Sa!
Woensdag 26 november 2014 Jaargang 1 Nummer 34 www.sa24.nl
kijkt anders
KLAAR VOOR DE START PAGINA 15
ZONDER VRIJWILLIGERS
KEVIN HUISMAN
BAKKEVEEN
OUD PAPIER
KICKEN IN KART
VROUWEN VAN NU
Decennialang zamelden vrijwilligers namens scholen, kerken en verenigingen het oud papier in. Als dank kregen ze een leuk zakcentje. Met ingang van 2015 zijn de vrijwilligers in de gemeente Opsterland overbodig. Tot verrassing van de betrokken organisaties. Het zakcentje blijft nog een jaar.
Voor Kevin Huisman uit Nieuwehorne kan het niet snel genoeg gaan. Het veertienjarige racetalent is pas echt in zijn element als hij in zijn kart zit. Ook al moet hij voor de training op zaterdag iedere week naar Stadskanaal en zijn veel wedstrijden in Duitsland.
Plattelandsvrouwen, Bond van Boerinnen. Voor veel mensen staat dat synoniem aan oubollig en niet meer passend in de moderne samenleving. Dat was toen. De Vrouwen van Nu floreren, gaan met de tijd mee en staan midden in de maatschappij. Zoals in de actieve en groeiende afdeling Bakkeveen.
PAGINA 3
PAGINA 21
PAGINA 23
Woning van de week
Hegedyk 34 gorredijk Vraagprijs î‚Ľ 400.000,-- K.K. www.sierdmoll.nl
Nei in tiid fan ôfnimmende sûnens is ferstoarn ús broer, swager en omke
Barteld Stoelwinder
Familieberichten in Sa! Sa! probeert dicht bij haar lezers te staan. Door de keuze van de onderwerpen, maar ook door mensen hun eigen verhaal te laten vertellen. Die persoonlijke aandacht wil Sa! ook graag vertalen naar een stijlvolle pagina familieberichten. Rustig en met eerbied voor de inhoud. Wilt u meer weten? Wij vertellen u graag meer over de mogelijkheden en de aantrekkelijke tarieven. Bel dan met 06-21894828 (Rik Dijkstra) of mail naar advertenties@sa24.nl.
Wy winskje Marijke, bern en bernsbern in protte sterkte ta. Jan en Luus Henk Sietze en Wimmie Hans en Willie en omkesizzers De Gordyk, 20 november 2014
“Ik help u graag bij een goed afscheid.” Mijn naam is Janet de Vries, ik ben uitvaartverzorgster voor Yarden in Heerenveen e.o. Uit ervaring weet ik dat een betekenisvolle manier van afscheid nemen helpt bij het rouwproces. Daarom ondersteun en inspireer ik u bij het organiseren van begrafenis of crematie. U kunt mij bellen op 058-2123990. Yarden Uitvaartzorg Heerenveen e.o. Wilt u een overlijden melden? Bel dan 0800 8192 (24 uur per dag). www.yarden.nl Ook voor particulieren en elders verzekerden.
Sa!
26 november 2014
Omrin neemt inzameling oud papier helemaal over
Vrijwilligers overbodig Decennialang zamelden vrijwilligers namens scholen, kerken en verenigingen oud papier in. Als dank kregen ze een leuk zakcentje. Tot hun verrassing zijn de vrijwilligers vanaf 2015 in de gemeente Opsterland overbodig. Het zakcentje blijft nog een jaar.
BEETSTERZWAAG De huidige manier van inzamelen is achterhaald en niet meer kostendekkend. Volgens het Opsterlandse gemeentebestuur stijgen de kosten voor het inzamelen en zijn de opbrengsten van het oud papier fors gedaald. Tegelijkertijd zijn de vergoedingen gelijk gebleven. De vrijwilligers doen hun werk over het algemeen goed, al komt het wel steeds vaker voor dat er te weinig vrijwilligers zijn op de avonden dat er
Vanaf 2015 gebruikt Omrin alleen zijladers voor de inzameling van oud papier.
De Skâns
As men in nije foarsjenning realisearje wol dan is men yn de bou wend dat je begjinne mei in saneamd ‘Programma van eisen’. Earst neigean wat de organisaasjes en brûkers ferwachtsje fan de nije foarsjenning en dan pas tekenje. Spitich dat oant no ta de brûkers bûtenspul steane. Wethâlder Van Dijk wol los wylst de ‘fundering’ noch net leit. Logysk dus dat dizze hannelwize in soart wjerstân opropt. Boppedat binne der op de presintaasjejûn allinnich mar fragen steld en hat der gjin diskusje
papier wordt ingezameld. Dat betekent dat afvalverwerker Omrin dan meer eigen personeel moet inzetten en dat kost geld. Belangrijker is dat Omrin steeds vaker met zijladers op pad gaat omdat Opsterland het oud papier sinds 2008 verzamelt in minicontainers. De chauffeur van deze vrachtauto kan vanuit de cabine de minicontainers met oud papier automatisch legen en weer terugzetten. Vanaf 2015 gebruikt Omrin alleen maar zijladers en zamelt ze het papier overdag in.
Vergoeding
De vrijwilligers van scholen, kerken en verenigingen kregen voor hun inzet een vergoeding. In totaal is hier in Opsterland jaarlijks 22.000 euro mee gemoeid. De vergoeding per organisatie is afhankelijk van de hoeveelheid oud papier die in een dorp of wijk is ingezameld. De gemeente Opsterland heeft met Omrin afgesproken dat de organisaties in 2015 hun financiële bijdrage nog krijgen. Wat er daarna gaat gebeuren is onduidelijk. De gemeente Opsterland wil overleggen met de bij de inzameling van oud papier betrokken organisaties. Volgens wethouder Rob Jonkman is het zoeken naar nieuwe vormen. “We kunnen de vrijwilligers op een andere manier inzetten en hen
daarvoor belonen, zolang het maar iets met afval te maken heeft.”
Scholen verrast
De scholen zijn verrast over deze ontwikkeling en hadden daar maandag nog niets over gehoord. Harm Haasjes van obs De Hoekstien uit Luxwoude verwacht dat de scholen nog wel in actie komen. “We ontvangen jaarlijks circa 1.000 euro uit de oudpapierpot. Dat zijn hele dikke krenten in de pap. Dat gebruiken we om de ouderbijdrage voor leuke dingen, zoals het Sinterklaasfeest en het schoolreisje, laag te houden. We zijn een kleine school en hebben dus bijvoorbeeld te weinig kinderen om een grote bus te vullen. Met een bijdrage uit de oudpapierpot is het dan toch betaalbaar. Ludwin Hiemstra, directeur van cbs De Paedwizer uit Beetsterzwaag verwacht dan ook dat het wegvallen van dit geld betekent dat de ouderbijdrage omhoog gaat. “Wij gebruiken dit geld namelijk om de ouders te compenseren en de ouderbijdrage te drukken.” Ook obs De Twirre in Ureterp gebruikt het geld uit de papierpot voor extra activiteiten. Directeur Felix van Ginkel: “Met die 150 euro per maand doen we juist die extra dingen zoals excursies en thema’s op school. Valt dat geld weg, dan betekent dat een verschraling van het aanbod.”
FOTO: SIETSE DE BOER
Voetballers Gorredijk trainen op zand
Ynstjoerd
Op De Gordyk binne grutte soargen oer de takomst fan De Skâns. Der sil keazen wurde moatte tusken renovaasje as nijbou by de Burgemeester Harmsma Skoalle. Op de presintaasjejûn ûntstie ûnrêst en fernuvering om’t ferantwurdlik wethâlder Piet van Dijk net oanwêzich wie. De wethâlder is fan betinken dat de diskusje yn de gemeenterie plakfine moat. Fansels is dat ek sa, mar by de presintaasje fan it Dúnsânprojekt yn Bakkefean wie it de wethâlder sels dy’t de diskusje oangie.
3
www.sa24.nl
plakfûn sa’t de wethâlder beweart. De FNP fynt dat Piet van Dijk dus wol by de gearkomste wêze moatten hie.
‘DE KRÊFT FAN DE MIENSKIP’ De nije slogan fan it kolleezje is: ‘De krêft fan de mienskip’. As je op foarhân de mienskip útslute, dan strookt dat net mei de doelstelling. Mocht it nijbou wurde, dan is it plan om de nije Skâns tusken de beide skoallen te bouwen. De Gordyk hat ferlet fan in akkomodaasje wêr’t sawol oerdei as jûns romte is foar aktiviteiten as begraffenissen, brulloften en gearkomsten. Sjoen de kosten fan renovaasje en nijbou is de FNP op foarhân net tsjin nijbou bij de BHS, mar om oerlêst te foarkommen sil it gebou los stean moatte fan de beide skoallen. Fierder moat der njonken it sealensintrum plak wêze foar in profesjoneel en sfearfol horekabedriuw. FNP Opsterlân, Evert Wilstra
GORREDIJK Het is nog steeds hommeles met het trainingsveld van v.v. Gorredijk. Eerder dit jaar investeerde de gemeente Opsterland circa 45.000 euro in het veld. De aangelegde drainage werkt nu goed; de jarenlange waterproblemen zijn verleden tijd. De voetballers trainen nu echter op een bruine zandvlakte. “Wy sieten mei in swimbad”, aldus voorzitter Cornelis Postma. “En no traine wy yn de keale dunen.” De renovatie van het veld mislukte. Het ingezaaide speciale gras sloeg niet aan. “Dat wie ús troch de oannimmer oars foarspegele”, aldus wethouder Piet van Dijk, die vrijdagavond poolshoogte kwam nemen. “Dit soe it bêste fan it bêste wêze.” De voetbalbestuurders wijten de problemen deels aan het uitblijven van beregening. Het gras dat wel opkwam, stond in pollen bij elkaar. Dat was te gevaarlijk voor de voetballers, dus werd de hele toplaag verwijderd. Wat overbleef is een zandvlakte. “Wy moatte it alle kearen slepe, oars kinne wy der net wer op traine”, aldus Postma. “In training smyt grutte gefaarlike gatten op.”
