Kraina Gór Świętokrzyskich na dawnej fotografii.

Paweł Król

Paweł Król

Kraina Gór Świętokrzyskich

Kraina Gór Świętokrzyskich

n a

d a w n e j

f o t o g r a f i i

n a d a w n e j f o t o g r a f i i

I S B N 97 8 - 8 3 - 8 9 9 9 5 - 19 - 3

Muzeum Narodowe w Kielcach

Paweł Król

Kraina Gór Świętokrzyskich

n a

d a w n e j

f o t o g r a f i i

Muzeum Narodowe w Kielcach

Redakcja, korekta: Małgorzata Żarnowska-Maciągowska Emilia Zapała Projekt graficzny: Waldemar Oleszczak Redakcja techniczna, projekt okładki: Tomasz Olszewski Fotografie: Honorata Miklaszewska Paweł Suchanek Na okładce: Białogon. Droga, 1931 fot. Edmund Massalski © Muzeum Narodowe w Kielcach Kielce 2007 Druk: Drukarnia im. A. Półtawskiego Kielce, ul. Krakowska 62

ISBN 978-83-89995-19-3 Wydawca: Muzeum Narodowe w Kielcach 25-010 Kielce, pl. Zamkowy 1 tel. 041 344 40 14, fax 041 344 82 61 e-mail: poczta@muzeumkielce.net www.muzeumkielce.net

Wstęp 7 Jan Czarnocki 9 katalog 50

Edmund katalog 104

Massalski 55

Władysław Kosterski-Spalski katalog 114

Roman Kobendza katalog 128

115

Władysław Jan Wrażej katalog 136

Zygfryd Berterman katalog 142

Autor Nieznany katalog 143

137

143

Bibliografia 144

131

107

Szanowni Państwo!

Rok 2008 przynosi doniosłą rocznicę 100-lecia Muzeum Narodowego w Kielcach. Pragniemy ją uczcić szeregiem publikacji. Po albumie „Sentymentalne Kielce” i katalogu „Pasja zbierania. Kolekcja Ryszarda Z. Janiaka” praca Pawła Króla jest kolejną publikacją, która nawiązuje do dziejów muzeum i jest związana z jego zbiorami.

Kielecka fotografia ma długoletnią i chlubną tradycję. To w naszym mieście żył i pracował inżynier wojewódzki Maksymilian Strasz, który jako pierwszy na terenach polskich wykonał zdjęcia i w 1839 roku przedstawił swoje doświadczenia w ówczesnej prasie codziennej.

W latach 20. i 30. XX wieku wielkie osiągnięcia w fotografii zawdzięczamy sekcji fotograficznej Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.

W niniejszym katalogu przedstawiamy szczegółowy opis wszystkich negatywów szklanych i celuloidowych, diapozytywów oraz odbitek pozytywowych znajdujących się w zbiorach Działu Przyrody MNKi. Prezentujemy także blisko 200 unikatowych zdjęć wykonanych przez: – Jana Czarnockiego – Edmunda Massalskiego – Władysława Kosterskiego-Spalskiego – Romana Kobendzę – Władysława Jana Wrażeja – Zygfryda Bertermana.

Okazuje się, że czar czarno-białej fotografii nadal istnieje, mimo że technika nowej fotografii ciągle się ulepsza.

Chciałbym podziękować panu Pawłowi Królowi za podjęcie trudu wyszukania zdjęć oraz ich szczegółowy opis, co podnosi wartość prezentowanego materiału.

Prof. dr hab. Krzysztof Urbański

Dyrektor Muzeum Narodowego w Kielcach

Wstęp

Od 1995 roku w Dziale Przyrody Muzeum Narodowego w Kielcach roku rozpoczęto gromadzenie muzealiów historycznych dotyczących życia i działalności przyrodników kieleckich. Spośród 1600 dokumentów ważną część tego zbioru stanowią przedwojenne negatywy fotograficzne autorstwa m.in. Jana Czarnockiego, Edmunda Massalskiego, Romana Kobendzy, Władysława KosterskiegoSpalskiego.

Historia powstania kolekcji: 1974 r. – 159 sztuk szklanych i celuloidowych negatywów botanika Romana Kobendzy, ofiarowała do muzeum żona, (również botanik), Jadwiga Kobendzina .

1995 i 1996 r. – Katarzyna Czarnocka-Pawłowska, przekazała w darze ponad 1200 dokumentów dotyczących pracy i życia Jej ojca, geologa Jana Czarnockiego. W zbiorze znalazło się 185 szklanych negatywów i 45 odbitek pozytywowych.

1995 r. – dar Anny Lewickiej z Kielc; 6 odbitek pozytywowych Edmunda Massalskiego.

2003 r. – dar Krzysztofa Myślińskiego z Kielc; 136 negatywów szklanych i celuloidowych, autorstwa Edmunda Massalskiego i Władysława Kosterskiego-Spalskiego.

2003 r. – przekaz od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach; 89 negatywów szklanych Edmunda Massalskiego, Zygfryda Bertermana i Jana Siudowskiego (reprodukcje zdjęć Władysława Wrażeja) oraz 11 diapozytywów i 4 odbitki pozytywowe pochodzące z Muzeum Świętokrzyskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.

Obecnie w zbiorach Działu Przyrody MNKi znajdują się łącznie 573 negatywy, 55 odbitek pozytywowych i 11 diapozytywów tworzących unikatową kolekcję ikonograficzną.

Ten wspaniały materiał dokumentacyjny stwarza możliwość spojrzenia na region oczami ludzi, którzy utrwalali piękno naszej ziemi każdy na swój sposób, mając różny cel i motywację. Większość zdjęć wykonano jako materiał uzupełniający do badań naukowych.

Jan Czarnocki – geolog, prowadził dokumentację fotograficzną, widząc w Kielecczyźnie pełny obraz dziejów ziemi, począwszy od kambru po neogen. Stąd specyficzne tematy – przede wszystkim kopalnie odkrywkowe, naturalne odsłonięcia, panoramy górskie, przełomy rzek i świętokrzyskie kamecznice. Wiele fotografii z badań terenowych przedstawia przekopy, szybiki oraz wiertnie – jak określiła Katarzyna Czarnocka-Pawłowska – na napęd „chlebowy”, napędzane siłą mięśni ludzkich. Nie brakuje również utrwalonych kadrów kieleckich wsi i miasteczek.

Roman Kobendza – botanik z Warszawy – przed wojną zajmował się gołoborzami w relacji do lasów Gór Świętokrzyskich, fotografował przede wszystkim zbiorowiska roślinne gołoborzy i ich otoczenia oraz florę rejonów Sandomierza, Samsonowa i Garbu Gielniowskiego. Z pełną pasją uwieczniał siedliska leśne, a w nich głównie modrzewie, jodły, świerki oraz ich różne odmiany i formy. W uznaniu zasług badawczych nad roślinnością Łysogór, gołoborze na Świętym Krzyżu nazwano Jego imieniem.

Dużą rolę w popularyzacji krajoznawstwa i utrwalaniu patriotyzmu miało Polskie Towarzystwo Krajoznawcze w Kielcach (PTK), które organizowało plenery i konkursy fotograficzne. Z PTK związani byli między innymi Władysław Kosterski-Spalski, Zygfryd Berterman oraz Edmund Massalski – wieloletni dyrektor Muzeum Świętokrzyskiego, jeden z założycieli Świętokrzyskiego Towarzystwa Fotograficznego, który dał się poznać jako wspaniały fotografikdokumentalista, współorganizator wielu plenerów i prac sekcji fotograficznej PTK. Edmund Massalski pozostawił ponad dwa tysiące negatywów. Jako aktywny propagator Ziemi Kieleckiej umieszczał swoje fotografie w artykułach i publikacjach o treści przyrodniczej, geograficznej i krajo-

znawczej. Uprawiana przez członków PTK fotografia dokumentalna zyskała miano patriotycznej, a jej narodowy charakter wpłynął na kształty programowe fotografii ojczystej, upowszechnianej przez Jana Bułhaka.

W kolekcji muzealnej znajdują się również zdjęcia zakładu walcowni w Sielpi Wielkiej z 1935 roku autorstwa Władysława Wrażeja (profesora Politechniki Lwowskiej), które zreprodukował na szklanych kliszach (w 1956 roku) Jan Siudowski. Kilka interesujących zdjęć Chęcin i Kielc wykonał Zygfryd Berterman. * * * Negatywy szklane i celuloidowe omawianego zbioru różnią się tylko nośnikiem substancji światłoczułej (szkło lub celuloid). W obu przypadkach powlekane były emulsją zawiesin (przede wszystkim) bromku srebra w żelatynie (metoda bromowosrebrowo-żelatynowa), która została wynaleziona w 1871 roku. Szklane negatywy dominują wśród twórców kolekcji, chociaż celuloidowe weszły już do produkcji w 1889 roku. Błona celuloidowa cięta dużego formatu ulegała deformacjom (marszczenie, falowanie), była mało odporna na działanie temperatury i czynników chemicznych a jakość zdjęć o wiele gorsza niż na negatywie o podłożu szklanym; ponadto celuloid jest łatwopalny.

Fotografowanie w terenie na szklanych płytach dużego formatu narzucało konieczność oszczędnego wykorzystania „ciężkiego” materiału, a zatem i starannego wyboru motywu zdjęcia i kompozycji – w szczególności parametrów naświetlenia. Jak wspomina Katarzyna CzarnockaPawłowska, ze znakomitym skutkiem celebrował te czynności przyjaciel Jana Czarnockiego, Edmund Massalski.

Trud noszenia w plenerze dużego aparatu, statywu oraz pakietu ciężkich szklanych klisz mógł być zrekompensowany tylko przez dobrze wykonane fotografie. Pomimo wprowadzenia do sprzedaży w 1925 r. aparatu małoobrazkowego Leica (na błonę perforowaną 35 mm), przedstawieni tu autorzy zdjęć nadal pozostali wierni szklanym negatywom. Duże formaty płyt (w większości 13x18 cm) w dobrej jakości odwzorowywały szczegóły i umożliwiały wykonywanie dużych powiększeń. Jan Siudowski używał takich klisz jeszcze w 1956 roku, co widzimy na przykładzie zreprodukowanych zdjęć Władysława Wrażeja.

Zgromadzony zbiór starych fotografii jest doskonałym materiałem dokumentacyjnym i porównawczym dla historyków, konserwatorów zabytków, etnografów, przyrodników, może również dla meteorologów? – przyglądając się choćby zdjęciom Edmunda Massalskiego, przedstawiającym majowy i październikowy śnieg w parku miejskim w Kielcach.

Wielu miejsc w krajobrazie na próżno dziś szukać. Oprócz naturalnych procesów sukcesyjnych występujących w przyrodzie dominującym czynnikiem zmian w krajobrazie jest człowiek. Intensywne kształtowanie środowiska uwidacznia się w okolicach miast i wsi oraz rejonach bogatych w surowce mineralne. W tym ostatnim przypadku widoczne są duże zmiany w morfologii terenu – znikają góry w wyniku eksploatacji surowców lub powstają nowe – hałdy.

Przedstawione w katalogu fotografie to przede wszystkim obrazy-dokumenty nie pozbawione jednak walorów artystycznych. Bogaty tematycznie pejzaż Kielecczyzny nie tylko inspirował, ale również prowokował autorów do eksperymentów kompozycyjnych, co owocowało dziełami wybitnymi.

Składam serdeczne podziękowania Panu Krzysztofowi Myślińskiemu z Muzeum Historii Kielc za pomoc w weryfikacji zabytków architektury i budownictwa znajdujących się na fotografiach i za cenne uwagi techniczne, Panu Wojciechowi Siudowskiemu z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków za informacje i materiały dotyczące dawnych technik fotograficznych oraz koleżankom z Muzeum Narodowego w Kielcach: Małgorzacie Żarnowskiej-Maciągowskiej i Elżbiecie Podpłońskiej.

1

Negatywy opracowano i skatalogowano w 1995 r.

Jan Czarnocki

Jan Czarnocki (1889-1951), geolog, badacz Gór Świętokrzyskich.

Wykształcenie średnie zdobywał Kielcach. Już w tym okresie czynił obserwacje w terenie i gromadził zbiory geologiczne, współpracował z Szymonem Włoszkiem, zainicjował razem z Janem Samsonowiczem zbiory geologiczne w muzeum PTK w Kielcach. W 1909 roku ukończył Szkołę Handlową. Studiował geologię na Uniwersytecie we Lwowie (1911-1914). W latach 1916-1918 był asystentem przy katedrze geologii UW, w 1918 współzałożycielem Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie (PIG), w latach 1919-1951 geologiem w Państwowym Instytucie Geologicznym (PIG), założycielem i kustoszem muzeum geologicznego w PIG. Od 1944 r. przebywał w Kielcach, zainicjował organizację Muzeum Świętokrzyskiego, a następnie Instytutu Badań Regionalnych w Kielcach, którego został dyrektorem (1945-1947). Był organizatorem trzech zjazdów naukowych Polskiego Towarzystwa Geologicznego w Górach Świętokrzyskich (1921, 1933, 1947). Od 1947 r. do 1951 r. był dyrektorem naczelnym PIG w Warszawie.

Członek wielu organizacji naukowych i społecznych w kraju i za granicą. Znakomity znawca geologii Gór Świętokrzyskich i fauny paleozoicznej. Za całokształt działalności naukowej, obejmującej 120 pozycji bibliograficznych, otrzymał w 1951 r. Nagrodę Państwową I stopnia, ponadto odznaczony pośmiertnie orderem Polonia Restituta II klasy. (E.Ruhle, C.Żak Działalność naukowa i organizacyjna Jana Czarnockiego. „Kwartalnik Geologiczny” Warszawa 1978 Tom. XXII z. 1, s. 3-16)

Kat. 152 Miedzianka. Widok na czynne wyrobiska i zabudowania górnicze, 1918 Kat. 153 Miedzianka. Widok od południa, przed 1938 (1918?)

11

Kat. 155 Miedzianka. Ni偶szy szczyt g贸ry, przed 1938 Kat. 157 Miedzianka. Widok ze szczytu na wsch贸d, przed 1938

Kat. 40 Gałęzice. Północny stok góry Ostrówki z widokiem na wschód, 1936 Kat. 175 Polichno. Widok z góry Grabówki na Miedziankę, przed 1938

13

Kat. 244 Zelejowa. Kopalnia kalcytu „różanki”, przed 1938 Kat. 242 Zelejowa. Szczyt góry z widokiem na Zawadę, przed 1938

Kat. 27 Jawor k. Chomentowa.

Wiertnia badawcza (poszukiwanie węgla brunatnego), 1930

15

Kat. 25 Chomentów. Szyb badawczy (poszukiwanie węgla brunatnego), około 1930 Kat. 24 Chomentów. Płuczka fauny tortońskiej (poszukiwanie skamieniałości), około1930

Kat. 22 Brzeziny. Geolodzy w terenie, 1939 Kat. 195 Sitkówka. Kamieniołom, około 1930

17

Kat. 197/A Sitkówka. Kamieniołom, przed 1938 Kat. 197/B Sitkówka. Kamieniołom, przed 1938

Kat. 90 Kielce. Karczówka. Jan Czarnocki, osoba nieznana i Jan Samsonowicz przy szybie „Barbara” (góra Grabina), 1915

19

Kat. 91 Kielce. Karczówka. Zagłębienia po eksploatacji galeny, przed 1938 Kat. 92 Kielce. Widok na Karczówkę od zachodu, przed 1938

Kat. 87 Kielce. Kadzielnia. Widok kamieniołomu i zakładu, 1920 Kat. 89 Kielce. Kadzielnia. Widok zakładu z kamieniołomu, 1936

21

Kat. 97 Kielce. Wietrznia. Żołnierze austriaccy w kamieniołomie, 21.01.1916 Kat. 94 Kielce. Szydłówek. Szyb badawczy „Ostrostar” (poszukiwanie złóż rud żelaza), 1938

Kat. 61 Kielce. Jan Czarnocki, 1910 Kat. 62 Kielce. Jarosław Czarnocki, Wacław Lewandowski, Hilary Wieszeniewski, Jan Czarnocki, 1910

23

Kat. 65 Kielce. Jan Czarnocki, 1912 Kat. 64 Kielce. Jarosław Czarnocki, ojciec Jana Czarnockiego, 1912

Kat. 67 Kielce. Jan Czarnocki z matką Jadwigą, 1912 Kat. 69 Kielce. Stoją: Konopacka, Konopacki, Czarnocki, Czyżewski, Majkowski, Majkowska; siedzą: Szczepańska, Konopacka, Klaisdówna, 1912

25

Kat. 77 Kielce. Rodzina Czarnockich z gośćmi, przed 1938 Kat. 75 Kielce. Dzieci Jana Czarnockiego: Maria, Zbigniew, Katarzyna, przed 1938 (1936 ?)

