Vreugdebode 2017 06

Page 1

Parochie Maria Laetitia

REUGDEBODE REUGDE UITGAVE VAN PAROCHIE MARIA LAETITIA

JAARGANG 1, NUMMER 6

Gesprek met Peter van de Wardt (pag. 4) Foto: Ton Harbers

NOVEMBER - DECEMBER 2017


Adressen en bankgegevens van de geloofsgemeenschappen Azewijn - H. Mattheus Mattheusplein 2, 7045 AC Azewijn E-mail: rkazewijn@mlparochie.nl NL89RABO03746.06.439 Rabobank Secretariaat: laatste maandag van de maand van 19.00 - 20.00 uur in de sacristie. Breedenbroek - HH. Petrus en Paulus Terborgseweg 34, 7084 AJ Breedenbroek Postadres: Postbus 21, 7090 AA Dinxperlo E-mail: rkbreedenbroek@mlparochie.nl NL88RABO03104.00.023 Rabobank Secretariaat: eerste woensdag van de maand van 10.00 - 12.00 uur. Dinxperlo - De Goede Herder Allee 58/A, 7091 AM Dinxperlo E-mail: rkdinxperlo@mlparochie.nl NL17RABO03139.04.456 Rabobank Secretariaat: woensdag van 10.00 - 12.00 uur. en vrijdag van 10.00 - 11.00 uur.

tel. 0314 - 65 12 56

tel. 0315 - 65 12 84

tel. 0315 - 65 14 96

Doetinchem - OLV. Tenhemelopneming/H. Geest Pr. Hendrikstraat 36, 7001 GL Doetinchem tel. 0314 - 39 10 91 E-mail: rkdoetinchem@mlparochie.nl Rekeningnummer OLV. Tenhemelopneming: NL 95 ABNA 0533 0352 87 - kerkbalans NL81 ABNA 0447 5381 87 - betalingen, vieringen en intenties NL88 INGB 0001 0210 10 NL37 ABNA 0533 0377 86 NL82 RABO 0384 3514 76 NL68 RABO 0384 3994 52 - onderhoud begraafplaats Secretariaat: maandag, woensdag en vrijdag van 09.30 - 12.00 uur. Doetinchem - H. Martinus Wijnbergen/De Huet Doetinchemseweg 11, 7007 CA Doetinchem tel. 0314 - 32 37 37 E-mail: rkwijnbergen@mlparochie.nl ING NL45 INGB 0000 8332 16 - rekening courant NL16 ABNA 0231 9526 86 NL20 RABO 0384 3480 33 - rekening courant Wijnbergen NL36 RABO 0314 3167 52 - rekening courant/kerkbalans De Huet Secretariaat: woensdag en vrijdag van 09.30 - 11.30 uur. Etten - H. Martinus Dorpsstraat 19, 7075 AC Etten tel. 0315 - 34 24 98 E-mail: rketten@mlparochie.nl NL23 RABO 0317 8004 50 - rekening courant NL82 RABO 0317 8018 13 - kerkbalans Secretariaat: woensdag 10.00 - 11.00 uur en na vieringen. Gaanderen - H. Augustinus/H. Martinus Kerkstraat 72, 7011 CP Gaanderen. tel. 0315 - 32 32 23 E-mail: rkgaanderen@mlparochie.nl NL76 RABO 0115 3918 27 - rekening courant NL17 RABO 0115 3013 21 - kerkbalans Rekeningnummer H. Augustinus: NL67 RABO 0115 3105 09 - rekening courant Secretariaat: dinsdag 09.30 - 10.30 uur, donderdag 14.00 - 15.00 uur.

2

Gendringen - H. Martinus Past. Wijfkerstraat 1, 7081 BT Gendringen tel. 0315 - 68 13 64 Contactpersoon Kerkbalans, Ronald Giesen, tel. 0315 - 63 24 12 E-mail: rkgendringen@mlparochie.nl NL24RABO0116302429 Rabobank - betalingen, vieringen en intenties NL94RABO0116393610 Rabobank - kerkbalans Secretariaat: maandag van 14.00 - 16.00 uur (ingang aan de Staringstraat). Megchelen - H. Martinus Past. Mรถlderstraat 2, 7078 BB Megchelen E-mail: rkmegchelen@mlparochie.nl NL62RABO01327.00.662 Rabobank Secretariaat: dinsdag van 10.00 - 12.00 uur. Netterden - H. Walburgis Netterdensestraat 8, 7077 AB Netterden Contactadres: Frank Simmes E-mail: rknetterden@mlparochie.nl NL67RABO03266.13.854 Rabobank.

tel. 0315 - 37 72 12

tel. 0315 - 38 61 09

Silvolde - H. Mauritius Pr. Bernhardstraat 4, 7064 GG Silvolde tel. 0315 - 32 30 10 E-mail: rksilvolde@mlparochie.nl Secretariaat Het Anker: dinsdag 19.00 - 20.00 uur donderdag 09.00 - 10.00 uur NL50RABO0359100333 - kerkbijdrage NL21RABO0359170404 - kerkhof NL62RABO0359147550 - overige zaken. Terborg - H. Georgius Hoofdstraat 75, 7061 CH Terborg tel. 0315 - 32 30 60 E-mail: rkterborg@mlparochie.nl NL40 ABNA 0936 2497 57 - kerkbalans NL97 RABO 0359 1232 52 - rekening courant Secretariaat: woensdag 09.00 - 11.00 uur en volgens afspraak. Ulft - HH. Antonius-Petrus & Paulus J.F. Kennedyplein 9, 7071 BT Ulft tel. 0315 - 68 12 75 E-mail: rkulft@mlparochie.nl NL88RABO03638.09.872 - kerkbalans Petrus en Paulus NL68INGB00056.00.643 ING bank - Petrus en Paulus NL72RABO03638 00 557 Rabobank Antonius NL41RABO03638 75 999 Rabobank Antonius - kerkbalans Secretariaat: maandag en donderdag van 9.00 - 12.00 uur. Varsselder-Veldhunten - HH. Martelaren van Gorkum Hoofdstraat 31, 7076 AG Varsselder tel. 0315 - 68 10 13 E-mail: rkvarsselder@mlparochie.nl NL57RABO01531.01.210 Rabobank Secretariaat: laatste woensdag van de maand van 10.00 - 11.00 uur. Varsseveld - H. Laurentius L. Veldkamp, Doetinchemseweg 21, 7051 AB Varsseveld E-mail: rkvarsseveld@mlparochie.nl Secretariaat: H. Damen, Graaf van Lohnstraat 35, 7051 CB Varsseveld. NL68INGB0000290863 - kerkbijdrage.

tel. 0315 - 24 21 25

tel. 0315 - 24 12 40


Inhoud

Locatiecorrespondenten

Parochie Maria Laetitia: Kerk in de samenleving: interview met Peter van de Wardt Slingeland Ziekenhuis zoekt vrijwilligers Torentje, torentje bussekruit: Nostalgie? Van de bestuurstafel door Marjan Hakvoort Een weekje Wisconsin; op bezoek bij Peter Ambting Pastorale column door Berrie Daalhuizen Lourdesreis voor jongeren Parochiële Caritas Instelling: Kom erbij in Doetinchem Impulz: Lourdesbedevaart 2018 Azewijn - Ulft - Varsselder: Mededelingen van Azewijn, Ulft en Varsselder-Veldhunten Parochie Maria Laetitia: Weekendvieringen Doopschema Doordeweekse vieringen Breedenbroek - Dinxperlo: Strooiveld in gebruik genomen De Huet - Wijnbergen: Presentatie vormelingen Doetinchem: Interview met Chantal van der Sanden Open Monumentendag ondersteund met een nieuwe folder Etten: Bijzondere ontmoeting van vader en zoon met Peter Ambting Gendringen - Megchelen - Netterden: In memoriam: Gerard Thijssen Gaanderen: Concert van het Gaanderens Mannenkoor in hun nieuwe outfit Feestelijke inwijding Maria Kapel Terborg: Wie is Jezus? Silvolde-Varsseveld: Allerzielenviering op donderdag 2 november in Silvolde

4 6 7 9 10 11 12 13 14 15 16 16 19 20 21 22 23

Azewijn/Ulft/Varsselder Vacature : redactie.parochieblad@mlparochie.nl Breedenbroek/Dinxperlo P. Tadema : p.tadema6@kpnplanet.nl Doetinchem G. Bomers : g.bomers@planet.nl Doetinchem (Wijnbergen De Huet) J. Caerteling : joopcae@gmail.com Etten S. Jansen : sjoerdjansen90@hotmail.com Gaanderen G. Vollenberg : g.vollenberg@gmail.com Gendringen/Megchelen/Netterden H. Roes : hannyenaloysroes@hotmail.nl Silvolde/Varsseveld G. van Aken : mauritiuskerk@gmail.com Terborg E. Bakker : info@bakkereventsupport.nl

24 25 26 27 28 29

Belangrijk om te weten Weekwachtnummer: tel. 0315 - 82 03 99 Uitsluitend voor aanvragen ziekenzalving, ziekenzegen en melding van overlijden. Zie ook pagina 34 voor alle gegevens van het pastoraal team, onbezoldigde diaken, internet en het centraal secretariaat van Parochie Maria Laetitia. VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

Diaconie C. Peters : c.peters@mlparochie.nl

Colofon Hoofdredacteur : diaken C. Peters Eindredactie : J. Hillebrand en Fr. van Vliet Eindcontrole : B. Kothuis Advertenties : G. Bomers Vormgeving : John Spekschoor, Creatief in Vormgeving - Terborg Druk : Senefelder/Misset - Doetinchem Oplage : 14800 exemplaren Verspreiding : 7 x per jaar. Eén exemplaar per ingeschreven adres in parochie-administratie, lokale gemeenschappelijke en openbare plaatsen (bibliotheek, Trefkuul, etc.). Kopij voor het eerstvolgende nummer van de Vreugdebode kunt u vóór 12 NOVEMBER a.s. per mail sturen naar een van de locatiecorrespondenten (zie hierboven). Het eerstvolgende nummer is voor de periode van 8 DECEMBER 2017 tot en met 18 JANUARI 2018. Foto’s moeten minimaal 1 MB zijn en als aparte bijlage (JPEG) bij uw tekst worden meegestuurd.

3


Parochie Maria Laetitia

Kerk in de samenleving In deze eerste jaargang van de Vreugdebode is het thema van het hoofdartikel Kerk in de samenleving. In elk van de zeven edities die in 2017 verschijnen, wordt in dit kader een persoon, instelling, groep, actie of initiatief onder de aandacht gebracht. Waar wordt kerk-zijn zichtbaar in de samenleving, waar zien en ervaren we gelovige, kerkelijke inzet en betrokkenheid? Op de eerste plaats zoeken we de onderwerpen in het grote gebied van onze Parochie Maria Laetitia, maar misschien zal blijken dat ook een onderwerp van buiten de parochiegrens interessant genoeg is voor een artikel.

Wethouder Peter van de Wardt Sinds enkele jaren vertegenwoordig ik De Verrijzenis Parochie, nu de Parochie Maria Laetitia, in de Raad van Kerken Oude IJsselstreek. Ons werkterrein omvat diaconale thema’s, waar omzien naar elkaar centraal staat. Denkt u maar aan: ziekte en mantelzorg; banenmarkt-werkzoekenden; armoede en schulden; duurzame samenleving; medelanders en vluchtelingen. Ook is er een aandachtsveld contact met overheid en andere maatschappelijke instellingen. In dat kader heb ik, met andere leden van de Raden van Kerken, het afgelopen jaar enkele gesprekken gehad met Peter van de Wardt, wethouder van de Gemeente Oude IJsselstreek, verantwoordelijk voor onder andere armoedebeleid, schuldhulpverlening, werk en inkomen. Die ontmoetingen waren aanleiding voor mij om hem uit te nodigen voor een gesprek rond het thema Kerk in de samenleving. Daar stemde hij van harte mee in. 4

Op de afgesproken tijd ontvangt Peter van de Wardt, wethouder van de Gemeente Oude IJsselstreek, mij op zijn werkkamer in het gemeentehuis van Gendringen. Na een korte introductie komt het gesprek als vanzelf bij het ouderlijk gezin. Peter wordt geboren in Oosterbeek (1962) als oudste van een gezin met vier kinderen. Eigenlijk is hij opgegroeid in Groningen, waar het gezin een nieuw thuis vond. Op zijn 13de kreeg Peter een ongeluk waardoor hij een arm moest gaan missen. Tegelijk werd dat medebepalend voor de levenskeuzes die hij later maakte. Geloven thuis In het gezin waar Peter opgroeide, speelde geloof een belangrijke rol. Moeder komt uit de hervormde traditie en vader van de gereformeerde kant. Bij hun huwelijk lag dat best wel gevoelig. Het gezin koos door vader voor de gereformeerde kerk. „Later, toen het gezin was uitgebreid, hebben mijn ouders de overstap gemaakt naar de christelijk gereformeerde kerk in Groningen. In die Kerk ben ik bewust groot geworden. In de kerk, maar natuurlijk ook van mijn ouders, kreeg ik de geloofsvorming mee.” Een kruispunt in het leven Hij studeerde elektrotechniek en werktuigbouw, in het voetspoor van vader. „Met plezier heb ik het werk gedaan, maar ik kwam op een kruispunt van mijn leven en vroeg me af: is dit nu écht wat ik wil?” Zijn werkgever gaf hem een jaar overbrugging om via outplacement een nieuwe baan te vinden. Zijn coach, een mevrouw van joodse afkomst, heeft hem behoorlijk aan het denken gezet. Wie ben je, waar kom je vandaan, wat betekent leven voor je? Zingevingsvragen die hem altijd bezig hebben gehouden en nog. Deze gesprekken hebben Peter nog meer gestimuleerd om op zoek te gaan naar zijn eigen kracht. „Op het kruispunt ontdekte ik dat ik niet alleen een technische kant in me had, maar ook gericht ben op mensen. Ik had inmiddels 20 jaar ervaring om met een beperking, het missen van een arm, te moeten leven. Ik ben gaan netwerken bij bedrijven zoals orthopedisch instrumentmakerijen, sociale werkvoorzieningen, revalidatiecentra.” Hij koos uiteindelijk voor een baan bij de sociale werkvoorziening in Doetinchem (Wedeo). „Hier konden mijn talenten van productie en het mensgerichte tot

ontplooiing komen. Er kwam een kanteling in mijn denken en omgaan met mensen die een beperking hebben tot de arbeidsmarkt. Niet denken vanuit wat iemand niet meer kan, maar wat kan die mens wel en welk werk past dan het beste bij hem of haar?” Na 20 jaar sociale werkvoorziening kwam het wethouderschap (CDA) binnen de Gemeente Oude IJsselstreek op zijn pad. Een nieuwe afslag op zijn levensweg. De portefeuille die hem is toebedeeld, is op zijn lijf geschreven, zo zal in het vervolg van ons gesprek blijken. ”Ik verzeker jullie: alles wat jullie niet voor een van deze geringsten hebt gedaan, heb je ook niet voor Mij gedaan.” (Mattheus 25,45) Hoe speelt geloven een rol in uw leven? „Geloven speelt nu nog altijd een prominente rol in mijn leven. Toen ik met mijn vrouw in Varsseveld kwam wonen, hebben we ons aangesloten bij de Hervormde Gemeente. We zijn echter later, toen de kinderen kwamen, overgestapt naar Christengemeente De Wingerd in Westendorp. De kinderen vonden hier gelovig meer een thuis. De Bijbel roept mij op om na te denken over mijn leven hier en nu, hoe ga ik met de mensen om die ik ontmoet?” Nu, als wethouder, is hij nauw betrokken bij mensen die in de verdrukking leven. Mensen die met armoede of schulden te maken hebben, vluchteling zijn. „Ik wil duidelijk maken dat ik niet voor mezelf leef, maar met en voor een ander. Een leidend principe, bijbels ook, is dienstbaarheid. Alles wat je voor je naasten doet, heb je ook voor Mij gedaan, zegt Jezus. Ik geloof oprecht dat Hij dat van ons verwacht. Hier liggen mijn bronnen voor mijn persoonlijk leven, geloven én werken.” Ontmoeten en in gesprek De wethouder vertelt hoe dat voor hem is gaan leven. Als voorbeeld noemt hij de statushouders. Er leven veel vooroordelen. Dat is een beetje het politiek maatschappelijke beeld waarin we leven. „Het is echter van wezenlijk belang om de verhalen van mensen te horen, wat de echte reden is waarom men hier naartoe gekomen is. Mijn vrouw is taalmaatje en zij zegt dat je vertrouwen moet krijgen van deze mensen. Dan komen de verhalen


GELOOF IS BEVRIJDING: EENHEID IN VERSCHEIDENHEID

over wat hen is overkomen vanzelf en dat is vaak heel schrijnend. We moeten voorbij aan alle beelden die opgeroepen worden van ‘gelukzoekers’, dat staat haaks op de verhalen die ik hier hoor. Daarom vind ik dat het zo belangrijk is dat we elkaar ontmoeten en in gesprek komen en blijven. Dat zie ik als wethouder als mijn opdracht.” Kunt u als wethouder in dit veelkleurig (politieke) landschap uw christelijke identiteit overeind houden? „Nou ja, natuurlijk schuurt het weleens. Ik merk heel veel respect, in de gemeentelijke organisatie, voor wie ik ben en waar ik voor sta. Dat is ook in het college zo, we kunnen daar vrij en respectvol met elkaar omgaan. Het zit in kleine dingen, zoals een moment van stilte als we samen de lunch gebruiken. Maar je christen-zijn uitdragen is niet altijd gemakkelijk. Ik ben verbaal best sterk, ik weet wat ik wil, maar ik moet ook een weerstand overwinnen. Ik maak oppositie mee, ook vanuit mijn christen-zijn, maar ik laat me niet uit het veld slaan. Belangrijk is het dat je congruent bent. Iemand vertelde me eens dat hij op een begrafenis van een collega was en dat hij toen pas hoorde dat de overleden collega een christen was. Ze hadden zoveel jaren samengewerkt en hij had dat nooit aan de man kunnen merken. Niet dat die man nou verkeerde of slechte dingen deed, zeker niet, maar het gelovig menszijn was nooit ter sprake gekomen. Hij meende wanneer hij het geweten had, dat de relatie met de collega nog mooier zou zijn geweest.” VREUGDEBODE FEBRUARI-MAART 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017 2017

