09_op_NR6

Page 1

strona

listopad 2004

Nr 6

listopad 2004

Rok 1

1

ISSN 1732-3592

11 listopada

W³adze powiatu sk³adaj¹ wi¹zankê kwiatów pod tablic¹ na koœciañskim Rynku

Z okazji 86. rocznicy odzyskania Niepodleg³oœci w imieniu wszystkich mieszkañców Powiatu Koœciañskiego starosta Andrzej Jêcz, Edward Strzymiñski – Przewodnicz¹cy Rady Powiatu i Kazimierz Józefowski – Wiceprzewodnicz¹cy Rady wziêli udzia³ w patriotycznej uroczystoœci na rynku w Koœcianie. Po uroczystej mszy w koœciele farnym z³o¿yli kwiaty pod tablicami pamiêci narodowej upamiêtniaj¹cymi ofiary publicznych egzekucji z 1939 roku. W ten sposób oddali oni ho³d pomordowanym mieszkañcom Ziemi Koœciañskiej. Nastêpnie delegacja Starostwa Powiatowego uda³a siê pod pomnik-kwaterê poleg³ych w walce o niepodleg³oœæ w latach 1919-1921 na Starym Cmentarzu Katolickim w Koœcianie, gdzie równie¿ z³o¿ono kwiaty. ah

Stawiaj¹ na przysz³oœæ Na k³opoty Rzecznik Siedemnaœcie osób otrzyma³o dotacje z Powiatowego Urzêdu Pracy na rozpoczêcie dzia³alnoœci gospodarczej. W Starostwie Powiatowym podpisane umowy przysz³ym przedsiêbiorcom wrêczy³ starosta Andrzej Jêcz i Ewa Beba, dyrektor Powiatowego Urzêdu Pracy w Koœcianie. - Dzisiejsze spotkanie to zwieñczenie cyklu dzia³añ zmierzaj¹cych do poprawy sytuacji na rynku pracy – powiedzia³ starosta Andrzej Jêcz rozpoczynaj¹c wtorkowe spotkanie. – Jesteœcie pañstwo pierwszymi, którzy podjêli wysi³ek i ryzyko wziêcia w swoje rêce swej zawodowej przysz³oœci. Pokazaliœcie siê z jak najlepszej strony – pochwali³. –

Chcemy wspieraæ osoby aktywnie podchodz¹ce do ¿ycia i wspieraæ mieszkañców powiatu, którzy znaleŸli siê w trudnej sytuacji ¿yciowej. W trakcie szkolenia w Oœrodku Wspierania Przedsiêbiorczoœci przyszli przedsiêbiorcy zdobyli wiedzê na temat prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej oraz napisali biznesplan. Czêœæ z nich rozpocznie dzia³alnoœæ w dziedzinie handlu, us³ug i drobnej wytwórczoœci jeszcze w tym roku, pozostali na pocz¹tku 2005 r. Wiêkszoœæ osób wnioskowa³a i otrzyma³a najwy¿sz¹ kwotê dotacji -11 tys. z³otych. ci¹g dalszy str. II

Osobom które otrzyma³y dotacje Starosta ¿yczy³ pomyœlnoœci

Z Powiatowym Rzecznikiem Konsumentów - Ew¹ Szymczak - rozmawia Bartosz Jankowski. Swoj¹ funkcjê pe³ni pani ponad pó³tora roku, proszê powiedzieæ, jak du¿o osób zwróci³o siê do pani z proœb¹ o pomoc? - Powiatowym Rzecznikiem Konsumenta jestem od maja 2003 roku. Od tego czasu, w ramach pe³nionych dy¿urów zwróci³o siê do mnie z proœb¹ o ró¿norak¹ pomoc oko³o 500 osób. W pierwszym okresie pracy pe³ni³am dy¿ury w koœciañskim Cechu Rzemios³ Ró¿nych, póŸniej w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego, mam nadzieje, ¿e sta³e miejsce dy¿urowania w Starostwie Powiatowym w Koœcianie przy al. T. Koœciuszki 22 – od sierpnia tego roku – u³atwi zainteresowanym uzyskanie pomocy. Z jakimi problemami zwracaj¹ siê do pani mieszkañcy? - Kilkumiesiêczne doœwiadczenie pozwala stwierdziæ, ¿e wiêkszoœæ osób oczekuje porady lub informacji w przypadku naruszenia szeroko pojêtych uprawnieñ konsumentów. Przede wszystkim mam tu na myœli naruszenie uprawnieñ z tytu³u rêkojmi za wady towarów handlowych. Znanym przyk³adem s¹ tu problemy z zakupionym obuwiem, ale tak¿e z odzie¿¹, meblami, czy komputerami. Kolejna grupa problemów to k³opoty wynikaj¹ce z naruszenia uprawnieñ z tytu³u gwarancji jakoœci towarów handlowych. W tym przypadku chodzi g³ównie o ró¿nego rodzaju urz¹dzenia, sprzêt AGD, sprzêt elektroniczny i RTV.

Wreszcie ostatni¹, g³ówn¹, grupa problemów s¹ k³opoty wynikaj¹ce z wadliwie wykonanych umów o dzie³o i umów o wykonanie us³ug. Nie tylko, jak by siê mog³o wydawaæ, problemy dotycz¹ us³ug rzemieœlniczych – tapicerskich, stolarskich, czy remontowo – budowlanych, ale tak¿e us³ug bankowych. Czyli Rzecznik Konsumentów to taki dobry, domowy poradnik? - W zwi¹zku z tym, ¿e wiêkszoœæ osób oczekuje tylko porady mog³oby siê tak wydawaæ. Na szczêœcie moje uprawnienia nie ograniczaj¹ siê tylko do dawania rad. G³ównymi zadaniami Powiatowego Rzecznika Konsumentów, w myœl ustawy, jest ochrona konkurencji i konsumentów. By te zadania realizowaæ rzecznik mo¿e wytaczaæ powództwa na rzecz konsumentów oraz wystêpowaæ, za ich zgod¹, do tocz¹cego siê postêpowania w sprawach o ochronê interesów konsumentów, mo¿e wystêpowaæ jako oskar¿yciel publiczny w sprawach o wykroczenia na szkodê konsumentów, ma wreszcie prawo – zgodnie ze wspomnian¹ ustaw¹ - ¿¹daæ od przedsiêbiorcy wyjaœnieñ i informacji oraz ustosunkowania siê do uwag i opinii rzecznika. Co szczególnie, myœlê, wa¿ne pomoc rzecznika jest bezp³atna. Czy mia³a pani okazjê skorzystaæ ju¿ z tych uprawnieñ? - Interweniowa³am w 60 przyci¹g dalszy str. III