Kat. 74 Kielce. Kazimierz Kowalewski podczas przeglądania fauny korytnickiej, 1937 Kat. 73 Kielce. Jan Czarnocki z córką na motocyklu, 1935

27

Kat. 76 Kielce. Katarzyna Czarnocka przed bramą wejściową na posesję, 1938 Kat. 80 Kielce. Dom i fragment ogrodu Czarnockich, 1948

Kat. 219 Warszawa. Otwarcie „Wystawy Świętokrzyskiej”, 1936 Kat. 96 Kielce. Telegraf. Kamieniołom, przed 1938

29

Kat. 6 Barcza. Kamieniołom, przed 1938 Kat. 236 Zagnańsk. Kamieniołom na górze Chełm, przed 1938

Kat. 52 Górno. Fragment kamieniołomu, przed 1938 Kat. 172 Piekoszów. Kościół, przed 1938

31

Kat. 160 Mniów. Widok z góry Raszówki, przed 1938 Kat. 231 Wiśniówka. Jan Czarnocki z córką Katarzyną i Kazimierzem Kowalewskim, koń „Mańka”, 1926

Kat. 136 Mąchocice. Wylot kamecznicy, 1936 Kat. 140 Mąchocice. Diabelski Kamień – wschodni szczyt Klonówki, przed 1938

33

Kat. 100 Klonów. Fragment drogi przez wieś, 1914 Kat. 20 Borków. Kapliczka i staw, przed 1938

Kat. 131 Marzysz. Wielki głaz narzutowy, przed 1938 Kat. 203 Słopiec. Odsłonięcie wapieni środkowodewońskich koło stawu, przed 1938

35

Kat. 33 Daleszyce. Kapliczka przy wje藕dzie do miasteczka, przed 1938 Kat. 34 Daleszyce. W贸jtostwo, przed 1938

Kat. 35 Daleszyce. Fragment miasta, przed 1938 Kat. 107 Łagów. Fragment dawnego traktu opatowskiego, 1913

37

Kat. 109 Łagów. Szkoła i kaplica, 1914 Kat. 110 Łagów. Rynek, 1914

Kat. 108 Łagów. Widok na miasto, przed 1938 (1914?)

Kat. 112 Łagów. Widok ze zbocza doliny Łagowicy, 1914

39

Kat. 113 Łagów. Wąwóz Dule, 1914 Kat. 111 Łagów. Wąwóz Dule, 07.1914

Kat. 163 Łagów. Nowy Staw – dolina Łagowicy, 1914 Kat. 119 Łagów. Jan Czarnocki z synem Zbigniewem podczas poszukiwania skamieniałości, 1937

41

Kat. 187 Rudki. Kopalnia „Staszic”, przesiewanie pirytu, 1937 Kat. 169 Opatów. Droga wjazdowa od strony Łagowa, przed 1938

Kat. 168 Opat贸w. Widok na miasto od strony zachodniej, przed 1938 Kat. 167 Opat贸w. Widok od strony Marcinkowic, 08.1913

43

Kat. 234 Wszachów k. Baćkowic. Wąwóz nowostawski, przed 1938 Kat. 55 Jędrzejowice k. Opatowa. Widok na wieś, przed 1938

Kat. 106 Leszczk贸w k. Lipnika. Widok doliny, 1914 Kat. 54 Iwaniska. Widok z szosy opatowskiej, przed 1938

45

Kat. 216 Ujazd. Ruiny zamku Krzy偶top贸r, przed 1938 Kat. 217 Ujazd. Ruiny zamku Krzy偶top贸r, przed 1938

Kat. 99 Klimontów. Kościół parafialny, 1914 Kat. 191 Sandomierz. Widok z przystani, 1914

47

Kat. 190 Sandomierz. Widok z drogi od Samborca, 1914 Kat. 193 Sandomierz. Widok na miasto, przed 1938

Kat. 194 Sandomierz. Widok na Wisłę, przed 1938 Kat. 192 Sandomierz. Góry Pieprzowe, około 1938

49

Jan Czarnocki Negatywy i zdjęcia ofiarowane przez Katarzynę Czarnocką-Pawłowską są autorstwa (przede wszystkim) Jana Czarnockiego.

W zbiorze znalazły się zdjęcia również innych osób z rodziny, znajomych lub współpracowników.

Zdjęcia wykonane na szklanych negatywach – oprócz trzech z tej kolekcji, należących do Edmunda Massalskiego – przypisać należy Janowi Czarnockiemu, jeżeli nawet On sam znajduje się na zdjęciu.

Według obiektywnej oceny, osoba przygotowująca ekspozycję – czyli kadr i parametry naświetlenia – jest twórcą zdjęcia, a nie osoba uruchamiająca migawkę aparatu umieszczonego na statywie.

Autorzy zdjęć geologicznych często pozują (wykorzystując również samowyzwalacz) dla przedstawienia proporcji fotografowanego obiektu (skał, kamieniołomu).

W przypadku odbitek pozytywowych niesygnowanych, autorstwo zdjęcia próbowano określać na podstawie podobieństw, w innych przypadkach pozostawało bezimienne.

Podsumowując, zbiór ikonograficzny związany jest ściśle z życiem i pracą Jana Czarnockiego.

W notach katalogowych znajdują się nazwiska autorów lub autor nieznany tylko w przypadku, kiedy zdjęcie nie było dziełem Jana Czarnockiego.

Wiele negatywów nie jest datowanych. Po konsultacjach z ofiarodawczynią, przyjęto górną granicę na 1937 rok (przed 1938).

Jan Czarnocki po wojnie nie miał już czasu na fotografowanie, pochłonięty był pracą organizatora i dyrektora Instytutu Badań Regionalnych w Kielcach, a następnie dyrektora Państwowego Instytutu Geologicznego.

Fotografie z tej kolekcji, przede wszystkim dotyczące badań geologicznych, znalazły się w różnych opracowaniach Jana Czarnockiego, m.in. w przewodniku XX Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, w Pracach Geologicznych wydanych pośmiertnie przez Katarzyną i Stanisława Pawłowskich oraz monografii.

Klimenie Gór Świętokrzyskich. Prezentowano je również na ekspozycjach – liczny zbiór zdjęć pokazano na „Wystawie Świętokrzyskiej” w 1936 roku.

W wielu przypadkach możliwa jest weryfikacja terenowa zdjęć, ze względu na zawarte w nich urbanistyczne i architektoniczne (miasteczka, wsie, kościoły, kaplice) i geograficzne (pasma, góry, doliny) punkty odniesienia oraz zachowane pozostałości dużych kamieniołomów.

Podsumowanie zbioru: Negatywy szklane wykonane w latach 1910-1937, w większości nie datowane, 185 sztuk, rozmiar: 12x16,5 – 13x18 cm. Negatywy w kopertach papierowych opisanych przez autora oraz (w 7 przypadkach) firmowych, pergaminowych: „Wł. Borzemski, Skład fotogr. aparatów Lwów Sykstuska 1, Rodzaj płyt Alfa-Ultra-Rapid” i „Wł. Borzemski Skład fotogr. aparatów Lwów Teatralna 7”.

Odbitki pozytywowe wykonane w latach 19121948, 45 sztuk, rozmiar: 5,5x8,5 cm – 46x60,5 cm.

Inni autorzy zdjęć w kolekcji „Jan Czarnocki” Jarosław Czarnocki, odbitki pozytywowe: 8x11 cm, 1912 r. – sztuk 3 Stanisław Pawłowski, odbitki pozytywowe: 17x22,5 – 21x30 cm, 1951-1960 – sztuk 6 Jerzy Fijałkowski, odbitki pozytywowe: 9x13,8 cm, 1951 r. – sztuk 6 Edmund Massalski, odbitki pozytywowe: 13x18 cm, 1946 r. – sztuk 4; negatywy szklane: 9x13–13x18 cm, 1925-1935 r. – sztuk 3 Stanisław Tyski, odbitka pozytywowa: 13x14, 1950 r.

– sztuk 1.

* * * Układ not katalogowych: Miejscowości, gmina, powiat, województwo (jeżeli nie jest świętokrzyskie) Nazwa, Nazwa autorska, rok Materiał, wymiary; nr inw. opis/uwagi/uzupełnienie.

KATALOG Ameliówka Kat 1.

Ameliówka, gmina Masłów, powiat kielecki Głazy kwarcytowe, Głazy kwarcytu łysogórskiego w pobliżu Stoczka w Ameliówce, 12.04.1936 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/75 Kat. 2.

Wychodnia skalna w zagajniku brzozowym Skałki w brzeźniaku pod Ameliówką, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/73 Kat. 3.

Widok na Radostowę i Łysicę, Radostowa i Łysica spod Ameliówki, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/74 Barcza Kat.4.

Barcza, gmina Masłów, powiat kielecki Kamieniołom – ściana wyrobiska, Barcza zachodnia, kamieniołom państw[owy]. Seria barczańska, dewon dolny, kamieniołom pn., przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/64 Kat. 5.

Kamieniołom – ściana wyrobiska, Barcza zachodnia, kamieniołom zarzucony, seria barczańska dewon dolny, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/65 Kat.6.

Kamieniołomy na Barczy wsch. pod Zagnańskiem, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/67 Kat. 7 Przekop badawczy, Barcza wschodnia, przekop przez serię spiriferową dewonu d[olnego], przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/66 Kat. 8 Skałka piaskowca barczańskiego (dewon dolny) na g[órze] Barczy, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/76 Bardo Kat. 9 Bardo, gmina Raków, powiat kielecki Bardo. Wylot wąwozu Prągowiec z odsłonięciem diabazu i łupków graptolitowych, 1918 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/80 Kat. 10 Bardo. Wąwóz Prągowiec, odsłonięcie łupków graptolitowych, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/77 Kat. 11 Bardo. Odsłonięcie diabazu u wylotu wąwozu Prągowca, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/82 Kat. 12 Widok na górę Ryj i Prągowiec, Góra Ryj i Prągowiec (wąwóz na lewo) z widokiem na g[órę] Słowiec, p[asmo] Orłowińskie, okol[ice] Barda, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/78 Kat. 13 Szczyt góry Ryj, Bardo g[óra] Ryj szczyt, kambr dolny piaskowiec hieroglifowy, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/81 Kat. 14 Widok na Pasmo Orłowińskie, Widok z g[óry] Ryj pod Bardem, na zachód Pasmo Orłowińskie, g[óra] Słowiec, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/79 Białogon, patrz -> Kielce

Bieliny Kat. 15 Bieliny, gmina Bieliny, powiat kielecki Bieliny Czaplów, odsłonięcie plejstocenu, 1924 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/86 Kat. 16 Wzniesienie z zabudowaniami wiejskimi, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/85 Bodzentyn Kat. 17 Bodzentyn, gmina Bodzentyn, powiat kielecki Odsłonięcie dolomitów w rzece Psarce z widokiem na zamek w Bodzentynie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/87 Kat. 18 Wychodnia piaskowców na Miejskiej Górze, Miejska Góra p[od] Bodzentynem.

Skałka piaskowca cukrowego (ciosowego) na zach. zboczu góry, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/88 Przy wychodni skalnej siedzi Katarzyna Czarnocka Kat. 19 Ruiny zamku, Widok na zamek bodzentyński z nad Psarki, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/89 Borków Kat. 20 Borków, gmina Daleszyce, powiat kielecki Kapliczka i staw w Borkowie, Widok na stawy w Borkowie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/90 Przy kapliczce Maria Czarnocka Brzeziny Kat. 21 Brzeziny, gmina Morawica, powiat kielecki Geolodzy podczas preparacji fauny, 1939 Odbitka, 8,5x6 cm; MNKi/Ph/383 Kat. 22 Geolodzy w terenie, Pakowanie fauny przed odjazdem ..., 1939 Odbitka, 6x8,5 cm; MNKi/Ph/384 Pierwszy od lewej Jan Czarnocki, czwarta od lewej Katarzyna Czarnocka.

Cedzyna Kat. 23 Cedzyna, gmina Górno, powiat kielecki Droga do szosy w Cedzynie przez tzw. ... p[od] Leszczynami, 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/91 Chomentów Kat. 24 Chomentów, gmina Sobków, powiat jędrzejowski Płuczka fauny tortońskiej w Chomentowie, ok.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/94 Kat. 25 Szyb badawczy na węgiel brunatny helwecki, ok. 1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/95 Kat. 26 Wiertnia badawcza w Chomentowie, Otwór wiertniczy w poszukiwaniu węgla helweckiego. Chomentów pod Sobkowem, ok. 1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/96 Kat. 27 Wiertnia badawcza k. Jawora, Otwór świdrowy w Jaworze p. Korytnicą (Sobków okolicy), poszukiwanie węgla brunatnego w helwecie. Dozorca Gęborek, 1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/97 Kat. 28 Dzwonnica bramna przy kościele parafialnym, Chomentów, kościół 600letni, przed 1938 (ok. 1930) Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/98

Cisów Kat. 29 Cisów, gmina Daleszyce, powiat kielecki Widok na Pasmo Ociesęckie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/99 Czerwona Góra Kat. 30 Czerwona Góra, gmina Sadowie, powiat opatowski Wychodnia skalna, erozja zlepieńców, Czerwona Góra, zlepieniec eolicznie wietrzejący, 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/101 Kat. 31 Wychodnie skalne na zboczu góry.

Czerwona Góra, ściana zlepieńców triasowych, 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/102 Kat. 32 Czerwona Góra, zlepieńce triasowe, przed 1938 (1914?)

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/103 Daleszyce Kat. 33 Daleszyce, gmina Daleszyce, powiat kielecki Kapliczka przy wjeździe do miasteczka, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/104 Kat. 34 Wójtostwo, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/107 Kat. 35 Fragment miasta, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/108 Kat. 36 Droga między Świnią Górą a Łysicą (daleszycką), przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/105 Kat. 37 Widok na Puszczę Cisowską, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/106 Drugnia Kat. 38 Drugnia, gmina Pierzchnica, powiat kielecki.

Drugnia. Las dębowy, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/109 Gałęzice Kat. 39 Gałęzice, gmina Piekoszów, powiat kielecki Widok z góry Sachty ze skałkami cechsztyńskimi na Piekło, Chęciny i Skiby chęcińskie, 08.1936 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/37 Kat. 40 Gałęzice, profil cechsztyn-dewon, zdjęcie ze wsch. końca g[óry] Ostrówki, 1936 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/39 Kat. 41 Widok z góry Besówki na krawędź synkliny gałęzickiej i zakończenie antykliny chęcińskiej, przed 1938 Odbitka, 46x60,5cm; MNKi/Ph/6/1-2 Kat. 42 Góra Skałka z widokiem w kierunku Chęcin, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/38 Kat. 43 Okaz paleontologiczny – klymenia Odbitka, 17x21 cm; MNKi/Ph/9 Kat. 44 Widok z Gałęzic w kierunku Chęcin, 1951 Odbitka, 17x22,5 cm; MNKi/Ph/410 autor: Stanisław Pawłowski Kat. 45 Grzbiet góry Skałka, 1951 Odbitka, 18,7x28,8 cm; MNKi/Ph/411 autor: Stanisław Pawłowski

Gromadzice Kat. 46 Gromadzice, gmina Bodzechów, powiat ostrowiecki Łom piaskowca, Gromadzice, pisakowiec liasowy, zdjęcie z 1914 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/113 Kat. 47 Widok na Pasmo Łysogórskie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/114 Kat. 48 Gromadzice, fragment wąwozu, 1913 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/115 Kat. 49 Wąwóz z wychodniami skalnymi, Okol[ice] Gromadzic, granica pstrego piaskowca i wap[ienia] muszlowego, przed 1938 (1913?)