Waar ziet u kerk-zijn in de samenleving? Wethouder Van de Wardt ziet een kanteling als het gaat om zichtbaarheid van kerken. Lang was men met zichzelf bezig en vooral gericht op de eigen leden. Nu kerken steeds meer verbrokkeld raken en leden verliezen, is er meer een openheid naar de samenleving. „Ik merk dat in gesprekken met mensen, kerkleden, maar ook in het contact met de Raad van Kerken. Een tijd lang is er gedacht dat we elkaar niet nodig hadden, waardoor er een vervreemding is ontstaan. De zingevingsvraag blijft bestaan en daarover mag het in de politiek ook weer gaan. Kunnen we het wel maken dat we op deze manier met onze samenleving en generaties omgaan?” Wat hem betreft mogen kerken nog veel meer en nadrukkelijker een stem laten horen en een rol spelen in het omzien naar elkaar. De wethouder doet dat zelf door mensen ruimte te geven en te laten zien waarvoor je staat. De geloofswaarden die hij meekreeg, geven hem een stevig fundament. Eenzaamheid In september was er een week van de eenzaamheid. Maar waar heb je het dan over? „Fysieke eenzaamheid is één”, gaat Peter verder, „maar dat is soms niet genoeg. Kom je tot echte ontmoetingen, van mens tot mens? Kun je samen praten over de waarden van het leven en over de ervaringen die het leven je gegeven heeft?” Uit eigen ervaring weet hij dat van zijn 82-jarige moeder. Hoe bijzonder het voor

hen beiden is om te delen wat haar lief is en wanneer ze na een ontmoeting laat merken dat ze er weer even op kan teren. Kerk en diaconie Dit is een van de vele voorbeelden die ik aangereikt krijg, als het gaat om het omzien naar elkaar in de samenleving. Maak contact en luister oprecht naar de ervaringen, de zorgen en vragen van de mens die tegenover je zit. Ik heb een bijzondere ontmoeting met een mens met een diaconaal en sociaal hart. Een man die er alles aan doet om in zijn leven, zoals hij zelf zegt, ‘congruent te zijn’. Je moet wel je eigen levensbronnen voeden. Peter van der Wardt vindt die bronnen als christenmens in zijn geloof in Jezus Christus. Op zijn eigen wijze getuigt hij daarvan in zijn persoonlijk leven en in zijn ambt als wethouder. Ik vraag hem tot slot van ons gesprek of hij nog een gedachte wil meegeven aan de lezers van de Vreugdebode. Het zal u niet verbazen dat het niet bij één zin bleef. Er volgde een bevlogen betoog over het leven van Dietrich Bonhoeffer, waarin hij zich verdiept had. Wat hij uit dat leven oppakt, is dat christenen, in oecumene, met elkaar moeten blijven. Samen werken aan de opdracht om te getuigen van de blijde en bevrijdende Boodschap in de wereld. Samen, een eenheid in alle verscheidenheid. Cor Peters

5


Parochie Maria Laetitia

Overdracht HH. Martelaren van GorcumVarsselder-Veldhunten Met de ondertekening bij de notaris van de ‘akte van levering’ op 3 oktober 2017 door afgevaardigden van het parochiebestuur van de Parochie Maria Laetitia en leden van de ‘Vereniging Kerkgebouw Varsselder-Veldhunten’ is het kerkgebouw officieel aan de vereniging overgedragen en is de parochie geen eigenaar meer van het gebouw. Het parochiebestuur wenst de vereniging heel veel succes met hun nieuwe uitdaging het kerkgebouw voor de gemeenschap in Varsselder-Veldhunten een zodanige plek te geven dat alle inwoners trots kunnen blijven op het prachtige gebouw. De geloofsgemeenschap van Varsselder-Veldhunten blijft bestaan en gaat verder als ‘Geloofsgemeenschap HH. Martelaren van Gorcum’. De geloofsgemeenschap is van harte welkom in een van onze andere kerken van de parochie Maria Laetitia. In augustus 2017 hebben pastoraal team, parochiebestuur, de locatieraad en pastoraatsgroep Varsselder-Veldhunten een document opgesteld waarin geprobeerd is op vele praktische vragen, die eigenlijk binnen elke gemeenschap leven waar kerken gesloten worden, een duidelijk antwoord te geven. Het pastoraal team en het parochiebestuur hechten hieraan veel waarde en zijn zich nog aan het beraden op welke wijze hierover parochiebreed gecommuniceerd kan worden. In de komende edities van de Vreugdebode zult u nader worden geïnformeerd. Namens het parochiebestuur, Anja Dijcker, secretaris

- Lezing door drs. Huub Schumacher: God, wat ben je veranderd…! Over veranderend geloven en veranderende godsbeelden. Donderdag 26 oktober, 20.00 uur, Kerkelijk Centrum De Wingerd. - Lezing door mevr. dr. Brouns-Wewerinke: Genade. Wat is genade? Kun je genade ervaren? Zelf bron van genade zijn? Donderdag 23 november, 20.00 uur, Kerkelijk Centrum De Wingerd. Agenda Ontmoeting & Inspiratie: - Gelijkenissen psychologisch gezien Start: maandag 30 oktober - Leefstijl en Mindset Zondag 5 november - Meister Eckhart Maandag 13 en 20 november - Symposium ‘Voltooid leven?’ Zaterdag 18 november 10.00-15.00 uur De Eendracht, Varsseveld - Bonhoeffer leeskring Start: maandag 15 januari 2018 Voor nadere informatie en opgave voor bovenstaande activiteiten: zie de flyer van Ontmoeting & Inspiratie en het programmaboekje van Vorming & Toerusting op de website: www.maria-laetitia/activiteiten.

Solidariteit doorgeven Adventsactie 2017

“Advertentie” voor Kerkbladen Doetinchem en omgeving

De Parochie Maria Laetitia wil dit jaar in de adventstijd solidair zijn met de kwetsbare vrouwen in Burkino Faso. Burkino Faso in West-Afrika behoort tot de tien armste landen ter wereld. Armoede, gebrek aan onderwijs en een lage sociale status maken vrouwen en kinderen kwetsbaar voor (seksueel) geweld, uitbuiting en mensenhandel. De zusters van de orde OLV van Liefde van de Goede Herder hebben in de sloppenwijk Secteur 22 van de stad Bobo-Dioulasso een project opgezet om vrouwen, meisjes en kinderen te beschermen en te ondersteunen bij hun ontwikkeling. Veel meisjes werken in de huishouding en worden door hun werkgevers uitgebuit. Bijna alle meisjes zijn fysiek of verbaal misbruikt. De zusters willen een huis inrichten voor 15 meisjes en vrouwen die slachtoffer werden van geweld, een kleuterschool stichten en opleidingen aanbieden voor 150 meisjes en vrouwen per jaar. De zusters hopen zo een verbetering van de levensomstandigheden van vrouwen en kinderen te veroorzaken. De projecten van Adventsactie willen niet ‘bemoederen’, maar de zelfredzaamheid van mensen vergroten. Adventsactie ziet mensen bij haar projecten niet als ‘object van liefdadigheid’, maar als partners bij de opbouw van een rechtvaardige wereld. Dat doet recht aan hun waardigheid en creativiteit. U kunt uw bijdrage storten op IBAN: NL89 INGB 065 310 0000 t.n.v.: Adventsactie, Den Haag. U kunt uw bijdrage ook doen in de collectes in de kerken van onze parochie. Ik mag deze adventsactie van harte bij u aanbevelen. Diaken Jan van Heugten

6

Agenda Vorming & Toerusting

GEESTELIJKE VERZORGING SLINGELAND ZIEKENHUIS DOETINCHEM ZOEKT VRIJWILLIGERS In het Slingeland Ziekenhuis wordt elke zondag om 10.00 uur een kerkdienst of bezinningsbijeenkomst gehouden. Hiervoor worden mensen op vrijdagmiddag uitgenodigd door een groep vrijwilligers. Op zondagmorgen worden degenen die de viering willen bijwonen, opgehaald en na afloop weer teruggebracht door vrijwilligers. Voor de vrijdagmiddaggroep zijn wij op zoek naar een of meer vrijwilligers, die het leuk vindt/vinden om patiënten op de kamer uit te nodigen voor de viering van zondag. Wij zoeken mensen die makkelijk kunnen communiceren, goed ter been zijn en op vrijdagmiddag beschikbaar zijn van 13.30 tot 16.00 uur. Dit kan ook op invalbasis. Wij bieden: - een gezellige ongedwongen sfeer met vrijwilligers onderling. - werk dat door patiënten en door het ziekenhuis erg gewaardeerd wordt. - één keer per jaar een vrijwilligersdiner en een kerstpakket. Bent u geïnteresseerd om dit team te komen versterken, dan nodigen wij u van harte uit om contact op te nemen met de geestelijke verzorging: Slingeland Ziekenhuis, t.a.v. Geestelijke Verzorging, Kruisbergseweg 25, 7009 BL Doetinchem, Tel. 0314 - 32 91 82. E-mail: geestelijkeverzorging@slingeland.nl.


Ook maatje worden? „De projectgroep ‘Ruimte voor anders zijn’ (RVAZ) heeft dringend behoefte aan nieuwe gespreksmaatjes die bezoeken afleggen aan mensen met psychische problemen die thuis wonen. Het werkgebied van RVAZ beslaat heel Oost-Gelderland, de Achterhoek en de Liemers”, zo schetst Ruud van Velzen, vrijwilligerscoördinator van RVAZ, de situatie in het kort. Een maatje: „Ik merk elke keer dat mijn bezoekje er voor de ander echt toe doet, juist omdat ik de tijd neem om écht te luisteren. Maatje zijn heeft ook mijn leven verrijkt.” Meedoen in de samenleving Het zal je maar gebeuren! Je wilt graag contacten, mensen met wie je zo nu en dan eens een praatje kunt maken of een activiteit kunt ondernemen, maar je beschikt niet over een netwerk. Je vindt het moeilijk om contact te maken, raakt geïsoleerd en voelt je steeds meer buiten de maatschappij staan. Kun je je voorstellen hoe dat voelt? ‘Anders zijn’ Mensen die ‘anders’ zijn door psychische problemen, eenzaamheid of ingrijpende verlieservaringen willen eigenlijk net als anderen gewoon meedoen in de samenleving. Toch lukt dat voor hen niet zo gemakkelijk. Een ‘verwelkomende samenleving’ biedt mensen de ruimte om ‘anders’ te zijn en stelt zich open voor mensen met een beperking. Dat gaat vaak niet vanzelf. De projectgroep ‘Ruimte voor anders zijn’, vraagt ruimte voor elk mens en speciaal voor de mens met psychische problemen en zijn naastbetrokkenen. Mensen met psychische klachten hebben vaak weinig mensen in hun omgeving met wie ze een goed gesprek kunnen voeren over zaken die er echt toe doen. Waar vind je immers mensen met tijd en aandacht, mensen die niet bang zijn als een gesprek dieper gaat, bijvoorbeeld over zingeving en levensvragen? Een deelnemer vertelt: „Mijn maatje doet het heel leuk. Er is evenwicht tussen ons. Hij laat zich ook niet alles wijs maken. Ik kreeg van hem een gedicht over eenzaamheid van iemand die al zijn verdriet niet aan de buitenwereld kon laten zien. Dat was bingo. Ik heb het gedicht bewaard.” Maatje worden en dan? Je kunt je aanmelden als vrijwilliger. Je krijgt dan eerst een gesprek met verdere informatie, zodat je weloverwogen kunt beslissen of je verder gaat. Als je interesse gewekt is, krijg je een cursus van vier avonden aangeboden om dit boeiende werk goed te kunnen doen. In deze cursus belasten we je niet met veel theorie. Je krijgt naast enige basiskennis over psychiatrie, handvatten aangereikt om met deze mensen om te gaan. Ook besteden we aandacht aan enkele gesprekstechnieken die je hierbij kunnen helpen. Hierdoor hopen we psychiatrie in de beeldvorming dichterbij te brengen en er het vreemde of angstige af te halen. Als je eenmaal als maatje bent begonnen, zijn er enkele keren per jaar een terugkomavond, om ervaringen te delen en vragen te bespreken. „Na soms jaren van trouwe dienst zijn maatjes vertrokken en is nu behoefte aan nieuwe maatjes. Met regelmaat komen er nieuwe verzoeken voor een gespreksmaatje binnen en deze mensen willen we niet teleurstellen of te lang laten wachten”, aldus Van Velzen. Uit de positieve reacties van deelnemers maken we op dat er nog steeds veel vraag is naar maatjes. Aanmelding als maatje is dus hard nodig. Voor nieuwe maatjes start er binnenkort een cursus! Heb je zelf te maken met psychische problemen en wil je een luisterend oor voor je vragen en ervaringen, ook dan kun je contact opnemen met de coördinator. Meer informatie op www.ruimtevooranderszijn.nl, bij de coördinator Ruud van Velzen, tel.: 0573 – 45 94 16. Bij geen gehoor bij de voorzitter van de werkgroep, Janine Meeuwsen, tel.: 0575 – 47 23 75. VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

Torentje, torentje bussekruit Nostalgie? Het is deze maand, oktober, een jaar geleden en nog steeds kan ik er niet aan wennen. Mij klinkt het iedere keer weer opnieuw vreemd in de oren ook al zijn het maar zeven woorden. Bijna mijn gehele generatie heeft er moeite mee. Van kindsbeen af waren we er mee vertrouwd en plotsklaps moest dat anders worden: het Onze Vader. In de kerk klinkt het bidden van het Onze Vader nog steeds tweestemmig. Onze Vader ‘oud’ en Onze Vader ‘nieuw’. Was de ‘vernieuwing’ een ingeving van de heilige Geest of was het een gespreksonderwerp van Vlaamse en Nederlandse bisschoppen zo tussen neus en lippen tijdens een koffieuurtje? Verschillen tussen de Vlaamse en Nederlandse vertaling worden hiermee opgelost zodat het samen bidden makkelijker is geworden, was een van de redenen. Alsof hordes Nederlandse katholieken nu plotsklaps de grens met Vlaanderen overtrekken om samen te bidden en omgekeerd. Het zou wel mooi zijn, dat wel… En ja natuurlijk, er wordt een prachtige liturgische en theologische onderbouwing gegeven om de ‘noodzaak’ van deze vernieuwing aantoonbaar te maken. Een onderbouwing die aan het gros van de normale kerkgangers voorbij gaat. Het is met name hoofdzakelijk de vergrijzende generatie die met deze verandering wordt geconfronteerd. Juist zij die de bestaande kerken in Nederland nog grotendeels vullen. Zij zijn het juist die vanaf hun kindertijd het Onze Vader ‘oude stijl’ hebben meegekregen, hebben gebeden en nog steeds bidden en getracht hebben dit aan hun kinderen en kleinkinderen mee te geven. De jeugd kent echter nauwelijks meer de ‘oude’ tekst van het Onze Vader en zal van deze vernieuwing beslist niet wakker liggen. Zelfs op de RK basisscholen wordt er niet of nauwelijks aandacht besteed aan het bidden van het Onze Vader. En toch word ik, klassiek katholiek opgevoed, telkens bij het bidden van het Onze Vader, gedwongen even na te denken over: Wat wordt bedoeld met schuldenaren, met niet in beproeving brengen? Is dit nu zoveel anders dan de oude tekst? Ik ben geen theoloog en ongetwijfeld zal het merendeel van u, lezers, dat ook niet zijn. Regelmatig verspreek ik me nog in de oude tekst: “.... en vergeef ons onze schuld, zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven, en leid ons niet in bekoring….” Het klinkt nog steeds vertrouwder dan ‘“.... en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren en breng ons niet in beproeving….” Ook ik lig beslist niet wakker van deze vernieuwing. En ach, weet u, als we het Onze Vader met de gewijzigde tekst maar dikwijls genoeg bidden, zal ook dit ons vertrouwd gaan worden. En ik ben er heilig van overtuigd dat, mochten we ons toch in de tekst vergissen, de Heer ons dat niet kwalijk zal nemen. Het gaat volgens mij niet om de verpakking van het Onze Vader, niet om de woorden, maar om de inhoud en de intentie waarmee we het uitspreken en bidden. Jan Bekker

7


Wij zijn er voor u. Voor, tijdens en na de uitvaart. Ilse Huls en Ellen Wezendonk Bel ons gerust voor een afspraak als u uw uitvaartwensen met ons wilt bespreken. Monuta Achterhoek 0315 - 630 405, dag en nacht bereikbaar www.monuta.nl/ulft

Gezellig even bijkletsen in onze brasserie? St. Jorisplein 14 7061 CN TERBORG T +31(0)315 39 71 39 www.deroodeleeuw.com

De Roode Leeuw. Het moment is daar.


Parochie Maria Laetitia

Vrijwillige bijdrage U leest op dit moment in het zesde nummer van de eerste jaargang van de Vreugdebode. Een uitgave van Parochie Maria Laetitia. We hopen dat de informatie en de artikelen u aanspreken en de betrokkenheid bij de parochie vergroten. Bij deze uitgave is door het parochiebestuur een acceptgiro gevoegd voor een vrijwillige bijdrage in de kosten van ons parochieblad over 2017. Parochianen uit de voormalige Parochie Maria Laurentius kregen jaarlijks zo’n verzoek. Zij doneerden in 2016 ongeveer € 14.000. Tezamen met de advertentieopbrengsten van € 4.000 waren daarmee de kosten van het parochieblad in belangrijke mate gedekt. Het resterende tekort over 2016 bedroeg € 3.000. Dit jaar dus een verzoek aan alle parochianen, inclusief de parochianen van de voormalige Verrijzenis Parochie. Met behulp van deze acceptgiro (of via telebankieren) kunt u uw bijdrage/gift overmaken op IBAN: NL 57 RABO 0129 0876 96 t.n.v. Parochie Maria Laetitia o.v.v. Vreugdebode 2017. Bij voorbaat veel dank voor uw bijdrage. Bestuur van Parochie Maria Laetitia

Van de bestuurstafel De eerste viering van pastoor Pauw in de OLV-kerk in Doetinchem ligt al weer een tijdje achter ons. Op zijn eigen verzoek werd het een rustige, maar mooie viering. Pastoor Pauw is, zoals bekend, voor 50 procent pastoor in de Parochie Maria Laetitia en voor 50 procent vicaris, met taken in het aartsbisdom. Deze combinatie zal veel van hem vragen. Zijn belangrijkste pastorale taken blijven natuurlijk de vieringen en de sacramenten en daarnaast bekleedt hij het voorzitterschap van het parochiebestuur.

