяsini tяmin etmяk цчцn ocaq qalamaq vя чadыr qurmaq цчцn xцsusi yerlяrin ayrыlmasы kimi tяdbirlяr dя юz nюvbяsindя gюrцlmяlidir.

Bюlgяnin яsas turizm ehtiyatlarыndan biri dя tяbiяt abidяlяridir. Bu tяbiяt abidяlяrindяn yaшы 1000 ilя чatan palыd aьaclarыnы, xan чinarlarыnы, шяlalяli selli чaylarы, Шяki yaxыnlыьыnda olan Marxalы, Baш Шabalыd meшя-

Шimal-Qяrb bюlgяsinin rekreasiya ehtiyyatlarы ...vя turizm sahяsindя onlardan istifadяnin perspektivliyi

Qurcana чayы - XVЫЫЫ яsrin yadigarы olan " Gяncяli mяhяllяsi" kюrpцsц яtrafыnda kanalizasiya axarlarы vя mяiшяt tullantыlarы Turizm sяrvяtlяrindяn яn baшlыcasы bюlgяnin coьrafi mюvqeyidir. Bюlgя qяdimdяn Bюyцk Иpяk Yolunun цzяrindя yerlяшmяklя tarixяn dцnya sяyyahlarыnыn ziyarяt yeri, tacirlяrin, karvanlarыn gediш-gяliш yolunda yerlяшmяklя ticarяt mяrkяzinя чevrilmiшdir. Яlveriшli coьrafi mюvqeyi vя iqlim amillяri, fцsunkar tяbiяti vя zяngin turizm sяrvяtlяri olan bu bюlgя Balakяn, Zaqatala, Qax, Шяki, Oьuz vя Qяbяlя rayonlarыnы яhatя edir. Bюyцk Qafqaz daьlarыnыn cяnub яtяklяri bu altы rayonu bir-birinя zяncirvari baьlayaraq aktiv turizmin bцtцn sahяlяrinin inkiшafыna zяmin yaratmышdыr. Ona gюrя dя чoxsahяli region tяsяrrцfatыnda bцtцn sahяlяrin inkiшafыna tяsir gюstяrяn turizm vя rekreasiya fяaliyyяti bюlgяdя aparыcы rol oynamalыdыr.

Bюlgяnin iqlimi mцlayimisti, yцksяk daьlыqda isя soyuq tiplidir. Yayda dцzяnlik rayonlarыnda gцclц istilяr dцшdцkdя bu яrazidя havalar nisbяtяn sяrin vя gцnяшli keчir. Rayonun iqlim vя balneoloji яhяmiyyяtini юyrяndikdя mяlum olur ki, ilin soyuq dюvrцndя 00-30оC-dяn чox olan havalarыn tяkrarlanmasы цstцnlцk tяшkil edir. Шaxtalы havalar az ol-

masы цчцn юlkяmizin digяr bюlgяlяrindя tяtbiq olunan fяal tяsir vasitяlяrindяn Шяki-Zaqatala iqtisadi rayonunda da istifadя edilmяsinя artыq bir zяrurяt yaranmышdыr. Dolu яmяlяgяlmя proseslяrini zяiflяtmяk цчцn buludlara atыlan raket vя top mяrmilяrinin tяsirinin sяmяrяliliyi artыq praktik cяhяtdяn чoxdan sцbut edilmiшdir. Sovetlяr dюnяmindя dolu яleyhinя qurgular demяk olar ki, sistemli шяkildя юlkяnin hяr yerindя, o cцmlяdяn Шяki rayonunda da ciddi fяaliyyяt gюstяrirdi. Lakin юtяn яsrin 90-cы illяrindя hяmin qurgular Qarabag яtrafыnda gedяn dюyцшlяrdя istifadя edilmяsi цчцn юz mюvqelяrindяn чыxarыlaraq cяbhя bюlgяlяrinя cяlb edildi. Цstцndяn xeyli mцddяt keчmяsinя baxmayaraq hяlя dя tяbiяtimiz vя insanlarыmыz цчцn hяyatы яhяmiyyяt daшыyan bu vacib mяsяlя юz hяllini gюzlяmяkdяdir.

Rayonun iqlim яlveriшliyini qiymяtlяndirdikdя mяlum olur ki, яrazidя komfortlu gцnlяrin tяkrarlanmasыnыn 150 gцndяn чox olmasы, temperaturun sutkalыq gediшindя gцnяшli gцnlяrin tяkrarlanmasыnыn цstцnlцyц, daьяtяyi zonada яlveriшli mikroiqlim шяraiti turist-istirahяt imkanlarыnы artыrыr. Иlin isti dюvrцndя ayrы-ay-

чaylarы, Balakяndяn Иsmayыllыya qяdяr yol boyu uzanan qoz vя palыd aьaclarы, daь яtяklяrindя yaranan чaylarыn gяtirmя konuslarыnы aid etmяk olar. Иqtisadi rayon respublikamыzda яn чox meшя ilя (28,3%) юrtцlmцш яrazilяrdяndir. Rayonda geniш meшя massivlяrinin yayыlmasы landшaft ekzotikliyini artыrыr ki, bu da istirahяt vя turizmin tяшkili цчцn яlveriшli imkanlar yaradыr. Meшяlяrin tяmiz havasы, gюzяl daь mяnzяrяlяri, gur sulu чaylarы, zяngin heyvanat alяmi burada istirahяtя gяlяnlяri daha чox cяlb edir. Яrazinin landшaft ekzotikliyini artыran amillяrdяn biri dя шяlalяli daь чaylarыdыr. Belя шяlalяli чaylara misal olaraq, Katex, Dяmiraparan, Kiш, Dяvяbatan чaylarыnda olan шяlalяlяri qeyd etmяk olar. Bu шяlalяlяrdяn яn mяnzяrяlisi Dяmiraparan чayыnыn цzяrindя olan, 50 m yцksяklikdяn tюkцlяn Muчuk шяlalяsidir. Шяlalяnin Qяbяlя rayonunda olan istirahяt mяrkяzinя yaxыn yerlяшmяsi istirahяtя gяlяn turistlяrin bu яrazidя ekskursiyasыna imkan verir.

Lakin bцtцn bu qeyd edilяnlяrlя yanaшы, Bюyцk Qafqaыn cяnub yamacы rayonlarыnda meшя sahяlяrinin mяhsuldarlыьыnы artыrmaq, onun qoruyucu, sяhiyyя-gigiyena vя di-

sini, Qяbяlяdяki Duruca vя Qяmяrvan kяndlяrini, Nohur gюlцnц, Oьuzda Xalxalы, Zaqatala vя Иlisu Dюvlяt Tяbiяt Qoruqlarыnыnыn bir чox яrazilяrini vя s. kimi tяbiяt abidяlяrini qeyd etmяk olar.

Bюlgяnin digяr tяbiяt abidяlяrindяn zяngin heyvanlar alяmini, sяsli-kцylц шяlalяlяri, geniш чeшiddя dяrman bitkilяri ilя zяngin olan alp vя subalp чяmяnliklяrini qeyd etmяk olar. Burada яsas fauna nюvlяrindяn Daьыstan turunu, daь keчisini, kюpdяri, Qafqaz ularыnы, oxlu kirpini, sцleysini vя s. qeyd etmяk olar. Xцsusilя Zaqatala qoruьunun bazasы яsasыnda milli parkыn yaradыlmasы ekzotik mяqsяdli turist marшrutlarыnыn tяшkilinя imkan verяrdi. Шяki-Zaqatala zonasыnda zяngin mineral vя termal sular vardыr. Bюlgяdя 100-dяn чox mineral vя kцkцrdlц su mяnbяlяrinя rast gяlinir. Bunlardan яn mяшhurlarы Qaxыn Иlisu, Oguzun Xalxal, Qяbяlяnin Bum vя Yengicя kяndlяrindяki kцkцrdlц sulardыr.

Bu sular vasitяsilя mцxtяlif xяstяliklяri mцalicя etmяk olar. Hazыrda bu termal vя mineral sulardan az istifadя olunsa da, burada yerli яhяmiyyяtli mцasir mцalicя ocaqlarы fяaliyyяt gюstяrir. Шяki-Zaqatala zonasыna turistlяrin gяliшi ildяn-ilя yцksяlяn xяtt цzrя inkiшaf edir.

Lakin burada turistlяrя gюstяrilяn xidmяtin sяviyyяsi tяяsсцf ki, hяlя dя dцnya standartlarыna cavab vermir. Belя ki, яksяr istirahяt mцяssisяlяrindя vя gюrmяli yerlяrin яtraflarыnda sanitar normalara яmяl olunmur. Беля эюрцнтцляри чайларын йатаьында, кюрпцлярин алтында, даь йамаъларында вя с. даща чох мцшащидя етмяк олар. Odur ki, tяbiяti vя tarixi-memarlыq abidяlяri ilя zяngin olan bu yerlяrdяn hяr hansы bir turistin яn xoш tяяsцratlarla ayrыlmasы цчцn biz birinci nюvbяdя zibilliklяrdяn xilas yolunu axtarыb tapmalыyыq.

Nяticяlяr: 1. Шяki-Zaqatala bюlgяsinin artmaqda olan iqtisadi durumu, yenilяnmiш infrasturukturu vя zяngin rekreasiya vя turizm sяrvяtlяri regionun turizm mяrkяzi kimi ixtisaslaшmasыna sяbяb olur; 2. Bюlgяnin zяngin rekreasiya vя turizm sяrvяtlяrindяn istifadя etmяklя mюvcud turizmistirahяt kompleksi vя mцalicя шяbяkяsini daha da geniшlяndirmяk olar; 3. Regionda tяbii sяrvяtlяrin mцhafizяsinin daha yцksяk sяviyyяdя tяmin edilmяsi цчцn doludan mцdafiя komplekslяrinin fяaliyyяti bяrpa edilmяlidir.

сящ.14

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 6 (140), Ийун 2016

Илщам Щаъыйев - 80 Илщам Щаъыйев 1936-cы ildя Шяki шяhяrindя ziyalы ailяsindя anadan olmuшdur.

Orta tяhsilini Шяki шяhяri 10 N:-li tam orta mяktяbdя bitirib, qыzыl medala layiq gюrцlmцшdцr. Azяrbaycan Politexnik Иnstitutunu (indiki Azяrbaycan Texniki Universiteti) fяrqlяnmя diplomu ilя bitirib mцhяndis-mexanik ixtisasыna yiyяlяnmiшdir. Яmяk fяaliyyяtinя Bakы Elektrik Maшыnqayыrma zavodunda usta kimi baшlamыш, sonra mцhяndis-texnoloq vяzifяsindя iшlяmiш, oradan Xalq Tяsяrrцfatы Шurasыnыn Elektrotexnika vя cihazqayыrma baш idarяsinя keyfiyyяt цzrя mцhяndis vяzifяsinя irяli чяkilmiшdir. 1961-ci ildя inшaatыna yeni baшlanan ышыq texnikasы (чыlчыraqlar) istehsal edilяcяk zavoda baш konstruktor vяzifяsinя tяyin edilmiшdir.

1969-cu ildя - ulu юndяr H.Яliyev Azяrbaycanda Mяrkяzi Komitяnin birinci katibi seчildikdяn sonra, Respublikanыn bцtцn sahяlяrindя olduьu kimi, bu mцяssisяnin tarixindя inqilabi dюnцш yarandы. Belя ki, o vaxt SSRИ-dя istehsalы nяzяrdя tutulan enerji qяnaяtli lyuminessent lampalarыn beш zavoddan birinin Bakыda tikilmяsi mяsяlяsi mцsbяt hяll edildi vя Иlham mцяllimin dя rяhbяr vяzifяdя iшlяdiyi bu zavodun adы dяyiшdirilяrяk "Azяrelektroiшыq" adlandыrыldы. Sonralar Xankяndi elektrotexnika zavodu vя Naxчыvan elektrotexnika zavodu bu mцяssisяnin tяrkibindя daxil edilяrяk "Azяrelektoriшыq" Иstehsalat Birliyi adlandыrыldы...

Бу ил августун 13-дя Илщам Щаъыйевин анадан олмасынын 80 иллик йубилейи олаъаьыны нязяря алыб онунла эюрцшцб-сющбятляшмяйи гярара алдыг. Мурад НЯБИБЯЙОВ - Иlham mцяllim, яvvяlcя sizi 80 yaшыnыz tamam olmasы mцnasibяtilя Шяki Bяlяdiyyяsinin kollektivi vя bцtцn Шяkililяr adыndan tяbrik edirяm.

- Чox saь olun, Murad mцяllim. Tяbrikя vя yubileyimi yad etdiyinizя эюря mяn dя Шяki Bяlяdiyyяsinin bцtцn kollektivinя vя sizя dяrin minnяtdarlыьыmы bildirirяm.

- Sizi hяm bir qonшu kimi, hяm dя Bakыda iшlяdiyiniz vaxtlardan tanыdыьыm цчцn haqqыnыzda az da olsa mяlumatыm var. Belя ki, "Azяrelektroiшыq" ИB-dя iшlяdiyiniz vaxtlardan хябярим вар... Siz hяmin mцяssisяdяn sonrakы fяaliyyяtiniz barяdя mяlumat verяrdiniz.

- Яvvяlcя bir-iki kяlmя ilя onu deyim ki, "Azяrelektroiшыq" ИB Heydяr Яliyevin uzaqgюrяnliyi sayяsindя qыsa zaman яrzindя Sovet Иttifaqыnыn qabaqcыl istehsalat birliyinя чevrilмишdi. Mяn bu gцn fяxr vя qцrur hissi ilя deyirяm ki, bilavasitя ulu юndяrin rяhbяrliyi ilя iшlяmiшяm vя onunla цnsiyyяtdя olmuшam. Heч dя tяsadцfи deyil ki, SSRИ Mяrkяzi Komitяsinin 1976-cы ilin oktyabr ayыnda keчirilяn plenumunda partiyanыn бaш katibi L.И.Brejnev keyfiyyяtli mяhsul buraxan mцяssisяlяr barяdя danышarkяn "Azяrelektroiшыq" ИB-nin adыnы чяkmiшdir. O vaxt mцяssisяdя buraxыlan цmumi mяhsulun 83%-dяn чoxu "Keyfiyyяt niшanы" ilя markalanыrdы.

Mяn dя hяmin mцяssisяdя iшlяdiyim 25 il яrzindя (1961-85ci illяrdя) mцяssisяnin tikintisi, quraшdыrыlmasы Macarыstanыn mяшhur "Tunqsram" firmasыndan gяtirilmiш texnoloji avadanlыьыn quraшdыrыlыb iшя salыnmasыnda bilavasitя iшtirak etmiшяm. Hяmin mцddяt яrzindя mцяssisяnin baш konstruktoru, texniki шюbяnin rяisi, baш mцhяndisin mцavini, baш direktorun mцavini vя nяhayяt baш direktor vяzifяsindя iшlяmiшяm.

Hюkumяt mяnim яmяyimi yetяrincя qiymяtlяndirmiш, orden vя medallarla mцkafatlandыrmышdыr.

- "Azяrelektroiшыq" ИB-dяn sonra harada iшlяdiniz?

- 1986-cы ildя Zabrat maшыnqayыrma zavodunun direktoru, 1987-98-ci illяrdя Azяrbaycanda Neft Maшыnqayыrma sяnayesinin яn bюyцk mцяssisяlяrindяn biri olan Bakы Maшыnqayыrma Zavodunun baш direktoru vяzifяsinя irяli чяkilmiшяm. Bu istehsalat birliyinin tabeliyindя Balaxanы maшыnqayыrma zavodu, Oksigen zavodu, Bakыnыn Шuvalan qяsяbяsindя yerlяшяn mюhtяшяm "Мaшыnqayыrma" pansionatы vя Шяkidя yaradыlan filial fяaliyyяt gюstяrirdi. Mцяsissяlяrin mцhяndis, texniki iшчilяri, fяhlяlяri vя xidmяt iшчilяrinin sayы 70007500 nяfяrя чatыrdы.

- Bildiyimя gюrя siz o vaxtlar elmi-pedaqoji fяaliyyяtlя dя mяшьul olurdunuz...

- Doьru deyirsiniz, istehsalatda iшlяmяklя bяrabяr elmi-pedaqoji fяaliyyяt gюstяrmiшяm. Иndiyя qяdяr 35 elmi mяqalяnin, 1 elmi kitabыn mцяllifiyяm. Eyni zamanda istehsalata tяtbiq olunmuш 15 ixtiram vя sayыnы artыq unutduьum sяmяrяlяшdirici tяkliflяrimin istehsalata tяtbiqi nяticяsindя milyonlarla vяsaitя qяnaяt edilmiшdir. Eyni zamanda yцksяk sяviyyяli mцtяxяssis kimi, iшlяmяklя bяrabяr Respublikanыn aparыcы ali tяdris mцяssisяlяrindяn dяvяt alaraq yuxarы kurs tяlяbяlяrinя ixtisas fяnlяrindяn Azяrbaycan vя rus dilляринdя uzun mцddяt mцhazirя oxumuшam. Azяrbaycan Texniki Universitetinin maшыnqayыrma vя sяnayenin elektronikasы kafedralarы цzrя diplom mцdafiяlяri цzrя imtahan komissiyasыnыn rяhbяri tяyin edilmiшяm. Azяrbaycan Neft Akademiyasыndan dяvяt alыb Sяnayenin iqtisadiyyatы fяnnindяn mцhazirя oxumuшam vя Bakы Dюvlяt universitetinin "fizikanыn

elektronikasы" kafedrasыnыn alimlяri ilя birgя elmi araшdыrmalar aparmышam.

- Amerika Birlяшmiш Шtatlarыna nя mяqsяdlя getmiшdiniz?

- 1992-ci ildя Nazirlяr Sovetinin qяrarы ilя bazar iqtisadiyyatыna keчidlя яlaqяdar ixtisasыmы artыrmaq цчцn ABШыn New-York шяhяrindя yerlяшяn Beynяlxalq Menecer Universitetinя gюndяrilmiшdim vя orada imtahan verяrяk xцsusi "Amerika sertifikatыna" layiq gюrцldцm. O vaxtlar hяm dя dцnyanыn inkiшaf etmiш юlkяlяrindя, o cцmlяdяn ABШ, Almaniya, Fransa, Иspaniya, Macarыstan vя s. юlkяlяrdя ezamiyyяtdя olub mяшhur sяnaye firmalarы ilя istehsalat яlaqяlяri yaratmышam.

- Шяkiyя nя vaxt qayыtdыnыz?

- 2005-ci ildяn Шяkiyя - ata yurduma gяlmiшяm. Яvvяlcя Biznes vя innovasiya mяrkяzindя baш mцtяxяssis, sonra "Шяki kяrpic MMC" dя baш mцhяndis, 2007-2010-cu illяrdя isя "Tikinti Materiallarы Kombinatы" ASC-dя direktor iшlяmiшяm. Kombinatы qяbul edяndя onun maliyyя vяziyyяti bяrbad halda idi. Mцяssisяnin mцxtяlif tяшkilatlara, o cцmlяdяn vergi orqanlarыna, enerji idarяsinя, iшчilяrя яmяk haqqы kimi vя s. 100 min manat borcu var idi. Gюrцlяn tяxirя salыnmaz tяdbirlяr nяticяsindя чox qыsa mцddяtdя - 6 ay яrzindя bцtцn borclar юdяnildi. Onu da deyim ki, kombinatda istifadя olunan bцtцn avadanlыqlar "Azяrlizinq" tяrяfindяn alыnыb gяtirilmiш vя kombinatыn bu tяшkilata da 5 milyon ABШ dollarыna qяdяr borcu var idi...

- Иlham mцяllim, gяlin sюhbяtimizi xoш notlarla davam etdirяk. Hяmin mцяssisяdя yeni istehsal sahяlяri dя yaratmышdыnыz...

- Mяnim "Tikinti Materiallarы Kombinatы"na rяhbяrlik

etdiyim dюvrdя Шяkidя ilk dяfя olaraq xaricdяn gяtirilяn qяliblяrdя mцxtяlif юlчцlц vя rяngli beton plitяlяrin istehsalыna baшlandы. 2008-ci ildя xaricdяn gяtirilmiш avadanlыqlar sendviч panellяrin istehsalы цчцn yeni istehsalat korpusu tikildi vя 2008-ci il dekabr ayыnыn 24-dя kombinatыn чoxsaylы kollektivi цчцn tarixi hadisя baш verdi. Шяki ictimaiyyяtinin, mяtbuat vя televiziya яmяkdaшlarыnыn iшtirakы ilя tяntяnяli aчыlыш oldu.

Tяdbirin яhяmiyyяti яsasяn ondan ibarяt idi ki, hяmin gцn Respublika Prezidenti cяnab Илщам Яliyevin ad gцnц idi.

- Haqqыnda sюhbяt aчdыьыnыz kombinat bu gцn artыq heч yoxdur...

- Tяяssцflяr olsun ki, rayonun aparыcы mцяssisяsinя чevrilяn kombinatыn, heч gюzlяnilmяdяn цzяrini "qara buludlar" aldы... Mяn hяmin mцяssisяdяn iшdяn чыxdыqdan sonra 100 nяfяr iшчisi olan mцяssisя lяьv edilib sюkцlmцш vя yerindя baшqa dюvlяt яhяmiyyяtli obyektlяrin inшa edilmяsinя qяrar verilmiшdir.

- Bakыda iшlяdiyiniz dюvrdя Шяkidя dя bir istehsal sahяsi yaratmaq fikriniz olub. Hяmin iш dя baшa чatdыrыlmadы...

- Yuxarыda dediyim kimi, hяyatыmыn 15 ili neft maшыnqayыrmasы ilя baьlыdыr. Цmumiyyяtlя keчmiш SSRИ-nin neftmяdяn avadanlыьыna olan tяlяbatыnыn 80%-я qяdяri Azяrbaycanda istehsal edilirdi. M я n baш direktor olduьum Bakы maшыnqayыrma zavodu neft istehsalы sahяsindя quyularыn qazыlmasыnda borularы bir-birinя birlяшdirяn qazma qыfыllarыnыn kцtlяvi hazыrlanmasы цzrя ixtisaslaшmышdы. Zavodun mяhsullarы yeni yaradыlmыш neft istehsalы regionlarы olan Tцmen, Surqut vя s. xaricя ixrac olunurdu.