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/116 Kat. 50 Urwisko lessowe z wychodnią skalną, przed 1938 Odbitka, 40x50 cm; MNKi/Ph/14 Górno Kat. 51 Górno gmina Górno, powiat kielecki Fragment ściany w kamieniołomie, Górno, odsłonięcie wapieni frasnienu koło dawnego wapiennika po lewej stronie szosy (od strony Kielc), przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/69 Kat. 52 Fragment ściany w kamieniołomie i wapiennika, Górno, wapienie frasnienu w kamieniołomie przy szosie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/70 Iwaniska Kat. 53 Iwaniska, gmina Iwaniska, powiat opatowski Dolina Krempy pod Iwaniskami, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/118 Kat. 54 Iwaniska, widok z szosy Opatowskiej, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/119 Jędrzejowice Kat. 55 Jędrzejowice, gmina Bodzechów, powiat ostrowiecki Wieś, Jędrzejowice pod Opatowem, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/120 Kajetanów Kat. 56 Kajetanów, gmina Zagnańsk, powiat kielecki Fragment ściany w kamieniołomie, Kamieniołom wapienia permskiego w Kajetanowie, przed 1938, Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/71 Kat. 57 Łupek z Kajetanowa z odciskami roślin z rodzaju Voltzia sp., Łupek z Kajetanowa, 1913 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/121/1 Kat. 58 Łupek z Kajetanowa z odciskami roślin z rodzaju Voltzia sp., Voltzia na łupku marglistym cechsztyńskim w Kajetanowie w dawnej kopalni marmuru czarnego, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/121/2 Kat. 59 Jan Czarnocki w łomie wapieni permskich w Kajetanowie, 1915 Odbitka, 12x16,2 cm; MNKi/Ph/467

Kampinoski Park Narodowy Kat. 60 Kampinoski Park Narodowy, powiat Warszawski Zachodni, województwo mazowieckie Zdjęcie zbiorowe uczestników wycieczki do Puszczy Kampinoskiej, 1919 Odbitka, 7,3x13,6 cm; MNKi/Ph/443 Kielce Kat. 61 Kielce, powiat Kielce Jan Czarnocki przeglądający skamieniałości w skrzyni, 1910 Odbitka, 8x11 cm; MNKi/Ph/430 Kat. 62 Jarosław Czarnocki, Wacław Lewandowski, Hilary Wieszeniewski, Jan Czarnocki, 1910 Odbitka, 9x13,8 cm; MNKi/Ph/415 Kat. 63 Jarosław i Jadwiga Czarnoccy, 1912 Odbitka, 9x12 cm; MNKi/Ph/431 Kat. 64 Jarosław Czarnocki w swojej pracowni, 1912 Odbitka, 7,8x10,5 cm; MNKi/Ph/413/1-2 Kat. 65 Jan Czarnocki w pracowni ojca, 1912 Odbitka, 8x11 cm; MNKi/Ph/414 autor: Jarosław Czarnocki Kat. 66 Jan Czarnocki z matką Jadwigą w ogrodzie, 1912 Odbitka, 12x16 cm; MNKi/Ph/419 Kat. 67 Jan Czarnocki z matką Jadwigą w domu, 1912 Odbitka, 8x11 cm; MNKi/ Ph/432 autor: Jarosław Czarnocki Kat. 68 Jadwiga Czarnocka na ławce w ogrodzie, 1912 Odbitka, 8x11 cm; MNKi/ Ph/433 autor: Jarosław Czarnocki Kat. 69 Grupa osób w ogrodzie, od prawej stoją: Majkowska, Majkowski, Czyżewski, Czarnocki J., Konopacki, Konopacka od prawej siedzą: Klaisdówna, Konopacka, Szczepańska, 1912 Odbitka, 9x14 cm; MNKi/Ph/417 autor nieznany Kat. 70 Zofia Czarnocka z córką Katarzyną na ławce o ogrodzie, 1921 Odbitka, 11,5x17, MNKi/Ph/434 Kat. 71 Dom, w których urodził się Jan Czarnocki, ok. 1930 Odbitka, 8,7x12,3 cm; MNKi/Ph/423-424 Kat. 72 Dzieci Jana Czarnockiego w ogrodzie, ok. 1935 Odbitka, 12,5x16,5 cm; MNKi/Ph/427/1-2 Kat. 73 Jan Czarnocki z córką Marią na motocyklu przez domem, 1935 Odbitka, 10x15 cm; MNKi/Ph/422 autor nieznany Kat. 74 Kazimierz Kowalewski podczas przeglądania fauny korytnickiej, 1937 Odbitka, 13x18 cm; MNKi/Ph/391 Kat. 75 Dzieci Jana Czarnockiego (od lewej: Maria, Zbigniew, Katarzyna), Nasza trójka upozowana na fotografię do legitymacji, przed 1938 (1936 ?)

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/122

Kat. 76 Katarzyna Czarnocka przed bramą wejściową na posesję, 1938 Odbitka, 6,6x9,6 cm; MNKi/Ph/425 Kat. 77 Grupa osób w ogrodzie przed altaną, Grupa gości zagranicznych Troedsson (Szwed), Kozłowski Roman Samsonowicz itd. Kielce, przed 1938 (1927?)

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/123 Na zdjęciu: Jan Czarnocki, Zofia Czarnocka, Maria Czarnocka Zbigniew Czarnocki, Jan Samsonowicz, Roman Kozłowski, gość zagraniczny ?imię Troedsson i osoba nieznana.

Kat. 78 Jan Czarnocki z córkami, 1941 Odbitka, 6,3x9,4 cm; MNKi/Ph/436 autor nieznany Kat. 79 Jan Czarnocki z córką Katarzyną podczas posiłku, 1942 Odbitka, 8,6x9,5 cm; MNKi/Ph/418 autor nieznany Kat. 80 Dom i fragment ogrodu Czarnockich, 1948 Odbitka, 13x18 cm; MNKi/Ph/428-429 Kat. 81 Dom Czarnockich, 1948 Odbitka, 29,5x39 cm; MNKi/Ph/469 Białogon Kat. 82 Źródło wypływające ze szczelin, „Siedem Źródeł”, 1912 Odbitka, 49,5x30cm; MNKi/Ph/4 Kat. 83 Źródła krasowe tzw. Siedem Źródeł w Białogonie w wap[ieniach] dewońskich, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/84 Kat. 84 Góra Bugalanka – fragment łomu, Odsłonięcie piaskowca ordowickiego G[óra] Bugalanka, p[asmo] Posłowickie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/68 Kadzielnia Kat. 85 Kras, Kadzielnia p[od] Kielcami, fragment jaskini obecnie już nieistniejącej, 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/58 Kat. 86 Widok warstw skalnych w kamieniołomie, Kadzielnia p[od] Kielcami.

Odsłonięcie warstw dolno i górno cheilocerasowych na pn. wsch. końcu góry tuż przy murze budynków fabrycznych, zdjęcie z 1915 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/57 Kat. 87 Widok kamieniołomu i zakładu, Kadzielnia p[od] Kielcami, kamieniołom, wap[ień] skalisty „kadzielniański”, zdjęcie z 1920 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/56 Kat. 88 Widok warstw skalnych w ścianie kamieniołomu, Kadzielnia, 1936 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/55 Kat. 89 Widok zakładu z kamieniołomu, 1936 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/59 Karczówka Kat. 90 Jan Czarnocki, osoba nieznana, Jan Samsonowicz przy szybie „Barbara” (góra Grabina), 1915 Odbitka, 40,5x30cm; MNKi/Ph/5 Odbitka, 27x38 cm; MNKi/Ph/470

51

Kat. 91 Zagłębienia po eksploatacji galeny na zboczu góry. Ślady dawnych robót na eksploatacje ołowianki na Karczówce, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/62 Kat. 92 Widok na Karczówkę od [zachodu] ze zrobami górniczymi na p[ierwszym] planie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/63 Kat. 93 Widok Karczówki od południa, przed 1938 Odbitka, 40x50 cm; MNKi/Ph/15 Szydłówek Kat. 94 Szyb badawczy „Ostrostar”, 1938 Odbitka, 6x9 cm; MNKi/Ph/382 Telegraf Kat. 95 Ściana kamieniołomu, G[óra] Telegraf, zbocze północne. Kopalnia piaskowca kostkowego, ordowik dolny, 1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/60 Kat. 96 Kamieniołom, Telegraf, odsłonięcie ordowiku, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/61 Wietrznia Kat. 97 Żołnierze austriaccy w kopalni, Z[djęcie] mjr. Hofrichter z 4 żołnierzami austriackimi 21.01.1916 Odbitka, 9x14 cm; MNKi/Ph/477 Kat. 98 Okaz geologiczny – kolonia koralowców z rodzaju Cyatophyllum sp., Krzew koralowy Cyatophyllum (28x26 cm).

Wietrznia, fran, część najwyższa na wsch. wapiennika, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/184 Klimontów Kat. 99 Klimontów, gmina Klimontów, powiat sandomierski Kościół parafialny, 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/124 Klonów Kat. 100 Klonów, gmina Łączna, powiat skarżyski Klonów, fragment drogi przez wieś z 1914 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/126 Kat. 101 Pasmo Łysogórskie, widok z Klonowa, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/125 Kłucko Kat.102 Kłucko, gmina Radoszyce, powiat kielecki Jan Czarnocki z dziećmi (Katarzyną i Zbigniewem) w terenie, 1930 Odbitka, 16,7x12,4 cm; MNKi/Ph/393 autor nieznany Kowala Kat. 103 Kowala, gmina Sitkówka-Nowiny, powiat kielecki Okaz paleontologiczny – klymenia, ok. 1938 Odbitka, 7x9,3 cm; MNKi/Ph/460 Kat. 104 Panorama kopalni na zboczu góry, G[óra] Jaźwina (kamieniołomy) i Trzuskawica na pn. Kowali w północnym skrzydle synkliny, zdjęcie z 1912 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/31 Kuźniaki Kat. 105 Kuźniaki, gmina Strawczyn, powiat kielecki Dzieci Jana Czarnockiego (Zbigniew,

Maria, Katarzyna), Widok z okolic Kuźniaków, na prawo góra Perzowa, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/117 Leszczków Kat. 106 Leszczków, gmina Lipnik, powiat opatowski Widok doliny, Leszczków p[od] Opatowem, fragment wąwozu, 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/127 Łagów Kat. 107 Łagów, gmina Łagów, powiat kielecki Łagów, fragment dawnego traktu opatowskiego p[od] cmentarzem, obecnie szosa, 1913 Neg. szklany, 12x16,5 cm; MNKi/Ph/211 Kat. 108 Widok na miasto, przed 1938 (1914?)

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/208 Kat. 109 Łagów, szkoła i kaplica, 1914 Neg. szklany, 12x16,5 cm; MNKi/Ph/209 Kat. 110 Łagów, rynek, 1914 Neg. szklany, 12x16,5 cm; MNKi/Ph/210 Kat. 111 Łagów, wąwóz Dule. Dolina typu krasowego w czasie długotrwałych ulew zapełniona wodą, normalnie zaś sucha, zdjęcie w lipcu 1914 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/197 Kat. 112 Łagów, widok ze zbocza [doliny] Łagowicy z widokiem na pn., 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/199 Kat. 113 Łagów-Dule, odsłonięcie w[arstw] cheilocerasowych i klimeniowych w zerwie po stronie prawej, 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/203 Kat. 114 Dolina Dule na pn. Łagowa, 1914 Neg. szklany, 12x16,5 cm; MNKi/Ph/205 Kat. 115 Łagów, przedmieście Dule, droga przez Dule po ulewie, zdjęcie z 1914 r.

Neg. szklany, 12x16,5 cm; MNKi/Ph/206 Kat. 116 Fragment łomu. Masłowiec pod Łagowem, profil dewonu dolnego serii barczańskiej. Łupki pstre zielone i czerwone z wkładkami kwarcytów, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/134 Kat. 117 Łagów, wąwóz Dule, jaskinia w wapieniach śr[odkowo] dewońskich (nasunięcie fałdu leżącego), przed 1938 (1914?)

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/207 Kat. 118 Łagów Dule, wylot wąwozu z widokiem na Łagów, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/204 Kat. 119 Jan Czarnocki z synem Zbigniewem podczas poszukiwania klymenii, 1937 Odbitka, 8,5x13,5 cm; MNKi/Ph/386 Odbitka, 5,5x9 cm; MNKi/Ph/387 autor nieznany

Kat. 122 Dolina Łagowicy, widok spod Masłowca, z widokiem na Łagów (przełom w wapieniach dewońskich), przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/202

Kat. 136 Wylot kamecznicy mąchocickiej z widokiem na Kamieńczyk i skałki uskokowe kwarcytu łysogórskiego, 1936 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/139

Kat. 123 Widok na Łagów i Święty Krzyż ze zbocza doliny Łagowicy Odbitka, 40x50 cm; MNKi/Ph/12

Kat. 137 Fragment kamecznicy pod g[órą] Kamień za dworem w Mąchocicach, 1936 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/146, 140

Kat. 124 Jan Czarnocki z psem. Łagów (wąwóz przy mieście), 1951 Odbitka, 9x13,8 cm; MNKi/Ph/404 autor: Jerzy Fijałkowski

Kat. 138 Fragment kamecznicy podmąchocickiej, 1936 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/140

Łychów Szlachecki Kat. 125 Łychów Szlachecki, gmina Trzydnik Duży, powiat kraśnicki, województwo lubelskie Jan Czarnocki z córką, 1948 Odbitka, 8,5x12 cm; MNKi/Ph/408 autor nieznany Majdan Królewski Kat. 126 Majdan Królewski, gmina Majdan Królewski, powiat kolbuszowski, województwo podkarpackie Odsłonięcie żwirów dyluwialnych w Majdanie – profil ścianki, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/128 Kat. 127 Odsłonięcie żwirów dyluwialnych w Majdanie – ogólnie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/129 Kat. 128 Odsłonięcie żwirów dyluwialnych – zdjęcie szczegółowe, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/130 Marcinkowice Kat. 129 Marcinkowice, gmina Opatów, powiat opatowski Odsłonięcie kambru dolnego w Marcinkowicach pod Opatowem, przed 1938 Neg. szklany, 12x16,5 cm; MNKi/Ph/131 Kat. 130 Opatów-Marcinkowice, fragment wąwozu, przed 1938 Neg. szklany, 12x16,5 cm; MNKi/Ph/132 Marzysz Kat. 131 Marzysz, gmina Daleszyce, powiat kielecki Wielki głaz narzutowy w Marzyszu, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/133.

Przy głazie siedzą Zbigniew, Katarzyna i Maria Czarnoccy Mąchocice Kat. 132 Mąchocice, gmina Masłów, powiat kielecki Odsłonięcie łupków kambryjskich.

Kamecznica, podmąchocicka na południowym zboczu g[óry] Radostowej (na drugim planie szczyt g[óry] Radostowej), zdjęcie z 1912 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/144 Kat. 133 Przełom Lubrzanki pod Mąchocicami z widokiem na zalesione zbocze g[óry] Dąbrówki, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/145

Kat. 139 Wielki Kamień, skałka kwarcytu brekcjowego z widocznym upadem na północ, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/183 Kat. 140 Skałki kwarcytu łysogórskiego Diabli Kamień na g[órze] Dąbrówce, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/213 Kat. 141 Wielki Kamień pod Mąchocicami, przed 1938 Odbitka, 40x50 cm; MNKi/Ph/13 Kat. 142 Widok z góry Dąbrówki na Radostowę i Łysicę z terenem ogołoconym z lasu dla eksploatacji kwarcytu, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm, MNKi/Ph/141 Kat. 143 Radostowa i Łysica z pastwisk g[óry] Dąbrówki, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm, MNKi/Ph/110 Kat. 144 Radostowa i Łysica, widok z g[óry] Kamień, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/111 Kat. 145 Widok na Radostowę i Łysicę, Radostowa i Święta Katarzyna, widok z lasku Kosińskiego, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/192 Kat. 146 Radostowa, widok na Pasmo Główne z lasku Kosińskiego, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/142 Kat. 147 Wychodnia kwarcytów, Skałki kwarcytu w grabinie, zbocze g[óry] Dąbrówki, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/112 Kat. 148 Mąchocice, odsłonięcie łupków kambryjskich koło młyna, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/136 Kat. 149 Odsłonięcie skalne z widokiem na Radostowę, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/137 Kat. 150 Kwarcyty śr[odkowego] kambru w strefie uskoku na Kamieńczyku pod g[órą] Kamień z widokiem na Radostowę, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/137 Kat. 151 Dom drewniany, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/143

Kat. 120 Dolina rzeki Łagowicy, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/196

Kat. 134 Przełom Lubrzanki w okolicach Radostowej, 1928 Odbitka, 11,9x16,6 cm; MNKi/Ph/468

[Góra Kamień, Wielki Kamień, Diabelski Kamień – wschodni szczyt Klonówki] [Kamecznica – głęboki wąwóz z kamieniami i odłamkami kwarcytów]

Kat. 121 Dolina Łagowicy, wychodnie skalne, Ławice wapieni dewońskich na pd. mostu (lewe zbocze), przed 1938, Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/200

Kat. 135 Widok na Kamieńczyk ze ścianą uskokową w kwarcycie łysogórskim i kopułą g[óry] Kamie[ń] oddzieloną przełęczą 12.09.1936 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/138

Miedzianka Kat. 152 Miedzianka, gmina Chęciny, powiat kielecki. Widok na czynne wyrobiska i zabudowania górnicze, 1918 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/53

Kat. 153 Widok góry Miedzianki od południa, Wielka Sowa – widok od strony wsi, przed 1938 (1918?)

