Εργοληπτικό Βήμα τεύχος 64 09-10-11-12/2008 by PESEDE

Έκδοση της Πανελλήνιας Ένωσης Συνδέσμων Εργοληπτών ∆ημοσίων Έργων Θεμιστοκλέους 4, 106 78 Αθήνα τηλ: 210 3814735, 210 3338759 Email: secretary@pesede.gr URL: www.pesede.gr

Περιεχόμενα ∆ΙΑ∆ΡΟΜΕΣ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ

06 12

ΤΕΥΧΟΣ 64 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: 1 λεπτό Ι∆ΙΟΚΤΗΤΗΣ Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. ΕΚ∆ΟΤΗΣ Α. Π. ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΚΟΙΝΗ ∆ΡΑΣΗ

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΘΕΜΑΤΑ

∆ΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Νίκος Πέρπερας

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΒΗΜΑ ΣΥΝ∆ΕΣΜΩΝ

∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Βασίλης Νεάνθης

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΕΛΙ∆ΕΣ

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΛΑΧΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΕΤΑΞΑΣ

ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Χ. ΒΕΝΤΖΙΟΣ Ι. ΓΑΛΕΝΙΑΝΟΣ Τ. ΓΑΚΙ∆ΗΣ Γ. ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Μαίρη Μήλιου Λεωνίδας Ριτζάκης Τηλ: 210 6008530 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ www.eurokinissi.gr

Πληκτρολογήστε www.pesede.gr και απλοποιήστε τη ζωή σας!

ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Βασίλης Νεάνθης

Νέα, δραστηριότητες, νομικά και φοροτεχνικά θέματα άμεσα και έγκυρα, από το χώρο εργασίας σας, ότι ώρα επιθυμείτε.

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Τηλ: 210 3823983, 210 3838759 210 3814735 FAX: 210 3824116

ΦΩΤΟ ΒΑΪΟΣ 2310 302357

Αιχµηρά ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ∆.Σ. Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ Γρηγορόπουλος Γρηγόρης (Θεσσαλονίκη) ΑΝΤΙΠΡΟΕ∆ΡΟΣ Κλαπαδάκης Εμμανουήλ (Αθήνα) ΑΝΤΙΠΡΟΕ∆ΡΟΣ Μπελιμπασάκης Στέφανος (Ηράκλειο) ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Βλάχος Βασίλης (Εύβοια) ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Κοσμάς Γεώργιος (Ιωάννινα) ΤΑΜΙΑΣ Τσουρέκας ∆ημήτρης (Θεσσαλονίκη) ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Αυγέρης Στέργιος (Σέρρες) Βασιλείου Μεταξάς (Ημαθία) Γεωργουλόπουλος Γεώργιος (Μεσσηνία) Γκέλλας Χρήστος (Αθήνα) ∆έλκος Κωνσταντίνος (Ξάνθη) Ζαχαράκη Μαρίνα (Αθήνα) Καπάζογλου Χρήστος (Αθήνα) Κατσάμπουλας Θεόδωρος (Πάτρα) Κατσούλας Κωνσταντίνος (Αθήνα) Λιάκος Πολυδεύκης (Κοζάνη) Μητσόπουλος Βασίλειος (Λάρισα) Μπαρμπούτης Γεώργιος (Καρδίτσα) Μπουζιάκας ∆ημήτρης (Αθήνα) Ορφανίδης ∆ημήτριος (Καβάλα) Παπαπέτρου Κυριάκος (∆ωδεκάνησα) Παππάς Κωνσταντίνος (Αγρίνιο) Τζήκας Γεώργιος (Θεσσαλονίκη) Τσιρογιάννης Βασίλειος (Θεσσαλονίκη) Ρούλιος Αντώνιος (Ρέθυμνο)

Ανοικτή επιστολή στο νέο Υπουργό Οικονοµίας Κύριε Υπουργέ, Ο κατασκευαστικός κόσµος της χώρας µας διέρχεται τη χειρότερη µεταπολεµική κρίση του και το Υπουργείο σας οφείλει να διαχειριστεί µε τρόπο που να ελαχιστοποιήσει τις ολέθριες συνέπειες αυτής της κρίσης στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Θεωρούµε πρώτα από όλα ότι µε το συγκεκριµένο 1,7 δις € που δηλώσατε ότι θα διαθέσετε για πληρωµές ∆ηµοσίων Έργων θα φροντίσετε να γίνει σωστή διανοµή και διασπορά στο σύνολο των Περιφερειών, ώστε να πληρωθούν όλοι οι λογαριασµοί των συναδέλφων µας που εκκρεµούν και που εκτός από κρατήσεις και ασφαλιστικές εισφορές θα πληρώσουν στις 20/1 και το Φ.Π.Α. που δεν έχουν εισπράξει. Είναι ολέθριο για την Ελληνική Οικονοµία να καταλήγουν στον ΤΕΙΡΕΣΙΑ συνεπείς Εργολήπτες ∆ηµοσίων Έργων, επειδή τήρησαν το χρονοδιάγραµµα εκτέλεσης των εργασιών τους χωρίς να πληρωθούν. Κύριε Υπουργέ, Λαµβάνοντας υπόψη τις δηλώσεις του προκατόχου σας, σύµφωνα µε τις οποίες «το υψηλό δηµόσιο χρέος απαιτεί προσοχή και συγκράτηση στην άσκηση της οικονοµικής πολιτικής», σας ερωτούµε: ∆εν είναι οξύµωρο από τη µια να επικαλείστε το υψηλό κόστος του δανεισµού για ∆ηµόσιες Επενδύσεις, περικόπτοντας κατά 8,8% το Πρόγραµµα ∆ηµοσίων Επενδύσεων του 2009, σε σχέση µε το 2008, και την ίδια στιγµή να προωθείτε τις Σ∆ΙΤ µε επιτόκια πιστωτικής κάρτας, ώστε να δηµιουργείται η εξής τραγική αντίφαση: Μια σειρά από «ώριµα», έργα (σχολεία, Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου, πυροσβεστικοί σταθµοί, ∆ιοικητήρια κ.λπ.) που θα είχαν εκτελεστεί, εφόσον είχαν ενταχθεί εγκαίρως στο Γ’ ΚΠΣ, από τον ΟΣΚ Α.Ε. και άλλους αρµόδιους και πιστοποιηµένους από την Ε.Ε. φορείς, παραµένουν σε τουλάχιστον τριετή «διαθεσιµότητα» προκειµένου (άγνωστο πότε) να συµβασιοποιηθούν µε Σ∆ΙΤ, και απεντάσσονται και από το ΕΣΠΑ, την ίδια στιγµή που σηµαντικά κονδύλια του Γ’ ΚΠΣ χάνονται και επιστρέφονται ως αναπορρόφητα στην Ε.Ε.! Αλήθεια, ποιος έχει τελικά την ευθύνη για τη µη έγκαιρη παράδοση αναγκαίων σχολικών συγκροτηµάτων, για παράδειγµα, καταδικάζοντας χιλιάδες µαθητές, γονείς και διδάσκοντες να βιώνουν ακόµη το βραχνά της διπλοβάρδιας; Ποιος θα χρεωθεί την κατασκευή τους µε τριπλάσιο κόστος; Μήπως η Ειδική Γραµµατεία Σ∆ΙΤ, ή η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου; Εµείς θεωρούµε πως το κακέκτυπο της εφαρµογής των Σ∆ΙΤ στη χώρα πρέπει να σταµατήσει στην διάρκεια της θητείας σας, µε δεδοµένο πως είµαστε η µοναδική χώρα στην Ε.Ε. που διαθέτει αυτοτελές Υπουργείο ∆ηµοσίων Έργων µε το οποίο οφείλει το ΥΠΟΙΟ επιτελούς να συνεργαστεί.

ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Γρηγορόπουλος Γρηγόρης Κλαπαδάκης Εμμανουήλ Μπελιμπασάκης Στέφανος Βλάχος Βασίλης Κατσάμπουλας Θεόδωρος Κατσούλας Κωνσταντίνος Μητσόπουλος Βασίλειος ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Παντελίδης Νικόλαος (Λάρισα) Φάκος Γεώργιος (Πάτρα) Προμπονάς Νικόλαος (Αθήνα) ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Νάρης Αστέριος (Λάρισα) Παππάς Αθανάσιος (Καβάλα) Ποβάσκη Ριχάρδος (Ηράκλειο)

Κύριε Υπουργέ, Ως Πανελλήνια Ένωση Συνδέσµων Εργοληπτών ∆ηµοσίων Έργων, αντιπροσωπεύουµε 5.000 µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλη την Ελλάδα και βιώνουν το χειρότερο επιχειρηµατικό κλίµα των τελευταίων ετών, και τις ολέθριες επιπτώσεις της οικονοµικής ύφεσης. Ζητάµε, έστω και την ύστατη ώρα, να αυξήσετε το Πρόγραµµα ∆ηµοσίων Επενδύσεων κατά 1 δισεκατοµµύριο ευρώ τουλάχιστον, για να εκτελεστούν µικρά έργα, κυρίως στην Περιφέρεια, µε τις δοκιµασµένες και διαφανείς διαδικασίες του Προγράµµατος «ΘΗΣΕΑΣ», που θα αναζωογονήσουν τις τοπικές αγορές και θα ανακόψουν τις συνέπειες της οικονοµικής κρίσης. Η ιδιωτική οικοδοµική δραστηριότητα που τα τελευταία χρόνια κάλυπτε µε την άνοδό της τη συνεχή µείωση του Π∆Ε, παρουσιάζει πλέον συνεχή πτώση. Όλος ο κατασκευαστικός κλάδος διέρχεται τη χειρότερη κρίση του. Η αύξηση του Π∆Ε αποτελεί µονοσήµαντη επιλογή για την επιβίωσή του. Γρηγόρης Γρηγορόπουλος Πρόεδρος της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.

∆ΙΑ∆ΡΟΜΕΣ ∆υσοίωνες προβλέψεις και για την Ελλάδα ∆υσοίωνες, όμως, είναι οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ και για την ελληνική οικονομία τη διετία 2009 – 2010. Ειδικότερα, στην έκθεσή του ο Οργανισμός εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας θα υποχωρήσει στο 1,9% του ΑΕΠ το 2009, από 3% που εκτιμά η κυβέρνηση σύμφωνα με το νέο Κρατικό Προϋπολογισμό. Ο δείκτης της ανεργίας θα φτάσει στο 8% για το 2009 και στο 8,2% το 2010, από τα επίπεδα του 7,5% που προβλέπει η κυβέρνηση τόσο για φέτος, όσο και για τον επόμενο χρόνο. Την ίδια στιγμή το έλλειμμα του Προϋπολογισμού θα διαμορφωθεί στο 2,7% του ΑΕΠ, από 2,5% φέτος και 2% για το 2009 που εκτιμά η κυβέρνηση. Η μόνη αισιόδοξη πρόβλεψη για τη χώρα μας είναι για τον πληθωρισμό, για τον οποίο εκτιμάται πως η αύξησή του δεν θα ξεπεράσει το 2,7%, έναντι 3% που προβλέπει ο νέος Κρατικός Προϋπολογισμός. Κι αυτό βέβαια είναι λογικό, αφού τόσο η ιδιωτική όσο και η δημόσια κατανάλωση θα κυμανθούν σε χαμηλά επίπεδα...

Ο πλανήτης στη δίνη της κρίσης Στη δίνη της οικονομικής κρίσης θα κινηθεί ολόκληρος ο πλανήτης τα επόμενα χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΟΟΣΑ περιόρισε σημαντικά τις εκτιμήσεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη, προειδοποιώντας ότι οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου βρίσκονται αντιμέτωπες με τη χειρότερη ύφεση από τις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα. Σύμφωνα μάλιστα με το διεθνή οργανισμό, η χρηματοπιστωτική κρίση θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας, καθώς μέσα στα επόμενα δύο χρόνια ο αριθμός των ανέργων αναμένεται να αυξηθεί κατά 8 εκατομμύρια, και να φτάσει στα 42 εκατομμύρια από 34 εκατομμύρια που υπολογίζονται σήμερα οι άνεργοι στα ανεπτυγμένα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ. Σύμφωνα με την εξαμηνιαία έκθεση για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές που βασίζεται στις πλέον πρόσφατες προβλέψεις του διεθνούς οργανισμού, το επόμενο έτος η ανάπτυξη στις χώρες του ΟΟΣΑ αναμένεται να περιορισθεί στο 0,4%, ενώ το 2010 θα ανακάμψει στο 1,5%. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ανάπτυξη αναμένεται να υποχωρήσει κατά 0,9%, όταν για φέτος ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ υπολογίζεται στο 1,4% και για το 2010 στο 1,6%. Για την ευρωζώνη, ο διεθνής οργανισμός επίσης προβλέπει αρνητική ανάπτυξη το 2009, της τάξης του 0,6%, σε σχέση με ανάπτυξη 1% το τρέχον έτος και 1,2% το 2010. Η χρηματοπιστωτική κρίση, λοιπόν, αγγίζει πλέον όλα τα επίπεδα της πραγματικής οικονομίας... .

ΣΠΙΘΕΣ Περικοπή 3.400 θέσεων εργασίας, από τους 20.500 που συνολικά διαθέτει μόνο στις σκανδιναβικές χώρες, ανακοίνωσε η φιλανδική «Skanska», η μεγαλύτερη κατασκευαστική εταιρεία της Ευρώπης. Η εταιρεία, που απασχολεί διεθνώς 60.000 εργαζόμενους, προβλέπει μείωση κατά 15% της κατασκευής κατοικιών για το 2009. ∆υστυχώς τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά στον κατασκευαστικό τομέα και στην Ελλάδα... Παρά τις «ενέσεις ρευστότητας» τον Οκτώβριο ο τομέας κατασκευής νέων κατοικιών στις ΗΠΑ κινήθηκε με βραδύτερους ρυθμούς από το 1959, ενώ οι τιμές των μεταχειρισμένων κατρακύλησαν στα χαμηλότερα επίπεδα των 40 τελευταίων ετών. Αποτέλεσμα όλων

«Φάρμακο» τα ∆ημόσια Έργα «Οι προβλέψεις για τον αριθμό των πιθανών απολύσεων στηρίζονται στη συνάρτηση ρυθμός ανάπτυξης και απασχόληση. Με βάση το σενάριο μείωσης του ρυθμού ανάπτυξης στο 2% αναμένονται περί τις 40.000 απολύσεις μέχρι το τέλος του 2009, ενώ σε περίπτωση μείωσης του ρυθμού ανάπτυξης στο 1%, οι απολύσεις θα ξεπεράσουν τις 80.000, πάντα μέχρι το τέλος του 2009». Αυτό επισήμανε σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ημερησία» ο νέος πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Απασχόλησης Γ. Ρωμανιάς. Και ξέρετε τι βλέπει ως «φάρμακο» για τον περιορισμό της; «Στο πεδίο της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας -τονίζει- η παρέμβαση της πολιτείας μπορεί να αποδειχθεί πολύ αποτελεσματική εάν επιτευχθεί η επίσπευση πολλών δημόσιων έργων είτε απευθείας από το κράτος είτε από δημόσιες επιχειρήσεις και Οργανισμούς (ασχέτως εάν τα έργα αυτά χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό ή συγχρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ)». Η μόνη που δεν το βλέπει είναι η κυβέρνηση η οποία περικόπτει αυθαίρετα το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων (Π∆Ε) για το 2009 κατά 8,8% σε σχέση με φέτος και το περιορίζει μόλις στο 3,4% ως ποσοστό του ΑΕΠ, στο μικρότερο, δηλαδή της τελευταίας τουλάχιστον δεκαετίας!

αυτών η συρρίκνωση του ΑΕΠ στις ΗΠΑ κατά 0,5% το τρίτο τρίμηνο του έτους. Η λεγόμενη «ατμομηχανή της ανάπτυξης» ρετάρει διεθνώς... Στο 2,5% από 3,25% μείωσε το βασικό της επιτόκιο δανεισμού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Έτσι η σωρευτική μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ από τον Οκτώβριο έφτασε στο 1,75%, ενώ πολλοί προεξοφλούν ότι μέχρι τον Ιούνιο το επιτόκιο θα πέσει άλλο ένα 0,75%. Για να δούμε, όμως, η μείωση αυτή θα φτάσει και στους δανειολήπτες; Επιπλέον χρηματοδότηση προγραμμάτων ύψους 2 δισ. ευρώ για τη στήριξη των μικρομεσαίων μέσω ανακατανομής του ΕΣΠΑ 2007 – 2013. Αυτό ανακοίνωσε πανηγυρικά στη Βουλή ο υφυ-

…Και απροθυμία αγοραστών; Τα πράγματα αναμένεται πως θα πάνε ακόμη χειρότερα, καθώς δημοσκόπηση του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών έδειξε ότι τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, οι εργαζόμενοι των 700 ευρώ, οι αγρότες, οι συνταξιούχοι και γενικότερα όσοι δυσκολεύονται να αγοράσουν ακόμη και βασικά αγαθά, είναι αυτοί που βλέπουν ότι το όνειρο για το δικό τους κεραμίδι θα μείνει άπιαστο. Μόλις 1 στους 10 Έλληνες με εισόδημα έως 500 ευρώ δηλώνει ότι σκοπεύει να πάρει σπίτι τα επόμενα δύο χρόνια ενώ οι πολίτες με εισόδημα από 500 έως 1.000 ευρώ δηλώνουν σε ποσοστό 15,9% ότι θα προχωρούσαν σε αγορά, ενώ για όσους έχουν εισόδημα 1.000 2.000 ευρώ τον μήνα το ποσοστό που θα το τολμούσε μόλις φτάνει στο 17,9%. Οι έχοντες εισόδημα γύρω στα 500 με 1.000 ευρώ, αντιμετωπίζουν με... τρόμο την ιδέα να πάρουν στεγαστικό δάνειο, ενώ και το 62,1% όσων έχουν εξασφαλίσει μία άνετη ζωή δεν σκοπεύει να πάρει δάνειο.

Καθίζηση στην οικοδομή… «Βουτιά» κατά 18,4% έκανε η οικοδομική δραστηριότητα από τις αρχές του χρόνου σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ). Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, από τις αρχές του έτους έως τα τέλη Ιουνίου εκδόθηκαν 32.666 νέες άδειες σε όλη τη χώρα, κατά 18,4% χαμηλότερα σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, που αντιστοιχούν σε 8.567,1 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα. Η μεγαλύτερη μείωση στην έκδοση αδειών σημειώθηκε στην περιφέρεια Αττικής (25,3%), στη Θεσσαλία (24%) και στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (23,8%). Αύξηση στον αριθμό των αδειών σημειώθηκε μόνο στην περιφέρεια του νότιου Αιγαίου, αλλά και αυτή ήταν περιορισμένη (5,5%). Τον Ιούνιο, η πτώση ανήλθε στο 16%, καθώς εκδόθηκαν 6.293 άδειες που αντιστοιχούν σε 1.560,2 χιλιάδες τετραγωνικών μέτρων, έναντι 7.495 αδειών που αντιστοιχούσαν σε 1.880,8 χιλιάδες τετραγωνικών μέτρων το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Οι κατασκευαστές έχουν ουσιαστικά «παγώσει» τις ανεγέρσεις νέων οικοδομών το τελευταίο έτος, αφού μετά το «μπουμ» της οικοδομικής δραστηριότητας που προηγήθηκε της επιβολής του ΦΠΑ στα ακίνητα, πολλές κατοικίες έμειναν απούλητες. Το απόθεμα απούλητων κατοικιών μόνο στην Αττική υπολογίζεται ότι αγγίζει τις 100.000, όταν ετησίως αγοράζονται περί τις 30.000 - 40.000 κατοικίες στην καλύτερη περίπτωση. Ο κατασκευαστικός κλάδος, σε όλα τα επίπεδα, βρίσκεται σε στενωπό…

πουργός Οικονομίας Γ. Παπαθανασίου. Μήπως μπορεί κανείς να μας πληροφορήσει με ποιους όρους έγινε η ανακατανομή; Γιατί αν περικόπηκαν μικρά δημόσια έργα - και ιδιαίτερα της περιφέρειας οι χιλιάδες μικρομεσαίοι κατασκευαστές τι θα γίνουν; Πτώση κατά 4,5% παρουσίασαν τον Οκτώβριο τα έσοδα του ΙΚΑ, του μεγαλύτερου ασφαλιστικού οργανισμού της χώρας. Μια πτώση που αποδίδεται στην οικονομική κρίση, τη μείωση των ρυθμών ανάπτυξης, αλλά και στη χαλάρωση των εισπρακτικών μηχανισμών του Ιδρύματος. Οι άνθρωποι που δηλώνουν δυστυχείς, ανεξάρτητα από μορφωτικό επίπεδο, εισόδημα, ηλικία ή οικογενειακή κατάσταση, βλέπουν κατά 30% περισσότερη τηλεόραση από όσους δηλώνουν

Κολοσσιαία στήριξη μεν, αλλά… Πρωτοφανή για την οικονομική ιστορία είναι τα πακέτα στήριξης των οικονομιών που έχουν εξαγγελθεί διεθνώς. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι αυτό των ΗΠΑ συνολικού ύψος 8,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων (εκ των οποίων έχουν ήδη εκταμιευτεί τα 3,2), που ξεπερνά το 60% του ΑΕΠ της χώρας. Από αυτά τα ποσά όμως μόνο τα 870 δισ. δολάρια (το 5,9%) αφορά άμεσες ενισχύσεις προς την πραγματική οικονομία (επιχειρήσεις, καταναλωτές), το υπόλοιπο πακέτο προορίζεται να καλύψει προβλήματα ρευστότητας και κεφαλαίων των τραπεζών και άλλων μεγάλων ομίλων. Το πακέτο στήριξης που αποφάσισαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες της ΕΕ ανέρχεται γύρω στα 2,9 τρισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή κοντά στο 24% του συνολικού ΑΕΠ των 27 χωρών. Μόνο, όμως, τα 250 δισ. δολάρια (το 6,5% του συνολικού ποσού) απευθύνονται προς την πραγματική οικονομία. Αλλά και από αυτά, τα 40 δισ. δολάρια αποτελούν αναπτυξιακά δάνεια, ενώ τα υπόλοιπα είναι θεωρητικά ή εικονικά, καθώς δεν έχουν όλες οι εθνικές κυβερνήσεις τη δυνατότητα να ενισχύσουν την οικονομία τους με το 1,5% του ΑΕΠ που τους επιτρέπει η ευρωπαϊκή συμφωνία για να μην υπερβούν σημαντικά το όριο του ελλείμματος του 3% του ΑΕΠ, που προβλέπει η Συνθήκη του Μάαστριχ. Θυμίζουμε ότι ανάμεσα στις χώρες με τέτοιο υψηλό δημόσιο χρέος είναι και η Ελλάδα, η οποία όμως, από την άλλη, δε διστάζει να αυξάνει προωθώντας τις Σ∆ΙΤ!

ευτυχείς, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ των ΗΠΑ. Μήπως, όμως, είναι δυστυχείς επειδή ακριβώς βλέπουν πολλή τηλεόραση; Περισσότερες από 100 χώρες υπέγραψαν στη Νορβηγία τη συνθήκη που απαγορεύει τις βόμβες διασποράς. Απέχουν ωστόσο οι μεγάλοι προμηθευτές και χρήστες των όπλων (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Ισραήλ, Ινδία και Πακιστάν), γεγονός που περιορίζει την εμβέλεια της εξαιρετικά σημαντικής συνθήκης. Σύμφωνα με την οργάνωση Handicap International, περίπου 100.000 άνθρωποι, το 98% των οποίων είναι άμαχοι, σκοτώθηκαν ή ακρωτηριάσθηκαν από την έκρηξη όπλων διασποράς σε ολόκληρο τον κόσμο από το 1965…

διαδρομές Αναγκαία πολλά φράγματα Αναγκαίος είναι ο τριπλασιασμός των έργων κατασκευής μικρών και μεγάλων φραγμάτων, ώστε να αυξηθεί έως 50% η παραγωγή «πράσινης» υδροηλεκτρικής ισχύος από 3.000 MW που είναι σήμερα στα 4.500 MW, αλλά και να διασφαλιστούν οι απαραίτητες ποσότητες νερού για άρδευση και να καταργηθούν σταδιακά οι γεωτρήσεις. Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Μεγάλων Φραγμάτων που πραγματοποιήθηκε από το ΤΕΕ στη Λάρισα και παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου. Όπως επισημάνθηκε, στην Ελλάδα υπάρχουν ή βρίσκονται στο στάδιο της κατασκευής 150 μικρά και μεγάλα φράγματα, τα οποία αξιοποιούν (ή θα αξιοποιήσουν) 8 δισεκατομμύρια κ.μ. υδάτων. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι ανάγκες της χώρας σε νερό (ύδρευση άρδευση) ανέρχονται στα 8,2 δισ. κ.μ. νερού, ενώ η απορροή των μεγάλων ποταμών φτάνει τα 47 δις. κ.μ. Τα μικρά φράγματα, ύψους έως 15 μέτρων και υδροηλεκτρικής ισχύος έως 15 MW, εντάσσονται από το ΥΠΕΧΩ∆Ε στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και επιδοτούνται ως τέτοια από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιάννης Αλαβάνος θεωρεί πως και τα μεγαλύτερα φράγματα μπορούν να είναι φιλικά προς το περιβάλλον, αρκεί να θωρακιστούν με σωστές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Εκφράζεται η άποψη πως αν δεν αυξηθεί το υδροδυναμικό της χώρας, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να καλύψει τον στόχο η ηλεκτρική ενέργεια να προέρχεται το 2020 κατά 20% από ΑΠΕ. Αναφερόμενος στο πρόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ο ειδικός γραμματέας, ∆ημήτρης Παπαγιαννίδης, δήλωσε πως στόχος είναι να καταργηθούν οι γεωτρήσεις που βλάπτουν τον υδροφόρο ορίζοντα και η άρδευση (αλλά και η ύδρευση) να επιτυγχάνεται μέσω του ρέοντος νερού. Στη Θράκη το φαινόμενο της ερημοποίησης είναι ήδη υπαρκτό και προβλέπεται να καταργηθούν γύρω στις 10.000 γεωτρήσεις στην περιοχή του Νέστου. Το υπουργείο προγραμματίζει την κατασκευή 1.200 μικρών έργων (φράγματα, δίκτυα), των οποίων ο προϋπολογισμός δεν θα ξεπερνά τα 600.000 ευρώ ανά περίπτωση. Τόσο ο Γ. Αλαβάνος, όσο και ο ∆. Παπαγιαννίδης απέκλεισαν τη δυνατότητα τα έργα αυτά που αφορούν ένα αγαθό όπως το νερό να ανατεθούν με συμβάσεις παραχώρησης ή Σ∆ΙΤ.

Στροφή στα ...γιοτ! Τη στιγμή που εκδηλώνεται η οικονομική ύφεση, κάποιοι σπεύδουν να αγοράσουν πολυτελή σκάφη αναψυχής (γιοτ), αποδεικνύοντας μια αξιοθαύμαστη ρευστότητα! Στο πρόσφατο «Ναυτικό Σαλόνι», που οργανώθηκε στην Αθήνα και στο οποίο συμμετέχουν εταιρείες που κατασκευάζουν, εμπορεύονται ή νοικιάζουν σκάφη, αιφνιδιάστηκαν ακόμη και τα στελέχη του χώρου, από τη ζήτηση που παρουσιάστηκε, κυρίως για σκάφη που κοστίζουν γύρω στα 400.000 ευρώ, δηλαδή όσο ένα διαμέρισμα στις καλές συνοικίες της πρωτεύουσας. Όσοι μάλιστα ψώνιζαν τα σκάφη τοις μετρητοίς, εκμεταλλεύτηκαν και μια σημαντική έκπτωση κατά 20%... ∆εν πρόκειται, πάντως, για ελληνικό μόνο φαινόμενο. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι διεθνώς οι πωλήσεις για θαλαμηγούς με μήκος άνω των 40 μέτρων, που κοστίζουν περισσότερα από 15 εκατ. ευρώ, οι πωλήσεις θα αυξηθούν κατά 18% μέχρι το 2010. Υπολογίζεται μάλιστα ότι το 2009 θα δαπανηθούν περί τα 5 δισ. ευρώ για γιοτ της κατηγορίας αυτής, έναντι 3 δισ. ευρώ που διατέθηκαν το 2007. Επίσης υπολογίζεται ότι 4,5 δισ. ευρώ θα δαπανηθούν ως το 2010 για μικρότερα σκάφη (μήκους έως 20 μέτρα και αξίας από 1 έως 3,5 εκατ. ευρώ το καθένα) τα οποία αντιπροσωπεύουν το 40% της αγοράς! Όπως φαίνεται άλλοι «ναυαγούν» στη στεριά και άλλοι ζητούν ευκαιρίες στη θάλασσα…

Ουραγοί στις υπηρεσίες Ίντερνετ Την τραγική υστέρηση της Ελλάδας όσον αφορά τη χρήση υπηρεσιών που προσφέρονται μέσω Ιντερνετ, όπως τραπεζικές συναλλαγές, αγορά προϊόντων, αναζήτηση εργασίας ή τη διεκπεραίωση εργασιών με το ∆ημόσιο, αναδεικνύει και εφέτος η ετήσια έρευνα της Γιούροστατ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι τραπεζικές συναλλαγές μέσω Ίντερνετ, τις οποίες το 2008 εκμεταλλεύθηκε μόλις το 5% των Ελλήνων, ποσοστό πολύ μικρό αν αναλογιστεί κανείς πόσο χρήσιμες είναι οι εν λόγω υπηρεσίες για τους πολίτες μίας χώρας με προβληματική εξυπηρέτηση πελατών και έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα σε πολλές πόλεις της. Κατά μέσο όρο, το 29% των Ευρωπαίων συναλλάσσεται με τις τράπεζες μέσω Ίντερνετ, ενώ μόνο οι Ρουμάνοι και οι Βούλγαροι πολίτες αξιοποιούν λιγότερο από εμάς αυτή τη δυνατότητα του ∆ιαδικτύου. Η ίδια εικόνα επικρατεί και στον τομέα των συναλλαγών με το ∆ημόσιο, όπου με ποσοστό 10% βρισκόμαστε και πάλι στην τρίτη θέση από το τέλος, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 28%. Ενημέρωση στο ∆ιαδίκτυο αναζητεί το 26% των Ευρωπαίων και σε αυτόν τον τομέα με ποσοστό 19% βρισκόμαστε σε κάπως καλύτερη θέση, την πέμπτη από το τέλος.

Υφαρπάζουν πόρους του ΤΣΜΕ∆Ε «Βάπτισαν» ως κοινωνικό πόρο, πάγια εργοδοτική εισφορά υπέρ ΤΣΜΕ∆Ε για να υφαρπάξουν το 7% ετησίως από το Ταμείο, αυτό τονίζει σε ανακοίνωσή του το ΤΕΕ. Εκτός κάθε λογικής – επισημαίνει συγκεκριμένα - ο πόρος 1 % επί πιστοποιήσεων παντός δημοσίου έργου, που έχει νομοθετηθεί εδώ και δεκαετίες και αποτελεί, τυπικά και ουσιαστικά, εργοδοτική εισφορά των κατασκευαστών δημοσίων έργων στο ΤΣΜΕ∆Ε, χαρακτηρίζεται στο εξής ως κοινωνικός πόρος, με συνέπεια μέρος (ίσο με το 10 %) του ετησίως εισπραττόμενου ποσού, από 1ης Ιανουαρίου 2009, να πρέπει να αποδίδεται στον ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών). Με δεδομένο ότι ο πόρος αυτός αντιστοιχεί μεταξύ 52,5 και 69% του συνόλου των εσόδων του ΤΣΜΕ∆Ε (με βάση τα δεδομένα του 2005 και 2006, αντιστοίχως εισπράχτηκαν 33,4 και 43,1 εκ. ευρώ), η υφαρπαγή του 10% (ποσού 3,5 μέχρι 4,5 εκ. ευρώ για τα προαναφερόμενα χρόνια), απειλεί να υπονομεύσει τη μακροχρόνια οικονομική βιωσιμότητα του ΤΣΜΕ∆Ε, καθώς θα οδηγήσει στον κλονισμό της αναλογιστικής ισορροπίας του Ταμείου, τονίζεται σε πόρισμα της Επιτροπής Τεχνοκρατών, με συντονιστή τον κ. Γ. Ρωμανιά, που έχει συγκροτηθεί από τις διοικήσεις των Συνεργαζόμενων Κοινωνικών Φορέων (στην οποία μετέχουν εκπρόσωποι της ΓΣΕΕ, της Α∆Ε∆Υ, της ΓΣΕΒΕ, του ΤΕΕ, της Ολομέλειας ∆ικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας, του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αθηνών και της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας). Η «βάπτιση» της συγκεκριμένης εργοδοτικής εισφοράς ως κοινωνικού πόρου έγινε αυθαίρετα με το άρθρο 150, του πρόσφατου «ασφαλιστικού» νόμου (3655/2008). Η Επιτροπή, επισημαίνει, μεταξύ άλλων στο πόρισμα της, ότι στους Κοινωνικούς Προϋπολογισμούς, που καλύπτουν μερικές δεκαετίες, ουδέποτε ως σήμερα αναφέρθηκε, μεταξύ των κατονομαζόμενων κοινωνικών πόρων του ΤΣΜΕ∆Ε, το 1 % επί των πιστοποιήσεων παντός δημοσίου έργου και ζητά να καταργηθούν τα άρθρα 149 και 150 του Ν. 3655/2008 για να αποφευχθεί ο οικονομικός κλονισμός του Ταμείου.

«Κόλαση» η ζωή στην Αθήνα Να ζει σε άλλη πόλη θα επιθυμούσε το 62,5% των Αθηναίων, οι οποίοι νιώθουν «εγκλωβισμένοι» στην πολύβουη πρωτεύουσα του νέφους, του κυκλοφοριακού και της έλλειψης πρασίνου που μετατρέπουν τη ζωή τους σε «βραχνά». Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι κάτοικοι του ∆ήμου Αθηναίων (88,8%) δεινοπαθούν με την έλλειψη χώρων στάθμευσης, την ασφάλεια των δρόμων, των πλατειών αλλά και των πεζοδρομίων. Χαρακτηριστικό είναι πως μόνο το 17,5% των πολιτών επιθυμεί να συνεχίσει να ζει στην Αθήνα και μόλις το 18,6% των κατοίκων της πόλης θεωρεί αρκετά όσα έχουν γίνει για τη βελτίωση της καθημερινότητάς του. Αυτά και άλλα θλιβερά στοιχεία καταγράφονται στην έρευνα για τη ζωή των κατοίκων στον πολυπληθέστερο δήμο της χώρας, που διεξήγαγε ο δημοτικός ραδιοσταθμός «Αθήνα 9,84». Το 44,9% των κατοίκων που ερωτήθηκαν ζητεί από τον ∆ήμο Αθηναίων να δοθεί προτεραιότητα στην αύξηση των ελεύθερων χώρων, το 34,8% στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, το 30,3% στις υπηρεσίας καθαριότητας του δήμου και το 29,4% στη διαχείριση των απορριμμάτων. Με λίγα λόγια ζητά έργα υποδομής που θα κάνουν τη ζωή του καλύτερη...

Ατζέντα · ΑΘΗΝΑ, 23 και 24 Φεβρουαρίου 2009 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ρομποτικής. Το διοργανώνει το ΤΕΕ. Χώρος διεξαγωγής: «Esperia Palace Hotel». Πληροφορίες: Τμήμα ∆ιεθνών Σχέσεων ΤΕΕ: intrel@central.tee.gr, psr09@tee.gr, τηλ.: 210 3291351-24, 210 3291618, 210 3291362, ηλεκτρονικός τόπος: www.tee.gr και www.heroc2009.tuc.gr · ΑΘΗΝΑ, 4 και 5 Μαρτίου 2009 Συνέδριο με θέμα «170 χρόνια Πολυτεχνείο, οι Μηχανικοί και η Τεχνολογία στην Ελλάδα». Το διοργανώνει: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Πληροφορίες: Μαρία Γεραμπίνη, κτίριο ∆ιοίκησης ΕΜΠ, Ζωγράφου, τ.κ. 15780, τηλ.: 210 7721876, fax: 210 7721878, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: mili@central.ntua.gr. · ΑΘΗΝΑ, 12 και 13 Μαρτίου 2009 ∆ιημερίδα με θέμα: «Μελέτες και Κατασκευές Προσεισμικών Ενισχύσεων». Το διοργανώνουν: ΤΕΕ - ΕΠΑΝΤΥΚ. Πληροφορίες: Τμήμα Επιστημονικού και Αναπτυξιακού Έργου ΤΕΕ, τηλ.: 210 3291252-4, email: sci-work@central.tee.gr, ΕΠΑΝΤΥΚ, κα Παπασπυριδάκου, τηλ.: 210 3291653, e-mail: epapaspyr@central.tee.gr · ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 19 έως 21 Μαρτίου 2009 3ο Εθνικό Συνέδριο «Ήπιες επεμβάσεις για την προστασία ιστορικών κατασκευών. Νέες Τάσεις σχεδιασμού». Τη διοργανώνουν: ΤΕΕ Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας και το Υπουργείο Πολιτισμού (Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας). Πληροφορίες: τηλ.: 2310 214497, 2310 213800, fax: 2310 215298, 6981 626295, e-mail: synedrio@monument.gr, http://www.monument.gr · ΒΟΛΟΣ, 27 έως 30 Μαΐου 2009 Συνέδριο με θέμα: «Ολοκληρωμένη διαχείριση υδατικών πόρων σε συνθήκες κλιματικών αλλαγών». Το διοργανώνουν: Ελληνική Υδροτεχνική Ένωση (ΕΥΕ) και Ελληνική Επιτροπή ∆ιαχείρισης Υδατικών Πόρων (ΕΕ∆ΥΠ). Πληροφορίες: www.civ.uth.gr, www.hydrovolos2009.uth.gr · ΜΥΚΟΝΟΣ, 21 έως 26 Ιουνίου 2009 ∆ιεθνές Συνέδριο με θέμα: «∆ιαχείριση Περιβάλλοντος, Μηχανικής, Σχεδιασμού και Οικονομικών». Το συνδιοργανώνουν: ΤΕΕ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ΑΠΘ, και το ΤΕΙ ∆υτικής Μακεδονίας. Χώρος διεξαγωγής: Ξενοδοχείο «Royal Myconian Hotel & Thalasso Spa», Ελιά Μυκόνου. Πληροφορίες: Μανάκου Βίκυ τηλ.: 24210 74282, 24210 74459, fax: 24210 74276, e-mail: vmanak@uth.gr, webpage: www.cemepe.prd.uth.gr · ΡΟ∆ΟΣ, 22 έως 24 Ιουνίου 2009 ∆ιεθνές Συνέδριο Υπολογιστικής Μηχανικής - SEECCM 2009. Το διοργανώνει το Ε.Μ.Πολυτεχνείο. Πληροφορίες: τηλ.: 210 7721692, fax: 210 7721693, e-mail: seeccm2009@central.ntua.gr, ιστοσελίδα: http://www.seeccm2009.org

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ Συνδιάσκεψη ∆.Σ. Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. και Προεδρείων Συνδέσμων στην Πάτρα Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα στις 13 ∆εκεμβρίου 2008, η Πανελλήνια Συνδιάσκεψη του ∆Σ της ΠΕΣΕ∆Ε με τα Προεδρεία των Συνδέσμων της Ένωσης. Κατά τη διάρκεια της Συνδιάσκεψης εκφράστηκε η αγωνία του κλάδου για τη νέα συρρίκνωση του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων και την ταυτόχρονη μείωση των δημοσίων έργων, που θα έχει ως επακόλουθο να γίνει ακόμη πιο τραγική η θέση των εργοληπτών, σε μια συγκυρία μάλιστα καλπάζουσας οικονομικής κρίσης. Εκφράστηκε επίσης η αντίθεση στις Σ∆ΙΤ, οι οποίες ευνοούν μόνο το τραπεζικό σύστημα, φορτώνουν υπέρογκα την εθνική «πιστωτική κάρτα» και καθυστερούν την εκτέλεση αναγκαίων δημοσίων έργων. Επισημάνθηκε ακόμη η γραφειοκρατική λειτουργία των διαχειρι-

στικών αρχών των ΠΕΠ που πολλές φορές ξεπερνά τις καλώς εννοούμενες αρμοδιότητες της υπηρεσίας, με αποτέλεσμα να υπάρχει «στάση πληρωμών» προς τους εργολήπτες.

κού συστήματος, που εντάθηκαν ιδιαίτερα μετά την ενιαιοποίηση του ΤΣΜΕ∆Ε με άλλα ταμεία, της καθυστέρησης της θεσμοθέτησης του ΜΗΚΙΕ, της ανάγκης δημιουργίας ιδιαίτερου τιμολογίου

Τέθηκαν επίσης τα θέματα των δυσλειτουργιών του ασφαλιστι-

για τα νησιωτικά έργα κ.ά. Ιδιαίτερη συζήτηση έγινε για το

θέμα της ενοποίησης των εργοληπτικών οργανώσεων, μετά από ειδική εισήγηση στην οποία καταγράφονταν όλες οι εξελίξεις από το Συνέδριο της Θεσσαλονίκης και μετά και οι προσπάθειες για την πραγματοποίησή της. Τη Συνδιάσκεψη τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρόεδρος του ∆ημοτικού Συμβουλίου της Πάτρας Νίκος Τζανάκος, η Αντιδήμαρχος του ∆ήμου Πατρέων Ελπίδα Βασιλοπούλου, ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας - τμήματος ∆υτικής Ελλάδας Γιώργος Ζεπάτος, ο Πρόεδρος του Παραρτήματος Αχαΐας της ΕΕΤΕΜ Θανάσης Κουμούτσος, o πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος της ΕΜ∆Υ∆ΑΣ Ανδρέας Σουρούνης, ο Πρόεδρος του ΣΑΤΕ Γιώργος Βλάχος και ο Γιώργος Καρατζάς πρώην Πρόεδρος της ΠΕΣΕ∆Ε και επί πολλά χρόνια Πρόεδρος του Συλλόγου της Πάτρας.

Σ∆ΙΤ: Η αδιαφανέστερη και ακριβότερη ιδιωτικοποίηση Σας υποδεχόμαστε σε μια πόλη με συσσωρευμένα κοινωνικά προβλήματα και άλυτα προβλήματα υποδομών. Σε ένα μεγάλο

αστικό κέντρο το οποίο γνώρισε τα τελευταία 20 χρόνια τεράστιες και βίαιες αλλαγές, τόνισε κατά 12

την προσφώνησή του ο πρόεδρος του Συνδέσμου Πατρών που φιλοξένησε τη συνδιάσκεψη Χρήστος Πατούχας. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ζήσαμε την πλήρη αποβιομηχάνιση της περιοχής μας. Τα δεκάδες εργοστάσια μεταξύ των οποίων μεγάλες βιομηχανικές μονάδες που έκλεισαν, τους πάνω από 30 χιλιάδες απολυμένους και ανέργους, την εγκατάσταση στην περιοχή μας μιας φτώχειας που η επίδρασή της φτάνει στις μέρες μας με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας, με οδυνηρά ποσοστά ανεργίας για τους νέους ανθρώπους, ποσοστά μεγαλύτερα 30 και 40% από τις άλλες περιοχές της χώρας. Μετά από τα τόσα πολυδιαφημισμένα ίσως Πλαίσια Στήριξης είμαστε η πρωτεύουσα της φτωχότερης περιφέρειας της Ευρώ-

πης. Μια πόλη με ελλιπείς υποδομές, δηλαδή ανύπαρκτες χρηματοδοτήσεις για να λυθούν ζωτικά προβλήματα, όπως το κυκλοφοριακό, το πράσινο, οι ελεύθεροι χώροι. Μια παραλιακή πόλη χωρίς μέτωπο στη θάλασσά της, γιατί οι κυβερνήσεις παραχώρησαν σε μια ιδιωτική εταιρεία τον ΟΛΠΑ Α.Ε., όχι μόνο τις λιμενικές εγκαταστάσεις αλλά οκτώ χιλιόμετρα παραλίας και η εταιρεία αυτή εκδηλώνει συνεχώς την πρόθεσή της να φυλακίσει την πόλη και τους κατοίκους της. Το 1988 άρχισε η κατασκευή της ευρείας παράκαμψης της πόλης. Ένας δρόμος 18 χιλιομέτρων που παραδόθηκε μόλις το 2004, λίγο πριν την έναρξη της Ολυμπιάδας, αφού πρόλαβε σε αυτά τα 16 χρόνια να φάει και δύο συνδετήριους κόμβους με την πόλη.

Πριν πέντε χρόνια περίπου άρχισε η κατασκευή της λεγόμενης μικρής περιμετρικής, ένας δρόμος 3.300 μέτρων. Αυτή τη στιγμή είναι ένα εγκαταλειμμένο εργοτάξιο και κανένας δεν ξέρει ή δεν θέλει να μας πληροφορήσει για το πότε θα τελειώσει. Πριν πέντε χρόνια επίσης άρχισε η κατασκευή της επικάλυψης του χειμάρρου ∆ιακονιάρη, ένας δρόμος εδώ δίπλα μας, που θρήνησε το πανελλήνιο πριν λίγα χρόνια όταν αυτός ο χείμαρρος έθαψε στις λάσπες του ένα πατέρα και ένα γιο. Τώρα ενώ έχει κόψει την πόλη κάθετα στα δυο, ενώ έχει καταστρέψει εκατοντάδες επαγγελματίες, αφού πρόλαβε από το καλοκαίρι να φάει μια εμπειρότατη διευθύνουσα υπηρεσία, σήμερα χάσκει στην εγκατάλειψή του με εντελώς άγνωστη

την εξέλιξή του. Το ίδιο ακριβώς ισχύει για δύο άλλους δρόμους, τις Παραγλαύκιες, ονομαζόμενες, οδούς.

καμία ανάπτυξη δεν είναι ορατή χωρίς δημόσιες επενδύσεις. ∆ηλαδή χωρίς κατασκευή υποδομών, που αν μη τι άλλο οι υποδο-

Θέλω, αγαπητοί συνάδελφοι, με την ευκαιρία να επαναλάβω μία προσωπική μου γνώμη με σαφήνεια, που πιστεύω ότι θα έπρεπε με την ίδια σαφήνεια να είναι άποψη και των συνδικαλιστικών μας ενώσεων και του καθενός μας. ∆ηλαδή ότι το δημόσιο έργο είναι έργο κοινωφελές, γίνεται για να ικανοποιήσει ανάγκες του κοινωνικού συνόλου και ο κατασκευαστής του οφείλει να υλοποιεί τις συμβατικές του υποχρεώσεις με συνέπεια, όπως και το δημόσιο οφείλει, πρέπει να το διαχειρίζεται διαφανώς και προς το συμφέρον της κοινωνίας. Έχουμε πάρα πολλά παραδείγματα που ούτε η μία προϋπόθεση εφαρμόζεται ούτε η άλλη και το αποτέλεσμα γίνεται τραγικό όταν συμπίπτει να μην εφαρμόζονται και οι δύο ταυτόχρονα.

