24_op_NR21

lipiec 2006

Nr 21

strona

lipiec/2006

Rok 3

Śmigielska gotowa

Oficjalny odbiór zmodernizowanej ul. Śmigielskiej w Kościanie W miniony wtorek odebrano drugą część modernizowanej ulicy Śmigielskiej. Koszt budowy tej części wyniósł około 755 tys. zł i został w całości pokryty przez Starostwo Powiatowe w Kościanie. Inwestycje realizowała firma „DROGBUD – OSTRÓW” z Ostrowa Wielkopolskiego. W protokole odbioru nie stwierdzono żadnych uchybień.

Prace nad modernizacją odcinka rozpoczęły się 6 kwietnia 2006r. Po modernizacji ulica Śmigielska, która jest główną arterią wylotową miasta zyskała zupeł-

nie nowe oblicze. Na wyznaczonym odcinku położono nowe kostkowe chodniki, stworzono ścieżki rowerowe, bezpieczne przejścia dla pieszych. Cała ulica została na nowo oznakowana. Poprawę komfortu odczują nie tylko kierowcy, którym będzie się łatwiej włączać do ruchu ale także rowerzyści, którzy zyskali osobne, specjalne dla nich pasy ruchu.

Ulica Śmigielska jest główną arterią wylotową z Kościana, łączy miasto z drogą krajową nr 5, która w przyszłości stanie się drogą ekspresową.

1

ISSN 1732-3592 - Remont i modernizacja całej ulicy był konieczny aby w niedalekiej przyszłości zapewnić miastu możliwość przyjęcia dużej ilości aut zjeżdżających z drogi ekspresowej – powiedział Andrzej Jęcz, Starosta Kościański. - Pomijając względy praktyczne, wiążące się z przepustowością trzeba nadmienić, że nowy wizerunek ulicy znacznie poprawił estetykę miasta.

W tej chwili trwają przygotowania do podjęcia prac modernizacyjnych na ul. Surzyńskiego. Zostanie ona, podobnie jak Śmigielska, przebudowana i zupełnie zmieni swój wizerunek. Rozpoczęcie prac planuje się na drugie półrocze tego roku.

strona

II2

lipiec 2006

Całkiem „sporre” pieniądze... c.d. (3) Rok 2006 jest ostatnim rokiem w obecnym okresie planowania unijnego. Oznacza to, że Polska, jak i wszystkie inne kraje Unii, powinna do końca wykorzystać przyznane nam środki. Pieniądze przydzielone, a niewykorzystane – przepadną.

Cechą charakterystyczną przygotowanych w tym roku wniosków aplikacyjnych jest ich znaczna wartość. Przekracza ona kwotę 16 mln złotych , co stanowi około połowy wartości rocznego budżetu powiatu.

Dwa wnioski związane ze zwalczaniem bezrobocia są już realizowane. Przy pomocy środków unijnych Powiatowy Urząd Pracy w Kościanie stara się aktywizować młodych bezrobotnych oraz osoby długotrwale bezrobotne.

Cztery wnioski drogowe przeszły pomyślnie tzw. ocenę formalną i obecnie oczekują na ostateczne zakwalifikowanie do realizacji. Zakres planowanych robót i wydatków jest bezprecedensowy w historii powiatu i ma objąć: 1. remont i przebudowę drogi powiatowej Lubosz StaryGołębin Stary- granica powiatu śremskiego. W wyniku inwestycji będzie zmodernizowanych 16 km dróg , wybudowanych 2,4 km nowych chodników oraz jedno nowe rondo na skrzyżowaniu drogi Racot-Czempiń z drogą Kościan-Śrem, 2. remont i przebudowę drogi powiatowej Czempiń ulica Stare Borówko- Gorzyczki- Kopaszewo. Modernizacja obejmie 16,3 km dróg oraz powstanie 600 m nowych chodników i 600 m ciągów pieszo-rowerowych, 3. remont i przebudowę drogi powiatowej w miejscowości Lubiń. W sumie będzie zmodernizowany 1 km odcinek drogi stanowiącej ulice Stefaniaka i Powstańców Wielkopolskich oraz zostanie zbudowany ciąg pieszo -rowerowy o długości 1,2 km, 4. remont i przebudowę drogi powiatowej Śmigiel – Bronikowo- granica powiatu leszczyńskiego. W wyniku tej inwestycji zmodernizowanych zostanie 10,5 km dróg oraz 7 skrzy-

żowań. Powstanie 2,7 km nowych chodników oraz 0,5 km ciągów pieszo-rowerowych.