Een oplossing op korte termijn is er niet. In de winter komt er geen nieuw gras. Postma: “De
Wethouder Van Dijk sleepte het trainingsveld zelf. FOTO: SIETSE DE BOER
seleksje traint op tiisdeis no op it rugbyfjild. Mar de bern kinne op it sân eins ek neat.” Trainen op de drie wedstrijdvelden is niet mogelijk, een lichtinstallatie ontbreekt. Het plaatsen van tijdelijke verlichting rond een van de velden kan een oplossing zijn. Er is echter ook nog een probleem op de lange ter-
mijn, zeker nu het aantal ploegen verder groeit. Postma: “Wy brûke it trainingsfjild no twa kear sa folle as dat it eins ha kin.” Volgens wethouder Van Dijk zijn voetbal, korfbal en rugby op dit moment volop met elkaar in overleg over een alternatieve indeling van het sportpark.
TIP van On Tour Tweewielers ... Leuke cadeautjes (vanaf € 5,–) in onze koopjeshoek. Zondag a.s. koopzondag! 2
0m 1.40 SEN FIET
2
m 400 /ATB E RAC
De Kromten 12 Gorredijk Tel. 0513 46 05 36 www.ontourtweewielers.nl
Jumbo in Gorredijk is iedere zondag open van 12.00 tot 18.00 uur
P
Gratis parkeren! facebook.com/jumbosupermarkten
Henk Split Gorredijk, Badweg 34
Sa!
26 november 2014
5
www.sa24.nl
Anja wil mensen met oudjaar verrassen Zondagmorgen 21 december 2013. Anja de Roos uit Jubbega geniet op de bank van een vrije dag. Serious Request is op tv én op de radio én op internet. “Ik wurde der flau fan, alles stie der bol fan. We ha hjir safolle minima en dan stjoere we ús jild nei it bûtenlân.” Anja deelde haar gedachten op Facebook, het leverde een stroom van reacties op. “Start zelf een actie”, riepen haar volgers. Nog diezelfde dag zette de rijschoolhoudster een actie op poten om minima op oudjaarsdag iets extra’s toe te stoppen. Het succes was zo groot, dat ze dit jaar op herhaling gaat. De 170 gezinnen die vorig jaar een pakket ter waarde van 40 euro kregen waren zó blij. “Wy stean der net by stil, mar ast dan dy ferhalen hearst, dan hast de triennen yn de eagen.” Anja ziet nog de man voor zich die op de grond ging zitten om zijn pakket open te maken. “Sa bliid, sa moai!” Het geeft veel voldoening en maakt ook emoties los. Toch was er ook
JUBBEGA
enige aarzeling. “Ik krige ek kommentaar. Guon seinen dat ik ris wat dwaan moast foar de minsken dy’t hurd wurkje. Der kaam ek in reaksje fan ien dy’t fûn dat alle minima loosers binne. Ik tocht: potferdoarje, wat is my dit hjir.” Ze past de actie daarom dit jaar iets aan, het woord minima is geschrapt. “Ik wol net wer in diskusje oer wa’t wol of net minima binne.” Dit jaar roept Anja op om geld en goederen te doneren voor ‘Serious Request foar bern fan de Itersbank’. Ze kreeg van de Voedselbank Opsterland toestemming om briefjes bij de voedselpakketten te stoppen. De klanten mogen zich vrijblijvend melden voor een pakketje uit Jubbega. “We freegje allinne hoefolle bern as se
Anja de Roos (derde van rechts) met de dames die haar helpen. FOTO: SIETSE DE BOER
ha en hoe âld dy bern binne.” Gezinnen met kinderen tot 12 jaar zijn na aanmelding op 30 december welkom in De Kompenije in Jubbega voor een eindejaarsverrassing. “Want der binne safolle bern dy’t neat krigen ha mei Sinteklaas en Kryst. Dan krije se oan it ein fan it jier dochs noch wat leuks.” Het loopt inmiddels storm op de speciaal geopen-
Inventieve nieuwe ijsbaan in Nij Beets IJsclub Eendracht pompte maar liefst 80.000 euro in de realisatie van een nieuwe ijsbaan annex evenemententerrein. Een win-winsituatie, vindt ijsclubvoorzitter Arnold Aerts. “We zitten nu op een ongelofelijk prachtige locatie dicht tegen het dorp aan. Perfect voor ons, maar ook voor It Damshûs.”
NIJ BEETS
Ze moesten wel. De oude ijsbaan aan de Geawei had niet de juiste afmeting en was gevaarlijk. Er liep een sloot dwars doorheen. “Daar wil je kinderen niet laten schaatsen. Maar de allerbelangrijkste reden is dat het terrein nu in handen is van een projectontwikkelaar. Die heeft ons al een paar jaar gedoogd, maar dat kan zo afgelopen zijn.” Dat wilde het ijsbaanbestuur niet afwachten. Twee jaar geleden begon het verzamelen van het benodigde geld. Er zat 10.000 euro in kas na goede winters waarin toertochten werden georganiseerd. De blik ging richting subsidieverstrekkers en sponsoren. “Voor een ijsbaan alleen krijg je nooit subsidie. Dus hebben we er een evenemententerrein van gemaakt waar je ook op kunt schaatsen.” Zo werd 90 procent van het benodigde geld binnengehaald. “Met dank aan de geweldige medewerking van de plaatselijke middenstand. Voor de laatste 10 procent kregen we een renteloze lening van een stichting die anoniem wil blijven.”
De nieuwe ijsbaan met nagelnieuw clubhuis ligt tegen It Damshûs aan. “Bij grote evenementen kunnen zij het als parkeerplaats gebruiken.” Het betekende wel dat er dure drainage moest komen; het water moet buiten de winterperiode wel wegkunnen. “Dat zie je natuurlijk niet vaak bij ijsbanen. Gelukkig hebben de twee aannemers in ons dorp en het bedrijf dat de drainage aanlegde ons flink gematst.” Resultaat is een bijzonder staaltje watertechniek, waarbij het drainagewater in een put terecht komt. Met behulp van schuiven wordt het naar het oppervlaktewater gepompt. “En bij het onder water zetten van de ijsbaan hoeven we alleen maar de schuiven in het Polderhoofdkanaal open te zetten.” Voor de ijsclub was het op de oude ijsbaan altijd behelpen met een bouwkeet
van vijf bij twee meter. Materialen lagen verspreid in het dorp opgeslagen en er was geen plek voor vergaderingen of het schenken van warme chocolademelk. IJsclub Eendracht bouwde op de nieuwe plek met zo’n 25 vrijwilligers een nieuw onderkomen. “Een prachtig huisje van 12 bij 5. Met centrale verwarming, een nieuwe keuken, een bar en op zolder ruimte voor al onze materialen. We krijgen straks natuurlijk wel rekeningen voor gas, water en elektra. Dus zijn we nu op zoek naar extra leden.” De opening, komende zaterdag, gebeurt door Grietje Pool en Sjollie Dijkstra, weduwen van twee bestuursleden die zich enorm hebben ingezet voor de nieuwe ijsbaan, maar die het resultaat helaas niet meer kunnen zien.
de Facebookpagina S.R. Oudejaarsactie/ Aldjiersaktie. “Yn twa dagen tiid kaam der 700 euro binnen. Ek bin der 100 oaljebollen tasein, is der boartersguod en hat merkkeapman Kees Kist nije fuotbalskuontsjes tasein.” Anja vermeldt alles wat binnenkomt direct op haar Facebookpagina. Dit heeft een aanzuigende werking, merkt ze; de berichten
worden wijd verspreid. Alles is welkom: speelgoed, spellen, kinderboeken, nieuwe knuffels of iets anders dat ongebruikt op zolder ligt. Maar ook donaties, tegoedbonnen, vuurwerk, lekkernijen of andere acties om geld in te zamelen. Facebook: S.R. Oudejaarsactie/Aldjiersaktie.
Wat is dit? BEETSTERZWAAG Soms zie je iets onderweg waarvan je denkt: wat is dat?
Dat heeft Tjerk Vonck met de paal op de foto. Tjerk ziet ze al een tijdje langs de A7 staan bij de afrit Beetsterzwaag. “Deze palen staan aan beide zijden van de snelweg en rond de op/afritten. In de berm om de 100 meter. Een raar soort staken van een meter of twee hoog met een dwarshoutje erop.” Zijn het landingsplaatsen voor roofvogels? Of iets heel anders? Tjerk riep de hulp in van Sa! Een goed idee. Weet u het antwoord? Mail het dan naar redactie@sa24.nl.
