Arkusz opracowany przez Wydawnictwo GEMMI. Kopiowanie w całości lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione.
UZUPEŁNIA UCZEŃ KOD UCZNIA
miejsce na naklejkę z kodem
PESEL
BADANIE DIAGNOSTYCZNE W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 12 stron (zadania 1–22). Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Na tej stronie wpisz swój kod, numer PESEL i naklej naklejkę z kodem. 3. Na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i numer PESEL, wypełnij matrycę znaków oraz naklej naklejkę z kodem. 4. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie z poleceniami. 5. Rozwiązania zadań zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem. Nie używaj korektora. 6. W arkuszu znajdują się różne typy zadań. Rozwiązania zadań zamkniętych zaznaczaj na karcie odpowiedzi w następujący sposób: ·
wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą, np. gdy wybrałeś odpowiedź A:
·
wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiednimi literami, np. gdy wybrałeś odpowiedź FP lub NT:
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY
dysleksja
TEST III Czas pracy: 60 minut
lub ·
do informacji oznaczonych właściwą literą dobierz informacje oznaczone liczbą lub literą i zamaluj odpowiednią kratkę, np. gdy wybrałeś literę B i liczbę 1 lub litery NB:
www.testykompetencji.com.pl
lub 7. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź, np. GHiW-P1-A3 8. Rozwiązania zadań otwartych zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj. 9. Rozwiązując zadania, możesz wykorzystać miejsce opatrzone napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane. Powodzenia!
Autor: Leszek Głód
Zadanie 1. Ilustracja i mapa do zadania 1. Zapoznaj się z ilustracją, a następnie wykonaj polecenie.
1.1. Jak nazywa się budowla przedstawiona na ilustracji ? A. B. C. D.
Hipodrom, Kaaba, Minaret, Zikkurat.
1.2. Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą informację spośród podanych.
Przedstawiona budowla na ilustracji powstała na terenie oznaczonym na mapie numerem A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 2 z 12
Zadanie 2. Na podstawie ilustracji wykonaj polecenia. W którym polis znajduje się wzgórze przedstawione na ilustracji 1. Ilustracja 1. Partenon
Źródło: internet.
2.1. A. Troja
B. Korynt
C. Ateny
D. Sparta
Ilustracja 2.
A.
B.
Określ styl kolumn przedstawionych na ilustracji 2. kolumny
Styl (porządek) architektoniczny
prawda
fałsz
2.2
Budowla A.
JOŃSKI
P
F
2.3
Budowla B.
KORYNCKI
P
F
3 z 12
Zadanie 3. Spośród poniżej podanych wydarzeń, oznaczonych literami A-D, wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane wydarzenia. A 3.1
Wydarzenie chronologicznie pierwsze
3.2
Wydarzenie chronologicznie ostatnie
B
C
A. Ślub Mieszka I z Dobrawą. B. Misja św. Wojciecha do Prus. C. Koronacja Bolesława Chrobrego. D. Pokój w Budziszynie. Ilustracje do zadań 4. i 5. 1.
2.
3.
4.
