RIR czerwiec/lipiec 2017

Nasiona pod szczególnym nadzorem str. 16

CZERWIEC/LIPIEC

2017

Na Wschodzie jest groźnie str. 8

temat numeru

Doradztwo podejmuje nowe wyzwania Rozmowa z Ryszardem Kamińskim, dyrektorem KP ODR w Minikowie strony 12, 13

730 106 108

POMIAR PROJEKT

GRATIS

007496473

www.kapi.org.pl

Znajdź nas na

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

Do zobaczenia na targach

2017

W numerze Mięso zamiast mleka? �� 4 Na Wschodzie jest groźnie �� 8 Doradztwo podejmuje nowe wyzwania �� 12 Nasiona pod szczególnym nadzorem �� 16 Zielone światło dla chwastobójcy �� 20

Kamil Pik REDAKTOR WYDANIA

Czy EKO może być EKOnomiczne �� 24 Dopłaty bez opóźnień �� 28 Który wybierasz? �� 32

Koniec czerwca i początek lipca to dla nas i naszych Czytelników moment wyjątkowy. Jak co roku nadchodzi bowiem weekend, gdy wszyscy pojawiamy się w tym samym czasie w tym samym miejscu. Nie inaczej będzie i tym razem. Już w najbliższy weekend szukajcie nas na targach AGRO-TECH w Minikowie.

Półtora tysiąca za pomysł na biznes �� 34 Święto wzdłuż linii nr 281 �� 36 Kalendarium �� 38

To wydarzenie, które zdominuje rozmowy tysięcy rolników z regionu. Mimo to liczę, że znajdzie się kilka wolnych chwil, które będzie można poświęcić na lekturę naszego informatora. W najnowszym wydaniu „RIR-a” nie zabrakło tematów zarówno poradnikowych, ciekawych rozmów, jak i relacji z wyjątkowych wydarzeń. Polecam zatem przejrzenie naszego magazynu od deski do deski, bo każdy może znaleźć na kolejnych stronach coś ciekawego dla siebie. Życzę przyjemnej lektury i do zobaczenia w Minikowie!

Wydawca: Polska Press Sp. z o.o. Oddział w Bydgoszczy, ul. Zamoyskiego 2, 85-063 Bydgoszcz Prezes ODZiałU: Marek Ciesielski Redaktor naczelny: Artur Szczepański Dyrektor biura reklamy: Agnieszka Perlińska Redaktor prowadzący: Kamil Pik, kamil.pik@polskapress.pl, tel. 52 32 63 205 Teksty: Renata Napierkowska, Kamil Pik, Tomasz Skory layout: Jakub Woźniak SKŁAD: Rafał Ciszewski Sprzedaż: Angelika Sumińska, tel. 691 370 521, angelika.suminska@polskapress.pl, Anna Kapusta, tel. 693 463 185, anna.kapusta@polskapress.pl NASZE ODDZIAŁY: Express Inowrocławski, ul. Roosevelta 15, Inowrocław, tel. 52 355 16 51, Nowości Grudziądzkie, ul. Wybickiego 38, Grudziądz, tel. 56 465 92 64 CP Jesteś zainteresowany kupnem treści lub zdjęć? Skontaktuj się z naszym handlowcem: Piotr Król, tel. 603 076 449, piotr.krol@polskapress.pl UWAGA: Redakcja nie zwraca niezamówionych tekstów, zastrzega sobie prawo do ich skracania i zmiany tytułów. Za treść ogłoszeń odpowiada zleceniodawca.

Znajdziesz nas na: www.rir.info.pl www.fb.com/RegionalnyInformatorRolniczy

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

017349687

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

Mięso

zamiast mleka?

Hodowcy bydła mlecznego nie cieszą się z opłacalności produkcji i coraz częściej zadają sobie pytanie: co można hodować w zamian? Najbliższą alternatywą będzie bydło mięsne.

tekst: Kamil Pik

nasz ym województwie co prawda dominują stada holsztynofryzów, jako bydła wyspecjalizowanego w produkcji dużej ilości mleka, ale są również stada bydła opasowego lub mięsnego. Najczęściej pochodzi ono z krzyżówek z HF. Są też stada czysto rasowe, np. simental, limousine, charolaise czy hereford. Według danych GUS (grudzień 2016) w naszym województwie w ubiegłym roku łączna liczba bydła mięsnego wyniosła 492 617 sztuk, w tym: 156 114 cieląt w wieku poniżej 1. roku, 153 696 sztuk młodego bydła pomiędzy 1. a 2. rokiem życia oraz 182 807 sztuk bydła w wieku 2 lat i starszego. Dla porównania w całej Polsce łączna liczba bydła mięsnego sięgnęła w ubiegłym roku 5 970 214 sztuk.

od wielkości stada, dostępu do użytków zielonych oraz zagwarantowania sobie dobrych cen zbytu na opasane zwierzęta. Można więc powiedzieć, że jest szansa, aby hodowca - mając stado 50 krów mamek - mógł utrzymać swoją rodzinę na godziwym poziomie. Hodowcy, którzy mają mniejsze stada, muszą korzystać z dodatkowych źródeł utrzymania. Wtedy, aby zwiększyć opłacalność chowu, powinni zrzeszać się w mniejszych lub większych grupach producenckich. Nieliczne, ale już obecne na naszym rynku grupy producentów wołowiny istotnie przyczyniają się do zwiększania dochodów, gwarantując rolnikom wyższe ceny za żywiec oraz dodatkowo pozwalając na zakup tańszej paszy.

Czy warto?

Podstawowe kryteria

Czy hodowla ras mięsnych to dobry pomysł na biznes? Na tak postawione pytanie nie da się jednoznacznie odpowiedzieć. Podstawowy czynnik, który może mieć wpływ na decyzję, to zmienność cen mięsa. W zależności od okresu, tak jak w przypadku mleka będzie on determinował opłacalność produkcji. Dużo jednak zależy także

Zanim rolnik zdecyduje się zostać hodowcą bydła mięsnego, powinien dobrze zastanowić się nad wyborem rasy. Podstawowe kryteria, którymi musi się przy tym kierować, to: wydajność rzeźna, udział mięsa w tuszy, łatwość wycieleń oraz zdolność przystosowania się do ekstremalnych warunków środowiskowych.

Jaką rasę wybrać? Angus. Należy do grupy małych ras mięsnych, wcześnie dojrzewających i szybko rosnących. Po latach prac hodowlanych uzyskano zwierzęta o wysokiej wyrostowości oraz późniejszym dojrzewaniu. Pozwala to prowadzić opas systemem ekstensywnym do wyższych mas ciała (550 kg) bez obawy nadmiernego otłuszczenia tuszy. Dorosłe buhaje ważą około 1000 kg, krowy - 650 kg. Cechą dominującą jest bezrożność i czarne umaszczenie z aksamitną sierścią. Występuje również angus o umaszczeniu czerwonym. Bydło to bardzo dobrze wykorzystuje pasze objętościowe, nawet gorszej jakości. Doskonale znosi gorsze żywienie i trudne warunki klimatyczne. Charolaise. Największa rasa pod względem kalibru i masy zwierząt. Dorosłe buhaje osiągają masę ciała 1100-1300 kg i 150 cm wysokości w kłębie, a krowy 750-900 kg przy 140 cm w kłębie. Umaszczenie śmietankowe do jasnożółtego, śluzawica, rogi i racice jasne. Dojrzewają późno, a krowy cechuje przedłużony okres ciąży. Cielęta rodzą się duże (45-48 kg), co zwiększa ryzyko trudnych porodów. Charolaise wymaga obfitego żywienia, nadaje się do wypasu na żyznych pastwiskach. Może być opasana do wysokiej masy ciała bez obawy o przetłuszczania.

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

017162427

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

Hereford. To najliczniej hodowana rasa bydła mięsnego na świecie. Zwierzęta średniego kalibru, wcześnie dojrzewające. Buhaje mają masę ciała około 900 kg, krowy - 600 kg. Umaszczenie ciemnowiśniowe z białą głową, podgardlem, podbrzuszem i końcem ogona. Rasa odznacza się dobrą płodnością, doskonałą naturalną odpornością, łatwymi wycieleniami i dużą troskliwością krów o cielęta. Zaletą tego bydła jest bardzo wysoka zdolność przystosowania się do surowych warunków klimatycznych i ekstensywnych systemów żywienia. Doskonale wykorzystują gorszej jakości użytki zielone. Niestety problemem może być otłuszczenie tuszy, mniej efektowny wygląd oraz gorsze umięśnienie, co może utrudnić zbyt. Limousine. Rasa polecana w naszych warunkach hodowlanych (wysokie walory rzeźne i kulinarne). Ceniona przez hodowców za łatwe porody i przeciętne wymagania żywieniowe. Nadaje się również do ekstensywnego chowu na otwartym powietrzu. Najlepszy wśród wszystkich ras instynkt stadny: zwierzęta nie oddalają się od grupy, a w przypadku zagrożenia przyjmują pozycję obronną. Dorosłe buhaje osiągają masę ciała 1100 kg przy wysokości w kłębie 145 cm, a krowy odpowiednio 650-850 kg i 135 cm. Umaszczenie jednolicie czerwone, o odcieniach od ciemnowiśniowego do bułanego, z wyraźnym rozjaśnieniem sierści wokół śluzawicy, oczu i na kończynach. Zwierzęta są długie, o delikatnym kośćcu oraz dobrym umięśnieniu grzbietu i zadu. Popularność rasy wynika z doskonałych walorów tuszy i mięsa. Ubijane zwierzęta uzyskują bardzo dobrą wydajność rzeźną i znakomitą jakość mięsa. Krowy są bardzo płodne i długowieczne (8-11 lat, rodzą ponad 7 cieląt). Bydło tej rasy występuje we wszystkich strefach klimatycznych, co świadczy o bardzo dobrych zdolnościach przystosowawczych do różnych warunków środowiskowych. Simental. To szwajcarska rasa bydła ogólnoużytkowego, ze średnią wydajnością mleka (4000-5000 litrów) o korzystnym składzie. Utrzymywane na prawie wszystkich kontynentach, w zróżnicowanych warunkach środowiskowych i klimatycznych. W Polsce buhaje osiągają przeciętną masę ciała 900-1100 kg, krowy 680 kg. Umaszczenie ciała dość zróżnicowane, od słomkowobiałej do wiśniowobrunatnej, głowa i kończyny białe. Kaliber duży, z silnie podkreślonymi cechami mięsnymi.CP

Podstawowy czynnik, który może mieć wpływ na decyzję, to zmienność cen mięsa. W zależności od okresu, tak jak w przypadku mleka będzie on determinował opłacalność produkcji.

