Περιεχόμενα
1. Πρόλογος 2. Η ΕΓΕΠΕ και οι Υπηρεσίες της 3. Οι Δράσεις της ΕΓΕΠΕ 4. Το έργο των Υπηρεσιών της ΕΓΕΠΕ 4.1. ΕΥΕΠ - Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος 4.2. ΕΥΕΚΑ - Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης & Κατεδάφισης Αυθαιρέτων 4.3. ΣΥΓΑΠΕΖ - Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών 4.4. ΕΥΕΠΕΝ - Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας 4.5. ΕΥΕΔ - Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Δόμησης 5. Δράσεις της ΕΓΕΠΕ σε εξέλιξη
1
Πρόλογος Σε μια περίοδο που η Πολιτεία οφείλει να πρωτοστατήσει στην αλλαγή παρωχημένων νοοτροπιών δημιουργήθηκε το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, σε μια προσπάθεια συγκερασμού σε στενή συνεργασία των, φαινομενικά ετερόκλητων, πεδίων του περιβάλλοντος, της ενέργειας και της δόμησης, που καθορίζουν την πορεία κάθε προσπάθειας προς την Αειφόρο Ανάπτυξη. H Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΕΓΕΠΕ), με τη σύσταση και συγκρότηση της (Ν. 3818/2010), από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του ΥΠΕΚΑ, αποτέλεσε το άμεσο παράδειγμα του συγκερασμού αυτού, και (μέσα από την λειτουργία της) βασικό εργαλείο στην αλλαγή της κατεστημένης νοοτροπίας. Ευτυχές αποτέλεσμα υπήρξε η θεμελίωση της ανάπτυξης κατανόησης και συνεργασίας μεταξύ των κλάδων, που μέχρι εκείνη τη στιγμή εφέροντο ανταγωνιστικά αντιμέτωποι. Ταυτόχρονα, η σύσταση και συγκρότησή της σηματοδότησε, με ισχυρό μήνυμα, τη σημασία που αποδίδεται στον έλεγχο και στην επιθεώρηση, σε μια χώρα που παραδοσιακά πρωτοστατεί στο έλλειμμα της εφαρμογής της νομοθεσίας. Η ρεαλιστική προσέγγιση για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης που επιδιώκουμε για μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή με παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος, προϋποθέτει καταρχήν μια συνειδητή στροφή προς βιώσιμα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης. Βασική συνιστώσα για τη διασφάλιση αυτής της αναγκαίας αλλαγής στο σύστημα αποτελεί η θέσπιση ικανών και ξεκάθαρων στόχων και
κανόνων για κάθε τομέα πολιτικής, αλλά και η ενίσχυση του ελέγχου. Έτσι, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του το ΥΠΕΚΑ πρέπει πλέον να εγγυάται τον ολοκληρωμένο εθνικό και περιφερειακό σχεδιασμό, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη του, κατά κύριο λόγο, την ανάγκη για υψηλή προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, την ορθολογική χρήση και διαχείριση των φυσικών πόρων, την εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και την αποδοτική λειτουργία τόσο των κτιρίων, όσο και των επιχειρήσεων, σε ένα υγιές, ασφαλές και ανταγωνιστικό περιβάλλον, σε αρμονική συνύπαρξη με την κοινωνία. Ο ρόλος της Επιθεώρησης, αλλά και οι συντονιστικές αρμοδιότητες που αποδόθηκαν στην ΕΓΕΠΕ, παράλληλα με τις αρμοδιότητες των Υπηρεσιών που υπάγονται σε αυτήν, διαμόρφωσαν καινούργια δεδομένα στον τομέα των ελέγχων, σε τρεις πλέον βασικούς τομείς, στο Περιβάλλον, την Ενέργεια και τη Δόμηση. Η επιτυχία της διεκπεραίωσης του ευρύτατου συντονιστικού ρόλου της Επιθεώρησης, αλλά και του ελεγκτικού ρόλου των Υπηρεσιών της, όπως ο νόμος απέδωσε στην ΕΓΕΠΕ, προϋποθέτει τη διαφάνεια, την ελεύθερη πρόσβαση των Πολιτών στην περιβαλλοντική πληροφορία και τη συμμετοχή, την ίση μεταχείριση των ελεγχόμενων και τις ισχυρές αρχές ορθής διοίκησης. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΓΕΠΕ ακολούθησε, χωρίς προκαταλήψεις και αγκυλώσεις, πρακτικές που συμβάλουν στην ανάδειξη ζητημάτων που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία. Αναδεικνύεται έτσι, σταδιακά, ως ένας από τους βασικούς πυλώνες του ΥΠΕΚΑ, στο δρόμο προς την αειφόρο ανάπτυξη, που αποτελεί και τον κεντρικό άξονα των Πολιτειακών δεσμεύσεων.
Ειδικότερα, η ΕΓΕΠΕ είναι υπεύθυνη για την επίβλεψη και παρακολούθηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής και πολεοδομικής νομοθεσίας, αλλά και της ενεργειακής πολιτικής, κύρια στον κτιριακό τομέα, τόσο μέσω των ελέγχων των Υπηρεσιών της, όσο και μέσω του συντονισμού όλων των Υπηρεσιών, σε κεντρικό, περιφερειακό και επίπεδο ΟΤΑ, επιτυγχάνοντας, σε ικανοποιητικό βαθμό, την υλοποίηση δράσεων και έργων συμμόρφωσης. Επιπλέον, μέσω της αρμόδιας εθνικής Αρχής για την εφαρμογή της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη, η ΕΓΕΠΕ επιδιώκει και τη λήψη μέτρων πρόληψης και αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς, τα οποία υποχρεούνται να λάβουν οι φορείς εκμετάλλευσης δραστηριοτήτων που ρυπαίνουν καθιστώντας τους και οικονομικά υπεύθυνους. Η ΕΓΕΠΕ συντόνισε ήδη μια σειρά ενεργειών τόσο σε θέματα θεσμοθέτησης, όσο και συμμόρφωσης των επιχειρήσεων στην κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία καθώς και αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς, αλλά και συμμόρφωσης στους εθνικούς ενεργειακούς στόχους για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Ειδικότερα, η ΕΓΕΠΕ ολοκλήρωσε το θεσμικό έργο για τη σύσταση και συγκρότηση των νέων Ειδικών Υπηρεσιών Επιθεώρησης & Κατεδάφισης Αυθαιρέτων, Επιθεωρητών Ενέργειας και Δόμησης, καθώς και του αυτόνομου Συντονιστικού Γραφείου Αντιμετώπισης της Περιβαλλοντικής Ζημιάς, που υπάγονται σε αυτήν, και προχώρησε στη στελέχωσή τους, προκειμένου να ανταποκριθούν άμεσα στο ρόλο και τις αρμοδιότητες που τους έχουν ανατεθεί. Καθόρισε στόχους για κάθε μία από τις Υπηρεσίες της, αλλά και το βασικό πλαίσιο και τη φιλοσοφία της λειτουργίας τους, ώστε να ανταποκριθούν στον ιδιαίτερα απαιτητικό τους ρόλο, ενώ παράλληλα ενίσχυσε τη συνέργεια
μεταξύ τους, συνδέοντας τα ζητήματα περιβάλλοντος με αυτά της ενέργειας και της δόμησης. Παρά το γεγονός ότι το έργο της ΕΓΕΠΕ έρχεται, συχνά, αντιμέτωπο με διαφορετικά συμφέροντα και με δυνάμεις που αντιστρατεύονται την αειφόρο ανάπτυξη, η ΕΓΕΠΕ βασίζει την αποτελεσματικότητά της στη διαμόρφωση ευρύτατων κοινωνικών συναινέσεων και συμμαχιών, ενθαρρύνοντας την ενεργοποίηση των πολιτών και των κοινωνικών δυνάμεων, ώστε τα κρίσιμα ζητήματα να αντιμετωπίζονται συλλογικά και με τον πρέποντα δυναμισμό. Η ΕΓΕΠΕ, ως εκ τούτου, κινητοποιεί ή/και συμμετέχει ενεργά στο διάλογο που έχει αναπτύξει το ΥΠΕΚΑ με την κοινωνία των πολιτών και στηρίζει τις θετικές προσπάθειες που συμβάλλουν στην ουσιαστική ενημέρωση και τη συμμετοχή του πολίτη, καθώς αποτελεί την βασική προϋπόθεση που τον καθιστούν ενεργό, επιδιώκοντας την κατοχύρωση μιας διαρκούς, αμφίδρομης σχέσης εμπιστοσύνης.
Μαργαρίτα Καραβασίλη Ειδική Γραμματέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος & Ενέργειας ΥΠΕΚΑ
Η ΕΓΕΠΕ και οι Υπηρεσίες της
Η Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΕΓΕΠΕ) συστήθηκε με το Ν. 3818/2010 (ΦΕΚ 17/Α) ως ενιαίος διοικητικός τομέας του ΥΠΕΚΑ και σε αυτήν υπήχθησαν οι ακόλουθες Υπηρεσίες:
Ε.Υ.Ε.Π
Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ. > Ε.Υ.Ε.Δ.ΕΝ.
Η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ), συστάθηκε με το άρθρο 9 του νόμου 2947/2001 και λειτουργεί από τις αρχές του 2004.
Η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας (ΕΥΕΠΕΝ) συστάθηκε σύμφωνα με το Ν. 3818/2010 Η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Δόμησης (ΕΥΕΔ), συστάθηκε στην Γενική Επιθεώρηση της ΕΥΕΠΕΝ, με το Ν. 4030/2011 και μετονομάστηκε σε Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Δόμησης και Ενέργειας (ΕΥΕΔΕΝ).
Ε.Υ.Κ. > Ε.Υ.Ε.Κ.Α. Η Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων (ΕΥΚ) συστάθηκε με το Ν. 3818/2010, ως Τμήμα της ΕΥΕΠ. Με το Ν. 4014/2011, μετεξελίχθηκε σε Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης και Κατεδάφισης Αυθαιρέτων (ΕΥΕΚΑ) και υπάγεται απευθείας στον Γενικό Επιθεωρητή της ΕΥΕΠ.
Γνωμοδοτικά Όργανα Στην ΕΓΕΠΕ προβλέπεται και η σύσταση τριών Γνωμοδοτικών Οργάνων και συγκεκριμένα της Επιτροπής για την Πρόληψη και την Αποκατάσταση των Περιβαλλοντικών Ζημιών, της Γνωμοδοτικής Επιτροπής Ενεργειακών Επιθεωρητών και του Εποπτικού Συμβουλίου.
ΣΥ.Γ.Α.ΠΕ.Ζ. Το αυτοτελές Συντονιστικό Γραφείο για την Πρόληψη και Αποκατάσταση των Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥΓΑΠΕΖ), συστάθηκε σύμφωνα με το ΠΔ 148/2009 για την Περιβαλλοντική Ευθύνη, ως αρμόδια εθνική Αρχή.
3
4
Οι ∆ράσεις της ΕΓΕΠΕ και να κατοχυρώνεται μια πιο αποτελεσματική περιβαλλοντική προστασία.
Η ΕΓΕΠΕ συνέβαλε, μέσω της προώθησης κατάλληλων νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων, στην ενδυνάμωση των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και ελέγχων, αλλά και του ρόλου των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, σε πλήρη ευθυγράμμιση με την κοινοτική και εθνική νομοθεσία, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες σημαντικές δομικές αλλαγές που έγιναν στη Δημόσια Διοίκησης και εν γένει στη διοικητική δομή της χώρας.