Mцяssisяnin mяhsuluna bюyцk tяlяbat var idi. Чцnki, keчmiш Sovetlяr birliyinin yeganя valyuta mяnbяyi neft satышыndan яldя olunurdu. Qazma qыfыllarы

80

чox davamlы xцsusi polad metallarыndan hazыrlandыьы цчцn unikal metalkяsяn dяzgahlar tяlяb olunurdu. Problemi hяll etmяk цчцn 1986-cы ildя SSRИ Nazirlяr Sovetinin sяdri N.Kosыginin sяrяncamы ilя Almaniya Federativ Respublikasыnыn "Emaq" firmasыndan avadanlыq almaq цчцn zavoda 35 milyon ABШ dollarы pul ayrыldы. O vaxt bu чox bюyцk mяblяь idi. Hazыr avadanlыьы qяbul etmяk цчцn, mяn 1986-92-ci illяr яrzindя 7 dяfя AFR-da ezamiyyяtdя oldum. Yaranmыш imkanlardan istifadя edяrяk Almaniyanыn mяшhur firmalarы ilя iшgцzar яlaqяlяr yaradыb doьma Шяkidя elektrik-mяiшяt cihazlarы hazыrlayan zavod yaratmaq haqqыnda razыlыq яldя etmiшdim. Bu mяqsяdlя Шяkinin чюl yol adlanan яrazisindя, indiki Salman Mцmtaz kцчяsindя torpaq sahяsi ayrыlmыш, sahяsi 5000 m2 olan modul (hazыr yыьыlan korpus) alыnыb gяtirilmiш, tikinti quraшdыrma iшlяri baшlanmышdы. Иdarя iшчilяri цчцn bina tikilirdi. Ancaq чox tяяsцflяr olsun ki, 1990-cы illяrin яvvяlindя Respublikada yaranan hяrc-mяrcilikdяn mяharяtlя istifadя edяrяk юz mяnafeyini gцdяn adamlar mцxtяlif vasitяlяrlя inшaat iшlяri dayandыrdы, ayrыlmыш torpaq sahяsi юzяllяшdirildi. Hazыrda hяmin yerdя шadlыq evi fяaliyyяt gюstяrir.

- Hяyatinizda baш verяn vя юzцnцz яlamяtdar hesab etdiyiniz hadisяlяr barяdя oxucularыmыza mяlumat verяrdiniz...

- Belя hadisяlяr Bakы Maшыnqayыrma zavodunda iшlяdiyim dюvrdя daha чox olub.

Bunlardan bir neчяsini sюylяyim: Qeyd etdiyim kimi mцяssisяdя 7000 nяfяrdяn чox iшчi чalышыrdы. Mцяssisяnin baш zavodunun yerlяшdiyi Zabrat qяsяbяsindя kanalizasiya yox idi. Ona gюrя dя чox mяrтяbяli ev tikmяyя icazя verilmirdi. Mцяssisяdя isя 500-dяn artыq iшчi ev nюvbяsindя idi. (Арды 15-ъи сящифядя)

№ 6 (140), Ийун 2016

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

(Яввяли 14-ъц сящифядя)

rыnda mцkafat verilmiшdir.

Mяsяlяni hяll etmяk цчцn яvvяlcя Zabrat qяsяbяsindяn Bakыnыn Hюvsan qяsяbяsindя Xяzяr dяnizi kяnarыnda yerlяшяn kanalizasiya suyunu tяmizlяyяn kollektora uzunluьu 22 km olan 2 boru xяtti чяkdik, sonra zavodla цzbяцz torpaq sahяsindя 13 bloklu, 9 mяrtяbяli 260 mяnzilli ev inшa etdik. Hяmin ev 1990-cы ilin axыrыnda zavodun яmяkчilяrinя paylandы. Rahat yaшamaq цчцn binanыn isti vя soyuq su, enerji tяminatы da bir baшa zavoddan verilirdi. Яlavя olaraq mцяssisяnin maliyyя vяsaiti hesabыna binanыn hяyяtindя mцxtяlif mяrasimlяr keчirmяk цчцn birmяrtяbяli bina tikdik vя bцtцn lazыmы avadanlыqla tяmin etdik. Яlavя olaraq binanыn hяyяtindя minik avtomabillяri olan iшчilяr цчцn qaraj tikdirib iшчilяrя hяdiyyя elяdik.

Bu hadisяni юz юmrцmdя яn яlamяtlяr hesab edirяm. Чцnki qяdirbilяn iш yoldaшlarыm, 25 ildяn чox keчmяsinя baxmayaraq, indi dя mяnя zяng edib minnяtdarlыqlarыnы bildirirlяr.

1987-ci ilin mart ayыnыn sonlarы idi. Mяrkяzi Komitяdяn zяng oldu ki, SSRИ metallurgiya Naziri L.Kalpakov mцяssisяyя gяlяcяk. Bu gцnkц kimi yadыmdadыr. Aramsыz yaьыш yaьыrdы. Иstehsalat sexlяri bir mяrtяbяli binalarda yerlяшirdi. Kanalizasiya olmadыьыndan yaьыш suyu sexlяrя dolmuш, iшlяyяn dяzgahlarы su basmышdы. Sяhяri gцn nazir onu mцшahidя edяn Azяrbaycan Respublikasыnыn Baш naziri H.Seyidov, mяrkяzi Komitяnin katibi Hяsяn Hяsяnov vя baшqa rяsmi шяxslяr zavoda gяldilяr. Aramsыz yaьan yaьыш davam edirdi.

Mяn onlarы qarшыladыm. Mяlum oldu ki, Иttifaq sяviyyяli nazir aprel ayыnda Tцmen vilayяtinя gюndяrilяsi qazma avadanlыьыnыn ixracыnыn artыrыlmasы imkanlarыnы hяll etmяk цчцn gяlib.

Mцяssisя ilя tanышlыqdan sonra, mяnim iш otaьыma yыьышdыq.

Nazir dedi ki, plana gюrя aprel ayыnda 25000 komplekt - 5 vaqon qazma qыfыllarы gюndяrmяlisiz, amma bizя 6 vaqon lazыmdыr. Ancaq zavodun imkanы mяnя mяlum oldu.

Bu шяraitdя 5 vaqondan artыq istehsal mцmkцn deyil. Yoldaш Hacыyev! Nя edя bilяrsiniz?

Mяn xahiш etdim ki, mяnя bir saat vaxt verin, mцtяxяssislяrля, fяhlяlяrля vя s. mяslяhяtlяшib cavab verяrяm. Qonaqlar nahar fasilяsinя getdilяr. Operativ keчirdiyim iclasda belя qяrara gяldik ki, zavodda iki nюvbяli iшdяn цч nюvbяli iшя keчяk, istirahяt gцnlяri dя iшlяyяk vя tapшыrыьы yerinя yetirяk. Yenidяn gюrцш zamanы mяn kollektivin qяrarыnы mяruzя etdim. Hяm yцksяk rцtbяli qonaq, hяm dя Respublikanыn rяhbяrlяri чox razы qaldыlar. Nazir soruшdu: Sizя nя kюmяk lazыmdыr?

Dedim ki, aylыq яmяk haqqы fondundan (fond 3.5 milyon rubl idi) яlavя 1 milyon rubl яmяk haqqы fondu. Nazir razыlыq verdi. Aprel ayыnda gecяgцndцz iшlяdik. Aprelin 29-da axыrыncы 6-cы vaqonu yola salыb, Nazirя teleqram vurdum. May bayramыndan sonra ayыn 3-dя nazirdяn cavab gяldi ki, sюz verdiyi 1 milyon rubl hesabыnыza kючцrцblяr. Bir neчя gцndяn sonra яlavя olaraq нazirin яmri mцяssisяyя daxil oldu. Яmrdя mяnя Nazirliyin tяшяkkцrц olunur vя aylыq яmяk haqqыmыn 3 misli miqda-

- Иlham mцяllim, uшaqlыq-gяnclik illяrindяn hansы xatirяlяr yadыnыzdadыr?

- Чox maraqlы vя tяzadlы uшaqlыq hяyatыm olub.

Ailяmizdя 11 uшaq dцnyaya gяlib. Onlardan цчц 1941-45 mцharibяsi vaxtы vя ondan sonra xяstяlikdяn, aclыqdan vя s. dцnyasыnы dяyiшib. Atam 27 yaшыnda Шяki Kяnd Tяsяrrцfatы Texnikumunda direktor vяzifяsindя iшlяyirdi. Atamыn чoxlu dostlarы var idi. Evimiz qonaqlыqaralы olurdu. Ancaq birdяn-birя hяr шey dяyiшdi. Mцharibя baшladы. Mцharibя ikinci gцnц atamы sяfяrbяr etdilяr. Ailяdя kiчik yaшlы 5 uшaq, qocalmыш babam vя nяnяm. Ailяni dolandыrmaьыn bцtцn mяsuliyyяti anamыn цstцnя dцшmцшdц.

Mцharibя illяrindя adambaшыna hяr gцn 150 qram qara чюrяk

сящ.15

Илщам Щаъыйев - 80 institutda oxuyanda bir ailяdя qalыrdыm. Axшam saat 10-11 oldu hamы yatmaq цчцn iшыqlarы sюndцrцrdц. Ancaq mяn yatmыr, oxumaq istяyirdim. Чыxыш yolu tapmaq цчцn otaqdakы yarыsы boш olan шifonerя gizlincя iшыq чяkmiшdim. Ev adamlarы yatandan sonra, gizlincя шifonerя girib, qapыsыnы yavaшca юrtцb, saatlarla oxuyurdum. Sяhяr aчыlana yaxыn (saat 5 radяlяrindя) kitab-dяftяrimi gюtцrцb evin yaxыnlыьыndakы baьa gedib oxuyurdum. Heч tяsadцfi deyildir ki, 5 il institutda яlaчы

aldыm. Qayыdыb diplomu яla mцdafiя edib, hamыdan gюzяl geyinib-keчinib, fяrяhlя evя gяldim. Mяn bir daha sцbut etdim ki, yalnыz zяhmяt insanы yцksяyя qaldыrыr.

- Hяyatыnыzda ibrяtamiz hadisяlяr baш veribmi?

- 1990-cы ildя Bakы maшыnqayыrma zavodunda iшlяyяrkяn mяnim iqtisadi mяsяlяlяr цzrя yяhudi millяtindяn olan Sadovitski mяnя yaxыnlaшaraq dedi ki, Bakыda ailя-

ali savadlы rayonda mцxtяlif rяhbяr vяzifяlяrdя iшlяmiш gюrkяmli шяxsiyyяt olmuшdur. Bu il dцnyasыnы dяyiшdiyi vaxtdan 20 il keчir. Onu xarakterizя etmяk цчцn 26 il bundan qabaq olmuш hяmin hadisя mяni daima dцшцndцrцr, atamыn шяxsiyyяtini gюylяrя qaldыrыr.

- Yubileyinizi ilk dяfя kim tяbrik etdi?

- Nяvяlяrim... Bu gцnlяrdя yubileyimlя baьlы mяnя яn bюyцk hяdiyyяni dя onlar

Илщам Щаъыйев аиля цзвляри иля бирликдя verilirdi, o da bяzi gцnlяr olmurdu. Hяr gцn sяhяr saat 5dяn gedib чюrяk almaq цчцn nюvbяyя dayanыrdыq, saat 9-10 radяlяridя чюrяk gяlirdi. Basabas olurdu, camaatыn bir hissяsi чюrяk aldыqdan sonra satыcы irяli чыxыb elan edirdi ki, чюrяk qurtardы, belяliklя 4-5 saat nюvbя gюzlяyяn, yorьun, ac insanlar kor-peшman, evlяrinя qayыdыr, sяbirsizliklя nюvbяti gцnц gюzlяmяli olurdular.

Mяn indi dцшцnцrяm, necя olub ki, uzun mцddяt ac qalan, ayaqyalыn baшы aчыq biz nя цчцn mяhv olmamышыq? Bizi yяqin ki, saь saxlayan hяyяtdя olan meyvя aьaclarыnыn mяhsulu olub. Hяyяtimizdя цч яdяd bюyцk tut aьacы var idi.

Bцtцn il boyu tutun юzцnц, ondan hazыrlanan bяhmяzi, tut mцrяbbяsi yeyirdik. Baшqa meyvя aьaclarы da bol meyvя gяtirirdi... Uшaqlыqdan mяndя heч bir xarici tяsir olmadan, daima oxumaq hяvяsi vя iшlяmяk, zяhmяt чяkmяk arzusu var idi. Hяyatda nяyя nail olmuшamsa yalnыz bu iki faktorun nяticяsidir. Yadыmdadыr

olmuшam vя o vaxtlar, yalnыz яla oxuyana yox, ictimai iшlяrdя fяal olan, davranышы nцmunяvi olan tяlяbяlяrя verilяn Lenin tяqaцdц almышam.

Bir hadisя dя yadыmdan чыxmыr. Orta mяktяbi qыzыl medalla qurtarыb, sevinя-sevinя evя gяldim, atamы xяbяrdar elяdim. Atam mяnя dedi ki, oьul mяnim sяni oxutmaq imkanыm yoxdur, nя etmяk lazыmdыr юzцn elя! Mяn atamы qыnamыram. Maddi imkanыmыz mяhdud idi. Mяn hяyяtin meyvяlяrindяn yыьыb, bazarda satdыm, юzцmя yol pulu dцzяltdim vя yыьыlan pulla yol xяrcimi юdяyib, sяnяdlяrimi instituta tяhvil verib, oxudum. Tяlяbя olan mцddяtdя mяn yalnыz tяqaцdlя dolandыm. Иnstitutun axыrыncы kursunda bizi diplom tяcrцbяsi keчmяk цчцn 4 ay mцddяtinя Leninqrad шяhяrindяki аlяt hazыrlayan zavoda gюndяrdilяr. Mяn tяcili zavodda torna dяzgahыnda iшя dцzяldim. 4 ay gecя-gцndцz iшlяyib, qazandыьыm pula ata-anam цчцn hяdiyyя, юzцmя baшdanayaьa kimi tяzя pal-paltar

sinin rahat yaшamasыnda problemlяr hiss edir, ona gюrя dя Bakыnыn mяrkяzindя yerlяшяn evini satmaq istяyir vя mяnя olan hюrmяtinin tяzahцrц olaraq istяyir ki, ev mяnя qismяt olsun. Яlbяttя bu gюzlяnilmяz tяklif olsa da razыlaшdыq vя evi oьlum цчцn aldыm. Шяkiyя yolum dцшяndя, atamы sevindirmяk mяqsяdilя ona dedim oьlumun adыna ev almышam.

Onun reaksiyasы mяnim цчцn gюzlяnilmяz vя sяrt oldu: Ay oьul indi юlkяdя 1 milyon evsiz-eшiksiz qaчqыn var, onlar mяcburяn vaqonlarda, komalarda vя s. yaшayыrlar. Belя olan halda sяnin evin var, яlavя ev nяyinя lazыmdыr?! Bu sюzlяr daima mяni dцшцndцrцr vя bu hadisя mяnim hяyata olan baxышыmы tam dяyiшdirdi.

Baxmayaraq ki, o vaxt mяnim 54 yaшыm var idi vя indi mяn юz-юzцmdяn hяmiшя soruшuram: indiki zamanda Шяkidя vя yaxud юlkяmizdя belя bir ata tapmaq olar vя ya olmaz?..

Bir haшiyя чыxыm: Atam Шamil Hacыyev Шяkidя bu gцn dя bюyцk ehtiramla yad edilяn

verdi. Bюyцk nяvяm Nigar Neft Akademiyasыnы яla bitirib, magistraturaya daxil oldu. O biri nяvяm, Цlkяr imtahanlarыnы mцvяffяqiyyяtlя verib, ali mяktяbя daxil oldu. Юvladlarыm Vцqar vя Vцsal mяnim Шяkidя tikdiyim ancaq baшa чatdыra bilmяdiyim evi юz hesablarыna yekunlaшdыrыb, axыra чatdыrdыlar.

Qыzыm Leyla da hяkimdir. Saьlam, tяrbiyяli цч юvlad bюyцdцb. Щазырда yeddi nяvяm var.

Allah qoysa son deyil. Иlham Hacыyev Шяkidя, elяcя dя paytaxt Bakыda чoxlarыnыn yaxшы tanыdыьы bir insandыr. 80 yaшы tamam olmasыna baxmayaraq o, bu gцn dя saьlam hяyat tяrzi sцrцr, qurmaq-yaratmaq eшqi ilя yaшayыr vя юz yaшыdlarыndan dяfяlяrlя cavan gюrцnцr. Biz dя Шяki Bяlяdiyyяsinin kollektivi olaraq Иlham Hacыyevi anadan olmasыnыn 80 illik yubileyi mцnasibяti ilя tяbrik edir, ona mюhkяm can saьlыьы vя daha uzun юmцr arzulayыrыq.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.16

Фярщад ЯЗИЗОВ,

b.ц.fяlsяfя doktoru, Шяki Ailя Иstirahяti Assosiasiyasы ИB-нин sяdri Шяki Sяnяtkarlar Assosiasiyasы ИB-нин иcraчы direktoru

(Яввяли ютян сайларымызда) Tarixяn Qoruq яrazisi яhalinin vя qonaqlarыn istirahяt vя яylяncя mяrkяzi olmuшdur. 60-70-ci illяrdя indiki Uшaq xяstяxanasы yerlяшяn binalarda юlkя яhяmiyyяtli "istirahяt evi" fяaliyyяt gюstяrirdi. Keчmiш SSRИ-nin bцtцn vilayяtlяrindяn, Moskva, Leninqrad vя digяr шяhяrlяrdяn yay aylarыnda чoxlu mцsafirlяr istirahяtя gяlirdilяr. Onlar istirahяt etmяklя yanaшы шяhяrin memarlыьы vя tяbiяti ilя tanыш olur, яtraf яrazilяrя - Kiш yaylaьы, Mustafa bяyin yeri, Xan yaylaьы vя s. sяyahяtlяr tяшkil edilir vя tяbiяtdяn zюvq alыrdыlar. Bцtцn bunlar isя Шяkinin milli mяtbяxinin, folkloru vя mяdяniyyяtinin tяbliь vя tяшviq olunmasы baxыmыndan чюx юnяmli mahiyyяt daшыyыrdы.

Qoruьun "Mustafa bяyin" yeri deyilяn яrazidя isя Шяki Иpяk Kombinatыnыn nяzdindя yay aylarыnda Pioner dцшяrgяsi fяaliyyяt gюstяrirdi. Шagirdlяr hяm istirahяt edir, hяm dя tяbiяtdяn zюvq alыr, яrazinin bitki alяmi ilя yaxыndan tanыш olur, юz тятиллярини sяmяrяli keчirirdilяr.

Bu яnяnяni bяrpa etmяk Qoruq яrazisindя turistlяrin vя qonaqlarыn яylяncя vя istirahяtini sяmяrяli tяшkil etmяk цчцn Keчmiш Kяrpic Zavodu яrazisindя яylяncя-istirahяt mяrkяzi meшя-park yaradыlmasы чox vacibdir.

Adы чяkilяn яrazidя turistlяr vя qonaqlar цчцn чox maraqlы olan bir idman nюvцnц Delta Planerizminin yaradыlmasы цчцn яlveriшli шяrait vя imkanlar mюvcuddur.

Qeyd olunan fяaliyyяtlяrin hяyata keчirilmяsi Qoruq яrazisindя sяyahяt цчцn yeni turizm marшrutlarыnыn yaradыlmasы vя lisenziyalaшdыrыlmasы чox aktual mяsяlяdir.

Digяr tяrяfdяn "Yuxarы Baш" Qoruq яrazisi чaylar шяbяkяsi vя daь silsilяlяri ilя яhatя olunub, mцrяkkяb relyefя, mяdяni, tяbii vя bioloji resurslarla zяngin flora vя faunaya malik, чяtin mцhafizя vя idarя olunan mцrяkkяb biosenozdur. Яrazi yцksяk daь silsilяsindяn baшladыьыndan maili yamaclar mцntяzяm olaraq aшыnmaya mяruz qalыr, xцsusяn yaz vя payыz aylarыnda yaьan intensiv gцclц yaьышlar яrazidя yarьanlar яmяlя gяtirir, юz baшlanьыcыnы bu yцksяklikdяn gюtцrяn Qurcana vя Dяyirmanarxы чaylarы yцksяk sцrяtlя шяhяrin mяrkяzinя doьru axaraq hяm чay kяnarlarыnы, hяm dя юz yataьыndan чыxaraq kцчяlяrя, яhalinin шяxsi evlяrinя vя hяyяtyanы sahяlяrя aшыndыraraq, kцlli miqdarda ziyan vurulur.

Tяяssцflя qeyd etmяk lazыmdыr ki, bu amil nяzяrя alыnmamыш Qoruьun yuxarы hissяsini, kцчяlяrinin яvvяlki daш юrtцyц asfalt цzцklя яvяzlяnmiшdir ki, bu da gцclц yaьышlara qarшы davamsыz olduьundan sыradan чыxmaqla yanaшы, hяm

№ 6 (140), Ийун 2016

“MЯDЯNИ ИRSИN QORUNMASЫ EKOLOJИ PROBLEMLЯRИN ЯN VACИBИDИR”

dя Qoruq яrazisinin qяdim gюrkяmini itirir. Чox yanlыш yanaшma olduьundan belя hallar aradan qaldыrыlmalы, яvvяlki vяziyyяt bяrpa edilmяlidir.

Mяhz bu amillяr sяbяbindяn, Qoruq яrazisindя mц-

dяn dяstяklяnmiшdir.

Layihя чяrчivяsindя Qoruq яrazisindя yaшayan яhali arasыnda, hяmчinin idarя, mцяssisя vя tяшkilatlarda ilboyu "Mяiшяt tullantыlarыnыnn idarя edilmяsinin yaxшыlaш-

hafizя, bяrpa vя abadlыq iшlяri elmi yanaшma tяlяb etdiyindяn ilin bцtцn fяsillяrindя mцtяmadi olaraq tяшkil edilmяli vя hяyata keчirilmяlidir. "Яtraf mцhitin qorunmasы haqqыnda" AR Qanunundan irяli gяlяn vяzifяlяri dяrk edяrяk, hяmчinin qanun чяrчivяsindя vяtяndaшlara vя ictimai birliklяrin цzяrinя dцшяn юhdяliklяri яsas gюtцrяrяk 2000-ci ildяn baшlayaraq Qoruq яrazisinin ekoloji vяziyyяtinin yaxшыlaшdыrыlmasы istiqamяtindя tяdbirlяrin yerinя yetirilmяsinя baшlanmышdыr.