Zadanie 4. Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Charakterystyczną dla kultury baroku jest budowla przedstawiona na ilustracji A. 1
B. 2
C. 3
4 z 12
D. 4
D
Zadanie 5. Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Budowla przedstawiona na ilustracji numer 2 jest charakterystyczna dla stylu A. romańskiego, ponieważ jest masywna i ma stosunkowo małe otwory okienne. B. gotyckiego, ponieważ jest strzelista i ma wysokie okna zakończone ostrymi łukami. C. renesansowego, ponieważ ma liczne krużganki i duże trójskrzydłowe okna. D. barokowego, ponieważ ma liczne dekoracje rzeźbiarskie i okna bogato zdobione. Tekst do zadania 6. Akt unii lubelskiej z 1569 r. l. W imię Pańskie, Amen. Ku wiecznej pamięci sprawy niżej opisanej. [...] 3. Iż już Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie jest jedno nierozdzielne i nieróżne ciało, a także nieróżna, ale jedna spólna Rzeczpospolita, która się ze dwu państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła. 4. A temu obojemu narodowi, żeby już wiecznemi czasy jedna głowa, jeden pan i jeden król spólny rozkazował, który spólny głosy od Polaków i od Litwy obran, a miejsce obierania w Polscze, a potem na Królestwo Polskie pomazan i koronowan w Krakowie będzie, któremu obieraniu wedle przywileju Aleksandrowego niebytność której strony przeszkadzać nie ma, albowiem powinnie et ex debito [z obowiązku] rady i wszystki stany Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego wzywane być mają. [...] 8. Sejmy i rady tej obój naród ma zawżdy mieć wspólne koronne pod królem polskim panem swym i zasiadać tak panowie [litewscy] między pany [koronnymi] osobami swemi, jako posłowie [litewscy] między posły [koronnymi] i radzić o spolnych potrzebach tak na sejmie, jako i bez sejmu w Polszcze i na Litwie. 12. Moneta tak w Polsce, jako i w Litwie ma być za wspólną radą [jednostajna i równa co do wagi i zawartości, i liczby sztuk, i napisu na monecie][…]. M. Sobańska-Bondaruk, S. Lenard Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych…, Warszawa 1997
Zadanie 6. Uzupełnij poniższy tekst, wybierając w każdym zdaniu właściwą informację spośród podanych. Państwo powstałe w wyniku unii lubelskiej miało wspólnego króla, którym był 6.1____. Każdy nowy władca miał być wybierany przez 6.2____. Rzeczpospolita Obojga Narodów miała wspólną politykę zagraniczną, zachowano jednak odrębne dla Korony i Litwy 6.3____. 6.1
A. Władysław Jagiełło
B. Zygmunt II August
C. Henryk Walezy
6.2
A. Polaków
B. Litwinów
C. Polaków i Litwinów
6.3
Monety
B. Sejmy
C. Urzędy
5 z 12
Ilustracja do zadania 7
Zadanie 7. Wybierz okres w sztuce, dla którego jest charakterystyczna budowla przedstawiona na ilustracji, i wskaż uzasadnienie wyboru spośród podanych. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3.
A.
1.
harmonia, spokój, motywy dekoracyjne; arkady, liczne krużganki.
2.
monumentalizm, nieregularność, dynamika formy, wygięcia elewacji budowli.
3.
strzelistość, duże okna zakończone ostrym łukiem i wypełnione witrażami.
Renesans, na co wskazuje
B.
Barok,
Zadanie 8. Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Przedział czasu, w którym miały miejsce obrady Sejmu Czteroletniego (Wielkiego) w Rzeczypospolitej, oznaczony jest na taśmie chronologicznej numerem
1
1650 A. 1
2
1700 B. 2
3
1750
4
1800
C. 3
5
1850 D. 4
E. 5
Zadanie 9. Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Bitwa pod Salaminą odbyła się w 480 r. p.n.e., czyli w A. połowie IV w. p.n.e. B. II połowie IV w. p.n.e. C. I połowie V w. p.n.e. D. II połowie V w. p.n. 6 z 12
Zadanie 10. Wybierz władcę z dynastii Wazów, który abdykował i wskaż powód abdykacji. Zaznacz literę przyporządkowaną władcy oraz numer odpowiadający uzasadnieniu wyboru. A. Zygmunt III Waza B. Władysław IV Waza
abdykował, ponieważ
C. Jan Kazimierz
1. był zmęczony sporami ze szlachtą i magnaterią oraz śmiercią swojej żony. 2. stracił poparcie Polaków po egzekucji biskupa Stanisława. 3. przegrał wojnę z koalicją szwedzko – ruską.
Zadanie 11. Wskaż poprawną odpowiedzi. Z jakim wydarzeniem związane są te słowa – ,, Król z narodem, naród z królem”. A. z I rozbiorem Polski. B. z obradami Sejmu Wielkiego. C. z konfederacją barską. D. z insurekcją kościuszkowską. Tekst do zadania 12. Kiedy w jednej i tej samej osobie, lub w jednym i tym samym ciele, władza prawodawcza zespolona jest z wykonawczą, nie ma wolności; ponieważ można się lękać, aby ten sam monarcha albo ten sam senat nie stanowił tyrańskich praw, które będzie tyrańsko wykonywał. Nie ma również wolności, jeśli władza sędziowska nie jest oddzielona od prawodawczej i wykonawczej. Gdyby była połączona z władzą prawodawczą, władza nad życiem i wolnością obywateli byłaby dowolną; sędzia bowiem byłby prawodawcą. Gdyby była połączona z władzą wykonawczą, sędzia mógłby mieć siłę ciemiężyciela. Źródło: T. Cegielski, K. Zielińska, Dzieje nowożytne, Warszawa 1991.