EP:Van der Molen
ElectronicPartner
14” HD Touchscreen
Notebook Aspire E1
399,-
• 1017U processor • 4 GB geheugen • 500 GB harde schijf • Intel HD Graphics • Windows 8.1-64Bit • Type: E1 430P-10174G50Dnkk
Het bestuur van ijsclub Eendracht uit Nij Beets. FOTO: SIETSE DE BOER
Hoofdstraat 88 - 8401 CC Gorredijk - Tel. (0513) 46 20 65 - www.ep.nl/epvandermolen
Kom zondag feestelijk voorproeven. Tijdens koopzondag kunt u proeven van ons gourmet vlees. Kom langs en laat u verrassen door de smaak.
Ruimte huren in de bieb? Vanaf 30 euro AANBIEDINGEN week 48 Procureur lappen Elke 4e gratis Runder braadworst Elke 4e gratis
Special van de week Frysk smulvinkje
Kunt u gelijk profiteren van deze aan100 gram â‚Ź 1,29 bieding. Alleen op 30 november: Droge worst. 2e voor de halve prijs
Vergaderruimte, cursusruimte, werkplekken... Bel 0513-461548 of mail naar w.zwanenburg@bzof.nl Meer info: www.bzof.nl
Zuidoost Fryslân
Sa!
26 november 2014
7
www.sa24.nl
De neus en de whisky Ze drinkt het pas twee jaar en wil er nu graag meer over weten. Tanja Posthumus is een van de twee vrouwen te midden van ruim twintig fervente liefhebbers en nieuwsgierige beginners. Van whisky wel te verstaan. GORREDIJK Een doordeweekse donderdag. Bij Café Neys geen kroegfietsen, maar stevige citybikes, herenmodel. Binnen op tafel staan tulpglazen gevuld met een vingerbreedte whisky, grote waterkannen met ijs en een schaaltje crackers. Klaar voor een avondje nosing and tasting, ruiken en proeven van diverse soorten whisky.
Passie
“Je vindt het lekker of niet. Er is er maar één die dat weet en dat ben jij.” Gastheer is Sietse Offringa, Brand Ambassador Whisky van Maxxium Nederland. Op uitnodiging van André Spijkstra van Gall & Gall Gorredijk voert hij de 25 aanwezigen mee langs merken, geuren, smaken en historie. Offringa: “Whisky is voor mij een passie. Als zesjarige hing ik al met mijn neus boven de whiskyglazen van mijn vader.” “Dy earste slok is wol skerp, hear”, waarschuwt liefhebber Rink Bethlehem, voor het
eerst op een proeverij. Aan de bar zitten drie jongere heren. “Die nummer één vind ik best wel pittig, hoor.” Voordat je mag proeven, moet je eerst ruiken, legt Offringa uit. “Het tulpglas brengt de whiskygeur goed naar boven. Laat het glas in je hand opwarmen en breng dan het glas steeds iets dichter bij je neus.” Alle aanwezige steken hun neus in het glas. “Denk je: ‘hé, dit ruikt lekker’, dan kun je gaan proeven.” Bethlehem lacht: “No, dat dogge wy dus altyd ferkeard. We nimme direkt in slok.” De deelnemers noteren hun eerste bevindingen op het proefformulier. Zacht, zoetig, pittig, rokerig, scherp. Offringa verhaalt ondertussen over de fascinerende achtergronden van whiskyvaten, koperen distilleerketels, het kloppend whiskyhart van Schotland, het rijpen van whisky en Europees en Amerikaans eikenhout. Want alle whisky rijpt in eikenhouten vaten, leert Offringa zijn toe-
hoorders. “Mijn moeder op Curaçao drinkt ook altijd whisky, het wordt daar heel veel gedronken. Ik drink het nu twee jaar en wil er graag meer over weten.” Tanja Posthumus is voor het eerst op een whiskyproeverij, samen met haar man. “We hebben best wel veel soorten thuis, ook Japanse.” Zeven collega’s van Apollo Engineering komen al voor het derde jaar naar de whiskyproeverij in Gorredijk. Andries Vrijburg: “Us kollega, dy mei dy keale holle, hat in kear nei sa’n priuwerij west. Doe pleagen wy him der mei: werom hast ús net meinaam? It jier derop hat hy ús al meifrege.”
Smaakpapillen
Firstfill, refill, single malt, old malt, blend. De termen komen in vliegende vaart voorbij. Evenals die bijna onverstaanbare, exotisch aandoende Schotse whiskynamen. Er wordt gesnoven, gekauwd, gerold en gespoeld. Het enige wat uitgespuugd wordt, is zo hier en daar een mondje vol water. De fervente liefhebbers en nieuwsgierige beginners nippen voldaan hun zevende en laatste vingerbreedte whisky naar binnen. De smaakpapillen zijn een avondlang volop gestreeld.
Inspiratie zoeken op trouwbeurs Lunia
Sinterklaas begroet de kinderen in Ureterp. FOTO: SIETSE DE BOER
Sinterklaas vervolgt zijn tournee door de regio Op zijn tocht langs alle dorpen, arriveerde Sinterklaas zaterdag ook in Ureterp. Showband Ureterp bracht de kindervriend naar het drukke Lijteplein, waarna het feest werd voortgezet in De Lijte. Voor jong en oud was er een leuk programma. De oudere kinderen konden een speurtocht volgen met spelletjes in diverse winkels. Sinterklaas gaat ook met zijn tijd mee. Op een speciale Facebookpagina (Sinterklaasureterp) liet hij iedereen weten dat hij een hele mooie middag had gehad, al was hij wel wat geschrokken van de luide confettiknallen. Eerder op de dag maakte de goedheiligman al zijn opwach-
URETERP/WIJNJEWOUDE
ting in Wijnjewoude, waar Sinterklaas bijna de ontvangst bij It Waldhûs miste. Gelukkig zorgde een Piet voor de oplossing. In De Swingel was Sinterklaas eregast bij de talentenjacht ‘Has Wijnjewoude got Talent?’ Pietje Perfect en Twijfel Piet namen plaats in de jury en bepaalden mee wie de winnaar werd van de verschillende battles tussen de kinderen en een Piet. Pietje Perfect vond alles perfect en Twijfel Piet twijfelde over alles, maar gelukkig won toch steeds een kind uit het publiek. Sinterklaas maakte ook de winnaars van de kleurwedstrijd bekend: Mirre Reinders, Elise Dijkstra, Jorrit van der Heide, Silke Meestringa en Finn Linstra.
OLDEBERKOOP Een trouwdag is iets heel speciaals. Je moet het beleven en proeven. En dat allemaal in een geweldige romantische sfeer. Het monumentale Hotel Restaurant Lunia in Oldeberkoop is daarvoor een prachtige locatie. Met een indrukwekkend bordes waar de pasgetrouwden zich als vorsten aan het publiek kunnen vertonen. Prachtige plaatjes. Zij in smetteloos wit, zo mooi als ze nog nooit was met die jurk en dat geweldige kapsel. En hij in smoking of jacquet. De gasten een etage lager, de benen op
de grond. Het oog gericht op die twee die stralen, zweven en misschien ook wel dagdromen over een leven dat in werkelijkheid nog moet beginnen. De medewerkers van Lunia doen er alles aan om het een onvergetelijke dag te laten worden. Aanstaande bruidsparen kunnen komend weekend alvast een beetje voelen hoe dat is. Op zondag 30 november (13.00-17.00 uur) organiseert Lunia een sfeervolle trouwbeurs. Met 24 regionale standhouders, divers en inspirerend: van fotograaf, dj, bloemen, trouwvervoer,
schoonheidsspecialiste, hoeden, ringen, feestlocatie tot bruidsmode. Het is een interactieve middag. Bruidskapsels worden ter plekke gemaakt, bruidsmake-up geadviseerd en er is een modeshow van bruidsjurken en trouwpakken. Maar de standhouders geven ook antwoord op vragen als: hoe maak ik een candy table? Hoe ziet de trouwauto eruit, welke hoed staat mij goed, hoe smaakt de bruidstaart en hoe voelt een trouwring? De toegang is gratis. De eerste 25 bruidsparen krijgen zelfs een overnachting cadeau.
Sa!
26 november 2014
9
www.sa24.nl
Mediawijsheid voorkomt ongelukken Wat is een kleitablet? Die is makkelijk: dat is natuurlijk een tablet van klei. En zo wordt op cbs Betrouwen een informatiemedium van 4.000 jaar voor Christus eenvoudig vertaald naar de hypermoderne tablet van vandaag de dag.
BAKKEVEEN Samen met 80.000 leerlingen in het land begonnen de leerlingen van de groepen 7 en 8 vrijdag met het superspannende mediawijsheidspel MediaMasters. “Kinderen, jullie dus, hebben recht op mediawijsheid.” Miranda Harters van Bibliotheken Zuidoost-Fryslân legt het helder uit: wijs gebruik van het internet kan veel problemen voorkomen. “Misschien hebben jullie het op het nieuws gezien. Van dat meisje dat tien uur taakstraf kreeg omdat ze een dreigtweet stuurde naar een vliegtuigmaatschappij.” De als grap bedoelde tweet bracht haar in problemen.