Z pomoc¹ dzieciom Str. II Przestrzennie dla rosn¹cego Centrum? Str. III Oœrodek prawie gotowy Str. III Stypendium dla doros³ych Str. IV Kwatera pamiêci Str. IV

Z g³êbi dziejów Na zakoñczenie V Sesji Popularnonaukowej zorganizowanej przez Starostwo Powiatowe w Koœcianie uczniowie ze œmigielskiego liceum zaprezentowali spektakl historyczny w re¿yserii Janusza Dodota., do którego konsultacji historycznych udzieli³ Wojciech Ciesielski. Oprawê muzyczn¹ przygotowa³ Piotr Filipowicz. W 50-minutowym monta¿u aktorsko-muzycznym pozbawionym jednego nawet s³owa, zosta³a zaprezentowana historia polskich zrywów niepodleg³oœciowych. Ca³oœæ oparto na gestach, symbolach i tzw. „ogrywaniu” rekwizytów. Taka forma okaza³a siê szczególnie ³atwo przyswajalna dla m³odzie¿y, która doœæ licznie przyby³a na sesjê. Spektakl by³ bardzo oszczêdny w formie, która podkreœla³a to, co w przesz³oœci Polski by³o najwznioœlejsze, a czasami tragiczne. D³uga historia walki o Niepodleg³oœæ zakoñczy³a siê w momencie gdy runê³a ¯elazna Kurtyna wzniesiona na scenie z walizek. Niew¹tpliwie uzyskanie w gruncie rzeczy prostych, ale bardzo wizualnych efektów wymaga³o od autorów i uczniów wielu dni ciê¿kiej pracy. Nic wiêc dziwnego, ¿e po spektaklu ustawi³a siê nich d³uga kolejka osób z gratulacjami i podziêkowaniami. Widowisko zosta³o przygotowane w ramach warsztatów teatralnych w Liceum Ogólnokszta³c¹cym w Œmiglu. ah


strona

II2

Wa¿ne adresy Starostwo Powiatowe w Koœcianie Al. T. Koœciuszki 22, 64-000 Koœcian telefony: - Andrzej Jêcz - Starosta Koœciañski: - 512 17 85, - Micha³ Jurga - Wicestarosta Koœciañski: - 512 17 85, - Biuro Rady: - 512 17 85, - Wydzia³ Organizacyjny, Kadry: tel./fax. 512 08 25, - Gra¿yna Szproch Skarbnik Powiatu - 511 09 95, - Wydzia³ Finansów, Pe³nomocnik Starosty ds. Integracji Europejskiej: - 511 09 95, - Wydzia³ Geodezji Kartografii i Katastru: - 511 08 84, Budynek przy ul. Gostyñska 38 - Kazimierz Dembny - Etatowy Cz³onek Zarz¹du - 512 74 36, - Wydzia³ Komunikacji i Dróg 512 74 36, - Wydzia³ Architektury, Budownictwa i Ochrony Œrodowiska 512 74 28, 512 74 31, - Wydzia³ Oœwiaty i Spraw Spo³ecznych - 512 70 67, 512 74 33, - Zarz¹dzanie Kryzysowe 511 95 53, - Zarz¹d Dróg Powiatowych 512 74 18. Urz¹d Miasta i Gminy Czempiñ 64-020, ul. 24 Stycznia 25 tel. (061) 282 67 03, fax (061) 282 63 02 Urz¹d Miejski Koœcian 64-000 Koœcian, Al. Koœciuszki 22 tel. 512 27 00 Urz¹d Gminy Koœcian 64-000 Koœcian, ul M³yñska 15 tel. 512 10 01, 512 13 45, fax. (065) 512 03 15 Urz¹d Miasta i Gminy Krzywiñ 64-010 Krzywiñ, ul. Rynek 1 tel. 517 05 25, fax. (065) 517 06 76 Urz¹d Miasta i Gminy Œmigiel 64-030 Œmigiel, pl. Wojska Polskiego 6 tel. 518 00 03, 518 01 39, fax. (065) 518 98 23 Samodzielny Publiczny Zespó³ Opieki Zdrowotnej w Koœcianie ul. Szpitalna 7, 64-000 Koœcian tel. centrala. 512-08-55 Komenda Powiatowa Policji w Koœcianie ul. Surzyñskiego 31, 64-000 Koœcian tel. centrala 511-62-00 Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Koœcianie ul. Koœcielna 7, 64-000 Koœcian tel. 5-12-17-60 Komenda Powiatowa Pañstwowej Stra¿y Po¿arnej w Koœcianie ul. B¹czkowskiego 5 a, 64-000 Koœcian tel. 5-12-53-95, 5-12-60-72 Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Koœcianie ul. Piaskowa 42 a, 64-000 Koœcian tel. 5-12-22-33 Powiatowy Inspektorat Weterynaryjny w Koœcianie ul. Gostyñska 42, 64-000 Koœcian tel. 5-12-07-03, fax.5-12-74-39 Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Koœcianie ul. Koœcielna 5, 64-000 Koœcian tel. 5127423 Powiatowy Urz¹d Pracy ul. Wyszyñskiego 6, 64-000 Koœcian tel. 512-10-55 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie ul. KaŸmierczaka 41, 64-000 Koœcian tel. 511 01 66, 511 98 32 Miejski Oœrodek Pomocy Spo³ecznej ul. Szczepanowskiego 1, 64-000 Koœcian tel. 512 06 22 Oœrodek Pomocy Spo³ecznej Gmina Koœcian ul . M³yñska 15, 64-000 Koœcian tel. 512 35 43 Oœrodek Pomocy Spo³ecznej Krzywiñ ul. Rynek 1, 64-010 Krzywiñ tel. 517 06 45 Oœrodek Pomocy Spo³ecznej Œmigiel pl. Wojska Polskiego 6, 64-030 Œmigiel tel. 518 09 69 Oœrodek Pomocy Spo³ecznej Czempiñ ul. 24 stycznia 25, 64-020 Czempiñ tel. (061) 282 67 67