007491353

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

Na Wschodzie jest groźnie - u nas nie musi być Gdy rolnicze media publikują kolejne niepokojące wiadomości dotyczące występowania w Polsce Afrykańskiego Pomoru Świń, trudno nie zadać sobie pytania: czy to grozi również hodowcom w naszym regionie?

ak na razie ASF dotyczy województw podlaskiego, mazowieckiego i lubelskiego. W ostatnim czasie zdiagnozowano jednak większą liczbę przypadków. Na przestrzeni jednego z majowych tygodni oficjalnie u dzików potwierdzono aż 25 zachorowań. Jedno z nich stwierdzono 89 km od granicy państwa. Można więc zacząć się zastanawiać, czy hodowcy trzody z centralnych województw powinni przedsięwziąć jakieś kroki profilaktyczne w zakresie ASF? - W ogólnym ujęciu pojęcie „profilaktyki ASF” może obecnie sprowadzać się jedynie do przestrzegania zasad bioasekuracji przez hodowców trzody chlewnej w kraju oraz myśliwych i lekarzy weterynarii sprawujących opiekę nad stadami świń - odpowiada na tak postawione pytanie Dariusz Mamiński z biura prasowego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Hiszpańska nauczka a profilaktyka W latach 80. XX wieku w Hiszpanii, po pojawieniu się epidemii ASF u trzody chlewnej, próbowano zastosować szczepionkę przeciwko tej chorobie. Jak się okazało, szczepionkę nieskuteczną, co w konsekwencji doprowadziło do rozwleczenia ASF na obszar całego kraju i spowodowało wystąpienie objawów klinicznych choroby u ponad 30 proc. zaszczepionych świń. Sytuacja ta doprowadziła do tego, że ASF w Hiszpanii zwalczano prawie 30 lat. Dopiero radykalne podejście do sposobu zwalczania choroby i hodowli świń pozwoliło na eradykację (całkowite zwalczenie) ASF na początku lat 90. - Wzorem tych doświadczeń na terenie całej Unii Europejskiej obowiązują dziś zasady zwalczania ASF poprzez wybijanie zaka-

tekst: Kamil Pik

żonych stad świń, ustalenie obszaru strefy zapowietrzonej (3 km) i zagrożonej (kolejne 7 km) oraz przestrzeganie zasad bioasekuracji - tłumaczy Mamiński. - Podobnie na terenie Unii bezwzględnie zabronione jest leczenie ASF przy zastosowaniu środków hamujących replikację wirusa. Naukowcy wciąż szukają Pomimo ograniczeń w kwestii praktycznego zastosowania szczepionki przeciwko ASF, trwają intensywne badania w zakresie możliwych sposobów opracowania prototypów takich biopreparatów w renomowanych ośrodkach w Stanach Zjednoczonych, Europie oraz w Chinach. W znakomitej większości opierają się one na próbach opracowania rekombinowanych szczepów wirusów pozbawionych genów odpowiedzialnych za patogenność wirusa dla świń lub też stworzeniu „koktajli” białkowych, które powodowałyby inicjację produkcji swoistych przeciwciał przeciwwirusowych. Należy zwrócić jednak uwagę na wyjątkowe właściwości wirusa, które pozwalają mu na unikanie kontaktu z komórkami układu odpornościowego i blokowanie produkcji specyficznych przeciwciał powodujących jego neutralizację. W roku 2017 również Polska dołączyła do grona państw, które prowadzą badania nad szczepionką. - W Polsce rozpoczęto realizację projektu przyznanego przez Narodowe Centrum Nauki, którego jednym z celów jest opracowanie prototypu rekombinowanego szczepu wirusa ASF pozbawionego genów hamujących odpowiedź układu odpornościowego zakażonej świni - zauważa nasz rozmówca z MRiRW.

Na razie wschodnia ściana Obecnie zagrożenie ASF dotyczy w Polsce trzech województw. Potwierdza to Dariusz Mamiński: - Szczególnie poważna wydaje się obecnie sytuacja epizootyczna na terenie województwa lubelskiego w powiecie bialskim, gdzie w przeciągu 4 dni, od 7 do 11 czerwca tego roku, zanotowano 5 nowych ognisk tej choroby w hodowli trzody chlewnej. Ponadto w powiecie monieckim oraz powiecie siemiatyckim w Podlaskiem zanotowano w tym samym czasie po 1 ognisku ASF. Zagrożone ASF są przede wszystkim województwa sąsiadujące z Ukrainą i Białorusią oraz województwa sąsiadujące z tymi, w których obecnie stwierdza się ASF. Działania profilaktyczne w zakresie ASF powinny być związane z bezwzględnym obowiązkiem przestrzegania zasad bioasekuracji nie tylko na obszarze zagrożenia, ale na terenie całego kraju. Biorąc pod uwagę doświadczenia z 2016 roku, związane z wystąpieniem 20 nowych ognisk tej choroby wskutek działalności człowieka, należy zapobiegać rozprzestrzenieniu się ASF również na obszary dotychczas wolne od tego problemu. Wobec powyższego bioasekuracja jest jedynym środkiem profilaktyki ASF w kraju i innych państwach UE. Jakie są prognozy? - W odniesieniu do prognoz związanych z możliwością wystąpienia ASF na terenach dotychczas wolnych od tej choroby, we współpracy z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz eksperci PIWet-PIB starają się sformu-

007512701

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

Biuro Reklamy Polska Press Grupy, lidera wśród wydawców regionalnej prasy codziennej w Polsce, wydawcy m.in.: Expressu Bydgoskiego, Gazety Pomorskiej, Naszemiasto.pl poszukuje na stanowisko

Key Account Specialist Miejsce pracy: Bydgoszcz

Poszukujesz ciekawej pracy w firmie o ugruntowanej pozycji na rynku? Chcesz mieć wpływ na ukazujące się w gazecie dodatki tematyczne? Lubisz doradzać i chcesz znajdować dla klienta najlepiej dopasowane do jego potrzeb propozycje reklamowe? Czujesz, że Twoje zarobki nie są adekwatne do tego co robisz? Chcesz zmiany? Aplikuj i przekonaj się, że warto u nas pracować! Mamy dla Ciebie:  dobre zarobki i atrakcyjny system premiowy,  pracę w stałych porach, poniedziałek – piątek od 8 do 16,  szkolenia ze sprawdzonych technik sprzedaży i nowych trendów na rynku reklamy,  umowę o pracę,  pracę w miłej atmosferze. Czego oczekujemy?  pasji do sprzedaży i współpracy z klientem,  zaangażowania i chęci do pracy,  pewności siebie,  pogodnego podejścia do życia,  doświadczenia w prowadzeniu auta.

Szukamy kogoś z pazurem

Mile widziana:  znajomość rynku,  kontakty biznesowe,  doświadczenie w sprzedaży. Na czym będzie polegać Twoja praca?  zostaniesz ekspertem do spraw reklamy i będziesz szukać kreatywnych rozwiązań reklamowych dla naszych klientów,  będziesz miał wpływ na dodatki ukazujące się w gazetach i serwisy specjalne w Internecie,  odbędziesz masę spotkań biznesowych i poznasz wiele wpływowych osób. Jeżeli szukasz wyzwań wyślij CV na rekrutacja@express.bydgoski.pl i dołącz do Naszego zespołu. Prosimy o dołączenie klauzuli: „Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w ofercie pracy dla potrzeb procesu rekrutacji zgodnie z ustawą z dnia 27.08.1997r. Dz. U. z 2002 r., Nr 101, poz. 923 ze zm.”.

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

łować prognozy, które byłyby miarodajne nie tylko dla Polski, ale również innych państw nadbałtyckich dotkniętych tych problemem. Według najnowszych ustaleń Międzynarodowej Organizacji ds. Zdrowia Zwierząt (OIE) oraz ustaleń Komisji Europejskiej zniesienie obszaru zagrożenia jest możliwe po upływie 12 miesięcy od ostatniego ogniska tej choroby - czytamy w odpowiedzi udzielonej nam przez Ministerstwo Rolnictwa. - Okres ten w wyjątkowych przypadkach może zostać skrócony, jeżeli istnieją dowody na zaniechanie produkcji trzody chlewnej na danym obszarze występowania ASF u świń. Jeśli chodzi o prognozy dotyczące zanikania ognisk choroby, to od prawie roku nie zanotowano nowych ognisk ASF w powiecie hajnowskim. Niestety, w pozostałych obszarach włączonych do obszaru zagrożenia (w powiatach bialskim w lubelskiem oraz siemiatyckim i monieckim w Podlaskiem) w czerwcu tego roku pojawiły się kolejne ogniska ASF u świń. - Tego typu sytuacja oznacza wystąpienie III fazy epizootii ASF w hodowli trzody chlewnej w Polsce i komplikuje potencjalną możliwość przywrócenia Polsce statusu kraju wolnego od ASF u świń - zauważa Mamiński. - Zgodnie z analizą ryzyka nie można wykluczyć, że ASF będzie się rozprzestrzeniał. Jednak tempo rozszerzania wirusa ASF zależy od współpracy i skuteczności działania odpowiedzialnych służb, a także bezwzględnego przestrzegania przepisów prawa w zakresie zwalczania ASF oraz wszystkich zaleceń dotyczących tej jednostki chorobowej.

ASF

Mówiąc prościej

Innymi słowy można stwierdzić, że jeżeli będą przestrzegane wszystkie przepisy zawarte we wdrożonych aktach prawnych, możliwe jest znaczne ograniczenie rozprzestrzeniania się ASF, w tym ograniczenie do zera występowania wirusa ASF w populacji świń. Wymaga to jednak współpracy i świadomości wśród samych rolników oraz hodowców trzody chlewnej. Bardzo ważne są również działania, za które formalnie odpowiada Ministerstwo Środowiska, związane z procesem odstrzału dzików, które - jak wiadomo - są skutecznym wektorem przenoszenia i podtrzymywania wirusa ASF w środowisku. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poprzez własne działania, a także z wykorzystaniem specjalistów z Państwowego Instytutu Weterynaryjnego w Puławach oraz Głównego Inspektoratu Weterynarii prowadzi cykliczne szkolenia dla hodowców i rolników zajmujących się hodowlą trzody chlewnej z zakresu przestrzegania zasad bioasekuracji. Należy jednak pamiętać, że skuteczność zwalczania ASF u dzików uwarunkowana jest również sytuacją epizootyczną i skutecznością zwalczania ASF w państwach graniczących z Polską od strony wschodniej. Sytuacja ta w sposób szczególny odnosi się do Białorusi - kraju, który formalnie nie potwierdził, że na jego terytorium ASF występuje.cp

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

Biznes mamy we krwi...

KONTAKT: Ewa ZdziebĹ&#x201A;owska tel. 691370519, e-mail: ewa.zdzieblowska@polskapress.pl

www.nowosci.com.pl/strefa-biznesu

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

Doradztwo podejmuje nowe wyzwania Z Ryszardem Kamińskim, dyrektorem Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie, rozmawia Kamil Pik Nie jest Pan osobą nową w minikowskim ODR. Jak wyglądała Pana droga do stanowiska dyrektora? Na różnych stanowiskach się bywa. Tak naprawdę pełnienie funkcji dyrektora traktuję jako nowe, dodatkowe zadanie. Natomiast odkąd rozpocząłem pracę tutaj, bardzo zainteresowało mnie działanie merytoryczne dla rolnictwa. Działalność w ODR jest dla mnie fascynująca, bo stykamy się z całym spektrum działań w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Pracę w Minikowie rozpocząłem w 2006 roku, czyli gdy Polska była już w Unii Europejskiej, i przez cały ten czas w rolnictwie obserwuję bardzo dynamiczny rozwój i zmiany. Z tej perspektywy kierowanie ośrodkiem - czy to jako zastępca dyrektora, czy jako dyrektor - jest dla mnie bardzo ciekawym wyzwaniem zawodowym. Czy zauważył Pan, w jaki sposób z biegiem lat zmieniała się rola i funkcja ośrodków doradztwa rolniczego? Ośrodki przeżywały taki swój specyficzny kryzys związany ze zmianą tożsamości. Musiały realizować rozmaite zadania i stąd w pewnych obszarach przestały być jedynym podmiotem i wyrocznią dla rolników, np. w zakresie technologii upraw. Dzisiaj wielu dostawców, np. środków ochrony roślin, pasz, nawozów, dystrybutorów sprzętu itp., zatrudnia specjalistów-doradców, którzy oferują rolnikom specjalistyczne usługi. Na przykładzie naszego ośrodka można zauważyć kilka etapów w jego działalności. Na początku lat 90. pomagał rolnikom

