Natuurlijk samen
Boomplantactie p. 9
Soorten beschermen p. 15
Op stap p. 22
LANDSCHAPSKRANT september 2015
Beste lezer, Jozef Dauwe Voorzitter
Dirk Otte Ondervoorzitter
│ 2
De zorg voor het landschap van de Vlaamse Ardennen is iets wat ons allemaal aanbelangt. Het is dan ook de rode draad doorheen alle acties en projecten van het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen. Streekeigen groen en (fruit-) bomen spelen hierbij een belangrijke rol, want ze bepalen mee de kwaliteit van ons landschap. Ook dit jaar organiseren we daarom een groepsaankoop van streekeigen bomen en struiken. Tot eind oktober kun je plantgoed bestellen aan een voordelige prijs. Welke bomen en struiken
dat zijn, en waarom ze een meerwaarde zijn voor de streek lees je in deze landschapskrant. Daarnaast geven we je ook graag een update van enkele projecten en nodigen we je uit om op verschillende activiteiten vooral ook zelf die Vlaamse Ardennen te ontdekken! Veel leesplezier.
BOMEN PLANTEN? KOM INSPIRATIE OPDOEN!
H
eb je nog geen eigen (fruit-)bomen maar wel plannen? Dan ben je welkom op 9 en 10 oktober (zie p. 5). Je kan er de persmobiel aan het werk zien, en bovendien een aantal planten die te koop aangeboden worden bij onze boomplantactie in volle groei bekijken. Tijdens een korte, niet begeleide, wandeling laten wij je het bos door de bomen zien. Kleine bomen en struiken worden immers groot … Meer details op www.rlva.be.
│ 3
PLANMOMENTEN BOMEN EN STRUIKEN PLANTEN: WELKE SOORTEN, WAAR EN HOE?
J
e kunt bij RLVA elk jaar fruitbomen en streekeigen bomen en struiken aankopen. Maar hoe begin je eraan? Welke bomen horen waar thuis en welke fruitboom heeft een bestuiver nodig? Hoever plant je de bomen uit elkaar en hoe bescherm je best je aanplant tegen schapen of andere grazers? Op drie momenten, verspreid over ons werkingsgebied, kun je bij ons terecht met je vragen bij het uitwerken van je plannen en proberen we je verder te helpen. De infosessies zijn gratis, maar zijn enkel op afspraak. Neem contact op met RLVA en schrijf je in. We voorzien een half uur per persoon.
Wortegem-Petegem: donderdag 15 oktober 2015; tussen 18u en 21u Locatie: Domein de Ghellinck, Kortrijkstraat 74 Erpe-Mere: zaterdag 17 oktober 2015; tussen 9u en 12u Locatie: Steenberg, Oudenaardsesteenweg 458 Brakel: zaterdag 17 oktober 2015; tussen 14u30 en 17u30 Locatie: Leerhof, Hollebeekstraat 6 │ 4
PERS MEER UIT JE STREEK
B
en je zelf de trotse bezitter van een boomgaard of heb je enkele jaren geleden fruitbomen aangeplant? Dan kan je volop genieten van bloesem tot oogst en… tot ver daarna. Want waarom geen eigen puur-natuur fruitsap persen? De meeste appel- en perenrassen kunnen geperst worden. De smaak is voller als je kiest voor een mengeling die niet te rijp is. Combineren met fruit zoals aardbeien, ontpitte kersen, krieken of druiven, rabarber, framboos, bessen en zelfs vlier of rode biet geeft een extra dimensie aan je sap (maximaal 15% ander fruit bij te mengen, vries het in bij de oogst en ontdooi het volledig voor het persen). Rot of beschimmeld fruit kan niet meer verwerkt worden, maar valfruit of lichte aantasting door insecten is geen probleem. Wij reserveerden alvast een mobiele fruitpers voor jou op twee locaties in de Vlaamse Ardennen: op vrijdag 9 oktober in de Borgwalhoeve, Leenstraat 31 in Vurste (Gavere) en op zaterdag 10 oktober in De Volle Maan, Ijshoutestraat 70 in Sint-Lievens-Houtem. Enkel op afspraak via 050/781194, 0495/733670 of info@houtlandsetuinsappen.be.