Bu istiqamяtdя ilk olaraq "Шяkinin Tarixi Qoruq яrazisinin ekoloji vяziyyяtinin yaxшыlaшdыrыlmasы" layihяsi Шяki "Bioflor ekoloji tяrbiyя" ИB vя Яfqanыstan Veteranlarы Иttifaqы Шяki шюbяsi ilя birlikdя hazыrlanmыш vя ABШ Beynяlxalq Иnkiшaf Agentliyinin ИSAR Azяrbaycan nцmayяndяliyinя tяqdim edilmiшdir.

Layihя donor tяrяfindяn maliyyяlяшdirilmiш vя 6 ay яrzindя icra edilmiшdir. Layihя чяrчivяsindя чox kiчik vяsait ayrыldыьыna gюrя mяhdud яrazidя Qoruьun Yuxarы Karvansara hissяsindяn baшlayaraq Aшaьы Cцmя mяscidinя qяdяr hissяdя чay yataьы, kюrpцlяrin altы mяiшяt tullantыlarыndan tяmizlяnmiш vя чay yataьы eninя, uzununa vя dяrininя geniшlяndirilmiшdir.

Daha sonralar, 20082009-cu illяrdя яrazidя vяziyyяt lazыm olan sяviyyяdя dяyiшmяdiyindяn yeni "Tяmiz kцчя, чiчяklяnяn шяhяr, saьlam hяyat" layihяsi hazыrlanmыш, Шяkidя fяaliyyяt gюstяrяn 7 QHT-ni birlяшdirяn aparыcы tяшkilat Sяnяtkarlar Assosiasiyasы olmaqla "ИRS" koalisiyasы tяrяfindяn yerinя yetirilmiшdir.

Tяqdim edilяn layihяnin AR Prezidenti administrasiyasыnыn rяsmilяrinin iшtirakы ilя tяqdimatы olmuш vя dюvlяt qurumlarы tяrяfin-

dыrыlmasы", "Tullantыlarыn vя чirkab sularыnыn чaya axыdыlmasыnыn saьlamlыьa zяrяrli

tяsirlяri", "Qoruq яrazisinin ekoloji vяziyyяtinin yaxшыlaшdыrыlmasы tяdbirlяri"nя dair mюvzularla mцhazirяlяr tяшkil edilmiш, maariflяndirici reklam vasitяlяri paylanmыш, tяmizlik aksiyalarы tяшkil edilmiш, яraziyя ictimai nяzarяtin hяyata keчirilmяsi цчцn icmalar yaradыlmыш vя onlarыn цzvlяrinя silsilя tяlimlяr tяшkil edilmiшdir.

Layihяnin icra edilmяsi vя gюrцlяn tяdbirlяr nяticяsindя Qoruq яrazisindяn axan "Qurcana" vя "Dяyirmanarxы" чaylarыnыn yataqlarыnыn tяmizlяnmяsi iшlяri sцrяtlяnmiш vя яraziyя nяzarяt gцclяnmiш, чaya tullantыlarыnыn atыlmasыnыn qarшыsы demяk olar ki, alыnmышdыr.

2009-2010-cu illяrdя BMT Иnkiшaf Proqramы чяrчivяsindя Шяkidя "Mяiшяt tullantыlarыnыn idarя olunmasыnыn tяkmillяшdirilmяsi" Pilot layihяsi hяyata keчirilmiш vя nяticяdя il яrzindя mюvsцmdяn asыlы olaraq Шяki шяhяrindя яhali arasыnda meydana gяlяn tullantыlarыn чeшidlяrinя gюrя miqdarы mцяyyяn edilmiш vя

sonda hesabat hяm Donor tяшkilata, hяm dя dюvlяt qurumlarыna tяqdim olunmuшdur.

Layihяnin яsas mяqsяdi Шяki rayonunda inшa edilmяsi nяzяrdя tutulan mяiшяt tullantыlarыnыn saxlanmasы, zяrяrsizlяшdirilmяsi vя tяkrar emalыnы hяyata keчirяn Poliqonun vя mцяssisяnin yaradыlmasы vя onun potensial istehsal gцcцnцn mцяyyяnlяшdirilmяsi olmuшdur.

Layihя il яrzindя uьurla hяyata keчirilmiш vя Donor tяrяfindяn яn yaxшы layihя nominasiyasы цzrя qiymяtlяndirilmiшdir.

Daha sonralar isя "Qurcana" чayыnыn yuxarы hissяlяrindя sahil bяrkitmя iш-lяrinin yerinя yetirilmяsi istiqamяtindя digяr QHT "Ekoloji Tяhsil vя Tяrbiyя" ИB tяrяfindяn tяqdim edilяn layihяlяr чяrчivяsindя tяqdirяlayiq tяdbirlяr gюrцlmцшdцr. Bu layihяlяr Yaponiya hюkumяtini Azяrbaycan sяfirliyi tяrяfindяn hяyata keчirilяn "Ot kюklяri vя insan saьlamlыьы" layihяsi чяrчivяsindя maliyyяlяшdirilmiш vя icra edilmiшdir. Nяticяdя "Qurcana" чayыnыn "Dяrя ha-

mamы" deyilяn яrazisindя geniш bir sahяdя sahilbяrkitmя vя abadlыq, tяmizlяmя iш-

lяri gюrцlmцш, mцhafizяedici zolaqlar yaradыlmышdыr.

Bu kateqoriyadan olan, hяmчinin digяr layihяlяrin Qoruq яrazisindя bu чayыn цzя-

rindя mюvcud olan, hazыrda aшыnmaya mяruz qaldыьыndan uчmaq tяhlцkяsi altыnda olan bir vя ikitaьlы kюrpцlяrin vя tunellяrin bяrpaya ehtiyaclarы vardыr.

Qoruq яrazisindя bu чay цzяrindя 6 birtaьlы vя iki яdяd taьlы kюrpц vя 110 metr uzunluьunda taьlы tunel mюvcuddur. Яrazidя qiymяtli memarlыq abidяlяri mюvcud olan mяscidlяr, minarяlяr vя hamamlarыn, qяdim, orijinal memarlыq цslubunda inшa edilяn шяxsi evlяrin, "Dяyirman Arxы" чayы цzяrindя mюvcud olan su dяyirmanlarыnыn da bяrpa vя tяmirя ehtiyaclarы vardыr.

Abidяlяrin hяyatыna ekoloji amillяrin tяsiri hяyatы vя elmi dяlillяrlя tяsdiqlяnmiшdir.

Sцbut edilmiшdir ki, istяr biotik, istяrsя abiotik amillяr tяsirindяn tikililяr, abidяlяr aшыnmaya mяruz qalыr, onlarыn memarlыq цnsцrlяrinя mяnfi tяsir gюstяrirlяr, xцsusяn dя nяqqaшlыq elementlяri vя rяsmlяr bu tяsirя daha чox mяruz qalыrlar.

Mяhz buna gюrя dя abidяlяrin bu tяsirlяrdяn qorunmasы vя mцhafizяsi sahяsindя tяdbirlяri чox юnяmlidir. Яcdadlarыmыzыn bu faktlardan da xяbяrlяri olmuш vя mюhtяшяm saraylarыn, memarlыq baxыmdan dяyяrli binalarыn vя tikililяrin inшasы zamanы hяmin binalarыn qarшыsыnda uzunюmцrlц, hцndцrboylu aьaclarыn яkilmяsini hяyata keчirmiшlяr. Шяki Xan sarayыnыn qarшыsыnda яkilmiш bu qяbildяn olan Шяrq чinarыnы buna misal gюstяrmяk olar.

Bu aьaclar sarayыn цzяrindя vя hяmчinin iчяri otaqlarыn divarlarda olan tяbii boyadan olan naxышlarы vя ornamentlяri birbaшa dцшяn gцnяш шцalarыndan qoruyaraq onlarыn itmяsinin qarшыsыnы almaqla yanaшы, hяm dя binanыn юzцnя xцsusi bir gюrkяm verir, onun mюhtяшяmliyini vя яzяmяtliyini artыrыr. (Арды вар)

Фотоларда: Мустафа бяйин йериндян (баьатлыьындан) эюрцнтцляр.

№ 6 (140), Ийун 2016

Вагиф АСЛАН,

Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, АДПУ Шяki filialыnыn baш mцяllimi (Яввяли ютян сайларымызда) Шaman dualarыnыn birindя belя deyilir: "Sяn qaranlыq gecяlяrdя gяnc qыzlar kimi saчlarыnы dalьalandыraraq oynayыrsan. Qыrmыzы ipяk qumaшlar iчяrisindя odlar цzяrindя yeriyirsяn." Tцrklяrя gюrя ocaq ruhu qadыn шяklindяdir. Evin tam ortasы "evin qяlbi"dir vя ocaq yeri dя buradadыr. Orta Asiyada, elя bizim Azяrbaycanыn юzцndя dя цчayaqlы qazanlara rast gяlinir. Yaqutlara (йакутлар вя сакалар) gюrя ilk ocaьы Bay Цlgenin цч qыzы yandыrmышdыr.

Yaqutlarda od tanrыlarы da yeddi qardaшdыr. Яksяr tцrklяrdя, o cцmlяdяn, bizim mifik tяsяvvцrlяrimizdя dя ilanlar yeddi qardaш, яjdahalar yeddi baшlы, yollar yeddi ayrыclы, gюylяr yeddi qatlыdыr.

Daь Gюy Tanrыya yaxыn olduьuna gюrя, qurbanlar vя andlaшmalar uca daь baшlarыnda hяyata keчirilir. Qяhrяmanlar, bюyцk шяxsiyyяtlяr uca daь baшыnda dяfn edilirlяr. Шamanlar: - Bu qurbanыm hяr яngяli aшaraq, qutsal Altaya ulaшsыn! - deyяrяk [A.Kabaklы. tцrk edebiyyatы. ЫЫ cild. Иstanbul, 1997.s.70-71] ayin icra edяrlяr. Шamanlыq tяbiяt dinidir.

Onun ayinlяri Tanrы Цlgenя qurbanlar vermяk яsnasыnda dualar oxumaq, ilahilяr sюylяmяkdяn ibarяtdir. Шamanlar pis ruhlarы qorxudur, insanlardan uzaqlaшdыrыrlar. Onlar gюy ilя xяbяrlяшir, Erlik ilя mцcadilя edirlяr. Ulduzlarla sюzlяшяrяk gяlяcяkdя olacaqlarы xяbяr verirlяr, шeir sюylяyirlяr. Onlarыn otuz parчadan yapыlmыш юzяl cцbbяlяri, цч qarыш uzunluьunda bюrklяri, юz alяtlяrini daшыyan чamadanlarы, iri чяkmяlяri vardыr.

Onlar bayьыn vя qeybdяn sяs duyar kimi hallar keчirяrlяr. Шamanlar ayin zamanы qяribя sяslяr чыxarar, vяcdя gяlib danышmaьa baшlayarlar. Шamanlыq irsi sayыlыr. Onlar dцrцst insanlar olub, pislik elяmяzlяr. Onlar "zavallыlarыn qoruyucusu, yoxsullarыn babasы, юksцzlяrin anasы olmaьa" and iчяrlяr. Шamanlar dцnyanыn sonunu belя tяsvir edяrlяr. Aшaьыdakы nцmunя Telenget шamanlarыnыn dilindяn yazыya alыnmышdыr: "Kalqanчы чak kelerde Dцnyanыn sonu gяldiyindя Tengri temir polub kalar.

Gюy dяmir olub qalar.

Yer, yes polub kalar, Yer baxar olub qalar, Kaan kaanьa kapчыgar".

Xaqan xaqanla qarpышar.

Katы taш ufalanar.

Baba oьlunu tanыmaz, Oьul atasыnы tanыmaz.

Pagыz otu kiymete biner, At baшы bцyцklцyцnce altun Bir tas yemeьi satыn alamas.

Ayak altыndan altun чыkar, Onu alacaq kiшi tapыlmaz.

Kara yer ateшlere dцшer, Kaya Hanla Kuday Ata Kulaьыnы tыkar O hяngamяdя dцnya bozulup Dяniz чalkalanar.

Altay шamanlarыna, gюrя dцnyanыn sonu belя tяsяvvцr edilir: Kara su kanlы axar, Yer guruldar, daьlar yer dяyiшdirяr.

Gюy dяlinяr, parчalanar.

Dяnizlяr axar, dibi gюrцnяr.

Dяniz dibindя 9 qollu qaradaш 9 yerindяn parчa-parчa olar.

Oradan 9 dяmir atlы kiшi чыxar.

Onlarыn mindiyi atlar. Иri, sarы, vuruшqandыr.

Aьacы bulsalar, aьacы biчяrlяr.

Canlыya чatsalar, canlыnы doьrayarlar.

O hяngamяdя Ayыn, Gцnяшin iшыьы yox

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.17

T Tц цr rk k x xa allq qlla ar rыы я яd dя яb biiy yy ya at tыы Mцhazirяlяr olar, Aьaclar kюklяrindяn чыxarlar.

[Bax.A.Kabaklы. tцrk edebiyyatы. ЫЫ cild. Иstanbul, 1997.s.68-73.; Lev Qumilyov. Qяdim tцrklяr.

Bakы, "Gяnclik", 1993.s.100-104.]

3) Budda (burkan) dini.

Budda dini e.я. V яsrdя Hindistanda Budda adlы bir шahzadяnin yaratdыьы inanc vя kцltцrlя baьlы olan dяrin fяlsяfi sistemdir. Rяvayяtя gюrя Guatama Budda e.я. 583-483-cц illяrdя Cяnub-Шяrqi Hindistanda hюkm sцrяn bir hюkmdarыn oьlu olmuшdur. Atasы onu kяdяrdяn uzaq tutsa da, bir gцn o cяnazя alayыna rast gяlir. O sarsыlыr. Hяr шeyi buraxaraq Bo aьacыnыn altыnda tяnha hяyat keчirir. Bir gцn iчindя bir aydыnlama olur, яbяdi xoшbяxtliyi tapыr.

Anam vя atam baшda olmaq цzrя bцtцn canlыlar Hяr vaxt tюrя nemяtindяn istifadя edяrяk Bцtцn tюrяlяrin davamlы olmadыьыnы bilib Kючяrkяn Burkan sяadяtini unutmasыnlar. [A.Kabaklы. tцrk edebiyyatы. ЫЫ cild. Иstanbul, 1997.s.74-75.]

Burada яbяdi dцnyaya - Burkana vя Nirvanaya inam юzцnц gюstяrir.

4) Mani dini.

Mani dini yяhudilik, xristianlыq, zяrdцшtlцk vя buddizmi birlяшdirяn bir dindir. Mani miladыn 215-ci ilindя Babil yaxыnlыьыndakы Ktesifonda soylu bir ailяdя doьulmuшdur. 24 yaшыnda юz fяlsяfя-

lu Zыndыq" ifadяsi iшlяnmяkdяdir.

VЫЫЫ яsrdя Mani dini uyьurlarыn rяsmi dini elan edilmiшdir. "Mani" sюzц "Menqu" шяklindя tяlяffцz olunurdu vя cыьatay tцrkcяsindя "Tanrы" demяk idi.

Zяrdцшtцn, Buddanыn vя Иsa Mяsihin tяlimlяrini yazыya aldыrmamasыnы zяiflik hesab edяn Mani юz tяlimini sadя bir dillя yazыya aldыrmышdыr.

Hal-hazыrda hind zяrdцшtilяrini sarsыdan bu din uyьur яsяrlяri sayяsindя yaшamaqdadыr. Mahiyyяtindяki sintezlяшdirmяyя gюrя Mani dinini digяr dinlяr mцrtяdlik hesab etdilяr. Dualist vя cift tanrыlы Manixeizimdя iшыq vя qaranlыq mцcadilяsi яsasdыr. Mani dini Tanrы vя шeytan mцbarizяsi цzяrindя qurulmuшdur. Manixeizmя gюrя ruh iшыьыn, bяdяn qaranlыьыn timsalыdыr. Ona gюrя iшыq qaranlыьa qalib gяlяndя qiyamяt qopacaqdыr. Manixeizmdя яt, yaь, sцd, шяrab yasaqdыr. Barыш, yaxшыlыq, hяrяkяtsizlik tяqdir edilir. Mani rahiblяr illяrcя qыmыldanmadan yerindя durmaьы vacib sayыrlar. Bahяddin Юgяl mani dinini tacir vя шяhяrli dini kimi qiymяtlяndirir. Mani hяm dя яfsanяvi bir rяssam kimi dя tяsvir olunur. Aprыnчur Tiьыn adlы bir шairin шeirindяn bir parчaya diqqяt yetirяk: Bizim Tanrыmыzыn iyiliьi cюvhяrdir derlяr.

Bizim Tanrыmыzыn iyiliyi cюvhяrdir derlяr.

Cevherden daha цstцn benim iyi Tanrыm, alpыm, kudretlim.

Cevherden daha цstцn benim iyi Tanrыm, alpыm, kudretlim.

Elmas iчin bilenmeden keskin derlяr.

Elmas iчin bilenmeden keskin derlяr.

Yakut шamanlarы Tapdыьы hяqiqяti hяr yerя yaymaq цчцn bцtцn Hindistanы dolaшыr, шagirdlяri onun dediklяrini yazыrlar. Dцnyяvi hяvяsdяn qopa bilib aydыnlыьa qovuшan, sяbrli vя sяbatlы hяr bir adam buddaчы ola bilяr.

Buddaya gюrя, doьru iman, doьru qяrar, doьru iш, doьru sюz, doьru yaшama, doьru чalышma, doьru dцшцnmя, doьru mцhakimя insanы pis яmяllяrdяn qoruyur vя iztirablardan qurtarыr. Иlk olaraq uyьurlar ona mani dini ilя birlikdя tapыnmышlar. Uyьurlar sanskritcяdяn чox яsяrlяri юz dillяrinя чevirmiшlяr.

Buddaчыlara gюrя dяyiшmяyяn, pozulmayan, яbяdi bir юlkя Nirvanadыr. Tцrk buddaчыlar rяsmdя portret janrыnы yaratdыlar. Van Qoq deyir: "Bu, ilk dяfя tцrk divar rяsmlяrindя gюrцnцr".

Kяmalя Anantaшыrы adlы mцяllifя istinad edilsя dя, mцяllifi tяsdiq edilmяyяn шeirdяn bir bяndя diqqяt yetirяk:

sini aчыqlamышdыr. Onun ortaya qoyduьu kult o dюvrя gюrя mюvcud olan bц-tцn dinlяri birlяш-dirdiyi цчцn Hin-distandan Aь dяnizя qяdяr yayыlmышdыr. Sasanilяr dюvrцndя Manilяrя "Zandiq" vя ya "Zindiq" deyirdilяr.

Onlar "Avesta"ya deyil, "Avesta"nыn tяsfiri olan "Zяnd" kitabыna baьlы toplum idilяr. Onlar tяfsirlяri qяbul etsяlяr dя, яsl mяtnlяrii rяdd edirdilяr. Иslami dюvrdя Mяzdяkilяri dя "Zindiq" adlandыrыrdыlar. Чox qяribяdir ki, hяlя dя bizim Kiш kяndindя riшxяndlя deyilяn "Zыndыq oь-

Elmasdan daha keskin benim bilgilim, biligem, fiilim.

Elmasdan daha keskin benim bilgilim, asиlim, iшыьыm.

Tuva шamanlarы Benim Gцnяш Tanrы iшыьы kibi gюgцslцm, bilgem.

Gцzel, asиl Tanrыm, шюhretlim, koruyucum.

Gцzel, asиl Tanrыm, burhanыm, bulunmazыm.

[A.Kabaklы. tцrk edebiyyatы. ЫЫ cild. Иstanbul, 1997.s.76-77.]

Hal-hazыrda dцnyanыn юzц boyda coьrafiyaya malik olan tцrklяrin яksяriyyяti mцsяlman olmaqla bяrabяr bцtцn bu dinlяri hяlя dя yaшatmaqdadыrlar.

