MoirĂŠ, Sarah Dullens
Moiré, Masterproef 2011-2012 Copyright © Sarah Dullens
onderzoek: sarahdullens.wordpress.com films: vimeo.com/channels/moire Omslagontwerp: Sarah Dullens Zetwerk: Sarah Dullens, Graphista Eerste druk 2012 Tweede, gewijzigde druk juni 2019 Masterproef 2011-2012 www.sintlucasantwerpen.be Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Inhoud Inleiding
9
Rasters
13
MoirĂŠ
23
Textiel 1
27
Transparanten 4
133
Nodebox
33
Transparanten 5
143
Transparanten 1
37
Jurk 1
147
Textiel 2
45
Bos
153
Print op textiel
51
Jurk 2
159
Manipulatie 1
61
Textiel 3
165
Schaduw 1
67
Omgeving
171
Schaduw 2
73
Scherm 1
175
Manipulatie 2
79
Scherm 2
179
Schaduw 3
83
Jurk 3
191
Schaduw 4
91
Jurk 4
197
CMYK 1
97
Textiel 4
201
Transparanten 2
105
Scherm 4
211
Transparanten 3
117
Scherm 5
225
CMYK 2
125
Bronnen Inspiratie
Nawoord
231 231
Informatie
232 235
Inleiding
Inleiding Deze publicatie geeft een chronologisch overzicht van de experimenten die ik gedaan heb rond het moiré effect. Tijdens mijn masteropleiding bij Sint Lucas Antwerpen heb me hier 7 maanden lang in verdiept. Eigenlijk zelfs nog langer, want in mijn derde bachelor had ik reeds de basis gelegd.
‘Moiré is een fout’. Dat was mijn uitgangspunt. Het fenomeen moet zoveel mogelijk vermeden worden en wanneer het zich per ongeluk toch voordoet, moet het weer verdwijnen. Doen we dit niet dan wordt het drukwerk, de foto of de film beschouwd als van slechte kwaliteit.
Het moiré effect is iets waar iedereen nu en dan mee wordt geconfronteerd. Ikzelf kwam tijdens mijn derde bachelor erg vaak in aanraking met dit fenomeen. Tijdens dat academiejaar deed ik een onderzoek naar rasters en hun effect op gerasterde afbeeldingen. Het was hier niet de bedoeling om moiré effecten te creëren, maar ik kon er niet aan ontsnappen. Toen ben ik mijn focus op de rasters zelf blijven leggen, maar mijn masterjaar was de ideale gelegenheid om dit moiré effect toch nog verder te bestuderen.
Hoe ontstaat moiré? Wanneer er twee verschillende raster over elkaar liggen, ontstaat moiré. Deze rasters kunnen allerlei vormen en materialen zijn.
Het moiré effect is genoemd naar de gelijknamige textiel soort. Door de manier waarop deze is geweven zien we er golvende patronen in. Moiré textiel was erg populair in de middeleeuwen omwille van de zijdeachtige glans. Ook nu nog wordt het gebruikt in kledij. Daarnaast zijn er velen beeldende kunstenaars die het effect gebruiken als uitgangspunt in hun werk. Wie interesse heeft, kan de werken die voor mij als inspiratie dienden, achteraan in deze publicatie terugvinden, onder de titel ‘bronnen/ inspiratie’.
Ik zal een voorbeeld geven. Er is iemand te gast en een talkshow op televisie. Men zal op voorhand aan deze persoon vragen om geen gestreept hemd of t-shirt te dragen. Een gestreept kledingstuk werkt namelijk als een raster. Het beeldscherm waarop het de persoon met zijn of haar gestreepte kleding verschijnt, is een tweede raster. Wanneer deze persoon in beeld komt zien we in plaats van de strepen, allerlei golvende patronen over zijn hemd dansen. Dit is natuurlijk niet de bedoeling en de meeste mensen vinden het vreselijk irritant. En toch wil ik proberen mijn beelden zoveel mogelijk te vullen met moiré. Is het om aan te tonen dat moiré zo lelijk nog niet is? Of is het om de geheimen van moiré te doorgronden? Of is het omdat ik het fascinerend vind? Het is moeilijk om er een specifieke reden voor te geven.