w trudnym okresie przemian. Od roku 1995 do 2000 rozwijaliśmy doradztwo ekonomiczne. Po 2000 roku miał zadanie odmitologizowania i odczarowania Unii Europejskiej, bo przecież powszechnie postrzegano ją wówczas jako zagrożenie dla rolników. Informowaliśmy wtedy o zasadach funkcjonowania wspólnej polityki rolnej. Nie była to indoktrynacja, a przekazywanie rolnikom merytorycznej wiedzy. Myślę, że dzięki temu sporo rolników zagłosowało za przystąpieniem Polski do UE. Potem nastał dla ośrodków czas ogromnej pracy skupionej na pomocy i nauce oferowanej rolnikom w zakresie jak najlepszego pozyskania i wykorzystania tego wielkiego zastrzyku pieniędzy z Unii. Doradcy dla rolników z naszego województwa wykonują rocznie między 18 a 20 tysiącami indywidualnych opracowań. Czyli jedna trzecia rolników z naszego regionu co roku otrzymuje od nas jakiś dokument pomagający pozyskać unijne środki. Obecnie, moim zdaniem, pojawia się kolejna płaszczyzna, na której doradcy będą musieli się sprawdzić. Mianowicie doradzanie rolnikom w zakresie budowania ich wizerunku. To, jak będą oni postrzegani, będzie istotne zarówno na małą skalę w relacji z sąsiadami nierolnikami, jak i na dużą skalę w ramach wizerunku polskich rolników za granicą. Odpowiedzialność spoczywająca na doradcach rosła więc z czasem? Rola doradcy to dzisiaj trudne wyzwanie. Musi on bowiem rolnikowi naświetlić wszystkie istniejące możliwości i je omówić, ale to sam rolnik podejmuje ostateczną decyzję

o kierunku działania. Musi on przy tym wierzyć w sens tej decyzji, ponieważ nie osiągnie sukcesu, jeśli zdecyduje się na jakieś kroki, dlatego że „doradca tak mówił”, a nie dlatego, że jest przekonany co do ich słuszności. Zatem doradca zarysowuje ścieżki, przygotowuje dokumenty, wyjaśnia i podpowiada, ale potem musi usunąć się w cień i ostatecznie to rolnik powinien cieszyć się ze swojego sukcesu, a nie sukcesu doradcy. Czy doradztwo rolnicze wróci do korzeni? Już to się dzieje. Od pewnego czasu, szczególnie w technologiach związanych z opryskami czy nawozami, zauważalne jest zapotrzebowanie na zobiektywizowaną opinie i poradę. Rolnicy zaczynają być zmęczeni słuchaniem doradców zatrudnianych przez producentów powtarzających: „należy stosować nasze środki”. My, jako państwowe doradztwo, od mniej więcej 2006 roku postanowiliśmy pomagać rolnikom dokonać merytorycznego wyboru. Zaczęliśmy wówczas od maszyn tworząc na targach centrum techniki rolniczej, w którym obok siebie było prezentowanych kilka zestawów ciągników czy opryskiwaczy. Małe grupy rolników spędzały w takim centrum czasami cały dzień, mogąc rozmawiać, oglądać, a nawet w pewnym zakresie testować zbliżone do siebie urządzenia. Pokazujemy więc rolnikom kilka możliwości i mówimy: „sprawdźcie sami, co wam najbardziej odpowiada, i dokonajcie najlepszego dla was wyboru”. Od kilku lat zaczęliśmy też podobnie działać w zakresie technologii upraw. W ubie-

zdjęciA: Kamil Pik

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

głym roku w Minikowie, poza przykładowymi pokazowymi poletkami uprawowymi, udało się dokonać kolejnej rzeczy. Zachęciliśmy trzy wiodące firmy zajmujące się ochroną rzepaku do przygotowania pięciohektarowych pól produkcyjnych tej rośliny. Obok siebie na tych samych odmianach rzepaku, w tych samych warunkach glebowych i pogodowych oraz przy tym samym nawożeniu rolnicy mogli zobaczyć i porównać efekty stosowania trzech różnych systemów ochrony rzepaku. Spotkania z rolnikami trwały od jesieni aż do zbioru. W tym roku powtarzamy to doświadczenie z pszenicą. Wykorzystaliśmy trzy różne maszyny do siewu bezpośredniego pszenicy. Rolnicy mogą zobaczyć, jakie są tego efekty przy ujednoliceniu wszystkich pozostałych czynników. Jako ośrodek wkraczamy też w zupełnie nową dziedzinę. Czyli? System wspomagania podejmowania decyzji przez rolnika na bazie nowoczesnych rozwiązań. System automatycznych stacji meteorologicznych (dziś mamy ich 20, a chcemy mieć 40 albo nawet 60 na terenie całego województwa) co 15 minut wysyła sygnał o wszystkich parametrach - wilgotność powietrza i gleby, temperatura, opady, prędkość wiatru. Następnie, na podstawie tych danych, przy wykorzystaniu modeli opracowanych przez naukowców z instytutów rolniczych przygotowujemy rekomendacje dla rolników w zakresie stosowania zabiegów ochrony roślin. Pozwoli to trafniej wybrać np. moment wykonania oprysku. Oczywiście ostateczna decyzja zawsze leży po stronie rolnika, ale jeśli dzięki takim podpowiedziom chociaż raz nie wyjedzie z opryskiwaczem w pole, to już zaoszczędzi. Na razie system jest w fazie testów i rozbudowy siatki stacji meteo. Jednak rolnicy zainteresowani tymi testami mogą się do nas zgłaszać. Obecnie w ramach testów systemu wydajemy rekomendacje w zakresie zwalczania parcha jabłoni, zarazy ziemniaka, a w przyszłym sezonie powinno nam się udać rozpocząć wydawanie rekomendacji w zakresie ochrony zbóż i rzepaku. Oczywiście, aby dany model walki z chorobą przygotowany przez naukowców był efektywny, to przez kilka lat trzeba go testować i dopracowywać pod względem lokalnej specyfiki. Ale właśnie to robimy i efekty będą na pewno korzystne dla rolników. W pracy doradców pojawiło się również pojęcie - grupy operacyjne. Co się za nim kryje? W ramach sieci innowacji zaczęliśmy tworzyć grupy operacyjne, w skład których wchodzą rolnicy, nauka rolnicza, biznes i ODR. Grupa jest tworzona wokół jednego zagadnienia. W lipcu będziemy składać wnioski o przyznanie finansowania dla takich grup, a tematy którymi zamierzamy się w ten sposób zająć, są niezwykle ważne dla naszego województwa. W pierwszej kolejności będzie to zagadnienie nowoczesnych rozwiązań nawodnieniowych wobec problemu stepo-

Doradcy dla rolników z naszego województwa wykonują rocznie między 18 a 20 tysiącami indywidualnych opracowań. Czyli jedna trzecia rolników z naszego regionu co roku otrzymuje od nas jakiś dokument. ryszard kamiński, dyrektor KP ODR w Minikowie

wiejących terenów rolniczych w naszym województwie. Trzeba bowiem znaleźć taki sposób pozyskania wody dla upraw, aby nie zabrakło jej dla zaspokojenia innych potrzeb. Kolejnym zagadnieniem, wokół którego budujemy grupę operacyjną, jest zapotrzebowanie na żywność bez GMO. Pracujemy między innymi nad zastąpieniem śruty sojowej polskimi roślinami wolnymi od GMO oraz nad pewnym standardem informacji o produkcji wolnej od GMO. Chcemy, aby nawet końcowy klient kupujący np. taką wieprzowinę w sklepie mógł na miejscu dowiedzieć się, z jakiego gospodarstwa ona pochodzi. Będzie to budować wiarygodność rynkową producentów. Kolejnym ważnym tematem, nad którym się pochyliliśmy w ramach grupy operacyjnej, jest polska soja. W tym przypadku głównym i zdeterminowanym do działania inicjatorem projektu jest firma Lechpol. Wspólnie z bydgoskim Uniwersytetem Technologiczno-Przyrodniczym podjęła się ona kilka lat temu rozpoczęcia prac nad testami w polskich warunkach (w okolicach Kcyni i Szubina) upraw soi. Teraz pracujemy nad tym w ramach grupy operacyjnej. Zwykle w polskich warunkach soja się nie udawała, plony były bardzo niskie - poniżej 1,5 tony, a skład aminokwasowy niekorzystny. Dzisiaj, poprzez dobór właściwych odmian i prace nad udoskonaleniem technologii upraw, wielu producen-

tów soi w Polsce zaczyna mieć coraz bardziej obiecujące i lepszej jakości plony. W ubiegłym roku były nawet takie uprawy, które przyniosły od 3 do 5 ton plonu. Jeśli efekty będą nadal tak dobre, to w perspektywie soja może stać się opłacalną uprawą w Polsce i nie będziemy musieli utrzymywać tak dużego jej importu. Z kolei np. z sadownikami, producentami czereśni, pracujemy nad nowoczesnym systemem osłon. To wszystko pokazuje nową, innowacyjną twarz Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Kolejny nowy projekt realizowany pod szyldem ODR-u to gospodarstwa opiekuńcze. To taki nawet troszkę mój osobisty wątek. Pierwszy raz usłyszałem o tym na Lubelszczyźnie czy Podkarpaciu. Zainspirowali mnie wówczas koledzy z Holandii. Tamte próby niestety były nieudane. Kilka lat temu mieliśmy duży program „nowy zawód - nowa szansa”, mający pomóc w reorientacji zawodowej tym rolnikom, którzy już nie mogą wyżyć z rolnictwa. Jednym z wątków włączonych wówczas do projektu były gospodarstwa agroturystyczne, a my postanowiliśmy spróbować zaangażować je do inicjatywy gospodarstw opiekuńczych. Rozmowy z gospodarstwami, z lokalną grupą działania i samorządami trwały od 2013 roku i pierwsze takie gospodarstwa udało się uruchomić w rejonie Borów Tucholskich. Są to gospodarstwa oferujące osobom starszym ze wsi możliwość dziennego pobytu. Mogą tam przyjść, spotkać się z innymi osobami, porozmawiać, wziąć udział w przygotowanych dla nich zajęciach i aktywnościach, a przy tym są pod stałą opieką. To dopiero pierwsze próby z tym projektem, ale wyglądają bardzo obiecująco. Przyczyniliśmy się do powstania piętnastu obecnie funkcjonujących takich gospodarstw. W najbliższy weekend spotkamy się na dorocznych targach AGRO-TECH. Czy tej imprezy też dotkną jakieś nowe decyzje? Nie staramy się przy organizacji targów z nikim ścigać, jeśli chodzi o ich rozmiar. Powstało ostatnio kilka nowych imprez targowych stworzonych przez biznesowych organizatorów. My nie mamy ambicji, aby nasze targi były biznesem przynoszącym milionowe zyski. Staramy się mieć na nie własny pomysł. Chcemy, aby były jak najbardziej pomocne dla rolników z regionu. Mamy pewne pomysły na dalsze działania rozwijające targi. Myślę, że istotną rolę odegra tu współpraca ze światem naukowym zajmującym się technologiami rolniczymi. Nie chciałbym jednak już dzisiaj zbyt wiele zdradzać. Jeszcze przez kilka lat spodziewamy się podobnego zainteresowania maszynami rolniczymi, ale ten rynek zaczyna być nasycony i rolnicy już raczej wymieniają, a nie budują park maszynowy. Z czasem targi będą jednak otwierały się na nowe propozycje dla odwiedzających, ich profil będzie się nieco zmieniał. Ostateczny cel pozostanie jednak ten sam - ma to być solidna impreza łącząca świat biznesu ze światem rolników, pomagająca podjąć najlepsze decyzje tym drugim.CP

