12
12 POWODÓW, DLA KTÓRYCH WARTO ODWIEDZIĆ SANTIAGO DE COMPOSTELA Cel duchowej wędrówki po Europie Galicja_ Hiszpania
1 A BY S ZU KA Ć
Latarni morskiej średniowiecznego chrześcijaństwa
Miejsce wybrane Zgodnie z przekazem starożytnej tradycji, Święty Jakub, jeden z dwunastu apostołów , podczas swej podróży do Hispanii dotarł aż do wybrzeży Galicji, ówczesnego krańca ziemi, aby tam głosić Dobrą Nowinę. W roku 44 został stracony w Jerozolimie, gdzie odmówiono mu pochówku. Wi e r n i uczniowie zabrali ciał o i wraz z nim przemierzyli morze, aby pochować je godnie w Galicji. Grób ten okrywał y mroki zapomnienia aż do roku 813, w którym to w cudowny sposób odkryto miejsce ostatniego spoczynku apostoł a Jakuba. Wkrótce potem Św. Jakub staje się patronem małego chrześcijańskiego królestwa na północy Półwyspu Iberyjskiego, przyjmując rolę przewodnika i obrońcy chrześcijan przed rozprzestrzeniającym się w centrum i na południu półwyspu Islamem. W miejscu odkrycia grobu wzniesiono pustelnię, która z biegiem czasu rozrosła się w monumentalną Katedrę. Wokół niej narodziło się i rozkwitło jedyne w swoim rodzaju miasto pielgrzymkowe Santiago de Compostela.
Cel drogi od tysiąclecia Od samego początku odkryciu towarzyszyły cuda i objawienia, które obrosły w legendy . Biorąc za przewodnika Drogę Mleczną, szlak na nieboskłonie, tysiące pielgrzymów zaczęło przybywać do Composteli z odległych krajów Europy. W ten sposób narodziła się sieć dróg tworząca Camino de Santiago – Szlak
J a k u b o w y, wzdłuż którego wzniesiono kościoły i klasztory , schroniska, gospody i szpitale, powstawały i krzepły miasta oraz ośrodki handlu. Wiek XII przynosi decyzję Papiestwa o nadaniu miastu Santiago przywileju obchodzenia Roku Świętego, co czyni z niego trzecie na świecie święte miasto chrześcijan, obok Jerozolimy i Rzymu.
Odtąd każdego roku, w którym wspomnienie św . Jakuba, 25 lipca, przypada w niedzielę, rzesze wiernych pielgrzymują do jego grobu, aby uzyskać odpust zupełny . Historia była świadkiem już 118 lat świętych: ostatnio w 2004 roku, kolejne nastąpią w 2010 i 2021 roku. Jako nieobjęta przestrzeń spotykania się idei, szerzenia wiary, nawiązywania się kontaktów handlowych, a także wymiany artystycznej i kulturalnej, Szlak Jakubowy stał się duchowym szlakiem, który wzniósł podwaliny Europy i uczyni z Composteli skrzyżowanie dróg średniowiecznego chrześcijaństwa. W uznaniu historycznych zasług dla starego kontynentu Rada Europy nazwała Szlak Jakubowy “Pierwszym Szlakiem Kulturowym Europy”, a UNESCO nadało mu status Światowego Dziedzictwa Kultury. Dziś, podobnie jak kiedyś urzeka bogactwem i rożnorodnością. Jest drogą duchowej odnowy, pielgrzymką wiary, miejscem spotkania drugiego człowieka i otwarcia się na niego, próbą sił i pokonania własnej słabości, szlakiem artystycznym i kulturalnym; każdy znajdzie tu to, czego szuka, a nawet więcej.
ABY O D N A L E ŹĆ Szlak Jakubowy
2
3
3 A BY DAĆ S IĘ UW I E Ś Ć
Miastu Światowego Dziedzictwa Kultury
kultury religijnej i akademickiej, dworów i niewielkich kamienic z balkonami wychodzącymi na wąskie brukowane uliczki, niekiedy z ciągiem niskich, granitowych podcieni. Nazwy ulic przywołują stare zawody i cechy , które na nich się skupiały , a także średniowieczne mury obronne. Barok odcisnął na mieście swoje ostateczne piętno. Unikalny jego charakter, uwarunkowany surowością szarego granitu, zdominował kościoły i fasady romańskiej w swym zrębie Katedry, otaczając ją czterema monumentalnymi placami, które wpisać można na listę najpiękniejszych w Europie.
4
Ponad horyzont miasta widzianego z oddali, z naturalnych punktów widokowych, wybijają się imponujące wieże Katedry, dzwonnice licznych kościołów , korony drzew w ogrodach i parkach, a także łagodne linie okalających go wzgórz.
Miasto z baśni W atmosferze Santiago de Compostela, emanującej z górującej nad nim Katedry, czuje się splendor wieków średnich. Miejski pejzaż porównać można do kamiennego lasu, pełnego zabytków
Santiago de Compostela, Światowe Dziedzictwo Kultury, to urzekająca metropolia, w cudowny sposób nienaruszona przez czas, gdzie wraz z zachodem słońca na place i uliczki opada magiczna bursztynowa poświata.
wysuwa się oszałamiająca granitowa grupa rzeźbiarska Pórtico da Gloria – Portyk Chwały – arcydzieło sztuki romańskiej. Spektakularny jest także rytuał Botafumeiro, gigantyczna kadzielnica rozhuśtywana jest wzdłuż poprzecznej nawy przez 8 mężczyzn, tak, aby prawie dotknęła sklepienia.
Najbogatszy w Europie zespół katedralny Zespół zabytkowy , którego częścią jest katedra w Santiago de Compostela jest jednym z najbardziej interesujacych i różnorodnych w Europie. To złożone uniwersum wartości historycznych
i artystycznych, znaczeń duchowych i chrześcijańskich rytuałów , którego nie sposób poznać w kilka godzin. Katedra jest duszą miasta. W niej, pod barokową powłoką bije romańskie serce, skrywające w mrokach krypty szczątki Apostoła, a na plan pierwszy
Muzeum katedralne udostępnia zwiedzającym niezwykle wartościowe zbiory sztuki sakralnej, dokumenty historyczne i zabytki archeologiczne z czasów rzymskich i wieków średnich. Zobaczyć można także wnętrza pałacu arcybiskupiego, klejnotu świeckiej architektury romańskiej. Wizyta na dachach katedry pozwala poznać urbanistyczne założenie miasta i podziwiać jego urodę także z wysoka.
A BY Z R O ZU M IEĆ Siłę wiary
4
5
klasztory wielu zakonów – między innymi benedyktynów, franciszkanów, dominikanów, klarysek, czy jezuitów, które warto zwiedzić wyznaczoną trasą. Czuwające nad grobem Św. Jakuba, a także zaangażowane w opiekę nad pielgrzymami, wniosły swą wielowiekową wiedzę z dziedziny farmacji i medycyny, zapoczątkowując w mieście tradycję sztuki medycznej, a także jego edukacyjne powołanie uwieńczone powstaniem Uniwersytetu. Spuścizna duchowa, historyczna, artystyczna, archeologiczna, początki Katedry i miasta, a także historia pielgrzymowania do grobu Św. Jakuba gromadzona jest i udostępniana w pięciu muzeach: Muzeum Katedralnym, Muzeum Ziemi Świętej, Muzeum Pielgrzymek i dwóch odrębnych muzeach sztuki sakralnej.