Meer tips, en nog meer locaties en data op de websites van mobiele persers in de buurt: www.mobielefruitpers.be, 0495/733670 of www.mobielefruitpers.com, 0475/262480 Of ga langs bij een vaste fruitpers, o.a. in Kruishoutem: www.hoogstamboomgaard.be, 09/3802280 │ 5
H
SOLITAIRE BOMEN
er en der in het landschap zie je solitaire bomen staan. Het zijn volwassen bomen die de ruimte hebben gekregen om zich te ontwikkelen. Ze staan vaak niet zonder reden op die specifieke plaats. Al vele eeuwen lang vervullen ze allerlei functies. Vaak worden ze aangeplant om de aandacht te trekken; bijvoorbeeld door hun omvang, vorm of kleur. Mooie voorbeelden hiervan kan je bewonderen in historische kasteelparken. Vrijheidsbomen, vredesbomen, herdenkingsbomen herinneren ons aan een historische
gebeurtenis, terwijl gerechtsbomen en welkomstbomen ons wijzen op een bijzondere plaats. Soms kan een boom ook een historische eenheid vormen met een religieus bouwwerk. Denk maar aan de typische ‘kapelletjeslinde’, een vereringsboom voor een heidense vruchtbaarheidsgodin. En wist je dat bomen ook een kadastrale of administratieve grens kunnen markeren. Het zijn de zogenaamde grensbomen, hoekbomen, bakenbomen…
Vaak krijgen deze bomen gaandeweg een bijkomende functie, zoals een ontmoetingsplaats, een oriënteringspunt in het landschap. Soms zijn ze een stille getuige van een bepaalde snoeivorm die nu nog zelden wordt toegepast. Wil je weten of er bij jou in de buurt ook een bijzondere boom staat? Surf dan naar: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/ile/ boom/zoeken Met dank aan Geert Van der Linden, Onroerend Erfgoed voor documentatie en foto’s.
Zottegem-Strijpen, Vollanderkouter: gerechtsboom
│ 6
Niet alleen vanuit landschappelijk en cultureel oogpunt zijn solitaire bomen waardevol. Ook hun natuurwaarde is niet te onderschatten. Van voedselplant voor bijen, vlinders en andere insecten tot zangpost of nestplaats van vogels; nagenoeg elke boom heeft wel bezoekers en bewoners. Zo onderhoudt een uitgegroeide alleenstaande zomereik nauwe relaties met tot wel vierhonderd diersoorten.
Zwalm-Sint-Denijs-Boekel, Moldergem: vastlegging perceelsgrens
Zingem-Huise: de kapelletjeslinde, in stand houden van een oude traditie
Zottegem-Velzeke, Schoolstraat: geleide linden - welkomstbomen │ 7
LEER FRUITBOMEN SNOEIEN OP DE SNOEIDEMO
O
p de snoeidemo legt een ervaren snoeier je de basisprincipes uit van het snoeien van fruitbomen. Op enkele uren tijd krijg je de nodige praktische informatie waarmee je zelf aan de slag kunt om je eigen bomen te snoeien. Niet te veel theorie, maar duidelijk uitgelegd in de praktijk van de hoogstamboomgaard. Interesse? Inschrijven kan voor volgende snoeidemo’s: - 12/12 (namiddag ) in Maarkedal - 2/4 (namiddag) Zottegem - 5/3 (namiddag) Geraardsbergen Telkens van 14u tot 17u. In Zottegem betreft het jongere fruitbomen, in Maarkedal en Geraardsbergen worden oudere fruitbomen gesnoeid. Deelnemen kost 5 euro per persoon voor inwoners van RLVA, 10 euro voor wie niet in het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen woont. Info en inschrijvingen: info@rlva.be of 055/207265.
│ 8
BOOMPLANTACTIE Steekeigen groen
De jaarlijkse boomplantactie is een groepsaankoop voor streekeigen bomen en struiken. Deze passen niet alleen landschappelijk goed in de Vlaamse Ardennen, ze zijn ook perfect aangepast aan de plaatselijke groeiomstandigheden en doen het hier dus van nature goed. Bestellen kan tot 28 oktober 2015.
