Foliolum Ed.III Februari 2005
een eenvoudig 'genau' werkt altijd. Samen met een Andrea, die haar Ph.D. doet, werk ik aan het project 'The effect of Smad4 expression on angiogenesis of pancreatic adenocarcinoma'. Dit is een onderdeel van de European Graduate School GRK880, een samenwerkingsproject tussen de universiteiten van Groningen en Heidelberg. Binnen de Abteilung KKE Molekulare Gastroenterologie staat alles in het teken van de alvleesklier. Pancreatitis en pancreascarcinomen zijn de hoofdonderwerpen. In november reisden we met de hele onderzoeksgroep af naar Berlijn, voor het jaarlijkse congres van de Deutsche Pancreas Club. Tussen de lezingen door bezochten we de Reichstag, Brandenburger Tor en sloten de avonden af in der Kneipe. In het kader van de Graduate School brachten we in december een bliksembezoek aan Groningen. Opeens liep ik als een tourguide met een groep Duitsers achter me aan door de stad. Voor pancreascarcinomen bestaat nog geen goede therapie. Een vroege diagnose is moeilijk te stellen en de gemiddelde levensverwachting op het moment van de diagnose is een half jaar. Slechts 5% van de patiënten is na 5 jaar nog in leven. Gebleken is, dat in 50% van de patiënten het gen dat het eiwit 'Smad4' codeert verdwenen is. Er zijn aanwijzingen dat Smad4 werkt als tumor suppressorgen en dat het verlies van Smad4 samenhangt met invasieve groei van de tumor en metastase. Concreet betekent het dat we werken met 2 verschillende soorten cellen: tumorcellen die het Smad4 verloren hebben, en dezelfde cellen waarin het gen dat Smad4 codeert teruggeplaatst is en die Smad4 weer tot expressie brengen. Door naar de verschillen op het niveau van celgroei, mRNA en eiwitten te kijken, proberen we aanwijzingen te vinden voor het effect van het verlies en de reconstitutie van Smad4. Mogelijk is het een goed aangrijpingspunt voor een therapie tegen pancreaskanker. We zijn vooral geïnteresseerd in het effect van Smad4 op angiogenese (bloedvatvorming) en de extracellulaire matrix, omdat die belangrijk zijn voor tumorgroei en metastase. In dierexperimenten is al aangetoond dat tumoren zonder Smad4 meer bloedvaten vormen dan tumoren met Smad4. De afgelopen jaren is men steeds meer geïnteresseerd geraakt in het samenspel tussen tumorcellen en de bindweefselcellen er omheen. Ook daar kijken we naar. Sturen de tumorcellen de bindweefselcellen aan tot overproductie van extracellulaire matrix of is het juist omgekeerd? 12.00 Tijd voor de lunch. Daarvoor gaat men vanzelfsprekend naar de mensa. Zit iedereen in Groningen in de kantine aan een broodje kaas met eventueel een kopje soep erbij, hier wordt in lange rijen gewacht voor het 'Tagesmenu'. De keuze bestaat uit een vegetarisch gerecht of één met vlees. Typisch Duitse gerechten als Eintopf, Bratwurst, Sauerkraut, Gnocchi en Kartoffelsalat komen regelmatig voorbij. 16.15 Wie had dat op het VWO gedacht: elke woensdagmiddag ga ik vrijwillig naar de Deutscher Sprachkurs für ausländische Mitarbeiter. En ik moet zeggen: Es macht richtig Spaß!
Het logo van de universiteit in Heidelberg
22.00 Weer thuis. Nog even kletsen met mijn huisgenoten die me uitnodigen voor de BioChem-Party de volgende dag, post lezen en naar bed...
Groetjes, Marije Russcher
39 Student in buitenland 39
18.00 De dagen op het lab zijn best lang, maar daarna valt er nog genoeg te beleven. Vanaf eind November kan men hier genieten van de vele Weihnachtsmarkten. Elke stad en elk dorp heeft wel zo'n kerstmarkt waar men elke dag op de Glühwein en Bratwurst (tot wel 80 cm lang!) afkomt. Geen wonder dat de plaatselijke bevolking en masse langs de Neckar jogt op zaterdagmiddag in een poging het teveel aan calorieën er weer af te rennen. Ter voorbereiding voor Kerstmis treft men zich met alle mogelijke groepen waartoe men behoort. Voor de Adventskaffee bij onze professor thuis nam iedereen zelfgebakken 'Plätzchen', kerstkoekjes, mee. Temidden van de kerstversiering werd ik ineens verrast met een Sinterklaassurprise, omdat de professor het zo zielig vond dat ik dat dit jaar gemist had. En dat terwijl ze hier zelf met 'Nikolaus' niets anders doen dan chocolade sinterklaasjes eten! Bij dit soort sociale gelegenheden, net als bij verjaardagen, is iedereen uitgenodigd en ontbreken de 'Kuchen' nooit, evenals de babies van de analisten.