listopad 2004

Z pomoc¹ dzieciom Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Koœcianie ju¿ od 36 lat pomaga dzieciom, rodzicom i nauczycielom. Pracuj¹ tu psychologowie, pedagodzy, logopedzi, którzy udzielaj¹ bezp³atnych porad. Poradnia zajmuje siê: poradnictwem rodzinnym, poradnictwem dydaktycznowychowawczym, planowaniem kariery zawodowej i promowaniem zdrowia. Od 13 lat dyrektorem Poradni jest Janusz Bachmiñski. Koœciañska Poradnia, wówczas nosz¹ca nazwê Poradni Wychowawczo-Zawodowej, powsta³a jako druga w by³ym województwie leszczyñskim. Jej za³o¿ycielem by³ Leon Skrzypek, natomiast pierwszym dyrektorem Teofil KaŸmierczak. Z pocz¹tku zajmowa³a siê g³ównie poradnictwem zawodo-

ka uzale¿nieñ i innych problemów dzieci i m³odzie¿y, udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom i m³odzie¿y z grup ryzyka; terapia zaburzeñ rozwojowych i zachowañ dysfunkcyjnych; wspomaganie wychowawczej i opiekuñczej funkcji rodziny; pomoc uczniom w dokonywaniu wyboru drogi

Gra¿yna Majchrzycka pomaga dzieciom pozbyæ siê wad wymowy

Pedagodzy pomagaj¹ przezwyciê¿yæ szkolne lêki i efektywniej siê uczyæ wym. Z czasem zaczêto zajmowaæ siê problemami szkolnymi – umiejêtnoœciami uczniów, trudnoœciami w nauce i dojrza³oœci¹ szkoln¹. Pod koniec lat 80-tych zmieni³a siê nazwa placówki. Wówczas Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna skupi³a siê na defektach i selekcjach. - W tym czasie nikt nie zajmowa³ siê dzieæmi zdolnymi – zauwa¿a dyrektor Janusz Bachmiñski. – W ci¹gu ostatnich 15 lat to siê zmieni³o. I oprócz pomocy dzieciom maj¹cym trudnoœci szkolne, zajmujemy siê te¿ dzieæmi wymagaj¹cymi czegoœ wiêcej ni¿ standard szkolny. Wspólnie z koœciañsk¹ ,,szóstk¹’’ opracowano wówczas program dla dzieci zdolnych i utworzono klasy szachowe. Z czasem Poradnia zajê³a siê tak¿e twórczym myœleniem, radzeniem sobie z emocjami i lêkami szkolnymi. Poradnia zajmowa³a siê równie¿ walk¹ z alkoholizmem i socjoterapi¹. Dziœ do zadañ Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nale¿¹: wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci i m³odzie¿y, efektywnoœci uczenia siê, nabywania i rozwijania umiejêtnoœci negocjacyjnego rozwi¹zywania konfliktów i problemów oraz innych umiejêtnoœci z zakresu komunikacji spo³ecznej; profilakty-

¿yciowej, a w tym w szczególnoœci kierunku kszta³cenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej; prowadzenie edukacji prozdrowotnej wœród uczniów, rodziców i nauczycieli; pomoc rodzicom i nauczycielom w diagnozowaniu i rozwijaniu potencjalnych mo¿liwoœci oraz mocnych stron uczniów. - Diagnozujemy te¿ rozwój dzieci i m³odzie¿y w aspekcie psychologicznym i pedagogicznym, pomagamy dzieciom i m³odzie¿y w pokonywaniu trudnoœci, a rodzicom i nauczycielom w wychowywaniu i nauczaniu. Prowadzimy te¿ psychoterapiê indywidualn¹, rodzinn¹, grupow¹, organizujemy zajêcia rozwijaj¹ce ró¿norodne umiejêtnoœci, prowadzimy terapiê pedagogiczn¹ i logopedyczn¹ – wylicza dyrektor Bachmiñski podkreœlaj¹c, ¿e by skorzystaæ z us³ug placówki niepotrzebne jest skierowanie. - Wystarczy zadzwoniæ i umówiæ siê na spotkanie ze specjalist¹. Poza diagnostyk¹ Poradnia zajmuje siê orzecznictwem. Zatrudnionych jest tu 15 osób (w tym 5 psychologów, 3 psychologów-logopedów, 4 pedagogów). Poradnia czynna jest od godz. 8 do 16. - Gdybyœmy zajmowali siê tylko terapi¹, to i tak mielibyœmy co robiæ

- stwierdza dyrektor Bachmiñski. Tylko w roku szkolnym 2003/ 2004 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna przyjê³a 2384 dzieci. - Doœæ czêstym problemem, z którym siê do nas zwracaj¹ jest moczenie. Przez moje kole¿anki nazywaj¹ je p³aczem przez pêcherz – zdradza J. Bachmiñski wyjaœniaj¹c, ¿e w terapii systemowej idzie o uzdrowienie systemu rodzinnego. – Zaj¹³em siê teori¹ terapii systemowej Berta Hellingera i konstelacj¹ ustawieñ rodzinnych. W zakresie terapii systemowej koœciañska Poradnia wspó³pracuje z Wielkopolskim Towarzystwem Terapii Systemowej. Na co dzieñ wspó³pracuj¹ tak¿e z koœciañskim Stowarzyszeniem Oœwiatowym im. Dezyderego Ch³apowskiego i ogólnopolsk¹ Fundacj¹ ,,Dzieci Niczyje’’. Wiele osób zg³asza siê z problemami emocjonalnymi (m.in. fobiami szkolnymi) oraz dysgrafi¹, dysleksj¹ i wadami wymowy. Niedawno w Koœcianie otwarto Oddzia³ Towarzystwa Dyslektycznego. Coraz czêstszym problemem staje siê molestowanie seksualne, dlatego przeszkolono w tym zakresie dwie pracownice koœciañskiej Poradni. W 2003 r. z okazji jubileuszu 35-lecia Poradni zorganizowano konferencjê nt. ,,Nasz wspólny cel - interdyscyplinarne podejœcie do pomocy dzieciom, m³odzie¿y i ich rodzinom’’. Zaproszono na ni¹ wszystkich, którym los dzieci i ich rodzin nie jest obojêtny m.in. pracowników Oœrodka Rehabilitacji dla Dzieci i M³odzie¿y, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, Oœrodka Pomocy Spo³ecznej, Powiatowego Urzêdu Pracy oraz miejscowych przedszkoli i szkó³. Starostwo Powiatowe w Koœcianie wkrótce sfinansuje wydanie ksi¹¿ki zatytu³owanej ,,Nasz wspólny cel’’ z referatami wyg³oszonymi podczas ubieg³orocznej konferencji. Przed piêcioma laty Poradniê przeniesiono z ratusza do budynku przy ul. Koœcielnej 5 a. Specjaliœci maj¹ tu do dyspozycji dziewiêæ gabinetów. Jest ponadto archiwum, pomieszczenia gospodarcze, a nawet prysznic. Brakuje jedynie wejœcia dla osób niepe³nosprawnych. Natomiast zd¹¿ono wymieniæ dach i ociepliæ budynek. Brakuje sieci komputerowej, jednak dyrektor Poradni liczy, ¿e do koñca roku Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu rozstrzygnie przetarg i do Koœciana trafi¹ komputery sfinansowane z funduszy unijnych. - Chcemy te¿ adoptowaæ dziecko z Afryki, czyli przesy³aæ pieni¹dze na jego utrzymanie. Liczê, ¿e ju¿ nied³ugo bêdziemy mieli poradniane dziecko – zapowiada dyrektor Janusz Bachmiñski. kj