Tцrk xalqlarыnыn inanclar sistemindя atяшpяrяstlik, Zяrdцшtilik, xristianlыq dюvrц xцsusi yer tutur, lakin Azяrbaycan яdяbiyyatы vя tarixi ilя baьlы tяdqiqatlarda bu barяdя geniш mяlumatlar olduьu цчцn яlavя шяrhя ehtiyac duymuram. (Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.18 Илщам АББАСОВ, Ядлиййя Академийасынын baш mцяllimi, щцгуг цзря фялсяфя доктору, bаш ядлиййя мцшавири, prokurorluьun fяxri iшчisi Района прокурор тяйин едилмяйимдян ъями 3-4 ай кечмишди. Прокурорлуьун дяфтярхана катиби дахили телефонла мяня мялумат верди ки, бир аьсаггал киши гябулунуза эялмяк истяйир. Дедим ки, эялсин. Дяфтярхана катиби ону да ялавя етди ки, бир аз ещтийатлы олун, щямин адам классик демагог адамдыр, яввялляр бющтанчы мялумат вермяк цстцндя 4 дяфя мящкум олунуб. Еля бу вахт тяхминян 50-55 йашлы бир няфяр отаьа дахил олду. Яйляшмяк цчцн она йер эюстярдим. Щямин шяхс эюстярилян йердя яйляшдикдян сонра юзцнц тягдим етди. Деди ки, о, район мяркязиня йахын кяндлярдян бириндя йашайыр. Аьсаггал киши сонра ялавя етди: - Йолдаш прокурор, ешитмишям района тязя эялмисиниз вя ганунпяряст, ядалятли адамсыныз. Мян мясяляни дягигляшдирмяк цчцн ондан сорушдум: - Аьсаггал, шикайятиниз нядяндир? Шикайятчи ъаваб верди: - Базарда картофун 1 кг-ны бир маната (1961-ъи илин пул мигйасы иля) сатырлар. Мян билирям щямин картофу щардан эятирирляр. Бизим район партийа комитясинин биринъи катиби дя щямин райондандыр. Картоф сатанлар биринъи катибя архайын олуб картофу бир маната сатырлар. Нийя бунун гаршысыны алмырсыныз? Мян шикайятчийя дедим: - Аьсаггал, бизим район сярщяд режими зонасыдыр. Района эириш цчцн хцсуси иъазя тяляб олунур. Узаг райондан картоф мящсулуну эятириб бурада сатырлар. Яэяр щямин картоф сатанлары базардан чыхарыб райондан говсаг, онда картофун гиймяти икигат артаъаг. Диэяр тяряфдян ися колхоз базарында гиймятляр сярбясдир. Щашийя: Охуъуйа айдын олсун, дейя изащ едирям ки, Советляр дюняминдя кянд тясяррцфаты мящсуллары сатылан базарлар колхоз базары адланырды. Бцтцн район мяркязляриндя вя шящярлярдя колхоз базарлары фяалиййят эюстярирди. Щазырда колхоз вя совхозлар ляьв едилдийиндян артыг район мяркязляриндя вя шящярлярдя колхоз базарлары ляьв едилмиш, беля базарлар кянд тясяррцфаты мящсуллары сатышы базарлары адланыр. Гябулума эялян аьсаггал дедийим шяхсин сюзц бу олду: - Йолдаш прокурор, эюрцрям сиз дя онлары мцдафия едирсиниз, тядбир эюрмяк истямирсиниз. Нейняк юз ишиниздир. Онда мян йухарылара мцраъият едярям, - дейиб эетди. Щисс етдим ки, аьсаггал мяндян наразы эетди. Щямин щадисядян тяхминян ики ил вахт кечмишди. Москвадан "Селскаÿ жизнь" ("Кянд щяйаты") журналындан бир мялумат дахил олду. Мялумат бир груп колхозчу адындан йазылмышды вя имзасыз иди. Советляр дюняминдя имзасыз мялуматлар да йохланылырды. Мялумат кичик юлчцлц щярфлярля кярпиъи дяфтярин бир сящифясиндя йазылмышды. Мялуматда эюстярилирди ки, щямин кяндин колхоз идаря щейятинин сядри колхоз ямлакыны кцлли мигдарда мянимсямиш, онун ушаглары аьыр ъинайятляр тюрятмякля мяшьулдурлар, щятта сядрин оьланларындан бири идаря етдийи автомашынла бир няфяри вурараг юлдцрмцш, сонра ися ону су каналына тулламыш, беля тяяссцрат йаратмаьа ъящд етмишдир ки, эуйа щямин шяхс каналда боьулуб юлцб. Щямин вахтлар прокурорлуьун мцстянтиги узунмцддятли езамиййятдя олдуьуна эюря мялуматын йохланылмасыны юз иъраатыма гябул етдим. Дяфтярхана катиби мялуматы мяня гайтаранда деди ки, йолдаш прокурор, йадыныздадыр, сиз района йени эяляндя бир киши гябулунуза эялмишди, картоф сатанлардан шикайят едирди. Бу мялуматы о йазмыш олар. Сорушдум ки, няйя ясасян дейирсян? Дяфтярхана катиби деди: - Яввяла бу шяхс 4 дяфя йалан мялумат вермяйя эюря мящкум едилиб. Онун хяттини таныйырам. О щямишя кярпиъи дяфтярдя кичик юлчцдя йазыр, юзц дя вярягдя бош йер гоймур, онун иши-эцъц мцхтялиф адамлардан ясассыз шикайят етмякдир. Онун мящкум олундуьу ъинайят ишляринин прокурорлугда сахланылан нязарят иъраатында чохлу шикайят яризяляри вар.

№ 6 (140), Ийун 2016

Бющтанчынын агибяти (новелла) Дяфтярхана катиби ону да ялавя етди ки, щямин шяхсин ады Оъаггулудур, юзц дя яризяляриндя вахтиля районда биринъи катиб, прокурор, район халг депутатлар совети иъраиййя комитясинин сядрляри вязифяляриндя ишлямиш шяхслярдян, гоншу райондакы колхоз сядрляриндян дя, щятта дцнйасыны дяйишмиш милис ишчиляри вя диэяр шяхслярдян дяфялярля ясассыз шикайятляр етмишди. Дяфтярхана катибинин беля мялуматындан сонра она дедим: - Сян щямин шяхсин яввялляр мящкум олмасы щагда ъинайят ишляринин нязарят иъраатларыны архивдян чыхарыб мяня вер. Дяфтярхана катиби щямин шяхс барядя прокурорлуьун архивиндя олан 4 ъинайят ишинин нязарят иъраатыны чыхарыб мяня эятирди. Бу заман мцяййян етдим ки, щягигятян щямин нязарят иъраатларында Оъаггулу кишинин юз хятти иля йаздыьы чохсайлы яризяляри вардыр вя о кярпиъи дяфтярин гоша вярягиндя бющтанчы мялуматлар йазмыш вя вярягядя бош йер сахламамышдыр. Щямин яризялярин бюйцк яксяриййятини Оъаггулу киши мящкум олундугдан сонра йазмышды. Мян имзасыз мялуматы йохладым. Орада эюстярилянлярдян щеч бири юз тясдигини тапмады вя мялуматда эюстярилян фактларын бющтан характерли олмасыны мцяййян етдим. Она эюря дя ъинайят иши башлайыб истинтаг апармаьа башладым. Кющня

курорлуьа эятирин. Нисбятян йашлы милис няфяри деди ки, йолдаш прокурор, о киши йаман галмагаллы вя тярс адамдыр, бир нечя дяфя мящкум олунуб, сонунъу дяфя ону щябс едяндя полис ишчиляри евиня эедиб, о ися евдя бир мярякя гопарыб ки, мярякяйя аиля цзвляри дя гошулуб. Милис няфяри ону да ялавя етди ки, йолдаш прокурор, сиз дейирсиниз эедяк, амма ону эятирмяк чятин олаъаг. Мян милис няфярляриня Оъаггулу кишини район прокурорунун чаьырмасыны демялярини вя гайытмаларыны тапшырдым. Щямин кянд район мяркязиня йахын олдуьу цчцн, тяхминян йарым саатдан сонра кянддян гайыдараг мяня дедиляр: - Йолдаш прокурор, биз сизин тапшырыьывызла Оъаггулу кишинин евиня эетдик, ону район прокурорунун чаьырмасыны билдирдик. Лакин о, деди ки, хястяйям, щям дя щава сойугдур. Щавалар исиняндя юзцм эяляъям. Мян милис няфярляринин мялуматыны динлядикдян сонра дедим: - Сиз эедин она дейин ки, Москвайа мялумат йазыб, журналын редаксийасындан 2 няфяр мцхбир Москвадан эялиб, ону прокурорлугда эюзляйирляр. - Ону да ялавя етдим ки, амма сиз нябадя Оъаггулу кишини машина эютцрясиз, Оъаггулу кишийя бу сюзляри дейиб эери гайыдын, район мяркязиня эялмяк цчцн ону машина эютцрмяйин.

ишчилярин мялуматына эюря сонунъу дяфя милис ишчиляри (щазырда полис ишчиляри - И.А.) онун евиня эедиб щябс етмяк истяркян бюйцк щянэамя гопармыш, бу ишя онун аиля цзвляри дя гарышмышлар. Она эюря дя Оъаггулу киши шцбщялянмясин дейя ону шащид гисминдя прокурорлуьа чаьырыб ифадясини дя алмадым. Лакин щямин ъинайят ишинин истинтагы заманы Оъаггулу кишинин иштиракы олмадан апарылмасы мцмкцн олан бцтцн истинтаг щярякятлярини етдим. Щятта, иш цзря мящкямя-хятшцнаслыг експертизасыны тяйин етдим, шцбщяли шяхсин, йяни Оъаггулу кишинин сярбяст хятт нцмуняляри гисминдя онун прокурорлугдакы ъинайят ишляринин нязарят иъраатындакы яввялляр юз ады иля йаздыьы шикайят яризялярини дя мящкямяхятшцнаслыг експертизасына тягдим етдим вя експерт ряйиндя эюстярди ки, "Селскаÿ жизнь" журналына йазылмыш имзасыз мялуматын мятни мящз Оъаггулу киши тяряфиндян иъра олунмушдур. Беляликля, истинтаг материаллары иля бир даща сцбут олду ки, "Селскаÿ жизнь" журналында йазылмыш мялуматын мцяллифи Оъаггулу кишидир. Артыг феврал айынын ахырлары олса да районда щавалар чох сойуг кечириди. Мян ъинайят ишинин истинтагыны йекунлашдырмаг цзря идим вя Оъаггулу кишини иш цзря мцгяссирчилийя ъялб етмяк щагда гярары (йени

Бир аздан милис няфярляри гайыдыб билдирди ки, бу мялуматы Оъаггулу кишийя чатдырыблар. Милис няфярляри ону да ялавя етдиляр ки, редаксийа адыны ешидян кими Оъаггулу киши чюл палтары эейинмяйя башлады вя щятта, онларын машыны иля район мяркязиня эялмяк истяйиб. Лакин, мяним тапшырыьыма мцвафиг олараг, милис няфярляри Оъаггулу кишини автомашына эютцрмяйибляр. Дедим ки, лап йахшы елямисиниз. Тяхминян арадан бир саат кечмишди ки, прокурорлуьун дяфтярхана катиби дахили телефонла Оъаггулу кишинын прокурорлуьа эялмясини деди. Дедим ки, эялсин. Оъаггулу киши отаьа дахил оланда мяним тяк олмаьымы эюрцб сорушду: - Бяс мцхбирляр щаны? Ъаваб вердим ки, сящяр йемяйини йемяк цчцн йахындакы чайханайа эедибляр, инди щарада олса эялярляр. Сян отур эюзля, чюл сойугдур. Мян бу вахт Оъаггулу кишинин мцгяссир гисминдя диндирилмяси щагда протоколундакы анкет мялуматларыны да йаздым, щямин мялуматлар онун барясиндя яввялляр прокурорлугда истинтаг едилмиш ъинайят ишляринин нязарят иъраатында варды. Ону да дейим ки, мян милис няфярляринин чаьырылмасы барядя прокурорлуьун дяфтярхана катибиня яввялъядян эюстяриш вермишдим вя онлар артыг дящлиздя эюзляйирдиляр. Щисс етдим ки, Оъаггулу киши вахт кечдикъя дарыхмаьа башлайыр вя Москвадан эялян мцхбирлярин ня вахт эяляъяйи иля марагланыр. Артыг Оъаггулу кишинин мцгяссир гисминдя диндирилмясиня щазыр идим. Она эюря дя Оъаггулу кишинин прокурорлуьа чаьрылмасынын ясл сябябини она изащ етдим. Она дедим ки, Москвадан щеч бир нцмайяндя эялмяйиб, лакин щямин журнала йазылмыш имзасыз мялуматын сизин тяряфдян йазылмасы истинтагла мцяййян едилмишдир. Она эюря дя сизи диндирмяк мягсядиля чаьырмышам. Лакин Оъаггулу киши мялуматымы динляйиб деди: - Мян сизя щеч бир ифадя вермяйяъям.

ъинайят-просессуал ганунвериъилийиня эюря тягсирляндирилян шяхс гисминдя ъялбетмя щаггында И.А.) вя барясиндя щябс гятимкан тядбирини

сечмяк щаггында гярары щазырладым, диндирмя протоколунунун анкет мялуматларыны Оъаггулу киши барядя прокурорлугда олан ъинайят ишинин нязарят иъраатына ясасян тяртиб етдим. Саат тяхминян 10 радяляриндя район дахили ишляр шюбясинин ряисиня зянэ едиб ики милис няфяринин автомашынла прокурорлуьа эялмялярини тапшырдым. 15 дягигядян сонра дяфтярхана катиби мялумат верди ки, полис няфярляри эялиб. Дедим эялсинляр ичяри. Милис няфярляри ичяри эириб саламлашдылар. Онлара тапшырдым ки, филан кянддя Оъаггулу киши вар, эедин ону про-

Мян Оъаггулу кишинин барясиндя прокурорлугда апарылмыш ъинайят ишляринин нязарят иъраатларындан билирдим ки, о щямишя, бир гайда олараг, ифадя вермякдян имтина едиб. Бу дяфя дя беля олду. Лакин буна бахмайараг протоколда бцтцн лазымы суаллары йаздым, мцгяссирин ъавабында ися: "Имтина етди" гейдини апардым. Бир сюзля, Оъаггулу киши щеч бир протокола имза етмяди, о ъцмлядян, мящкямя-хятт експертизасынын ряйинин она елан едилмяси барядя протокола да имза етмяди. Лакин буна бахмайараг мян бцтцн истинтаг сянядляриндя мцгяссирин имза етмякдян имтина етмяси щаггында ъинайят-просессуал ганунвериъилийиндя нязярдя тутулмуш мцвафиг гейдлярими апардым. Мящкямя просесиндя дя Оъаггулу киши, яввялляр олдуьу кими, ифадя вермякдян имтина етди. Яслиндя, онун ифадя вермямяси иш цзря мящкямянин щюкм чыхармасына мане олмады. Она эюря ки, мящкямя просесиндя Оъаггулу кишнин аьыр ъинайятляр едилмяси щаггында йаландан мялумат вермяси, башга сюзля, бющтан характерли мялумат верилмяси иш материаллары иля сцбута йетирилди. Мящкямя Оъаггулу киши барядя иттищам щюкмц чыхармагла, ону 5 ил мцддятиня азадлыгдан мящруметмя ъязасына мящкум етди. Бир нечя эцндян сонра район халг щакими (щазырда район мящкямясинин щакими - И.А.) мяня мялумат верди ки, Оъаггулу киши щюкмдян кассасийа (щазыркы ганунвериъилийя ясасян апеллйасийа шикайяти - И.А.) шикайяти вериб. Тяхминян 10-15 эцндян сонра щаким мяня зянэ етмишди. Деди ки, бяд хябяр олмасын, Али Мящкямя щюкмц ляьв едиб, Оъаггулу кишини дя щябсдян азад едиб. Доьрусу, бу хябяр мяним цчцн тяяъцблц вя эюзлянилмяз олду. Ачыьы, бу мялуматдан наращат олдум. Щакимя дедим ки, эялирям. Мян тяъили район халг мящкямясиня эетдим (щазырда район мящкямясиня - И.А.). Мян тялясдийимдян вя район халг мящкямяси иля прокурорлуг бир кцчядя йерляшдийиндян "башы аловлу" пийада мящкямяйя сары цз тутдум. Еля мящкямя бинасына чата-чатда Оъаггулу кишинин мящкямядян цзц мяня тяряф эялдийими эюрдцм вя чох наращат олдум. Ачыьыны дейим ки, беля вязиййятдя Оъаггулу киши иля цз-цзя эялмяк истямядим вя тез йолун диэяр тяряфиня кечдим. Лакин йолун о бири тяряфиня кечсям дя нязярлярим щяля дя Оъаггулу кишидя иди. Бу заман кцчянин о тяряфиндя эялян Оъаггулу кишийя диггят йетирдим вя щямин шяхсин Оъаггулу киши олмадыьыны йягин етдим. Сян демя, бу Оъаггулу киши дейил, йахын кяндлярин бириндя олан сучу имиш, лакин, сифятъя Оъаггулу кишийя чох охшарлыьы вар иди. Мян она диггят веряндян сонра бир гядяр наращатчылыьым эетди вя дяриндян няфяс алдым, санки чийнимдян аьыр бир йцк эютцрцлдц. Щакимин отаьына дахил олдугда ися онун башга ящвал-рущиййядя олдуьуну эюрдцм, щаким мяним щяйяъанлы олдуьуму эюрцб, эцля-эцля деди: - Зарафат едирям, Али Мящкямя щюкмц дяйишдирмядян сахлайыб, эюзцн айдын олсун. Бундан сонра мяним ниэаранчылыьым арадан галхды, щакимин отаьында бир стякан чай да ичдим вя йолдакы щадисяни щакимя данышдым. Щаким гящ-гящя чякиб црякдян эцлдц. Мян артыг архайын щалда прокурорлуьа гайытдым. Оъаггулу кишинин бундан сонра да прокурорлуьа ачыг имза иля йаздыьы мялуматлар эялмякдя давам едирди. Инди артыг Бакыда ъяза чякдийи ислащ-ямяк мцяссисясиндян (щазыркы ъязачякмя мцяссисясиндян - И.А.), орада баш верян ганунсузлуглардан йазырды. Лакин эюрцнцр орда да яризяни диггятля охумурдулар, районун адыны охуйан кими яризяни бизим район прокурорлуьуна эюндярирдиляр, щалбуки, ъязачякмя мцяссисяляриндя баш вермиш ганунсузлугларын йохланылмасы ярази аидиййяти цзря ъязачякмя мцяссисясинин йерляшдийи районун прокурорлуьунун сялащиййятиня аид иди. Тябии ки, мян дя щямин мялуматлары ъязачякмя мцяссисясинин йерляшдийи Бакы шящяринин мцвафиг прокурорлуьуна эюндярирдим. Аталар йахшы дейиб: "Су сяняйи суда сынар". Бяли, бющтанчынын агибяти беля дя олмалы иди. Ешитдийимя эюря Оъаггулу кишинин ахырынъы мящкямя просесиндян сонра аиля цзвляри дя артыг ондан цз дюндярмишляр.

№ 6 (140), Ийун 2016

Щябибулла МАНАФЛЫ,

АДПУ-нун Шяки филиалынын баш мцяллими

B цtцn tarixi dюnяmlяrdя insanlar qяlblяrinя, ruhi alяmlяrinя yaxыn vя яziz olan varlыqlarыn cяmlяndiyi doьma yurd yerlяrinin, vяtяn torpaqlarыnыn yadellilяrin iшьalы altыna dцшmяsini яn qorxunc ictimai fяlakяt kimi xarakterizя ediblяr.

H яlя 2500 il bundan юncя Яhяmяni hюkmdarlarыndan biri Bisцtun (Bexistun) qayalarыna hяkk etdirdiyi duada Zяrdцшt dininin baш allahы, xeyir vя iшыq mцcяssяmяsi Hюrmцzdяn rica edirdi ki, onun юlkяsini iшьaldan qorusun.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ bunu tяsdiq edir. Artыq dцшmяn ordusunun yцksяk rцtbяli zabitlяri sыrasыnda hяbslяr baшlayыb.

A prel dюyцшlяrindяki qяlяbяdяn sonra cяmiyyяtimizin mяnяvi-psixoloji durumunda mцsbяt dяyiшikliklяri яks etdirяn tendensiya юzцnц biruzя vermяkdяdir. Шяhidlяrin valideynlяri ilя apardыьыm sюhbяtlяr zamanы buna tam яmin oldum. Юvlad itkisi kimi aьыr, чяtin dюzцlяsi faciя ilя цzlяшяn шяhid atalarы, шяhid analarы dяrddяn, kяdяrdяn sыyrыlыb чыxaraq yalnыz vяtяn torpaqlarыnыn azad olunacaьы tяqdirdя tяsяlli tapacaqlarыnы bildirirdilяr.

Onlarы dinlяyяrkяn heyrяt iчindя dцшцnцrdцm ki, sinяlяrindяki bala daьыnыn чarяsini dцшmяn tapdaьы altыndakы obalarыn qurtuluшunda gюrяn belя insanlarыn sayяsindя hюkmяn dilяyimizя gedяn yolu tapacaьыq.

F irdovsinin "Шahnamя"sindяki Zюhhakыn чiynindя bitяn ilanlar yalnыz insan beyini ilя qidalanыrdыlar. Milli nata-

yяt yaponlarыn bюyцk sevincinя sяbяb oldu. Onlar bununla юyцnцr vя bu mцkafatы юzцnяinamsыzlыq, gюzцqыrpыqlыq xяstяliyindяn qurtuluшu tяmin edяn simvol kimi dяyяrlяndirirdilяr.

A rgentinanыn zяbt etdiyi Folklend (Malvin) adalarыnы Иngiltяrя hяrbi yolla юzцnя qaytardыqdan sonra ingilislяrin ovqatы mяtbuatda belя tяsvir olunurdu: "Folklend konfiliktindяki qяlяbя яhяmiyyяtinя gюrя Иngiltяrяnin Иkinci Dцnya Mцharibяsindяki qяlяbяsindяn sonra ikinci yerdя durur. Bu qяlяbя ingilislяrin son dюvrdя zяiflяyяn юzцnяinamыnы mюhkяmlяtdi".

M яlum olduьu kimi шotlandlar hяlя orta яsrlяrdя Иngiltяrяnin яsarяti altыna dцшmцш, assimilyasiya siyasяtinin hяdяfinя tuш gяlяrяk milli-mяnяvi dяyяrlяrin tяmяlindя duran doьma dillяrini belя itirmiшdilяr. Mяhz bu sяbяbdяn onlarda milli natamamlыq kompleksi gцclцdцr. Иspaniyada keчirilяn futbol цzrя Avropa чem-

gin bir mяrhяlяni yaшayыrdы.

Hюkumяt kabinetlяrinin tez-tez bir-birini яvяz etmяsi, bolшevikkommunistlяrin tяxribat xarakterli яmяllяri, Sovet Rusiyasыnыn tяhdidlяri son dяrяcя bяdbin ovqat yaratmышdы. Bu zaman Azяrbaycan ordusunun apardыьы uьurlu hяrbi яmяliyyat nяticяsindя Яskяranыn ermяni iшьalыndan azad edilmяsi xalqыn яhval-ruhiyyяsini tamamilя dяyiшdi. Hяmin faktыn rakursundan indiki dюnяmя nяzяr salsaq durumumuzu daha yaxшы dяyяrlяndirя bilяrik.

A zяrbaycanыn istiqlal nяzяriyyяsinin yaradыcыsы, Иslam alяmindя ilk demokratik dюvlяt qurucularыnыn юndяri M.Я.Rяsulzadя Яskяranыn azad olunmasы ilя baьlы "Ordumuz zяfяrdя" adlы bir mяqalя yazmыш vя bu yazыnы "Azяrbaycan" qяzetinin 6 aprel 1920-ci ildя nяшr olunmuш 68-ci сайында dяrc etdirmiшdir. M.Я.Rяsulzadя hяmin mяqalяdя юncя Azяrbaycan ordusunun qяlяbяsinя шцbhя ilя yanaшan

сящ.19 mыzыn indi hяyatda olan nяsli kimi torpaqlarыmыzы iшьaldan azad etmяk yanьыsы ilя yaшayыblar. M.Я.Rяsulzadя "Ordumuz zяfяrdя" mяqalяsini belя bir sonluqla tamamlayыr: "Qяhrяmanlarыmыz юhdяlяrinя gюtцrdцklяri vяzifяni parlaq bir surяtdя ifa etdilяr. "Ya Allah, Яskяran yenя bizimdir!" - deyя millяtin qяlbinя girib dя vяsvяsяlяr чыxaran xяnnasы (iblisi, шeytanы) susdurdular.