6
12 klasztorów, 1 kolegiata, 13 kościołów zabytkowych, 5 muzeów sztuki sakralnej Wokół bazyliki apostoła Jakuba wyrosły poczynając od średniowiecza
5
A BY P O Z NA Ć Spuściznę
Religijne dziedzictwo Santiago uzupeł nia 13 koś cioł ów o wysokiej wartoś ci zabytkowej oraz romańska kolegiata. Ich piękno i walory akustyczne, czynią z nich idealne audytoria muzyki klasycznej i sakralnej, a w szczególnoś ci organowej. Częś ć odrestaurowanych wnętrz, dziś już nie wykorzystywanych przez zgromadzenia zakonne, sł uży jako sale wystawiennicze.
A BY P O C ZU Ć
Energię metropolii
6
Spacerkiem Santiago de Compostela to miasto wyjątkowo spokojne, bezpieczne, stworzone dla lubiących spacery. Jego układ urbanistyczny , naturalnie wpisany w otoczenie, wielość terenów zielonych i integracja z krajobrazem zasługują na międzynarodowe uznanie. Dwie główne trasy spacerowe pozwalają to docenić. Pierwsza z nich przebiega zabytkowe centrum miasta, poczynając od Katedry przez ulice i place, które uczyniły z Santiago zabytek światowy . To przestrzeń tętniąca życiem i energią dnia codziennego jego mieszkańców. Druga trasa okrąża historyczne centrum, alejkami parków i ogrodów, gdzie odnaleźć można wspaniałe punkty widokowe, a także ważne zabytki historyczne obok dzieł architektury współczesnej zaprojektowanych przez architektów tej miary co między innymi Siza, Gallego, Grassi, Hejduk, Noguerol, Nouvel, Eisenman czy López Cotelo.
7
Studenckie życie, młodość, witalność Powołany do życia pod koniec wieków średnich Uniwersytet Kompostelański przyciąga tysiące studentów narzucających miastu swój własny rytm, a napływający nieprzerwanie do Santiago strumień pielgrzymów różnych ras, narodowości i w różnym wieku, pełnych świeżo zdobytych duchowych doświadczeń sprawia, że miasto to nigdy się nie starzeje.
7 A BY OB C O WA Ć Z kulturą
Zawsze coś się dzieje…
8
Wybór może być trudny. Pośród miejskich muzeów, poza pięcioma związanymi ze sztuką sakralną, znajdziemy dwa muzea sztuki współczesnej, muzeum etnograficzne, muzeum medycyny, muzeum przyrodnicze, muzeum czarnego agatu - magicznego kamienia tradycyjnie związanego z Santiago, a także muzeum żakowskie, gromadzące pamiątki związane z tunami - zwyczajowymi żakowskimi grupami muzycznymi, oraz wspomnienia studentów, stanowiące znaczącą część legendy miasta. Sale wystawowe w zabytkowych wnętrzach i galerie sztuki dopełniają ofertę dnia, wieczorami otwierają swe podwoje sale koncertowe i teatry. Największy miejski festiwal odbywa się w lipcu, w tygodniach okalających święto apostoła Jakuba, któremu towarzyszą znaczące wydarzenia muzyczne związane z muzyką klasyczną, współczesną i etniczną. W sierpniu i wrześ niu program kulturalny jest bardzo zróżnicowany i na każdym rogu zaskoczyć nas może mał y koncert lub uliczny spektakl. Październik zadedykowany jest teatrom lalki i maski oraz pieś ni solowej, a listopad upł ywa pod znakiem kina autorskiego i popularnego wś ród twórców festiwalu „Cineuropa”. Ostatni miesiąc roku związany jest
ze ś więtami i nastrojami Bożego Narodzenia, których ukoronowaniem jest Przejazd Trzech Króli na początku stycznia. Luty i marzec to miesiące teatru i tańca, a także czas zabaw związanych z karnawałem. Kwietniowe obchody Wielkiego Tygodnia uświetniają trwające ponad tydzień uroczystości kościelne, koncerty muzyki sakralnej i procesje wiernych. Maj to miesiąc poświęcony Wniebowstąpieniu Pańskiemu, drugiemu co do wagi świętu religijnemu celebrowanemu w Santiago, które wypełnia miasto radosną atmosferą pełną kolorów i muzyki. Maj to także miesiąc książki, największe jej targi odbywają się w centralnie położonym obszernym miejskim parku. W czerwcu, najbardziej zaskakujące miejskie zakątki służą za scenerię festiwalu i konkursu filmów krótkometrażowych „Cortocircuito” oraz festiwalu tańca na ulicy „En Pé de Pedra”. Przez cały rok, odwiedzać można targi kolekcjonerskie, staroci i rzemiosła artystycznego.
Bary, puby, kafeterie, ogródki Santiago to miasto uniwersyteckie, jedno z najbardziej aktywnych nocą miast w Hiszpanii. Współżyją tu doskonale różnorodne style: jazz, latynoskie rytmy, dyskoteki, kluby, puby, gdzie dominuje nowoczesny design i takie, do których chodzi się by poczuć „celtyckie” klimaty
i posłuchać muzyki folkowej. Obok nich, od zawsze czeka na swych gości nieprzemijająca klasyka Composteli: bary, ogródki i kafeterie o niepowtarzalnym uroku. Prawie każda ulica na starym mieście ma swój nocny lokal, otwarty przez wszystkie dni tygodnia, chociaż ruch wzmaga się znacznie między
czwart-kiem a sobotą, kiedy to ulice wypełniają się amatorami clubbingu, a oferta lokali jest niezwykle bogata. Te, które zadomowiły się w hitorycznym centrum pielęgnują właściwą miastu atmosferę ciepła i intymności, a ich znak szczególny to mury ze starych granitowych bloków, budulca tak niekwestionowanie kompostelańskiego.
W wielu kafeteriach, prócz kawy przyrządzanej z różnych gatunków ziarna i na wiele sposobów, skosztować można autentycznej, gęstej czekolady na gorąco, której towarzyszą słynne churros lub inne smakołyki miejscowej sztuki cukierniczej.
