Nationale onverschilligheid?
|
105
—
F.L. Huijgens, prent, naar Rembrandts Anatomische les van dr. Tulp, 1632, uit: J. Steengracht van Oostkapelle, De voornaamste schilderijen van het Koninklijk Kabinet te ’s Gravenhage, in omtrek gegraveerd, met derzelver beschrijving, 4 dln. ’s Gravenhage, 1826-1830 (deel 4), 1830, afb. 100). Dit was het enige schilderij waarbij in de eerste helft van de negentiende eeuw argumenten op het gebied van cultureel erfgoed zijn gebruikt om het voor Nederland te behouden. Het is in 1828 door het Mauritshuis aangekocht voor f 32.00 en gedeeltelijk bekostigd met de veilingopbrengst van de ‘dubbele’ schilderijen van het Rijksmuseum ( f 22.701,25). Steengracht, directeur van het Mauritshuis, was zeer te sprken over deze nieuwe aanwinst.
zorg voor dit ‘erfgoed’ dat in handen van overheden is en dat evenzeer door eigen als door buitenlandse schilders vervaardigd kan zijn. Ten tweede kan ‘cultureel erfgoed’, meer symbolisch, betrekking hebben op schilderijen die zich (nog) in particuliere handen bevinden. De discussies in Nederland gaan er in dit verband vaak over of deze objecten voor het vaderland bewaard zouden moeten worden, met andere woorden of ze in een openbare collectie zouden moeten worden ondergebracht. Daarmee zouden ze definitief tot het (nationale) ‘erf5 goed’ gaan behoren in de eerste, hierboven omschreven, betekenis. Bij de tweede betekenis van het begrip zien we vaak ideologisch gekleurde vertogen, waarbij er vaak schande van wordt gesproken wanneer dergelijke objecten het land zouden verlaten. Hierbij kan het om twee soorten schilderijen gaan. Ten eerste