Help mee aan landschapsherstel
Ben je inwoner, landbouwer, jager, natuurliefhebber en heb je een perceel met wat ruimte? Plant dan een gemengde haag, een houtkant of een aantal knotbomen. Deze kleine landschapselementen zijn ontzettend belangrijk voor soorten die hier al eeuwen leven. Door toenemende druk op het landschap verdwijnen ze jammer genoeg nog steeds uit het landschap (zie p. 15).
│ 9
BOOMPLANTACTIE Bijenplanten
Mits een gerichte soortenkeuze help je ook onze bijen. Veel bijensoorten stellen het vandaag immers niet zo goed. Ze zijn nochtans erg nuttig en een onmisbare schakel in de natuur. Naast bloemenweides en insectenhotels zijn ook geschikte struiken en bomen minstens even belangrijk, niet alleen als voedselbron maar vaak ook als nestplaats. Kies voor verschillende bloeiende soorten, en let daarbij op de spreiding van de bloei in de tijd. Op www.plantvanhier.be vind je daarover per soort meer informatie.
MPS-certificaat: More Profitable Sustainability
Als leveranciers voor deze groepsaankoop komen enkel boomkwekers in aanmerking die het MPS-certificaat toegekend kregen. Concreet komt het er op neer dat de kweker op een efficiënte en verantwoorde manier omgaat met o.a. meststoffen, fytoproducten, water en energie. Een win-win situatie voor de boomkweker én voor het milieu! Meer info: www.vms-vzw.be. │ 10
Totaal
Oudenaarde Ronse St-Lievens-Houtem Wortegem-Petegem Zingem Zottegem Zwalm
Erpe-Mere Gavere Geraardsbergen Herzele Horebeke Kluisbergen Kruishoutem Lierde
Maarkedal
Brakel
(voor exacte locatie zie www.rlva.be)
Voorkeurplaats voor afhaling
Afhaalpunt (zie lijst hierboven):
Emailadres (nodig voor bevestigingsmail):
Telefoon (waar je overdag te bereiken bent):
Gemeente:
Adres:
Naam:
De vermelde prijzen op de bestelbon zijn incl. 6% btw mits uitzondering van het materiaal aan incl. 21% btw.
Bestellingen < 250€: contante betaling bij afhaling Bestellingen > 250€: betaling via overschrijving
Indien factuur, eventueel BTW-nr
Wenst factuur (vanaf 25€): ja/neen
Totaal E (materiaal)
Totaal D (kleinfruit)
Totaal C (fruitbomen)
Totaal B (klimplanten)
Totaal A (streekeigen bomen & struiken)
Overzicht bestellingen - prijzen incl BTW
Bestellingen van minder dan 250€ zijn tegen contante betaling af te halen op zaterdag 5 december 2015 op het door jou gekozen verdeelpunt. Bestellingen van meer dan 250€ worden in de gemeenten van het Regionaal Landschap op vrijdag 4 december gratis aan huis geleverd, mits voorafgaande betaling. Vanaf van 500€ (excl. BTW) krijg je 5% korting. De volledig ingevulde bestelbon voor 28 oktober 2015 terugbezorgen aan Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen, Veemarkt 27, 9600 Ronse of via het bestelformulier op www.rlva.be emailen naar boomplantactie@rlva.be. Tegen ten laatste 6.11.2015 ontvang je een bevestigingsmail dat je bestelling verwerkt werd. Geef daarom onderaan je emailadres op. Geen bevestigingsmail = geen bestelling! Eind november krijg je dan nog een overzicht van je definitieve bestelling met details ivm afhaling, levering en betaling. Meer info & planttips op www.rlva.be/boomplnt.html
2015
BOOMPLANTACTIE
32 33 34 35 36 37 38 39 40
Nr
Naam
Bergbosrank, Clematis montana (5) Blauwe regen, Wisteria sinensis (5) Bosrank, Clematis vitalba Bruidssluier, Fallopia aubertii (5) Klimop, Hedera Helix Vijfdelige wingerd, Parthenocissus quinquefolia (5) Wilde hop, Humulus lupulus Wilde kamperfoelie, Lonicera periclymenum Winterjasmijn, Jasminum nudiflorum (5) Totaal B
Klimplanten
