ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO | Τεύχος 3 by ORTHODOXIA INFO

ΤΕΥΧΟΣ 03 | Μάρτιος 2015

Δ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ Ο άνθρωπος που έφερε δυο φορές τον Οικουμενικό Πατριάρχη στο χωριό του

ΑΠΕΛΠΙΣΜΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η νηστεία στην εποχή του Fast Food

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Πολίτες χωρίς άλλη ελπίδα, στρέφονται στο Φιλόπτωχο της Αρχιεπισκοπής ζητώντας βοήθεια.

ΕΡΕΥΝΑ Όλα του γάμου δύσκολα για τους έγγαμους ιερείς >> Ένα θέμα με πανορθόδοξες προεκτάσεις

Ο Παράδεισος του... η Κόλαση μας Καθησυχαστικές αλλά σε επιφυλακή οι ελληνικές αρχές για την αποτροπή εισόδου στη χώρα ακραίων ισλαμιστών

www.orthodoxia.info

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ I

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ & ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 2015 _____________________ ΤΕΥΧΟΣ 03 ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

Βαριά δεν είναι μόνο η καλογερική: Η αναζήτηση της μελλοντικής πρεσβυτέρας και ο δεύτερος γάμος των κληρικών

ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΙΝFO

ΕΡΕΥΝΑ

ΣΟΦΙΑ ΚΑΡΕΚΛΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΑΝΑΛΥΣΗ

Η νηστεία στην εποχή του fast food

ΙΣΛΑΜ: Το μεγάλο σχίσμα ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

ΣΠΥΡΟΣ ΔΡΑΚΟΣ

ΛΕΒΕΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ

ΨΑΛΤΙΚΗ Η Μεγάλη Εβδομάδα με τον δάσκαλο μου Σπυρίδωνα Περιστέρη ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ

46 ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΚΔΟΤΗΣ Άννα Σταμάτη

ΕΛΙΖΑ ΒΟΖΕΜΠΕΡΓΚ ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΕΣ: Μια σύγχρονη μορφή θρησκευτικού εξτρεμισμού

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ανδρέας Λουδάρος ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Σοφία Καρεκλά Γιώργος Φερδής Μαρία Παπαβλάχου Βενιζέλος Λεβεντογιάννης Χρήστος Ξηρός Ανδρέας Παπαβασιλείου Μαρία Παντελέων

π. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΣ Χρήση και κατάχρηση των ιερών αμφίων

π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΕΛΑΛΙΔΗΣ Αγάπη σταυρωμένη

ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Μανώλης Μελινός

ΘΕΟΛΟΓΙΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Χρήστος Μπόνης Γιώργος Φερδής Δημοσθένης Τσαβδαρίδης Βαγγέλης Βασιλείου Νίκος Μαγγίνας Δημήτριος Πανάγος

Η ημέρα που σταυρώθηκε ο Ιησούς

ΜΟΣΧΟΣ ΓΚΟΥΤΣΙΟΥΔΗΣ

Οι αρχές για το ριζοσπαστικό Ισλάμ στην Ελλάδα

[

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Ιωάννου Ανδρέου 5 Μεταμόρφωση 14452 Τ. 2118001919 - F. 2117908819 www.orthodoxia.info magazine@οrthodoxia.info

]

Καθησυχαστικοί

αλλά σε

επιφυλακή

____________________________________

www. orthodoxia. info 4

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων

ΠΙΣΤΗ & ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ: «Με πίστη και λογική». Ο Μανώλης Μελινός προσεγγίζει το κορυφαίο Γεγονός της Aναστάσεως του Kυρίου, ακολουθώντας το μονοπάτι της Aπολογητικής, με έμπειρο ανιχνευτή-ξεναγό τον Aρχιμανδρίτη κ. Iωάννη Kωστώφ.

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή (ολική/μερική/περιληπτική/ κατά παράφραση) του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς τη προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη (Ν. 2121/1993). Τα σήματα μας προστατεύονται στην Ελλάδα και διεθνώς, από τη σχετική Νομοθεσία και τις Διεθνείς Συμβάσεις. Κάθε χρήση των σημάτων μας, οπουδήποτε, οποτεδήποτε, και για οποιοδήποτε λόγο, απαγορεύεται απολύτως.

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

EDITORIAL

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Τα σκοτεινά προβλήματα απαιτούν φωτεινές λύσεις

ίναι πλέον βέβαιο πως οι σκοτεινές εποχές για τις οποίες μας δίδαξαν στα σχολεία, έχουν «αποδράσει» από τις σελίδες της Ιστορίας και έχουν κερδίσει δεσπόζουσα θέση στην σύγχρονη καθημερινότητα. Σε περιοχές καθόλου μακριά από την πατρίδα μας, το αίμα ρέει καθημερινά. Χριστιανοί αλλά και Μουσουλμάνοι, που στα άρρωστα μυαλά των τζιχαντιστών δεν είναι τίποτα άλλο παρά άπιστοι χωρίς καμία αξία, σφαγιάζονται στο όνομα του Θεού. Παιδιά ξεκινούν για το σχολείο τους και δεν γυρίζουν ποτέ. Άνδρες πηγαίνουν στην δουλειά τους και από εκεί καταλήγουν στα χέρια αιμοσταγών δολοφόνων. Ανήλικα κορίτσια δραπετεύουν από τα σπίτια τους σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες -παιδιά γεννημένα και μεγαλωμένα στην Ευρώπη- για να ζήσουν το «όνειρο» τους στο λεγόμενο «Ισλαμικό Χαλιφάτο». Την ίδια στιγμή που όλα αυτά συμβαίνουν κάτω από το μαύρο λάβαρο των ισλαμιστών σφαγέων, η ηγεσία του ελεύθερου κόσμου, αδύναμη προφανώς να αντιμετωπίσει την κατάσταση, κοιτάζει προς την αντίθετη πλευρά. Κρύβει το κεφάλι κάτω από το χώμα σαν την στρουθοκάμηλο. Όλοι όμως ξέρουμε την έκβαση της συγκεκριμένης στρατηγικής. Τα κεριά που άναψε η Ευρώπη μετά την επίθεση στο γαλλικό περιοδικό Charlie Hebdo έσβησαν γρήγορα, σαν πυροτεχνήματα. Αντίθετα, για τους εκατοντάδες νεκρούς εκτός Ευρώπης, τους 21 χριστιανούς που έβαψαν με το αίμα τους τα νερά της Μεσογείου, τους 140 και πλέον φοιτητές στην Κένυα που εκτελέστηκαν μέσα στο πανεπιστήμιό τους, τα παιδιά που καθημερινά απαγάγουν για να τα μετατρέψουν σε «μαχητές» και τα κορίτσια σε σκεύη ηδονής των αδίστακτων σφαγέων... τα κεριά δεν άναψαν ποτέ. Αν η Ευρώπη και η Δύση στο σύνολο της εξακολουθήσουν να αντιμετωπίζουν αυτήν την δραματικά επεκτεινόμενη «γάγγραινα» με «ασπιρίνες», θεωρείται μαθηματικά βέβαιο πως η κατάσταση θα ξεφύγει. Πρέπει να γίνουμε σαν κι αυτούς; Να αρχίσουμε να