Wnioski złożone przez Powiat Kościański w celu pozyskania funduszy unijnych w 2006 r.

W ciągu dwóch lat od przystąpienia do Unii Europejskiej Polska wykorzystała niespełna 12% z przeszło 8,2 mld euro (ok. 33 mld zł) funduszy strukturalnych przyznanych naszemu krajowi na okres 2004 - 2006. Tyle wyniosły płatności zrealizowane z kont siedmiu programów operacyjnych oraz Inicjatyw Wspólnotowych EQUAL i Interreg pod koniec marca 2006 r. Choć tempo wydatkowania środków unijnych uległo znacznemu przyspieszeniu po utworzeniu Ministerstwa L.p.

Tytuł projektu (planowane do realizacji)

1.

Młodzi bez barier – aktywizacja młodzieży powiatu kościańskiego Czas na zmianę – aktywizacja długotrwale bezrobotnych powiatu kościańskiego Remont i przebudowa sieci dróg powiatu kościańskiego – etap I/1: droga powiatowa Lubosz Stary – Gołębin Stary – Granica Powiatu Śremskiego Remont i przebudowa sieci dróg powiatu kościańskiego – etap I/2: droga powiatowa Czempiń – ulica Stare Borówko – Gorzyczki - Kopaszewo Remont i przebudowa sieci dróg powiatu kościańskiego – etap I/3: droga powiatowa w miejscowości Lubiń Remont i przebudowa sieci dróg powiatu kościańskiego – etap I/4: droga powiatowa Śmigiel – Bronikowo – granica powiatu leszczyńskiego Razem

2.

3.

4.

5.

6.

Rozwoju Regionalnego nadal istnieje poważne zagrożenie, iż część przyznanych Polsce funduszy przepadnie. Powodem takiego stanu rzeczy nie jest brak pomysłów jak wykorzystać pomoc unijną. Pomimo wielu barier formalnych stawianych przez polską administrację potencjalnym beneficjentom pomocy unijnej wartość poprawnie wypełnionych wniosków o dofinansowanie znacząco przekracza ilość dostępnych środków. Do tego aktywnego grona wnioskodawców z powodzeniem dołączył Powiat Kościański. Na ile umiejętność pozyskiwania i wydawania pieniędzy europejskich przybliży nas do Europy i ułatwi w niej życie – okaże się już w najbliższych latach. (mw) Wartość wnioskowanych środków

Źródło finansowania, program

Okres realizacji

960.461,61

SPO RZL 1.2a

2006-2007

552.101,92

SPO RZL 1.3a

2006-2007

4.642.494,00

ZPORR 3.1

2006-2007

2.377.890,00

ZPORR 3.1

2007

1.726.149,00

ZPORR 3.2

2006

5.817.583,00 16.076.679,53

ZPORR 1.1.1

2006-2008

Informacja o stypendiach W Wydziale Oświaty i Spraw Społecznych Starostwa Powiatowego w Kościanie (ul. Gostyńska 38, pokój 211) lub ze strony www.powiatkoscian.pl można pobierać wnioski o przyznanie na rok szkolny / akademicki 2006/2007 Stypendium Starosty Kościańskiego oraz po raz pierwszy wnioski

WAKACJE - PRZYJEMNE Z POŻYTECZNYM Rozpoczęły się wakacje. Interesującym sposobem na ich wykorzystanie może być Wolontariat Europejski w ramach unijnego programu MŁODZIEŻ. Wolontariusz nie ponosi żadnych kosztów w związku z takim wyjazdem.

Wolontariusze pracują społecznie na rzecz organizacji o charakterze niekomercyjnym w wielu krajach świata. Wolontariusz nie dostaje więc wynagrodzenia, ale ma zagwarantowane wyżywienie, zakwaterowanie, indywidualną opiekę oraz niewielkie kieszonkowe w wysokości zależnej od kraju przebywania: najmniej 80 euro (Bułgaria i Rumunia), najwięcej 210 euro (Wielka Brytania). Pracujący zdobywają dzięki wolontariatowi doświadczenie, poznają nowych ludzi i inne kultury. Po powrocie otrzymują specjalny certyfikat Komisji Europejskiej potwierdzający udział w akcji.