50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 60/90 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 60/90 cm 30/40 cm 50/80 cm 60/90 cm 50/80 cm 50/80 cm 60/90 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 60/90 cm 30/40 cm 50/80 cm
Maat bosgoed
Naam
Beuk, Fagus sylvatica Boswilg, Salix caprea Bosroos, Rosa Arvensis Eenstijlige meidoorn, Crataegus monogyna Fladderiep, Ulmus laevis (1) Gelderse roos, Viburnum opulus Gewone esdoorn, Acer pseudoplatanus Gladde iep, Ulmus minor (2) Grauwe abeel, Populus canescens Haagbeuk, Carpinus betulus Hazelaar, Corylus avellana Hondsroos, Rosa canina Hulst, Ilex aquifolium Kleinbladige linde, Tilia cordata Lijsterbes, Sorbus aucuparia Okkernoot, Juglans regia (gezaaid, groot) Ratelpopulier, Populus tremula Rode Kornoelje, Cornus sanguinea Ruwe berk, Betula pendula Sleedoorn, Prunus spinosa Tamme kastanje, Castanea sativa (3) Veldesdoorn, Acer campestre Vogelkers, Prunus padus Vuilboom, Sporkehout, Rhamnus frangula Wilde Kardinaalsmuts, Euonymus europaeus Zachte berk, Betula pubescens Zoete kers, Prunus avium Zomereik, Quercus robur Zwarte els, Alnus glutinosa Taxus, Venijnboom, Taxus baccata (4) Wilde liguster, Ligustrum vulgare (4) Totaal A
Nr
Streekeigen bomen & struiken Aantal
0,65 0,60 1,35 0,60 / 0,75 0,55 0,70 1,00 0,60 0,70 0,55 1,40 0,70 0,60 1,70 1,00 0,60 0,50 0,55 0,65 0,55 0,55 0,60 0,55 0,50 0,55 0,75 0,50 1,40 0,60
Prijs
Bedrag
Bosplantsoen zie maat bosgoed (blote wortel)
Aantal
Prijs
16,00 / / / 11,50 / 11,50 / 11,00 12,00 / / / 13,50 9,50 12,00 10,50 / 7,50 / 12,00 12,00 10,00 / / 8,00 8,50 14,00 8,50 / /
4,40 7,40 4,40 3,30 0,90 3,40 2,40 3,30 4,30
Prijs
Plantsoen in pot
Aantal
Bedrag
Bedrag
Hoogstam Stamomtrek 6/8 cm (blote wortel)
Naam
Appel, Malus domestica Cabarette (President van Dievoet) Court-Pendu Rouge Cox Orange Pippin Essing Jacques Lebel James Grieve Joseph Mush Melrose Oogstappel (Transparante blanche) Ossekop President Roulin Reine des Reinettes Schone van Boskoop (Goudrenet) Streeping (Rambour d’Hiver) Winterbanana Peer, Pyrus communis Beurré Alexander Lucas Beurré Hardy Calabasse Bosc Catillac Clapp’s Favourite Comtesse de Paris Conférence Doyenné du Comice Dubbel Flip Jeanne d’Arc Jefkespeer Triomphe de Vienne Wijnpeer (Calabasse à la reine) Williams Bon Chrétien Winterkeizerin Pruim, Prunus domestica Anna Späth Belle de Thuin Bleue de Belgique Mirabelle de Nancy Monsieur Hâtif Prune de Prince Queen Victoria Reine Claude d’Althann Reine Claude d’Oullins
Aantal
8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50
14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50
15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00
Prijs
9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00
Aantal
14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50
Bedrag
Bedrag
Hoogstam Stamomtrek 8/10 cm (blote wortel)
8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50
Prijs
Halfstam Stamomtrek 6/8 cm (blote wortel)
(1) Fladderiep: deze inheemse iep wordt enkel als hoogstam aangeboden omwille van zijn resistentie tegen de olmenziekte (2) Gladde iep: enkel geschikt in scheerhagen omwille van olmenziekte (3) Tamme kastanje als bosplantsoen: geschikt voor houtkanten (hakhoutbeheer) Tamme kastanje als hoogstam: geschikt als solitaire boom in de tuin en de boomgaard (4) Geschikt voor siertuin, niet voor landschappelijke aanplantingen (5) Niet inheems, geschikt voor siertuin, niet voor landschappelijke aanplantingen Opgelet: Fruitbomen halfstam hebben stamomtrek 6/8 - fruitbomen hoogstam 8/10.