μές αυτές είναι δικαίωμα των πολιτών που τόσο σκληρά φορολογούνται. Είναι ωστόσο σε όλους σας γνωστό ότι το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων συρρικνώθηκε επικίνδυνα τα τελευταία χρόνια. Παρουσιάζει σταθερή ετήσια μείωση και σε ποσοστά και σε απόλυτους αριθμούς. Αυτή είναι δυστυχώς η πραγματικότητα μέσα στην οποία καλείται το κατασκευαστικό δυναμικό και στην πόλη μας και σε όλη την χώρα, ένα απολύτως ειδικευμένο και παραγωγικό κομμάτι της οικονομικής ζωής να δραστηριοποιείται τρώγοντας τις σάρκες του με το βάρβαρο ανταγωνισμό, οι μισοί να φυτοζωούν, οι άλλοι μισοί λίγο πριν τη χρεοκοπία, οι νέοι συνάδελφοί μας σε απόγνωση και φυγή και στο άμεσο περιβάλλον μας χιλιάδες εργαζόμενοι με την αβεβαιότητα εξασφάλισης της δουλειάς και της επιβίωσής τους. Στη δική μου, αγαπητοί συνάδελφοι, προσωπική εμπειρία θεωρώ ότι δεν υπάρχει χειρότερη ή πιο δύσκολη περίοδος. Και αντιλαμβάνεστε πόσο μεγαλειώδης παραλογισμός ήταν και η δική μας αρχική συναίνεση στους λαγούς με πετραχήλια ή αλλιώς Σ∆ΙΤ που μας έταξαν. Στην αδιαφανέστερη

Οι κατασκευαστές «τρώνε τις σάρκες τους» Αυτή η ζοφερή εικόνα της πόλης μας που πολύ σύντομα σας περιέγραψα είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής εγκατάλειψης των πόλεων και των περιοχών ιδιαίτερα στην περιφέρεια. Όλα τα αναπτυξιακά σχέδια είναι άχρηστα χαρτιά και είναι προφανές ότι

και ακριβότερη ιδιωτικοποίηση του δημόσιου έργου που γίνεται στην ευρωπαϊκή ιστορία και βεβαίως με την πλήρη συναίνεση των κομμάτων εξουσίας η μέθοδος αυτή κατεβαίνει με ταχύτητα προς τα κάτω, προς εντελώς μη ανταποδοτικά έργα, όπως κτίρια, αλλά και στην προπληρωμή των έργων των συμβάσεων παραχώρησης, όπως τα οδικά δίκτυα της Πατρών - Κορίνθου και της Ιονίας Οδού. Έχουμε δηλαδή στην περιοχή μας μία σύμβαση παραχώρησης της οποίας ο παραχωρησιούχος εισπράττει ήδη εδώ και μήνες εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ την ημέρα, κάνοντας μύθο την περίφημο αυτοχρηματοδότηση και εκθέτοντας τους εμπνευστές της. Περιττό να αναφέρουμε ότι καμία εργασία δεν έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, ο εργολάβος προετοιμάζεται και επιτρέψτε μου να το πω κάνει θησαυρισμό.

Έχουμε το ∆ιοικητήριο Αχαΐας, έργο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας, που θα κοστίσει τουλάχιστον διπλάσιο ποσόν από το σύνηθες ενός κτιριακού έργου. Έχουμε το ∆ικαστικό Μέγαρο για το οποίο δεν έχω να σας πω οικονομικά στοιχεία, είμαστε ωστόσο βέβαιοι ότι θα κινείται στα ίδια επίπεδα. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι εκχωρείται στο τραπεζικό και το μεγάλο κατασκευαστικό κεφάλαιο, σε πολύ περιορισμένη κλίμακα, το γνωρίζετε όλοι σας, η φορολογία του Έλληνα εργαζόμενου και μάλιστα εκχωρείται αδιαφανώς. Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τα μέλη του ∆ιοικητικού Συμβουλίου, όλα, ιδιαιτέρως τον Γραμματέα το Γιώργο το Φάκο, τη Φωτεινή την Μπουσίου και τον Βασίλη τον Βλασταρά που ασχολήθηκαν με τα οργανωτικά ζητήματα της Συνδιάσκεψης.

το γεγονός Γρηγόρης Γρηγορόπουλος - Αρνητικό επαγγελματικό περιβάλλον που επιδεινώνει η οικονομική κρίση Εκείνο το οποίο έχω να πω για τους προσκεκλημένους μας είναι ότι δυστυχώς πάρα πολλά πράγματα εξελίσσονται αρνητικά, επισήμανε παίρνοντας το λόγο για να κάνει την κεντρική εισήγηση ο πρόεδρος της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. Γρηγόρης Γρηγορόπουλος. Θα σας εφιστήσω την προσοχή σε δύο σημεία: ότι το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων είχε μία φθίνουσα πορεία τα τελευταία τέσσερα χρόνια, από τους Ολυμπιακούς Αγώνες και μετά, αλλά το ίδιο διάστημα υπήρξε μία πολύ σημαντική άνοδος της οικοδομικής κατασκευαστικής δραστηρι-

ότητας, η οποία έδινε ένα συνολικό αποτέλεσμα στην κατασκευαστική βιομηχανία της χώρας, το οποίο δε έκρυβε τη μείωση του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων. Αυτό το τελευταίον χρόνο πλέον δεν υπάρχει πια, με αποτέλεσμα να αναδειχθεί και από τους δύο τομείς, τους βασικούς τομείς της κατασκευαστικής δραστηριότητας, δηλαδή και την οικοδομική και το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων, μία συρρίκνωση η οποία είχε και έχει πάρα πολύ σημαντικές επιπτώσεις στον κατασκευαστικό κλάδο. Σε συνδυασμό με την κρίση την χρηματοπιστωτική η οποία δημιούργησε μία πολύ-πολύ μεγάλη αδυναμία, ακόμα και στο τελευ-

ταίο σημείο χρηματοδότησης των έργων που δεν ήταν άλλο από την προεξόφληση λογαριασμών εκτελεσμένων έργων απ’ τις τράπεζες, ούτε αυτό μας το κάνουν τώρα οι τράπεζες, με αποτέλεσμα να έχει αναδειχθεί η καθυστέρηση των πληρωμών από πλευράς ∆ημοσίου σαν ένα μείζον θέμα, το οποίο πραγματικά έγινε τεράστιο από την προοπτική του, όχι μόνο την προοπτική του αλλά και την καθημερινότητά του, που δεν είναι άλλο από το να βλέπουμε συναδέλφους σωστούς επαγγελματίες να καταλήγουν στον ΤΕΙΡΕΣΙΑ, γιατί δεν μπορούν να πληρώσουν επιταγές με τις οποίες κάλυψαν την εκτέλεση των έργων τα οποία είχαν αναλάβει. Αυτό το πράγμα έχει δημιουργήσει πραγματικά ένα πάρα-πάρα πολύ άσχημο κλίμα. Η προσπάθεια η δικιά μας σε όλα τα επίπεδα είναι να πετύχουμε τη μέγιστη δυνατή πληρωμή των λογαριασμών που έχουν ήδη κατατεθεί στις υπηρεσίες και περιμένουν την πληρωμή τους, διότι τα χρήματα αυτά όπως αντιλαμβάνεστε είναι χρήματα τα οποία θα μετακυληθούν αμέσως στην αγορά, στους επαγγελματίες και στην αγορά και θα πάρουν όλοι μια ανάσα στη σημαντική μείωση της ρευστότητας την οποία βλέπουμε γύρω μας. Στη συνέχεια αναφερόμενος στις εξελίξεις που αφορούν τον κλάδο ανά υπουργείο ο πρόεδρος της ΠΕΣΕ∆Ε επισήμανε τα εξής: ΥΠ.ΟΙ.Ο. Καλές ειδήσεις από το Υπουργείο Οικονομικών δεν υπάρχουν, εκτός από το γεγονός που μάθαμε πρόσφατα ότι η αρμόδια Επίτροπος της ΕΕ πήρε απόφαση να παραταθούνε τα προγράμματα τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ κατά έξι μήνες. Με τον Ν.3697/08 καταργήθηκε το αφο-

ρολόγητο για τους ελεύθερους επαγγελματίες και με καθαρά φοροεισπρακτικούς στόχους θεσπίστηκε η περαίωση των φορολογικών υποθέσεων των ετών 2002-2006. Πλήρης ισοπέδωση συνεπών φορολογούμενων και φοροφυγάδων. Είτε έχεις έσοδα αναμφισβήτητα από ∆ημόσια έργα, είτε αποκρύπτεις έσοδα σαν επαγγελματίας, προερχόμενα από διάφορες πηγές, είτε διαθέτεις offshore εταιρεία το αφορολόγητο καταργείται. Παράλληλα ψάχνουνε κάποιους για τα χρόνια που ίσχυε το τεκμαρτό, αν εκτελούσαν έργα ή εργασίες για να τους φορολογήσουνε με κάτι παραπάνω. Πoτέ άλλοτε οι ατομικές και προσωπικές εργοληπτικές επιχειρήσεις ∆ημοσίων Έργων δεν ταλαιπωρήθηκαν φορολογικά όσο τα πέντε τελευταία χρόνια. Το ΥΠ.ΟΙ.Ο. στοχοποίησε το 5% των εκτελούμενων ∆ημοσίων Έργων στην Ελλάδα, που δηλωνόταν κανονικά σαν εισόδημα από τους Εργολήπτες, προσπαθώντας να αυξήσει τα φορολογικά του έσοδα. Απέτυχε και το δείχνει. Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., σαν φιλοξενούσα Οργάνωση της Συντονιστικής Επιτροπής των Εργοληπτικών Οργανώσεων συγκάλεσε σύσκεψη στις 4/9/2008, από την οποία προέκυψε ύστερα από εισήγηση του φοροτεχνικού της συμβούλου, εμπεριστατωμένο υπόμνημα που στάλθηκε στο ΥΠ.ΟΙ.Ο. και τα Πολιτικά Κόμματα όταν συζητείτο το Νομοσχέδιο, που τελικά ψηφίστηκε με ελάχιστες τροπολογίες που δεν αφορούσαν τον κλάδο μας. Επανήλθαμε με κοινό έγγραφο εκ νέου μετά την κατάθεση του προϋπολογισμού (και οι πέντε Εργοληπτικές Οργανώσεις) ζητώντας να ισχύσει το αφορολόγητο στις Εργοληπτικές Επιχειρήσεις ∆ημοσίων Έργων. Για το θέμα του χαρακτηρισμού ορισμένων κατηγοριών έργων σαν εργασιών παρεμβήκαμε με

υπομνήματα προς το ΥΠΟΙΟ, τόσο μόνοι μας όσο και σε συνεργασία με την Π.Ε.∆.Μ.Η.Ε.∆.Ε. συμπαριστάμενοι στους συναδέλφους που υφίστατο μια άδικη φορολογική μεταχείριση. Για τις Σ.∆.Ι.Τ. παρεμβαίνουμε συνεχώς καταγγέλλοντας την προσπάθεια του ΥΠ.ΟΙ.Ο. να εκχωρήσει τα μελλοντικά του Προγράμματα ∆ημοσίων Επενδύσεων σε συγκεκριμένους Κατασκευαστικούς και Τραπεζικούς ομίλους με τριπλάσιο κόστος για το ∆ημόσιο. Ενδεικτικά αναφερόμαστε στις παρεμβάσεις μας στον Τύπο στην ημερίδα του Ηρακλείου και το Συνέδριο της εφημερίδας EXPRESS με θέμα “Μεγάλα Τεχνικά Έργα” στο Ζάππειο, ενώ είναι συνεχείς οι αναφορές στα Σ.∆.Ι.Τ. στις σελίδες του Εργοληπτικού Βήματος. Το αποτέλεσμα της τριετίας που ισχύει ο Νόμος για τις Σ.∆.Ι.Τ. στην Ελλάδα ήταν να μην απορροφηθούν τα χρήματα του Γ΄ ΚΠΣ γιατί μια σειρά έτοιμων για τη δημοπράτηση ∆ημοσίων Έργων “κρατήθηκαν”, για να εκπαιδευτούν στο πώς θα συμβασιοποιούν έργα, οι υπάλληλοι της Γραμματείας Σ.∆.Ι.Τ. του ΥΠ.ΟΙ.Ο. και τα στελέχη των ενδιαφερόμενων Τραπεζών. Τα υπόλοιπα χρήματα του Γ΄ Κ.Π.Σ. επιστρέφονται στην Ε.Ε. και το μελλοντικό πρόγραμμα του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων επιβαρύνεται για να επιβληθεί η “Μεταρρύθμιση των Σ.∆.Ι.Τ.” στη μόνη χώρα της Ε.Ε. που διαθέτει Υπουργείο ∆ημοσίων Έργων. Το Π.∆.Ε., αντί να αυξηθεί, μειώνεται. Αντί να διασπαρεί σε ολόκληρη την Ελλάδα, συγκεντρώνεται σε συγκεκριμένες επιλογές. Το ΥΠ.ΟΙ.Ο. επικαλείται υψηλό κόστος κρατικού δανεισμού για ∆ημόσιες Επενδύσεις και την ίδια στιγμή προωθεί τα Σ.∆.Ι.Τ. με επιτόκια πιστωτικής κάρτας. Βιώνουμε την περίοδο της εκ μέρους του ΥΠ.ΟΙ.Ο. πλήρους απαξίωσης της μικρής Εργοληπτικής

το γεγονός Επιχείρησης ∆ημοσίων Έργων με τις καταστροφικές συνέπειες αυτής της πολιτικής στην επιβίωση των επιχειρήσεών μας, στην απασχόληση και στη στήριξη των τοπικών αγορών.

εκτίμησε πως εάν επέμενε στην αρχική της θέση θα έβγαινε ωφελημένη. Εάν διαβάσει κανείς το κύριο άρθρο του τεύχους 126 της “ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ” δε του μένει καμία αμφιβολία. Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., ο

λαδικά καταλαμβάνοντας τα Περιφερειακά Γραφεία του Τ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε. διαμαρτυρόμενοι για τον αποκλεισμό. Η λογική της Ενοποίησης των Εργοληπτικών Οργανώσεων προσέκρουσε

Αθήνα και Θεσσαλονίκη φθάνουν στα πεζοδρόμια. Η υπόλοιπη Ελλάδα “κάθε πέρσι και καλύτερα”. Μια αναγκαστική Ενοποίηση υγειών Ταμείων χωρίς προετοιμασία εμφανίστηκε σαν Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση. Ας προσέξουμε πρώτα από όλα τα αποθεματικά του Τ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε. και του Τ.Π.Ε.∆.Ε. μην τυχόν βρεθούν ανάμεσα στα ανταλλάξιμα του ∆ημοσίου με κάποια Ιερά Μονή. Καλύτερες μέρες για τους Μηχανικούς & Εργολήπτες ∆ημοσίων Έργων δεν προβλέπονται στο άμεσο μέλλον όσο διαρκεί το πείραμα του Ε.Τ.Α.Α. Υπουργείο Εσωτερικών

Υπουργείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων Το θέμα της συγκρότησης των οργάνων του Ε.Τ.Α.Α. εξελίχθηκε σε πρόβλημα όπου δοκιμάστηκε η δυνατότητα δημιουργίας κοινής πρότασης από την πλευρά των Εργοληπτικών Οργανώσεων. Το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό. Η κοινή πρόταση δεν έγινε, τελικά παρά τις συνεχείς και επίμονες προσπάθειες της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. σαν Φιλοξενούσα Οργάνωση της Συντονιστικής μέχρι και την τελευταία στιγμή ώστε να εκπροσωπούνται όλοι. Η ενδιάμεση συμφωνία επέτρεψε σε κάποιους να θεωρούν “ότι μία και τους έτυχε κάτι” το δικαιούνται κιόλας. Για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Η Π.Ε.∆.Μ.Ε.∆.Ε. ακολούθησε την πολιτική της ξεχωριστής πρότασης. Παρά το γεγονός ότι συμμετείχε στις συζητήσεις για κοινή πρόταση, τελικά

Σ.Α.Τ.Ε. και η Π.Ε.∆.Μ.Ε.Η.∆.Ε. κατέθεσαν κοινή πρόταση. Το Υπουργείο επέλεξε για τακτικό μέλος στην ∆ιοικούσα Επιτροπή των Μηχανικών & Ε.∆.Ε. τον προταθέντα από τον Σ.Α.Τ.Ε. σαν αναπληρωματικό. Ο Σ.Α.Τ.Ε. αρνήθηκε να παραιτήσει τον εκπρόσωπό του, παρά το γεγονός ότι είχε εξασφαλίσει θέση τακτικού στο ∆.Σ. του Ε.Τ.Α.Α. με την κοινή πρόταση. Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. και το Τ.Ε.Ε. προσέφυγαν στην ∆ικαιοσύνη ζητώντας ανατροπή της απόφασης της Υπουργού. Στην Βουλή έγιναν αλλεπάλληλες επερωτήσεις για την μη συμμετοχή της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. στα όργανα της ∆ιοίκησης του Ε.Τ.Α.Α. Το Υπουργείο απάντησε πως ο εκπρόσωπος στο ∆.Σ. είχε υποδειχθεί από κοινού από Τ.Ε.Ε., Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., Σ.Α.Τ.Ε., Π.Ε.∆.Μ.Η.Ε.∆.Ε. και Ε.Μ.∆.Υ.∆.Α.Σ. Οι Σύνδεσμοι της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. ύστερα από απόφαση του ∆.Σ. κινητοποιήθηκαν Πανελ-

στην αδυναμία υποβολής κοινής πρότασης όσο και στην μη αντίδραση στην αυθαίρετη επιλογή του Υπουργείου, που ουσιαστικά αποδυναμώνει και μελλοντικές κοινές προτάσεις μιας και οι προτεινόμενοι τακτικοί και αναπληρωματικοί θα αντιμετωπίζονται από τους Υπουργούς με την λογική του αναλώσιμου. Μήνυμα με πολλούς αποδέκτες. Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. τις πρώτες μέρες λειτουργίας του Ε.Τ.Α.Α. με παρέμβασή της πέτυχε έστω και με δύσκολο τρόπο συνέχιση της έκδοσης Εγγυητικών Επιστολών για τα Περιφερειακά γραφεία επεκτείνοντας μια απόφαση του Υπουργείου που αφορούσε έκδοση εγγυητικών μόνο από τα Κεντρικά του Τ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε. για τους συναλλασσόμενους με αυτό. Στο θέμα των Συντάξεων η έκδοση έστω και της προσωρινής καθυστερεί απαράδεκτα στη δε πληρωμή των Νοσηλίων οι ουρές σε

Στα χρόνια προβλήματα του Υπουργείου Εσωτερικών επανήλθαμε με ανεπάλληλες επιστολές τόσο στο θέμα της διαχείρισης του ΣΑΤΑ με τις κατατμήσεις των έργων και τις απευθείας αναθέσεις, όσο και στις απαιτούμενες τροποποιήσεις του Π.∆. 171/87 ώστε να σταματήσουν να καταλήγουν στα δικαστήρια διαφορές μεταξύ ΟΤΑ και αναδόχων εξ’ αιτίας αστήρικτων νομικά αποφάσεων των Φορέων που επικαλούνται μη ισχύουσες πλέον διατάξεις. Με επιστολή μας στον Υπουργό Εσωτερικών και με παρέμβασή μας στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. ζητήσαμε την αύξηση του Προγράμματος ∆.Ε. με 1 δις € για τα έτη 2009 & 2010 για την εκτέλεση σειράς έργων με τις διαδικασίες του “ΘΗΣΕΑ” ώστε τα έργα να διασπαρούν σ’ όλη την Ελλάδα, να δημοπρατηθούν και να πληρωθούν τονώνοντας τις τοπικές αγορές, την απασχόληση και τις Εργοληπτικές Επιχειρήσεις. Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. Από το κατεξοχήν αρμόδιο Υπουργείο για το επάγγελμά μας μετά από πολύ αγώνα άρχισαν να φτάνουν κάποια “καλά νέα”. Η ισχύς από 1/9/2008 των νέων τιμολογίων έργων Ο∆Ο μέχρι 1,5 εκατομμύριο €, στόχο τον οποίο έθεσε και αγωνίστηκε η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. με την συμπαράσταση των υπόλοιπων Εργοληπτι-

το γεγονός κών Οργανώσεων, σε συνδυασμό με την εγκ. 21 που προσδιορίζει τον τρόπο πληρωμής της ασφάλτου δημιούργησαν ένα

απροβλέπτων των έργων ανάλογα με τους προϋπολογισμούς τους από 15% σε 20% και από 9% σε 15% έχει ωριμάσει, είναι στην

των κάτω ορίων σαν θετική συμπαράσταση στην εκφρασμένη θέση της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. Το θέμα του νέου τρόπου υπολο-

δικαίωση του ισχύοντος για την Ελλάδα “ουδέν μονιμότερο του προσωρινού”. Θα πρέπει να καταγράψουμε την προσπάθεια του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. για την αύξηση του προγράμματος ∆.Ε. που δεν βλέπουμε όμως να τελεσφορεί γιατί το ΥΠ.ΟΙ.Ο. επιμένει στις Σ.∆.Ι.Τ. Ενοποίηση

σαφώς καλύτερο περιβάλλον για τα έργα Ο∆ΟΠΟΙΙΑΣ. Στις 5/11/ 2008 έγινε συνάντηση εργασίας της Συντονιστικής Επιτροπής των Εργοληπτικών Οργανώσεων με τον Υφυπουργό ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε., τον Γενικό Γραμματέα και υπηρεσιακούς παράγοντες. Μετά τους απαράδεκτους συντελεστές αναθεώρησης του 1ου τριμήνου του 2008 επακολούθησαν, ύστερα από την ένσταση των Εργοληπτικών Οργανώσεων οι σαφώς καλύτεροι συντελεστές του 2ου & 3ου τριμήνου και αναμένονται του 4ου τριμήνου σαν μια έστω και εκ των υστέρων, μερική κάλυψη των “τρελών αυξήσεων” που βιώσαμε το 2008. Βρισκόμαστε σε αναμονή υπογραφής από τον Υπουργό του βελτιωμένου Τιμολογίου ΟΙΚ, Υ∆Ρ και ΛΙΜ, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η, σε πολλές περιπτώσεις, δική μας ανεξέλεγκτη συμπεριφορά στις εκπτώσεις δεν αποτελεί τη βασικότερη συνιστώσα στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος κάθε δημοπρασίας. Επίσης το θέμα της αύξησης των

ίδια λίστα αναμονής και εκτιμάμε πως θα βοηθήσει στο να αποφεύγονται άσκοπες μακρόσυρτες διαδικασίες αποπληρωμής εκτελεσμένων εργασιών, μέσα από συμπληρωματικές συμβάσεις που αντιμετωπίζουν πολλές φορές και την απρόβλεπτη συμπεριφορά των ∆ιαχειριστικών Αρχών. Για τα όρια των πτυχίων η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. ήταν η μόνη Πανελλήνια Εργοληπτική Οργάνωση που ζήτησε τη διατήρηση των κάτω ορίων για όλες τις κατηγορίες. Πιστεύουμε πως καλύψαμε το σύνολο των μελών μας. Οι αντίθετες εισηγήσεις στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. από άλλες Πανελλήνιες Εργοληπτικές Οργανώσεις διαβαθμισμένες κατά το δοκούν προβληματίζουν το Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. Εκτιμάται πως η ηγεσία του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. δεν θα θελήσει να προσθέσει ένα ακόμα μεγάλο εμπόδιο στον αγώνα για επιβίωση των μικρών Εργοληπτικών Επιχειρήσεων. Θεωρούμε την επιστολή των οκτώ Περιφερειακών τμημάτων του Τ.Ε.Ε. προς το Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. για τη διατήρηση

γισμού της αναθεώρησης δυσκολεύεται από την ουσιαστική άρνηση του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. για την σύνταξη νέων αναλυτικών τιμολογίων αντίστοιχων με τα ισχύοντα στην Ε.Ε. Η όποια προσπάθεια καταβληθεί από την αρμόδια επιτροπή του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. στην οποία συμμετέχουμε, για την κα-

θιέρωση ενός νέου τρόπου υπολογισμού της αναθεώρησης προσαρμοσμένου στα προσωρινά τιμολόγια που ισχύουν σήμερα θα είναι μεταβατική. Πλήρης

Σημαντικό μέρος της δραστηριότητας της ∆ιοίκησης αναλώθηκε στην προσπάθεια για την Ενοποίηση των Εργοληπτικών Οργανώσεων. Η Επιτροπή Ενοποίησης δούλεψε πάνω στη συμφωνηθείσα λογική της προώθησης της πλειοψηφούσας άποψης. Το κλίμα στις συνεδριάσεις ήταν καλό, με απουσία όμως του Σ.Τ.Ε.Α.Τ. Για το θέμα υπάρχει χωριστή εισήγηση πάνω στην οποία θα συζητήσουμε. Συνάδελφοι βιώνουμε το χειρότερο επαγγελματικό περιβάλλον των 35 τελευταίων ετών. Η κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος επιδεινώνει ακόμα περισσότερο τις συνθήκες. Το 2009 αρχίζει με χειρότερες προϋποθέσεις από ότι το 2008. Η μείωση του Π.∆.Ε. σε συνδυασμό με τον επερχόμενο τσουνάμι της χρηματοπιστωτικής κρίσεως δεν επιτρέπει καμία αισιοδοξία. Ας ευχηθούμε να πληρωθούν οι Λογα-

ριασμοί μας για να κάνουμε Χριστούγεννα και ας προσέξουμε τις εκπτώσεις μας.

το γεγονός Γιώργος Τζήκας Έκθεση πεπραγμένων Επιτροπής Ενοποίησης των Εργοληπτικών Οργανώσεων Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα ξεκινήσω την εισήγησή μου αυτή με τη λαϊκή παροιμία “ήταν στραβό το κλήμα, το έφαγε κι ο γάϊδαρος”, θέλοντας να επισημάνω ότι στην πανθομολογούμενη εκτίμηση ότι ο εργοληπτικός μας κλάδος διέρχεται την χειρότερη περίοδο, ήρθε και η παγκόσμια οικονομική κρίση για να δώσει ένα ακόμη σοβαρό χτύπημα στον ήδη καταπονημένο και πολλαπλά κακοποιημένο από τις κυβερνητικές πολιτικές κλάδο μας. Έτσι ξεκίνησε την εισήγησή του για την Ενοποίηση το μέλος του ∆Σ της ΠΕΣΕ∆Ε Γιώργος Τζήκας και συνέχισε:

Στο σκοτεινό αυτό τούνελ της επαγγελματικής μας αβεβαιότητας το μόνο φωτεινό σημείο που πρέπει και μπορεί να γίνει οδηγός μας είναι η ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ. «ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ Ε∆Ω ΚΑΙ ΤΩΡΑ» Εκτίμησή μου είναι, ότι ήδη έχουμε αργήσει πολύ κι αν δε βιαστούμε λίγο, θα χάσουμε το τελευταίο τρένο, αυτό που θα μας οδηγήσει στην επόμενη δεκαετία. Τη δεκαετία ενός συνεχώς μειούμενου Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων, τη δεκαετία

των Σ.∆.Ι.Τ., τη δεκαετία της συνεχούς εξώθησής μας με κατεβασμένα χέρια στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τη δεκαετία της πλήρους ιδιωτικοποίησης των πάντων, τη δεκαετία τέλος ενός δυσοίωνου επαγγελματικού περιβάλλοντος για το οποίο είναι ίσως η τελευταία μας ευκαιρία να αντιδράσουμε, έτσι ώστε να δημιουργήσουμε ένα ανάχωμα στις προθέσεις της εκάστοτε εξουσίας. Την ευκαιρία αυτή μας την έδωσε το 64ο συνέδριο της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. που έγινε στη Θεσσαλονίκη και διοργάνωσε με επιτυχία ο Σύνδεσμος στον οποίο ανήκω, ο Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης. Ένα συνέδριο ουσιαστικό, που οδήγησε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μετά από πολύ καιρό όλες τις εργοληπτικές οργανώσεις. Αυτή λοιπόν την πόρτα που άνοιξε διάπλατα το 64ο Συνέδριο της ΠΕΣΕ∆Ε, είναι αδήριτη ανάγκη και υποχρέωση όλων μας , να μην την κλείσουμε πριν διαβούμε το κατώφλι της και έχουμε προηγούμενα πετύχει την ενοποίηση. Η νέα διοίκηση της ΠΕΣΕ∆Ε που προέκυψε από τις εκλογές της Θεσσαλονίκης, αντιλαμβανομένη την κρισιμότητα των περιστάσεων και πιστή στο δόγμα «υλοποιώ άμεσα τις αποφάσεις των Συνεδρίων», στην πρώτη συνεδρίασή της όρισε μια τριμελή επιτροπή ενοποίησης αποτελούμενη από τον Πρόεδρο της Π.ΕΣ.Ε.∆.Ε. Γρηγόρη Γρηγορόπουλο, τον γενικό γραμματέα Βασίλη Βλάχο και τον ομιλούντα. Μοναδικός σκοπός αυτής της επιτροπής ήταν όπως όριζε η ομόφωνη (πλην Συνδέσμου Μεσσηνίας) απόφαση του Συνεδρίου μας, να συμμετέχει άμεσα μαζί με τις τριμελείς επιτροπές των άλλων εργοληπτικών οργανώσεων σε κοινές συνεδριάσεις, με απώτερο στόχο να έχουμε καταλήξει

όλοι μαζί μέχρι 31/12/ 2008 σε ένα καταστατικό χάρτη της νέας Ενοποιημένης οργάνωσης κοινά αποδεκτό από όλους, τον οποίο και θα φέρουμε για επικύρωση μέχρι 28/02/2009 στις Πανελλήνιες Οργανώσεις μας. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σας ενημερώσω, ότι από την αρχή αυτής της σημαντικής προσπάθειας ανταποκρίθηκαν άμεσα ο ΣΑΤΕ, η ΠΕ∆ΜΕ∆Ε και η ΠΕ∆ΜΗΕ∆Ε ενώ απέχει παντελώς ο ΣΤΕΑΤ. Αυτή λοιπόν η επιτροπή ενοποίησης που άρχισε να συνεδριάζει από τις αρχές του Σεπτέμβρη έχει συνεδριάσει ήδη μέχρι σήμερα 7 φορές με πολύ σημαντικά αποτελέσματα. ∆ε θέλω να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες και να σας κουράσω με το τι έγινε σ’ αυτές τις συνεδριάσεις, θα ήταν εξάλλου ανώφελο, θέλω όμως να σας κάνω κοινωνούς της ουσίας αυτών των σημαντικών συνεδριάσεων. Για όποιον παρόλα αυτά θα ήθελε μια πιο ενδελεχή ενημέρωση υπάρχουν τα πρακτικά των συνεδριάσεων όπου καταγράφονται οι απόψεις, οι προβληματισμοί, οι θέσεις οι αντιθέσεις, οι διαξιφισμοί και τέλος το απόσταγμα αυτών των συζητήσεων. Θα προσπαθήσω να είμαι σαφής και επιγραμματικός. Στις 3 πρώτες συνεδριάσεις αναλωθήκαμε στον κανονισμό λειτουργίας αυτής της επιτροπής ενοποίησης των εργοληπτικών οργανώσεων, στο πώς δηλαδή θα λαμβάνονται οι αποφάσεις -με πλειοψηφία ή ομοφωνία- και στο εάν πρέπει να τηρούνται χειρόγραφα ή μαγνητοφωνημένα πρακτικά. Τελικά με αμοιβαίες υποχωρήσεις καταλήξαμε σε ένα μοντέλο λειτουργίας το οποίο τηρούμε μέχρι σήμερα με επιτυχία. ∆ηλαδή, συνεδριάσεις ανά 15νθήμερο, αποφάσεις με ομοφωνία ό-

που είναι δυνατόν και καταγραφή των διαφορετικών απόψεων, χειρόγραφα πρακτικά και διάθεση για δουλειά για την επίτευξη του τελικού μας στόχου. Στην 4η και 5η συνεδρίαση μπήκε το θέμα της μορφής αυτής της νέας ενοποιημένης οργάνωσης, αφού ξεπεράστηκαν γρήγορα και ομόφωνα ο σκοπός της και το ποιοι θα εγγράφονται ως μέλη της Αν θυμάστε η ομόφωνη (πλην Συνδέσμου Μεσσηνίας) απόφαση του συνεδρίου της ΠΕΣΕ∆Ε για να ξεφύγει από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και παίρνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των μέχρι εκείνη τη χρονική στιγμή συζητήσεων και τις συγκλίσεις που είχαν επιτευχθεί στο παρελθόν, πρότεινε μια οργανωτική διάρθρωση αντίστοιχη με αυτήν του Τεχνικού Επιμελητηρίου. ∆ηλαδή μια οργάνωση με απλά λόγια δομημένη σε τρία επίπεδα -κεντρικό, νομαρχιακό, περιφερειακό.- Από τις συζητήσεις προέκυψε ότι οι 3 άλλες οργανώσεις συμφωνούν στην οργάνωση σε δύο επίπεδα, ένα κεντρικό με μία κεντρική διοίκηση που έχει νομική υπόσταση και λειτουργεί βάσει ενός καταστατικού και ένα νομαρχιακό επίπεδο όπως περίπου είναι οι σημερινοί σύνδεσμοι της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., που λειτουργεί με ένα ενιαίο κανονισμό λειτουργίας, που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του καταστατικού της νέας ενοποιημένης οργάνωσης. Στο σημείο ακριβώς αυτό και ενώ οι άλλες οργανώσεις προσέγγισαν ακριβώς τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., εμείς παρουσιαστήκαμε με δύο απόψεις. Μία του προέδρου κ. Γρηγορόπουλου που έλεγε ότι η απόφαση του συνεδρίου είναι δεσμευτική και άρα πρέπει να υπάρχουν και τα τρία επίπεδα οργάνωσης -

το γεγονός κεντρικό, περιφερειακό και νομαρχιακό-, όπως ακριβώς λέει η απόφαση και μία δεύτερη στην οποία συμφωνήσαμε ο Βασίλης Βλάχος κι εγώ που λέει ότι υπάρχει σαφώς η απόφαση του συνεδρίου, αλλά δεν μπορείς να προσέρχεσαι σε ένα διάλογο με κόκκινες δογματικές γραμμές. Γι’ αυτό λοιπόν βλέποντας το δάσος κι όχι το δέντρο κάναμε ένα βήμα πίσω και δεχτήκαμε τη θέση των υπολοίπων 3 οργανώσεων που είναι με απλά λόγια η σημερινή δομή της ΠΕΣΕ∆Ε. Η επιμονή των άλλων οργανώσεων στην 6η συνεδρίαση να παρουσιαστεί η ΠΕΣΕ∆Ε με μία ενιαία θέση οδήγησε την Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. όπως γνωρίζετε όλοι στη σύγκληση έκτακτης εκτελεστικής επιτροπής που πραγματοποιήθηκε στις 03/12/2008 και μας έλυσε τα χέρια δίνοντας μας την οδηγία να συνεχίσουμε τη συζήτηση στη θέση που μιλά για δύο επίπεδα οργάνωσης, κεντρικό και νομαρχιακό. Σ’ αυτή την 6η συνεδρίαση της 20/11/2008, η επιτροπή έκανε ένα βήμα παραπάνω και μπήκε στο τελικό στάδιο των συζητήσεων, με τον ενιαίο κανονισμό λειτουργίας των τοπικών τμημάτων και κάποιων σκέψεων οργάνωσης και σύνθεσης της κεντρικής διοίκησης που κατατέθηκαν από τον ΣΑΤΕ. Στη συνεδρίαση αυτή επίσης, οι υπόλοιπες οργανώσεις αποδέχτηκαν καταρχήν τις θέσεις του συνεδρίου μας αναφορικά με τη σύνθεση των οργάνων διοίκησης, ότι δηλαδή θα παίρνει υπόψη της τη γεωγραφική δομή της οργάνωσης και τη δυναμικότητα των μονάδων με βάση το επιχειρηματικό τους μέγεθος. Η εκτελεστική επιτροπή της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. που συνεδρίασε στις 03/12/2008 αποφάσισε συνοπτικά τα παρακάτω: 1. Οργανωτική διάρθρωση της νέας Ενοποιημένης οργάνωσης σε δύο επίπεδα, κεντρικό και νομαρχιακό έτσι ώστε να έχουμε μία θέση ενιαία σαν ΠΕΣΕ∆Ε. 2. Επεξεργάστηκε τον κανονισμό λειτουργίας των τοπικών τμημάτων που είχε καταθέσει ο ΣΑΤΕ

και τον έκανε αποδεκτό με κάποιες προσθαφαιρέσεις. 3. Μας εξουσιοδότησε να παρουσιάσουμε μια πρόταση την οποία επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Λάρισας και την παρουσίασε ο πρόεδρός της και μέλος της Ε.Ε., κ. Μητσόπουλος Βασίλης, η οποία χωρίς να θέλω να σας κουράσω μιλάει για 3 συγκεκριμένα πράγματα: α) το νέο ∆.Σ. θα είναι 25μελές και οι 25 έδρες θα κατανέμονται αναλογικά σε 12 περιφέρειες σύμφωνα με τη δυναμικότητα των εργοληπτικών επιχειρήσεων κάθε μιας περιφέρειας β) η κάθε μια περιφέρεια θα αποφασίζει αυτή και μόνο για το

· Το νέο ∆.Σ. θα είναι 25μελές. · Θα υπάρχει μια εκτελεστική επιτροπή. · Για τη σύνθεση του 25μελούς ∆.Σ. και τον τρόπο εκλογής των μελών του, οι υπόλοιπες Εργοληπτικές Οργανώσεις επιφυλάχτηκαν να απαντήσουν στην επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής οποτεδήποτε συνέλθει αυτή, καθότι η προεδρεύουσα για το επόμενο διάστημα οργάνωση είναι ο ΣΑΤΕ και αυτός θα καθορίσει την ημερομηνία της επόμενης σύγκλησής της. Φάνηκε όμως από την συζήτηση που αναπτύχθηκε σ’ αυτήν την τελευταία μέχρι σήμερα συνεδρίαση, ότι υπάρχει μια πλειο-

και αν δείξουμε την ανάλογη ωριμότητα, αυτή που πραγματικά μέχρι σήμερα έχουμε δείξει θα έχουμε καταλήξει στο 90% του νέου καταστατικού χάρτη. Το υπόλοιπο 10% που είναι και το νομικό περιτύλιγμα, θα το βάλουν οι νομικοί μας σύμβουλοι, έτσι ώστε να έχουμε στο τέλος ένα καταστατικό λειτουργίας που θα αποτυπώνει τις κοινές απόψεις των Εργοληπτικών οργανώσεων. Παίρνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των μέχρι τώρα συζητήσεων, τις συγκλίσεις που έχουν από κοινού διαπιστωθεί και προπάντων τη διακηρυγμένη πρόθεση όλων των εργοληπτικών ορ-

ποιοι θα την εκπροσωπήσουν στο 25μελές ∆.Σ. και δε θα βγουν οι εκπρόσωποί της από ένα ενιαίο πανελλαδικό ψηφοδέλτιο γ) Θα υπάρχουν ποσοστώσεις και δικλείδες ασφαλείας έτσι ώστε καμιά τάξη πτυχίου να μη θεωρηθεί ότι αδικείται. Με όλα λοιπόν τα παραπάνω προσήλθαμε στην τελευταία συνεδρίαση που έγινε στις 04/12/ 2008 και θεωρώ ότι πετύχαμε μετά από επίπονες συζητήσεις και αμοιβαίες υποχωρήσεις τα παρακάτω: · Συμφωνήσαμε όλοι στο τελικό κείμενο κανονισμού λειτουργίας των τμημάτων και αποδεχτήκαμε τρεις βασικούς κανόνες για τη σύνθεση του ∆.Σ. της νέας οργάνωσης.

ψηφούσα άποψη μέσα στην επιτροπή, που μιλά για αναλογική κατανομή των εδρών του νέ-ου 25μελούς στις 12 περιφέρειες, σύμφωνα πάντα με τη διάχυση και τη δυναμικότητα των εργοληπτικών επιχειρήσεων κάθε περιφέρειας και τέλος η δυνατότητα να εκλέγονται τα μισά μέλη του ∆.Σ. αποκλειστικά και μόνο από τις περιφέρειες και τα άλλα μισά από ένα ενιαίο πανελλαδικό ψηφοδέλτιο με δικλείδες όμως ασφαλείας, έτσι ώστε κανείς να μη θεωρεί ότι αδικείται ή καπελώνεται από τον άλλο. Κλείνοντας την εισήγησή μου αυτή θέλω να σας πω ότι θα προσέλθουμε στην τελευταία για φέτος συνεδρίαση που εκτιμώ ότι θα συγκληθεί στις 18/12/2008

γανώσεων να γίνει η ενοποίηση, εκτιμούμε ότι ήρθε η ώρα να κάνουμε την υπέρβασή μας. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αγαπητοί φίλοι, Κλείνοντας αυτήν εδώ την εισήγηση, θέλω να επισημάνω ότι η ενοποίηση δεν είναι πανάκεια, είναι όμως το ελάχιστο που μπορούμε να πετύχουμε αυτήν εδώ την κρίσιμη για το επάγγελμά μας στιγμή για να ισχυροποιήσουμε τη θέση μας, έτσι ώστε να διεκδικήσουμε όλοι μαζί ενωμένοι με μια ενιαία και δυνατή φωνή ένα καλύτερο αύριο από μια εξουσία, που μου δίνει την εντύπωση πολλές φορές ότι είναι και τυφλή και κουφή.

το γεγονός ΕΤΑΑ Προσφυγές της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. και του ΤΕΕ κατά του παράνομου αποκλεισμού Με προσφυγές που κατέθεσαν στη ∆ικαιοσύνη, τόσο η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., διά του νομικού συμβούλου της Γιάννη Γαλενιανού στις 18 Νοεμβρίου 2008, όσο και το Τ.Ε.Ε., απάντησαν στην προκλητική απόφαση της υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικών Ασφαλίσεων με την οποία αποκλείει παράνομα και «πραξικοπηματικά» εκπρόσωπο της Ένωσης από τη ∆ιοίκηση του νέου Ταμείου, ζητώντας την ανατροπή της. Σημειώνουμε ότι στη Βουλή έγιναν αλλεπάλληλες ερωτήσεις από τους βουλευτές Μ. Σκουλά, Μ. Στρατάκη, Μ. Σκραφνάκη και αναφορές (Λ. Αυγενάκη) για τη μη συμμετοχή της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. στα όργανα της ∆ιοίκησης του Ε.Τ.Α.Α., ενώ το Υπουργείο απάντησε πως ο εκπρόσωπος στο ∆.Σ. είχε υποδειχθεί από κοινού από Τ.Ε.Ε., Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., Σ.Α.Τ.Ε., Π.Ε.∆.Μ.Η.Ε.∆.Ε. και Ε.Μ.∆.Υ.∆.Α.Σ.! Οι Σύνδεσμοι έκλεισαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας τα Γραφεία του ΤΣΜΕ∆Ε σε όλη την Ελλάδα στις 22 και 23 Οκτωβρίου Σημειώνουμε ότι οι Σύνδεσμοι της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. ύστερα από απόφαση του ∆.Σ. κινητοποιήθηκαν Πανελλαδικά καταλαμβάνοντας στις 22 και 23 Οκτωβρίου 2008 τα Περιφερειακά Γραφεία του Τ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε. διαμαρτυρόμενοι για τον αποκλεισμό εκπροσώπου της από τα όργανα ∆ιοίκησης του νέου Ταμείου (Ε.Τ.Α.Α.), παρότι καλύπτει συνδικαλιστικά το 70% των ατομικών και προσωπικών Εργοληπτικών Επιχειρήσεων της χώρας και μετέχει στο ∆Σ του Τ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε. ανελλιπώς από την ίδρυσή του, το 1932. Την ίδια στιγμή «προάγεται» σε θέση τακτικού μέλους στη ∆ιοικούσα Επιτροπή των Μηχανικών και Ε.∆.Ε., ο προταθείς ως αναπληρωματικός από άλλη Εργοληπτική Οργάνωση, επειδή προφανώς έτσι επέβαλε η «λογική» του κυβερνητικού ελέγχου στην Επιτροπή. Παράλληλα η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. με την κινητοποίηση που πραγματοποίησε επιδίωξε την προάσπιση των αποθεματικών του Ταμείου, αλλά και του Ταμείου Πρόνοιας Εργοληπτών ∆ημοσίων Έργων (Τ.Π.Ε.∆.Ε.), ενάντια σε οποιονδήποτε σφετερισμό τους, την αναβάθμιση της λειτουργίας των Περιφερειακών Γραφείων του Ταμείου, αλλά και την αναβάθμιση των παροχών του Ταμείου προς τους ασφαλι-

σμένους του Μηχανικούς και Εργολήπτες. Στο πλαίσιο της κινητοποίησης πραγματοποι-

ήθηκε συνάντηση του Προέδρου της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. Γρηγόρη Γρηγορόπουλου με τον Πρόεδρο του Τ.Ε.Ε. Γιάννη Αλαβάνο και τον Ιωάννη Γαμβρίλη, πρόεδρο της ∆ιοικούσας Επιτροπής των Μηχανικών και Ε.∆.Ε. που λειτουργεί στο πλαίσιο του Ε.Τ.Α.Α. Κατά τη συνάντηση έγινε αποδεκτό από όλους ότι είναι απαράδεκτη η απόφαση για τον αποκλεισμό της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. από τα όργανα ∆ιοίκησης του νέου Ταμείου, ενώ ο πρόεδρος του ΤΕΕ δεσμεύτηκε για άλλη μια φορά ότι θα στηρίξει τη δικαστική προσφυγή της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. για την ακύρωσή της, αλλά και το ότι το Τ.Ε.Ε. θα ενημερώνει πλήρως διά των εκπροσώπων του, την ηγεσία της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., εφ’ όλων των θεμάτων που συζητιούνται στα όργανα αυτά. Ο Ιωάννης Γαμβρίλης από την πλευρά του χαρακτήρισε απώλεια για την ∆.Ε. την απουσία εκπροσώπων της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε., οργάνωσης που εκπροσωπεί ένα πολύ μεγάλο αριθμό ατομικών και προσωπικών εργοληπτικών επιχειρήσεων και η συνεισφορά της στην επίλυση των προβλημάτων θα ήταν σημαντική και χρήσιμη. ∆εσμεύτηκε παράλληλα ότι θα επιδιώκει συνεχώς την ενημέρωσή της και ότι θα δίνει σημασία στις απόψεις της. Αποδέχτηκε επίσης να ενημερώσει για όλα τα θέμα-

τα που θα συζητηθούν στην ∆.Ε. των Μηχανικών & Ε.∆.Ε. έτσι ώστε να γίνουν όλες

εκείνες οι ενέργειες που απαιτούνται για την αναβάθμιση της λειτουργίας των Περιφερειακών Γραφείων του Ταμείου και την επίλυση των χρόνιων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση ενδεχομένως να φανεί χρήσιμη η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων των Εποπτευουσών Επιτροπών. Όσον αφορά στην εκπροσώπηση των εργοληπτών ∆ημοσίων Έργων στις Εποπτεύουσες Επιτροπές συζητήθηκε ότι σε κάθε περίπτωση ο εκπρόσωπος των Εργοληπτών θα πρέπει να εκπροσωπεί Συνδικαλιστικό Εργοληπτικό φορέα της περιοχής, από τον οποίο και θα προτείνεται και όχι τον εαυτό του. Συζητήθηκε επίσης η κατοχύρωση των αποθεματικών του Τ.Π.Ε.∆.Ε. και η απρόσκοπτη

καταβολή του εφάπαξ στους εργολήπτες στα πλαίσια του Ε.Τ.Α.Α., όπως και η επιδίωξη άμεσης σύνταξης του Κανονισμού λειτουργίας του Κλάδου Ειδικών Παροχών που θεσπίστηκε με το νόμο 3518/2006, που αφορά το σύνολο των μηχανικών, με προτεραιότητα την ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων. Επίσης έγινε συζήτηση και για τα εξής θέματα: · Για να ισχύσει άμεσα η τριμερής χρηματοδότηση (με κρατική συμμετοχή) τόσο στην Κύρια σύνταξη, όσο και στην Ειδική Προσαύξηση. ·Για την ομογενοποίηση των παλιών και νέων ασφαλισμένων στο επίπεδο των εισφορών και στο επίπεδο συντάξιμων παροχών. · Για το πάγωμα των εισφορών. · Για την ανασύνταξη του Κανονισμού Λειτουργίας του κλάδου Υγείας με στόχο την πλήρη κάλυψη των ιατροφαρμακευτικών και Νοσηλευτικών αναγκών των ασφαλισμένων.