9
A BY P O D P ATR Z EĆ Inne klimaty
8
10
W Galicji, jedzenie to przyjemność Kuchnia galicyjska jest wyjątkowa ze względu na wysoką jakość produktów, które przetwarza w prosty i naturalny sposób, pozwalający zachować i docenić ich świeżość i oryginalny smak. Karty dań obfitują w niepowtarzalny wybór ryb i owoców morza, pośród których na szczególną uwagę zasługuje najbardziej znane z galicyjskich dań „pulpo á feira” – gotowana ośmiornica. Doskonałe mięsa, zupy , rosoły i potrawy z warzyw, sł ynna empanada –
9
słony drożdżowy placek z rozmaitymi nadzieniami, a do tego bardzo smaczny chleb, pszenny lub żytni – to kolejne mocne akcenty galicyjskiej sztuki kulinarnej, wzbogacanej wyobraźnią mistrzów kuchni. Obraz nie byłby pełny bez doskonałych markowych win, białych i czerwonych, z których słynie Galicja, mocnych wódek, likierów kawowych i owocowych, wybornych serów twardych i białych, a także deserów , wiernych naturalnym aromatom: biszkoptów i tart – pośród których króluje migdałowa
A BY Z A K O S ZT OW AĆ Tradycyjnej gościnności
tarta de Santiago, legumin z pigwy, jadalnych kasztanów, a także najcieńszych na świecie naleśników filloas. Na osobne wspomnienie zasługuje queimada – grzana wódka z owocami, najbardziej spektakularny galicyjski trunek, przy którym, kiedy płonie, odmawia się rytualne zaklęcia. Santiago dysponuje niezwykle bogatą ofertą lokali gastronomicznych od eleganckich restauracji o charakterze tradycyjnym lub nowoczesnym, przez tawerny i bary serwujące smakowite dania i przekąski, aż po miejsca
hołdujące głównym tradycjom kulinarnym na świecie. Kompostelańscy cukiernicy słyną z Caprichos, migdał owych makaroników i bez, czekoladowych bombonierek pełnych niespotykanych gdzie indziej Croquiños i Piedras, a także z czekolady, stanowiącej podstawowy surowiec czekolady na gorąco. Żeńskie klasztory specjalizują się w drobnym pieczywie cukierniczym. Nie wolno pominąć także doskonałej jakości konserw z ryb, owoców morza i przyrządzanych tu doskonale wodorostów.
Urokliwe hotele Santiago de Compostela już w XII wieku udzielało schronienia między 200 a 500 tysiącom pielgrzymów z całej Europy rocznie, a to nie pozostawia wątpliwości co do doświadczenia i profesjonalizmu w podejmowaniu gości. Miasto posiada szeroką i zróżnicowaną bazę hotelową, poczynając od jednego z najelegantszych europejskich hoteli, mieszczącego się w okazał ym XV wiecznym budynku, dawnego Królewskiego Szpitala Pielgrzymiego, poprzez nowoczesne hotele cztero i pięciogwiazdkowe, aż po mał e pensjonaty i domy goś cinne. Dwa kempingi, cztery domy pielgrzyma, schronisko mł odzieżowe, gospodarstwa agroturystyczne i oś rodek turystyki wakacyjnej dopeł niają ofertę. Na szczególną uwagę zasługują urokliwe hoteliki w pieczołowicie odrestaurowanych kamienicach zabytkowego centrum.
11
Rzemiosło artystyczne i zakupy Wyroby rzemiosł a artystycznego zaspokoją najwybredniejsze gusta: od miniaturowych replik sł ynnej kadzielnicy botafumeiro, przez biżuterię ze srebra i czarnego agatu – magicznego kamienia miasta, liczne przedmioty kultu religijnego – medaliki z krzyżem Św.
Jakuba lub vieirą - symbolizującą pielgrzymkę muszlą, gromnice i inne dewocjonalia, wyroby ceramiki ludowej, a także znanej galicyjskiej marki Sargadelos, kończąc na celtyckich amuletach, figach przeciwdział ających zł ym urokom i g a i t a c h, galicyjskich dudach. No i wreszcie moda, bo Galicja jest jednym z najważniejszych centrów
hiszpańskiego wzornictwa, które eksportuje na cał y ś wiat. Tacy kreatorzy mody i takie marki jak Adolfo Domínguez, Zara, Roberto Verino, Florentino, Purificación García czy Antonio Pernas mają swoje sklepy w Santiago. Tradycje włókiennicze są tu jednak znacznie starsze – od wieków metodą rękodzielniczą wytwarza się delikatne koronki i lniane tkaniny.
A BY ZA KO S Z TO W A Ć Tradycyjnej gościnności
9
Miejsca magiczne Galicja, legendarna zielona kraina na północno-zachodnim skrawku Hiszpanii, zapatrzona w Atlantyk, to ziemia usiana romańskimi i barokowymi kościołami, imponującymi i zagubionymi pośród wzgórz klasztorami, to również ziemia przesiąknięta wielowiekową tradycją pielgrzymowania. Do najbardziej znanych i odwiedzanych miejsc kultu o wysokich walorach krajobrazowych można bez trudu dotrzeć z Santiago: San Andrés de Teixido_to usytuowane na jednym z najwyższych w Europie klifów sanktuarium, gdzie według archaicznej tradycji pielgrzymować po śmierci musi ten, kto nie zdążył tego uczynić za życia. Fisterra–Muxía_ Finis Terrae, dla Rzymian koniec świata, jest także mistycznym zwieńczeniem Jakubowego Szlaku, którego ostatni etap kończy się na skalistych wybrzeżach Atlantyku. Pielgrzymka do maryjnego sanktuarium w Muxíi związana jest nie tylko z tradycją Jakubową, lecz także z kultem Matki Boskiej, opiekunki marynarzy, która
10
A BY O D K R Y Ć Galicję, krainę na drugim krańcu Europy
przybyła w to miejsce na gigantycznej kamiennej łodzi, spoczywającej przy sanktuarium. Szlak Jakubowy_ od pallozas krytych słomą kamiennych chat w O Cebreiro, u wrót Galicji, aż do Santiago, tzw. szlak francuski (camino francés) przemierza pofalowane krajobrazy, a kolejne etapy wyznaczają ważne dla historii tego szlaku klasztory i miejscowości, które na nim wyrosły . Morsko-rzeczna pielgrzymka szlakiem uczniów Św. Jakuba_ Wycieczka katamaranem szlakiem wędrówki uczniów apostoła Jakuba, którzy przywieźli jego zwłoki na galicyjską ziemię. Ribeira Sacra_ co oznacza Świętą Dolinę, to zespół zabytkowych klasztorów i pustelni, usytuowanych w niepowtarzalnym miejscu – wzdł uż urzekającego kanionu rzeki Sil, nazywanego często wewnętrznym morzem Galicji.
turystycznych, czekających na swych gości pośród zielonych wzgórz, poprzecinanych dolinami niezliczonych rzek, gdzie przy wiejskich drogach podziwiać można hórreos - stare kamienne spichlerze a na skrzyżowaniach charakterystyczne kamienne krzyże. Miłośnicy historii docenią również dolmeny, prehistoryczne budowle i liczne pozostałości celtyckich grodów. Zwrócona ku morzu Galicja posiada 1200 km wybrzeża z obszernymi piaszczysty plażami zarówno dzikimi jak i doskonale zagospodarowanymi dla potrzeb turystów, a także z pełnymi uroku wioskami rybackimi oraz skalistymi klifami, obrosłymi w niesamowite legendy o tajemniczych katastrofach morskich. Autentyczny w swej oryginalności kraj, przepojony wielowiekową tradycją i magiczną atmosferą pozwala na nieskrępowany kontakt z naturą w licznych parkach krajobrazowych, gdzie uprawiać można turystykę pieszą. Amatorów aktywnego wypoczynku przyciągną także sporty wodne, pola golfowe i kąpieliska.