9
Inleiding
Moiré lijkt ons verstand te boven te gaan en iets ontastbaar te zijn. Maar er zijn wiskundige en wetenschappelijke verklaringen voor. Wiskundigen geven verklaringen voor de verschillende patronen door middel van een x-as en een y-as en de snijpunten van twee grafieken. De nieuwe curve die we zien is de verbindingslijn van al deze snijpunten. Wetenschappers verklaren het effect door het te koppelen aan de manier waarop onze hersenen onze waarnemingen van de ogen vertalen. Onze hersenen vereenvoudigen namelijk patronen die te complex zijn. Een beeld vol moiré is psychedelisch, je mag er niet te lang naar kijken of het staat op je netvlies gebrand. Ik heb er nu zo lang rond gewerkt en kan het alleen maar bevestigen. Na al die uren bezig te zijn met moiré, werd ik telkens opnieuw misselijk en kreeg ik hoofdpijn. Sarah Dullens, juni 2012
10
Rasters
Rasters In 2011, tijdens mijn derde bachelor, begon ik een onderzoek naar rasters. Het project was gebaseerd op een systeem om gedrukte afbeeldingen te doen bewegen door er een raster overheen te schuiven. Om een voorbeeld te geven: in een korte sequentie worden vier tekeningen elk uitgesneden in een rasterpatroon en daarna over elkaar gezet. Het raster bedekt telkens drie van de vier afbeeldingen. Door deze te verschuiven zien we telkens een andere afbeelding. Op volgende pagina’s staan voorbeelden hiervan. Wanneer het raster niet gelijk gelegd wordt met de afbeelding erachter, werkt het systeem niet maar zien we wel een moiré patroon. Dit kan doordat het raster iets gekanteld ligt of wanneer er een verkeerd raster wordt gebruikt. Bijvoorbeeld, het bolletjes raster ligt op het driehoekjes raster. In dit project bleef ik mij focussen op de rasters zelf en hoe ik de beeldentot leven kon laten komen. Het moiré effect dat er bij te pas kwam, was eerder een ongemak.
13
Rasters
Dit is het driehoekraster met bijbehorende letter. De afbeelding recht toont de eerste pagina van het boek ‘Utopia’ door T. More in dit lettertype. Door het raster te gebruiken, wordt het mogelijk de tekst te lezen . Het is helaas zeer moeilijk om het raster in de juiste hoek te houden. Bij het kleinste foutje wordt de tekst terug onleesbaar.
14
15
15
Rasters
Het beeld toont de letters U-T-O-P-I-A.
16
Rasters 
Dezeafbeelding bevat alle 26 letters van het alfabet.
17
Rasters
Deze afbeelding is de vuurbal. Het is een cirkel die bij het bewegen van het raster verandert van kleur. Van rood naar geel in 5 stappen.
18
Het speciale aan deze is dat wanneer het raster enkele graden wordt gekanteld de kleuren beginnen te ‘vlammen’. Het beeld verandert in een vuurzee.
Rasters
19
Rasters  
Hier wordt er geen gebruik gemaakt van een transparant om over de afbeelding heen te bewegen. Hier is het beeld dat men ziet afhankelijk
20
van het standpunt van het publiek. Het raster is op een bepaalde afstand van het beeld geplaatst zodat het langswandelen hetzelfde effect heeft als het bewegen van het transparant in het eerder voorbeeld.
Moiré
Moiré Het moiré project bestaat uit een reeks experimenten. Het ene met een interessanter resultaat dan het andere maar ik heb ervoor gekozen ze allemaal te tonen. Op deze manier is de evolutie doorheen het proces het beste te zien en spreken e beelden voor zichzelf. Het doel was om verschillende manieren te vinden om moiré te creëren. En tegelijk de beste manieren zoeken om deze moiré vast te leggen. Film is een goede methode gebleken om moiré te tonen. Bij moiré is de beweging van het materiaal erg belangrijk. Moiré is niet statisch en de essentie kan het beste getoond worden in bewegend beeld. Daarnaast heb ik ook foto’s genomen en interessante filmstills geselecteerd. In deze publicatie geef ik een overzicht van de beelden die ik heb gecreëerd, achter elk deel staat een verwijzing naar de filmpjes die zijn verzameld op het vimeo kanaal: www.vimeo.com/channels/moire
23
Moiré
24
Textiel 1
Experiment op 10 december 2011
Moiré_001
Moiré_005
Moiré_009
Moiré_002
Moiré_006
Moiré_010
Moiré_003
Moiré_007
Moiré_004
Moiré_008
27
Moiré - Textiel 1
In de stoffenverkoop vond ik een aantal stoffen waarin moiré te zien was wanneer het stuk textiel beweegt. Ik besloot dit te fotograferen en te filmen. Het resultaat was niet wat ik ervan verwacht had. De stoffen waren wit waardoor het moiré effect erg moeilijk te onderscheiden was. Met het blote oog was het geen probleem, maar op foto is er weinig of niets van te zien.