Wolontariuszem może zostać każda osoba w wielu 18-25 lat. Aby wyjechać na wolontariat trzeba sobie znaleźć projekt zgłoszony przez zagraniczną organizację. Propozycji można szukać pod adresem http://ec.europa.eu/youth/program/sos/hei/hei_en.cfm Następnie trzeba się zgłosić do polskiej organizacji wysyłającej wolontariuszy. Najprościej wykorzystać ofertę internetową http://www.mlodziez.org.pl/index.php/ida/100 (mw) Orędownik Powiatowy, Pismo Powiatu Kościańskiego. Wydaje i redaguje Starostwo Powiatowe w Kościanie. Nakład 9 tys. egz. Tel. i fax (065) 512 08 25, e-mail: powiatkoscian@post.pl.

Internet: www.powiatkoscian.pl

o Stypendium dla uzdolnionych dzieci i młodzieży z powiatu kościańskiego. W ramach tych dwóch Programów wsparcie finansowe mogą otrzymywać uczniowie szkół ponadgimnazjalnych i studenci mieszkający stale w powiecie kościańskim oraz którzy osiągają wysokie wyniki w nauce oraz wyróżniają się szczególnymi osiągnięciami.

Stypendium Starosty Kościańskiego O Stypendium Starosty Kościańskiego ubiegać się mogą osoby mieszkający stale w powiecie kościańskim, których średni miesięczny dochód na osobę w jego rodzinie nie jest wyższy niż kwota uprawniająca do uzyskania świadczeń rodzinnych określona w ustawie z dnia 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2003 r. Nr 228, poz. 2255 ze zm.). Kwota ta wynosi maksymalnie 504,00 PLN netto w przeliczeniu na osobę w rodzinie i maksymalnie 583 PLN netto, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności oraz orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Kandydat do stypendium osiąga wysokie wyniki w nauce (średnia ocen z poprzedzającego semestru powinna wynosić co najmniej 4,50 - w odniesieniu do ucznia i 4,20 w odniesieniu do studenta). O przyznanie Stypendium Starosty Kościańskiego uczeń może ubiegać się po ukończeniu nauki w I klasie szkoły ponadgimnazjalnej. Przy przyznawaniu stypendium uwzględnia się także: osiągnięcia sportowe we współzawodnictwie krajowym lub międzynarodowym, osiągnięcia w konkursach, olimpiadach przedmiotowych i artystycznych szczebla centralnego.

Wymagane dokumenty to: wniosek o przyznanie stypendium (złożony przez kandydata, rodziców lub prawnych opiekunów kandydata), oryginały lub poświadczone kopie dokumentów o średniej ocen z semestru poprzedniego oraz zaświadczenie ze szkoły o dodatkowych osiągnięciach (sportowe we współzawodnictwie krajowym lub międzynarodowym, udział w konkursach, olimpiadach przedmiotowych i artystycznych szczebla centralnego).

Termin składania wniosków upływa z dniem 15 sierpnia 2006 roku.

Program wspierania edukacji uzdolnionych dzieci i młodzieży z powiatu kościańskiego.

W celu wspierania rozwoju talentów dzieci i młodzieży powstał Program wspierania dzieci i młodzieży z powiatu

kościańskiego. W ramach Programu wsparcie finansowe mogą otrzymywać dzieci i młodzież, którzy dzięki swojej pracy i zaangażowaniu uzyskują w wybranej dziedzinie naukowej lub artystycznej szczególne osiągnięcia, pragną pogłębiać wiedzę oraz rozwijać swoje umiejętności i zainteresowania. Kandydaci ze szkół ponadgimnazjalnych ubiegający się o Stypendium Starosty muszą spełniać następujące kryteria: 1) posiada stałe zameldowanie na terenie powiatu kościańskiego; 2) jest uczniem szkoły ponadgimnazjalnej dla młodzieży; 3) uzyskał średnią ocen co najmniej 5,00 z semestru poprzedzającego przyznanie stypendium; 4) zajął I, II lub III miejsce w konkursie artystycznym, przeglądzie lub festiwalu albo jest laureatem lub finalistą konkursu przynajmniej na szczeblu wojewódzkim w roku poprzedzającym rok przyznania stypendium. O przyznanie Stypendium Starosty uczeń może ubiegać się po ukończeniu nauki w I klasie szkoły ponadgimnazjalnej. Wniosek mają prawo składać rodzice bądź prawni opiekunowie kandydata oraz dyrektor szkoły.