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Επιστολή Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. σε κυβέρνηση και πολιτικά κόμματα Αύξηση Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων μόνη λύση διεξόδου από την κρίση Την αύξηση του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων, ώστε να κατασκευαστούν τα αναγκαία μικρά και μεσαία που έχει ανάγκη η χώρα μας και θα ανακόψουν τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, ενώ θα βγάλουν τον κατασκευαστικό κλάδο από το αδιέ-

ξοδο, ζήτησε η ΠΕΣΕ∆Ε, λίγες μέρες πριν αρχίσει η συζήτηση για τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2009 στη Βουλή, με επιστολή που απηύθυνε στους υπουργούς Οικονομικών, Εσωτερικών ∆ημόσιας ∆ιοίκησης και Αποκέντρω-

σης και ΠΕΧΩ∆Ε, ενώ κοινοποίησε στο Γραφείο του Πρωθυπουργού και τα Πολιτικά Κόμματα της Βουλής. Όπως επισημαίνει η ΠΕΣΕ∆Ε τα έργα αυτά πρέπει να εκτελεστούν με διαφανείς και δοκιμασμένες διαδικασίες και όχι με Σ∆ΙΤ, αφού μέσω αυτών το

ελληνικό ∆ημόσιο υποχρεώνεται σε επαχθέστατο δανεισμό «πιστωτικής κάρτας», επιβαρύνοντας υπέρμετρα το ∆ημόσιο Χρέος, σε μια συγκυρία μάλιστα στην οποία η χώρα μας δανείζεται με επιτόκιο κατά 2%

μεγαλύτερο από ό,τι άλλες χώρες, όπως η Γερμανία. Οφείλει, έστω και την ύστατη ώρα η κυβέρνηση, να κατανοήσει ότι η διέξοδος στην κατασκευαστική βιομηχανία της χώρας μας, μετά τη μεγάλη πτώση της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, βρίσκεται μόνο στη δραστική αύξηση του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων, που θα ανακόψει τη δραματική κατάσταση που βιώνει συνολικά ο κατασκευαστικός κλάδος, με πρώτο θύμα τις χιλιάδες εργαζόμενους σ’ αυτόν. Η επιστολή της ΠΕΣΕ∆Ε, που υπογράφουν ο Πρόεδρος Γρηγόρης Γρηγορόπουλος και ο Γενικός Γραμματέας Βασίλης Βλάχος, έχει ως εξής: Κύριε Υπουργέ, Όπως έγινε γνωστό, η διαφορά με την οποία δανείζεται πλέον η Ελλάδα στις διεθνείς αγορές κρατικού χρέους έχει εκτοξευτεί στο υψηλότερο επίπεδο από την ένταξη της χώρας μας στην ΟΝΕ, σε σχέση με τη Γερμανία. Συγκεκριμένα η χώρα μας δανείζεται με επιτόκιο ακριβότερο κατά 2% έναντι αυτού που δανείζεται η Γερμανία. Το ύψος του κρατικού δανεισμού θα «κλείσει» στο τέλος του 2008 στα 43 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2009 αναμένεται να ανέλθει στα 53 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 20,3% του ΑΕΠ και είναι το υψηλότερο ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης. Την ίδια στιγμή, που το ∆ημόσιο χρέος αυξάνεται, από την Εισηγητική Έκθεση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2009 προκύπτει ότι έργα, κατεξοχήν

μη ανταποδοτικά, συνολικού ύψους 5,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, προβλέπεται να εκτελεστούν με Σ∆ΙΤ και με δικαιολογία ότι με τον τρόπο αυτό εκτέλεσης δεν επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός. Οι συμβάσεις όμως αυτές πρόκειται να εκτελεστούν με άλλον ένα δανεισμό – και μάλιστα επαχθέστερο για το Ελληνικό ∆ημόσιο, αφού το επιτόκιο φτάνει το 20% και 25% - φορτώνοντας τους μελλοντικούς Κρατικούς Προϋπολογισμούς. Κύριε Υπουργέ, Λαμβάνοντας υπόψη τις δικές σας δηλώσεις, σύμφωνα με τις οποίες «το υψηλό δημόσιο χρέος απαιτεί προσοχή και συγκράτηση στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής», σας ερωτούμε: ∆εν είναι οξύμωρο από τη μια να επικαλείστε το υψηλό κόστος του δανεισμού για ∆ημόσιες Επενδύσεις, περικόπτοντας κατά 8,8% το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων του 2009, σε σχέση με το φετινό, και την ίδια στιγμή να προωθείτε τις Σ∆ΙΤ με επιτόκια πιστωτικής κάρτας, θυμίζοντας τη γνωστή παροιμία «ακριβοί στα πίτουρα και φτηνοί στο αλεύρι»; ∆ημιουργείται επίσης η εξής τραγική αντίφαση: Μια σειρά από «ώριμα», έργα (σχολεία, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, πυροσβεστικοί σταθμοί, ∆ιοικητήρια κ.λπ.) που θα μπορούσαν να έχουν ήδη εκτελεστεί, εφόσον είχαν ενταχθεί εγκαίρως στο Γ’ ΚΠΣ, από τον ΟΣΚ Α.Ε. και άλλους αρμόδιους και πιστοποιημένους από την Ε.Ε. φορείς, παραμένουν σε τουλάχιστον τριετή «διαθεσιμότητα» προκειμένου (άγνωστο πότε) να συμβασιοποιηθούν με Σ∆ΙΤ, και απεντάσσονται και

από το ΕΣΠΑ, την ίδια στιγμή που σημαντικά κονδύλια του Γ’ ΚΠΣ χάνονται και επιστρέφονται ως αναπορρόφητα στην Ε.Ε.! Αλήθεια, ποιος έχει τελικά την ευθύνη για τη μη έγκαιρη παράδοση αναγκαίων σχολικών συγκροτημάτων, για παράδειγμα, καταδικάζοντας χιλιάδες μαθητές, γονείς και διδάσκοντες να βιώνουν ακόμη το βραχνά της διπλοβάρδιας; Ποιος θα τη χρεωθεί; Μήπως η Ειδική Γραμματεία Σ∆ΙΤ, ή

η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου; Κύριε Υπουργέ, Ως Πανελλήνια Ένωση Συνδέσμων Εργοληπτών ∆ημοσίων Έργων, που αντιπροσωπεύουμε 5.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλη την Ελλάδα και βιώνουν το χειρότερο επιχειρηματικό κλίμα των τελευταίων ετών, πριν ακόμη υποστούν τις ολέθριες επι-

πτώσεις της οικονομικής ύφεσης, ζητάμε, όπως είναι εύλογο, να αναθεωρήσετε τις επιλογές σας αυτές. Ζητάμε, έστω και την ύστατη ώρα, να αυξήσετε το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων κατά 1 δισεκατομμύριο ευρώ τουλάχιστον, για να εκτελεστούν μικρά έργα, κυρίως στην Περιφέρεια, με τις δοκιμασμένες και διαφανείς διαδικασίες του Προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ», που θα αναζωογονήσουν τις τοπικές αγο-

ρές και θα ανακόψουν τις οποιεσδήποτε συνέπειες της επερχόμενης οικονομικής κρίσης. Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα που τα τελευταία χρόνια κάλυπτε με την άνοδό της τη συνεχή μείωση του Π∆Ε, παρουσιάζει πλέον συνεχή πτώση. Όλος ο κατασκευαστικός κλάδος διέρχεται τη χειρότερη κρίση του. Η αύξηση του Π∆Ε αποτελεί μονοσήμαντη επιλογή για την επιβίωσή του.

Νέο αίτημα για τροποποίηση του Προεδρικού ∆ιατάγματος 171/87 Το αίτημα για τροποποίηση του Π∆ 171/87 υπέβαλε ξανά η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών ∆ημόσιας ∆ιοίκησης και Αποκέντρωσης και συγκεκριμένα στον υπουργό Πρ. Παυλόπουλο και τον υφυπουργό Θ. Νάκο, υποβάλλοντας για άλλη μια φορά το σχέδιο των αναγκαίων αλλαγών που επεξεργάστηκαν οι νομικοί σύμβουλοι της Ένωσης. Η επιστολή της ΠΕΣΕ∆Ε, που υπογράφουν ο πρόεδρός Γρ. Γρη-

γορόπουλος και ο γεν. γραμματέας Β. Βλάχος, έχει ως εξής: «Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ Γνωρίζετε πως στο Νομικό Καθεστώς που διέπει την εκτέλεση των έργων του Ο.Τ.Α. σημαντικό χώρο κατέχουν οι διατάξεις του Π.∆. 171/87. Η άποψή μας είναι ότι το Π.∆. 171/87 είναι αναγκαίο να τροποποιηθεί, ώστε οι διατάξεις του να προσαρμοσθούν στις διατάξεις του νέου ∆ημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα του Ν.3263/2004, στις αρμοδιότητες

των Περιφερειών στην νέα διοικητική οργάνωση της χώρας και στις σημαντικές αλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί στη Νομοθεσία Εκτέλεσης ∆ημόσιων Έργων από το 1987 μέχρι σήμερα. Συνημμένα σας υποβάλλουμε σχετικό σχέδιο Π.∆. που επεξεργάσθηκαν οι νομικοί σύμβουλοι της Ένωσης μας και παρακαλούμε για τη συμμετοχή μας στην επιτροπή ή ομάδα εργασίας που εκτιμούμε ότι θα συγκροτήσετε

για την αναγκαία κατά την άποψη μας τροποποίηση. Σημειωτέον ότι στη συνάντηση που είχαμε με τον Υφυπουργό κ. Νάκο στις 18/7/2007 είχαμε ξαναθέσει το θέμα, και ο κύριος Υφυπουργός μας είχε υποσχεθεί την ικανοποίηση του αιτήματος της συμμετοχής μας. Εκτιμάμε πως θίγουμε ένα θέμα ώριμο για την αντιμετώπιση του και παρακαλούμε για δικές σας ενέργειες».

Να μην καταργηθούν τα κατώτερα όρια συμμετοχής στους διαγωνισμούς Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. με επιστολή της προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩ∆Ε δηλώνει την αντίθεσή της στην κατάργηση των κατώτερων ορίων συμμετοχής στους διαγωνισμούς ∆ημοσίων Έργων, ενώ παράλληλα προτείνει μια σειρά από βελτιώσεις - τροποποιήσεις διατάξεων της Νομοθεσίας, σχετικά με την κατάταξη και αναθεώρηση της εγγραφής των εργοληπτικών επιχειρήσεων στο ΜΕΕΠ, στην κατεύθυνση της διασποράς των ∆ημοσίων Έργων και της διατήρησης της απασχόλησης των μικρών και μεσαίων εργοληπτικών επιχειρήσεων, σε μια περίοδο που πλήττονται από

την οικονομική ύφεση. Αναλυτικότερα οι θέσεις της ΠΕΣΕ∆Ε στο θέμα αυτό, όπως αναπτύσσονται στην επιστολή που υπογράφουν ο Πρόεδρός της γρ. Γρηγορόπουλος και ο Γεν. Γραμματέας της Β. Βλάχος, έχουν ως εξής: «Κύριε Υπουργέ, Υπό τις παρούσες συνθήκες οικονομικής κρίσης, ύφεσης, μείωσης του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων, αύξησης των έργων που ανατίθενται με εναλλακτικές μεθόδους (συγχρηματοδοτούμενα, Σ.∆.Ι.Τ. κ.λ.π.) και αύξησης της ανεργίας οι όποιες

προτάσεις παρέμβασης στην Νομοθεσία ∆ημοσίων Έργων θα πρέπει να βρίσκονται προς την κατεύθυνση: 1. Της διεύρυνσης του αντικειμένου των εργοληπτικών επιχειρήσεων στα ιδιωτικά τεχνικά έργα μέσω του μητρώου Μ.Η.Κ.Ι.Ε. (είναι απαράδεκτο το μεγαλύτερο τμήμα των ιδιωτικών έργων στην Ελλάδα να μην εκτελείται από πιστοποιημένες τεχνικές επιχειρήσεις αλλά από ιδιώτες επενδυτές, εμπειροτέχνες κ.ο.κ.). Όλες οι Εργοληπτικές Οργανώσεις έχουν συμφωνήσει με το από 2/3 /2007 κοινό τους υπόμνημα προς το Υπουργείο σας στην

άμεση νομοθέτηση του Π.∆. που αφορά το Μ.Η.Κ.Ι.Ε. και έχει δημοσιοποιηθεί, στην ιστοσελίδα του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. 2. Της ενεργοποίησης και απασχόλησης του κατασκευαστικού δυναμικού των μικρών πιστοποιημένων επιχειρήσεων στα μεγαλύτερα έργα δια του θεσμού της υπεργολαβίας (διότι το μεγαλύτερο τμήμα των δημόσιων έργων στην Ελλάδα κατασκευάζεται θεωρητικώς μεν από πιστοποιημένες εργοληπτικές επιχειρήσεις, στην πράξη, δε, από εμπειροτέχνες, ιδιοκτήτες μηχανημάτων, «ειδικά συνεργεία», Έλληνες και αλλοδαπούς, ενώ οι 29

δραστηριότητες μικρές πιστοποιημένες εργοληπτικές επιχειρήσεις του Μ.Ε.Ε.Π. εξαφανίζονται λόγω έλλειψης αντικειμένου). 3. Της διασποράς των δημοσίων έργων τόσο γεωγραφικά όσο και σε είδος και μέγεθος, ώστε να μεγιστοποιηθούν τα αναπτυξιακά οφέλη της κατασκευής δημοσίων έργων για τις τοπικές κοινωνίες, ιδιαίτερα της πολύπαθης Περιφέρειας, (απασχόληση τοπικών επιχειρήσεων, τόνωση τοπικών αγορών, μείωση ανεργίας κλπ). 4. Του εκσυγχρονισμού της διαδικασίας πιστοποίησής μας κατά ΜΕΚ & ΜΕΕΠ, με ουσιαστικά και πραγματικά κριτήρια κατασκευαστικής ικανότητας και μέσων

μοθεσία επιβάλει περιορισμούς και ανοχές που στην πράξη δημιουργούν ανασταλτικά προβλήματα στην ανάθεση επίσημων υπεργολαβιών με αποτέλεσμα το σύστημα των υπεργολαβιών να δυσλειτουργεί. Θα πρέπει το όλο θέμα να επανεξετασθεί σε ορθολογιστική και αντικειμενική βάση. Στην κατεύθυνση αυτή προτείνουμε: Ο υπεργολάβος έχει τα αντίστοιχα προσόντα για την εκτέλεση του έργου που αναλαμβάνει και ανήκει σε τάξη και κατηγορία έργου, αντίστοιχη με το ποσό της σύμβασης υπεργολάβιας. Υποχρεωτική εξόφληση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από τέτοιες συμβάσεις, ταυτόχρονα

νισμούς. Κρίνουμε ότι η διατήρηση κατωτάτων ορίων συμμετοχής σε διαγωνισμούς έχει ευεργετική επίδραση στη διασπορά των έργων και στην απασχόληση των μικρών επιχειρήσεων και υπό τις παρούσες συνθήκες η κατάργηση ή μείωσή τους, μόνο κοινωνικό πρόβλημα μπορεί να δημιουργήσει καθώς και περαιτέρω ένταση του αθέμιτου ανταγωνισμού. 4. ∆ιατήρηση του ορίου ανεκτέλεστων συμβάσεων. Θεωρούμε ότι η αύξηση ή κατάργηση του ορίου ανεκτελέστου, υπό τις παρούσες συνθήκες (μείωσης του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και αύξησης των «εναλλακτικών» τρό-

(λόγω του μεγάλου πλήθους των ατομικών 2ης τάξης), κρίνεται σκόπιμη η διάσπαση της 2ης τάξης σε 2η προσωπική (για όσες επιχειρήσεις δεν θέλουν να μεταβούν στο καθεστώς της εταιρικής μορφής (Ε.Π.Ε. ή Α.Ε.) και θεωρούν την κατάταξή τους καταληκτική) και 2η Α.Τ.Ε. (για όσες επιχειρήσεις θέλουν να είναι στην εισαγωγική τάξη των Α.Ε. και επιθυμούν ενδεχομένως να μετεξελιχθούν). Βεβαίως θα πρέπει να καθορισθούν ανάλογα τα απαιτούμενα προσόντα και όρια πτυχίου, (χαμηλότερα για την 2η προσωπική 1 ΜΕΚ ∆ και υψηλότερα για την 2η εταιρική 1 ΜΕΚ ∆ και 1ΜΕΚ Γ (Ε.Π.Ε. ή Α.Ε.). πρόσθετη απαίτηση ελάχιστης εμπει-

Υπέρ των θέσεων της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. οχτώ Περιφερειακά Τμήματα του ΤΕΕ Έμπρακτη ενίσχυση των θέσεων της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. αποτελεί επιστολή οχτώ περιφερειακών Τμημάτων του ΤΕΕ (Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας, ∆υτικής Μακεδονίας, Μαγνησίας, Θράκης, Αιτωλοακαρνανίας, Κεντρικής και ∆υτικής Θεσσαλίας και Πελοποννήσου) που απευθύνεται στον υπουργό ΠΕΧΩ∆Ε Γ. Σουφλιά, ζητώντας τη διατήρηση των κατωτέρων ορίων των εργοληπτικών πτυχίων. Ειδικότερα στην επιστολή τους προς τον υπουργό ότι στα πλαίσια του θεσμικού πλαισίου για την αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμό των εργοληπτικών επιχειρήσεων υπήρξαν προβλέψεις που στοχεύουν να διατηρήσουν «ένα πλαίσιο προστασίας του κλάδου από τη δημιουργία ολιγοπωλιακών φαινομένων» και στη «διασφάλιση του ζωτικού χώρου και ρόλου όλων των επιχειρήσεων του κλάδου και ιδίως των μικρών και μεσαίων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της περιφέρειας», όπως εύστοχα συνοψίζεται και στην εισηγητική έκθεση που συνοδεύει το νόμο 2490/2001. Η βασική πρόβλεψη του νομοθέτη - τονίζουν τα Περιφερειακά Τμήματα του ΤΕΕ - προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν η θέσπιση των κάτω ορίων στους προϋπολογισμούς των έργων, τα οποία επιτρέπεται να αναλάβουν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο ΜΕΕΠ 2ας Τάξης και άνω. Η πρόβλεψη αυτή διευκολύνει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου και ιδιαίτερα αυτές που εδρεύουν στην περιφέρεια, να αντιμετωπίσουν την έντονη πίεση και τον ανταγωνισμό των μεγαλύτερων τεχνικών εταιρειών, να διεκδικήσουν ένα μέρος των ∆ημοσίων Έργων που θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά τους και την παραπέρα ανάπτυξή τους. Και τα περιφερειακά Τμήματα του ΤΕΕ καταλήγουν: Πιστεύουμε ότι πολύ περισσότερο σήμερα στις συνθήκες της έντονης χρηματοπιστωτικής κρίσης η οποία πιέζει περισσότερο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κάθε μέτρο που ενισχύει τη βιωσιμότητά τους, πρέπει να διατηρηθεί.

ανά ειδικότητα και όχι με εικονικά κριτήρια οικονομικών ισολογισμών και εικονικών συγχωνεύσεων, τα οποία οδηγούν στην απαξίωση της πιστοποίησής μας. Στα πλαίσια αυτά η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. προτείνει τα εξής: 1. Υπεργολαβίες σε εταιρείες Μ.Ε.Ε.Π. Η διασπορά των έργων του ∆ημοσίου τομέα απαιτεί και ήδη έχει επιβληθεί η εκτέλεση μέρους του αντικειμένου από Υπεργολάβους. Η μέχρι σήμερα ισχύουσα νο-

με την είσπραξη του εργολαβικού ανταλλάγματος από τον ανάδοχο. Αναγνώριση της θεσμοθετημένης υπεργολαβίας στην τιμολογημένη εμπειρία του υπεργολάβου. Θα πρέπει να γίνει ανάλογη προσαρμογή στα πρότυπα τεύχη των ∆ημοπρασιών. 2. Νομαρχιακά Μητρώα Κατ’ επανάληψη η Ένωσή μας έχει εκφράσει τη θέση της για την πλήρη κατάργηση των Νομαρχιακών Μητρώων θεωρώντας τον θεσμό τελείως ξεπερασμένο. 3. Μη κατάργηση των κατωτάτων ορίων συμμετοχής σε διαγω-

πων κατασκευής δημοσίων έργων όπως Σ∆ΙΤ, συγχρηματοδότηση κλπ), μόνο ως κοινωνική πρόκληση μπορεί να εκληφθεί. 5. ∆ιάσπαση της 2ης τάξης του ΜΕΕΠ. Ως γνωστόν η 2η τάξη έχει καταστεί εισαγωγική τάξη των εταιριών του ΜΕΕΠ (λόγω της κατάργησης της εγγραφής στην 3η τάξη). Πρέπει συνεπώς η 2η (και εισαγωγική τάξη) να «ομογενοποιηθεί». Προς τον σκοπό αυτό και επειδή είναι, υπό τις παρούσες συνθήκες, ανέφικτη η υποχρέωση εταιρικής μορφής

ρίας). Το όριο πτυχίου της 2ης εταιρικής προτείνεται στα 2.500.000,00 € 6. Παράταση της ισχύος των πτυχίων των προσωπικών επιχειρήσεων έως 2ης. Η ισχύς των πτυχίων των προσωπικών επιχειρήσεων έως 2ης προσωπικής (οι οποίες δεν επιθυμούν να αναβαθμισθούν) να διαρκεί για μεγαλύτερο διάστημα από το ισχύον (χρονικό διάστημα 5 ή 6 χρόνια κρίνεται εύλογο) ώστε να αποσυμφορηθεί η ∆15 από αναίτιες αιτήσεις παραμονής στην ίδια τάξη. Με δικαίωμα στη διετία να

δραστηριότητες υπάρχει επανάκριση, εφόσον ζητηθεί από την Εργοληπτική Επιχείρηση. 7. Μείωση των τιμών των κριτηρίων κατάταξης στο ΜΕΕΠ. Λαμβανομένης υπ’ όψιν της διαρκούς μείωσης των δημοσίων έργων που ανατίθενται με ανοικτές διαδικασίες, και ενόψει της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και ύφεσης, είναι παράλογη η εμμονή στα κριτήρια κατάταξης των εταιριών του Ν. 2940/2001. Κατά την άποψή μας τα κριτήρια, όρια κλπ που ορίζονται ανά τάξη πτυχίου των Α.Τ.Ε. θα πρέπει να προσαρμοσθούν στις παρούσες συνθήκες έλλειψης αντικειμένου και παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και ύφεσης, με γενική μείωση κατά 20%. 8. Τροποποίηση δυνατότητας στελέχωσης Εργοληπτικών Επιχειρήσεων του Μ.Ε.Ε.Π. από ειδική κατηγορία στελεχών του Μ.Ε.Κ. Για την εξυγίανση των κλάδων και την στήριξη των υγιών εργοληπτικών επιχειρήσεων απαιτείται: Τροποποίηση του άρθρου 17

παρ. 13 του Ν.1418/85 που αφορά την εγγραφή και κατάταξη στις βαθμίδες του Μ.Ε.Κ. των Τεχνικών Υπαλλήλων του ∆ημοσίου τομέα, Ν.Π.∆.∆. κλπ. ως κάτωθι: “Τεχνικοί υπάλληλοι ή υπάλληλοι με άλλες ειδικότητες, που συνταξιοδοτούνται από το ∆ημόσιο ή Ν.Π.∆.∆. ή τον ευρύτατο δημόσιο τομέα, όπως αυτός εκάστοτε προσδιορίζεται και στον οποίο περιλαμβάνονται και αυτοί των κοινωφελών οργανισμών, τραπεζών του δημοσίου τομέα, ∆.Ε.Η., Ο.Τ.Ε., και γενικά επιχειρήσεων που ελέγχονται από το ∆ημόσιο, δεν επιτρέπεται να στελεχώνουν εργοληπτικές επιχειρήσεις του Μ.Ε.Ε.Π. 9. Βασική στελέχωση των εταιριών. Επί των ατομικών επιχειρήσεων η βασική στελέχωση να συντρέχει στο πρόσωπο που ασκεί την ατομική επιχείρηση. Επί προσωπικών εταιρειών (Ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες) η βασική στελέχωση να συντρέχει σε πρόσωπα εταίρων.

Σε εταιρεία οποιαδήποτε νομικής μορφή (ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ ΑΕ) η ιδιότητα του εταίρου, διαχειριστή, μετόχου ή μέλους ∆Σ να αποτελεί επαρκή απόδειξη στελέχωσης χωρίς την προϋπόθεση αποδεδειγμένης ετήσιας αμοιβής. Σε κάθε άλλη περίπτωση στελέχωσης οποιαδήποτε μορφής εργοληπτικής επιχείρησης (ατομική, ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΑΕ) να προκύπτει αποδεδειγμένη ετήσια αμοιβή πλέον του ελάχιστου ορίου της αντίστοιχης Σ.Σ.Ε. Για λόγους επιχειρηματικής ευελιξίας και διάχυσης της εμπειρίας να είναι εφικτή η αντικατάσταση 1 ΜΕΚ ∆ με 2 ΜΕΚ Γ, 1 ΜΕΚ Γ με 2 ΜΕΚ Β και 1 ΜΕΚ Β με 2 ΜΕΚ Α και σε συνολικό ποσοστό 50% στην βασική και συμπληρωματική στελέχωση. 10. Συντελεστής Γ. Προς την κατεύθυνση της εξασφάλισης ισονομίας και υγιούς ανταγωνισμού, πρέπει να διευκολυνθεί τόσο η αναβάθμιση όσο και η υποβάθμιση των επιχειρήσεων στο Μ.Ε.Ε.Π. Προς τον σκοπό αυτό οι επιχειρήσεις πρέπει να επανακρίνονται με βάση τον συντελε-

στή Γ της τάξης στην οποία αιτούνται την αναβάθμισή τους και όχι όπως σήμερα με βάση τον συντελεστή Γ της τάξης που ανήκουν. 11. ∆είκτες βιωσιμότητας. Υπό τις παρούσες συνθήκες τραπεζικής αστάθειας, δεν κρίνουμε σκόπιμη την υπέρμετρη μείωση των δεικτών βιωσιμότητας. Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν δανειακές υποχρεώσεις, οι οποίες προκύπτουν από εκχώρηση εγκεκριμένων πιστοποιήσεων δημοσίων έργων. 12. Εταιρείες κοινών συμφερόντων Αποκλεισμός συμμετοχής εταιρειών κοινών συμφερόντων στον ίδιο διαγωνισμό για λόγους διαφάνειας και υγιούς ανταγωνισμού. Πιστεύοντας πως οι πιο πάνω προτάσεις μας θα συμβάλλουν θετικά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, παρακαλούμε στην αποδοχή τους».

Παρέμβαση για τις καθυστερήσεις πληρωμών των έργων του Π.Ε.Π. Η Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. με επιστολή της προς τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Αλογοσκούφη, που υπογράφουν ο πρόεδρος της Γρ. Γρηγορόπουλος και Γεν. Γραμματέας Β. Βλάχος, παρεμβαίνει ζητώντας την άμεση αποπληρωμή πιστοποιημένων έργων των ΠΕΠ που καθυστερεί αδικαιολόγητα. Αφορμή για την παρέμβαση αυτή της ΠΕΣΕ∆Ε στάθηκαν αντίστοιχες διαμαρτυρίες των Συνδέσμων Αγρινίου, Εύβοιας και Φθιώτιδας. Η επιστολή της ΠΕΣΕ∆Ε έχει ως εξής: «Κύριε Υπουργέ, Το τελευταίο διάστημα, μετά το τέλος Αυγούστου 2008 έχουν υποβληθεί στις υπηρεσίες σας πιστοποιήσεις έργων ενταγμένων στο Π.Ε.Π., σε διάφορες Πε-

ριφέρειες της χώρας, οι οποίες δεν εξοφλούνται παρότι για την πληρωμή τους δε συντρέχει κα-

νένα πρόβλημα που να απορρέει ούτε από τη σύμβαση ούτε από το χρονοδιάγραμμα εκτέλε-

σης των εργασιών ούτε από τις εγκεκριμένες πιστώσεις. Τα παραδείγματα των Περιφερειών της Στερεάς Ελλάδας και της ∆υτικής Ελλάδας είναι προφανή και έχουν προκαλέσει την έντονη αντίδραση των Συνδέσμων Εργοληπτών ∆ημοσίων Έργων Αγρινίου, Εύβοιας και Φθιώτιδας που ανήκουν στην δύναμη της Πανελλήνιας Ένωσης Εργοληπτών ∆ημοσίων Έργων. Ιδιαίτερα η προβαλλόμενη δικαιολογία προς τα μέλη του Συνδέσμου Αγρινίου ότι επειδή πήρε παράταση το Π.Ε.Π. ∆υτικής Ελλάδας λόγω πυρόπληκτων περιοχών, άρα μπορεί να καθυστερήσει και η πληρωμή των λογαριασμών έργων του Π.Ε.Π., την θεωρούμε τελείως απαράδεκτη. Ζητούμε από την πολιτεία την

άμεση εξόφληση των εκτελεσμένων εργασιών των έργων αυτών, ώστε να αποφευχθεί η διακοπή των εργασιών και η διάλυση των συμβάσεων με αρνητικές επιπτώσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη των περιοχών. Η άμεση εξόφληση αυτών των εκτελεσμένων μικρών έργων θα καταφέρει να ανακουφίσει τις τοπικές κοινωνίες των Περιφερειών διαχέοντας τα χρήματα προς την τοπική αγορά, σε διαφορετική περίπτωση θα οδηγήσει τις εργοληπτικές επιχειρήσεις σε αδυναμία πληρωμών συμπαρασύροντας αρκετές συνεργαζόμενες επιχειρήσεις του κλάδου».

ΚΟΙΝΗ ∆ΡΑΣΗ Αύξηση του Π∆Ε και αποπληρωμή εκτελεσμένων εργασιών Την αναθεώρηση του Προγράμματος ∆ημοσίων, ιδιαίτερα κάτω από τις νέες δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, και την επίλυση του φλέγοντος ζητήματος των καθυστερήσεων στις πληρωμές, όπως προβλέπεται και από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, ζητά από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, ο κατασκευαστικός κλάδος, με κοινή ανακοίνωση των Εργοληπτικών Οργανώσεων ΠΕ∆ΜΕ∆Ε, ΠΕ∆ΜΗΕ∆Ε, ΠΕΣΕ∆Ε, ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ. To ζωτικό αυτό αίτημα του εργοληπτικού κόσμου απασχόλησε και την τελευταία συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής στην οποία εξετάστηκε η πιθανή αύξηση του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων, ως μια βασική ρύθμιση στο πακέτο των μέτρων που επεξεργάζεται η Κυβέρνηση για τη θωράκιση της ελληνικής οικονομίας απέναντι στη

διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, αλλά και ως μέτρο που θα συμβάλλει στην αποτροπή της εντεινόμενης κρίσης στον τομέα των ∆ημοσίων Έργων. Oι φορείς του κλάδου επισημαίνουν ότι η μείωση των ∆ημοσίων Επενδύσεων στο σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2009 θα επιτείνει ακόμη περισσότερο την υφιστάμενη ύφεση στον κλάδο των δημοσίων έργων και σε συνδυασμό με την παρατηρούμενη μείωση της δραστηριότητας στον ιδιωτικό τομέα της οικοδομής, θα πλήξει ανεπανόρθωτα κυρίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου, θα επιφέρει αύξηση στην ανεργία και θα οδηγήσει στο κλείσιμο αρκετών επιχειρήσεων. Σημειώνεται ιδιαίτερα ότι είναι παράλογο, στο όνομα οποιωνδήποτε αντιπαραθέσεων, να αντιμετωπίζεται το θέμα της ενίσχυσης των δημοσίων επενδύσεων με

τρόπο επικριτικό, όταν η λύση αυτή αποτελεί μονόδρομο για την έξοδο της εθνικής οικονομίας από την επαπειλούμενη δραματική κρίση και μόνο θετικές οικονομικές συνέπειες θα επιφέρει. Γι’ αυτό, καλείται η πολιτεία να αυξήσει σημαντικά το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων για το 2009 και να προγραμματίσει την ταχεία εκτέλεση πολλών μικρών και μεσαίων έργων τόσο στο κέντρο όσο και στην περιφέρεια, τα οποία θα ανακουφίσουν τον κλάδο, θα μειώσουν την ανεργία και θα αποτρέψουν την επερχόμενη δραματική ύφεση. Αποφυγή των καθυστερήσεων στις πληρωμές Εξάλλου, η άμεση πληρωμή των εκτελεσμένων εργασιών στα έργα του ευρύτερου δημόσιου τομέα θα συμβάλλει αποφασιστικά

τόσο στην στήριξη των εργοληπτικών επιχειρήσεων όσο και στην ταχεία διοχέτευση των ποσών αυτών στην αγορά. Έτσι θα έχουμε αύξηση της ρευστότητας στην αγορά και ανόρθωση της οικονομίας με χρήματα που ήδη οφείλει το δημόσιο και που ούτως ή άλλως θα καταβάλλει. Οι πληρωμές αυτές θα ανακουφίσουν την κατασκευαστική βιομηχανία που έχει άμεση ανάγκη και θα συμβάλλουν στην απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων του Γ’ ΚΠΣ που κινδυνεύουν να χαθούν. Τέλος επισημαίνεται, όπως τονίζουν οι εργολήπτες, ότι οι Τράπεζες έχουν μειώσει τα πιστοδοτικά τους όρια προς τις επιχειρήσεις, λόγω της διεθνούς κρίσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει από οικονομική ασφυξία ολόκληρος ο κλάδος.

«Επί τάπητος» τα προβλήματα των εργοληπτών σε συνάντηση με τον υφυπουργό ΠΕΧΩ∆Ε Θ. Ξανθόπουλο Πραγματοποιήθηκε στις 5/11/ 2008 στο ΥΠΕΧΩ∆Ε συνάντηση

δοματέα, ο Νομικός Σύμβουλος Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. κ. Μητκίδης και ο ∆/ντης της ΕΥ∆Ε/ΠΑΘΕ Ε. Αγγέλης. Η συζήτηση έγινε σε πολύ καλό κλίμα πάνω στα θέματα που έθεσαν με το ακόλουθο υπόμνημά τους οι εργοληπτικές οργανώσεις ΠΕ∆ΜΕ∆Ε, ΠΕ∆ΜΗΕ∆Ε, ΠΕΣΕ∆Ε, ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ, ενώ αποφασίστηκε αυτή να συνεχιστεί σε συνάντηση με τον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. Γ. Σουφλιά. Το υπόμνημα των Εργοληπτικών Οργανώσεων

του Υφυπουργού κου Θεμιστοκλή Ξανθόπουλου με την Συντονιστική Επιτροπή των Εργοληπτικών Οργανώσεων. Στη συνάντηση συμμετείχαν ο Γεν. Γραμματέας Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. ∆. Κατσιγιάννης, η ∆/ντρια της ∆15 κα Ν. Καρ-

Όπως επισημαίνεται στην εισαγωγή του κοινού υπομνήματος των εργοληπτικών οργανώσεων «επιβάλλεται η αύξηση του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων για το 2009 ώστε να εξα-

σφαλισθεί η συγχρηματοδότηση των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και οπωσδήποτε των πιστώσεων για Εθνικά προγράμματα κατασκευές ∆ημοσίων Έργων μικρού και μεσαίου μεγέθους σ’ όλη την Περιφέρεια για τόνωση και ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας». Στη συνέχεια επιγραμματικά αναφέρονται τα εξής θέματα: 1. Καθυστερήσεις πληρωμών Άμεση πληρωμή εκτελεσθέντων και εκτελούμενων εργασιών του ευρύτερου ∆ημοσίου τομέα, προκειμένου οι υπόψη πληρωμές να διοχετευτούν άμεσα στην αγορά που οι κατασκευαστές τα οφείλουν. Έτσι θα έχουμε αύξηση της ρευστότητας στην αγορά, ανόρθωση της Οικονομίας από χρήματα που ήδη τα οφείλει το

∆ημόσιο και αργά ή γρήγορα θα τα καταβάλει. 2. Αναθεώρηση τιμών Άμεση έκδοση αποφάσεων επί των ενστάσεων κατά των μισθωμάτων μηχανημάτων του 2ου τριμήνου του 2008 σε ορθολογική και αντικειμενική βάση. Η ανωτέρω απόφαση θα συμβάλει άμεσα στον καθορισμό συντελεστών αναθεώρησης των τριών τελευταίων τριμήνων του 2008. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οι αναθεωρήσεις των έργων να πιστωθούν στο 2008, αποφεύγοντας την έμμεση μείωση των προγραμμάτων της επόμενης χρήσης. 3. Αναστολή κυρώσεων κατά αναδόχων έργων Σε πρώτη και άμεση παρέμβασή

σας να ανασταλεί κάθε πράξη της διοίκησης που οδηγεί στον αφανισμό των κατασκευαστικών επιχειρήσεων, με προσωπικές επιπτώσεις για μεγάλη μερίδα μηχανικών της χώρας και ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις. Παράλληλα κ. Υπουργέ, να προωθηθεί νομοθετική ή άλλη νομική διαδικασία διάλυσης συμβάσεων, για όσους το επιθυμούν, όταν μάλιστα το κόστος υλοποίησης των συμβάσεων αυτών είναι δυσανάλογο με το προϋπολογισθέν κατά την ανάληψη τους, για τους λόγους που σας έχουμε επανειλημμένα αναφέρει, βάση του άρθρου Α.Κ.388. 4. Μείωση εγγυήσεων - χρόνος επιστροφής εγγυητικών Επανερχόμενοι στα αιτήματα που είχαμε θέσει στις 2/3/2007 για τα ανωτέρω και τα οποία δεν αντιμετωπίστηκαν, συνοπτικά υπενθυμίζουμε ότι αυτά είναι τα κατωτέρω. ► Μείωση της πρόσθετης εγγύησης. ∆εν υπάρχει θέμα ύπαρξης της αφού το ∆ημόσιο έχει πολλές άλλες διατάξεις και μεθόδους να διασφαλισθεί. ► Έγκαιρη επιστροφή εγγυήσεων και πρόβλεψη χρόνου λήξης αυτών. ► Καταπτώσεις εγγυητικών όχι πέραν του 5% του αντικειμένου του έργου, αναδρομικά, λόγω της ανατροπής συνθηκών και της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης.

την εκπόνηση αναλυτικών τιμολογίων τα οποία θα βασίζονται σε πλήρες σύστημα αναλύσεων τιμών. Η ανωτέρω πάγια μας θέση θα επιλύσει οριστικά και τον αντικειμενικό προσδιορισμό της αναθεώρησης των τιμών κάθε εργασίας. Όσον αφορά την χρήση των απροβλέπτων ήδη το ζήτημα σε μεγάλο μέρος έχει λυθεί. Επιπλέον προτείνεται η αύξηση τους σε 15% και 20%, επί της δαπάνης εργασιών, πλέον Γενικών Εξόδων και Οφέλους εργολάβου (Γ.Ε. και Ο.Ε.), αντί 9% και 15%, αντίστοιχα. 7. Απλούστευση διαδικασιών ανάθεσης των έργων - Ενημερότητα πτυχίου ► Συμμετοχή στις δημοπρασίες μόνο με ενημερότητα πτυχίου, εγγυητική επιστολή και υπεύθυνη δήλωση για τα υπόλοιπα για επιχειρήσεις άνω της 3ης τάξεως. ► Φορολογική ενημερότητα, ασφαλιστική ενημερότητα, εγγυητική επιστολή και υπεύθυνη δήλωση για τα υπόλοιπα για τις επιχειρήσεις κάτω της 3ης τάξεως. ► Στα δικαιολογητικά για την έκδοση ενημερότητας πτυχίου να περιλαμβάνονται όλα τα απαιτούμενα έγγραφα για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό τόσο του

Μετά την πάροδο σχεδόν επτά χρόνων από την εφαρμογή του Ν.2940/2001 και παρά τις όποιες παρεμβάσεις και βελτιώσεις έγιναν μέχρι σήμερα, είναι πλέον απαραίτητο εν όψει της επικείμενης αναθεώρησης λόγω συμπλήρωσης της εξαετίας για τις εκ συγχωνεύσεως επιχειρήσεις των τάξεων 3η μέχρι 7η αλλά και των διαφόρων προβλημάτων που εμφανίστηκαν κατά την εφαρμογή του νόμου μέχρι σήμερα, το Υπουργείο να θέσει υπόψη των Οργανώσεων μας άμεσα τις απόψεις και προθέσεις του για τους όρους της επανάκρισης. Είναι ούτως ή άλλως απαραίτητη η χορήγηση επαρκούς παρατάσεως για την επανάκριση. 9. Υπεργολαβίες σε εταιρείες Μ.Ε.Ε.Π. Η διασπορά των έργων του ∆ημοσίου τομέα απαιτεί και ήδη έχει επιβληθεί η εκτέλεση μέρους του αντικειμένου από Υπεργολάβους. Η μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία επιβάλει περιορισμούς και ανοχές που στην πράξη δημιουργούν ανασταλτικά προβλήματα στην ανάθεση επίσημων υπεργολαβιών με αποτέλεσμα το σύστημα των υπεργολαβιών να δυσλειτουργεί. Θα πρέπει το όλο θέμα να επανεξετασθεί σε ορθο-

ωνούμε με το σχέδιο Π.∆. που έχει δημοσιοποιηθεί. 11. ∆ημοσιότητα στοιχείων δημοπρασιών – εκτέλεση έργων. ∆ιαφάνεια Προτείνουμε την δημοσίευση του συνόλου των οικονομικών στοιχείων που αφορούν τις απ’ ευθείας ανάθεσης έργων την ανοιχτή δημοπράτηση, όσο και αυτή με περιορισμένο αριθμό προσκαλούμενων επιχειρήσεων, την συμβασιοποίηση, την εκτέλεση, την ολοκλήρωση και παραλαβή όλων των δημοσίων τεχνικών έργων της Χώρας, σε έναν δικτυακό τόπο, ως στοιχείο που θα εξασφαλίσει την διαφάνεια στο σύστημα παραγωγής δημοσίων τεχνικών έργων της Χώρας. Σημεία της συζήτησης Όπως επισημαίνει στο περιοδικό μας ο συμετέχων στη συνάντηση πρόεδρος της ΠΕΣΕ∆Ε Γρ. Γρηγορόπουλος: · Στο θέμα της αύξησης του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων που προβλήθηκε σαν αίτημα όλων των Εργοληπτικών Οργανώσεων διαπιστώθηκε ταύτιση των επιδιώξεων με αυτές του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. Από πλευράς Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε. τέθηκε το θέμα της οικονομικής ενίσχυσης του ΘΗ-

5. Εκχώρηση εργολαβικού ανταλλάγματος Είχε τεθεί και στο από 2/3/2007 υπόμνημα μας και δεν έχει ικανοποιηθεί μέχρι σήμερα. 6. Τιμολόγια - Ανάλυση τιμών Απρόβλεπτα Άμεση έγκριση των προσωρινών τιμολογίων Υδραυλικών - Λιμενικών - Οικοδομικών για τα οποία οι αρμόδιες επιτροπές έχουν ολοκληρώσει το έργο τους από τριμήνου περίπου. Επί τούτοις επανερχόμαστε στο πάγιο αίτημά μας το οποίο είναι ο εξορθολογισμός του συστήματος τιμολόγησης των έργων με

νομικού προσώπου όσο και των στελεχών και των μελών του ∆.Σ. ► Αναμόρφωση εγκυκλίου Ε5/ 2008 του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. 8. Επανάκριση επιχειρήσεων Μ.Ε.Ε.Π.