Miranda: “Wie van jullie heeft een Facebookaccount?” Vier vingers prikken omhoog. “En, hoe oud moet je zijn voor zo’n
account?” Dat weten de leerlingen maar al te goed: 13 jaar. “Dus jullie hebben je leeftijd vervalst. Dat is het gevaarlijke van internet. Hoe kun je zien of iets echt is, hoe weet je wie er aan de andere kant van het chatscherm zit?” Media bieden grenzeloze mogelijkheden. Maar hoe werken ze, wat voor invloed hebben ze en wat kun je ermee? Dat ontdekken de leerlingen tijdens de Week van de Mediawijsheid. Elke dag wordt het spel MediaMasters in klasverband gespeeld, maar ook thuis mogen de kinderen aan de slag met speciale missies. “Hoe vaker jullie aan het spel meedoen, hoe meer punten je kunt verdienen. Voor die punten krijg je jokers en die kun je vrijdag 28 november inzetten in de finale waar 3.500 klassen aan meedoen.”
Een hele week aandacht voor online media in de Week van de Mediawijsheid. FOTO: SIETSE DE BOER
Lichten uit, digibord aan, het gaat beginnen. Meteen krijgen de kinderen een lastige opdracht met het kiezen van een goed wachtwoord. Iets wat iemand niet verwacht, niet te moeilijk, hoofdletters, meer dan acht tekens. “Het wachtwoord moet je eigenlijk zo bedenken dat je het niet hoeft op te schrijven.” Na enig onderhandelen is deze eerste opdracht klaar. Hoofdlettertje hier, uitroepteken daar, en de
Zoete geuren en versierd snoepgoed BEETSTERZWAAG Op een vierpitter staan pruttelende pannen met een karamelliserende suikeroplossing en au bain-mariegesmolten chocola. Een zak suiker, tarwebloem en tien jongens die hun uiterste best doen om er mooi snoepgoed van te maken. Als de muren van Kunsthuis SYB kunnen glimlachen, dan doen ze dat deze weken bij de workshops snoep maken. Om herkenbare geuren, zoete
walmen, chocoladebruin besmeurde monden en gepoedersuikerde sweatshirts. Ooit was het Kunsthuis een kleine snoepjesfabriek en nu wonen en werken er tijdelijk mensen die van de kunst, van het werken en van de zoetigheid een bijzonder project maken. Dat moet wel tot herkenning leiden, bij het gebouw, bij de kunstenaars en bij de kinderen die de workshops volgen. De Drentse beeldend kunste-
naar en kok Elles Kiersen inspireerde zondagmiddag de jongens om bijzondere snoepvormen te maken van pistache, amandelen of hazelnoten en die royaal te versieren. Het begin is voorzichtig: veilige visjes, hartjes, sterren en cijfers die als bakvormpjes op de grote tafel liggen. Naarmate de tijd vordert, worden de creaties vrijer, de versieringen overvloediger en de plassen gesmolten chocola groter. Taartsnoepjes, chocobonbons en zelfs een mini-hotdog met een rood draadje ketchup. De laatste schepping is van Nils Thalen (11) uit Beetsterzwaag, die samen met z’n broertje Jurre (8) snoep maakt. Nils heeft ervaring: ‘We bakken thuis wel eens koekjes en zo’. Hij vindt de workshop leuk en samen met dorpsgenoot Markus de Jong (12) zoekt hij zorgvuldig enkele goed gelukte snoepjes uit voor het project van de kunstenaars. Daar ligt ook een bijzonder diertje tussen. “Kun je raden wat dit is?” Een paar donkere ogen uit Drachten kunnen niet wachten om het antwoord te geven. “Een schildpadje op z’n kop.” De rest van de zoetigheid mag in cellofaan mee naar huis. Plus een prachtig karamelvogeltje op een zoethoutstokje dat Elles voor alle jongens heeft gegoten.
Project Zelf snoep maken bij Syb. FOTO: SIETSE DE BOER
In het oude snoepfabriekje aan de Hoofdstraat in Beet-
rest? Dat is natuurlijk geheim. Dan wordt het spannend. Het spel start met een filmpje. Ben en Diede moeten een uitdaging halen. Voor hun pagina zoeken ze 30.000 fans om daarmee verslaggever John Heibel een hak te zetten. De eerste vijf opdrachten staan klaar. “En als we er vier goed hebben, dan verdienen we een joker.” Voor de vijfde opdracht hebben de kinderen de computer nodig. Snel even
opzoeken wat het oudste medium is: krant, tv, stadsomroeper of kleitablet. Miranda tipt: “Kijk goed welke website je gebruikt.” Wikipedia is snel gevonden en afbeeldingen van het oude spijkerschrift rollen over het scherm. “Kijk, hier staat het. Dit is het oudste.” De start van MediaMasters op Betrouwen wordt afgesloten met een thuisopdracht. De kinderen mogen met de ouders de Ouder&Kind-quiz maken.
De Healers stoppen ermee
De Healers traden zaterdag op in Tijnje. FOTO: SIETSE DE BOER BEETSTERZWAAG De Healers, een van de meest opvallende Friestalige bluesbands, houdt het voor gezien. Ze zijn tot mei 2015 volop bezig met de Farwol Toer. Het plezier in het samen spelen is er nog steeds en er is binnen de band geen trammelant. “Mar wy wolle graach foarkomme dat it safier komt”, aldus bandlid Feiko Wouda. Tien jaar terug
presenteerden De Healers hun eerste cd: De Blûsrûs. Later volgden nog De Feanhoop Opnij Besocht en It Is Soms Better As Oars. De band werd bekend met hun eigen stijl: De Fryske Rootsblues. De Healers sluiten volgend jaar af met een speciaal afscheid. Ergens in mei. Datum en plaats zijn nog niet bekend. www.healerside.nl
sterzwaag wordt dus weer gewerkt, geproduceerd. Niet alleen tijdens de workshops, maar ook op de voorafgaande zaterdagen staat ‘werken in een kunstruimte’ centraal in discussies met andere kunstenaars en betrokken organisaties. Is een museum een fabriek? Wordt er in een kunsthuis gewerkt, ook nu de oorspronkelijke functie is vervallen? Wordt er in een kunsthuis niet ook productie geleverd in dingen als beel-
den, jargon, waarden, stijl? De Italiaanse kunstenaars Marianna Liosi (Berlijn) en Alessandra Saviotti (Brussel) en Marcel Dickhage en Cathleen Schuster (uit Berlijn) maken een film van het project. De eindpresentatie is op 20 december. Op 30 november en 14 december (14.00-17.00 uur) zijn er nog workshops voor kinderen van 8 tot 12 jaar.
Sa! Hobby- en cadeaubeurs Demonstraties van leuke hobby’s, deelnemen aan inspirerende workshops en leuke creaties kopen. Met Sinterklaas en kerst voor de deur is de hobby- en cadeaubeurs in het dorpshuis op 30 november (13.30 – 16.30 uur) een mooie bestemming voor de zondagmiddag. Met demonstraties kantklossen, Hindelooper schilderwerk, pergamano en andere handvaardigheden. Met leuke presentjes: van culinaire producten tot gehaakte knuffels en (kerst- en andere) sierwerken, van oude schildertechnieken tot houten tuinartikelen en van oude foto’s of films op cd/dvd tot 3D- en kerstkaarten.
LANGEZWAAG
Adventsvespers
GORREDIJK Advent is de tijd van
inkeer en voorbereiding op het komende kerstfeest. De Ontmoetingskerk organiseert ook dit jaar weer adventsvespers. Een korte gebedsdienst in de avond, met een sober en ingetogen karakter. Op zondag 30 november (19.30 uur) is de vesper van de eerste Advent.
Olterterperkring BEETSTERZWAAG Op maandag 1 december (20.00 uur) houdt dominee Jaap Goorhuis onder de titel ‘Een nieuw verbond’ een interessante lezing in De Buorskip. Organisatie: De Olterterperkring. www.olterterperkring.nl
COLOFON REDACTIE Arend Waninge 06 – 52 47 10 13 redactie@sa24.nl Kopij aanleveren voor maandag 12.00 uur. Sa! kijkt graag anders. Het vroeg melden van evenementen, jubilea, bedrijvennieuws etc. geeft de grootste kans op extra aandacht.
ADVERTENTIEVERKOOP Rik Dijkstra 06 – 21 89 48 28 advertenties@sa24.nl Henk Hilbrands 06 – 31 04 59 56 henk@sa24.nl Advertenties aanleveren voor vrijdag 17.00 uur
OPMAAK Evert Wilstra Kreaasje Ureterp
26 november 2014
11
www.sa24.nl
AGENDA
My Wish GORREDIJK Het is vrijdag 28 november een bijzondere dag voor Kimberly de Vries (19) uit Lippenhuizen. Ze heeft dan de artistieke en organisatorische leiding over de dansvoorstelling My Wish. Het is haar afstudeeropdracht voor de opleiding D´Drive ‘Artiest dans’. Kimberly is naast haar opleiding al meer dan vier jaar actief als dansdocent bij Eijer Producties. Al jong wist ze dat ze dansdocent wilde worden. Nu geeft ze bij Eijer Producties les aan 12 verschillende groepen, die bijna allemaal meedoen met de voorstelling My Wish. Kimberly maakte 14 verschillende choreografieën voor deze voorstelling. Er zijn nog kaarten te verkrijgen voor deze voorstelling in De Skâns (19.30 uur). Bestellen via dansmywish@outlook.com.