W przypadku studentów oprócz stałego zameldowania na terenie powiatu kościańskiego inne kryteria przedstawiają się następująco: 1) jest studentem państwowej lub niepaństwowej szkoły wyższej, kształcącej się w systemie dziennym, wieczorowym, zaocznym lub eksternistycznym; 2) kandydat nie powtarzał roku studiów w okresie zaliczonych lat studiów; 3) uzyskał średnią ocen co najmniej 4,80 z roku poprzedzającego przyznanie stypendium; 4) posiada osiągnięcia naukowe lub artystyczne oraz wykazuje się aktywnością naukową lub artystyczną, za które uważa się w szczególności: pracę w kole naukowym, pracę naukową, udział w pracach naukowo-badawczych, publikacje, opracowania, referaty, dzieła artystyczne, udział w konferencjach naukowych, nagrody i wyróżnienia otrzymane w olimpiadach, studia wg indywidualnego programu studiów, studia równoległe na drugim kierunku studiów. O przyznanie stypendium może ubiegać się po ukończeniu I roku studiów.

Wysokość Stypendium Starosty wynosi: w przypadku uczniów szkół ponadgimnazjalnych - maksymalnie 1000 PLN, w przypadku studentów - maksymalnie 1500 PLN i jest wypłacone jednorazowo w danym roku.

Termin składania wniosków dla uczniów i studentów upływa z dniem 15 października 2006 roku.

(OS)

lipiec 2006

strona

III3

Wręczono dotacje W dniu 28 czerwca 2006 r. Starosta Kościański Andrzej Jęcz wręczył 16 osobom bezrobotnym umowy w sprawie udzielenia bezzwrotnych środków na podjecie działalności gospodarczej. W sumie wręczono je już 120 osobom. Przedmiotowe dotacje udzielone zostały ze środków Funduszu Pracy. Ogółem na realizację przedmiotowych umów przeznaczono kwotę: 163.860 zł Poszczególne kwoty udzielonych dotacji oscylowały ok. 10.000 zł.

Zawarte umowy głównie dotyczyły działalności usługowej, następnie działalności produkcyjnej i handlowej.

Najchętniej podejmowanym rodzajem działalności gospodarczej było stolarstwo, krawiectwo oraz mechanika pojazdowa. Umowy dotyczyły również innych profili działalności jak: fizjoterapia, pośrednictwo ubezpieczeniowe, poligrafia, produkcja reklamowa, obróbka metalu, usług ogólnobudowlanych, produkcji art. papierniczych oraz handlu w sklepie spożywczo-przemysłowym.

INFORMACJA DOTYCZĄCA ZAJĘĆ PROFILAKTYCZNO – USPRAWNIAJĄCYCH W związku z realizacją „Programu profilaktyki wad postawy i schorzeń kręgosłupa u dzieci z powiatu kościańskiego.” w miesiącu czerwcu zorganizowane zostały ćwiczenia profilaktyczno – usprawniające dla dzieci wyłonionych podczas przesiewowych badań ortopedycznych w ramach „Programu profilaktyki wad postawy i schorzeń kręgosłupa u dzieci z powiatu kościańskiego”.

Celem ogólnym programu jest wczesne wykrywanie wad postawy i schorzeń kręgosłupa u dzieci i młodzieży z powiatu kościańskiego.

Cele szczegółowe programu.

1) Szerzenie edukacji zdrowotnej w zakresie zdrowego stylu życia, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeby kształtowania i utrzymywania prawidłowej postawy ciała.

2) Upowszechnianie masowej, przesiewowej diagnostyki w celu wczesnego wykrywania nieprawidłowości w kształtowaniu się postawy ciała.

3) Zwiększenie dostępności do działań leczniczych i rehabilitacyjnych dla dzieci i młodzieży wymagających specjalistycznej opieki medycznej.

4) Upowszechnianie uczestnictwa dzieci i młodzieży w zajęciach profilaktyczno-usprawniających Zajęcia prowadzone są przez dwie rehabilitantki: Panią Mirosławę Hertmanowską oraz Panią Urszulę Potocką.

W zajęciach uczestniczy ok. ponad 70 dzieci. Dzieci ze względu na wady postawy i schorzenia kręgosłupa zostały podzielone na odpowiednie grupy dyspensyjne. Charakter ćwiczeń dostosowano do określonej wady.