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

007536182

PReZentujemy nową linię betonowych 15 - R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

wag samochodowych Zalety nowej konstrukcji: n unikalna i wytrzymała konstrukcja platform wagowych n możliwość osadzenia wagi w zagłębieniu bez dodatkowych przeróbek n nowatorska elastyczna mieszanka betonowa odporna na sole i kwasy n niemiecka elektronika Rinstrum n wysokiej jakości czujniki ze stali nierdzewnej

www.wagibydgoszcz.pl

tel. 52/520-51-25, 668-027-711 info@wagibydgoszcz.pl codeid.bydgoszcz@gmail.com

Gwarantujemy dopasowanie produkowanych przez nas wag do indywidualnych potrzeb naszego klienta. 007493889

SIEW PASOWY

OBOWATYCH

B RZEPAKU - ZBÓŻ -

KORONOWSKIE CENTRUM FINANSOWO-UBEZPIECZENIOWE Katarzyna Gościnna-Kowalewska

Spirit StripDrill

STAD agregatem VÄDER ozów z podsiewem naw

tel./fax: 52 382 23 39 kom.: 512 758 920 e-mail: biuro@kjgoscinna.pl

GRANROS Gostycy

Czynne Poniedziałek-piątek 7.30-17.00 Sobota 8.00-13.00

007500420

kom. 501 726 216

007507229

oferuje

ul. Pomianowskiego 3 86-010 Koronowo Budynek B

Czytaj bez wychodzenia z domu Gazetę ze wszystkimi dodatkami w formacie PDF i nieograniczonym dostępem do treści internetowych

1 Wejdź na stronę z ofertą

pdf Wejdź na stronę z ofertą

(plus.expressbydgoski.pl/kup plus.nowosci.com.pl/kup)

plus.expressbydgoski.pl/kup plus.nowosci.com.pl/kup

3 Dokonaj płatności

Wybierz pakiet z e-wydaniem

mniej ni

1 zł dzienernacieie w prenumnej rocz

Prenumerata roczna jest najkorzystniejsza! W jej ramach codzienne e-wydanie i dostęp do serwisu kosztuje mniej niż 1 zł.

Wypełnij prosty formularz, a następnie zapłać szybko i wygodnie kartą kredytową lub przelewem i czytaj tak, jak lubisz: na telefonie, tablecie lub komputerze.

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

Nasiona

pod szczególnym nadzorem Pamiętajmy, że nadmierne i nie zawsze uzasadnione stosowanie środków ochrony roślin niesie za sobą liczne niebezpieczeństwa - mówi Marcin Wroński, Kujawsko-Pomorski Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Bydgoszczy. Rozmawia: Renata Napierkowska

Jakie są zalety i wady stosowania chemicznej ochrony roślin? Na co rolnicy szczególnie powinni zwracać uwagę wybierając środki przeciwko owadom, grzybom czy chwastom? Obecnie trudno wyobrazić sobie prowadzenie ochrony roślin w produkcji towarowej bez użycia chemicznych środków. Wprowadzenie do powszechnego użycia chemicznych środków ochrony roślin stworzyło możliwość szybkiego i skutecznego zwalczania organizmów szkodliwych i ochronę plonów. Jednak nadmierne i nie zawsze uzasadnione stosowanie środków ochrony roślin niesie za sobą liczne niebezpieczeństwa, takie jak: presja na środowisko naturalne, możliwość skażenia gleby oraz wody, zniszczenia organizmów pożytecznych występujących w uprawach, pojawianie się nowych pokoleń organizmów odpornych na działanie środków ochrony, obecność pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych w ilościach zagrażających zdrowiu konsumentów. Mając na uwadze te zagrożenia wprowadzono przepisy, w myśl których użytkownicy profesjonalni stosujący środki ochrony roślin są zobligowani do tego, by uwzględniać wymogi integrowanej ochrony roślin… Zgodnie z obowiązującymi przepisami producent rolny powinien, przed zastosowaniem chemicznej ochrony roślin, wykorzystać wszelkie dostępne działania i metody ochrony przed agrofagami, aby ograniczyć stosowanie pestycydów. Należy

zwrócić uwagę na stosowanie właściwego płodozmianu, odmian odpornych lub tolerancyjnych na agrofagi, przestrzeganie optymalnych terminów stosowania środków ochrony roślin, stosowanie właściwej agrotechniki, zrównoważonego nawożenia oraz zapobieganie rozprzestrzenianiu się organizmów szkodliwych. Jednym z wymogów jest również ochrona organizmów pożytecznych oraz stwarzanie warunków sprzyjających ich występowaniu, a w szczególności dotyczy to owadów zapylających i naturalnych wrogów organizmów szkodliwych. Zastosowanie chemicznej ochrony roślin powinno być poprzedzone obserwacjami występowania agrofagów w uprawie. Ponadto wybierane do stosowania środki ochrony roślin powinny być oryginalne i posiadać zezwolenie MRiRW. Powinny być też dopuszczone do zastosowania w danej uprawie. Od jakich środków zacząć? W pierwszej kolejności należy wybierać do stosowania środki o niskiej toksyczności, selektywne dla organizmów pożytecznych. Podczas stosowania należy uwzględnić odpowiednie terminy, dawki oraz liczba zabiegów możliwych do wykonania. Należy przestrzegać okresów karencji i prewencji oraz środków ostrożności zapisanych w etykiecie stosowania środka ochrony roślin. W maju tego roku ukazała się zmiana rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu

007486771

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

pphu Agro-Kontakt Marek Konopacki ul. Sokola 17, 87-100 Toruń tel. 56 652 95 06, tel. kom. 608 430 913 fax 56 655 61 69 e-mail: biuro@agro-kontakt.pl www.agro-kontakt.pl

www.agro-kontakt.pl

      

Sprzedażą części zamiennych do maszyn JCB, Case, New Holland; Sprzedażą olejów do maszyn JCB, Case (Akcela), New Holland (Ambra); Sprzedażą części zamiennych Carraro; Sprzedażą osprzętów do maszyn JCB, Case, New Holland; Sprzedażą pomp hydraulicznych do maszyn budowlanych i rolniczych; Sprzedażą części dostępnych w sieci sprzedaży marek Bepco oraz Sparex; Sprzedażą opon przemysłowych i rolniczych marek Camso, Alliance oraz BKT;

007497236

Jesteśmy firmą zajmującą się:

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus. Rozporządzenie to wprowadza szereg zmian ułatwiających wysyłkę ziemniaków wyprodukowanych w Polsce i sprzedawanych do innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Zmiany dotyczą m.in.: pobierania mniejszej liczby prób do badań na obecność bakterii Clavibacter michiganensis ssp., odstąpienie od obowiązku plombowania środka transportu, którym wysyłane są ziemniaki, umożliwienie wysyłania bulw ziemniaków bez konieczności ich badania przed wysyłką, jeżeli pochodzą one z gospodarstwa uznanego przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa za miejsce produkcji wolne od bakterii Clavibacter michiganensis ssp. Sepedonicus. Wciąż pojawiają się nowe odmiany roślin uprawnych. Są one lepsze od stosowanych wcześniej? Hodowla nowych odmian prowadzona jest w celu zwiększenia plonowania, a tym samym opłacalności produkcji. Postęp biologiczny jest najtańszym środkiem zwiększania opłacalności. Prowadzona jest hodowla w kierunku poprawy jakości plonu, np. zawartości białka w roślinach paszowych, lub hodowla odmian w kierunku użytkowania, np. kukurydzy na ziarno, która w polskich warunkach wymaga krótszego okresu wegetacji. W przypadku ziemniaków poszukiwane są np. odmiany przydatne dla przemysłu, czyli wysokoskrobiowe, odmiany jadalne o większych walorach smakowych czy np. odmiany bezoczkowe do mechaniczne-

czerwiec/lipiec

2017

go obierania lub dla przetwórstwa, np. na frytki czy chipsy. Wciąż powraca temat roślin modyfikowanych genetycznie. Czy Pana zdaniem należy się ich obawiać? Które z nasion trafiających do Polski są modyfikowane i jak można je odróżnić od tych, które nie zostały poddane temu procesowi? W Polsce, według aktualnych przepisów, obowiązuje zakaz uprawy roślin modyfikowanych genetycznie. Materiał siewny zawsze oznaczony jest etykietą urzędową i w przypadku nasion GMO powinno być wyraźne oznaczenie „GMO” lub napis „genetically modified organisms”. Corocznie, od 2005 r. Inspekcja prowadzi kontrolę i badania monitoringowe konwencjonalnego materiału siewnego rzepaku, kukurydzy oraz soi (od 2017 r.) w kierunku występowania domieszek nasion genetycznie zmodyfikowanych. Próbki materiału siewnego znajdującego się w obrocie na terytorium Polski, wytworzonego w kraju, innych państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w państwach trzecich, są pobierane przez inspektorów do badań. W wyniku kontroli prowadzonych przez inspektorów WIORIN nie stwierdzono w obrocie nasion GMO, a badania prób wykonane przez Centralne Laboratorium GIORIN w Toruniu nie wykazały modyfikacji genetycznej. Ponadto pracownicy Inspekcji prowadzą kontrolę stosowania materiału siewnego kukurydzy. W 2016 roku przeprowadzono 680 kontroli, podczas których pobrano i przesłano do Centralnego

Laboratorium w Toruniu 93 próbki materiału roślinnego. Próbki były pobierane w przypadkach niekompletnych dokumentów dotyczących zakupu materiału siewnego lub ich braku. W wyniku kontroli i badań laboratoryjnych nie stwierdzono na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stosowania materiału siewnego zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy MON810. W przepisach i regulacjach prawnych wprowadzono wiele zmian istotnych dla rolników. Może Pan przybliżyć, czego one dotyczą? Szereg zmian dotyczy wytwarzania, oceny i obrotu materiałem szkółkarskim. W myśl nowych przepisów dostawca materiału szkółkarskiego w zgłoszeniu działalności zobowiązany jest wskazać główne rodzaje lub gatunki roślin uprawnych objętych jego działalnością. W przypadku dostawców wpisanych do ewidencji przed wejściem w życie nowelizacji ustawy wpis zachowuje ważność, pod warunkiem przekazania wojewódzkiemu inspektorowi ww. informacji do dnia 31 grudnia 2017 roku. Dostawcy materiału szkółkarskiego wpisani do ewidencji dostawców będą mogli dokonywać pobierania prób, oceny cech zewnętrznych, tożsamości i czystości odmianowej wytwarzanego przez siebie materiału szkółkarskiego w kategoriach: elitarny i kwalifikowany, oraz pobierać próby gleby i podłoża, w których jest wytwarzany ten materiał po złożeniu wojewódzkiemu inspektorowi wymaganego oświadczenia.cp

Producent rolny powinien, przed zastosowaniem chemicznej ochrony roślin, wykorzystać wszelkie dostępne działania i metody ochrony przed agrofagami, aby ograniczyć stosowanie pestycydów. Marcin Wroński kujawsko-pomorski Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Bydgoszczy



Roltech Babis Sp. J., ul. Leśniówka 72A, 25-146 Kielce  Roltech Babis Sp. J., Kozenin 53B, 26-332 Sławno