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/54 Kat. 154 Góra Miedzianka – widok od wschodu, przed 1938 Odbitka, 40x50 cm; MNKi/Ph/10 Kat. 155 Niższy szczyt góry Miedzianki, Miedzianka, jeden ze szczytów, wapień śr[odkowo] dewoński oddzielony uskokiem wypełnionym iłami pstrego piaskowca, na pierwszym planie stary szyb poszukiwawczy, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/48 Kat. 156 Jeden ze szczytów Miedzianki oddzielony uskokiem poprzecznym – na pierwszym planie ślady szybu poszukiwawczego, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/52 Kat. 157 Widok ze szczytu Miedzianki na wschód, Szczyt Wielkiej Sowy z widokiem na zachód(!), przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/49 Kat. 158 Miedzianka widok ze wschodu, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/50 Kat. 159 Szczyt Miedzianki – kras, Wielka Sowa – Miedzianka, fragment szczytu (pierwszy od str[ony] Hutki), przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/51 Mniów Kat. 160 Mniów, gmina Mniów, powiat kielecki Widok z g[óry] Raszówki pod Mniowem (na starym Fordzie), przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/135 Nowa Słupia Kat. 161 Nowa Słupia, gmina Nowa Słupia, powiat kielecki Rezerwat modrzewiowy na Górze Chełmowej, zdjęcie z 1910 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/92 Kat. 162 Chełmowa Góra – modrzewie, zdjęcie z 1912 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/93 Nowy Staw Kat. 163 Nowy Staw, gmina Łagów, powiat kielecki Dolina Łagowicy, Nowy staw pod Łagowem z 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/201 Ociesęki Kat. 164 Ociesęki, gmina Raków, powiat kielecki Wychodnia skalna na zboczu góry, Ociesęki, odsłonięcie kambru, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/148-149 Kat. 165 Wychodnia skalna. Odsłonięcie kambru dolnego (szarogłaz ziel[ony]), wąwóz Majdanu p[od] Ociesękami, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/151 Kat. 166 Widok z Zamczyska pod Kozłem, zdjęcie z Majdanu pod Ociesękami, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/150 Opatów Kat. 167 Opatów, gmina Opatów, powiat kielecki Widok na Opatów z okolic Marcinkowic, Opatów, widok z wąwozu marcinkowskiego, sierpień 1913 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/152

Kat. 168 Widok na Opatów z łagowskiego traktu, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/153 Kat. 169 Droga wjazdowa od strony Łagowa, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/212 Kat. 170 Okolice Opatowa – krajobraz lessowy, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/214 Paprocice Kat. 171 Paprocice, gmina Nowa Słupia, powiat kielecki.

Wychodnia kwarcytów, Skałki kwarcytu śr[odkowo] kambryjskiego na Kobylej Górze pod Paprocicami, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/156 Piekoszów Kat. 172 Piekoszów, gmina Piekoszów, powiat kielecki Piekoszów – kościół, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/157 Pierzchnica Kat. 173 Pierzchnica, gmina Pierzchnica, powiat kielecki Wychodnie skalne, Grzędy dewonu środkowego i górnego w Wierzbiu na zach. od Pierzchnicy, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/158 Polichno Kat. 174 Polichno, gmina Chęciny, powiat kielecki Widok na południowe skrzydło antykliny chęcińskiej z okolic Polichna, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/34 Kat. 175 Widok z góry Grabówki w Polichnie na zachód, Widok z Grabówki p[od] Polichnem (wap[ień] muszlowy) na Miedziankę, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/35 Kat. 176 Droga do Polichna z Maryśką, w głębi Chęciny, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/36 Płucki Kat. 177 Płucki gmina Łagów, powiat kielecki Źródło wypływające ze szczelin skał wapiennych, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/160 Kat. 178 Widok doliny, 1913 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/161 Radkowice Kat. 179 Radkowice, gmina Chęciny, powiat kielecki Droga do Woli Murowanej, jałowce przy drodze polnej, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/162 Radoszyce Kat. 180 Radoszyce, gmina Radoszyce, powiat konecki Grupa geologów obok zabudowań wiertni, Radoszyce-Podlesie, 1951, Odbitka, 9x13,8 cm; MNKi/Ph/399 autor: Jerzy Fijałkowski Kat. 181 Jan Czarnocki podczas rozmowy z osobą nieznaną na tle zabudowań wiertni, 1951, Odbitka, 9x13,8 cm; MNKi/Ph/400 autor: Jerzy Fijałkowski

Kat. 182 Jan Czarnocki z pracownikami podczas badań, Radoszyce, 1951, Odbitka, 9x13,8 cm; MNKi/Ph/401 autor: Jerzy Fijałkowski Raków Kat. 183 Raków, gmina Raków, powiat kielecki Dolina Kierdonki pod Rakowem, na pn., przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/163 Kat. 184 Dolina Kierdonki, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/164 Kat. 185 Dolina rz[eki] Czarnej pod Rakowem, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/165 Rudki Kat. 186 Rudki, gmina Nowa Słupia, powiat kielecki Jan Czarnocki z córką Marią w kopalni, 1941 Odbitka, 9x13,5 cm; MNKi/Ph/380, 381 autor nieznany Kat. 187 Kopalnia „Staszic”, przesiewanie pirytu, 1937 Odbitka, 6x9 cm; MNKi/Ph/378 Kat. 188 Jan Czarnocki i Hans Stille (naukowiec z Niemiec), 1941 Odbitka, 19x14 cm MNKi/Ph/379 Odbitka, 29x39 cm; MNKi/Ph/471 autor nieznany Kat. 189 Jan Czarnocki objaśnia budowę geologiczną złoża w Rudkach, zjazd Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 1947 Odbitka, 19,5x12,3 cm; MNKi/Ph/441 autor nieznany Sandomierz Kat. 190 Sandomierz, gmina Sandomierz, powiat sandomierski Widok na Sandomierz z drogi od Samborca, 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/168 Kat. 191 Widok na Sandomierz z przystani, 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/167 MNKi/Ph/168 Kat. 192 Góry Pieprzowe – wychodnia łupków środkowego kambru, Pieprzówki, ok. 1938 Odbitka, 11,8x17 cm; MNKi/Ph/463, 464 Kat. 193 Widok na Sandomierz, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/166 Kat. 194 Widok na Wisłę z Sandomierza, Sandomierz widok na południe, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/169 Sitkówka Kat. 195 Sitkówka, gmina Sitkówka-Nowiny, powiat kielecki Kamieniołom w Sitkówce g[óra] Jaźwina, miejsce znalezienia kości ssaków dyluwialnych, ok. 1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/33 Kat. 196 Kras wapienny w kopalni Sitkówka, 1936 Odbitka, 12x12 cm; MNKi/Ph/478 Kat. 197/A-B Kamieniołom, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/32, 43

Snochowice Kat. 198 Snochowice, gmina Łopuszno, powiat kielecki Jan Czarnocki przy samochodzie.

Snochowice, żwirowisko, 1951 Odbitka, 9x13,8 cm; MNKi/Ph/402-403 autor: Jerzy Fijałkowski Stryczowice Kat. 199 Stryczowice, gmina Waśniów, powiat ostrowiecki Stryczowice, zlepieniec triasowy w zboczu doliny 1914 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/171 Suków Kat. 200 Suków, gmina Daleszyce, powiat kielecki Metalowa konstrukcja wiertni, Suków-Babie, 1947 Odbitka, 8,5x5,5 cm; MNKi/Ph/405 autor nieznany Kat. 201 Wiercenia badawcza, Suków-Babie, 1947 Odbitka, 6x8,2 cm; MNKi/Ph/406, 407 autor nieznany Słopiec Kat. 202 Słopiec, gmina Daleszyce, powiat kielecki Słopiec – staw, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/173 Kat. 203 Słopiec, odsłonięcie wapieni śr[odkowo] dewońskich koło stawu, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/174 Swarszowice Kat. 204 Swarszowice, gmina Bodzechów, powiat ostrowiecki Krajobraz lessowy. Wąwóz w Swarszowicach p[od] Ostrowcem (odsłonięcie kajpru), przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/170 Szczecno Kat. 205 Szczecno, gmina Daleszyce, powiat kielecki Jan Czarnocki z córką Marią i kierowcą w samochodzie, 1923-1925, Odbitka, 13x18 cm; MNKi/Ph/388 Święty Krzyż Kat. 206 Święty Krzyż, gmina Nowa Słupia, powiat kielecki Fragment gołoborza na św. Krzyżu, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/195 Kat. 207 Gołoborze, ok. 1938 Odbitka, 24x16,7 cm; MNKi/Ph/466 Kat. 208 Jan Czarnocki podczas zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 1947 Odbitka, 19,5x12,3 cm; MNKi/Ph/442 autor nieznany Święta Katarzyna Kat. 209 Święta Katarzyna, gmina Bodzentyn, powiat kielecki Wychodnia kwarcytów „Agatka” na Łysicy, Św. Katarzyna, drugi szczyt „Agacina Skałka”. Wychodnia kwarcytu łysogórskiego (kambr śr[odkowy]) z 1910 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/193 Kat. 210 Widok na Łysicę z klasztorem św. Katarzyny u podnóża, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/194 Kat. 211 Wychodnia kwarcytów „Agatka” na Łysicy, 1951 Odbitka, 21x30 cm; MNKi/Ph/412 autor: Stanisław Pawłowski

53

Trzcianka Kat. 212 Trzcianka, gmina Nowa Słupia, powiat kielecki Przekop badawczy – eksploatacja trylobitów ordowickich, 1938 Odbitka, 30x40,5 cm; MNKi/Ph/17 Tudorów Kat. 213 Tudorów, gmina Opatów, powiat opatowski Odsłonięcie wapieni dewońskich, Tudorów, sfałdowane wap[ienie] płytowe frasnienu, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/175 Kat. 214 Szczątki zamku, zdjęcie z 1913 r.

Neg. szklany, 12x16,5 cm; MNKi/Ph/176 Tumlin Kat. 215 Tumlin, gmina Zagnańsk, powiat kielecki Kopalnia piaskowca triasowego na Górze Grodowej w Tumlinie, przed 1938 Odbitka, 8,8x13,7 cm; MNKi/Ph/462 Ujazd Kat. 216 Ujazd, gmina Iwaniska, powiat opatowski Ruiny zamku Krzyżtopór, Krzyżtopór, Ujazd p[od] Iwaniskami, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/177 Kat. 217 Ruiny zamku Krzyżtopór – widok od frontu, „Krzyżtopór”, Ujazd pod Iwaniskami, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/178 Warszawa Kat. 218 Warszawa, gmina Warszawa, województwo mazowieckie Pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego z gościem z Japonii, 1935 Odbitka, 6x8 cm; MNKi/Ph/395 autor nieznany Kat. 219 Otwarcie „Wystawy Świętokrzyskiej”, 1936 Odbitka, 13x18,5 cm; MNKi/Ph440 autor nieznany Kat. 220 Pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego przed gmachem, 1946 Odbitka, 12,5x17 cm; MNKi/Ph/479 autor nieznany Kat. 221 Pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego w gmachu, 1946 Odbitka, 12,7x17,3 cm; MNKi/Ph/480 autor nieznany Kat. 222 Wmurowanie kamienia węgielnego pod nowy gmach Państwowego Instytutu Geologicznego, 1950 Odbitka, 13x14 cm; MNKi/Ph/439 autor: Stanisław Tyski Widełki Kat. 223 Widełki, gmina Daleszyce, powiat kielecki Widok na górę Zamczysko z góry Kamionki, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/180 Kat. 224 Wychodnia skalna (piaskowce plakodermowe serii barczańskiej) na górze Kamionki, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/83 Kat. 225 Szczyt g[óry] Zamczysko pod Widełkami, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/181

Kat. 226 Góra Zamczysko – widok szczytu, Szczyt g[óry] Zamczysko p[od] Widełkami (piask[owiec] dolno kambryjski), przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/182

Zbelutka Kat. 239 Zbelutka, gmina Łagów, powiat kielecki Wąwóz w Zbelutce, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/189

Kat. 227 Widok z Zamczyska na Widełki i Pasmo Orłowińskie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/179

Kat. 240 Zbelutka, odsłonięcie kambru dolnego (łupki, szarogłazy), przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/190

Kat. 228 Widok z Zamczyska na górę Słowiec, część wschodnia (część panoramy), przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/155 Kontynuacja zdjęcia MNKi/Ph/179

Zelejowa Kat. 241 Zelejowa, gmina Chęciny, powiat kielecki Kras szczytu głównego, Zelejowa. Szczyt główny, kras – wapienie śr[odkowo] dewońskie (marmury) pn. skrzydło antykliny chęcińskiej, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/40

Kat. 229 Widok na górę Słowiec, Widok na g[órę] Słowiec pod Orłowinami, zdjęcie z g[óry] Zamczysko, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/154 Kat. 230 Widełki, widok na górę Zamczysko, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/198 Wiśniówka Kat. 231 Wiśniówka, gmina Masłów, powiat kielecki Jan Czarnocki z córką Katarzyną i Kazimierzem Kowalewskim w Wiśniówce Małej, Kajetanów, Wiśniówka Mała. Jedna z wypraw terenowych. J. Czarnocki, K. Kowalewski, K. Czarnocka (na koniu), koń Mańka.

Era rozwiązywania spraw lokomocji przy udziale pojazdu konnego, 1926 Odbitka, 13x18 cm; MNKi/Ph/392 Kat. 232 Wychodnia skalna na szczycie góry, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/185 Wola Łagowska Kat. 233 Wola Łagowska, gmina Łagów, powiat kielecki Wychodnia dewonu dolnego na zboczu góry, Wola Łagowska. Odsłonięcie dew[onu] dolnego (seria barczańska) w pobliżu mostu nad strumieniem, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/186 Wszachów Kat. 234 Wszachów, gmina Baćkowice, powiat opatowski Widok wąwozu, Wąwóz nowostawski, widok z Wszachowa, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/187 Wólka Milanowska Kat. 235 Wólka Milanowska gmina Nowa Słupia, powiat kielecki Przekop badawczy, 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/147 Zagnańsk Kat. 236 Zagnańsk, gmina Zagnańsk, powiat kielecki Kamieniołom na górze Chełm, Zagnańsk, g[óra] Chełm, dolomity śr[odkowo] dewońskie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/72 Zajączków Kat. 237 Zajączków, gmina Piekoszów, powiat kielecki Wielki głaz piaskowca pstrego w Zajączkowie, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/188 Kat. 238 Głaz piaskowca, przed 1938 Odbitka, 40x50 cm; MNKi/Ph/11

Kat. 242 Szczyt Zelejowej z widokiem na Zawadę, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/44, Kat. 243 Zelejowa, widok ogólny szczytu, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/41 Kat. 244 Kopalnia marmuru na g[órze] Zelejowej, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/42 Kat. 245 Żyła kalcytowa na zboczu zachodnim Zelejowej, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/45 Kat. 246 Widok na zbocze szczytu głównego Zelejowej, Szczyt Zelejowej z paprotką słodką, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/46 Kat. 247 Skałki szczytowe na Zelejowej z widokiem na Skiby, przed 1938 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/47 Kat. 248 Jan Czarnocki z geologiami na szczycie Zelejowej, przed 1938 (1927?)

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/191 Miejsce nieznane Kat. 249 Katarzyna Czarnocka na motocyklu, 1938 Odbitka, 9x6 cm; MNKi/Ph/426 Kat. 250 Jan Czarnocki z dziećmi w terenie, 1923-1925 Odbitka, 5,5x8,5 cm; MNKi/Ph/389 autor nieznany Kat. 251 Zdjęcie zbiorowe z wycieczki, 1946 Odbitka, 17,3x13,6 cm; MNKi/Ph/444-446 Na zdjęciu m. in. Jan Czarnocki, Edmund Massalski, Stanisław Skurczyński autor: Stanisław Pawłowski

Edmund Massalski

Edmund Massalski (1886-1975), pedagog, muzealnik, działacz krajoznawczy.

Szkołę średnią skończył w Kielcach, w latach 1907-1911 studiował geografię i biologię na Wydziale Filozoficznym UJ. W tym czasie rozpoczął działalność krajoznawczą.

Brał udział w pracach dziesięcioosobowego zespołu, który z ramienia Komisji Fizjograficznej PTK i Akademii Umiejetności gromadził materiały o przyrodzie i potrzebach jej ochrony w Łysogórach. Od 1912 r. pracował jako nauczyciel przedmiotów przyrodniczych w prywatnym żeńskim gimnazjum w Kielcach. Od tego roku przez ponad 40 lat był związany z pracą pedagogiczną w szkołach średnich Kielc, w tym głównie w zakładach kształcenia nauczycieli. Był członkiem organizacji społecznych, regionalnych i wychowawczych. Przez wiele lat zasiadał w zarządzie oddziału kieleckiego PTK, pełnił funkcje prezesa oddziału, a potem okręgu. Wraz z Janem Czarnockim tworzył koncepcję Instytutu Badań Regionalnych w Kielcach. W latach 1952 - 1961 był dyrektorem Muzeum Świętokrzyskiego. Napisał wiele artykułów o treści krajoznawczej i popularyzującej turystykę.