71 72 73 74 75 76 77 78 79
56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55
Nr
Fruitbomen
Autumn Bliss (rode herfstframboos)
98
Aantal
1,00
0,90
0,90
0,90
Prijs
0,25
107 Bindstrips - schakelband 53 cm Totaal E
7,00
106 Steunpalen (kastanje) 2m50 diam 6/8 gepunt
Nr
Materiaal Prijs
5,20 Totaal D
5,20 105 Vroege van der Laan (wit)
4,00 104 Boskoops Glorie (blauw)
Druif, Vitis Vinifera
103 Loch Ness (doornloos, in pot)
Braambessen, Rubus fructicosus
102 Hinnonmaki (rood)
1,40
1,00
Naam
Aantal
1,00
Kruisbessen, Ribes uva-crispa
Bedrag
Bedrag
Bedrag
Plantsoen 50-70 cm (blote wortel)
23,50 48,00 21,00
14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50
Prijs
12,00 25,00 9,50
Aantal
22,00 22,00 22,00 22,00
Bedrag
12,00 12,00 12,00 12,00
8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50
Prijs
Hoogstam Stamomtrek 8/10 cm (blote wortel)
101 Black Reward (zwart)
Jonkheer van Tets (rood)
Aantal
Halfstam Stamomtrek 6/8 cm (blote wortel)
100 Blanka (wit)
99
Golden Bliss (witte herfstframboos) Trosbessen, Ribes rubrum/nigrum
Tulameen (rode zomerframboos)
Naam
97
Frambozen, Rubus idaeus 96
Nr
Naam
Kers, Prunus avium Bigarreau EspÊren (witte kraker) Bigarreau Napoleon Gelbe Knorpelkirsche Kordia Lindekers, Early Rivers Regina Schneiders späte Knorpelkirsche Noordkriek Brugse Kortsteel Perzik, Prunus persica Amsden Broechemse Reine des Vergers Vaes Oogst Overige Kweepeer, Cydonia oblonga Moerbei, Morus nigra Mispel, Mespilus germanica Totaal C
Kleinfruit
93 94 95
89 90 91 92
80 81 82 83 84 85 86 87 88
Nr
Fruitbomen (vervolg)
SPRING MEE IN DE BRES VOOR DEZE SOORTEN! Voedsel voor akkervogels en bijen
Vroeger was de geelgors een erg algemene verschijning langs kleine akkers met hagen en houtkanten. Maar de laatste dertig jaar is hun aantal in Vlaanderen met maar liefst tachtig procent afgenomen en staan ze op de Rode Lijst van Vlaanderen als ‘bedreigd’ genoteerd. Ook de achteruitgang van veel andere akkervogelsoorten zoals grauwe gors en veldleeuwerik is te wijten aan de versnippering van het landschap en het intensiever bodemgebruik. En ook de bijen, als belangrijke bestuivers voor de landbouwgewassen, hebben het vaak moeilijk omdat ze te weinig voedsel vinden.
Het regionaal landschap wil akkervogels en in hun kielzog ook bijen terug kansen geven door voedsel, nest- en schuilgelegenheid aan te bieden. In een aantal zones kunnen landbouwers en niet-landbouwers, jagers, natuurverenigingen of gemeenten acties ondernemen en hiervoor een vergoeding krijgen: - inzaaien van een voedselgewas en dat tot na de winter laten voor de akkervogels - aanleg en/of onderhoud van een grasstrook met 30% kruiden (ook fijn voor bijen) - aanleg en onderhoud van een bloemenstrook (ook fijn voor bijen).