Στις δράσεις συντονισμού που ανέλαβε η ΕΓΕΠΕ, σε συνεργασία με τις, κατά περίπτωση, αρμόδιες Υπηρεσίες, έδωσε προτεραιότητα στην επίλυση κρίσιμων περιβαλλοντικών ζητημάτων ρύπανσης με σοβαρές συνέπειες στο οικοσύστημα και στη δημόσια υγεία, που εμφανίζονται σε περιοχές όπως ο Ασωπός και η Μεσσαπία στην κεντρική Εύβοια, (ρύπανση και του υδροφόρου ορίζοντα), το Θριάσιο Πεδίο στη Δυτική Αττική, περιοχές στη Θεσσαλία, κλπ.
Η ΕΓΕΠΕ, από τις αρχές του 2010, προώθησε και ολοκλήρωσε σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και την ενεργειακή επιθεώρηση των κτιρίων, σε εφαρμογή της Οδηγίας 2002/91/ΕΚ, όπως έχει ενσωματωθεί στο εθνικό μας δίκαιο με το Ν. 3661/2008 (ΦΕΚ 89/Α/2008).
Στο πλαίσιο αυτό και στη βάση των αποτελεσμάτων των ελέγχων των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, η ΕΓΕΠΕ ασχολείται συστηματικά με τη συμμόρφωση επιχειρήσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις, όπως με δραστηριότητες στην περιοχή του Ασωπού, της Φθιώτιδας (Λάρυμνα και Μαλλιακός κόλπος), της Κεντρικής Εύβοιας (Δήμος Μεσσαπίων), στο Θριάσιο Πεδίο, στη Δυτική Μακεδονία (Πτολεμαίδα, Κοζάνη, Φλώρινα), στην Πελοπόννησο (Αργολίδα, Μεγαλόπολη, Κορινθία, κλπ.), στη Θεσσαλία και άλλες περιοχές.
Συγκεκριμένα εξέδωσε τον πρώτο ολοκληρωμένο ενεργειακό κανονισμό της χώρας στον κτιριακό τομέα (Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων-ΚΕΝΑΚ) θέτοντας ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, καθιέρωσε το θεσμό των Ενεργειακών Επιθεωρητών, τη διαδικασία διενέργειας ενεργειακών επιθεωρήσεων και τη συγκρότηση της αρμόδιας Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας.
Ασχολήθηκε ιδιαίτερα και με τον εντοπισμό των προβλημάτων ρύπανσης από τα απόβλητα εποχιακών δραστηριοτήτων (τυροκομεία, ελαιοτριβεία, εργοστάσια παραγωγής χυμών, κλπ.), με σκοπό την ανάδειξη βέλτιστων τεχνικών επεξεργασίας και τη σύνταξη σχετικών προδιαγραφών, που προωθούνται.
Σε θέματα περιβάλλοντος η ΕΓΕΠΕ εισηγήθηκε και προώθησε ρυθμίσεις για την ενδυνάμωση των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και των αρμόδιων ελεγκτικών μηχανισμών (Ν.4014/11), καθώς επίσης και ρυθμίσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τα περιβαλλοντικά εγκλήματα που συντελούνται στη χώρα μας, μέσω διατάξεων στον πρόσφατο νόμο για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου.
Η ΕΓΕΠΕ συντόνισε, επιπρόσθετα, τις εργασίες Ομάδας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ρύπανσης από την «Καύση καλωδίων», που αποτελεί «μάστιγα» σε πολλές περιοχές της χώρας, προωθώντας μια πιλοτική εφαρμογή στην περιοχή του Ταύρου όπου κατοικούν αθίγγανοι ΡΟΜΑ, σε παράνομο καταυλισμό εδώ και περισσότερα από δέκα έτη. Ήδη προετοιμάζεται η υλοποίηση του πιλοτικού Προγράμματος ίδρυσης
Στο πλαίσιο αυτό, οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος απέκτησαν προανακριτικές αρμοδιότητες, ώστε σε συνεργασία με την Αστυνομία και τις Εισαγγελικές Αρχές να μπορεί να παρεμβαίνει άμεσα
5
προσωρινού «Πράσινου Σημείου» Ανακύκλωσης στην περιοχή του Ταύρου, όπου θα κληθούν να συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, και αθίγγανοι ΡΟΜΑ της περιοχής. Προωθεί επιπλέον δράσεις σε περιοχές με ευαίσθητα οικοσυστήματα, στις οποίες απορρίπτονται παράνομα βιομηχανικά και άλλα απόβλητα (επικίνδυνα και μη), γίνονται παράνομες αμμοληψίες, καταπατήσεις και αυθαίρετες παρεμβάσεις (προστασία του Πηνειού και της Λίμνης Κάρλας, του ποταμού Ευρώτα, κλπ). Συνεργάζεται στενά με την ΕΥΕΠ και την ΕΥΕΚΑ στη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων αυθαίρετης δόμησης σε περιοχές της χώρας με έντονες οικιστικές πιέσεις, όπως καταρχήν η Μύκονος, ώστε, σε συνδυασμό με τη διασταύρωση της πληροφορίας μέσω δορυφορικών εικόνων, να υπάρξει σαφής εικόνα για τα αυθαίρετα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για την ένταξή τους στις ευνοϊκές ρυθμίσεις περί τακτοποίησης αυθαιρέτων του Ν. 4014/2011. Επιπλέον, η ΕΓΕΠΕ, συντονίζει τις δράσεις του ΣΥΓΑΠΕΖ για την αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας για την Περιβαλλοντική Ευθύνη, με προτεραιότητα στην κατοχύρωση της υπαγωγής δραστηριοτήτων σε υποχρεωτικό σύστημα χρηματοοικονομικής ασφάλειας (έκδοση σχετικής ΚΥΑ), αναπτύσσοντας μια ανοικτή διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη (Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών, Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών, Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και ΥΠΕΚΑ, Περιβαλλοντικές ΜΚΟ, κλπ.). Η ΕΓΕΠΕ προς τούτο: εξέδωσε σειρά εγκυκλίων για το συντονισμό των αρμόδιων υπηρεσιών, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, σχετικά με κανόνες και όρους λειτουργίας των αρμόδιων περιφερειακών Αρχών για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς διοργάνωσε διμερείς συναντήσεις και Ημερίδες για την Περιβαλλοντική Ευθύ-
νη, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κρατών μελών της ΕΕ, των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας, επιστημονικών και επαγγελματικών φορέων, της Βιομηχανίας και άλλων εμπλεκόμενων. Σκοπός της ΕΓΕΠΕ είναι η μεγαλύτερη δυνατή ενημέρωση για τη σημασία της σχετικής οδηγίας, αλλά και για τα σημαντικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσα από μελέτες αξιολόγησης του κινδύνου, για τον εντοπισμό της περιβαλλοντικής ζημιάς στο έδαφος, στη βιοποικιλότητα και στα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα αλλά και τους τρόπους αποκατάστασης αυτής. Βασική προτεραιότητα της ΕΓΕΠΕ αποτελεί η συστηματική παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων Διαχείρισης του ΥΠΕΚΑ, που έχουν συνταχθεί για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης στον Ασωπό, στη Μεσσαπία, στο Θριάσιο και αλλού και η επιτάχυνση των ενεργειών. Προς τούτο συνεργάζεται στενά με τους εκπροσώπους όλων των εμπλεκόμενων, έχοντας συστήσει και μια Επιτροπή Παρακολούθησης. Σε διοικητικό και οργανωτικό επίπεδο, η ΕΓΕΠΕ, προώθησε καταρχήν, τη σύσταση και συγκρότηση των νέων Ειδικών Υπηρεσιών που υπάγονται σε αυτήν και προσπάθησε και εξακολουθεί να προσπαθεί για την επίλυση των ζητημάτων στελέχωσής τους, αλλά και για την άρση εμποδίων και δυσκολιών που προκύπτουν, με σκοπό την απρόσκοπτη και έγκαιρη υλοποίηση του έργου τους. Η ΕΓΕΠΕ, με γνώμονα τη διασφάλιση μιας βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, με παράλληλη υψηλή προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, συντονίζει τις ενέργειες για τη συμμόρφωση στην κείμενη περιβαλλοντική, ενεργειακή και πολεοδομική νομοθεσία.
Το έργο των Υπηρεσιών της ΕΓΕΠΕ
7
ΕΥΕΠ ΕΙ∆ΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Η (ΕΥΕΠ) συγκροτήθηκε με το άρθρο 9 του νόμου 2947/2001 «Θέματα Ολυμπιακής Φιλοξενίας, Έργων Ολυμπιακής Υποδομής και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 228/Α/2001). Η διοικητική οργάνωση της Υπηρεσίας καθορίστηκε με το Π.Δ. 165/2003 «Διοικητική οργάνωση, διάρθρωση και στελέχωση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος» (ΦΕΚ 137/Α/2003). Η ΕΥΕΠ αποτελεί την εθνική Αρχή Περιβαλλοντικών Επιθεωρήσεων με βασική αρμοδιότητα να διενεργεί συστηματικούς ελέγχους για την περιβαλλοντική συμμόρφωση σε όλη την ελληνική επικράτεια. Οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος μπορούν να διενεργούν αυτοψίες προκειμένου να διαπιστώσουν αν τηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι σε κάθε έργο και δραστηριότητα του δημοσίου, ευρύτερου δημοσίου και ιδιωτικού τομέα που υπάγονται στις διατάξεις περί προστασίας του περιβάλλοντος. Επιπλέον συντονίζει τις ενέργειες μεταξύ κεντρικών, αποκεντρωμένων και περιφερειακών αρχών ελέγχου, παρέχει στο κοινό ελεύθερη πρόσβαση για την περιβαλλοντική πληροφόρηση και ενημερώνει τακτικά και συστηματικά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την πρόοδο που επιτυγχάνεται στον τομέα εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας με βάση τη σύσταση 2001/331/ΕΚ. Οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος επιβάλλεται για την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων τους να προβαίνουν σε ελέγχους και μετρήσεις, καθώς και στη συλλογή κάθε χρήσιμου κατά την κρίση τους στοιχείου.
Συνήθεις έλεγχοι διεξάγονται σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), τουριστικές εγκαταστάσεις, βιομηχανίες, χώρους εξορυκτικών δραστηριοτήτων, κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, χώρους υδατοκαλλιεργειών και άλλων δραστηριοτήτων. Παράλληλα η ΕΥΕΠ έχει αρμοδιότητα εισήγησης επιβολής κυρώσεων σε περιπτώσεις προσβολής του φυσικού περιβάλλοντος από καταπατήσεις δημόσιων εκτάσεων, ανέγερσης και συντήρησης αυθαίρετων κατασκευών οπουδήποτε και ιδιαίτερα σε προστατευόμενες περιβαλλοντικά περιοχές, επεμβάσεις σε ρέματα, αιγιαλό και παραλία [όπως προβλέπεται από την παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 2242/1994 (ΦΕΚ 162/Α/1994)]. Οι έλεγχοι μπορεί να είναι τακτικοί (στο πλαίσιο του προγραμματισμού της υπηρεσίας), όσο και έκτακτοι (μετά από καταγγελίες ή για τη διερεύνηση ατυχημάτων, κλπ). Το έργο της επιθεώρησης συμβάλλει στη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των λειτουργούντων έργων και δραστηριοτήτων, αφενός μέσω του ελέγχου τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και αφετέρου μέσω της ενημέρωσης των φορέων εκμετάλλευσης σχετικά με τις δυνατές επεμβάσεις βελτίωσης της απόδοσης, από τις αποδοτικότερες και πιο φιλικές στο περιβάλλον τεχνολογίες. Οι αρμοδιότητές της ΕΥΕΠ, σε γενικότερο επίπεδο, αφορούν και στοχεύουν στα παρακάτω:
9
Συμμόρφωση, αξιολόγηση και ενδυνάμωση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
και στις δημόσιες υπηρεσίες, όπως ορίζεται στην παρ.4α του άρθρου 5 του N.3074/2002, όπου συγκεκριμένα αναφέρεται ότι :
Παρακολούθηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των δυνάμει ρυπογόνων έργων και δραστηριοτήτων, μέσω της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των ελέγχων και των επιθεωρήσεων.
