490
Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục - Chính Biên - Quyển XX
công ở làng Lam Sơn, ban cấp cho bầy tôi có công từ nhất phẩm đến thất phẩm mỗi người được số đất nhiều ít khác nhau. Nhân đấy, nhà vua dụ bảo trăm quan và kỳ lão rằng: "Lam Kinh là làng của vua, không thể ví như chỗ khác được; gần đây nhà quyền thế trái lễ giáo, khinh pháp độ, chiếm riêng đất công để làm sở hữu của mình, trẫm nghĩ nếu buộc ngay những người ấy vào pháp luật, không bằng trước dạy bảo họ biết lễ giáo. Vậy từ nay lập giới hạn nhất định, người nào còn dám trái lễ, phạm phép sẽ bị trị tội". Lời chua - Lam Sơn: Xem Bình Định vương năm thứ 1 (Chính biên XIII, 2). Quốc Oai và Tam Đái phát sinh chứng dịch, nhà vua cấp thuốc để điều trị cho dân. Lúc ấy nhân dân ở Quốc Oai và Tam Đái phần nhiều bị tật dịch, nhà vua hạ lệnh cho Lưu thủ Lê Niệm cấp phát tiền trong kho, sai Tế Sinh đường sứ mua thuốc để điều trị cho dân. Từ nay về sau, phàm dân ở phủ nào có phát sinh chứng ôn dịch đều sai quan đến điều trị. Lời chua - Quốc Oai: Xem Trần Dụ Tông, năm Đại Trị thứ 51 (Chính biên X, 16). Tam Đái: Xem ngang với Tống, năm Kiến Đức thứ 4 (Tiền biên V, 29). Lưu thủ: Lúc ấy nhà vua đi tuần du ở Tây Kinh, sai Lê Niệm ở lại giữ Đông Kinh. Tế Sinh đường sứ: Thuộc viện Thái ý, xem năm Hồng Đức thứ 2 (Chính biên XXII, 18, 22). Nhà vua về đến Thiên Trường, hạ lệnh cho các quân sĩ diễn tập phép đánh trận. Nhà vua từ Lam Kinh về đến Thiên Trường, ban phép trận đồ, hạ lệnh cho quân sĩ tập trận trung hư ở Lỗ Giang, tập trận tam tài và thất môn ở Vi Giang. Lúc ấy bọn Lê Thiệt, Tây quân đô đốc, vì trái lệnh trong khi duyệt tập, phải trói chặt hai tay lại đằng sau, điệu đến cửa dinh chịu tội, sau lại được tha. Trước đây, bọn Chuyển vận sứ Hán Đình và Thái chúc thừa Nguyễn Đức dâng trận đồ: một là trận trung hư, hai là trận mãn thiên tinh, ba là trận thường sơn xà, nhà vua ban khen và thu nạp, phong cho hai người này là Trấn điện phó tướng quân, rồi sai họ dạy quân năm phủ diễn tập, nhưng tập mãi không thành thuộc, nhà vua phạt tội trượng và bãi chức hai người này. Lời phê - Xem thế2 có thể biết được những việc tập trận đều là trang sức danh tiếng hão. Lời chua - Lô Giang: Ở huyện Nam Xang, nay thuộc tỉnh Hà Nội3. Vi Giang: Tức sông Ông Vi, ở huyện Vũ Tiên (Chính biên XX, 14) nay thuộc tỉnh Nam Định4. Nhà vua trở về cung. Tháng 3. Khảo hạch học sinh, giám sinh và nho lại, người nào trúng tuyển được trao quan chức. Theo chế độ cũ, con cháu quan viên được lựa chọn để bổ sung vào làm học sinh ở Ngự Tiền cận thị cục; sinh đồ, tức là những người thi hương trúng được bốn kỳ, đều được sung bổ làm giám sinh ở Quốc Tử Giám; giám sinh, người nào có tài làm lại, được bổ sung làm lại điển ở các nha môn. Đến nay, nhà vua sai bộ Lại khảo xét kỹ lại. Những người trúng tuyển: nếu là Cận thị cục học sinh, sẽ được cất nhắc làm Huyện thừa ở các huyện; nếu làm giám sinh ở Quốc Tử Giám và là lại điển ở các nha môn, sẽ được bổ giữ giáo chức ở các phủ.
Cương mục chép lầm là năm thứ nhất.
1
Sử
2
Chỉ việc hai viên tướng dạy quân sĩ diễn tập trận đồ mãi không thành thuộc.
3
Nay là huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam.
4
Nay ở huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.