Odznaczony m.in. w 1958 r. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.(A. Massalski, A. Rembalski PTK na Kielecczyźnie 1908-1950, Kielce 1983).

Kat. 297 Kielce. Pałac Biskupów Krakowskich, 04.1929 Kat. 286 Kielce. Pałac Biskupów Krakowskich – skrzydło północne, 1925

57

Kat. 301 Kielce. Pałac Biskupów Krakowskich, narożnik północno-zachodni, 08.1930

Kat. 299 Kielce. Fragment skrzydła północnego Pałacu Biskupów Krakowskich, widok na dzwonnicę katedralną, 08.1930 Kat. 281 Kielce. Pałac Biskupów Krakowskich – schody od strony ogrodu, 1923

59

Kat. 290 Kielce. Widok Katedry od strony Seminarium Duchownego, 08.1926 Kat. 303 Kielce. Scholasterium, 12.1930

Kat. 305 Kielce. Widok na okolice wzgórza zamkowego z Zacisza, 05.1933 Kat. 279 Kielce. Park miejski, późny śnieg, 05.1913

61

Kat. 280 Kielce. Park miejski – pomnik Stanisława Staszica, 1920

Kat. 298 Kielce. Park miejski – „plotkarka”, 05.1930 Kat. 293 Kielce. Ulica Kozia od strony Rynku, 1926

63

Kat. 336 Kielce. Panorama wschodniej części miasta z okolic Szydłówka, 09.1926

65

Kat. 335 Kielce. Panorama zachodniej części miasta z okolic Szydłówka, 09.1926

67

Kat. 284 Kielce. Karczma Pocieszka, 1925 Kat. 283 Kielce. Karczma Zielonka, 1924

Kat. 278 Kielce, Prochownia, 1912 (negatyw szklany, pęknięty)

69

Kat. 326 Kielce. Widok Karczówki z góry Grabiny, 1928 Kat. 330 Kielce. Klasztor na Karczówce – widok od wschodu, 01.11.1930

Kat. 328 Kielce. Kościół na Karczówce – widok od południa, 04.11.1928

71

Kat. 331 Kielce. Kościół na Karczówce – droga prowadząca do wejścia od strony wschodniej, 01.11.1930

Kat. 332 Kielce. Karczรณwka. Pomnik powstaล cรณw styczniowych z widokiem na Kielce, 01.11.1930 Kat. 317 Kielce. Widok na Czarnรณw z Alei Karczรณwkowskej, 08.1926

73

Kat. 316 Kielce. Widok na Czarn贸w od strony Karcz贸wki,1925

Kat. 309 Kielce. Białogon. Budynki fabryczne, 1925 Kat. 310 Kielce. Białogon. Fabryka – wjazd, 1925

75

Kat. 314 Kielce. Białogon. Budynek wodociągu, 06.1931 Kat. 311 Białogon. Droga, 1931

Kat. 318 Kielce. Czarn贸w. Kapliczka przy drodze (ulica Podklasztorna), 10.1925

77

Kat. 263 Chęciny. Zachodnia część Rynku, 1923 Kat. 264 Chęciny. Widok z zamku, 08.1929

Kat. 265 Chęciny. Zamek, baszta zachodnia z widokiem na górę Rzepkę i Sosnówkę, 27.08.1929 Kat. 266 Chęciny. Zamek, baszta zachodnia z widokiem na Skiby, 27.08.1929

79

Kat. 267 Chęciny. Widok na zamek od strony zachodniej, 08.1930 Kat. 268 Chęciny. Panorama miasta i zamku – zdjęcie z drogi od strony Kielc, 08.1930

Kat. 269 Chęciny. Widok z góry Zelejowej, 06.1932 Kat. 370 Zelejowa. Widok od południa, 1929

81

Kat. 275 Gnieździska. Wierna Rzeka – stacja kolejowa, 1927 Kat. 257 Bolmin. Kościół, 24.10.1926

Kat. 254 Bolechowice. Kamieniołom, 1925 Kat. 255 Bolechowice. Widok na Pasmo Posłowickie i Pasmo Dymińskie, 03.08.1933

83

Kat. 346 Podzamcze Chęcińskie. Brama, 1925

Kat. 260 Brzegi. Most na Nidzie, 10.1930 Kat. 277 Jędrzejów. Klasztor, 1925

85

Kat. 276 Hucisko. Kaplica św. Rozalii na Górze Perzowej, 1927 Kat. 339 Kuźniaki. Ruiny wielkiego pieca, 1927

Kat. 270 Ciosowa. Kamieniołom piaskowców triasowych, 19.06.1928 Kat. 253 Bobrza. Mur oporowy, kanał, 09.1930

87

Kat. 252 Bobrza. Mur oporowy, na pierwszym planie młyn, 14.09.1930 Kat. 351 Samsonów. Ruiny huty, 07.1926

Kat. 353 Samson贸w. Kapliczka, 1929

89

Kat. 352 Samsonów. Kapliczka św. Jana Nepomucena, 07.1926 Kat. 334 Kielce. Łaziska k. Niewachlowa, około 1927

Kat. 362 Strawczyn. Widok na wieś, 20.09.1926 Kat. 361 Strawczyn. Kościół, 20.9.1926

91

Kat. 345 Oblęgorek. Pałac Henryka Sienkiewicza, 1925 Kat. 274 Gnojno. Dwór, 1926

Kat. 272 Gnojno, Kaplica ariańska, 07.1926

93

Kat. 343 Morawica. Karczma, 1920 Kat. 320 Domaszowice. Zagroda Antoniego Ĺ akomca, 05.1926

Kat. 366 Wola Jachowa. Kapliczka, 1926 Kat. 338 Krajno. Droga przez wieĹ›, 1927

95

Kat. 337 Krajno. Wejście do zagrody, 1927 Kat. 356 Słopiec. Most, karczma, 1914

Kat. 271 Daleszyce, 07.1914 Kat. 259 Brzechów. Droga przez wieś, 1920

97

Kat. 344 Napęków. Kaplica drewniana, 07.1926 Kat. 376 Święta Katarzyna. Klasztor, 07.1928

Kat. 373 Święta Katarzyna. Kapliczka przy drodze, 1926

99

Kat. 359 Starachowice. Michałów – zniszczony upust, 1934 Kat. 358 Starachowice. Michałów – zniszczony upust, 1934

Kat. 360 Starachowice. Michałów. Grobla, 1934 Kat. 348 Rudki. Kopalnia „Staszic”, 20.09.1946

101

Kat. 350 Rudki. Kopalnia „Staszic” – ściana wschodnia, 20.09.1946 Kat. 348 Rudki. Kopalnia „Staszic” – widok na Święty Krzyż, 20.09.1946

Kat. 364 Szydłów. Brama krakowska, 1926

103

Edmund Massalski Negatywy przedstawiają Kielce, miasteczka i wsie naszego regionu – motywem przewodnim są zabytki architektury i budownictwa oraz zabytki techniki. Mniej liczne są zdjęcia przyrodnicze i krajobrazowe.

Na nielicznych w zbiorze odbitkach pozytywowych znajduje się Puszcza Jodłowa.

Podsumowanie zbioru: Negatywy szklane wykonane w latach 1912-1943, (również daty dzienne), rozmiar: 9x12-13x18 cm – sztuk 129. Negatywy w papierowych kopertach, opisane przez autora.

Odbitki pozytywowe wykonane w 1954 roku, rozmiar: 9,2x13,5 - 13x18 cm – sztuk 10

K ATA LO G Białogon, patrz -> Kielce Bobrza Kat. 252 Bobrza, gmina Miedziana Góra, powiat kielecki Mur oporowy niedokończonej huty, Fabryka w Bobrzy z domem, 14.IX.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/651 Kat. 253 Mur oporowy, kanał, Bobrza. Fabryka z kanałem 9.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/652 Bolechowice Kat. 254 Bolechowice, gmina Sitkówka-Nowiny, powiat kielecki Kamieniołom Bolechowice, 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/216 Kat. 255 Dymiński grzb[iet] z Bolechowic 3.8.1933 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/673 Bolmin Kat. 256 Bolmin, gmina Chęciny, powiat kielecki Bolmin, dwór, 24.X.1926, Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/674 Kat. 257 Bolmin, kościół, 24.X.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/568 Kat. 258 Widok na zamek chęciński z okolic Bocheńca, Chęciny (na ostatnim planie).

Korzeczkowskie i Bolmińskie na I planie, VIII.1935 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/588 Brzechów Kat. 259 Brzechów, gmina Daleszyce, powiat kielecki Brzechów, ulica, 1920 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/570 Brzegi Kat. 260 Brzegi, gmina Sobków, powiat jędrzejowski Nida, most – w dół rzeki X.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/578 Kat. 261 Nida i fragment mostu w oddali, Nida (w górę na most). Brzegi 12.X.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/579 Kat. 262 Nida, z mostu w dół rzeki, 12.X.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/580 Chęciny Kat. 263 Chęciny, gmina Chęciny, powiat kielecki Chęciny, zach. cz[ęść] rynku, 1923 Neg. szklany, 9x12 cm; MNKi/Ph/592 Kat. 264 Chęciny z zamku, VIII.1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/584 Kat. 265 Zamek, baszta zachodnia z widokiem na górę Rzepkę i Sosnówkę, Zamek.

Chęciny, baszta kwadratowa na zachódpołudn[iowy], VIII.1929, 27.08.1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/583 Kat. 266 Zamek, baszta zachodnia z widokiem na Skiby, Zamek, baszta kwadratowa na płn. 27.8.1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/585 Kat. 267 Zamek chęciński od zachodu, VIII.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/586

Kat. 268 Panorama miasta i zamku – zdjęcie z od strony Kielc, Zamek chęciński z połu[dnia](!) z szosy VIII.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/666 Kat. 269 Chęciny z Zelejowej, VI.1932 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/667 Ciosowa Kat. 270 Ciosowa, gmina Miedziana Góra, powiat kielecki Kamieniołom piaskowców triasowych, Kamieniołom g[óra] Ciosowa 19.6.1928 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/215 Czarnów -> patrz Kielce Daleszyce Kat. 271 Daleszyce, gmina Daleszyce, powiat kielecki Daleszyce – ulica, VII.1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/573 Domaszowice -> patrz Kielce Dąbrowa -> patrz Kielce Gnojno Kat. 272 Gnojno, gmina Gnojno, powiat buski Gnojno – kaplica arjańska, VII.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/682 Kat. 273 Gnojno, dwór – mniejszy fragment, 1926 Neg. szklany,, 13x18 cm; MNKi/Ph/561 Kat. 274 Gnojno, dwór – większy fragment, 1926 Neg. szklany,, 13x18 cm; MNKi/Ph/562 Gnieździska Kat. 275 Gnieździska, gmina Łopuszno, powiat kielecki Wierna Rzeka – stacja [kolejowa], 1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/686 Hucisko Kat. 276 Hucisko, gmina Strawczyn, powiat kielecki Kaplica św. Rozalii, G[óra] Perzowa, 1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/683 Jędrzejów Kat. 277 Jędrzejów, gmina Jędrzejów, powiat jędrzejowski Klasztor – Jędrzejów, 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/669

Kat. 283 Karczma Zielonka, 1924 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/728 Kat. 284 Karczma Pocieszka, 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/727 Kat. 285 Park miejski – pomnik Stanisława Staszica, Pomnik Staszica X.1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/735 Kat. 286 Pałac Biskupów Krakowskich – skrzydło północne, Zamek płn. – skrzydło, 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/749 Kat. 287 Park miejski, Park. Staw – św. Jan, 8.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/732 Kat. 288 Park miejski, Park – wiąz, 8.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/733 Kat. 289 Park miejski – figura św. Jana, Park, św. Jan z przodu – dalej – dużo drzew, VIII.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/734 Kat. 290 Widok Katedry od strony Seminarium Duchownego, Kanonia z katedrą VIII.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/730 Kat. 291 Park – główna aleja w śniegu, 20.X.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/736 Kat. 292 Park – sosna w śniegu, 25.X.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/740 Kat. 293 Ulica Kozia od strony Rynku, Kozia ul.

1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/721 Kat. 294 Kielce – figura św. Jana w parku miejskim, Park. św. Jan, profil, mało drzew, blisko, VII.1928 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/739 Kat. 295 Pałac Biskupów Krakowskich – od strony dzwonnicy katedralnej, Zamek z placu P. Marii XI.1928 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/750

Karczówka ->patrz Kielce

Kat. 296 Pałac Biskupów Krakowskich – korpus główny, Zamek, front widziany z p[ołudniowego] skrzydła, IV.1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/746

Kielce Kat. 278 Kielce, powiat Kielce Prochownia, Kielce 1912 Neg. szklany, 12x16,7 cm; MNKi/Ph/729

Kat. 297 Pałac Biskupów Krakowskich – korpus główny od strony skrzydła północnego, Zamek, front, IV.1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/747

Kat. 279 Park miejski, Park, późny śnieg, V.1913 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/741

Kat. 298 Park miejski – „plotkarka”, Kielce. Park – wieżyczka, V.1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/590

Kadzielnia ->patrz Kielce

Kat. 280 Park miejski – pomnik Stanisława Staszica, Pomnik Staszica, Kielce 1920 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/738 Kat. 281 Pałac Biskupów Krakowskich – schody od strony ogrodu, Zamek, taras z [bliska], 1923 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/748 Kat. 282 Pałac Biskupów Krakowskich – widok od strony ogrodu, Zamek, tył ... 1923 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/575

Kat. 299 Pałac Biskupów Krakowskich, Pałac, krużganki płn. i wieże katedry 8.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/742 Kat. 300 Pałac Biskupów Krakowskich, Pałac, wieża płn. 08.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/743 Kat. 301 Pałac Biskupów Krakowskich, Pałac – wieża płn. i krużganki, VIII.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/744

Kat. 302 Pałac Biskupów Krakowskich – korpus główny, Zamek – front VIII.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/745 Kat. 303 Dom na ul. Zamkowej, XII.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/731 Kat. 304 Widok na Karczówkę z okolic Kadzielni, Silnica od Kielc, śnieg, Karczówka, 1931 Neg. szklany, 9x12 cm; MNKi/Ph/594 Kat. 305 Widok na okolice wzgórza zamkowego, Kielce z Zacisza, V.1933 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/718 Kat. 306 Kominek żelazny, odlew białogoński w pałacu pobiskupim w Kielcach, ok.1935 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/754 Kat. 307 Pałac pobiskupi w Kielcach – reprodukcja drzeworytu (wygląd przed 1860 r.), ok. 1935 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/755 Kat. 308 Pałac Biskupów Krakowskich – widok z dzwonnicy katedralnej, reprodukcja zdjęcia z 1943 r. po 1943 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/752, 753 Białogon Kat. 309 Fabryka – korpus główny 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/656 Kat. 310 Fabryka – wjazd, 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/657 Kat. 311 Droga, 1931 Neg. szklany, 9x12 cm; MNKi/Ph/595 Kat. 312 Wodociąg – ujęcie źródła, VI.1931 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/658 Kat. 313 Budynek wodociągu od zachodu, Wodociągu od zach., VIII.1931 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/659 Kat. 314 Budynek wodociągu od wschodu, Wodociąg od wsch. VI.1931 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/660 Kat. 315 Panorama doliny białogońskiej, Białogońska dol[ina], całość 24.7.1932 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/661 Czarnów Kat. 316 Czarnów z Karczówki, ... chmury, gęsi, ok. 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/577 Kat. 317 Czarnów z Alei Karczówk[owskej], VIII.1926, Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/664 Kat. 318 Kapliczka przy drodze (ulica Podklasztorna), Modrzew, Kapliczka, Czarnów, X.1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/665 Dąbrowa Kat. 319 Dąbrowa, z góry od Kielc, 3.V.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/572 Domaszowice Kat. 320 Zagroda, Domaszowiece V.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/678

Kadzielnia Kat. 321 Gipsowy? model kamieniołomu, Model Kadzielni z 1941 Neg. szklany, 9x12 cm; MNKi/Ph/596 Karczówka Kat. 322 Karczówka. Schody, brama na cmentarz, 1921 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/696 Kat. 323 Kościół od południa, Karczówka, wieża – furta, postać stojąca, 1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/576 Kat. 324 Kościół od płn.-wsch. z dołu – jesienią,1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/697 Kat. 325 Kościół – brama wejściowa, Krata wejściowa, postać siedząca, 1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/698 Kat. 326 Widok Karczówki z góry Grabiny, Całość od połu[dnia] z Grabiny,1928 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/589 Kat. 327 Fragment wejścia do kościoła (z oknem proboszcza), X.1928 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/699 Kat. 328 Kościół – widok od południa, Karczówka.