Ziemia, morze i czas Galicja to także kraina kamiennych dworów i małych wiosek o tradycyjnej
architekturze, nowoczesnych miast, założonych jeszcze przez Rzymian i małych średniowiecznych miasteczek, a także wielu gospodarstw agro-
Santiago de Compostela, stolica Galicji, to idealny strategiczny punkt wypadowy dla wielu wycieczek, zarówno w głąb Galicji jak i sąsiedniej Portugalii.
A BY O DKR Y Ć Galicję, krainę na drugim krańcu Europy
10
13
11 A BY P OGŁĘBIĆ
Chwile modlitwy
WI AR Ę
Katedra w Santiago W Katedrze, otwartej w godzinach 7.30-21.00, codziennie odprawia się kilka nabożeństw, w dni świąteczne ich liczba jest znacznie większa.
14
O godzinie 12-tej przez cały rok odprawiana jest Msza Pielgrzyma, nazywana tak ponieważ jest w szczególny sposób poświęcona przybyszom, którzy uczestniczą aktywnie w liturgii: wszystkie grupy pielgrzymów są wymieniane i witane, a towarzyszący im kapłani mogą koncelebrować mszę. Liczba Mszy Pielgrzyma zwiększa się w Latach Świętych oraz przy okazji świąt i szczególnych uroczystości. Uruchomienie Wielkiej Kadzielnicy (Botafumeiro), zazwyczaj odbywające się podczas Mszy Pielgrzyma, grupy mogą zamówić z wyprzedzeniem. Msza Konwentualna odprawiana jest codziennie o 9.00, natomiast Msze Międzynarodowe, odprawiane przez kapłanów towarzyszących grupom, mogą odbywać się w kilku kaplicach Katedry. Spowiedź, możliwa w wielu językach po wcześniejszym zgłoszeniu, trwa przez cały czas otwarcia Katedry .
Dotknięcie Figury Apostoł a, odwiedzenie jego Grobu i zobaczenie Portyku Chwały (Pórtico da Gloria) jest możliwe w godzinach otwarcia Katedry, z wyjątkiem godzin odprawiania liturgii. Zwiedzanie Dachów i Muzeum Katedralnego jest możliwe codziennie w godz. 10.00-14.00 i 16.00-20.00, z wyjątkiem niedziel.
Inne miejsca Santiago de Compostela oferuje wiele miejsc odpowiednich do skupienia, spotkań i zakwaterowania grup pielgrzymkowych.
•
Zawodowi przewodnicy turystyczni
• Zróżnicowana oferta wycieczek tematycznych dostosowanych do charakteru grupy • Foldery turystyczne różnych tras, ogólnych lub monograficznych, do samodzielnego zwiedzania miasta: parki i ogrody, architektura współczesna, itp. • Komunikacja zbiorowa: autobu-sy i pociągi •
Miejskie Służby Porządkowe
• Oznakowanie Tras Turystycznych, uniemożliwiające zgubienie się •
Wycieczki po okolicach Santiago
• 48-godzinna Karta Turystyczna ze zniżkami na obszarze całego miasta • Ponad 10.000 miejsc hotelowych i 355 restauracji • Możliwość organizacji i goszczenia ponad 200 kongresów i spotkań rocznie
Obsługa ruchu turystycznego w Santiago de Compostela • 7 Biur Informacji Turystycznej zlokalizowanych w różnych częściach miasta • Biura Podróży mające duże doświadczenie w przyjmowaniu grup
• Strona Internetowa zawierająca wszelkie informacje turystyczne i kulturalne na każdy dzień • ...I możliwość uzyskania pomocy, gdziekolwiek się jest, w języku galicyjskim, hiszpańskim, portugalskim, angielskim, francuskim, niemieckim, włoskim, fińskim, szwedzkim, duńskim, holenderskim, czeskim i japońskim...
A BY D OB R ZE S P Ę D ZI Ć C ZA S Usługi najwyższej jakości
12
15
SZLAK JAKUBOWY (Camino de Santiago) Długość głównych szlaków : 772 km długości ma szlak francuski z Saint Jean de Pie de Port, a 846 km z przełęczy Somport (szlak francusko-aragoński). Długość trwania podró ży: pielgrzymi idący pieszo zazwyczaj przemierzają szlak francuski w 30 dni, od 20 do 25 km dziennie, rowerzyści - w 15 etapach 50. kilometrowych.
[PODSTAWOWE INFORMACJE H I S ZP AN I A Liczba mieszkańców: 40 milionów Ustrój: monarchia konstytucyjna Państwo Członkowskie Unii Europejskiej od : 1986 Waluta: ¤ euro Religia: 90% społeczeństwa to katolicy Strefa Czasowa: GMT + 1 godz.
Zakwaterowanie: wzdłuż szlaku francuskiego jes t w sumie 115 schronisk, 52 z nich - na terenie Galicji. Schroniska są bezpłatne dla pielgrzymów idących Szlakiem Jakubowym w jeden z przyjętych sposobów (pieszo, na rowerze, konno). Compostela: dokument potwierdzający przebycie Szlaku Jakubowego po chrześcijańsku, możliwy do uzyskania po udowodnieniu przebycia przynajmniej 100 ostatnich kilometrów pieszo lub konno, lub ostatnich 200 km na rowerze. W tym celu prowadzi się specjalny pasz-port (credencial) lub dziennik pielgrzymki, w którym należy uzyskać codziennie pieczątkę z parafii lub schroniska odwiedzanych po drodze.
SANTIAGO DE COMPOSTELA Liczba mieszkańców miasta: 93.381 Liczba mieszkańców regionu Santiago de Compostela, Galicji: prawie 3 miliony Języki:hiszpański i galicyjski (język Regionu Autonomicznego). Większość ludzi młodych mówi także po angielsku. Odległości drogą lądow ą: Madryt-599, Barcelona-1.094, Bilbao-569, Salamanka-424, Toledo681, Ávila-539, Porto-226, Fatima-413, Lizbona-530, Lourdes-858, Paryż-1.482, Londyn-1.876, Mediolan1.880, Berno-1.850, Bruksela-1.785, Amsterdam-1.985, Berlin-2.531, Wiedeń-2.726, Praga-2.508, Kraków3.029, Kopenhaga-2.686, Göteborg-2.992, Oslo-2.889. Klimat: Ciepły oceaniczny . Temperatury umiarkowane przez cały rok. Średnia temperatura w zimie: 8ºC. Najzimniejsze miesiące to styczeń i luty. W lecie (od maja do września) temperatura jest przyjemna i oscyluje między 20 i 27ºC. Najcieplejsze miesiące to lipiec i sierpień. Jesienią, zimą i wiosną bardzo często występują opady deszczu.