Geelgors
│ 15
SPRING MEE IN DE BRES VOOR DEZE SOORTEN! Sleedoornpage
Houtkanten voor vlinders
In onze streek zijn er ook een aantal vlinders die het steeds moeilijker hebben. Bijvoorbeeld de sleedoornpage, een typische soort in onze heuvelachtige Vlaamse Ardennen ten oosten van de Schelde. Deze vlinder is afhankelijk van bosranden, struwelen en houtkanten met sleedoorn. Daarom kunnen eigenaars van geschikte terreinen terecht bij het regionaal landschap om subsidies aan te vragen voor de aanleg van vlindervriendelijke kleine landschapselementen, waaronder houtkanten met sleedoorn. â&#x201D;&#x201A;â&#x20AC;&#x2020;16
Boomgaarden voor eikelmuis
Een derde oproep doen we voor de eikelmuis of “fruitratje’ met haar schattig snoetje, zwart zorro-masker en lange pluizige staart. Dit zeer herkenbare en aaibare knaagdier uit onze regio verkiest loofbossen, bosranden, hoogstamboomgaarden en brede houtkanten. De wintermaanden brengt de eikelmuis slapend door, vaak in verwaarloosde schuurtjes en gebouwtjes. Maar vóór het begin van de winterslaap eet ze haar buikje vol met fruit en noten, die vroeger op geen enkel boerenerf ontbraken en ook in vele particuliere tuintjes groeiden.
Eikelmuis
Indien je een locatie hebt die voor de eikelmuis geschikt is, kun je ook bij het regionaal landschap terecht voor de aanleg van: - aanplant en beheer van individuele of kleine groepen fruitdragende bomen - aanplant van hoogstamboomgaarden - structuurrijke bosranden en soortenrijke heggen en houtkanten Meer info bij info@rlva.be of op het nummer 055/207265.
De provincie Oost-Vlaanderen financiert dit soortenproject van 2015 tot 2017. De keuze voor de soorten is gebaseerd op de studie “Soorten en biotopen in Oost-Vlaanderen: prioriteit en symboolwaarde voor het natuurbeleid” van 2014.
In samenwerking met
│ 17
D
RONDREIZENDE BUITENTENTOONSTELLING SCHARRELKIDS
e rondreizende buitententoonstelling Scharrelkids is momenteel op vier locaties in de regio te bewonderen. Naast algemene info over het scharrelkidsproject verneem je er ook meer over scharrelKUNST en speelnatuur. De tentoonstelling staat nog een poosje aan : • Bibliotheek Ronse, Soudansquare in Ronse • PNEC De Kaaihoeve, Oude Scheldestraat 16 in Meilegem (Zwalm)
• NMEC De Helix, Hoogvorst 2 in Grimminge (Geraardsbergen) • NEC De Pastorie, Halleweg 15 Zonnegem (Sint-Lievens-Houtem) Daarna wordt ze op andere locaties opgesteld in de Vlaamse Ardennen (raadpleeg onze website om te weten waar). Heb je weet van een geschikte locatie waar de tentoonstelling tot haar recht kan komen? Geef gerust een seintje: info@rlva.be of 055/207265.
Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
STUDIENAMIDDAG NATUURLIJK SPEELGROEN - risico’s en preventie Snelle beslissers kunnen nog inschrijven voor de studienamiddag ‘Natuurlijk speelgroen – risico’s en preventie’ op woensdag 30 september in Oudenaarde. Mail of bel ons als je er bij wil zijn via info@rlva.be of op het nummer 055/207265. Meer info op www.rlva.be in de activiteitenkalender. │ 18
S
KNOTBOMEN GEZOCHT!
taan er in je weide knotbomen die komende winter aan een snoeibeurt toe zijn, maar heb je geen tijd, materiaal of zin om zelf de boom in te kruipen, dan kan je een beroep doen op één van onze knotteams. In ruil voor het hout komen gespecialiseerde vrijwilligers voor jou de knotwerken uitvoeren. Tegen een vooraf afgesproken vergoeding kan ook al het fijnhout opgeruimd worden. Interesse? Kijk dan snel op www.rlva.be/ knotboomgezocht! Hier kan je het online-aanvraagformulier invullen.