Parochiereis naar Israël en Jordanië In november 2018 organiseert de Parochie Maria Laetitia in samenwerking met de VNB weer een bijzondere reis. Deze keer naar Israël in combinatie met Jordanië. Er zal een koor worden gevormd onder leiding van Ben Simmes en dit koor zal de eucharistievieringen in kerken in Bethlehem, Nazareth en in de open lucht op de berg van de Zaligsprekingen opluisteren. In die periode worden er extra veel groepen met Nederlandse pelgrims verwacht en ook enkele bisschoppen gaan mee. De groep die mee gaat vanuit onze parochie blijft die tien dagen bij elkaar. Alleen op de momenten dat er kerkdiensten zijn zal het een groots gebeuren worden met pelgrims uit het hele land. De reisleider voor Israël zal Peter Ambting zijn. Hij mag hiervoor speciaal uit Amerika overkomen. Mocht u interesse hebben voor deze reis, dan kunt u in de liturgische centra in Ulft en Doetinchem een folder meenemen. Daar liggen ook aanmeldingsformulieren. Meer informatie is te verkrijgen bij Ben en Anita Simmes.

Dat alles verdeeld over een grote regio van Doetinchem tot Mechelen! Voorwaar geen sinecure! Maar… als alle neuzen de goede kant op staan, is er veel gewonnen! We zitten al weer volop in de herfst en de dagen worden donkerder. Van mijn zesjarige kleindochter kreeg ik een eigengemaakt kaarsje cadeau: „Voor jou, oma!” Wat vertederend en lief en tegelijkertijd besef ik hoe rijk ik ben met zo’n kleindochter. In diezelfde tijd was er ‘De week van de eenzaamheid’! Te gek voor woorden eigenlijk, dat zo’n week nodig is en dat wij dat als gemeenschap laten gebeuren. Het is vaak zo’n kleine moeite om een ander de hand te reiken, een knipoog, een kaartje, een luisterend oor! Bovendien hoort het ook bij onze spelregels, nietwaar? (Heb uw naaste lief als u zelf.) Ik hoop dan ook van harte dat er mensen gehoor hebben gegeven aan de oproep

Meister Eckhart

in de vorige Vreugdebode.

In twee avonden maken we kennis met Meister Eckhart. Meister Eckhart is een mysticus die leefde in de veertiende eeuw. Vol van God preekte hij in zijn tijd voor volle kerken. Vanuit een diep Godsbesef liet hij bijbelse teksten spreken om zijn gehoor dichter bij God te brengen. We maken kennis met deze bevlogen prediker en zijn door God bewogen wijze van omgang met de Schrift. We lezen samen fragmenten uit zijn preken en laten ons aanspreken en dichter bij God brengen. - Datum: Maandag 13 en 20 november - Plaats: Petrus en Pauluskerk, Ulft - Tijd: 19.30 - 21.00 uur

Mariakapel in gebruik genomen en gewijd door pastoor Pauw

Aanmelding U kunt zich telefonisch of per e-mail opgeven voor de activiteiten via het volgende telefoonnummer of de volgende e-mailadressen: Secretariaat locatie OLVrouw Tenhemelopneming: Tel. 0314 - 39 10 91 (maandag, woensdag en vrijdag van 9.30 tot 12.00 uur). E-mail: rkdoetinchem@mlparochie.nl of Pastor Berrie Daalhuizen. E-mail: b.daalhuizen@mlparochie.nl

lichtjes. Herdenking, troost en dankbaarheid zullen centraal staan.

VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

Op 1 oktober is in Gaanderen tijdens een feestelijk concert de nieuwe en diaken Brugman. „Een blije afsluiting van een droeve periode”, citeer ik uit de krant van 20 september. Het is een heel mooi plekje geworden, waar mensen even stil kunnen staan bij Maria. Met heel veel dank aan alle vrijwilligers die dit mogelijk hebben gemaakt! En nu op weg naar Allerzielen. In alle locaties wordt daar veel zorg en aandacht aan besteed. In de vieringen worden de namen genoemd van alle overledenen van afgelopen jaar. Er zijn lezingen, zang en Wij als parochiebestuur zijn zeer begaan met het wel en wee van alle locaties en met elkaar moet het toch lukken om een goede katholieke gemeenschap in stand te houden. Marjan Hakvoort

9


Parochie Maria Laetitia

Een weekje Wisconsin! Op zondag 27 augustus 2017, tijdens de vesperviering op de feestdag van de heilige Monica, aan de vooravond van het feest van haar zoon de heilige Augustinus, werd Peter Ambting ingekleed met het habijt van de Norbertijnen, in de St. Norbert Abbey, De Pere, VS. Wij, Lucie Siebes en Marcel Smits, mochten daar aanwezig zijn, met drie vrienden van Peter uit zijn stagetijd in de VS. Peter, die wij kennen in het zwart, is nu in het wit, en dat is mooi symbolisch voor de grote overgang die hij maakt. Maar het habijt past en staat hem goed, letterlijk en figuurlijk. De vreugde straalde van hem af en gaf echt het gevoel dat hij op zijn plek is, al zal de weg lang zijn, en met de nodige ups en downs. Want hij gaat een heel andere cultuur, leefomgeving en zelfs taal tegemoet. Het was prachtig om zes dagen door te mogen brengen in de abdij, in een heel bijzondere week. Want de dag na Peters inkleding was de eeuwige professie van Broeder Patrick LaPacz, die de dag daarop, dinsdag, diaken werd gewijd. Op woensdag werd het lichaam van de overleden pater Gary Meehan verwelkomd voor een dag waken en afscheid nemen vóór zijn uitvaart op donderdag. Wij realiseren ons dat deze week niet een gewone week was, maar wel een week waarin heel veel mensen die betrokken zijn bij de abdij, aanwezig waren; een week die veel kans gaf om de leefomgeving van de abdij en deze groep Norbertijnen te verkennen. Want de abdij is echt verweven met en actief in de omgeving. Er is een grote groep vrienden en geassocieerden van de communiteit, en de abdij heeft veel activiteiten in het grote gebied van Green Bay. Zij beheren St. Norbert College, een kleine universiteit van zo’n 2.500-3.000 studenten met een prachtige campus. Er is een spiritualiteitcentrum in de abdij waar veel groepen gebruik van maken. En zij zorgen voor een aantal parochies in de omgeving. Na ons vertrek begon Peter aan zijn ‘hermitage’, een tijd van drie maanden in afzondering van de wereld, om zich te verdiepen in het leven en het werk van de Norbertijnen en zich te hechten aan zijn nieuwe gemeenschap. Daarna zal hij een aantal cursussen volgen, waaronder ook in de Engelse en Spaanse talen, en te zijner tijd zal hij bijdragen aan het werk van de gemeenschap in een of meer van de voorgenoemde activiteiten. De gemeenschap zelf is heel vitaal. Ongeveer 40 leden wonen op de abdij, met nog ongeveer 20 die in kleinere gemeenschappen elders wonen, dichter bij hun werk of studie. Heel verschillende mensen, veel verschillende nationaliteiten, maar wel allemaal met een gezamenlijk doel en een gezamelijke inzet. Er is een zorgvleugel voor de ouderen en een aparte vleugel voor de novicen, waar Peter de eerste jaren zal wonen. Wij vonden ook een verrassende band met Nederland. Tussen 1840 en 1940 zijn zo’n 20.000 Nederlanders naar deze streek geëmigreerd en heel veel Nederlandse namen komen voor. De abdij is ook gesticht vanuit Abdij Berne in Heeswijk in 1898. Er leeft een sterke waardering voor deze Nederlandse wortels. Wisconsin is het zuivelgebied van de VS: er is veel melk- en kaasproductie. Alles in de VS is heel ruim en groot. Het terrein van de abdij is werkelijk een park van zo’n vier kilometer omtrek. Wilde herten, eekhoorns en kalkoenen lopen er vrij en ongestoord rond. En heel groot was de hartelijke gastvrijheid waarmee wij ontvangen werden. 10

Wij gingen met vertrouwen naar huis met een gevoel van ‘dit is goed’ en dat Peter zich daar thuis voelt. Lucie Siebes en Marcel Smits Foto’s: St. Norbert Abbey Foto boven: Peter met zijn bezoek tussen de beelden van de HH. Norbert en Augustinus. Van links naar rechts: Lucie Siebes, Marcel Smits, Peter Ambting, Paul Galanti, Julie Sherer, Jean Galanti. Foto onder: Peter na zijn inkleding bij het beeld van H. Norbert.


Werkdag liturgie De komende ontmoetingsdag/werkdag liturgie is bestemd voor parochianen die betrokken zijn bij lokale initiatieven van geloven en kerk zijn in de Parochie Maria Laetitia. De datum van deze ‘werkdag liturgie waarin parochianen voorgaan’ (zie pagina 14 van de vorige Vreugdebode) is vastgesteld op zaterdag 25 november. Het programma loopt van 09.30 uur (inloop) tot 15.00 uur (afsluiting). Plaats: Almende College, locatie Isala, Laan van Schuylenburch 8, Silvolde. Voor een eenvoudige lunch wordt gezorgd. Herman Agterhoek, opbouwwerker, zal deze dag begeleiden. Alle geloofsgemeenschappen van de Parochie Maria Laetitia worden van harte uitgenodigd om twee of meer mensen af te vaardigen naar deze bijeenkomst. Iedere locatie heeft zijn eigen ontwikkeling meegemaakt in de laatste tien jaar, waarin sprake was van steeds verdergaande centralisatie. Daarbij is een groeiende verantwoordelijkheid komen te liggen op de afzonderlijke geloofsgemeenschappen voor de plaatselijke vitaliteit. In het pastorale beleidsplan van de parochie wordt gesproken over ‘lokale pastorale nabijheid’. Dat is de wijze waarop de leden van de plaatselijke geloofsgemeenschap vanuit hun eigen kracht en mogelijkheden vorm en inhoud geven aan die lokale geloofsgemeenschap. Het verzorgen van bijeenkomsten waarbij de eigen gemeenschapsleden voorgaan in gebed, gezang en bezinning en waarbij een belangrijke plaats wordt ingeruimd voor onderlinge ontmoeting, is niet eenvoudig. Maar, wanneer we op deze andere, vernieuwende wijze elkaar in het kleine verband van onze plaatselijke gemeenschap blijven ontmoeten, kan dat een impuls zijn voor verdere spiritualiteit en vitaliteit. Ook kunnen van hieruit verdere initiatieven ontstaan voor vormen van (geloofs) verdieping en omzien naar elkaar. Er zal ruime aandacht zijn voor uw eigen verhalen, ervaringen en vragen rond het proces van verandering waarin we allen verkeren. We kunnen leren van elkaars ervaringen, elkaar bemoedigen en praktisch ondersteunen bij al onze inspanningen. Inspanningen die ten doel hebben om in onze lokale geloofsgemeenschap de pastorale nabijheid vorm en inhoud te geven. Reden genoeg om zaterdag 25 november vrij te houden in uw agenda en af te spreken wie er vanuit uw geloofsgemeenschap aan deze dag zullen deelnemen. Aanmelden kan tot en met zondag 5 november. Een uitnodiging, met inschrijfformulier, is gestuurd naar alle secretariaten van de afzonderlijke geloofsgemeenschappen van de Parochie Maria Laetitia. Leden van pastoraatsgroepen worden persoonlijk uitgenodigd. Wij hopen er, samen met u, een inspirerende en hoopvolle dag van te maken. Antoon Morsink, Steven van Woerkom, Herman Agterhoek en diaken Cor Peters

Pastorale column door Berrie Daalhuizen Allerzielen: gedenkdag Het is goed dat we een dag in het jaar hebben, Allerzielen, om onze dierbare overledenen die in het afgelopen jaar gestorven zijn, te gedenken. Door hun namen te noemen en een lichtje voor hen op te steken, zijn onze lieve doden weer in ons midden. Rond Allerzielen zien we ook steeds meer gedenkbijeenkomsten voor de overledenen in bijvoorbeeld ziekenhuizen en uitvaartcentra. De namen van de gestorvenen blijven zo klinken en het verdriet en de pijn van hun gemis mogen er zijn. Het is goed dat we onze doden levend houden onder ons door over ze te praten, anekdotes te vertellen in de familiekring, gevleugelde uitspraken van je overleden vader of moeder te citeren of samen te lachen om die overbekende grappen van een gestorven partner of een vriend. Op deze wijze gaan onze dierbare doden met ons mee op onze levensweg. Hoewel ze niet meer levend aanwezig zijn onder ons, dragen we ze mee in onze herinneringen, in onze gedachten, in ons hart. Zó blijven ze ons vergezellen op de weg die wij gaan. Allerzielen: een spiegel Onze overledenen houden ons ook een spiegel voor. Een vroeg overleden broer, de dood van een jonge moeder, een kind dat sterft nog voor het geboren is, doen ons beseffen hoe kwetsbaar ons leven is. We zijn als een bloem in het open veld, de wind waait en we zijn verdwenen. Hoe mooi is het om te zien dat je ouders of bekenden oud en wijs geworden zijn en in overgave sterven; hun leven uit handen geven aan God van wie zij het leven ontvingen. Zij laten zien dat het leven dat we hebben ontvangen, kostbaar is, een geschenk om te delen met de mensen om ons heen. Allerzielen, het gedenken van onze dierbare overledenen, is een uitnodiging om in de eerste plaats onze lieve doden niet te vergeten, hun naam onder ons levend te houden, maar onze overledenen houden ons ook een spiegel voor. Allerzielen opent mijn ogen voor de kwetsbaarheid van mijn leven. Je leven kan zomaar voorbij zijn. Heb je nog een heel leven voor je? Je weet het niet. Vandaag telt; nu leef je. Het verleden is voorbij. Wat er morgen zal zijn, weet je niet. Leef nu! Allerzielen opent ook mijn ogen voor de kostbaarheid van mijn leven. Je leven is je gegeven om het ten volle te leven, om uit te groeien tot de mens die je bedoeld bent. Je leven is een kostbaar geschenk om te delen met anderen, om samen je leven echt te leven. Je leven echt leven, is ook leven met je dierbare overledenen. Je ouders, die je het leven schonken. Je broer of zus, met wie je opgroeide. Je partner, met wie je liefde deelde of een vriend, aan wie je verknocht was. Allerzielen houdt ons een spiegel voor. Levenden en doden zijn intens verbonden, leven en dood horen onlosmakelijk bij elkaar. Berrie Daalhuizen, pastoraal werker

VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

11


Parochie Maria Laetitia

Lourdesreis voor jongeren Van 28 april t/m 5 mei 2018 (meivakantie)

In de meivakantie van 2018 sluiten we met de Parochie Maria Laetitia aan bij de bisdombedevaart naar Lourdes. Jongerengroep Impulz heeft voornemens om met ongeveer 25 jongeren (15-30 jaar) deel te nemen aan deze bedevaart, die een geweldige ervaring is. In totaal zullen ongeveer 1.300 pelgrims deelnemen aan deze bedevaart, van wie ongeveer 150 jongeren die een eigen programma volgen tijdens de bedevaart. Afwisselend programma Na het succes van 2012 en 2015, toen eveneens 25 jongeren deelnamen aan de bedevaart, willen we het succes evenaren door een afwisselend programma te bieden met inhoud. Het belooft dus wederom een mooie reis te worden waarin serieuze zaken worden afgewisseld met leuke en gezellige activiteiten. Naast de kerkelijke plechtigheden is er volop gelegenheid om elkaar te ontmoeten tijdens wandelingen, ontspanningsmomenten in het hotel, op een terras in Lourdes of in de mooie natuur van de Pyreneeën. De reis naar Lourdes biedt ook de gelegenheid om je diaconaal in te zetten voor je medepelgrims die minder goed ter been zijn of anderszins een beperking hebben. Je kunt op vrijwillige basis worden ingezet voor kleine klusjes, zoals bijvoorbeeld koffie rondbrengen in de trein of na een viering, koffers tillen, rolstoel duwen of er gewoon maar even te zijn voor de ander. Als je ouder dan 15 jaar bent, ben je uitgenodigd om mee te gaan met de jongerengroep Impulz. Ben je jonger dan 15 jaar, dan kun je mee onder begeleiding van een familielid. Albert Gilsing zal meegaan als begeleider van de jongerengroep. Prijs De reis kost normaal €599. Door subsidies en bijdragen van onder andere Parochie Maria Laetitia kan de reis worden aangeboden voor €399 p.p. In de reis zit alles inbegrepen, waaronder reis, overnachting en drie maaltijden per dag! Je hebt alleen wat zakgeld nodig voor eventuele consumpties en wat souvenirs. Iets voor jou? Kom dan naar de Informatieavond Om te kijken of deze reis iets voor je is, ben je welkom op vrijdagavond 10 november in de Maria-kapel van de Sint Martinuskerk, Dorpstraat 19, 7075 AC Etten. Op deze avond verzorgen jongeren een presentatie, aan de hand van een powerpoint over hun ervaringen in Lourdes. Ook kun je al je vragen kwijt over deze reis. Aan het eind van de avond is er gelegenheid om je in te schrijven. Voor meer informatie kun je terecht bij: diaken Cor Peters: c.peters@mlparochie begeleider Albert Gilsing: albertgilsing@gmail.com. 12

Lourdes foto’s komen van facebook pagina: @Lourdes.photo.Vincent


Parochiële Caritas Instelling

Kom erbij in Doetinchem In de vorige Vreugdebode (nr. 5) is onder meer op pagina 17 ingegaan op ‘eenzaamheid’: eenzaamheid, een taboe dat doorbroken moet worden. Op de website www.komerbijindoetinchem.nl kunnen mensen kennisnemen van wat er zoal te doen is en waar men dus anderen kan ontmoeten. Deze website blijft in de lucht en zal steeds worden geactualiseerd. Het plan is om in onze kerken tijdens het Martinusweekend (11 en 12 november) ‘eenzaamheid’ opnieuw centraal te stellen. ‘Eenzaamheid’ kan vaak ook niet los gezien worden van ‘armoede’. Daarom komen in dat weekend deze twee thema’s in de schijnwerper. In de liturgie zal aandacht worden gegeven aan ‘eenzaamheid’. Wellicht kunnen mensen iets vertellen over hoe men eruit gekomen is, welke dingen kunnen helpen. Tijdens de vieringen vindt u ook de kaartjes met de tekst “Ik nodig je uit!” Hiermee kunt u iemand van wie u vindt dat die ‘eenzaam’ is, eens uitnodigen om iets samen te gaan doen! In de voormalige Verrijzenis Parochie werd al een paar jaar met succes een kerstpakkettenactie opgezet. Het lijkt ons een goede gedachte deze mooie actie in onze hele Parochie Maria Laetitia te houden en wel op 14 en 15 december. Deze actie komt dan tegoed aan mensen/gezinnen met een heel kleine beurs. ‘Eenzaamheid’ speelt immers ook hier vaak een grote rol. In de volgende Vreugdebode wordt hierop teruggekomen. Alvast van harte aanbevolen! Namens het Diaconaal Beraad en Diaconaal Platform Doetinchem, Martin Liefrink

T C E J O PR D J I ! T L U A O A J HET M OEK NAAR IS OP Z

Al twaalf jaar wordt er wekelijks een maaltijd verstrekt aan mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Onze drijfveer is het Evangelie en Jezus’ liefde en bewogenheid voor ons. Met veel plezier koken vrijwillige koks iedere dinsdag een heerlijke maaltijd. Anderen verzorgen de bediening en bezorgen de gasten een gezellige, goede tijd. Heb je zin om met ons mee te helpen? Of wil je meer informatie? Mail dan naar: maaltijdproject@gmail.com

Kerstpakkettenactie Caritas en MOV van de voormalige Verrijzenis Parochie organiseren al enkele jaren een kerstpakkettenactie. Er wordt ondersteuning geboden aan mensen die het hard nodig hebben. Dit jaar wordt deze actie gehouden in alle locaties van de nieuwe Parochie Maria Laetitia. U kunt op donderdag 14 december houdbare levensmiddelen bij alle kerken van onze parochie brengen. Houdt u er vast rekening mee! In de volgende Vreugdebode krijgt u alle informatie die nodig is. Dit is een van de manieren waarop we als christenen onze opdrachten tot omzien naar elkaar vormgeven. Mensen die het op de een of andere manier moeilijk hebben, bijvoorbeeld door (chronische) ziekte, werkloosheid, echtscheiding, verlies van een geliefde. Maar ook denken we aan vluchtelingen die naar onze regio zijn gekomen. Mensen kunnen daardoor in de problemen raken. Geestelijk door eenzaamheid of materieel door financiële problemen. Dit is het brede werkveld ‘diaconie’. Omzien naar de medemens, zorg bieden, opkomen voor elkaar in solidariteit: dat is een van de missies van de katholieke kerk in onze samenleving.