/ +48 666-885-561, Krystian Byer

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

NAJCZĘŚCIEJ WYBIERANA HURTOWNIA MASZYN ROLNICZYCH PRZEZ POLSKIEGO ROLNIKA

KOMPLEKSOWE WYPOSAŻENIE ROLNICTWA

G WA R A N C J A N A J N I Ż S Z E J C E N Y

007496183

ul. Legnicka 4, 85-377 BYDGOSZCZ tel. (52) 345 83 23, tel. kom. 603 751 337 e-mail: agrowox@agrowox.com.pl

AGROWOX

PPH Krystyna Wojtaluk

www.agrowox.com.pl

KWAS MLEKOWY

SILOKWAS

- płynny zakwaszacz do przewodu pokarmowego - płynny zakiszacz do kiszonek

- płynny 3-składnikowy zakiszacz (kwas mlekowy, mrówkowy i propionowy)

ŚRODKI MYJĄCO-DEZYNFEKUJĄCE

do obiektów inwentarskich, linii pojenia wodą, linii udojowych, systemów dojenia oraz sprzętu mleczarskiego ŚRODKI do kompleksowego mycia i pielęgnacji wymion

ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY 007509426

Internetowy i Stacjonarny

SKLEP JEŹDZIECKI Tornado w Bydgoszczy.

info@tornadosklep.pl

www.tornadosklep.pl

 Artykuły pielęgnacyjne  Artykuły stajenne  Odzież jeździecka  Biżuteria jeździecka  Pasze dla koni  Wypożyczalnia przyczep do przewozu koni  Zoofizjoterapia

\ 737 48 09 48 | ul. Jana Kozietulskiego 1B | 85-657 Bydgoszcz 007508143

007494599

PRZEDSTAWICIELSTWO FIRM: CID LINES POLSKA, NERTA

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

Zielone światło dla chwastobójcy Glifosat ma masę zastosowań i - jaki by drogi nie był - i tak będzie tańszy od herbicydów selektywnych. A przy masowości użycia cena preparatu ma dla rolnika znaczenie - mówi inż. Adam Paradowski z Instytutu Ochrony Roślin, starszy specjalista ds. ochrony upraw przed zachwaszczeniem i badań z zakresu oceny działania herbicydów. rozmawia: Tomasz Skory

Komisja Europejska poinformowała niedawno, że chce przedłużyć możliwość stosowania herbicydów zawierających glifosat o kolejne 10 lat. Polscy rolnicy ucieszą się na tę wiadomość? Moim zdaniem to bardzo dobra informacja dla naszych rolników. Glifosat to bardzo uniwersalny herbicyd, potrzebny do szeregu zabiegów. Wyeliminowanie go z obiegu doprowadziłoby tylko do pojawienia się nowych problemów. Podejrzewam, że rolnicy zaczęliby wówczas kombinować, jak obejść przepisy, lub stosowaliby inne preparaty i to mogłoby doprowadzić do pogorszenia się nie tylko jakości upraw, ale i pojawienia zagrożenia dla środowiska. Zakaz stosowania glifosatu byłby pewnie ciosem nie tylko dla rolników, ale też - a może przede wszystkim - dla producentów. Na samym polskim rynku dostępne jest kilkanaście środków zawierających tę substancję… Glifosat to współczesna kopalnia złota i zakaz jego stosowania bardzo dotknąłby producentów środków ochrony roślin. Nie są to szcze-

gólnie drogie środki, ale biorąc pod uwagę jego popularność, przy tej masowości użycia obroty z handlu glifosatem są bardzo duże. Wciąż są jednak kontrowersje wokół stosowania tej substancji. Kilka lat temu Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem zaklasyfikowała glifosat jako substancję prawdopodobnie rakotwórczą, ale niedawno Europejska Agencja Chemikaliów uznała go za nieszkodliwy. I społeczeństwo jest podzielone. Glifosat stosowany jest od lat osiemdziesiątych i do tej pory odnotowano jedynie pojedyncze przypadki pojawienia się ubocznych efektów. Wszelkie doniesienia o tym, że padło zwierzę po kontakcie z glifosatem czy komuś on zaszkodził, to jednak wyjątkowe sytuacje, w których nałożyło się na siebie kilka niefortunnych czynników. Zwłaszcza w świetle ostatnich badań wydaje się, że można już oficjalnie powiedzieć - jest to substancja bezpieczna. Natomiast problem może leżeć nie tyle w samym glifosacie, co w komponentach, które mu

towarzyszą. Produktów opartych na glifosacie jest bardzo dużo, a ich „wypełniacze” mogą być mniej lub bardziej toksyczne dla środowiska. Dlatego warto zwracać uwagę na pozostałe składniki. Można się też spotkać z opiniami, że glifosat stosowany w nadmiarze przedostaje się do wód i zagraża żyjącym w nich organizmom. To prawda czy mit? Jest to bardzo małe zagrożenie. Swego czasu glifosat był nawet oficjalnie zarejestrowany jako środek do odchwaszczania lustra wodnego w stawach hodowlanych, a więc musiał zostać uznany za bezpieczny dla ryb. Tej rejestracji już nie ma, ale znowu to nie wina samego glifosatu, tylko niektórych dodatków, bo w sprzedaży mamy takie, które są bezpieczne dla tego, co żyje w wodzie, i takie, które mogą temu zaszkodzić. Niedawno pojawił się nowy środek zawierający glifosat, który został oficjalnie zarejestrowany jako preparat do odchwaszczania kanałów, a więc cieków mogących mieć pośredni kontakt z organizmami

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

wodnymi, zatem obawy o zanieczyszczenie wód tą substancją są przesadzone. Komisja Europejska mogłaby przedłużyć „licencję” na glifosat nawet o 15 lat, ale z góry odrzuciła taką możliwość. To uzasadniony środek ostrożności? Myślę, że wyznaczanie niezbyt długich terminów jest uzasadnione, bo nigdy nie wiadomo, co się wydarzy w tak długim okresie. Może w ciągu kilku lat naukowcy odkryją coś lepszego - środek niekoniecznie tańszy, ale skuteczniejszy, który nie będzie budził takich emocji, i wtedy ta odgórna blokada na glifosat będzie miała sens, bo pozwoli szybciej wprowadzić na rynek nowy produkt. Ale gdyby nic takiego nie miało miejsca, to nic nie stoi też na przeszkodzie, by przedłużyć stosowanie glifosatu o kolejnych kilka lat. Limity mają więc swój sens. Chemiczne środki ochrony roślin są znane i używane od bardzo dawna, jednak od lat 80. najszerzej na świecie stosowanym herbicydem jest właśnie glifosat. Skąd ta popularność? Przecież to środek nieselektywny, zabija nie tylko chwasty, ale i inne rośliny. Preparaty oparte na glifosacie wprowadziły możliwość łatwego i taniego niszczenia chwastów, w tym tych bardzo trudnych

do likwidacji. To prawda, że powodują one zamieranie większości roślin, ale trzeba pamiętać, że niszczy on tylko to, co zielone, a spadając na ziemię staje się nieaktywny. Dlatego konieczne jest umiejętne stosowanie. Glifosat stosuje się po zasiewie, a przed wschodem roślin uprawnych. Przykładowo, mamy zasianą kukurydzę pięć centymetrów pod ziemią. Na tym samym polu mamy też chwasty, ale ich nasiona znajdują się na lub tuż pod powierzchnią, więc wschodzą szybciej. Dzięki temu można łatwo odchwaścić całe hektary glifosatem, nim zacznie on zagrażać kukurydzy. Te środki znajdują też zastosowanie w sadownictwie, gdzie nie działa już na zdrewniałą korę, ale niszczy chwasty, które mogą pojawiać się w okolicach drzew owocowych. Glifosat ma więc masę zastosowań i - jaki by drogi nie był - i tak będzie tańszy od herbicydów selektywnych. A przy masowości użycia cena preparatu ma dla rolnika znaczenie. Pojawiają się też rośliny zmodyfikowane w ten sposób, by glifosat im nie szkodził, nawet jeśli spryskamy je razem z chwastami… To prawda, w Stanach Zjednoczonych stosuje się rośliny uprawne odporne na glifosat na dużą skalę, ale tego bym akurat nie mieszał

do tematu, bo w Polsce GMO praktycznie nie ma. Swego czasu robiliśmy takie badania w zamkniętych warunkach na ziemniakach, ale oficjalnie w kraju nie mamy w obrocie organizmów modyfikowanych, więc stosowanie glifosatu wymaga odpowiednich technik. Skoro już mówimy o technikach, poprosiłbym jeszcze o skomentowanie sytuacji na polach. Utrzymujące się długo niskie temperatury skłoniły część rolników do wykonania zabiegów herbicydowych w okresie ostatnich przymrozków, czego efektem są dziś pożółkłe końcówki liści zbóż. Skąd taka reakcja na te środki? Warunki korzystne dla rozwoju roślin są też korzystne dla niszczenia chwastów. Bo jeśli roślina intensywnie rośnie, to też ten środek chwastobójczy intensywnie się po niej rozprowadza. Niskie temperatury nie tylko wpływają źle na efekt chwastobójczy, ale mogą też wywołać efekt stresowy na roślinach uprawnych. Na wielu etykietach wielu herbicydów znajdziemy nawet uwagi, by nie stosować ich przed możliwym przymrozkiem. Pytanie brzmi, na jak długo? Na godzinę, dzień, dwa? Tego już producenci nie piszą. Czasem też pojawia się zapis „nie stosować przy dużych przymrozkach”, ale jakie to są duże? Zero, minus pięć, minus dziesięć? To też jest taka furtka dla producentów, by nie narazić się na narzekanie rolników, że ich preparat nie działa. Trudno zresztą w naszym kraju uniknąć przymrozków i na dobrą sprawę, gdyby stosować się dosłownie do zaleceń na opakowaniach, nie można by wcale używać środków ochrony roślin. Przymrozki mamy co roku, herbicydów zużywa się bardzo dużo, a spraw, w których rolnicy skarżą się na niepożądane skutki, jest bardzo mało. Wydaje mi się więc, że poza ekstremalnymi sytuacjami niskie temperatury nie mają dużego znaczenia przy stosowaniu herbicydów. I choć zboża czy rzepak mogą delikatnie pożółknąć, nie jest to nic, co zagrażałoby całym uprawom.cp

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

007491480

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

007491499

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

Czy EKO może być EKOnomiczne? Ten rynek ma duży potencjał, ale wymagania względem producentów też są duże. O ekologicznej żywności jest coraz głośniej. tekst: Kamil Pik

o się kryje pod hasłem „rolnictwo ekologiczne”? - Różni się ono zdecydowanie od tradycyjnej produkcji rolnej. Jest to system produkcji organicznej, wykorzystujący procesy zachodzące w ekosystemach. Rolnik ekologiczny jest mocno uzależniony od bioróżnorodności, a ta zyskuje na tym, że jest chroniona przez tego rolnika - mówi Agnieszka Dobosz-Idzik, główny specjalista ds. ochrony środowiska i rolnictwa ekologicznego w KP ODR w Minikowie. Rolnik ekologiczny bardzo mocno musi ograniczyć proces nawożenia, sprowadzając go do nawozów naturalnych, ewentualnie mineralnych dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Ograniczenia dotyczą również środków ochrony roślin, co nie oznacza, że nie można ich stosować w ogóle. Są bowiem takie, które dopuszczono do stosowania w rolnictwie ekologicznym. To środki działające powierzchniowo, niewnikające w głąb rośliny i działające bardzo krótko, są to zatem bezpieczne preparaty. W przypadku upraw ekologicznych nie wchodzi w grę również stosowanie organizmów modyfikowanych genetycznie (np. nasion).