λογιστική και αντικειμενική βάση. 10. ΜΗΚΙΕ Επανερχόμενοι στο παλαιότερο αίτημά μας θα πρέπει το θέμα του Μ.Η.Κ.Ι.Ε. κάποτε να επιλυθεί αφού σε κάθε περίπτωση συμφ-

ΣΕΑ που θα συμβάλλει στη διασπορά πολλών έργων μικρού προϋπολογισμού σ’ όλη την Ελλάδα. · Οι καθυστερήσεις των πληρωμών συζητήθηκαν με καταγραφή πολλών και σημαντικών περι-

κοινή δράση πτώσεων που κάλυψαν όλα σχεδόν τα προγράμματα. Ο Υφυπουργός επισήμανε τις προσπάθειες του Υπουργείου στην κατεύθυνση της πληρωμής των λογαριασμών, κάτι όμως που αποτελεί αρμοδιότητα του ΥΠ.ΟΙ.Ο. · Στο θέμα της αναθεώρησης τιμών συζητήθηκε το θέμα της ένστασης των Εργοληπτικών Οργανώσεων που εκκρεμεί για το 2ο τρίμηνο του 2008 σε σχέση με τη δαπάνη των μηχανημάτων. Από πλευράς Υπουργείου αναγνωρίσθηκε το βάσιμο της ένστασης αλλά διαπιστώθηκαν επιφυλάξεις ως προς το ύψος της αποδοχής. Το αίτημα επίσπευσης της έκδοσης των συντελεστών των τριών τελευταίων τριμήνων εξετάσθηκε θετικά. Από πλευράς του κου Υφυπουργού τέθηκε το θέμα ενός πιο άμεσου τρόπου προσδιορισμού της αναθεώρησης, αλλά αυτό σημαίνει τουλάχιστον αναστολή στην αποδοχή του αιτήματος των Εργοληπτικών Οργανώσεων για την θέσπιση των Αναλυτικών Τιμολογίων. · Στο αίτημα για αναστολή των κυρώσεων σε αναδόχους το Υπουργείο επιφυλάχθηκε στην εξέταση συγκεκριμένων και ακραίων περιπτώσεων. · Για τις εγγυητικές επιστολές, επισημάνθηκαν όλες οι αρνητικές επιπτώσεις της ισχύουσας Νομο-

θεσίας που δεν απέτρεψαν τις εκπτώσεις, αλλά δημιούργησαν μεγάλες δυσκολίες στην έκδοση των Ε.Ε. πρόσθετης εγγύησης. Σε συνδυασμό με την αλλαγή στο Τ.Σ.Μ.Ε.∆.Ε., αλλά και τον περιορισμό του επιχειρηματικού πλαφόν από τις Τράπεζες, που στο ύψος των Εγγυητικών συνυπολογίζεται αυτό του κεφαλαίου κίνησης, τέθηκε ανοιχτά το θέμα της αλλαγής των διατάξεων του Νόμου στο θέμα των Εγγυήσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος. · Στην εκχώρηση του εργολαβικού ανταλλάγματος συζητήθηκαν ιδιαίτερα οι αυξανόμενες δυσκολίες στην προεξόφληση εγκεκριμένου λογαριασμού τόσο από Τράπεζες όσο και από το Ε.Τ.Α.Α. ∆ιαπιστώθηκε ότι ανεξόφλητος λογαριασμός ∆ημόσιου έργου κάθε άλλο παρά αποτελεί δελεαστικό προϊόν προς ικανοποίηση από το Τραπεζικό σύστημα. · Στο θέμα των τιμολογίων συζητήθηκε η άμεση έγκριση των νέων επικαιροποιημένων προσωρινών τιμολογίων Υδραυλικών - Λιμενικών - Οικοδομικών για τα οποία οι αρμόδιες επιτροπές έχουν ολοκληρώσει το έργο τους από τριμήνου περίπου. Ξανατέθηκε επίσης το θέμα της αύξησης των απροβλέπτων από 9% σε 15% και από 15% σε 20%

ανάλογα με το ύψος του προϋπολογισμού των έργων. Και για τα δύο αιτήματα διαπιστώθηκε ότι είναι ώριμα για ικανοποίηση από πλευράς Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. · Για την απλούστευση των διαδικασιών ανάθεσης των έργων και την ενημερότητα πτυχίου έγινε συζήτηση με το Νομικό Σύμβουλο του Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. κ. Μητκίδη πάνω στα αιτήματα όσο και στις νέες διατάξεις της 5ης Βελτίωσης των πρότυπων τευχών των διακηρύξεων ανοικτής δημοπρασίας που θα ισχύσουν από 1 ∆εκεμβρίου του 2008. · Όσον αφορά στην επανάκριση επιχειρήσεων Μ.Ε.Ε.Π. αρχικά τέθηκε το θέμα της παράτασης του χρόνου επανάκρισης των Α.Ε. κάτι που διατυπώθηκε σαν κοινό αίτημα όλων των Εργοληπτικών Οργανώσεων. ∆ιαπιστώθηκε ότι απαιτείται η επείγουσα νομοθετική ρύθμιση με κατάθεση τροπολογίας για την εξασφάλιση της νομιμότητας. Από πλευράς του Υπουργείου ζητήθηκε η άμεση κατάθεση κοινών προτάσεων εφ’ όσον υπάρχουν, για το θέμα της αλλαγής των κριτηρίων επανάκρισης. Ο Υφυπουργός αναφέρθηκε στο θέμα της κατάργησης των κάτω ορίων των πτυχίων, σύμφωνα με τα ισχύοντα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θέμα που είχε τεθεί από την πλευρά του ΣΤΕΑΤ

και ΣΑΤΕ. Από την πλευρά της ΠΕ∆ΜΕ∆Ε υποστηρίχθηκε η πρότασή της για κατώτερο όριο στα 750.000 € που είναι και το ανώτερο όριο της 1ης τάξης. · Στο θέμα των Υπεργολαβιών σε επιχειρήσεις του ΜΕΕΠ δηλώθηκε πως το Υπουργείο μελετά τις θέσεις που κατέθεσαν οι Εργοληπτικές Οργανώσεις. · Για το ΜΗΚΙΕ από πλευράς Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆.Ε. αναπτύχθηκαν από τον κο Μητκίδη βασικές αρχές του νέου σχεδίου που επεξεργάζεται το Υπουργείο και που θα δοθούν για συζήτηση σύντομα στις Εργοληπτικές Οργανώσεις. Οι Εργοληπτικές Οργανώσεις επιφυλάχθηκαν να επανέλθουν με κοινές προτάσεις πάνω στο σχέδιο Π.∆., διατυπώνοντας για μία ακόμα φορά τη βούλησή τους για την ταχύτερη δυνατή εφαρμογή του ΜΗΚΙΕ. · Η πρόταση των Εργοληπτικών Οργανώσεων για δημιουργία δικτυακού τόπου ως στοιχείο που θα εξασφαλίσει τη διαφάνεια στο σύστημα παραγωγής ∆ημοσίων Έργων της χώρας συζητήθηκε ιδιαίτερα με τον Γεν. Γραμματέα κο Κατσιγιάννη. Οι Εργοληπτικές Οργανώσεις ζήτησαν την αποδοχή της πρότασής τους το συντομότερο δυνατό.

και των μελών των Επιτροπών, ώστε να εξυπηρετούνται απρόσκοπτα τα μέλη μας.

για τον τρόπο λειτουργίας του υπόψη Ειδικού Λογαριασμού, τον οποίο εμείς τροφοδοτούμε, είναι δεδομένο ότι εφόσον διακοπεί η λειτουργία του η Υπηρεσία δεν μπορεί να μας εξυπηρετήσει.

∆ιακοπή καταβολής εισφορών Οι Εργοληπτικές Οργανώσεις ΠΕ∆ΜΕ∆Ε, ΠΕ∆ΜΗΕ∆Ε, ΠΕΣΕ∆Ε, ΣΑΤΕ και ΣΤΕΑΤ, με κοινή τους παρέμβαση προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών ζητά να διατηρηθεί ο Ειδικός Λογαριασμός για την ∆15, ο οποίος τροφοδοτείται αποκλειστικά από τις εισφορές των εργοληπτών, αλλιώς επισημαίνουν ότι θα διακόψουν την καταβολή των εισφορών αυτών. Ειδικότερα οι εργοληπτικές οργανώσεις επισημαίνουν: «Ο Ειδικός Λογαριασμός ο οποίος τηρείται στη ∆/νση Μητρώων

και Τεχνικών Επαγγελμάτων (∆15) του ΥΠΕΧΩ∆Ε/ΓΓ∆Ε έχει συσταθεί με το άρθρο 12 παρ. 4 του Ν. 2388/95 και δεν βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό διότι έχει ως μοναδικούς πόρους τις εισφορές μας, δηλαδή των Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, των Τεχνικών που εγγράφονται στο Μητρώο Κατασκευαστών και των Μελετητών και Μελετητικών Γραφείων. Οι εισφορές αυτές δόθηκαν με αποκλειστικό σκοπό την κάλυψη δαπανών για μηχανογράφηση, υλικοτεχνική υποδομή της αρμόδιας ∆/νσης και την αποζημίωση των υπαλλήλων

Με τον Ν. 3697/08 προβλέπεται η κατάργηση των Ειδικών Λογαριασμών. Οι υπάλληλοι της ∆/νσης ∆15 έχουν ήδη κηρύξει επαναλαμβανόμενες στάσεις εργασίας με το αίτημα, διατήρησης του Ειδικού αυτού Λογαριασμού επειδή περικόπτονται οι μηνιαίες απολαβές τους. Επειδή θεωρούμε ότι όλα όσα αναφέρονται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου δεν ισχύουν

Παρακαλούμε να ρυθμιστεί το θέμα αυτό κατά τέτοιο τρόπο, (με την εξαίρεσή του ή με οποιοδήποτε άλλο νόμιμο τρόπο), ώστε να μην διαταραχθεί η εξυπηρέτηση των μελών μας. Στην αντίθετη περίπτωση προτιθέμεθα να διακόψουμε άμεσα την καταβολή των εισφορών».

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Τρίτη χρονιά χαμένη για το ΕΣΠΑ σύμφωνα με μελέτη του ΤΕΕ Πέρα από το γεγονός της νέας συρρίκνωσης - και σε ποσοστό και αριθμητικά - του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων (Π∆Ε), που προβλέπει ο νέος Κρατικός Προϋπολογισμός για το 2009, ο οποίος ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή, ο τεχνικός κόσμος της χώρας έχει έναν ακόμη λόγο να ανησυχεί, αφού μετά από την ήδη διετή καθυστέρηση στην έναρξη υλοποίησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2007-2013, με βάση τα στοιχεία που εμφανίζει ο

τος δημοσίων επενδύσεων και του ΕΣΠΑ. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, για το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων του 2009 αποφασίστηκε η επιτάχυνση της χρηματοδότησης με στόχο την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, ενώ σημειώνεται ότι το Π∆Ε 2008 έκλεισε με επιτυχία, καθώς οι δαπάνες του έφθασαν τα 9.600 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 350 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον αρχικό προϋπολογισμό. Κατά τη σύσκεψη, τονίζεται ότι διαπιστώθηκε ότι το Γ'ΚΠΣ

θεί ως τις 31 ∆εκεμβρίου 2009, ενώ λόγω της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης σύμφωνα με την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα δοθεί εξάμηνη παράταση για όλα τα κοινοτικά προγράμματα στην ΕΕ. ∆εν μπορούμε ωστόσο παρά να επισημάνουμε τις ανακολουθίες και την αναποτελεσματικότητα των Οικονομικών Υπηρεσιών του ΥΠΟΙΟ στην πληρωμή των λογαριασμών των συναδέλφων εργοληπτών, που πολλοί έμειναν απλήρωτοι.

χείρισης 2007-13 (διαχειριστικές αρχές 1ου και 2ου επιπέδου, νέοι Ενδιάμεσοι Φορείς, νέες Α.Ε., αλληλοεκχωρήσεις αρμοδιοτήτων ανάμεσα σε κεντρικούς φορείς και φορείς κέντρου -περιφέρειας, διαδικασίες βεβαίωσης διαχειριστικής επάρκειας Τελικών ∆ικαιούχων, κ.α. Γ) στη μορφή και δομή των εγκεκριμένων ΕΠ 2007-13 που δεν ενσωματώνουν επιχειρησιακή εξειδίκευση όπως στο Γ’ ΚΠΣ (δεν περιλαμβάνουν μέτρα και συμπληρώματα προγραμματισμού)

Κρατικός Προϋπολογισμός, προδιαγράφεται ότι και φέτος θα ακολουθήσει ένας ακόμη χρόνος απραξίας. Αυτό προκύπτει από εμπεριστατωμένη μελέτη του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2009 που έκανε το ΤΕΕ. ∆ιαφορετική, πάντως, εικόνα προσπάθησε να εμφανίσει το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, μετά από σύσκεψη υπό τον υπουργό Γιώργο Αλογοσκούφη, όπου εξετάστηκε η πορεία του Γ΄ΚΠΣ του προγράμμα-

ολοκληρώνεται με επιτυχία, καθώς στην πλειοψηφία των προγραμμάτων του έχει σημειωθεί η πλήρης απορρόφηση των προβλεπομένων κοινοτικών πόρων. Σε ό,τι αφορά το ΕΣΠΑ έχει εξειδικευθεί περίπου το 70% των τομεακών επιχειρησιακών προγραμμάτων και περίπου το 50% των περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων. Παράλληλα υπενθυμίζεται ότι τα προγράμματα των πυρόπληκτων περιοχών της χώρας έχουν παρατα-

Με βάση, λοιπόν, τη μελέτη Ομάδας Εργασίας που ανέθεσε το ΤΕΕ και παρουσιάστηκε πρόσφατα από τον πρόεδρό του Γ. Αλαβάνο και μέλη της Ομάδας αυτής σε συνέντευξη Τύπου, οι καθυστερήσεις και οι κίνδυνοι για το ΕΣΠΑ οφείλονται βασικά: Α) σε μη επαρκείς πιστώσεις του Π∆Ε για συγχρηματοδοτούμενα έργα Β) στο βαρύ, πολύπλοκο, γραφειοκρατικό, χρονοβόρο σε έναρξη εφαρμογής νέο Σύστημα ∆ια-

∆) στο ‘’θολό τοπίο’’ και την έλλειψη εμπειρίας της χώρας μας σε χρηματοδοτήσεις μέσω Σ∆ΙΤ Το ΤΕΕ, όπως τονίστηκε, είχε από διετίας επισημάνει τεκμηριωμένα τις διαφαινόμενες αρνητικές συνέπειες των παραπάνω παραμέτρων, είτε στα πλαίσια δημόσιων διαβουλεύσεων, είτε με ανάπτυξη των θέσεών του και στη Βουλή των Ελλήνων, είτε με δική του πρωτοβουλία με επιστολές προς το ΥΠ.ΟΙ.Ο. και άλλα αρμόδια Υπουργεία. Παράλληλα, δήλωνε

συχνά διατεθειμένο να βοηθήσει την Πολιτεία (αυτός είναι άλλωστε και ο θεσμικός του ρόλος) στην αντιμετώπιση προβλημάτων και αδυναμιών, δεδομένου ότι διαθέτει καταξιωμένους εμπειρογνώμονες σε θέματα οικονομικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, Περιφερειακής Ανάπτυξης, Χωροταξίας και ∆ιαχείρισης Προγραμμάτων και έργων. Σημειώνουμε ότι στην προσφορά αυτή η Πολιτεία γύριζε, με λίγες εξαιρέσεις, την πλάτη. Εμβαθύνοντας και αναλύοντας περισσότερο τα αίτια που οδηγούν στην κακή πορεία και το ΕΣΠΑ, η μελέτη του ΤΕΕ επισημαίνει ότι: (Α) Ανεπάρκεια Π∆Ε (υπότιτλος) Η οικονομική πορεία του ΕΣΠΑ συναρτάται άμεσα με αυτήν του Γ’ ΚΠΣ που μπορεί να επεκταθεί χρονικά (πληρωμές) ως τις 30.6.2009 (Απόφαση άτυπου Συμβουλίου Υπουργών ΕΕ της 27.11.08).

Σύμφωνα με τα τελευταία γνωστά στοιχεία (30.8.08) τα επίσημα δεσμευμένα ως προς την Ε.Ε. συνολικά εθνικά και κοινοτικά κονδύλια για το Γ΄ ΚΠΣ ανέρχονται σε 32,4 δισ. €, τα συμβασιοποιημένα έργα 36,9 δισ. €, ενώ οι έως τότε δαπάνες σε 26,7 δισ. €, που αντιστοιχούν σε απορρόφηση στο 82,5% του Γ’ ΚΠΣ. Τα υπόλοιπα που δεν έχουν απορροφηθεί ανέρχονται 5,8 δισ. ευρώ που θα πρέπει κατ’ ελάχιστον να δαπανηθούν ως 30.6.2009, επειδή με την υπερδέσμευση 4,5 δισ. ευρώ (36,9 – 32,4 δισ.), τα ποσά αυτά φτάνουν τα 10,3 δισ. € . Κατά την εκτίμησή μας θα πρέπει, λοιπόν, να δαπανηθούν ως 30.6.2009 περί τα 8 δισ. ευρώ. Έναντι όλων αυτών θα πρέπει να τονίσουμε ότι: ∆εν πληρώνονται υλοποιημένες συμβάσεις έργων και μελετών του Γ’ ΚΠΣ με αποτέλεσμα μηχανικοί–μέλη του ΤΕΕ να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα

ρευστότητας εν μέσω χρηματοπιστωτικής κρίσης. Αν υποθέσουμε ότι το ανεκτέλεστο τμήμα Π∆Ε συγχρηματοδοτούμενων έργων του Γ’ ΚΠΣ που θα αποπληρωθεί εντός του 2008 φτάσει τελικά στο1,2 δισ. € (σ.σ. ποσό που κατά την άποψή μας θα είναι πολύ μικρότερο, ενώ δεν διατίθενται από τους αρμόδιους τα επίσημα στοιχεία έως σήμερα), τότε αυτό που απομένει να πληρωθεί εντός του 2009 φτάνει στα 6,8 δις ευρώ. Με δεδομένο ότι προϋπολογίζεται εντός του 2009 να δοθούν από το Π∆Ε 4,5 δισ για συγχρηματοδοτούμενα έργα, καθίσταται φανερό θα χαθούν οριστικά από το Γ΄ ΚΠΣ πολύ σημαντικά κονδύλια, εκτός και αν, τελικά (και στην προσπάθεια να περιοριστεί αυτή η απώλεια) χρησιμοποιηθούν και άλλα ποσά του Π∆Ε για συγχρηματοδοτούμενα. Πέρα από αυτά, Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι μεγάλο μέρος του Π∆Ε συγχρηματοδο-

τούμενων έργων 2009 θα καλυφθεί με ‘έργα–γέφυρες’, μηδενίζοντας σχεδόν τη δυνατότητα ένταξης νέων αναπτυξιακών έργων ΕΣΠΑ. Με βάση το μέσο ποσοστό κοινοτικής συνδρομής σε έργα ΕΣΠΑ (80%) οι δεσμεύσεις της χώρας μας έναντι της Ε.Ε. μόνο για τη διετία 2007-8 – και εξαιρουμένου του ΕΠ “Εδαφική Συνεργασία” – ανέρχονται σε 7,7 δισ ενώ, σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, κανένα έργο δεν έχει ενταχθεί στα καινούργια ΕΠ. Αν και, για την ώρα, δεν είναι άμεσα ορατός ο κίνδυνος απώλειας κοινοτικών κονδυλίων λόγω εφαρμογής του ν+3 έως και το 2010, εντούτοις, η στασιμότητα ή η ετήσια μείωση του Π∆Ε συχγρηματοδοτούμενων αυξάνει πολύ μια τέτοια πιθανότητα από το 2011 και μετά. Β) Νέο Σύστημα ∆ιαχείρισης 2007-13

επικαιρότητα Αποτελεί Νόμο του κράτους από τα τέλη του 2007. Τα κύρια αρνητικά του σημεία, που είχε επανειλημμένα τονίσει το ΤΕΕ, είναι η τεράστια γραφειοκρατία που δημιουργεί, το μεγάλο διαχειριστικό κόστος, και η μεγάλη χρονική υστέρηση τόσο στην έναρξη εφαρμογής όσο και στην ομαλή και εύρυθμη λειτουργία. ∆υστυχώς το ΤΕΕ δικαιώθηκε αφού ως το τέλος του 2008 (2ου έτους υλοποίησης), έχουν εκδοθεί οι 100 από τις εκτιμώμενες συνολικά 130 Υπουργικές Αποφάσεις (!) σύστασης ∆ιαχειριστικών Αρχών, Ενδιάμεσων Φορέων, Α.Ε., κλπ. Επιπλέον, η περίφημη πιστοποίηση της διαχειριστικής επάρκειας τελικών δικαιούχων, θέμα για το οποίο το ΤΕΕ είχε ήδη από το 2005 και με δική του πρωτοβουλία ξεκινήσει σχετική μελέτη για τις δημόσιες υπηρεσίες – τελικούς δικαιούχους που χειρίζονται τεχνικά έργα/μελέτες – καθυστερεί επίσης, με προβλεπόμενη εφαρμογή των προτύπων ΕΛΟΤ το νωρίτερο τον Ιούλιο του 2009 (αντί αρχές του 2009 όπως προβλεπόταν) και εκτίμηση της χρήσης των λεγόμενων μεταβατικών διατάξεων ως το τέλος του 2009. Αλλά ακόμη και αυτή η πιστοποίηση σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις προχωρά με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς: έως σήμερα ελάχιστοι ∆ήμοι από το σύνολο αυτών που υπέβαλαν αίτηση έχουν πιστοποιηθεί (στο Ν. Αττικής μόνο η Νομαρχία Αττικής και 3 ∆ήμοι). Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι καθυστερεί η δυνατότητα ανάληψης έργου κυρίως από δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες με ότι αυτό συνεπάγεται στην καθυστέρηση υλοποίησης του προγράμματος έργων και κατ’ επέκταση την απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων. Σημειώνεται ότι οι ∆ιαχειριστικές Αρχές των νέων ΕΠ είναι αυτές του Γ’ ΚΠΣ και ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με το κλείσιμο του Γ’ ΚΠΣ, που, άλλωστε, έχει προτεραιότητα, παρά με το ΕΠ/ΕΣΠΑ.

Γ) ∆ομή και μορφή εγκεκριμένων ΕΠ 2007-13 Τα νέα ΕΠ έχουν εγκριθεί σε γενικό στρατηγικό επίπεδο περιέχοντας χρηματοδοτικές δεσμεύσεις ανά επιλέξιμη κατηγορία έργου (κωδικός προτεραιότητας). Λείπουν, δηλαδή, σε σχέση με το Γ’ ΚΠΣ, η δομή και η μέθοδος επιχειρησιακής εξειδίκευσης, (στο Γ’ ΚΠΣ οι άξονες εξειδικεύονταν σε μέτρα και υπήρχαν τα συμπληρώματα προγραμματισμού) εργαλεία βασικά για τους διαχειριστές των ΕΠ. Το ΤΕΕ επανειλημμένα είχε δηλώσει πρόθυμο να συνδράμει στην προγραμματική αυτή διαδικασία, πλην όμως αγνοήθηκε. Η ‘Εγκύκλιος Εξειδίκευσης που εξέδωσε το ΥΠΟΙΟ περιέχει εξαιρετικά γενικευμένα κριτήρια ένταξης έργων και περιορίζεται σε ‘λογιστική’ προσέγγιση του θέματος απαξιώνοντας τη συνοχή αναπτυξιακής λογικής, όπως θα έπρεπε να αναπτύσσεται γύρω από τους στόχους που τέθηκαν και τους αναπτυξιακούς άξονες. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ‘κωδικοί προτεραιότητας’ όπως θεσπίσθηκαν με τους Κανονισμούς των ∆ιαρθρωτικών Ταμείων 2007-13, επιδέχονταν ερμηνείες από πλευράς κράτουςμέλους, Για παράδειγμα αναφέρουμε ότι θα ήταν δυνατόν να τύχουν συχγρηματοδότησης μέσω των ΕΠ Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη και των Περιφερειακών ΕΠ, μελέτες και έργα που αφορούν χωρικές ρυθμίσεις (μελέτες χωροταξικές, ρυθμιστικές, πολεοδομικές), ως ανταποκρινόμενες, μέσω του χωρικού θεσμικού πλαισίου που παράγουν, σε βασικό στόχο της Λισσαβόνας (αύξηση της ελκυστικότητας περιοχών για επενδύσεις και εργασία). Και αυτό σε μια περίοδο δυναμικής παρουσίας ατών των θεμάτων: βλέπε πρόσφατα θεσμοθετημένο γενικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και δημόσια διαβούλευση των ειδικών πλαισίων για ΑΠΕ, τουρισμό, Βιομηχανία.

∆) Σ∆ΙΤ Το θέμα των πολυσυζητημένων και έντονα προωθούμενων από τη κυβέρνηση Σ∆ΙΤ, (έργα των οποίων διαχειρίζονται κατά κανόνα το ΥΠΕΧΩ∆Ε, η Ειδική Γραμματεία Σ∆ΙΤ του ΥΠΟΙΟ και ∆ήμοι) που ξεκίνησε το 2005 έχει αποδώσει ως σήμερα, πέραν των γνωστών μεγάλων έργων μεταφορών του ΥΠΕΧΩ∆Ε, μόλις την ανάδειξη (2.9.09) ενός Αναδόχου για έργα του Πυροσβεστικού Σώματος. Χωρίς να θέλουμε να μηδενίσουμε τα θετικά στοιχεία της συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων σε έργα υποδομής, δεν μπορούμε παρά να τονίσουμε ότι σήμερα, εν μέσω κορυφούμενης διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, μία επενδυτική πολιτική που στηρίζεται στις Σ∆ΙΤ είναι ιδιαίτερα επισφαλής, δεδομένης της απειρίας της χώρας μας και τη διαφαινόμενη αδυναμία εξεύρεσης πόρων από τον ιδιωτικό τομέα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε χώρες όπως ο Καναδάς, οι ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία, και η Αυστραλία, όπου Σ∆ΙΤ έχουν υιοθετηθεί και εφαρμοσθεί σε μεγάλο εύρος τις δεκαετίες 1980 και 1990, η αξιολόγηση των επιπτώσεών τους στα δημόσια οικονομικά και την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές (π.χ. Μ. Βρετανία: πενταπλάσιο κόστος κατασκευής νοσοκομειακών και σχολικών μονάδων, φτωχότερη ποιότητα υπηρεσιών, μικρότερος αριθμός εξυπηρετούμενων ασθενών). Προτάσεις Με βάση όλα αυτά το ΤΕΕ προτείνει την αξιοποίηση των ληφθέντων από την Ε.Ε. μέτρων (27.11.08), δηλαδή: ·Χρηματοοικονομική αναθεώρηση των ΕΠ του ΕΣΠΑ με τροποποίηση των ετήσιων κατανομών των κοινοτικών κονδυλίων ·‘Ποιοτική’ αναθεώρηση των ΕΠ/ΕΣΠΑ, δηλαδή αναθεώρηση στόχων και διεύρυνση του φάσματος των επιλέξιμων κατηγορ-

ιών έργων, έτσι έργα που προγραμματίζονται σήμερα από αμιγώς εθνικούς πόρους να μπορούν να συχρηματοδοτηθούν από την ΕΕ · Ιεράρχηση προτεραιοτήτων και επικέντρωση του Π∆Ε συχγρηματοδοτούμενων σε αναπτυξιακά έργα /δράσεις που θα λειτουργήσουν ως μοχλοί ανάπτυξης · Άμεση χρήση του υφιστάμενου στο Γ’ ΚΠΣ Συστήματος ∆ιαχείρισης των ΕΠ κατά το μεταβατικό διάστημα μέχρι την πλήρη ετοιμότητα του νέου συστήματος · Απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών πληρωμών έργων-γεφυρών υπό υλοποίηση, κατ’ αναλογία των αντίστοιχων αποφάσεων της ΕΕ · Επίσπευση των διαδικασιών πιστοποίησης διαχειριστικής επάρκειας τελικών δικαιούχων με προτεραιότητα στις δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες που που εκτελούν ήδη με επιτυχία σχετικά έργα · Ενεργοποίηση των ΕΠ Ψηφιακή Σύγκλιση και Ανταγωνιστικότητα- Επιχειρηματικότητα, ώστε να επωφεληθούν το ταχύτερο δυνατό οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, με προσεκτική εφαρμογή κριτηρίων ένταξης, ώστε να μην αδικούνται οι πραγματικά ασθενέστεροι από αυτούς · Αύξηση του ποσοστού προκαταβολής σε δικαιούχες ΜΜΕ με παράλληλη απλούστευση των κριτηρίων και διαδικασιών ένταξης στα ΕΠ · Επανεξέταση, υπό το φως των εξελίξεων του τελευταίου δεκαπενθημέρου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, της δυνατότητας αύξησης του Π∆Ε συγχρηματοδοτούμενων έργων · Αναθεώρηση των αποφάσεων υλοποίησης μέρους των έργων Σ∆ΙΤ από δημόσιους πόρους. Επισυνάπτεται πίνακας με την πορεία του ΕΣΠΑ σύμφωνα με τον οποίο οι μέχρι στιγμής πληρωμές είναι μηδενικές.

ΘΕΜΑΤΑ Αμφισβητείται έντονα η χρησιμότητα και αποτελεσματικότητα των Σ∆ΙΤ Έντονα αμφισβητείται πλέον, από όλο και ευρύτερο φάσμα φορέων του τεχνικού κόσμου η χρησιμότητα και αποτελεσματικότητα των Συμπράξεων ∆ημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ∆ΙΤ), ιδιαίτερα έτσι όπως εφαρμόζονται στη χώρα μας. «Το θέμα των πολυσυζητημένων και έντονα προωθούμενων από την κυβέρνηση Σ∆ΙΤ, (έργα των οποίων διαχειρίζονται κατά κανόνα το ΥΠΕΧΩ∆Ε, η Ειδική Γραμματεία Σ∆ΙΤ του ΥΠΟΙΟ και ∆ήμοι) που ξεκίνησε το 2005 έχει αποδώσει ως σήμερα, πέραν των γνωστών μεγάλων έργων μεταφ-

και άλλα στελέχη του ΤΕΕ, παρουσιάζοντας μια ανάλυση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2009, για τον οποίο γενικότερα επισημάνθηκε ότι δεν απαντά στη σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση που έχει ξεσπάσει και απειλεί την πραγματική οικονομία, συρρικνώνει επικίνδυνα το Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων, που θα μπορούσε να αποτελέσει το σοβαρό «ανάχωμα» στην κρίση, ενώ για τρίτο συνεχόμενο χρόνο το πολυδιαφημισμένο ΕΣΠΑ ουσιαστικά θα μείνει ανύπαρκτο. Στο ίδιο μοτίβο κινείται και το

ειδικών επιστημόνων του ΤΕΕ με την οποία αναλύουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2009. Συγκεκριμένα η μελέτη αναφέρει: Οι Σ∆ΙΤ μπορεί να είναι σχετικά καινούργια πρακτική για την Ελλάδα, σε αρκετές ωστόσο ανεπτυγμένες χώρες (ΗΠΑ, Καναδάς, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία) υπάρχει ήδη μεγάλη εμπειρία. Σε αυτές τις χώρες αντίστοιχα εργαλεία έχουν υιοθετηθεί ήδη από τη δεκαετία του ’80, εφαρμόστηκαν σε μεγάλο εύρος κατά τη δεκαετία του ’90 με αποτέλεσμα οι συνέπειες τους στα δημόσια οικονομικά και στην ποιότητα

ορών του ΥΠΕΧΩ∆Ε, μόλις την ανάδειξη (2.9.09) ενός Αναδόχου για έργα του Πυροσβεστικού Σώματος. Χωρίς να θέλουμε να μηδενίσουμε τα θετικά στοιχεία της συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων σε έργα υποδομής, δεν μπορούμε παρά να τονίσουμε ότι σήμερα, εν μέσω κορυφούμενης διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, μία επενδυτική πολιτική που στηρίζεται στις Σ∆ΙΤ είναι ιδιαίτερα επισφαλής, δεδομένης της απειρίας της χώρας μας και τη διαφαινόμενη αδυναμία εξεύρεσης πόρων από τον ιδιωτικό τομέα». Αυτό τονίστηκε σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γ. Αλαβάνος

Ψήφισμα της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ, το οποίο όσον αφορά στις Σ∆ΙΤ, αναφέρει: «Οι προβλέψεις για έργα μέσω Σ∆ΙΤ και παραχωρήσεων, πέραν του ότι είναι πολύ πέραν των ανεκτών, είναι ιδιαίτερα επισφαλείς, σε μια περίοδο μεγάλης χρηματοοικονομικής κρίσης. Αν όμως υλοποιηθούν θα δημιουργήσουν σωρευτικό πρόβλημα πρόβλεψης υλοποίησης νέων έργων στους προϋπολογισμούς των επόμενων χρόνων».

των παρεχόμενων υπηρεσιών να έχουν μελετηθεί διεξοδικά. Όπως προκύπτει από τη διεθνή βιβλιογραφία, τα θετικά αποτελέσματα των Σ∆ΙΤ (τόσο τα οικονομικά, όσο και τα κοινωνικά) επερωτούνται έντονα. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο υπολογίστηκε ότι το συνολικό κόστος κατασκευής νοσοκομειακών μονάδων μέσω Σ∆ΙΤ ήταν έως και πέντε φορές υψηλότερο απ’ ό,τι εάν αυτές κατασκευάζονταν απευθείας από το ∆ημόσιο. Το κόστος συντήρησης και λειτουργίας ήταν κατά πολύ υψηλότερο, ο αριθμός των ασθενών που μπορούσε να εξυπηρετηθεί μικρότερος και η ποιότητα των

Αμφισβητούνται διεθνώς Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, έχει το τμήμα της μελέτης για τα Σ∆ΙΤ

παρεχόμενων υπηρεσιών φτωχότερη. Τα ίδια ακριβώς προβλήματα παρατηρήθηκαν και στις σχολικές μονάδες που κατασκευάστηκαν με Σ∆ΙΤ. ∆εν είναι «αυτοχρηματοδοτούμενα» Όσον αφορά την Ελλάδα - επισημαίνεται στη μελέτη - τα τελευταία χρόνια μέσα από τις σελίδες του Ενημερωτικού ∆ελτίου του ΤΕΕ, έχει αναπτυχθεί ένας πλούσιος διάλογος σχετικά με τα χαρακτηριστικά των Συμβάσεων Παραχώρησης και έχουν ήδη πραγματοποιηθεί κάποιες μελέτες με αντικείμενο την αξιολόγηση των έργων που κατασκευάστηκαν μέσω αυτού του μηχανισμού. Αν και τα πορίσματα δεν είναι κοινά για όλους τους ερευνητές, φαίνεται να υπάρχει μια κατ’ αρχήν συμφωνία ότι στην Ελληνική εκδοχή των Συμβάσεων Παραχώρησης, τα πραγματοποιούμενα έργα δύσκολα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «αυτοχρηματοδοτούμενα» δεδομένου του υψηλού ποσοστού συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στο κόστος κατασκευής. Για παράδειγμα στον πίνακα Β.8 αποτυπώνονται τα ποσοστά χρηματοδότησης της Λεωφόρου Σταυρού - Ελευσίνας, του Α/∆ Ελευθέριος Βενιζέλος και της γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου. Όπως φαίνεται στον πίνακα το ποσοστό συμμετοχής του Ελληνικού ∆ημοσίου και στα τρία έργα κυμαίνεται από 33% έως και 41%, ενώ αντίθετα τα ίδια κεφάλαια κυμαίνονται μόλις από 6% έως 13%. Πρέπει να σημειωθεί ότι το κόστος της συμμετοχής του δημοσίου δεν περιορίζεται μόνο στο ποσοστό συμμετοχής στην κατασκευή του έργου, αλλά και στις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει το δημόσιο είτε μέσω εγγυήσεων, είτε μέσω καταβολής επιπλέον

επιδοτήσεων για την κάλυψη των διαφόρων παραγόντων οι οποίοι

κίνδυνο, στην περίπτωση που οι διελεύσεις στο νέο άξονα είναι

Προκαλούν ανησυχία Πλέον των παραπάνω πρέπει να σημειωθεί ότι από οικονομικής πλευράς μια επενδυτική πολιτική που στηρίζεται στις Σ∆ΙΤ είναι ιδιαίτερα επισφαλής ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Ενόψει μιας επιδείνωσης της κατάστασης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και αύξησης της τιμής του χρήματος, ο χρόνος υλοποίησης ενός έργου μπορεί να παραταθεί σημαντικά εξαιτίας της αδυναμίας εξασφάλισης των απαραίτητων πιστώσεων από τον Ιδιωτικό Τομέα.

ενδέχεται να παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια της λειτουργίας. Για παράδειγμα όμως αναφέρουν οι Χρηστάκος και Καλφακάκου «στην περίπτωση του Α/∆ το Ελληνικό δημόσιο εγγυήθηκε τα δάνεια από την πρώτη ημέρα κατασκευής του έργου, αναλαμβάνοντας ουσιαστικά το μεγαλύτερο μέρος του κατασκευαστικού ρίσκου. Στην Αττική Οδό το δημόσιο… …παρέχει εγγυήσεις για την

λιγότερες από αυτές που έχουν προβλεφθεί από τη μελέτη βιωσιμότητας και το κείμενο της σύμβασης», Ευάγγελος Χρηστάκος, Γλυκερία Καλφακάκου, «Οι εμπειρίες από την κατασκευή έργων με συνεργασία ιδιωτικού και δημοσίου τομέα στον ελληνικό χώρο. Προτάσεις για την εξέλιξη και βελτίωσή τους», Εισήγηση στο Πανελλήνιο συνέδριο οδοποιΐας (Βόλος, 18-20 Μαΐου 2005), σελ. 5

Βάσει των παραπάνω, τόσο η διεθνής, όσο και η Ελληνική εμπειρία, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι Σ∆ΙΤ έχουν αναχθεί σε βασικό εργαλείο χρηματοδότησης των επενδύσεων στη χώρα μας δεν μπορεί παρά να προκαλεί ανησυχία, πόσο μάλλον όταν διαφαίνεται μια προσπάθεια υποκατάστασης του Π∆Ε από τις Συμβάσεις Παραχώρησης (6 εθνικοί οδικοί άξονες) και τις Σ∆ΙΤ (ευρεία κλίμακα έργων υποδομής). περίοδο λειτουργίας… …Το δημόσιο στο έργο αυτό αναλαμβάνει πλήρως τον κυκλοφοριακό

Οικονομικών το σύνολο των Σ∆ΙΤ που έχουν προκηρυχτεί ή υλοποιούνται σήμερα φτάνουν τα 5.640 εκατ. ευρώ. Στον υπολογισμό έχει συμπεριληφθεί και το κόστος ασφάλισης και βαριάς συντήρησης, το οποίο υπολογίζεται κατά προσέγγιση στο 20% του κόστους. Όπως βλέπουμε στον πίνακα Β.9 τρία μόνο υπουργεία (Παιδείας, Εσωτερικών και Υγείας) καλύπτουν το 61% των έργων Σ∆ΙΤ. Πρόκειται, δηλαδή, - θα προσθέταμε εμείς - κυρίως για κτιριακά μη ανταποδοτικά έργα.

Όσον αφορά την περιφερειακή τους κατανομή, ο μεγάλος όγκος των πόρων προσανατολίζεται στην Περιφέρεια Αττικής (24,1% του συνόλου) και Κεντρικής Μακεδονίας (24,1%) (πίνακας Β.10). Από την κατανομή αυτή φαίνεται ότι οι Σ∆ΙΤ έχουν την τάση να επικεντρώνονται κοντά στα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα και Θεσσαλονίκη) στοιχείο που τις καθιστά ακατάλληλο εργαλείο περιφερειακής πολιτικής.

Όσον αφορά τα συγκεκριμένα έργα, σύμφωνα με το Υπουργείο

θέματα

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΠΕΣΕ∆Ε Οι Σ∆ΙΤ δεν ωφελούν ούτε την εθνική οικονομία ούτε την κοινωνία Οι Σ∆ΙΤ, έτσι όπως εφαρμόζεται ο θεσμός στην Ελλάδα, το μόνο που προσφέρουν είναι πολλαπλάσιο κόστος, επιβάρυνση του μελλοντικού δημόσιου χρέους και καθυστερήσεις στην υλοποίηση αναγκαίων έργων. Αυτά, μεταξύ άλλων, επισήμανε ο πρόεδρος της ΠΕΣΕ∆Ε Γρηγόρης Γρηγορόπουλος, παρεμβαίνοντας στο Συνέδριο για τα Μεγάλα Έργα, που διοργάνωσε πρόσφατα η Εφημερίδα ΕΞΠΡΕΣ και ο όμιλος Καλοφωλιά, αναφέροντας

διάστημα για να κριθεί και αυτός ο νέος θεσμός. Τι πρόσφερε στα τρία αυτά χρόνια; Υποτίθεται ότι ήταν ένας θεσμός άμεσης απόδοσης, με εύκολη πρόσβαση στη χρηματοδότηση, με ευελιξία και ανεξαρτησία, ως προς τις αγκυλώσεις της δημόσιας διοίκησης που αναβάλλει και καθυστερεί αναγκαία για την ανάπτυξη της χώρας έργα. Τι απέδωσε, λοιπόν;

με προϋπολογισμό 1.995.000 ευρώ με ΦΠΑ, χωρίς στο κόστος αυτό να περιλαμβάνεται το ποσόν των 100.000 ευρώ που είναι το κόστος των μελετών και της μετακόμισης της υπηρεσίας στα νέα γραφεία. · Ας δούμε τώρα τα στοιχεία για τους 7 Πυροσβεστικούς σταθμούς που ανατίθενται με Σ∆ΙΤ: Κάθε ένας από αυτούς έχει κατά μέσο όρο δομημένη επιφάνεια 1.395 τ.μ. (1.165 τ.μ. υπέργεια και 230 τ.μ. υπόγεια), ενώ περιλαμ-

στούν με Σ∆ΙΤ, δηλαδή 3,30 φορές ακριβότερα κοστίζουν τα έργα με Σ∆ΙΤ. Το συμπέρασμα λοιπόν που προκύπτει αβίαστα από τη σύγκριση, είναι πως τα έργα που εκτελούνται με τις Σ∆ΙΤ έχουν πολλαπλάσιο κόστος από τα παρόμοια που εκτελούνται ως κλασικά ∆ημόσια Έργα. Ταυτόχρονα διαπιστώνεται ότι αν η χρηματοδότηση των 7 Πυροσβεστικών Σταθμών είχε ενταχθεί στο Πρόγραμμα ∆ημοσίων Επενδύσεων, αυτοί θα είχαν ολοκληρωθεί εδώ και καιρό. Τι δεν είδαμε αυτά τα χρόνια ύπαρξης του θεσμού των Σ∆ΙΤ; ∆εν είδαμε να εξαγγέλλεται κανένα έργο πραγματικά επενδυτικού χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα η κατασκευή ενός χιονοδρομικού κέντρου στη Μακεδονία, που θα αξιοποιούσε το τοπίο και τις τουριστικές δυνατότητες της περιοχής, θα βελτίωνε τις υποδομές, δημιουργώντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας. …Και καθυστερήσεις

και συγκεκριμένα στοιχεία που αποδεικνύουν την παραπάνω διαπίστωση. Ο πρόεδρος της ΠΕΣΕ∆Ε επισήμανε ότι μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες οικονομικής ύφεσης που βιώνουμε, η ελληνική οικονομία έχει ανάγκη από την άμεση εκτέλεση έργων και όχι από τις καθυστερήσεις των Σ∆ΙΤ. Ολόκληρη η παρέμβαση του Γρ. Γρηγορόπουλου έχει ως εξής: Ο νόμος για τις Σ∆ΙΤ έχει ψηφιστεί εδώ και τρία χρόνια, επομένως δεν μπορούμε να αγνοούμε ότι αυτό είναι ένα ικανό χρονικό

Πολλαπλάσιο κόστος... Το μόνο έργο που βλέπουμε να έχει φτάσει σε φάση ανάθεσης είναι αυτό των 7 Πυροσβεστικών Σταθμών. Είναι το μόνο με το οποίο μπορούν να γίνουν κάποιες συγκρίσεις και να προκύψουν κάποια συμπεράσματα. Έχουμε και λέμε: · Πυροσβεστικός Σταθμός στη ΒΙ.ΠΕ Κιλκίς, με δομημένη επιφάνεια 2.350 τ.μ. (υπέργεια δόμηση 2.020 τ.μ. και υπόγεια 330 τ.μ.) και διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου 3.800 τ.μ., ανατέθηκε πρόσφατα ως κλασικό δημόσιο έργο

βάνεται και διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου, πάλι κατά μέσο όρο, 3.184 τ.μ. Κάθε ένας από τους σταθμούς αυτούς ανατίθεται με μέσο κόστος κατασκευής 3.928.000 ευρώ, χωρίς σε αυτό να συμπεριλαμβάνεται το κόστος συντήρησης 20% επί του προϋπολογισμού, δηλαδή άλλα 785.000 ευρώ. · Το κόστος των 850ευρώ ανά τ.μ. δομημένης επιφάνειας για τον Π.Σ. του ΒΙΠΕ Κιλκίς με χρηματοδότηση του Προγράμματος ∆ημοσίων Επενδύσεων, εκτoξεύτηκε στα 2.815 ευρώ ανά τ.μ. για τους Π.Σ. που θα κατασκευα-

Αντίθετα, τι είδαμε όλο αυτό το διάστημα; Είδαμε να ομαδοποιούνται μη ανταποδοτικού χαρακτήρα δημόσια έργα, όπως σχολεία, διοικητήρια, νοσοκομεία, πυροσβεστικοί και αστυνομικοί σταθμοί κ.ά. Έργα τα οποία προϋπολογίζονται με πολλαπλάσιο κόστος και η εκδήλωση ενδιαφέροντος περιορίζεται σε ελάχιστο αριθμό εταιρειών ή ομίλων, κυρίως αυτών που έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα. Ιδιαίτερα για τα σχολεία - για τα οποία από ό,τι γνωρίζουμε δεν υπάρχει το παραμικρό πρόβλημα ούτε όσον αφορά στις μελέτες, ούτε στην έκδοση των οικοδομικών αδειών, ούτε στην κυριότητα των οικοπέδων - αυτό που μπορούμε σήμερα να κα-

ταγγείλουμε είναι το εξής: Όλα αυτά τα σχολεία θα είχαν ήδη κατασκευαστεί ως δημόσια έργα από τον ΟΣΚ Α.Ε. με χρήματα από το Γ’ ΚΠΣ μέσα στην προηγούμενη τριετία, αντί να «κρατιούνται» για να ενταχθούν ως «φιλέτα» στις Σ∆ΙΤ. Με αποτέλεσμα μάλιστα το Γ’ ΚΠΣ να εμφανίζει υπόλοιπα απορροφήσεων, ενώ ταυτόχρονα με την επιλογή κατασκευής τους με τη μέθοδο των Σ∆ΙΤ να φορτώνουμε το δημόσιο χρέος των επόμενων ετών. Μπαίνει λοιπόν το εξής ερώτημα: Το γεγονός ότι τα έργα με Σ∆ΙΤ δεν αναγράφονται αμέσως, αλλά σε βάθος χρόνου, στο δημόσιο χρέος, είναι επαρκής λόγος για να μένουν αναπορρόφητα τα κονδύλια του Γ’ ΚΠΣ σήμερα ή του ΕΣΠΑ αύριο, μόνο και μόνο για να εκτελεστούν με Σ∆ΙΤ και με μόνο όφελος αυτό που θα προκύψει για τις επενδυτικές τράπεζες; Τράπεζες, που σημειωτέον σήμερα απλώνουν χέρι

βοήθειας στο δημόσιο για να σωθούν από τη χρηματοπιστωτική «φούσκα» την οποία οι ίδιες δημιούργησαν, με την απληστία τους! Η ΠΕΣΕ∆Ε επισημαίνει για ακόμη μια φορά ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα κακέκτυπο εφαρμογής των Σ∆ΙΤ στην Ελλάδα. Ότι σε καμία περίπτωση η απόφαση για κατασκευή των έργων που έχουν επιλεγεί να γίνουν με Σ∆ΙΤ δεν είναι προς όφελος ούτε του κοινωνικού συνόλου, ούτε της εθνικής οικονομίας. Θεωρούμε εντελώς απαράδεκτο το 14% των πιστώσεων του ΕΣΠΑ που θα διατεθεί για την Παιδεία να μην έχει προβλεφθεί να καλύψει το υπόλοιπο των σχολικών υποδομών που χρειάζεται η Ελλάδα. Ήδη έχουν χαθεί τρία χρόνια από τη δυνατότητα εφαρμογής των Σ∆ΙΤ και δύο χρόνια από το ΕΣΠΑ, τη στιγμή που οι κατασκευαστές σε όλη τη χώρα ζητούν δημοπρατήσεις των έργων, προ-

κειμένου το σύνολο της ελληνικής οικονομίας να αντισταθεί στην οικονομική ύφεση. Απαιτούνται ∆ημόσια Έργα Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, επομένως, της οικονομικής ύφεσης εμείς πιστεύουμε ότι η ελληνική οικονομία έχει ανάγκη από την άμεση εκτέλεση έργων και όχι από τις καθυστερήσεις των Σ∆ΙΤ. ∆ιαβάζοντας τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2009 που κατατέθηκε στη Βουλή παρατηρούμε ότι και αυτή τη χρονιά το Π∆Ε συρρικνώνεται μόλις στο 3,4% ως ποσοστό του ΑΕΠ, σημειώνοντας σε αριθμούς μια μείωση κατά 8,8% σε σχέση με το περσινό. Από την άλλη διαπιστώνουμε ένα πακέτο δημοσίων έργων συνολικού προϋπολογισμού περίπου όσο αυτός του Π∆Ε, να υπόσχεται το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών ότι θα κατασκευαστούν με Σ∆ΙΤ. Σε

συνδυασμό με το γεγονός πως η χώρα μας είναι σχεδόν το μοναδικό μέλος της ΕΕ που διαθέτει ξεχωριστό υπουργείο ∆ημοσίων Έργων θεωρούμε τελείως ακατανόητη την εμμονή του ΥΠ.ΟΙ.Ο. να αποσπά δημόσια έργα από το Π∆Ε, να τα «βαφτίζει» Συμπράξεις και να τα οδηγεί σε ένα πολύ αβέβαιο μέλλον υλοποίησης, που μάλιστα θα αφορά μόνο ένα πολύ συγκεκριμένο αριθμό μεγάλων τεχνικών ομίλων και τραπεζών .