Cяbhяdяn dюnцb gяlяn bir arkadaшыmыz яsgяrlяrimizin xudapяsяndanя bir surяtdя dюyцшdцklяrini anlatыrkяn diyor ki, Daш Baшы hцcumuna hazыrlanan bir яsgяrя "haraya gediyorsunuz" - deyя sorduьum zaman "Daш Baшыna gediyoruz ki, onu baш daшы edяlim" cavabыnы verdi. Ишtя hяpimizя nцmunя olacaq яzm vя цmidin шairanя bir misalы! Яsgяran zяfяri ordumuzun yapdыьы tяcrцbяlяr iчяrisindя demяk olar ki, ilk zяfяrdir. Lяnkяran sяfяri yalnыz

"Bu gцnц bilmяk цчцn boylan keчmiшя" M яmlяkяti

qismяn, yaxud tam halda iшьala mяruz qalan xalq yalnыz qan-qada, юlцm, didяrginlik kimi чeшidli faciяlяrlя, hяmчinin maddi sяrvяtlяrinin itkisi ilя цzlяшmir, hяm dя цrяyindя qцrurla gяzdirdiyi milli lяyaqяt, milli шяrяf, milli mяnlik duyьularыndan tяdricяn mяhrum olmaьa baшlayыr. Юzцndяn narazыlыq, юzцnц bяyяnmяmяk ovqatы ona hakim kяsilir, hяtta etnik mяnsubiyyяtinя gюrя xяcalяt чяkmяyя baшlayыr. Bu son dяrяcя aьыr mяnяvi xяstяlik milli natamamlыq kompleksi adlanыr.

O byektiv vя subyektiv sяbяblяrdяn asыlы olmayaraq torpaqlarыmыzы ermяni-rus birliyinin tяcavцzцndяn qorуya bilmяdiyimizdяn, iшьal dюnяminin 20 ildяn artыq uzanmasыndan vя cяmiyyяtimizin bu duruma sanki uyьunlaшdыьыnыn tяcяssцmц kimi qavranыlan яlamяtlяrin addыmbaшы юzцnц biruzя vermяsindяn tюrяnяn bяdbin dцшцncяlяr bizi bir xalq olaraq bu xяstяliyin simptomlarыnыn daшыyыcыsыna чevirmiшdi. Biz, "yurd itirib ad batыran" deyiminin hяdяfinя чevrilяrяk xяcalяt duyьusu ilя yaшamaьa mяhkum olmuшduq.

Q arabaьыmыzы dцшmяn tapdaьыndan qurtarmaq цчцn yetяrli hяddя iradяyя, gцcя, imkana malik olduьumuzu ifadя edяn hяr hansы fikir, dяrhal hяyat tяrzimizя mяxsus neqativ hallarы юzцndя ehtiva edяn dяlillяrin diliylя sяrt etiraza sяbяb olurdu. Bu mяnяvi xяstяliklя mцbarizяyя baшlamaq цчцn bizя yalnыz bir uьur, miqyasыndan asыlы olmayaraq bir qяlяbя zяrurяt kimi lazыm idi...

B u qяlяbя aprel dюyцшlяrindя яldя edildi. Ordumuz cяbhяnin hяm Cяnub, hяm dя Шimal hissяsindя Daьlыq Qarabaьa giriш vя чыxыш yollarыnыn 80%-i цzяrindя nяzarяti tяmin etmяyя imkan verяn son dяrяcя mцhцm mюvqelяrя sahib oldu.

D цшmяn цzlяшdiyi vяziyyяtin fяrqindяdir. Aprel dюyцшlяrindяn sonra юtяn zaman яrzindя Ermяnistanыn siyasi vя hяrbi rяhbяrliyinin sяrsяmlik hяddinя чatan vurnuxmalarы da

mamlыq kompleksi Zюhhakыn ilanlarы tяki istяnilяn xalqыn beynini hяzm etmяyя qabildir.

Bu xяstяliyя yalnыz bizim kimi цzun mцddяt mцstяmlяkя шяraitindя yaшamыш, milli-mяnяvi dяyяrlяri etnosid siyasяtinя mяruz qalmыш xalqlar deyil, hяm dя dцnyanыn aparыcы xalqlarы da dцчar olub.

M illi natamamlыq kompleksinin юzяlliklяrindяn bяhs edяn Чingiz Sultansoyun toxunduьu faktlar bu baxыmdan son dяrяcя maraqlыdыr. Иkinci dцnya mцharibяsindя Yaponiya mяьlub oldu. Yapon adalarы Amerika qoшunlarы tяrяfindяn iшьal olundu. Amerika ordusunun generalы Mak Artur Yaponiyanыn tacsыz imperatoru adlanыrdы. Юlkя siyasi, iqtisadi, mяnяvi-psixoloji bюhran iчяrisindя idi, milli natamamlыq kompleksi geniш yayыlmышdы. Bu durum XX yцzilin 50-ci illяrinin яvvяlinя kimi davam etdi. 1950-ci ildя milli natamamlыq kompleksindяn azad olmaq цчцn ilk addыm atыldы. Rejissor Akiro Kurasavanыn чяkdiyi "Rasюmon" filmi Kann kиno festivalыnda "Qranpri" mцkafatыnы aldы. Иncяsяnяt sahяsindя qazanыlan bu nailiy-

pionatы zamanы Шotlandiyanыn yыьma komandasы ingilislяri mяьlub edir. Шotlandiyanыn яski milli bayraqlarы ilя meydana tюkцlяn шotland azarkeшlяri "mяgяr biz millяt deyilik?!" deyя baьыrыrdыlar. Mяlum mяsяlяdir ki, millяt olduьuna шцbhя etmяyяn millяtin юzцnц bu sayaq tяsdiq etmяsinя ehtiyac yoxdur.

B u faktlardan mяlum olur ki, hяtta yapon, ingilis xalqlarы kimi qцdrяtli millяtlяr dя milli natamamlыq kompleksini yaшayыblar. Иctimai mяzmun kяsb edяn, milli шяrяf, milli lяyaqяt duyьularыnы oxшayan hяr hansы bir uьur onlardan юtrц bu xяstяlikdяn yaxa qurtarmaq цчцn шяfaverici mяlhяmя чevrilib. Fцrsяti fюvtя vermяsяk, mяmur korpusu ilan kimi sяrvяt arxasыnca sцrцnmяkdяn imtina edib milli maraqlarыn xidmяtindя dursa aprel qяlяbяsi bizim цчцn dя eyni nяticя ilя yekunlaшar.

G цnцmцzцn gerчяk mяnzяrяsini dяrindяn anlamaq цчцn tarixя boylanmalыyыq.

1920-ci ilin baharыnda Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti юz varlыьы яrzindя son dяrяcя gяr-

kommunistlяri tяnqid edir, sonra isя bu qяlяbяnin яhяmiyyяtinin dяrk olunmasы цчцn istehkam kimi dяyяrlяndirdiyi Яskяranыn yerlяшdiyi coьrafi mяkanыn юzяl cяhяtlяrindяn bяhs edяrяk yazыrdы: "Bu istehkam bir boьaz цzяrindя vaqe olub iki tяrяfindя olan yцksяk sяrtlяr tamamilя ermяni kюylяri tяrяfindяn mяskundur.

Qarabaьыn Dardanelini tяшkil edяn bu keчid tarixdя чox bюyцk ordularыn qabaьыnы saxlayaraq чox bюyцk mцdafiяlяrя шahid olmuшdur. Burada 500 fяdakar vя mцsяllяh adam olursa firqяlяrin (qruplarыn -H.M) qabaьыnы saxlaya bilяr. Keчidin яtrafы dяxi asi ermяni kюylяrindяn ibarяt olunca tяsяvvцr edilmяlidir ki, cavan Azяrbaycan яskяri nя kibi bяrk bir sяngяri almaq vяzifяsilя mцvяzzяf idi".

M яqalяnin son hissяsindя biz, 96 il bundan юncяki zamanыn цmumi ruhuyla, Qarabaьda cяrяyan edяn hadisяlяrin gediшiylя vя bцtцn bunlara bюyцk юndяrin mцnasibяtiylя tanыш oluruq.

B izя mяlum olur ki, o dюnяmdя dя sяlяflяrimiz xalqы-

ordunun sяlamяti ilя hяll olunmuш, orada silah sыnamaьa ehtiyac qalmamышdыr. Zяngяzur hadisяlяri hяr nя qяdяr olrdumuzun шцcaяtini gюstяrmiшdisя dя, nяticя etibatыilя bir zяfяr olmamышdыr. Яskяran artыq gяnc ordumuz цчцn hяqiqi bir sыnaq oldu. Lillahilhяmd ki, bu sыnaq Azяrbaycanыn taleyinя inanan bцtцn mюmin qяlblяrя sevinc verdi, vяsvяsяli цrяklяrя dayaq oldu.

Dцшmяnin xяyanяtinя qarшы mahiranя bir surяtdя mцqabilя edяn Шuшa vя Xankяndi qarnizonlarы ilя birgя vuruшacaq bu qяhrяman qцvvяtlяrimiz artыq яmin olalыm ki, ermяni macяraчыlыьыna qяti bir intяha verяrяk Qarabaь mяsяlяsini birdяfяlik hяll edяcяkdir.

- Yaшasыn gяnc ordumuz! Ulu tanrы zяfяrlяrini чoxaltsыn!...

Ordumuzun zяfяrindяn bяhs edяrkяn mяmlяkяtimizin hяr tяrяfindяn axыb gяlяn fяdakar kюnцllцlяrimizdяn uzun-uzadыya bяhs etmяk istяmяdim, чцnki ordu millяtin qabiliyyяti - mцdafiяsini tяsdiq edяn bir qцvvяtdir. Ordunun zяfяri millяtin, millяt fяdailяrinin zяfяri demяkdir.

Mцzяffяr ordumuza verilяn sяlah ordu ilя bяrabяr qanыnы axыdan bцtцn fяdailяrя aiddir. Sяylяri mяшkur, ruhlarы шad olsun". M,Я.Rяsulzadяnin mяtbu irsinя mяxsus bu юrnяkdяn mяlum olur ki, tяxminяn 100 il юncяki tarixi yenidяn yaшamalы olmuшuq. Ч цnki o zaman ermяnilяrin xalqыmыza qarшы yюnяlяn qяddar яmяllяrini, dцшmяn mцnasibяtini bizя unutdurublar. Юmяr Faiq Nemanzadя demiшkяn: "Ermяnilяrlя yenя qяdimsayaq цzrя sцlhanя rяftar edib, rahat vя arxayыn olmaьы vяz vя bяyan" ediblяr, "millяtimizin gюzцnц baьlayыb, uчuruma sarы" aparыblar.

Elя bu sяbяbdяn dя ermяnilяrin яsilsiz vя яsassыz iddialarыnыn nяticяsi olaraq yaranan problemlяrlя yenidяn цzbяцz qalmышыq...

сящ.20

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

geniш tamaшaчы rяьbяti qazandы.

Elя hяmin ildя "Ovqat"veriliшinin nюvbяti чяkiliшini Шяkidя tяшkil etmяk televiziya rяhbяrliyi tяrяfindяn mяnя tapшыrыldы. O zaman Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin Чинэиз baшчыsы шяkililяrin xatirindя iшЯНВЯРОЬЛУ gцzar, яxlaqlы, yцksяk mяnяviy"Qыzыl qяlяm " yatlы vя bir чox dяyяrlяri ilя башгаларындан сечилян Nazim mцkafatы Иbrahimovla gюrцшdцm, fikrimi laureatы она de-dim. Чяkiliш цчцn mцnasib mя-kan seчmяyя icazя verM яnim nяnяm, Asiman mяsini ondan xahiш etdim. Башчы diqqяtlя dinlяdi vя xanыm Шяki xanlarыnыn nяslin- mяni dяndir. Nяnяm ata yurduna - Шя- xoшmяramlы tяшяbbцsц bяyяndi, ki xanlarыnыn evinя gedяndя mяni "Ovqat"-ыn redaktoru, rejisoru vя dя юzц ilя aparardы. Oraya чat- operatoru ilя birlikdя mяsmaьa bir az qalmыш, цчцncц za- lяhяtlяшib чяkiliшя mцnasib yer vodun qarшыsыnda "Xan mяsci- seчmяyя icazя ver-di. Чяkiliш di"nin arxasыndakы xan qяbristan- zamanы hяr hansы чя-tinliyimiz lыьыnы hяr dяfя ziyarяt edяn nя- olsa istяnilяn vaxt mobil telefonяm, qurandan bir surя oxuyub nuna zяng etmяyi tapшыrdы. bir neчя ad sadalayыb onlarыn B iz tam sяrbяst шяraitruhuna baьышlayardы. Mяn bir dя- dя fяaliyyяtя baшladыq. Marxalы, fя nяnяmdяn soruшdum ki; "Cяnnяt baьыnы", Кarvansaraны, - B urda sяnin kimlяrin daьцstц parkы vя bir neчя mяkanы dяfn olunуb? nяzяrdяn чekirdik. Axыrda xan Д еди ки, atam, anam, яmim, babam, nяnяm - hamыsы burda dяfn edilib.

S onra yol boyu gюz yaшlarыnы silя-silя юzцnц sakitlяшdirmяyя чalышardы. Шяki xanlarыnыn evindя nяnяmin bacыsы oьlu Cяfяr mцяllimin ailяsi yaшayыrdы. Biz xan evinя gedяndя orada nяnя- sarayыnda dayandыq. Bu mяnim mi xцsusi hюrmяtlя qarшыlayar- tяшяbbцsцm idi. Hяmin mяkanda dыlar. Onlarыn mяclislяrindя hя- xanяndя oxuyanda шairin шeir, miшя maraqlы sюhbяtlяr, olmuш qяzяl demяsi mяnя maraqlы gюяhvalatlar, xatirяlяr danышыlardы. rцnцrdц. Saraya gцnяш шцasыnыn Nяnяmin шirin danышыьы mяni daha dцшmяsini nяzяrя alan tяcrцbяli чox cяlb edяrdi. Сakit oturub operatorumuz Manaf чяkiliшi gцdanышanlara qulaq asardыm vя nцn ikinci yarыsыnda baшlamaьы divardakы rяsmlяrя, rяngbяrяng mяslяhяt bildi vя onun tяklifi ilя шцшяli, mцxtяlif юlчцlц incя шя- razыlaшdыq. O vaxt Шяki "Yuxarы bяkяlяrя baxmaqdan doymaz- Baш" Tarix Memarlыq Qoruьunun dыm. Hяmiшя deyirdilяr ki, bu dя- direktoru Nemяt Hacыyev dя iшimizя xeyli kюmяklik etdi. Biz cяl xan evinя gяlяndя sakitlяшir.

N яnяm baшqa heч yer- ssenaridя dяyiшiklik etdik, belя ki, dя, hяtta юz evimizdя belя шяn, aparыcы Sяyyarя xanыm xan sarayыnыn hяyяtinя daxil olanda milli gцlяrцz, sюhbяtъil olmurdu.

B ir dяfя danышmышdыlar geyimdя olan Шяki xanы, vяzir vя ki, Шяki xan sarayыnda Qarabaь- vяkili ilя onu qarшыlayыb, ayaqцstц dan gяlяn qonaqlarыn шяrяfinя sюhbяtdяn sonra birlikdя чяkiliш bюyцk mяclis qurulubmuш. Qara- mяkanыna daxil olmasы sсenariyя baьlы qonaqlarla gяlяn xanяndя яlavя edildi. Mяn Sabit Rяhman muьam oxuyanda zil zяngulя vu- adыna Шяki Dюvlяt Dram Teatrыna rub. Kяnarda ayaqцstя dayanmыш mцraciяt etdim. Xan libasыnda bu yaxыnlarda Respublikanыn яmяkfaytonчu uca sяslя: - A ra saь ol, яhsяn, - dar artisti adina layiq эюрцляn Xanlar Hашыmzadя, vяzir, vяkil deyя qышqыrыb. Ш яki xanы qяzяblя sяs teatrыn aktyorlarы Pяrviz Иsmayыgяlяn tяrяfя baxыb цz-цzя otur- lov vя Rяhim Qocayev xцsusi liduьu Qarabaьlы qonaqdan so- baslarda чяkiliшя gяldilяr. Xanяndя кими инди Respublikanыn ruшub ki; - B u kimdir, nя cяsarяt xalq artisti olan Gцlyanaq Mяmmяdova dяvяt olunmuшdu... edir?

Q arabaьlы qonaqlarыn G цlyanaq xanim Bakыbaшчыsы юzц ilя gяlяnlяrdяn birinя dan gяlяndя Иsmayыllы rayonu iшarя edяn kimi, mugam oxunan- яrazisindя nяqliyyat vasitяsi xada qышqыran faytonчunu kяnara rab olub, hяyat yoldaшы Ziya bяy aparыb qulaьыnы kяsiblяr. Mяn evakuatorla maшыnыnы Bakыya qaysoruшanda ki, onun qulaьыnы nяyя tarmalы olur. Gцlyanaq xanыm gюrя kяsiblяr? Mяnя izah et- kяndя - qardaшыna telefon aчыb miшdilяr ki, muьam oxunan vaxt onu yoldan gюtцrцb Шяkiyя gяtirheч xan da danышmazdы, hamы mяyi xahiш edir vя tяyin edilmiш diqqяtlя xanяndяyя qulaq asardы. vaxtda юzцnц чяkiliш meydanыna Mяn sonralar iшtirak etdiyim bц- чatdыrыr. Gцlyaz vя Gцlyanaq batцn mяclislяrdя, rяsmi tяdbirlяrdя cыlarы юz яxlaqlarы, sюzlяrinдя bцmuьam oxunanda kiminsя danыш- tюvlцklяri, sяmimi vя mehriban dыьыnы gюrmяmiшdim, hяtta azyaшlы xasiyyяtlяri ilя чoxlarыndan fяrqlяuшaqlar yerindяn qыmыldananda nirlяr. onu tez чюlя чыxarardыlar ki, baшX anяndяni Шяkinin fяxri qalarыnыn diqqяtini yayыndыrmasыn. olan - Bюyцk Яlяsgяr Abdullayev Yaxшы yadыmdadыr, bizim gяnclik adыna muьam цчlцyц mцшayяt illяrimizdя hяyяtlяrdя qurulan чa- edirdi. Tarda Шяkinin яn nцfuzlu dыr toylarыnda yemяk verilяn чadыr sяnяtkarы Seyran Zцlfцqarov, kяnarda olardы, xanяndя olan - kamanчada Rцstяm Xяlilmяmmusiqiчilяr цчцn xalы-xalчa ilя bя- mяdov, balabanчalan isя mяшzяdilmiш xцsusi чadыr ayrыca quru- hur sяnяtkar, zurna чalan rяhlardы. Muьam oxunanda чadыrdan mяtlik Яlяfsяr Rяhimovun nяvяsi kяnarda dayanan adama elя Яlяfsяr dяvяt olunmuшdu vя hagяlirdi ki, чadыrda musiqiчilяrdяn mы deyilяn vaxtdan da qabaq baшqa heч kim yoxdur. Sovet ha- gяlmiшdi. Иstedadlы rejisor Nuranя kimiyyяti illяrindя iшtirak etdiyim xanыm Xan sarayыnыn hяyяtindя toy mяclislяrindя, konsert zalla- sarayыn яzяmяtli vя heyranedici rыnda heч yerdя heч vaxt muьam gюrцntцsц olan yer seчmiшdi vя oxunanda kiminsя bu zaman яtrаfda чox baxыmlы dekorasiya danышdыьыnы, kяnardan mцdaxilя yaratmышdы. Bu iшdя operator etdiyini gюrmяmiшdim.

Manaf kameranыn gюrцntцsц ilя 2006 -cы ildя Иctimai Te- ona yardыm edirdi. "Ovqat" чяkilleviziya vя Radio Yayыmlarы Шir- iшinя dяvяt olunan hяmyerlimiz, kяtindя "Ovqat" veriliшi efirя ge- gюzяl insan vя istedadlы шair, dяndя burada bюyцk bir yeniliklя tяtqiqatчы publisist, dramatuрq, qarшыlaшdыq. Muьam oxunarkяn tяrcцmячi Vaqif Aslanla Sяysюz sahibinя - шairя icazя verildi yarя xanыm, redaktor Kamil ki, arada шeir, qяzяl desin. Bu Mяmmяdov, Gцlyanaq xanыm Azяrbaycan ictimaiyyяtinin qar- vя musiqiчilяr bir kяnarda sюhшыlaшdыьы ilk hadisя idi. Tama- bяtlяшir, hяm dя rejisordan vя шaчыlar sюz sahibinя - шairя, ya- redaktordan tяlimatlar alыrdыlar. zычыya verilяn bu sяlahiyyяti чox Xanяndя muьam oxuyanda mцmaraqla vя hюrmяtlя qarшыladыlar. nasib yerlяrdя arada шair шeir, "Ovqat" veriliшi az vaxtda чox qяzяl deyяcяk mяsяlяsi mцza-

kirя olunanda yerli musiqiчilяr bunu maraqla qarшыladыlar. Muьam oxunanda kiminsя kяnardan mцdaxilя edяrяk шeir demяsi indiyя qяdяr gюrцnmяmiш bir iш idi.

R ejissorun яmri ilя hяr kяs юz yerini tutdu vя чяkiliш baшlandы. Sяyyarя xanыm giriш qapыsыndan hяyяtя daxil olub, insan zяkasыnыn vя яlinin zяhmяti ilя яrsяyя gяtirilяn saraya, tяbiяtiн mюcцzяsi olan яzяmяtli чinar aьaclarыna baxanda saraydan чыxan xan юz яyanlarы ilя gяlib Sяyyarя xanыmы qarшыladыlar. Sarayыn qarшыsыnda qыsa sюhbяtdяn sonra чяkiliш meydanыnda юz yerlяrini tutdular. Шяkinin mяшhur zurnaчыlar dяstяsi musiqi sяdalarы ilя sarayыn hяyяtinя daxil olub чala-чala чяkiliш yerinя gяldilяr vя qonaqlarы salamlayыb onlara xoш gяldin dedilяr. Adяti цzrя Sяyyarя xanыm юz цslubu ilя qonaqlarы tamaшaчыlara tяqdim etdi.

Vaqif Aslan mяntiqli sюhbяtlяri, sюylяdiyi шeirlяri ilя hamыnы hey-

elmi sяviyyяsinя gюrя alыnыr.

Redaktor Kamil mцяllim Sяyyarя xanыmыn bяzяn sсenaridяn kяnara чыxaraq maraqlы suallarla mцraciяt etmяsinin mцsbяt tяsirini qeyd etdi vя buna gюrя aparыcыnыn sяviyyяsini bir daha yцksяk qiymяtlяndirdi. Sяyyarя xanыmыn aparыcыlыq mяharяti haqqыnda danышanda шair Vaqif Aslan dedi: - S яyyarя xanыm sюhbяti чox maraqlы formada qurur vя sualы elя verir ki, mяcbur olursan ona hяmin sяviyyяdя cavab vermяyя.