Zajęcia dzięki uprzejmości dyrekcji szkół prowadzone są w następujących miejscach: 1) Samorządowe Gimnazjum i Szkoła Podstawowa w Śmiglu, ul. Konopnickiej 5: utworzone zostały dwie grupy, zajęcia prowadzone są raz w tygodniu po półgodziny 2) Centrum Rehabilitacji i Sportu przy Zespole Szkół Specjalnych im. M. Konopnickiej w Kościanie, ul. Konopnickiej: utworzone zostały trzy grupy, zajęcia prowadzone są raz w tygodniu po półgodziny 3) Zespół Szkół w Krzywiniu, ul. Strzelecka 13: utworzone zostały dwie grupy, zajęcia prowadzone są raz w tygodniu po półgodziny 4) Zespół Szkół w Lubiniu, ul. Powstańców 23: utworzone zostały dwie grupy, zajęcia prowadzone są raz w tygodniu po półgodziny 5) Gimnazjum w Starych Oborzyskach, ul. Szkolna 1: utworzone zostały dwie grupy, zajęcia prowadzone są raz w tygodniu po półgodziny W okresie letnim będzie przerwa wakacyjna i od września do grudnia 2006 r. zajęcia będą dalej kontynuowane. Do realizacji programu zakupiono sprzęt rehabilitacyjny: piłki rehabilitacyjne oraz taśmy Thera-Band. Program finansowany jest w całości ze środków powiatu kościańskiego.

Zakładane rezultaty realizacji programu: ukształtowanie i utrwalenie nawyków poprawnej postawy ciała, skorygowanie istniejących już wad postawy i schorzeń kręgosłupa, uświadomienie istoty dbałości o poprawę postawy ciała, prawidłowe jej kształtowanie i zapobieganie przyczynom które powodują wady. (bł, ah)

Przed uzyskaniem dotacji osoby bezrobotne uczestniczyły w indywidualnych i grupowych rozmowach doradczych z doradcą zawodowym Powiatowego Urzędu Pracy w Kościanie oraz w szkoleniu pt. „Pierwszy biznes” organizowanym przez Stowarzyszenie Wspierania Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Kościanie. Osoby bezrobotne, które otrzymały bezzwrotne środki mają obowiązek szczegółowo je rozliczyć – przedstawić stosowne dokumenty świadczące o wykorzystaniu otrzymanych środków zgodnie z celem na jaki zostały przyznane – rachunki, faktury, oraz prowadzenia działalności przez okres co najmniej 12 miesięcy. Ponadto bezrobotni po rozpoczęciu działalności gospodarczej mogą nadal korzystać z usług i wszelkiego doradztwa Stowarzyszenia Wspomagania Przedsiębiorczości w Kościanie.

W opinii nagrodzonych uzyskanie dotacji nie należy do rzeczy łatwych, jednak nie jest niemożliwe. Największy nacisk należy położyć na stworzenie przejrzystego i realnego biznesplanu, a następnie wprowadzić go w życie.

Nowi przedsiębiorcy sugerowali stworzenie miejsca, w którym mogliby wymieniać się informacjami, najlepiej gdyby przybrało ono formę internetowego forum dyskusyjnego. Dobrym pomysłem na przyszłość byłoby także powstanie funduszu pożyczkowego, z którego mogliby uzyskać wsparcie w razie przejściowych kłopotów finansowych lub innych zdarzeń losowych.

Idea dotacji na tworzenie nowych przedsiębiorstw jest godna kontynuacji, stwarzanie możliwości ludziom z inicjatywą rozwija w nich aktywną postawę, dzięki której łatwiej mogą stać się niezależni i samowystarczalni. Z pomocą organizacji wspierających takie projekty, bez problemu można przebrnąć przez zawiły gąszcz problemów finansowych, a takie doświadczenie jest o wiele cenniejsze niż nieskończone oczekiwanie na oferty pracy. (mr)

Wakacje na sportowo W okresie letnich wakacji Zarząd Powiatu Kościańskiego będzie realizatorem Programu pod hasłem „Wakacje na sportowo”. Powiat Kościański - w ramach współorganizacji - przeznaczy środki na pokrycie części lub całości kosztów niezbędnych do przeprowadzenia najciekawszych imprez sportowo-rekreacyjnych dla dzieci i mło-

dzieży. Do współpracy w realizacji programu zgłosiło się 10 organizacji. Zarząd Powiatu wybrał 8 ofert określając jednocześnie wysokość zaangażowanych środków z budżetu Powiatu Kościańskiego w kwocie 14352 zł.