WWW.ORTHODOXIA.INFO

καταδιώκουμε όποιον πιστεύει στο Κοράνι ή όποιον έχει διαφορετικά πιστεύω από τα δικά μας; Όχι βέβαια! Μια από τις μάχες που πρέπει να δώσουμε είναι αυτή ακριβώς. Να τιθασεύσουμε τους εαυτούς μας. Να μην αφήσουμε τον φόβο να «δηλητηριάσει» τα μυαλά μας, γιατί τότε είναι που θα έχουμε χάσει τα πάντα. Στο τρίτο τεύχος του «Ορθοδοξία Info» προσπαθούμε να κάνουμε μια πρώτη προσέγγιση της κατάστασης, ειδικά σε σχέση με την Ελλάδα. Για την ώρα η χώρα μας φαίνεται πως βρίσκεται έξω από τα σχέδια των ανδρών με τα μαύρα λάβαρα που σε κάθε ευκαιρία προσφέρουν το αίμα των αθώων στον θεό που έχουν πλάσει στα σκοτεινά μυαλά τους. Οι ειδικοί είναι καθησυχαστικοί μεν, όμως παραμένουν σε επιφυλακή. Για μια ακόμα φορά προσπαθούμε με τα θέματα που επιλέγει η συντακτική μας ομάδα, να σας παρέχουμε σωστή και σφαιρική ενημέρωση για μικρά και μεγάλα θέματα κάποια εκ των οποίων, κατά την δική μας άποψη πάντα, δεν έχουν την αντιμετώπιση που τους αξίζει. Ένα τέτοιο μεγάλο και ουσιαστικό θέμα είναι αυτό των έγγαμων κληρικών. Ενώ ακόμη πιο σύνθετο είναι το ζήτημα του δεύτερου γάμου των εν χηρεία ιερέων. Ένα θέμα που φαίνεται πως θα απασχολήσει την Πανορθόδοξη Σύνοδο του 2016. Με αργά αλλά σταθερά βήματα φιλοδοξούμε να «χτίσουμε» ένα περιοδικό το οποίο θα αποτελέσει σημείο αναφοράς και πηγή προβληματισμού για κάθε μεγάλο αλλά και μικρό ζήτημα που απασχολεί την Ορθόδοξη Εκκλησία. Ίσως να επαναλαμβάνομαι αλλά δεν μπορώ να μην ευχαριστήσω για μια ακόμη φορά τις χιλιάδες των αναγνωστών μας που από την πρώτη στιγμή αγκάλιασαν την προσπάθεια. Καλή Ανάσταση

Ανδρέας Δ. Λουδάρος

ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Απώλεια 2 | ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ο Πάπας προσεύχεται για την Ειρήνη στη Μέση Ανατολή 1 | ΒΑΤΙΚΑΝΟ Να προσευχηθούν για όλους αυτούς που το τελευταίο διάστημα έχουν θυσιαστεί για την πίστη στις περιοχές όπου επικρατεί ένταση, κάλεσε τους πιστούς ο Πάπας Φραγκίσκος. Από την βασιλική του Αγίου Πέτρου όπου γιορτάστηκε το Πάσχα για την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, ο Ποντίφικας έστειλε μήνυμα σε όλο τον κόσμο ζητώντας να επικρατήσει η ταπεινότητα και η ειρήνη. Από την ομιλία του Πάπα δεν έλειψαν οι αναφορές στους Αγίους Τόπους και την διένεξη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων τους οποίους κάλεσε να συμφιλιωθούν. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η αναφορά του Πάπα στην δολοφονία των φοιτητών στην Κένυα από φανατικούς ισλαμιστές «και σε όσους απήχθησαν, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και τα αγαπημένα τους πρόσωπα». 6

Στα 83 του χρόνια εκοιμήθει τα ξημερώματα της Μεγάλης Δευτέρας ο εικονιζόμενος μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κυρός Προκόπιος. Ήταν ένας από τους μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος με ιδιαίτερη εμπειρία και γνώση των εκκλησιαστικών πραγμάτων, όντας 41 χρόνια στο πηδάλιο της Μητροπόλεως του.

Πατριαρχική επίσκεψη στην Ι. Μητρόπολη Σερρών 3 | ΣΕΡΡΕΣ Από τις 17 έως και τις 21 Απριλίου οι Σέρρες θα ζήσουν σε οικουμενικούς ρυθμούς. Ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας θα βρεθεί στην μακεδονική αυτή πόλη για να συμμετάσχει στους εορτασμούς για την μνήμη του πολιούχου Αγίου νεομάρτυρος Νικήτα. Στο πλαίσιο της επίσκεψης του ο κ. Βαρθολομαίος θα μεταβεί και στην Νιγρίτα.

Ο μουσουλμανικός πληθυσμός αυξάνεται καθημερινά 4 | Η.Π.Α Μέχρι το 2050 ο παγκόσμιος μουσουλμανικός πληθυσμός αναμένεται να έχει πλησιάσει τον αντίστοιχο χριστιανικό. Αυτό υποστηρίζει έρευνα του αμερικανικού ινστιτούτου Pew η οποία εκτός των άλλων σημειώνει πως μέσα στις επόμενες δεκαετίες σε 51 χώρες παγκοσμίως η πλειονότητα του πληθυσμού θα είναι μουσουλμάνοι. Ανάμεσα σε αυτές είναι οι γειτονικές π.Γ.Δ.Μ και Βοσνία Ερζεγοβίνη. Οι αναλυτές υποστηρίζουν πως όλα αυτά θα συμβούν εαν ο κόσμος συνεχίσει να αλλάζει με τους ίδιους ρυθμούς χωρίς να αποκλείουν μεγάλες ανατροπές, που δεν μπορούν να προβλέψουν τα μαθηματικά μοντέλα

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Η Ένωση Αθέων Ελλάδας θέλει να... «σβήσει» το Άγιο φώς 5 | ΑΘΗΝΑ Με πρόσχημα το κόστος, η Ένωση Αθέων Ελλάδος ζήτησε από την Κυβέρνηση να μην προχωρήσει στην επίσημη μεταφορά του Αγίου Φωτός από τα Ιεροσόλυμα στην Αθήνα. Για την συγκεκριμένη ένωση: «Σε μία περίοδο που οι Έλληνες φορολογούμενοι δοκιμάζονται από περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, βαρύτατη φορολογία, ανεργία και συμπίεση του πραγματικού τους εισοδήματος, θεωρούμε αδιανόητο να δίνεται έστω κι ένα ευρώ για τη μεταφορά του υποτιθέμενου «Αγίου φωτός» από το Ελληνικό Κράτος». Να θυμίσουμε μόνο πώς όπου σβήνει το φως... έρχεται το σκοτάδι.

Ενοχλημένοι Ιεράρχες 7 | ΕΛΛΑΔΑ Μερίδα Ιεραρχών της Εκκλησίας της Ελλάδος εκφράζει την ενόχληση της για το γεγονός πως ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος δεν σκοπεύει να συγκαλέσει την Ι. Σύνοδο της Ιεραρχίας πριν τον Οκτώβριο. Μάλιστα επικαλούνται το σχετικό άρθρο του Κ.Χ. της Εκκλησίας σύμφωνα με το οποίο η πλήρωση χηρευουσών Μητροπόλεων οφείλει να γίνεται εντός εξαμήνου από την ημέρα της χηρείας. Στην Κεφαλλονιά ο θρόνος χηρεύει ήδη από τον Ιανουάριο και μέχρι την τακτική σύγκλιση του Οκτωβρίου το εξάμηνο θα έχει παρέλθει.