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Επιτακτική η ανάγκη παροχής κινήτρων για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια Άμεσης προτεραιότητας είναι η ανάγκη να θεσμοθετηθούν οικονομικά κίνητρα προκειμένου να προχωρήσει, με γρήγορο ρυθμό σε ευρεία κλίμακα, η εφαρμογή των επεμβάσεων για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια, οι οποίες προβλέπονται με την Ο-

ποίας οι εργασίες ολοκληρώθηκαν στο Ίδρυμα Ευγενίδου.

δηγία 2002/91/ΕΚ της Ε.Ε για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Αυτό επισημάνθηκε κατά τη διάρκεια της ημερίδας, που συνδιοργάνωσαν το ΙΕΝΕ και το ΤΕΕ, με θέμα «Εξοικονόμηση Ενέργειας στα Κτίρια» , στο πλαίσιο της «Εβδομάδας Ενέργειας 2008» του ΙΕΝΕ της ο-

έκδοση του ∆ελτίου Ενεργειακής Ταυτότητας και στην αμοιβή του Ενεργειακού Επιθεωρητή!

συμμετέχει κατά 25,6% στην τελική κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα (στοιχεία 2006).

Ενδεικτικά αναφέρθηκε ότι η δαπάνη τοποθέτησης νέων υαλοστασίων με διπλούς υαλοπίνακες σε κατοικία 120 τ.μ ξεπερνάει τα 12.000 ευρώ ενώ η εξωτερική

Στη σπουδαιότητα της επιτυχημένης ευρύτατης εφαρμογής μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς το ελληνικό ενεργειακό

Η Οδηγία 2002/91/ΕΚ ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία το Μάιο του 2008. Ωστόσο, όπως τόνισε στην εισήγησή του

θερμομόνωση κοστίζει επιπλέον 6.000 ευρώ. Στην παρούσα μάλιστα συγκυρία της οικονομικής κρίσης, που πλήττει πολλούς, εάν δεν υπάρξει οικονομική στήριξη της πολιτείας ο στόχος της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια κινδυνεύει να χαθεί και η όλη διαδικασία να εκφυλισθεί στην

μοντέλο παραμένει κατά γενική παραδοχή εξαιρετικά σπάταλο και ρυπογόνο, αναφέρθηκε ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) Κωνστ. Μανιατόπουλος, στον εναρκτήριο χαιρετισμό του .Ειδικότερα ο κτιριακός τομέας, επισήμανε ο κ. Μανιατόπουλος,

ο Σταμ. Περδίος, Μηχανολόγος Μηχανικός, Επιστημ. Σύμβουλος στο Ι.ΕΚ.Ε.Μ. του Τ.Ε.Ε., σειρά κρίσιμων θεμάτων παραμένουν ανοιχτά και αναμένεται να καθοριστούν με κοινές υπουργικές αποφάσεις το προσεχές εξάμηνο, αν και η 3ετής παράταση που δόθηκε στην Ελλάδα από την Ε.Ε για

εφαρμογή της Οδηγίας, λήγει την 31η/12/2008.Ένα από αυτά είναι οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης. Επίσης για να γίνουν οι απαραίτητες επεμβάσεις στα κτίρια πρέπει το ΥΠΕΧΩ∆Ε να τροποποιήσει τον κτιριοδομικό κανονισμό και ενδεχομένως διατάξεις του ΓΟΚ. Το Τ.Ε.Ε , όπως αναφέρθηκε από ομιλητές, θέλοντας να συμβάλλει στη δημιουργία κατάλληλων Ενεργειακών Επιθεωρητών, προτείνει να αναλάβει το ίδιο να συστήσει Φορέα Πιστοποίησης, ο οποίος θα πιστοποιεί την επάρκεια όσων διπλωματούχων μηχανικών και πτυχιούχων ΤΕΙ θέλουν να λάβουν τον τίτλο του Ενεργειακού Επιθεωρητή. Εξάλλου θα μπορούσε να δίδεται η δυνατότητα συμμετοχής και άλλων φορέων του δημοσίου, όπως π.χ. εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, στη μετοχική σύνθεση του φορέα πιστοποίησης. Έμφαση στο βιοκλιματικό σχεδιασμό κτιρίων Ουσιαστική συμβολή στην εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να έχει ο βιοκλιματικός ενεργειακός σχεδιασμός των κτιρίων, που αξίζει να διαδοθεί ευρύτερα στη χώρα μας, επισήμανε από το βήμα της ημερίδας ο Γεν. ∆/ντής του ΙΕΝΕ & Αρχιτέκτων-Μηχανικός κ. Κωστής Σταμπολής. Όπως ανέφερε στην αναλυτική του παρουσίαση, με την οποία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της ημερίδας, στα βιοκλιματικά κτίρια επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας τουλάχιστον κατά 30% σε σχέση με αντίστοιχα κτίρια που διαθέτουν θερμομόνωση ενώ σε σχέση με παλαιότερα κτίρια, που δεν διαθέτουν μόνωση και τα οποία αποτελούν την πλειονότητα των κτιρίων στην Ελλάδα, η εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να ανέλθει στο 80%. Ο βιοκλιματικός αρχιτεκτονικός σχεδιασμός εξασφαλίζει θερμική και οπτική άνεση με την αξιοποίηση φυσικών φαινομένων του κλίματος, της ηλιακής ενέργειας και άλλων περιβαλλοντικών πη-

γών. Λόγω των χαμηλότερων απαιτήσεων καταναλισκόμενης ενέργειας για τη θέρμανση, το δροσισμό και τον φωτισμό των κτιρίων αυτών, προκύπτουν πολλαπλά οφέλη ενεργειακά, περιβαλλοντικά και οικονομικά. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, ανέφερε ο κ. Σταμπολής, υπάρχουν περισσότερες από 180 εφαρμογές βιοκλιματικών κτιρίων, δύο εκ των οποίων συγκροτούν οικιστικά σύνολα. Η πλειοψηφία των κτιρίων -σε ποσοστό 75% περίπου- είναι κατοικίες χαμηλού ύψους και βρίσκονται στις περιοχές της Αττικής και της Μακεδονίας. Στις περισσότερες ωστόσο περιπτώσεις έχουν εφαρμοστεί απλές τεχνικές και παθητικά συστήματα άμεσου ηλιακού κέρδους με στόχο τη θέρμανση. Οι συμμετέχοντες στην ημερίδα του ΙΕΝΕ και του ΤΕΕ, συμφώνησαν ως προς την ανάγκη να υπάρξει το γρηγορότερο ευρύτατη ενημέρωση της κοινωνίας ως προς τη σπουδαιότητα της εξοικονόμησης ενέργειας στη χώρα μας. Από το Τ.Ε.Ε, στο προεδρείο που συντόνισε τις εργασίες της ημερίδας συμμετείχαν οι: Εμμ. ∆ρακάκης Α’ Αντιπρ. ∆Ε ΤΕΕ, Χρ. Σπίρτζης Β΄ Αντιπρ. ∆Ε ΤΕΕ, Ευστ. Τσέγκος Αναπλ. Γεν. Γραμμ. ∆Ε ΤΕΕ, Γ. Ηλιόπουλος Πρόεδρ. Πανελλ. Συλλ. Χημ.-Μηχ., Παναγ. Γεωργακόπουλος τ. Πρ. Πανελλ. Εν. Αρχιτεκτ.-Μηχανικών. Με αναλυτικές εισηγήσεις τους έλαβαν μέρος οι κ.κ.: Χρ. Σινάνης Μηχ. Ηλεκτρ. Μηχ.-τέως μέλος ∆Ε ΤΕΕ και τέως Πρ.ΠΣ∆ΜΗ, Γ. Λαδόπουλος Μηχ. Ηλ. Μηχ., Ιωάν. Οικονομίδης Μηχ.-Μηχ., Απόστ. Ευθυμιάδης ∆ρ Μηχ-Μηχ. Ηλ. Μηχ, Αθ. Γαγλία Μηχ. Μηχ, Ευάγγ. ∆ιαλυνάς Καθηγ. ΕΜΠ, Κωνστ. Γράψας Αρχ-Μηχανικός.

ΒΗΜΑ ΣΥΝ∆ΕΣΜΩΝ ΣΠΕ∆Ε ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Μη σύννομη διακήρυξη δημοπρασίας Η ∆ιοίκηση του ΣΠΕ∆Ε Ηρακλείου με επιστολή της προς το ∆ιευθυντή της ΠΑΓΝΗ, διαμαρτύρεται για τη μη σύννομη διακήρυξη της δημοπρασίας «Κατασκευή νέας ισόγειας οικοδομής, μονάδας χορήγησης υποκατάστατων του ΟΚΑΝΑ στην 7η Υ.Π.Ε. Κρήτης», προϋπολογισμού 190.000 ευρώ και ζητά την επαναδημοπράτησή του. Συγκεκριμένα αναφέρει: Ο Σύλλογος μας έλαβε γνώση των τευχών δημοπράτησης του έργου του θέματος και επ’ αυτών έχουμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα: 1. Στο άρθρο 21 της ∆ιακήρυξης «∆ικαιούμενοι συμμετοχής στο διαγωνισμό» καλούμενοι να συμμετέχουν είναι εργοληπτικές επιχειρήσεις «...εφόσον ανήκουν στην Α2, 1η και 2η τάξη για έργα κατηγορίας Οικοδομικών...». Υπάρχει προφανής αστοχία της διακήρυξης που έπρεπε σύμφωνα με την κείμενη Νομοθεσία να καλούνται επίσης - επί πλέον των

ΜΕΕΠ για τα οικοδομικά - και Α1, Α2, 1η Τάξη για έργα κατηγορίας Η/Μ αφού οι εργασίες Η/Μ αντιπροσωπεύουν σε ποσοστό το 28% (>10%) του προϋπολογισμού μελέτης. 2. Από την μελέτη των τευχών δημοπράτησης προκύπτει ότι, τυπικά μόνο η διακήρυξη αναφέρει σαν σύστημα δημοπράτησης αυτό του ενιαίου ποσοστού έκπτωσης, ενώ ουσιαστικά το σύστημα δημοπράτησης είναι η ελεύθερη συμπλήρωση τιμολογίου αφού ο Προϋπολογισμός Προσφοράς καταρτίζεται μόνο από δύο κατά αποκοπή τιμές, μία για τις Οικοδομικές και μία για τις Η/Μ Εργασίες. Στην περίπτωση αυτή όπως προβλέπεται ρητά στο άρθρο 9 παρ. 1 του Π.∆. 609/85 πρέπει οι ποσότητες εργασιών να «...έχουν προμετρηθεί χωρίς κίνδυνο συμβατικών σφαλμάτων και δεν αναμένονται κατασκευαστικές αποκλίσεις...». Η επίδοση σχεδίων μελέτης δεν απαλλάσσει την δημο-

πρατούσα αρχή από την υποχρέωση σύνταξης - επίδοσης αναλυτικής προμέτρησης εργασιών. Επομένως πρέπει να υπάρχει απαραίτητα αναλυτική προμέτρηση εργασιών που να είναι συμβατικό τεύχος. Στο έργο του θέματος δεν υπάρχει. Γνωρίζετε βεβαίως ότι με την εφαρμογή του Ν. 3263/04 (άρθρο 8) και τη θεσμοθέτηση των Ενιαίων Τιμολογίων, υποχρεωτικών για όλους τους Φορείς, οι κατά αποκοπή τιμές του Προϋπολογισμού Μελέτης οφείλουν να προκύπτουν από την συνδυασμένη εφαρμογή δύο παραγόντων: Της αναλυτικής Προμέτρησης και των τιμών των Ενιαίων Τιμολογίων του ΥΠΕΧΩ∆Ε. 3. Στο άρθρο 7 της ΕΙ∆ΙΚΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ υπάρχει η υποχρέωση του αναδόχου για εκπόνηση και υποβολή προς έγκριση της Μελέτης εφαρμογής του έργου. Θεωρούμε ότι ο όρος αυτός είναι

καταχρηστικός αφού η μελέτη εφαρμογής αποτελεί προϋπόθεση της ωρίμανσης δημοπράτησης ενός έργου, κατά συνέπεια είναι υποχρέωση του φορέα να την εκπόνηση πριν την δημοπράτηση. Προφανώς η έλλειψη μελέτης εφαρμογής εισάγει προϋποθέσεις μη ισότιμου ανταγωνισμού. Άποψή μας είναι να επαναδημοπρατηθεί το έργο με σύννομη διαδικασία, σύμφωνη με την κείμενη Νομοθεσία περί ∆ημοσίων Έργων, που θα εξασφαλίζει όρους και προϋποθέσεις υγιούς και ισότιμου ανταγωνισμού. Τέλος, πάγιες θέσεις του Συλλόγου μας είναι: · Οποιαδήποτε απόκλιση του συστήματος δημοπράτησης έργου από την νομιμότητα ενθαρρύνει τον αθέμιτο ανταγωνισμό και εισάγει όρους αδιαφάνειας. · Μόνο με πλήρεις και σωστές μελέτες μπορούμε να παράγομε ποιοτικά έργα.

ΣΠΕ∆Ε ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ Καταχρηστικοί όροι σε τεύχη δημοπράτησης έργων του ΥΠΕΧΩ∆Ε Η διοίκηση του ΣΠΕ∆Ε Πρωτεύουσας με έγγραφό της που απευθύνει στον υπουργό ΠΕΧΩ∆Ε Γ. Σουφλιά διαμαρτύρεται για ειδικούς και καταχρηστικούς όρους που περιέχονται σε τεύχη δημοπράτησης έργων της ∆ιεύθυνσης ∆9 του υπουργείου και ζητά να επαναδημοπρατηθούν, αφού οι όροι αυτοί απαλειφθούν. Αναλυτικότερα ο ΣΠΕ∆Ε Πρωτεύουσας αναφέρει: Μετά από καταγγελίες μελών μας, σχετικά με τα τεύχη δημοπράτησης των έργων ΣΠ1 & ΣΠ2/08 της ∆/νσης ∆9 του

ΥΠΕΧΩ∆Ε (και πιθανότατα των έργων ΣΠ 3 & ΣΠ 4/08), οι οποίες αφορούν την ύπαρξη παρανόμων, καταχρηστικών και ειδικών όρων, είμεθα υποχρεωμένοι να σας καταγγείλουμε τις διαπιστωθείσες παρανομίες, οι οποίες εκθέτουν το Υπουργείο σας, ούτως ώστε να θεραπευτούν άμεσα αλλά και για να μην επαναληφθούν στο μέλλον. Οι παράνομοι, καταχρηστικοί και ειδικοί όροι, αφορούν συγκεκριμένα άρθρα των τευχών δημοπράτησης όπως αναφέρονται πιο κάτω.

Ι. ΤΕΥΧΟΣ ∆ΙΑΚΗΡΥΞΗΣ 1. ∆εν καθορίζεται ποιος είναι ο τύπος πρότυπης διακήρυξης, ο Α ή ο Β ή ο Γ, κατά παράβαση της Υπ. Απόφασης ∆17α/02/115/ΦΝ 443/3-8-2007 της ΕΓΚΥΚΛΙΟΥ 24/ 31-8-2007 του ΥΠΕΧΩ∆Ε. 2. Η δαπάνη προμήθειας των τευχών #30,00# (άρθρο 2), είναι δυσανάλογα ακριβή από την δαπάνη αναπαραγωγής 5 των 123 σελίδων #12,30#. Είναι ακριβότερη κατά 2,5 φορές, κατά παράβαση των σχετικών εγκυκλίων του Υπουργείου σας. 3. Στο άρθρο 23.3 της ∆ιακήρυ-

ξης, αναγράφεται ότι απαιτείται βεβαίωση τραπέζης για δανειοληπτική ικανότητα του υποψηφίου εργολήπτη. Ο όρος αυτός είναι και παράνομος και καταχρηστικός γιατί η υποχρέωση αυτή υφίσταται σε κάθε περίπτωση, εφόσον δημοπρατείται έργο μεγαλύτερο του ανωτάτου ορίου της 4ης τάξης του ΜΕΕΠ, δηλαδή έργο προϋπολογισμού 7.500.000 € και άνω. Η ύπαρξη του όρου αυτού στις μελέτες των έργων ΣΠ1 και ΣΠ2/08, παραβιάζει το Π.∆. 609/85, άρθρο 17, § 4, εδάφιο

τελευταίο, την Υπ. Απόφαση ∆17α/02/115/ΦΝ 443/3-8-2007, καθώς και την ΕΓΚΥΚΛΙΟ 24/07 του ΥΠΕΧΩ∆Ε. ΙΙ. ΤΕΥΧΟΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣ 1. Μη εφαρμογή της Νέας Αναπροσαρμογής και Συμπλήρωσης Ενιαίων Τιμολογίων Έργων Υδραυλικών, Λιμενικών, οικοδομικών και πρασίνου (Υπ. Αποφ. ∆17α/04/114/Φ.Ν. 437/3-82007). 2. Μη εφαρμογή του ΕΝΙΑΙΟΥ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ ΕΡΓΩΝ Ο∆ΟΠΟΙΙΑΣ για μικρά έργα προϋπολογισμού κάτω του 1.500.000,00 € (Υπ. Απόφ. ∆17α/09/76/Φ.Ν. 437/20-6-08). 3. Όλοι οι συντελεστές αναθεώρησης, οι οποίοι αναγράφονται σε κάθε άρθρο τιμολογίου, είναι ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΟΙ. 4. Λανθασμένες τιμές μονάδος εργασιών (20 τουλάχιστον τιμές), λόγω χρήσης κατηργημένων διατάξεων. 5. Τιμές μονάδος εργασιών συνταχθείσες κατά τρόπο αυθαίρετο και παράνομο, λόγω μη χρήσης των τιμών των Ενιαίων Τιμολογίων, όπως Άρθρο Α2, Α4.1, ΣΤ.1.1, ΣΤ.1.2, ΣΤ. 1.3, ΣΤ. 4.3.9, ΣΤ4.4.3, ΣΤ.4.4.4, ΣΤ. 5.1, ΣΤ. 5,2, ΣΤ. 8.4 Η.8.3 και Η.9.2.15. ΙΙΙ. ΤΕΥΧΟΣ Ε.Σ.Υ. 1. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΕΣ ΠΙΝΑΚΙ∆ΕΣ Στο άρθρο 2.3.1.3 της ΕΣΥ αναγράφεται ότι: «... ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος με δική του δαπάνη να κατασκευάσει και να τοποθετήσει... πινακίδες πληροφοριακές...». Από την κείμενη νομοθεσία δεν προκύπτει υποχρέωση του αναδόχου για κατασκευή και τοποθέτηση δωρεάν πινακίδων, όταν στο ενιαίο τιμολόγιο έργων οδοποιίας για μικρά έργα προϋπολογισμού κάτω των 1.500.000,00 € (Υπ. Αποφ. ∆17α/09/76/ΦΝ 437/20-6-2008), υπάρχουν άρθρα και τιμές μονάδος για την κατασκευή και τοποθέτηση πληροφοριακών πινακίδων, τα οποία ισχύουν υποχρεωτικά για την Υπηρεσία που

συντάσσει τις μελέτες. 2. ΧΡΟΝΟΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ Στο άρθρο 4 της ΕΣΥ αναγράφεται ότι: «... ο ανάδοχος υποχρεούται να συντηρεί το φυτικό υλικό και να καθαρίζει τους χώρους του έργου, χωρίς ιδιαίτερη αμοι-

βή και μέχρι τουλάχιστον δύο μήνες από την υποβολή της τελικής επιμέτρησης. Οι δαπάνες των υποχρεωτικών αυτών εργασιών θεωρούνται ανηγμένες στις τιμές του τιμολογίου...». Οι τιμές εργασιών των ΕΝΙΑΙΩΝ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ καθορίστηκαν το 2004, χωρίς καμμία ανάλυση υλικών και εργασιών, χωρίς καμμία κοστολόγηση και χωρίς καμμία αιτιολόγηση και μάλιστα κατά γενική παραδοχή δεν καλύπτουν ούτε το κόστος κατασκευής. Αφού λοιπόν δεν καλύπτουν το κόστος κατασκευής αυτής ταύτης της εργασίας πώς εμπεριέχουν ανηγμένες και άλλες άσχετες εργασίες; Κατόπιν αυτών ο όρος αυτός είναι παράνομος και καταχρηστικός. 3. ΕΙ∆ΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑ∆ΟΧΟΥ (Άρθρο 6) Με το άρθρο αυτό η ∆/ΝΣΗ ∆9 του ΥΠΕΧΩ∆Ε επιβάλλει αυθαίρετα, υποχρεωτικά, καταχρηστικά και παράνομα τον ειδικό όρο «...ο ανάδοχος καθημερινά να έχει συνολικά σε όλους τους άξονες της εργολαβίας (ΣΠ2/08) 15 εργάτες...». Ως γνωστόν για να ισχύσουν οι ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ, απαιτείται πρωτίστως η έκδοση απόφασης από

τον Υπουργό ΠΕΧΩ∆Ε, μετά από γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου ∆ημοσίων Έργων (Νόμος 3316/05, Άρθρο 42, παραγρ. 9). Τέτοια απόφαση δεν εδόθη στα μέλη μας, και ως εκ τούτου ο ειδικός όρος είναι παράνομος και πρέπει να διαγραφή.

4. ∆ΙΑΘΕΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΒΛΕΨΗΣ (§ 6.8) Με το άρθρο αυτό η ∆/ΝΣΗ ∆9 του ΥΠΕΧΩ∆Ε επιβάλλει αυθαίρετα, υποχρεωτικά, καταναγκαστικά, καταχρηστικά και παράνομα την ΕΙ∆ΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑ∆ΟΧΟΥ «να προμηθεύσει και να διαθέσει στην ∆9 και στη ∆ΚΕΣΟ τον παρακάτω εξοπλισμό, με δαπάνες του: α. ∆ύο (2) τηλεφωνικές συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας με ετήσια συνδρομή. β. Μία (1) ψηφιακή φωτογραφική μηχανή, σύγχρονης τεχνολ. γ. Έναν (1) φορητό προσωπικό υπολογιστή (Laptop) σύγχρονης τεχνολογίας. δ. Εκτυπωτή inject, για μέγεθος χαρτιού Α3 και Α4» και γι’ αυτόν τον ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΕΙ∆ΙΚΟ όρο, ισχύουν όλα όσα αναγράφονται πιο πάνω, στην παράγραφο 3. 5. ΜΕΛΕΤΕΣ (Άρθρο 7) Με το άρθρο αυτό η ∆/ΝΣΗ ∆9 του ΥΠΕΧΩ∆Ε επιβάλλει αυθαίρετα, υποχρεωτικά, καταναγκαστικά, καταχρηστικά και παράνομα την σύνταξη των ΜΕΛΕΤΩΝ α. Εφαρμογής άρδευσης πρασίνου και β. αποτύπωσης χώρων πρασίνου από Τοπογράφο Μηχανικό, θεωρώντας ότι οι αμοιβές των

μελετών είναι ανηγμένες στις τιμές μονάδος των εργασιών και γι’ αυτή την περίπτωση ισχύουν όλα όσα αναγράφονται πιο πάνω στην παράγραφο ΙΙΙ.2 και ΙΙΙ.3. IV. ΤΕΥΧΟΣ Τ.Σ.Υ. 1. ΣΥΛΛΟΓΗ ΝΕΚΡΩΝ ΖΩΩΝ ΑΠΟ ΤΟ Ο∆ΟΣΤΡΩΜΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΝΗΣΙ∆ΕΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥ και γι’ αυτόν τον ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΕΙ∆ΙΚΟ ΟΡΟ ισχύουν όλα όσα αναγράφονται πιο πάνω στην παράγραφο ΙΙΙ.3. V. ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ Ο προϋπολογισμός της μελέτης είναι 909.261,00 € (χωρίς Φ.Π.Α. και αναθεώρηση) - (έργο ΣΠ2/ 2008). Ο προϋπολογισμός της ίδιας μελέτης (έργο ΣΠ2/2008) με βάση τους ΠΙΝΑΚΕΣ 1 και 2 της ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ και τις τιμές εργασιών των Ενιαίων Τιμολογίων είναι 1.517.268,48 €. Από την σύγκριση των δύο προϋπολογισμών αποδεικνύεται ότι ο προϋπολογισμός της Υπηρεσίας ΠΑΡΑΝΟΜΑ, ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΑ, ΕΝΣΥΝΕΙ∆ΗΤΑ και ΣΚΟΠΙΜΑ είναι συντεταγμένος με ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ και ΥΠΟΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ κατά 608.007,00 € ή κατά ποσοστό 66,87% εν σχέσει με τον νόμιμο. Με άλλα λόγια η ίδια Υπηρεσία έχει εκ των προτέρων και αυθαίρετα εφαρμόσει ΕΚΠΤΩΣΗ 66,87%. Με όλα αυτά τα οποία αναφέρθησαν πιο πάνω δεν προάγεται η διαφάνεια και η νομιμότητα στην εκτέλεση των δημοσίων έργων, οι οποίες διαφάνεια και νομιμότητα πρέπει να είναι οι μόνιμοι και αμετακίνητοι σκοποί και στόχοι μιας ευνομούμενης και συντεταγμένης πολιτείας, ούτως ώστε τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων να επιτελούν τον κοινωνικό τους ρόλο και σκοπό. Παρακαλούμε να ακυρωθούν οι εν λόγω δημοπρασίες και να επαναδημοπρατηθούν με νέα τεύχη δημοπράτησης αφού προηγουμένως αναιρεθούν οι καταχρηστικοί και ειδικοί όροι.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Ημερολόγιο φορολογικών υποχρεώσεων Ιανουαρίου 2009 Επιμέλεια: Γιώργος Κορομηλάς, Οικονομολόγος - Φοροτεχνικός ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 2/1 Υποβολή Φ.Μ.Υ. και φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε. μηνός Νοεμβρίου για εταιρίες με ΑΦΜ 7 και απασχόληση προσωπικού πάνω από 500 Άτομα. 5/1 Υποβολή Φ.Μ.Υ. και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ, μηνός Νοεμβρίου για εταιρίες με ΑΦΜ 8 και απασχόληση προσωπικού πάνω από 500 Άτομα. 6/1 Υποβολή Φ.Μ.Υ. και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ, μηνός Νοεμβρίου για εταιρίες με ΑΦΜ 9 και απασχόληση προσωπικού πάνω από 500 Άτομα. 7/1 Υποβολή Φ.Μ.Υ. και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ, μηνός Νοεμβρίου για εταιρίες με ΑΦΜ.10-50 και απασχόληση προσωπικού πάνω από 500 Άτομα. 8/1 Υποβολή Φ.Μ.Υ. και φόρου 25% εταίρων ΕΠΕ, μηνός Νοεμβρίου για εταιρίες με ΑΦΜ 60-00 και απασχόληση προσωπικού πάνω από 500 Άτομα. 10/1 Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ για Εργοδότες Οικοδομοτεχνικών Έργων μηνός ∆εκεμβρίου σε Υποκατάστημα Ι.Κ.Α. Καταβολή Φόρου για Αμοιβές ∆ικηγόρων μηνός ∆εκεμβρίου. Υποβολή δήλωσης και απόδοσης τέλους δικαιώματος υδροληψίας μηνός ∆εκεμβρίου. Υποβολή δήλωσης και καταβολή τέλους 2% επί των ακαθάριστων εσόδων του μηνός ∆εκεμβρίου των κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (Για τους μη υπόχρεους σε υποβολή ΦΠΑ). 12/1 Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που το τελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 1,2. 13/1 Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που το τελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 3,4. 14/1 Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που το τελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 5,6. 15/1 Καταβολή Χαρτόσημου ∆ανείων. Υποβολή δήλωσης και καταβολή φόρου που έχει παρακρατηθεί για διάφορες περιπτώσεις αποζημιώσεων - αμοιβών από και σε αλλοδαπές εταιρίες. Λοιπές περιπτώσεις απόδοσης παρακρατούμενων φόρων προηγούμενου μήνα (χρηματικά ποσά σε αθλητές παροχές σε πρόσωπα τοπικής αυτοδιοίκησης - έπαθλα δρομώνων ίππων - φόροι διαγωνισμών τηλεοπτικών σταθμών). Απόδοση φόρου που παρακρατήθηκε τον προηγούμενο μήνα σε εργολάβους και ενοικιαστές δημόσιων, δημοτικών κ.λπ. προσόδων πάνω στην αξία του κατασκευαζόμενου έργου ή μισθώματος. Υποβολή δήλωσης από δημόσιες υπηρεσίες, ΟΤΑ, κοινωφελή ιδρύματα, οργανισμούς και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, δημόσιες επιχειρήσεις κ.λπ., για την παρακράτηση φόρου εισοδήματος κατά την προμήθεια από επιχειρήσεις κάθε είδους. Υποβολή δήλωσης παρακρατούμενου φόρου για αμοιβές και αποζημιώσεις μελών του ∆.Σ. που βαρύνουν την ίδια την Α.Ε. Υποβολή δήλωσης Φ.Π.Α. από απαλλασ-

σόμενους. Καταβολή παρακρατούμενου φόρου τόκων διαφόρων περιπτώσεων. Καταβολή φόρου για τις προμήθειες ή αμοιβές του προηγουμένου μήνα σε περιπτώσεις αμοιβών από κινητές αξίες - αμοιβαία κεφάλαια - ομολογίες - χρεώγραφα. 16/1 Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που το τελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 7, 8. 19/1 Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που το τελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 9, 10, 20, 30. 20/1 Υποβολή δήλωσης και καταβολή ειδικού φόρου επί των διαφημίσεων που προβάλλονται στην τηλεόραση. Καταβολή αγγελιoσήμου υπέρ ΤΣΠΕΑΘ και Ε∆ΟΕΑΠ, και υποβολή Τιμοκαταλόγου των ΜΜΕ για το ∆ιμηνο Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου. Υποβολή κατάστασης συμφωνητικών που έχουν καταρτιστεί τους μήνες Οκτώβριο - Νοέμβριο - ∆εκέμβριο (4ο τρίμηνο). Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ 4ου τριμήνου για εργοδότες που το τελευταίο Ψηφίο του ΑΜΕ λήγει σε 40, 50, 60, 70, 80, 90, 00. Υποβολή πίνακα συμφωνητικών που καταρτίστηκαν το προηγούμενο τρίμηνο. Τέλος παρεδημούντων επί εσόδων Campings, Ενοικιαζόμενων δωματίων, Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων για υπόχρεους που υπόκεινται σε Φ.Π.Α. ∆εκεμβρίου (Α.Φ.Μ. 1, 2). Υποβολή Intrastat σε ∆.Ο.Υ. ΑΦΜ 1, 2. Καταβολή στο δημοτικό ή κοινοτικό ταμείο τέλους 2% επί των ακαθάριστων εσόδων του μηνός ∆εκεμβρίου των κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (ΑΦΜ 1,2). Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 1. Περιοδική δήλ. Φ.Π.Α. σε ∆ΟΥ υπόχρεοι με ΑΦΜ 1, 2. Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινoτικών Συναλλαγών, αποκτήσεων και παραδόσεων σε ∆.Ο.Υ. Οκτωβρίου - Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου από υπόχρεους των οποίων ο Α.Φ.Μ. λήγει σε 1, 2. Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 1). Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ 1) 22/1 Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινοτικών Συναλλαγών, αποκτήσεων και παραδόσεων σε ∆.Ο.Υ. Οκτωβρίου - ∆εκεμβρίου - Νοεμβρίου από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 3,4. Περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. σε ∆ΟΥ υπόχρεοι με ΑΦΜ 3,4. Υποβάλλεται δήλωση και καταβάλλεται στο δημοτικό ή κοινοτικό ταμείο το τέλος 2% επί των ακαθάριστων εσόδων του μηνός ∆εκεμβρίου των κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (ΑΦΜ 3,4). Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 2. Τέλος παρεδημούντων επί εσόδων Campings, Ενοικιαζόμενων δωματίων, Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων για υπόχρεους που υπόκεινται σε Φ.Π.Α. ∆εκεμβρίου (Α.Φ.Μ. 3,4). Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ 2). Υποβολή Intrastat σε ∆ΟΥ ΑΦΜ 3,4. Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω

αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 2) 23/1 Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ 3). Υποβάλλεται δήλωση και καταβάλλεται στο δημοτικό ή κοινοτικό ταμείο το τέλος 2% επί των ακαθάριστων εσόδων του μηνός ∆εκεμβρίου των κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (ΑΦΜ.5,6). Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 3). Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 3. Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινoτικών Συναλλαγών, αποκτήσεων και παραδόσεων ΣΕ ∆ΟΥ Οκτωβρίου - ∆εκεμβρίου - Νοεμβρίου από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 5,6. Τέλος παρεδημούντων επί εσόδων Campings, Ενοικιαζόμενων δωματίων, Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων για υπόχρεους που υπόκεινται σε Φ.Π.Α. ∆εκεμβρίου (Α.Φ.Μ. 5,6). Υποβολή Intrastat Σε ∆ΟΥ ΑΦΜ 5,6. Περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. σε ∆.Ο.Υ. υπόχρεοι με ΑΦΜ 5,6. 26/1 Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 4). Τέλος παρεδημούντων επί εσόδων Campings, Ενοικιαζόμενων δωματίων, Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων για υπόχρεους που υπόκεινται σε Φ.Π.Α. ∆εκεμβρίου (Α.Φ.Μ. 7,8). Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 4. Υποβάλλεται δήλωση και καταβάλλεται στο δημοτικό ή κοινοτικό ταμείο το τέλος 2% επί των ακαθάριστων εσόδων του μηνός ∆εκεμβρίου των κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (ΑΦΜ 7,8). Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ 4). Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινoτικών Συναλλαγών, αποκτήσεων και παραδόσεων σε ∆ΟΥ Οκτωβρίου - ∆εκεμβρίου - Νοεμβρίου από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 7,8. Υποβολή Intrastat σε ∆ΟΥ ΑΦΜ 7,8. Περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. σε ∆.Ο.Υ. υπόχρεοι με ΑΦΜ 7,8. Υποβολή δήλωσης INTRASTAT στο διαδίκτυο μηνός ∆εκεμβρίου. Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινoτικών Συναλλαγών Οκτωβρίου - Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου από υπόχρεους Ανεξαρτήτως Α.Φ.Μ. μέσω διαδικτύου. Υποβολή περιοδικών δηλώσεων Φ.Π.Α. με χρεωστικό υπόλοιπο μέσω διαδικτύου ανεξαρτήτως Α.Φ.Μ. 27/1 Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ 5). Υποβολή Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινoτικών Συναλλαγών, αποκτήσεων και παραδόσεων σε ∆.Ο.Υ. Οκτωβρίου - ∆εκεμβρίου - Νοεμβρίου από υπόχρεους των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 9,0. Περιοδική δήλωση ΦΠΑ σε ∆ΟΥ υπόχρεοι με ΑΦΜ 9,0. Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 5. Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 5). Υποβολή Intrastat σε ∆ΟΥ ΑΦΜ 9,0. Τέλος παρεδημούντων επί εσόδων Campings, Ενοικιαζόμενων δωματίων, Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων για υπόχρεους που υπόκεινται σε Φ.Π.Α. ∆εκεμβρίου (Α.Φ.Μ. 9,0).

Υποβάλλεται δήλωση και καταβάλλεται στο δημοτικό ή κοινοτικό ταμείο το τέλος 2% επί των ακαθάριστων εσόδων του μηνός ∆εκεμβρίου των κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων κ.λπ. (ΑΦΜ 9, 0). 28/1 Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 6. Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ 6). Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 6) 29/1 Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ 7). Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 7. Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 7)

30/1 Υποβολή ∆ήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος (15%) για τις αμοιβές εκτός έδρας του διμήνου Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου (ΑΦΜ 8). Υποβολή Φ.Μ.Υ. φόρου 25% εταίρων Ε.Π.Ε, Ελ. Επαγγελματιών τρίτων ΣΤ διμήνου, για εταιρίες με προσωπικό ΕΩΣ 500 Άτομα. Επίσης για εταιρίες με προσωπικό ΑΝΩ των 500 ατόμων υποβολή φόρου των ως άνω αμοιβών του μήνα ∆εκεμβρίου. (ΑΦΜ 8). Υποβολή δήλωσης και καταβολή του παρακρατηθέντος φόρου στο ακαθάριστο ποσό της αποζημίωσης που καταβάλει ο εκμισθωτής στον Μισθωτή ακινήτου (για αποζημιώσεις προηγούμενου διμήνου) ΑΦΜ 8. Απόδοση φόρου κατανάλωσης οινοπνεύματος, πρώτων υλών παραγωγής ζύθου και εισαγόμενου ζύθου, και ο οποίος αφορά τον μήνα ∆εκέμβριο. Υποβολή δήλωσης και καταβολή φόρου Αποζημίωσης απολύσεων μισθωτών 12ου. Τέλος συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας. Απόδοση ∆ημοτικού φόρου ∆ωδεκανήσου για το τρίμηνο Οκτωβρίου - Νοεμβρίου - ∆εκεμβρίου. Υποβάλλονται οι καταστάσεις χρηματοοικονομικών παραγώγων από επιτηδευματίες με βιβλία Γ κατηγορίας, που συνάπτουν συμβάσεις με παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, με εξαίρεση τις εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και αμοιβαίων κεφαλαίων ∆΄τριμήνου. Καταληκτική Ημ/νία υποβολής ΑΠ∆ ∆εκεμβρίου μέσω ∆ιαδικτύου για εργοδότες Οικοδομοτεχνικών έργων ανεξαρτήτως ΑΜΕ. Υποβολής ΑΠ∆ μέσω ∆ιαδικτύου για εργοδότες ανεξαρτήτως ΑΜΕ ∆΄τριμήνου. Υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ με πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο μέσω του μέσω διαδικτύου για επιτηδευματίες ανεξαρτήτως ΑΦΜ.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ Περαίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων με τις διατάξεις του Ν. 3259/2004 του Γιώργου Α. Κορομηλά Φοροτεχνικού Συμβούλου Επιχειρήσεων, Συγγραφέα Φορολογικών Βιβλίων

φορολογικά

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΕΛΙ∆ΕΣ Έγκριση των πρότυπων τευχών διακηρύξεων δημοσίων έργων Με την απόφαση αρ. ∆17α/05/116/ΦΝ 437/30.9.2008 ΦΕΚ Β΄ 2126/14.10.2008 του Υπουργού ΠΕΧΩ∆Ε Γ. Σουφλιά, εγκρίθηκε η προσαρμογή των πρότυπων διακηρύξεων δημόσιων έργων στην κωδικοποίηση της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων (ν. 3669/08). Η εφαρμογή των νέων προτύπων διακηρύξεων θα είναι υποχρεωτική για τα έργα των οποίων η διακήρυξη δημοπράτησης εγκριθεί από την οικεία Προϊσταμένη Αρχή την 1.12.2008 και εφεξής. Η ανάρτηση των νέων διακηρύξεων έχει γίνει στην ιστοσελίδα της ΓΓ∆Ε/ΥΠΕΧΩ∆Ε, αλλά και της ΠΕΣΕ∆Ε. Στη συνέχεια παραθέτουμε αποσπάσματα της Εγκυκλίου 23 του

υπουργού ΠΕΧΩ∆Ε, με την οποία παρέχονται διευκρινίσεις για την απόφαση, αλλά και σχολιασμός του δικηγόρου της ΠΕΣΕ∆Ε Αναστάσιου Γακίδη. Η Εγκύκλιος 23 Όπως αναφέρει η Εγκύκλιος 23 του υπουργού ΠΕΧΩ∆Ε, η βασική αλλαγή που επέρχεται στις πρότυπες διακηρύξεις με την νέα προσαρμογή αφορά την ενοποίηση των τύπων Β΄ και Γ΄, σε ένα ενιαίο τύπο Β΄, ο οποίος θα αφορά πλέον όλα τα έργα που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κοινοτικού ∆ικαίου και καλύπτει όλες τις περιπτώσεις συμμετοχής εργοληπτικών επιχειρήσεων με ή χωρίς Ενημερό-

τητα Πτυχίου. (Ε.Π). Ο Α΄ Τύπος εξακολουθεί να αφορά έργα όπου εφαρμόζεται το Κοινοτικό ∆ίκαιο. Σε θέματα νομοθεσίας η βασική αλλαγή αφορά την προσαρμογή των διακηρύξεων στις διατάξεις του Ν. 3669/08 «Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων», (ΦΕΚ Α΄ 116) που, όπως είναι ήδη γνωστό, κωδικοποίησε τις ισχύουσες διατάξεις για τα δημόσια έργα, διευκολύνοντας την ανεύρεση και εφαρμογή τους. Οι κυριότερες λοιπές τροποποιήσεις που έγιναν με τις νέες προκηρύξεις αφορούν συγκεκριμένα : - Την αντικατάσταση με Υπεύθυνη ∆ήλωση του ν. 1599/86 στο Β΄ τύπο των δικαιολογητικών συμ-

μετοχής που αφορούν: α) πτώχευση, εκκαθάριση, αναγκαστική διαχείριση, β) ποινική καταδίκη για αδικήματα που αποκλείουν τον προσφέροντα, γ) επιβολή πειθαρχικής ποινής που στερεί το δικαίωμα συμμετοχής σε δημοπρασίες δημόσιων έργων και δ) ανεκτέλεστο μέρος εργολαβικών συμβάσεων. Η Υπεύθυνη αυτή δήλωση θα βεβαιώνει τη μη συνδρομή των ανωτέρω κωλυμάτων (άρθρο 23.2.2.α). Τα δικαιολογητικά που αφορούν τα παραπάνω (πλην της πειθαρχικής ποινής) προσκομίζονται από τον αναδειχθέντα μειοδότη κατά τον επανέλεγχο των δικαιολογητικών του (άρθρο 23.2.4). -Στο Β΄ τύπο προβλέπεται η υποβολή των δικαιολογητικών που

περιγράφονται στην Εγκύκλιο αρ. 5/2008 της ΓΓ∆Ε του ΥΠΕΧΩ∆Ε, για την απόδειξη της Ασφαλιστικής Ενημερότητας (άρθρο 23.2.2.β). Για το ίδιο ζήτημα (ασφαλιστική ενημερότητα), στο άρθρο 23.2.1 και στους δυο τύπους υπογραμμίζεται η υποχρέωση των επιχειρήσεων που διαθέτουν Ενημερότητα Πτυχίου να προσκομίσουν (επιπλέον της Ε.Π.) τα δικαιολογητικά ασφαλιστικής ενημερότητας προς το ΤΣΜΕ∆Ε, εφόσον δεν αναγράφεται ρητά στην Ενημερότητα Πτυχίου ότι τα στελέχη τους (ασφαλισμένα στο ΤΣΜΕ∆Ε) είναι ασφαλιστικώς ενήμερα στο ταμείο αυτό. - Και στους δυο τύπους τα δικαιολογητικά που περιλαμβάνονταν στο άρθρο 24 και αφορούσαν τη νομιμοποίηση της συμμετέχουσας επιχείρησης στη δημοπρασία (ΦΕΚ ίδρυσης, καταστατικό, απόφαση οργάνων διοίκησης για συμμετοχή κ.λ.π.) αντικαταστάθηκαν για λόγους απλούστευσης με υπεύθυνη δήλωση (24.1 περ.2). - Και στους δυο τύπους θα πρέπει πλέον να αναγράφεται το ανώτατο ποσό στο οποίο η υπηρεσία εκτιμά ότι θα ανέλθει το κόστος των δημοσιεύσεων της περίληψης της διακήρυξης της δημοπρασίας (άρθρο 20). Η Εγκύκλιος αυτή να τεθεί υπόψη όλων των υπαλλήλων για ενημέρωση και για άμεση εφαρμογή από τους καθ’ ύλην αρμόδιους. Επίσης να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Γ.Γ.∆.Ε. του ΥΠΕΧΩ∆Ε (ggde.gr) για ενημέρωση παντός ενδιαφερομένου. Σχολιασμός του δικηγόρου Αναστάσιου Γακίδη Με την υπ’ αριθ. ∆17α/05/116/ΦΝ 437/30/9/2008 Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩ∆Ε εγκρίθηκε η 5η βελτίωση των πρότυπων τευχών διακηρύξεων ανοικτής δημοπρασίας, η οποία ισχύει υποχρεωτικά για τα έργα των οποίων η διακήρυξη δημοπρασίας θα εγκριθεί από την οικεία προϊσταμένη αρχή την 1η ∆εκεμβρίου 2008 και εφεξής.