W Ramach programu Wakacje na sportowo będą organizowane następujące zadania:

Zadanie w ramach Kontakt programu Wakacje na sportowo Uliczny turniej piłkarski drużyn mieszanych Rada Rodziców przy Zespole Szkół nr 3 ul. Wyzwolenia 24 64-000 Kościan Rada Osiedla „Błonie” w Kościanie Lato z przygodą Oddział Parafialny Akcji Katolickiej przy Parafii p.w. Św Stanisława Kostki ul. Ojca Świętego Jana Pawła II 4, 64-030 Śmigiel

Wakacje na sportowo

Zespół Szkół w Czaczu ul. Parkowa 2 64-030 Śmigiel

Letnia szkoła szermierki Krzywińskie Towarzystwo Kulturalne ul. Gen. Dezyderego Chłapowskiego 35 64-010 Krzywiń

Festyn w Strzelnicy

Zarząd Osiedla Nr 7 w Czempiniu

Wakacje z rowerem

UKS „Bieżyń” Bieżyń 11 64-010 Krzywiń

Lotnicze Warsztaty Modelarskie połączone z zawodami modeli Wakacje z rakietką

Kościański Ośrodek Kultury 64-000 Kościan Klub Sportowy „Polonia Arsenał” ul. Konopnickiej 5 64-030 Śmigiel

Termin i miejsce

Termin: 25 - 27 lipca Miejsce: boisko, plac zabaw przy ul. Żeromskiego w Kościanie.

Termin: 24 – 28 lipca, Miejsce: Śmigiel W ramach zadania realizowane będą wyjazdy na basen „Akwawit” w Lesznie, do kompleksu sportoworekreacyjnego Malta w Poznaniu oraz do parku rekreacyjnego Nenufar w Kościanie.

Termin: 3-21 lipca, Miejsce: Zespół Szkół w Czaczu W ramach zadania realizowane będą min. zajęcia komputerowe, ruchowe, edukacyjne oraz wyjazd na basen „Akwawit” w Lesznie i do parku rekreacyjnego Nenufar w Kościanie.

Termin: 15 lipca – 31 sierpnia Miejsce: Bieżyń W ramach zadania realizowane będą min. zajęcia z szermierki szablą i rapierem, nauka strzelania z łuku oraz „Turniej szermierczy o szablę Kasztelana”.

Termin: 20 sierpnia Miejsce: Centrum Kultury Czempiń Termin: 16 – 22 sierpnia Miejsce: Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Lubiniu W ramach zadania realizowane będą min. wycieczki rowerowe, zwiedzanie zabytków, zabawy i gry ruchowe.

Termin: 1-5 sierpnia Miejsce: KOK, boisko ZS nr 1 Termin: lipiec, sierpień Miejsce: Gimnazjum i Szkoła Podstawowa w Śmiglu W ramach zadania realizowane będą indywidualne turnieje tenisa stołowego w różnych grupach wiekowych. Przed każdym turniejem organizowane będą krótkie szkolenia podstaw gry w tenisa stołowego.

strona

IV4

lipiec 2006

50 lat temu...

Poznański Czerwiec 1956 (Czerwiec ’56) był pierwszym otwartym wystąpieniem ludzi przeciwko komunistom i ich bezwzględnej polityce. Strajk generalny większość poznańskich zakładów i demonstracje uliczne zostały krwawo stłumione przez wojsko, milicję i aparat bezpieczeństwa. Chociaż przez oficjalną, kłamliwą propagandę PRL był bagatelizowany jako „wypadki czerwcowe” lub przemilczany, to jednak wystąpienie ówczesnego komunistycznego premiera Józefa Cyrankiewicza dobitnie pokazało, jak bardzo władza była zdenerwowana i przestraszona tym, co się wydarzyło pod koniec czerwca 1956 roku w Poznaniu. Obecnie przez część historyków i kombatantów Czerwiec ’56 określany jest jako poznański bunt, rewolta lub powstanie poznańskie.

Strajk wybuchł w „Zakładach im. Hipolita Cegielskiego” (w latach 1949 – 1956 noszących nazwę „Zakłady im. J.W. Stalina Poznań” (ZISPO)) i przerodził się w spontaniczny protest Wielkopolan przeciw totalitarnej władzy.

Stłumiony przez liczące ponad 10 tys. żołnierzy oddziały LWP i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego pod dowództwem rosyjskiego generała Stanisława Popławskiego (Grochowa).