28
Moiré - Textiel 1
29
Moiré - Textiel 1
vimeo.com/34460408
30
Nodebox
Experiment op 22 december 2011
Moiré_011
Moiré_015
Moiré_012
Moiré_016
Moiré_013
Moiré_014
33
Moiré - Nodebox
Nodebox is een goed hulpmiddel om deze verschillende rasters te tekenen. Ik maakte steeds een schema van een basisraster, kopieerde dit schema en gaf vervolgens enkele nieuwe parameters in. Het tweede raster heeft zo telkens bijvoorbeeld een andere kromming of schaal.
34
Transparanten 1
Experiment op 28 december 2011
Moiré_017
Moiré_021
Moiré_025
Moiré_018
Moiré_022
Moiré_026
Moiré_019
Moiré_023
Moiré_027
Moiré_020
Moiré_024
Moiré_028
37
Moiré - Transparanten 1
Moiré_029
Moiré_030
Moiré_031
38
Moiré - Transparanten 1
Ditmaal printte ik een grid van zwarte lijnen op een transparant. Wanneer het materiaal word geplooid verschijnt er moiré. Een andere manier is doormiddel van de schaduw van het transparant. De schaduw vormt het tweede grid waarmee moiré gemaakt kan worden.
39
Moiré - Transparanten 1
40
Moiré - Transparanten 1
41
Moiré - Transparanten 1
vimeo.com/34458987
42
Experiment op 6 januari 2012
Textiel 2
Moiré_032
Moiré_033
45
46
47
Moiré - Textiel 2
Een tweede poging om het moiré effect in mijn stukjes textiel vast te leggen op foto. Deze keer gebruik ik een fototoestel met minder pixels, nu is het moiré veel beter zichtbaar. vimeo.com/34705127
48
Print op textiel
Experiment op 8 januari 2012
Moiré_034
Moiré_038
Moiré_042
Moiré_035
Moiré_039
Moiré_043
Moiré_036
Moiré_040
Moiré_044
Moiré_037
Moiré_041
Moiré_045
51
Moiré - Print op textiel
52
Moiré_046
Moiré_050
Moiré_054
Moiré_047
Moiré_051
Moiré_055
Moiré_048
Moiré_052
Moiré_056
Moiré_049
Moiré_053
Moiré_057
Moiré - Print op textiel
Moiré_058
Moiré_062
Moiré_059
Moiré_063
Moiré_060
Moiré_064
Moiré_061
Moiré_065
Moiré_066
53
Moiré - Print op textiel
54
Moiré - Print op textiel
55
56
56
57
57
Moiré - Print op textiel
De rasters die ik op papier of op transparanten print zijn steeds erg strak. De lijnen zijn steeds perfect recht of volgens een vaste kromming. Hierdoor is er weinig variatie in de moiré patronen die ik zo kan creëren. Dit is in tegenstelling tot de effecten die in het textiel zitten. Om eenzelfde effect te benaderen met mijn zelf getekende rasters, besloot ik ze over te brengen op textiel. Hierdoor zijn de lijnen minder statisch. De lijnen volgen de soepele krommingen en vouwen van het textiel. Als tweede raster gebruik ik alsnog de rasters die op transparanten werden geprint.
