Βψφιερτυθιοπασδφξηςκλζχερυυξνμη ασςωψερβντυθςιποασδρφξηγκλζχψ ωβνμαςερτυθιοπασδφγηξκλζχψωβνμ Αφιέρωμα στο «παλιό σχολείο» φγιμλιqπςπζαwωeτrtνyuτioρνμπκξα Από το τμήμα Α1 του Γυμνασίου Πλατανιά Στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας λσδφγψφιερτυθιοπασδφξηςκλζχερυ Με τη φιλόλογο Ευαγγελία Τρουλινού υξνμηασςωψερβντυθςιποασδρφξηγκ λζχψωβνμαςερτυθιοπασδφγηξκλζχψ ωβνμφγιμλιqπςπζαwωeτrtνyuτioρνμ πκξαλσδφψφιερτυθιοπασδφξηςκλζχ ερυυξνμηασςωψερβντυθςιποασδρφξ ηγκλζχψωβνμαςερτυθιοπασδφγηξκλ ζχψωβνμφγιμλιqπςπζαwωeτrtνyuτio ρνμπκξαλσδφψφιερτυθιοπασδφξηςκ λζχερυυξνμηασςωψερβντυθςιποασδρ φξηγκλζχψωβνμαςερτυθιοπασδφγηξ κλζχψωβνμφγιμλιqπςπζαwωeτrtνyu τioρνμπκξαλσδφψφιερτυθιοπασδφξ Φεβρουάριος-Μάρτιος 2013 Γυμνάσιο Πλατανιά Χανίων
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Από το τμήμα Α1 του Γυμνασίου Πλατανιά Στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Με τη φιλόλογο Ευαγγελία Τρουλινού Φεβρουάριος-Μάρτιος 2013
Γυμνάσιο Πλατανιά Το καλύτερο!
- Εδώ, θα μάθεις γράμματα, είπε ο πατέρας μου, να γίνεις άνθρωπος. Κάμε το σταυρό σου. Ο δάσκαλος πρόβαλε στο κατώφλι. Κρατούσε μια μακριά βίτσα και μου φάνηκε άγριος, με μεγάλα δόντια, και κάρφωσα τα μάτια μου στην κορφή του κεφαλιού του να δω αν έχει κέρατα. Μα δεν είδα, γιατί φορούσε καπέλο. - Ετούτος είναι ο γιος μου, του ’πε ο πατέρας μου. Ξέμπλεξε το χέρι μου από τη φούχτα του και με παρέδωσε στο δάσκαλο. - Το κρέας δικό σου, του ’πε, τα κόκαλα δικά μου. Μην τον λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο. - Έγνοια σου, καπετάν Μιχάλη. Έχω εδώ το εργαλείο που κάνει τους ανθρώπους, είπε ο δάσκαλος κι έδειξε τη βίτσα. Νίκος Καζαντζάκης, Η Νέα Παιδαγωγική www.gymnasio-platania.gr
2
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Οι μαθητές του τμήματος Α1, με αφορμή τη Νέα Παιδαγωγική του Νίκου Καζαντζάκη, που διδαχτήκαμε στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, θελήσαμε να μάθουμε περισσότερα πράγματα για το παλιό σχολείο και τις αυταρχικές του μεθόδους. Έτσι, πήραμε συνεντεύξεις από τους παππούδες και τους γονείς μας, ακούσαμε τις εμπειρίες και τις αναμνήσεις τους από την εποχή που τα Δημοτικά Σχολεία ήταν πέτρινα, τα θρανία ξύλινα και οι δάσκαλοι κρατούσανε βίτσα στο χέρι. Ξεφυλλίσαμε μαζί τους τα σκονισμένα άλμπουμ με τις παλιές φωτογραφίες, όπου οι μαθήτριες φορούσαν μπλε ποδιά και άσπρο γιακά, και τα αγόρια ήταν κουρεμένα γουλί. Στο μάθημα της Πληροφορικής, υπό την επίβλεψη του καθηγητή μας κυρίου Βασίλη Παπαστάμου, ψάξαμε στο Διαδίκτυο για το παλιό σχολείο και βρήκαμε ενδιαφέρουσες πληροφορίες και αρκετές ασπρόμαυρες φωτογραφίες, αντιπροσωπευτικές εκείνης της εποχής που έχει πια χαθεί. Στοχεύαμε να ολοκληρώσουμε τη Διαθεματική μας Εργασία με μία επίσκεψη στο Μουσείο Μαθητικής Ζωής Χανίων, το οποίο στεγάζεται στο παλαιό Δημοτικό σχολείο Νεροκούρου για να γνωρίσουμε καλύτερα το εκπαιδευτικό και σχολικό παρελθόν σε όλες τις περιόδους της τοπικής και γενικότερα της Κρητικής ιστορίας. Δυστυχώς, το Μουσείο είναι κλειστό και η ιστοσελίδα του στο Διαδίκτυο δεν υφίσταται πλέον…
www.gymnasio-platania.gr
3
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Οι παππούδες μας θυμούνται με νοσταλγία το δικό τους σχολείο, στο Γεράνι, στο Μάλεμε, στο Κοντομαρί, στα Χανιά, στις Βουκολιές και αλλού, όμως εμείς το δικό μας το σχολείο δεν το αλλάζουμε με τίποτα!