Shanty
Op woensdag 26 november (19.30 uur) treedt het Shanty- en Balladkoor GSBK uit Goutum op in het restaurant van Revalidatie Friesland in Beetsterzwaag. De toegang is gratis. BEETSTERZWAAG
Knus BAKKEVEEN De Enschedese fotograaf Margriet Terpstra presenteert in Natuurvriendenhuis Allardsoog (Jarig van der Wielenwei 42) een tentoonstelling met als onderwerp de schemering tussen licht en donker. “Ik geniet intens wanneer het begint te schemeren. Cocooning noemen ze dat tegenwoordig. Mijn oma noemde het ‘donkeroavondkolder’. We zaten dan met z’n vieren in de huiskamer bij elkaar in de schemering. Mijn oma deed het uit zuinigheid, mijn moeder en ik vonden het prachtig en mijn vader zei: Kan dat licht no nog nie an, ik wil de kraant lezn. Van de kermis tot mijn kaarsentafel in de huiskamer. Dat is waar deze expositie over gaat.”
Ridder Klaas GORREDIJK Op 29 november (13.30-16.30 uur) is Ridder Klaas met zijn Jonkvrouwe te gast in Museum Opsterlân om Sinterklaas en de Pieten te ontvangen. Sinterklaas houdt audiëntie. Kinderen zijn van harte welkom om een praatje te maken met de Sint en zijn Hoofdpieten en te genieten van de Danspieten. Ridder Klaas loopt rond in zijn zware harnas in het tot Kasteel van Sinterklaas omgebouwde museum. Er is van alles te doen. Entree: 2,50 euro incl. koffie, thee of limonade. www.museumopsterlan.nl
WO 26 NOV 19:30 UUR | BEETSTERZWAAG Shanty- en balladkoor GSBK Revalidatie Fryslân 20:00 UUR | BAKKEVEEN Oerboeren in de Friese Wouden Recreatiecentrum Dúndelle,
VR 28 NOV 19:00 UUR | BEETSTERZWAAG Ladies Night De Buorskip 19:30 UUR | GORREDIJK My wish, dansvoorstelling De Skâns
ZA 29 NOV 09:30 UUR | BEETSTERZWAAG Repair Café It Klaverblêd
Lucky Daltons
Ladies Night
Zondag 30 november (15.00 uur) brengen de Lucky Daltons rockabilly naar De Skâns. Met nummers van onder andere Chuck Berry, Elvis Presley, Johnny Cash en Roy Orbinson brengt het trio de bezoekers even terug naar de jaren vijftig. De Lucky Daltons, naar de gelijknamige niet al te snuggere boeven uit de strips van Lucky Luke, spelen niet alleen rockabilly, ze zijn ook rockabilly. Vrolijk, rebels en recht door zee. Rockabilly is de voorloper van de rock-’n-roll en is ontstaan in de vroege jaren 50, eind jaren 40. Een muzikale combinatie tussen rock-’n-roll en hillbilly. Entree: 10 euro. www.skans.nl
BEETSTERZWAAG Vrijwilligers van de Ronald McDonald Hoeve organiseren op vrijdag 28 november (19.00 uur) een Ladies Night in De Buorskip. De opbrengst is bestemd voor de Hoeve. De spectaculaire openingsact is van Lady’s Hardware uit Bolsward. Daarna is er een scala aan activiteiten. Met een modeshow, workshops, veertig stands van diverse bedrijven uit de regio, een DJ en een verloting met mooie prijzen. De dames krijgen aan het eind van de avond een goedgevulde goodiebag mee naar huis. Entree: 15 euro. www.ronaldmcdonaldhoeve.nl
Voorverkoop kerstmusical
Presentatieconcert
Circa 35 kinderen van de basisscholen in Lippenhuizen en Hemrik oefenen al weken voor de kerstmusical ‘Het mooiste geschenk’, die op 20 december tweemaal wordt opgevoerd in de Piterkerk in Lippenhuizen. De voorverkoop van de kaarten (4 euro) start op vrijdag 28 november van 17.30 tot 18.00 uur in de consistorie aan de Buorren 53. www.piterkerklippenhuizen.nl
De zes verplichte werken van het Gouden Spiker Festival 2015 worden zaterdag 29 november (20.00 uur) gepresenteerd op een speciaal concert in De Mande. In het kader van de twintigste verjaardag van het festival heeft de organisatie zes nieuwe werken laten componeren. Het Gouden Spiker Festival is een amateurmuziek-festival voor brassbands, fanfares en samenspeelgroepen, met vorig jaar 66 deelnemers. De nieuwe werken worden zaterdag gespeeld door de fanfare Emergo uit Castricum en brassband De Spijkerpakkenband uit Gorredijk. De componisten zijn tijdens dit unieke concert aanwezig om zelf hun werk en beweegredenen toe te lichten. Entree: 5 euro. www.goudenspikerfestival.nl
GORREDIJK
LIPPENHUIZEN
Repair Café BEETSTERZWAAG Het Repair Café heeft op 29 november (9.30 uur) speciale aandacht voor koffiezetapparaten. Wellicht is er een tweede leven voor het kapotte apparaat. In de praktijk kan 70% van de aangeboden spullen namelijk worden gemaakt. Vrijwilliger Jan Benedictus is onlangs speciaal getraind in het repareren van Senseo koffiezetapparaten. Ook andere apparaten zijn welkom. www.repaircafebeetsterzwaag.nl
BAKKEVEEN
13:30UUR | GORREDIJK Ridder Klaas Museum Opsterlân 20:00 UUR | BAKKEVEEN Presentatieconcert Gouden Spiker Festival De Mande
ZO 30 NOV 13:00 UUR | OLDEBERKOOP Trouwbeurs Hotel Restaurant Lunia 13:30 UUR | LANGEZWAAG Hobby- en cadeaubeurs Dorpshuis 14:00 UUR | BEETSTERZWAAG Kinderworkshop snoep maken Kunsthuis SYB 15:00 UUR | GORREDIJK Lucky Daltons De Skâns Gorredijk 19:30 UUR | GORREDIJK Adventsvespers Ontmoetingskerk
MA 1 DEC 20:00 UUR | BEETSTERZWAAG Lezing ‘Een nieuw verbond’ De Buorskip
U kunt uw evenement aanmelden voor deze agenda via onze site www.sa24.nl
Zondag 30 NOVEMBER
KOOPZONDAG Kom die sfeer proeven!
Het heerlijk middagje is gekomen! GASTVRIJ GORREDIJK In het laatste weekend voor pakjesavond is het opnieuw gezellig druk in het centrum van Gorredijk. Sinterklaas komt op zondagmiddag 30 november hoogstpersoonlijk langs om te ervaren hoe gastvrij de winkels in Gorredijk zijn. Hij is meer dan welkom. En dat geldt ook voor u. De winkeliers ontvangen u graag met een hapje en een drankje. Lekker ĂŠn verrassend. Zondagmiddag, tijd voor een goed gesprek met Sinterklaas. Een ervaring om nooit te vergeten. Het heerlijk middagje is gekomen.
Zondag 30 november KOOPZONDAG Kom de sfeer proeven
Cuvi
Sieraden & accessoires
GORREDIJK, HOOFDSTRAAT 29, TELEFOON (0513) 461352 EIGEN TECHNISCHE DIENST
D O nov
27
V R I J nov
28
Z A nov
29
Outlet Sale! tot
75 % kor t ing!
Restanten najaars- en wintermode van vorig jaar!
We hebben ons magazijn aan Lijnbaan in Gorredijk tijdelijk omgebouwd tot outletstore. Onze outletstore hangt vol met leuke wintermode van vorig jaar in alle kleuren en maten, dus volop keus. Het moet allemaal de deur uit, in drie dagen tijd. Gaat dat lukken? Dat moet haast wel, met zulke superlage prijzen.
R I N S M A FA S H I O N P L A Z A L I J N B A A N 1 0 G O R R E D I J K | W W W. R I N S M A FA S H I O N . N L
De Outletsale vindt plaats in ons magazijn aan de Lijnbaan in Gorredijk!
Sa!
26 november 2014
15
www.sa24.nl
Ellen van Selm, de nieuwe burgemeester van Opsterland:
‘Het is belangrijk mee te doen op de plek waar je woont’ Ze heeft al een tijdelijke woning in Olterterp en volgde een cursus Fries op Terschelling. Ellen van Selm staat te trappelen om te beginnen als de nieuwe burgemeester van Opsterland. Op 1 december wordt ze geïnstalleerd. TEKST: AREND WANINGE FOTO: SIETSE DE BOER
Kan het mooier? De Opsterlandse gemeenteraad en zijn wethouders zijn sinds hun aantreden dit voorjaar vol van de ‘krêft fan de mienskip’. Niet het gemeentehuis is leidend, maar de initiatieven van burgers. Dan moet je onverwachts op zoek naar een nieuwe burgemeester en is daar ineens Ellen van Selm. Haar hele carrière ademt ‘krêft fan de mienskip.’ Zouden de leden van de vertrouwenscommissie elkaar in de arm hebben geknepen?