Koniec roku tu¿, tu¿ W listopadzie wzros³a kilkukrotnie liczba osób sk³adaj¹cych – nawet ponad 300 dziennie - w Wydziale Komunikacji i Dróg Starostwa Powiatowego w Koœcianie wnioski o wymianê prawa jazdy. Mimo tego, znacznego wzrostu apelujemy do kierowców by nie czekali z wymian¹ dokumentów do ostatnich dni grudnia, tylko jak najszybciej odwiedzili urz¹d – mówi naczelnik wydzia³u Ewa Szygu³a – Marcinkowska. Przypominamy, ¿e do koñca roku podlegaj¹ wymianie prawa jazdy wydane od 1 stycznia 1984 roku do 30 kwietnia 1993 roku. Do koñca czerwca 2006 roku podlegaj¹ wymianie prawa jazdy wydane miêdzy 1 maja 1993 roku, a 30 czerwca 1999 roku. Apelujemy do kierowców tak¿e dlatego, ¿e czas oczekiwania na druk dokumentu przez Pañstwow¹ Wytwórnie Papierów Wartoœciowych S.A. jest doœæ d³ugi, trwa miesi¹c – dodaje pani naczelnik. Koszt wymiany dokumentu wynosi 70 z³otych. Do tego dochodzi 1 z³ op³aty ewidencyjnej, 5 z³ wniosek i po 50 groszy za ka¿dy za³¹cznik. £¹cznie, standardowo, koszty wymiany prawa jazdy wynosz¹ oko³o 77 z³otych. bj

Stawiaj¹ na... ci¹g dalszy ze str. I - ¯yczê, by wasze firmy poszerza³y swoj¹ dzia³alnoœæ i w przysz³oœci dawa³y miejsca pracy innym. I nie myœlê tu o zatrudnianiu setki czy tysi¹ca pracowników, niech bêd¹ to tylko rodzinne firmy daj¹ce stabilizacjê ¿yciow¹ – ¿yczy³ starosta Jêcz informuj¹c, ¿e w pañstwach Europy Zachodniej, w Japonii i Stanach Zjednoczonych blisko 80 procent firm to zak³ady zatrudniaj¹ce do dziesiêciu osób. – Jeœli du¿e zak³ady maj¹ce po tysi¹c i wiêcej pracowników przestaj¹ nagle istnieæ, takie jak na przyk³ad koœciañska Cukrownia, WWT, Metalchem, Zak³ady Miêsne, to jest tragedia. Koœcian to prze¿y³ i najgorsze mamy ju¿ za sob¹. Teraz powstaje du¿o ma³ych firm i budzi to nadziejê na przysz³oœæ. Przypomnijmy, ¿e koœciañski Powiatowy Urz¹d Pracy pozyska³ 1.934.655 z³ z Europejskiego Funduszu Spo³ecznego (EFS) na ograniczanie rozmiarów i przeciwdzia³anie bezrobociu w powiecie koœciañskim. Prowadzono poœrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe i szkolenia zawodowe, organizowano prace interwencyjne i sta¿e. Powiatowy Urz¹d Pracy w Koœcianie kontynuuje ten program. Jeszcze w listopadzie odbêd¹ siê szkolenia dla osób zainteresowanych podjêciem dzia³alnoœci gospodarczej. Szkolenia, tak jak poprzednio przeprowadzi Oœrodek Wspierania Przedsiêbiorczoœci w Koœcianie. Przypominamy, ¿e równie¿ pracodawcy, chc¹cy stworzyæ miejsce pracy dla osoby bezrobotnej mog¹ ubiegaæ siê o œrodki na ten cel w Powiatowym Urzêdzie Pracy. kj


strona

listopad 2004

Na k³opoty Rzecznik padkach, w których w sposób oczywisty i ra¿¹cy naruszono interesy konsumentów. Interwencja taka polega na pisemnym wyst¹pieniu do przedsiêbiorcy. Znajduje siê w nim zwiêz³y opis stanu faktycznego, zgodny z relacj¹ konsumenta, ocena prawna zaistnia³ej sytuacji, informacja o konsekwencjach prawnych, ale przede wszystkim wniosek o dobrowolne-polubowne za³atwienie sporu. Ile z tych przypadków za³atwiono polubownie, a w ilu toczy siê ? Polubownie uda³o mi siê zakoñczyæ 20 spraw. Obecnie toczy siê 15. Z czego wynikaj¹ g³ówne problemy, nas, konsumentów? G³ownie z niewiedzy. Gdy towar jest w porz¹dku, a us³uga fachowo wykonana nie interesuje nas jakie mamy prawa. Gdy stanie siê inaczej brak wiedzy o przys³uguj¹cych nam uprawnieniach nie pozwala nam siê broniæ. Najwiêkszym problemem s¹ reklamacje. Konsumenci nie wiedz¹, gdzie mog¹ z³o¿yæ reklamacjê wadliwego towaru. Wiêkszoœæ klientów nie rozró¿nia dwóch trybów sk³adania reklamacji. Przypominam, ¿e reklamacje mo¿emy z³o¿yæ na podstawie gwarancji i z tytu³u niezgodnoœci towaru z umow¹. Problemem jest równie¿ termin sk³adania reklamacji. Przypomnê, ¿e jeœli korzy-