Πάσχα μακριά από τον τόπο του για τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιωάννη 6 | ΑΓΙΑ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ Στην Ρωσία παραμένει ο πρόσφατα αποφυλακισμένος Αρχιεπίσκοπος των Σκοπίων κ. Ιωάννης. Μπορεί αυτό το Πάσχα να το γιορτάσει ελεύθερος όμως οι καταστάσεις δεν έχουν ευνοήσει ακόμη την επιστροφή του. Ενδεχομένως μέσα στο επόμενο διάστημα να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με την αυτοαποκαλούμενη «Εκκλησία της Μακεδονίας» όμως λίγοι είναι αυτοί που αισιοδοξούν πως στην γειτονική χώρα οι εκκλησιαστικές και πολιτικές αρχές είναι έτοιμες να λάβουν ουσιαστικές αποφάσεις. WWW.ORTHODOXIA.INFO

Για ουσιαστική ενημέρωση εμπιστευθείτε το www.orthodoxia.info

[ INFO] Η φρίκη σε όλη της την έκταση. Άψυχα κορμιά νεαρών φοιτητών στο Πανεπιστήμιο της πόλης Garissa στην Κένυα, που σφαγιάστηκαν από ακραίους ισλαμιστές. 147 ψυχές θυσιάστηκαν. Όπως μετέδωσε το BBC οι τρομοκράτες ξεχώρισαν τους Χριστιανούς και μετά τους εκτέλεσαν. Γι αυτήν την σφαγή δεν έγιναν πορείες, ούτε συναυλίες ούτε συζητήσεις στα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα. Δυστυχώς βλέπουμε ότι «θέλουμε» να δούμε και η ευαισθησία μας φαίνεται πως είναι επιλεκτική.

PHOTO | TWITTER

PHOTO | ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΕΡΔΗΣ

[ INFO] Το ιερό προσκύνημα της Αγίας Βαρβάρας, προστάτιδος της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, από το οποίο έλαβε το όνομα του ο ομώνυμος Δήμος της Δυτικής Αττικής, από τις 10 Μαΐου θα φιλοξενήσει ένα από τα σημαντικότερα ιερά σεβάσματα του Χριστιανισμού, το ιερό σκήνωμα της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας που φυλάσσεται στην Βενετία. Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός αφού για πρώτη φορά από το 1003, το ιερό σκήνωμα θα βρεθεί σε ορθόδοξο ναό.

[ INFO] Ένας συντηρητής προσπαθεί να βγάλει από τον «πληγωμένο» ναό της Καπνικαρέας τα σημάδια που άφησαν πίσω τους άγνωστοι κουκουλοφόροι που στο όνομα της Δημοκρατίας και της ελεύθερης έκφρασης βανδάλισαν έναν από τους πιο χαριτωμένους βυζαντινούς ναούς στην χώρα. Η ιστορία της όμορφης αυτής εκκλησιάς ξεκινά από τον 11ο αιώνα ενώ η Πλατυτέρα στο Ιερό Βήμα είναι έργο του Φώτιου Κόντογλου. Ευτυχώς οι ζημιές που προκάλεσαν οι βάνδαλοι αποκαταστάθηκαν

PHOTO | ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΝΗΣ

ΦΩΤΟ: GOODYS ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΑ

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Τότε, ήταν ένα κομμάτι ψωμί και λίγες ελιές. Ίσως ένα κομμάτι σπανακόπιτα χωρίς τυρί ή ένα σκέτο σάντουιτς λαχανικών. Η τήρηση της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ήταν ένας πραγματικός άθλος για εκείνους που η εργασία τους κρατούσε πολλές ώρες μακριά από το σπίτι. Σήμερα, η σημαντική αύξηση αυτών που επιλέγουν να ακολουθήσουν την αρχαία αυτή παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας άλλαξε τον τρόπο σκέψης ακόμη και των μεγάλων αλυσίδων γρήγορου φαγητού, που μαζί με τις χιλιάδες των Ελλήνων έβαλαν στο μενού και την καθημερινότητα τους την νηστεία.

Η ΝΗΣΤΕΙΑ στην εποχή του Fast Food Από τον Σπύρο Δράκο

WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

αλαιότερα οι επιλογές για κάποιον που νήστευε την Μεγάλη Σαρακοστή η ζωή έξω από το σπίτι ήταν ένα διατροφικό «μαρτύριο». Οι επιλογές ήταν ελάχιστες. Μια σπανακόπιτα χωρίς τυρί συνήθως ή ένα σάντουιτς με λαχανικά και φυσικά η ελιά και το ψωμί, ήταν το κύριο μενού των νηστευτών, αφού παρά το γεγονός πως η νηστεία ήταν ανέκαθεν διαδεδομένη, ιδίως την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής, ελάχιστοι ήταν οι επιχειρηματίες που είχαν μπει στη λογική της προσαρμογής των προϊόντων τους στις διατροφικές απαιτήσεις της συγκεκριμένης περιόδου. Με τους ιερείς, τους γιατρούς αλλά και τους διατροφολόγους να υπογραμμίζουν τα ψυχικά αλλά και τα σωματικά οφέλη της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, είναι εύκολο να καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα ότι για όποιον λόγο και να επιλέξει κάποιος, η περίοδος της νηστείας πριν από το Πάσχα, κερδίζει συνεχώς κόσμο. Συνεχώς αυξανόμενος ο αριθμός των νηστευτών Άνθρωποι κάθε ηλικίας, από κάθε κοινωνικό στρώμα συνθέτουν ένα τεράστιο «μωσαϊκό» το οποίο παρά τις κατά καιρούς αρνητικές προβλέψεις, αντί να συρρικνώνεται... αυξάνεται. Η θεαματική και διαχρονική αύξηση των νηστευτών άλλαξε τα δεδομένα ακόμη και για τις μεγάλες εταιρείες εστίασης, τις αλυσίδες γρήγορου φαγητού ακόμη και για τις εισαγωγικές εταιρείες που πλέον μαζί με το κοινό τους, «νηστεύουν» σταθερά και παραδοσιακά. Άλλοι το βλέπουν θετικά, άλλοι πάλι αναγνωρίζουν πίσω από αυτές τις ενέργειες καλομελετημένο marketing. Όπως και να το πεις κανείς πάντως

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Παρουσίαση των νηστίσιμων προτάσεων από δυο εκ των μεγαλυτέρων εταιρειών γρήγορου φαγητού στην χώρα. ΠΑΝΩ Η εταιρεία «Γρηγόρης Μικρογεύματα» κάτω από τον τίτλο «Επιτέλους νηστεία!» παρουσιάζει στον ιστότοπό της, τις νηστίσιμες προτάσεις προς τους καταναλωτές ΚΑΤΩ Η εταιρεία «Goodys» στο δικό της site παρουσιάζει το νηστίσμο μενού της με την επωνυμία «Μεσογειακά» ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η παραδοσιακή ελληνική ελιά και το φρέσκο ψωμί αποτελούν τον παραδοσιακό συνοδοιπόρο του νηστευτή , όμως οι διατροφικές ανάγκες τις σύγχρονης καθημερινότητας είναι πολλές και σύνθετες..

το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Η νηστεία είναι πλέον θεσμός. Από την αρχή σχεδόν της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, οι μεγάλες αλυσίδες fast food διαφημίζουν με κάθε τρόπο τα νηστίσιμα εδέσματα τους, δίνοντας κατά γενική ομολογία λύσεις διατροφής σε όσους νηστεύοντες βρίσκονται στον δρόμο ή τη δουλειά και θέλουν να φάνε κάτι με το οποίο δεν θα παραβούν τους κανόνες. Καλαμαράκια, γαρίδες ακόμα και μπιφτέκια λαχανικών και λουκάνικα θαλασσινών έχουν για τουλάχιστον 40 ημέρες την τιμητική τους καθώς κατακτούν τις πρώτες θέσεις της βιτρίνας στα καταστήματα γρήγορης εστίασης, αλλά και την κορυφή στη λίστα των προϊόντων που καταναλώνονται περισσότερο. Η έρευνά μας για το πως αντιμετωπίζει η αγορά τη νηστεία μας έφερε μπροστά σε ευχάριστες εκπλήξεις καθώς η γκάμα των προϊόντων είναι τέτοια που οι νηστεύοντας μπορεί να στερούνται το κρέας ή ακόμα και το λάδι, όπως οι νηστίσιμες γεύσεις δεν υστερούν σε τίποτα από τις αρτύσιμες.