Zadanie 12. Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstu są prawdziwe, czy fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Według autora skupienie władzy w ręku jednej osoby lub jednego organu może doprowadzić do rządów absolutnych.
P
F
Autor był zwolennikiem podziału władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
P
F
7 z 12
Mapa do zadania 13. Zadanie 13. Na podstawie mapy, wskaż państwa, które podpisały tzw. „traktat trzech czarnych orłów” (inaczej traktat Loewenwolda). A. Prusy, Turcja, Rosja. B. Prusy, Austria, Szwecja. C. Austria, Rosja, Prusy. D. Prusy, Rosja, Anglia.
Mapa do zadania 14. Zadanie 14. Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Mapa przedstawia ziemie polskie podczas A. wojny polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 Maja. B. insurekcji kościuszkowskiej. C. powstania listopadowego. D. powstania styczniowego.
S. Kieniewicz, Historia Polski 1795-1918, Warszawa 2002.
8 z 12
Ilustracja do zadania 15. Zadanie 15. Wskaż poprawną odpowiedź. Obraz dotyczy zjawiska A. germanizacji B. polonizacji C. rusyfikacji D. autonomii galicyjskiej
Ilustracja do zadania 16. Zadanie 16. Wskaż poprawną odpowiedź. 16.1. Jakie wydarzenie historyczne przedstawia poniższy obraz ? A. insurekcja kościuszkowska. B. powstanie styczniowe. C. rewolucja na ziemiach polskich 1905 – 1907. D. walki podczas I wojny światowej.
16.2. Wydarzenia ukazane na obrazie miały miejsce A. w II poł. XVIII wieku; B. w I poł. XIX wieku; C. w II poł. XIX wieku; D. w I poł. XX wieku.
Zadanie 17. Wskaż poprawną odpowiedzi. Bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej było A. przystąpienie USA do wojny po stronie państw Ententy. B. zabójstwo austriackiego następcy tronu Franciszka Ferdynanda w Sarajewie. C. ogłoszenie prze Niemcy tzw. nieograniczonej wojny podwodnej. D. zatarg na posterunku granicznym między patrolem francuskim i niemieckim.
9 z 12
Ilustracja do zadanie 18.
Zadanie 18. Obraz przedstawia znanego przywódcę-polityka z okresu I wojny światowej A. cesarza Niemiec B. cara Rosji C. cesarza Austro-Węgier D. prezydenta USA
Ilustracja do zadanie 19. Zadanie 19. Wskaż poprawną odpowiedź. Ilustracja przedstawia A. Gmach Ministerstwa Finansów. B. Gmach Sejmu Rzeczpospolitej Polski. C. Gmach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. D. Gmach Ministerstwa Edukacji Narodowej.
10 z 12
Zadanie 20. Oceń prawdziwość zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
20.1
Posiedzenia Sejmu zwołuje Prezes Rady Ministrów.
P
F
20.2
Polski parlament składa się z Sejmu i Zgromadzenia Narodowego.
P
F
20.3
Sejm jest wybierany na czteroletnią kadencję.
P
F
Zadanie 21. Kto nadaje obywatelstwo polskie cudzoziemcowi, który zamieszkuje legalnie w Rzeczypospolitej co najmniej 5 lat ? A. Sejm. B. Senat. C. Prezydent RP. D. wojewoda. Zadanie 22. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
22.1
Prezydent RP jest organem władzy wykonawczej.
P
F
22.2
Prezydent RP może nadawać odznaczenia państwowe.
P
F
22.3
Kadencja Prezydenta RP trwa 5 lat.
P
F
22.4
Prezydent RP nie bierze udziału w powoływaniu rządu.
P
F
11 z 12
BRUDNOPIS …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………
12 z 12