Παρακολούθηση των επιδόσεων όλων των υπηρεσιών περιβαλλοντικού ελέγχου και επιθεωρήσεων.
«Οι Επιθεωρητές - Ελεγκτές και οι Βοηθοί Επιθεωρητές - Ελεγκτές μπορούν για την εκπλήρωση του έργου τους να επισκέπτονται την υπηρεσία όπου γίνεται ο έλεγχος. Επίσης έχουν δικαίωμα πρόσβασης στους φακέλους συμπεριλαμβανομένων και των απορρήτων, εκτός εάν πρόκειται για ζητήματα που ανάγονται στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής, την εθνική άμυνα και την κρατική ασφάλεια».
Συγκέντρωση, καταγραφή και αξιολόγηση παραπόνων και καταγγελιών.
Συντονισμός ενεργειών και ανταλλαγή εμπειρίας και τεχνογνωσίας, μεταξύ άλλων ανάλογων αρχών και θεσμών, αξιοποιώντας παραδείγματα «Βέλτιστων Πρακτικών» και πληροφοριών..
Σύνταξη ετήσιων εκθέσεων ανασκόπησης της προόδου του έργου της.
Ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων και προώθηση της ελεύθερης πρόσβασης στην περιβαλλοντική ενημέρωση.
Με το Ν.3710/2008 η αρμοδιότητα ελέγχου των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος επεκτάθηκε
Οι Επιθεωρητές υποχρεούνται να διαφυλάττουν το απόρρητο κατά τις κείμενες διατάξεις, ενώ οι υπηρεσίες οφείλουν να παρέχουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για το έργο των Επιθεωρητών, που τίθενται υποχρεωτικά στη διάθεσή τους και να τους διευκολύνουν με κάθε τρόπο. Η χρηματοδότηση της ΕΥΕΠ έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ του Γ΄ ΚΠΣ) και συνεχίζεται και στην Δ΄ προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ. Το έργο της ΕΥΕΠ έχει αναγνωρισθεί ως «Καλή Πρακτική» με βάση τους κανόνες και τα κριτήρια του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Στα διαγράμματα που ακολουθούν παρουσιάζεται συνοπτικά το έργο της ΕΥΕΠ.
ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΗΣΙΩΝ ΑΥΤΟΨΙΩΝ Ε.Υ.Ε.Π.
350
313
300
248
250 200
142
145
2004
2005
212
212
2007
2007
249
237
159
150 100 50 0
2006
2008
2009
2010
2011
ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Ε.Υ.Ε.Π. ΕΤΟΥΣ 2011 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
1,254% 5,956%
3,762%
ΕΡΓΑ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ
9,404%
37,618%
ΥΔΡΑΥΛΙΚΑ ΕΡΓΑ
ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΕΡΓΑ
36,364%
2,508%
ΕΙΔΙΚΑ ΕΡΓΑ
1,567% ,627% ,940%
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ & ΖΩΝΕΣ
11
EYEKA ΕΙ∆ΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ & ΚΑΤΕ∆ΑΦΙΣΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ Αρχικά συστάθηκε η Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων (ΕΥΚ), σε εφαρμογή του άρθρου 7 του Ν. 3818/2010 (ΦΕΚ 17/Α/2010), ως Τμήμα της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ). Στη συνέχεια, η ΕΥΚ, με το άρθρο 28 του Ν.4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α/2011), μετονομάστηκε σε Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης και Κατεδάφισης Αυθαιρέτων (ΕΥΕΚΑ) και υπάγεται απευθείας στο Γενικό Επιθεωρητή της ΕΥΕΠ. Οι αρχικές αρμοδιότητες της ΕΥΕΚΑ, αφορούσαν μόνο στον εντοπισμό αυθαίρετων κατασκευών εντός των δασικών εκτάσεων της Ανατολικής Αττικής που κάηκαν τον Αύγουστο του 2009, σε συνεργασία με την ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε., η ενημέρωση των αρμόδιων υπηρεσιών προκειμένου να εκδοθούν οι σχετικές Πράξεις Κατεδάφισης και ο συντονισμός και η παρακολούθηση υλοποίησης αυτών. Στη συνέχεια, με τη σύσταση της ΕΥΕΚΑ, οι αρμοδιότητες επεκτάθηκαν στον εντοπισμό και έλεγχο των αυθαίρετων επεμβάσεων και κατασκευών, σε όλα τα δάση, τις δασικές, αναδασωτέες και δημόσιες χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς επίσης και σε άλλα ευαίσθητα οικοσυστήματα, στον αιγιαλό-παραλία, σε ποτάμια, λίμνες και ρέματα, σε αρχαιολογικούς χώρους και εν γένει σε προστατευόμενες περιοχές της χώρας, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες οι οποίες μεριμνούν για την έκδοση των πράξεων απομάκρυνσης των αυθαιρέτων, σύμφωνα με την οικεία νομοθεσία. Στις αρμοδιότητες της ΕΥΕΚΑ περιλαμβάνονται επίσης:
η παρακολούθηση των διαδικασιών καθαίρεσης και κατεδάφισης
η εκτέλεση των σχετικών πράξεων
η μέριμνα για την απομάκρυνση των αυθαιρέτων κατασκευών,
η ορθή διάθεση των οικοδομικών αποβλήτων (μπαζών)
η αποκατάσταση του περιβάλλοντος από τυχόν περιβαλλοντική ζημιά.
Η κατεδάφιση των οικοδομών, κτισμάτων και πάσης φύσεως εγκαταστάσεων στις ανωτέρω εκτάσεις υλοποιείται, μετά από απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ενώ οι τελεσίδικες αποφάσεις κατεδάφισης που αφορούν σε περιοχές της παραγράφου 3 του άρθρου 28 άρθρου του Ν.4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α/2011), εκτελούνται από την αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με το συντονισμό, τη συνδρομή και την παρακολούθηση της ΕΥΕΚΑ, όπου αυτή απαιτείται (παρ. 13 του άρθρου 49 του Ν.4030/2011 - ΦΕΚ 249/Α/2011). Επιπλέον, οι τελεσίδικες αποφάσεις κατεδάφισης αυθαιρέτων κτισμάτων που κατασκευάζονται σε εγκεκριμένο κοινόχρηστο χώρο της πόλης, στη ζώνη ασφαλείας των διεθνών, εθνικών, επαρχιακών ή δημοτικών ή κοινοτικών οδών, σε δημόσιο κτήμα, σε αρχαιολογικό χώρο, ιστορικό τόπο, ιστορικό διατηρητέο οικισμό, σε παραδοσιακό οικισμό και σε οικιστικό σύνολο, που έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, σε ρέμα και σε κρίσιμη παράκτια ζώνη, εκτελούνται από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, με το συντονισμό, την παρακολούθηση και τη συνδρομή της ΕΥΕΚΑ, σύμφωνα με το άρθρο 39 του Ν.4067/2012 (ΦΕΚ 79 Α/9-42012). Η ΕΥΕΚΑ μπορεί να προβαίνει αυτεπάγγελτα και η ίδια στην εκτέλεση των εν γένει πράξεων κατεδάφισης που εκδόθηκαν σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, αναθέτοντας την κατεδάφιση
13
αυθαιρέτων κτισμάτων σε ιδιωτικές εταιρείες μετά από σύναψη σχετικών συμβάσεων.
Όγκος Εισερχομένων Εγγράφων Ο όγκος των εισερχομένων εγγράφων από τη σύσταση της ΕΥΕΚΑ (δηλαδή από το Σεπτέμβριο 2011), βαίνει συνεχώς αυξανόμενος, σύμφωνα με τα παρακάτω:
Στελέχωση Η ΕΥΕΚΑ προβλέπεται να συγκροτηθεί σε δύο τομείς, Βορείου και Νοτίου Ελλάδος και να στελεχωθεί με συνολικά 41 οργανικές θέσεις, εκ των οποίων πέραν του Βοηθού Γενικού Επιθεωρητή και των δύο Προϊσταμένων των Τομέων, οι 28 είναι θέσεις Επιθεωρητών και οι 10 υπαλλήλων διοικητικού & τεχνικού προσωπικού. Ωστόσο, έως σήμερα δεν ολοκληρώθηκε η διαδικασία στελέχωσης με αποτέλεσμα να υπηρετούν στην ΕΥΕΚΑ μόνο δύο Επιθεωρητές, δύο διοικητικοί υπάλληλοι και μία οικονομολόγος.
1η χρονική περίοδος: από τη σύσταση της ΕΥΚ έως τις 21/09/2011: εισήλθαν στην υπηρεσία 110 έγγραφα
2η χρονική περίοδος: από 21/09/2011 έως τέλος 2011: καταγράφηκαν 247 νέα εισερχόμενα έγγραφα
3η χρονική περίοδος: από 01/01/2012 έως 22/05/2012: καταγράφηκαν 389 νέα εισερχόμενα έγγραφα.
Στο ακόλουθο διάγραμμα παρουσιάζεται ο ρυθμός ανάπτυξης των εισερχομένων εγγράφων ανά μήνα.
Εισερχόμενα Έγγραφα 400 350 300 250 200 150 100 50 0 1η Περίοδος
2η Περίοδος
3η Περίοδος
Γενικότερα, τα εισερχόμενα έγγραφα, μπορούν να διαχωριστούν στις κάτωθι κατηγορίες:
κοινωνικών κριτηρίων. Σημαντική παράμετρος για την υλοποίηση της κατεδάφισης, είναι η ορθή διάθεση των οικοδομικών αποβλήτων με την εξεύρεση κατάλληλου αδειοδοτημένου χώρου.
1. Τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης, που διαβιβάζονται από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της χώρας προς εκτέλεση και έχουν εκδοθεί παλιότερα, μέχρι τις 21/9/2011 (έχουν καταγραφεί ανεκτέλεστα πρωτόκολλα από το 1990 περίπου).
2. Τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης, που εκδίδονται σήμερα από τις Κτηματικές Υπηρεσίες της Χώρας και διαβιβάζονται πλέον απευθείας στην ΕΥΕΚΑ για εκτέλεση.
Τον έγκαιρο και αποτελεσματικό εντοπισμό των αυθαιρέτων τα οποία παρανόμως κατασκευάστηκαν μετά την 28/07/2011 και στη συνέχεια εντάχθηκαν στη ρύθμιση του Ν. 4014/2011 ως προγενέστερα.
Την ουσιαστική αντιμετώπιση και καταστολή του φαινομένου της αυθαίρετης δόμησης μέσω του μαζικού εντοπισμού τους, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, με τη χρήση τεχνολογιών Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών, σε συνδυασμό με δορυφορικές εικόνες, με πιλοτική εφαρμογή στις νήσους Μύκονο, Σαντορίνη και σε οικιστικές ζώνες της νήσου Ρόδου.
Την παρακολούθηση και το συντονισμό των αρμοδίων Υπηρεσιών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, για τη μεθόδευση και εκτέλεση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης των περιοχών ευθύνης τους, με συγκεκριμένες οδηγίες σχετικά με τη συστηματική και τυποποιημένη καταγραφή των τελεσίδικων πρωτοκόλλων κατεδάφισης, τη διερεύνηση της τελεσιδικίας τους, την ανάπτυξη εργαλείων αξιολόγησης των προς κατεδάφιση περιπτώσεων, τη κατάρτιση σχετικού προγράμματος και τη δημιουργία μητρώου εργοληπτικών επιχειρήσεων που θα έχουν τη δυνατότητα εκτέλεσης των κατεδαφίσεων.