KONTAKT Biuro Obsługi Ruchu Turystycznego w Santiago de Compostela Rúa do Vilar, 63 15705 Santiago de Compostela Tel: + 34 981 555 129 (8-20 h.)
Samolot
Rúa do Vilar, 43 15705 Santiago de Compostela Tel: + 34 981 58 40 81
Lotnisko w Santiago de Compostela Tel: +34 981 54 75 01 www.aena.es
www.turgalicia.es info@SantiagoTurismo.com www.SantiagoTurismo.com
Informacja turystyczna - Informacja o noclegach - 48-godzinna Karta Turystyczna - Miejska Komunikacja Zbiorowa: autobusy i pociągi- Foldery turystyczne: trasy do samodzielnego zwiedzania: architektura współczesna, parki i ogrody , muzea, coroczne wydawnictwa, itp.- Compostela Visión: Wycieczki z Santiago- Strona Internetowa z wszelkimi informacjami dla turystów i ofertą kulturalną na każdy dzień.
Katedra w Santiago de Compostela 18
JAK DOTRZEĆ DO SANTIAGO
Biuro Informacji Turystycznej Galicji - Turgalicia
Praza da Inmaculada, 1 15705 Santiago de Compostela Tel. Arcybiskupstwo: +34 981 57 23 00 Tel. Zakrystia: +34 981 58 35 48 (zgłaszanie zamiaru koncelebrowania Mszy Pielgrzyma oraz możliwości spowiedzi w językach obcych) www.archicompostela.org
Biuro Pielgrzyma Rúa do Vilar, 1 15705 Santiago de Compostela Tel: + 34 981 56 24 19 / + 34 981 58 35 48 (9-21 h.) oficina.peregrinos@planalfa.es www.archicompostela.org/Peregrinos Wydawanie zaświadczenia o odbyciu pielgrzymki Szlakiem Jakubowym, Compostela – Informacja dla pielgrzymów- Informacja o godzinach uruchomienia Botafumeiro oraz zamawianie mszy z Botafumeiro – Zgłaszanie grup do powitania podczas mszy – Zgłaszanie chęci odprawienia mszy międzynarodowej w kaplicach katedralnych.
Codzienne bezpośrednie połączenia z Barcelony , Madrytu, Bilbao, Walencji i Londynu, raz w tygodniu połączenia z Malagą, Sewillą, Teneryfą, Palma de Mallorca, Amsterdamem, Zurichem i Genewą. W sezonie letnim bezpośrednie połączenia z krajami Ameryki Południowej. Lotnisko znajduje się w odległości 10 km (15 min jazdy samochodem) od centrum miasta, cał o-dzienne poł ączenie autobusowe z różnymi punktami miasta.
Biuro Informacji Turystycznej Galicji w Madrycie - Turgalicia C/ Casado del Alisal, 8 28014 Madrid Tel: + 91 595 42 68
Szlak Jakubowy - Xacobeo Rúa do Vilar, 30-32 15705 Santiago de Compostela Tel: + 34 981 57 2004
Linie lotnicze: Air Europa_ Tel: +34 902 401 501 www.air-europa.com www.xacobeo.es Iberia_ Tel: +34 902 400 500 www.iberia.com Spanair_ Tel: +34 902 13 14 15 www.spanair.com Inne pobliskie lotniska umożliwiają komfortowe dotarcie do Santiago: Lotnisko w A Coruña (60 km) – Połączenia z Barceloną, Madrytem, Bilbao, Paryżem i Lizboną Lotnisko w Vigo (100 km) – Połączenia z Barceloną, Madrytem, Paryżem, Sewillą, Walencją, Bilbao, Palma de Mallorca i Teneryfą. Lotnisko w Porto (226 km) – Połączenia z głównymi lotniskami międzynarodowymi: Paryżem, Londynem, Mediolanem, Frankfurtem, Zurichem, Genewą, Amsterdamem, Brukselą, Luksemburgiem, itp.
Pociąg Dworzec Kolejowy w Santiago de Compostela Tel: +34 902 24 02 02 www.renfe.es
Hiszpania ma rozległą sieć linii kolejowych, po których kursują szybkie i wygodne pociągi o najbardziej atrakcyjnych cenach ze wszystkich krajów europejskich. Hiszpańskie linie kolejowe znane są pod nazwą RENFE. Codziennie kursują dwa pociągi na trasie Santiago de Compostela - Madryt, jeden do Bilbao i Hendaye. Z jedną przesiadką można codziennie dojechać do Barcelony i innych miast hiszpańskich oraz do Porto, Lizbony i Paryża. Pociąg Transkantabryjski kursuje na malowniczej trasie po północnej i północno-zachodniej Hiszpanii, znanej jako Zielona Hiszpania, z San Sebastian, w Kraju Basków, do Santiago de Compostela.
Autobus Dworzec Autobusowy w Santiago de Compostela Tel: +34 981 54 24 16 Santiago de Compostela ma bardzo dobre, regularne połączenia autobusowe z ciekawymi pod względem turystycznym miejscami w Galicji i z innymi miastami hiszpańskimi oraz połączenia międzynarodowe Firmy autokarowe: Enatcar Internacional (Intercar/Alsa + Dainco) – Połączenia z: Madrytem, Gijón, Bilbao, Irún, Zamorą, Salamanką, Cáceres, Sewillą, Kadyksem, Algeciras, Portugalią, Niemcami, Belgią, Francją i Szwajcarią. Tel: + 34 902 42 22 42 www.alsa.es Socitransa – Połączenia z : Belgią, Niemcami, Francją Holandią, Szwajcarią, Rumunią i Portugalią. www.socitransa.com
Połączenia morskie Jako że Santiago de Compostela znajduje się w odległości 30 km od morza i jest największą atrakcją turystyczną Galicji, wiele firm włącza zwiedzanie miasta w trasy swoich rejsów , zatrzymując się w portach A Coruña, Vigo i Vilagarcía de Arousa. Dla jednostek prywatnych Galicja oferuje liczne porty jachtowe, z których łatwo można dojechać do Santiago.