ci¹g dalszy ze str. I domniemanie, ¿e jeœli sprzedawca w ci¹gu 14 dni nie ustosunkuje siê do ¿¹dania klienta, przyjmuje siê, ¿e uzna³ je za uzasadnione. Wspomnia³a pani o okresie œwi¹tecznym, gdy robimy wiêcej zakupów. Proszê uszczegó³owiæ – bo pewnie to siê przyda - ró¿nice reklamacji z tytu³u gwarancji i z tytu³u niezgodnoœci towaru z umow¹? Jak wspomnia³am s¹ to dwa tryby sk³adania reklamacji. Tak¹ mo¿liwoœæ daje nam ustawa o szczególnych warunkach sprzeda¿y konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego z 2002 roku. Towar jest najczêœciej niezgodny z umow¹ wówczas, gdy ujawniaj¹ siê w nim rozmaite wady. Rzecz jasna, wybór trybu, w jakim reklamacje z³o¿ymy dotyczy tylko takich produktów, przy których zakupie klient otrzyma³ dokument gwarancyjny. Taki dokument wystawiany jest p r z y s p r z e d a ¿ y, n p . s p r z ê t u AGD i RTV, telefonów, mebli. Tak wiêc klient, który kupi³ pralkê, sam decyduje, czy korzysta z gwarancji, czy z uprawnieñ wynikaj¹cych z niezgodnoœci towaru z umow¹. Przy zakupie nale¿y zwróciæ uwagê na to, czy w gwarancji jest wskazany termin, w którym gwarant odpowiada za wady towaru. Gwarant sam decyduje o zakresie gwarancji, liczbie napraw, czy warunkach, na jakich sprzêt mo¿e

III 3

£adniej i wygodniej

W holu mo¿na odebraæ wniosek i wype³niæ go W budynku Starostwa Powiatowego w Koœcianie przy ulicy Gostyñskiej 38 zakoñczy³ siê kolejny, zaplanowany na ten rok etap remontu. Remont zewnêtrznej elewacji, jej docieplenie, izolacja, nowe schody, tablice og³oszeniowe, drzwi automatyczne i chodnik, sprawi³y, ¿e budynek znacznie zyska³ na estetyce. Nowy podjazd i porêcze u³a-

twi¹ wejœcie do œrodka osobom niepe³nosprawnym i starszym. Na parterze budynku, równie¿ wyremontowanym dzia³a punkt informacji, w którym mieszkañcy mog¹ odebraæ wszelkiego rodzaju wnioski i uzyskaæ informacje niezbêdne do ich wype³nienia. Miejsce jest przystosowane do tego, by mo¿na by³o wype³niæ wniosek na miejscu.

Mamy nadziejê, ¿e utworzony punkt informacyjny znacznie u³atwi mieszkañcom sposób za³atwiania spraw, roz³aduje kolejki w biurach - mówi Andrzej Przyby³a Naczelnik Wydzia³u Organizacyjnego. Remont sfinansowany ze œrodków powiatu wykona³a Rolnicza Spó³dzielnia Produkcyjna z Kie³czewa. Ca³kowity koszt prac wyniós³ 90 tys. z³otych. W tym samym czasie zosta³a zainstalowana nowa, gazowa kot³ownia w budynku. Inwestycja ta, której koszt wyniós³ 82 tys. z³otych pozwoli na zmniejszenie kosztów ogrzewania biurowca i zdecydowanie wp³ynie na ekologiê. Te dwie inwestycje to kolejny po wymianie okien etap budynku na ulicy Gostyñskiej. W przysz³oœci – zapowiada Andrzej Przyby³a – planowany jest kapitalny remont sanitariatów, remont korytarzy, oœwietlenia przed budynkiem. Planowane jest równie¿ wyburzenie baraku stoj¹cego w bezpoœrednim jego s¹siedztwie. bj

Przestrzennie dla rosn¹cego Centrum? Zarz¹d Powiatu Koœciañskiego wyrazi³ wolê zakupu s¹siedniej dzia³ki – ulica Nadobrzañska 8 - nale¿¹cej do miasta Koœciana. Teren dzia³ki wynosi 1162 metry kwadratowe. Chcielibyœmy - informuje starosta Jêcz zrealizowaæ ten zamys³ jeszcze w tym roku. Uzgodniliœmy z miastem, ¿e zakupimy j¹ po cenie gruntu. W cenê nie bêdzie wliczona wartoœæ budynków, które nadaj¹ siê do rozbiórki. Nieruchomoœæ przy ulicy Nadobrzañskiej od lat obni¿a³a estetykê œródmieœcia miasta. Zakup tego terenu i jego uporz¹dkowanie - rozbiórka budynków - pozwol¹ na jej znaczne poprawienie. Dziêki temu budowane Centrum Rehabilitacji zostanie lepiej wyeksponowane. Chcemy by to miejsce nabra³o rekreacyjno – sportowego charakteru. Myœlimy o tym, by je wykorzystaæ na boiska do pi³ki rêcznej, koszykówki, tereny zielone – dodaje starosta. Zgodnie z planem budowy - w paŸdzierniku - pierwszy poziom rehabilitacyjnej czêœci Centrum Reha-

bilitacji i Sportu, powstaj¹cego przy Zespole Szkó³ im. Marii Konopnickiej w Koœcianie zosta³ przykryty stropem. Na tej czêœci budynku zosta³y zakoñczone prace przy budowie elewacji z ceg³y klinkierowej. W chwili obecnej wznoszone s¹ œciany pierwszego piêtra. Trwaj¹ prace przy wykonywaniu instalacji wodno – kanalizacyjnej i instalacji centralnego ogrzewania. Do koñca listo-

pada zostanie zainstalowana stolarka okienna. Okna zosta³y równie¿ wymienione w budynku szko³y. Wymieniono wszystkie okna. Koszt tej inwestycji wyniós³ ponad 78 tys. z³otych. Planuje siê, ¿e w pierwszej dekadzie grudnia – w budynku Centrum – zostanie zainstalowana stolarka aluminiowa. Prace budowlane zostan¹ zakoñczone w sierpniu przysz³ego roku. bj

„Biedy” wkrótce nie bêdzie?