Τη δημιουργία βάσης δεδομένων όλων των τελεσίδικων πρωτοκόλλων κατεδάφισης, ανά Αποκεντρωμένη Διοίκηση η οποία θα ενημερώνεται σε τακτά διαστήματα και θα συμπληρώνονται τα αντίστοιχα πεδία οποτεδήποτε γίνονται γνωστά (ΑΦΜ αυθαιρετούντα, συντεταγμένες ακινήτου κ.α., τελεσιδικία), η οποία θα αποστέλλεται ηλεκτρονικά στην ΕΥΕΚΑ.
3. Πλήθος αιτημάτων – καταγγελιών πολιτών, που ζητούν την άμεση κατεδάφιση αυθαιρέτων κτισμάτων, για τα οποία έχουν ήδη εκδοθεί πρωτόκολλα κατεδάφισης, ενώ τις περισσότερες φορές ζητούν άδεια να την υλοποιήσουν ή να αναλάβουν τη σχετική δαπάνη. 4. Πλήθος καταγγελιών για αυθαίρετα κτίσματα που κατασκευάστηκαν ή κατασκευάζονται σε περιοχές εντός ή εκτός της αρμοδιότητας της ΕΥΕΚΑ. 5. Αιτήματα ελέγχου των δηλώσεων αυθαιρέτων κατασκευών που υπήχθησαν παρανόμως ή κατά ψευδή δήλωση στις διατάξεις του Ν.4014/2011.
Στόχοι ΕΥΕΚΑ Σε συνέχεια των αρμοδιοτήτων της EYEKA, όπως αυτές προκύπτουν από τη σχετική νομοθεσία και δεδομένης της πρόθεσης της πολιτείας με τη θέσπιση του Ν.4014/2014, να χαράξει την «κόκκινη γραμμή» για την αυθαίρετη δόμηση στο μέλλον, η ΕΥΕΚΑ έχει θέσει ως στόχους τα εξής:
Την άμεση υλοποίηση κατεδαφίσεων σε περιοχές αιγιαλού και παραλίας, αξιολογώντας τα τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης που έχουν έως σήμερα εκδοθεί και της έχουν κοινοποιηθεί, βάσει περιβαλλοντικών, τεχνοοικονομικών και
15
Πεπραγμένα
β) να καταρτιστεί κατεδαφίσεων και
Η Υπηρεσία πραγματοποίησε, ως ΕΥΚ, αυτοψίες σε 62 περιπτώσεις εντοπισμένων μεταβολών σε περιοχές εντός και εκτός σχεδίου και έχουν συνταχθεί σχετικές εκθέσεις, οι οποίες απεστάλησαν κατά περίπτωση στα αρμόδια Δασαρχεία και Υπηρεσίες Δόμησης.
γ) να δοθούν διεύθυνση.
ένα
πρόγραμμα
προτεραιότητες
ανά
Οι αρμόδιες υπηρεσίες ανταποκρίθηκαν μόνο ως προς την αποστολή των τελεσίδικων πρωτοκόλλων κατεδάφισης και την τμηματική και ελλιπή συμπλήρωση της βάσης.
Από αυτές τις 62 περιπτώσεις, οι 51 ήταν αρμοδιότητας της ΕΥΚ, ενώ οι υπόλοιπες αυτοψίες που πραγματοποιήθηκαν έγιναν πριν από τον καθορισμό των ορίων των εντός σχεδίου περιοχών και των οριοθετημένων οικισμών.
Η ΕΥΕΚΑ κατάρτισε διάγραμμα ροής των ενεργειών μεταξύ των συναρμόδιων Υπηρεσιών κατεδάφισης, καθώς και ένα πρώτο εργαλείο αξιολόγησης των τελεσίδικων πρωτοκόλλων κατεδάφισης, με πολυκριτηριακή ανάλυση.
Εντός του περιγράμματος των καμένων εκτάσεων και σε περιοχές εκτός σχεδίου έχουν εντοπιστεί: 12 περιπτώσεις οικοδομών για τις οποίες έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια και 15 περιπτώσεις οικοδομών για τις οποίες δεν διαπιστώθηκε κατά την αυτοψία η έκδοση οικοδομικής άδειας και έχουν αποσταλεί σχετικά έγγραφα για διερεύνηση στις αρμόδιες πολεοδομικές και δασικές υπηρεσίες.
Από την αξιολόγηση των στοιχείων και επιτόπιες αυτοψίες, η ΕΥΕΚΑ ανέλαβε την υλοποίηση των πρώτων κατεδαφίσεων ετοιμόρροπων κτιρίων που βρίσκονται στη ζώνη αιγιαλού στην περιοχή της παραλίας του Επιταλίου, του Πύργου Ηλείας.
Οι υπόλοιπες αυτοψίες αφορούσαν είτε περιπτώσεις μεταβολών επί του εδάφους (εκχέρσωση, άρωση-καλλιέργεια ή διαμορφώσεις πλατειών, δρόμων, ή κοινοχρήστων χώρων από τις κατά τόπους δημοτικές αρχές, έργα ΧΥΤΑ) είτε μικροκατασκευές (υπαίθριες ψησταριές, θερμοκήπια, πλαστικές πισίνες κλπ), είτε υδραυλικά έργα για την αντιπλημμυρική προστασία των περιοχών.
Βασική προτεραιότητα αποτέλεσε η εύρεση του κατάλληλου, αδειοδοτημένου, χώρου διάθεσης των οικοδομικών αποβλήτων και η εν συνεχεία μεταφορά τους σε αυτόν.
Η ΕΥΕΚΑ από τη σύσταση της και μετά έχει πραγματοποιήσει τις εξής ενέργειες:
Απέστειλε σε όλες τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις αίτημα αποστολής τελεσίδικων πρωτοκόλλων κατεδάφισης, συμπλήρωσης πρότυπου πίνακα για τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων, για όσα περισσότερα πεδία διέθετε πληροφορίες, με την υποχρέωση της σταδιακής ενημέρωσης και επικαιροποίησής της.
Παράλληλα, έγινε προσπάθεια: α) να καταγραφεί ο διαθέσιμος εξοπλισμός και προσωπικό κάθε Υπηρεσίας για την εκτέλεση της κατεδάφισης,
Η διαδικασία ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2012 και συνεχίζεται τέλος Μαΐου – αρχές Ιουνίου 2012.
Η πρώτη φάση των εν λόγω κατεδαφίσεων γίνεται πιλοτικά με το σύστημα της απευθείας ανάθεσης σε εργοληπτική εταιρεία που διαθέτει την κατάλληλη εμπειρία, ενώ η διάθεση των οικοδομικών αποβλήτων γίνεται σε αδειοδοτημένο χώρο στην περιοχή της βιομηχανικής ζώνης της πόλης των Πατρών. Επιπλέον η ΕΥΕΚΑ προχώρησε στην προμήθεια δορυφορικών εικόνων πολύ υψηλής ανάλυσης στο κρατικό σύστημα αναφοράς ΕΓΣΑ’87, για τις νήσους Μύκονο, Σαντορίνη και σε οικιστικές περιοχές της νήσου Ρόδου, με πιλοτικό χαρακτήρα, με δύο διαφορετικές ημερομηνίες λήψης (περί τις αρχές Αυγούστου του 2011 και Μάρτιο 2012). Στόχο απετέλεσε ο έγκαιρος και αποτελεσματικός εντοπισμός των αυθαιρέτων, τα οποία παρανόμως κατασκευάστηκαν μετά την 28/7/2011 και στη συνέχεια εντάχθηκαν στη ρύθμιση του ν. 4014/2011 ως
προγενέστερα υφιστάμενα. Η προμήθεια αυτή έγινε με το σύστημα της απευθείας ανάθεσης. Από την φωτοερμηνεία των δορυφορικών εικόνων εντοπίστηκαν παράνομες κατασκευές και τακτοποιήσεις αυθαιρέτων στη Μύκονο, στο διάστημα μεταξύ 10 Αυγούστου του 2011 και 26 Μαρτίου 2012. Οι περιπτώσεις αυτές ανέρχονται περίπου στις 155, ενώ εντοπίστηκαν και άλλες τόσες σε πλήθος κατασκευές οι οποίες δεν είναι δηλωμένες στη βάση του ΤΕΕ. Οι αυτοψίες εντοπισμού και ελέγχου αυθαιρέτων κατασκευών που καλείται να διενεργήσει η ΕΥΕΚΑ είναι δυσανάλογα πολλές σε σχέση με το υφιστάμενο προσωπικό (δύο Επιθεωρητές), κατόπιν καταγγελιών των πολιτών, εισαγγελικών παραγγελιών, εντολών της Ειδικής Γραμματείας Περιβάλλοντος και Ενέργειας και λοιπών θεμάτων. Στην περιοχή της Μυκόνου, με την συνδρομή και των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, η ΕΥΕΚΑ έχει ήδη πραγματοποιήσει αυτοψίες αυθαιρέτων κατασκευών και παρακολουθεί την εξέλιξη για όσα έχει ακολουθηθεί η διαδικασία των αυθαιρέτων, ενώ εξετάζει την περίπτωση κατεδαφίσεων με τη διαδικασία του αυτοφώρου για τις υπόλοιπες περιπτώσεις, όπου νομικά είναι εφικτό. Τέλος, η ΕΥΕΚΑ, δεδομένου ότι δεν μπορεί να προβεί άμεσα σε όλες τις κατεδαφίσεις που αιτούνται οι πολίτες ανά την Ελλάδα, μεθοδεύει την επίσπευση των διαδικασιών σφράγισης της λειτουργίας της αυθαίρετης κατασκευής, όπου αυτό έχει νόημα, όπως είναι οι περιπτώσεις των ξενοδοχείων, των αναψυκτηρίων και των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Εκκρεμότητες-Δυσκολίες Η ΕΥΕΚΑ, είναι μια υπηρεσία που μέσω της στοχοθεσίας και των αρμοδιοτήτων της, εκφράζοντας την πολιτική βούληση οριοθέτησης της «κόκκινης γραμμής» για τα αυθαίρετα που θα κτιστούν στο μέλλον, οφείλει να μεριμνήσει τόσο για την εφαρμογή αυτής όσο και για την τήρηση της.
Τα αιτήματα των πολιτών για την προστασία και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος στην πρότερη μορφή του με την κατεδάφιση παράνομων κτισμάτων, εκτελώντας πρωτόκολλα κατεδάφισης που έχουν εκδοθεί εδώ και δεκαετίες, αλλά και της αποκατάστασης του κράτους δικαίου, είναι πάρα πολλά. Η μεγαλύτερη δυσκολία για την υλοποίηση αυτών, είναι κυρίως η έλλειψη Επιθεωρητών και της απαιτούμενης υλικοτεχνικής υποδομής. Επίσης, πρέπει να επισημανθεί και η αδυναμία υλοποίησης κατεδαφίσεων που έχει εκφραστεί από πολλές Αποκεντρωμένες Διοικήσεις λόγω έλλειψης πόρων και υποδομής. Οι δράσεις που πρέπει να προγραμματιστούν ως βασικές προτεραιότητες και αποτελούν εκκρεμότητες για την ΕΥΕΚΑ είναι:
H συνολική αξιολόγηση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης που έχουν αποσταλεί μέχρι σήμερα από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, η κατάταξη κατά βαθμό προτεραιότητας και η εκπόνηση ετήσιου στρατηγικού σχεδιασμού υλοποίησης τους. Δεδομένου του σύντομου χρόνου σύστασης της ΕΥΕΚΑ (8 μήνες) και κυρίως του ελάχιστου προσωπικού της, η Υπηρεσία επικεντρώθηκε στην υλοποίηση έργων υψηλής προτεραιότητας κρίνοντας το βαθμό επικινδυνότητας των υπό κατεδάφιση αυθαιρέτων κατασκευών.