KNOTTEAM: KNOTTERS GEZOCHT! Heb je interesse om zelf aan de slag te gaan met de kettingzaag en bomen te knotten in ruil voor het hout, dan zorgen wij voor de nodige ondersteuning. Enkel met de nodige ervaring kan je een knotteam starten of een bestaand team vervoegen. Daarom organiseren wij in Erpe-Mere op zaterdag 14 november een cursus ‘veilig knotten en kettingzaagtechnieken’. Wie een getuigschrift kan voorleggen van Inverde, Bosgroep, INBO, etc. aangaande ‘knotten’ of ‘veilig werken met een kettingzaag’ is vrijgesteld om de opleiding te volgen. Snel zijn is de boodschap, want er kunnen maximaal 12 personen deelnemen aan deze opleiding! Interesse? Neem contact op via landschapsloket@ rlva.be of 055/207265. │ 19
T
WORKSHOP LIGHTROOM VOOR NATUURFOTOGRAFEN
ijdens deze snelcursus ligt het accent op het beheer van de catalogus en beeldverwerking. Je leert efficiënt om te gaan met de bibliotheek module en hoe je foto’s filtert en eenvoudig terugvindt aan de hand van metadata, labels, verzamelingen, etc. In de module ‘ontwikkelen’ maak je kennis met de verschillende gereedschappen die een beeld naar een hoger niveau brengen en leren we geavanceerde technieken met gegradueerde filters en het aanpassingspenseel. De cursus loopt vanaf 6 oktober, 5 keer op dinsdagavond in Ronse en kost 235€. Lesgever is Jeffrey Van Daele. Meer info en inschrijven op http://www.jeffreyvandaele.com/workshop/snelcursus-lightroom/
│ 20
WELKOM AAN DE 19773 INWONERS VAN ERPE-MERE
Begin 2015 sloegen het gemeentebestuur van Erpe-Mere en het regionaal landschap de handen in elkaar en zetten volgende acties in de steigers: - In Honegem, een natuurgebied en Europese natuur, worden in het najaar door Natuurpunt i.s.m. Regionaal Landschap en de gemeente een aantal poelen gegraven voor o.a. de kamsalamander - Deze winter komt er een infosessie voor de landbouwers over de mogelijke Beheerovereenkomsten die kunnen afgesloten worden en de hulp die kan gekregen worden bij het achterstallig onderhoud en de aanplant van Kleine Landschapselementen en de restauratie van Klein Historisch Erfgoed.
Doe mee
- Help bomen knotten in ruil voor hout en schrijf je in voor de cursus in november, zie p. 19. Hopelijk kunnen we zo één of meerdere goed werkende knotteams opstarten in jullie gemeente. - Plannen om streekeigen groen of een boomgaard aan te planten? Schrijf je in voor ons planmoment op 17 oktober en we helpen je graag verder (zie p. 4). - Heb je een attest natuurgids op zak of beschik je over een goede basiskennis van de dagdagelijkse natuur rondom jou en vertel je graag, meld je dan aan als gids bij het regionaal landschap. Tegen een vrijwilligersvergoeding zetten we je dan in voor wandelingen, bijstand op onze evenementen, insectenhotel timmeren, … │ 21
UIT-TIPS 30 september: Studienamiddag natuurlijk Voor snelle beslissers. Meer info op: www.rlva.be.
speelgroen - Risico’s en preventie
Nazomertip: Speelse wandeling in Horebeke (7,4km) ‘Het koekoeksnest’ is een nieuwe natuurspeelzone in Horebeke, een realisatie van RLVA samen met het gemeentebestuur en enkele enthousiaste jongeren uit Horebeke. We hebben een leuke wandeling uitgestippeld die je langsheen de trage wegen van het landelijke Horebeke voert en waarbij je met de kinderen ‘het koekoeksnest’ kan komen verkennen! Alle info en de gedetailleerde routebeschrijving vind je op www.rlva.be.
4 oktober: Open dag SOS Wilde Dieren
Een kijkje achter de schermen in het Geraardsbergse opvangcentrum voor vogels en wilde dieren. Info: www.soswildedieren.be of 0478/88477.
4 oktober: Vlaamse Molendag Bezoek de Boembekemolen onder begeleiding van een gids. Afspraak van 10u tot 18u aan de Boembekemolen, Boembeke 18 te Brakel. Ook andere molens in de regio openen de deuren. Info op www.vlaamsemolens.com. Vanaf 6 oktober: Cursus lightroom voor natuurfotografen Haal meer uit je natuurfoto’s. Zie p. 20 in deze landschapskrant. 9 en 10 oktober: persdagen in Gavere en Sint-Lievens-Houtem Kom langs met je appels en peren en laat je eigen overheerlijk fruitsap persen. Zie p. 5 in deze landschapskrant.