Samen
Ellen van Selm (50) komt uit een maatschappelijk actief nest. Geboren in Hengelo, maar al jong verhuisd naar Lelystad. “Mijn ouders waren polderpioniers, altijd actief in besturen van scholen en de kerk. Ik ben opgegroeid met de gedachte om er samen iets van te maken, dat het belangrijk is om mee te doen op de plek waar je woont.” Ze keek verder dan Lelystad. Veel verder. De achttienjarige Ellen vertrok naar Wageningen voor een studie rurale sociologie. Het bracht haar in de jaren tachtig voor het eerst in contact met Opsterland; ze liep stage op de Volkshogeschool in Allardsoog. Na haar studie verbleef ze jarenlang in het buitenland met haar man. In Pakistan werkte ze voor het ministerie van Bosbouw. “In het noorden van het land heerst nog een echte stammencultuur. Bij het opzetten van projecten stimuleerden we de lokale bevolking om zelf mee te denken voor de oplossingen voor hun problemen. Dat ging goed. Dat heb ik meegenomen in de rest van mijn carrière.” Zo was Van Selm in de jaren negentig directeur van het Democratisch Steunpunt Rotterdam, dat de democratie dichter bij de burger wilde brengen. Het was nog voor de opkomst van Fortuyn. “Maar wel met een actieve Centrumpartij. De lokale politieke partijen voelden dat ze het contact met de burger kwijt waren. Het is gelukt dat te herstellen. Onder andere door politici naar zichzelf te laten kijken. Ze lieten hun belerende toontje los. Bovendien leerden we de burgers dat ook zij een eigen rol in de samenleving hebben.” Burgers betrekken bij hun buurt deed ze ook intensief in het project Buurtvoorlichters, haar eigen initiatief dat een succes werd in enkele grote steden. “Het is een mix van re-integratie en wijkontwikkeling. De buurtvoorlichters trekken de wijk in en maken burgers attent op wat er speelt en welke
rol zij daarin kunnen spelen.” Het is een strategie die volgens Van Selm ook op het platteland werkt. “Participatie betekent dat de gemeente luistert naar wat er leeft. Dus niet alleen boodschappen uitzenden, maar ruimte creëren om samen oplossingen te bedenken. Niet omdat het leuk staat, maar ook omdat het beter is betrokken te zijn bij ontwikkelingen in de eigen leefomgeving.” De nieuwe burgemeester kan dan ook niet wachten om Opsterland in te trekken. In haar introductieprogramma wil ze zo snel mogelijk alle dorpen bezoeken. “Plaatselijke Belangen mogen laten zien wat ze belangrijk vinden in hun dorp. Met de wethouders wil ik op korte termijn op stap langs actuele projecten.”
Scouting
Het burgemeesterschap is een rol waarvan Ellen van Selm al langer dacht dat die wel bij haar zou passen. Na vier jaar raadslidmaatschap in Lelystad nam ze echter bewust afscheid van de politiek. “Mijn eigen adviesbureau liep zo goed dat ik daarvoor koos. Ik dacht dat het dan ook niets meer zou worden met een carrière in het openbaar bestuur.” Toch bleef ze in diverse functies maatschappelijk bestuurlijk actief en ineens klopte een scoutingteam van het ministerie van Binnenlandse Zaken aan de deur. Op zoek naar mogelijke burgemeesterskandidaten buiten het traditionele circuit.
“IK HOOP DAT IEDEREN MIJ HELPT DOOR STUG FRIES TEGEN MIJ TE BLIJVEN PRATEN.”
“Dat leek mij een interessante route om te bewandelen. Dat ik niet langs het politieke kanaal aan kom zwemmen past ook wel bij mij.” Van Selm zat voor Groen Links in de gemeenteraad, maar is nu lid van D66. “Ik ben echter niet heel actief binnen de partij. De politieke kleur is voor een burgemeester ook niet van belang, al is het wel goed dat iedereen weet waar een burgemeester politiek staat.” Zich oriënterend op een mooie burgemeesterspost, wist Van Selm dat ze graag naar een plattelandsgemeente wilde. “Ik herkende mij wel in de Opsterlandse profielschets. Daar kon ik mijn verhaal wel in kwijt. Ik ken het gebied en niet alleen door mijn stage. Later pasten we ook enkele zomers op een boerderij van vrienden in Donkerbroek. Deze regio spreekt ons aan. Bovendien zie ik Opsterland als een krachtige, goed bestuurde plattelandsgemeente. Het is een vitaal geheel met actief meedenkende burgers.”
Fries
Ellen van Selm is er helemaal klaar voor om in een speciale raadsvergadering op 1 december de Opsterlandse ambtsketen omgehangen te krijgen. Ze is druk op zoek naar een huis in de gemeente. In afwachting van definitieve huisvesting woont ze tijdelijk met haar gezin in het bosrijke Olterterp. Dat is een mooie plek voor een buitenmens dat van kamperen en hardlopen houdt. “Mijn gezin komt heel snel
mee, dat is een hele steun. Mijn man werkt door het hele land en voor onze drie kinderen zijn we met scholen voor voortgezet onderwijs in overleg om een soepele overstap mogelijk te maken. Ik heb vorige maand op Terschelling al een cursus Fries gevolgd en wil het zo snel mogelijk leren spreken. Ik hoop dan ook dat iedereen mij daarbij wil helpen door stug Fries tegen mij te blijven praten.”
Sa!
26 november 2014
17
www.sa24.nl
Beter, duidelijker, persoonlijker en efficiënter De drie zorgdecentralisaties
De Nederlandse gemeenten zijn met ingang van 1 januari 2015 verantwoordelijk voor vrijwel de gehele maatschappelijke ondersteuning aan haar inwoners. Deze grote zorgdecentralisatie heeft heel wat voeten in de aarde. Het is een complexe operatie. Daarom geeft Sa! vanaf deze week, in samenwerking met de gemeente Opsterland, meer inzicht in de achtergronden en gevolgen van deze veranderingen. Vandaag antwoord op de vraag waarom deze operatie nodig is en wie er mee te maken krijgen.
Het is een geknutsel met wetten. Oude wetten vervallen, nieuwe wetten komen, geldstromen gaan anders lopen. Voor gemeenten is de zorgdecentralisatie een complexe operatie. Maar voor de burgers moet het er allemaal alleen maar beter op worden.
De decentralisatie betekent ook dat de Rijksoverheid zich steeds verder terugtrekt. Door de verantwoordelijkheid bij de gemeenten neer te leggen, komt de zorg dichter bij de burgers te staan. Dat moet leiden tot een meer persoonlijke en minder bureaucratische ondersteuning.
De Wmo is al een bekend verschijnsel. Zeker voor mensen die ondersteuning krijgen bij het zelfstandig wonen of het deelnemen aan de maatschappij. Daar komt nu een aantal nieuwe groepen burgers bij. Het gaat om mensen met een psychische beperking die beschermd wonen, om mensen die voor korte tijd ergens worden opgenomen om mantelzorgers te ontlasten en om mensen met een beperking die individueel of in groepen worden begeleid. Veranderingen in landelijke wetgeving zorgen bovendien voor minder plaatsen in verzorgings- en verpleeghuizen en in instellingen voor geestelijke gezondheidszorg. Dat betekent dat meer mensen met een bovengemiddelde vraag naar zorg zelfstandig blijven wonen en dus een groter beroep op de Wmo doen.
Eigen verantwoordelijkheid
Jeugdwet
TEKST: AREND WANINGE FOTO’S: NATIONALE BEELDBANK.NL/KILROY; ZORGINBEELD/FRANK MULLER BEETSTERZWAAG Ambtenaren en politici hebben het vaak over de 3D’s wanneer ze de decentralisaties bedoelen. Er treden namelijk op 1 januari 2015 drie wetten in werking, die de gemeenten verantwoordelijk maken voor alle maatschappelijke ondersteuning voor haar inwoners. Het gaat om de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015), de Jeugdwet en de Participatiewet (zie kader).
Stuk voor stuk ingewikkelde wetten, maar voor de burgers wordt het in de praktijk eigenlijk alleen maar eenvoudiger. Ben je aangewezen op een vorm van maatschappelijke ondersteuning of hulp bij opvoeden en opgroeien, dan is er geen onduidelijkheid meer waar je moet zijn. Dat is maar op één plek: het gemeentehuis.
Einde versnippering
Daarmee komt er een einde aan de versnipperde structuur, waarin allerlei organisaties elk een stukje van de maatschappelijke ondersteuning voor hun rekening nemen. De voorbeelden uit het verleden zijn er volop: burgers of gezinnen die te maken kregen met een hele rits aan zorgverleners. De een wist vaak niet wat de ander deed. Het zorgde voor ergernis bij alle partijen en
Wmo 2015
het was zeker niet efficiënt. Dat moet straks verleden tijd zijn.
Dichter bij burgers
Burgers krijgen bij de decentralisatie ook meer eigen verantwoordelijkheden. De tijd van ‘u vraagt en wij draaien’ is voorbij. Gemeenten doen een groter beroep op de burgers zelf en op hun omgeving. Het is een verdere invulling van het begrip participatiesamenleving.
Bezuiniging
En zeker niet onbelangrijk: de decentralisatie is ook bedoeld om de kosten van de verzorgingsstaat te beperken. Gemeenten hebben de opdracht om met minder financiële middelen de maatschappelijke ondersteuning slimmer en beter te organiseren. De grote uitdaging daarbij is om dat niet ten koste te laten gaan van de kwaliteit.