Η σύνταξη προτάσεων για το σχέδιο της Υπουργικής Απόφασης, που προβλέπεται στην παρ.13 του άρθρου 49 του Ν.4030/2011.
Η επεξεργασία και φωτοερμηνεία των δορυφορικών εικόνων της νήσου Σαντορίνης και των οικιστικών περιοχών της Ρόδου στο πλαίσιο της Πιλοτικής εφαρμογής για τον εντοπισμό των κατασκευών που παρανόμως δηλώθηκαν και τακτοποιήθηκαν ως αυθαίρετα, στο διάστημα μεταξύ 10 Αυγούστου του 2011 και 26 Μαρτίου 2012, σε συνεργασία με τον ΟΚΧΕ και το ΤΕΕ. 17
Η επικοινωνία με την ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. και το ΤΕΕ για τη φόρτωση του υποβάθρου των δορυφορικών εικόνων (για τις περιοχές που διαθέτουμε), ως δεύτερη επιλογή θέασης πέρα του ορθοφωτοχάρτη, στη βάση των δηλώσεων, προκειμένου να μπορούν να ελέγξουν τα αυθαίρετα και οι αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης / ΣΥΠΟΘΑ.
Ο προγραμματισμός και η μεθόδευση της κατεδάφισης των αυθαιρέτων στις περιοχές αρμοδιότητας και προτεραιότητας ΕΥΕΚΑ, που μετά τον ανωτέρω εντοπισμό είτε έχουν τελεσιδικήσει, είτε μπορούν να κατεδαφιστούν με τη διαδικασία του αυτοφώρου.
ΣΥΓΑΠΕΖ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΖΗΜΙΩΝ Με το Π. Δ. 148/2009 «Περιβαλλοντική ευθύνη για την πρόληψη και την αποκατάσταση των ζημιών στο περιβάλλον-εναρμόνιση με την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου όπως ισχύει» (ΦΕΚ 190/Α/2009) ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο η σχετική οδηγία 2004/35/ΕΚ με την οποία τέθηκε σε εφαρμογή η αρχή ο «ρυπαίνων πληρώνει». Έτσι, ο φορέας εκμετάλλευσης που προκάλεσε ή μπορεί να προκαλέσει ρύπανση είναι και οικονομικά υπεύθυνος για την αποκατάσταση της ζημιάς του περιβάλλοντος. Με βάση την οδηγία, η περιβαλλοντική ζημία είναι η πρόκληση μετρήσιμης δυσμενούς μεταβολής του φυσικού πόρου και συγκεκριμένα η ζημία που προκαλείται:
στα προστατευόμενα είδη καθώς και στους φυσικούς οικοτόπους, που αυτά διαβιούν, όπως αναφέρονται στις οδηγίες 79/409/ΕΚ και 92/43/ΕΚ,
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής έχει οριστεί, σε κεντρικό επίπεδο, ως αρμόδια αρχή για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής ευθύνης, μέσω της σύστασης του προβλεπόμενου Συντονιστικού Γραφείου Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥΓΑΠΕΖ), που υπάγεται στην ΕΓΕΠΕ και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, σε περιφερειακό επίπεδο, μέσω της σύστασης προβλεπόμενων Περιφερειακών Επιτροπών Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΠΕΑΠΖ). Ειδικότερα το ΣΥΓΑΠΕΖ, πέρα από το συντονισμό των Περιφερειακών Επιτροπών προσδιορίζει τις δράσεις για την πρόληψη και την αποκατάσταση που θα πρέπει να αναληφθούν από τους φορείς εκμετάλλευσης και εισηγείται στον Υπουργό ΠΕΚΑ:
τα μέτρα αποκατάστασης περιβαλλοντικής ζημιάς,
στα ύδατα, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της οικολογικής, χημικής ή/και ποσοτικής κατάστασής τους,
την έγκριση των δαπανών πρόληψης και αποκατάστασης,
στο έδαφος, δηλαδή στην πρόκληση οποιαδήποτε μόλυνσης του εδάφους η οποία δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο δυσμενών συνεπειών για την ανθρώπινη υγεία.
την ανάληψη δράσης για πρόληψη και αποκατάσταση όταν η ζημιά επηρεάζει άλλα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
τη λήψη των αναγκαίων νομοθετικών και διοικητικών μέτρων για την υλοποίηση του Π.Δ. 148/2009.
Οι δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν ζημία είναι οι εγκαταστάσεις για τις οποίες προβλέπεται άδεια σύμφωνα με την οδηγία 96/61/ΕΚ, κάθε διαδικασία διαχείρισης αποβλήτων που περιλαμβάνει τη συλλογή, μεταφορά αποθήκευση, αξιοποίηση και διάθεση επικίνδυνων και μη επικίνδυνων αποβλήτων, οι απορρίψεις σε επιφανειακά νερά και υπόγεια νερά, οι μεταφορές επικινδύνων ή ρυπογόνων εμπορευμάτων, κ.α.
της
και επιπλέον
γνωμοδοτεί για την εφαρμογή της χρηματοοικονομικής ασφάλειας,
19
προωθεί τη συνεργασία με άλλους φορείς και συντάσσει εκθέσεις εφαρμογής.
Για την υποστήριξη του έργου του ΣΥΓΑΠΕΖ συγκροτήθηκε η «Επιτροπή Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών» με γνωμοδοτικό χαρακτήρα, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι Υπουργείων, φορέων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (αρ. πρωτ. οικ.73/08.03.2012 ΑΔΑ: Β44Υ0-8Θ0). Σε επίπεδο Αποκεντρωμένης Διοίκησης, συγκροτούνται οι Περιφερειακές Επιτροπές Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών με απόφαση του Γενικού Γραμματέα (Αποκεντρωμένης Διοίκησης), οι οποίες έχουν επίσης γνωμοδοτικό χαρακτήρα και στις οποίες συμμετέχουν εκπρόσωποι των Διευθύνσεων Περιβάλλοντος και Υδάτων και άλλων κατά περίπτωση συναρμόδιων περιφερειακών υπηρεσιών. Οι αρμοδιότητες είναι αντίστοιχες με αυτές του ΣΥΓΑΠΕΖ για την πρόληψη και αποκατάσταση της ζημιάς και τα σχετικά μέτρα εγκρίνονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Για το συντονισμό των αρμόδιων υπηρεσιών σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, εκδόθηκε εγκύκλιος σχετικά με τους κανόνες και τους όρους λειτουργίας των αρμόδιων Αρχών για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς. Σημειώνονται επίσης οι παρακάτω δραστηριότητες του Γραφείου: α) οργάνωση και πραγματοποίηση διμερών συναντήσεων στην Αθήνα, με συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχετικά με τη μεγαλύτερη δυνατή διείσδυση της εφαρμογής της Οδηγίας για την Περιβαλλοντική Ευθύνη (μελέτες αξιολόγησης του κινδύνου, τρόποι αποκατάστασης της ζημιάς στο έδαφος, στη βιοποικιλότητα και στα επιφανειακά και υπόγεια νερά), β) συστηματική παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων Διαχείρισης της Περιβαλλοντικής Κρίσης στον Ασωπό, στη Μεσ-
σαπία, στο Θριάσιο και σε άλλες περιοχές, με έμφαση στην επιτάχυνση των ενεργειών που έχουν προγραμματισθεί για τον Ασωπό, μέσω Επιτροπής εκπροσώπων όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και φορέων που συστήθηκε και συγκροτήθηκε στην ΕΓΕΠΕ.
Διοικητικά- Οικονομικά Το ΣΥΓΑΠΕΖ προβλέπεται να στελεχωθεί με 14 αποσπασμένους υπαλλήλους μετά την εφαρμογή του Ν. 4024/2011 και την κατάργηση κενών οργανικών θέσεων, ενώ σήμερα υπηρετούν 3 υπάλληλοι. Από την αρχή σύστασης της ΕΓΕΠΕ και του ΣΥΓΑΠΕΖ, έχουν υποβληθεί αιτήματα προς την αρμόδια Δ/νση Οικονομικού ώστε να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες πιστώσεις που προβλέπονταν από το Π.Δ. 148/2009 για τη λειτουργία της υπηρεσίας και την αντιμετώπιση των περιστατικών περιβαλλοντικής ζημιάς, δεδομένης όμως της οικονομικής συγκυρίας δεν κατέστη αυτό δυνατό μέχρι σήμερα. Για το λόγο αυτό επιλέχθηκε ως λύση και εντάχθηκε για την υποστήριξη των λειτουργικών αναγκών της υπηρεσίας και εν γένει της υλικοτεχνικής υποδομής σε χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ/ΕΠΠΕΡΑΑ (start-up), ώστε να διασφαλίζεται ότι θα μπορούν να υλοποιηθούν οι απαιτούμενες δράσεις και μελέτες για τη διερεύνηση και τεκμηρίωση της περιβαλλοντικής ζημιάς στις περιπτώσεις που είναι αναγκαίο, να γίνεται εκτίμηση του εύρους της ζημιάς, της ταχύτητα διάχυσης, το είδος των ρυπαντών, θέματα σχετικά με την ανάληψη έκτακτων μέτρων, εργαστηριακών αναλύσεων, κ.α.
Εκκρεμότητες του ΣΥΓΑΠΕΖ για νομοθετικές ρυθμίσεις Για την πλήρη εφαρμογή του Π. Δ/τος 148/2009 θα πρέπει να εκδοθούν οι παρακάτω Αποφάσεις: 1. Κοινή Υπουργική Απόφαση για την χρηματοοικονομική ασφάλεια όπως προβλέπεται στο άρθρο 14 του Π.Δ. Με το νόμο 4014/2011 για την περιβαλλοντική αδειοδότηση υπήρξε μεταφορά της προβλεπόμενης ημερομηνίας υποχρεωτικής υπαγωγής σε καθεστώς χρηματοοικονομικής ασφάλειας βάσει του παραπάνω άρθρου και οι φορείς εκμετάλλευσης των δραστηριοτήτων του Παραρτήματος ΙΙΙ θα πρέπει να υπαχθούν έως το τέλος του 2012 σε υποχρεωτική ασφάλεια. Η ΚΥΑ θα προσδιορίζει το είδος και το ύψος της χρηματοοικονομικής ασφάλειας για τη σταδιακή υπαγωγή τους λαμβάνοντας υπόψη το είδος της δραστηριότητας, τη σοβαρότητα της ενδεχόμενης ζημιάς και των επιπτώσεων στο έδαφος το νερό και τη βιοποικιλότητα, το βαθμό επικινδυνότητας εκδήλωσης περιβαλλοντικής ζημιάς και κάθε άλλη λεπτομέρεια (άρθ. 22, παρ. 7). 2. Υπουργική Απόφαση για τον τρόπο και την διαδικασία ενημέρωσης των φυσικών και νομικών προσώπων που υποβάλλουν αίτημα ανάληψης δράσης, καθώς και των πρόσωπων στις ιδιοκτησίες των οποίων πρέπει να εκτελεστούν μέτρα αποκατάστασης τα οποία καλούνται για την διατύπωση των απόψεων τους (αρ. 10, παρ. 3). Με τις εν λόγω ΚΥΑ θα καθοριστούν ειδικότερα :
το ακριβές χρονοδιάγραμμα υπαγωγής στο εν λόγω σύστημα για κάθε μια ή για κάθε κατηγορία δραστηριοτήτων των παραρτημάτων του ανωτέρω ΠΔ/τος
το ποσό χρηματοπιστωτικής ασφάλειας
Εκκρεμείς υποθέσεις Μέχρι σήμερα έχουν κοινοποιηθεί στην υπηρεσία περίπου 30 υποθέσεις υπαγωγής σε καθεστώς περιβαλλοντικής ευθύνης, εκ των οποίων:
Σε πολλές περιπτώσεις οι υποθέσεις έχουν κοινοποιηθεί από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ενώ σε 12 περιπτώσεις οι υποθέσεις έχουν παραπεμφθεί στο ΣΥΓΑΠΕΖ μετά από έλεγχο της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος
Περιορισμένος αριθμός αιτημάτων ανάληψης δράσης έχει υποβληθεί από φυσικά ή νομικά πρόσωπα.