58
Experiment op 11 januari 2012
Manipulatie 1
Moiré_067
Moiré_068
Moiré_069
61
Moiré - Manipulatie 1
62
Moiré - Manipulatie 1
63
Moiré - Manipulatie 1
vimeo.com/34910870
64
Schaduw 1
Experiment op 15 januari 2012
Moiré_070
Moiré_074
Moiré_078
Moiré_071
Moiré_075
Moiré_079
Moiré_072
Moiré_076
Moiré_073
Moiré_077
67
68
69
Moiré - Schaduw 1
In deze reeks gebruikte ik weer de rasters op transparanten. Door te schaduwen ervan te gebruiken, wordt het beeld zachter en lijkt het moiré nog ongrijpbaarder. Het is helemaal niet tastbaar meer. vimeo.com/35148372
70
Experiment op 16 januari 2012
Schaduw 2
Moiré_080
Moiré_081
Moiré_082
Moiré_083
73
Moiré - Schaduw 2
Dit experiment is vergelijkbaar met het vorige schaduwexperiment. Het enig verschil is dat ik deze keer achter elk van de twee transparanten een licht bron heb geplaatst in plaats van slechts één centrale lichtbron. Het resultaat is minder goed dan gehoopt.
74
75
Moiré - Schaduw 2
vimeo.com/35148799
76
Experiment op 18 januari 2012
Manipulatie 2
Moiré_084
Moiré_085
Moiré_086
Moiré_087
79
Moiré - Manipulatie 2
vimeo.com/35309092
80
Schaduw 3
Experiment op 23 januari 2012
Moiré_088
Moiré_092
Moiré_096
Moiré_089
Moiré_093
Moiré_097
Moiré_090
Moiré_094
Moiré_098
Moiré_091
Moiré_095
Moiré_099
83
Moiré - Schaduw 3
Moiré_100
Moiré_101
Moiré_102
Moiré_103
84
Moiré - Schaduw 3
De schaduwen van de rasters zijn een interessant gegeven. Ik heb alleen nog een goede lichtbron nodig. Voor de belichting van de eerste foto’s van deze reeks gebruikte ik een zaklamp. Door de zaklamp te bewegen, veranderen de schaduwen van vorm.
85
Moiré - Schaduw 3
Maar wanneer ik dit experiment met 2 rasters en 2 zaklampen doe gaat het effect verloren. Beide lichtbronnen zijn te sterk en doen de schaduw van de andere verdwijnen. Daarom zijn de theelichtjes geïntroduceerd. Het licht is minder fel en de kleuren zijn warmer. Nog een voordeel is dat door de beweging van de vlammen, ook de schaduwen bewegen.
86
Moiré - Schaduw 3
vimeo.com/35506290
87
Moiré - Schaduw 3
vimeo.com/35506157
88
Schaduw 4
Experiment op 25 januari 2012
Moiré_104
Moiré_108
Moiré_112
Moiré_105
Moiré_109
Moiré_113
Moiré_106
Moiré_110
Moiré_114
Moiré_107
Moiré_111
Moiré_115
91
Moiré - Schaduw 4
92
Moiré_116
Moiré_120
Moiré_117
Moiré_121
Moiré_118
Moiré_122
Moiré_119
Moiré_123
Om het volgende experiment uit te voeren, gebruikte ik mijn ministudio, 2 cilinders met streepjesepatroon en theelichtjes.
93
Moiré - Schaduw 4
vimeo.com/35637233
94
Experiment op 30 januari 2012
CMYK 1
Moiré_124
Moiré_125
Moiré_126
97
Moiré - Cmyk 1
98
Tot hiertoe heb ik steeds met uitsluitend zwarte rasters gewerkt. Maar wat is het effect van kleur? Om dit te testen, printte ik rasters in cyaan, magenta, geel en zwart op de transparanten.
99
100
101
Moiré - Cmyk 1
vimeo.com/ 35890824
102
Transparanten 2
Experiment op 26 januari 2012
Moiré_127
Moiré_131
Moiré_135
Moiré_128
Moiré_132
Moiré_136
Moiré_129
Moiré_133
Moiré_137
Moiré_130
Moiré_134
Moiré_138
105
Moiré - Transparanten 2
106
Moiré_139
Moiré_143
Moiré_147
Moiré_140
Moiré_144
Moiré_148
Moiré_141
Moiré_145
Moiré_149
Moiré_142
Moiré_146
Moiré_150
107
107
108
109
Moiré - Transparanten 2
110
Moiré - Transparanten 2
111
Moiré - Transparanten 2
112
Moiré - Transparanten 2
113
Moiré - Transparanten 2
Transparanten met verschillende rasters. Het is eenvoudig om te doen en de resultaten zijn verrassend.