Tot nu is de gemeente verantwoordelijk voor preventief jeugdbeleid en de jeugdgezondheidszorg. Met de nieuwe Jeugdwet krijgen de gemeenten voortaan de regie over alle jeugdhulp, inclusief de jeugdbescherming en jeugdreclassering. De Friese gemeenten werken voor de uitvoering van deze hulp samen. Meer aandacht voor preventie en vroege ondersteuning moet de dure gespecialiseerde jeugdzorg ontlasten. Bovendien gaat de nieuwe wet een einde maken aan
de verkokering binnen de jeugdzorg, waarbij iedereen alleen z’n eigen gespecialiseerd stukje zorg geeft. Het nieuwe beleid geeft hulp op maat, met een groter beroep op de eigen kracht van de jeugdigen en hun ouders.
Participatiewet
De nieuwe Participatiewet maakt de gemeente verantwoordelijk voor het laten deelnemen aan de samenleving van iedereen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Het gaat daarbij ook om inkomensondersteuning en re-integratie. Doel is om iedereen die kan werken, naar vermogen aan werk te helpen. Het liefst bij een reguliere werkgever. Maar het kan ook gaan om vrijwilligerswerk, arbeidsmatige dagbesteding en beschut werken. De nieuwe wet helpt de gemeenten om de budgetten gerichter en effectiever in te zetten en zo kosten te besparen.
De Wet langdurige zorg en de Zorgverzekeringswet De gemeente wordt niet verantwoordelijk voor alle zorg. De Rijksoverheid blijft zorgen voor mensen met een zwaar lichamelijke, niet beter wordende beperking. De geneeskundige zorg en persoonlijke verzorging voor volwassenen is de verantwoordelijkheid voor de zorgverzekeraars. De gemeente werkt wel nauw samen met deze partijen.
2015 is overgangsjaar Burgers die nu een vorm van zorgondersteuning krijgen, mogen niet de dupe zijn van de decentralisatie van de zorg. Daarom is 2015 een overgangsjaar. Indicaties worden niet aangepast, tenzij een indicatie in 2015 afloopt. In die gevallen volgt er een nieuw onderzoek. Dat betekent dat iedereen in 2015 in principe dezelfde zorg krijgt als nu het geval is. Dat geldt ook voor de ondersteuning in de huishoudelijke hulp. Wie nu huishoudelijke hulp heeft, krijgt dat in 2015 ook. Wel gaat
de gemeente Opsterland volgend jaar bekijken hoe de uitvoering van al die zorgtaken in de praktijk loopt en waar ze efficiënter kan werken. Het kan dus wel zijn dat in de loop van volgend jaar de bestaande zorg anders wordt georganiseerd. De huidige kwaliteit blijft echter gewaarborgd. Iedereen die nu al een vorm van zorgondersteuning heeft, krijgt ook persoonlijk bericht over wat er organisatorisch gaat veranderen.
OP ALLE DEMO- EN SHOWMODELLEN
21%weg BTW ermee!
zondag 30 november
Koopzondag OP=OP
normaal € 2195,-
nÚ € 1734,-
normaal € 1795,-
normaal € 3710,-
KortIng BtW 21% € 461,-
KortIng BtW 21% € 377,-
KortIng BtW 21% € 779,10
Bliss 3 + longchair
Gemma hoekbank
nÚ Ú € 2930,90
Joy 3-zits normaal € 2810,-
KortIng B BtW 21% € 590,10
nÚ € 2219,
90
normaal € 1490,-
normaal € 369,-
KortIng BtW 21% € 312,90
Dary hoekbank
nÚ € 1177,10
KortIng BtW 21% € 77,50
Draaifauteuil Daily
nÚ Ú € 291,50
Arne eetstoel 6 stuks (ook met armleuning verkrijgbaar Serge eetstoel 6 stuks
normaal € 559,-
KortIng BtW 21% € 117,-
Maggy fauteuil
nÚ € 442,-
OP=OP Siep hoekbank
normaal € 2550,-
KortIng BtW 21% € 535,-
nÚ € 2015,-
normaal € 1510,-
KortIng BtW 21% € 317,10
nÚ € 1192,90
nÚ € 1418,Basic fauteuil
normaal € 1075,-
KortIng BtW 21% € 225,-
nÚ € 850,normaal € 1050,-
KortIng BtW 21% € 221,-
nÚ € 829,Kendal eetstoel 6 stuks
OP ALLE DEMO- EN SHOWMODELLEN 21% BTW Weg eg ermee!
! g da n zo t to g aa r g
VIER POTEN DIE ZORGEN DAT UW KIND STERKER OP EIGEN BENEN STAAT. KNGF Geleidehonden leidt autismegeleidehonden op voor jonge kinderen met ASS. Onze honden vergroten de mobiliteit; ouders en kind kunnen veilig samen op stap. Ook organiseren we PAWS workshops waar u leert wat een huishond kan betekenen voor uw autistisch kind. Meer weten? Bel 020-496 93 33 of kijk op onze site.
WWW.GELEIDEHOND.NL/AUTISME
Rockabilly Band
LUcky Daltons zondag 30 november 2014 Aanvang 15.00 uur Entree: â‚Ź 10,-
DE skans gorredijk www.skans.nl
Sa!
26 november 2014
21
www.sa24.nl
Kicken in een kart Voor Kevin Huisman kan het niet snel genoeg gaan. Het veertienjarige racetalent uit Nieuwehorne is pas echt in zijn element als hij in zijn kart zit. Ook al moet hij daarvoor trainen in Stadskanaal en vaak racen in Duitsland. TEKST: NIELS VAN MARLE
Hij was acht jaar toen vader Meindert aan Kevin voorstelde om eens een middagje te gaan karten in Leeuwarden. Voetbal was niks geworden met de jonge Kevin en dus werd er gezocht naar een ander tijdverdrijf. Al snel was duidelijk dat karten een voltreffer was.
NIEUWEHORNE
“Ik had in eerste instantie een jaar lang les. Toen vond ik het nog altijd prachtig om te doen en ben ik er echt serieus mee verder gegaan”, vertelt Kevin. In het voetbal kon hij zijn ei niet kwijt. “Ik heb liever zelf de controle over elke situatie. Natuurlijk kan op de racebaan ook iets gebeuren waar je zelf niets aan kunt doen, maar in een teamsport ben je sowieso afhankelijk van anderen.” Vrijwel elke week maakt hij zijn kilometers op het asfalt. Uiteraard niet op straat in Nieuwehorne. Huisman traint iedere zaterdag op het circuit in het Groningse Stadskanaal en daarnaast zijn er maandelijks wedstrijden in (voornamelijk) Duitsland. Als daar een race op het programma staat, gaat het racetalent een weekend eerder al trainen op het circuit. Hij reist dan samen met vader Meindert – en vaak ook met moeder Sietske en zusje Alida – af, plus meestal nog twee monteurs. Meindert is handig met de wagen, maar een paar extra handen zijn nooit verkeerd, zeker niet als er vlak voor de race nog iets versleuteld moet worden aan de af- en instellingen van de kart. “Ik help waar ik kan, maar ik ben nog niet zo goed dat ik zelf al van alles kan doen met de wagen”, zegt Kevin, die zich bovendien moet concentreren op het karten zelf.
Een raceweekend bestaat uit een vrije training, de kwalificatie en drie races, die ieder op zich zo’n twintig minuten kunnen duren. Daarbij worden flinke snelheden gehaald en dat betekent goed opletten. Want ondanks een helm, beschermende kleding en een nekbrace kan er altijd iets gebeuren. “Laatst ging ik tijdens een regenrace, toen ik even iets te hard remde, met zeventig kilometer per uur van de baan. Dat is geen pretje hoor.” Het zijn momenten die Huisman, bezig aan het vierde jaar op de havo, goed in zich opneemt. “Ik moet nog een hele hoop leren, ervaring opdoen. Bang ben ik gelukkig nooit. Ik weet vaak wel wat ik fout heb gedaan en dat overkomt me dan in principe niet weer. En het is ook een risico natuurlijk dat bij de sport hoort.” Karten is een sport met een flink kostenplaatje. Een setje slicks (profielloze banden) kost gemiddeld zo’n 170 euro, vier regenbanden nog 50 euro meer. Die banden gaan vaak niet al te lang mee en belanden al gauw op de stapel trainingsbanden. Daarnaast worden, uit voorzorg, voor elke race vaak ook nog onderdelen als de ketting en bougies vernieuwd. “En een kapotte bumper kost je ook zomaar 60 euro.” Huisman zou best willen rijden in een kampioenschap als het Italiaanse WSK, een cyclus races waar ook Max Verstappen – zoon van oud-coureur Jos Verstappen en inmiddels actief in de Formule 1 – in meereed. “Maar dat is qua kosten niet te doen als particulier coureur”, beseft Huisman. “Die Italianen rijden elkaar voor de lol van de baan en je kart kapot. Als je de top wilt
halen, moet je een enorme zak geld hebben. Van jezelf of van sponsors.” Bij het TOP Promotions Kartracing Team heeft Huisman die wel, maar niet van het kaliber dat nodig is om het racewalhalla te bestormen. De volgende stap omhoog maken lijkt dan ook lastig voor Huisman. “Maar ik heb sowieso nog een jaar te gaan als junior. Dus eerst het nieuwe seizoen, dat in maart begint, maar weer eens knallen en dan zien we wel weer verder. En ik hoef echt niet per se de Formule 1 te halen natuurlijk. Racen in de Formule 3, DTM of een rallywagen lijkt me ook fantastisch.”