Klasztor przez drzewa, ludzie z kościoła, 4.XI.1928 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/700 Kat. 329 Karczówka – brama kamienna (Stacha), 01.11.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/701 „Stacha” – stojąca kobieta za bramą.

Kat. 330 Klasztor – widok od wschodu, Karczówka, widok z rogu ze St[achą], 1.XI.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/702 Kat. 331 Kościół – droga prowadząca do wejścia od strony wschodniej, Karczówka, wejście ... ze wsch. 1.XI.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/703 Kat. 332 Pomnik powstańców styczniowych z widokiem na Kielce, 4 sosny z pomnikiem, 1.XI.1930 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/704 Kat. 333 Widok góry od strony Kielc, IX.1932 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/705 Niewachlów Kat. 334 Krzyż – Łaziska pod Niewachlowem, ok. 1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/684 Szydłówek Kat. 335 Panorama zachodniej części Kielc z okolic Szydłówka, Kielce z Szydłówka, cz[ęść] zach., IX.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/716 Kat. 336 Panorama wschodniej części Kielc z okolic Szydłówka, Kielce z Szydłówka, cz[ęść] wsch., IX.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/717 Krajno Kat. 337 Krajno, gmina Górno, powiat kielecki Krajno – stara wieś, wejście do zagrody, dziewczyna ... 1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/680

Kat. 338 Krajno – stara wieś, ulica, 1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/681

Kat. 353 Kapliczka z Krzyżem, Samsonów, 1929 Neg. szklany, 9x12 cm; MNKi/Ph/591

Kuźniaki Kat. 339 Kuźniaki, gmina Strawczyn, powiat kielecki Kuźniaki, ruiny wielkiego pieca, 1927 Neg. szklany, 9x12 cm; MNKi/Ph/593

Sielpia Wielka Kat. 354 Sielpia Wielka, gmina Końskie, powiat konecki Staw, Sielpia Wielka, VII.1932 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/677

Małogoszcz Kat. 340 Małogoszcz, gmina Małogoszcz, powiat jędrzejowski Plebania, Małogoszcz, 20.IX.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/564

Skarżysko-Kamienna Kat. 355 Skarżysko-Kamienna, powiat skarżyski Rejów – staw, sosna pod słońce X.1932 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/676

Kat. 341 Kaplica cmentarna, Kaplica od płn. cmentarz, Małogoszcz ...10.IX.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/668 Kat. 342 Kaplica cmentarna, Kaplica, cmentarz, Małogoszcz, zima 20.II.1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/563 Morawica Kat. 343 Morawica, gmina Morawica, powiat kielecki Morawica – karczma, 1920 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/687 Napęków Kat. 344 Napęków, gmina Bieliny, powiat kielecki Kaplica drewniana, Kaplica, Napęków, VII.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/688 Oblęgorek Kat. 345 Oblęgorek, gmina Strawczyn, powiat kielecki Pałac Henryka Sienkiewicza, Pałac, Oblęgorek, 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/675 Podzamcze Chęcińskie Kat. 346 Podzamcze Chęcińskie, gmina Chęciny, powiat kielecki Brama, Podzamcze, 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/581 Ruda Zajączkowska Kat. 347 Ruda Zajączkowska, gmina Łopuszno, powiat kielceki Nierówności terenu porośnięte roślinnością. Ruda Zajączkowska, reszta dworu, 20.IX.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/574

Słopiec Kat. 356 Słopiec, gmina Daleszyce, powiat kielecki Słopiec, most, karczma, 1914 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/679 Słowik Kat. 357 Słowik, gmina Sitkówka-Nowiny, powiat kielecki Dolina białogońska. Panorama ze Słowika cz[ęść] zach. 14.V.1932 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/569 Starachowice Kat. 358 Starachowice, gmina Starachowice, powiat kielecki Michałów – zniszczony upust, Michałów upust zerwany, 1934 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/653 Kat. 359 Michałów – zniszczony upust, Michałów upust zerwany od p[ołudnia], 1934 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/655 Kat. 360 Michałów – grobla., 1934 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/654 Strawczyn Kat. 361 Strawczyn, gmina Strawczyn, powiat kielecki Kościół w Strawczynie, 20.9.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/558 Kat. 362 Strawczyn, wieś – ogólny widok, 20.IX.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/557 Szydłowiec Kat. 363 Szydłowiec, gmina Szydłowiec, powiat szydłowiecki, województwo mazowieckie Portal zamku Szydłowiec, 1924 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/671, 672

Rudki Kat. 348 Rudki, gmina Nowa Słupia, powiat kielecki Kopalnia „Staszic” – widok na południe, 20.09.1946 Odbitka 13x18 cm; MNKi/Ph/374, 375

Szydłów Kat. 364 Szydłów, gmina Szydłów, powiat Staszowski Brama krakowska, Szydłów. Brama, 1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/560

Kat. 349 Kopalnia „Staszic” – widok na wschód, 20.09.1946 Odbitka,13x18 cm; MNKi/Ph/376

Kat. 365 Ruiny zamku, Szydłów, zamek, chmura, 1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/559

Kat. 350 Kopalnia „Staszic” – ściana wschodnia, 20.09.1946 Odbitka 13x18 cm; MNKi/Ph/377

Szydłówek-> patrz Kielce

Samsonów Kat. 351 Samsonów, gmina Zagnańsk, powiat kielecki Ruiny fabryki Samsonów, VII.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/649 Kat. 352 Kapliczka św. Jana Nepomucena, Kapliczka, Samsonów, VII.1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/650

Wola Jachowa Kat. 366 Wola Jachowa, gmina Górno, powiat kielecki Kapliczka, Jachowa Wola, 1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/685 Wąchock Kat. 367 Wąchock, gmina Wąchock, powiat starachowicki Fragment klasztoru, Klasztor, Wąchock (bliżej), 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/710

105

Kat. 368 Fragment klasztoru, Klasztor, Wąchock (dalej), 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/711 Zagnańsk Kat. 369 Zagnańsk, gmina Zagnańsk, powiat kielecki Kapliczka na drzewie, Kapliczka, las, zima, Zagnańsk, 20.II.1927 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/571 Zelejowa Kat. 370 Zelejowa (Góra Zelejowa), gmina Chęciny, powiat kielecki Zelejowa od połu[dnia] – grzbiet, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/582 Kat. 371 Widok z Zelejowej na Pasmo Dymińskie ok. 1935 Neg. szklany, 9x13 cm; MNKi/Ph/217 Święta Katarzyna Kat. 372 Święta Katarzyna, gmina Bodzentyn, powiat kielecki Kapliczka, podpis Żeromskiego, św. Katarzyna, 1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/695 Kat. 373 Kapliczka przy wjeździe do puszczy – przy drodze, św. Katarzyna, 1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/694 Kat. 374 Źródło św. Franciszka, św. Katarzyna, 1926 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/566 Kat. 375 Klasztor św. Katarzyny, ... wid[ok] od p[ołudnia], (szary), VII.1928 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/692 Kat. 376 Klasztor św. Katarzyny, ... wid[ok] od p[ołudnia], VII.1928 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/693 Kat. 377 Klasztor św. Katarzyny, wejście, 8.8.1935 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/565 Święty Krzyż Kat. 378 Święty Krzyż, gmina Nowa Słupia, powiat kielecki Kościół – św. Krzyż, front – chłopiec z ..., ok. 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/690 Kat. 379 Kościół – św. Krzyż, front – chłopiec w..., ok. 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/691 Kat. 380 Posągi zakonników, front kościoła na św. Krzyżu, 1925?

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/567 Kat. 381 Święty Krzyż, las jodłowy, gołoborze, 1954 Odbitka, 13,5x9,2 - 15,5x12 cm; MNKi/ Ph/1/1-6 Miejsce nieokreślone Kat. 382 Kościół, ok. 1925, Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/587

Władysław Kosterski-Spalski

Władysław Kosterski-Spalski (1892-1973), muzealnik, działacz krajoznawczy.

Pochodził ze znanej kieleckiej rodziny. Urodził się w Wytiegrze w Rosji. Przybył do Kielc w 1902 roku. W 1910 r. wstąpił do Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.

Współpracował z kustoszem Szymonem Włoszkiem w pracach inwentarzowych działu broni, zajmował się konserwacją zbiorów. Dla potrzeb muzeum wykonywał także zdjęcia fotograficzne eksponatów. W 1912 roku podjął studia na politechnice w Liegé. Po wybuchu I wojny światowej walczył w szeregach armii belgijskiej.

Od chwili powrotu brał czynny udział w pracach PTK, prowadził pracownię fotograficzną w jego muzeum.

W 1921 roku wstąpił do wojska. W latach 1922-1924 ukończył kurs sztuk plastycznych. Po II wojnie światowej jako etatowy pracownik Muzeum Świętokrzyskiego aktywnie uczestniczył w akcji zabezpieczania zbiorów podworskich bibliotek i eksponatów. Od 1950 roku działał w PTTK, był czynnym przewodnikiem i wykładowcą na kursach przewodnickich. Opublikował kilka prac dotyczących dziejów Kielecczyzny. Wielokrotnie nagradzany i odznaczony m.in. złotą odznaką „Zasłużonego Działacza Turystyki”.

(A. Massalski, A. Rembalski PTK na Kielecczyźnie 19081950, Kielce 1983).

Kat. 389 Kielce. Plac św. Tekli, 1916

109

Kat. 388 Kielce. Plac św. Tekli (zimą), 1913 Kat. 386 Kielce. Pałac Tomasza Zielińskiego od strony parku, 1913

Kat. 390 Kielce. Plac Wolności, przemarsz wojsk austriackich, 1917 Kat. 391 Kielce. Targ na Placu Wolności, 1917

111

Kat. 393 Kielce. Cerkiew przy ulicy Karcz贸wkowskiej, 1918

Kat. 394 Kielce. Budynek gimnazjum żeńskiego, około 1925 Kat. 397 Białogon. Ujęcie wody, 1913

113

Władysław Kosterski-Spalski Negatywy przedstawiające przede wszystkim Kielce oraz wsie i miasteczka regionu – w większości architekturę i zabytki.

W opracowaniu pominięto zdjęcia reprodukowanych rycin (często książkowych) nieznanego pochodzenia; pozostawiono reprodukcje fotografii, które posiadały opis miejsca (lub można było to miejsce zidentyfikować).

Podsumowanie zbioru: Negatywy wykonane w latach 1912-1939, datowane, 51 sztuk (15 błona celuloidowa, 36 szklane), rozmiar 4,5x5 – 13x18 cm.

Negatywy w kopertach papierowych i pergaminowych opisanych przez autora.

K ATA LO G Białogon -> patrz Kielce Chęciny Kat. 383 Chęciny, gmina Chęciny, powiat kielecki Zamek (widok od strony Podzamcza Chęcińskiego). Reprodukcja zdjęcia wykonanego ok. 1912 r., ok. 1935 Neg. szklany, 6,5x9 cm; MNKi/Ph/622 autor reprodukowanego zdjęcia nieznany Chlewiska Kat. 384 Chlewiska, gmina Chlewiska, powiat szydłowiecki, województwo mazowieckie Nagrobek z kościoła św. Stanisława, ok. 1935 Neg. szklany, 9x12 cm; MNKi/Ph/759 Jędrzejów Kat. 385 Jędrzejów, gmina Jędrzejów, powiat Jędrzejowski Jędrzejów. Ziemia Kielecka. Klasztor, fragment, 1916 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/670 Karczówka -> patrz Kielce Kielce Kat. 386 Kielce, powiat Kielce Kielce. Ogród miejski. Dom T. Zielińskiego, 1913 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/737 Kat. 387 Kielce – Skwer św. Tekli, 1913 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/723 Kat. 388 Plac św. Tekli (zimą), 1913 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/724 Kat. 389 Kielce – Skwer św. Tekli, 1916 Neg. szklany, 13x15,5 cm; MNKi/Ph/722 Kat. 390 Plac Wolności, przemarsz wojsk austriackich przez plac od strony ulicy Głowackiego, 1917 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/719 Kat. 391 Targ na Placu Wolności, Kielce, 1917 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/720 Kat. 392 Brusznia – reprodukcja zdjęcia przedstawiająca poświęcenie krzyża, 27.05.1917, poświęcenie krzyża na Bruszni Neg. błona, 6x9,5 cm; MNKi/Ph/777 autor reprodukowanego zdjęcia nieznany Kat. 393 Kielce. Cerkiew na aleji Karczówkowskiej, 1918 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/726

Kat. 394 Budynek gimnazjum żeńskiego, ok. 1925 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/725 Kat. 395 A. Hitler przed Zamkiem w Kielcach – 12.IX.1939 r., rep[rodukcja] z fotografii Neg. błona, 6x9,5 cm; MNKi/Ph/778, 779 autor reprodukowanego zdjęcia nieznany Białogon Kat. 396 Białogon, pow. kielecki. Figura koło Stokowej Góry, 1912 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/663 Kat. 397 Białogon – Trzy Źródła, 1913, pow[iat] kielecki Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/662 Karczówka Kat. 398 Karczówka, pow[iat] kielecki.

Nieistniejący Krzyż z 1863 r., 1912 r.

Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/709 Kat. 399 Pow[iat] kielecki. Fragment klasztoru na Karczówce, wrzesień 1918 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/706 Kat. 400 Pow[iat] kielecki. Karczówka, fragment klasztoru, 1918 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/707 Kat. 401 Karczówka, brama klasztorna, 1918 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/708 Szczekociny Kat. 402 Szczekociny, gmina Szczekociny, powiat zawierciański Szczekociny, pow. włoszczowski. Ganek jednego ze starych domów, 1912 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/689 Święty Krzyż Kat. 403 Święty Krzyż, gmina Nowa Słupia, powiat kielecki Klasztor – nagrobek Oleśnickich, ok. 1935 Neg. szklany, 6,5x9 cm; MNKi/Ph/769 Wąchock Kat. 404 Wąchock, gmina Wąchock, powiat starachowicki Wąchock. Ziemia Radomska. Opactwo Cystersów, kościół, 1912 Neg. błona, 13x18 cm; MNKi/Ph/712, 713 Kat. 405 Wąchock. Ziemia Radomska. [Brama drewniana] jednego z domów, 1912 Neg. błona, 13x18 cm; MNKi/Ph/714 Kat. 406 Wąchock. Ziemia Radomska. Opactwo Cystersów. Tablica erekcyjna, 1912 Neg. błona, 13x18 cm; MNKi/Ph/715

Roman Kobendza

Roman Kobendza (1886-1955), botanik.

Naukę w szkole średniej rozpoczął w Piotrkowie Trybunalskim, kontynuował w Warszawie. Od 1909 r. uczył w szkole powszechnej w Warszawie, a od 1910 r. w Szkole Handlowej we Włocławku. Studiował botanikę i geografię na Wydziale Filozoficznym UW, był asystentem w Katedrze Botaniki SGGW. Brał udział w obronie Lwowa (1918). Prowadził badania roślinności Puszczy Kampinoskiej i Gór Świętokrzyskich. W związku z międzynarodową wycieczką ogłosił wraz z J.Motyką publikacje: Führer durch die Gołoborza – Blockhalden des Łysogóry Hohenzuges (1928) oraz La végétation des éboulis des Monts de S-te Croix. W 1929 r. prowadził dalsze badania dotyczące pasma Klonowskiego, Jeleniowskiego i doliny Wilkowskiej z S. Dziubałtowskim. W 1939 r. wydał opracowanie: Gołoborza i ich stosunek do lasu w górach Świętokrzyskich. Od 1946 r. był kierownikiem Katedry Botaniki Leśnej i Dendrologii SGGW. Ogółem ogłosił powyżej 100 prac naukowych i popularyzatorskich z zakresu biologii, ekologii drzew (m. in. jodły, świerka, topoli, klonu), fitosocjologii i florystyki. Wydał podręcznik Botanika leśna. Był inicjatorem i współorganizatorem Kampinoskiego Parku Narodowego i Ogrodu Botanicznego PAN w Warszawie, członkiem wielu organizacji naukowych w kraju i za granicą. W 1954 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

(Polski Słownik Biograficzny, Warszawa-Wrocław-Kraków 1967-68, Tom XIII, s. 142-143).