114
Transparanten 3
Experiment op 29 januari 2012
Moiré_151
Moiré_155
Moiré_159
Moiré_152
Moiré_156
Moiré_160
Moiré_153
Moiré_157
Moiré_161
Moiré_154
Moiré_158
Moiré_162
117
Moiré - Transparanten 3
118
Moiré_163
Moiré_167
Moiré_171
Moiré_164
Moiré_168
Moiré_172
Moiré_165
Moiré_169
Moiré_173
Moiré_166
Moiré_170
Moiré_174
Moiré - Transparanten 3
Moiré_175
Moiré_176
Moiré_177
119
120
De transparanten worden bevestigd in de daarvoor gemaakte houders. De opzet is om zo diepte te creĂŤren en niet meer vast te zitten aan de platte vlakken. Op deze manier kan ik de transparenten lichtjes buigen waardoor hun effect op elkaar waar net wat anders is dan wanneer ze gewoon plat op elkaar gelegd zijn.
121
Moiré - Transparanten 3
In klein formaat op een beeldscherm zien de foto’s er anders uit dan op print. Dit zijn enkele screenshots.
122
CMYK 2
Experiment op 29 januari 2012
Moiré_178
Moiré_182
Moiré_186
Moiré_179
Moiré_183
Moiré_187
Moiré_180
Moiré_184
Moiré_188
Moiré_181
Moiré_185
Moiré_189
125
Moiré - Cmyk 2
Moiré_190
Moiré_191
Moiré_192
Moiré_193
126
Moiré_194
Moiré - Cmyk 2
Hetzelfde experiment opnieuw. Deze keer met de CMYK transparanten.
127
128
129
Moiré - Cmyk 2
vimeo.com/35891782
130
Transparanten 4
Experiment op 31 januari 2012
Moiré_195
Moiré_199
Moiré_203
Moiré_196
Moiré_200
Moiré_204
Moiré_197
Moiré_201
Moiré_205
Moiré_198
Moiré_202
Moiré_206
133
Moiré - Transparanten 4
134
Moiré_207
Moiré_211
Moiré_215
Moiré_208
Moiré_212
Moiré_216
Moiré_209
Moiré_213
Moiré_217
Moiré_210
Moiré_214
Moiré_218
Moiré - Transparanten 4
Moiré_219
Moiré_220
135
136
137
138
139
Moiré - Transparanten 4
Door 2 verschillende kleuren te gebruiken, blijven de 2 rasters afzonderlijk te onderscheiden. De sfeer is totaal anders dan de experimenten met enkel zwarte rasters.
140
Experiment op 3 februari 2012
Transparanten 5
Moiré_221
Moiré_222
Moiré_223
Moiré_224
143
Moiré - Transparanten 5
De lijnen van de rasters zijn deze keer veel fijner. Het effect is nu vooral interessant op een beeldscherm. Om dit beeld te bekomen, heb ik een screenshot genomen van een erg kleine versie van de foto. Deze screenshot weer sterk uitvergroot en de pixels vervaagd.
144
Experiment op 4 februari 2012
Jurk 1
Moiré_225
Moiré_226
Moiré_227
Moiré_228
147
Het stukje bedrukte textiel was net groot genoeg voor een poppenkleedje. Nu het experiment blijkt te lukken, moet ik maar eens op zoek gaan naar een exemplaar voor mezelf.
148
149
Moiré - Jurk 1
vimeo.com/36200277
150
Bos
Experiment op 9 februari 2012
Moiré_229
Moiré_233
Moiré_230
Moiré_234
Moiré_231
Moiré_235
Moiré_232
153
Moiré - Bos
Wat als de lijnen in het raster eigenlijk delen zijn van een verknipte foto? Ik testte of de foto terug herkenbaar wordt als de twee rasters
154
samenvallen. Dit was inderdaad het geval, maar het interessantste gedeelte is wanneer de foto niet te herkennen valt. Dan is het bos op de foto veel abstracter maar nog steeds vrij herkenbaar als bos.