Hebt u hulp nodig of kent u iemand die hulp nodig heeft? Misschien kan de PCI u helpen. U kunt contact opnemen met de plaatselijke werkgroep. - Azewijn: Riet Koster 0314 - 65 22 03 - Dinxperlo: Frans Vreemann 0315 - 65 12 13 - Doetinchem: Martin Liefrink 0314 - 32 36 29 - Etten: Ben Preijer 0315 - 32 78 86 - Gaanderen: Ria Aarntzen 0315 - 33 02 39 - Gendringen: Ans Robben 0315 - 23 62 36 - Megchelen: Joke Wilting 0315 - 37 74 25 - Netterden: Elly Geurtsen 0315 - 38 63 62 - Silvolde/Varsseveld: Frans Ros 0315 - 32 93 70 - Terborg: Wilma Elfrink 0315 - 32 98 04 - Ulft: Maria Steentjes 0315 - 84 21 23 - Wijnbergen Wim Loeven 0314 - 34 13 82 U kunt ook een e-mail sturen naar: pci@mlparochie.nl.

Diakens Jan van Heugten en Cor Peters

VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

13


Impulz

Lourdesbedevaart 2018

KIEK-INFO Locatie OLV/H. Geest: - zondag 12 november, - zondag 3 december, - zondag 10 december, - zondag 17 december, - zondag 24 december,

10.30 uur, kindernevendienst 10.30 uur, familieviering 1e Advent 10.30 uur, kindernevendienst 2e Advent 10.30 uur, kindernevendienst 3e Advent 17.00 uur, familiekerstavond met pastor De Haan.

Locatie H. Martinus Etten: - zaterdag 11 november, 19.00 uur, St. Maartenviering. Locatie H. Augustinus/H. Martinus Gaanderen: - zondag 26 november, 10.30 uur, gezinsviering woord en communie m.m.v. kinderkoor Keitof. Locatie Wijnbergen: - zaterdag 25 november, vormselviering in de H. Martinuskerk in Etten (vormelingen van Doetinchem, Gaanderen, Etten en Terborg samen). Vormheer mgr. Woorts - zondag 24 december, 18.00 uur, familiekerstviering met kerstspel en oppas voor de allerkleinsten.

In 2018 sluiten we als Parochie Maria Laetitia aan bij de bisdombedevaart naar Lourdes. Deze wordt gehouden van 28 april t/m 5 mei 2018. De reis wordt uitgevoerd per bus en snelle TGV. Een mooie gelegenheid tot ontmoeten van mensen uit de nieuwe grote regio die de parochie inmiddels omvat. Samen op bedevaart betekent ook als gelovige onderweg gaan. In Lourdes komen we in de grot, waar Onze Lieve-Vrouw is verschenen aan de H. Bernadette. Een plaats waar je gevoeliger kunt worden voor je persoonlijke leven en het kan je geloof versterken. Deze bedevaart is een vervolg op die van 2012 en 2015. Ook toen zijn we met een groot aantal jongeren en ouderen, ziek en gezond, op tocht gegaan. De bedevaart van 2012 was zelfs de aanleiding tot de oprichting van de Jongerengroep Impulz. In 2018 hoopt deze groep met een 25-tal jongeren deze reis te maken. Over de informatiebijeenkomsten van Impulz leest u in de linkerkolom. Heeft het verhaal van Lourdes u iets te zeggen of bent u er nieuwsgierig naar, komt u dan naar de informatiebijeenkomst op donderdag 16 november 2017 in Etten, in de Mariakapel van de Martinuskerk. Vanaf 19.30 uur staan koffie en thee klaar. We horen en zien dan over Lourdes toen en nu. Maar ook informeren we u onder andere over de reismogelijkheden, de kosten en het globale programma van die week. Er is voldoende gelegenheid om uw vragen te stellen of om u zelfs al aan te melden. E-mailadres: parochiereizen@mlparochie.nl De werkgroep Parochiereizen Corrie Berendsen, Mia Otten, Ben Donderwinkel, Albert Gilsing, Cor Peters, diaken.

14


Azewijn - Petrus en Paulus Ulft - Varsselder AZEWIJN

Mededelingen Communie thuis: Elke eerste vrijdag van de maandag, info Annie Westerveld Overlijden: De uitvaartondernemer neemt contact op met de weekwacht, die op zijn/haar beurt contact opneemt met de betreffende geloofsgemeenschap. Kerkberichten: E-mail: redactie@kerkazewijn.nl Post: envelop in de brievenbus Mattheusplein 1 (aan de buitenmuur van de Mariakapel) onder vermelding van kerkberichten. Zondag 29 oktober 15.00 uur: Allerzielenviering/Grafzegening Voorganger: pastor Smits Koor: dames- en herenkoor Collectanten: Wim Kempers en Frans Giesen Intenties kerstviering Azewijn Intenties voor deze viering graag inleveren vóór 27 november in de brievenbus. Dan worden ze nog vermeld op het inlegvel.

In memoriam Mientje Hermsen-Thuis, overleden op 4 augustus op 92-jarige leeftijd. Wim de Lange, overleden op 7 augustus op 76-jarige leeftijd. Gerda Wezendonk-Heebing, overleden op 21 augustus op 63-jarige leeftijd. Wij bidden voor hun eeuwige rust en wensen de familie veel sterkte.

ULFT

Mededelingen Openingstijd: Mariakapel: iedere dag van 9.00 tot 17.00 uur. Gebedsintenties: De gebedsintenties voor de vieringen kunt u wekelijks vinden in de Gelderse Post. Opgave dient u minimaal 2 weken voor de betreffende viering in te leveren. Communie aan huis: Eens per maand brengen enkele mensen binnen onze parochiegemeenschap communie aan huis. Ouderen, zieken of mensen slecht ter been die graag de H. Communie ontvangen, kunnen voor informatie of aanmelding contact opnemen met het secretariaat, tel.: 0315 - 68 12 75 op maandag en donderdagmorgen tussen 9.00 en 12.00 uur. Of met Ton Lamers, tel. 0315 - 63 19 63 of met Henk Erinkveld, tel. 0315 - 68 18 77. VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

U kunt contact opnemen met het secretariaat: tel. 0315 - 68 12 75. Op maandag en donderdag van 9.00 tot 11.30 uur: voor misintenties. Ook kunt u intenties (à € 9) per envelop schriftelijk opgeven (graag in de linkerbovenhoek vermelden: Intenties) en bij het secretariaat in de brievenbus doen.

Familieberichten Gedoopt 27-08-2017, Lotte Elburg, De Woerd 5, Dinxperlo. 27-08-2017, Karlijn Schut, De Pavert 9, Varsselder. 12-09-2017, Helena Donders, Emailleplein 19, Ulft

Overleden 13-08-2017, de heer Theet Raben, Hogeweg 51, 90 jaar. Zijn uitvaartdienst en begrafenisplechtigheid hebben plaatsgehad op 17 augustus. 14-08-2017, de heer Gerard Geerts, Thorbeckestraat 9, 79 jaar. Zijn crematieplechtigheid heeft op 19 augustus plaatsgehad. 14-08-2017, mevrouw Joke Aalders-Löwenthal, v/h Van Nispenstraat 11, 86 jaar. Haar uitvaartdienst en begrafenisplechtigheid hebben plaatsgehad op 18 augustus. 21-08-2017, de heer Jan van Amstel, Allee 82, 77 jaar. Zijn uitvaartdienst en begrafenisplechtigheid hebben plaatsgehad op 26 augustus. 22-08-2017, de heer Theo Elferink, zorgcentrum Debbeshoek, 88 jaar. Zijn uitvaartdienst en begrafenisplechtigheid hebben plaatsgehad op 25 augustus. 25-08-2017, mevrouw Els Krul, Valkenhof 55, 68 jaar. Haar uitvaartdienst en begrafenisplechtigheid hebben plaatsgehad op 31 augustus. 29-08-2017, de heer Frans van Haaster, Debbeshoek 2, 75 jaar. Zijn crematieplechtigheid heeft plaatsgehad op 2 september. 14-09-2017, de heer Theo Welling, Parkstraat 23, 66 jaar. Zijn crematieplechtigheid heeft plaatsgehad op 20 september. Wij bidden voor hun eeuwige rust en wensen hun familie veel sterkte en kracht voor de komende tijd.

VARSSELDER - VELDHUNTEN

Ziekenbezoek Bent u ziek of kent u iemand in uw omgeving die ziek is en graag bezoek vanuit de kerk wenst of wilt u graag communie thuis ontvangen? Neem dan gerust contact met ons op en wij kunnen u verder helpen. Nelleke Wissing: tel. 06 -10 73 09 19 Maria Dellemann, tel. 0315 - 63 17 43 Lees verder op pagina 30

15


Parochie Maria Laetitia

Weekendvieringen van 27 oktober tot en met 7 december 2017 Weekeinde

OLV. Tenh.opn./ H. Geest Doetinchem

H. Martinus /De Huet Wijnbergen/Doetinchem

H. Augustinus / H. Martinus Gaanderen

H. Martinus Etten

HH. Petrus en Paulus Ulft

H. Mauritius Silvolde

Zaterdag 28 okt. Zondag 29 okt. 30e zondag door het jaar (A)

Zo. 29 okt. 10.30 uur Euch.vier.kardinaal W. Eijk/ Diaken C. Peters GK Breedenbr./Dinxperlo

Za. 28 okt. 19.00 uur Communieviering J. van Heugten Herenkoor

Zo. 29 okt. 10.30 uur Eucharistieviering A. Morsink

Zo. 29 okt. 10.30 uur Allerzielenviering M. Tankink Kerkkoor

Zo. 29 okt. 10.00 uur Eucharistieviering M. Smits kerkkoor

Zo. 29 okt. 10.00 uur Anders vieren Parochianen Mixed emotions

Woensdag 1 nov. Allerheiligen

Wo. 1 nov. 19.00 uur Allerheiligen/H. Pauw In Laudem Dei

Zie OLV

Zie OLV

Zie OLV

Donderdag 2 nov. Allerzielen

Do. 2 nov. 19.00 uur Eucharistie-/Allerzielenvier. M. Smits Laurentiuskoor

Do. 2 nov. 19.00 uur Allerzielenviering Parochianen Dameskoor

Do. 2 nov. 19.00 uur Allerzielenviering Parochianen/J. Brugman Gemengd koor

Zaterdag 4 nov. Zondag 5 nov. 31e zondag door het jaar (A)

Zo. 5 nov. 10.30 uur Eucharistieviering H. van Merm Volare

Za. 4 nov. 19.00 uur Communieviering J. van Heugten Herenkoor

Zo. 5 nov. 9.00 uur Eucharistieviering H. Hendriksen Gemengd koor

Zaterdag 11 nov. Zondag 12 nov. 32e zondag door het jaar (A)

Zo. 12 nov. 10.30 uur Eucharistieviering/KND M. Smits/In Laudem Dei & HK Winterswijk

Za. 11 nov. 19.00 uur Eurcharistieviering M. Smits alle koren

Zaterdag 18 nov. Zondag 19 nov. 33e zondag door het jaar (A)

Zo. 19 nov. 10.30 uur Eucharistieviering H. van Merm In Laudem Dei

Zaterdag 25 nov. Zondag 26 nov. Christus Koning

Zaterdag 2 dec. Zondag 3 dec 1ste zondag van de advent

Do. 2 nov. 19.00 uur Gebedsviering Werkgroep Mixed emotions

Za. 4 nov. 19.00 uur Eucharistieviering M. Smits Kerkkoor

Zo. 5 nov. 10.00 uur Eucharistieviering M. Smits kerkkoor

Za. 4 nov. 17.30 uur Eucharistieviering H. Hendriksen Kerkkoor

Zo. 12 nov. 10.30 uur Communieviering Parochianen Liberate

Za. 11 nov. 19.00 uur Gezinsviering/St. Maarten C. Peters Kerkkoor

Zo. 12 nov. 10.00 uur Eucharistieviering H. van Merm Walburgis Netterden

Za. 11 nov. 17.30 uur Communieviering Parochianen Kerkkoor

Za. 18 nov. 19.00 uur Eurcharistieviering H. Pauw Dameskoor

Zo. 19 nov. 10.00 uur EV/Ceciliafeest H. Pauw Gemengd koor

Zo. 19 nov. 10.30 uur Communieviering J. Brugman Kerkkoor

Zo. 19 nov. 10.00 uur EV/Ceciliafeest M. Smits kerkkoor

Zo. 19 nov. 10.00 uur WCV/Ceciliafeest M. Tankink Kerkkoor

Zo. 26 nov. 10.30 uur Eucharistieviering H. Reusen Volare

Za. 25 nov. 19.00 uur Communieviering J. van Heugten Herenkoor

Zo. 26 nov. 10.30uur Communieviering C. Peters Keitof

Za. 25 nov. 19.00 uur Vormselviering/ Ceciliafeest/Mgr. Woorts Kerkkoor

Zo. 26 nov. 10.00 uur Vormselviering Mgr. Woorts kerkkoor

Za. 25 nov. 17.30 uur Eucharistieviering H. Pauw Mixed Emotions

Zo. 3 dec. 10.30 uur Eucharistie/familieviering H. Pauw Singing Kids

Za. 2 dec. 19.00 uur Communieviering J. van Heugten Monte Vino

Zo. 3 dec. 9.00 uur Eucharistieviering H. Pauw Gemengd koor

Za. 2 dec. 19.00 uur Eucharistieviering M. Smits Kerkkoor

Zo. 3 dec. 10.00 uur Eucharistieviering M. Smits kerkkoor

Za. 2 dec. 17.30 uur Eucharistieviering M. Smits Kerkkoor

Terborg,Terborg Nieuw Begin Do. 2 nov. 17.30 uur Allerzielen Zo. 10 dec. 10.30 uur Advent

Antonius (o.v.) Antonius (o.v) 29 okt. 15.00 uur Gebedsviering/grafzeg. C. Peters

Dopen

Doopvoorbereiding

Locatie

Doopheer Datum

Tijd

Ulft Zo. 19 nov. 12.30 uur M.S. Di. 31 okt. Dinxperlo Zo. 3 dec. 11.30 uur J.v.H. Do. 16 nov. Doetinchem Zo. 12 nov. 13.00 uur C.P. Ma. 30 okt. Wijnbergen Zo. 26 nov. 12.30 uur C.P. Ma. 6 nov. 16

Zie P&P Ulft

Do. 2 nov. 19.00 uur Gebedsviering Werkgroep Kerkkoor

Dopen najaar 2017 Parochie Maria Laetitia Datum

Wo. 1 nov. 19.00 uur Allerheiligen M. Smits kerkkoor

Tijd

20.00 uur 20.00 uur 20.00 uur 20.00 uur

Dopen in de Parochie Maria Laetitia Wilt u uw zoon of dochter laten opnemen in onze geloofsgemeenschap, dan bent u van harte welkom! U kunt uw zoon of dochter telefonisch opgeven via het Centraal Aanmeldpunt Dopen, bereikbaar op maandag, woensdag en vrijdag van 09.30 tot 12.00 uur (secretariaat OLV Tenhemelopneming/H. Geest, Doetinchem), telefoon 0314 - 39 10 91. Ook kunt u een doop per e-mail opgeven. E-mail: dopen@mlparochie.nl. Verdere informatie over het dopen vindt u op de website van de parochie: www.maria-laetitia.nl/sacramenten. Op de website vindt u ook het doopformulier om een doop aan te melden.


Terborg

Ontmoetingsbijeenkomsten De Goede Herder Dinxperlo

H. Martinus Gendringen

Zo. 29 okt. 10.00 uur Anders vieren Parochianen Harmonie

Za. 28 okt. 10.30 uur Knollenkermisviering C. Peters kerkkoor

Zie P&P Ulft

Zie P&P Ulft

Do. 2 nov. 19.00 uur Gebedsviering Werkgroep Gemengd koor

Do. 2 nov. 19.00 uur Gebedsviering Werkgroep kerkkoor

Zo. 5 nov. 10.00 uur Communieviering J. van Heugten Herenkoor

Za. 4 nov. 17.30 uur Eucharistieviering M. Smits kerkkoor

Za. 11 nov. 19.00 uur Eucharistieviering H. van Merm Dameskoor

Zo. 12 nov. 10.00 uur Communieviering C. Peters kerkkoor

Za. 18 nov. 19.00 uur EV/Ceciliafeest M. Smits Gemengd koor

Za. 18. nov. 17.30 uur Eucharistieviering H. Pauw kerkkoor

Za. 25 nov. 19.00 uur Eucharistieviering M. Smits Herenkoor

Za. 25 nov. 17.30 uur Communieviering C. Peters kerkkoor

Zo. 3 dec. 10.00 uur Communieviering J. van Heugten Dameskoor

Za. 2 dec. 17.30 uur Eucharistieviering H. Pauw kerkkoor

Megchelen Megchelen 5 nov. 10.00 uur Hubertusviering M. Tankink kerkkoor

Azewijn Azewijn Zo. 29 okt. 15.00 uur Allerzielenviering/grafzeg. M. Smits dames-en herenkoor

H. Walburgis Netterden

Al vele jaren is er in de Georgiuskerk geen eucharistievieringen meer. Overigens is het nog mogelijk om te trouwen in onze prachtige kerk en ook een kerkelijke uitvaart behoort nog steeds tot de mogelijkheden. Maar er zijn dus geen officiële eucharistievieringen meer. De bekendmaking veroorzaakte in die tijd natuurlijk de nodige discussies en onvrede. Een aantal actieve vrijwilligers heeft toen de handdoek opgepakt, wat onder andere leidde tot het organiseren van Ontmoetingsbijeenkomsten in onze kerk.