Γεωγραφικά οι υποθέσεις εντοπίζονται κυρίως στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, αλλά συμβάντα έχουν σημειωθεί σε διάφορες περιοχές της χώρας (Δράμα, Άραχθος, Ικαρία, Θεσσαλονίκη και αλλού).
Οι μέχρι σήμερα εξεταζόμενες υποθέσεις αφορούν κυρίως στην πρόκληση ζημιάς στο έδαφος ή/και στα ύδατα.
Ποσοστό περίπου 85% των υποθέσεων αφορά σε πλημμελή διαχείριση αποβλήτων επικινδύνων και μη.
Ποσοστό περίπου 30% των υποθέσεων (8 υποθέσεις) αφορά σε ανεξέλεγκτη διάθεση επικινδύνων αποβλήτων, γεγονός που σημαίνει ότι η περιβαλλοντική επίδοση των φορέων εκμετάλλευσης δεν ανταποκρίνεται στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο.
21
ΜΗΤΡΩΟ
ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΣΥΓΑΠΕΖ
22
23
ΕΥΕΠΕΝ ΕΙ∆ΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
H ΕΥΕΠΕΝ συστάθηκε με το άρθρο 6 του Ν. 3818/2010 και συγκροτήθηκε με το Π.Δ. 72/2010 «Συγκρότηση, διοικητική – οργανωτική δομή και στελέχωση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας (ΕΥΕΠΕΝ)» (ΦΕΚ 132/Α/2010). Ο νόμος σύστασής της ορίζει ως αποστολή της τον έλεγχο και την παρακολούθηση της επίτευξης των στόχων της εθνικής ενεργειακής πολιτικής για την εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση και της εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 3661/2008, όπως ισχύει, καθώς και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτού κανονιστικών πράξεων. Σημειώνεται ότι με το Ν. 3661/2008, όπως τροποποιήθηκε από τον Ν. 3851/2010, ενσωματώνεται στο εθνικό μας δίκαιο η Οδηγία 2002/91/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2002 «Για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων». Για την εκτέλεση της αποστολής της, στην ΕΥΕΠΕΝ έχουν ανατεθεί οι ακόλουθες αρμοδιότητες, όπως απορρέουν από τις διατάξεις των Ν. 3818/2010 και 3851/2010 και εξειδικεύονται από το Π.Δ. 72/2010 και την ΚΥΑ οικ.192/13-10-2011: o Τήρηση, έλεγχος και διαχείριση του (ηλεκτρονικού) Μητρώου Ενεργειακών Επιθεωρητών (κτιρίων, λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης, εγκαταστάσεων κλιματισμού) και του (ηλεκτρονικού) Αρχείου Επιθεώρησης Κτιρίων, μέσω ενός ειδικά διαμορφωμένου πληροφοριακού
συστήματος που λειτουργεί δικτυακά (www.buildingcert.gr). o Έλεγχος και παρακολούθηση της διαδικασίας έκδοσης Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) κτιρίου, της επι θεώρησης λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης και της επιθεώρησης εγκατα στάσεων κλιματισμού, έλεγχος ποιότητας των ΠΕΑ και των εκθέσεων επιθεώρησης λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης και κλιματισμού, έλεγχος και παρακολούθηση του έργου των Ενεργειακών Επιθεωρητών, επιβολή κυρώσεων. o Έλεγχος των φορέων εκπαίδευσης των Ενεργειακών Επιθεωρητών, επιβολή κυρώσεων. o Συλλογή, επεξεργασία και μελέτη των αποτελεσμάτων από τον έλεγχο των ΠΕΑ και της επιθεώρησης λεβήτων και εγκαταστάσεων κλιματισμού, με σκοπό τη διαπίστωση του βαθμού εφαρμογής των μέτρων για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας των κτιρίων και την παρακολούθηση της επίτευξης των στόχων της ενεργειακής πολιτικής για την εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση. o Διατύπωση εισήγησης νομοθετικών και λοιπών ρυθμίσεων.
25
1650/11-10-2010 πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η ΕΥΕΠΕΝ υποστήριξε διοικητικά και οργανωτικά τόσο την υποβολή όσο και την εξέταση των αιτήσεων υποψήφιων «προσωρινών» Ενεργειακών Επιθεωρητών και εισηγήθηκε την έκδοση των σχετικών υπουργικών αποφάσεων για χορήγηση προσωρινών αδειών σε 5506 Ενεργειακούς Επιθεωρητές (και απόρριψη 1304 αιτημάτων), σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Π.Δ. 100/2010 (ΦΕΚ 177/Α/177/2010).
Στελέχωση Η ΕΥΕΠΕΝ, σύμφωνα με το Π.Δ. 72/2010, συγκροτείται από τη Γενική Επιθεώρηση, που έχει έδρα στην Αθήνα και δύο διοικητικούς Τομείς, γεωγραφικά κατανεμημένους, που υπάγονται στη Γενική Επιθεώρηση: τον Τομέα Νοτίου Ελλάδας με έδρα την Αθήνα και χωρική αρμοδιότητα στις Περιφέρειες Αττικής, Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, Νοτίου Αιγαίου, Κρήτης και Τομέας Βορείου Ελλάδας με έδρα τη Θεσσαλονίκη και χωρική αρμοδιότητα στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ηπείρου και Βορείου Αιγαίου. Για την ομαλή και απρόσκοπτη επιτέλεση του έργου της ΕΥΕΠΕΝ, προβλέπονται από τις διατάξεις του Π.Δ. 72/2010 80 θέσεις υπαλλήλων (στη μεγάλη πλειονότητα θέσεις κατηγορίας ΠΕ Μηχανικών, λόγω του τεχνικού αντικειμένου της υπηρεσίας). Με το Ν. 4030/2011 προστίθενται επιπλέον 18 θέσεις, ενώ μετά την εφαρμογή του Ν.4024/2011» (ΦΕΚ Β΄ 1049) προβλέπεται η κατάργηση 14 εκ των παραπάνω θέσεων. Από τις 84 συνολικά προβλεπόμενες θέσεις, έχουν καλυφθεί έως σήμερα (σταδιακά) οι 9, όλες με τη διαδικασία της απόσπασης.
Έκδοση της υπ’ αριθμ. οικ.387/13-1-2012 πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για επιπρόσθετη χορήγηση «προσωρινών» αδειών ενεργειακών επιθεωρητών. Στο πλαίσιο της εν λόγω πρόσκλησης υποβλήθηκαν 5962 αιτήματα, η εξέταση των οποίων αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του Ιουνίου 2012.
Έκδοση της υπ’ αριθμ. οικ.287/28-112011 πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη χορήγηση «οριστικών» αδειών Ενεργειακών Επιθεωρητών. Πρόκειται για ανοικτή πρόσκληση, χωρίς καταληκτική ημερομηνία υποβολής, στο πλαίσιο της οποίας έχουν, έως τώρα υποβληθεί 10259 αιτήσεις.
Εξέταση φακέλων δύο υποψηφίων για περιστασιακή παροχή υπηρεσιών Ενεργειακού Επιθεωρητή και χορήγηση σχετικών βεβαιώσεων – εγκρίσεων, με τη μορφή υπουργικών αποφάσεων.
Ενημέρωση της ηλεκτρονικής «καρτέλας» κάθε υποψήφιου, καθώς και κάθε Ενεργειακού Επιθεωρητή εγγεγραμμένου στο Μητρώο.
Παραγόμενο έργο Από τις αρχές του έτους 2011, που ξεκίνησε η λειτουργία της ΕΥΕΠΕΝ, το έργο της συνοψίζεται ως ακολούθως:
01. Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών
Εξέταση 6810 αιτημάτων για χορήγηση προσωρινής άδειας Ενεργειακού Επιθεωρητή και εγγραφή στα οικεία Μητρώα. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της υπ’ αριθμ.
02. Αρχείο Επιθεώρησης Κτιρίων
Συλλογή, με διατύπωση ερωταποκρίσεων (queries) και στατιστική επεξεργασία στοιχείων που περιέχονται στα 126.943 ΠΕΑ που έχουν υποβληθεί μέχρι σήμερα στο Αρχείο Επιθεώρησης Κτιρίων.
θώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την παροχή της απαιτούμενης εκπαίδευσης και τις υποχρεώσεις των εκπαιδευτικών φορέων, αλλά και για την ομαλή και αδιάβλητη διεξαγωγή των σχετικών εξετάσεων. Σημειώνεται ότι τόσο η εκπαίδευση, όσο και η επιτυχής συμμετοχή σε εξετάσεις αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας Ενεργειακού Επιθεωρητή.
Αντιμετώπιση 5400 αιτημάτων ανακλήσεων ΠΕΑ, που υποβλήθηκαν από Ενεργειακούς Επιθεωρητές.
03. Εξειδίκευση Τεχνικού Αντικειμένου Ενεργειακών Επιθεωρήσεων – Εκπαίδευση Ενεργειακών Επιθεωρητών
Συμμετοχή στην σύνταξη των Τεχνικών Οδηγιών του ΤΕΕ (ΤΟΤΕΕ), με τις οποίες αναλύεται διεξοδικά το τεχνικό αντικείμενο των ενεργειακών επιθεωρήσεων και η μεθοδολογία υπολογισμών ενεργειακής απόδοσης κτιρίων. Έκδοση των σχετικών υπουργικών αποφάσεων, με τις οποίες εγκρίνονται οι ΤΟΤΕΕ και καθίσταται υποχρεωτική η εφαρμογή τους. Συγκεκριμένα οι ΤΟΤΕΕ είναι:
Έκδοση της υπ’ αριθμ. οικ.2768/13-12201 εγκυκλίου με θέμα «Διαδικασία εκπαίδευσης υποψήφιων ενεργειακών επιθεωρητών: Διευκρινήσεις για τον τρόπο λειτουργίας των φορέων εκπαίδευσης».
Υποδοχή και εξέταση αιτημάτων και δικαιολογητικών 201 φορέων εκπαίδευσης Ενεργειακών Επιθεωρητών.
Επίσης για την εφαρμογή του ΚΕΝΑΚ εκδόθηκαν με τη συνδρομή της ΕΥΕΠΕΝ οι παρακάτω εγκύκλιοι:
α) ΤΟΤΕΕ 20701−1/2010 «Αναλυτικές εθνικές προδιαγραφές παραμέτρων για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και την έκδοση του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης»,
α) η οικ.1603/04.10.2010 Εγκύκλιος «Εφαρμογή του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ)»
β) ΤΟΤΕΕ 20701−2/2010 «Θερμοφυσικές ιδιότητες δομικών υλικών και έλεγχος της θερμομονωτικής επάρκειας των κτιρίων»,
β) η οικ.2279/22.12.2010 Εγκύκλιος «Διευκρινίσεις για την ορθή εφαρμογή του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων»
γ) ΤΟΤΕΕ 20701−3/2010 «Κλιματικά δεδομένα ελληνικών περιοχών»,
γ) η 2366/05.01.2011 Εγκύκλιος με επιπλέον διευκρινήσεις
δ) ΤΟΤΕΕ 20701−4/2010 «Οδηγίες και έντυπα ενεργειακών επιθεωρήσεων κτιρίων, λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης και εγκαταστάσεων κλιματισμού».
