khamdinhvietsu

Page 417

417

lên;

Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục - Chính Biên - Quyển XVI "Kỳ thứ nhất, kinh nghĩa một bài, Tứ thư nghĩa1 mỗi sách một bài, tất cả đều phải 300 chữ trở "Kỳ thứ hai, bài chiếu, bài chế và bài biểu; "Kỳ thứ ba, thơ và phú; "Kỳ thứ tư, văn sách một bài, hạn từ 1000 chữ trở lên". Đặt phép khảo hạch công trạng các quan văn võ. Sắc sai các quan văn võ đều phải do trưởng quan mà mình tùy thuộc đứng ra sát hạch; Quan văn ở huyện, ở lộ, ở trấn thì do Hành khiển bản đạo sát hạch; Tướng hiệu và võ biền ở các trấn thì do Tổng quản bản đạo sát hạch; Các viên thuộc ở sảnh, ở viện và ở các cục thì do Thiếu bảo và Hữu bật sát hạch; Các viên thuộc ở Tả, Hữu ban thì do Áp nha và Nội Mật viện sát hạch.

Tất cả đều phải kê khai thành bản sự trạng về nết tốt và về lầm lỗi, chia làm ba bậc, cần được rõ ràng, thỏa đáng, không được thiên lệch, tư vị. Lời chua - Hành khiển, Tổng quản: Đều xem Lê Thái Tổ, năm Thuận Thiên thứ 1 (Chính biên XV, 6). Sảnh viện cục, Nội mật viện, Tả, Hữu ban, Áp nha: Theo "Chức quan chí" trong Lịch triều hiến chương của Phan Huy Chú thì, đầu đời Lê Thái Tổ cất đặt quan chức, văn ban có Trung thư sảnh, Hoàng môn sảnh, Hạ môn sảnh, Nội thị sảnh, Hàn lâm viện, Ngũ hình viện, Quốc sử viện, Thái sử viện và Ngự tiền tam cục; võ ban có Tả, Hữu ban, Điện tiền đô Áp nha. Tất cả các chức trên đây đều là quan ở kinh đô. Thiếu bảo, Hữu bật: Trong Đại Việt bản kỷ thực lục của Ngô Sĩ Liên cũng có chép đến mấy chức này, như: Nhập nội thiếu bảo Trần Lựu làm tổng tri coi quản công việc quân và dân ở Lạng Sơn và An Bang; Nhập nội hữu bật Lê Văn Linh sung làm tham đốc. Còn Thiếu bảo và Hữu bật giữ chức vụ gì, không khảo cứu được. Ngự sử phó trung thừa Nguyễn Thiên Hựu xin trí sự2. Nhà vua ưng cho. Thiên Hựu làm chức gián quan, bàn nói tấu bày thường thường trái ý vua, nên xin về hưu; sau đó, được khai phục làm An phủ sứ ở Thanh Hóa. Xuất quân đi cứu Ai Lao, rồi lại bãi binh. Trước kia, bàn gia (vua) Ai Lao là Côn Cô bị Nữu Tại, là bầy tôi, đánh và bức bách. Côn Cô sai sứ giả đến cầu cứu. Nhà vua sai quản hạt3 Lê Bạn đến hiệu dụ và dàn xếp. Đến đây, Ai Lao lại sai bầy tôi đến dâng sản vật địa phương và xin quân cứu. Nhà vua sắc sai Thiếu uý Xa Miên ở Mộc Châu đem quân Mán Nam mã đến cứu viện. Khi đến nơi thì Nữu Tại đã giết Côn Cô mà lập Dụ Quần, người trong họ của Côn Cô, làm bàn gia (vua) rồi. Ai Lao lại đem dâng ba thớt voi và vàng bạc để xin hàng. Triều đình bỏ qua việc Ai Lao, không xét hỏi đến nữa, hạ lệnh cho Xa Miên kéo quân về. Lời chua - Bàn gia: Tiếng gọi vua nước Ai Lao. Côn Cô: Tên chúa nước Ai Lao. Nữu Tại: Có lẽ là tên quan Ai Lao.

1

Tứ thư, tức là bốn sách của nhà nho:

2

Như hưu trí.

3

Một chức quan ở đương thời.

Đại học, Trung dung, Luận ngữ và Mạnh tử.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.