Zie P&P Ulft

Za. 4 nov. 19.00 uur Allerzielenviering M. Tankink Herenkoor

Inspirerende momenten De Ontmoetingsbijeenkomst wordt jaarlijks zo’n acht keer georganiseerd en we gebruiken daarvoor niet de gehele kerk, maar alleen het deel achter in de kerk, dus achter het altaar. Dit geeft een intieme sfeer en een echt gevoel van samenzijn. Er is altijd een inspirerend thema, ondersteund door toepasselijke liederen en prachtig orgelspel. We zijn blij dat we iedere keer toch weer tussen de 40 en 50 parochianen mogen verwelkomen. De reacties zijn dan ook onverdeeld positief… „Fijn dat dit nog kan in Terborg.” Organisatie De voorbereidingen en verzorging van de bijeenkomst is vanaf het begin in handen van Annet Heijnst, Antoon Morsink en Steven van Woerkom. Vooral het samenstellen van het boekje en de verdere praktische uitwerking daarvan neemt de nodige tijd in beslag. Dat is er ook aan af te zien: bezoekers zijn altijd onder de indruk en nemen het boekje vaak mee naar huis. Inmiddels zijn we bijna vijf jaar en 30 Ontmoetingsbijeenkomsten verder en heeft Steven van Woerkom aangegeven dat hij een stapje terug wil doen in het vele vrijwilligerswerk dat hij doet voor de kerk.

Za. 2 dec. 19.00 uur Eucharistieviering H. Pauw gemengd koor

Enthousiaste vrijwilliger(s) gezocht Voor de organisatie van de Ontmoetingsbijeenkomsten zijn we op zoek naar enthousiaste mede-parochianen die hun mouwen willen opstropen. Al in de voorbereidingen van de bijeenkomsten ben je heel direct bezig met het christelijk geloof en word je aangescherpt in je eigen denkbeelden. Vervolgens schenk je tientallen parochianen tijdens de bijeenkomst plezier, vreugde en een warm gevoel. Wil je er zijn voor een ander? Iets betekenen voor je medemens? Dit is je kans. Meer informatie via Antoon Morsink (tel. 0315 - 34 03 24) of Jos Kunze (tel. 0315 - 34 06 10). Namens de werkgroep Nieuw Begin, Jos Kunze

Oecumenis che Taizé vi ering

T

Bidden in de stilte van je hart… .

A I Z

É

Zondag 12 nov ember en 10 decem ber 2017 Protestantse kerk Silvolde Aanvang 17. 00 uur Aansluitend ontmoeting met kof fie/the e

Twee Ontmoetingsbijeenkomsten Na de oecumenische viering op 17 september en de bijeenkomst ter gelegenheid van de start van ons werkjaar op 4 oktober bent u welkom in onze Georgiuskerk in Terborg op: - donderdag 2 november, 17.30 uur: Allerzielen - zondag 10 december, 10.30 uur: Advent Wij hopen weer velen van u te mogen begroeten! Werkgroep liturgie Nieuw Begin Terborg

Lees verder op pagina 28 VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

17


Tomesen Humanitair begeleidster

Onze uitvaartverzorgers

Ans Masselink

Ton de Jong

Ank Horstink

Dela of Monuta verzekerd? GUV Tomesen kan ALTIJD de uitvaart verzorgen ZONDER MEERKOSTEN!

Carla Lammers

Fiscaal voordelig uw uitvaartverzekering sluiten, rechtstreeks en zonder kosten? Ook dat kan via GUV Tomesen!

Uitvaartverzekering Uitvaartverzorging Crematorium

Aannemingsbedrijf

uwen o r t r e v is n e w u o B

Zeddamseweg 24 • 7075 EE Etten • Tel : 0315 323 680

www.janvandulmen.nl

BEL 0315 - 33 05 96 www.guv.nl/tomesen


Parochie Maria Laetitia Zorgcentra Croonemate Doetinchem 3e vrijdag van de maand

Doordeweekse vieringen 26 oktober tot en met 7 december vrijdag 17 november

19.00 uur

Woord- en communieviering

J. Brugman

Het Weerdje Doetinchem 1e woensdag van de maand

woensdag 1 november

15.00 uur

Herdenkingsdienst

V. Storteler

Schavenweide Doetinchem 2e donderdag van de maand

donderdag 26 oktober donderdag 9 november donderdag 23 november

15.00 uur 15.00 uur 15.00 uur

Protestantse kerkdienst Woord- en communieviering Protestantse kerkdienst

A. van der Heiden J. Brugman A. van der Heiden

Den Ooiman (verpleeghuis) Doetinchem

zondag 19 november

10.00 uur

Communieviering

V. Schrover

Verzorgingshuis ‘Pelgrim’ Gaanderen

zaterdag 28 oktober zaterdag 11 november zaterdag 25 november

15.00 uur 15.00 uur 15.00 uur

Woord- en gebedsviering Woord- en communieviering Woord- en gebedsviering

M. Storteler J. Brugman M. Storteler

Antonia Terborg

zaterdag 28 oktober zaterdag 4 november zaterdag 11 november zaterdag 18 november zaterdag 25 november zaterdag 2 december

15.00 uur 15.00 uur 15.00 uur 15.00 uur 15.00 uur 15.00 uur

Woord-en communieviering Woord-en communieviering Woord-en communieviering Eucharistieviering Woord-en communieviering Woord-en communieviering

A. Pelgrim A. Koenders G. v.d. Munckhof A. Morsink G. v.d. Munckhof A. Pelgrim

Debbeshoek Ulft

zaterdag 28 oktober zaterdag 4 november zaterdag 11 november zaterdag 18 november zaterdag 25 november zaterdag 2 december

18.30 uur 18.30 uur 18.30 uur 18.30 uur 18.30 uur 18.30 uur

Woord- en communieviering Woord- en communieviering Woord- en communieviering Eucharistieviering Woord- en communieviering Woord- en communieviering

Kl. Gebbink A. Koenders G. v.d. Munckhof A. Morsink G. v.d. Munckhof A. Pelgrim

Schuylenburgh

woensdag 1 november woensdag 8 november woensdag 15 november woensdag 22 november woensdag 29 november woensdag 6 december

16.30 uur 16.30 uur 19.00 uur 16.30 uur 16.30 uur 16.30 uur

Eucharistieviering Woord- en communieviering Oecumenisch Eucharistieviering Woord- en communieviering Woord- en communieviering

A. Morsink G. v.d. Munckhof dhr. Kuijt A. Morsink G. v.d. Munckhof G. v.d. Munckhof

Zorgcentrum Maria Magdalena Postel Gendringen

woensdag 1 nov. woensdag 8 nov. woensdag 15 nov. woensdag 22 nov. woensdag 29 nov. woensdag 6 dec.

10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur

Eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering

M. Smits M. Smits M. Smits M. Smits M. Smits M. Smits

Zorgcentrum Dr. Jenny

elke laatste vrijdag

11.00 uur

Eucharistieviering

M. Smits

Kerklocaties H. Martinus Etten

elke dinsdag

19.00 uur

Eucharistieviering

M. Smits

elke woensdag woensdag 8 november elke vrijdag vrijdag 3 november

19.00 uur

Eucharistieviering geen viering Eucharistieviering geen viering

H. Pauw

Hoogfeest Allerheiligen 1 nov. H. Willibrord 7 nov.

woensdag 1 november dinsdag 7 november

19.00 uur 19.00 uur

Eucharistieviering Eucharistieviering

H. Pauw H. Pauw

H. Martinus Gendringen

woensdag 15 november

19.00 uur

Eucharistieviering voor Dora Visser

M. Smits

H. Antonius - P & P Ulft

elke vrijdag elke 1ste vrijdag v.d. maand

9.30 uur 8.30-9.50

Eucharistieviering biechtgelegenheid

M. Smits M. Smits

H. Mauritiuskerk Silvolde

elke donderdag

9.30 uur

Rozenkransgebed

De goede Herder

elke 1ste woensdag

18.30 uur

Eucharistieviering/Rozenkransgebed

H. Martinuskerk Gendringen

elke vrijdag

15.00 uur

Open kerk met uitstelling van het Allerheiligste

OLV. Tenh/ H. Geest

VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

10.00 uur

H. Pauw

M. Smits

19


Breedenbroek - Dinxperlo BREEDENBROEK

DINXPERLO

Mededelingen

Mededelingen

Intenties: Mis- en gebedsintenties worden gelezen in de weekendvieringen in Dinxperlo en de gebedsvieringen in de dagkapel.

Agenda: - donderdag 2 november om 19.00 uur Allerzielenviering - donderdag 16 november om 09.30 uur Locatieraadsvergadering - donderdag 21 december om 09.30 uur Locatieraadsvergadering - zondag 24 december om 21.00 uur kerst Eucharistieviering - zondag 31 december om 10.00 uur Oudejaarsviering

Gebedsvieringen: Zaterdag 28 oktober 19.00 uur: dagkapel. Zaterdag 2 december 19.00 uur: dagkapel. Allerzielenviering in Dinxperlo. Gebedsintenties: Zie los info-blad.

Strooiveld In de vorige Vreugdebode is reeds melding gemaakt van het strooiveld op onze begraafplaats. Om iedereen in de gelegenheid te stellen om op eigen wijze invulling te geven aan het herdenken van hun dierbare overledenen, heeft dit locatiebestuur gemeend om ook op ons kerkhof een strooiveld te realiseren. Met ingang van 1 september is het strooiveld in gebruik genomen. Het verstrooien van de as van een dierbare kan in principe overal, mits toestemming van de eigenaar van de grond. Vaak hebben gemeenten nog wel bijzondere bepalingen over het verstrooien van as in hun APV, onder andere niet op verharde delen, gemeentelijke begraafplaatsen, speelterreinen en evenemententerreinen. Om voor u de keuze tot verstrooiing gemakkelijk te maken bieden wij u deze gelegenheid. De wijze van verstrooien kan door u zelf worden bepaald, eventueel met een korte plechtigheid of in stilte in familieverband. Neem hiervoor even contact op met de begraafplaatsbeheerder: G.J.W. Hollander, e-mail: gjwhollander@gmail.com, tel.: 0315 - 65 12 88. Voor het uitstrooien van de as van een dierbare is een eenmalig bedrag verschuldigd van € 112,00. Hiervan ontvangt u een factuur. Dit bedrag is inclusief een blanco gedenkplaatje. U dient echter zelf zorg te dragen voor de tekst en het graveren van het geleverde plaatje. Foto: Peter Tadema

Intenties: Om pijnlijke vergissingen te voorkomen verzoeken wij u de intenties voor uw dierbaren ‘s woensdags tussen 10.00 uur en 12.00 uur op te geven aan het secretariaat, zodat deze in de eerstvolgende weekendviering kunnen worden meegenomen. Opgaven na woensdag worden in het tweede navolgende weekend in de viering meegenomen.

Seniorendagen In 2017 staat er nog één seniorenmiddag gepland, namelijk op de kerstmiddag van woensdag 13 december. De middag wordt geopend om 14.30 uur met een gezamenlijke feestelijke viering in de dagkerk. We zingen kerstliederen als omlijsting van de viering. Na de viering wacht een uitbundig gevulde koffietafel. Het verdere programma blijft een verrassing. U, 70- jarige of ouder, bent van harte welkom! De werkgroep

Ziekenzondag 10 september Onbegrijpelijk dat midden in een periode van herfst met storm en regen juist op deze ‘Dag voor de zieken’ de zon uitbundig scheen. De Goede Herderkerk in Dinxperlo liep goed vol met mensen. Mede door de grote belangstelling was de sfeer meteen heel gezellig. Ds P. Bochanen, die voorganger was, ging hier helemaal in mee door zijn ontspannen en huiselijke optreden. Zijn overweging aansluitend op het evangelie van de Barmhartige Samaritaan sneed goed hout, juist voor de zieken, en hij gaf een bijzondere interpretatie van het begrip ‘Wie is mijn naaste?’ De muzikale ondersteuning door het koor Vriendschap uit IJzerlo o.l.v. Miriam Sterk droeg veel positiefs bij aan de sfeer in de kerk. Het orgelspel van Dick Homburg was hartverwarmend en stimuleerde iedereen om mee te zingen. Iedereen die een bijdrage aan deze bijzondere, oecumenische dienst had geleverd, werd tot slot bedankt voor zijn/haar inzet. De voorzitter van de Stichting Zonnebloem Dinxperlo-Breedenbroek hield een warm pleidooi voor de activiteiten en noodzaak van de Zonnebloem. Zij bedankte voor het feit dat de opbrengst van de collecte voor de Stichting Zonnebloem zou zijn. Velen genoten na afloop van de koffie met cake en er werd weer eens flink bijgepraat. Ieder die de kerk verliet, kreeg een echte zonnebloem mee ter herinnering aan een zeer waardevolle en menswaardige bijeenkomst. Ed Abbing

In memoriam

Op 1 september is op 88-jarige leeftijd overleden WILHELMINA JOHANNA GERHARDA SIEMES-ERNST, Willemien, Veengracht 1, 7091 BR Dinxperlo. De gezongen uitvaart vond plaats op 7 september waarna de crematie plaats vond in Crematorium Berkenhoven in Aalten. 20


De Huet Doetinchem - Wijnbergen

Presentatie vormelingen

Vanaf september komen jongeren van Doetinchem samen in de Martinuszaal van de kerk in Wijnbergen om zich voor te bereiden op het Heilig Vormsel. In elke bijeenkomst staat een Bijbelverhaal centraal. Dit verhaal wordt op verschillende manieren verwerkt. Zo hebben we bij het Bijbelverhaal ‘Jezus moet kiezen’ een dilemmaspel gedaan. Bij het verhaal de missie van Jezus denken we na over wat missie voor ons is. In deze bijeenkomst staat ook centraal wat onze eigen dromen zijn. Wij kunnen – als we dat willen – de wereld fijner maken. Daar helpen de tien geboden bij. Een opdracht is dan: Welke emoticons zou jij bij de tien geboden kunnen bedenken? Op 7 oktober 2017 stellen de jongeren zich voor aan de parochiegemeenschap in de eucharistieviering in de H. Martinuskerk in Wijnbergen. Ze laten zien welke goede vruchten zij al in zich hebben en welke vruchten zij nog graag zouden willen plukken. Daarvoor maakte iedereen een appel of een peer om die tijdens de viering aan de boom te hangen. De viering wordt muzikaal ondersteund door Monte Vino. Wij wensen Luca, Jaap, Dominique, Ruben, Sidney, Lucinde, Luc, Mathijs, Nerena en Luca een fijne tijd en een goede vormselviering toe op 25 november 2017 in de H. Martinuskerk in Etten. Werkgroep Vormsel Doetinchem

Allerzielen

Open Monumentendag Zaterdag 9 september waren er in de regio Doetinchem, Wehl en Nieuw Wehl 20 locaties te bezoeken waar het thema ‘Boeren, burgers en buitenlui’ door verhalen, rondleidingen en voorstellingen werd vormgegeven. Een van de monumenten, die op die dag de deuren wagenwijd voor bezoekers openzetten, was onze Martinuskerk in Wijnbergen. Met behulp van een kleine tentoonstelling werd de geschiedenis van de kerk weergegeven. De twee aanwezige gidsen gaven, indien gewenst, verdere uitleg over het reilen en zeilen van ‘de Martinus’ door de eeuwen heen en verzorgden bovendien een rondleiding door het Godshuis. Het was echter wel jammer dat door het regenachtige (herfst)weer slechts een twintigtal bezoekers hun weg naar de Martinus vonden. Een aantal reacties: „Ik had niet verwacht, dat het zo’n grote ruimte was.” „Wat is het mooi van binnen; dat had ik niet verwacht.” „Altijd als ik langs kom, is de kerk gesloten; nu had ik de kans om even binnen te kijken.” Door zulke ontboezemingen blijkt dat, ondanks het geringe aantal bezoekers, het toch de moeite waard is geweest aan de Open Monumentendag mee te doen en de Martinuskerk open te stellen.

Familieviering kerst Wie wil er meedoen? Op 24 december om 18.00 uur is de familieviering in de Martinuskerk Wijnbergen waarbij we de geboorte van Jezus samen vieren. In deze familieviering zullen kinderen een kerstspel uitvoeren. Wij zoeken jullie daarom! Wie wil er meedoen met het kerstspel? Om mee doen hoef je niet te kunnen lezen. Wij oefenen voor Kerstmis het kerstspel één keer samen in de kerk. Wij hopen dat zoveel mogelijk kinderen zich willen opgeven. Je kunt je opgeven bij: Joyce Janssen van basisschool Dichterbij of Margreet de Groen , Bianca ter Heijne en Ellen Peters van basisschool Octa. Je kunt ook contact opnemen met het secretariaat van de St. Martinus Wijnbergen of Ada Loeven (t.loeven@upcmail.nl). Voor de kinderen tot en met groep 3 is er tijdens de viering na het kerstspel opvang in de Martinuszaal. Wij hopen dat jullie mee willen doen! Werkgroep Kerst

Ook dit jaar vieren we als geloofsgemeenschap Allerzielen en wel op donderdag 2 november om 19.00 uur. In deze viering worden de namen genoemd van die overledenen die voor u een bijzondere plaats innemen en voortleven in uw herinnering. Lijsten waarop u hun namen kunt opschrijven, liggen inmiddels al enkele weken achter in de kerk. Tot en met zaterdag 28 oktober is dit nog mogelijk. Ook kunt u de naam (of namen) doorgeven aan het secretariaat. Bijzondere aandacht gaat uit naar die parochianen die sinds Allerzielen 2016 zijn overleden. Zij zullen kort herdacht worden en er wordt een kaars voor hen ontstoken die na afloop kan worden meegenomen. Na de viering gaan we, wanneer de weersomstandigheden dat toelaten, in processie naar het kerkhof. Na een kort meditatief moment zullen de graven, de urnen en het strooiveld worden gezegend.