Van 11 tot 18 oktober: week van het bos: Natuurhelden Tijdens boswandelingen, belevingstochten en kinderspeurtochten kun je op stap met boswachters, gidsen en historici op zoek naar heldhaftige fauna en flora. Wat dacht je van paddenstoelenwandelingen in Everbeek (Brakel) of Herzele, een kabouterzoektocht in Sint-Lievens-Houtem of een wandeling met een heuse bosrugzak in Ename (Oudenaarde)? Alle info op www.weekvanhetbos.be. Woensdag 14 oktober: Inhuldiging van de eerste wereldboom in de Vlaamse Ardennen
Schamperij, Horebeke. Meer info over de inhuldiging: http://www.bosgroepen.be/bosgroep/15/Vlaamse_Ardennen_tot_Dender Meer info over de wereldbomen: http://wereldboom.org/ │ 22
15 en 17 oktober: planmomenten bomen en struiken planten in Kruishoutem, Erpe Mere en Brakel We helpen je bij het uitwerken van je tuin- en boomgaardplannen. Zie p. 4 in deze landschapskrant.
Vanaf 15 oktober: werkgroep braakballen pluizen Elke derde donderdag van de maanden oktober tot maart kan je zoeken naar de geheimen die braakballen van uilen verbergen. Locatie: PNEC De Kaaihoeve (Zwalm), telkens van 19u tot 22u. Gratis, maar inschrijven verplicht. Info en inschrijven: info@rlva.be. Mis 15 oktober niet, want dan starten we met een theorieles.
17 en 18 oktober: dag van de trage weg Tijdens dit weekend staan de trage wegen in heel Vlaanderen in de kijker. In onze regio worden er o.a. activiteiten georganiseerd in Zottegem, Brakel, Oudenaarde, Maarkedal, Sint-Lievens-Houtem… Zo kun je in Zottegem terecht voor wandelingen met langs het parcours een markt met streekproducten, een bolbaan, een proefstand met fruitsoorten uit de boomplantactie en nog veel meer (Organisatie samenwerking van Stad Zottegem, Natuurpunt en RLVA). Alle info op www.tragewegen.be. 28 oktober: boomplantactie Laatste dag om je bestelling voor de boomplantactie te plaatsen! Zie p. 11 in deze landschapskrant.
12 december, 5 maart en 2 april: snoeidemo’s Leer je eigen fruitbomen snoeien. Zie p 8 in deze landschapskrant.
COLOFON Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen vzw Veemarkt 27, 9600 Ronse Tel: 055/20.72.65 - fax: 055/20.61.87 info@rlva.be - www.rlva.be Rekeningnummer: BE23 0012 2912 5291
V.U. : Dirk Otte Layout: Kachet - Opmaak en druk : Thoverkracht NV Oplage: 115.000 expl. Gedrukt op 100% gerecycleerd FSC® papier
Foto’s: cover: Pieter Espeel www.pieterespeel.com, geelgors cover: Sergey Yellseev, fruitpers p 4: houtlandse tuinsappen, p 6-8: Geert Van der Linden - Onroerend Erfgoed, kapel p 8: Anne Hollevoet, geelgors p 20: bityourbum.com, sleedoornpage p 20: Paul Ritchie, eikelmuis p 20: Avaro Oporto, p 18: Sylvie Vandestapele, p 19 knotters: Anne Hollevoet, p 20: Jeffrey Van Daele, p 22 speelnatuur: Sylvie Vandestapele, overige foto’s: Bart Vancoppenolle.
│ 23
WWW.RLVA.BE Het Regionaal Landschap brengt inwoners, verenigingen en overheden samen voor het behoud en de versterking van natuur, landschap, erfgoed, streekidentiteit en duurzame recreatie. Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen werkt met subsidies van de Provincie Oost-Vlaanderen, Vlaanderen, Europa, de gemeenten Brakel, Erpe-Mere, Gavere, Geraardsbergen, Herzele, Horebeke, Kluisbergen, Kruishoutem, Lierde, Maarkedal, Oudenaarde, Ronse, Sint-Lievens-Houtem, Wortegem-Petegem, Zingem, Zottegem en Zwalm.
Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen is 1 van de 17 Regionale Landschappen in Vlaanderen: www.regionalelandschappen.be