A yaqцstц qыsa mцzakirяdяn sonra iшlяrin qaydasыnda olduьu aydыnlaшdы vя biz sюhbяti чay sцfrяsi яtrafыnda davam eтdirdik.

H яr iшin yцksяk sяviyyяdя olduьu bir daha xцsusi qeyd edilir, redaktor, rejisсor buna gюrя hamыya tяшяkkцr edirdi.

M яn Sяyyarя xanыmla sюhbяt яsnasыnda soruшdum ki, muьam oxunarkяn arada шeir, qяzяl deyilmяsi yenilikdir, bunu

№ 6 (140), Ийун 2016 Biz onda da var idik. Bu sюz indi dя var. Biz indi dя varыq. Bu sюz hяmiшя olacaq. Biz dя hяmiшя olacaьыq. Vaqif Aslan bu dяyяrli fikirlяrini шeirlяrinin birindя belя yazыb:

Qяdir bilmяz sюz qяdrini bilmяyяn, Ocaq gюrцb, kюz qяdrini bilmяyяn.

Nя bilir ki, юz qяdrini bilmяyяn Damla-damla qana keчяn qandы sюz. Цrяkdi sюz, nяfяsdi sюz, candы sюz.

S юzцn bюyцklцyцnц, qяdimliyini nяzяrя alaraq sюz sahiblяrinin sяlahiyyяtlяrini, nцfuzunu artыrmaq, sюzц irяli чяkmяk mяqsяdi ilя bu addыmы atdыq vя bu bцtцn юlkяdя, Tцrk dцnyasыnda geniш tamaшaчыlar tяrяfindяn alqышlarla qarшыlandы. Bu yenilik hяm sюzцn, hяm dя musiqinin tяsirini artыrыr, insanlarыn zюvqцnц oxшa-

10 йашлы “ОВГАТ”

Вагиф Аслан “Овгат”да ran edirdi. Sяyyarя xanыm sarayыn fonunda aparыlan чяkiliшdя xцsusi, шahanя gюrkяmdя idi. O, mяzmunlu, mяntiqli sюzlяri, tamaшaчыnы cяlb edяn sяlis diksiyasы, hяr cцr vяziyyяtdяn mяharяtlя чыxaraq sюhbяti ssenariyя uyьun aparmaq bacarыьы ilя diqqяt mяrkяzindя dururdu. Gцlyanaq xanыmыn muьamlarda Vaqif Aslanыn qяzяllяrindяn istifadя edяrяk xцsusi zюvqlя oxumasы чяkiliшi daha maraqlы etmiшdi. Шair Aьa Ramazan vя mяn kяnarda dayanыb ilk tamaшaчы kimi чяkiliшя baxыrdыq. Muьam arasыnda Vaqif Aslanыn xцsusi intonasiya ilя шeir demяsi hamыnыn zюvqцnц oxшayыrdы vя шeirlяr юz mяzmununa, dяrin mяntiqi mяnasыna gюrя insanы dцшцnmяyя mяcbur edirdi.

Mяn bu sarayыn hяyяtindя muьam oxunanda шairin arada шeir, qяzяl demяsindяn daha чox zюvq alыrdыm. Dahilяrin dediyi bir kяlamы xatыrladыm: "Яn bюyцk hakim zamandыr." Bir vaxtlar muьam oxunanda hяtta xanыn susub oturduьu Xan sarayыnыn hяyяtindя indi шair Vaqif Aslan muьam oxunanda istяdiyi vaxtda arada шeir sюylяyir, qяzяl deyir. Sюz sahibinя verilяn bu sяlahiyyяt, bu ixtiyar mяnя vя яtrafdakыlara xцsusi zюvq verirdi. Ч яkiliш fasilяsiz davam edirdi vя 2 saat yarыma baшa чatdы. Adяtяn iki saatlыq veriliш цчцn 4-5 saat чяkiliш aparыlыr. Amma bu dяfя hяr шey sсenariyя uyьun юz axarы ilя getmiшdi. Kяnardan baxanlar elя dцшцnцrdцlяr ki, шair, xanяndя vя musiqiчilяr uzun mцddяt sсenariyя uyьun mяшqlяr ediblяr. Яslindя isя чяkiliш meydanыnda sяnяtkarlar юz peшя ustalыqlarыnы nцmayiш etmiшdilяr. Ч яkiliш baшa чatdыqdan sonra yenя bir yerя toplaшdыq vя gюrцlяn iшi mцzakirя etmяyя baшladыq. Sяyyarя xanыmыn Vaqif Aslanla чox rahat sюhbяt qurmaq mяharяti xцsusi vuьulananda Sяyyarя xanыm iki sюzlя buna mцnasibяtini bildirib dedi ki, bu Vaqif Aslanыn yцksяk intellekt vя

nя mяqsяdlя etmisiniz?

O , dedi ki, sюz юz yaranma tarixinя gюrя musiqidяnmugamdan юndяdir. Bюyцk sюz sahiblяri bu mюvzuda dяyяrli fikirlяr sюylяyiblяr. Elя bu dяfяki чяkiliшimizdя bюyцk ziyalы, gюzяl шair Vaqif Aslanыn fikirlяri sizin sualыnыza яn mяntiqli cavabdыr.

Vaqif Aslanыn yazыlarыndan oxumuшam ki, sюz dцnyadan яzяldir.

Dцnya da, dцnyada olanlar da Tanrыnыn "ol" sюzцndяn sonra yaranib. Mцqяddяs kitablarda da belя yazыlыb. Sюz "yoxdan var olub, aьzыn sirrini izhar" edяndir.

Dahi Mяhяmmяd Fцzuli dя bu fikirdя olmuшdur. Шah Иsmayыl Xяtai dя deyirdi ki, sюz kяsяrdir: "baшы da kяsяr, savaшы da". Sюz Allah kяlamыdыr. Иnam vя iman tяlяb edir. Sюz Allahыn insana nяfяsdяn vя candan яlavя bяxш etdiyi яn bюyцk hяdiyyяdir. Sюz vergisinя sahib olduьuna gюrяdir ki, mяlяklяr dя insana sяcdя edirlяr. Sюz ilahi toxumdur. O gah цrяyя dцшцb beyиnя, gah da beyиnя dцшцb цrяyя doьru kюk atыr vя cцcяrmяyя baшlayыr: dilin ucuna чatanы da olur, чatmayanы da. Sюzцn gюyяrmяsi sюzцnц gюyяrtmяk deyil, sюz sahibinin sюzя sяdaqяtindяn yaranыr. O zaman sюzцn gюyяrmяk mяqamы olur, bu isя ilahi mяqamdыr. Sюz ilя цzbяцz durmaq Kяbяdя Qara daш ilя цzbяцz durmaq kimidir. Olmuшa, olana vя olacaьa sяcdяdir. Sюz gяlяndя vяhy kimi gяlir, insanы ehtizaza vя vяcdя gяtirir. Yalnыz bu mяqamda sюzя чevrilib zamanlara dolmaq olar.

Sюz haram gюtцrmцr. Sюzя qatыlan yalan, hiylя, шяr duyьu vя pis fikir чuvala sыьmayan cida kimi hяmin anda яdяbiyyat adamыnыn gюzlяrinя sataшыr. Sюz axar su kimidir. Axыb gяlяn su axыb gedяn sudan hяmiшя tяzяliyi ilя fяrqlяnir. Sюz яbяdiyyяt vя dirilik чeшmяsidir. Sюz ilahi mirasdыr.

Sюzя varislik isя ilahi missiyadыr.

Sюz yaradan tяrяfindяn insana verilяn юzцnцtяsdiq sяlahiyyяtidir. Lap elя "Azяrbaycan" sюzц kimi. Bu sюz baшlanьыcdan var idi.

yыr, tamaшaчыlarыn intellekt sяviyyяsini yцksяldir.

O n il bundan яvvяl 2006-ci ilin yazыnda Иctimai Televiziyanыn Azяrbaycan tele mяkanыnda ictimaiyyяtя tяqdim etdiyi "Ovqat" veriliшi чox maraqla qarшыlandы vя az vaxtda bцtцn Tцrk dцnyasыnda яn sevimli proqrama чevrildi. "Ovqat" veriliшi Иctиmai Televiziya vя Radio Yayыm-larы Шirkяtinin baш direktoru, юlkяmizdя barmaqla sayыlan professional televiziya mцtяxяssisi Иsmayыl Юmяrovun, Чingiz Aslanovun, "Ovqat"ыn ilk redaktotu яmяkdar jurnalist Rafiq Nяbiyevin, sonrakы redaktorlar Kamil Mяmmяdovun, Natiq Abdullayevin, Fцzuli Иsmayыlovun vя bir neчя istedadlы jurnalistin dunya azяrbaycanlыlarыna, turk dцnyasыna bяxш etdiyi яn чox baxыlan, sevilяn, hяmiшя yцksяk reйtinqli televiziya veriliшi olub.

"Ovqat"da tяqdim edilяn ssenari elя hazыrlanыр ki, sюz vя musiqi haqqыnda orjinal fikirlяr, mцnasibяtlяr юz яksini tapsыn. Bu proqramы yaradanlarыn xalqa xidmяt arzusunun mцkяmmяl hяllindя яn gюzяl tapыntыlarы, uьurlarы "Ovqat"ыn aparыcыsы kimi Sяyyarя xanыmыn seчilmяsi olub. Musiqidяki sehr, sюzdяki tilsim, Sяyyarя xanыmdakы qadыn zяrifliyi vя valehedici aparыcыlыq mяharяti, diksiyasы, suallarыn yцksяk intellektual sяviyyяdя qoyuluшu tamaшaчыnы hяr dяqiqя юzцnя cяlb edir vя aydыn шяkildя ona чatdыrыlыr. Bцtцn bu mцsbяt aura Sяyyarя xanыmыn aparыcы kimi sяmimiyяtindяn, poeziyanы dяrindяn bilmяsindяn qaynaqlanыр. Heч шцbhя yoxdur ki, mяhz ilahi sяmimiyyяtinя gюrя Sяyyarя xanыm hamы tяrяfindяn qяbul edilib vя tцkяnmяz rяьbяt qazanыb. "Ovqat" veriliшinin telemяkanы, aparыcыlarы dяyiшsя dя Sяyyarя Sяyyaf bu verыliшin mюhцrцnц vurub. Sяyyarя xanыmы "Ovqat"ыn ilk vя яvяzsiz aparыcыsы kimi tanыyanlar indi onu nцfuzlu, dяyяrli ziyalы kimi qiymяtlяndirirlяr. Sяyyarя xanыm hansы veriliшi aparsa tamaшaчыlar hяmin veriliшя hяvяslя baxыrlar. Sяyyarя xanыm hazыrda Xяzяr kanalыnda "Kюnцl dцnyamыz" veriliшinin mцяllifi vя aparыcыsыdыr. Tamaшaчыlar hяmiшя onun haqqыnda danышanda "Ovqat"ы aparan Sяyyarя xanыm indi filan kanalda filan veriliшi aparыr, чox maraqlы vя baxыmlы veriliшdir, ona mцtlяq bax deyя bir-birlяrinя mяlumat verirlяr.

"Ovqat"ыn on illiyi mцnasibяti ilя onun yaradыcыlarыnы, onun ilk vя яvяzsiz aparыcыsы olan Sяyyarя xanыmы "Ovqat"ыn bцtцn iшtirakчыlarыnы, bu veriliшin daimi сейрчилярини юз адымдан вя бцтцн Шяки тамашачылары адындан tяbrik edirяm. Zюvqцnцzя uyьun olanlarы Tanrы hяmiшя sizя qismяt etsin.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 6 (140), Ийун 2016

сящ.21

Д ДЙ ЙП П э эу уш шя яс си и ШЯKИ POLИSИ TARИXDЯ "SON ZЯNG" TЯDBИRLЯRИNDЯ TЯHLЦKЯSИZLИYИ YЦKSЯK SЯVИYYЯDЯ TЯШKИL ETDИ

mяrkяzi kцчя vя prospektlяrindя yolkяnarы tяhsil mцяssisяlяrindя (шяhяr 8 nюmrяli beynяlminяl tam orta mяktяbindя, шяhяr 10 nюmrяli tam orta mяktяbindя, шяhяr Fizika-Riyaziyyat vя Hцmanitar Tяmayцllц Liseydя) keчirilяn "Son Zяng" tяdbirlяrindя iшtirak etmiшdir. T.Niftalыyev hяmin tяdbirlяrdя чыxыш edяrяk birinci nюvbяdя valideynlяrя, aьsaqqallara цzцnц tutaraq mцraciяt etmiшdir ki, yetkinlik yaшыna чatmayanlara, sцrцcцlцk hцququ olmayanlara nяqliyyat vasitяlяrini idarя etmя цчцn vermяsinlяr, yuxarы sinif шa-

DYPB-nin яmяkdaшы T.Niftalыyev Fizika-Riyaziyyat vя Hцmanitar Tяmayцllц Liseydя чыxыш edяrkяn Azяrbaycan Respublikasы Tяhsil Nazirliyinin mцvafiq яmrinя яsasяn 14 iyun 2016-cы il tarixdя respublika яrazisindя bцtцn цmumtяhsil mяktяblяrindя "Son Zяng" tяdbirlяri keчirilmiшdir.

Azяrbaycan Respublikasы Daxili Ишlяr Nazirliyinin mцvafiq gюstяriшinя яsasяn 14 iyun 2016-cы il tarixdя ictimai qaydanыn vя yol hяrяkяti tяhlцkяsizliyinin yцksяk sяviyyяdя tяшkilinin tяmini цчцn polisin bцtцn xidmяt sahяlяri sutka яrzindя gцclяndirilmiш iш rejimindя чalышmышdыr. Шяki rayonu яrazisindя dя hяr цmumtяhsil mяktяblяrinin qarшыsыnda azы 2-3 polis яmяkdaшы xidmяt aparmыш vя Dюvlяt Yol Polisi яmяkdaшlarы da xidmяti яrazidя reydlяr tяшkil etmiшdir.

Bundan яlavя Шяki ШяhяrRayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, пolis бaш лeytenantы Tural Niftalыyev hяmin gцn шяhяrin

girdlяri gяzinti vя ya mцxtяlif bяhanяlяrlя avtomobillяrя minяrяk aшaьыyuxarы hяrяkяt etmяsinlяr. Tяhsil mцяssisяlяrinin rяhbяrlяri tяdbirin sonunda bir daha yuxarы sinif шagirdlяri ilя sюhbяtlяr aparsыnlar vя bu kimi hallara yol vermяlяrinя шяrait yaratmasыnlar. Чыxышыn sonunda T.Niftalыyev bildirmiшdir ki, Dюvlяt Yol Polisi dя юz nюvbяsindя sutka яrzindя gцclяndirilmiш iш rejimindя iшlяyяcяkdir. Sцrцcцlцk hцququ olmadan idarя etmя, sцrцcцlцk hцququ olmayana idarя etmя цчцn vermя, цmumiyyяtlя hяr bir qayda pozuntusuna gюrя qanunvericilikdя nяzяrdя tutulan qaydada sяrt inzibati tяnbeh tяdbirlяri gюrцlяcяkdir. Шяki polisi 14 iyun 2016-cы il tarixdя rayonun цmumtяhsil mяktяblяrindя keчirilяn "Son Zяng" tяdbirlяrindя tяhlцkяsizliyi yцksяk sяviyyяdя tяшkil etmiш vя heч bir xoшagяlmяz hadisя baш vermяmiшdir.

ШЯKИ DYP-SИ MAARИFLЯNDИRMЯ TЯDBИRLЯRИNИ DAVAM ETDИRИR

Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsinin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru пolis бaш лeytenantы Tural Niftalыyev 04 iyun 2016-cы il tarixdя Azяrbaycan Respublikasы DИN-in Qяbяlя rayon 17071 saylы hяrbi hissяsinin yяni Daxili Qoшunlarыn Шяki шяhяrindя yerlяшяn H/Hdя, 28 iyun 2016-cы il tarixdя isя Sяrhяd Qoшunlarыnыn Шяki шяhяrindя yerlяшяn 2006 saylы H/H-dя fяrdi nяqliyyat vasitяlяrinin sцrцcцlяri ilя gюrцш keчirmiш, yol-nяqliyyat hadisяlяrinin yaranma sяbяblяri, onlarыn aradan qaldыrыlmasы yollarы, son dюvrlяrdя Azяrbaycan Respublikasы ИXM-nя edilяn dяyiшikliklяr barяdя mяlumatlar vermiшdir.

Gюrцш zamanы Tural Niftalыyevin mяruzяsindяn: Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti, Ali Baш Komandan Иlham Яliyevin apardыьы uьurlu iqtisadi siyasяtin nяticяsidir ki, xarici юlkяlяrdяn respublikamыza idxal olunan nяqliyyat vasitяlяrinin sayы gцnbяgцn чoxalmaqdadыr. Nяqliyyat vasitяlяrinin sayы чoxaldыqca respublikamыzыn avtomobil yollarыnda hяrяkяtin intensivliyi dя yцksяlir.

Avtomobillяrin hяrяkяti sыx olduqca yol nяqliyyat hadisяlяrinin baш vermяsi dя qaчыlmazdыr.

Yol-nяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя DYP mцяyyяn iшlяr gюrцr, яmяli tяшkilati vя profilaktiki tяdbirlяr hazыrlanыb hяyata keчirilir.

Gюrцlmцш bu tяdbirlяr nяticяsindя 2016-cы ilin Ы yarыmilliyindя юtяn ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя Respublikamыzыn avtomobil yollarыnda baш vermiш aьыr yol-nяqliyyat hadisяlяrinin, hяmin qяzalarda юlяnlяrin vя yaralanan-

larыn sayыnыn яhяmiyyяtli dяrяcяdя aшaьы salыnmasыna nail olunmuшdur. Юtяn il яrzindя baш vermiш aьыr yol-nяqliyyat hadisяlяrinin 2016-cы ildя tяkrarlanmamasы, xoшagяlmяz hallarыn qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя DYP profilaktiki tяdbirlяri bir qяdяr dя gцclяndirmiшdir.

Aparыlmыш tяhlillяrlя mцяyyяn edilmiшdir ki, 2015-ci il яrzindя respublikamыz яrazisindя baш vermiш yolnяqliyyat hadisяlяlяri яsasяn sцrяt mяhdudiyyяtinin aшыlmasы, юtmя vя manevretmя, qarшы hяrяkяt zolaьыna чыxma kimi kobud yol hяrяkяt qaydalarыnыn pozulmasы nяticяsindя baш vermiшdir. Nяqliyyat vasitяlяrinin sяrxoш vяziyyяtdя, sцrцcцlцk hцququ olmadan idarя edilmяsi hallarы isя baш verяn yolnяqliyyat hadisяlяrinin aьыrlыq dяrяcяsinin artmasыna sяbяb olmuшdur. Ona gюrя dя Dюvlяt Yol Polisi yuxarыda qeyd etdiyim yol hяrяkяt qayda pozuntularыna qarшы mцbarizяni gцc-lяndirmiшdir.

Qeyd etmяk istяyirяm ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn 2015-ci il 29 dekabr tarixli qanunu ilя tяsdiq edilmiш, 2016-cы il 1 mart tarixdяn qцvvяyя minmiш Azяrbaycan Respublikasыnыn yeni Иnzibati Xяtalar Mяcяllяsindя YHQ haqqыnda bir neчя maddяdя (Avtoxuliqan, Sяrxoш, YNH-si yerindяn yayыnma) cяrimя sanksiyalarы sяrtlяшdirilmiшdir.

Gюrцlmцш bцtцn tяdbirlяr insanlarыn hяyat vя saьlamlыьыnыn qorunmasыna xidmяt edir.

Avtomobil qяzalarыndan uzaq dцшmяyiniz цчцn, Sizin hяr birinizi yol hяrяkяt qaydalarыnы bilmяyя vя onlara яmяl etmяyя чaьыrыram. Сonдa T.Niftalыyev zabit vя gizirlяriн suallarына яtraflы cavablandыrmышdыr.

TЯBLИЬAT-TЯШVИQAT KAMPANИYASЫ Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru пolis бaш лeytenantы Tural Niftalыyev yol-hяrяkяti qaydalarы, piyadalarыn kцчя-hяrяkяt qaydalarыnыn tяbliьi ilя baьlы цmumtяhsil mяktяblяrindя, еляъя дя mяktяbяqяdяr tяhsil mцяssisяlяrindя maariflяndirmя tяdbirlяrini davam etdirir.

Nюvbяti gюrцш 20 iyun 2016-cы il tarixdя Шяki rayon Чeшmяli kяnd uшaq baьчasыnda keчirilmiшdir.

Tяdbir zamanы uшaqlara яyani vasitяlяrdяn istifadя etmяklя avtomobil, yol, piyada, sяki, svetofor, piyada keчidlяri vя baшqa anlayышlar barяdя

яtraflы mяlumatlar verilmiшdir.

Gюrцш zamanы Tural Niftalыyev uшaq baьчasыnыn tяrbiyячisi Vцsalя Hacыyunusovaya uшaqlara kцчя hяrяkяt qaydalarы barяdя anlayышlarы daha rahat шяkildя tяbliь etmяlяri цчцn "Yol Hяrяkяti Яlifbasы" kitabыnы hяdiyyя etmiшdir.

Tяdbirin sonunda Шяki rayon Чeшmяli kяnd uшaq baьчasыnыn mцdiri Afяt Abdulkяrimova DYPB-nin TTЦИru, polis baш leytenantы Tural Niftalыyevя bu cцr maariflяndirici gюrцшlяr keчirdiyinя, uшaqlara kцчя hяrяkяt qaydalarы barяdя anlayышlarы daha rahat шяkildя tяbliь etmяlяri цчцn vяsaitlя yяni "Yol Hяrяkяti Яlifbasы" kitabы ilя tяmin etdiyinя gюrя minnяtdarlыьыnы bildirmiшdir.