Kat. 418 Majd贸w. Najstarszy okaz modrzewia polskiego, 05.07.1939

117

Kat. 416 Majdów. Skręcony pień modrzewia, 5.07.1939

Kat. 459 Zamkowa Wola. Zarastający pień jodły, 1930 Kat. 463 Zamkowa Wola. Zarastające pnie jodłowe, 1930

119

Kat. 465/A Zamkowa Wola. Zarastający pień jodłowy, 1930 Kat. 465/B Zamkowa Wola. Przekrój przez zarastający pień jodłowy, 1930

Kat. 428 Święta Katarzyna. Wychodnia kwarcytów „Agatka”, 1927

121

Kat. 505 Łysogóry. Porosty na głazach gołoborza, 1927 Kat. 495 Łysogóry. Gołoborze, 1927

Kat. 490 Łysogóry. Wykrot odsłaniający gruz skalny, 1927

123

Kat. 441 Święty Krzyż. Widok klasztoru od strony Nowej Słupi, 1930 Kat. 517 Łysogóry. Widłak jałowcowaty, 1930

Kat. 516 Łysogóry. Paproć – podrzeń żebrowiec, 1930

125

Kat. 534 Góry Świętokrzyskie. Sosna kołnierzykowa (krezowata), 1946

Kat. 469 Zagnańsk. Dąb „Bartek”, 1946 Kat. 538 Sandomierskie. Droga w wąwozie lessowym, 1929

127

K ATA LO G Roman Kobendza Ze względu na nieścisłe Bodzentyn – w bardzo wielu opisach Kat. 407 – określanie miejsca wyko- Bodzentyn, gmina Bodzentyn, powiat kielecki nania zdjęcia np. „ŚwiętoFragment lasu, Świętokrzyskie, krzyskie”, „Góry Świętopod Bodzentynem VI.1932 krzyskie”, „Sandomierskie” Neg. szklany,10x15 cm; MNKi/Ph/259 przyjęto następujący Nowa Słupia system identyfikacji: Kat. 408 - w przypadku „ŚwiętoNowa Słupia, gmina Nowa Słupia, krzyskie” lub „Góry Świępowiat kielecki tokrzyskie”, gdy pojawiła Góra Chełmowa zimą – modrzew polski, się nazwa „Pasmo główne” Świętokrzyskie, Larix polonica na Górze Chełmowej zimą, poprzyginane lub/i słowo „gołoborze”, wierzchołki, 1927 miejsce interpretowano Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/304 jako „Łysogóry”; w omaKat. 409 wianym zbiorze nie ma Modrzew polski na Górze Chełmowej, zdjęć gołoborzy Pasma 1927?

Jeleniowskiego. Pozostałe Odbitka, 31,5x45,5 cm; MNKi/Ph/784 negatywy, których nie udało się szczegółowiej ziden- Kozienice 410 tyfikować zostały zaklasyfi- Kat. Kozienice, gmina Kozienice, kowane według jednostek powiat kozienicki geograficznych podanych Kwitnąca lipa nad Zagożdżonką, 6.VIII.1939 przez autora, czyli „ŚwięNeg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/358 tokrzyskie” i „Góry Świętokrzyskie” (obie nazwy Kat. 411 zostały zestawione razem Stratiotes aloides L.– osoka aloesowata.

Stratiotes aloides nad Zagożdżonką, w katalogu).

6.VII.1939 - „Sandomierskie” zostało Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/359 zinterpretowane jako Wyżyna Sandomierska.

Majdów

Kat. 422 Sosnowy bór z jodłą w podszyciu, Lasy Samsonowskie, 4.VII.1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/363

Kat. 439 Łysiec, Gołoborze Głównego Pasma. Świętokrzyskie 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/299

Kat. 423 Lasy Samsonowskie jodłowo-bukowe, Góry Świętokrzyskie, 4.VII.1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/366

Kat. 440 Łysiec, porosty na kwarcytach, Góry Świętokrzyskie. Gołoborze pod Łysą, porosty na blokach kwarcytach, ok.1927 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/319

Podsumowanie zbioru: Negatywy wykonane w latach 1926-1948, datowane, 159 sztuk (57 błona celuloidowa, 102 szklane), rozmiar 9x12 – 13x18 cm.

Negatywy w kopertach papierowych opisanych przez autora.

Dzisiejsza identyfikacja zdjęć w terenie jest w większości niemożliwa, ze względu na fragmentaryczne przedstawienia zbiorowisk roślinnych, lasów i gołoborzy. Brak punktów odniesienia uniemożliwia ich porównanie.

Cennymi fotografiami są stanowiska roślin, różnych form drzew m.in. świerka kolumnowego, sosny kołnierzykowej (krezowatej), czy zdjęcie dębu „Bartek”. Ówczesna denudacja i erozja wzgórz lessowych w okolicach Sandomierza może być dziś dobrym materiałem porównawczym.

Kat. 429 Wychodnia kwarcytów – wschodni wierzchołek Łysicy, Gołoborze, „Agatka” koło św. Katarzyny. Świętokrzyskie, 1927, 1928 Neg. błona, 9,5x15,5 cm; MNKi/Ph/296

Kat. 412 Majdów, gmina Szydłowiec, powiat szydłowiecki, województwo mazowieckie Grupa starych modrzewi polskich w nadl[eśnictwie] Skarżysko. Góry Świętokrzyskie, 20.VI.38 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/357

Kat. 424 Fragment lasu, Lasy Samsonowskie, Góry Świętokrzyskie, 1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/365 Kat. 425 Fragment lasu, Samsonowskie lasy, 1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/364 Kat. 426 Fragment lasu, Góry Świętokrzyskie, Lasy Samsonowskie, 1946 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/367 Święta Katarzyna Kat. 427 Święta Katarzyna, gmina Bodzentyn, powiat kielecki Wychodnia kwarcytów – wschodni wierzchołek Łysicy, „Agatka” na głównym paśmie, Świętokrzyskie, VIII 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/294 Kat. 428 Wychodnia kwarcytów – wschodni wierzchołek Łysicy, „Agatka”. Główne pasmo. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/295

Kat. 413 Las jodłowo-sosnowy, w podszyciem jodłowym. Lasy pod Skarżyskiem, 1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/356

Kat. 430 Gołoborze na Św. Katarzynie, Góry Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/298

Kat. 414 Lasy Majdowskie, sosna [plus] modrzew polski, 5.VII.1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/368

Kat. 431 Gołoborze na szczycie Łysicy. Świętokrzyskie, 22.VIII.1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/291

Kat. 415 Lasy Majdowskie. Modrzew, 5.VII.1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/369

Kat. 432 Porosty na głazach. Gołoborze na Łysicy. Świętokrzyskie, 1926 Neg. szklany, 9x12 cm; MNKi/Ph/320

Kat. 416 Skręcony pień modrzewia. Majdowskie, las 5.07.1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/370 Kat. 417 Góry Świętokrzyskie, Skarżysko, Lasy Majdowskie. Najgrubszy modrzew, 5.VII.1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/371 Kat. 418 Pień modrzewia polskiego, Najstarszy Larix polonica w lasach Majdowskich, 1939, 05.07.1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/372 Samsonów Kat. 419 Samsonów, gmina Zagnańsk, powiat kielecki Modrzew. Lasy Samsonowskie, 4.VII.1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/360 Kat. 420 Las jodłowy z podszyciem jodłowym, Lasy Samsonowskie, 4.VII.1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/361 Kat. 421 Las mieszany – jodła, sosna, modrzew, 4.VII.1939 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/362

Święty Krzyż Kat. 433 Święty Krzyż, gmina Nowa Słupia, powiat kielecki Łysiec, Gołoborze Głównego Pasma. Świętokrzyskie 1926 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/297 Kat. 434 Łysiec, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, VIII.1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/263 Kat. 435 Łysiec, Gołoborze na Głównem Paśmie. Świętokrzyskie, VIII.1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/264 Kat. 436 Łysiec, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/260/1-2 Kat. 437 Łysiec, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/262 Kat. 438 Łysiec, gołoborze i fragment lasu z widokiem na zachód, Gołoborze Głównego pasma. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/293

Kat. 441 Widok klasztoru od północy [od wschodu] (!), Św. Krzyż. Świętokrzyskie, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/247 Kat. 442 Św. Krzyż – dzwonnica klasztorna, Góry Świętokrzyskie, VII.1946 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/252 Zamkowa Wola Kat. 443 Zamkowa Wola, gmina Łagów, powiat kielecki Droga na skraju lasu, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/326 Kat. 444 Fragment lasu, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. Szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/327 Kat. 445 Leśna droga, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/328 Kat. 446 Fragment lasu (świerki, jodły), Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/329 Kat. 447 Polana po wyrębie lasu, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/330 Kat. 448 Las jodłowy, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/331 Kat. 449 Fragment lasu, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/332 Kat. 450 Fragment lasu – świerki, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/333 Kat. 451 Fragment lasu (sosna, jodła), Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/334 Kat. 452 Fragment lasu, młoda jodła, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/335 Kat. 453 Stanowisko turzycy stepowatej, Carex pediformis z pod Cząstkowa, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/336 Cząstków znajduje się na północ od Nowej Słupi.

Kat. 454 Modrzewie. Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/337 Kat. 455 Ścięte okazy chorych jodeł, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/338 Kat. 456 Świerk, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/339

Kat. 457 Świerk kolumnowy, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/340 Kat. 458 Świerk stożkowaty, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/341 Kat. 459 Zarastający pień jodłowy, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/342

Kat. 473 Gołoborze i fragment lasu jodłowego, Gołoborze Gł[ównego] pasma. Świętokrzyskie, 1926 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/272 Kat. 474 Brzeg gołoborza. Świerk z porostami, Świętokrzyskie, 1926 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/306 Kat. 475 Gołoborze na głównem paśmie. Świętokrzyskie, 1927 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/248

Kat. 460 Pień jodły, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/343

Kat. 476 Wykrot odsłaniający rumowisko skalne, 1927.VIII Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/261

Kat. 461 Zarosły pień jodłowy, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/344

Kat. 477 Gołoborze i fragment lasu, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, VIII.1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/265

W miejscu zranienia rośliny, powstaje tkanka kalusowa (kallusowa) powodująca zabliźnianie i zarastanie ran. Kalus stanowi bezkształtną masę niezróżnicowanych i szybko dzielących się komórek.

Kat. 478 Gołoborze i fragment lasu, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, 1927.VIII Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/266

Kat. 490 Wykrot odsłaniający gruz skalny, Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/275

Kat. 507 Gołoborze Głównego pasma. Porosty na głazach. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/324

Kat. 491 Fragment gołoborza, Gołoborze Głównego Pasma. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/276

Kat. 508 Gołoborze, mchy na kwarcytach, Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/325

Kat. 492 Gołoborze porastające roślinnością, Gołoborze na Głównem Paśmie. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/277

Kat. 509 Gołoborze. Główne pasmo. Świerk kolumnowy, Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/279

Kat. 493 Gołoborze „przecięte” szpalerem drzew, Gołoborze Głównego pasma. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/281 Kat. 494 Wykrot odsłaniający gruz skalny obok gołoborza. Pasmo Główne. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/282 Kat. 495 Gołoborze na Głównem Paśmie. Język roślinności. Świętokrzyskie 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/284

Kat. 462 Zarastające pnie jodeł, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/345

Kat. 479 Gołoborze wtórne, na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, 22. VIII.1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/267

Kat. 496 Gołoborze na głównem paśmie. Język roślinności. Świętokrzyskie 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/286

Kat. 463 Zarastające pnie jodłowe, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/346

Kat. 480 Fragment gołoborza, pojedyncza jodła między skałami, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, 1927.VIII Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/268

Kat. 497 Gołoborze przerośnięte roślinnością, Wtórne gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/289

Kat. 481 Gołoborze i fragment lasu jodłowego, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, VIII.1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/274

Kat. 498 Świerki na skraju gołoborza, Gołoborze Głównego pasma. Świerk kolumnowy. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/302

Kat. 482 Fragment gołoborza i lasu, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, VIII. 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/278

Kat. 499 Gołoborze miejscowo przerośnięte roślinnością, Gołoborze Głównego pasma. Wyspa roślinności. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/290

Kat. 464 Drewno zarastających pni jodłowych, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/347 Kat. 465/A-B Zarastajacy pięń jodłowy.

Przekrój przez zarastający pień jodłowy, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. Szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/348, 310 Kat. 466 Zrośnięte korzenie jodeł, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/349 Kat. 467 Mężczyzna oparty o pień jodły, Pień zarastający z Gorczyńskim. Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/350 Kat. 468 Pnie zarastających jodeł, Świętokrzyskie, Wola Zamkowa, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/351 Zagnańsk Kat. 469 Zagnańsk, gmina Zagnańsk, powiat kielecki Dąb „Bartek” pod Zagnańskiem, 1946 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/355

Kat. 483 Roślinność porastająca gołoborze, Gołoborze na Głównem paśmie. „Język” roślinności. Świętokrzyskie, 1927.VIII Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/280 Kat. 484 Gołoborze „przecięte” szpalerem drzew, Gołoborze na głównem paśmie. Świętokrzyskie, VIII.1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/283 Kat. 485 Fragment gołoborza i lasu jodłowego, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie VIII.1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/287 Kat. 486 Las jodłowy, Główne pasmo. Świętokrzyskie, VIII.1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/301

Łysogóry Kat. 470 Brzeg gołoborza na głównem paśmie, Świętokrzyskie,1926 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/300

Kat. 487 Gołoborze i fragment lasu jodłowego, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/269

Kat. 471 Fragment gołoborza i lasu jodłowego – zimą, Gołoborze Głównego Pasma. Świętokrzyskie 1926 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/285

Kat. 488 Gołoborze i fragment lasu jodłowego, Gołoborze na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/271

Kat. 472 Fragment gołoborza i lasu jodłowego, Gołoborze Głównego Pasma. Świętokrzyskie 1926 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/288

Kat. 489 Gołoborze i fragment lasu jodłowego, Gołoborze Głównego Pasma. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/273

Kat. 500 Fragment gołoborza i lasu jodłowego, Gołoborze na gł[ównym] paśmie. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/292 Kat. 501 Gołoborze na Głównem paśmie. Grupa świerków. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/303 Kat. 502 Roślinność wśród kwarcytów, Gołoborze głównego pasma. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/305 Kat. 503 Salix cinerea L. – wierzba szara (łoza) wśród mchów i skał kwarcytowych, Gołoborze na Głównem Paśmie.

Salix cinerea w kobiercu mchów. Świętokrzyskie 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/315 Kat. 504 Gołoborze – borówka na powierzchni kwarcytów, Gołoborze Głównego pasma. Wyspa roślinności (Vaccinium). Świętokrzyskie 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/317

Kat. 510 Kwarcyt otoczony „kobiercem” mchów, jarzębina, Gołoborze Głównego Pasma. Świętokrzyskie, 1928 Neg. błona, 9,5x15 cm; MNKi/Ph/270/2 Kat. 511 Gołoborze i fragment lasu, Gołoborze Głównego Pasma. Świętokrzyskie, 1928 Neg. błona, 9,5x15 cm; MNKi/Ph/270/1 Kat. 512 Porosty na głazie kwarcytowym, Porosty na głazach. Gołoborze Głównego pasma, Świętokrzyskie, 1928 Neg. błona, 9,5x15 cm; MNKi/Ph/322 Kat. 513 Mech (torfowiec) między kwarcytami, Gołoborze na Głównem Paśmie.

Sphagnum. Świętokrzyskie 1928 Neg. błona, 9,5x12 cm; MNKi/Ph/318 Kat. 514 Streptopus amplexifolius (L.) – liczydło górskie, ok. 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/316 Kat. 515 Las jodłowy. Góry Świętokrzyskie.

Nadl[eśnictwo] Łagowskie, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/307 Kat. 516 Paproć, Blechnum spicant (L.) – podrzeń żebrowiec, Główne pasmo Nadl[eśnictwo] Łagowskie,1930.

Blechnum spicant Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/312 Kat. 517 Widłak, Lycopodium annotinum L. – widłak jałowcowaty, Góry Świętokrzyskie. Nadl[eśnictwo] Łagowskie, 1930. Lycopodium annotinum Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/313 Kat. 518 Veronica montana L. – przetacznik górski, Góry Świętokrzyskie.

Nadleśn[ictwo] Łagowskie, 1930.