Moiré - Bos
155
Moiré - Bos
vimeo.com/36420098
156
Jurk 2
Experiment op 10 maart 2012
Moiré_236
Moiré_240
Moiré_244
Moiré_237
Moiré_241
Moiré_245
Moiré_238
Moiré_242
Moiré_246
Moiré_239
Moiré_243
Moiré_247
159
Moiré - Jurk 2
160
Moiré_248
Moiré_252
Moiré_249
Moiré_253
Moiré_250
Moiré_254
Moiré_251
Moiré_255
Moiré - Jurk 2
Mijn moiré jurkjes. Ik heb een stuk gestreepte tricot stof gevonden en heb er mijn eigen exemplaar uit gemaakt. Jammer dat de het contrast niet groot genoeg is voor het ultieme effect. Het is namelijk bruin en beige gestreept. Het effect op beeldscherm alleen is niet optimaal, wanneer er een extra streepjesraster voor wordt geplaatst krijgen we wel moiré.
161
Moiré - Jurk 2
vimeo.com/38729649
162
Textiel 3
Experiment op 16 maart 2012
Moiré_256
Moiré_260
Moiré_264
Moiré_257
Moiré_261
Moiré_265
Moiré_258
Moiré_262
Moiré_259
Moiré_263
165
Moiré - Textiel 3
De eerdere experimenten met de witte stoffen waren niet optimaal. Nu heb ik de experimenten herhaald met een uit rode en groene draden geweven textielsoort. Het felle daglicht heeft de kleuren van de opnames beïnvloed.
166
Moiré - Textiel 3
167
Moiré - Textiel 3
168
Omgeving
Experiment op 19 maart 2012
Moiré_266
Moiré_270
Moiré_267
Moiré_271
Moiré_268
Moiré_272
Moiré_269
Moiré_273
171
Moiré - Omgeving
Moiré kom je overal tegen maar je staat er niet altijd bij stil. Dit zijn enkel foto’s van banale voorwerpen waar moiré in voorkomt. vimeo.com/39529527
172
Scherm 1
Experiment op 21 maart 2012
Moiré_274
Moiré_278
Moiré_275
Moiré_279
Moiré_276
Moiré_277
175
Moiré - Scherm 1
Tijdens het fotograferen van de moiré effecten kom ik vaak voor de teleurstelling dat het moiré zichtbaar is in het schermpje van mijn fototoe-
176
stel maar niet wanneer de foto genomen is. Daarom besloot ik om foto’s te nemen va nhet schermpje zelf.
Scherm 2
Experiment op 22 maart 2012
Moiré_280
Moiré_284
Moiré_288
Moiré_281
Moiré_285
Moiré_289
Moiré_282
Moiré_286
Moiré_290
Moiré_283
Moiré_287
Moiré_291
179
Moiré - Scherm 2
180
Moiré_292
Moiré_296
Moiré_300
Moiré_293
Moiré_297
Moiré_301
Moiré_294
Moiré_298
Moiré_302
Moiré_295
Moiré_299
Moiré_303
Moiré - Scherm 2
Moiré_304
Moiré_308
Moiré_305
Moiré_309
Moiré_306
Moiré_310
Moiré_307
181
Moiré - Scherm 2
De mooiste moiré komenvaak voor op scherm. Om dat ik vastbesloten ben om moiré vast te leggen op foto en film, lijkt het me logisch dat ik deze versie ook fotografeer. De rasters stapelen zich zo op. Deze afbeeldingen zijn foto’s van foto’s van moiré getoond op beeldscherm.
182
Moiré - Scherm 2
183
Moiré - Scherm 2
184
Moiré - Scherm 2
185
Moiré - Scherm 2
186
Moiré - Scherm 2
Weeral lukt het me niet om de moiré vast te leggen zoals ik het eigenlijk zou willen. Maar de kleine versie van de foto’s op scherm zijn dan weer zeker de moeite waard om te tonen.
