Mag-iba, Maria Andrea R. (Taga-ulat)
Ang kabuuang laki ay 3,119.4 km2 (17 % ng CAR). Mabundok sa Kanlurang bahagi samantalang sa Silangang bahagi ay patag na at maraming anyong tubig na siyang dinadayo ng mga turista. Mayaman sa metal at di-metal na mga mineral tulad ng ginto, tanso, sulphur, graba, at buhangin. Dating iisang distrito ang Kalinga at Apayao (Kalinga-Apayao). Naghiwalay sila noong Pebrero 14, 1995 sa pagpasa ng Republic Act No. 7878.
ď ˝
ď ˝
ď ˝
Sa mga taga-Cordillera, ang mga Kalinga ang pinakamagaling na magsasaka ng bigas. Bukod sa mga Ifugao,sila rin ang pinakamagaling gumawa ng mga payaw. Magagaling din sila sa paggawa ng mga palayok at basket, sa paghahabi at mga gawaing metal.
Hindi orihinal na nanggaling sa mga Kalinga ang salitang “Kalinga.”
tágu (men), iLúta (people of the Earth) ang “turing” nila sa sarili nila.
Walang nakakaalam kung ilang taon na ang Ullalim.
External evidence: The Myth of Lubtiñg
Internal evidence: 1. May mga salitang banyaga na nababanggit sa
ullalim. 2. May ilang pangalan ng bayan ang nababanggit sa ullalim na hindi orihinal na nagmula sa
Kalinga.
ď ˝
ď ˝
ď ˝
Inaawit ng mga makata sa mga pagtitipon o sa mga peace pact assembly Hindi lamang isang ballad, kundi isa ring epiko at kuwento ng pag-iibigan Ipinapahayag at pinupuri nito ang katapangan ng mga Kalinga na ipinapakita sa mga headhunting at walang awang pagpapatay sa mga kalabang tribo, kabilang ang mga babae at mga bata.
Ano muna ang epiko at ang mga katangian nito? ď ˝ Ayon kay E. Arsenio Manuel, ang mga epiko ay : 1. Mga kuwentong naipagpapatuloy ang kahabaan 2. Base sa oral na tradisyon 3. Umiikot sa mga supernatural na kaganapan o sa kabayanihan 4. Patula 5. Inaawit 6. Nagtataglay at nagpapatunay ng mga paniniwala, gawi, at tradisyon ng mga tao
Ayon kay Jovita Castro, mahalaga ang epiko di lamang bilang pampanitikan. Ang mga itoâ€&#x;y makabuluhang dokumento rin ng ating lipunan bago pa dumating ang pananampalatayang Muslim at Kristiyano. May maidadagdag sila sa kakaunting tiyak na kaalaman natin tungkol sa sinaunang panahon ng pambansang kasaysayan. Bukod dito, ang mga tekstong orihinal ay magagamit ding sanggunian ng mga linggwista para sa mga namamatay nang mga wikain.
Ayon kay Damiana Eugenio, ang bida sa epiko ay: hindi pangkaraniwan ang pagkakapanganak biglaan ang paglaki at hindi mapakaling maglakbay at makipagsapalaran namuhay sa pakikipaglaban kung saan ipinapakita niya ang kanyang kagitingan/kabayanihan matagumpay sa lahat ng pakikipaglaban at sa pag-ibig muling mabubuhay kung siya‟y mamamatay, at mabubuhay nang maligaya magpakailanman (happily ever after).
May mga elementong supernatural May paglalakbay sa ibang mga mundo May mga dominanteng motif Hal. Mahiwagang transportasyon, muling pagkabuhay, labanan • Pahayag ng mga paniniwala, gawi, at katangian • Nagpapakita ng mga ritwal at pagdiriwang • Nagpapakita ng aesthetic sense
DULAW ng KAGAYAN
YA-U
DULLIYAW ng DULAWON
DINANAW ng MAGOBYA
Banna buwรก
Banna NG dulawon
V.S.
DINAYAW ng MAGOBYA
DUÑGDUÑGAN ng MANILA
Gongonaw = mula sa salitang „gonáw‟ = “no choice”
Mahirap isulat kaya sasabihin ko na lang. Ok?
1.
Kailan ipinaghiwalay ang Kalinga at Apayao?
2.
Sino ang ama ni Banna?
3.
Magbigay ng isang mineral kung saan mayaman ang Kalinga base sa mga nabanggit kanina.
4.
Sa anong salita nagmula ang „gongonawâ€&#x;
5.
Base sa mga kinuwento ko, sino ang unang
napatay ni Banna?
1.
Pebrero 14, 1995
2.
Dulliyaw ng Dulawon
3.
Ginto, tanso, sulphur, graba, buhangin
4.
Gonaw
5.
Dinanaw ng Magobya