Το σχολείο είναι για μας το δεύτερο σπίτι μας και οι καθηγητές οι δεύτεροι γονείς μας. Γιατί δεν μας μαθαίνουν μόνο καινούρια πράγματα, αλλά μας βοηθάνε στο πώς να πορευτούμε στη ζωή. Θεοδώρα και Ίνα
www.gymnasio-platania.gr
4
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Τη συνέντευξη πήρε η Γεωργία Αγγελάκη από τον παππού της Νίκο Αγγελάκη. Ο παππούς της φοίτησε στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο του Μάλεμε, από το 1949 μέχρι το 1960. ΕΡ. Παππού, ποια εποχή πήγαινες
ΕΡ. Είχες αγαπημένο δάσκαλο;
σχολείο;
ΑΠ. Nαι, τον Γιώργο Πετράκη.
ΑΠ. Πήγα σχολείο το 1949 και τελείωσα το 1960.
ΕΡ. Πόσες ώρες κάνατε μάθημα; ΑΠ. Κάθε μέρα είχαμε από το πρωί
ΕΡ. Πες μου μία καλή ή κακή σου
μέχρι το απόγευμα και πάντα
ανάμνηση από το σχολείο.
τρώγαμε εκεί το μεσημεριανό.
ΑΠ. Ήμουν καλός μαθητής…
ΕΡ. Τι μαθήματα κάνατε στο
ΕΡ. Σε ποιο σχολείο πήγες και πώς
δημοτικό;
ήταν εξωτερικά;
ΑΠ. Κάναμε θρησκευτικά,
ΑΠ. Πήγα στο δημοτικό σχολείο του
γεωμετρία, αριθμητική, ιστορία,
Μάλεμε. Το σχολείο ήταν ένα παλιό
γεωγραφία, ελληνικά και
κτίριο με μπλε παράθυρα.
πατριδογνωσία.
ΕΡ. Ποιο ήταν το αγαπημένο σου
ΕΡ. Συνολικά, ποιες ήταν οι σπουδές
μάθημα;
σου;
ΑΠ. Τα αγαπημένα μου μαθήματα
ΑΠ. Πήγα δημοτικό στο Μάλεμε και
ήταν η ιστορία και η αριθμητική.
μετά συνέχισα στο Τεχνικό Λύκειο Δαιδάλου.
www.gymnasio-platania.gr
5
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Η Ελένη Ακρωτηριανάκη πήρε συνέντευξη από τον πατέρα της Ηρακλή Ακρωτηριανάκη για τα σχολικά του χρόνια. Ο πατέρας της φοίτησε στο Δημοτικό του Κοντομαρίου, στο Γυμνάσιο Κολυμπαρίου και στο Λύκειο Βουκολιών, από το 1963 μέχρι το 1976. Ο μπαμπάς μου, πήγαινε στο δημοτικό σχολείο του Κοντομαρίου. Επίσης ήταν καλός μαθητής και συνεπής. Περνάμε πολύ χρόνο μαζί και τον αγαπώ πολύ ! ΕΡ. Μπαμπά ποια εποχή πήγες σχολείο; ΑΠ. Σχολείο πήγα το 1963.
ΕΡ. Τι έπρεπε εκείνη την εποχή να φοράνε τα παιδιά;
ΕΡ. Ποια ήταν η σχέση δασκάλου και
ΑΠ. Τα κορίτσια έπρεπε
μαθητή;
απαραιτήτως να φοράνε την μπλε
ΑΠ. Συνήθως οι δάσκαλοι λόγω των
ποδιά, ενώ τα αγόρια είχαν
προβλημάτων εκείνης της εποχής
ελεύθερο ντύσιμο.
δεν είχαν πολύ στενές σχέσεις με τους μαθητές.
ΕΡ. Τι έπαιζαν τα παιδιά στα διαλλείματα;
ΕΡ. Ποια ήταν η παιδαγωγική
ΑΠ. Έπαιζαν ποδόσφαιρο με μπάλα
μέθοδος των δασκάλων;
από πανιά, επειδή τότε δεν υπήρχαν
ΑΠ. Όταν τα παιδιά δεν διάβαζαν,
λεφτά για να αγοράσουν. Επίσης
οι δάσκαλοι χρησιμοποιούσαν
έπαιζαν κουτσό και μακριά γαϊδούρα.
αυταρχικές μεθόδους και μια από αυτές ήταν το χτύπημα στις παλάμες με τον χάρακα.
ΕΡ. Τι μαθήματα κάνατε; ΑΠ. Τότε κάναμε λιγότερα μαθήματα, τα πιο βασικά:
ΕΡ. Ποιοι ήταν οι κανόνες του
Μαθηματικά, Ιστορία, Έκθεση και
σχολείου;
Θρησκευτικά.
ΑΠ. Οι κανόνες, αν εξαιρέσουμε την αυταρχικότητα που υπήρχε αν δεν τους τηρούσες, έχουν παραμείνει ίδιοι.
ΕΡ. Ποιο ήταν το αγαπημένο σου; ΑΠ. Το αγαπημένο μου μάθημα ήταν τα μαθηματικά.
www.gymnasio-platania.gr
6
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ ΕΡ. Τι συνηθίζατε να τρώτε;
πάνε στο καφενείο του χωριού, να
ΑΠ. Λόγω της φτώχιας τρώγαμε
δουν την ώρα και μετά να πάνε να
ψωμί με λάδι, τυρί και ελιές.
χτυπήσουν τη καμπάνα του
ΕΡ. Πώς ήταν το σχολείο σου;
σχολείου.