Έκδοση Οδηγού Ενεργειακής Επιθεώρησης (Ιανουάριος 2011), για την ενημέρωση και τη διευκόλυνση του έργου των «προσωρινών» Ενεργειακών Επιθεωρητών, καθώς επίσης και παραδείγματα Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης για τη διευκόλυνση των μηχανικών. Έκδοση της ΚΥΑ υπ’ αριθμ. οικ.192/1310-2011 «Εκπαίδευση και εξεταστική διαδικασία Ενεργειακών Επιθεωρητών» (ΦΕΚ 2406/Β’/2011), με την οποία καθορίζεται η διδακτέα και εξεταστέα ύλη, κα-
δ) η 22/26.01.2011 Εγκύκλιος της Συντονιστικής Επιτροπής Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος. 04. Ενημέρωση /εξυπηρέτηση κοινού – Συνεργασία και υποστήριξη άλλων υπηρεσιών του Δημοσίου
Έκδοση διευκρινιστικών εγκυκλίων.
Έγγραφη, ηλεκτρονική και τηλεφωνική επικοινωνία με πολίτες (μηχανικούς, ιδιοκτήτες – αγοραστές – μισθωτές ακινήτων, συμβολαιογράφους – δικηγόρους, εκπροσώπους φορέων εκπαίδευσης), αλλά και με άλλες δημόσιες υπηρεσίες (πολεο27
δομίες, εφορίες) και παροχή διευκρινίσεων και οδηγιών σε θέματα τεχνικά, νομικά και διοικητικά που άπτονται της εφαρμογής της οικείας νομοθεσίας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, ο όγκος της ημερήσιας ηλεκτρονικής αλληλογραφίας ανέρχεται σε 50 μηνύματα κατά μέσο όρο, ο δε χρόνος απόκρισης της υπηρεσίας κυμαίνεται από 1 έως 2 ημέρες.
Ενημέρωση της ηλεκτρονικής ιστοσελίδας του ΥΠΕΚΑ και του διαδικτυακού συστήματος που διαχειρίζεται η ΕΥΕΠΕΝ (www.buildingcert.gr) με πληροφοριακό υλικό.
Δημιουργία μηχανής αναζήτησης για την εύρεση Ενεργειακού Επιθεωρητή ανά περιοχή.
Έκδοση της ΚΥΑ οικ. 366/30-12-2011 (ΦΕΚ 3247/Β΄/2011) «Ένταξη στα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) που λειτουργούν ως Ενιαία Κέντρα Εξυπηρέτησης (ΕΚΕ) διαδικασιών αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής σε εκτέλεση των διατάξεων του Ν. 3844/2010 (ΦΕΚ Α΄ 63)», που αφορά στη διαδικασία αδειοδότησης Ενεργειακών Επιθεωρητών.
Συμμετοχή σε ημερίδες, συνέδρια και ενημερωτικές εκπομπές.
Υποστήριξη υπηρεσιών διαχείρισης προγραμμάτων παροχής κινήτρων για τη βελτίωση του ενεργειακού προφίλ υφισταμένων κτιρίων (π.χ. ΕΥΣΕΔ ΓΓΕΚΑ – Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον», ΕΥΔ – ΕΠΠΕΡΡΑΑ Πρόγραμμα «Πρότυπα Επιδεικτικά Έργα Αξιοποίησης ΑΠΕ και Δράσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας Σε Υφιστάμενα Σχολεία Α'βαθμιας και Β'βαθμιας Εκπαίδευσης»). Έγκειται τόσο στον καθορισμό των τεχνικών προδιαγραφών των επιλέξιμων παρεμβάσεων και του ενεργειακού στόχου, όσο και στην εξέταση ΠΕΑ που υποβάλλονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών, για τη διασφάλιση της ορθής και απρόσκοπτης υλοποίησής τους.
05. Ελεγκτικό Έργο Γενική Περιγραφή Όπως προκύπτει από όσα αναφέρθηκαν στην παραπάνω ενότητα και όπως ρητά ορίζεται στο Π.Δ. 72/2010, η ΕΥΕΠΕΝ αποτελεί υπηρεσία με ελεγκτικές, κατά κύριο λόγο, αρμοδιότητες που αφορούν: α) στη διαδικασία και την ποιότητα των ενεργειακών επιθεωρήσεων, την ορθότητα των εκδοθέντων ΠΕΑ και των εκθέσεων επιθεώρησης λεβήτων, εγκαταστάσεων θέρμανσης και εγκαταστάσεων κλιματισμού κτιρίων και εν γένει στην ορθή εκτέλεση του έργου των Ενεργειακών Επιθεωρητών και β) στην τήρηση των όρων και προϋποθέσεων εκπαίδευσης για τη χορήγηση άδειας Ενεργειακού Επιθεωρητή από τους φορείς εκπαίδευσης. Για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, η ΕΥΕΠΕΝ προβαίνει, αυτεπάγγελτα ή κατόπιν καταγγελίας, σε : Ελέγχους των ΠΕΑ και των ηλεκτρονικών αρχείων δεδομένων που τα συνοδεύουν, καθώς και των εκθέσεων επιθεώρησης λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης και εγκαταστάσεων κλιματισμού, που έχουν υποβληθεί στο Αρχείο Επιθεώρησης Κτιρίων. Επιτόπιες αυτοψίες. Εάν από το σχετικό έλεγχο διαπιστωθεί, σύμφωνα με το άρθρο 8 του Π.Δ.100/2010, ότι Ενεργειακός Επιθεωρητής: α. αναγράφει ανακριβή ενεργειακά ή άλλα στοιχεία επί των Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης ή/και των Εκθέσεων λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης ή/και των εγκαταστάσεων κλιματισμού, β. υποβάλλει ανακριβή στοιχεία και δικαιολογητικά, γ. παραβιάζει το καθήκον εχεμύθειας και εμπιστευτικότητας, ως προς τη χρήση των στοιχείων και των πληροφοριών
που συγκεντρώνει κατά την εκτέλεση του έργου του, δ. προβαίνει σε μη χρηστή χρήση της Άδειας, ε. εκπληρώνει πλημμελώς τα επιστημονικά και επαγγελματικά καθήκοντα και τις συμβατικές του υποχρεώσεις, στ. συντρέχουν στο πρόσωπό του νομικά ή άλλα κωλύματα ή ασυμβίβαστα, περιλαμβανομένων και των περιγραφόμενων στην παράγραφο 3 του άρθρου 4 του Π.Δ.100/2010 και ζ. παραβιάζει τις λοιπές υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις του Ν. 3661/2008, όπως ισχύει, καθώς και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδιδόμενων κανονιστικών πράξεων, η. ή ομοίως ότι δεν τηρούνται ή παραβιάζονται οι όροι και προϋποθέσεις εκπαίδευσης για τη χορήγηση άδειας Ενεργειακού Επιθεωρητή από φορέα εκπαίδευσης, σύμφωνα με το άρθρο 6 της ΚΥΑ οικ.192/13-10-2011,
Είδος Ελέγχων
Ευρήματα
το κλιμάκιο των Επιθεωρητών Ενέργειας που διενήργησαν τον έλεγχο συντάσσει Έκθεση Ελέγχου, όπου αναφέρονται τα σχετικά ευρήματα και η οποία κοινοποιείται στον Ενεργειακό Επιθεωρητή ή το φορέα εκπαίδευσης με ταυτόχρονη κλήση του σε ακρόαση. Έπειτα από την ακρόαση ή την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας της, το κλιμάκιο των Επιθεωρητών συντάσσει αιτιολογημένη Πράξη Βεβαίωσης ή μη της Παράβασης, βάση της οποίας η ΕΥΕΠΕΝ εισηγείται την επιβολή διοικητικής κύρωσης. Αποτελέσματα Η Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ. έχει μέχρι τώρα προβεί σε αναλυτικό δειγματοληπτικό έλεγχο των στοιχείων 760 ΠΕΑ και ηλεκτρονικών αρχείων δεδομένων, τα αποτελέσματα του οποίου παρουσιάζονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα:
Αριθμός ελεγχόμενων Επιθεωρητών
Διοικητική διαδικασία σε εξέλιξη
7
Κλήση σε ακρόαση: 2 Σχέδιο Έκθ.Ελέγχου: 4
Νομικά ή άλλα κωλύματα ή ασυμβίβαστα
16
Κλήση σε ακρόαση: 3 Σχέδιο Έκθ.Ελέγχου: 13
Μη χρηστή χρήση της Άδειας του Ενεργειακού Επιθεωρητή
53
Σχέδιο Έκθ.Ελέγχου: 2
Αυτεπάγγελτοι Δειγματ. Έλεγχοι
Ανακριβή ενεργειακά στοιχεία Πλημμελής εκτέλεση καθηκόντων
Αυτεπάγγελτοι Δειγματ. Έλεγχοι Αυτεπάγγελτοι Δειγματ. Έλεγχοι
Έλεγχοι Ανακριβή ενεργειακά στοιχεία κατόπιν καταγγελίας Πλημμελής εκτέλεση καθηκόντων
1
Επιβολή διοικητικής κύρωσης
1
Εισήγηση επιβολής κύρωσης: 1
Επίσης, με την υπ’ αριθμ. 1190/18-4-12 Απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ, κατόπιν εισήγησης της ΕΥΕΠΕΝ, επιβλήθηκε κύρωση σε έναν φορέα εκπαίδευσης Ενεργειακών Επιθεωρητών, καθώς από σχετική αλληλογραφία, διαπιστώθηκε ότι δεν τηρούσε τους προβλεπόμενους όρους για την εκπαιδευτική διαδικασία. 29
Προγραμματισμός δράσης για το έτος 2012.
Συνέχιση του ελεγκτικού έργου. Άμεσος έλεγχος σημαντικού δείγματος ΠΕΑ που έχουν υποβληθεί από 17 Ενεργειακούς Επιθεωρητές. Διενέργεια Επιτόπιων αυτοψιών. Ολοκλήρωση της διαδικασίας χορήγησης «προσωρινών» αδειών Ενεργειακών Επιθεωρητών.
Συγκρότηση εξεταστικής επιτροπής, εκκίνηση της εξεταστικής διαδικασίας και χορήγηση «οριστικών» αδειών Ενεργειακών Επιθεωρητών.
Εκπόνηση σχεδίου νόμου για την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας 2010/31/ΕΚ
για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (αναδιατύπωση).
Την ενεργοποίηση του συνδέσμου της ΕΥΕΠΕΝ με το πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΜΗΣ» του Υπουργείου Εσωτερικών, για την υποβολή δικαιολογητικών από υποψήφιους Ενεργειακούς Επιθεωρητές, μέσω των ΕΚΕ.
Στη συνέχεια παρουσιάζονται στατιστικά διαγράμματα για τα μέχρι σήμερα υποβληθέντα ΠΕΑ, αλλά και για τους «προσωρινούς» Ενεργειακούς Επιθεωρητές.
Πίνακας 01 Εκδοθέντα ΠΕΑ ανά κατηγορία Σύνολο: 131.483 (09.01.2011 - 30.05.2012)
Πίνακας 02 Εκδοθέντα ΠΕΑ ανά λόγο έκδοσης Σύνολο: 131.483 (09.01.2011 - 30.05.2012)
Πίνακας 03 Προσωρινοί Ενεργειακοί Επιθεωρητές ανά Ειδικότητα Πλήθος: 7.032 (30.05.2012)
31
ΕΥΕΔ ΕΙ∆ΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ∆ΟΜΗΣΗΣ
Η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών δόμησης (ΕΥΕΔ) συστάθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 16 του Ν. 4030/2011 «Νέος τρόπος έκδοσης αδειών δόμησης, ελέγχου κατασκευών και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ 249/Α΄/2011). Στο πνεύμα του Νόμου και στο πλαίσιο της πάταξης των αυθαιρέτων κατασκευών, της διαφθοράς των πολεοδομικών υπηρεσιών και της κατασταλτικής δράσης του κράτους για την προστασία του περιβάλλοντος προβλέπεται: 1. Ο Διαχωρισμός της Εγκριτικής από την Ελεγκτική αρμοδιότητα Η Εγκριτική από την Ελεγκτική αρμοδιότητα διαχωρίζονται και ασκούνται από διαφορετικά όργανα, τα οποία δεν έχουν καμία οργανική ή λειτουργική σχέση μεταξύ τους.