BIURA TURYSTYKI PRZYJAZDOWEJ Viajes Atlántico Praza de Fonterrabía. 15702 Santiago de Compostela Tel: + 34 981 56 90 30 info@viajesatlantico.com www.viajesatlantico.com Viajes Viloria Senra, 28. 15702 Santiago de Compostela Tel: + 34 981 58 79 11 santiago@viajesviloria.com www.viajesviloria.com Viajes Orbis Edificio As Torres, 15. Cacheiras - 15886 Teo Tel: +34 981 58 50 59 info@viajesorbis.com Ultratur Avda. de Figueroa, 6. 15705 Santiago de Compostela Tel: +34 981 587 000 santiago@vincit.es www.ultratur.com
PRZEWODNICY I USŁUGI TURYSTYCZNE Stowarzyszenie Przewodników Zawodowych (Asociación Profesional de Guías) Apto. 751. Santiago de Compostela Tel: +34 981 56 98 90 guiasgalicia@ctv.es Secchi, S.L. Galeras 13 - 2º, ofic. 1. 15705 Santiago de Compostela Tel: + 34 981 55 41 76 administracion@turismosecchi.com www.turismosecchi.com Alayón Madrid, 13 - bajo. 15703 Santiago de Compostela Tel: + 34 981 56 01 35 / + 34 981 57 51 56 lcastaneda@worldonline.es
ZAKWATEROWANIE DLA GRUP PIELGRZYMKOWYCHS Europejskie Młodzieżowe Centrum Pielgrzymkowe i Duszpasterskie im. Jana Pawła II (Centro Europeo de Peregrinación y Pastoral Juvenil ‘Juan Pablo II’) Przyjmowanie grup pielgrzymkowych, spotkania młodzieży , rekolekcje i dni skupienia, pobyty wspólnotowe, kongresy, itp. Na miejscu: jadalnia-kawiarnia, sale konferencyjne, amfiteatr, pole campingowe i kaplica. Rúa das Estrelas, 80. Monte do Gozo (5 km od centrum) 15890 Santiago de Compostela Tel: +34 981 59 72 22 Hostal La Salle 250 m od Katedry. 105 pokoi dwu-, trzy- i jednoosobowych z łazienką. Zniżki dla grup i osób mających potwierdzenia odbycia pielgrzymki. Aula, sala audiowizualna, sale spotkań dla grup dużych (800 osób) i mniejszych; kaplica. Duża jadalnia dla 200 osób i mniejsza dla 50. Tras de Santa Clara, s/n. 15704 Santiago de Compostela Tel: +34 981 58 46 11 / +34 981 58 56 67 hostallasalle@terra.es www.hostallasalle.com Klasztor San Martiño Pinario – Wyższe Seminarium Duchowne Położony w sąsiedztwie Katedry . Funkcjonuje jako hotel wyłącznie w okresie od lipca do września.126 pokoi, wszystkie z osobnymi łazienkami z prysznicem. Zniżki dla grup. Praza da Inmaculada. 15705 Santiago de Compostela. Rezerwacje: Viajes Atlántico. Tel: + 34 981 57 28 80 incoming@viajesatlantico.com www.viajesatlantico.com Dom Rekolekcyjny (Casa de Ejercicios Espirituales) Na terenie Miasteczka Uniwersyteckiego Południe (Campus Universitario Sur), w sąsiedztwie Wydziału Farmacji. Pokoje jedno- i dwuosobowe z łazienką. Zniżki dla grup. Avda. José María Suárez Núñez, 6. 15705 Santiago de Compostela. Tel: +34 981 59 22 28. Fax: +34 981 59 28 94.
19
Schroniska dla pielgrzymów Seminario Menor (Seminarium Duchowne) Od 60 do 300 miejsc, w zależności od sezonu. Cardenal Quiroga Palacios s/n. Tel: +34 981 58 92 00 Residencia Franciscanos (Klasztor oo. Franciszkanów) San Francisco, s/n . Convento San Francisco. Tel: +34 981 58 19 52 Monte do Gozo Na Szlaku do Santiago, 5 km od miasta. 500 miejsc. Tel: +34 981 55 89 42 Acuario Prywatne. 50 miejsc Estocolmo, 2. Tel: +34 981 57 54 38
20
Albergue Juvenil Monte do Gozo (Schronisko Młodzieżowe) Na Szlaku Jakubowym, 5 km od miasta. 300 miejsc. Tel: +34 981 55 89 42.
MUZEA Muzea o tematyce religijnej Muzeum Katedralne Praza do Obradoiro Tel: +34 981 56 05 27 Pon-Sob: 10–13:30 / 16–18:30. Nd i święta: 10–13:30. Latem: Pn–Sob: 10–14 / 16–19:30. Nd i święta: 10–14. Zwiedzanie krużganków i przyległych sal, krypty pod Portykiem Chwały (Pórtico de la Gloria), Kaplicy Relikwii, Królewskiego Panteonu, Skarbca, Pałacu Arcybiskupiego i Grobu pozwala na poznanie historii miasta i sanktuarium. Wejściówka upoważnia również do zwiedzania Pałacu Arcybiskupa Xelmíreza. Muzeum Pielgrzymek Casa Gótica. San Miguel, 4. Tel: +34 981 58 15 58
Wt–Pt: 10–20. Sob: 10:30–13:30 / 17–20. Nd: 10:30–13:30. Historia pielgrzymowania i kultu Świętego Jakuba w kolekcji malarstwa, rzeźby, ksiąg podróżniczych, strojów i wyrów złotniczych. www.mdperegrinacions.com Muzeum Ziemi Świętej Convento de San Francisco Tel: +34 981 58 16 00 Wt–Nd: 10:30–14 / 16–19. Stała wystawa przedmiotów przywiezionych z Ziemi Świętej, charakterystycznych dla kultury Bliskiego Wschodu, od okresu paleolitu do czasów współczesnych. Muzeum Sztuki Sakralnej Mosteiro de San Paio de Antealtares Tel: +34 981 58 31 27. Otwarte od kwietnia do grudnia. Pd–Pt: 10:30–13:30 / 16–19. Sob: 11–14 / od 16 do 19. Zawiera zbiory klasztoru z Antealtares, ufundowanego w IX w. w następstwie odkrycia relikwii Św. Jakuba. Wśród zbiorów dawny ołtarz katedralny , malarstwo, rzeźba, wyroby złotnicze, naczynia liturgiczne dokumenty . Muzeum Colexiata de Sar Colexiata de Santa María a Real de Sar Tel: +34 981 562891 Pn–Sob: 10–13 / 16–19. Obiekty o dużym znaczeniu historycznym i dokumentalnym, wyroby złotnicze, barokowe naczynia liturgiczne i pozostałości romańskich krużganków kościoła z XII w .
Inne muzea Galicyjskie Muzeum Etnograficzne (Museo do Pobo Galego) Convento de San Domingos de Bonaval Tel: +34 981 58 36 20 Wt–Sob: 10–14 / 16–20. Nd i święta: 11–14. Wstęp wolny. Kultura Galicji przedstawiona w formie ekspozycji dotyczących rybołówstwa, tradycyjnego rzemiosła, rolnictwa, strojów i architektury ludowej. Poza tym ekspozycja archeologiczna, malarstwo i rzeźba galicyjska. Wystawy czasowe i lekcje dla młodzieży www.museodopobo.es
CGAC – Galicyjskie Centrum Sztuki Współczesnej Ramón María del Valle Inclán, s/n. Tel: +34 981 54 66 19 Wt-Nd: 11-20. Wstęp wolny. Budynek zaprojektowany przez Álvaro Siza. Sztuka ostatnich dziesięcioleci. Cykle wykładów , warsztaty artystyczne, zajęcia dydaktyczne, biblioteka, księgarnia i archiwum. www.cgac.org
Muzeum Fundacji Eugenio Granell Pazo de Bendaña. Praza do Toural, s/n. Tel: +34 981 57 21 24 / +34 981 57 63 94 Pn–Sob: 11–14 / 16–21. Nd: 11–14. We wtorki nieczynne. Malarstwo, rzeźba i teksty galicyjskiego surrealisty Eugenio Granell, związanego z czołowymi przedstawicielami tego prądu. Wystawy czasowe, warsztaty, zajęcia dydaktyczne. www.fundacion-granell.org
Casa da Troia Troia, 5. Tel: +34 981 58 51 59 Otwarte od Wielkanocy do października. Wt-Sob: 11–14 / 16–20. Nd i święta: 11–14. Dziewiętnastowieczna bursa, upamiętniona przez pisarza Pérez Lugín w powieści o tym samym tytule. Wystawa dotycząca historii żakowskich grup muzycznych.