ΑΠ. Το σχολείο ήταν πολύ απλό. Αποτελούνταν από δύο κύριες αίθουσες και το γραφείο. Οι τάξεις ήταν λιτά επιπλωμένες με τα απαραίτητα έπιπλα και μια ξυλόσομπα στη μέση της αίθουσας. ΕΡ. Πες μου μια ανάμνησή σου. ΑΠ. Kάθε βδομάδα, ένα παιδί ήταν υπεύθυνο για την καμπάνα του σχολείου, να την χτυπάει για να μαζευτούν τα παιδιά. Επειδή τότε δεν υπήρχαν ρολόγια, έπρεπε να
www.gymnasio-platania.gr
7
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ
Το σημερινό σχολείο είναι πιο καλό από το παλιό, γιατί δεν υπάρχει η αυταρχικότητα που υπήρχε παλιά. Τώρα τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να πουν τη γνώμη τους. Ελένη Α.
Το σημερινό σχολείο έχει πιο πολλές δραστηριότητες και οι δάσκαλοι δεν χτυπάνε τα παιδιά με τον χάρακα, όπως στο παλιό σχολείο. Γεωργία
www.gymnasio-platania.gr
8
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Τη συνέντευξη πήρε ο Μάρκος Αποστολάκης από τη γιαγιά του Άννα Μπερτάκη. Η γιαγιά του φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο του Γερανίου από το 1943 μέχρι το 1949.
ΕΡ. Γιαγιά, πήγες σχολείο; ΑΠ. Ναι, δημοτικό. ΕΡ. Ήταν μεγάλο το σχολείο σου; ΑΠ. Το σχολείο μου ήταν πολύ μεγάλο, είχε τέσσερις μεγάλες αίθουσες, ένα φαρδύ διάδρομο και ένα γραφείο. Στην αυλή είχε ευκαλύπτους και πεύκα.
ΕΡ. Πού βρισκόταν το σχολείο σου; ΑΠ. Βρισκόταν στο Γεράνι Χανίων. ΕΡ. Τι ιστορία έχει το σχολείο σου; ΑΠ. Το 1940 που ήρθαν οι Γερμανοί στην Κρήτη, κατέλαβαν το σχολείο μου και αναγκάστηκα να κάνω μάθημα στην εκκλησία του χωριού μου με τους άλλους συμμαθητές μου. Οι Γερμανοί
ΕΡ. Τότε οι δάσκαλοι ήταν αυστηροί;
έκαναν κάποιες μικρές αλλαγές στο
ΑΠ. Ναι, ήταν πολύ αυστηροί και αν
σχολείο μου και έμεναν εκεί. Τελικά
δεν ξέραμε το μάθημα, για τιμωρία
έφυγαν το 1944.
μάς κτυπούσαν στα χέρια με μια βέργα.
ΕΡ. Τι δραστηριότητες είχατε στο σχολείο;
ΕΡ. Τότε με πόσους δασκάλους
ΑΠ. Το σχολείο μας είχε ένα
έκανες μάθημα;
αγροκήπιο. Εκεί πηγαίναμε συνήθως
ΑΠ. Είχαμε δύο δασκάλους. Κάναμε
εμείς τα κορίτσια και μαθαίναμε να
μάθημα μέχρι τη μια η ώρα το
φυτεύουμε και να φροντίζουμε τα
μεσημέρι, που πηγαίναμε στο σπίτι
λουλούδια, τα λαχανικά κ.α.
μας να ξεκουραστούμε. Το απόγευμα ξαναπηγαίναμε επειδή οι δύο δάσκαλοι που είχαμε, δεν προλάβαιναν να κάνουν μάθημα σε όλους .
ΕΡ. Πέρασες καλά στο σχολείο, γιαγιά; ΑΠ. Ναι, στο σχολείο πέρασα τα καλυτέρα χρόνια της παιδικής μου ηλικίας.
ΕΡ. Ήσουν καλή μαθήτρια; ΑΠ. Ήμουν μέτρια μαθήτρια.
www.gymnasio-platania.gr
9
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ
Για μένα το σχολείο είναι ένας τόπος όπου μπορώ να ξεδιπλώσω τα ταλέντα μου και να μάθω από τα λάθη μου. Μάρκος Στο σχολείο υπάρχει χώρος για ελευθερία, διάλογο, δημιουργικότητα, μάθηση, συνεργασία, χαρά και παιχνίδι. Βασίλης
www.gymnasio-platania.gr
10
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Ο μαθητής Βασίλης Κατσαρός πήρε συνέντευξη από τη μητέρα του Ευαγγελία Σαρρή. Η μητέρα του φοίτησε στο 2ο Δημοτικό και Γυμνάσιο Χανίων, από το 1976 μέχρι το 1988. ΕΡ. Το σχολείο σου ήταν μεγάλο; ΑΠ. Ναι, ήταν ένα από τα μεγαλύτερα σχολεία των Χανίων. ΕΡ. Πώς πήγαινες σχολείο; ΑΠ. Με τα πόδια. ΕΡ. Τι φορούσατε; ΑΠ. Μπλε ποδιές με άσπρο γιακά. ΕΡ. Ποια ήταν η αγαπημένη σου καθηγήτρια; ΑΠ. Η καθηγήτρια της γυμναστικής.
πρώτη θέση στο παγκρήτιο σχολικό πρωτάθλημα μπάσκετ. ΕΡ. Ποια ήταν η χειρότερη εμπειρία σου από το σχολείο; ΑΠ. Την ώρα του μαθήματος μου μίλησε η διπλανή μου και η καθηγήτρια μου είπε να πάω στον διευθυντή και να πάρω αποβολή, βεβαίως χωρίς να φταίω εγώ.
