söz

Page 349

Moskova'ya 1951 temmuzunda ula an Nâz m Hikmet, a ustosta, Fadeyev'le birlikte, Berlin'de Dünya Gençlik Festivali'ne kat ld . Eylül'de Bulgaristan'a gitti. Orada Fahri Erdinç'le, cezaevi arkada Betoven Hasan'la kar la . Türklerin köylerini dola , sorunlar dinledi, bol bol Türkçe konu tu. 1-6 Aral k 1951'de, gene Fadeyev'le Viyana'da yap lan Dünya Bar Kongresi'ne gittiler. Orada Aragon'la, Frédéric Joliot-Curie'yle tan , öldü ünü sand , KUTV'dan arkada Çinli devrimci Emi Siao (S -YA-U) ile kar la . Arkas ndan Prag'a giderek Uluslararas Bar Ödülü ald . Sovyetler Birli i'nin destekledi i Dünya Bar Konseyi'nin etkinliklerinde önemli bir rol oynamaya ba lam . 25 Haziran 1952'de Asyal üyelerin toplant na kat lmak üzere Pekin'de; 1-5 Temmuz 1952'de Kore Sava 'na kar bir toplant ya kat lmak üzere Berlin'deydi. Amerikan emperyalizminin k rtt bu sava a Türk hükümetinin asker göndermesini k yor, Kore'de halk n Amerikal lar için kan dökmesine neden olanlara kar konu malar yap yordu. 5 Ekim 1952'de bir bar toplant için gene Viyana'ya gitti. Bu toplant n aç konu mas yapt . 12-19 Aral k 1952 tarihleri aras nda ise bir kez daha Viyana'da bir araya gelindi. Bu çok büyük toplant da seksen üç ülkeden 1700 delege vard . Burada aç konu mas yapan Frédéric Joliot-Curie'den, Aragon'dan ba ka, Jean-Paul Sartre, Pablo Neruda, Diego Rivera, Arnold Zweig da vard . 1952 y sonunda Nâz m Hikmet art k Dünya Bar Konseyi'nin yönetici kadrosundayd . Çok çe itli kentlerde toplant lara kat yor, bu arada Var ova'ya da gidiyordu. Polonyal larla aras son derece iyiydi. Elinde belirli bir ülkenin vatanda olarak sürekli bir pasaportu bulunmad gören, ayr ca büyük dedesi yoluyla Polonyal Borzenski ailesinden geldi ini ö renen dostlar , ona bir Polonya pasaportu ç kard lar. Böylece Nâz m Hikmet büyük dedesinin soyad yla Polonya vatanda na kabul edilmi oldu : Nâz m Hikmet Borzenski.

Dünya Bar Konseyi'nin eylemleri aral ks z sürüyor, gittikçe daha büyük kalabal klar n ilgisini çekiyordu. 22-29 Haziran 1955'te Helsinki'de yap lan Dünya Bar Toplant 'na doksan ülkeden 2000 delege geldi. Nâz m Hikmet bu toplant da Türk delegesi olarak söz ald . Toplant sonunda bir kez daha Dünya Bar Konseyi'nin yönetici kadrosuna seçildi. 6 A ustos 1955'te Japonya'n n Hiro ima kentinde ö rencilerle ev kad nlar n düzenledi i Dünya Bar Konferans ise so uk sava çerçevesinde komünist propagandas filan diye küçümsenecek gibi de ildi. Hiro ima'ya atom bombas n at n onuncu y ldönümüydü. Nükleer ara rmalara kar bütün dünyadan 33 milyon imza toplanm . Nâz m Hikmet bu toplant da bir bar delegesi konumunun ötesinde, dünyan n en büyük airlerinden biri olarak alk land . 1956'da, sekiz ay kadar, "özgürlükçü komünizmin örne i" olarak gördü ü Polonya'da kald , öbür toplumsalc ülkelere oradan gidip geldi. Dünya Bar Konseyi'nin yönetici kadrosunda olmas sürekli yolculuklara ç kmas gerektiriyordu. Sovyetler Birli i'nin so uk sava ad na a rl k verdi i bar propagandas (ki kar tlar buna bar sald diyorlard ) tart lamayacak bir do ruya dayand için, Nâz m Hikmet'in büyük bir içtenlikle kat ld bir etkinlik olmu tu. Böyle bir propagandaya siyasal kayg larla giri ilmese de, onun bir air olarak iirlerinde ayn propaganday yapaca , bar savunaca ku ku duyulamayacak bir gerçekti. Kat ld toplant larda, yapt konu malarda kendi dü üncelerini söyledi. Bir propagandac de il, içtenlikle duygular ortaya vuran bir air olarak görüldü. Bu y llarda yazd sava kar , nükleer silahlar kar iirleri bestelenerek, Paul Robeson gibi Pete Seeger gibi dünyaca ünlü ark larca söylendi.

Nâz m Hikmet Sovyetler Birli i'nde komünizmin geçirdi i geli melerden, proletarya ad na ba lat lan diktatörlü ün bir ki i diktatörlü üne dönü mesinden çok tedirgin olmu tu. Dü üncelerini aç k aç k söylemekten çekiniyor, susuyor, zor durumda kal rsa ba na bir ey gelmemesi için inanmad sözler ediyor, ama yeri geldikçe güvendi i arkada lar na bu tedirginli ini yumu ak bir dille aktar yordu. Örnekse, 1951 y nda, lya Ehrenburg'a öyle demi ti : "Stalin Yolda 'a büyük bir sayg m var, ama onu güne e benzeten iirler okumaya dayanam yorum, bu yaln z kötü iir de il, kötü duyarl k." Asl nda bir konuk olarak bulundu u Sovyetler Birli i'nde Stalin'den korkmamas olanaks zd . Ayr ca çevresindeki kat komünistlerin tepkilerinden de çekiniyordu. Özgürlükçü davran lar , birtak m uygulamalar ele tiri i zaten göze batmakta, arada bir yak nlar nca uyar lmaktayd . Bir iki kez de sorumlu ki ilerce uyar lm . Kula na, disiplinsiz davran lar sürdürürse, yemeklerine kat lan ilaçlarla yava yava zehirlenebilece i, ya da bir kazaya kurban gidebilece i gibi dedikodular da geliyordu. 5 Mart 1953'te Stalin ölünce Yazarlar Birli i önde gelen airlerden bu ac olay yans tan iirler yazmalar istedi. Nâz m Hikmet de bir iir yazd , ama Stalin'i her eyin üstüne ç kar p tek ba na putla rmayan, Marx, Engels, Lenin'le birlikte, devrimin içindeki yerine koyarak anan bu iir, sonuçta halk n birli inin önemini vurguluyordu. 1956 mart ndaki Yirminci Kongre'de, Kru çev'in inan lmaz aç klamalar yla Stalin'in cinayetleri ortaya döküldü ünde ise, Nâz m Hikmet, bunu Lenin'in geri dönü ü olarak de erlendiren "Yirminci Kongre" adl iirini yazd .


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.