ชนชั้นนำไม่เข้าใจว่าการศึกษาควรทำเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในทุกด้าน ทั้งด้านทักษะในการเรียนรู้ต่อ การทำมาหากิน ความฉลาดทางอารมณ์ การพัฒนา ด้านจิตใจ การพัฒนาความเป็นมนุษย์ ความเป็นพลเมืองดี ความมีคณ ุ ธรรม จริยธรรม จิตสำนึกในเรือ่ งการอนุรกั ษ์และฟืน้ ฟูสง่ิ แวดล้อม ศิลปวัฒนธรรม เพือ่ ส่วนรวมอย่างยัง่ ยืน จริงอยูท่ ก่ี ารแข่งขันกับตัวเอง การพัฒนาความรู้ ทักษะวิชาชีพ วิทยาการด้าน การเพิ่มประสิทธิภาพ เพิ่มผลผลิตก็เป็นเรื่องที่จำเป็น เพราะประเทศไทยในยุคปัจจุบัน มีพลเมืองเพิม่ ขึน้ กว่าเมือ่ ก่อนมาก ทรัพยากรมีจำกัดและร่อยหรอไป การกระจายทรัพย์สนิ และรายได้ไม่เป็นธรรมสูง คนส่วนใหญ่ยงั ยากจน มีกนิ มีใช้ตำ่ กว่ามาตรฐานการครองชีพ ทีด่ ี แต่การจะพัฒนาทางเศรษฐกิจสังคมเพือ่ ยกฐานะชีวติ ความเป็นอยูข่ องประชาชน ไม่จำเป็นต้องใช้กรอบคิดนโยบายการพัฒนาประเทศ ทีเ่ น้นการพัฒนาอุตสาหกรรม เพื่อการส่งออกเพื่อเพิ่มผลผลิตอย่างสุดโต่ง เพราะนโยบายเช่นนี้ให้ประโยชน์เฉพาะ คนส่วนน้อย และทำลายทั้งธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และวิถีชีวิตแบบชุมชนอย่างรุนแรง จนเป็นผลเสียต่อคนส่วนใหญ่มากกว่าผลดี ประเทศไทยซึ่งมีอาหารและปัจจัยพื้นฐานหลายอย่างที่พอเพียงสำหรับคนทั้ง ประเทศถ้ า มี ก ารกระจายที ่ เ ป็ น ธรรม อาจจะเลื อ กใช้ น โยบายการพั ฒ นาทางเลื อ กที ่ ต่างออกไป เช่น การพัฒนาเศรษฐกิจแบบพอเพียงหรือแบบยัง่ ยืน ทีเ่ ลือกผลิตและบริโภค สินค้าและบริการเท่าที่จำเป็นกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตโดยไม่ต้องหรูหราฟุ่มเฟือย ใช้เทคโนโลยีทางเลือกและภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่เน้นการพออยู่ พอกิน พึ่งตนเองในเรื่อง ปัจจัยสี่เป็นสัดส่วนสูงขึ้น เน้นความสุขความพอใจมากกว่าความมั่งคั่งทางวัตถุ และเน้น การกระจายทรัพย์สินรายได้ให้เป็นธรรม และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนส่วนใหญ่ มากกว่าการพัฒนาแบบกอบโกยล้างผลาญทรัพยากร และการแข่งขันเอาเปรียบกันและกัน ดังนั้น การศึกษาจึงไม่ใช่แค่เรื่องการเตรียมฝึกทักษะคนไปทำงานเพื่อเป็นลูกจ้างคนอื่น แต่เป็นการเตรียมคนให้รู้จักทำมาหากินด้วยตนเองด้วย มีผู้ที่สนับสนุนแนวคิดทำนองนี้ อยู่บ้าง เช่น โรงเรียนเพื่อเพิ่มผลิตภาพของชุมชนที่สอนเรื่องการทำมาหากินในชีวิตจริง ควบคูก่ นั ไปกับความรูพ้ น้ื ฐาน 66
66 อภิชัย พันธเสน. "โรงเรียนเพือ่ เพิม่ ผลิตภาพของชุมชน", ศึกษาศาสตร์ ฉบับบัณฑิตใหม่ , ปีท่ี 13 ฉบับที่ 3 ตุลาคม 2532 - พฤษภาคม 2533 รายงานสภาวะการศึกษาไทย ปี 2547/2548 ...รากเหง้าของปัญหาและแนวทางแก้ไข...
121