ΕΡ. Ποιο ήταν το αγαπημένο σου μάθημα; ΑΠ. Το αγαπημένο μου μάθημα ήταν η Ιστορία. ΕΡ. Ποιο ήταν το χειρότερό σου μάθημα; ΑΠ. Τα Αρχαία. ΕΡ. Ποια ήταν η καλύτερή σου εμπειρία από το σχολείο; ΑΠ. Όταν είχαμε πάρει την
www.gymnasio-platania.gr
11
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ
Για μένα το σημερινό σχολείο είναι καλύτερο από το παλιό γιατί τότε τα παιδιά τα χτυπάγανε με τη βίτσα, ενώ τώρα δεν τα χτυπάνε, τα βάζουνε μόνο τιμωρία και απουσία. Τόνια
Το σημερινό σχολείο είναι καλύτερο από το παλιό, γιατί παλιά δεν μπορούσες να εκφραστείς στο σχολείο ελεύθερα, ενώ τώρα μπορείς. Ελένη Κ.
www.gymnasio-platania.gr
12
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Τη συνέντευξη πήρε η Τόνια Καρούσου από τον πατέρα της Βαγγέλη Καρούσο. Ο πατέρας της φοίτησε στο 7ο Δημοτικό και Γυμνάσιο Παγκρατίου, στην Αθήνα, από το 1972 μέχρι το 1981. ΕΡ. Πώς ήταν τότε οι παιδαγωγικές
ΑΠ. Ναι, φορούσαμε, και κορίτσια
μέθοδοι;
και αγόρια. Οι δικές μας ήταν σαν
ΑΠ. Δεν είχαν μεγάλες διαφορές με
ζακετάκι, μόνο το επάνω μέρος, με
σήμερα, απλά οι δάσκαλοι
άσπρο γιακά, ενώ των κοριτσιών
ενδιαφερόντουσαν πραγματικά για τα
ήταν σαν φουστάνι, μέχρι το γόνατο.
παιδιά, ενώ σήμερα λίγοι είναι οι
Τα κορίτσια φόραγαν εκτός από τον
εκπαιδευτικοί που ασκούν
άσπρο γιακά, άσπρη κορδέλα στα
λειτούργημα κι όχι επάγγελμα.
μαλλιά και άσπρες κάλτσες μέχρι το
ΕΡ. Ήταν καλές οι σχέσεις
γόνατο. Ωραία ήτανε .
δασκάλων και μαθητών;
ΕΡ. Πήγαινες με τους φίλους σου
ΑΠ. Ήταν όπως έπρεπε να είναι.
σχολείο, με λεωφορείο, με τον
Είχαμε σεβασμό και υπακοή προς
παππού, πώς πήγαινες;
τους δασκάλους. Κι εκείνοι με τη
ΑΠ. Πήγαινα με τα πόδια, ήταν
σειρά τους, μας βοηθούσαν, όπως
πολύ κοντά στο σπίτι μας. Στο
μπορούσαν, και προσπαθούσαν να
δρόμο μαζευόμασταν όλοι οι φίλοι
γίνουμε σωστοί άνθρωποι στην
μου και πηγαίναμε μαζί.
κοινωνία.
ΕΡ. Πέρναγες καλά στο σχολείο;
ΕΡ. Ποια χρονιά ήταν τότε που
ΑΠ. Περνάγαμε καλά γιατί ήμασταν
πήγες σχολείο, μπαμπά;
ανέμελοι. Το μόνο που μας ένοιαζε
ΑΠ. Ήταν το 197. Ήταν πιο όμορφα
ήταν να φάμε, να παίξουμε και να
τα πράγματα τότε. Υπήρχε αγνότητα
κοιμηθούμε. Όσο για τα μαθήματα,
και ανθρωπιά. Ενδιαφέρον και
φώναζαν οι γονείς μας να
συμπόνια για τους ανθρώπους.
διαβάσουμε. Αλλά εμείς, ο νους μας
Ειλικρίνεια και σεβασμός. Ωραία
στη μπάλα.
χρόνια, φτωχά, αλλά ωραία.
ΕΡ. Είχατε κυλικείο για να ψωνίζετε;
ΕΡ. Τότε φορούσατε ποδιές στο
ΑΠ. Βεβαίως, είχε κουλούρι με
σχολείο; Έχω ακούσει για τις
τυρί, τυρόπιτα, σπανακόπιτα,
ποδιές.
λουκουμά, κοκοράκι γλειφιτζούρι και www.gymnasio-platania.gr
13
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ μηλαράκι καραμελώμενο.
Πηγαίναμε σχολείο και το Σάββατο.
ΕΡ. Πόση ώρα κάνατε μάθημα; ΑΠ. Μια ώρα το κάθε μάθημα,
Όχι όπως εσείς, που κάθεστε το σαββατοκύριακο!
όπως εσείς τώρα. Είχαμε όμως έναν
ΕΡ. Τι νοσταλγείς από εκείνη την
δάσκαλο ή δασκάλα .
εποχή;
ΕΡ. Ποιες μέρες είχατε σχολείο; ΑΠ. Είχαμε 6 μέρες την εβδομάδα.
ΑΠ. Αυτό που μου λείπει είναι η αθωότητα και η ανθρωπιά...
Σε ευχαριστώ πολύ, μπαμπά μου, για τη συνέντευξη, και σε αγαπώ πολύ.
www.gymnasio-platania.gr
14
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Τη συνέντευξη πήρε η Ελένη Καραγιαννάκη από τη μητέρα της Σοφία Φραντζεσκάκη. Η μητέρα της φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο του Νιοχωριού και στο Γυμνάσιο και Λύκειο Βουκολιών, από το 1973 μέχρι το 1987. ΕΡ. Μαμά, πήγαινες σχολείο;
ΑΠ. Στις Βουκολιές.