Korzyści Jakie zatem korzyści może uzyskać rolnik przy tylu ograniczeniach? - Przede wszystkim jakość, a co za tym idzie, wyższą cenę za swój produkt. Rolnik na uprawy ekologiczne może znaleźć elitarnego klienta, który szuka wybiórczo tego wyjątkowego produktu - zauważa pani Agnieszka. - Poza wyższą ceną, czyli korzyścią materialną, rolnik może też zyskać satysfakcję z tego, że chroni środowisko. Rozpoczynający produkcję ekologiczną rolnik może liczyć na wsparcie ze strony Unii Europejskiej. - Od 2004 roku wspólna polityka rolna uwzględnia płatności wspierające system produkcji ekologicznej. Obecnie w ramach PROW 2014-2020 na wsparcie rolnictwa ekologicznego poświęcone jest odrębne działanie. Są to płatności m.in. na uprawy rolnicze, warzywnicze, zielarskie, trwałe użytki zielone, uprawy paszowe i wiele innych - wyjaśnia nasza rozmówczyni. Pamiętać należy, że zanim rozpoczniemy rolniczą produkcję ekologiczną gospodarstwo musi przejść okres konwersji, przestawiania,

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

Pionierskie podejście do genetyki zwierząt

Kompleksowe projektowanie, wyposażenie i modernizacja ferm drobiarskich i budynków inwentarskich. Zapewniamy serwis gwarancyjny i pogwarancyjny. Telefon serwisowy 603 590 834

86-050 Solec Kujawski, ul. Chrośna 39

007494628

Dariusz Ignaszewski 728 341 838 e-mail: darek.ignaszewski@wp.pl

ZAKŁAD WYLĘGU DROBIU

Jesteśmy firmą z 20-letnim doświadczeniem, oferujemy pisklęta brojlerowskie rasy ROSS-308 i COBB-500 z własnych stad rodzicielskich. Na życzenie klienta wykonujemy szczepienia piskląt.

Biuro:

Posiadamy profesjonalny transport. Zapraszamy do współpracy

ABS Polska ul. Zawadzkiego 10B/8 82-440 Dzierzgoń www.abspolska.com.pl

007493414

Tel. +48552670773 007494561

DROB-SED s.c. E.D. Szczerbaccy 88-110 Inowrocław, Słońsko 63 +48 602 199 469 +48 52 35 11 796 drob-sed@go2.pl www.drob-sed.eu

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

łych regionach raczej liczba takich gospodarstw spadała. - Mamy gospodarstwa z produkcją rolniczą zrównoważoną pod względem roślinnym i zwierzęcym. Mamy gospodarstwa z produkcją warzywniczą. Są też takie nastawione na produkcję wyłącznie roślinną z dominującą rolą zbóż lub wyłącznie mięsną. Pomocne w tym jest istnienie w naszym województwie odbiorcy skupującego ekologiczne zboża i przetwórni ekologicznego mięsa - wylicza Dobosz-Idzik.

Perspektywy

gruntów na taką produkcję. Na czym to polega? W tym czasie uprawy trzeba prowadzić w systemie produkcji ekologicznej, ale jeszcze nie można produktów nazywać ekologicznymi. Trwa to od 2 do 3 lat. W ich trakcie gleba oczyszcza się z wcześniej używanych środków.

Jak to wygląda na świecie? Dlaczego warto zainteresować się produkcją żywności ekologicznej? Ponieważ światowy rynek takiej żywności rośnie bardzo dynamicznie. W latach 2000-2015 wartość światowego rynku ekologicznego wzrosła o 355 proc. Z raportu dotyczącego produkcji ekologicznej wynika, że najwięcej żywności eko obecnie sprzedaje się w Stanach Zjednoczonych. Wartość tamtejszego rynku oszacowano na 36 mld euro. Na drugim miejscu znalazły się Niemcy - 8,6 mld euro, Francja - 5,5 mld euro, oraz Chiny - 4,7 mld euro. Największe spożycie produktów ekologicznych na osobę odnotowano zaś w Szwajcarii (262 euro), Danii (191 euro) i Szwecji (177 euro). W Europie znajdują się państwa z największym udziałem areału uprawianego ekologicznie: Lichtenstein - 30,2 proc., Szwecja - 16,9 proc., Estonia - 16,5 proc. (40 proc. estońskich lasów objętych jest certyfikacją ekologiczną).

…a jak w Polsce? Również w Polsce żywność ekologiczna zyskuje coraz więcej zwolenników. Nietrudno zaobserwować trend wprowadzania do oferty niemal każdego większego sklepu produktów ze znakiem eko. Coraz częściej powstają delikatesy, które specjalizują się tylko w sprzedaży produktów ekologicznych. Badania pokazują, że 30 proc. Polaków kupuje żywność ekologiczną - z tej grupy 4 proc. robi to stale, pozostali nieregularnie. Najczęściej kupowane przez Polaków produkty ekologiczne to: warzywa i owoce,

nabiał, jajka, pieczywo oraz mięso. Według statystyk branża żywności ekologicznej zwiększa się z roku na rok. Sprzyja temu rosnąca świadomość konsumentów na temat zdrowego odżywiania, a także lepsza dostępność produktów. Szacuje się, że w Polsce rynek ekożywności będzie rósł w najbliższym czasie o 25-30 proc. rocznie. Coraz częściej konsumenci poszukują wyrobów, które mają czytelną etykietę, a ponad połowa z ich uważa, że naturalne walory żywności są ważniejsze niż prozdrowotne wartości dodane do poszczególnych produktów. Oczywiście nie można powiedzieć, że produkcja żywności ekologicznej to interes idealny. Obecnie można zauważyć przynajmniej kilka barier rozwoju rynku żywności eko w Polsce: brak dobrze zorganizowanego rynku dystrybucji; brak powiązań handlowych między producentami, przetwórcami a handlem; siła nabywcza konsumentów; zamożność społeczeństwa; wysoka cena; brak świadomości; słabo dostępna informacja o ekożywności. Jeśli chodzi o rolnictwo ekologiczne, to główne argumenty za rozpoczęciem tej działalności da się sprowadzić do trzech punktów: - nadprodukcja artykułów żywnościowych, - i ntensyfikacja rolnictwa, prowadząca do zubożenia bioróżnorodności, co ujemnie oddziałuje na środowisko przyrodnicze, - p rzesycenie konsumentów żywnością niskiej jakości oraz brak zaufania.

…i w regionie Jak wygląda skala produkcji w naszym województwie? - Jeszcze są to nieoficjalne dane Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, ale działa u nas około 490 gospodarstw ekologicznych - mówi doradczyni z Minikowa. - Chyba jesteśmy jedynym województwem, w którym w ubiegłym roku ta liczba się zwiększyła. W pozosta-

Przewiduje się, że w roku 2017 wartość rynku żywności ekologicznej w Polsce może przekroczyć 1 miliard złotych. Największym wyzwaniem stojącym przed całym nurtem promującym i produkującym produkty bio jest zachowanie tożsamości i prezentowanie wyjątkowości oraz odrębności rolnictwa ekologicznego spośród innych systemów produkcji. Zgodnie z danymi The World of Organic Agriculture wydatki na żywność ekologiczną stanowią w Polsce 0,2 proc. wydatków na żywność ogółem. Dla porównania, w Danii jest to 7,6 proc., w Szwajcarii: 7,1 proc., w Austrii: 6,5 proc., a w Niemczech: 4,4 proc.CP

Są to jeszcze nieoficjalne dane Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, ale działa w naszym województwie około 490 gospodarstw ekologicznych. Agnieszka Dobosz-Idzik, KP ODR w Minikowie

WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW INWENTARSKICH

007458675

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

007523750

POIDŁA • WYGRODZENIA • KURTYNY • ŚRODKI I MATY DO DEZYNFEKCJI

OBSYPNIKI DO OKRYWANIA KOPCÓW/PRYZM S595 – wersja podstawowa MD595 – wersja wzmocniona

NISZCZARKI ZIELENINY WARZYW Z PIŁAMI OGŁAWIAJĄCYMI: Hurricane 1500 2-rzędy Hurricane 1800 3-rzędy Hurricane 2700 4-rzędy

Brzemiona 3a 86-141 Lniano 600 540 345 501 744 420

STAJNIA POLANA

Zakład Usługowo-Produkcyjno-Handlowy FRISMA Mariusz Daroszewski Kościelna Wieś 9, 88-220 Osięciny Dział handlowy: +48 607-902-116 www.frisma.pl

007494209

www.polana.biz.pl

znanie klientów

nie i u 100% zadowole

007493700

jazdy konne ognisko pokoje gościnne, weekendy w siodle obsługa imprez

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

Dopłaty bez opóźnień Na hasło „rolnicze agencje” najczęstszym skojarzeniem u rolników były obawy o opóźnienia w wypłatach środków. ARiMR zapewnia, że takie ryzyko już przestało istnieć. O czym jeszcze warto pamiętać z agencyjnych doniesień? - Nie istnieje ryzyko opóźnień w wypłatach środków. Jeśli zostanie podjęta decyzja o wypłacie w 2017 roku zaliczek na poczet płatności bezpośrednich, rozpocznie się ona natychmiast po określeniu stawek płatności na 2017 rok - zapewnia Katarzyna Kaczmarek-Sławińska, dyrektor kujawsko-pomorskiego oddziału ARiMR. - Odpowiednie funkcjonalności systemu informatycznego są już implementowane. Zaliczki będą zatem mogły być wypłacane już od 16 października br. Umowa z wykonawcą systemu informatycznego dla agencji jest realizowana. W ostatnim czasie wdrożona została funkcjonalność systemu umożliwiająca wprowadzenie danych z wniosków i przeprowadzenie kontroli ich kompletności. Według zapewnień agencji kolejne funkcje umożliwiające sprawną obsługę wniosków wdrażane będą systematycznie, tak jak to odbywało się w latach wcześniejszych. Do 9 czerwca 2017 roku Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wypłaciła rolnikom 14,174 mld zł, czyli 97,03 proc. szacowanej do wypłaty

puli środków na płatności bezpośrednie za 2016 rok. To oznacza, że ARiMR wywiązała się z realizacji tego zadania przed wyznaczonym przez UE terminem. Zgodnie z unijnym prawem, aby uniknąć konsekwencji finansowych, 95 proc. dopłat bezpośrednich za 2016 rok musi zostać wypłaconych do 30 czerwca 2017 roku. - Nie ma zatem niebezpieczeństwa, że Komisja Europejska nałoży na Polskę karę finansową za niezrealizowanie tych płatności w terminie. Wypłacona do 9 czerwca kwota jest wyższa o 1,117 mld zł od kwoty wypłaconej w tym samym okresie za rok 2015. Zgodnie z wytycznymi zostanie dochowany końcowy termin realizacji płatności za 2016 r., przypadający na dzień 30 czerwca 2017 roku - zapewnia Katarzyna Kaczmarek-Sławińska.