Oœrodek prawie gotowy... Powiatowy Rzecznik Konsumentów przyjmuje interesantów w ka¿d¹ œrodê w godzinach od 10.00 do 15.00 w Starostwie Powiatowym w Koœcianie przy ul. Koœciuszki nr 22, pokój nr14, tel. 5120825 wew. 31. stamy z gwarancji to termin ten jest wskazany w dokumencie gwarancyjnym, a w przypadku niezgodnoœci towaru z umow¹ wynosi 2 lata od momentu wydania towaru. Jeœli ju¿ mowa o terminach, wiele osób nadal s¹dzi, ¿e istnieje tzw. trzydniówka, czyli mo¿liwoœæ zwrotu niewadliwego towaru do sklepu w ci¹gu 3 dni od dnia zakupu. Towar przesta³ siê podobaæ oddawaliœmy go do sklepu. Proszê pamiêtaæ o tym, ¿e takie uprawnienie nie istnieje ju¿ od ponad 10 lat. Pamiêtajmy równie¿ o tym, to szczególnie wa¿ne w przedœwi¹tecznym okresie, ¿e reklamacja powinna zostaæ rozpatrzona niezw³ocznie, a w ustawie istnieje

zostaæ wymieniony na nowy. Jeœli natomiast klient chce zareklamowaæ towar na podstawie niezgodnoœci towaru z umow¹, mo¿e to zrobiæ w ci¹gu 2 lat od wydania mu towaru. Termin ten biegnie na nowo, jeœli towar zostanie wymieniony. Kupuj¹cy musi jednak powiadomiæ sprzedawcê o wadzie w ci¹gu 2 miesiêcy od dnia, w którym j¹ dostrzeg³. Klient, który wskazuje na niezgodnoœæ z umow¹, w pierwszym rzêdzie ma prawo domagaæ siê nieodp³atnej naprawy towaru lub wymiany go na nowy. Dopiero gdy jest to niemo¿liwe, albo nadmiernie kosztowne, mo¿na ¿¹daæ obni¿enia ceny lub zwrotu pieniêdzy.

Dobiegaj¹ koñca prace zwi¹zane z adaptacj¹ by³ego budynku pogotowia ratunkowego na Oœrodek Interwencji Kryzysowej przy ulicy Wodnej w Koœcianie. Jednostka ta bêdzie dzia³a³a przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. W trzech pokojach wyposa¿onych w ³azienki znajdzie schronienie 10 osób, które znalaz³y siê w ciê¿kiej sytuacji ¿yciowej, bezdomni, samotne matki z dzieæmi. - Otwarcie oœrodka nast¹pi 1 grudnia – informuje Gra¿yna Talarczyk, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. – Zostanie tam, zatrudnionych czterech opiekunów, którzy bêd¹ odpowiedzialni nie tylko za kontakt z przebywaj¹cymi tam osobami i wszelk¹ pomoc, ale równie¿ za utrzymanie porz¹dku. Zgodnie z planami w budynku zosta³y wykonane wszystkie remonty, m.in. dachu, wymiana okien, modernizacja ogrzewania oraz gruntowny re-

mont pokoi i ³azienek. Wiadomo ju¿, ¿e koœciañski Oœrodek Pomocy Spo³ecznej chcia³by przekazaæ pod opiekê powstaj¹cego oœrodka kilka osób, które siê do tego kwalifikuj¹. Jednoczeœnie informujemy, ¿e

równie¿ od 1 grudnia w Oœrodku Interwencji Kryzysowej bêdzie czynny, tak jak to mia³o miejsce w roku ubieg³ym Punkt Pomocy ¯ywnoœciowej. Posi³ki bêd¹ wydawane od godz. 12.00 do 14.00. ah


strona

4 IV

listopad 2004

Za kulisami sesji

Stypendium dla doros³ych Od czerwca tego roku o wsparcie finansowe – stypendium – z Funduszu Pracy, w Powiatowym Urzêdzie Pracy mog¹ ubiegaæ siê osoby bezrobotne podejmuj¹ce dalsz¹ naukê w szkole ponadpodstawowej lub ponadgimnazjalnej dla doros³ych albo w szkole wy¿szej w systemie studiów wieczorowych lub zaocznych. Warunkiem przyznania tego stypendium - informuje Ewa Beba – dyrektor Powiatowego Urzêdu Pracy w Koœcianie - jest podjêcie nauki w okresie 6 miesiêcy od dnia zarejestrowania w powiatowym urzêdzie pracy. Przy czym o stypendium mog¹ siê ubiegaæ te osoby, które podjê³y naukê po 1 czerwca 2004 roku - dodaje. Stypendium przys³uguje tylko osobom bezrobotnym które nie ukoñczy³y 25 roku ¿ycia lub kwalifikacji zawodowych tj. osobom o wykszta³ceniu gimnazjalnym lub ni¿szym. By wnioskodawca móg³ uzyskaæ prawo do stypendium jego dochód, gdy prowadzi samodzielne gospodarstwo, nie mo¿e przekroczyæ kwoty 461 z³otych. Natomiast w przypadku gdy mieszka z rodzin¹, to dochód rodziny

na osobê nie mo¿e przekroczyæ kwoty 316 z³otych. Przez dochód rozumiemy - w tym przypadku wynagrodzenie otrzymywane z tytu³u zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej, prowadzenia pozarolniczej dzia³alnoœci gospodarczej, ale tak¿e dochody nie podlegaj¹ce opodatkowaniu, czyli dodatek mieszkaniowy, œwiadczenie rodzinne, zasi³ek okresowy, zasi³ek sta³y, alimenty – wyjaœnia dyrektor Beba. Osoba sk³adaj¹ca wniosek o przyznanie stypendium musi za³¹czyæ do niego zaœwiadczenie wystawione przez szko³ê, potwierdzaj¹ce datê rozpoczêcia nauki, a tak¿e zaœwiadczenie o dochodach w³asnych lub rodziny. Stypendium przyznawane jest na okres 12 miesiêcy przez starostê. Wynosi 40 procent kwoty zasi³ku dla bezrobotnych. Starosta mo¿e podj¹æ decyzjê o kontynuacji wyp³acania stypendium do czasu ukoñczenia nauki, jeœli przebiega ona zgodnie z programem nauczania. W przypadku przerwania nauki lub utraty statusu bezrobotnego stypendium nie bêdzie dalej wyp³acane. bj