187
Moiré - Scherm 2
vimeo.com/39000720
188
Jurk 3
Experiment op 25 maart 2012
Moiré_364
Moiré_368
Moiré_365
Moiré_369
Moiré_366
Moiré_370
Moiré_367
191
Moiré - Jurk 3
Deze stof die ooit door Banana Moon wordt gebruikt voor de bikinicollectie lijkt me ideaal om een moiré jurk uit te maken.
192
Moiré - Jurk 3
193
Moiré - Jurk 3
vimeo.com/40153005
194
Jurk 4
Experiment op 27 maart 2012
Moiré_371
Moiré_375
Moiré_379
Moiré_372
Moiré_376
Moiré_380
Moiré_373
Moiré_377
Moiré_374
Moiré_378
197
Moiré - Jurk 4
vimeo.com/43305963
198
Textiel 4
Experiment op 2 april 2012
Moiré_321
Moiré_325
Moiré_329
Moiré_322
Moiré_326
Moiré_330
Moiré_323
Moiré_327
Moiré_331
Moiré_324
Moiré_328
Moiré_332
201
Moiré - Textiel 4
202
Moiré_333
Moiré_337
Moiré_341
Moiré_334
Moiré_338
Moiré_342
Moiré_335
Moiré_339
Moiré_343
Moiré_336
Moiré_340
Moiré_344
Moiré - Textiel 4
Moiré_345
203
Moiré - Textiel 4
Een nieuwe poging om het stukje textiel te fotograferen ditmaal met een subtielere belichting.
204
Moiré - Textiel 4
205
206
207
Moiré - Textiel 4
vimeo.com/39882058
208
Scherm 4
Experiment op 6 april 2012
Moiré_346
Moiré_350
Moiré_354
Moiré_347
Moiré_351
Moiré_355
Moiré_348
Moiré_352
Moiré_356
Moiré_349
Moiré_353
Moiré_357
211
Moiré - Scherm 4
Moiré_358
Moiré_362
Moiré_359
Moiré_363
Moiré_360
Moiré_361
212
Moiré - Scherm 4
Een beeldscherm bedekt met een stuk fijn geweven textiel zorgt voor verrassende resultaten.
213
Moiré - Scherm 4
LED beeldscherm
214
Moiré - Scherm 4
LCD beeldscherm
215
216
216
217
217
218
218
219
219
Moiré - Scherm 4
220
Moiré - Scherm 4
221
Moiré - Scherm 4
vimeo.com/39882347
222
Scherm 5
Experiment op 2 mei 2012
Moiré_381
Moiré_385
Moiré_382
Moiré_386
Moiré_383
Moiré_387
Moiré_384
225
Moiré - Scherm 5
Een foto van het stuk gestreept textiel geeft verschillende moiré patronen op het scherm, naargelang de grootte van de foto en de rotatie.
226
Moiré - Scherm 5
227
Moiré - Scherm 5
vimeo.com/41424345
228
Bronnen - Inspiratie
Bronnen Inspiratie »» Cube Bleu Intern, Jesús Rafael Soto, www.jr-soto.com »» Shirt video, Timur Si-Qin, www.youtube.com/watch?v=jXEgnRWRJfg »» The Striped T-shirt, , www.youtube.com/watch?v=F6Z1C_UgYlU »» Moiré Dress, Elizabeth Fuller, efuller.net »» Moiré Wallpaper, Jesper Carlsen, jesper-carlsen.com/2009/04/ moire-wallpaper-2009 »» Objects Are Larger Than They Appear, Michael Solomon, 29 September 2011, ELLE »» Gallery Taffy, Galloti & Radice, www.architonic.com/pmgal/ taffy-gallotti-radice/2051480 »» Moiré seconds, Kecskeméti B. Zoltán, 2011 www.youtube.com/watch?v=AePUkYUgJ-w »» Star Place Facade, Kaohsiung, Taiwan, UNStudio, 2006-2008 www.unstudio.com/projects/star-place-facade »» Untitled 2009, Leanne Eisen, leanneeisen.com »» Moiré Index, Carsten Nicolai »» Handmade Moiré, Evelin Kasikov, evelinkasikov.com »» Interferenz, Kollektive Wahrnehmung, www.kollektivewahrnehmung.de