* W latach 50. na stalinowskim monolicie zaczęły pojawiać się rysy: pięć partii komunistycznych podpisało oświadczenie o „nieuzasadnionym” rozwiązaniu Komunistycznej Partii Polski, co de facto oznaczało potępienie czystek 1936 – 1939, dokonanych na rozkaz Stalina. Po śmierci Józefa Stalina (5 III 1953 r.) w Berlinie i innych miastach NRD wybuchło krwawo stłumione powstanie (17 VI 1953 r.), w Moskwie zabito Ławrientija Berię (9 VII 1953 r.), wznowiono stosunki dyplomatyczne między ZSRR a Jugosławią zerwane w 1950 r. (14 VIII 1953 r.), wprowadzono „demokratyzację” nazywaną również „przezwyciężaniem błędów i wypaczeń” (1953 – 1954). Aż wreszcie w 14 lutego 1956 roku na XX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Nikita Chruszczow wygłosił tajny referat, który stał się iskrą rozniecającą ferment myślowy obejmujący coraz szersze kręgi społeczeństw państw komunistycznych.

Dyskusja społeczna wykroczyła znacznie poza założone ramy. Referat zawierał krytykę „kultu jednostki” i spowodował dyskusje i polemiki na temat „błędów i wypaczeń” przybierających formę nacisku psychologicznego na władzę, kształtując jednocześnie świadomość i postawy polityczne w skali mikrospołecznej. Do tematów, które dominowały w prasie, należały: samodzielność w międzynarodowym ruchu robotniczym, praworządność, rola Armii Krajowej i Państwa Podziemnego w wyzwoleniu Polski, marnotrawstwo i biurokracja w gospodarce.

Jeżeli inteligencja ujawniła swą dezaprobatę wo-

bec „kultu jednostki” i jej przejawów za pomocą pióra i słowa, to robotnicy, swą negację wyrażali bardziej bezceremonialnie tj. strajkami i demonstracjami ulicznymi.

W 1956 r. warunki życia robotników nie uległy poprawie, a wręcz pogorszyły się. System zarządzania gospodarką nie został zreformowany. Utrzymywał się styl rządzenia polegający na biurokratycznym traktowaniu robotników.

Stan świadomości klasy robotniczej był idealizowany przez władzę. Przekształcenie związków zawodowych w podporządkowaną partii „transmisję” do mas utrudniło jeszcze bardziej kontakt władzy z klasą robotniczą. Na skutek załamania się zawartych w planie gospodarczym zapowiedzi poprawy warunków bytowych ludzi pracy, władza polityczna zaczęła tracić zaufanie społeczne. * Miejscem, gdzie konflikt społeczny przybrał formę strajku, a później zamieszek ulicznych, był Poznań. 28 VI doszło w Poznaniu do wystąpień robotniczych, które przebiegały w dwu etapach. Pierwszy etap trwał od godziny 6.00 do 10.30. W tym czasie robotnicy zorganizowali strajk w największych zakładach miasta. Następnie wyszli na ulice formując pochód, który przekształcił się z demonstracji robotniczej w manifestację społeczeństwa, czego wyrazem było zgromadzenie się około 100 tys. mieszkańców przed Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, mieszczącym się w dawnym Zamku Cesarskim, przy obecnej ul. św. Marcin. Robotnicy domagali się aby władze cofnęły narzucone normy pracy, obniżyły ceny i podwyższyły płace. Był to pokojowy okres manifestacji, kontrolowany przez aktyw robotniczy, próbowano rozmawiać z przedstawicielami Wojewódzkiej Rady Narodowej, żądano przyjazdu premiera Józefa Cyrankiewicza.

Po godzinie 10 nastąpił wzrost napięcia wśród demonstrantów. Z opanowanego radiowozu podano informację o aresztowaniu delegacji robotniczej, która przebywała 26 VI w Warszawie. Spowodowało to marsz kilku tysięcy demonstrantów pod więzienie, rozbicie go i wypuszczenie na wolność 257 więźniów. Część demonstrantów przystąpiła do niszczenia akt więziennych.

Inni opanowali gmachy prokuratury i sądu.