Po zakoñczeniu V Sesji Popularnonaukowej z cyklu „Wierni Niepodleg³ej” przeprowadziliœmy w „kuluarach” Zespo³u Szkó³ w Lubiniu rozmowê z jednym z jej pomys³odawców – Jerzym Zielonk¹, dziennikarzem i niezale¿nym historykiem. Chocia¿ tematem dopiero co zakoñczonej sesji by³y losy orderu Virtuti Militari, Jerzy Zielonka zd¹¿y³ ju¿ wstêpnie zaplanowaæ nastêpne sesje, które na trwa³e wpisa³y siê w kalendarz imprez organizowanych przez Starostwo Powiatowe w Koœcianie. - Nim porozmawiamy o tematach nastêpnych sesji, mo¿e zechcia³by Pan powiedzieæ w jaki sposób dosz³o do realizacji tej inicjatywy, której ranga zatacza coraz szersze krêgi. - Idea pojawi³a siê podczas spotkania wiosn¹ 2003 roku, w którym uczestniczy³ Marian Koszewski – badacz i nestor regionalistów koœciañskich, Micha³ Jurga – wicestarosta koœciañski i ja. Naszym g³ównym za³o¿eniem by³o ocalenie od zapomnienia wybitnych postaci historycznych Ziemi Koœciañskiej, istotnych faktów historycznych, ale równie¿ chêæ edukacji m³odszych pokoleñ. Nasz pomys³ spotka³ siê z du¿ym zainteresowaniem i przychylnoœci¹ starosty Andrzeja Jêcza. - Sesje odbywaj¹ siê zawsze w innym miejscu. Dlaczego? - Wspólnie ze starost¹ doszliœmy do wniosku, ¿e nie ma potrzeby, aby tego typu wydarzenia odbywa³y siê tylko i wy³¹cznie w Koœcianie. W ten sposób w organizacjê sesji anga¿uje siê wiêcej osób, a w efekcie mo¿emy dotrzeæ do wiêkszego krêgu odbiorców. Jednoczeœnie w taki sposób dobieramy termin sesji, aby po³¹czyæ je z wa¿nymi datami i rocznicami dla narodu polskiego. Bardzo istotnym elementem tej inicjatywy jest edukacja m³odych ludzi, których nigdy nie brakuje na sali.

Zreszt¹ m³odzie¿ wystêpuje nie tylko w roli s³uchaczy. Staramy siê, aby wœród prelegentów równie¿ znaleŸli siê m³odsi od nas pasjonaci historii. W dotychczasowych sesjach udzia³ wziêli m.in. Marek Ryba i Gerwazy Konopczyñski. Uzupe³niaj¹ oni trzon prelegentów czyli: wspomnianego dra Piotra Bauera, Mariana Koszewskiego, Jana Pawickiego i Huberta Zbierskiego. To znani regionaliœci i historycy, których artyku³y i publikacje s¹ znane i doceniane nie tylko w Powiecie Koœciañskim. - Skoro poruszy³ ju¿ pan temat publikacji warto nadmieniæ, ¿e sesje po³¹czone s¹ z dzia³alnoœci¹ wydawnicz¹, któr¹ finansuje Starostwo Powiatowe w Koœcianie. Wiem, ¿e ksi¹¿ki bêd¹ce owocem odbytych sesji ciesz¹ siê du¿ym zainteresowaniem wœród historyków i regionalistów. - Odbieram liczne sygna³y od czytelników, st¹d wiem, ¿e by³ to doskona³y pomys³. Nie tylko zreszt¹ dlatego. Przede wszystkim dziêki publikacjom zgromadzony i przedstawiany materia³ historyczny nie ginie, ale mo¿e byæ przekazywany dalej. Liczê te¿ na to, ¿e w przysz³oœci bêd¹ korzystali z tych opracowañ. Istotn¹ stron¹ sesji jest równie¿ dzia³alnoœæ badawcza, której wyniki trzeba gdzieœ prezentowaæ. Cieszê siê, ¿e Starostwo Powiatowe zechcia³o sfinansowaæ nasze publikacje, bo o czym pan dobrze wie, to co wydrukowane nie zginie. Zawsze powtarza³ mi to mój przyjaciel – nieod¿a³owany dr Henryk Florkowski, któremu tak wiele zawdziêczamy je¿eli chodzi o badania historyczne prowadzone na Ziemi Koœciañskiej. Cieszê siê, ¿e Starostwo Powiatowe godnie kontynuuje tradycje regionalizmu i praca badawcze zapocz¹tkowane przez dra Florkowskiego. - Do tej pory odby³o siê piêæ sesji. Czy wiadomo ju¿ kiedy i co bêdzie g³ównym tematem kolejnej sesji?

nia, budowy i ods³oniêcia Kwatery. Nastêpnie czytelnik mo¿e siê zapoznaæ z interesuj¹cym przyczynkiem do dziejów Kwatery i pomnika, opowiadaj¹cym o losach powstania tego wa¿nego miejsca pamiêci narodowej. Ksi¹¿kê uzupe³niaj¹ biogramy poleg³ych i zmar³ych spoczywaj¹cych w Kwaterze oraz spis bibliografii. Jest rzecz¹ zastanawiaj¹c¹, ¿e Kwatera w latach 1945 – 1989 kojarzona by³a w œrodowisku koœciañskim jako miejsce pamiêci Powstania Wielkopolskiego. Byæ mo¿e dziêki takiemu traktowaniu tego miejsca Kwatera przetrwa³a. Maj¹c to na uwadze mo¿na tutaj mówiæ o powtórnym odkrywaniu historii, któr¹ popl¹ta³y czasy PRL-u. Maj¹ racjê autorzy, którzy postuluj¹ aby nazywaæ to miejsce „Pomnikiem ¯o³nierskim i Kwater¹ Obroñców Rzeczypospolitej”, gdy¿ spoczywaj¹ tam g³ównie ofiary wojny polsko-bolszewickiej.