In memoriam Geschrokken vernamen wij het overlijden van Godelieve Koets-Tendijck. Zij werd slechts 63 jaar. Samen met haar gezin was zij een actief lid van de werkgroep Kerkschoonmaak en van het koperpoetsen. Dit laatste zal voortaan anders zijn. Zij zorgde er met haar altijd positieve insteek en haar mooie verhalen voor dat een avondje koperpoetsen werkelijk omvloog. We danken de familie voor jarenlange trouwe arbeid en we wensen Paul, Lotte en Fleur heel veel sterkte, nu ze verder moeten zonder Godelieve. Werkgroep Kerkschoonmaak

Werkgroep avondwake

VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

21


Doetinchem

Chantal van der Sanden Toen we aan dit interview begonnen, herinnerden we ons beiden die zondagmorgen van een jaar of tien geleden waarop Chantal zich in de H.-Geestkerk – bescheiden – presenteerde. Het was na een mooie familieviering die eindigde in het afscheid van de toenmalige Werkgroep Familievieringen. Hen dankend zei ik met enige zorg tegen de kerkgangers: „Willen we dat de familievieringen blijven, dan moet zich snel een nieuw clubje vormen.” De koffie was nauwelijks ingeschonken of daar kwamen een paar jonge mensen zich melden. Chantal was een van hen. Ze is nog steeds present. Het was niet haar eerste taak. In 2000 vanuit Dongen op Schermhorst in Doetinchem beland, had ze zich voor een doopgesprek gemeld bij pastor De Haan. Ze was in verwachting, vandaar. Niet lang daarna stond Gerard de Haan voor haar deur met de vraag of ze het parochieblad wilde rondbrengen, toen nog het Vierblad. Dat ging gebeuren. Dat doet ze nog steeds, nu de Vreugdebode. Enkele jaren later werd ze lid van de Locatieraad/Pastoraatgroep. Dat is ze nog steeds. Na de sluiting van de H.-Geestkerk ging ze mee naar de Paskerk. U kent haar inmiddels allemaal, denk ik. De Werkgroep verzorgt naast de familievieringen de Eerste Communie en de hele voorbereiding daarop, en tenslotte de Kindernevendiensten. Een goeie club, die werkgroep, met Chantal van der Sanden, Marieke Kikker, Anne-Marie van Os en Rianne Lendering. Ik kon niet alle taken van Chantal in de kop boven dit stukje persen, het waren er te veel. Daarom in deze inleiding maar alles in één adem op een rijtje gezet. Na de basisschool ging Chantal in Rotterdam naar de dansacademie, maar besloot na twee jaar haar voortgezet onderwijs af te ronden in haar geboorteplaats. Vervolgens liet ze zich inspireren door de slogans ‘Een flinke meid is op haar toekomst voorbereid’ en ‘Kies exact’. Het werd mts energietechniek, afgerond met een diploma. Dat was haast uniek voor een meisje. Maar om daar dan werk in te vinden… dat was een ander verhaal. Chantal heeft in haar werkzame leven gemakkelijk geschakeld, maar wat hetzelfde bleef, was haar binding met geloof en kerk. „In Dongen woonde ik naast de kerk en pastorie. Het voelde vertrouwd, als een tweede thuis. De pastoor zag ik de mis doen, maar ook weleens zijn auto wassen. Om een band te krijgen met de kerk moet je niet alleen de vieringen bijwonen, maar in en buiten het kerkgebouw ook iets doen! Dat beantwoordt aan een innerlijke behoefte van me. Ik vervul mijn taken met plezier. Mijn levensmotto is: probeer mensen te helpen. Dat voelt goed en het is fijn, als je ziet dat het welkom is. Vandaar dat ik ook vrijwilliger ben bij de Voedselbank.”

Hierbij aansluitend vraag ik of ze in deze voor het geloof moeilijke tijd enthousiast kan blijven. „Ja, al is het soms moeilijk. Het vasthouden van kinderen en ouders met wie je zo hebt samengewerkt in bijvoorbeeld het Eerste Communie-traject, is vaak moeilijk. Maar in de Werkgroep Familievieringen inspireren we elkaar, we blijven enthousiast. Voortdurend zijn we bezig met de vraag hoe je de kinderen en hun ouders hun band met de kerk kunt laten behouden; we zoeken naar nieuwe vormen.” Geloven is, zegt Chantal, niet gebonden aan een gebouw. „Als een kerkgebouw moet sluiten, is dat verdrietig en erg, maar wees niet bang voor verandering. Want in elke verandering zit ook iets goeds!” In 2012 en 2015 is Chantal tienerbegeleider geweest van een groepje van ongeveer tien 12- tot 15-jarigen binnen een gezelschap Lourdesreizigers. „Je ziet ze veranderen bij de lichtprocessie en het kaarsen branden bij de grot. De begeleiding kost én geeft energie. In 2018 ben ik weer beschikbaar. Enthousiast blijven en nieuwe geloofsenergie opdoen, daar gaat het om.” Gerard Bomers Foto: Ton Harbers

Beste jongens en meisjes

Singing Kids, jullie zijn geweldig!

Fijn dat een aantal van jullie altijd wil helpen tijdens onze familievieringen met voorlezen en klaarmaken van de altaartafel. Zonder jullie is het geen familieviering. Over een paar dagen al is er weer een familieviering, zondag 3 december, de eerste zondag van de Advent. We gaan ons dan samen met pastoor Pauw voorbereiden op Kerstmis. Een gezellige maar drukke tijd is de Advent. Op zondagochtend even stilte en rust te zoeken in de kerk! De Advent duurt vier weken. Na de eerste zondag (3 december) zijn er op de andere zondagen kindernevendiensten. Komen jullie ook, zodat we een leuke en gezellige groep hebben? Ben je nog nooit geweest en wil je eens komen kijken, kom gewoon langs. En heb je vragen, stel ze maar: chvdsanden@gmail.com .

Wat geniet ik elke keer van jullie mooie zang in een viering, jullie vrolijk meebewegen en klappen. Ik doe dan zachtjes mee. Jullie dirigent, Lenie Verbeek, leert je leuke liedjes die bij de liturgie passen. En dan die prachtige pianobegeleiding door Mey Linga! Ik weet dat jullie elke dinsdagavond repeteren (van 18.30 tot 19.30 uur), terwijl jullie ouders lekker koffie drinken in de Jozefzaal. Op een zaterdagmorgen zag ik jullie vertrekken voor een dagje uit. En ik hoorde van jullie… slaapfeest! Een vrolijk stel zijn jullie. Zijn er meer kinderen die willen meezingen? Dat zou geweldig zijn. Samen op naar 1918. Dan bestaan jullie 40 jaar. Dankjewel en tot ziens!

22

Ineke Koeleman.


Open Monumentendag

Allerzielenviering 2 november 19.00 uur

De laatste jaren heeft de Allerzielenviering in veel kerken in Nederland een heropleving beleefd, ook in de Paskerk. Misschien komt dat doordat die viering een andere opzet heeft dan vroeger en persoonlijker is. Wat bleef en waar het om gaat, is de over de hele wereld verspreide gelovige aandacht en het gebed voor de overledenen. Maar per kerk is de beleving persoonlijker geworden, doordat specifiek de overledenen in het voorbije jaar van de eigen geloofsgemeenschap aandacht krijgen. De betrokkenheid van de parochianen en vooral de naaste familieleden maakt de viering doorleefd en troostrijk. De nabestaanden van hen die overleden zijn sinds 1 november 2016 ontvangen een officiële uitnodiging voor de Allerzielenviering. We hopen dat u zich hartelijk uitgenodigd weet en dat u met velen komt. De aanwezigheid van u, parochianen, niet-naasten is een ondersteuning van de familieleden. Anders dan voorgaande jaren zal er deze keer geen aansluitende plechtigheid op de Vredehof aan de Emmastraat zijn.

Vrijwilligersavond In september zijn veel 65-plussers nog of alweer – niet zelden ver – van honk. Dat bleek de 23-ste bij het vrijwilligersfeest: er waren minder deelnemers dan gehoopt en verwacht. Maar daarmee is de wat mindere kant van de avond wel genoemd. Want het werd een gezellige avond: de aula van het Willibrordgebouw was een mooie locatie. Locatieraad-voorzitter Martin Tuk sprak een hartelijk welkom. Aan koffie, drankjes en hapjes geen gebrek. Conciërge Frank van den Bosch, zijn vrouw en vrijwilligers zorgden ervoor dat alles goed ging. Iedereen had gespreksstof in overvloed, en – niet het minst – Paul Mulder uit Tolkamer zong, zichzelf op gitaar begeleidend, in twee intermezzo’s van een half uur bekende liedjes, voor een deel nostalgische meezingers. De volgende vrijwilligersavond is over ruim twee jaar, na september namelijk. Voor spijtoptanten is dat misschien wel erg lang. Tja! Foto: Ton Harbers Impressie van de vrijwilligersavond.

Een beetje spannend was het wel, onze deelname aan de Open Monumentendag op 9 september in Doetinchem. Het was niet de eerste keer dat we meededen, maar onze gerestaureerde en verfraaide Paskerk mocht best eens een dag in het openbare licht staan, vonden we. Er zijn geen dichte drommen gekomen – dat was ook niet verwacht – maar de ongeveer vijftig bezoekers toonden zich aangenaam verrast over… het mooi aangelichte interieur, over de uitleg door Herman Valk en Theo Stoverinck, over het mooie orgelspel door Lau den Boer en Ton Sedee, over de hartelijke ontvangst met koffie / thee door Marjan Hakvoort en haar groepje, over de nieuwe door Aad Koeleman ontworpen folder met foto’s van Ton Harbers. Er waren weer heel wat vrijwilligers bij betrokken; die leverden zonder poespas hun bijdrage. Dat droeg bij aan de hartelijke sfeer die de gasten, zo zeiden ze, bij hun bezoek aan onze Paskerk ondergingen. Hartelijk dank! Foto’s: Ton Harbers De vernieuwde Paskerkfolder

DE PAS ER K D O E T INK CHEM

EEN MONUME

NT OM TE KO

ESTEREN

DE PASKERK DOETINCHEM EEN MONUMENT OM TE KOESTEREN Zes jaar geleden ontwierp en schreef Theo Rougoor, bij uitstek kenner van het Doetinchemse erfgoed, op verzoek een folder met foto’s van de Paskerk. De folder werd gebruikt in het kader van de fondswerving voor een grote kerkrestauratie, die grotendeels herstel en vernieuwing van het dak en de glas-in-lood-ramen inhield. Wij schrijven nu september 2017. De restauratie is voltooid. In een nieuwe folder tonen we in foto’s de mooie kerk. De beschrijving daarbij berust op de laatste alinea na op de tekst van Rougoor, vrijwel geheel in de vorm van een letterlijke weergave. Op ‘een open plek met ruimte’ in Doetinchem, op De Pas, werd op 23 december 1934 de nieuwe Mariakerk in gebruik genomen, de kerk van Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming. Het nieuwe kerkgebouw, ook wel Paskerk genoemd, moest de veel te kleine kerk van Onze Lieve Vrouw Hemelvaart aan de Waterstraat vervangen.

Het klassiek ogende en naar het oosten gerichte kerkgebouw is in een neoromaanse, vroeggotische stijl opgetrokken van een brede, roestkleurige handvormsteen, een eigentijdse kloostermop. Het laag aangezette koor, het korte middenschip en brede dwarsschip, de centrale vieringtoren met tentdak en de gedrongen hoofdtoren zorgen voor een opvallende breedtewerking en een massief complex.

plaats van het altaar in de kerk, op het snijpunt van dwars-, middenschip en koor, is de hoofdtoren met zijn hoogte van 37½ m. slechts weinig hoger dan de vieringtoren, 25½ m., die boven het altaar oprijst en eindigt in een

Omdat alles draait om de centrale

opendag 2017.indd 2

opendag 2017.ind

d 1

25-08-17 10:15

door vier zuilen gedragen, één miljoen kg. zware koepel en door een tentdak wordt afgesloten: een christocentrische kerk. Het altaar op de verhoging (altus) bestaat uit één blok mensa (hardsteen) en wordt door acht zuilen gedragen. Boven het altaar hangt het verrijzeniskruis.

Tegen een van de zuilen staat het met sierlijk koperdrijfwerk bedekte tabernakel (tent). De afbeeldingen duiden o.a. op de eucharistie. Opvallend zijn de prachtige, uit 1948 stammende muurschilderingen van o.a. de vier evangelisten en de twaalf apostelen. De Amsterdamse glazenier Jan Everts vervaardigde de gebrandschilderde ramen. Door de vele romaanse bogen en pijlers waar consequent rondstaafprofilering is toegepast, zijn vele doorkijkjes die nog eens extra sfeervol worden, wanneer op een zonnige dag spelende zonnestralen door de ramen binnenvallen.

opendag 2017.indd 3

25-08-17 10:14

25-08-17 10:15

Kerkbalans 2017 - een herinnering We lopen naar het eind van het jaar en zoals je van een goed secretariaat en een accurate penningmeester verwacht, werpen ze bijtijds een blik op de voortgang van de Actie Kerkbalans. De stand per eind september: al vroeg zijn heel wat toegezegde bedragen binnengekomen, daarna is dat in een wat langzamer tempo doorgegaan. Maar er is nog een rest van niet binnengekomen bedragen. Leest u dit berichtje en hebt u nog niet uw voorgenomen bedrag overgemaakt, dan is dit misschien een welkome herinnering. Er is overigens nog tijd, daar niet van. En u kunt natuurlijk ook iets overmaken wat u niet heeft toegezegd. Binnenkort stuurt het secretariaat herinneringen rond. Straks, als het jaar en de Actie Kerkbalans rond zijn, kunnen we terugzien op een mooi resultaat. Dat durven we te hopen, we rekenen er zelfs een beetje op. Hartelijk dank!

Gedoopt

Marlène Schouwenaar, Antillenstraat 25

Overleden

Desirée Smeenk-Hendriksen, Caenstraat 72, 55 jaar

VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

23


Etten

Bijzondere ontmoeting met pastor Ambting Op 8 augustus vertrok Roy Verheij naar Texas voor een stage van 3,5 maand op een boerderij in Hico. Eind september zocht zijn vader – Robert Verheij – hem op en reisden ze samen naar de World Dairy Expo in Wisconsin. De World Dairy Expo is een vijfdaags evenement met presentaties van melkvee en de nieuwste technologieën die beschikbaar zijn voor de zuivelindustrie. De staat Wisconsin komt u wellicht bekend voor, want daar bevindt zich de abdij van de Norbertijnen waar pastoor Peter Ambting naar is geëmigreerd. Tijdens hun bezoek aan Wisconsin brachten de heren als ‘Ettense (‘Huntense’) gezanten’ dan ook een bezoek aan de abdij van onze pas geëmigreerde pastoor. Peter was uiteraard blij verrast met het bezoek van deze Ettense keerls (zie foto). Na het bijwonen van de avondmis brachten de heren de nacht door in de abdij. Uiteraard mocht in aanwezigheid van pastoor Ambting een sigaar niet ontbreken. Op de vraag hoe het Peter gaat, antwoordde hij: „Ik heb het prima naar mijn zin en vind het fijn dat ik niet meer de jongste ben hier. Het beheersen van de taal is voor mij prioriteit nummer 1. Daarom ga ik colleges volgen aan de universiteit die verbonden is aan de abdij. Ik vind het namelijk belangrijk dat de essentie van de woorden die ik

gebruik tijdens een preek wel correct Engels zijn, zodat de boodschap op de juiste manier wordt overgebracht. Op dit moment verdiep ik mij in de geschiedenis van de abdij en de Norbertijnen. Het is een open abdij, waardoor er tijdens de ochtend- en avondgebeden ook gewoon burgers naar binnen lopen. Iedereen is erg gastvrij en erg open.” Bijzonder was dat op het moment dat de Ettense delegatie de abdij in Wisconsin (6 uur tijdsverschil) bezocht, de Avondwake- en Uitvaartgroep op het secretariaat de viering aan het voorbereiden was. En met de techniek van tegenwoordig werden er uiteraard direct een aantal selfies en hartelijke groeten uitgewisseld!

Kermisviering

Kerkbalans 2017

Op zaterdag 23 september werd de Ettense kermis traditioneel ingeluid met een feestelijke kermisviering in onze kerk. Schutterij De Eendracht, Harmonie Onderling Genoegen, Vrouwenkoor Con Brio en ons RK kerkkoor verleenden allemaal weer hun muzikale medewerking. Bij de opening van de viering werd de koning – Henk Eelderink – in het bijzonder verwelkomd, net als de jeugdkoning. Pastoor Pauw maakte tijdens deze viering zijn ‘debuut’ in Etten als kersverse pastoor van de Parochie Maria Laetitia. De viering werd traditioneel afgesloten met het ‘U zij de Glorie’. Dit lied werd door iedereen uit volle borst meegezongen. Na de viering werd buiten het kanonschot gelost en nadat de bieleman de boomstam had doorkliefd, werd de kermis officieel geopend. Op maandagochtend vond onder het toeziend oog van een stralend zonnetje traditioneel het vogelschieten plaats op het dorpsplein. Uiteindelijk wist Tamara Kok de vogel eraf te schieten en mag zij zich het komend jaar de koningin van Etten noemen. Al met al kunnen we terugkijken op een fantastische kermis waarbij de weergoden ons zeer goed gezind waren.

Tot en met september mochten we al rekenen op positieve reacties voor de actie Kerkbalans. We hopen in 2017 minimaal eenzelfde resultaat te boeken als voorgaande jaren. Mogelijk bent u er nog niet aan toegekomen om voor dit jaar de kerkbijdrage over te maken. Uw financiële bijdrage is onmisbaar voor het voortbestaan van onze kerk en geloofsgemeenschap. Bij voorbaat dank voor uw gaven. Bankrekeningnummer Kerkbalans H. Martinus Etten: NL82 RABO 0317 8018 13.