Veronica montana Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/314 Kat. 519 Góry Świętokrzyskie. Nadl[eśnictwo] Łagowskie, Bór sosnowy z jodłą, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/353 Kat. 520 Paproć, Dryopteris austriaca (Jacq.) Woyn. – nerecznica, Góry Świętokrzyskie. Nadl[eśnictwo] Łagowskie, Aspid[imu] dilatatum, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/354 Kat. 521 Las jodłowy w pobliżu gołobórz. Świętokrzyskie, 5.VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/253

Kat. 505 Porosty na głazach na gołoborzu na Głównem paśmie. Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9x12 cm; MNKi/Ph/321

Kat. 522 Fragment lasu jodłowego, Główne pasmo. Świętokrzyskie, 5.VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/352

Kat. 506 Porosty naskalne. Gołoborze Głównego pasma, Świętokrzyskie, 1927 Neg. błona, 9,5x15 cm; MNKi/Ph/323

Kat. 523 Główne pasmo z najstarszą jodłą. Świętokrzyskie, 6.VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/254

129

Kat. 524 Pień jodły porastający roślinnością, Pasmo Główne. Świętokrzyskie, 6.VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/309 Kat. 525 Mężczyźni w lesie jodłowym (wycieczka naukowa ?), Główne pasmo. Świętokrzyskie, 6.VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/255 Kat. 526 Panorama z Pasma Głównego?, Świętokrzyskie, 7.VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/257 Kat. 527 Fragment lasu jodłowego, Główne pasmo. Świętokrzyskie, VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/256 Kat. 528 Fragment lasu jodłowo-bukowego, Główne pasmo. Świętokrzyskie, VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/258 „Góry Świętokrzyskie”, „Świętokrzyskie” Kat. 529 Zarastający pień jodłowy, Świętokrzyskie, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/311 Kat. 530 Polana po wyrębie lasu. Podrost i stare modrzewie, pol[ana] z dębem Góry Świętokrzyskie, 20.VI.1938 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/373

Kat. 542 Fragment łąki, Sandomierskie 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/219

Kat. 561 Wzgórza lessowe, Sandomierskie, 1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/239

Kat. 543 Ostnica, roślina z rodziny wiechlinowatych. Stipa pennata.

Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/220

Kat. 562 Meandry Kamiennej p[od] .....

Sandomierskie, 1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/246

Kat. 544 Inula sp. – oman, Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/225 Kat. 545 Tanacetum vulgare L. – wrotycz pospolity, Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/226 Kat. 546 Zbiorowisko roślinne (m. in. goździk kartuzek, koniczyna), Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/223 Kat. 547 Zbiorowisko roślinne, Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/224 Kat. 548 Zbiorowisko roślinne, Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/227 Kat. 549 Erozja w lessach. Sandomierskie, VI. 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/234

Kat. 531 Zbocze góry z wychodnią skalną, Góry Świętokrzyskie, 1946 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/249

Kat. 550 Wąwozy lessowe. Sandomierskie, 1930.

VI Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/244

Kat. 532 Polana po wyrębie lasu, Góry Świętokrzyskie, 1946 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/250

Kat. 551 Krzew dzikiej róży – stanowisko śródpolne, Róża pod Górami.

Sandomierskie, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/229

Kat. 533 Ścieżka w borze sosnowym, Góry Świętokrzyskie, 1946 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/251 Kat. 534 Sosna kołnierzykowa.

Góry Świętokrzyskie, 1946 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/308 Sosna kołnierzykowa (krezowata), charakteryzuje się specyficznym odchyleniem kory na okółkach.

Wyżyna Sandomierska Kat. 535 Fragment ściany lessowej z roślinnością, Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/228 Kat. 536 Wzgórze lessowe, Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/232 Kat. 537 Panorama wzgórza lessowego, Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/233 Kat. 538 Droga w wąwozie lessowym, Wąwóz lessowy, Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/243 Kat. 539 Droga w wąwozie lessowym, Wąwóz lessowy. Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/221 Kat. 540 Wąwóz lessowy, Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/218 Kat. 541 Wzgórze lessowe, Sandomierskie, 1929 Neg. szklany, 13x18 cm; MNKi/Ph/222

Kat. 552 Wąwóz z wisienką stepową pod Górami, Sandomierskie, 1930 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/236 Kat. 553 Zbiorowisko roślinne (m.in. turzyce), Sandomierskie, VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/230 Kat. 554 Zaraza przytuliowa – Orobanche caryophyllacea, Sandomierskie, VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/231 Kat. 555 Erozja wzgórza lessowego, Sandomierskie. Krajobraz lessowy, VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/235 Kat. 556 Erozja wzgórza lessowego, Sandomierskie, VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/238 Kat. 557 Denudacja zbocza lessowego, Sandomierskie, VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/240 Kat. 558 Wychodnia łupków kambryjskich.

Pieprzówki, Sandomierskie, VI.1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/241 Kat. 559 Wychodnia łupków kambryjskich.

Pieprzówki, Sandomierskie, 1931 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/242 Kat. 560 Fragment wzgórza lessowego, Skała.

Sandomierskie, 1931 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/237

Kat. 563 Wzgórze lessowe z fragmentem wsi u podnóża, Skała. Sandomierskie, 1932 Neg. szklany, 10x15 cm; MNKi/Ph/245

Władysław Jan Wrażej

Władysław Jan Wrażej (1894-1975), naukowiec, żołnierz, działacz społeczny.

Urodził się we Lwowie, mieszkał w Jarosławiu. Maturę uzyskał wiosną 1914 roku, a we wrześniu wstąpił jako ochotnik do armii austriackiej (90 Pułk Piechoty w Jarosławiu, składający się z głównie z Polaków). Brał udział w obronie Lwowa (1918) i kampanii bolszewickiej (1920).

Z wojny na Wschodzie wrócił w randze kapitana i z Krzyżem Walecznych. W 1919 roku brał udział w skutecznym odparciu Ukraińców – za bohaterstwo został odznaczony orderem Virtuti Militari. Studia na Politechnice Lwowskiej, przeplatane wojną, zakończył w 1923 roku otrzymując dyplom inżyniera mechanika. Po uzyskaniu dyplomu został asystentem u prof. Stanisława Anczyca przy Katedrze Technologii Metali. W roku 1924 został mianowany adiunktem przy tejże katedrze i rozpoczął pracę doktorską. Stopień doktora nauk technicznych (w metalurgii) uzyskał w 1926 roku. Wkrótce potem został habilitowany, i w momencie śmierci profesora Anczyca, z zastępcy, został mianowany pełnym profesorem i kierownikiem katedry. Politechnikę Lwowską opuścił w 1930 roku, wezwany przez rząd polski do pracy w przemyśle zbrojeniowym jako metalurg. Przez sześć lat prowadził laboratorium badawcze przy fabryce zbrojeniowej w Starachowicach.

W latach 1936-37 pracował jako inspektor naukowy w hucie „Wspólnota Interesów” w Hajdukach na Górnym Śląsku, a na ostatnie dwa lata międzywojenne, osiadł z rodziną w Warszawie. W Ministerstwie Spraw Wojskowych pracował jako rzeczoznawca do spraw uzbrojenia.

Przez wszystkie lata pracował badawczo, pisał książki i artykuły naukowe.

W 1939 roku został zmobilizowany do wojska i w randze majora brał udział w ewakuacji zasobów złota polskiego za granicę. Przedostał się z Rumunii, przez Francję do Anglii. W Anglii, gdzie przebywał w latach 1940-1950, kontynuował pracę badawczo-naukową i edukacyjną, będąc zarazem w szeregach wojsk polskich pod dowództwem brytyjskim. Pracował w Laboratorium Krystalograficznym (Cavendish Laboratory) Uniwersytetu w Cambridge, równocześnie, od 1946 roku był także profesorem metalurgii na „Polish University College”.

Od 1962 roku - profesorem, delegatem na Kanadę, Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie (PUNO) i członkiem Rady Akademickich Szkół Technicznych (RAST). W 1970 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Wydziału Mechanicznego na tym samym uniwersytecie. W styczniu 1951 r. opuścił Wielką Brytanię i wraz z żoną i 15-letnim synem Władysławem juniorem wyjechał do Kanady, gdzie – w uznaniu zasług – rząd uhonorował Go tytułem „Senior Scientist” w sekcji metalurgicznej departamentu „Mines and Technical Surveys“. W roku 1964 odszedł na emeryturę. W swoim aktywnym życiu naukowym napisał i opublikował kilka podręczników m.in. Metale w Przemyśle. Pisał do pism i periodyków, zarówno polskich jak i zagranicznych, władał czterema językami. Był także czynnym członkiem wielu stowarzyszeń naukowych.

(Na podstawie życiorysu opracowanego przez rodzinę profesora Władysława Wrażeja z Ontatrio, Kanada)

Kat 574 Sielpia Wielka. Budynki walcowni, 1935 Kat. 570 Sielpia Wielka. Napęd walcowni, 1935

133

Kat. 565 Sielpia Wielka. Walcownia profilowa, 1935 Kat. 569 Sielpia Wielka. Koło wodne napędowe, 1935

Kat. 567 Sielpia Wielka. Fragmenty napędu walcowni, 1935 Kat. 571 Sielpia Wielka. Piece grzewcze walcowni kalibrowej, 1935

135

Władysław Wrażej Zdjęcia Władysława Wrażeja z 1935 roku, przedstawiające zakład walcowni w Sielpi Wielkiej, zreprodukowane przez Jana Siudowskiego w 1956 r.

Podsumowanie zbioru: Negatywy szklane 9x12 cm – sztuk 12.

K ATA LO G Sielpia Wielka Kat. 565 Sielpia Wielka, gmina Końskie, powiat konecki Walcownia profilowa Neg. szklany 9x12 cm; MNKi/Ph/606 Kat. 566 Walcownia z napędem Neg. szklany 9x12 cm; MNKi/Ph/607 Kat. 567 Fragmenty napędu walcowni Neg. szklany 9x12 cm; MNKi/Ph/608 Kat. 568 Koło napędowe walcowni Neg. szklany 9x12 cm; MNKi/Ph/605/1-2 Kat. 569 Koło wodne napędowe Neg. szklany 9x12 cm; MNKi/Ph/609 Kat. 570 Napęd walcowni Neg. szklany 9x12 cm; MNKi/Ph/610 Kat. 571 Piece grzewcze walcowni kalibrowej Neg. szklany 9x12 cm; MNKi/Ph/611, 612 Kat. 572 Piec grzewczy walcowni kalibrowej Neg. szklany 9x12 cm; MNKi/Ph/613 Kat. 573 Cylindry dmuchawy Neg. szklany 9x12 cm; MNKi/Ph/614 Kat. 574 Budynki walcowni Neg. szklany 9x12 cm; MNKi/Ph/615

Zygfryd Berterman

Zygfryd Berterman (1893–1981), cyklista, fotografik.

Urodził się 20 października 1893 roku w miejscowości Kodrąb, w gminie Radomsko. Matką była Marta Awenarius, Polka z rodziny ziemiańskiej, ojcem Fryderyk Berterman, Niemiec, pracujący jako gorzelany w majątkach ziemskich.

Ukończył Szkołę Handlową w Legnicy i w 1916 roku wyjechał na staż zawodowy do Kazania nad Wołgą. Pracował w domu towarowym. Po rewolucji październikowej wrócił do Polski i od roku 1918 mieszkał w Kielcach, a później w Pietraszkach.

Pracował w Hucie „Ludwików” jako kasjer. Około 1937 r. został dyrektorem ekonomicznym w fabryce „Granat”, gdzie pracował do 1939 roku. W czasie okupacji był członkiem Armii Krajowej. Za swą działalność konspiracyjną w 1945 roku został aresztowany przez UB i prawie dwa lata spędził w więzieniu. Po odzyskaniu wolności pracował jako księgowy w browarze Władysława Dłużewskiego, a następnie – aż do emerytury – w przedsiębiorstwie Paged „Las”.

Zmarł w Kielcach, w dniu swoich urodzin, w 1981 roku.

Był poliglotą – biegle władał czterema językami. Miał w życiu dwie pasje: motoryzację i fotografię. Był aktywnym działaczem sekcji motorowej PTK i PTTK, odznaczonym m.in. „Złotą odznaką motorową”, członkiem Kieleckiego Towarzystwa Cyklistów. Był także cenionym fotografikiem – regionalistą, uczestniczył w plenerach fotograficznych, brał udział w konkursach. Jego zdjęcia były eksponowane na ogólnopolskiej wystawie fotograficznej w 1936 roku.

(Opracowane na podstawie informacji od Pana Janusza Kubiakowskiego z Kielc).

Kat. 577 Kielce. Droga do Karcz贸wki, 1929

139

Kat. 578 Kielce. Staw w parku, 1920 Kat. 576 Kielce. Kadzielnia – fragment kamieniołomu i zakładu, 1928

Kat. 575 Chęciny. Ruiny zamku, 1921

141

Zygfryd Berterman Zdjęcia z lat 20. XX w. przedstawiają Kielce i Chęciny.

Z jego bogatej działalności fotograficznej zachowały się tylko cztery szklane negatywy, które po śmierci autora przekazał Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków Janusz Kubiakowski z Kielc.

Podsumowanie zbioru: Negatywy szklane: 4 sztuki, 6x9 – 9x12 cm

K ATA LO G Chęciny Kat. 575 Chęciny, gmina Chęciny, powiat kielecki Ruiny zamku – rok 1921 Neg. szklany, 7,5x9 cm; MNKi/Ph/600 Kielce Kat. 576 Kielce, powiat Kielce Kadzielnia - fragment kamieniołomu i zakładu, Kadzielnia, rok 1928 Neg. szklany, 9x12 cm; MNKi/Ph/598 Kat. 577 Droga do Karczówki, 1929 r., Neg. szklany, 9x12 cm; MNKi/Ph/597 Kat. 578 Staw w parku kieleckim w 1920 roku Neg. szklany, 6x9 cm; MNKi/Ph/599

Autor nieznany Bodzentyn Kat. 583 Bodzentyn, gmina Bodzentyn, powiat kielecki Ruiny zamku, 1934 Odbitka, 18x23,5 cm, MNKi/647 Dawna numeracja: Dział VI, Nr 305 (PTK)

Opatów Kat. 582 Opatów, gmina Opatów, powiat opatowski Brama w murach miejskich, XX w. diapozytyw cz.-b, 8,5x8,5 cm, MNKi/ Ph/643

Kat. 584 Brama wjazdowa do zamku, 1934 Odbitka, 18x23,5 cm, MNKi/648 Dawna numeracja: Dział VI, Nr 306 (PTK)

Sulejów Kat. 581 Sulejów, gmina Sulejów, powiat piotrkowski Opactwo Cystersów – pozostałości umocnień i zabudowania gospodarcze, wnętrza, elementy architektoniczne, XX w. diapozytyw cz.-b, 8,5x8,5 cm, MNKi/ Ph/637-642

Grzegorzowice Kat. 585 Grzegorzowice, gmina Waśniów, powiat ostrowiecki Kościół romański, 1934 Odbitka, 16x23,5 cm, MNKi/645 Dawna numeracja: Dział VI, Nr 301 (PTK) Kielce Kat. 579 Kielce, powiat Kielce Pałac Biskupów Krakowskich – fragmenty plafonów „Sąd nad arianami” i w I pokoju senatorskim, przed 1939 Neg. szklany, 18x24, MNKi/Ph/644/1-9

Wąchock Kat. 586 Wąchock, gmina Wąchock, powiat starachowicki Klasztor pocysterski, 1934 Odbitka, 16x23,5 cm, MNKi/646 Dawna numeracja: Dział VI, Nr 303 (PTK)

Koprzywnica Kat. 580 Koprzywnica, gmina Koprzywnica, powiat sandomierski Kościół cystersów – wnętrza, elementy architektoniczne, XX w. diapozytyw cz.-b, 8,5x8,5 cm, MNKi/ Ph/633-636

143

Bibliografia: Gągol J., Geologia i świętokrzyski krajobraz na fotografiach Jana Czarnockiego, „Przegląd Geologiczny”, Warszawa 1997, vol. 45, nr 9 Harwood S., Technologie fotograficzne z XIX i początku XX wieku – wprowadzenie do zagadnienia. „Archeion”, Warszawa 2005, t. CVIII Janik M., Zbiory fotografii w muzeach województwa kieleckiego, Rocznik MNKi, t. 14, Kraków-Wrocław 1985 Król P., Krajobrazy Kielecczyzny na dawnej fotografii (1913-1939), Katalog wystawy, Kielce, 1997 Król P., Dział Przyrody. Raport 2003, Muzeum Narodowe w Kielcach, Kielce 2004 Massalski E., Góry Świętokrzyskie, WP, Warszawa 1967 Massalski A., Rembalski A., PTK na Kielecczyźnie 1908-1950, Kielce 1983 Ruhle E., Żak C., Działalność naukowa i organizacyjna Jana Czarnockiego, „Kwartalnik Geologiczny”, Warszawa 1978, t. XXII z. 1 Urbański K., i Miklaszewska H., Sentymentalne Kielce, Fotografie ze zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach, Kielce 2004 Żdżarski W., Zaczęło się od Daguerre’a... Szkice z dziejów fotografii XIX w., Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1977

Paweł Król

Paweł Król

Kraina Gór Świętokrzyskich

Kraina Gór Świętokrzyskich

n a

d a w n e j

f o t o g r a f i i

n a d a w n e j f o t o g r a f i i

I S B N 97 8 - 8 3 - 8 9 9 9 5 - 19 - 3

Muzeum Narodowe w Kielcach