«Επιτέλους νηστεία»

Ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα επιχειρήσεων που άνοιξαν για τα καλά το κεφάλαιο νηστεία είναι η «Γρηγόρης Μικρογεύματα». Καθώς διανύει το 43ο έτος λειτουργίας της η επιχείρηση διαθέτει πλήρη ποικιλία νηστίσιμων προϊόντων σε σάντουιτς, πίτες, γλυκίσματα ακόμα και καφέδες Coffeeright με γάλα σόγιας. Από τα στοιχεία που μας έδωσαν οι υπεύθυνοι της επιχείρησης αριθμήσαμε πέντε νηστίσιμες πίτες, τέσσερις παραλλαγές σάντουιτς και μεγάλη ποικιλία σε γλυκά. Το σκεπτικό της «Γρηγόρης Μικρογεύματα» για την καθιέρωση νηστίσιμων προϊόντων, απορρέει κατ’ αρχάς από την WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

«Μεσογειακά»

Με την επωνυμία «Μεσογειακά» η γνωστή αλυσίδα Goody’s εδώ και χρόνια ικανοποιεί τις απαιτήσεις και των πιο απαιτητικών πελατών της με υψηλής ποιότητας σάντουιτς αλλά και ξεχωριστά πιάτα θαλασσινών που συνοδεύονται από ψητά λαχανικά. Οι γευστικές προτάσεις της εταιρείας που η ζήτησή τους ξεκινά κυρίως από την Καθαρά Δευτέρα περιλαμβάνουν ακόμα και burger με μπιφτέκι γαρίδας. Στον τομέα των ιδιαίτερων γευστικών απολαύσεων η εταιρεία Leader δίνει λύσεις απόλαυσης με πλήρως νηστίσιμα προϊόντα, όπως τα ροφήματα σόγιας, αμυγδάλου, φουντουκιού, καρύδας και ρυζιού της Alpro. Στην κατηγορία «νηστίσιμα» της εταιρείας Provamel, που επίσης εισάγονται από τη Leader, οι καταναλωτές μπορούν να αντικαταστήσουν υλικά μαγειρικής όπως κρέμες γάλακτος με αντίστοιχες που έχουν παραχθεί με σόγια, ενώ η γκάμα των προϊόντων περιλαμβάνει εκτός από ροφήματα, γιαούρτι και επιδόρπια με γεύσεις, όλα με βασικό υλικό τη σόγια.

Νηστεία παντού

Στον δρόμο όμως που χάραξαν οι μεγάλες επιχειρήσεις εστίασης μπήκαν και μικρότεροι αλλά εξίσου ικανοί επιχειρηματίες συνοικιακών μαγαζιών. Αξιοποιώντας και εκείνοι την εμπειρία τους στη δημιουργία φρέσκων και μικρών εδεσμάτων φροντίζουν να εμπλουτίσουν αυτές τις ημέρες το μενού τους. Δεν είναι λίγες οι φορές που 18

Το οργανικό γάλα που απαγορεύεται να καταναλωθεί την περίοδο της νηστείας, έρχεται να αντικατασταθεί από ροφήματα, σόγιας, αμυγδάλου ακόμη και φουντουκιού.

“

Διαβασμένοι πλέον οι επαγγελματίες φαίνεται πως έχουν μελετήσει τη νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής σε όλα της τα στάδια

“

προσήλωση του στα έθιμα και τις παραδόσεις της χώρας μας, αλλά ταυτόχρονα και στην προσαρμογή των διατροφικών αναγκών και αλλαγών της κάθε εποχής.

κάτω από την εξώπορτα της πολυκατοικίας θα βρούμε νέα φυλλάδια με... νηστίσιμο περιεχόμενο. Μάλιστα για την καλύτερη και πιο... φρέσκια προσέγγιση του πελάτη οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις γρήγορου φαγητού καταφεύγουν στη λύση των σάντουιτς με γαρίδες, κολοκυθάκια, μελιτζάνες, ταραμά και ελιές. Σε ένα από τα ευφάνταστα μενού που αλιεύσαμε αναζητώντας τις προτάσεις των επαγγελματιών του φαγητού για να ταυτίσουν την προσφορά τους με την νηστίσιμη ζήτηση της Σαρακοστής, εντοπίσαμε ακόμα και σάντουιτς με ντοματοκεφτέδες ή κολοκυθοκεφτέδες κάτι που ξεφεύγει κατά πολύ από την παραδοσιακή σπανακόπιτα – χωρίς τυρί – των προηγούμενων ετών, που αποτελούσε σχεδόν τη μοναδική λύση για όσους νήστευαν. Διαβασμένοι πλέον οι επαγγελματίες φαίνεται πως έχουν μελετήσει τη νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής σε όλα της τα στάδια με στόχο να ικανοποιήσουν ακόμη και εκείνους που θα επιλέξουν αυστηρή νηστεία, χωρίς λάδι, τις μέρες της Μ. Εβδομάδας. Ο φούρνος παίρνει τον πρώτο λόγο και τα τηγανητά αντικαθίστανται από ψητά, που δίνει λύση και σε αυτή την περίπτωση. Φυσικά θέση στον φούρνο δεν έχουν μόνο τα λαχανικά αλλά και είδη όπως οι γαρίδες και τα καλαμαράκια, που μπορούν κάλλιστα να ψηθούν και να είναι εξίσου γευστικά. Με αυτούς τους τρόπους λοιπόν τα εμπορικά μυαλά κρατούν ικανοποιημένους τους πελάτες τους και κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής αλλά κάνουν και αρκετά πιο εύκολη τη ζωή όλων εκείνων που νηστεύουν. Το μόνο πρόβλημα είναι γι αυτούς που επικαλούνταν την έλλειψη ποικιλίας ως αιτία να μην νηστεύσουν.

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΕΡΕΥΝΑ

Ο ΠΑΠΑΣ, Η ΠΑΠΑΔΙΑ, Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

Βαριά... δεν είναι μόνο η καλογερική Από την Σοφία Καρεκλά

μικρός παντρέψου ή μικρός καλογερέψου, λέει ο θυμόσοφος λαός μας. Τα πράγματα είναι εύκολα όταν είσαι λαϊκός. Έχεις όλο το χρόνο και τη δυνατότητα επιλογής αν και πότε θα παντρευτείς. Τι γίνεται, όμως, όταν ένας νέος επιθυμεί να γίνει ιερέας; Τότε οι επιλογές περιορίζονται. Αν θέλει να ενταχθεί στον έγγαμο κλήρο, πρέπει όχι απλά να βρει σύζυγο αλλά αυτή να δέχεται να γίνει και πρεσβυτέρα και να συνάψουν τον γάμο τους πριν τη χειροτονία. Δύσκολη για μερικούς αλλά όχι ακατόρθωτη η εξεύρεση πρεσβυτέρας. Αυτή είναι η μία περίπτωση, κατά την οποία ο υποψήφιος κληWWW.ORTHODOXIA.INFO