Aanmelden Eerste Heilige Communie Etten-Terborg 2018 In het voorjaar van 2018 uur vindt voor kinderen uit groep 4 uit Etten en Terborg de Eerste Heilige Communieviering in de H. Martinuskerk in Etten plaats. Inmiddels zijn in deze groepen van de basisscholen in Etten en Terborg de aanmeldingsformulieren verspreid. Met deze mededeling bereiken we graag de ouders/verzorgers van kinderen in ongeveer dezelfde leeftijd die niet op een van deze basisscholen zitten. Uw kind is van harte welkom. Voor meer informatie kunt u vóór 22 november contact opnemen met Etje Koren: 06 - 15 69 18 39. Net als dit jaar volgen we het project ‘Blijf dit doen’. Het wordt vast weer een leuke en leerzame tijd! Namens de Stuurgroep Eerste H. Communie Etten-Terborg, Harriët Löverink, Etje Koren en Simone Jansen

24

Namens de locatieraad H. Martinus Etten, Henk Tiemessen, budgethouder

Verjaardagskalender

Tot en met 6 oktober vierden de volgende 80-plussers van onze gemeenschap hun verjaardag: - De heer G.A. Neve: 17 augustus, 83 jaar; - Mevrouw J.W.T. Leijzer-Verbeeten: 17 augustus, 81 jaar; - De heer J.L.M. Egberts: 20 augustus, 80 jaar; - Mevrouw M.G.J. Vink: 21 augustus, 95 jaar; - Mevrouw E.G. Berendsen-Helmink: 24 augustus, 95 jaar; - Mevrouw G.A.T. Hendriksen-Franken: 26 augustus, 86 jaar; - Mevrouw W.B. ten Have-Lukassen: 28 augustus, 88 jaar; - De heer F.A.C. van Loon: 28 augustus, 83 jaar; - De heer A.H. Raben: 29 augustus, 88 jaar; - De heer G.B. van Aken: 3 september, 91 jaar; - De heer G.A.J. Arnoldussen: 4 september, 89 jaar; - Mevrouw J.A.T. Raben-Thuis: 5 september, 90 jaar; - Mevrouw C.E. Winters-Koenders: 5 september, 82 jaar; - De heer R.W.G.M. Rothuizen: 12 september, 81 jaar; - Mevrouw T.J. Winters-Wellink: 14 september, 85 jaar; - Mevrouw A.H.J. ten Have-Derksen: 15 september, 90 jaar; - Mevrouw H.A. Thuis-Hendriksen: 17 september, 83 jaar; - De heer M.L. Geurts: 17 september, 81 jaar; - De heer J.R.J. Theunissen: 19 september, 87 jaar; - De heer T.W. Schuurman: 28 september, 85 jaar; - Mevrouw T.J.M. Leijzer-Hermsen: 1 oktober, 85 jaar. Namens de geloofsgemeenschap H. Martinus van harte gefeliciteerd. Lees verder op pagina 30


Gendringen - Megchelen - Netterden

Lopend naar Kevelaer

GENDRINGEN

Misdienaarsdag Zaterdag 19 september was het dan eindelijk zover. Het jaarlijkse uitstapje van de misdienaars. Zij werden om 10.00 uur in de SSP-hal van de DRU in Ulft verwacht en waren allemaal op tijd aanwezig. Ze hebben zich de gehele dag kostelijk vermaakt met allerlei spelen, zoals korfbal, jeu de boules, bubbelbal en de kippenboerderij. Maar ook op creatief gebied was er voor de kinderen veel te doen. Spelenderwijs hebben de kinderen elkaar op deze manier beter leren kennen. Om 16.00 uur was het sluitingstijd en tevens het einde van deze middag. We hebben ‘taxichauffeur’ Harry gebeld om de kinderen op te halen voor een rit naar cafetaria te Pas in Gendringen, waar de patatten en de snacks de kinderen en de begeleiders overheerlijk hebben gesmaakt. Tot slot kregen de kinderen allemaal nog een ijsje en werden ze onder begeleiding naar huis gebracht. Moe en voldaan vertelden de kinderen na afloop dat ze hadden genoten van deze prachtige en mooie ‘superdag’. Ook werden de begeleiders hiervoor hartelijk bedankt door de kinderen. Dit alles willen wij dan ook heel graag doorgeven aan de geloofs­ gemeenschap omdat dit zonder hun financiële steun niet mogelijk was geweest. Ook willen wij via deze weg Luca, Isa, Junior, Kingsley, René en Harry heel hartelijk bedanken voor hun hulp tijdens deze prachtige dag. Maurice Hoksbergen en Hanny Roes

In memoriam:

Gerard Thijssen Op 18 augustus 2017 is in Sravana op 74-jarige leeftijd Gerard Thijssen overleden. Gerard, geboren in Wehl en gestorven in Sravana in Doetinchem, heeft zich al meer dan 40 jaar ingezet als vrijwilliger voor onze geloofsgemeenschap H. Martinus in Gendringen. Begonnen als lector bij pastoor Mulder, de opleiding tot en de coördinatie van lectoren/lectrices en van acolieten en misdienaars heeft hij al die jaren verzorgd. Het verzorgen en uitvoeren als uitvaartbegeleider van de avondwaken en de uitvaarten, zijn werkzaamheden als hulpkoster, waarbij hij menig nieuwe koster wegwijs heeft gemaakt in de rituelen van de kerk, waren bij hem al die jaren in goede handen. Voor zijn tomeloze inzet kreeg Gerard in 2016 van pastoor Ambting het insigne opgespeld van de H. Willibrord en heeft hij de daarbij behorende bronzen plakket en oorkonde ontvangen. Gerard was dankbaar en trots op deze onderscheiding. Op donderdag 24 augustus vond, onder grote belangstelling, de gezongen uitvaart plaats in onze kerk waarna wij Gerard hebben uitgezwaaid. En zoals hij zelf altijd al aangaf, is hij vertrokken naar het licht. Wij zullen Gerard in alle opzichten gaan missen. Met veel waardering voor wat hij heeft gedaan voor de Gendringse geloofsgemeenschap, wensen wij zijn nabestaanden veel sterkte en kracht toe. Locatieraad H. Martinus, Gendringen Foto: Ben Schreven

VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

Dit jaar is het 375 jaar geleden dat Kevelaer een bedevaartplaats werd. Onder de titel ‘Troosteres van de Bedroefden’ heeft Maria de eeuwen door veel mensen bemoedigd en getroost met Haar Moederlijke nabijheid. Voor Bertus en Annie, George, Theo, Harrie en Ursula een reden om in 2010 rond de tafel te gaan zitten en met elkaar te overleggen, hoe ze samen te voet naar Kevelaer zouden kunnen gaan. Dit jaar is het voor de achtste keer dat de groep, inmiddels flink vermeerderd, naar Kevelaer loopt. Bij café Kievit, het verzamelpunt in Megchelen, hebben we elkaar begroet en met elkaar kennisgemaakt. Voor wie er behoefte aan had om even tot Maria te bidden voor een goede overtocht en de medeoprichtster van deze voettocht, met name Annie Menting te gedenken, konden we, mede dankzij Agnes, naar het Mariakapelletje in de H. Martinuskerk. Ook dit jaar heeft Bertus goed zijn best gedaan om zoveel mogelijk mensen voor deze voettocht op de been te krijgen. Bij het schijnsel van een prachtige en bijna volle maan zijn de 17 pelgrims rond de klok van 03.30 uur vertrokken. Drie keer zijn we gestopt en hebben we pauze gehouden op een mooi plekje, waar Harry en Rudy de tafels en de stoelen voor ons hadden klaargezet en waar we door Els werden verwend met lekkere koffie en krentenbollen. Nadat we de brug bij Rees waren gepasseerd, hebben we dit jaar voor het eerst, mede dankzij Bertus Menting, voor een andere route gekozen. Een prachtige, schitterende wandelroute. Met elkaar pratend en momenten van stilte, vervolgden we onze tocht en zien we in de verte de kerktorens van Kevelaer opdoemen. Om ongeveer 11.15 uur zijn we in Kevelaer aangekomen en hebben, buiten op het terras van een café/bakkerij, genoten van een kop koffie en een stuk heerlijke appel/pruimentaart. Aansluitend hierop zijn we met zijn allen naar de Biechtkapel gelopen, alwaar pastoor Antoon Morsink, pastor Marcel Smits en diaken Cor Peters voorgingen in de H. Eucharistieviering met als thema: ‘Met Maria Gods woord (be)leven’. Deze H. Eucharistieviering werd opgeluisterd door het kerkkoor uit Netterden met dirigent Rob Simmes. Het koor heeft prachtig gezongen en de sfeer van dit samenzijn in Kevelaer was prachtig. Na afloop was er gelegenheid om kaarsen te kopen en aan te steken, waarna de pelgrims vervolgens weer met de auto’s huiswaarts keerden. Namens alle pelgrims een bijzonder woord van dank aan George Kiwitz en Bertus Menting, die zich elk jaar weer met hart en ziel inzetten voor deze voettocht naar Kevelaer. Els Sessink, Rudy Menting en Harry Tiemessen, bedankt voor de hele goede verzorging. Hanny Roes-Beumer

Allerzielen Denk aan mij zoals ik was geworden in de dagen die mij gegeven waren. Herinner je mijn tijd van sterkte maar ook die van mijn kwetsbaarheid. Herinner je zowel mijn sterke alsook mijn zwakke kanten. Mijn pogen mens te zijn, te groeien doorheen de jaren te midden van hen, die mij het dierbaarst waren. Donderdagavond 2 november om 19.00 uur vindt de jaarlijkse viering van Allerzielen in de H. Martinuskerk in Gendringen plaats. Wij noemen met name zij, die het afgelopen jaar zijn overleden en branden een speciale kaars voor hen. In deze viering gedenken wij ook alle overledenen van onze geloofsgemeenschap. We nodigen u/jullie van harte uit voor deze gebedsviering met als voorgangers: de werkgroep uitvaart en avondwake en m.m.v. het kerkkoor. Na deze viering is er gelegenheid om samen naar het kerkhof te gaan. Ans, Toos en Hanny 25


Gaanderen

Het Gaanderens Mannenkoor (nog) in smoking.

Concert Gaanderens Mannenkoor

Robbert Muuse in concert.

Zondag 5 november vindt in de St. Martinuskerk van Gaanderen het najaarsconcert plaats van het Gaanderens Mannenkoor. Het concert begint om 15.00 uur en de kerk is vanaf 14.30 uur geopend. De entree bedraagt € 10 per persoon. Genodigden en donateurs hebben (op vertoon van hun kaart) vrije toegang. Het belooft een heel bijzonder concert te worden, dat geheel in het teken staat van het thema ‘Water’. Gekscherend wordt het ook wel het H2O-concert genoemd. In vele liederen wordt het water bejubeld. Liederen als ‘Still ruht der see’, ‘Der träumende See’, ‘Deep river’, ‘The water is wide’ en ‘Songs of the sea’ spreken bij dit thema dan ook zeker tot de verbeelding. Het Gaanderens Mannenkoor zal deze middag niet alleen voor het voetlicht treden. Het koor prijst zich gelukkig er weer in geslaagd te zijn de bekende bariton-solist Robbert Muuse te contracteren. Aan deze solist heeft het Gaanderens Mannenkoor nog fijne herinneringen. Het koor trad samen met hem op bij gelegenheid van het 50-jarig jubileum in februari 2014 in een uitverkochte schouwburg Amphion. Hij maakte op het toen aanwezige publiek grote indruk. Robbert Muuse studeerde cum laude af voor zang en opera bij Mya Besselink aan het Conservatorium van Maastricht. Hij vervolgde zijn vocale studie bij Donald Litaker aan de Opernschule Kalsruhe, Liedgestaltung bij Konrad Richter in Stuttgart en Hartmut Höll in Salzburg (Mozarteum). Robbert Muuse vertolkte als oratoriumsolist vele werken van Bach en hij zong repertoire van renaissance tot hedendaags. Hij zong tientallen operarollen onder andere in Die Zauberflöte en Die Fledermaus. Oude muziek vormt een vast onderdeel van zijn repertoire. Zo was hij 10 jaar baroksolist in het Franse Ensemble Pierre Robert. Kortom een (bariton)solist van formaat. Het Gaanderens Mannenkoor wordt aan de piano begeleid door niemand minder dan Henk Bennink, die al sedert 1986 de vaste pianist van het koor is. Op zevenjarige leeftijd volgde Henk zijn eerste pianolessen. Hij studeerde later aan het Stedelijk Conservatorium in Arnhem bij Jacques Hendriks. Na deze opleiding in 1985 succesvol te hebben afgesloten, studeerde Henk nog enige jaren kerkorgel bij Roel Smits.

Het Gaanderens Mannenkoor in het nieuw.

Hij begeleidde allerlei koren en solisten in de omgeving en ook gaf hij pianoles. De presentatie van het concert is in handen van Daphne Maas. Zij zal dit op zeer ludieke wijze doen. De algehele muzikale leiding is in handen van Ben Simmes. Het Gaanderens Mannenkoor heeft deze middag een primeur. Met als uitgangspunt dat eigentijdse uniforme kleding een beter beeld geeft van wat de vereniging wil zijn en uitstralen, heeft het Gaanderens Mannenkoor zich geheel in het nieuw gestoken en zo is definitief afgerekend met de zo vertrouwde smoking. Beste mensen, het Gaanderens Mannenkoor verheugt zich er op u zondag 5 november te mogen begroeten. Het koor zal u met het bijzondere programma beslist niet teleurstellen. Foto’s: Geert Vreeman

Opgave Eerste Heilige Communie

Dopen

In het voorjaar is er weer de mogelijkheid voor uw kind om de Eerste Communie te ontvangen. Dat lijkt nog ver weg, maar we willen graag op tijd weten wie er meedoet. De kinderen uit groep 4 van de school Gaanderwijs krijgen een inschrijvingsformulier mee naar huis. Zit uw kind op een andere school, dan kunt u contact opnemen met Angela Steenbreker voor informatie en inschrijving. Bereikbaar op tel. 0315 - 63 27 86 of pelgrim40@kpnplanet.nl. Voorwaarde voor deelname is dat uw kind tezijnertijd gedoopt moet zijn.

Ouders die hun kind willen laten dopen, kunnen zich aanmelden bij het Centrale Aanmeldpunt Dopen. Zie ook pagina 17.

26

Overleden

Dinsdag 15 augustus 2017 is overleden Henk Pelgrim. Hij werd 64 jaar en woonde aan de Kernmakerijstraat nr. 9 in Gaanderen. Heer, geef hem de eeuwige rust, dat hij moge rusten in vrede.


Feestelijke opening Gaanderense kermis Zondag 10 september werd om 10.00 uur in de St. Martinuskerk de Gaanderense kermis traditiegetrouw geopend met een plechtige eucharistieviering, ook wel de Gildemis genoemd. De voorgangers waren vicaris Ronald Cornelissen, emeritus pastor Antoon Morsink en diaken Jos Brugman. De eucharistieviering werd muzikaal ondersteund door de muziekband van het Schuttersgilde en het Gemengde koor van de geloofsgemeenschap Gaanderen. Het was een mooie, feestelijke viering in de goed gevulde kerk. In zijn overweging wees vicaris Ronald Cornelissen nog eens op het belang van het samen vieren en samen drinken met de kermis. Kermis is voor Gaanderen een groot feest voor jong en oud. Maar onderzoeken hebben uitgewezen dat de maatschappij steeds individualistischer wordt. Daarom is het van belang om naar elkaar om te zien, elkaar lief te hebben. Maar ook elkaar de waarheid te zeggen en niet over de ander maar met de ander te spreken.

Vicaris Ronald Cornelissen gaat voor in de Gildemis. Hij wordt geassisteerd door emeritus pastor Anton Morsink en diaken Jos Brugman.

Na de viering werd in de pastorietuin een vendelhulde gebracht voor de heren geestelijken en de Gaanderense bevolking, waarna het gezelschap vertrok naar de feesttent, waar de koffie klaar stond. Foto: Jos Heutinck

Feestelijke inwijding Maria Kapel En toen was het 1 oktober 2017, de dag waarop de fraaie Maria Kapel gelegen aan de voet van het Monicakerkhof door pastoor Hans Pauw en geassisteerd door diaken Jos Brugman en misdienaar Bram van Aalst feestelijk werd ingewijd. Hiermee werd een belofte ingelost die het bestuur van de voormalige Maria en Laurentiusparochie had gedaan bij het sluiten van de St. Augustinuskerk. Voorafgaand aan deze plechtigheid vond in de speciaal voor deze gelegenheid geopende St. Augustinuskerk een concert plaats, dat geheel in het teken stond van Maria. Musicerend Gaanderen was massaal uitgelopen om dit concert te verzorgen. Er werd opgetreden door de vier kerkkoren Keitof, Liberate, het gemengde koor en Inter Parochieel Kerkkoor Etten (IPK) en de Gaanderense verenigingen Gaanderens Mannenkoor, Symfonisch Blaasorkest Gaanderen (SBOG) en Schuttersgilde St. Martinus. Al met al een zeer indrukwekkende happening. Er werd prachtig gezongen en Maria kwam alle eer toe. Pastoor Hans Pauw verbaasde zich over zoveel muzikaal talent in deze geloofsgemeenschap. Het concert werd afgesloten met het gezamenlijk zingen van het mooie Marialied ‘O sterre der zee’, voorop gegaan door het schuttersgilde St. Martinus verlieten koorleden en parochianen de Augustinuskerk en begaven zich naar de plek waar de nieuwe Maria Kapel was gebouwd. Hier vond de inzegening van de kapel door pastoor Hans Pauw plaats. Hij memoreerde dat het sluiten van een kerk altijd een trieste en emotionele aangelegenheid is, maar soms onoverkomelijk. Geloven is meer dan een kerkgebouw en het zit niet alleen in stenen. Diaken Jos Brugman sloot met een Mariagebed en Marialied de plechtigheid af, waarna Schuttersgilde St. Martinus een vendelhulde bracht. De belangstelling voor dit concert was aanzienlijk. Genodigden, onder wie leden van het gemeentebestuur, maar ook parochianen van buiten Gaanderen hadden de moeite genomen naar het concert te komen luisteren en de inzegening van de Maria Kapel bij te wonen. Na afloop was er gelegenheid in het (voormalig) parochiecentrum nog wat na te praten over de plechtigheid en stond de koffie met cake klaar. Gerard Vollenberg (foto’s) Foto’s van boven naar beneden: - De Maria Kapel in aanbouw. - De Maria Kapel gereed. - De Maria Kapel wordt ingewijd door pastoor Hans Pauw.

VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

27


Terborg

De kracht van verbeelding

Wie is Jezus? Tijdens de Ontmoetingsbijeenkomst op 4 oktober ging het over de vraag ‘Wie is Jezus’? „Wie? Wie zeggen de mensen dat ik ben?” vroeg Jezus aan zijn discipelen. Jezus was niet op zoek naar een interessant antwoord, maar verlangde van zijn toehoorders een veel meer existentieel antwoord. Van binnen uit. Dat heeft ze vast even voor het blok gezet. Zoals die vraag ons misschien ook voor het blok zet: wie is Jezus? Wie is hij voor jou? Als dat jou gevraagd wordt, wat zou jij dan zeggen? Nu denk je misschien: wat behoor ik te zeggen? Wat is me vroeger geleerd? Nee gewoon wat er nu spontaan in je opkomt. Denk er maar eens een paar minuten over na.

Behalve de Ontmoetingsbijeenkomsten die wij voor u organiseren in onze eigen kerk, is er twee keer per jaar een Oecumenische dienst die u kunt bezoeken. Op 17 september stond deze in het teken van ‘de kracht van verbeelding’. Omlijst met inspirerend gezang van het koor Cantorij gingen dominee Israël en pastoor Morsink ons voor. De Bijbel is nog steeds een boek vol prachtige verhalen die ons de weg wijzen op ons levenspad. Je hebt er natuurlijk wel een beetje verbeelding bij nodig. Hoe letterlijk moet je sommige verhalen nemen, hoe letterlijk kún je ze nemen? Soms hoor je wel eens iemand roepen: ‘Ach… de Bijbel? Dat zijn toch allemaal sprookjes!’ Maar waarom zijn sprookjes, parabels, oude mythes en volkslegendes ooit ontstaan? Om het verschil te laten zien tussen goed en kwaad, om ons te waarschuwen en de weg te wijzen. Precies dat wat Jezus ook deed. En of die verhalen van 2.000 jaar geleden dan allemaal letterlijk zo zijn voorgevallen… daar zullen we nooit meer achterkomen. Maar een beetje verbeelding doet wonderen. Voldoende stof om over na te denken en het er thuis nog eens over te hebben. Na afloop van de bijeenkomst was er gelegenheid voor een kop koffie of thee en voor ieder een gebakje ter gelegenheid van het 40-jarig huwelijk van de dominee en haar echtgenoot. Vanaf deze plek nogmaals een hartelijke felicitatie! Werkgroep Nieuw Begin, Jos Kunze

Twee ontmoetingsbijeenkomsten

Druk bezochte ontmoetingsbijeenkomst van de opening van het Werkjaar.

Wie Jezus ook was, hoe je het ook formuleert: in ieder geval was hij een mens, die leefde vanuit een diepe ervaring van een andere werkelijkheid waardoor hij werd gedragen. En wij noemen die andere werkelijkheid God. Je zou kunnen zeggen: God is liefde en dat is door Jezus aan ons duidelijk geworden. Dat wordt nog steeds – na 2.000 jaar – door Jezus aan ons duidelijk gemaakt. Een mooie gedachte tijdens deze bijeenkomst die in het teken staat van de opening van het nieuwe Werkjaar. Onze weg als gemeente, als gelovige, is een weg achter Jezus. Het gaat om werkelijk goed doen, tof zijn. Wist u dat: het woord ‘tof’ komt uit de bijbel en is eigenlijk een veel ‘warmer’ woord dan ‘goed’. Tof heeft een positieve uitstraling, want het betekent ook plezierig, vrolijk, aangenaam, behaaglijk, gezellig, mooi, genoeglijk. Laten we er met zijn allen dus een tof nieuw Werkjaar van maken. Na de Ontmoetingsbijeenkomst werd de avond voortgezet in het Jorishuis. Vrijwilligers die afscheid namen, ontvingen de Laurentiuspenning en er was een jubilaris (25 jaar!) die een kaars met opdruk ontving. Daarna was het tijd voor een drankje vergezeld van de overheerlijke hapjes (en gehaktballetjes!) van Eddy Heijnst. Wij vonden het fijn dat een afvaardiging van bestuur en pastorale team aanwezig was bij onze opening van het Werkjaar. Dat geeft ons een bemoedigende steun in de rug. Al met al een mooie avond om op terug te kijken… of nee: een toffe avond! Namens de werkgroep Nieuw Begin, Jos Kunze Foto: Henk Vinkenvleugel

28

Na de oecumenische viering op 17 september en de bijeenkomst ter gelegenheid van de start van ons werkjaar op 4 oktober bent u welkom in onze Georgiuskerk op: - donderdag 2 november, 17.30 uur, Allerzielen - zondag 10 december, 10.30 uur: Advent Wij hopen weer velen van u te mogen begroeten! Werkgroep liturgie Nieuw Begin

Verjaardagen

Mevrouw Th. Eggink-Gal 89 jaar Mevrouw M. Jansen-Delleman 90 jaar De heer F. Groothuis 89 jaar De heer W. Delleman 91 jaar Mevrouw H. Wentink 94 jaar Mevrouw E. Vos 87 jaar Mevrouw M. van Haaren-van Rienen 91 jaar Mevrouw B. Berendsen 94 jaar Mevrouw Ch. Vos 90 jaar Mevrouw A. Wouters-Wielens 87 jaar Mevrouw C. Kaak 90 jaar Mevrouw W. Klutman 92 jaar De heer P. Coolen 80 jaar De heer J. Peters 80 jaar Namens de geloofsgemeenschap van harte gefeliciteerd.

Overleden

De heer A. Pieters 84 jaar Mevrouw J. Ballangée 93 jaar De heer M. Verheij 82 jaar Mevrouw B. Houben-Nijsten 92 jaar De heer Th. Van Grol 71 jaar Lees verder op pagina 30


Silvolde - Varsseveld

SILVOLDE

Allerzielenviering De weg van het Leven Het ontstaan van een nieuw leven is een onbegrijpelijk wonder, maar we weten allemaal dat dat leven, ook ons eigen leven, ooit weer zal eindigen. Dat is minstens zo moeilijk te begrijpen. Is het leven niet veel te bijzonder om zo maar weer in het niets te eindigen? Veel mensen voelen dat dat niet de hele waarheid is, dat er méér moet zijn dan ons kortstondige leven op aarde. Dat gevoel wordt vaak alleen maar versterkt door het heengaan van een geliefde. Hij of zij is niet meer bereikbaar, niet meer aanspreekbaar, maar toch nooit ver weg. We horen nog elke dag zijn of haar stem, zien hem of haar nog voor ons staan, voelen nog de warmte. De overledenen leven in ons voort. Daaruit putten velen het geloof of de hoop dat we ooit weer samen zullen zijn met onze lieve overledenen in een betere wereld waar wij nog niet naar toe kunnen. Dat geloof, die hoop neemt het verdriet en gemis niet weg. Niemand kan de leegte vullen. Maar samen delen, samen voelen, hopen, bidden kan wel de pijn verzachten en onze hoop versterken. Daarom vieren we op donderdag 2 november Allerzielen. Het thema van de viering is ‘De weg van het Leven’. Dat is de weg die we allemaal gaan, de weg waarop velen ons zijn voorgegaan en waar we hopen dat anderen ons weer zullen volgen. De weg waarop we mensen ontmoeten en mensen kwijtraken. Tijdens de viering herdenken we al onze verloren geliefden, in het bijzonder hen die het afgelopen jaar van ons zijn heengegaan. We herinneren ons de manier waarop ze ons zijn voorgegaan en noemen hun namen: 21 okt. Johanna Maria, Riet Schouten-Schoenaker 82 jr. 5 nov. Johannes Antonius, Johan Angenent 64 jr. 17 nov. Maria Bernardina, Marie Heebink-Gosselink 94 jr. 27 nov. Bernardus Gerardus, Gerard Klaas 84 jr. 29 nov. Elisabeth, Lies Weijers-Duking 98 jr. 10 dec. Johannes Josephus Hendricus, Jan van Mierlo 96 jr. 30 jan. Theodorus Johannes, Theo Arentz 77 jr. 3 febr. Dieneke Berentsen-Striekwold 90 jr. 16 febr. Gerardus Marinus, Gerard Janssen 68 jr. 4 mrt. Everdina Johanna Maria, Dinie Snelting-Heuvels 87 jr. 25 mrt. Bernadina Antonia, Dinie Striekwold-Gerritsen 83 jr. 1 mei Johannes Gerardus, Jan Elfrink 102 jr. 11 mei Albertus Wilhelmus, Bertus Pothoff 87 jr. 2 juni Johanna Wilhelmina Bernardina, Annie Rensen-Kok 84 jr. 14 juni Maria Magdalena Wilhelmina Luit-Beekema 93 jr. 19 juni Martinus Henricus Johannes Maria, Mart Geerling 61 jr. 20 juni Bernardus Johannes Maria, Bertie Bannink 74 jr. 28 juni Theodorus Johannes Wilhelmus, Theo van Keulen 79 jr. 1 juli Johannes Theorodus, Jan Immink 89 jr. 19 juli Dinie Weijkamp-Schoemaker 84 jr. 15 aug. Anna Johanna Geertruida, Anneke Rensen 92 jr. We ontsteken dan ook de kaarsen met hun namen erop, opdat hun licht voor ons blijft schijnen en hun warmte in ons blijft. De Allerzielenviering is een Dienst van Woord en Gebed, verzorgd door de Avondwakegroep van de H. Mauritiusgeloofs­ gemeenschap, en vindt plaats op donderdag 2 november om 19.00 uur. De nabestaanden van hen die het afgelopen jaar zijn overleden, ontvangen ook persoonlijk een uitnodiging.

VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017

Allerzielen Als de zomer omslaat in de herfst, de bomen hun bladeren verliezen, de natuur om ons heen gaat sterven, dan denken ook wij mensen als vanzelf aan de dood. Dan beseffen we hoe vergankelijk we zijn, hoe kwetsbaar en van stof. Geen mens kan aan de dood ontkomen, al zullen we er wel nooit mee leren leven. Maar in ons hart, in onze ziel is er een diep verlangen naar leven sterker dan de dood. Een heimwee naar God, die mensen niet laat vallen, maar thuisbrengt. Dat vieren we met Allerzielen. Allerzielen maakt je stil; er komen namen in je op van mensen, die weggevallen zijn uit ons leven. Mensen met wie we ons verbonden hebben gevoeld. Ze zijn niet weg te denken uit ons leven. Ze blijven altijd een rol spelen in ons leven aan deze kant. Ook blijft ons leven gekleurd door hen, herinneringen werken door. Zomaar ineens komt bijvoorbeeld een bijzondere ontmoeting naar boven of een gesprek. Allerzielen zegt ons ook dat het leven van onze dierbaren geen voltooid verleden tijd is; de dood is niet het definitieve einde. Samen spreken we in gelovig vertrouwen uit dat God leven en toekomst is voor al onze dierbaren. Wijlen Paus Johannes XXlll zei het destijds op zijn manier: „Onze overledenen horen tot de onzichtbaren, maar niet tot de afwezigen|.” Bidden we dat al onze overledenen voorgoed zijn opgenomen in de warmte en het licht van God. Anny Raben

Zondag 29 oktober:Vieren op het dorp Een oecumenisch vervolg op de viering ‘Vieren op het dorp’ van 30 april is op zondag 29 oktober om 10.00 uur. Toen - bij de opening van ons vernieuwde Marktplein - ging het om ‘shared spaces’, ruimten samen gedeeld. Nu gaan we op zoek naar ‘Een Open Deur’. De viering is in de Protestantse Kerk met als voorgangers ds. G. van der Velde en de heer J. Kraan. Het thema staat in verband met het feit dat Maarten Luther 500 jaar geleden zijn stellingen aan de deur van zijn kerk spijkerde. Verdeeldheid ontstond, wij en zij, deuren gingen dicht… en nu 500 jaar later? Krijgen wij ‘op het dorp’ deze deuren open? Ervaren we de stellingen en hun verdeeldheid nog of hebben we meer last van de speldenprikken die we voelen als we Jezus’ idealen zo nu en dan kwijt zijn? Graag zien we de deuren naar elkaar open omdat we ten diepste willen dat God ons ziet als goede mensen, omdat wij bij Christus horen (Kor. 5 vers 21). Na de viering delen we weer de ruimte en kunnen we bij een kop koffie of thee in alle openheid napraten. Weet u dus van alle kanten meer dan welkom.

In memoriam Anna, Johanna, Geertruida. Anneke Rensen. Kloosterhof 123. Overleden 15 augustus op de leeftijd van 92 jaar. We bidden voor haar eeuwige rust. We wensen haar familie veel sterkte en kracht voor de komende tijd.

VARSSEVELD

Viering Zondag 12 november en zondag 10 december 10.00 uur is er een Woord-en Communieviering met pastor G. van den Munckhof, lector H. Bulsink en organiste M. Koster. 29


Etten

Terborg

Programma seniorenmiddag Zoals in de vorige Vreugdebode is aangekondigd, vindt de seniorenmiddag in de Mariakapel plaats op vrijdag 27 oktober van 13.30 tot 16.30 uur. Het programma is als volgt: 13.30 uur: inloop met koffie/thee en wat lekkers 14.00 uur: gebeds-/Mariaviering door pastor Mia Tankink 14.30 uur: korte pauze, aanbieden drankje en hapje 14.45 uur: thema door Carla Schölzel over onder andere vergeetachtigheid en dementie 15.30 uur: korte pauze, aanbieden drankje en hapje 16.05 uur: filmbeelden van Etten 16.30 uur: sluiting Opgave via het secretariaat of bij: Marleen Pierik, tel. 0315 – 32 50 17, e-mail marleen.pierik@upcmail.nl Marion Leijzer, tel. 0315 – 32 93 06, e-mail mleyzer@gmail.com Wilt u opgehaald worden, vermeld dit dan s.v.p.

Aanmelden Eerste Heilige Communie Etten-Terborg In het voorjaar van 2018 uur vindt voor kinderen uit groep 4 uit Terborg en Etten de Eerste Heilige Communieviering in de H. Martinuskerk in Etten plaats. Inmiddels zijn in deze groepen van de basisscholen in Terborg en Etten de aanmeldingsformulieren verspreid. Met deze mededeling bereiken we graag de ouders/ verzorgers van kinderen in ongeveer dezelfde leeftijd die niet op een van deze basisscholen zitten. Uw kind is van harte welkom. Voor meer informatie kunt u, bij voorkeur vóór 22 november, contact opnemen met Etje Koren op tel. 06 - 15 69 18 39. Net als dit jaar, volgen we het project ‘Blijf dit doen’. Het wordt vast weer een leuke en leerzame tijd! Namens de Stuurgroep Eerste H. Communie Etten-Terborg, Harriët Löverink, Etje Koren en Simone Jansen

Varsselder

Donderdag 2 november a.s. Om 19.00 uur in onze kerk en op het kerkhof van Varsselder

Allerzielenviering Voorgangers: uit de vrijwilligersgroep M.m.v.: het koor Sereen

Belangrijk om te weten Pastoraal team H. Pauw, L. Daalhuizen, J. van Heugten, C. Peters, M. Smits, M. Tankink,

pastoor pastoraal werker diaken diaken priester pastoraal werker

telefoon: 06 - 30 16 29 27 telefoon: 024 - 34 30 389 telefoon: 06 - 45 15 59 29 telefoon: 06 - 51 03 65 79 telefoon: 0315 - 34 60 20 telefoon: 06 - 12 38 75 27

e-mail: h.pauw@mlparochie.nl e-mail: b.daalhuizen@mlparochie.nl e-mail: j.vanheugten@mlparochie.nl e-mail: c.peters@mlparochie.nl e-mail: m.smits@mlparochie.nl e-mail: m.tankink@mlparochie.nl

Onbezoldigde diaken J. Brugman,

diaken

telefoon: 0315 - 32 73 81

e-mail: j.brugman48@gmail.com

Voor persoonlijke vragen kunt u terecht bij bovengenoemde pastores. Overige vragen kunt u neerleggen bij het centraal secretariaat van de parochie. Internet U kunt de parochie vinden op internet onder: Like ook onze facebook

www.maria-laetitia.nl facebook.com/parochiemarialaetitia

Parochiebestuur Anja Dijcker,

telefoon: 0314 - 33 55 47

e-mail: bestuur@mlparochie.nl

telefoon: 0315 - 34 20 44

e-mail: secretariaat@mlparochie.nl

secretaris

Centraal secretariaat Parochie Maria Laetitia Postbusnummer 664, 7000 AR Doetinchem Kantoor: Pastoor Vernooijstraat 7, 7071 BR Ulft Openingstijden secretariaat: maandag, woensdag en vrijdag van 09.00 - 11.30 uur Rekeningnummers parochie: NL40 ABNA 0414 1676 27 NL19 RABO 0156 5694 50.

30


VOOR EEN BLOEIENDE ZOMERTUIN OSCAR’S GROEN IN GAANDEREN

OOk VOOR Uw:

• Tuinontwerp • Beplantingsadvies • Tuinaanleg • Tuinonderhoud

Heidi Gronert, eigenaresse Oscar's Groen

Oscar’s Groen • Slakweg 97 • 7011 EW Gaanderen • Tel. (0315) 330332 • www.oscarsgroen.nl

DE TIJD JUWELIER

TROUWRINGEN SPECIALIST

Uw persoonlijke catering Heeft u iets te vieren of organiseert u een receptie of personeelsfeest? Is het tijd voor een jubileum of stapt u binnenkort het huwelijksbootje in? Catering Terhorst verzorgt zowel uw kleine intieme feest als uw uitgebreide jubileumfeest. Wij maken van uw feestelijke gelegenheid een geslaagde dag zodat u volop kunt genieten. Onze keuken staat bekend om zijn creativiteit, veelzijdigheid en kwaliteit. Partycentrum Terhorst Emmerikseweg 2 7077 AP Netterden Telefoon: 0315-386223 E-mail: info@partycentrumterhorst.nl Website: www.partycentrumterhorst.nl

VREUGDEBODE 06 NOVEMBER - DECEMBER 2017


Kleine gebaren worden grote gebaren op het moment dat liefhebben oneindig wordt. Juist daarin wil Agelink Uitvaartzorg van grote betekenis zijn. Uit respect voor de overledene en uit compassie naar de nabestaanden. Uitvaartzorg uit liefde.

Doetinchem Uitvaartcentrum Agelink Terborgseweg 126 7005 BD Doetinchem

Ulft Aula Antonius Doctor Ariënsstraat 1 7071 AH Ulft

Dag en nacht bereikbaar, zeven dagen per week, uit liefde. Bel 0314-32 46 67 of kijk op agelinkuitvaart.nl Terborgseweg 126, 7005 BD Doetinchem VREUGDEBODE 2017

‘s-Heerenberg Aula Emmaus De Bongerd 2 7041 GL ‘s-Heerenberg


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.