Akta wyrzucano na ulicę i palono, a sprzęty częściowo zdemolowano. Dokonano też zaboru broni palnej. Tłum zebrany przed gmachem sądu nie pozwolił straży pożarnej na gaszenie ognia. Zamieszki w rejonie więzienia, sądu i prokuratury trwały do godz. 12.00. Po ich zakończeniu grupa demonstrantów ruszyła pod budynek Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Kochanowskiego, do którego w tym czasie przybyła grupa operacyjna UBP. Około 10.40 z tego budynku padły pierwsze strzały. Jedna z grup udała się na dworzec kolejowy celem wstrzymania ruchu pociągów. Po południu władze skierowały do miasta regularne jednostki wojskowe początkowo 19 Dywizję Pancerną, później jeszcze 10 D. Panc. oraz 4 i 5 Dyw. Piechoty. Łącznie skierowano do pacyfikacji miasta ponad 10 300 żołnierzy, ok. 400 czołgów, ponad 30 transporterów opancerzonych. Siły te prowadziły walki uliczne z grupami cywilów, przeważnie młodymi wiekiem, uzbrojonymi tylko w 188 sztuk broni, w tym 1 rkm, oraz butelki z benzyną. Wymiana ognia trwała w różnych punktach miasta do godzin południowych 29 czerwca, a sporadycznie strzały padały do 30 czerwca. W toku walk i pacyfikacji miasta zginęło 57 osób, w tym 49 cywili i 8 spośród żołnierzy i aparatu bezpieczeństwa, około 600 osób (po obu stronach barykady) zostało rannych.

Aresztowania uczestników rozpoczęły się już 28 czerwca, nasiliły się w

dniach następnych, przy czym obchodzono się z nimi wyjątkowo brutalnie. Intensywne śledztwo połączone z biciem i maltretowaniem podejrzanych, prowadzone przez liczną grupę funkcjonariuszy z Warszawy, miało potwierdzić tezę władz, że sprawcami wydarzeń 28 czerwca byli prowokatorzy z opozycyjnych organizacji i obca agentura. Nie udało się tego nigdy udowodnić...

O wszystkich tych dramatycznych wydarzeniach poza Poznaniem właściwie nic nie wiedziano, gdyż miasto zostało odizolowane od reszty kraju. Tymczasem o godz.

10.00 zebrało się w Warszawie Biuro Polityczne (PZPR).

Zatwierdzono treść oficjalnego komunikatu, z którego można było dowiedzieć się, iż sprawcami zajść w Poznaniu była „agentura imperialistyczna i reakcyjne podziemie”, którym „udało się sprowokować zamieszki uliczne”. Biuro Polityczne podjęło decyzję wysłania do stolicy Wielkopolski premiera Cyrankiewicza. Był tam już sekretarz KC PZPR Edward Gierek, który później stanął na czele komisji badającej przyczyny, przebieg i charakter wydarzeń w Poznaniu. Postanowiono też wprowadzić do miasta wojsko, którym na miejscu miał dowodzić wiceminister Obrony Narodowej gen. Stanisław Popławski. W godzinach popołudniowych i wieczornych do Poznania wkroczyło ponad 10 000 żołnierzy, 360 czołgów, wozy bojowe samochody i motocykle wojskowe. Pacyfikacja robotników trwała do rana dnia następnego.

Symbolem sprzeciwu wobec władzy stał się Romek Strzałkowski, trzynastoletnia ofiara śmiertelna, a także ręka, która według słów ówczesnego premiera Józefa Cyrankiewicza miała zostać odrąbana, gdy podniesie się ją na władzę ludową. * Dzisiaj nie ulega najmniejszej wątpliwości, że Poznański Czerwiec w sposób przełomowy przyczynił się do rozpadu bloku komunistycznego. Wydarzenia w Poznaniu spowodowały przyspieszenie procesów demokratyzacji w państwie. Wnioski płynące z doświadczeń, „poznańskiego czerwca” odegrały wielką rolę w procesie dojrzewania tzw. przemian październikowych w państwach demokracji ludowych. Przyspieszyły proces dojrzewania politycznego wielu ludzi.

Można przypuszczać, że wydarzeniom poznańskim zawdzięczamy, iż „przewrót październikowy” w Polsce w przeciwieństwie np. do Węgier, gdzie Armia Radziecka krwawo stłumiła próbę wybicia się na niezależność (23 października – 11 listopada 1956 r.), miał charakter bezkrwawy. Istniejący wówczas pogląd, że to co się stało 28 VI w Poznaniu, było rewolucją mas pracujących przeciw istniejącemu systemowi biurokratycznemu, z całą jego strukturą polityczną, moralną i obyczajową był trafny. Dla władzy była to bardzo niebezpieczna teza, gdyż prowadziła do oddolnego ruchu na rzecz reform systemu społeczno-politycznego. (ah)