Środki na modernizację Właśnie (od 29 czerwca) ruszył nabór wniosków o pomoc na „Modernizację gospodarstw rolnych”. Wnioski Agencja Restruk-

turyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie przyjmowała do 28 lipca. Pomoc realizowana będzie w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” finansowanego z budżetu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Wsparcie można otrzymać na inwestycje związane z: - rozwojem produkcji prosiąt - maksymalne dofinansowanie w PROW 2014-2020 wynosi 900 tys. zł; - rozwojem produkcji mleka krowiego - wysokość wsparcia w całym PROW 2014-2020 może wynieść 500 tys. zł; - rozwojem produkcji bydła mięsnego - wysokość wsparcia w całym okresie PROW 2014-2020 może wynieść 500 tys. zł. Co ważne, wyznaczonych limitów pomocy nie można łączyć. Pomoc będzie przyznawana rolnikom w postaci dofinansowania poniesionych przez nich kosztów na realizację danej inwestycji. Poziom dofinansowania wynosi standardowo 50 proc. poniesionych kosztów kwalifikowanych. Może on być wyższy i wynieść 60 proc., ale tylko w przy-

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

KREDYTY na do 4 mln każdy cel DLA ROLNIKÓW

ROCENTOWAN OP I

BEZ ZABEZPIECZEŃ Z OPÓŹNIENIAMI W SPŁACIE BEZ ZDOLNOŚCI KREDYTOWEJ

www.kredyty-rolnicze.pl

 602 685 377 007508155

Domowy prąd ze słońca 796 333 006 Kompletne zestawy fotowoltaiczne na twój dach

Oszczędzaj i zarabiaj na energii w swoim domu

KOMPLEKSOWA USŁUGA: doradztwo,projekt,sprzedaż,transport,montaż,odbiory +8% VAT 007509294

007508829

007509623

www.solar-frontier.pl www.sklep.solar-frontier.pl

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

padku gdy o pomoc ubiega się młody rolnik lub gdy wniosek o wsparcie składa wspólnie kilku rolników. Wnioski o przyznanie pomocy przyjmują oddziały regionalne ARiMR właściwe ze względu na miejsce realizacji inwestycji. Można je również złożyć za pośrednictwem biura powiatowego ARiMR należącego do takiego OR. Dokumenty aplikacyjne można składać osobiście, przez upoważnioną osobę lub przesyłką rejestrowaną nadaną w placówce pocztowej. W przypadku osób wspólnie wnioskujących wniosek o przyznanie pomocy składa się w oddziale regionalnym ARiMR właściwym ze względu na położenie gospodarstw osób wspólnie wnioskujących, przy czym jeżeli gospodarstwa tych osób są położone na obszarze więcej niż jednego województwa, wniosek składa się w tym województwie, w którym jest położona największa część tych gospodarstw, z wyjątkiem sytuacji, w których realizacja operacji obejmuje inwestycje budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego lub inwestycje związane z zakładaniem sadów lub plantacji krzewów owocowych, gatunków owocujących efektywnie dłużej niż 5 lat (zakładanie sadów nie jest jednak objęte wsparciem w ramach ogłoszonych ww. naborów tematycznych).

Kto może złożyć wnioski? O pomoc mogą ubiegać się rolnicy, których gospodarstwa mają ściśle określoną wielkość ekonomiczną.

czerwiec/lipiec

2017

I tak w przypadku inwestycji w produkcję prosiąt (obszar A) wielkość ekonomiczna gospodarstwa musi być nie mniejsza niż 10 tys. euro i nie większa niż 250 tys. euro. Natomiast jeżeli rolnik planuje inwestycje związane z produkcją mleka krowiego (obszar B) czy bydła mięsnego (obszar C), wielkość ekonomiczna gospodarstwa nie może być mniejsza niż 10 tys. euro i nie większa niż 200 tys. euro. Wyjątek stanowią gospodarstwa osób wspólnie wnioskujących. W takim przypadku wielkość ekonomiczna pojedynczego gospodarstwa może być mniejsza od 10 tys. euro, przy czym suma wielkości ekonomicznej wszystkich gospodarstw musi wynosić co najmniej 15 tys. euro, a po zrealizowaniu inwestycji wielkość ekonomiczna gospodarstwa każdego z wspólnie wnioskujących rolników osiągnie wartość co najmniej 10 tys. euro.

90 dni na rozpatrzenie Złożone przez rolników wnioski zostaną poddane ocenie punktowej. Suma uzyskanych punktów będzie decydowała o kolejności przysługiwania pomocy. Pod uwagę będzie brane m.in. zwiększenie liczby zwierząt, których inwestycja dotyczy. Punkty będzie można też otrzymać za uczestnictwo w unijnym lub krajowym systemie jakości żywności. Trzeba będzie także wykazać związek pomiędzy planowaną inwestycją a systemem, w którym rolnik uczestniczy. W przy-

Zgodnie z wytycznymi zostanie dochowany końcowy termin realizacji płatności za 2016 r., przypadający na dzień 30 czerwca 2017 r. Katarzyna Kaczmarek-Sławińska, dyrektor kujawsko-pomorskiego oddziału ARiMR

padku uczestnictwa w systemie rolnictwa ekologicznego trzeba dodatkowo doprowadzić do tego, aby suma powierzchni gruntów ornych, sadów, łąk trwałych i pastwisk trwałych w gospodarstwie objętym tym systemem stanowiła co najmniej 50 proc. sumy wszystkich powierzchni gruntów ornych, sadów, łąk trwałych i pastwisk trwałych w tym gospodarstwie. Na dodatkowe punkty mogą też liczyć rolnicy, którzy mają nie więcej niż 40 lat oraz realizujący inwestycje służące ochronie środowiska naturalnego lub zapobiegające zmianie klimatu. W terminie 90 dni od dnia zakończenia naboru wniosków zostaną opublikowane listy kolejności przysługiwania pomocy. Dla każdego z obszarów, w ramach którego ogłoszono nabory wniosków: rozwój produkcji prosiąt, rozwój produkcji mleka krowiego, rozwój produkcji bydła mięsnego, zostaną opublikowane po 2 listy (oddzielnie dla województwa mazowieckiego i oddzielnie dla pozostałych województw) - razem 6 list. (oprac. kpk, źródło: ARiMR)

Oferta tylko dla rolników kredyty gotówkowe leasing na maszyny i pojazdy faktoring – skracamy terminy płatności

Krismech poleca

- R E G I O N A L N Y I N maszyny F O R M AT O Rrolnicze ROLNICZ Y

w korzystnych cenach:

PPHU Krismech Krystian Obiała

za twoją sprzedaż do 48 h

pożyczki pod dotacje unijne

007508769

tel. 666 893 424 tel. 608 598 696

B maszyny używane: kosze przyjęciowe, usypywacze, taśmociągi, kopaczki, kombajny do zbioru warzyw, itp. B maszyny nowe firmy SPINNEKOP: kosze przyjęciowe, usypywacze pryzm, taśmociągi.

007508719

ul. Włocławska 19 Grodztwo 88-153 Kruszwica 723-650-835 krismech.biuro@gmail.com

www.krismech.pl

KREDYTY DLA ROLNIKÓW 1. NA INWESTYCJE 2. NA MASZYNY I URZĄDZENIA 3. NA PRODUKCJĘ BIEŻĄCĄ 4. NA CELE BUDOWLANE 5. NA DOWOLNY CEL DO 5 000 000 ZŁ

KREDYTY DLA PROFESJONALISTÓW

Katarzyna Wolska

– LEKARZY, WETERYNARZY, ADWOKATÓW, KSIĘGOWYCH, ARCHITEKTÓW, NOTARIUSZY, GEODETÓW, BIEGŁYCH I INNYCH

nr uprawnień 5855

1. KWOTA KREDYTU – 550 000 ZŁ 2. OKRES KREDYTOWANIA – 12 LAT 3. BEZ ZAŚWIADCZEŃ Z ZUS I US 4. KREDYT NA DOWOLNY CEL LUB KONSOLIDACJĘ 5. KREDYT NA OŚWIADCZENIE

tel. 515 280 850 89-200 Szubin, ul. 3 Maja 31/2 NIP: 562 151 20 41 e-mail: wyceny@wolska.com.pl www.wycenanieruchomoscibydgoszcz.pl

CIELĄT

w wadze 60-150 kg Organizujemy bydło pod zamówienie klienta.

Możliwość kredytowania.

007514538

Transport na terenie całej Polski.

007514748

(

Sprzedaż

oraz JAŁÓWEK ras mięsnych w wadze 200-300 kg

007531727

BYKÓW

Wapno węglowe odmiana 05 728 413 586, 668 221 305

tel. 784-107-872, 732-242-906

007508639

007531341

ZAPRASZAMY DO KONTAKTU

Tel. 534-800-850 // 504-894-800

Stępniak SC Małe Radowiska 9 87-200 Wąbrzeźno

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

Który wybierasz?

Początek roku przyniósł dwie ciekawe premiery na rynku motoryzacyjnym. Jedno z tych aut to niewielki crossover, który doskonale sprawdzi się jako auto do jazdy po mieście. Drugie to ciekawy SUV, który powinien usatysfakcjonować nawet wymagającego kierowcę. tekst: Kamil Pik

ierwszy ze wspomnianych pojazdów to najnowszy model ze stajni Opla. Crossland X, bo tak się on nazywa miał za zadanie połączyć w sobie miejski styl i atrakcyjność SUV-a. Mały z charakterem

W porównaniu z dobrze znanym mokką X, nowy opel jest modelem miejskim, o kompaktowych wymiarach zewnętrznych, który jednak doskonale sprawdzi się także podczas większych zakupów czy wakacyjnych wypadów. Nowy crossland X mierzący 4,21 metra długości jest o 16 centymetrów krótszy od astry, ale o 10 centymetrów od niej wyższy. Kierowca i pasażerowie siedzą zatem wyżej, co przekłada się na bardzo dobrą widoczność w każdym kierunku. Nabywcy poszukujący intensywniejszych wrażeń mogą zwiększyć poczucie przestrzeni zamawiając opcjonalny panoramiczny szklany dach. Crossland dostępny jest z wyjątkowo bogatą gamą silników przystosowanych do zasilania LPG. Mamy do wyboru cztery jednostki benzynowe (1.2 z 5-biegową manualną skrzynią biegów, 1.2 ECOTEC Direct Injection Turbo ze skrzynią również 5-biegową manualną, 1.2 Direct Injection Turbo z 6-biegową przekładnią automatyczną i 1.2 Direct Injection Turbo - z 5-biegowym automatem) oraz trzy jednostki wysokoprężne (1.6 Diesel i 1.6 ECOTEC Diesel - oba z 5-biegową manualną skrzynią biegów oraz 1.6 Diesel z 6-biegową przekładnią automatyczną). Jak przystało na nową propozycję niemieckiego koncernu, crossland X oferuje kierowcy pokaźną liczbę nowoczesnych technologii. Innowacyjne, w pełni diodowe reflektory, wyświetlacz projekcyjny head-up i panoramiczna kamera cofania rejestrująca obraz w promieniu 180 stopni, zaawansowany asystent parkowania, alarm przedkolizyjny z funkcją wykrywania pieszych i automatycznego hamowania awaryjnego, alarm senności kierowcy, asystent pasa ruchu, rozpoznawanie znaków ograniczenia prędkości i alarm ostrzegania o obecności innego pojazdu w martwym polu to tylko niektóre z nich. Pojemność bagażnika bez składania tylnych siedzeń wynosi w tym crossoverze z Russlesheim 520 litrów. Azjatycki siłacz Druga z nowości to mitsubishi eclipse cross. Jak zaznaczali przedstawiciele koncer-