ρικός βρίσκει μέλλουσα σύζυγο και πρεσβυτέρα, γίνονται οι γάμοι τους και μετέπειτα η χειροτονία κι όλα βαίνουν καλώς. Τι γίνεται, όμως, όταν μετά τον χορό του Ησαϊα τόσο με τη σύζυγο όσο και με την εκκλησία, ο άνδρας που ξεκίνησε την ιερατική του ζωή ως έγγαμος, μείνει μόνος; Είτε γιατί χώρισε με την πρεσβυτέρα του, είτε γιατί εκείνη έφυγε από τη ζωή; Το ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO πραγματοποίησε εκτενή έρευνα για τις πρεσβυτέρες, τη ζωή τους, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, τι κάνει μια κοπέλα να θέλει ή να μη θέλει να γίνει πρεσβυτέρα. Το δεύτερο σκέλος της έρευνας

αφορά στη συζήτηση που γίνεται τελευταία σχετικά με το ενδεχόμενο να τεθεί στην ατζέντα της Πανορθόδοξης Συνόδου που θα γίνει στην Κωνσταντινούπολη το 2016 το θέμα του δεύτερου γάμου για τους εν χηρεία κληρικούς. Η Εκκλησία επιτρέπει για τους λαϊκούς μέχρι και τρεις γάμους. Για τους κληρικούς, όμως, μόνο έναν, κι αυτόν πριν τη χειροτονία. Υπάρχει περίπτωση να παύσει η ιεροσύνη να θεωρείται «κώλυμα γάμου»; Θα μπορούν στο μέλλον κληρικοί που έχουν χηρεύσει να βρουν νέα πρεσβυτέρα; Ο χρόνος κι η… Πανορθόδοξη Σύνοδος θα δείξουν.

ΕΡΕΥΝΑ

“

ίσω από κάθε σημαντικό, ή μη, άνδρα, κρύβεται, λένε, πάντα μια γυναίκα. Για έναν έγγαμο ιερέα, η σύζυγός του, η πρεσβυτέρα του, δεν είναι απλά η γυναίκα που βρίσκεται πίσω του και τον στηρίζει. Αν δεχθούμε ότι ο ιερέας, όπως πιστεύουν πολλοί, έχει δύο φτερά, το ένα από αυτά είναι η πρεσβυτέρα. Πώς αποφασίζει, όμως, μια κοπέλα να παντρευτεί κάποιον που θέλει να γίνει κληρικός και να αναλάβει έναν τέτοιο ρόλο; Πώς είναι η ζωή μιας πρεσβυτέρας; Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει οι οποίες ενδεχομένως να αποτρέπουν κάποιες κοπέλες να δεχθούν να παντρευτούν έναν υποψήφιο ιερέα; Πόσο δύσκολο είναι να βρεθεί στις μέρες μας μια κοπέλα να δεχθεί να πει το μεγάλο ναι στον υποψήφιο σύζυγο- ιερέα; Ο Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Θεόδωρος Γιάγκου εστιάζει το πρόβλημα όχι στην έλλειψη κοριτσιών που επιθυμούν να γίνουν πρεσβυτέρες αλλά, κυρίως, στην έλλειψη ωριμότητας των σύγχρονων νέων και υποψηφίων κληρικών. «Παρατηρείται σήμερα έλλειψη ανδρισμού σε πολλούς νέους καθώς και έλλειψη μητρότητας σε πολλές νέες. Αν υπάρχει ωριμότητα και αρχοντιά στην πνευματική ζωή, τότε δεν είναι δύσκολο να βρεθεί πρεσβυτέρα», υποστηρίζει. Καθοριστικό ρόλο στην εξεύρεση πρεσβυτέρας έχει για τον κ. Γιάγκου η προσωπικότητα του υποψήφιου κληρικού. «Ένα πρόσωπο το οποίο πληρεί τα κριτήρια της πνευματικής ζωής, εύκολα μπορεί να βρει και πρεσβυτέρα. Εξαρτάται από τα προσόντα του υποψήφιου κληρικού. Δεν έχει να κάνει με την εξωτερική του εμφάνιση. Είναι θέμα κύρους. Εφόσον είναι υποψήφιος κληρικός, αυτός επιλέγει την ιεροσύνη, δεν την επιλέγει η σύζυγός του. Οπότε, αυτός οφείλει να έχει το κύρος και την ακτινοβολία ώστε να προσελκύσει μια σοβαρή γυναίκα δίπλα του. Η προσωπικότητα του υποψήφιου ιερέα θα πείσει την μελλοντική πρεσβυτέρα», αναφέρει χαρκακτηριστικά ο κ. Γιάγκου. Ο μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλος, από την πλευρά του, θεωρεί ότι δεν είναι πολύ εύκολο σήμερα να βρει ένας νέος που επιθυμεί να γίνει ιερέας πρεσβυτέρα. Ωστόσο, δεν αποκλείεται κιόλας. «Υπάρχουν χαριτωμένοι άνθρωποι που ζουν με την καρδιά τους τον Θεό

Ένα πρόσωπο το οποίο πληρεί τα κριτήρια της πνευματικής ζωής, εύκολα μπορεί να βρει και πρεσβυτέρα. Εξαρτάται από τα προσόντα του υποψήφιου κληρικού. Δεν έχει να κάνει με την εξωτερική του εμφάνιση. Είναι θέμα κύρους. Καθηγητής Θεόδωρος Γιάγκου . Πρόεδρος του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΕΡΕΥΝΑ

ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Το νεαρό ζευγάρι ενώνεται με τα ιερά δεσμά του γάμου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η επιθυμία του συζύγου να ενδυθεί το ράσο ήρθε δεκατέσσερα χρόνια μετά. ΔΕΞΙΑ Ο ιερέας και η πρεσβυτέρα του πλέον, μετά το τέλος μιας κυριακάτικης Θείας Λειτουργίας.

κι αυτό ελκύει μια κοπέλα», πιστεύει. Την άποψη του κ. Παύλου σχετικά με τη δύσκολη εξεύρεση πρεσβυτέρας συμμερίζεται ο πατήρ Αλέξανδρος Γκατζής, έγγαμος ιερέας κι εφημέριος του ναού του Αγίου Στυλιανού στην Κομοτηνή. Αν και ο ίδιος όταν έγινε ιερέας, τριάντα χρόνια πριν, δεν δυσκολεύτηκε να βρει σύζυγο που να δεχθεί να γίνει πρεσβυτέρα, πιστεύει ότι «δύσκολα τώρα κάποιος βρίσκει πρεσβυτέρα. Οι κοπέλες νομίζουν ότι θα δυσκολευτούν να ζήσουν τη ζωή μιας πρεσβυτέρας. Δεν έχουν καλλιέργεια, δεν έχουν παιδεία στο θέμα της ιεροσύνης. Παλαιότερα, ήθελαν σε μεγαλύτερο βαθμό να γίνουν πρεσβυτέρες. Το θεωρούσαν κάτι ανώτερο και τιμητικό». Από την μακρόχρονη ιερατική εμπειρία του, ο αρχιμανδρίτης Γεννάδιος Βελκογιαννίδης, εφημέριος ναού Αγίου Παντελεήμονα Νέας Μαγνησίας Θεσσαλονίκης, θεωρεί ότι δεν είναι εύκολο για κάποιον που θέλει να γίνει ιερέας, να βρει πρεσβυτέρα. Αυτό που επισημαίνει ο πατήρ WWW.ORTHODOXIA.INFO

Γεννάδιος είναι ο νέος που θέλει να ακολουθήσει τον έγγαμο βίο και να γίνει ιερέας, να μην καταλήξει ιερομόναχος γιατί απλά δεν βρήκε πρεσβυτέρα. «Αν ο νέος υποψήφιος ιερέας έχει στο μυαλό του τον γάμο, να περιμένει να γίνει ιερέας όταν βρει γυναίκα. Αν έχει το μυαλό του μόνο στο γάμο, καλύτερα να περιμένει να παντρευτεί και μετά να ιερωθεί. Η υπομονή πάντοτε κερδίζει», επισημαίνει.