Poza informacjami historycznymi publikacja P. Bauera, J. Zielonki i J. Pawickiego zawiera oczywiœcie spory ³adunek treœci narodowych i patriotycznych. Nie by³o to zamierzenie przypadkowe, gdy¿ ludzie spoczywaj¹cy w Kwaterze znacz¹co przyczynili siê do wyzwolenia Ojczyzny. W tym sensie ksi¹¿eczka ta jest nie tylko wyrazem ho³du dla tych znamienitych postaci, ale i przyczynkiem do kszta³towania postaw mieszcz¹cych siê w trzech s³owach: „Bóg! Honor! Ojczyzna!”. ah

Kwatera pamiêci Nak³adem Starostwa Powiatowego i Koœciañskiej Oficyny Literackiej ukaza³a siê niedawno ksi¹¿ka Piotra Bauera, Jana Pawickiego i Jerzego Zielonki pt. „¯o³nierska Kwatera Obroñców

Kwatera ¿o³nierzy na koœciañskim cmentarzu

Rzeczypospolitej 1919-1921 na Starym Cmentarzu Katolickim w Koœcianie”. To drugie, poprawione i uzupe³nione wydanie publikacji bêd¹cej ma³¹ monografi¹ ¿o³nierskiej kwatery, która jest miejscem szczególnym na koœciañskim cmentarzu. Spoczywaj¹ tam ¿o³nierze wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku oraz powstaniec wielkopolski – dziewiêtnastoletni ¿o³nierz Rezerwy Skautowej – Franciszek Masztalerz. W wyniku wieloletniej kwerendy archiwalnej P. Bauer, J. Pawicki i J. Zielonka zgromadzili niemal¿e wszystkie dostêpne materia³y i dokumenty na temat powstania ¯o³nierskiej Kwatery. Praca zosta³a skonstruowana wed³ug ogólnie przyjêtych w œrodowisku historycznym wzorców opracowywania tego typu publikacji. Mamy wiêc szczegó³owy opis zawieraj¹cy wszelkie mo¿liwe informacje na temat powsta-

_________________________ Piotr Bauer, Jan Pawicki, Jerzy Zielonka „¯o³nierska Kwatera Obroñców Rzeczypospolitej 19191921 na Starym Cmentarzu Katolickim w Koœcianie”; Koœciañska Oficyna Literacka i Starostwo Powiatowe w Koœcianie; Koœcian 2004

- Tak. W³aœnie przed chwil¹ rozmawia³em na ten temat z panem starost¹ Andrzejem Jêczem i komendantem koœciañskiej policji panem Henrykiem Kasiñskim. Wiosn¹ przysz³ego roku bêdziemy obchodziæ 65. rocznicê zbrodni katyñskiej, dlatego tematem kolejnej sesji bêd¹ losy koœcianiaków w obozach sowieckich ze szczególnym uwzglêdnieniem tragicznych losów policjantów i pograniczników z Wielkopolski. - Z ca³ej Wielkopolski? - G³ównie z rejonu po³udniowo-zachodniego, gdy¿ na ten temat zgromadziliœmy z dr Pioterm Bauerem najwiêcej informacji. Obejmuje on nie tylko Powiat Koœciañski, ale i powiaty oœcienne. Dziêki temu mamy nadziejê, ¿e inicjatywa starosty spotka siê z jakimœ odzewem i ¿e w okolicy równie¿ powstan¹ zespo³y badawcze, które wówczas mog³yby ze sob¹ wspó³pracowaæ. Oczywiœcie najistotniejsze s¹ dla nas losy naszych przodków z Ziemi Koœciañskiej, ale czêsto wi¹¿¹ siê one z innymi rejonami Wielkopolski lub kraju. - Wiem, ¿e zbrodnia katyñska by³a i jest przedmiotem badañ pana i dra Piotra Bauera, czego wyrazem by³y tomiki z serii „¯o³nierska droga przez mêkê” wydane na pocz¹tku lat 90. - Chocia¿ czas zaciera œlady, to stan naszej wiedzy na ten temat znacznie siê pog³êbi³. Du¿o uwagi podczas sesji katyñskiej poœwiêcimy obozom przejœciowym w Szepietówce i Maksymówce, sk¹d policjanci byli kierowani dalej do miejsca kaŸni w Ostaszkowie. O Ostaszkowie w przeciwieñstwie do Katynia i Kozielska wiemy stosunkowo niewiele. Mam jednak nadziejê, ¿e uda nam siê zaprezentowaæ syntezê losów wielkopolskich policjantów i pograniczników w sowieckich obozach. - A czy w przysz³oœci planowana jest sesja poœwiêcona historii najnowszej. Wiele osób interesuje siê t¹ tematyk¹, a jak dot¹d nie pojawi³y siê gruntowne opracowania na ten temat. - Owszem, planujemy sesjê, której temat roboczy brzmi „Antykomunistyczna konspiracja w latach 1945-1989 w Powiecie Koœciañskim”. Zostanie wtedy poruszona tematyka AK-owskich grup harcerskich, dzia³alnoœæ spo³ecznych komitetów obywatelskich, czy dramat osób internowanych w stanie wojennym. Postaramy siê równie¿ zaprezentowaæ mechanizmy „drugiej strony”, która zwalcza³a dzia³alnoœæ patriotyczn¹. Jedna z planowanych sesji bêdzie te¿ poœwiêcona genera³om wywodz¹cym siê z Ziemi Koœciañskiej oraz represjonowaniu duchowieñstwa w okresie okupacji hitlerowskiej. - Dziêkujê za rozmowê. Rozmawia³: Artur Hojan Orêdownik Powiatowy, Pismo Powiatu Koœciañskiego. Wydaje i redaguje Starostwo Powiatowe w Koœcianie. Nak³ad 9 tys. egz. Tel. i fax (065) 512 08 25, e-mail: powiatkoscian@post.pl. Internet: www.powiatkoscian.pl


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.