αδικασία ώστε να διασφαλισθεί η διαφάνεια και να αποφευχθούν φαινόμενα συναλλαγής μεταξύ ελεγχομένων και ελεγκτών. Την αρμοδιότητα ορισμού των Ελεγκτών Δόμησης με ηλεκτρονική κλήρωση, αλλά κυρίως της κρατικής και συνεχούς εποπτείας των Ελεγκτών Δόμησης ασκεί η ΕΥΕΔ. Επιπρόσθετα, ο Ν. 4030/2011 προβλέπει ότι: Ο σκοπός της ΕΥΕΔ είναι ο έλεγχος και παρακολούθηση του έργου των Ελεγκτών Δόμησης και της ορθής εκτέλεσης των καθηκόντων τους, μέσω αυτεπάγγελτων δειγματοληπτικών ελέγχων ή ύστερα από καταγγελία σε κτίρια που έχουν ελέγξει ελεγκτές δόμησης.
Την Ελεγκτική αρμοδιότητα, για την ορθή εκτέλεση των αδειών ασκούν οι Ελεγκτές Δόμησης, στους οποίους χορηγείται σχετική άδεια μετά από εξετάσεις στο ΤΕΕ.
Η ΕΥΕΔ συγκροτείται σε δύο διακριτούς Τομείς Νοτίου και Βορείου Ελλάδας με έδρα την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και για τη στελέχωσή τους εκτός της θέσης του Βοηθού Γενικού Επιθεωρητή και των δύο Τομεαρχών προβλέπονται 50 θέσεις υπάλληλων τακτικού προσωπικού (κυρίως μηχανικών).
Τα καθήκοντα του Ελεγκτή Δόμησης είναι ασυμβίβαστα με του δημοσίου υπαλλήλου ή γενικά υπαλλήλου στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, λειτουργούν ανεξάρτητα και δεν τελούν σε σχέση ιεραρχικού ελέγχου με τις Υπηρεσίες Δόμησης που είναι οι εγκριτικές αρχές.
Μέχρι στιγμής έχει συγκροτηθεί ο Τομέας Νοτίου Ελλάδας (ο οποίος ωστόσο διενεργεί ορισμούς Ελεγκτών Δόμησης για όλη την Ελλάδα). Η διαδικασία στελέχωσης της ΕΥΕΔ βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ μέχρι στιγμής έχουν αποσπαστεί 3 υπάλληλοι.
2. Η Διαφάνεια και η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Θεσμοθετούνται η διαδικασία, μορφή και τα πρωτόκολλα λειτουργίας των λογισμικών για την τήρηση αρχείων και μητρώων μελετητών και επιβλεπόντων μηχανικών με πρόβλεψη δημόσιας πρόσβασης. Οι προβλεπόμενοι έλεγχοι διενεργούνται από διαφορετικό κάθε φορά ελεγκτή δόμησης, που ορίζεται με αντικειμενική και αδιάβλητη ηλεκτρονική δι-
Πεπραγμένα Η ΕΥΕΔ συστάθηκε στις 27/3/2011 και άμεσα, ξεκίνησε τις απαραίτητες ενέργειες για την εφαρμογή του Ν. 4030/2011 και συγκεκριμένα: με έγγραφο υπογραφής της Ειδικής Γραμματέως Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 33
δόθηκαν οι πρώτες οδηγίες στις Υπηρεσίες Δόμησης (Υ.ΔΟΜ) της χώρας για το νέο σύστημα αδειοδότησης που προβλέπει ο Ν. 4030/2011. Παράλληλα ζητήθηκε ο ορισμός υπαλλήλων των Υ.ΔΟΜ με τους αναπληρωτές τους με πλήρη στοιχεία επικοινωνίας, με σκοπό την υλοποίηση των διαδικασιών που αφορούν τον ορισμό Ελεγκτών Δόμησης. Δημιουργήθηκε πίνακας με τα στοιχεία των Υ.ΔΟΜ ανά Τομέα, Περιφέρεια, Περιφερειακή Ενότητα, που συμπληρώνεται μέχρι σήμερα. Χορηγήθηκαν 1826 άδειες Ελεγκτών Δόμησης με σχετικές αποφάσεις Εγκαταστάθηκε στην ΕΥΕΔ ειδικό λογισμικό από το ΤΕΕ για την ηλεκτρονική κλήρωση των Ελεγκτών Δόμησης. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει πάνω από 500 ηλεκτρονικές κληρώσεις και ορισμοί Ελεγκτών Δόμησης σε όλη τη χώρα. Η διαδικασία περιλαμβάνει εκτός από την κλήρωση, την ηλεκτρονική ενημέρωση των Ελεγκτών Δόμησης , των Επιβλεπόντων και Κυρίων των έργων και των Υ.ΔΟΜ, ενώ στη συνέχεια διενεργούνται οι σχετικοί έλεγχοι, συντάσσονται τα πορίσματα ελέγχου και αποστέλλονται στην ΕΥΕΔ και τις οικείες Υ.ΔΟΜ για τις περαιτέρω ενέργειες. Έχει δημιουργηθεί στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ ειδικό πεδίο για τους Ελεγκτές Δόμησης, όπου
εκτός από τη σχετική νομοθεσία αναρτώνται όλες οι απαραίτητες πληροφορίες, χρήσιμες ερωτήσεις-απαντήσεις, καθώς και σχέδια (φόρμες) όλων των απαιτούμενων εγγράφων (αιτήσεις, πορίσματα, κλπ) για την ορθή υλοποίηση της διαδικασίας. Ο ρυθμός αιτημάτων από τις Υ.ΔΟΜ. για ορισμό Ελεγκτών Δόμησης είναι περίπου 35 ημερησίως με αυξανόμενο ρυθμό.
Εκκρεμότητες Οι εκκρεμότητες που αφορούν στην λειτουργία της ΕΥΕΔ είναι: 1. Προγραμματισμός διενέργειας δειγματοληπτικών αυτεπάγγελτων ελέγχων. 2. Έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (του αρθ. 19 παρ. β. Ν. 4030/2011) για την ένταξη στη διαδικασία ελέγχου έργων και εργασιών δόμησης και περιπτώσεις με Ελεγκτή Δόμησης και των περιπτώσεων των επώνυμων καταγγελιών. 3. Σύσταση του Εποπτικού Συμβουλίου (αρθ. 17, Ν. 4030/2011). 4. Χορήγηση Βεβαιώσεων στους Ελεγκτές Δόμησης.
∆ράσεις της ΕΓΕΠΕ σε εξέλιξη
35
37
39
41
Η ΕΓΕΠΕ τιμά και ευχαριστεί …
Το έργο της Ειδικής Γραμματείας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναπτύχθηκε μέσα σε αντίξοες συγκυρίες χάρη στην πίστη των ανθρώπων που την στελέχωσαν. Την Ειδική Γραμματέα Επιθεώρησης, Μαργαρίτα Καραβασίλη, στήριξαν, από το 2010, δύο από τους πλέον άξιους υπαλλήλους του ΥΠΕΚΑ, που αποσπάσθηκαν στο Γραφείο της, η Σταυρούλα Πουλή, Ειδική Σύμβουλος και ο Δημήτρης Αθανασίου, Ειδικός Συνεργάτης. Οι συνεργάτες του Γραφείου της Ειδικής Γραμματέως αποδείχθηκαν όχι μόνο αντάξιοι της επιλογής και της εμπιστοσύνης της, αλλά μοιράστηκαν μαζί κοινούς στόχους και όραμα. Προσέφεραν νυχθημερόν το πολύτιμο έργο τους και αγωνίστηκαν, κάτω από δυσμενείς συνθήκες, να θεμελιώσουν ισχυρές αρχές και αξίες απαραίτητες για την θεμελίωση υγειών πρακτικών της δημόσιας διοίκησης σε όφελος του πολίτη. Τίποτε όμως δεν θα ήταν εύκολο χωρίς την γραμματειακή υποστήριξη, από την Βίκυ Αγγελοπούλου και την Βίβη Γιαννοπούλου, που διατέθηκαν από το Γραφείο του Γενικού Γραμματέα Ενέργειας, και αργότερα έως και σήμερα από την Χριστίνα Μελάνη, που αποσπάσθηκε από την Περιφέρεια Πρέβεζας και κυρίως από την Γιόλα Βασάκη, που διατέθηκε από τη ΔΕΠΑ. Εξαιρετική τιμή αποδίδεται στους άξιους Προϊστάμενους των Υπηρεσιών της ΕΓΕΠΕ, τον Γενικό Επιθεωρητή της ΕΥΕΠ, κο Παναγιώτη Μέρκο, την Προϊσταμένη του ΣΥΓΑΠΕΖ κα Σταυρούλα Πουλή, την Γενική Επιθεωρήτρια της ΕΥΕΠΕΝ-ΕΥΕΔΕΝ, κα Λία Γιδάκου, τη Βοηθό Γενικού Επιθεωρητή για τις Κατεδαφίσεις, κα Ελευθερία Ξυνομηλάκη, τον Βοηθό Γενικού Επιθεωρητή για τις Περιβαλλοντικές Επιθεωρήσεις, Σωτήρη Στασινό και τέλος τον Προϊστάμενο της ΕΥΕΔ, Γιώργο Φάρκωνα, που με αταλάντευτη αφοσίωση και πίστη στο έργο τους αντιμετώπισαν σθεναρά ανείπωτες δυσκολίες και έδωσαν πνοή ύπαρξης στις υπηρεσίες τους. Είναι ευνόητο, ότι όλες οι προσπάθειες των στελεχών της ΕΓΕΠΕ και των υπηρεσιών της στηρίχθηκαν στον μόχθο του ανθρώπινου δυναμικού, που παρά τα συγκυριακά οικονομικά προβλήματα, τίμησε στην πλειονότητά του τον καίριο ρόλο του Κρατικού Λειτουργού, πολλές μάλιστα φορές με αυταπάρνηση.
Ιδιαίτερη αναφορά οφείλεται σε όλους τους άξιους πολίτες, που είτε ατομικά, είτε μέσα από φορείς και ιδρύματα όπως το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, το Ινστιτούτο Γεωλογικών Μελετών και Ερευνών, το ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το Γενικό Χημείο του Κράτους προσέφεραν εθελοντικά την πολύτιμη επιστημονική τους γνώση αλλά και την εκτενή προσωπική τους εργασία είτε για την σύνταξη και υλοποίηση σημαντικών νόμων που επεξεργάστηκε η ΕΓΕΠΕ είτε για την υποστήριξη των Περιβαλλοντικών Επιθεωρήσεων, με μηδενικό κόστος για τον Έλληνα φορολογούμενο.
Από την θεσμική μου θέση, αλλά και ιδιαίτερα προσωπικά, απευθύνω τις ειλικρινείς ευχαριστίες και ευγνωμοσύνη μου σε όλους σας και στον καθένα χωριστά ! Εύχομαι να κρατήσετε, ενωμένοι, αδιάπτωτη την συνειδητή προσφορά σας στον Έλληνα Πολίτη !
Μαργαρίτα