Με τη νέα βελτίωση προσαρμόζονται τα πρότυπα τεύχη διακηρύξεων σύμφωνα με την κωδικοποίηση της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων (Ν.3669/08) και απλοποιείται περαιτέρω η διαδικασία δημοπράτησής τους. Με την επισήμανση ότι οι Τύποι διακήρυξης περιορίζονται, πλέον, σε δύο από τρεις (∆ιακήρυξη ανοικτής δημοπρασίας (Τύπος Α) για έργα που εμπίπτουν λόγω προϋπολογισμού στο πεδίο εφαρμογής των Οδηγιών 2004/18 και 2004/17 και ∆ιακήρυξη ανοικτής δημοπρασίας (Τύπος Β) για έργα που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των Οδηγιών 2004/18 και 2004/17), σημειώνουμε, ακολούθως, τις κυριότερες αλλαγές του Τύπου Β: ∆εν απαιτείται η προσκόμιση των εξής δικαιολογητικών: α) των πιστοποιητικών περί μη πτώχευσης, εκκαθάρισης ή αναγκαστικής διαχείρισης, β) του αποσπάσματος ποινικού μητρώου για τα πρόσωπα που ασκούν τη διοίκηση της εργοληπτικής επιχείρησης και γ) της υπεύθυνης δήλωσης για το ανεκτέλεστο μέρος των εργολαβικών συμβάσεων μετά του πίνακα των υπό εκτέλεση έργων και των βεβαιώσεων των υπηρεσιών για το ανεκτέλεστο μέρος κάθε εργολαβίας. Αντ’ αυτών υποβάλλεται Υπεύθυνη ∆ήλωση και τα σχετικά δικαιολογητικά προσκομίζονται από τον ανάδοχο στα πλαίσια επανελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής. Για τη νομιμοποίηση και εκπροσώπηση της επιχείρησης εταιρικής μορφής υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του προσώπου που υπογράφει την προσφορά χωρίς να απαιτείται η προσκόμιση των ΦΕΚ, αντιγράφων καταστατικών κλπ. (άρθρο 24.1). Η νομιμοποίηση των διαγωνιζομένων που προσκομίζουν Ενημερότητα Πτυχίου θεωρείται αποδεδειγμένη. Σημειώνεται (στο άρθρο 2.1) ότι «Για την παραλαβή των τευχών, οι ενδιαφερόμενοι καταβάλλουν τη δαπάνη αναπαραγωγής τους, που ανέρχεται σε ...ΕΥΡΩ, εκτός

αν αναλάβουν την αναπαραγωγή των τευχών με δική τους δαπάνη και επιμέλεια». Επίσης στην υποσημ. 7 γίνεται αναφορά σε χορήγηση «υποδείγματος» προσφοράς. Επομένως α) λύνεται οριστικά το ζήτημα του κόστους αναπαραγωγής των τευχών και β) μπορεί, καταρχήν, ένας Σύνδεσμος της ΠΕΣΕ∆Ε να προμηθεύεται ο ίδιος τα τεύχη της δημοπρασίας ώστε, στη συνέχεια, να τα προμηθεύσει στα μέλη του. Σχετικά με το κόστος των δημοσιεύσεων σημειώνεται στο άρθρο 20 ότι α) «Η περίληψη συντάσσεται κατά το υπόδειγμα που συνοδεύει την Εγκύκλιο 13/2006 του Υπουργείου ΠΕΧΩ∆Ε», επομένως δεν μπορούν οι αναθέτουσες αρχές να δημοσιεύουν άχρηστες πληροφορίες ή το σύνολο της προκήρυξης και β) η διακήρυξη θα πρέπει να αναφέρει το κόστος των δημοσιεύσεων («Τα έξοδα των εκ του νόμου απαραίτητων δημοσιεύσεων της διακήρυξης της δημοπρασίας θα ανέλθουν το πολύ στο ποσό των ...ΕΥΡΩ»), επομένως θα είναι εφικτός ο έλεγχος πριν τη δημοπρασία και θα υπολογίζεται το σχετικό ποσό στην προσφορά (ιδίως στα μικρά έργα). Για τις επιχειρήσεις των Νομαρχιακών Μητρώων σημειώνεται ρητά (υποσημ. 36) ότι καλούνται «εφόσον συντρέχει περίπτωση λόγω του προϋπολογισμού της σύμβασης», επομένως δεν μπορεί πλέον να ισχυριστεί κανείς ότι καλούνται σύμφωνα με τον προϋπολογισμό της κατηγορίας. ∆ιευκρινίζεται (άρθρο 3.5) η διαδικασία που τηρείται όταν η Επιτροπή ∆ιαγωνισμού θεωρεί ότι η προσφορά είναι απαράδεκτη. Προβλέπεται (άρθρα 4.1.δ και 23.1.α), σχετικά με το αντίγραφο της βεβαίωσης εγγραφής στο ΜΕΕΠ, ότι, αν δεν υπάρχει στον φάκελο δικαιολογητικών, εκδίδεται ένα με επιμέλεια του Προέδρου της Επιτροπής και επικυρώνεται από τον ίδιο Σε έργα άνω του 1.000.000 ευρώ και σχετικά με τη διασταύρωση των στοιχείων του μειοδότη με

τα στοιχεία που τηρούνται στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης προβλέπεται (άρθρο 4.2.α) η προσκόμιση της υπεύθυνης δήλωσης της Κ.Υ.Α. 20977/23. 8. 2007 των Υπουργών Ανάπτυξης και Επικρατείας «περί των ∆ικαιολογητικών για την τήρηση των μητρώων του Ν.3310/2005, όπως τροποποιήθηκε με το Ν.3414/2005», περί του ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του οι ασυμβίβαστες ιδιότητες του νόμου αυτού. Για τις εγγυητικές επιστολές συμμετοχής θα τίθεται στη ∆ιακήρυξη (άρθρο 15.3) συγκεκριμένη ημερομηνία λήξεώς τους. Για τα αποδεικτικά ασφαλιστικής ενημερότητας και, ειδικά, του ΤΣΜΕ∆Ε προβλέπεται, για τις επιχειρήσεις που δεν κατέχουν Ενημερότητα Πτυχίου (άρθρο 23.2.2.β), η προσκόμιση Υπεύθυνης ∆ήλωσης όπου θα αναφέρονται ι) ότι τα πρόσωπα που απασχολούν με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας είναι ασφαλισμένα στους οικείους ασφαλιστικούς οργανισμούς (αν δεν απασχολούν τέτοια πρόσωπα να υποβάλλεται σχετική αρνητική Υ.∆.), ιι) τα πρόσωπα (ονομαστικά) που στελεχώνουν το πτυχίο της επιχείρησης και έχουν υποχρέωση ασφάλισης στο ΤΣΜΕ∆Ε. Τα αποδεικτικά ασφαλιστικής ενημερότητας πρέπει να προέρχονται από όλους τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και να αφορούν την ίδια την επιχείρηση, ενώ ειδικότερα πρέπει να προσκομίζεται και ασφαλιστική ενημερότητα των ως άνω στελεχών προς το ΤΣΜΕ∆Ε. Ως προς το αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας προβλέπεται (άρθρο 23.2.3) ότι τα προερχόμενα από τον ειδικό διαδικτυακό τόπο του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών γίνονται δεκτά ως ακριβή φωτοαντίγραφα. Επισημαίνεται ότι οι υπεύθυνες δηλώσεις και ένορκες βεβαιώσεις, που τυχόν προσκομίζονται για αναπλήρωση δικαιολογητικών, πρέπει επίσης να φέρουν ημερομηνία εντός του τελευταίου μηνός πριν τη δημοπράτη-

χρήσιμες σελίδες ση. Σχετικά με την ένορκη βεβαίωση περί των αδικημάτων που αφορούν οι καταδίκες που καταγράφονται στο ποινικό μητρώο (δικαιολογητικό που προσκομίζεται από τον μειοδότη) σημειώνεται (άρθρο 23.2.4.β) ότι διατηρεί την ισχύ της για όσο χρόνο αντιστοιχεί στο περιεχόμενο του ποινικού μητρώου. ∆εν προβλέπεται (στον Τύπο Β) η απαίτηση προσκόμισης δικαιολογητικών χρηματοδοτικής και οικονομικής ικανότητας. Τέλος, ως προς τα μηχανόσημα, διευκρινίζεται (άρθρο 24.1.6) ότι τίθεται ο συγκεκριμένος αριθμός των μηχανόσημων υπολογιζόμενος με βάση τον προϋπολογισμό του έργου χωρίς ΦΠΑ και ότι γίνονται αποδεκτά και αυτά που περιλαμβάνονται στον κλειστό φάκελο της οικονομικής προσφοράς.

εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κοινοτικού ∆ικαίου και καλύπτει όλες τις περιπτώσεις συμμετοχής εργοληπτικών επιχειρήσεων με ή χωρίς Ενημερότητα Πτυχίου. (Ε.Π). Ο Α΄ Τύπος εξακολουθεί να αφορά έργα όπου εφαρμόζεται το Κοινοτικό ∆ίκαιο. 3. Σε θέματα νομοθεσίας η βασική αλλαγή αφορά την προσαρμογή των διακηρύξεων στις διατάξεις του Ν. 3669/08 «Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων», (ΦΕΚ Α΄ 116) που, όπως είναι ήδη γνωστό, κωδικοποίησε τις ισχύουσες διατάξεις για τα δημόσια έργα, διευ-

τον προσφέροντα, γ) επιβολή πειθαρχικής ποινής που στερεί το δικαίωμα συμμετοχής σε δημοπρασίες δημόσιων έργων και δ) ανεκτέλεστο μέρος εργολαβικών συμβάσεων. Η Υπεύθυνη αυτή δήλωση θα βεβαιώνει τη μη συνδρομή των ανωτέρω κωλυμάτων (άρθρο 23.2.2.α). Τα δικαιολογητικά που αφορούν τα παραπάνω (πλην της πειθαρχικής ποινής) προσκομίζονται από τον αναδειχθέντα μειοδότη κατά τον επανέλεγχο των δικαιολογητικών του (άρθρο 23.2.4). - Στο Β΄ τύπο προβλέπεται η υποβολή των δικαιολογητικών που περιγράφονται στην Εγκύκλιο αρ. 5/2008 της ΓΓ∆Ε του

αναγράφεται ρητά στην Ενημερότητα Πτυχίου ότι τα στελέχη τους (ασφαλισμένα στο ΤΣΜΕ∆Ε) είναι ασφαλιστικώς ενήμερα στο ταμείο αυτό. - Και στους δυο τύπους τα δικαιολογητικά που περιλαμβάνονταν στο άρθρο 24 και αφορούσαν τη νομιμοποίηση της συμμετέχουσας επιχείρησης στη δημοπρασία (ΦΕΚ ίδρυσης, καταστατικό, απόφαση οργάνων διοίκησης για συμμετοχή κ.λ.π.) αντικαταστάθηκαν για λόγους απλούστευσης με υπεύθυνη δήλωση (24.1 περ. 2). - Και στους δυο τύπους θα πρέπει πλέον να αναγράφεται το ανώτατο ποσό στο οποίο η υπηρεσία

κολύνοντας την ανεύρεση και εφαρμογή τους. Οι κυριότερες λοιπές τροποποιήσεις που έγιναν με τις νέες προκηρύξεις αφορούν συγκεκριμένα : -Την αντικατάσταση με Υπεύθυνη ∆ήλωση του ν. 1599/86 στο Β΄ τύπο των δικαιολογητικών συμμετοχής που αφορούν: α) πτώχευση, εκκαθάριση, αναγκαστική διαχείριση, β) ποινική καταδίκη για αδικήματα που αποκλείουν

ΥΠΕΧΩ∆Ε, για την απόδειξη της Ασφαλιστικής Ενημερότητας (άρθρο 23.2.2.β). Για το ίδιο ζήτημα (ασφαλιστική ενημερότητα), στο άρθρο 23.2.1 και στους δυο τύπους υπογραμμίζεται η υποχρέωση των επιχειρήσεων που διαθέτουν Ενημερότητα Πτυχίου να προσκομίσουν (επιπλέον της Ε.Π.) τα δικαιολογητικά ασφαλιστικής ενημερότητας προς το ΤΣΜΕ∆Ε, εφόσον δεν

εκτιμά ότι θα ανέλθει το κόστος των δημοσιεύσεων της περίληψης της διακήρυξης της δημοπρασίας (άρθρο 20). Η Εγκύκλιος αυτή να τεθεί υπόψη όλων των υπαλλήλων για ενημέρωση και για άμεση εφαρμογή από τους καθ’ ύλην αρμόδιους. Επίσης να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Γ.Γ.∆.Ε. του ΥΠΕΧΩ∆Ε (ggde.gr) για ενημέρωση παντός ενδιαφερομένου.

ΘΕΜΑ: Έγκριση των πρότυπων τευχών διακηρύξεων δημοσίων έργων σύμφωνα με την κωδικοποίηση της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων.(ν. 3669/08). 1. Σας πληροφορούμε ότι με την απόφαση αρ. ∆17α/05/116/ΦΝ 437/30.9.2008 ΦΕΚ Β΄ 2126/14.10.2008 του Υπουργού ΠΕΧΩ∆Ε εγκρίθηκε η προσαρμογή των πρότυπων διακηρύξεων δημόσιων έργων στην κωδικοποίηση της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων (ν. 3669/08). Η εφαρμογή των νέων προτύπων διακηρύξεων θα είναι υποχρεωτική για τα έργα των οποίων η διακήρυξη δημοπράτησης εγκριθεί από την οικεία Προϊσταμένη Αρχή την 1.12.2008 και εφεξής. Η ανάρτηση των νέων διακηρύξεων στην ιστοσελίδα της ΓΓ∆Ε/ΥΠΕΧΩ∆Ε έχει ήδη γίνει . 2. Η βασική αλλαγή που επέρχεται στις πρότυπες διακηρύξεις με την νέα προσαρμογή αφορά την ενοποίηση των τύπων Β΄ και Γ΄, σε ένα ενιαίο τύπο Β΄, ο οποίος θα αφορά πλέον όλα τα έργα που δεν

τα νέα της ΕΕΤΕΜ

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ Επιμέλεια: Ιωάννης Ν. Γαλενιανός, ∆ικηγόρος

Όλη η Νομολο γία που αφορά τους Εργολήπτε βρίσκεται στην ς ιστοσελίδα της Π.Ε.Σ.Ε.∆.Ε.: www.pesede.g r

Ομήρου 34 (4ος όροφος), 10672 Αθήνα, τηλ.: 210 3632010, fax: 210 3632004 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Αριθ. Απόφασης: 205 Ετος: 2008 Περίληψη : Οι συμβατικές τιμές κάθε δημόσιου έργου αναθεωρούνται, αυξανόμενες ή μειούμενες, προκειμένου να αναχθούν σε αντίστοιχες τιμές κάθε αναθεωρητικής περιόδου. Η αναγωγή αυτή γίνεται σύμφωνα με μαθηματικό τύπο, στους συντελεστές του οποίου περιλαμβάνονται και οι επιβαρύνσεις των τιμών, όπως οι φόροι και τα τέλη, που ισχύουν κατά τον κρίσιμο, εκάστοτε, χρόνο. 4. Επειδή, το άρθρο 10 του Ν. 1418/84 (Α΄23), όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, όριζε ότι «Οι συμβατικές τιμές κάθε σύμβασης δημοσίου έργου αναθεωρούνται κατά ημερολογιακό εξάμηνο (αναθεωρητική περίοδος) …» (παρ. 1), «… για τις εργασίες που πραγματικά εκτελέσθηκαν μέσα στην αναθεωρητική περίοδο …» (παρ. 2), ότι «Ως χρόνος εκκίνησης για τον υπολογισμό της αναθεώρησης κάθε εργολαβικής σύμβασης ορίζεται το ημερολογιακό εξάμηνο μέσα στο οποίο α) υποβλήθηκε η προσφορά …» (παρ. 4) και ότι η αναθεώρηση (αύξηση ή μείωση) για κάθε αναθεωρητική περίοδο υπολογίζεται με βάση μαθηματικό τύπο, στον οποίο, μεταξύ άλλων, πολλαπλασιάζεται η συμβατική τιμή (Τ-1) με το πηλίκο της διαίρεσης των αντίστοιχων βασικών τιμών (όπως αυτές διαπιστώνονται από την αρμόδια Επιτροπή Ε.) του χρόνου της αναθεωρητικής περιόδου (Αν) (που αποτελούν τον αριθμητή του κλάσματος) και των αντίστοιχων βασικών τιμών του χρόνου εκκίνησης «με τα βάρη τους» (Αο) (που αποτελούν τον παρονομαστή του κλάσματος) (παρ. 5). Περαιτέρω, το Π.∆. 609/85 (Α΄223), προβλέπει στο άρθρο 5 παρ. 4 ότι στις τιμές του τιμολογίου της προσφοράς περιλαμβάνεται κάθε σχετική δαπάνη όπως και τα γενικά έξοδα και το όφελος της εργοληπτικής επιχείρησης και στο άρθρο 34 ότι «Ο ανάδοχος σε κάθε περίπτωση βαρύνεται με όλες τις απαιτούμενες δαπάνες για την ολοκλήρωση του έργου, όπως είναι …. οι φόροι, τέλη, δασμοί ….» (παρ. 3) και ότι «Τον ανάδοχο βαρύνουν οι φόροι, τέλη, κρατήσεις και οποιεσδήποτε άλλες νόμιμες επιβαρύνσεις όπως ισχύουν κατά το χρόνο που δημιουργείται η υποχρέωση καταβολής τους. Κατ’ εξαίρεση αυξομειώσεις στο χαρτόσημο τιμολογίων ή άλλοι φόροι του ∆ημοσίου που βαρύνουν άμεσα το εργολαβικό αντάλλαγμα, βαρύνουν τον ανάδοχο μόνο στο μέτρο που ίσχυαν κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς. Τυχόν μεταγενέστερες αυξομειώσεις, αυξομειώνουν αντίστοιχα το οφειλόμενο εργολαβικό αντάλλαγμα. …» (παρ. 5). Το ίδιο π.δ/γμα, στο άρθρο 41 προβλέπει, προκειμένου για την αναθεώρηση των τιμών, ότι «Η διαπίστωση των βασικών τιμών ημερομισθίων, υλικών και μισθωμάτων μηχανημάτων όπως και των εργοδοτικών επιβαρύνσεων στα ημερομίσθια γίνεται από την Επιτροπή ∆ιαπίστωσης Τιμών ∆ημοσίων Έργων (Ε.) …» (παρ. 6) και ότι «οι τιμές υλικών …. περιλαμβάνουν κάθε σχετική επιβάρυνση που περιλαμβάνεται στις τιμές αυτές σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και τα συναλλακτικά ήθη (πάγια συνυπολογιζόμενες συσκευασίες ή μεταφορές, Φ.Κ.Ε., χαρτόσημα τιμολογίων κ.λπ.)» (παρ. 7). Εξ άλλου, από 1.1.87, με το Ν. 1642/86 (Α΄125), καταργήθηκαν ο Φ.Κ.Ε. και .τα τέλη χαρτοσήμου (άρθρο 57 παρ. 1 περ. α΄ και β΄) που επιβάλλονταν στις πράξεις παραδόσεως αγαθών και παροχής υπηρεσιών από επαχθή αιτία, στις οποίες (πράξεις) επιβάλλεται,

εφεξής (από 1.1.87), Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) (άρθρο 2), ο οποίος επιρρίπτεται στον αντισυμβαλλόμενο (άρθρο 1 παρ. 1). 5. Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι οι συμβατικές τιμές κάθε δημόσιου έργου αναθεωρούνται, αυξανόμενες ή μειούμενες, προκειμένου να αναχθούν σε αντίστοιχες τιμές κάθε αναθεωρητικής περιόδου. Η αναγωγή αυτή γίνεται σύμφωνα με μαθηματικό τύπο, στους συντελεστές του οποίου υπεισέρχονται, μεταξύ άλλων, οι προβλεπόμενοι παράγοντες διαμορφώσεως των βασικών τιμών. Μεταξύ των παραγόντων αυτών περιλαμβάνονται και οι επιβαρύνσεις των τιμών, όπως οι φόροι και τα τέλη, που ισχύουν κατά τον κρίσιμο, εκάστοτε, χρόνο. Έτσι, στα δημόσια έργα εκείνα, στα οποία η προσφορά υποβλήθηκε πριν την 1.1.87, συνυπολογίζονται στις τιμές του χρόνου εκκίνησης (Αο), μεταξύ άλλων, ο ΦΚΕ και τα τέλη χαρτοσήμου, και όταν, ακόμη, το έργο εκτελείται μετά την 1.1.87, όχι μόνο διότι ίσχυαν πριν από την ημερομηνία αυτή και ρητώς ο νόμος προβλέπει τον συνυπολογισμό τους στις τιμές των υλικών, αλλά και διότι ο ανάδοχος διαμόρφωσε την προσφορά του, συνυπολογίζοντας (ρητώς ή κατά τεκμήριο) και τις επιβαρύνσεις αυτές. Αντιθέτως, στην τιμή της αναθεωρητικής περιόδου (Αν) δεν συνυπολογίζεται ο ΦΠΑ, διότι ο φόρος αυτός επιρρίπτεται στον αντισυμβαλλόμενο, δηλαδή το ∆ημόσιο και, συνεπώς, δεν επιβαρύνει το κόστος του έργου.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ Αριθ. Απόφασης: 1545 Ετος: 2008 Περίληψη: Η διάταξη του άρθρου 23 του ν. 2434/1996, η οποία, επί των εισφορών που οφείλονται για τα οικοδομικά έργα, περιορίζει τη δυνατότητα ανταποδείξεως εκ μέρους του εργοδότη μόνον σε όλως εξαιρετικές και περιοριστικώς αναφερόμενες περιπτώσεις είναι αντίθετη προς τις συνταγματικές διατάξεις των άρθρων 20 παρ. 1 και 22 παρ. 5. Οι ασφαλιστικές εισφορές που επιβάλλονται χάριν της κοινωνικής ασφαλίσεως των εργαζομένων σ’ αυτούς και στους εργοδότες που τους απασχολούν δεν συνιστούν φόρο ή άλλο οικονομικό βάρος, κατά την έννοια του άρθρου 78 του Συντάγματος, και κατά συνέπεια, η αναδρομική επιβολή τους δεν προσκρούει στον περί απαγορεύσεως της αναδρομικής επιβολής φόρου κανόνα του άρθρου 78 παρ. 2 του Συντάγματος. Επομένως, η δια του τελευταίου εδαφίου της διατάξεως του άρθρου 23 του Ν. 2434/96 αναδρομική ρύθμιση του τρόπου υπολογισμού των οφειλομένων ασφαλιστικών εισφορών από τους εργοδότες για τα υπέρ αυτών εκτελούμενα οικοδομικά έργα ή εργασίες δεν προσκρούει ούτε στην προαναφερθείσα συνταγματική διάταξη του άρθρου 78 παρ. 2, ούτε στην αρχή της ισότητας ενώπιον των δημοσίων βαρών, ούτε, εξάλλου, συνιστά η ρύθμιση αυτή, ανεπίτρεπτη αναδρομική κύρωση της προαναφερθείσης και εν μέρει ακυρωθείσης με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας υπ’ αριθμ. Φ. 21/2930/24-11-1992 αποφάσεως του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, εφόσον δια του Ν. 2434/96 εισάγεται ουσιαστικώς νέα ρύθμιση, η οποία αποσυνδέεται από την αρχή την οποία υιοθετούσε η εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 21 παρ. 6 του Ν. 1902/90, βάσει της οποίας

εκδόθηκε η εν μέρει ακυρωθείσα υπουργική απόφαση, της αντιστοιχίας των οφειλομένων ασφαλιστικών εισφορών προς εργασία συγκεκριμένου ασφαλισμένου, ενώ δεν καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς ενώπιον των δικαστηρίων υποθέσεις που αφορούν στην εφαρμογή της υπουργικής αποφάσεως. Κατά το άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος είναι επιτρεπτή η θέσπιση συστήματος προσδιορισμού βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, ανταποκρινομένων στα δεδομένα της κοινής πείρας, των εισφορών που οφείλονται από συγκεκριμένο εργοδότη για συγκεκριμένο εργαζόμενο, τούτο, όμως, -εν όψει και του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος- υπό την προϋπόθεση ότι θα πρέπει να παρέχεται και στον εργοδότη η δυνατότητα να ανταποδείξει ότι απασχόλησε πράγματι συγκεκριμένο πρόσωπο, στο οποίο αντιστοιχούν οι υπ’ αυτού οφειλόμενες εισφορές, ως εκ του χρόνου και του είδους της απασχολήσεως και της αμοιβής αυτού. Τούτο δε προϋποθέτει, περαιτέρω, ότι ο εργοδότης θα τηρεί επακριβώς τα στοιχεία που η σχετική ασφαλιστική νομοθεσία τον υποχρεώνει να τηρεί, ούτως ώστε να εκπληρώνεται η τήρηση της αρχής που προαναφέρθηκε, δηλαδή η αντιστοιχία της οφειλόμενης εισφοράς προς την απασχόληση συγκεκριμένου εργαζομένου. Ειδικώτερα, και επί των εισφορών που οφείλονται για τα οικοδομικά έργα, πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα στον υπόχρεω εργοδότη να ισχυρίζεται και να αποδεικνύει ενώπιον των αρμοδίων οργάνων του Ι.Κ.Α. και των δικαστηρίων, επί τη βάσει των στοιχείων, στην επακριβή τήρηση των οποίων υποχρεούται με την υπ’ αριθμ. Β1/21/2138/1979 απόφαση του Υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών, ότι απασχόλησε συγκεκριμένους εργαζομένους στα έργα αυτά για συγκεκριμένες ημέρες εργασίας, των οποίων ο αριθμός μπορεί και να υπολείπεται από αυτόν που προκύπτει από την εφαρμογή για το συγκεκριμένο οικοδομικό

έργο του συστήματος υπολογισμού των κατ’ ελάχιστον καταβλητέων ασφαλιστικών εισφορών που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 23 του Ν. 2434/1996. Κατά συνέπεια, η διάταξη του άρθρου 23 του ν. 2434/1996, η οποία προβλέπει τη δυνατότητα ανταποδείξεως εκ μέρους του εργοδότη μόνον σε όλως εξαιρετικές και περιοριστικώς αναφερόμενες περιπτώσεις, όχι δε σε κάθε περίπτωση, είναι αντίθετη προς τις συνταγματικές διατάξεις των άρθρων 20 παρ. 1 και 22 παρ. 5 (μειοψ.).

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Αριθ. Απόφασης: 1860 Ετος: 2008 Περίληψη : Oι δικηγόροι εξακολουθούν να μπορούν - και μετά την έναρξη ισχύος του Κώδικα ∆ιοικητικής ∆ιαδικασίας - να εκδίδουν, σύμφωνα με το άρθρο 52 του Κώδικα των ∆ικηγόρων, επικυρωμένα αντίγραφα κάθε είδους εγγράφων που κατέχουν, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και έγγραφα που εκδίδονται από δικαστικές αρχές, όπως είναι και τα αντίγραφα ποινικών μητρώων, εφόσον αυτό δεν αποκλείεται από ειδικές διατάξεις (Σημ. Η απόφαση είναι 7μελούς συνθέσεως. Πριν απ’ αυτήν είχαν εκδοθεί οι αντιθέτου περιεχομένου αποφάσεις 22/2008 και 253/2008 της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ. Με την παρούσα απόφαση το θέμα επιλύεται οριστικά). 5. Επειδή, στη διακήρυξη που διέπει το διαγωνισμό ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: "... Παράρτημα Β' ... Άρθρο 2° ... Οι δικαιούμενοι συμμε-

νομολογία τοχής στο διαγωνισμό πρέπει να υποβάλουν μαζί με την προσφορά τα εξής δικαιολογητικά: Α. Οι Έλληνες πολίτες: 1. ... 2. Απόσπασμα ποινικού μητρώου ... 3. Πιστοποιητικό αρμόδιας δικαστικής ή διοικητικής αρχής ... από το οποίο να προκύπτει ότι δεν τελούν υπό πτώχευση, εκκαθάριση, αναγκαστική διαχείριση, πτωχευτικό συμβιβασμό ή άλλη ανάλογη κατάσταση και επίσης ότι δεν τελούν υπό διαδικασία κήρυξης σε πτώχευση ... ή ... άλλη ανάλογη κατάσταση ... Γ. Νομικά πρόσωπα ...: Όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά ... Ε. ... Όλα τα ζητούμενα δικαιολογητικά πρέπει να είναι πρωτότυπα ή επικυρωμένα αντίγραφα. Σε περίπτωση που δεν υποβληθούν τα παραπάνω δικαιολογητικά, η προσφορά δεν αξιολογείται και απορρίπτεται ως απαράδεκτη ...". 6. Επειδή, εξάλλου, στον Κώδικα Ποινικής ∆ικονομίας (π.δ. 258/1986, Α' 121) προβλέπονται τα εξής: άρθρο 573 (όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 του Ν. 1805/1988, Α' 199) "Εκσυγχρονισμός του θεσμού του ποινικού μητρώου. 1. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του Υπουργού ∆ικαιοσύνης, καθορίζονται: α) οι υπηρεσίες στις οποίες τηρείται το ποινικό μητρώο ... β) ο τρόπος σύνταξης, θεώρησης, ταξινόμησης, εκκαθάρισης, καταστροφής και αντικατάστασης των δελτίων ποινικού μητρώου, γ) ... δ) ο τύπος των αντιγράφων που εκδίδονται από το ποινικό μητρώο και κάθε λεπτομέρεια αναγκαία για την εφαρμογή των άρθρων 573 έως 580, ε) ... 2. ..." [το προεδρικό διάταγμα της παρ. 1 του άρθρου 573 δεν έχει εκδοθεί έως σήμερα], άρθρο 575 (όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 11 του Ν. 1805/1988) "Έννοια αντιγράφου ποινικού μητρώου. Με την επιφύλαξη των διατάξεων των παραγράφων 1, 3 και 4 του άρθρου 577, όπου ο νόμος προβλέπει την έκδοση και τη χορήγηση αντιγράφου οποιουδήποτε τύπου ή αποσπάσματος ποινικού μητρώου, παρέχεται αντίγραφο γενικής χρήσης", άρθρο 576 (όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 9 του Ν. 1805/1988) "Αντίγραφο ποινικού μητρώου. 1. Οι υπηρεσίες που τηρούν ποινικό μητρώο εκδίδουν από αυτό δύο τύπους αντιγράφων: α) το αντίγραφο δικαστικής χρήσης, β) το αντίγραφο γενικής χρήσης. 2. ...", άρθρο 577 (όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 10 του Ν. 1805/1988) "Έκδοση αντιγράφων δικαστικής και γενικής χρήσης. 1. Αντίγραφο ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης χορηγείται μόνο: α) στον εισαγγελέα ... για δικαστική αποκλειστικά χρήση ... β) ..." [Η εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων είχε διαδοχικά ανασταλεί μέχρι 31.12.2001 (τελευταία αναστολή με το άρθρο 21 του Ν. 2721/1999, Α' 112)]. 7. Επειδή, περαιτέρω, το ν.δ. 3026/1954 ("Περί του Κωδικός των ∆ικηγόρων", Α' 235), ορίζει στο άρθρο 52 ότι "1. Ο ∆ικηγόρος έχει το δικαίωμα να εκδίδη επικυρωμένα υπ' αυτού αντίγραφα των παρ' αυτώ υπαρχόντων παντός είδους εγγράφων, ως υπεύθυνος περί της ακριβείας αυτών. 2. Τα τοιαύτα αντίγραφα έχουσι πλήρη ισχύν αντιπεφωνημένου αντιγράφου. 3. ∆ημόσιος υπάλληλος ... αρνούμενος να δεχθή και σεβασθή τοιούτον αντίγραφον τιμωρείται α) επί παραβάσει καθήκοντος αυτεπαγγέλτως ή τη εγκλήσει του οικείου ∆ικηγορικού Συλλόγου και β) πειθαρχικώς τουλάχιστον δια προσωρινής παύσεως". Περαιτέρω, ο κυρωθείς με το άρθρο πρώτο του Ν. 2690/1999 Κώδικας ∆ιοικητικής ∆ιαδικασίας (Κ∆∆, Α' 45) όριζε στο άρθρο 11 ότι "1. ... 2. Την επικύρωση αντιγράφου από το πρωτότυπο, ή από το ακριβές αντίγραφο της αρχής που εξέδωσε το πρωτότυπο, μπορεί να ζητήσει ο ενδιαφερόμενος από οποιαδήποτε διοικητική αρχή, δικηγόρο ή συμβολαιογράφο ... 3. Οι διοικητικές αρχές οφείλουν να δέχονται επικυρωμένα αντίγραφα πιστοποιητικών, βεβαιώσεων ή άλλων δικαιολογητικών στοιχείων ...", σύμφωνα δε με το άρθρο 33 αυτού "1. Από την έναρξη της ισχύος του Κώδικα, αν σε αυτόν δεν ορίζεται διαφορετικά, καταργείται κάθε γενική διάταξη, η οποία αναφέρεται σε θέμα ρυθμιζόμενο από αυτόν. 2. ...". Οι ως άνω διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 11 του Κ∆∆ αντικαταστάθηκαν με τις παραγράφους 5 και 6 του άρθρου 16 του Ν. 3345/2005 (Α' 138) ως εξής: "1. ... 2. Την επικύρωση αντιγράφου από το

πρωτότυπο ή από το ακριβές αντίγραφο της διοικητικής αρχής που το εξέδωσε μπορεί να ζητήσει κάθε ενδιαφερόμενος από όλες τις διοικητικές αρχές και τα ΚΕΠ. Αντίγραφα των ανωτέρω επικυρώνονται και από δικηγόρους ... σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την άσκηση των λειτουργημάτων τους ... 3. Τα επικυρωμένα κατά τα ανωτέρω αντίγραφα εγγράφων που εξέδωσε διοικητική αρχή ... γίνονται υποχρεωτικά αποδεκτά από τη ∆ιοίκηση, όπως τα πρωτότυπα". 8. Επειδή, ούτε από τις εισηγητικές εκθέσεις των Ν. 2690/1999 και Ν. 3345/2005 προκύπτει νομοθετική βούληση καταργήσεως των διατάξεων του άρθρου 52 του Κώδικα των ∆ικηγόρων, ούτε πράγματι καταργήθηκαν οι διατάξεις αυτές με τις διατάξεις του άρθρου 11 του Κώδικα ∆ιοικητικής ∆ιαδικασίας, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 16 του Ν. 3345/2005. Και τούτο, διότι οι τελευταίες αυτές διατάξεις (του Ν. 3345/2005) αφορούν μόνο την επικύρωση εγγράφων διοικητικών αρχών και όχι την επικύρωση άλλων εγγράφων. Επομένως, οι δικηγόροι εξακολουθούν να δύνανται - και μετά την έναρξη ισχύος του Κώδικα ∆ιοικητικής ∆ιαδικασίας - να εκδίδουν, σύμφωνα με το άρθρο 52 του Κώδικα των ∆ικηγόρων, επικυρωμένα αντίγραφα κάθε είδους εγγράφων που κατέχουν, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και έγγραφα που εκδίδονται από δικαστικές αρχές, εφόσον αυτό δεν αποκλείεται από ειδικές διατάξεις. Τέτοιες δε ειδικές διατάξεις δεν αποτελούν, όσον αφορά τα αντίγραφα ποινικού μητρώου, οι διατάξεις των άρθρων 6, 9, 10 και 11 του Ν. 1805/1988, με τις οποίες αντικαταστάθηκαν τα άρθρα 573, 576, 577 και 575 του Κώδικα Ποινικής ∆ικονομίας αντίστοιχα, δοθέντος ότι δεν αποκλείεται από αυτές η επικύρωση αντιγράφων των οικείων εγγράφων που εκδίδουν οι δικαστικές αρχές (τα οποία ονομάζονται "αντίγραφα" ποινικού μητρώου) από δικηγόρους. 9. Επειδή, εν προκειμένω, η προσφορά της αιτούσας απορρίφθηκε διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, προσκόμισε επικυρωμένα από τη δικηγόρο Π Κ αντίγραφα αντιγράφων ποινικών μητρώων γενικής χρήσης και επικυρωμένων αντιγράφων πιστοποιητικών δικαστικών αρχών. Η αιτιολογία αυτή δεν είναι νόμιμη, εφόσον, κατά τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη, είναι δυνατή η επικύρωση αντιγράφων εγγράφων δικαστικών αρχών, συμπεριλαμβανομένων των αντιγράφων ποινικών μητρώων, από δικηγόρους, κατά το άρθρο 52 του Κώδικα των ∆ικηγόρων, κατά δε τη διακήρυξη αρκούσε η υποβολή επικυρωμένων αντιγράφων των δικαιολογητικών - μεταξύ αυτών και πιστοποιητικών των δικαστικών αρχών και αντιγράφων ποινικών μητρώων. Για το λόγο αυτό, που βασίμως προβάλλεται, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ακυρωθεί η ……/25.10.2007 απόφαση του ∆.Σ. του καθ' ου νοσοκομείου, με την οποία απορρίφθηκε η προδικαστική προσφυγή της αιτούσας.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ∆ικαστήριο: ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ Αριθ. Απόφασης: 570 Ετος: 2007 Περίληψη : ∆ιαφορά «υποκατάστασης» και «υπεργολαβίας» -. Στην πρώτη περίπτωση απαιτείται έγκριση του φορέα και δικαιούχος του μέρους της αμοιβής είναι ο υποκατάστατος εργολάβος. Στη δεύτερη, δικαιούχος έναντι του φορέα είναι ο εργολάβος. Κρίθηκε ότι η συμφωνία ανάθεσης ποσοστού του έργου και όχι συγκεκριμένων εργασιών αποτελεί υποκατάσταση, έστω και αν τα μέρη τη χαρακτήρισαν υπεργολαβία. Με την παρ.6 του άρθρου 5 του ν.1418/1984 "περί δημοσίων έργων και ρυθμίσεων συναφών θεμάτων όπως η παρ. 6 συμπληρώθηκε με το άρθρο 2 παρ.5 του ν.2229/1994, ορίζονται τα ακόλουθα: "Η υπο-

κατάσταση τρίτου στην κατασκευή μέρους ή όλου του δημοσίου έργου απαγορεύεται χωρίς την έγκριση του φορέα της κατασκευής του έργου. Αν διαπιστωθεί καθ' οιονδήποτε τρόπο ότι έχει γίνει άμεση ή έμμεση υποκατάσταση του αναδόχου από άλλη εργοληπτική επιχείρηση, ο κύριος του έργου-φορέας κατασκευής κηρύσσει έκπτωτο τον ανάδοχο, μετά από γνώμη του αρμοδίου τεχνικού Συμβουλίου ∆ημοσίων 'Εργων. Σε κάθε περίπτωση υποκατάστασης ο ανάδοχος ευθύνεται μαζί με τον υποκατάστατο εις ολόκληρον προς τον κύριο του έργου, το προσωπικό του έργου και οποιονδήποτε τρίτο. Κατ’ εξαίρεση μπορεί να εγκριθεί η υποκατάσταση με απαλλαγή του αναδόχου από την ευθύνη του προς τον κύριο του έργου, αν αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του έργου και ο ανάδοχος βρίσκεται σε προφανή αδυναμία να περατώσει το έργο. Με προεδρικό διάταγμα καθορίζονται τα προσόντα του υποκατάστατου, οι συνέπειες για τον ανάδοχο, η διαδικασία έγκρισης της υποκατάστασης, τα θέματα που σχετίζονται με την υποκατάσταση μέλους αναδόχου κοινοπραξίας και κάθε σχετική λεπτομέρεια". Σε εκτέλεση της διάταξης αυτής εκδόθηκε το Π.∆. 609/1985, στο άρθρο 51 του οποίου ορίζεται: "1.Η υποκατάσταση άλλης εργοληπτικής επιχείρησης στην κατασκευή του έργου σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 5 του Ν.1418/1984 προτείνεται από την ∆ιευθύνουσα υπηρεσία και εγκρίνεται από την Προϊσταμένη Αρχή. Για να εγκριθεί η υποκατάσταση πρέπει η εργοληπτική επιχείρηση, που θα υποκαταστήσει τον ανάδοχο να έχει τα ίδια προσόντα που απαιτήθηκαν για την ανάληψη του έργου από τον ανάδοχο και να παρέχει τα απαραίτητα εχέγγυα για την κατασκευή του

έργου κατά την κρίση της προϊσταμένης Αρχής που λαμβάνει υπόψη της και τα σχετικά στοιχεία του Μ.Ε.Ε.Π. 2. Για να εγκριθεί η υποκατάσταση με απαλλαγή από την ευθύνη του αρχικού αναδόχου, σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο της παρ.6 του άρθρου 5 Ν.1418/1984, στην αίτηση του αναδόχου προσδιορίζεται το τμήμα της εργολαβίας για το οποίο ζητείται η υποκατάσταση με απαλλαγή από την ευθύνη και η πιστοποίηση, μετά την οποία όλες οι πληρωμές θα διενεργούνται απ' ευθείας στο νέο ανάδοχο.... Με την απόφαση έγκρισης της υποκατάστασης με απαλλαγή καθορίζεται το τμήμα της εργολαβίας για το οποίο καθορίζεται η υποκατάσταση, αν η υποκατάσταση δεν γίνεται για το σύνολο του έργου, η πιστοποίηση μετά την οποία όλες οι πληρωμές θα διενεργούνται στο νέο ανάδοχο, οι εγγυήσεις του νέου αναδόχου και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια. Στις περιπτώσεις της παραγράφου αυτής ο υποκατάστατος του αναδόχου επέχει στο εξής θέση αναδόχου και αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες για το σύνολο του έργου ή για τα τμήματα του έργου που προσδιορίζονται στην απόφαση έγκρισης της υποκατάστασης με απαλλαγή του αρχικού αναδόχου. Επίσης, αναλαμβάνει και τις υποχρεώσεις του αρχικού αναδόχου προς το προσωπικό που εργάστηκε στο έργο τους τελευταίους τρεις μήνες. Οι εγγυήσεις επ’ ονόματι του αρχικού αναδόχου ή το μέρος τους που ορίζεται με την εγκριτική απόφαση, αποδίδονται αφού προηγουμένως κατατεθούν νέες ισόποσες εγγυήσεις από το νέο ανάδοχο. Μόνο με την κατάθεση αυτή επέρχεται η απαλλαγή του αρχικού αναδόχου από την ευθύνη του. 3. Σε περίπτωση αναδόχου κοινοπραξίας, που την υποκατάσταση ζητεί μέλος της, απαιτείται η συναίνεση όλων των

νομολογία μελών της κοινοπραξίας και κατά τα λοιπά εφαρμόζονται ανάλογα οι προηγούμενες παράγραφοι". Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει, ότι προβλέπεται υποκατάσταση του αναδόχου από άλλη εργοληπτική επιχείρηση στην εκτέλεση δημοσίου έργου, μόνο ύστερα από την τήρηση των προαναφερόμενων προϋποθέσεων και εφόσον εγκριθεί η υποκατάσταση από τον φορέα κατασκευής του έργου, διαφορετικά ο τελευταίος κηρύσσει έκπτωτο τον ανάδοχο, μετά από γνώμη του αρμοδίου Τεχνικού Συμβουλίου ∆ημοσίων ΄Εργων. Σε κάθε περίπτωση η υποκατάσταση προβλέπεται μόνο κατά το στάδιο εκτέλεσης του έργου, δηλαδή στο στάδιο που ακολουθεί την υπογραφή της σύμβασης μεταξύ του αναδόχου και του κυρίου του έργου, όχι, όμως, και κατά το στάδιο που προηγείται της κατακύρωσης του διαγωνισμού (Ολ.Στ.Ε 971/1998 Αρμενόπουλος 52 (1998) σελ. 870). Εξ άλλου, με τον όρο "υποκατάσταση τρίτων" νοείται η μεταβίβαση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του εργολάβου από την εργολαβική σύμβαση σε τρίτον, όσον αφορά το όλον ή μέρος του αναληφθέντος έργου, κατά τρόπον ώστε να υπεισέρχεται ο τρίτος στην μεταξύ φορέα του έργου και εργολάβου σχέση. Συνεπώς, ως υποκατάσταση τρίτου, κατά την έννοια του άνω νόμου, δεν νοείται η υπεργολαβία, δηλαδή η σύμβαση με την οποία ο εργολάβος αναθέτει με αμοιβή την εκτέλεση ορισμένων εργασιών σ τρίτον, ο οποίος δεν συνδέεται με νομικό δεσμό με τον εργοδότη (φορέα του έργου), έναντι του οποίου μόνος υπεύθυνος για τις εκτελούμενες από τον εργολάβο εργασίες παραμένει ο εργολάβος. Στην προκειμένη περίπτωση, από την επισκόπηση της από …….-1999 αγωγής των εταιρειών, που είναι αναιρεσείουσες, επί της οποίας εκδόθηκε η προσβαλλομένη απόφαση, συνάγεται, ότι με αυτήν οι ενάγοντες εξέθεσαν τα ακόλουθα: Μετά από επαναληπτική διακήρυξη της εταιρείας "…….." που δεν είναι διάδικος, την ……-1999 διεξήχθη στη …….. ανοικτή διαδικασία για την επιλογή αναδόχου εκτέλεσης του δημοσίου έργου "………….", προϋπολογισμού …….. Στην ανωτέρω δημοπρασία υπέβαλαν οικονομικές προσφορές … τεχνικές εταιρείες είτε μεμονωμένα είτε κατά ομάδες εταιρειών, μεταξύ των οποίων : α) αυτές (τρεις ενάγουσες), δηλώνοντας ότι θα συστήσουν μεταξύ τους κοινοπραξία, β) οι εταιρείες με τις επωνυμίες "……….., …………., ……….., ( οι οποίες δεν είναι διάδικοι), δηλώνοντας ότι θα συστήσουν κοινοπραξία και γ) οι ανώνυμες εταιρίες δεύτερη, τρίτη και τέταρτη των εναγομένων, δηλώνοντας ότι θα συστήσουν μεταξύ τους κοινοπραξία, υποβάλλοντας συγχρόνως την προσφορά τους ως ομάδα εταιριών. Αναδείχθηκε δε μειοδότρια η κοινοπραξία πρώτη εναγομένη, αποτελούμενη, από τη δεύτερη, τρίτη και τέταρτη των εναγομένων, η οποία νομίμως συσταθείσα την 1-9-199, κατήρτισε με τον κύριο του έργου τη σχετική σύμβαση ανάθεσης εκτέλεσης του ανωτέρω έργου, με συμβατικό αντικείμενο ……………….. Στις …-1999 αυτές (ενάγουσες) ως υπό σύσταση κοινοπραξία, οι πιο πάνω εταιρίες ……….., ………………. και ………, ως υπό σύσταση κοινοπραξία και οι εναγόμενες δεύτερη, τρίτη και τέταρτη, ως υπό σύσταση κοινοπραξία, συμφώνησαν, ότι σε περίπτωση που αναδεικνύετο μειοδότρια οποιαδήποτε από τις τρεις υπό σύσταση κοινοπραξία, τότε αυτή θα είχε υποχρέωση εντός 15 ημερών από την κατάρτιση της σύμβασης με τον κύριο του έργου, να προσκαλέσει τις υπόλοιπες δύο ομάδες εταιριών για να αναθέσει σ’ αυτές υπεργολαβικώς την εκτέλεση ορισμένων εργασιών σε τμήματα του έργου, έγινε δε και καθορισμός της αξίας των υπεργολαβιών σε σχέση με την αξία του όλου έργου. Συγκεκριμένα, καθορίστηκε αντιστοιχούν σε ποσοστό …% της αξίας του όλου έργου για την κοινοπραξία που θα αποτελούσαν αυτές (τρεις ενάγουσες), σε ..% για την κοινοπραξία που θα αποτελούσαν οι τρεις εταιρίες …….., ……….. και ……… και σε ποσοστό …..% για την κοινοπραξία που θα αποτελούσαν οι δεύτερη, τρίτη και τέταρτη των εναγομένων, το δε, ως άνω, ποσοστό θα υπολογίζετο επί του συμβατικού