Muzeum Przyrodnicze Luisa Iglesiasa Avda. das Ciencias, s/n. Campus Sur Universitario. Tel: +34 981 56 31 00, wewn. 14202. Otwarte przez cały rok (z wyjątkiem sierpnia). Pn–Pt: 10– 13 / 17–19. Ponad 25.000 okazów fauny, flory i minerałów – niektóre zachowane z XIX w.- składają się na tę wystawę świata przyrody. www.usc.es/museohn Muzeum Czarnego Agatu (Azabache) Praza de Cervantes, 12 – baixo Tel: +34 981 55 28 07 Codziennie od 10 do 14 i od 17 do 21. We wtorki nieczynne. Historia czarnych agatów, charakterystycznych kamieni Santiago, ich związku z pielgrzymkami, poprzez muszle Św. Jakuba, amulety i wyroby złotnicze Muzeum Collegium Medicum San Pedro de Mezonzo, 41 Tel.: +34 981 59 55 62 Pn–Pt: 9–15. Sob: 11–13. W lipcu i sierpniu nieczynne. Wstęp wolny. Muzeum monograficzne poświęcone rozwojowi medycyny w Santiago i w Galicji, wystawa dawnego sprzętu medycznego.
GŁÓWNE ZABYTKI SAKRALNE Klasztor San Martiño Pinario Praza da Inmaculada Tel: +34 981 583008 10–14. W poniedziałki nieczynny . Zwiedzanie zbiorów w godzi-nach otwarcia klasztoru. Stała wystawa ‘Galicia Dixital’ i wystawy czasowe. Klasztor San Paio de Antealtares Vía Sacra, 4 Kościół: 10:30 –13:30 / 16–19. W niedzielę nieczynny . Muzeum Sztuki Sakralnej. Collegium Fonseca Praza de Fonseca
Tel: +34 981 56 31 00, wewn. 11077. Wt-Sob: 10–14 / 16-21. /Nd: 11–14. Hostal de los Reyes Católicos (Dawny Królewski Szpital Pielgrzymi) Praza do Obradoiro Tel: +34 981 58 23 00 10–13 / 16–19 . Zwiedzanie wnętrza tylko z oficjalnym przewodnikiem. Kościół San Domingos de Bonaval San Domingos de Bonaval. Tel: +34 981 58 36 20 Pn-Pt godz. 10-13/16-20. Sob godz. 10-13/16-19. Kościół Uniwersyteck Praza da Universidade. Tel: +34 981 56 31 00, wewn. 12682 Wt.-Sob: 11–14 / 17–20:30. / Nd: 11–14. Pałac Arcybiskupa Xelmíreza Praza do Obradoiro 10–14 / 16–20 h. Colegiata de Sar Rúa do Sar, s/n. Kościół i muzeum:10–13 / 16–19 Nieczynne w niedziele. Klasztor oo. Franciszkanów Campiño de San Francisco, 3 10–13 / 17–20 h. Kościół Santa María de Conxo Conxo 10–13:30 / 16–18:30 h. W niedziele nieczynne. Kościół Klasztoru ss. Klarysek Rúa de Santa Clara 11–14 h. Nieczynne w poniedziałki
TRASY TURYSTYCZNE PO SANTIAGO
WYCIECZKI POZA SANTIAGO
Autobus i pociąg turystyczny Zwiedzanie miasta. Tel: + 34 981 555 129 www.santiagoturismo.com. info@santiagoturismo.com
Compostela Visión Regularne wycieczki autokarowe przez cały rok Tel.: + 34 902 25 40 40. www.compostelavision.com
Żywy Uniwersytet(Universidade Viva) Zwiedzanie z przewodnikiem zabytków Uniwersytetu. Wielki Tydzień, czerwiec-wrzesień: 11:30 i 17. Grupy: przez cały rok po wcześniejszej rezerwacji Unitenda. Rúa Xelmírez 2 15705 Santiago de Compostela Tel: + 34 981 555 298 Zwiedzanie w j. hiszpańskim, z przewodnikiem, od Praza de Platerías Stare Miasto. Od 16/10 do 31/3: o godz. 12. Od 1/4 do 15/10: godz.12 i 18. Tel: +34 981 56 98 90 guiasgalicia@ctv.es Zwiedzanie z przewodnikiem Dachów Katedry Kamienne dachy Katedry, panorama miasta. Codziennie od 10 do 14 i od 16 do 20 od poniedziałku do soboty . Konieczność wcześniejszej rezerwacji dla grup: +34 981 55 298 edumuseocatedral@archicompostela.org
Samodzielne zwiedzanie miasta Biuro Obsługi Ruchu Turystycznego w Santiago. Tel: + 34 981 555 129. info@SantiagoTurismo.com www.SantiagoTurismo.com Stare Miasto w obrębie murów – Katedra, zabytki, ulice i place Starego Miasta. Dostępne foldery lub audiowalk. Poza murami – Wokół Starego Miasta: panorama, zabytki, oryginalna architektura. Dostępne foldery. Parki i Ogrody – Parki i Ogrody wokół Starego Miasta, panorama. Dostępne foldery. Architektura Współczesna – Dzieła autorstwa architektów o międzynarodowej sławie. Dostępne foldery.