Πρεσβυτέρα: Μια «πόλη επάνω όρους κειμένη»

Η ζωή μιας πρεσβυτέρας έχει περισσότερες δυσκολίες από αυτές που έχει κάθε παντρεμένης γυναίκας; Αν ναι, ποιες είναι αυτές; Χρειάζεται μια κοπέλα να έχει ξεχωριστές ικανότητες για να γίνει πρεσβυτέρα; Πόσο διαφορετικό είναι να συμβιώνεις με έναν ιερέα; Ο μητροπολίτης Σισανίου μας μεταφέρει την αγωνία μιας υποψήφιας πρεσβυτέρας, όπως του την είχε εκμυστηρευθεί πριν πάρει την

τελική απόφαση να συναινέσει για να γίνει ο σύζυγός της ιερέας. «Η υποψήφια αυτή πρεσβυτέρα έλεγε ότι φοβάται ένα πράγμα, «μην χάσω τον μέλλοντα ιερέα και σύζυγό μου από το σπίτι επειδή θα αφιερωθεί στην ενορία και τα καθήκοντά του». Για αυτό, οι επίσκοποι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλοί ιερείς μας είναι έγγαμοι... έχουν παιδιά και οικογενειακές υποχρεώσεις». Η πρεσβυτέρα Σταματία Ζορμπά εργάζεται ως νοσοκομόμα στο νοσοκομείο Γιαννιτσών. Ο σύζυγός της είναι εφημέριος στο Δαμιανό, ένα χωριό έξω από τα Γιαννιτσά. Αποφάσισε να γίνει ιερέας λίγους μήνες μετά τον γάμο τους. Η κ. Σταματία ομολογεί ότι στην αρχή είχε πολλούς ενδοιασμούς και δεν ήθελε να γίνει πρεσβυτέρα. «Είδα όμως ότι ο σύζυγός μου είχε την κλήση. Οπότε, το σκέφθηκα πολύ καλά και, τελικά, δέχθηκα. Δεν μετανιώνω ούτε στιγμή για αυτό κι ούτε έχω να ζηλέψω καμία άλλη ιδιότητα. Τα θετικά του να είσαι πρεσβυτέρα είναι πολλά. Ήρθα πιο κοντά στον Θεό με αυτό τον τρόπο. Επίσης, 23

ΕΡΕΥΝΑ

“

Λουκάς Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας. Η θυσιαστική προσφορά του στον πάσχοντα, η απέραντη αγάπη και ακλόνητη πίστη του στον Θεό κι η καρτερία με την οποία υπέμεινε τις εξορίες και τα μαρτύρια, κυριολεκτικά μας συγκλόνισαν. Ο επίγειος άγγελος είναι ο π. Νεκτάριος Αντωνόπουλος, τότε ηγούμενος της μονής Σαγματά και νυν μητροπολίτης Αργολίδος. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ την πρώτη μας γνωριμία. Ήταν μετά από μια ομιλία του για τον Άγιο Λουκά στα Γιαννιτσά. Κάποιοι κοινοί γνωστοί μας σύστησαν. Αφού άκουσε πως είμαστε κι οι δυο γιατροί και ο σύζυγος μου και θεολόγος, μας κοίταξε χαμογελώντας και είπε στον σύζυγό μου, «Έτι, εν σοι λείπει». Τα λόγια αυτά ήταν η πρώτη σπίθα. Κοιταχτήκαμε κι είπαμε κι οι δύο «αν είναι ευλογημένο». Και δόξα τω Θεώ, ήταν ευλογημένο».

Καλείται μια απλή θνητή γυναίκα να γίνει σύζυγος ενός λειτουργού του Υψίστου. Να βιώνει από πιο κοντά το μεγάλο μυστήριο της ιεροσύνης. Η πρεσβυτέρα είναι σαν μια «πόλη επάνω όρους κειμένη», όπως λέει η Αγία Γραφή. Η ζωή της, δηλαδή, είναι ορατή από όλους Σταματία Μαρμαρά Πρεσβυτέρα

“

οι δύο κόρες μου, 11 και 3,5 ετών αντίστοιχα, μεγαλώνουν πιο ήρεμα στην ιερατική μας οικογένεια, είναι πιο ευγενικές», υποστηρίζει. Το κυλιόμενο ωράριο της πρεσβυτέρας Σταματίας στο νοσοκομείο είναι πολύ κουραστικό και δυσκολεύει και τον ιερέα σύζυγό της. Ωστόσο, χάρη στην κατανόηση της προϊσταμένης της, όσο είναι εφικτό, απαλλάσσεται από τις βάρδιες το βράδυ του Σαββάτου ή το πρωί της Κυριακής ώστε να μπορεί να ακολουθεί τον σύζυγό της στα ιερατικά του καθήκοντα. «Οι δυσκολίες της καθημερινότητας ξεπερνιούνται. Κάνω τη ζωή που κάνει κάθε άνθρωπος της Εκκλησίας. Ό,τι θα έκανε ένας άνθρωπος του Θεού, το ίδιο κάνω κι εγώ. Δεν κάνω κάτι περισσότερο», λέει χαρακτηριστικά η κα. Ζορμπά. Όσο για την ιερατική συζυγική ζωή, μας λέει ότι «δεν στερούμαι κάτι ως σύζυγος ιερέα. Ακόμη και στη θάλασσα πηγαίνουμε το καλοκαίρι με τα παιδιά γιατί την αγαπάμε πολύ. Από τη στιγμή που ακολουθείς το δρόμο του Θεού, βέβαια, δεν σε ενδιαφέρουν τόσο οι διασκεδάσεις». Με τα λόγια του Αγίου Λουκά μας απαντά η πρεσβυτέρα Χρυσάνθη Κούκκου- Χατζηδήμου για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ως σύζυγος ιερέα. «Έλεγε ο ‘Άγιος Λουκάς, πως ο σταυρός του Χριστού είναι ελαφρύς, γιατί όταν με πίστη τον σηκώνεις, βαδίζει δίπλα σου Εκείνος και τον ελαφραίνει. Κι αυτό το βλέπουμε καθημερινά στη ζωή μας. Μες τις δοκιμασίες και τις δυσκολίες, η χάρη του Κυρίου μας περισσεύει. Ό,τι λοιπόν και όταν, καλούμαστε κάτι να προσφέρουμε για τον Χριστό και την Εκκλησία, ας το κάνουμε με την καρδιά μας. Άλλωστε, ‘‘τα Σα εκ των Σων, Σοι προσφέρομεν΄΄», πιστεύει η πρεσβυτέρα Χρυσάνθη. Η κ. Κούκκου είναι ορθοπεδικός και διατηρεί στα Γιαννιτσά το δικό της ιατρείο μαζί με τον ιερέα σύζυγό της που είναι κι εκείνος ιατρός. Γνωρίστηκαν όταν έκαναν και οι δύο την ειδικότητά τους καθώς δούλευαν στο ίδιο νοσοκομείο. Παντρεύτηκαν κι έκαναν πέντε παιδιά. «Όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρχε ούτε σκέψη, ούτε κάναμε ποτέ κάποια σχετική συζήτηση για το θέμα της ιεροσύνης. Ήρθε ξαφνικά στη ζώη μας», λέει η πρεσβυτέρα Χρυσάνθη και μας διηγείται πως πήραν την απόφαση εκτός από ζευγάρι ιατρών να γίνουν και ιερατικό ζεύγος. «Το αποφασίσαμε χάρη σ’ έναν Άγιο κι έναν επίγειο άγγελο. Ο Άγιος είναι ο Άγιος