zdjęcia: materiały prasowe

nu podczas premiery modelu na salonie w Genewie, ma to być całkowicie nowy kompaktowy model SUV-a coupé. Próbę wyznaczenia nowego kierunku w projektowaniu SUV-ów widać już po bardzo dynamicznych konturach samochodu, przywodzących na myśl sportowca w blokach startowych. Kolejnym miejscem ewolucji koncepcji bardzo silnej tożsamości wizualnej „Dynamicznej Tarczy” są reflektory przeciwmgielne i kierunkowskazy umieszczone nisko, w mocno zaznaczonym fragmencie pasa przedniego, podczas gdy reflektory LED i światła do jazdy dziennej znajdują się obecnie tuż pod powierzchnią wyznaczoną przez maskę silnika. Dodatkową zaletą jest doskonała widoczność do przodu, uzyskana dzięki nisko położonej desce rozdzielczej, optymalizacji wysokości przebiegu maski silnika, kształtu i kąta szyby przedniej, a także relatywnie wysokiej pozycji kierowcy. Oprócz wielu powszechnie znanych dzisiaj urządzeń mobilnych połączonych z systemami samochodu, eclipse cross oferuje wyjątkowy system. Czyli wciąż wyjątkowo rzadko dostępny w tym segmencie pojazdów wyświetlacz przezierny - Head Up Display - oznaczany skrótem HUD, który przed oczami kierowcy wyświetla półprzeźroczyste informacje przydatne w czasie prowadzenia samochodu. Niepodważalnym atutem eclipse cross jest jego napęd na cztery koła. Szczególnie, że technologia stosowana przez Mitsubishi jest uznawana za jedną z najlepszych dostępnych na rynku. W tym przypadku połączona jest z systemem Super-All Wheel Control (Zintegrowany System Kontroli Dynamiki). Japoński SUV dostępny będzie między innymi z silnikami: benzynowym 1,5 z bezpośrednim wtryskiem paliwa i turbodoładowaniem oraz ze zmodernizowanym silnikiem wysokoprężnym 2,2 l z turbodoładowaniem. W wersji benzynowej pojawi się przekładnia bezstopniowa CVT z 8-biegowym sportowym trybem krokowym (manualne sterowanie w trybie Sport). Zgodnie z panującymi trendami wysokoprężny silnik 2,2 l współpracuje z nową, 8-biegową przekładnią automatyczną. Auto będzie też można wybrać w wersji z silnikiem benzynowym 1,5 l i manualną 6-biegową przekładnią. Pierwsze zamówienia mitsubishi eclipse cross powinny być zrealizowane w ostatnim kwartale tego roku.CP

POLSKA - EUROPA

SAWPOL SPEDYCJA

Dysponujemy bogatym taborem różnego rodzaju naczep, a w tym:  niskopodwoziowe (Tiefbett),  wielko- i ponadgabarytowe (Jumbo, platformy, Mega),  ze stałą zabudową (Koﬀer) lub z plandeką,

         

typu ﬁranka (znane również jako kurtynowe), cysterny chemiczne, spożywcze, gazowe, paliwowe, samozaładowcze HDS, kontenery (m.in. 20/40), chłodnie i izotermy, wywrotki, dłużyce, lawety, busy, silosy.

Sawpol Katarzyna Sawków

tel. (52) 584 85 83, e-mail: sawpol@op.pl ul. Suponin 1, 86-022 Dobrcz woj. kujawsko-pomorskie

007512911

Znajdź nas na

Facebooku

Materiał siewny zbóż, roślin strączkowych, rzepaku i kukurydzy

KUJAWSKO-POMORSK I 007511015

Bydgoszcz on-line

na nowo odświeżony serwis Twojego miasta

expressbydgoski.pl

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

2017

Półtora tysiąca za pomysł na biznes

Gimnazjaliści z Radzików Dużych leżących przy trasie z Golubia-Dobrzynia do Brodnicy byli najlepsi w ogólnopolskim konkursie. Uczniowie wykazali się pomysłowością oraz wiedzą ekonomiczną.

irma usługowa „Śladowi Wędrowcy” - to zwycięski pomysł uczniów Gimnazjum im. Tony'ego Halika w Radzikach Dużych (gm. Wąpielsk) na biznes, który z powodzeniem można zrealizować w ich miejscowości. Uczniowie zdobyli nagrodę główną (1500 złotych) w konkursie projektów na model biznesowy przedsięwzięcia w lokalnej społeczności. Projekt przygotowywali w ramach udziału w programie edukacji ekonomicznej „Na Własne Konto”. Pomysłodawcą i głównym wykonawcą programu jest Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej. W konkursie projektów na model biznesowy przedsięwzięcia w lokalnej społeczności udział wzięło 35 szkół z całej Polski, które przez ostatnie miesiące uczestniczyły w programie „Na Własne Konto”. Praca uczniów z Gimnazjum w Radzikach Dużych była jedną z czterech najlepszych, które zostały wyłonione przez komisję konkursową i zdobyły nagrodę główną. Uczniowie wykazali się nie tylko pomysłowością, ale także wiedzą na temat ekonomii i przedsiębiorczości, które zgłębiali podczas dodatkowych zajęć, realizowanych w swojej szkole w trakcie ferii zimowych.

tekst: Kamil Pik

Komisja miała trudne zadanie W ramach programu „Na Własne Konto” uczniowie poprzez zabawę i gry edukacyjne poznawali podstawowe pojęcia i narzędzia ekonomiczne, takie jak zasady oszczędzania i funkcjonowania banków, nowoczesne formy poszukiwania pracy czy też sposoby na to, aby rozwijać swoje kompetencje pod względem przyszłego wyboru własnej ścieżki zawodowej. Wiedzę zdobytą w trakcie ferii zimowych wykorzystali w II semestrze roku szkolnego - to właśnie przez ostatnie miesiące uczniowie, po zakończeniu swoich lekcji, przygotowywali zwycięski projekt. - Komisja konkursowa, która obradowała blisko miesiąc, miała bardzo trudne zadanie - mówi Krzysztof Podhajski, prezes Fundacji Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej. - Podczas oceny prac kierowaliśmy się przede wszystkim pomysłowością uczniów oraz wykorzystaniem w praktyce wiedzy, którą zdobyli podczas pierwszego etapu programu. Poziom wszystkich prac był bardzo wysoki, a to, co je wyróżniało, to niezwykłe zaangażowanie uczniów - do swojego zadania podeszli bardzo rzetelnie. To dowód na to, że ich przygoda z ekonomią dopiero się zaczęła, a nasze zajęcia trafiły

na bardzo podatny grunt i widać już ich pierwsze efekty. Zmiana nastawienia do kwestii oszczędzania oraz znajomość podstaw ekonomii i przedsiębiorczości niewątpliwie ułatwi im start w dorosłe życie i nada pewności siebie.

Edukują od lat To już V edycja programu „Na Własne Konto” - do tej pory wzięło w nim udział 10 000 uczniów z ponad 550 gmin z całej Polski. Celem projektu Fundacji EFRWP jest przede wszystkim poszerzenie wiedzy ekonomicznej uczniów oraz kształtowanie w nich podstaw przedsiębiorczości. Podczas zajęć gimnazjaliści uczą się także, jak ważne dla ich przyszłości jest świadome zaplanowanie swojej ścieżki zawodowej. Jakie są jego efekty? Uczniowie, nauczyciele i studenci, którzy uczestniczyli w projekcie, bardzo wysoko oceniają jego organizację, przyjętą formę zajęć oraz przygotowane przez specjalistów materiały dydaktyczne. Aż 90 proc. z nich uważa, że udział w „Na Własne Konto” w całości spełnił ich oczekiwania. Zajęcia mają także duży wpływ na zwiększenie motywacji uczniów do dalszej nauki i chęci pogłębienia wiedzy z zakresu ekonomii.CP

007502369

Bomet Sp. z o.o. Sp.K. ul. Berka Joselewicza 2 07-100 Wฤ grรณw

tel. +48 25 792 38 88 tel. +48 25 691 78 06 fax +48 25 792 27 32

007502837

PRODUCENT MASZYN ROLNICZYCH

www: bomet.pl

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

czerwiec/lipiec

Święto wzdłuż linii nr 281

obota 17 czerwca była dniem wyjątkowym dla mieszkańców wielu miasteczek i wsi w północno-zachodniej części naszego regionu. Odwiedził je bowiem Żuraw - specjalny pociąg pasażerski. Wydarzenie to było szczególne, ponieważ linia kolejowa nr 281 jest nieczynna od 17 lat. Zorganizowany przez Chojnickie Stowarzyszenie Miłośników Kolei turystyczny przejazd trasą Chojnice - Sępólno Krajeńskie - Więcbork - Mrocza - Nakło nad Notecią i z powrotem zebrał po drodze tłum pasażerów. Wzdłuż trasy zgromadziły się zaś liczne grupy mieszkańców witających pociąg na stacjach oraz pozdrawiających pasażerów z polnych ścieżek wzdłuż szlaku.

2017

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

zdjÄ&#x2122;cia: Kamil Pik

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y czerwiec/lipiec czerwiec/lipiec 2017 2017

zdjęcie: Kamil Pik

AGRO-TECH - Minikowo, 1-2 lipca, godz. 9.00-17.00

Miodowe lato - Zarzeczewo, 20 sierpnia, godz. 10.00-17.00

Już w najbliższy weekend, 1 i 2 lipca, zapraszamy do Minikowa na odbywające się po raz czterdziesty Targi Rolno-Przemysłowe AGRO-TECH 2017. Minikowskie targi to jedna z największych tego typu imprez w Polsce. Jak co roku na odwiedzających czekać będzie specjalistyczna i wielotematyczna wystawa skierowana do producentów rolnych i ekspertów z branży. Specjalizacją targów AGRO-TECH jest technika rolnicza, której praktyczne zastosowanie możemy co roku obejrzeć podczas prezentacji maszyn rolniczych na wyjątkowo wymagającym polu pokazowym. AGRO-TECH to także towarzyszący mu Dzień Pola w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Chrząstowie. Możemy tam na specjalnie przygotowanych pokazowych poletkach uprawowych obserwować efekty zabiegów agrotechnicznych. To także unikalna w skali kraju możliwość zetknięcia się z kolekcją ponad 200 odmian roślin uprawnych. AGRO-TECH to także coroczna wystawa zwierząt hodowlanych połączona z aukcją. Lipcowa wystawa uznawana jest za jedną z najlepszych regionalnych wystaw hodowlanych w Polsce. To tutaj indywidualni hodowcy i renomowane ośrodki hodowlane z całego kraju prezentują najbardziej wartościowe zwierzęta, aby poddać je ocenie przez komisje sędziowskie.

W sierpniu zaś polecamy kolejną wizytę kujawsko-pomorskim ODR. Tym razem jednak w oddziale w Zarzeczewie. Odbędzie się tam „Miodowe lato”. Celem imprezy jest promowanie miodu i produktów pszczelarskich oraz uświadomienie uczestnikom ogromnej roli owadów zapylających w przyrodzie, ich znaczenia w produkcji żywności, a także popularyzacja spożywania miodu i produktów pasiecznych z zastosowaniem ich w codziennej diecie. „Miodowe lato” to słodkie święto pszczelarzy, pszczelarstwa i miodu! W programie imprezy znajdą się m.in.: prelekcja o zastosowaniu produktów pszczelich w kosmetyce, praktyczny pokaz budowy gniazd dla pszczołowatych, pokaz wykonania świec z węzy, występy zespołów muzycznych, kiermasze i degustacje oraz konkursy (wiedzy pszczelarskiej, na najefektowniejsze stoisko, na najlepszy miód tegorocznego sezonu pn. „Miód Sezonu”)

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

Autos - Twój dostawca części do maszyn budowalnych, ciężarówek, przyczep, naczep i autobusów. w ofercie również

akcesoria do maszyn rolniczych. Wejdź na www.autos.com.pl i dowiedź się więcej.

007509378

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

NORDIC MOTOR Sp. z o.o. Autoryzowany Dealer Volvo

czerwiec/lipiec

2017

ul. Fordońska 307, 85-766 Bydgoszcz ul. Szosa Lubicka 15, 87-100 Toruń

T: 52 339 07 00 T: 56 660 00 66