ΑΠ. Ναι. ΕΡ. Πώς πηγαίνατε σχολείο; ΕΡ. Πόσα χρόνια πήγες σχολείο;
ΑΠ. Περπατούσαμε περίπου μία
ΑΠ. Δώδεκα χρόνια.
ώρα.
ΕΡ. Σε ποιο σχολείο πήγαινες;
ΕΡ. Φορούσατε στολές;
www.gymnasio-platania.gr
15
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ ΑΠ. Μόνο στο δημοτικό.
ΕΡ. Τι τρώγατε στο διάλειμμα ; ΑΠ. Παίρναμε ό,τι είχαμε στο σπίτι.
ΕΡ. Πες μου μια κακιά στιγμή που θυμάσαι από το σχολείο.
ΕΡ. Πόσες μέρες τη βδομάδα κάνατε
ΑΠ. Όταν ο διευθυντής με έδειρε
μάθημα ;
γιατί δεν είχα κόψει το νύχια μου.
ΑΠ. Στο δημοτικό έξι και στο γυμνάσιο πέντε.
ΕΡ. Ποιοι ήταν οι αγαπημένοι σου δάσκαλοι;
ΕΡ. Ήσουν καλή μαθήτρια ;
ΑΠ. Στο δημοτικό ο δάσκαλος της
ΑΠ. Μέτρια, του 16.
γυμναστικής και στο γυμνάσιο η καθηγήτρια των αρχαίων.
www.gymnasio-platania.gr
16
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Τη συνέντευξη πήρε η Ίνα Γιονούζη από τον πατέρα της Πέτρο Γιονούζη. Ο πατέρας της πήγε σχολείο, Δημοτικό και Γυμνάσιο, στο Τεπελένι της Αλβανίας. Φοίτησε από το 1970 μέχρι το 1982. ΕΡ. Μπαμπά, ποια χρονιά πήγες σχολείο;
ΕΡ. Με τι ασχολιόσουν εσύ και οι
ΑΠ. Το 1970.
συμμαθητές σου στα διαλλείματα ;
ΕΡ. Ωραία… και πόσα χρόνια έκανες
ΑΠ. Καθόμασταν στα σκαλιά και
σχολείο;
μιλούσαμε.
ΑΠ. Δώδεκα χρόνια. Τόσα χρόνια πήγαιναν σχολείο τα παιδιά τότε.
ΕΡ. Μπαμπά, έχεις καλές ή άσχημες εμπειρίες από το σχολείο των
ΕΡ. Οι δάσκαλοι τότε πώς σας
παιδικών σου χρόνων;
συμπεριφέρονταν;
ΑΠ. Υπήρχαν και καλές και άσχημες
ΑΠ. Οι δάσκαλοι εκείνης της
εμπειρίες. Μια από τις άσχημες
εποχής δεν μας χτυπούσαν, αλλά
εμπειρίες είναι όταν ένας δάσκαλος
όταν κάναμε φασαρία, μας
με έβαλε τιμωρία, ενώ δεν είχα
φωνάζανε.
κάνει τίποτα. Ο κολλητός μου φίλος
ΕΡ. Τι σχέσεις είχατε εσείς οι μαθητές με τους δασκάλους ; ΑΠ. Καθόλου φιλική. Δεν εκφράζαμε ελεύθερα την γνώμη μας γιατί τους φοβόμασταν και είχαμε μεταξύ μας μια τυπική σχέση μαθητή-δασκάλου. ΕΡ. Ποιες ήταν οι παιδαγωγικές μέθοδοι τότε; ΑΠ. Δεν είχαν κάποια συγκεκριμένη μέθοδο. Ο κάθε δάσκαλος αν δεν διάβαζες, σε έβαζε τιμωρία όρθιο στη γωνία της τάξης.
δεν πρόσεχε στο μάθημα και επειδή καθόμασταν δίπλα, ίσως μας μπέρδεψε. Μια καλή εμπειρία ήταν όταν μπήκα στην χορωδία του σχολείου και μάλιστα η δασκάλα μου είπε από την αρχή πως είχα την καλύτερη φωνή. ΕΡ. Χμ… ήθελες να πηγαίνεις σχολείο; ΑΠ. Το σχολείο για μένα ήταν πολύτιμο, όπως και στα άλλα παιδιά, γιατί δεν είχαμε τη δυνατότητα τότε να κάνουμε φροντιστήριο, όπως εσείς τώρα. Φυσικά και ήθελα να
www.gymnasio-platania.gr
17
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ πηγαίνω σχολείο, γιατί είχα σκοπό
γυμναστικής. Ήταν καλός και
να μορφωθώ .
ευγενικός.
ΕΡ. Πώς πήγαινες σχολείο;
ΕΡ. Στο διάλειμμα τι έτρωγες;
ΑΠ. Το σχολείο ήταν πολύ κοντά
ΑΠ. Δεν έτρωγα καθημερινά, όπως
στο σπίτι μου και έτσι πήγαινα με τα
και οι συμμαθητές μου. Πάντως,
πόδια.
όταν έτρωγα, έτρωγα λίγο ψωμί με
ΕΡ. Φορούσατε απλά ρούχα, όπως
λάδι ή σκέτο ψωμί.
εμείς τώρα, ή στολές;
ΕΡ. Πώς ήταν το σχολείο σου,
AΠ. Εμείς τα αγόρια φορούσαμε
μπαμπά;
απλά ρούχα, ενώ τα κορίτσια ποδιές
ΑΠ. Ήταν το πιο μεγάλο τότε.
ασπρόμαυρες.