A Costa da Morte (Wybrzeże Smierci)- Przylądek Finisterre Rías Baixas (Rie Południowe)-Barbanza. Mityczne pejzaże Rías Baixas (Rie Południowe)-Salnés. Miasteczka rybackie Portugalia-Galicja Południowa Rías Altas (Rie Pół nocne). Wybrzeże Latarni Morskiej Herkulesa Lugo. Ostatnie rzymskie miasto Ribeira Sacra (Święte Wybrzeże)- Cañones del Sil (Kaniony rzeki Sil). Morza wewnętrzne O Ribeiro. Miasteczka średniowieczne wśród winorośli Szlak Jakubowy Historyczne pałace i ogrody Padrón. Źródło legendy Wycieczki na życzenie dla grup powyżej 25 osób Viajes Atlántico Regularne wycieczki autokarowe z Santiago, od kwietnia do połowy października Praza de Fonterrabía 15702 Santiago de Compostela Tel: + 34 981 58 58 99 info@viajesatlantico.com. www.viajesatlantico.com Ars Natura Wycieczki według życzenia klienta samochodem typu van (grupy do 6 osób), z przewodnikiem. Przez cały rok Tel: + 34 639 888 064 manuelruzo2002@yahoo.es
12 Hiszpańskie Biura Informacji Turystycznej Za Granicą NIEMCY Berlin Kurfürstendamm 63 - 10707 BERLIN. Tel: +49 - 30 - 882 65 43. +49 - 30 - 882 66 61. berlin@tourspain.es Düsseldorf_ Grafenberger Allée, 100 "Kutscherhaus". 40237 DÜSSELDORF. Tel: +49 - 211 - 680 3980 dusseldorf@tourspain.es Frankfurt_ Myliusstrasse, 14. 60325 FRANKFURT MAIN. Tel: +49 - 69 - 72 50 33 . frankfurt@tourspain.es Monachium_ Post Fach N_ 151940 - 80051 MÜNCHEN. Schubertstrasse, 10. 80336 MÜNCHEN. Tel: +49 - 89 - 538 9075. munich@tourspain.es ARGENTYNA Buenos Aires_ Carlos Pellegrini 1163 - 3_ - 1009 BUENOS AIRES . Tel: +54 1143289236. +54 1143289664. buenosaires@tourspain.es Zasięg: Boliwia, Chile, Ekwador, Paragwaj, Peru, Urugwaj AUSTRIA Wiedeń_ Walfischgasse, 8 (Mzz). 1010 WIEN 1. Tel: +43 - 1 - 512 9580. viena@tourspain.es Zasięg: Węgry,Czechy, Słowacja, Słowenia, Rumunia, Bułgaria.
KANADA Toronto_ 2 Bloor Street West - 34th Floor. TORONTO, Ontario M4W 3E2. Tel: +1 - 416 - 961 3131. toronto@tourspain.es CHINY Pekin_ Tayuan Office Building 2-12-2 Liangmahe Nanlu 14 - 100600 PEKÍN. Tel: +86 1065329306. +86 1065329307. beijing@tourspain.es DANIA Kopenhaga_ NY Ostergade 34,1.1101 KOBENHAVN - K. Tel: +45 - 33 - 15 11 65. copenhague@tourspain.es Zasięg: Litwa. FRANCJA Paryż_ 43, Rue Decamps. 75784 PARIS CEDEX-16. Tel: +33 - 1 - 45 03 82 57 paris@tourspain.es HOLANDIA Haga_ Laan Van Meerdervoor, 8A. 2517 AJ DEN HAAG. Tel: +31 - 70 - 346 5900 lahaya@tourspain.es
BELGIA Bruksela_ Office Espagnol du Tourisme. Avenue des Arts, 21. 1040 BRUXELLES Tel: +32 - 2 - 280 1926. bruselas@tourspain.es Zasięg: Luksemburg
WŁOCHY Mediolan_ Via Broletto, 30 MILANO - 20121. Tel: +39 - 02 - 72 00 46 17. milan@tourspain.es Zasięg: Serbia I Czarnogóra, Chorwacja, Słowenia, Bośnia i Hercegowina, Albania, San Marino. Rzym_ Via del Mortaro, 19 - interno 5. ROMA00187. Tel: +39 - 06 - 678 3106 roma@tourspain.es Zasięg: Grecja, Turcja, Arabia Saudyjska, Egipt, Związek Emiratów Arabskiech, Iran, Irak, Izrael, Jordania, Kuweit, Liban, Oman, Katar, Syria, Jemen.
BRAZYLIA Sao Paulo_ Rua Zequinha de Abreu, 78. Cep 01250 SAO PAULO. Tel: +55 - 11 - 38 65 59 99. brasil@tourspain.es
FINLANDIA Helsinki_ Mechelininkatu, 12-14. 00100 HELSINKI. Tel: +358 - 9 - 441 992. helsinki@tourspain.es Zasięg: Estonia
JAPONIA Tokio_ Daini Toranomon Denki Bldg.4F. 3-1-10 Toranomon. Minato-Ku. TOKIO-105. Tel: +81 - 3 - 3432 6141. tokio@tourspain.es Zasięg: Korea Południowa, Tajwan
12 POWODÓW, DLA KTÓRYCH WARTO ODWIEDZIĆ SANTIAGO DE COMPOSTELA Cel duchowej wędrówki po Europie Galicja_ Hiszpania
ROSJA Moskwa_ Tverskaya 16/2-Galeria Aktor,6_ 103009 Moscú. Tel: +70 959358399. www.ru.tourspain.es moscu@tourspain.es Zasięg: Ukraina
MEKSYK Meksyk_ Alejandro Dumas, 211 - Colonia Polanco. 11560 MEXICO DF Tel: +52 - 5 - 531 1785. mexico@tourspain.es Zasięg: Kostaryka, Panama, Honduras, Nikaragua, Gwatemala, El Salvador.
SZWECJA Sztokholm_ Stureplan, 6. 114-35 STOCKHOLM. Tel: +46 - 8 - 611 4136. estocolmo@tourspain.es Zasięg: Łotwa
NORWEGIA Oslo_ Kronprinsensgate, 3 0251 OSLO. Tel: +47 - 22 - 83 4050. oslo@tourspain.es Zasięg: Islandia
SZWAJCARIA Zurich_ Seefeldstrasse, 19. CH 8008 ZÜRICH. Tel: +41 - 1 - 252 7930. zurich@tourspain.es Zasięg: Liechtenstein Genewa_ 15, rue Ami-Lévrier - 2_. 1201 GENEVE. Tel: +41 - 22 - 731 1133. ginebra@tourspain.es
POLSKA Warszawa_ Atrium Centrum" Al.Jana Pawla II 27 00-867 WARSZAWA. Tel: +48 22 6536416. varsovia@tourspain.es PORTUGALIA Lizbona_ Av. Sidónio Pais, 28 - 3_ Dto.. 1050 - 215 LISBOA. Tel: +351 - 1 - 357 1992. lisboa@tourspain.es WIELKA BRYTANIA Londryn_ 22-23, Manchester Square. LONDON, W1M 5AP. Tel: +44 - 171 - 486 8077. londres@tourspain.es Zasięg: Irlandia SINGAPUR Singapur_ Orchard Road 541 - Liat Tower 09-04 238881 Singapur (Singapur). Tel: +65 67373008 singapore@tourspain.es Zasięg: Tajlandia, Malezja, Indonezja, Nowa Zelandia, Filipiny, Indie, Australia
U.S.A Los Angeles_ 8383 Wilshire Blvd, Suite 960. BEVERLY HILLS, CA. 90211. Tel: +1 - 323 - 658 7188. losangeles@tourspain.es Chicago_ Water Tower Place, suite 915 East. 845, North Michigan Avenue. CHICAGO, IL. 60611. Tel: +1 - 312 - 642 1992. chicago@tourspain.es Nowy Jork_ 666, Fifth Avenue. NEW YORK, NY. 10103. Tel: +1 - 212 - 265 8822. nyork@tourspain.es Miami_ 1221 Brickell Avenue. MIAMI, FL. 33131. Tel: +1 - 305 - 358 1992 miami@tourspain.es Zasięg:Puerto Rico, Dominikana, Wenezuela, Kolumbia, Kuba