Сящифяни щазырлады: Шяki ШRPШ-nin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin Tяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru пolis бaш лeytenantы Tural NИФТАЛЫЙЕВ

ЕТИБАРСЫЗ ЩЕСАБ ЕДИЛИР Шяки шящяри, 24-ъц район, Яли Ъяфяров кцчяси, ев 74-дя йашайан Ъяфярова Есмира Илгар гызынын адына верилмиш Шяхсиййят вясигяси итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

Шяки шящяри, Нуряддин кцчяси, ев 31 цнванда йерляшян евин Ялясэяров Яли Сцлейман оьлунун вя Елдарова Сядайя Сцлейман гызынын адына верилмиш 9708/5248 №-ли Торпаг Гейди итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

Шяки району, Ъунут кянд сакини Мяммядов Яловсят Ибращим оьлунун адына верилмиш Шяхсиййят вясигяси итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ.22

№ 6 (140), Ийун 2016

Шяkinin sяhiyyя tarixi Галиб ЯСЯДОВ, щякимневропатолог (Яввяли ютян сайларымызда) 1959-cu il oktyabrыn 17-dя Nuxa шяhяr Zяhmяtkeш Deputatlar Soveti Иcraiyyя Komitяsi ilin sonuna kimi yeni, sanitariya normalarыna cavab verяn uшaq xяstяxanasыnыn yaradыlmasы haqda qяrar чыxarыr. Elя hяmin ildя 20 чarpayыlыq Onkolоji Dispanser fяaliyйятя baшlayыr.

M.Sяfяrяliyev Onkolоji Dispanserin ilk baш hяkimi olur. 1960-cы ildя Nuxa Sяhiyyя sistemindя 92 nяfяr hяkim iшlяyirdi. Nuxa rayonlararasы Birlяшmiш Xяstяxana artыq 200 чarpayыlыq olmaqla burada cяrrahiyyя, sцmцk-vяrяm, terapiya, yoluxucu xяstяliklяr, mama vя ginekologiya шюbяlяri fяaliyyяt gюstяrirdi. 1961ci ildя xяstяxanaya gюrkяmli ftiziatr Яnvяr Qaffarov бaш hяkim tяyin olunur.

1962-ci il dekabrыn 27-dя 25 чarpayыlыq psixonevroloji dispanser yaradыlыr. Zahid Яfяndiyev psixonevroloji dispanserin ilk baш hяkimi olur.

1963-cц ildя Birlяшmiш Xяstяxananыn adы dяyiшdirilяrяk Nuxa шяhяr Sanitar xяstяxanasы adlanыr. Hяmin ildя Sяhiyyя sistemindя struktur dяyiшikliklяri baш verir. Nuxa rayon vя sяhiyyя шюbяlяri lяьv olunur. Sяhiyyя шюbяsi mцdirinin bцtцn sяlahiyyяtlяri xяstяxananыn baш hяkiminя verilir. Fяrrux Hяmidzadя sanitar xяstяxananыn baш hяkimi tяyin olunur.

2 1964-cц ildя Azяrbaycan hяkimlяri Tяkmillяшdirmя Иnstitunun Шяkidя XXVЫ sяyyar sessiyasы keчirilir. Sessiyanыn materiallarы iчяrisindя sцmцk-vяrяm шюbяsinin mцdiri Vladimir Иvanoviч Danilovun "fяqяrя vяrяminin cяrrahi mцalicяsinя dair" elmi mяqalяsi daxil edilir.

Bu gюzяl sяnяtkar, zяhmяtkeш insan Bюyцk Vяtяn mцharibяsi illяrindяn 1968-ci ilя qяdяr Шяkidя yaшayыb-iшlяmiшdir. Шяkidяn kючцb getdikdяn sonra Novoчerkask шяhяrindя 90 yaшыnda vяfat etmiшdir. Danilov, Saratov Universitetinin tibb fakultяsini bitirmiш, gяnclik illяrindя mяшhur rus cяrrahы Viшnevskinin yanыnda iшlяmiшdir. Sonra tale onu Qubaya vя oradan da Шяkiyя gяtirib чыxarmышdыr. Иnsan bяdяnindя elя bir nahiyyя yox idi ki, onu cяrrah bычaьы iшlяmяmiш olsun. Яmяliyyatlarыnыn чoxunda onurьa beyninin keylяшdirilmяsi цsulundan istifadя edirdi. O, Шяkidя ilk dяfя anesteziologiya yardыmыnыn яsasыnы qoymuшdur. Bir чox cяrrahi яmяliyyat цsullarы var ki, onu birinci dяfя Azяrbaycanda mяrhum Danilov baшlayыb.

Azяrbaycanda ilk sцmцk-vяrяm шюbяsini Hяmidzadя ilя o tяшkil etmiшdiр. Tяkcя onu qeyd etmяk lazыmdыr ki, bu yeni шюbяdя 1957-64-cц illяr яrzindя 1070 xяstя mцalicя edilib. Шюbяnin zirzяmidя yerlяшmяsinя baxmayaraq Шяki cяrrahlarы mцrяkkяb cяrrahi яmяliyyatlar, hяttta plastik яmяliyyatlarla da mяшьul olurdular. Hяkimlяri Tяkmillяшdirmя Иnstitunun

Zirvяlяri uca gюylяrя dikяlяn, qocaman Qafqazыn cяnub yamacыnda ormanlы daьlarыn sяfalы qoynunda mюhtяшяm Шяrq шяhяri юzцnя mяskяn salmышdыr. Шяki шяhяri Шяkinin яlveriшli tяbii шяraiti, яkinя yararlы mцnbit чay vadilяri, bяrяkяtli dцzяnlяri, sяfalы yaylaqlarы, mцlayim qышlaqlarы чox erkяn onu firavan yaшayыш guшяsinя чevirmiшdir. Шяki lap qяdim zamanlardan bцtцn Шяrqdя юz ulu loьmanlarы, tяbiblяri ilя mяшhur olmuшdur.

Bяli, Azяrbaycanыmыzыn elmi, mяdяniyyяti, яdяbiyyatы qяdim tarixя malikdir. Bu gцn biz sizя Azяrbaycan tяbabяtinin tяrkib hissяsi olan Шяki sяhiyyяsindяn, onun dцnяnindяn, bugцnцndяn, burada fяdakarcasыna юmrцnц insanlara hяdiyyя edяn hяkimlяrdяn, artыq tarixя юz adlarыnы яbяdi hяkk etmiш sяhiyyя fяdailяrindяn sюz aчmaq istяyirik.

1 professoru "Azяrbaycan" tibb jurnalыnыn redaktoru Hцseyn Hцseynov Шяkidя sяyyar elmi sessiyada olarkяn cяrrahiyyя, sцmцk-vяrяm шюbяlяrinin iшi ilя tanыш olub, xяstяlяri yoxlayыr vя Danilova deyir: "Vladimir Иvaniviч, mяn heч tяsяvvцr edя bilmяzdim ki, Шяkidя belя bir mцrяkkяb cяrrahi яmяliyyatlar edilir. Belя bir шяraitdя яldя etdiyiniz nailiyyяtlяrя gюrя sizя Qяhrяman adы verilmяlidir." Mяnя elя gяlir ki, dюvrцnцn mяlum problemlяrini, maddi-texniki bazanыn zяif olduьunu bяhanя edяrяk юz uьursuzluqlarыnыn цstцnц юtr-basdыr etmяk istяyяnlяr bu gюzяl sяnяtkardan ibrяt dяrsi almalыdыrlar. Hяqiqi sяnяtkar hяr bir шяraitdяn чыxыш yolu tapыb юz qabiliyyяtini gюstяrmяlidir.

1965-ci il yanvarыn 13-ц mцstяqil sanitar epidemioliji stansiya yaradыlыr.

Nuxa шяhяr sanitar xяstяxanasыnыn adы dяyiшdirilяrяk Nuxa шяhяr Mяrkяzi Xяstяxanasы adlandыrыlыr.

1966-cы ilin may ayыnda Gюz xяstяxanasы tяшkil edilir. Иsmayыl Qaffarov xяstяxananыn ilk baш hяkimi olur.

1976-cы ildя mцstяqil Яsяb xяstяliklяri шюbяsi tяшkil edilir. Cяvahir Abbasova hяmin шюbяnin ilk mцdiri olur.

1967-ci ildя Mяrkяzi Xяstяxana yeni binaya kючцr. Yeri gяlmiшkяn, indiyя kimi fяaliyyяt gюstяrяn bu xяstяxananыn yeri haqqыnda Иcraiyyя komitяsindя qыzьыn mцzakirяlяr gedir. Belя ki, яksяriyyяt hяmin xяstяxananыn шяhяrin kяnarыnda olmasыna vя яhalыnln gediш gяliшi цчцn чяtinlik yaradacaьыna gюrя etiraz edirdilяr. Hяmin vaxt indiki Dram Teatrinin яrazisindя шяhяr bitirdi vя orda avtovаьzal yerlяшirdi. Qяrara gяlirlяr ki, yeni bir avtobus marшrutu aчsыnlar vя bu problem hяll olunsun. Hal hazыrda hяmin яrazi шяhяrin mяrkяzi hesab edilir.

1968-ci ilin noyabrыnda xяstяxanaya Mящямmяd Hacыyevin adы verilir. Elя hяmin il xяstяxananыn adы dяyiшdirilяrяk Mяrkяzi rayon Xяstяxanasы adlandыrыlыr.

1968-ci il dekabrыn 14-dя tяsяrrцfat hesablы diш mцalicя vя protez ambulatoriyasы lяьv olunaraq yerindя stomotoloji poliklinika yaradыlыr. Zahid Gцlцzadя poliklinikanыn ilk baш hяkimi olur. Gцlцzadя o vaxt шяhяrin mцxtяlif yerlяrindя mяskun-

hiyyяnin tяrkib hissяsi olan Шяki Sяhiyyяsindя dя юz mцsbяt tюhфяlяrini verirdi.

Tяkcя 1974-cц ildя Nevropatoloqlarыn Цmumittifat Konfransы, Onkoloqlarыn Plenumu, Akuшer-Ginekoloqlarыn qurultayы, terapevt vя kardioloqlarыn elmi konfransы, epidemioloqlarыn seminarы vя onlarla bu cцr elmi yыьыncaqlar keчirilib. Azяrbaycanыn o zamankы rяhяbяrliyi tяrяfindяn tяшkil edilяn bu elmi yыьыncaqlarыn Sяhiyyя kadrlarыnыn hazыrlanmasыnda, onlarыn peшя hazыrlыьыnыn yцksяldilmяsindя яvяzsiz rolu olmuшdur. Heydяr Яliyevin Azяrbaycan rяhbяrliyindя olduьu dюvrdя yeni Sяhiyyя ocaqlarы yaradыlыrdы.

1970-ci il oktyabrыn 1-dя шяhяrimizdя Qankючцrmя stansiyasы fяaliyyяtя baшlayыr. Baш hяkim vяzifяsinя Яliyev Vaqif tяyin olunur.

1972-ci il dekabrыn 16-da Onkolоji dispanser yeni binaya kючmяklя bяrabяr onun чarpayы normasы 20-dяn 60-a чатdыrыlыr.

Elя hяmin il dekabrыn 20-dя xяstяxanada yeni travmatologiya шюbяsi aчыlыr. Akif Hцseynov ilk шюbя mцdiri tяyin olunur. Шяkidя travmatoloji xidmяtin tяшkilindя Yaqub Иsgяndяrovun bюyцk xidmяtlяri olub. 1972-ci ilin dekabrыnda 50 чarpayыlыq Endokrinoloji dispanser fяaliyyяtя baшlayыr. Aslan Fяrяcov dis-

3 laшan stomotoloqlarы bir yerя cяmlяmяyя nail olur.

1970-ci illяr Шяki Sяhiyyяsi цчцn xцsusilя яlamяtdar olur. Sюzsцz ki, o vaxtlar respublikanыn rяhbяri Heydяr Яliyev cяnablarыnыn Azяrbaycan Sяhiyyяsinя xцsusi diqqяti vя qayьыsы, hяmin sя-

panserin ilk baш hяkimi olur.

1973-cц ildя Шяki Mяrkяzi Rayon Xяstяxanasы artыq 550 чarpayыlыq idi.

1974-cц il mayыn 1-i Шяki Sяhiyyяsinя aьыr itki цz verir. Mяrkяzi Rayon Xяstяxanasыnыn baш hяkimi Fяrrux Hяmidzadя vяfat edir. Canыnы cavan yaшыndan mцharibяdя qoyan, Respublikanыn qяdim, bюyцk шяhяri Шяkidя яsgяr mцalicя ocaqlarыnы tяшkil edяn, bir чox orden vя medallarla tяltif edilяn, ehtiyatda olan polkovnik, Respublikanыn Яmяkdar hяkimi Hяmidzadяnin vaxtsыz юlцmц arzusunda olduьu bir чox iшlяri yarыmчыq qoydu. Онун аrzusu idi ki, Шяkidя tibb шяhяrciyi tяшkil etsin, elmi-tяdqiqat vяrяm vя travmatologiya-ortopediya institutlarыnыn filialыnы aчsыn. Respublikada yaшayan mцharibя яlillяri цчцn sanatoriya tipindя xяstяxana tikdirsin... (Арды вар)

Фотоларда:

4

1 - Sarьы otaьы; 2 - Tibb Texnikumunun direktoru Яbdцrrяhmanov; 3 - Uшaq mцalicяxanasы; 4 - Шякинin ilk hяkimlяrindяn olan Neymanzadя хястяни мцайигя едярян.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 6 (140), Ийун 2016

сящ.23

Astronomiya vя astrologiya Акиф САЛАМОЬЛУ Bu mяqalяni yazmaьa mяni tяhrik edяn internetdяn oxuduьum astronomiya haqqыnda яn yaxшы mяqalя mцsabiqяsi oldu.

Astronomiya elmini Allahdan baшqa kimsя yaxшы bilmяz. Чцnki kainatы yaradan, dцzцb qoшan vя idarя edяn O-dur.

Yadыnыzdadыrsa bir neчя il юncя astronom alimlяr tяшviш iчindя sюylяyirdilяr ki, bir kometa yer kцrяsinя doьru hяrяkяt edir, hяtta onun trayektoriyasыna vя sцrяtinя gюrя hesablamышdыlar ki, O Yerlя nя vaxt toqquшacaq. Belя bir qorxu da vardы ki, bu hadisя baш versя Yer юz mяhvяrindяn oynayar vя fяlakяt baш verяr. Lakin vaxt gяlib чatanda alimlяr gюrdцlяr ki, kometa birdяn-birя istiqamяtini dяyiшib Yer kцrяsindяn yan keчdi. Doьrudan kainatы vя bizi idarя edяn qцvvя чox bюyцk vя gцclцdцr.

Bu yaxыnlarda dostum Adillя mцbahisяmiz dцшdц, o iddia edirdi ki, insanыn bцtцn hяyatы gюy cisimlяri ilя baьlыdыr vя onun tяsirindяn чыxa bilmяz. Mяn isя bu fikirlя qismяn razы olsam da яsasяn insanыn xasiyyяtini vя xislяtini zatla baьlayыram. Hяlя чox illяr qabaq bu mяnada bir tяmsil dя yazmышdыm:

Qяшяng paltar geyinib Zebr olsa da eшшяk, Baшыna papaq qoyub Taxsa da qara eynяk, Fяqяt qulaqlarыnы gizlяdя bilmяdi o,..

Anqыrmaьы gяlяndя Dюzя bilmяdi, paho!..

Keчяn ay bir hadisя ilя яlaqяdar bu fikrimdя daha da mюhkяmlяndim belя ki, 1796-1841-ci illяrdя yaшamыш gюrkяmli Шяki шairlяrindяn olan ulu babam Molla Qasыm Zakir Nuxяvi haqqыnda "Шяki bяlяdiyyяsi" qяzetinin baш redaktoru Murad Nяbibяyov mяnя daha яtraflы mяlumatlar tapdы. F.Kючяrlinin tяdqiqatыnda gюstяrilirdi ki, ulu babamыn dilindя rяkakяt, yяni kяkяlяmя varmыш, amma шeir sюylяyяndя bu heч bilinmяzmiш. Чox maraqlы faktdыr ki, 100 ildяn dя artыq bir zamanыn юtmяsinя baxmayaraq zat ilя hяm шairlik, hяm dя bu qцsur mяnя keчmiшdi.

Lakin mяn astronomiyanыn gцcцnя vя tяsirinя dя inanыram. Иnsanlar lap qяdimdяn юz uшaqlarыnы gюy cisimlяri ilя adlandыrmышdыlar - Цlkяr, Ulduz, Mahnur, Mahitaban, Gцnяш, Venera vя sair.

Yeri gяlmiшkяn, onu da deyim ki, planetlяrin sayы 9-dur, яvvяllяr 7 planet olduьu (Gцnяш, Ay, Merkuri, Venera, Mars, Yupiter vя Saturn) fяrz edilirdi. Amma sonradan iki iri planet dя (Uran vя Neptun) kяшf edildi. Bunu demяkdя mяqsяdim odur ki, bu iki planetin tapыlmasыndan da qabaq mцsяlmanlar "7", xristianlar isя "9" rяqяmini mцqяddяs

sayыrlar; Nяzяr yetirin: hяlя 9-a bюlцnяn rяqяmlяri dя mяxsusi, bяlkя dя mцqяddяs saymaq olar. Mяncя yaшadыьы юmrц 9-a bюlцnяn adam niшanlanmыш vя ya gцclц insanlardыr. Иndi baxыn, insan ana bяtnindя 9 ay yaшayыr, 9 bюyцk planet var, insan bяdяnindя Yaradan 9 dяlik aчыb, mцbarяk Ramazan 9-cu aydыr, quran isя bu ayыn 27-ci gцnц nazil olub, iшчi arы (quranda adыna surя var) 36 gцn yaшayыr. Xristianlarda da 9 rяqяmi юnяmlidir; katoliklяrin dцnya цzrя kilsяlяrdя 117 kardinalы var. Mяhяmmяd peyьяmbяrimiz 63 il юmцr sцrцb.

Rudяki шeirindя dцnyanыn fыrlanmasыnы qeyd edir. Bцtцn planetlяr gцnяш яtrafыnda, ay isя yer яtrafыnda dolanыr, yer dя юz oxu яtrafыnda dюvr edir. Bu fikirlяri Biruni dя sюylяyib. Юmяr Xяyyam da kainatыn sonsuzluьu vя Yerin hяrяkяt etmяsi fikrinя tяrяfdar чыxdы.

Qayыdaq yenя ulduzlarыn insan taleyindяki roluna, doьrudanmы astronomiyadan sonra astrologiya elmi (yяni mцnяccimllik, horoskop) belя nцfuz qazandы, insanlarыn beyninя cin kimi daxil oldu.

Sovetlяr vaxtы nцcum elmini planetlяrin bir-birinя nяzяrяn vяziyyяtinя gюrя, insanlarыn vя dюvlяtlяrin taleyini gцya qabaqcadan xяbяr verяn yalanчы elm adlandыrыrdыlar. Lakin lap qяdimdя шahlar vя krallar sarayda mцnяccim saxlayыrdыlar ki, bir iшя baшlamazdan qabaq onlar ulduzlarыn hяrяkяtinя gюrя nяticяdяn halы olsunlar. (Satыra шяklindя yazыlmыш "Aldanmыш kяvakib" яsяri buna яyani misaldыr).

Vя o zamanlardan bizя gяlib чatmыш ata-

lar sюzlяrindя dя dяrin mяnalar var; bir ailя boшananda deyirlяr "ulduzlarы barышmadы".

Bir dя deyirlяr "fala inanma, falsыz da qalma". Иndi bu ulduz fallarыna nя qяdяr inanmaq olar? Bir haшiyя dя чыxыm; чяtin danышdыьыmы gюrяn anam чox narahat idi, mяktяbя getmяk яrяfяsindя mяni falчыya apardы, falчы kitab aчdы (bilmяdim nя kitab idi) vя dedi ki, "bu uшaq яla oxuyacaq vя aqibяti dя чox gюzяl olacaq, narahat olmayыn". Dцzц bu sюzlяrя anam inanmadы, amma mяn bu maneяni aшыb mяktяbi qыzыl medalla bitirib ali mяktяbя daxil oldum. Tяkcя bu fakt mяni ulduzlara inanmaьa mяcbur edir. Bir dя ki, gюy cisimlяrinin yerdяyiшmяsinя vя hяrяkяtinя gюrя sinoptiklяrin neчя gцn qabaq olacaq hava шяraitindяn xяbяr vermяsi dя maraqlыdыr. Bilikli, tяcrцbяli vя fяndgir adam haqqыnda deyirlяr; "bu adam yerin цstцnц dя bilir, altыnы da". Чox tяяssцf ki, biz hяlя yerin altыnы bilmirik. Elm hяlя ki, zяlzяlяnin vaxtыnы bir hяftя яvvяl tяyin edя bilmir. Yяqin bunu Allah юzц bizя aчmыr ("Zяlzяlя" surяsi).

Mяn nя qяdяr insan taleyini onun zatы ilя baьlayыramsa, hяrdяn ulduzlarыn insan юmrцnя tяsirinя dя inanыram.

Ona gюrя bildirirяm ki, mяn 1949-cu ilin 21 yanvarыnda cцmя gцnц gцndцz саат ikinin yarыsыnda doьulmuшam. Bunu dяrindяn araшdыran varsa buyursun, mяni astronimiya vя astrologiya ilя daha sыx baьlasыn.

Amma яn yaxшыsыnы vя dцzцnц Allah bilir.

Баьышла мяни (ЩЕКАЙЯ)

Яlяsgяr DАВУД ОЬЛУ Dяhшяtli gurultu qopdu. Юndя gedяn zirehli maшыnы elя bil ildыrыm vurdu. Parчalanan dяmirin яtцrpяdici xыrчыltыsы eшidildi.

Maшыn bяrkdяn silkяlяnib dayandы vя baшdan-baшa alova bцrцndц. Яsgяrlяr hюvlnak юzlяrini maшыndan bayыra atdыlar. Tez dя yerя yataraq sцrцnя-sцrцnя dцшmяn sяngяrinя doьru hцcuma keчdilяr.

Maшыnы axыrыncы tяrk edяn uzun, arыq яsgяr яtrafыnda uчuшan gцllяlяrin sяsindяn юzцnц itirdi. Яvvяl irяliyя, sonra isя geriyя yцyцrdц. Hardasa partlayan mina torpaьыn baьrыnы dяldi. O, biixtiyar ayaq saxladы, yanyюrяsinя boylandы. Яsgяr yoldaшlarыnы yanыnda gюrmяyяndя daha da чaш-baш qaldы. Vahimя iчindя qaчmaьa baшladы. Tяrslikdяn ayaьы nяyяsя iliшdi, цzц цstя yerя yыxыldы. O, alnыnы buz kimi torpaьa dayayыb, nяfяsini iчinя чяkdi. Qorxu vя vahimяdяn цrяyi bulandы. Bяrkdяn юyяdi, amma qusa bilmяdi. Bu zaman kimsя dяyяn gцllяnin aьrыsыndan baьыrdы. Sяsin sяksяkяsi яsgяri yerindяn qaldыrdы. O, sычrayaraq bir az bundan юncя keчib gяldiklяri чaya tяrяf gюtцrцldц. Яsgяr ayaq saxlamadan bir mцddяt qaчdы. Bir dя, tяngnяfяslikdяn boьulduьunu hiss elяyяndя dayandы. Boьazы qupquru qurumuшdu. Udduьu soyuq hava sinяsini gюynяdirdi.