Ήταν διώροφο, με γήπεδα για αθλήματα. Είχαμε μεγάλες αίθουσες,
ΕΡ. Είχες αγαπημένο
αλλά ήταν πολλά παιδιά και
δάσκαλο/δασκάλα; ΑΠ. Ναι! Τον δάσκαλο της
στριμωχνόμασταν.
Σε ευχαριστώ πολύ μπαμπά !!!
www.gymnasio-platania.gr
18
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Τη συνέντευξη πήρε η Βάνα Ιβάνοβα από τη γιαγιά της Παούνα Γάνεβα Δημήτροβα. Το Δημοτικό Σχολείο της γιαγιάς της ήταν στο Σλίβεν της Σόφιας στη Βουλγαρία και φοίτησε από το 1964 μέχρι το 1967.
ΕΡ. Γιαγιά, ποια χρονιά πήγες
ΕΡ. Πώς πηγαίνατε στο σχολείο;
σχολείο;
ΑΠ. Όλοι οι μαθητές πηγαίναμε με
ΑΠ. Ήταν ο χειμώνας του 1964.
τα πόδια στο σχολείο.
ΕΡ. Πώς ήταν τότε οι παιδαγωγικές
ΕΡ. Εκείνη την εποχή φορούσατε
μέθοδοι;
σχολές στο σχολείο;
ΑΠ. Οι παιδαγωγικές μέθοδοι ήταν
ΑΠ. Ναι, αμέ, εμείς τα κορίτσια
τότε πολύ αυστηρές. Μας
φορούσαμε μαύρες μπαλαρίνες,
χτυπούσαν με τη βίτσα ή μας έλεγαν
άσπρο καλσόν, μαύρη φούστα, άσπρο
να σταθούμε στη γωνία για τιμωρία
πουκάμισο και τα μαλλιά μας ήταν
με ένα πόδι και τρία βιβλία στο
πάντα πιασμένα με κοκαλάκι.
κεφάλι.
www.gymnasio-platania.gr
19
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ ΕΡ. Πόσες ώρες κάνατε μάθημα τη
ΕΡ. Τι έτρωγες στο σχολείο;
μέρα;
ΑΠ. Μια φέτα ψωμί ή αγόραζα μια
ΑΠ. Κάναμε τέσσερις με πέντε
σοκοφρέτα των 5 λεπτών.
ώρες. ΕΡ. Περνούσες καλά στο σχολείο;
ΕΡ. Γιαγιά, πόσα χρόνια πήγες
ΑΠ. Περνούσα καλά στο σχολείο.
σχολείο;
Αλλά τις περισσότερες ώρες τις
ΑΠ. Μόνο τρία χρόνια γιατί η
πέρναγα στο σπίτι, γιατί έκανα
μητέρα μου αρρώστησε εκείνη την
δουλειές, καθάριζα, ή πήγαινα στο
εποχή, κι εγώ έπρεπε να αφήσω το
ποτάμι να πλύνω τα χαλιά.
σχολείο και να πιάσω δουλειά.
Γιαγιά, σε ευχαριστώ για τη συνέντευξη!
www.gymnasio-platania.gr
20
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Η Μαρία Δρακουλάκη πήρε συνέντευξη από τη μητέρα της, Θέτιδα Μπενεβίδη, για τα σχολικά της χρόνια. Η μητέρα της φοίτησε στο 6ο Δημοτικό και Γυμνάσιο Χανίων, στη Νέα Χώρα, από το 1981 μέχρι το 1993. Η μαμά μου πήγαινε στο έκτο δημοτικό σχολείο της Νέας Χώρας. Τα σχολεία ήταν εντελώς διαφορετικά και υπήρχαν άλλες παιδαγωγικές μέθοδοι και άλλοι κανόνες. Με τη μαμά μου είμαστε πολύ δεμένες και αγαπημένες. ΕΡ. Μαμά, πήγες σχολείο;
μέθοδος που επικρατούσε;
ΑΠ. Ναι, πήγα σχολείο.
ΑΠ. Υπήρχε σεβασμός στο δάσκαλο και δεν υπήρχε η σχέση που
ΕΡ. Ποια εποχή πήγες ; ΑΠ. Πήγα σχολείο το 1981 -2.
υπάρχει τώρα ανάμεσα στο μαθητή και το δάσκαλο. Υπήρχαν τιμωρίες
ΕΡ. Πώς ήταν το σχολείο σου, μαμά;
με το ένα πόδι στον πίνακα και το
ΑΠ. Στο σχολείο μου στεγαζόταν το
ξύλο με τον χάρακα, συνήθως στα
Δημοτικό και το Γυμνάσιο και
αγόρια .
είχαμε μια κοινή αυλή. Είχε δύο κυλικεία, έξι τάξεις, έναν μικρό κήπο με δένδρα, παγκάκια για να καθόμαστε, ένα σκάμμα, κι ένα μόνο γήπεδο του βόλεϊ και του χάντμπολ .
ΕΡ. Ποιοι ήταν οι κανόνες του σχολείου ; ΑΠ. Έπρεπε η τάξη την ώρα των διαλλειμάτων να αερίζεται , ο πίνακας να είναι καθαρός, η έδρα
ΕΡ. Τι μαθήματα κάνατε και ποιο
ξεσκονισμένη και γεμάτο ένα ποτήρι
ήταν το αγαπημένο σου;
νερό για τον δάσκαλο.