αντικειμένου του όλου έργου, ενώ ο καθορισμός των εργασιών, που θα εκτελούσε η κάθε μία από τις υπεργολάβους κοινοπραξίες, θα γινόταν στη συνέχεια με νέες συμφωνίες. Επίσης, συμφωνήθηκε ότι σε περίπτωση που η ανάδοχος του έργου δεν εκπληρώσει την υποχρέωσή της να καλέσει εντός 15 ημερών από την υπογραφή της σύμβασης με τον κύριο του έργου τις υπόλοιπες εταιρίες, προκειμένου να αναθέσει σ’ αυτές τις συμφωνηθείσες υπεργολαβίες, τότε θα υποχρεούται να καταβάλει ως ποινική ρήτρα το ποσό των …………. Τη 19-4-1999 οι ανωτέρω εταιρίες υπέγραψαν και δεύτερο συμφωνητικό με το οποίο συμφωνήθηκε ότι το επιμέρους ποσοστό συμμετοχής κάθε εταιρίας-μέλους εκάστης κοινοπραξίας στην υπεργολαβία θα καθορίζετο με συμφωνίες μεταξύ των μελών εκάστης κοινοπραξίας και αυτές (ενάγουσες) καθόρισαν το μεταξύ τους ποσοστό σε 1/3 για κάθε μία. ΄Όμως, ενώ η πρώτη εναγομένη κοινοπραξία την 1-9-1999 υπέγραψε με τον κύριο του ανωτέρω δημοσίου έργου την σύμβαση ανάθεσης του εν λόγω έργου, μέχρι και τη σύνταξη της ένδικης αγωγής δεν κάλεσε αυτές (ενάγουσες) να υπογράψουν τη συμφωνηθείσα σύμβαση υπεργολαβίας, παρότι κλήθηκε προς τούτο με τις από 3-81999 και 16-9-1999 εξώδικες δηλώσεις τους. Μετά απ’ αυτά ζήτησαν να υποχρεωθούν οι εναγόμενες η καθεμία εις ολόκληρο να καταβάλουν σε κάθε μία ενάγουσα το ποσό των ……………… με το νόμιμο τόκο από 16-9-1999 άλλως από τη επομένη της όχλησης 23-9-1999, άλλως από την επίδοση της αγωγής. Υπό το εκτεθέν περιεχόμενο και αίτημα η αγωγή αυτή, με την οποία ζητείται η καταβολή ποινικής ρήτρας, λόγω παραβάσεως της συμβατικής υποχρεώσεως της αναδόχου του έργου να αναθέσει στις ενάγουσες τις προσυμφωνηθείσες υπεργολαβίες, δεν στηρίζεται στο νόμο, γιατί, κατά τα εκτιθέμενα στην αγωγή, δεν συμφωνήθηκε η ανάθεση από την ανάδοχο του έργου, στις ενάγουσες ορισμένων (συγκεκριμένων) εργασιών του εκτελούμενου έργου έναντι αμοιβής (οπότε θα επρόκειτο για προσύμφωνο υπεργολαβίας) αλλά καθορίστηκε ποσοστό 36% του όλου έργου που θα εκτελούσαν οι ενάγουσες, η συμφωνία δε αυτή προσιδιάζει στην έννοια της συμβατικής μερικής υποκατάστασης του όλου έργου, το οποίο, κατά την σύμβαση με τον φορέα του έργου, θα έπρεπε να εκτελέσει η ανάδοχος. Τοιαύτη, όμως, συμφωνία μερικής υποκατάστασης, για να είναι έγκυρη, θα έπρεπε να γίνει κατά το στάδιο εκτέλεσης του έργου δηλαδή κατά το στάδιο που ακολουθεί την υπογραφή της σύμβασης και να προηγηθεί η έγκριση του κυρίου του έργου, ενώ στην προκειμένη περίπτωση η συμφωνία αυτή καταρτίστηκε την 2-3-1999, ήτοι πριν από το στάδιο της κατά την 19-41999 κατακύρωσης και της κατά την 1-9-1999 υπογραφής της σύμβασης ανάθεσης εκτέλεσης του δημοσίου έργου μεταξύ της αναδόχου πρώτης αναιρεσίβλητης κοινοπραξίας και του κυρίου του έργου. Ενόψει τούτων, το Εφετείο, που έκρινε ομοίως, ορθώς υπήγαγε την εκτιθέμενη στην αγωγή συμφωνία των διαδίκων στην έννοια της μερικής υποκατάστασης της αναδόχου από τις ενάγουσες (αναιρεσείουσες) εταιρείες, η οποία κατά τα εκτιθέμενα είναι άκυρη, έστω και αν στην αγωγή η συμφωνία αυτή ονομάζεται υπεργολαβία. ∆εν παραβίασε δε ενόψει τούτων το Εφετείο τις διατάξεις των άρθρων 5 παρ.6 του ν.1418/1984 όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 2 παρ.5 του ν.2229/1994, του άρθρου 51 παρ.1 και 2 του π.δ. 609/1985 του άρθρου 1 του ν. 2940/2001 (διάταξη μετεγενέστερη της κατακυρώσεως του δημοσίου έργου για το οποίο η αγωγή μη έχουσα αναδρομική εφαρμογή), 174 και 408 ΑΚ, αλλ’ ούτε και τη διάταξη του άρθρου 13 παρ.1 του π.δ. 23/1993, η οποία αφορά την υπεργοληπτική ανάθεση συγκεκριμένου τμήματος της σύμβασης από τον ανάδοχο σε τρίτο.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Αριθ. Απόφασης: 387 Ετος: 2007 Περίληψη : Η πράξη επιστροφής των πινακίων πληρωμής από τη ∆ιευθύνουσα Υπηρεσία στον ανάδοχο του έργου συνιστά άρνηση πληρωμής, διότι με αυτή διατυπώνεται η άποψη των αρμοδίων οργάνων για τον τρόπο υπολογισμού της αμοιβής, η οποία έχει ως συνέπεια τη μείωση της αμοιβής. Επομένως, η ανωτέρω πράξη είναι βλαπτική για τα συμφέροντα των μελετητικών γραφείων. (Σημ. Ανάλογα ισχύουν και επί λογαριασμών δημοσίων έργων). 3. Επειδή, στη παρ. 9 του άρθρου 11 του ν. 716/1977 "Περί μητρώου μελετητών και αναθέσεως και εκπονήσεως μελετών" (Φ. Ε.Κ. Α΄ 295) ορίζονται τα εξής: "Η καταβολή της αμοιβής του μελετητού κατανέμεται ανά στάδιον μελέτης εις προκαταβολήν, ενδιαμέσους πληρωμάς κατά την εκπόνησιν και την υποβολήν εκάστου Σ αυτής και εις πληρωμάς διενεργουμένας μετά την έγκρισιν του Σ κατά τα καθοριζόμενα δια Π. ∆ /των, εκδιδομένων προτάσει των Υπουργών Συντονισμού και ∆ημ. Έργων εις ας περιπτώσεις δεν προβλέπονται ταύτα υπό του κατά τας κειμένας διατάξεις Κώδικος Αμοιβών Μηχανικών". Περαιτέρω, στο μεν άρθρο 12 του π. δ / τος 194/1979 " Περί εκτελέσεως των άρθρ. 11 και επόμενα του Νομ. 716/77 ...." (Φ.Ε.Κ. Α΄ 53) ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι: "1. ∆ια πάσαν πληρωμήν εις τον ανάδοχον της αμοιβής του ή μέρους ταύτης συντάσσεται υπ΄ αυτού και υποβάλλεται προς έλεγχον υπό του επιβλέποντος της μελέτης πιστοποίησις περιλαμβάνουσα ανάλυσιν των διαφόρων πληρωτέων ποσών, μνείαν των στοιχείων επί των οποίων στηρίζεται η πιστοποίησις των ποσών τούτων και το βάσει της πιστοποιήσεως πληρωτέον εις τον ανάδοχο ποσόν το προκύπτον μετ’ αφαίρεσιν των μέχρι της συντάξεως της πιστοποιήσεως προγενεστέρων πληρωμών. 2... 3... 4... 5. Αι πιστοποιήσεις θεωρούνται υπό του Προϊσταμένου της ∆ιευθυνούσης Υπηρεσίας", στη δε παρ. 1 του άρθρου 104 του π. δ /τος. 696/1974 "Περί αμοιβών μηχανικών δια σύνταξιν μελετών, επίβλεψιν, παραλαβήν κ.λπ. Συγκοινωνιακών, Υδραυλικών και Κτιριακών Εργων, ως και Τοπογραφικών, Κτηματογραφικών και Χαρτογραφικών Εργασιών και σχετικών τεχνικών προδιαγραφών μελετών" (Φ.Ε.Κ. Α΄ 301), όπως η παράγραφος αυτή ίσχυε πριν από την αντικατάστασή της από την παρ. 1 του άρθρου 52 του π.δ/τος 515/1989 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 219), ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι: "Η αμοιβή μελέτης καταβάλλεται τμηματικώς κατά στάδια και άμα τη εγκρίσει της οικείας σταδιακής μελέτης,...". Εξ άλλου, στην παρ. 1 του άρθρου 7 του ν .δ /τος 1266/1972 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 198) ορίζεται ότι: "Η πληρωμή εις τον ανάδοχον του έργου γίνεται τμηματικώς κατά την διάρκεια της κατασκευής του έργου βάσει πιστοποιήσεως των εκτελεσθεισών εργασιών. Αι πιστοποιήσεις συντάσσονται παρά του αναδόχου του έργου κατά χρονικά διαστήματα καθοριζόμενα εν τη συμβασει, αι δε βάσει αυτών πληρωμαί ενεργούνται παρά του κυρίου του έργου, μετ΄ έλεγχον και επισημειωματικήν έγκρισιν της διευθυνούσης Υπηρεσίας...", στις δε παραγράφους 1 και 11 του άρθρου 50 του π.δ/τος 475/1976 (Φ.Ε.Κ. Α΄172) ορίζεται ότι: "1. Αι κατά τας διατάξεις του άρθρου 7 του Ν.∆. 1266/72 πιστοποιήσεις συνοδεύονται απαραιτήτως υπό συνοπτικής επιμετρήσεως των εκτελεσθεισών εργασιών. 2...11. Τα κατά το παρόν άρθρον στοιχεία, συντασσόμενα υπ’ ευθύνη του αναδόχου και υπογεγραμμένα υπ’ αυτού, υποβάλλονται εις την υπηρεσίαν, κατά χρονικά διαστήματα καθοριζόμενα εν τη συμβάσει, αναλόγως προς την ολικήν των έργων δαπάνην και την προθεσμίαν εκτελέσεως αυτών... Η διευθύνουσα Υπηρεσία υποχρεούται όπως, μετά την υποβολήν υπό του αναδόχου των κατά τ’ ανωτέρω στοιχείων, προβή μετά τον προσήκοντα έλεγχον αυτών και ενδεχομένη διόρθωσιν, εις επισημειωματικήν έγκρισιν και εν συνεχεία σύνταξιν εντολής πληρωμής του αναδόχου προς πληρωμήν αυτού εντός μηνός από της υποβολής των ανωτέρω στοιχείων. Εν

νομολογία περιπτώσει υποβολής ανακριβούς ή ασαφούς επιμετρήσεως ή πιστοποιήσεως εις βαθμόν ώστε να καθίσταται δυσχερής η υπό της υπηρεσίας διόρθωσις αυτής, η διευθύνουσα Υπηρεσία, δια διαταγής της προς τον ανάδοχον, επισημαίνει τας εκ του ελέγχου διαπιστωθείσας ανακριβείας ή ασαφείας, εντελλομένη την ανασύνταξιν και επανυποβολήν ταύτης..." 4. Επειδή, στην προκειμένη υπόθεση, από την αναισεσιβαλλομένη απόφαση προκύπτουν τα εξής: Τα υποκαθιστάμενα μελετητικά γραφεία, τα οποία είχαν αναλάβει, δυνάμει της από 3.10.1983 αρχικής συμβάσεως και, μετά την έγκριση του 1ου Συγκριτικού Πίνακα, δυνάμει και της από 30.11.1987 συμπληρωματικής συμβάσεως, την εκπόνηση πλήρους μελέτης των αρχιτεκτονικών, στατικών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του ………………., μετά την εκπόνηση και έγκριση των επί μέρους μελετών και των τευχών δημοπράτησης, συνέταξαν και υπέβαλαν τα τελικά πινάκια αμοιβής. Με το υπ’ αρ. …./20.6.1990 έγγραφο του Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας του ……….. (∆ιευθύνουσα Υπηρεσία) τα υποβληθέντα πινάκια αμοιβής επεστράφησαν στα μελετητικά γραφεία με την εντολή να ανασυνταχθούν, σύμφωνα με παρατηρήσεις που περιέχονται στο ανωτέρω έγγραφο, και να επανυποβληθούν προς έλεγχο. Συγκεκριμένα, όπως δέχεται το δικάσαν εφετείο, με το ανωτέρω έγγραφο απευθύνονται στους μελετητές οι εξής υποδείξεις: "1) Στον εγκεκριμένο συνολικό προϋπολογισμό της μελέτης δεν θα γίνει καμία προσαύξηση λόγω ΦΠΑ, γενικών εξόδων εργολάβου κλπ. 2) Ο υπολογισμός της αμοιβής θα προκύψει θεωρώντας ενιαίο το κτίριο της …………… και κατά συνέπεια και τον προϋπολογισμό του. 3) Οι μέχρι τώρα προκαταβολές θα αναθεωρηθούν σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο άρθρο 18.16 της αρχικής σύμβασης. 4) Λόγω αύξησης του τελικού προϋπολογισμού του έργου να μειωθεί η τελική αμοιβή κατά το ποσοστό που αναφέρεται στην πρόσκληση εκδηλώσεως ενδιαφέροντος (άρθρο 11 παράγρ. 5 του Ν. 716/77). 5) Για τον υπολογισμό της τελικής αμοιβής να ληφθούν υπόψη τα αναφερόμενα στο άρθρο 15.4 της αρχικής συμβάσεως. 6) Επί της τελικής αμοιβής να εφαρμοσθούν οι μειώσεις, όπως αυτές καθορίστηκαν σε προηγούμενο πινάκιο αμοιβής από την Υπηρεσία Παρέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου". Μετά την τήρηση εκ μέρους των μελετητικών γραφείων της προβλεπομένης ενδικοφανούς διαδικασίας, με την άσκηση της από 9.7.1990 ενστάσεως ενώπιον του Τεχνικού Συμβουλίου του αναιρεσιβλήτου ιδρύματος, η οποία απερρίφθη σιωπηρώς, και κατά της σιωπηράς απορρίψεως την άσκηση της από 12.9.1990 αιτήσεως θεραπείας ενώπιον της Συγκλήτου του αναιρεσιβλήτου ιδρύματος, απορριφθείσα, αρχικά σιωπηρώς, με την παρέλευση της προβλεπομένης προθεσμίας και, μετά την άσκηση της προσφυγής, ρητώς με την από 24.4.1991 απόφαση της Συγκλήτου, το αναιρεσείον επιμελητήριο, καθ’ υποκατάσταση των μελετητικών γραφείων, άσκησε την από 14.2.1991 προσφυγή, με την οποία: α) υποστήριξε ότι οι υποδείξεις που περιέχονται στο υπ’ αρ. …./20.6.1990 έγγραφο του Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας του ……….. είναι παράνομες και έχουν ως συνέπεια τη μείωση της κατά νόμο ελάχιστης αμοιβής των μελετητών κατά ……….. και β) ζήτησε την ακύρωση των τεκμαιρομένων απορρίψεων της αιτήσεως θεραπείας και της ενστάσεως, καθώς και του υπ’ αριθμ. …../20.6.1990 εγγράφου του Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας του ………….. και την καταψήφιση του ποσού των ………………. εντόκως, με επιτόκιο 25% έως 30.10.1990 και 34% από 31.10.1990. 5. Επειδή, με την προσβαλλομένη απόφαση, το δικάσαν εφετείο απέρριψε την προσφυγή ως απαράδεκτη, διότι έκρινε ότι το υπ’ αρ. …./20.6.1990 έγγραφο του Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας του ……….. δεν συνιστά πράξη βλαπτική των εννόμων συμφερόντων των υποκαθισταμένων μελετητικών γραφείων και, κατά συνέπεια, εκτελεστή πράξη προσβλητή με προσφυγή, καθ’ όσον με το έγγραφο αυτό δίδονται απλώς

οδηγίες για τον τρόπο που πρέπει να συνταχθούν τα τελικά πινάκια αμοιβής. Κατά το δικάσαν εφετείο, βλαπτική των εννόμων συμφερόντων των μελετητικών γραφείων πράξη, δυναμένη να προσβληθεί με προσφυγή, συνιστά η πράξη με την οποία θα εγκριθούν τα πινάκια αμοιβής που θα επανυποβληθούν σύμφωνα με τις περιεχόμενες στο ανωτέρω έγγραφο υποδείξεις, διότι με την τελευταία αυτή πράξη θα επέλθει η μείωση της αμοιβής των μελετητών. 6. Επειδή, η κρίση του δικάσαντος δικαστηρίου, η οποία παρατίθεται στη προηγούμενη σκέψη, δεν είναι ορθή, διότι στη προκειμένη υπόθεση, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, η επιστροφή των πινακίων αμοιβής δεν έγινε για το λόγο ότι αυτά περιείχαν ασάφειες ή ανακρίβειες ή εμφάνιζαν ελλείψεις σε βαθμό που να καθίσταται δυσχερής ο έλεγχος και η διόρθωσή τους, οπότε η επιστροφή τους, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 11 του άρθρου 50 του π.δ./τος 475/1976 - εφαρμοζομένων αναλόγως και επί συμβάσεων εκπονήσεως μελετών, εν όψει της διατάξεως του άρθρου 1 παρ. 2 του ν.δ./τος 1266/1972 και του αναπόσπαστου συνδέσμου της μελέτης του έργου με την κατασκευή του, βλ. Σ.τ.Ε. 2975/1994 7μ., 2881/1996, πρβλ. Α.Ε.∆. 17, 15/1992 -προκειμένου να ανασυνταχθούν, κατά τρόπο που να καθιστά ευχερή τον έλεγχο και τη διόρθωσή τους, δεν θα συνιστούσε, ενδεχομένως, πράξη βλαπτική των εννόμων συμφερόντων των μελετητικών γραφείων, αλλά έγινε διότι η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσία διαφώνησε με τον τρόπο υπολογισμού της αμοιβής εκ μέρους των μελετητών, τη διαφωνία της δε αυτή εξέφρασε στο έγγραφο με το οποίο επεστράφησαν τα πινάκια, υποδεικνύοντας στα μελετητικά γραφεία να ανασυντάξουν τα πινάκια σύμφωνα με συγκεκριμένες απόψεις της. Με το περιεχόμενο αυτό η πράξη επιστροφής των πινακίων συνιστά άρνηση πληρωμής, διότι με αυτή διατυπώνεται, για πρώτη φορά, η άποψη των αρμοδίων οργάνων για τον τρόπο υπολογισμού της αμοιβής, η οποία έχει ως συνέπεια, όπως προβάλλεται με το δικόγραφο της προσφυγής του αναιρεσείοντος και γίνεται δεκτό και από το δικάσαν δικαστήριο, τη μείωση της αμοιβής κατά ……………….. Επομένως, η ανωτέρω πράξη, όπως περιγράφεται στη προσβαλλομένη απόφαση, είναι βλαπτική για τα συμφέροντα των μελετητικών γραφείων, τα οποία παραδεκτώς άσκησαν κατ΄ αυτής την προβλεπομένη ενδικοφανή διαδικασία, παραδεκτώς δε ασκήθηκε, από την άποψη αυτή, η προσφυγή του αναιρεσείοντος επιμελητηρίου (βλ. Σ.τ.Ε. 3309/2005). Για τον λόγο αυτόν, οποίος προβάλλεται βάσιμα, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση, η δε υπόθεση, η οποία χρειάζεται διευκρίνιση ως προς το πραγματικό, πρέπει να παραπεμφθεί στο εκδόσαν την προσβαλλομένη απόφαση δικαστήριο για νέα νόμιμη κρίση. Εξ άλλου, μετά την αποδοχή της αιτήσεως και την εξαφάνιση της προσβαλλομένης αποφάσεως για τον ανωτέρω λόγο, αποβαίνει αλυσιτελής η εξέταση του ετέρου προβαλλομένου λόγου αναιρέσεως.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Αριθ. Απόφασης: 514 Ετος: 2007 Περίληψη : Στην περίπτωση που το υπό κατασκευή έργο παρουσιάζει ελαττώματα, εάν μεν αυτά είναι επουσιώδη, η Υπηρεσία διατάσσει, με «ειδική διαταγή», τη διόρθωσή τους ή προβαίνει στη μείωση της αμοιβής του αναδόχου, εάν δε αυτά είναι ουσιώδη και δεν αποκατασταθούν από τον ανάδοχο, μέσα στην προθεσμία που τάσσεται με την ως άνω «ειδική διαταγή», προβαίνει η ίδια η Υπηρεσία στην αποκατάστασή τους και καταλογίζει τη σχετική δαπάνη στον ανάδοχο. Συνεπώς, δεν μπορεί η Υπηρεσία να προβεί σε μείωση του εργολαβικού ανταλλάγματος, λόγω διαπιστώσεως

ουσιωδών ελαττωμάτων στο έργο. 2. Επειδή, στο άρθρο 7 του ν. 1418/84 (ΦΕΚ Α΄ 23) ορίζεται ότι: "3. Ο ανάδοχος υποχρεούται να διορθώσει μέσα σε οριζόμενη απ' το φορέα κατασκευής εύλογη προθεσμία τα ελαττώματα του έργου, που θα διαπιστωθούν κατά τη διάρκεια της κατασκευής και μέχρι την οριστική παραλαβή. Αν η προθεσμία περάσει άπρακτη, ο φορέας κατασκευής του έργου μπορεί να εκτελέσει τη διόρθωση σε βάρος του αναδόχου με οποιονδήποτε τρόπο, με την επιφύλαξη πάντοτε του δικαιώματός του να κηρύξει τον ανάδοχο έκπτωτο. 4. Αν το ελάττωμα δεν είναι ουσιώδες και η διόρθωσή του απαιτεί δυσανάλογες δαπάνες, γίνεται σχετική μείωση του εργολαβικού ανταλλάγματος". Περαιτέρω, στο άρθρο 52 του π.δ/τος 609/85 (ΦΕΚ Α΄ 223) ορίζεται ότι: " ... 2. Αν στις εργασίες που έχουν περατωθεί διαπιστωθούν επουσιώδεις μόνο ελλείψεις που δεν επηρεάζουν τη λειτουργικότητα του έργου, ο προϊστάμενος της ∆ιευθύνουσας υπηρεσίας γνωστοποιεί με διαταγή του προς τον ανάδοχο τις ελλείψεις που έχουν επισημανθεί και τάσσει εύλογη προθεσμία για την αποκατάστασή τους ... 3. Αν οι εργασίες δεν έχουν περαιωθεί ή οι ελλείψεις που διαπιστώθηκαν δεν είναι επουσιώδεις ή αν δεν περατώθηκαν από τον ανάδοχο εμπρόθεσμα οι εργασίες αποκατάστασης επουσιωδών ελλείψεων σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο, εφαρμόζονται ανάλογα με την περίπτωση οι διατάξεις των άρθρων 46 και 47". Εξ άλλου, το άρθρο 46 του ιδίου π. διατάγματος ορίζει στην παρ. 2 ότι: "Αν κατά τη διάρκεια κατασκευής των έργων μέχρι την οριστική παραλαβή οποιαδήποτε εργασία παρουσιάζει ελαττώματα που δεν αποκαθίστανται απ' τον ανάδοχο, κοινοποιείται σ' αυτόν ειδική διαταγή της ∆ιευθύνουσας υπηρεσίας. Η ειδική διαταγή προσδιορίζει τα ελαττώματα και τάσσει εύλογη προθεσμία για την αποκατάστασή τους. Στην αποκατάσταση μπορεί να περιλαμβάνεται η καθαίρεση των ελαττωματικών εργασιών και η ανακατασκευή τους, αν αυτό επιβάλλεται από τα πράγματα. Αν το ελάττωμα δεν είναι ουσιώδες και η αποκατάστασή του απαιτεί δυσανάλογες δαπάνες, με την ειδική διαταγή καθορίζεται ποσοστό μείωσης της αμοιβής του αναδόχου για τις αντίστοιχες εργασίες. Στην τελευταία αυτή περίπτωση η διαταγή μπορεί να περιλαμβάνει και την εκτέλεση ορισμένων εργασιών για τον περιορισμό του ελαττώματος". Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών συνάγεται ότι, στην περίπτωση που το υπό κατασκευή έργο παρουσιάζει ελαττώματα, εάν μεν αυτά είναι επουσιώδη, η Υπηρεσία διατάσσει, με "ειδική διαταγή", τη διόρθωσή τους ή προβαίνει στη μείωση της αμοιβής του αναδόχου (ΣΕ 541/04, 2933/01, 1431-2/99), εάν δε αυτά είναι ουσιώδη και δεν αποκατασταθούν από τον ανάδοχο, μέσα στην προθεσμία που τάσσεται με την ως άνω "ειδική διαταγή", προβαίνει η ίδια η Υπηρεσία στην αποκατάστασή τους και καταλογίζει τη σχετική δαπάνη στον ανάδοχο. Συνεπώς, στην τελευταία αυτή περίπτωση, δεν μπορεί η Υπηρεσία να προβεί σε μείωση του εργολαβικού ανταλλάγματος, λόγω διαπιστώσεως ουσιωδών ελαττωμάτων στο έργο (πρβλ. ΣΕ 2933/01). 3. Επειδή, στην υπό κρίση υπόθεση, με την προσβαλλόμενη απόφαση έγιναν δεκτά τα εξής: Με την από ……….-1997 σύμβαση, η αναιρεσίβλητη εταιρία ανέλαβε να κατασκευάσει 80 ισόγειες κατοικίες σε ……………….. Με τη σύμβαση αυτή, συμφωνήθηκε, μεταξύ άλλων, ότι οι εξωτερικές πόρτες θα είναι ξύλινες ταμπλαδωτές και ότι θα επαλειφθούν με βερνίκι πολυουρεθάνης. Η αναιρεσίβλητη, όμως, εταιρία τοποθέτησε πρεσσαριστές πόρτες, γι' αυτό η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσία εξέδωσε την ………/23.11.98 2η ειδική διαταγή, με την οποία, αφού διαπίστωσε ότι οι ……. εξωτερικές πόρτες των κατοικιών δεν πληρούν τους όρους της σύμβασης, αφού είχαν κατασκευασθεί πρεσσαριστές και όχι ταμπλαδωτές, οι δε τελικές επιφάνειές τους δεν είχαν υποστεί τη συμβατική κατεργασία των βερνικοχρωματισμών, χαρακτήρισε τα ελαττώματα αυτά ως ουσιώδη και διέταξε την ανάδοχη

νομολογία εταιρία να προβεί, μέσα σε τριάντα ημέρες στην αντικατάστασή τους με συμβατικές πόρτες, αλλιώς θα προβεί σε περικοπή της αμοιβής της εταιρίας κατά την αξία της κατασκευής και τοποθέτησης, συνολικού ποσού ……………. Κατά της ειδικής αυτής διαταγής, η αναιρεσίβλητη εταιρία άσκησε, την 1.12.98, ένσταση, η οποία απορρίφθηκε με την …………/29.1.99 απόφαση της ………………………….., ως προϊσταμένης αρχής, με την αιτιολογία ότι οι εξωτερικές πόρτες που κατασκεύασε η ανάδοχος δεν πληρούσαν τους συμβατικούς όρους. Κατά της τελευταίας αυτής αποφάσεως, η αναιρεσίβλητη εταιρία άσκησε την από 23.2.99 αίτηση θεραπείας, η οποία απορρίφθηκε σιωπηρώς. Με τα δεδομένα αυτά, το ∆ιοικητικό Εφετείο …………, με την προσβαλλόμενη απόφαση, αφού έλαβε υπόψη ότι τα ανωτέρω ελαττώματα είχαν χαρακτηρισθεί ως ουσιώδη και ότι η ανάδοχος εταιρία δεν τα αποκατέστησε μέσα στην ταχθείσα προθεσμία, έκρινε ότι έπρεπε η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσία να προχωρήσει η ίδια στην αποκατάστασή τους, καταλογίζοντας τη σχετική δαπάνη στην ανάδοχο εταιρία και όχι να προβεί, με την ειδική διαταγή, σε περικοπή της αμοιβής της. Η αιτιολογία αυτή της προσβαλλόμενης απόφασης είναι νόμιμη και επαρκής, ο δε λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι, ανεξαρτήτως αν πρόκειται για ουσιώδες ή επουσιώδες ελάττωμα, η Υπηρεσία μπορεί, με την ειδική διαταγή, να καθορίσει το ποσό της μειώσεως της αμοιβής του αναδόχου, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ∆ικαστήριο: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Αριθ. Απόφασης: 631 Ετος: 2007 Περίληψη : Ουσιώδη τύπο της διαδικασίας παραλαβής του έργου, προσωρινής ή οριστικής, συνιστά η κλήση του αναδόχου να παραστεί κατά την παραλαβή και να υπογράψει το σχετικό πρωτόκολλο. Εάν ο ανάδοχος δεν παραστεί, αν και κλήθηκε νομίμως προς τούτο, ή αρνηθεί να υπογράψει το πρωτόκολλο, τότε αυτό του επιδίδεται. 3.Επειδή, με το άρθρο 14 του εφαρμοστέου εν προκειμένω ν.δ. 1266/1972 (Α΄ 198) ορίζεται ότι: "1. Το κατασκευασθέν έργον παραλαμβάνεται προσωρινώς και οριστικώς. Η παραλαβή συντελείται διά της εγκρίσεως του σχετικού πρωτοκόλλου. 2. ∆ια της προσωρινής παραλαβής ελέγχονται ποσοτικώς και ποιοτικώς αι εκτελεσθείσαι εργασίαι. 3. Η οριστική παραλαβή διενεργείται μετά την προσωρινήν παραλαβήν και την παρέλευσιν τω χρόνω εγγυήσεως, ελέγχεται δε εκ νέου κατά ταύτην η καλή κατάστασις των εκτελεσθεισών εργασιών. 4. Η προσωρινή παραλαβή διενεργείται εντός του κατά κατηγορίαν έργων δια Β.∆/τος καθοριζομένου χρόνου, αρχομένου από της βεβαιωμένης περατώσεως του έργου. ∆ιά την διενέργειαν ταύτης απαιτείται η σύνταξις της τελικής επιμετρήσεως των εργασιών. Ταύτην συντάσσει ο ανάδοχος του έργου και υποβάλλει προς έλεγχον εντός των διά Β.∆/τος καθοριζομένων προθεσμιών. Υπέρβασις των προθεσμιών τούτων συνεπάγεται αντίστοιχον παράτασιν του χρόνου διενεργείας της προσωρινής παραλαβής. 5. Παρελθούσης απράκτου της κατά την προηγουμένην παράγραφον προθεσμίας προς διενέργειαν της προσωρινής παραλαβής, αύτη θεωρείται ως αυτοδικαίως συντελεσθείσα μετά πάροδον μηνός από της, μετά την εκπνοήν της προθεσμίας, ειδικής περί τούτου οχλήσεως του αναδόχου του έργου προς διενέργειαν ταύτης. 6. Η οριστική παραλαβή θεωρείται αυτοδικαίως συντελεσθείσα εάν δεν διενεργηθή εντός διμήνου από της λήξεως του χρόνου εγγυήσεως του έργου και μετά πάροδον 30 ημερών από της μετά ταύτα ειδικής οχλήσεως του αναδόχου διά την διενέργειαν αυτής. 7. . . .". Εξάλλου, με το άρθρο 53 του π.δ. 475/1976 (Α΄ 172), εκτε-

λεστικού του ως άνω ν.δ. 1266/1972 ορίζεται ότι: "1. Προς διενέργεια της προσωρινής παραλαβής συνιστάται τριμελής επιτροπή εκ τεχνικών υπαλλήλων . . . 2. Προς σύστασιν της επιτροπής παραλαβής η διευθύνουσα Υπηρεσία υποβάλλει αντίγραφον του τελικού επιμετρητικού πίνακος και αναφέρει την κατ' εκτίμησιν αξίαν των έργων, ως διαμορφούται βάσει του πίνακος τούτου, την ακριβή ημερομηνίαν της βεβαιωμένης περαιώσεως του έργου . . . . . 3. Ο κατά την παραγ. 4 του άρθρου 14 του Ν.∆. 1266/1972 χρόνος εντός του οποίου δέον να διενεργηθή η προσωρινή παραλαβή ορίζεται δι' άπαντα τα έργα εις εν έτος από της βεβαιωμένης περαιώσεως του έργου. 4. Περί της παραλαβής συντάσσεται πρωτόκολλον όπερ υπογράφεται υπό πάντων των μελών της επιτροπής, του παρισταμένου κατά την διενέργειαν ταύτης τελευταίου επιβλέψαντος και του παραδίδοντος το έργον αναδόχου. 5. Η επιτροπή παραλαβής ελέγχει την επιμέτρησιν κατά το εφικτόν διά γενικών ή σποραδικών καταμετρήσεων, καταγράφει εις το πρωτόκολλον τας ποσότητας της επιμετρήσεως ως αύται εκ των γενομένων ελέγχων τυχόν διορθούνται, αιτιολογεί τας τυχόν επενεχθείσας τροποποιήσεις εις τας ποσότητας της επιμετρήσεως και αναγράφει τας παρατηρήσεις της επί των τυχόν εκτελεσθεισών εργασιών καθ' υπέρβασιν των εγκεκριμένων ποσοτήτων ή κατά τροποποίησιν των εγκεκριμένων σχεδίων. Ομοίως η επιτροπή ελέγχουσα κατά το εφικτόν την ποιότητα των εργασιών αναγράφει εν τω πρωτοκόλλων τας περί ταύτης παρατηρήσεις της ιδία περί των εκ τω πρωτοκόλλω τας περί ταύτης παρατηρήσεις της ιδία περί των εκ τούτων κρινομένων ως απορριπτέων ή παραδεκτών μεν, κατά μείωσιν όμως της τιμής των . . . 6. Πάσαι αι παραλαβαί διενεργούνται παρουσία και του αναδόχου ή και εν απουσία αυτού, εάν ούτος αρμοδίως κληθείς δεν παραστή. Εις την τελευταίαν ταύτην περίπτωσιν ως και εάν ο ανάδοχος αρνηθή την υπογραφήν του πρωτοκόλλου, τούτο κοινοποιείται εις αυτόν κατά το άρθρον 19 του παρόντος. Το πρωτόκολλον επέχει θέσιν πράξεως της διευθυνούσης το έργον Υπηρεσίας, η δε κατ' αυτού ένστασις ασκείται εντός της κατά νόμον προθεσμίας από της μετ' επιφυλάξεως υπογραφής τούτου ή από της εις τον ανάδοχον κοινοποιήσεως. Το πρωτόκολλον παραλαβής μετά του φακέλου της τελικής επιμετρήσεως υποβάλλονται υπό της διευθυνούσης Υπηρεσίας αμέσως εις την προϊσταμένην Αρχήν. Εν περιπτώσει ενστάσεων του αναδόχου δύναται η προϊσταμένη Αρχή να ζητήση τας επί της ενστάσεως απόψεις του προέδρου της επιτροπής παραλαβής. 7. Αι επιτροπαί παραλαβής συγκροτούνται υπό της προϊσταμένης Αρχής. Η προσωρινή παραλαβή συντελείται διά της εγκρίσεως του σχετικού πρωτοκόλλου, διενεργουμένης επίσης υπό της προϊσταμένης Αρχής. 8. . . .". 4. Επειδή, από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι ουσιώδη τύπο της διαδικασίας παραλαβής του έργου, προσωρινής ή οριστικής, συνιστά η κλήση του αναδόχου να παραστεί κατά την παραλαβή και να υπογράψει το σχετικό πρωτόκολλο. Εάν ο ανάδοχος δεν παραστεί, αν και κλήθηκε νομίμως προς τούτο, ή αρνηθεί να υπογράψει το πρωτόκολλο, τότε αυτό του επιδίδεται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 19 του π.δ. 475/1976 (πρβλ. ΣτΕ 484/2004, 2235/1993). 5. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση, με την από ……..-1981 εργολαβική σύμβαση, ο αναιρεσείων ανέλαβε την εκτέλεση του στρατιωτικού έργου "………………". Για την προσωρινή παραλαβή του έργου αυτού συγκροτήθηκε επιτροπή, η οποία παρέλαβε το έργο και συνέταξε το από ……...-1985 σχετικό πρωτόκολλο. Κατά του πρωτοκόλλου αυτού, με το οποίο η επιτροπή δεν παρέλαβε την εργασία της επεξεργασίας των ξυλοτύπων, επικαλούμενη ότι τα σκυροδέματα ήταν απλά και όχι εμφανή, ο ανάδοχος άσκησε την από 30.5.1985 ένστασή του και μετά την παρέλευση απράκτου της δίμηνης προβλεπόμενης από το νόμο προθεσμίας, την από 25.10.1985 αίτηση θεραπείας. Εν τω μεταξύ, στις 20.6.1985, η διευθύνουσα το έργο υπηρεσία (………………….), αφού διαπίστωσε,

με το …………………. ταυτόχρονο έγγραφό της, ότι η επιτροπή προσωρινής παραλαβής δεν είχε συγκροτηθεί νόμιμα, διότι δύο από τα τρία μέλη της δεν ήταν τεχνικοί υπάλληλοι, επανασυγκρότησε με την ………………………… απόφασή της, την επιτροπή από τεχνικούς υπαλλήλους κατά το άρθρο 53 παρ. 1 του π.δ. 475/1976, η οποία παρέλαβε εκ νέου το έργου και συνέταξε το από 30.8.1985 πρωτόκολλο προσωρινής παραλαβής. Με το τελευταίο αυτό πρωτόκολλο, όμως, εκτός από τις εργασίες επεξεργασίας των ξυλοτύπων δεν παρελήφθησαν και οι αντίστοιχες επιχώσεις που έγιναν για την κατασκευή περιμετρικού τοιχείου αντιστήριξης των γαιών, με την αιτιολογία ότι οι χωματουργικές αυτές εργασίες εκτελέστηκαν πέρα από τα προβλεπόμενα από το με ημερομηνία 27.4.1982 σχέδιο που είχε εγκρίνει το …………….. Κατά του δευτέρου αυτού πρωτοκόλλου ο ανάδοχος άσκησε την από 18.9.1985 ένσταση, στη συνέχεια την από 31.1.1986 αίτηση θεραπείας και εν τέλει την ένδικη, από 24.3.1986, προσφυγή, με την οποία προσέβαλε και τα δύο πρωτόκολλα προσωρινής παραλαβής του έργου. Με την πρώτη απόφασή του (υπ' αριθμ. …./1988) το ∆ιοικητικό Εφετείο απέρριψε την προσφυγή ως προς το πρώτο πρωτόκολλο προσωρινής παραλαβής με την αιτιολογία ότι ανεκλήθη μετά την έκδοση του δεύτερου πρωτοκόλλου και ότι συνεπώς ούτε η Στρατιωτική ∆ιοίκηση Α είχε υποχρέωση να κρίνει επί της κατά του πρώτου πρωτοκόλλου στρεφομένης ενστάσεως ως στερουμένης αντικειμένου ούτε ο Υπουργός Εθνικής ΄Αμυνας επί της πρώτης αιτήσεως θεραπείας εφόσον δεν υφίστατο παράλειψη της διευθύνουσας υπηρεσίας, ως προς το δεύτερο δε πρωτόκολλο με την αιτιολογία ότι η προσφυγή ασκήθηκε προ της παρόδου τριμήνου από της ασκήσεως της δεύτερης αίτησης θεραπείας, εντός του οποίου πάντως τριμήνου, μετά την άσκηση της προσφυγής, εκδόθηκε η ……………………….. απόφαση του ……………, με την οποία απορρίφθηκε και ρητά η εν λόγω αίτηση θεραπείας. Ασκηθείσης αιτήσεως αναιρέσεως κρίθηκε με την …./1993 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ότι είναι επιτρεπτή η άσκηση προσφυγής και προ της παρελεύσεως τριμήνου από της ασκήσεως της αιτήσεως θεραπείας, αρκεί μέχρι την ημέρα συζητήσεως της προσφυγής να έχει συμπληρωθεί το τρίμηνο ή να έχει εκδοθεί απόφαση του Υπουργού επί της ασκηθείσης ενώπιόν του αιτήσεως θεραπείας. Με την αιτιολογία αυτή αναιρέθηκε η απόφαση του ∆ιοικητικού Εφετείου κατά το μέρος που αφορούσε το δεύτερο πρωτόκολλο παραλαβής αλλά και κατά το μέρος που αφορούσε το πρώτο, για το λόγο ότι η ισχύς του πρώτου πρωτοκόλλου προσωρινής παραλαβής εξαρτάται από τη νομιμότητα του δεύτερου πρωτοκόλλου, και παραπέμφθηκε η υπόθεση στο εφετείο για νέα κρίση. Μετ' αναίρεση το ∆ιοικητικό Εφετείο, με την προσβαλλόμενη απόφασή του, απέρριψε και πάλι την προσφυγή, με την αιτιολογία, καθόσον αφορά το πρώτο πρωτόκολλο παραλαβής, ότι εφόσον η επιτροπή που το συνέταξε δεν είχε συγκροτηθεί νόμιμα, γιατί μόνο ένα από τα τρία μέλη της ήταν τεχνικός υπάλληλος και επομένως έπασχε από νομική πλημμέλεια, νομίμως ανακλήθηκε εντός ευλόγου χρόνου από της εκδόσεώς της η πράξη συγκροτήσεως της ως άνω Επιτροπής και επανασυγκροτήθηκε αυτή σύμφωνα με το νόμο. Περαιτέρω, έκρινε ότι μετά την ανάκληση του παραπάνω, πρώτου, πρωτοκόλλου, η ενδικοφανής διαδικασία που κίνησε κατ' αυτού ο ανάδοχος, με την άσκηση της από 30.5.1985 ενστάσεώς του, απώλεσε το αντικείμενό της και ότι συνεπώς και η προσφυγή καθόσον αφορά το πρωτόκολλο αυτό είναι απορριπτέα ως απαραδέκτως ασκηθείσα. 5. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι ελλιπώς και πλημμελώς αιτιολογημένα έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη απόφαση ότι δύναται η ∆ιοίκηση να ανακαλέσει το πρώτο μη σύννομο κατά την άποψή της πρωτόκολλο παραλαβής, χωρίς το δικάσαν εφετείο να εξετάσει το σχετικό λόγο προσφυγής που αναφέρετο στη μη προσήκουσα πρόσκλησή του να παραστεί στη διενεργηθείσα

νομολογία εκ νέου, στις 30.8.1985 προσωρινή παραλαβή του έργου. Σχετικά ο αναιρεσείων είχε προβάλει με την προσφυγή του ότι δεν παραβρέθηκε στη δεύτερη προσωρινη παραλαβή γιατί είχε γίνει πριν την ώρα για την οποία είχε προσκληθεί και ότι τελικά έλαβε γνώση του δευτέρου πρωτοκόλλου, το οποίο υπέγραψε με επιφύλαξη, στις 9.9.1985, ενώ αυτό είχε συνταχθεί στις 30.8.85. Επί του ισχυρισμού αυτού της προσφυγής, ο οποίος είναι ουσιώδης, διότι εάν είναι αληθής θα έχει ως συνέπεια την ακυρότητα του δευτέρου πρωτοκόλλου προσωρινής παραλαβής, λόγω μη τηρήσεως κατά τα προαναφερθέντα της απαίτησης του νόμου για τη διενέργεια της παραλαβής παρουσία του αναδόχου, κατόπιν νομοτύπου κλήσεως αυτού να παραστεί, εκ της οποίας ακυρότητας εξαρτάται, όπως κρίθηκε και με την ως άνω …./1993 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η ισχύς του ανακληθέντος με αυτό προηγούμενου πρωτοκόλλου. Ως εκ τούτου για το λόγο αυτό βασίμως προβαλλόμενο, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, παρελκούσης ως αλυσιτελούς της εξετάσεως των λοιπών λόγων αναιρέσεως, η δε υπόθεση που χρειάζεται διευκρίνιση κατά το πραγματικό να παραπεμφθεί στο ίδιο διοικητικό εφετείο, προς περαιτέρω νόμιμη κρίση.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ∆ικαστήριο: ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Αριθ. Απόφασης: 71 Ετος: 2007 Περίληψη : Ο ανάδοχος δε δικαιούται να ζητήσει την καταβολή της αξίας εργασιών, πέραν εκείνων που προβλέπονται από τη σύμβαση, τις οποίες εξετέλεσε χωρίς προηγούμενη έγκρισή τους, με τη σύνταξη συγκριτικού πίνακα και, ενδεχομένως, πρωτοκόλλου καθορισμού νέων τιμών ή χωρίς έγγραφη διαταγή της Υπηρεσίας ή προφορική, καταχωρημένη στο ημερολόγιο του έργου. 2. Επειδή, κατά το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 1418/84 (Α΄23), «Ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να κατασκευάσει το έργο κατά τους όρους της σύμβασης και τις σύμφωνες προς αυτή και το νόμο έγγραφες εντολές του φορέα κατασκευής του έργου. .... Εξάλλου, το π.δ. 609/85 (Α΄223) ορίζει στο μεν άρθρο 34 παρ. 2 ότι « ... Ο ανάδοχος δεν δικαιούται σε αποζημίωση ή αύξηση τιμών για μεταβολές στα έργα που έγιναν χωρίς έγγραφη διαταγή έστω και αν αυτές βελτιώνουν το έργο. ... Σε επείγουσες περιπτώσεις η διαταγή για τροποποιήσεις ή συμπληρώσεις δίνεται προφορικά στον τόπο των έργων και καταχωρείται στο ημερολόγιο. ...., στο δε άρθρο 43 ότι «1. Ο φορέας κατασκευής του έργου έχει το δικαίωμα κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου να επιφέρει οποιεσδήποτε τροποποιήσεις στη μορφή του έργου, την ποιότητα, το είδος ή την ποσότητα των εργασιών, που επιβάλλονται για την αρτιότητα ή τη λειτουργικότητα του έργου. Ο ανάδοχος δεν μπορεί να προβεί σε καμιά αντίστοιχη τροποποίηση χωρίς έγγραφη εντολή. Για την πραγματοποίηση των μεταβολών που προβλέπονται στην προηγούμενη παράγραφο συντάσσεται συγκριτικός πίνακας ... 3. Αν στο συγκριτικό πίνακα περιλαμβάνονται και εργασίες για τις οποίες δεν υπάρχουν τιμές μονάδας ο συγκριτικός πίνακας συνοδεύεται από πρωτόκολλο που κανονίζει τις τιμές για τις εργασίες αυτές. ... 5. ... Μετά την έγκριση του συγκριτικού πίνακα ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να εκτελέσει τις σχετικές εργασίες ... 7. Αν υπάρχει ανάγκη να εκτελεσθούν πρόσθετες επείγουσες εργασίες ... μπορεί να εγκριθεί από την Προϊσταμένη Αρχή η εκτέλεσή τους πριν από τη σύνταξη του συγκριτικού πίνακα. .... Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, ο ανάδοχος δε δικαιούται να ζητήσει την καταβολή της αξίας εργασιών, πέραν εκείνων που προβλέπονται από τη σύμβαση, τις οποίες εξετέλεσε χωρίς προηγούμενη έγκρισή τους, με τη σύνταξη συγκριτικού