Bцtцn bяdяni, ayaqlarы яsirdi. Яsgяr яsmяsini birtяhяr cilovladы. Tюvшцyя-tюvшцyя dюnцb geri baxdы. Zirehli maшыnыn hяlя dя alovlandыьыnы gюrdц. Sяs-sяsя verib шaqqыldaшan silahlarыn sяsi isя buradan nisbяtяn zяif eшidilirdi. Artыq tяhlцkя arxada qalmышdы. Яgяr canыnы gюtцrцb saь-salamat qaчa bilmяyinя

yaman sevinirdi. Axы, orda юlцm onu hяr addыmda haqlaya bilяrdi. O isя юlmяk yox, yaшamaq istяyirdi. Чцnki yaшamaq mюhlяtinin hяyatda hяrяyя bir dяfя verildiyini yaxшы bilirdi. Яsgяr burada dayanыb nяfяsini dяrmяk fikrindяn daшыndы. Gцllяlяrin saьa-sola uчuшduьu bu yerlяrdяn birdяfяlik uzaqlaшmaьы lazыm bildi. Vaxt itirmяdяn чayыn o biri цzцndяki meшяliyя цz tutdu. Arxadan gяlяn gцllя sяslяri getdikcя onun qulaqlarыnda яriyib eшidilmяz oldu. Чay da, meшяlik dя tezliklя arxada qaldы. Яsgяr юzцnц meшяliyin яtяyindяki kяndin girяcяyinя yetirdi. Kяnddя evlяrin od tutub yandыьыnы gюrdц. Dцшmяn sяngяrindяn buranыn qrad atяшinя tutulduьunu anladы. Цmidsizliklя baшыnы buladы. Kцrяyini yol kяnarыndakы iri qovaq aьacыna sюykяyib, gюzlяrini yumdu, bir qяdяr nяfяsini dяrdi, sonra da gюzlяrini aчыb silahыnы чiyninя aшыrdы vя burdan da чыxыb getmяyя tяlяsdi. Lakin kяnd yolundan gяlяn zirehli maшыnыn sяsi onu dayandыrdы. Qayыdыb qovaq aьacыnыn arxasыnda gizlяndi. Maшыn aьacыn yanыndan sцrяtlя keчib getdi. Яsgяr aьacыn arxasыndan чыxdы, kяndя gedяn yolla qaчdы.

Kяndin evlяri, hяyяt-bacalarы boшalmышdы. Kяnddя яldяn dцшmцш qocalar, bir dя yaralыlar qalmышdы. Qaчanlarыn bir чoxu юzlяri ilя gюtцrdцklяri яшyalarы, яyin paltarlarыnы nяdяnsя sonradan yolboyu tullamышdыlar.

Kяndin, kяnd yolunun gюrkяmi pis, acыnacaqlы idi. Burda yanan evlяrin чartыltыsы, tцstцlяnяn tюvlяlяrdя bюyцrцшяn mal-qaranыn sяsi yaranmыш qorxunc mяnzяrяnin xofunu bir az da artыrыrdы. Яsgяr nя havadakы шaxtanы, nя dя ayaqlarыnda yorьunluq hiss elяyirdi. Qorxu onun bцtцn duyьularыnы, hisslяrini цstяlяmiшdi. Dюyцnяn цrяyinin sяsindяn, чala-чuxur kяnd yolundan savayы, heч nя gюrmцr, heч nя eшitmirdi. Elя hey qaчыr, tяlя-

sirdi. Hara getdiyinini юzц dя bиlmяdi. Yalnыz necя olur-olsun, Иblisin dolaшdыьы bu cяhяnnяm ocaьыndan canыnы qurtarmaьa чalышыrdы.

O, gюy zolaqlы adyalы arxasыnca gцclя sцrцyяn sarышыn saчlы balaca qыz uшaьыna чathaчatda юzцnя toxdadы.

Qaчmaьыna ara verdi.

- Ey, balaca, hara gedirsяn? - dedi.

Eшitdiyi qяfil sяsdяn uшaq diksindi. Cяld dюnцb geri, arxadan gяlяn яsgяrя baxdы.

Ucundan bяrk-bяrk tutduьu adyalы arxasыnca sцrцyя-sцrцyя cavab verdi: - Anamыn yanыna gedirяm.

- Anan hardadы?

- Bax, orda yatыb, - deyя uшaq baшыnыn iшarяsi ilя yolun kяnarыnda bюyrц цstя dцшцb qalan qadыnы gюstяrdi. Яsgяr юzцnц uшaqdan qabaq qadыna yetirdi. Silahыnы чiynindяn aшыrыb yerя qoydu.

Onu diqqяtlя nяzяrdяn keчirdi.

Kцrяyinя dяyяn qяlpяdяn юldцyцnц gюrdц. Ehmalca cяsяdi arxasы цstя чevirdi. Gюzlяrinя inanmadы. Heyrяtdяn iчini чяkdi.

Qadыnыn necя dя gюzяl, mяsum gюrkяmi vardы. O, "yox" deyя чыьыrmaq istяdi, amma sяsini iчindя boьdu, cяsяdin gюzlяrini qapadы.

Adyalыn aьыrlыьы uшaьы чox yormuшdu. O, sonuncu addыmыnы zorla atdы, яsgяrlя цzbяцz dayandы. Яlindя bяrk-bяrk tutduьu adyalыn ucunu ona uzatdы.

- Anama soyuq olar, яmi, - dedi, - al цstцnц юrt.

Uшaьыn sюzlяri яsgяrin sarsыlmыш qяlbini yerindяn oynatdы. Bayaqdan boьazыna tыxanmыш qяhяrin acыsы sinяsini yandыrdы.

Hюnkцr-hюnkцr aьlamaq, цrяyini boшaltmaq istяdi. Heyif ki, aьlaya bilmяdi. Qяzяbdяn, hiddяtdяn цrяyi bяrkiyib daшa dюndц. Цzцnцn яzяlяlяri gяrildi. Adyalы uшaьыn яlindяn alыb qadыnыn цstцnя aчdы.

Kяnddяki evlяrin han-

sыndasa bir-birinin ardыnca iki dяfя partlayыш oldu. Hяr ikisindя dя yer titrяdi. Uшaq qorxunc sяslяrin vahimяsindяn yerя чюkdц.

Cяsяdin bюyrцnя qыsыlaraq dodaqlarыnы bцzdц, aьlamaqdan yaшы qurumuш gюzlяrini яsgяrя dikib dedi: - Mяn qorxuram, яmi!

- Qorxma, balaca! Sяn burda mяni gюzlя. Mяn tez qayыdacaьam, - deyя яsgяr silahыnы cяld yerdяn gюtцrdц, uшaqdan uzaqlaшыb gюzdяn itdi. Яsgяrlяr dцшmяn sяngяri ilя цzbяцz yerя sinяrяk qalmышdыlar. Hяrdяnbir tяk-tяk, pяrakяndя atяш aчыrdыlar. Aralarыnda юlяnlяr, yaralыlar vardы. Dюyцш цstцnlцyц dцшmяn tяrяfindя idi.

Sяrgяrdяki hяr iki pulemyot "dil boьaza qoymur", tяrpяnяn hяr kolun, hяr kosun цstцnя gцllяlяri sяxavяtlя sяpяlяyirdi. Ayaьa qalxыb hцcuma keчmяk vя ya geriyя чяkilmяk mцшkцlя чevrilmiшdi. Яsgяr dюyцш meydanыna чatanda, bayaq kяnd yolunda gюrdцyц zirehli maшыn яsgяrlяrdяn az aralыda yanы цstя яyilяrяk yanыrdы. O, lяngimяdяn, yanan maшыnыn yanыndan яyilя-яyilя keчib getdi. Sяngяrя tяrяf uzanan kol-koslarыn arasыna girdi. Kollarыn budaqlarы яllяrini, цz-gюzцnц sыyыrdы. Sяrvaxt dцшmяn pulemyotчusu sяs gяlяn sяmti atяшя tutdu. Gцllяlяr яsgяrin yan-yюrяsinя sяpяlяndi. Яsgяr yerя uzanaraq aranыn sakitlяшmяsini sяbrlя gюzlяdi.

Kollarыn arasы ilя sцrцnmяk чяtin, qorxulu idi. Dцшmяn hяr an duyuq dцшя, onu vura bilяrdi. Яsgяr bunu yaxшы bildiyindяn tez-tez dayanыr, чox ehtiyatlы tяrpяnirdi. Dцшmяn dя istehkamыnda sayыq dayanmышdы. Burdan apaydыn gюrцnяn kolluьu ara-sыra atяшя tuturdu. Sяngяrя gedяn bu qorxunc yol isя sanki qяsdяn uzanыr, яsgяrin яsяblяrini tarыma чяkirdi.

Son dяfя sцrцnцb dayandы. Baшыnы azca yuxarы qaldыrыb baxdы. Юzцnц sяngяrin on

beш, iyirmi addыmlыьыnda gюrdц.

Dцшmяnlя цzbяцz, tяkbяtяk qaldыьыnы anladы. Иndi nя etmяk lazыm olduьunu dцшцndц. Daha bir neчя addыm da sяngяrя yaxыnlaшmaq qяrarыna gяldi. Oьrunoьrun, gюzucu яtrafыnы sцzdц.

Sяngяrin altыndakы balaca tяpяciyi gюrяndя sevindi. Kollarыn arasыndan sычrayыb юzцnц tяpяciyin arxasыna atdы. Dцшmяn yenidяn kolluьu gцllяboran elяdi.

Bяzi kollarыn qol-budaqlarы qыrыlыb yerя tюkцldц. ...Qяti addыm atmaq vaxtы чatmышdы. Яsgяrin цrяyi шiddяtlя dюyцnцrdц. Qarшыsыnda aшkar gюrцnяn pulemyotlarыn lцlяsinя qяzяblя, nifrяtlя baxыrdы.

Birdяn, o, qяlяbя яzmiylя vяcdя gяldi. Sычrayыb tяpяciyin arxasыndan inamla чыxdы, яlindяki qumbaranы pulemyotlara sarы tulladы.

Eyni cяldliklя dя yerя uzandы.

Qumbara sяngяrin daшыnы, torpaьыnы havaya sovurdu. Яsgяr цstцnя tюkцlяn tozun, torpaьыn altыndan silkinib чыxdы, ayaьa qalxdы, silahыnы baшы цzяrinя qaldыraraq baьыrdы: - Иrяli! Иrяli! Яsgяrlяr "irяli" deyя qышqыrаraq ayaьa sычradыlar sяslяri hяr tяrяfi bцrцdц. Bu sяslяr яsgяrя qol-qanad verdi. O, gюz qыrpыmыnda tяpяnin цstцnя чыxdы.

Hяr шeyi ataraq qaчmaqda olan dцшmяn яsgяrlяrinя nifrяtlя baxdы. Яlindяki silahыn gцllяlяrini onlarыn arxasыnca yaьdыrdы. "Иrяli, irяli!" - deyя чыlьыn bir sяslя яsgяr yoldaшlarыnы bir daha dюyцшя чaьыrdы. Ehtirasdan gюzlяri parpar parыldadы. Qaчan dцшmяni haqlamaq, onunla яlbяyaxa dюyцшmяk keчdi kюnlцndяn. Lakin uzaqdan atыlan gцllя onun sinяsindяn dяydi. Aьrыdan gюzlяrinя qaranlыq чюkdц. Tяpяnin цstцndяn aшыb, kollarыn arasыna yuvarlandы. Ayaьa durmaьa cяhd elяsя dя, yerindяn tяrpяnя bilmяdi.

Son dяfя inildяyяrяk astadan pычыldadы: - Baьышla mяni, balaca!

Yanыna qayыda bilmяdim!

ØßÊÈ ØßÊÈ ÁßËßÄÈÉÉßÑÈ № 6 (140), Ийун 2016

ТЯБРИК ЕДИРИК!

ВЯТЯНДАШЛАРЫН НЯЗЯРИНЯ!

Язиз достумуз, цч дяфя Шяки Бялядиййясиня цзв сечилмиш АРЗУ АБДУЛЩЯМИДОВУН бу йахынларда 60 йашы тамам олаъаг.

Шяки Бялядиййяси сакинлярин нязяриня чатдырыр ки, Азярбайъан Республикасынын верэи мяъяллясинин 206.3-ъц маддяляриня ясасян Шяки шящяриндя йашайан Физики шяхсляря бялядиййя верэиси олараг щяр ил цчцн мцлкиййятиндя олан щяйятйаны торпаг сащяляриня эюря щяр 100 м2 цчцн 0,3 манат, коммерсийа вя хидмят мягсядли торпаг сащяляриня эюря ися щяр 100м2 цчцн 4 манат щяъминдя торпаг верэиси щесабланыр. Ямлак верэиси цзря Верэи мяъяллясинин 198.1, 199.4.3, 201.1 вя 200.2 маддяляриня едилмиш дяйишикликляря ясасян физики шяхсляря 01.01.2015-ъи ил тарихдян етибарян биналарын инвентар дяйярляриня эюря дейил, хцсуси мцлкиййятиндя олан цмуми йашайыш сащясинин (30 м2 эцзяшт едилмякля) щяр м2-ня эюря 0,20 манат щяъминдя ямлак верэиси щесабланыр. Мялумат цчцн ону да билдиририк ки, йашайыш сащяси 30 м2дян ашаьы олдугда ямлак верэиси щесабланмыр. Коммерсийа вя хидмят обйектляриня эюря ися цмуми сащянин щяр м2-я эюря 0,20 манат щяъминдя ямлак верэиси щесабланыр. Верэи мяъяллясинин 201.3, 208.5 вя 208.6-ъы маддяляриня ясасян физики шяхсляр бялядиййя верэилярини тягдим едилмиш ТЯДИЙЙЯ БИЛДИРИШИ ясасында 16 ийул 2016-ъи ил тарихядяк бялядиййянин ашаьыда эюстярилмиш банк щесабларына юдянилмясини тямин етмялидирляр.

60

Арзу Ящмяд оьлу Абдулщямидов 1956-ъы ил августун 14-дя Шяки шящяриндя анадан олуб.

1973-ъц илдя Шяки шящяр 11 сайлы орта мяктяби битирдикдян сонра Кянд Тясяррцфаты Институтуна дахил олмуш вя 1979-ъу илдя щямин али мяктяби гуртарыб мцщяндис-механик ихтисасына йийяляниб. Институту гуртардыгдан сонра Шяки 2717 сайлы Автодястядя чилинэяр кими ямяк фяалиййятиня башлайыб вя 2012-ъи иля гядяр щямин мцяссисядя мцхтялиф вязифялярдя чалышыб. А.Абдулщямидов щазырда “ШякиСярнишин” АСЪ-нин сядридир. О, 1999, 2004 вя 2009-ъу иллярдя кечирилмиш бялядиййя сечкиляриндя иштирак едиб вя Шяки Бялядиййясиня цзв сечилиб.

Шяки Бялядиййясинин коллективи, бцтцн Шякилиляр адындан Арзу Абдулщямидову анадан олмасынын 60 иллик йубилейи мцнасибятиля тябрик едир, она мющкям ъан саьлыьы, узун юмцр вя эяляъяк фяалиййятинда даим зирвялярдя олмаьы арзулайыр. Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az, АзярТАъ-ын азертаэ.эов-аз вя АМЕА-нын съиенъе.аз интернет сайтларындан истифадя олунмушдур.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИНИН (ВЮЕН: 3000086531) БАНК РЕКВИЗИТЛЯРИ: Банк: Капитал Банкынын Шяки филиалы Коду 200703 ВЮЕН 9900003611 Мцхбир щесаб: АЗ37НАБЗ01350100000000001944 С.W.И.Ф.Т. БИК АИИБАЗ 2Х Щесаб №: АЗ92 АИИБ 33080019447001679170 ВЮЕН 3000086531

***

АЗЕРПОЪТ ММЪ, Шяки Реэионал почт филиалы Коду 690551 ВЮЕН 9900037711 Мцхбир щесаб: АЗ6НАБЗ01350100000000094944 Щесаб №: АЗ44 АЗПО 90555461200420100044 ВЮЕН 3000086531 16 ийул 2016-ъи ил тарихядяк верэи боръуну юдямяйян верэи юдяйиъиляриня 31 ийул 2016-ъи ил тарихядяк верэи ющдяликлярини йериня йетирмялярини хащиш едирик. Якс тягдирдя Азярбайъан Республикасы Верэиляр Назирлийинин 13 май 2015-ъи ил тарихли 1517040100655900 нюмряли ямри иля тясдиг едилмиш йерли (бялядиййя) верэи вя юдянишлярин щесабланмасы, юдянилмяси вя учоту иля баьлы метотики вясаитин 8.13.2 вя 8.13.3 маддяляриня уйьун олараг юдямя мцддятиндян сонракы эеъикдирилмиш щяр эцн цчцн (бир илдян чох олмамагла) галыг мябляьин 0,1% щяъминдя фаиз щесабланаъагдыр. ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси Баш редактор: Мурад Нябибяйов

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя Тел: +(994 24) 244 28 02 Моб: +(994 50) 310 69 57 Е - м а и л : murad.nabibekov@mail.ru

www.issuu.com/shekibelediyyesi

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://sheki.io.ua http://belediyye.io.ua h t t p : / / b e l e d i y y e . s h e k i . o rg http://sheki-municipality.narod.ru http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

Е Л А Н ИШАХТАРАН ВЯ ИШСИЗ ВЯТЯНДАШЛАРЫН, ИДАРЯ, МЦЯССИСЯ, ТЯШКИЛАТ, ТЯСЯРРЦФАТ, ШИРКЯТ РЯЩБЯРЛЯРИНИН ВЯ ИШ АДАМЛАРЫНЫН НЯЗЯРИНЯ Ямяк вя Ящалинин Сосиал Мцдафияси Назирлийи Дювлят Мяшьуллуг Хидмятинин тяшяббцсц иля Шяки район Мяшьуллуг мяркязи тяряфиндян 20 ИЙУЛ 2016-ЪЫ ИЛ тарихдя Шяки шящяриндя ящалинин актив мяшьуллуьуну тямин етмяк мягсядиля ишахтаран вя ишсиз вятяндашларла ишяэютцрянлярин ялагяляндирилмяси, бош иш йерляринин тутулмасы цчцн "ЯМЯК ЙАРМАРКАСЫ" кечиряъякдир. Йармаркайа шящяр вя район яразисиндя фяалиййят эюстярян мцяссися вя тяшкилатларда олан бош (вакант) иш йерляри чыхарылаъагдыр. Идаря, мцяссися вя тяшкилатлардан хащиш олунур ки, бош иш йерляри щаггында мялуматлары Шяки Мяшьуллуг мяркязиня тягдим етмякля йармаркада фяал иштирак етсинляр. "ЯМЯК ЙАРМАРКАСЫ"НДА ЮЗЦНЦЗЯ МЦНАСИБ ИШ ТАПА БИЛЯРСИНИЗ. "Ямяк Йармаркасы" 20 ийул 2016-ъы ил тарихдя саат 11:00-да Шяки район Ящалинин Мцдафия Мяркязинин инзибати бинасында кечириляъякдир. Ялагя телефону: 244-41-17; 244-27-10. Шяки район Мяшьуллуг мяркязи.

"AZЯRИQAZ"ЫN RЯHBЯRLЯRИNИN NЯZЯRИNЯ!

50 il balalarыmыzыn tяlim-tяrbiyяsi ilя mяшьul olan Qяrяnfil Yusif qыzы Nяbibяyovanыn Шяkidя dцz 25 gцndц qazыnы kяsiblяr. 81 yaшlы bu xanыm qaza hяsrяt qalыb.

Sovet hюkumяti vaxtы Aьdamda bir kяndlini hяbs etmiшdilяr ki, hяyяtyanы sahяsi 12 sot яvяzinя 14 sotdur, yяni tяsяrrцfatыn 2 sot torpaьыnы zяbt edib.

Mяhkяmяdя prokuror hяmin kolxozчuya 3 il iш istяyir.

Hakim mцttяhimdяn soruшur: - Nя sюzцn var?

Kяndli deyir: - Yoldaш hakim, mяn dцz Mozdokdan Berlinя qяdяr vuruшmuшam, Berlindя dя bir qыlчamы itirmiшяm. Yeddisяkkiz min kilometr mяsafяnin almanlardan tяmizlяnmяsindя iшtirak etmiшяm. Yяni hяmin o mцharibяdя almanlardan 2 sot torpaq saldыra bilmяmiшяm?!

Hakim sabiq millяt vяkili Cahangir Hцseynovun atasы idi, bir az da cяsarяtli vя яdalяtli adamыydы. Иttiham aktыnы cыrыb atmышdы vя demiшdi ki, aьsaqqal, sяndяn цzr istяyirяm, evinя gedя bilяrsяn. Иndi 81 yaшlы bir ananыn, az qala gюzцnцn nurunu balalarыmыza yedirtmiш bir ananыn qazыnы kяsmяzlяr ey, яksinя, ona qazы pulsuz verяrlяr.

Cavabыnыzы gюzlяyirik.

Ya da hяmin ananыn borc kaьыzыnы vя hesab nюmrяsini "Яdalяt" qяzetinя gюndяrin, biz юdяyяk. "ЯDALЯT" qяzeti, № 102 (4849) 8 iyun 2016-cы il Adalet.az, 8 iyun 2016-cы il, 15:06. Редаксийадан: "ЯDALЯT" гязети бу факты бяндянизин Фаъебоок сосиал шябякясиндя йаздыьы мялумата эюря дяръ едиб. Проблем щяля дя юз щяллини тапмайыб... М.НЯБИБЯЙОВ, "Шяки Бялядиййяси" гязетинин баш редактору Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 10 ийул 2016-ъи ил Гязет “ЗАМАН-АЗЯР” ММЪ-нын мятбяясиндя чап олунуб.

www.belediyye.sheki.org