Shpjegues i Programit të Orientuar
LETËRSI DHE GJUHË SHQIPE
16. Identifikoni dy të veçanta që shfaqen në ndërtimin sintaksor të fjalisë: E rrallë dhe e verdhë, vërtetë fleta e plepit përtej dritareve me hekura e kafaze, po qielli i kulluar i ëmbël. (Vjeshta e Xheladin Beut) Shpjegoni forcën e shprehësisë që merr kjo mënyrë ndërtimi. 17. Gjeni në paragrafin e parë të fragmentit foljen e përsëritur. Në c’kohë është përdrur kjo folje dhe si e përcjell ajo ngarkesën emocionale të vazhdimësisë së jetës. (Historia e njenës nga ato) 18. Në fillim të paragrafit të fundit këmbehen fjalitë e gjata me fjali të shkurtra. Në fund të paragrafit fjalite janë vetëm të shkurtra, Cili është funksioni i kësaj zgjedhjeje? A ka lidhje kjo mënyrë rrëfimi me gjendjen shpirtërore të personazhit? (I huaji) 19. Evidentoni të paktën tri mjete gjuhësore me të cilat Eskili realizon në fillim të fragmentit (fjalët e shërbëtorit) tensionin , ankthin dhe frikën . 20. Yjeve , poeti u vesh dy cilësi të kundërta (e lumë dhe varfanjakë). Si e shpjegoni këtë pranëvënie ? Çfarë janë nga ana kuptimore keto dy mbiemra? 21. “ Dhe bart në kurriz një premtim/ Të dhënë në hirin e gjyshërve të mundur.” (Pelegrini) Tregoni : a. Ç’pjesë ligjërate është fjala e nënvizuar? b. Ç’funksion sintaksor kryen? c. Si është formuar kjo fjalë? 22. Gjeni në tekst formën dialektore të përcjellores. Zëvendësojeni atë me formën e përcjellores që përdoret në gjuhën standarde (Historia e njenës nga ato, pjesa III) 23. Gjeni trajtën e shkurtër të bashkuar të përdorur në vargun “Sa mirë hallin po ma ditki burra...” Ç’ndjenjë të Mujit përcjell përdorimi i saj? 24. Në vargun “Qoftë latg cdo kamje që më djeg në zemër” (Medea) Zëvendëso pjesën e nënrenditur përcaktore me një pjesë të nënrenditur shkakore. 25. Evidento 2 raste të përdorimit të gjymtyrëve homogjene në fragment. Pse autori i përdor aq shpesh ato në përshkrimet e tij? (Evgjeni Grande) __________________________________________________________________________________________________________ © MASH, Prill ‘2010 Faqe 19 nga 59 www.mash.gov.al