Χειροτονία μετά από 14 χρόνια

Η κ. Σταματία Μαρμαρά κλήθηκε να απαντήσει στο δίλημμα αν δέχεται να γίνει πρεσβυτέρα μετά από δεκατέσσερα χρόνια έγγαμου βίου με το σύζυγό της. Δεν της πέρασε ποτέ από το μυαλό, όταν ξεκινούσαν την κοινή τους ζωή, ότι κάποια στιγμή ο σύζυγός της θα αφήσει την επιτυχημένη σταδιοδρομία του στο εμπόριο και θα γίνει ιερέας σε ένα μικρό χωριό, τη Φιλυριά της Γουμένισσας. Πώς αποφάσισε να συναινέσει στην ιεροσύνη του συζύγου της; «Διέκρινα την κλήση που είχε. Δεν μπορούσα να του αρνηθώ και να μπω εμπόδιο ανάμεσα σε εκείνον και τον Θεό». Η ζωή μιας πρεσβυτέρας για την κ. Μαρμαρά κρύβει μεγαλείο και μυστήριο ταυτόχρονα. «Καλείται μια απλή θνητή γυναίκα να γίνει σύζυγος ενός λειτουργού του Υψίστου. Να βιώνει από πιο κοντά το μεγάλο μυστήριο της ιεροσύνης. Η πρεσβυτέρα είναι σαν μια «πόλη επάνω όρους κειμένη», όπως λέει η Αγία Γραφή. Η ζωή της, δηλαδή, είναι ορατή από όλους και σχολιάζεται κάθε της κίνηση. Ειδικά για τους ιερείς της επαρχίας, αν δεν είναι βοηθός και συμπαραστάτης ενεργά στην καθημερινή ζωή, η πρεσβυτέρα και όλη η οικογένεια, ο ιερέας δεν μπορεί να ολοκληρώσει το μεγάλο έργο που έχει αναλάβει», μας εξηγεί.

Δύσκολοι καιροί για… πρεσβυτέρες

Η καλλιέργεια τόσο του ιερέα όσο

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΕΡΕΥΝΑ ας, να μη διστάσουν να γίνουν πρεσβυτέρες. Για μια νέα κοπέλα που προσπαθεί να ζει ως πραγματική χριστιανή, η πρεσβυτέρα Χρυσάνθη Κούκκου- Χατζηδήμου δεν βρίσκει κανένα λόγο να είναι επιφυλακτική ως προς την ιεροσύνη του μελλοντικού της συζύγου. Μας αποκαλύπτει την ανησυχία που είχε η ίδια αν θα μπορούσε να γίνει άξια πρεσβυτέρα. «Μια μέρα πριν την χειροτονία του συζύγου μου, ρώτησα ανήσυχη τον πνευματικό μου. «Από δω και πέρα, τι θα κάνω; Είναι κάποια πράγματα που πρέπει να μάθω; Θα μου δώσετε κάποιες συμβουλές»; Εκείνος γέλασε και μου είπε «Καλά, μέχρι τώρα τι έκανες; Χριστιανή δεν ήσουν; Να ζήσεις «κατά Χριστόν», δεν αγωνιζόσουν; Αυτό θα κάνεις και τώρα. Ο Χριστός την ίδια οδό δείχνει σε όλους». Μια διαφορετική πτυχή της ζωής ενός ιερατικού ζευγαριού μας μεταφέρει η πρεσβυτέρα Σταματία Ζορμπά. «Λόγω της ιδιότητας του συζύγου ως ιερέας και της δικής μου ως πρεσβυτέρας, προσπαθούμε να έχουμε περισσότερη αυτοσυγκράτηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μαλώνουμε πολύ λιγότερο μεταξύ μας».

Όταν ο πρώτος γάμος δεν κρατά για πάντα

και της πρεσβυτέρας δεν σταματά ποτέ, υπογραμμίζει ο μητροπολίτης Σισανίου κ. Παύλος. «Ο επίσκοπος προετοιμάζει τον ιερέα να συνειδητοποιήσει αυτό που πρόκειται να κάνει αλλά και την πρεσβυτέρα να καταλάβει ότι είναι σύζυγος ιερέα, οπότε να συμπαρίσταται στον αγώνα του. Η ιεροσύνη είναι κάτι πολύ σπουδαίο», αναφέρει. Ο χώρος δραστηριότητας μιας πρεσβυτέρας δεν έχει όρια, υποστηρίζει από την πλευρά της η πρεσβυτέρα Σταματία Μαρμαρά. «Πρώτα από όλα, πρέπει να ασχοληθεί με την πνευματική κατάρτιση του εαυτού της. Επίσης, μπορεί να αναλάβει το κατηχητικό σχολείο στην ενορία του συζύγου της για να τον διευκολύνει στο έργο του», πιστεύει. WWW.ORTHODOXIA.INFO

Τι θα έλεγε σε μια νέα κοπέλα που προβληματίζεται να γίνει πρεσβυτέρα; «Το να γίνει μια γυναίκα πρεσβυτέρα είναι μεγάλη τιμή. Πολλά νέα κορίτσια δεν το γνωρίζουν και διστάζουν να παντρευτούν έναν άνδρα που θέλει να γίνει ιερέας, είτε από φόβο είτε από άγνοια. Ειδικά για τις νέες κοπέλες που είναι δραστήριες, ο χώρος προσφοράς μιας πρεσβυτέρας είναι απεριόριστος. Να μη διστάζουν. Οι ευλογίες του Θεού είναι μεγάλες. Αρκεί βέβαια να έχουν πίστη στον Θεό κι επίγνωση της ιδιότητάς τους. Τα υπόλοιπα είναι όλα του Θεού», μας λέει. Σε αυτό συμφωνεί και η συνονόματη της, πρεσβυτέρα Σταματία Ζορμπά που προτρέπει τις νέες κοπέλες που ακολουθούν τον δρόμο της εκκλησί-

Την πιθανότητα να συζητηθεί το ενδεχόμενο του δεύτερου γάμου για τους εν χηρεία κληρικούς, μόνο για αυτούς αφήνει περιθώρια η κανονική παράδοση της Εκκλησίας, στην Πανορθόδοξη Σύνοδο το 2016 επισημαίνει ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Θεόδωρος Γιάγκου. Κάτι τέτοιο, θα φανεί από τις επόμενες προσυνοδικές διεργασίες. Για να ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση, χρειάζεται η ομοφωνία από τα μέλη όλων των Εκκλησιών, διευκρινίζει ο κ. Γιάγκου. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα που θα ανατρέψει τα δεδομένα αιώνων στον εκκλησιαστικό χώρο. Ωστόσο, η συζήτηση για το αν θα εξακολουθήσει η ιεροσύνη να αποτελεί κώλυμα γάμου, δεν είναι καινούρια. Το θέμα είχε πρωτοδιατυπωθεί από τα πρώιμα ακόμη στάδια στην πορεία της Πανορθόδοξης Συνόδου. Το 1910 είχε τεθεί από τον μητροπολίτη Βελιγραδίου καθώς υπήρχαν πολλοί εν χηρεία κληρικοί στα όρια της Εκκλησίας της Σερβίας εκείνη την εποχή, αναφέρει ο κ. Γιάγκου. Οι ρίζες του όμως είναι βαθύτερες. «Το 25