πίνακα και, ενδεχομένως, πρωτοκόλλου καθορισμού νέων τιμών ή χωρίς έγγραφη διαταγή της Υπηρεσίας ή προφορική, καταχωρημένη στο ημερολόγιο του έργου (ΣτΕ 347/2005, 667, 125720/03, 2710/02, 1838/1998). 3.Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Με την από 21.10.1992 σύμβαση, ανατέθηκε στον προσφεύγοντα η εκτέλεση του έργου «………» , αντί ποσού ………….., στο οποίο περιλαμβάνεται και ποσό …………. για απρόβλεπτες δαπάνες. Αντικείμενο της εργολαβίας ήταν, σύμφωνα με το άρθρο 12 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων, η διάνοιξη λάκκων φύτευσης ορισμένων διαστάσεων ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους, η φύτευση των φυταρίων, η μεταφορά συμπληρωματικού κηπαίου χώματος και κοπριάς στο χώρο της προς αναδάσωση επιφάνειας, η εγκατάσταση και λειτουργία του συστήματος άρδευσης και η άρδευση των φυταρίων αμέσως μετά τη φύτευση. Κατά τη διάρκεια των εργασιών, η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσία συνέταξε το 2ο Συγκριτικό Πίνακα και το 2ο Πρωτόκολλο Κανονισμού Τιμών Νέων Εργασιών, που φέρουν προχρονολογημένες ημερομηνίες, ήτοι 8.6.1994 και 6.7.1994 αντίστοιχα. Ο προσφεύγων άσκησε κατ’ αυτών, την από 10.11.1994 ένσταση, με την οποία πρόβαλε ότι μη ορθά συντάχθηκαν οι τιμές των νέων εργασιών και ότι οι επιμετρηθείσες ποσότητες εργασιών, που εκτέλεσε κατ’ εντολή της Υπηρεσίας, δεν έχουν περιληφθεί στο 2ο ΣΠ ή έχουν μειωθεί. Η Προϊσταμένη Αρχή, με την ……/5.1.95 απόφασή της, αφενός μεν ενέκρινε τις ανωτέρω πράξεις, αφετέρου δε απέρριψε την ένσταση του προσφεύγοντος, ο οποίος, κατόπιν αυτού, υπέβαλε την από 20.3.1995 αίτηση θεραπείας, η οποία απορρίφθηκε σιωπηρώς από τον Υπουργό ………... Κατά της τεκμαιρόμενης απόρριψης της αιτήσεως θεραπείας ο προσφεύγων άσκησε την από 3.8.1995 προσφυγή του, με την οποία ισχυρίστηκε ότι η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσία συνέταξε μειωμένες τιμές για τις νέες εργασίες α) τoυ άρθρου 4/ΝΤ (ΠΡΣ 5311.1), πότισμα διάσπαρτων φυτών με στάγδην με μεταφορά νερού από απόσταση 5 χλμ. με τιμή εφαρμογής ανά φυτό 14,22 δρχ, β)του άρθρου 5/ΝΤ (ΠΡΣ 5311.1), πότισμα διάσπαρτων φυτών με στάγδην με μεταφορά νερού από απόσταση 12 χλμ, με τιμή εφαρμογής 19,00 δρχ. και γ) του άρθρου ΠΡΣ 5311, πότισμα φυτών με βυτίο, με τιμή εφαρμογής 26,47 δρχ. ανά φυτό. Περαιτέρω, ισχυρίστηκε ότι μη νόμιμα η ∆ιευθύνουσα Υπηρεσία δεν συνέταξε νέες τιμές για τις παρακάτω νέες εργασίες που έχει αποδεχτεί με την τελική επιμέτρηση, ήτοι: Απομάκρυνση Βλαστήσεως (σκάλισμα-βοτάνισμα). Βάνα ορειχάλκινη 1 inc. Βάνα Ορειχάλκινη 1 1/2 inc. Βάνα ορειχάλκινη 2 inc. Βάνα Ορειχάλκινη 2 1/2 inc. Βάνα ορειχάλκινη 3 inc (προμήθεια και τοποθέτηση αυτών). Ρακόρ 1 1/2 inc Ρακόρ ΡΕ Φ75/3inc. Ρακόρ ΡΕ Φ90/3inc. Ρακόρ ΡΕ Φ110/3inc. ΤΑΦ γαλβ. ΒΤ διαμ. Φ3X9X3inc και φίλτρο δίσκων (προμήθεια και τοποθέτηση αυτών). Εξάλλου, ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι μη ορθά έγιναν περικοπές στις ποσότητες των παρακάτω εργασιών που είχαν εκτελεστεί και επιμετρηθεί: 1)Ύδωρ-άντληση μετά της μεταφοράς αυτού δια σωλήνων μέχρι αποστάσεως 50 μ. και της εργασίας πληρώσεως της δεξαμενής του αυτοκινήτου ή βυτιοφόρου (ΑΤ 1.1.). Κατά τον προσφεύγοντα εκτελέστηκε η εργασία αυτή σε ποσότητα 8908 Μ3. Η ∆/νουσα Υπηρεσία δεν την συμπεριέλαβε στον 2° ΣΠ ως μη αποτελούσα συμβατική εργασία, ούτε ως εγκριθείσα νέα. 2)Καθαρά μεταφορά κηπαίου χώματος ή μίγματος κλπ (ΑΤ 1.2). Κατά τον προσφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 55.000 Μ3/χλμ. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία κατά ποσότητα 1000 Μ3/χλμ. 3) Επένδυση εδάφους δια γαιώδους υλικού (ΑΤ 1.3). Κατά τον προσφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 78760 Μ2, κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία κατά ποσότητα 45600 Μ2 βάσει του 2ου ΣΠ και κατά 55553 Μ2 βάσει της τελικής επιμέτρησης. 4) Μεταφορά νερού σε κατά παραδοχή απόσταση 5 χλμ. (ΑΤ 1.4). Κατά τον προσφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 1214 Μ3. Από τη

∆/νουσα Υπηρεσία η εργασία αυτή δεν αναγνωρίστηκε. 5) Πλήρωση λάκκων φυτών με μίγμα χώματος και κοπριάς (ΑΤ 1.5). κατά τον προσφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 217,18 Μ3. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 100 Μ3. 6) Ανοιγμα λάκκων φυτών διαστάσεων 0,50 Χ 0,50 Χ 0,50 (ΑΤ 1,6). Κατά τον προσφεύγοντα διανοίχτηκαν 28039 τεμάχια Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 25882 τεμάχια βάσει τελικής επιμέτρησης και 26.000. τεμάχια βάσει ΣΠ. 7) Ανοιγμα λάκκων διαστ. 0,35 Χ 0,35 Χ 0,35 (ΑΤ 1.7). Κατά τον προσφεύγοντα διανοίχτηκαν 9559 τεμάχια. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 8500 τεμάχια βάσει ΣΠ (βάσει τελικής επιμέτρησης 8263 τεμάχια). 8) Ανοιγμα λάκκων διαστάσεων 0,40 Χ 0,40 Χ 0,340 (ΑΤ 1.8). Κατά τον προσφεύγοντα μηδέν. Ομοίως, και η ∆/νουσα Υπηρεσία μηδέν. 9) Φύτευση καλ/κών δένδρων Β' κατηγορία (ΑΤ 1.9). Κατά τον προσφεύγοντα φυτεύτηκαν 28.039 τεμάχια. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία φυτεύτηκαν 26000 τεμάχια βάσει ΣΠ (βάσει τελικής επιμέτρησης 2588 τεμάχια).10) Φύτευση καλ/κων θάμνων (Α.Τ/10). Κατά τον προσφεύγοντα φυτεύτηκαν 9559 τεμάχια, κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 8.500 τεμάχια (βάσει τελικής επιμέτρησης 8.263 τεμάχια).11) Σχηματισμός λεκανών άρδευσης φυτών 1 έτους (ΑΤ 1.12). Κατά τον προσφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 14238 τεμαχίων. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία, μηδέν (βάσει τελικής επιμέτρησης 12975 τεμάχια).12) Σχηματισμός κόμης παλαιών θάμνων (ΑΤ 1.13). Κατά τον προσφεύγοντα έγινε σχηματισμός κόμης σε 1585 τεμάχια. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία σε 1.000 τεμάχια. 13) Σχηματισμός κόμης παλαιών δένδρων (ΑΤ 1.14). Κατά τον προσφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 3580 τεμαχίων. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία κατά ποσότητα 2500 τεμαχίων.14) Σχηματισμός λεκανών αρδεύσεως Α' και Β' έτους (ΑΤ 1.15). Κατά τον προσφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 37598 τεμαχίων. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία κατά ποσότητα 32.145 τεμαχίων. 15) Σωλήνας ΡΕ/Φ16-6ΑΤΜ (ΑΤ 2.1). Κατά τον προσφεύγοντα τοποθετήθηκαν 132.399 μέτρα. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 132399 μέτρα, βάσει 2ου ΣΠ και κατά 91.018 μέτρα βάσει τελικής επιμέτρησης. 16) Σωλήνας ΡΕ/Φ40-6ΑΤΜ (ΑΤ 2.2.). Κατά τον προσφεύγοντα τοποθετήθηκαν 6080 τεμάχια. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 5720 τεμάχια.17) Σωλήνας ΡΕ/Φ75-6ΑΤΜ (ΑΤ 2.3). Κατά τον προσφεύγοντα τοποθετήθηκαν 860 μέτρα. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 880 μέτρα. 18) Σωλήνας ΡΕ/Φ90/6 ΑΤΜ (ΑΤ 2.4). Κατά τον προσφεύγοντα τοποθετήθηκαν 600 μέτρα. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 481 μέτρα. 19) Σωλήνας ΡΕ/Φ 110-6 ΑΤΜ (ΑΤ 2.5). Κατά τον προσφεύγοντα τοποθετήθηκαν 560 μέτρα. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία 500 μέτρα. 20) Προμήθεια και τοποθέτηση 13 πλαστικών δεξαμενών και 21) κατασκευή νέας περίφραξης. Για τις εργασίες αυτές δεν υπάρχει διαφορά. 22) Αρδευση φυτών με βυτία σε φυτά διάσπαρτα (ΑΤ 1/1 ΠΚΤΜΝΕ). Κατά τον προσφεύγοντα η εργασία αυτή εκτελέστηκε κατά ποσότητα 51.500 τεμαχ. Κατά τη ∆/νουσα Υπηρεσία κατά ποσότητα 37.652 τεμάχια. 23) Ύδωρ πηγής (ΑΤ 2/10 ΠΚΤΜΝΕ). Κατά τον προσφεύγοντα αγοράστηκε νερό 3646 Μ3. Η ∆/νουσα Υπηρεσία δεν αναγνώρισε την αγορά του νερού και 24) (α/α τελικής επιμέτρησης 25) Μεταφορά νερού σε μέση απόσταση 12 χλμ. Κατά τον προσφεύγοντα μεταφέρθηκε ποσότητα νερού 2357 Μ3. Από τη ∆/νουσα Υπηρεσία δεν αναγνωρίστηκε η εργασία αυτή για τον αμέσως παραπάνω λόγο. Ενόψει αυτών, το ∆ιοικητικό Εφετείο με την 2606/1998 απόφασή του, έκρινε ότι για τις εργασίες των άρθρων 4/ΝΤ, 5/ΝΤ και ΠΡΣ 5311 πρέπει να εφαρμοσθούν οι τιμές του 1ου ΠΚΤΜΝΕ για τις αρδεύσεις μέχρι τον Αύγουστο του έτους 1994, ότι γι' αυτές που έγιναν μετά τον Αύγουστο (που το νερό παρεχωρείτο δωρεάν), καθώς και για τη νέα εργασία της απομάκρυνσης της βλάστησης (βοτάνισμα και σκάλισμα) και για τα διάφορα εξαρτήματα των σωλήνων (των οποίων η ποσότητα δεν αμφισβητείται), πρέπει να συνταχθούν νέες τιμές και αφού έλαβε υπόψη

ότι με την 2605/1998 απόφαση του ίδιου ∆ικαστηρίου έγιναν δεκτές οι παρακάτω ποσότητες των παραπάνω συμβατικών και νέων εργασιών που εκτελέστηκαν, έκρινε ότι η ∆/νουσα Υπηρεσία έπρεπε να υποχρεωθεί να συντάξει νέο ΠΚΤΜΝΕ και νέο Σ.Π., με τα παρακάτω μεγέθη ποσοτήτων: ήτοι: Για τις εργασίες των άρθρων: ΑΤ 1.1 κατά ποσότητα μηδέν, ΑΤ 1.2 κατά ποσότητα 1000 Μ3, ΑΤ 1.3 κατά ποσότητα 78291,25 Μ2, ΑΤ 1.4 κατά ποσότητα 1214 Μ3/χλμ., ΑΤ 1.5 κατά ποσότητα 100 Μ3, ΑΤ 1.6 κατά ποσότητα 25882 τεμ., ΑΤ 1.7 κατά ποσότητα 9118 τεμ., ΑΤ 1.8 ποσότητα μηδέν, ΑΤ 1.9 κατά ποσότητα 25882 τεμ, ΑΤ 1.10 κατά ποσότητα 9118 τεμ., ΑΤ 1.11 κατά ποσότητα μηδέν, ΑΤ 1.12 κατά ποσότητα 12975 τεμ., ΑΤ 1.13 κατά ποσότητα 1000 τεμάχια, Α.Τ. 1.14 κατά ποσότητα 2500 τεμ, ΑΤ 1.15 κατά ποσότητα 35000 τεμ, ΑΤ 1.16 κατά ποσότητα 132.399 μέτρα για την προμήθεια (αγορά) αυτών και κατά ποσότητα 105.919 μέτρα για την εργασία τοποθέτησης τους, ΑΤ 1.17 κατά ποσότητα 5720 Μ4, ΑΤ 1.18 κατά ποσότητα 880 μμ, ΑΤ 1.19 κατά ποσότητα 481 μμ, ΑΤ 1.20 κατά ποσότητα 500 μμ, ΑΤ 1.21 κατά ποσότητα 13 τεμ, ΑΤ 1.22 κατά ποσότητα μηδέν, ΑΤ 1/1 ΠΚΤΜΝΕ κατά ποσότητα 42000 τεμ., ΑΤ 2/1° ΠΚΤΜΝΕ κατά ποσότητα 3646 Μ3, ΑΤ 3/1° ΠΚΤΜΝΕ κατά ποσότητα 2357 Μ3, ʼρθρο 4/ΝΤ (ΠΡΣ 5311.1) κατά ποσότητα 184278 τεμ., (με νέα τιμή). ʼρθρο 10/2ου ΠΚΤΜΝΕ (Απομάκρυνση βλαστήσεως, ήτοι σκάλισμα-βοτάνισμα) κατά ποσότητα 10658 τεμαχίων. Βάνα ορειχάλκινη 1inc τεμ. 8. Βάνα ορειχάλκινη 11/2 inc τεμ. 20. Ρακόρ 11/2 τεμ. 36. Ρακόρ ΡΕ Φ 75/3 inc τεμ. 10. Ρακόρ ΡΕ Φ 90/3 ίηc τεμ. 5. Ρακόρ ΡΕ Φ 110/3 ίηc τεμ. 4, ΤΑΦ γλαβ. ΒΤ διαμ. 3Χ 3Χ3 ποσότητα 1 και Φίλτρο δίσκων Φ40 τεμ. 1. Η παραπάνω απόφαση αναιρέθηκε με την αιτιολογία ότι άφησε αναπάντητο τον ισχυρισμό του Ελληνικού ∆ημοσίου ότι οι πιο πάνω εργασίες εκτελέστηκαν από τον ανάδοχο χωρίς να προηγηθεί έγγραφη εντολή και σύνταξη Σ.Π. 4. Επειδή, όπως κρίθηκε με την αναιρετική απόφαση, η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 57 παρ.2 του π.δ.18/1989, δεσμεύει το ∆ικαστήριο της παραπομπής, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποστεί από την απόφαση του ΣτΕ ως προς τα ζητήματα που κρίθηκαν μ’ αυτή, δεν είναι επιτρεπτή η αναγνώριση νέων εργασιών και τιμών. χωρίς έγγραφη διαταγή της Υπηρεσίας ή προφορική καταχωρημένη στο ημερολόγιο του έργου, ο αντίθετος δε ισχυρισμός, που προβάλλεται με το από 26.9.2006 υπόμνημα των κληρονόμων του προσφεύγοντος που συνεχίζουν τη δίκη, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Εξάλλου, με την προαναφερόμενη απόφαση του ΣτΕ αναιρέθηκε εν όλω η ……/1998 απόφαση του ∆ιοικητικού Εφετείου και συνεπώς πρέπει να εξεταστεί ως προς όλες τις νέες εργασίες και τις ποσότητες των εργασιών, που δεν είχαν περιληφθεί στο 2ο Σ.Π. ή είχαν μειωθεί και έγιναν δεκτές με την τελευταία δικαστική απόφαση, η ύπαρξη προηγούμενης σχετικής έγγραφης διαταγής, ο αντίθετος δε ισχυρισμός, που προβάλλεται με το από 26.9.2006 υπόμνημα των κληρονόμων του προσφεύγοντος που συνεχίζουν τη δίκη, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Με τα δεδομένα αυτά, το ∆ικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη ότι, μεταξύ των στοιχείων που προσκομίστηκαν στη δικογραφία, υπάρχει έγγραφη διαταγή για την εκτέλεση της νέας εργασίας της απομάκρυνσης της βλάστησης (βοτάνισμα-σκάλισμα) (βλ. το ………./25.4.1994 έγγραφο του ∆ιευθυντή ……….., που απευθύνεται στον προσφεύγοντα), ότι με την 2605/1998 απόφαση του ∆ικαστηρίου αυτού, με την οποία έγινε εν μέρει δεκτή η από 25.10.1995 προσφυγή του προσφεύγοντος επί διαφοράς που ανέκυψε κατά την εκτέλεση του ίδιου πιο πάνω έργου και ειδικότερα από την τελική επιμέτρηση του ένδικου έργου και η οποία (απόφαση) κατέστη αμετάκλητη (βλ. την ……./2004 απόφαση του ΣτΕ, με την οποία απορρίφθηκε η σχετική αίτηση αναιρέσεως) έγινε δεκτή η εκτέλεση της παραπάνω εργασίας κατά ποσότητα 10658 τεμαχίων, κρίνει ότι πρέπει να συνταχθεί ΠΚΤΜΝΕ για τον κανονισμό της τιμής της εργασίας της απομάκρυνσης της βλάστησης

νομολογία (βοτάνισμα-σκάλισμα) και να περιληφθεί αυτή σε Σ.Π. με την παραπάνω ποσότητα, όπως βάσιμα ζητείται με την κρινόμενη προσφυγή, ο αντίθετος δε ισχυρισμός που προβάλλει το Ελληνικό ∆ημόσιο, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Αντίθετα, μεταξύ των στοιχείων που προσκομίστηκαν στη δικογραφία δεν υπάρχει έγγραφη διαταγή της Υπηρεσίας ή προφορική καταχωρημένη στο ημερολόγιο του έργου για όλες τις υπόλοιπες εργασίες, όπως βάσιμα προβάλλεται από το Ελληνικό ∆ημόσιο, ο αντίθετος δε λόγος της κρινόμενης προσφυγής πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Συνεπώς, δεν είναι δυνατή η αναγνώριση αποζημίωσης για τις εργασίες αυτές, αφού εκτελέστηκαν από τον ανάδοχο χωρίς να προηγηθεί έγγραφη διαταγή της Υπηρεσίας και σύνταξη Σ.Π.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ∆ικαστήριο: ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΤΜΗΜΑ VI Αριθ. Πράξης: 55 Ετος: 2007 Περίληψη: Ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων, που ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο, είναι πλήρης, καθολικός και αυτεπάγγελτος. Ο παρεχόμενος από τα πολιτικά δικαστήρια ή το ΣτΕ προσωρινός ή οριστικός δικαστικός έλεγχος των παρανόμων πράξεων ή παραλείψεων της αναθέτουσας αρχής παρέχεται μόνο στο μέτρο που ζητείται και υπόκειται σε δικονομικούς περιορισμούς. Το Ελεγκτικό Συνέδριο δεσμεύεται μόνο από το δεδικασμένο, αλλά όχι και από το προσωρινό δεδικασμένο των αποφάσεων των δικαστηρίων αυτών. Με την υπό κρίση αίτηση η οποία συμπληρώνεται με το από 14.2.2007 νόμιμα κατατεθέν υπόμνημα, ζητείται η ανάκληση της ……./2007 Πράξης του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «…..» προϋπολογιζόμενης δαπάνης ……………., άλλως δε η αναστολή της υπογραφής της σύμβασης τουλάχιστον έως ότου εκδοθεί οριστική απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας, ενώπιον του οποίου έχει ασκηθεί αίτηση ακυρώσεως κατά της ΚΥΑ ……../5.12.2003 για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων του ως άνω έργου, η οποία έχει ήδη συζητηθεί στις 7.12.2005. Το Σύνταγμα, όπως ισχύει μετά την αναθεώρηση του 2001, ορίζει στο άρθρο 24 §1 ότι: «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός» και στο άρθρο 98 §1 περ. β' ότι στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανήκει «ο έλεγχος συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας, στις οποίες αντισυμβαλλόμενος είναι το ∆ημόσιο ή άλλο νομικό πρόσωπο που εξομοιώνεται με το ∆ημόσιο από την άποψη αυτή, όπως νόμος ορίζει». Περαιτέρω και σε αρμονία με την ως άνω συνταγματική επιταγή του άρθρου 98 §1 περ. β, με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 3060/2002 «Ρύθμιση θεμάτων αρμοδιότητος του Υπουργείου ∆ικαιοσύνης» (ΦΕΚ Α1 242) ορίζεται ότι: «Η §1 του άρθρου 8 του ν. 2741/1999, με το οποίο αντικαταστάθηκε εν μέρει η §7 του άρθρου 19 του π.δ. 774/1980 «περί κωδικοποιήσεως εις ενιαίον κείμενον των περί Ελεγκτικού Συνεδρίου ισχυουσών διατάξεων κ.λπ.» (ΦΕΚ 189 Α' ), η οποία προστέθηκε με το άρθρο 15 του ν. 2145/ 1993, τροποποιείται ως εξής: «... για την εκτέλεση έργων από το ∆ημόσιο, τα ν.π.δ.δ. και τις δημόσιες επιχειρήσεις ή οργανισμούς, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων υπερβαίνει το ποσό του ενός δισεκατομμυρίου, (1.000. 000.000) δραχμών ή δύο εκατομμυρίων εννιακοσίων χιλιάδων (2.900.000) ευρώ, διενεργείται υποχρεωτικά έλεγχος νομιμότητας της οικείας συμβάσεως, πριν από τη σύναψη της, από Κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου ... Εάν δεν διενεργηθεί ο έλεγχος, η σύμβαση που

συνάπτεται είναι άκυρη ...». Εξάλλου, με τις διατάξεις της §27 του άρθρου 12 του ν.3310/2005 (ΦΕΚ Α' 30) ορίζεται ότι: «α) Ο προβλεπόμενος από τη διάταξη της §7 του άρθρου 19 του π.δ. 774/1980 ... έλεγχος νομιμότητας ... διενεργείται υποχρεωτικά, πριν από τη σύναψη τους, από Κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου (1.000.000,00) ευρώ». Τέλος, με τις διατάξεις του ως άνω άρθρου 2 του ν. 3060/2002 ορίζεται περαιτέρω ότι: «... Αιτήσεις ανακλήσεως των Πράξεων των Κλιμακίων σε περίπτωση πλάνης περί τα πράγματα ή το νόμο υποβάλλονται στη γραμματεία του αρμόδιου τμήματος από αυτόν που έχει σπουδαίο έννομο συμφέρον προς τούτο ή από τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας χάριν του δημοσίου συμφέροντος, μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την κοινοποίηση της Πράξεως του Κλιμακίου στον οικείο φορέα και στον Γενικό Επίτροπο. Η αίτηση ανακλήσεως κοινοποιείται χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, με επιμέλεια του αιτούντος, σε καθέναν που έχει έννομο συμφέρον ... Στις περιπτώσεις ασκήσεως αιτήσεως ανακλήσεως έχουν δικαίωμα να υποβάλουν σημειώματα και αυτοί που έχουν έννομο συμφέρον μέσα σε τρεις (3) εργάσιμες ημέρες από την κατάθεση των αιτήσεων στη Γραμματεία του αρμόδιου Τμήματος. Η προθεσμία για την υποβολή σημειωμάτων μπορεί να παραταθεί για τρεις (3) ακόμη εργάσιμες ημέρες. Τις αιτήσεις ανακλήσεως εξετάζει Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο και αποφαίνεται επ' αυτών μέσα σε τριάντα (30) εργάσιμες ημέρες από την κατάθεση τους ...». Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων του ν. 3060/2002, με τον οποίο θεσπίστηκε πλήρες σύστημα δικαστικής προστασίας, σε δύο βαθμούς, αυτών που έχουν έννομο συμφέρον από τον έλεγχο, η συνδρομή εννόμου συμφέροντος, και δη σπουδαίου, του ιδιώτη που αιτείται την ανάκληση της Πράξης του Κλιμακίου, αποτελεί αναγκαία διαδικαστική προϋπόθεση της δίκης ενώπιον του παρόντος, αρμόδιου σύμφωνα με τη Φ.Γ8/15686/ 8.7.2002 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΦΕΚ Β' 1242/ 23.9.2002) Τμήματος, που ερευνάται αυτεπαγγέλτως από το ∆ικαστήριο τούτο και η έλλειψη της οποίας καθιστά την αίτηση απορριπτέα ως απαράδεκτη. Για να τύχει δε ο αιτών της προβλεπόμενης από τις ως άνω διατάξεις δικαστικής προστασίας, πρέπει το έννομο συμφέρον, το οποίο αυτός επικαλείται, κατ’ αρχήν να είναι προσωπικό, υπό την έννοια της ύπαρξης ιδιαίτερου (ατομικού) δεσμού που να τον συνδέει με την προσβαλλόμενη Πράξη και τις εξ αυτής απορρέουσες συνέπειες, μη αρκούντος του γενικού ενδιαφέροντος που οποιοσδήποτε διοικούμενος θα μπορούσε να επιδείξει για την τήρηση της αρχής της νομιμότητας, όσον αφορά τις διαδικασίες ανάθεσης έργων. Πρέπει, επιπλέον, το έννομο συμφέρον αυτού να είναι άμεσο και ενεστώς, απαιτείται, δηλαδή, η παραδοχή των λόγων ανάκλησης να συνεπάγεται ευθέως ευμενή μεταβολή στη θιγείσα από την πληττόμενη Πράξη νομική ή πραγματική κατάσταση του αιτούντος, και όχι απλή προσδοκία ή ελπίδα κτήσης από αυτόν δικαιώματος στο μέλλον (βλ. Πράξεις VI ΤμΕΣ 33, 59, 99/2005, 47/2003). Στα πλαίσια όμως της συνταγματικά κατοχυρωμένης προστασίας του περιβάλλοντος και δεδομένου ότι, αφενός το άρθρο 24 §1 του Συντάγματος μπορεί να αποτελέσει βάση για την παροχή πλήρους δικαστικής προστασίας σε οποιονδήποτε τη ζητήσει εφόσον προσβάλλεται το δικαίωμα του στο περιβάλλον, αφετέρου το ∆ικαστήριο του Ελεγκτικού Συνεδρίου από 17.4. 2001 κατέστη ο φυσικός δικαστής - ελεγκτής της νομιμότητας των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας πριν από τη σύναψη τους και όλων των πράξεων της σχετικής διοικητικής διαδικασίας που προηγείται της σύναψης τους (Πρακτικά ΟλΕΣ 3ης Γ.Σ. της 23.2.2005), η προϋπόθεση της ύπαρξης σπουδαίου εννόμου συμφέροντος για την άσκηση αίτησης ανάκλησης του άρθρου 2 του ν. 3060/ 2002, ειδικά όσον αφορά στην τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, συντρέχει στο πρόσωπο ∆ήμου,

ο οποίος αν και δεν συμμετείχε στη διαγωνισπκή διαδικασία, εντούτοις το επίμαχο έργο πρόκειται να κατασκευασθεί εντός των διοικητικών του ορίων, ή ο οποίος γειτνιάζει με το ∆ήμο εντός των ορίων του οποίου θα εκτελεσθεί το έργο, ενόψει και του κριτηρίου της «τοπικής εγγύτητας» του προσώπου με το περιβαλλοντικό αγαθό το οποίο προσβάλλεται και του οποίου ζητεί την προστασία (πρβλ. Πράξη VI Τμ.Ε.Σ. 99/2005, βλ. ΣτΕ 978/2005, 327/1999). Εξάλλου, η προϋπόθεση αυτή της ύπαρξης εννόμου συμφέροντος στο πρόσωπο του αιτούντος την ανάκληση Πράξης του Κλιμακίου λόγω μη τήρησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, συντρέχει και όταν «αιτών» την ανάκληση είναι σωματείο, το οποίο με βάση το καταστατικό του έχει ως σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος (βλ. ΣτΕ 1187/2006, 3266/2005) και ειδικότερα στην περιοχή εντός της οποίας πρόκειται να κατασκευασθεί το επίμαχο έργο. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω και δεδομένου ότι το ελεγχόμενο έργο «…………» θα εκτελεσθεί εντός των διοικητικών ορίων της Κοινότητας ………, με την οποία γειτνιάζει η Κοινότητα ………., σκοποί δε του σωματείου με την επωνυμία «……………….». που εδρεύει στο ……… Αττικής, είναι, σύμφωνα με το άρθρο 2 του καταστατικού του, μεταξύ άλλων «η μελέτη, προστασία και αναβάθμιση του περιβάλλοντος στη Β.Α. Αττική», «η πρόληψη και αντικατάσταση περιβαλλοντικών βλαβών», «η προστασία των δασών και ακτών και της θάλασσας της Β.Α. Αττικής από τη μόλυνση και οικολογική υποβάθμιση», «η υποστήριξη της πολιτικής Μηδέν Απόβλητα στη ∆ιαχείριση των αποβλήτων», η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης παραδεκτώς υποβάλλεται ενώπιον του Τμήματος τούτου, έχει δε ασκηθεί εμπροθέσμως και κατά τα λοιπά νομοτύπως. Επομένως, είναι τυπικά δεκτή και πρέπει να εξετασθεί ως προς τη βασιμότητα της. Περαιτέρω, το νομικό μας σύστημα, αποβλέποντας στην ενίσχυση των αρχών της διαφάνειας, της διασφάλισης υγιούς και ανόθευτου ανταγωνισμού, της εμπέδωσης της εμπιστοσύνης των διοικούμενων και της προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος, έχει καθιερώσει, όσον αφορά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας, πέραν της προσωρινής και οριστικής δικαστικής προστασίας των συμφερόντων των φυσικών ή νομικών προσώπων που συμμετέχουν στις διαδικασίες ανάδειξης αναδόχων δημοσίων συμβάσεων, διπλό, παράλληλο, αυτοτελή και ανεξάρτητο έλεγχο των

ενεργειών/πράξεων της αναθέτουσας αρχής. Ειδικότερα, το διπλό αυτό σύστημα ελέγχου περιλαμβάνει αφενός μεν τον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο οποίος, αποβλέποντας κατά κύριο λόγο στην εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, είναι πλήρης, καθολικός και αυτεπάγγελτος, εκτείνεται δηλαδή στο σύνολο της διαδικασίας, χωρίς να περιορίζεται στην έρευνα συγκεκριμένων λόγων ή αιτιάσεων ή από προϋποθέσεις παραδεκτού ή άλλους δικονομικούς κανόνες, αφετέρου δε την προσωρινή (αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατ' εφαρμογή των διατάξεων του ν. 2522/1997) και οριστική δικαστική προστασία (αίτηση ακύρωσης ή κύρια αγωγή) που παρέχεται από τα πολιτικά δικαστήρια ή το ΣτΕ (ανάλογα με την υπαγωγή της σύμβασης στο ιδιωτικό ή στο δημόσιο δίκαιο) και η οποία, αποβλέποντας στην προάσπιση των συμφερόντων των συμμετεχόντων στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου από παράνομες πράξεις ή παραλείψεις της αναθέτουσας αρχής, παρέχεται, σε αντίθεση με τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μόνο στο μέτρο που ζητείται, περιορίζεται δηλαδή μόνο στην έρευνα των λόγων και των αιτιάσεων που προβάλλονται με τα σχετικά δικόγραφα και υπόκειται σε περιορισμούς παραδεκτού και άλλους δικονομικούς περιορισμούς. Κατά συνέπεια, η αναθέτουσα αρχή δεσμεύεται διττώς στο μέτρο που στο πλαίσιο εκάστου των προαναφερόμενων συστημάτων ελέγχου και κατ' εφαρμογή ενός εκάστου των δύο αυτών ιδιαίτερων πλεγμάτων διατάξεων ασκούνται οι αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρϊου ή η δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων και του ΣτΕ. Ενόψει δε της αυτοτέλειας των ως άνω συστημάτων ελέγχου, το Ελεγκτικό Συνέδριο (Κλιμάκιο ή Τμήμα) κατά τη διενέργεια του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των δημόσιων συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας, δεν δεσμεύεται από το προσωρινό δεδικασμένο απόφασης Μονομελούς Πρωτοδικείου ή της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι, κατά την εξέταση των παρεμπιπτόντως αναφυομένων ζητημάτων κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου ή του προληπτικού ελέγχου των δαπανών δεν δεσμεύεται και από το δεδικασμένο που τυχόν υφίσταται από αποφάσεις των δικαστηρίων που έχουν κατά το Σύνταγμα δικαιοδοσία προς επίλυση τους.

επιχειρηματικά νέα

Πλέγματα FitSteel FitSteel Πλέγματα Ειδικών Απαιτήσεων Περιγραφή Προϊόντος Τα πλέγματα ειδικών απαιτήσεων FitSteel είναι φύλλα πλέγματος με διάταξη του κυρίως οπλισμού κατά μία ή δύο διευθύνσεις. Τα πλέγματα FitSteel έρχονται να καλύψουν όλες τις περιπτώσεις όπλισης τεχνικών έργων (πλάκες, τοιχώματα, εδαφόπλακες, δοκούς, κλπ.) και εξασφαλίζουν ταχύτητα στην κατασκευή, χαμηλό κόστος εργατικών και αυστηρή τήρηση των προδιαγραφών όπλισης. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν επίπεδα φύλλα ή μετά από επεξεργασία-διαμόρφωση. Χαρακτηριστικά πλεγμάτων FitSteel Μεγάλη δυνατότητα επιλογής διαστάσεων (0,80m-15,00m μήκος, 1,20m-3,45m πλάτος), διαμέτρων, αποστάσεων και μήκους των ελεύθερων άκρων του οπλισμού · Οι διαστάσεις των πλεγμάτων FitSteel έχουν ακριβή γεωμετρικά χαρακτηριστικά (μήκος, πλάτος και αποστάσεις οπλισμών) · Ο οπλισμός είναι χάλυβας ΕΧΘ υψηλής αντοχής και ολκιμότητας κατηγορίας B500C πιστοποιημένος από τον ΕΛΟΤ · Κατασκευάζονται με εγγυημένη βιομηχανική ποιότητα, σύμφωνα με τον Κανονισμό Τεχνολογίας Χαλύβων (ΚΤΧ) ·

Πλεονεκτήματα από τη χρήση των πλεγμάτων FitSteel · Οικονομία στο κόστος κατασκευής έναντι της παραδοσιακής όπλισης “με το χέρι” · Κάλυψη όλων των αναγκών σε μία κατασκευή · ∆υνατότητα όπλισης γραμμικών και επιφανειακών στοιχείων μιας κατασκευής · Αξιοπιστία στη σωστή απόσταση μεταξύ των ράβδων · Ευχέρεια στην τοποθέτησή του στο εργοτάξιο ∆υνατότητες παραγωγής FitSteel Μήκος (m) Πλάτος (m) ∆ιάμετρος διαμήκους οπλισμού (mm) ∆ιάμετρος εγκάρσιου οπλισμού (mm) Αποστάσεις διαμηκών ράβδων (mm) Αποστάσεις εγκάρσιων ράβδων (mm) Μέγιστη απόσταση ακραίων διαμηκών ράβδων (mm) Ελεύθερο άκρο

0,80m - 15,00m 1,20m - 3,45m Φ6 - Φ25 Φ6 - Φ16 75mm και άνω 50mm και άνω 3.200mm κατόπιν συνεννόησης

Παρατήρηση: Για λόγους μεταφοράς η μία διάσταση του πλέγματος πρέπει να είναι ίση ή μικρότερη από 2,60m. Τα πλέγματα ειδικών απαιτήσεων FitSteel διατίθενται σε δύο διαφορετικούς τύπους: FitSteel 1 O διαμήκης οπλισμός του πλέγματος είναι χάλυβας ΕΧΘ κατηγορίας B500C και οι εγκάρσιες ράβδοι είναι από λείο χάλυβα διαμέτρου Φ6.

FitSteel 2 O διαμήκης και ο εγκάρσιος οπλισμός του πλέγματος είναι χάλυβας ΕΧΘ κατηγορίας B500C.

στοιχεία συνδέσμων

ΑΓΡΙΝΙΟΥ

T & F: 26410-27794

Αναστασιάδη 16

301 00 ΑΓΡΙΝΙΟ

ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ

T: 26910-029243, F: 068477

Μητροπόλεως 43-43

251 00 ΑΙΓΙΟ

ΑΡΓΟΛΙ∆ΑΣ

T & F: 27510-21710

Σημιτζοπούλου 14

211 00 ΝΑΥΠΛΙΟ

ΑΡΚΑ∆ΙΑΣ

T & F: 2710-239133

Πλ. Αγ. ∆ημητρίου 15

221 00 ΤΡΙΠΟΛΗ

ΑΡΤΑΣ

T: 26810-77136, F: 73481

Γώγου Μπάκολα

471 00 ΑΡΤΑ

ΒΟΙΩΤΙΑΣ

T: 22610-22382, F: 27685

Γραφ. κ. Αργυρίου Π. Μαχητών 37

321 00 ΛΕΙΒΑ∆ΙΑ

ΓΡΕΒΕΝΩΝ

T: 24620-87644, F: 87643

Πλ. Αιμιλιανού

511 00 ΓΡΕΒΕΝΑ

∆ΡΑΜΑΣ

T: 25210-21780, F: 25506

Μεγ. Αλεξάνδρου 49

661 00 ∆ΡΑΜΑ

∆. ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ

T & F: 24610-39568

Μπουσίου & Εστίας 3

501 00 ΚΟΖΑΝΗ

∆Ω∆ΕΚΑΝΗΣΟΥ

T: 22410-29600, F: 30941

Γρ. Ατταβύρου 14

851 00 ΡΟ∆ΟΣ

ΕΒΡΟΥ

T: 25510-37645, F: 37646

Εμπορίου 5Α

681 00 ΑΛΕΞ/ΛΗ

ΕΥΒΟΙΑΣ

T: 22210-21578, F: 60374

Αντωνίου ∆ούνα 1

341 00 ΧΑΛΚΙ∆Α

ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

T: 22370-22440, F: 80294

Καραϊσκάκη 4

361 00ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ

ΖΑΚΥΝΘΟΥ

T: 26950-48163, F: 41463

Φιλιτά 30

291 00 ΖΑΚΥΝΘΟΣ

ΗΛΕΙΑΣ

T & F: 26210-28098

28ης Οκτωβρίου & Καστόρχη 2

271 00 ΠΥΡΓΟΣ

ΗΜΑΘΙΑΣ

T: 23310-21060, F: 21950

Ιεραρχών 1

591 00 ΒΕΡΟΙΑ

ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

T & F: 2810-281101

Tαξιάρχου Μαρκοπούλου 18-20

712 01 ΗΡΑΚΛΕΙΟ

ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ & Κ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ T: 2310-277231, 277656

Αριστοτέλους 14

546 23 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΘΡΑΚΗΣ

Ορφέως 7

691 00 ΚΟΜΟΤΗΝΗ

T: 25310-26042, F: 25155

ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

T: 26510-21482, 23678

Ν. Ζέρβα 4-6

453 32 ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΚΑΒΑΛΑΣ

T: 2510-222827, F: 231046

∆αγκλή 8

654 03 ΚΑΒΑΛΑ

ΚΑΡ∆ΙΤΣΑΣ

T & F: 24410-76947

Καζαμπάκα 4

431 00 ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ

ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

T: 24670-29858, F: 29855

∆ιοικητηρίου 4

521 00 ΚΑΣΤΟΡΙΑ

ΚΕΡΚΥΡΑΣ

T: 26610-40986, F: 25180

Θεοτόκη 25

491 00 ΚΕΡΚΥΡΑ

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ

T: 26710-24510, F: 24515

Λ. Βεργωτή 14

281 00 ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ

ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ

T: 27410-26491, F: 73577

Κροκιδά 73

201 00 ΚΟΡΙΝΘΟΣ

ΚΥΚΛΑ∆ΩΝ

T: 22810-83615, F: 86562

Ακτή Πετρου Ράλλη & Άνδρου 1

841 00 ΣΥΡΟΣ

ΛΑΚΩΝΙΑΣ

T: 27310-24120, F: 20352

Ηρακλείδων 6

231 00 ΣΠΑΡΤΗ

ΛΑΡΙΣΑΣ

T: 2410-535566, F: 255718

Καλλιθέας 7 & Τζαβέλλα

412 22 ΛΑΡΙΣΑ

ΛΑΣΙΘΙΟΥ

T: 28410-82855, F: 24868

Λασιθίου 35

721 00 ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΛΕΣΒΟΥ

T: 22510-44990, 44179, F: 42557

Πιττακού 21

811 00 ΜΥΤΙΛΗΝΗ

ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

T: 24210-25032, 37437, F: 21822

Κοραή 65

382 21 ΒΟΛΟΣ

ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

T: 26310-55400, F: 26310-55404

Ναυπάκτου 4

302 00 ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

T: 27210-84423, F: 86973

Ιατροπούλου 12Α

241 00 ΚΑΛΑΜΑΤΑ

ΞΑΝΘΗΣ

T: 25410-62789, F: 28160

Τ.Θ. 13 (Βασ. Σοφίας 6)

671 00 ΞΑΝΘΗ

ΠΑΤΡΩΝ

T: 2610-276813, 620080

Κανακάρη 101

262 21 ΠΑΤΡΑ

ΠΕΛΛΑΣ

T: 23810-26681, F: 26681

Ηφαιστίωνος 3

582 00 Ε∆ΕΣΣΑ

ΠΙΕΡΙΑΣ

T: 23510-39958, 61819, F: 20640

Μ. Αλεξάνδρου 59 (Τ.Θ. 64)

601 00 ΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΠΡΕΒΕΖΑΣ - ΛΕΥΚΑ∆ΑΣ

T: 26820-22767, 26820-26927

4ο χλμ. Ε.Ο. Πρέβεζας - Ιωαννίνων

481 00 ΠΡΕΒΕΖΑ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ

T: 210-3821731, 3823402

Εμμ. Μπενάκη 18

106 78 ΑΘΗΝΑ

ΡΕΘΥΜΝΗΣ

T: 28310-52355, 52355,TEE 29066

Κουντουριώτου 140

741 00 ΡΕΘΥΜΝΟ

ΣΕΡΡΩΝ

T: 23210-66661, T & F: 22172

Υψηλάντη 1

621 23 ΣΕΡΡΕΣ

ΤΡΙΚΑΛΩΝ

T & F: 24310-22443

Tέλου Άγρα 6

421 00 ΤΡΙΚΑΛΑ

ΦΘΙΩΤΙ∆ΑΣ

T: 22310-25160, F: 52281 - 34626

Βύρωνος 13

351 00 ΛΑΜΙΑ

ΦΛΩΡΙΝΑΣ

T: 23850-46970, F: 23850-46971

Ταγμ. Ναούμ 22

531 00 ΦΛΩΡΙΝΑ

ΦΩΚΙ∆ΑΣ

T: 22650-22162, F: 22644

Ι. Γιδογιάννου 18, Άμφισσα

331 00 ΦΩΚΙ∆A

ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ

T: 23710-24456, F: 23800-21162

Κων/πόλεως 5

631 00 ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ

ΧΑΝΙΩΝ

T: 28210-43491

∆. Κοκότση 5

731 34 ΧΑΝΙΑ

ΧΙΟΥ

T: 22710-41724, F: 41411 - 20003

∆ημογεροντίας 18

821 00 ΧΙΟΣ