»» M3 Moiré Façade, City of Sound, Brisbane, www.cityofsound.com/blog/2008/09/m3-moirfaade-m.html »» Animas, Seth Wulsin, sethwulsin.com »» Distortion, Sodeoka, www.sodeoka.com »» Topographic Projection, Jim Sanborn, jimsanborn.net »» Bill Hinz, www.billhinz.com »» Laboratory for Exporative Architecture & Design Ltd, Belgian Spirit, Antwerpen, www.belgianspirit.be »» in the year 2525, Nathan Gray, thebiclops.blogspot.com/2011/04/in-year-2525 »» Sew your own clothes, Yuk Ting, yuk-ting.blogspot.com »» Chandelier 1960’s, Gaetano Sciolari, www.city-furniture.be/641/ Gaetano_Sciolari__chandelier__1960s »» Couleur Additive, Carlos Cruz-Diez, 1995, www.cruz-diez.com »» #11, Marey <-> Moiré, Joost Rekveld, www.lumen.nu »» Plexus, Gabriel Dawe, www.gabrieldawe.com 231
Bronnen - Informatie
Informatie »» Moiré, www.mathematik.com/Moire »» Moiré Pattern, encyclopedia2.thefreedictionary.com »» Invisible Celebrity Opticall Illusions, www.tricks-and-illusions.com/2007/10/ invisible-celebrity-opticall-illusions »» Tileable Organic Op Art Photoshop Patterns, webtreats.mysitemyway.com/ tileable-organic-op-art-photoshop-patterns »» Moiré and Shadow Art, moire-shadow.blogspot.com »» Moiré-effect, www.vego.nl »» Eliminating the Moiré effect, www.youtube.com/watch?v=uFmJjvWYQ7M »» Misa Moiré Plain, www.marvictextiles.co.uk/misa-moire-plain-jungle »» Vreemde gestreepte patronen in kleding, www.fujifilm.nl/fujifilm_com/ca7ac8d0111d173414e71d15327cc626.php »» Moirés, Hans Giger, January-April 1986, Computers & Mathematics with applications
232
Nawoord
Nawoord Anno 2019 is mijn fascinatie voor moiré nog steeds even groot als toen. Ik kan het niet laten om iedereen erop te wijzen dat er zich een moiré effectje voordoet op televisie (inclusief een kleine technische toelichting), Vasarely krijgt mijn onverdeelde aandacht in Centre Pompidou,... Daarom besloot ik deze masterproefpublicatie nog eens onder handen te nemen. Zovele maanden non-stop in moiré ondergedompeld worden doet vreemde dingen met de hersenen. Helder nadenken werd een ware inspanning. Dit nog eens in combinatie met de jury-stress (ik was en ben een echte stresskip) zorgde er onvermijdelijk voor dat ik fouten maakte. Waarschijnlijk ben ik iets te streng op mezelf als het op deze foutjes aankomt. Maar ik moest en zou een nieuwe en ditmaal (bijna) perfecte uitgave van mijn masterproef publicatie uitbrengen.
een grafisch ontwerper omdat ze een klik hebben met zijn of haar werk. De kleine foutjes zijn uit deze publicatie verwijderd en er zijn QR-codes toegevoegd om de interactie met de filmpjes te vergemakkelijken. Verder is alles zoals het origineel bedoeld was door studente Sarah Dullens in het jaar 2012. Toen stond ik bekend als madame moiré. Nu kent men mij als Graphista, professioneel grafisch ontwerpster en nog steeds met een sterke voorliefde voor moiré. Sarah ‘Graphista’ Dullens, juni 2019
Als je het mij vraagt was deze herdruk alle moeite waard. Ikzelf heb er alvast van genoten. Enerzijds roept het nostalgie op naar de tijd als student in de beeldende kunst. Toen leek alles nog mogelijk. Anderzijds geeft het me goesting om Graphista opnieuw de richting in te sturen die ik als student voor ogen had. Misschien had ik de laatste tijd vaak het gevoel dat ik niet voldoende mezelf in mijn werk kon leggen. Ik begon te vergeten dat het meer dan oké is om een herkenbaar stijltje te hebben. In een ideale situatie werken mensen en bedrijven zelfs samen met
235