ΑΠ. Κάναμε Γλώσσα, Αριθμητική, Ιστορία, Γεωγραφία, Γυμναστική, Μουσική, Τεχνικά και Ανθολόγιο. Τα αγαπημένα μου μαθήματα ήταν το Ανθολόγιο, η Γλώσσα, η Αριθμητική και η Ιστορία. ΕΡ. Ποια ήταν η σχέση μαθητή και δασκάλου και ποια η παιδαγωγική
ΕΡ. Τι συνηθίζατε να τρώτε ; ΑΠ. Στο κυλικείο του Δημοτικού υπήρχε κουλούρι, ένα είδος γαριδάκι, σοκοφρέτες και από το σπίτι παίρναμε τοστ. ΕΡ. Τι παίζατε εκείνη την εποχή στο διάλλειμα;
www.gymnasio-platania.gr
21
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ ΑΠ. Παίζαμε κυνηγητό, κρυφτό,
ΑΠ. Είχα καλές και μια - δυο κακές
κουτσό, λάστιχο, πατητό, μήλα,
εμπειρίες. Μια κακή μου εμπειρία
αγαλματάκια. Τα πιο μικρά παιδιά
ήταν στη Έκτη τάξη, που ο
έπαιζαν γύρω γύρω όλοι, δεν
δάσκαλος μου με σήκωσε να γράψω
περνάς κυρά Μαρία και περνά περνά
στον πίνακα ορθογραφία και ενώ την
η μέλισσα.
έγραψα σωστά, με ρώτησε ο
ΕΡ. Έπρεπε να φοράτε στολές; Κι αν ναι, πώς ήταν; ΑΠ. Φορούσα στολή μόνο στην πρώτη Δημοτικού γιατί μετά καταργήθηκε. Ήταν μπλε ποδιά που κούμπωνε με κουμπιά, με άσπρο γιακά και στη τσέπη είχε τα αρχικά του σχολείου.
δάσκαλος πόσες φορές την είχα γράψει στο σπίτι και την είχα μάθει τόσο καλά. Επειδή εγώ δεν την έγραφα ποτέ στο σπίτι, μια και ήμουν καλή μαθήτρια, παρά μόνο της έριχνα μια ματιά, και καθώς δεν είχαμε το θράσος να λέμε ψέματα, του είπα πως δεν την είχα γράψει καμία φορά. Τότε ο δάσκαλος
ΕΡ. Είχες καλές ή κακές εμπειρίες
έβγαλε τον ξύλινο χάρακα και μου
στο σχολείο; Πες μου μία σου
έδωσε πέντε ξυλιές στο ένα χέρι και
εμπειρία.
πέντε στο άλλο.
www.gymnasio-platania.gr
22
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Η Σιλβέστρα Ιορντάνοβα πήρε συνέντευξη από τον παππού της Ιορδάνη Στάνεβ. Ο παππούς της πήγε σχολείο Δημοτικό και Γυμνάσιο, στο Ρούσε της Βουλγαρίας και φοίτησε από το 1964 μέχρι το 1973. ΕΡ. Γεια σου παππού! Πώς είσαι;
ενημερώνανε τους γονείς του και
ΑΠ. Γεια σου, Σιλβέστρα μου. Καλά
έτρωγε ξύλο.
είμαι. Εσύ;
ΕΡ. Περίγραψέ μου τη στολή σας.
ΕΡ. Κι εγώ καλά είμαι! Λοιπόν, όπως
ΑΠ. Εμείς, τα αγόρια, φορούσαμε
ξέρεις θα σου πάρω μια συνέντευξη.
σκούρο μπλε παντελόνι και άσπρο
ΑΠ. Ναι.
πουκάμισο με ένα κόκκινο μαντίλι
ΕΡ. Εντάξει. Ας αρχίσουμε. Πρώτον, πήγαινες σχολείο; ΑΠ. Φυσικά! Αν και στα παλιά τα χρόνια δεν είχαν όλα τα παιδιά την ευκαιρία να πάνε σχολείο. ΕΡ. Πώς ένιωθες όταν πήγες πρώτη μέρα σχολείο; ΑΠ. Στην αρχή ήμουν πολύ τρομαγμένος! Δεν ήθελα ούτε καν να βλέπω το σχολείο. Αλλά στη
στο λαιμό. Τα κορίτσια φορούσανε μπλε ποδιές με άσπρα πουκάμισα και άσπρες κάλτσες μέχρι το γόνατο. ΕΡ. Ήσουν καλός μαθητής; ΑΠ. Χα χα χα! Ας πούμε ότι το μόνο μάθημα που πρόσεχα ήταν τα μαθηματικά. Σε όλα τα υπόλοιπα μαθήματα έκανα φασαρία για να χαλάσω το μάθημα.
συνέχεια ηρέμισα και κατάλαβα ότι
ΕΡ. Τι τρώγατε στο σχολείο;
δεν ήταν κάτι το τόσο τρομερό!
ΑΠ. Συνήθως, έτρωγα κουλούρι και
ΕΡ. Ποιοι ήταν οι αγαπημένοι σου
έπινα νερό ή φυσικό χυμό.
δάσκαλοι;
ΕΡ. Πήγαινες σχολείο με τα πόδια;
ΑΠ. Οι αγαπημένοι μου δάσκαλοι
ΑΠ. Ναι! Το σχολείο ήταν κοντά στο
ήταν η μαθηματικός και ο καθηγητής
σπίτι μου και πήγαινα με τα πόδια.
της γυμναστικής.