#4
Kevin Huisman rijdt zijn races met nummer vier. Dat getal heeft geen speciale betekenis, al voelt het inmiddels al wel als ‘zijn’ nummer. “Racen met nummer 1, 2 of 3 is niet toegestaan. Dus toen hebben we maar voor het eerstvolgende nummer gekozen.” Verder is zijn wagen, een 125 cc 2-takt Zanardi, rood van kleur. “Ferrari-rood”, zegt hij met een lach. De Braziliaanse Formule 1-racer Felipe Massa is zijn voorbeeld. “Massa rijdt altijd clean. Hij haalt concurrenten in door slimmer te zijn, niet door lomp te rijden. Daar hou ik van. Zo wil ik zelf ook racen.”
Champagne Toen Kevin Huisman ruim een week geleden de kampioensbeker in de juniorklasse van het Deutsch-Niederländische Kart Meisterschaft veroverde – hij won drie van de zeven races – kreeg hij bij de huldiging een fles champagne uitgereikt. “Ik dacht dat het kinderchampagne of iets dergelijks zou zijn, maar er zat gewoon 12,5% alcohol in. Toen heb ik maar geen slokje genomen. En ach, eigenlijk is het ook veel leuker om met dat spul rond te spuiten.”
Kevin Huisman. FOTO: SIETSE DE BOER
Sa!
26 november 2014
www.sa24.nl
Vrouwen van Nu zijn van deze tijd Plattelandsvrouwen, Bond van Boerinnen. Voor veel mensen staat dat synoniem aan oubollig en niet meer passend in de moderne samenleving. Dat was toen. De Vrouwen van Nu floreren, gaan met de tijd mee en staan midden in de maatschappij. Zeker bij de afdeling Bakkeveen. TEKST: RENSKE WOUDSTRA FOTO’S: SIETSE DE BOER
BAKKEVEEN Vroeger leerden ze alle taken die een boerin op haar bordje kreeg. De boerendochters van het platteland volgden landbouwhuishoudcursussen ter voorbereiding op hun leven als boerin. Dat was begin 1900 een groot succes. De jonge boerinnen wilden meer leren en verenigden zich in 1919 in plaatselijke verenigingen voor oud-leerlingen. In 1930 werd de Nederlandse Bond van Boerinnen en andere Plattelandsvrouwen opgericht, later Bond van Plattelandsvrouwen genoemd. In 2012 werd het tijd voor vernieuwing. De bond veranderde niet alleen de naam in Vrouwen van Nu, maar legde ook definitief de nadruk op alle vrouwen.
En daarmee is het stigma van oubolligheid voorgoed verdwenen, zeker in Bakkeveen, waar de plaatselijke afdeling floreert met ruim 90 leden. In december 2015 bestaan ze 70 jaar. “Doe’t ik der yn Siegerswâld by kaam yn de santiger jierren, gie it allinne mar oer wat de mannen dienen en namen we it breidzjen mei.” Dat is vandaag de dag wel anders, vertelt secretaresse Gerda Ybema. Nog steeds komen de vrouwen maandelijks bij elkaar. “Mar we ha no in hiel breed oanbod oan ûnderwerpen.” Chirurg Rob Leemans bijvoorbeeld die de vrouwen meeneemt in de vraagstukken rond medische ethiek. Of die vrolijke avond met DJ Aaltsje Ypeij, een demonstratie youtube-gebruik en lezingen over onderwerpen variërend van arm en rijk op de Sumarreheide tot een reis naar Jemen.
Creativiteit
Vanaf januari worden deze genoeglijke donderdagavonden in Dúndelle nog leuker, verklapt voorzitter Petra de Jong alvast. “We moeten vaker lachen.” Onder het motto ‘de vrouw kan er ook wat van’ verluchtigen de vijf bestuursleden de avond met een doldwaze korte sketch. “Dat kan over van alles gaan, maar de nadruk ligt wel op humor en het gedrag van vrouwen. De verhalen zijn uit het leven gegrepen.” Daarmee laat het bestuur zien steeds op zoek te zijn naar nieuwe ideeën. “Want een goeie afdeling staat of valt bij de creativiteit van met name het bestuur.” En creatief zijn ze in Bakkeveen. Neem bijvoorbeeld de nifelclub. Eigenlijk een gekscherende benaming voor de interessegroep waar van alles geknutseld wordt. Naast lekker knutselen voor zichzelf, laten ze zich ook graag in het dorp zien, vertelt Gerda. Zo hebben ze een keer het standbeeld van de sluiswachter ingebreid. “Dan zien de mensen ook meteen dat we niet een stijve club zijn, maar heel veel lol hebben”, vult Petra aan. Het werkt aanstekelijk, denken de dames. Niet alleen trekken
ze door hun acties en activiteiten veel nieuwe leden, ook de leden zelf komen met tal van nieuwe ideeën. De Bakkeveenster afdeling is een van de weinige afdelingen van Vrouwen van Nu die nog groeien. Vele afdelingen stopten er al mee. Wijnjewoude bijvoorbeeld. “Dit jaar hebben de resterende 14 leden zich bij ons aangesloten.” Mede door deze ontwikkelingen heeft de afdeling Bakkeveen nu 90 leden, dat waren er tien jaar terug nog 40. Het jongste lid is 36 jaar, de oudste ver in de 80. Van alle gezindten en uit alle geledingen van de maatschappij.
Interessegroepen
Wel merkt de afdeling dat de interesse zich heeft verlegd. “Vele vrouwen sluiten zich aan, omdat we zoveel leuke interessegroepen hebben. Vroeger kwamen ze meer voor de maandelijkse bijeenkomsten.” Wat gelijk is gebleven, is de voertaal. Dat is gewoon Frysk. Petra de Jong: “Soms kan het voor niet-Friestaligen wel een probleempje zijn. En dan is het een geluk dat ik Bolswarders spreek, een mix dus tussen Fries en Nederlands.” Niemand steekt meer de vinger op wanneer gevraagd wordt ‘Ferstiet elkenien Frysk?’ Sterker nog: “Dat hoeft hier niet meer gevraagd te worden want je merkt dat de dames die van buiten het Friese taalgebied komen, de taal snel leren en zelfs op cursus gaan.” Creatief zijn, meegaan met de tijd, gezelligheid en vrolijkheid. Het zijn belangrijke ingrediënten vinden de Vrouwen van Nu in Bakkeveen. Een kleine greep uit de interessegroepen: nifelclub, tuinclub, leesclub, culturele club en kookclub. “Hartstikke leuk voor de leden. Toch vinden we het ook belangrijk om ons in het dorp te laten zien. Dat doen we door bijvoorbeeld twee keer per jaar eigengemaakte producten te verkopen op de braderie maar ook door gekke acties, zoals die ludieke modeshow bij 150 jaar Plaatselijk Belang.” Vrouwen van Nu afdeling Bakkeveen ziet de toekomst zonnig tegemoet. En natuurlijk blijven ze met de tijd meegaan. Petra: “We proberen bijvoorbeeld het computergebruik te stimuleren. Van onze 90 leden hebben er 78 een computer. Uitnodigingen sturen we zoveel mogelijk via de mail. Soms zegt dan iemand: Dy útnoeging ha ik net sjoen, Durk hat it nea sein. Dan is er altijd wel een ouder lid dat repliceert: Do bist dochs net achterlik, wol?” Het is duidelijk: ook de leden onderling stimuleren elkaar om mee te gaan in de moderne wereld. www.vrouwenvannubakkeveen.nl
23
2
2
VOOR
1.58
0.89
VOOR
AH Komkommer 2 stuks
5.58
4.00
AH Hand of perssinaasappelen
2 netten a 2 kilo naar keuze. Actieprijs per kilo
33% KORTING
0.99
0.66
ALLE AH Chocoladeletters
Bijv. melk 100 gram. Per stuk.
2e
4.38
3.29
Bijv. dieet. 2 kuipen a 500 gram.
1.65
1.24
Johma brood en toast salades Alle varianten. Bijv.vrije uitloop ei salade Kuipje 175 gram.
1.54
2 schalen naar keuze
1.03
Milner van de versafdeling
AH Rosbief van de versafdeling
1.26
1.00
Chocomel literpakken
13.49
Heineken of Grolsch krat
Alle varianten. Bijv. licht gerijpt in plakken. Per 100 gram. Actieprijs per kilo 10.38
2.29
1.71
Alle varianten. Per 100 gram. Actieprijs per kilo 17.17
Alle varianten. Per pak.
KORTING
GRATIS
5.59
4.00
AH Wiener en zigeunerschnitzels schaal 2 stuks
25%
2+1 8.34
5.00
KORTING
KORTING
KORTING
Becel margarine en vloeibaar
33%
25%
25%
HALVE PRIJS
2
VOOR
Dr. Oetker Big Americans Diepvries. Alle varianten. Combineren mogelijk. 3 stuks
1.56
0.99
Pepsi, Sisi en 7UP 1,5 literflessen Alle varianten, per fles.
4.99
3.74
Castel
Frankrijk. Diverse varianten. Bijv. Merlot.
9.49
24 flesjes a 0,3 liter of 16 beugelflesjes a 0.45 liter. Per krat.