ΕΡ. Τι ήθελες να γίνεις όταν
ΕΡ. Φορούσατε στολές στο σχολείο;
μεγαλώσεις;
ΑΠ. Ναι, είχαμε στολές! Όποιος
ΑΠ. Χα χα χα! Καλή ερώτηση! Δεν
ερχότανε στο σχολείο χωρίς στολή,
ξέρω! Ίσως μαθηματικός ή κάτι παρόμοιο.
www.gymnasio-platania.gr
23
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ
Για μένα το σχολείο είναι ένα ευχάριστο περιβάλλον. Οι σχέσεις δασκάλου και μαθητή είναι χαλαρές και κάνουμε κάπου κάπου και καμιά πλάκα… Μαρία Δ. Τα σημερινά σχολεία είναι πολύ διαφορετικά από τα παλιά. Τώρα τα παιδιά έχουν περισσότερες ευκαιρίες μάθησης και μπορούν να συνεργάζονται με τους καθηγητές τους. Και όχι μόνο: τα παιδιά παίζουν μαθαίνοντας και μαθαίνουν παίζοντας. Κι ακόμα μπορούν να κάνουν όνειρα για το μέλλον τους! Σιλβέστρα
www.gymnasio-platania.gr
24
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ Τη συνέντευξη πήρε ο Δημήτρης Κατσιφαράκης από τη γιαγιά του Δημοκρατία Παρασκάκη. Η γιαγιά του φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο του Γερανίου, από το 1939 μέχρι το 1943. Το πρόσωπο από το οποίο θα πάρω τη συνέντευξη είναι η γιαγιά μου. Η γιαγιά μου είναι αγαπητή σε όλους, είναι πολύ εξυπηρετική, αστεία, γλυκιά, ευγενική και μας αγαπάει πολύ. ΕΡ. Γιαγιά, όπως ξέρεις, έχω έρθει για να σου πάρω συνέντευξη. Λοιπόν, ποια εποχή πήγαινες σχολείο; ΑΠ. Εγώ πήγαινα σχολείο γύρω στο 1939. ΕΡ. Σε ποιο σχολείο πήγαινες; ΑΠ. Πήγαινα στο σχολείο του Γερανιού. Δέκα χρόνια πριν πάω, το είχανε μετατρέψει από φυλακές σε κανονικό σχολείο. ΕΡ. Υπήρχαν πολλά σχολεία στο Νομό Χανίων; ΑΠ. Από ό,τι θυμάμαι, πρέπει να υπήρχαν περίπου δέκα - δεκαπέντε σε όλον το Νομό. Πολύ λίγα δηλαδή! ΕΡ. Το σχολείο που πήγαινες ήταν μικρό ή μεγάλο; ΑΠ. Το σχολείο που πήγαινα δεν ήταν ούτε πολύ μικρό, ούτε πολύ μεγάλο. Ήταν στο ίδιο μέγεθος που ήταν και τα άλλα δημοτικά εκείνης της εποχής. ΕΡ. Στο σχολείο φορούσατε στολές; ΑΠ. Τα αγόρια φορούσαν κάτι στολές, ενώ τα κορίτσια φορούσαν
ποδιές. ΕΡ. Τι φαγητά τρώγατε στο διάλειμμα; ΑΠ. Τα παιδιά τρώγανε μία φέτα ψωμί που μπορεί να συνοδευόταν με δύο τρεις ελιές και ελάχιστο τυρί. ΕΡ. Πόσα χρόνια ήταν το δημοτικό, το γυμνάσιο και το λύκειο; ΑΠ. Το δημοτικό ήταν 4 χρόνια και το γυμνάσιο 6 χρόνια. Σαν να λέμε γυμνάσιο και λύκειο μαζί. Αλλά εμάς, οι πατεράδες μας και οι μανάδες μας τα περισσότερα από τα παιδιά τα άφηναν να τελειώσουν το δημοτικό και μετά τα έπαιρναν μαζί τους στα χωράφια, στις ελιές και σε άλλες αγροτικές δουλειές, ενώ υπήρχαν και άλλα παιδιά που δεν πήγαιναν καν σχολείο. ΕΡ. Πόσοι δάσκαλοι ήταν στο σχολείο και πόσοι μαθητές σε κάθε τάξη; ΑΠ. Στο σχολείο ήταν τέσσερεις δάσκαλοι και δύο τρεις καθηγητές και σε κάθε τάξη ήταν περίπου τριάντα τριάντα πέντε παιδιά, αλλά κάποιες φορές μπορεί να άγγιζαν
www.gymnasio-platania.gr
25
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ και τα σαράντα σαράντα πέντε. ΕΡ. Πώς ήταν οι δάσκαλοι εκείνης της εποχής; ΑΠ. Οι δάσκαλοι εκείνης της εποχής ήταν αυστηροί, σοβαροί και δεν ήθελαν κατά τη διάρκεια του μαθήματος να ακούγεται τίποτα, αλλιώς με το παραμικρό πράγμα που
ΕΡ. Υπήρχε κανένας δάσκαλος που να μην χρησιμοποιούσε το ξύλο ως λύση; ΑΠ. Όχι, όλοι οι δάσκαλοι χρησιμοποιούσαν το ξύλο ως λύση, αν και κάποιοι ήταν λίγο καλύτεροι. Δηλαδή πρώτα σου έβαζαν τιμωρίες και μετά, αν συνέχιζες να είσαι ανήσυχος, τότε σε χτυπούσαν και με τη βίτσα.
θα έκανες θα σε χτύπαγαν με τη βίτσα.
Λοιπόν, γιαγιά, σε ευχαριστώ που μου έδωσες αυτή τη συνέντευξη.
www.gymnasio-platania.gr
26
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ
Το σχολείο για μένα είναι ένα μέρος στο οποίο δεν έρχεσαι μόνο για να μορφωθείς, αλλά σε βοηθάει κιόλας να κοινωνικοποιηθείς. Οι σχέσεις με τους καθηγητές είναι συνήθως καλές και υπάρχει χώρος για ελευθερία και διάλογο. Δημήτρης
www.gymnasio-platania.gr
27