ΕΡΕΥΝΑ θέμα συνδέεται με τις επιλογές του πολιτειακού νομοθέτη στο Βυζάντιο. Υπάρχει ένας κανόνας της Αγκύρας ο οποίος παρείχε τη δυνατότητα σύναψης γάμου μετά τη χειροτονία για τους διακόνους οι οποίοι είχαν εκφράσει την πρόθεσή τους να ακολουθήσουν τον έγγαμο βίο. Ο κανόνας αυτός παρακάμφθηκε από τους εκκλησιαστικούς κανόνες της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου η οποία ακολούθησε τον νόμο του Ιουστινιανού, που ήταν κάθετος ως προς τη σύναψη γάμου μετά τη χειροτονία. Αργότερα, ο Λέων Στ’ ο Σοφός μνημονεύει τη δυνατότητα σύναψης γάμου μετά τη χειροτονία την οποία βέβαια ο ίδιος δεν αποδέχεται. Γι αυτό και την απαγορεύει», εξηγεί ο κ. Γιάγκου.

Σιωπηρώς το ζήτημα έχει «ρυθμιστεί» σε κάποιες Εκκλησίες

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ, ήδη πολλές Eκκλησίες έχουν ρυθμίσει σιωπηρώς το ζήτημα. «Γνωρίζω Eκκλησίες που ιερολογούν γάμο εν χηρεία κληρικών. Αν ενεργούν παρά τους κανόνες της Πενθέκτης, είναι δική τους ευθύνη», δηλώνει ο κ. Γιάγκου. Χρειάζεται πολύ μελέτη και προσοχή το ενδεχόμενο δεύτερου γάμου για τους ιερείς, πιστεύει ο μητροπολίτης Σιατίστης. Ο κ. Παύλος θεωρεί ότι η Εκκλησία αντιλαμβάνεται το πρόβλημα που υπάρχει και πρέπει να το αντιμετωπίσει. Τάσσεται υπέρ της δυνατότητας σύναψης δεύτερου γάμου αλλά μόνο για τους εν χηρεία κληρικούς και με την προοπτική ότι κάθε περίπτωση θα κρίνεται διαφορετικά. «Όταν ένας ιερέας δεν βοηθάει την πρεσβυτέρα του, έχει άσχημη κι απρόσεκτη συμπεριφορά, την αναγκάζει να φύγει. Σε αυτόν γιατί να δώσεις την ευκαιρία να ξαναπαντρευτεί;», υποστηρίζει ο κ. Παύλος. Την ιδιαιτερότητα κάθε περίπτωσης επισημαίνει και ο κ. Γιάγκου ο οποίος υποστηρίζει ότι η Eκκλησία οφείλει να δει το θέμα του δεύτερου γάμου των εν χηρεία κληρικών μέσα στο πλαίσιο της ευθύνης της, λαμβανομένης βεβαίως υπόψη της διαχρονικής κανονικής παράδοσης της. «Αν έχουμε έναν κληρικό ο οποίος χηρεύσει στα ογδόντα του και ζητά να κάνει δεύτερο γάμο, προφανώς τα αρμόδια εκκλησιαστικά όργανα θα πρέπει να τον απαγορεύσουν. Αν, όμως, πρόκειται για έναν πολύ νέο κληρικό και μάλιστα με μικρά παιδιά, πώς η Εκκλησία θα τον

αντιμετωπίσει αν αυτός δεν αντέχει την χηρεία ή οποία εκ των πραγμάτων γίνεται και αγαμία; Αυτό είναι ένα ποιμαντικό πρόβλημα», επισημαίνει ο κ. Γιάγκου. Ο μητροπολίτης Σιατίστης, παρότι συμφωνεί με το να δοθεί η δυνατότητα σε όποιον κληρικό έχει χηρεύσει να συνάψει και δεύτερο γάμο, -η τελική έγκριση, βέβαια, θα επαφίεται στην κρίση του επισκόπου και της Ιεράς Συνόδου-, ανησυχεί μήπως έτσι επιλυθούν τα προβλήματα ορισμένων κληρικών αλλά δημιουργηθούν άλλα. «Ο γάμος δεν είναι απλά μια δυνατότητα ερωτικών σχέσεων», επισημαίνει ο κ. Παύλος. Μήπως αυτό ανοίξει το δρόμο για να επιτραπεί κάποια στιγμή και στους ιερομονάχους να μπορούν να συνάψουν γάμο; «Για τον μοναχό, το να θελήσει να παντρευτεί είναι πνευματική μοιχεία. Ένας έγγαμος που χηρεύει, δεν αλλάζει η πίστη του, αλλάζουν τα δεδομένα στη ζωή του. Μπορεί να είναι κάτι σκληρό, η συνείδησή

του όμως παραμένει στη θέση της. Για τον μοναχό που θα θελήσει να παντρευτεί, δεν ισχύει το ίδιο», υποστηρίζει ο κ. Παύλος.

(Δεν) παντρεύομαι…

«Η ιεροσύνη είναι σπουδαίο πράγμα. Δεν είναι πουκάμισο που το αλλάζεις. Ο κληρικός, είτε είναι έγγαμος είτε άγαμος, πρέπει να ξέρει ότι δεν μπορεί να κάνει πίσω. Πρέπει να αφιερωθεί στην ιεροσύνη του κι όχι να κάνει γάμους», υποστηρίζει ο αρχιμανδρίτης Γεννάδιος Βελκογιαννίδης, ιερομόναχος εδώ και τριάντα χρόνια. Ο πατήρ Γεννάδιος είναι κατά του ενδεχόμενου δεύτερου γάμου για τους ιερείς και δεν πιστεύει ότι η Εκκλησία θα αποφασίσει, τελικά, την τέλεσή του. «Ο ιερέας δεν πρέπει να κάνει ό,τι προστάζει η ανθρώπινη φύση του. Όταν γίνεται κάποιος ιερέας, πρέπει να είναι αποφασισμένος για θυσίες. Να σηκώσει τον σταυρό του είτε μείνει μόνος είτε όχι. Όταν ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΕΡΕΥΝΑ

“

Όταν ένας ιερέας δεν βοηθάει την πρεσβυτέρα του, έχει άσχημη κι απρόσεκτη συμπεριφορά, την αναγκάζει να φύγει. Σε αυτόν γιατί να δώσεις την ευκαιρία να ξαναπαντρευτεί;

ΦΩΤΟ: Χρήστος Μπόνης

ένας λαϊκός σηκώνει τον σταυρό του, πόσο μάλλον ένας κληρικός», εξηγεί. Συμπληρώνει ακόμη ότι «όταν γίνεσαι ιερέας, αναλαμβάνεις να ποιμάνεις ψυχές. Πρέπει να είσαι διατεθειμένος να θυσιαστείς για αυτές. Αν προκύψει απώλεια συζύγου ή χωρισμός, ο ιερέας πρέπει να δεχθεί ό,τι επιτρέψει ο Θεός στη ζωή του και να μην κοιτά να κάνει αλλαγές στο θέλημα του Θεού με την τέλεση κι άλλου γάμου». Με τον πατέρα Γεννάδιο συμφωνεί κι ο πατήρ Αλέξανδος, παρότι χήρος από το 1991. Ο πατήρ Αλέξανδρος έχασε τη σύζυγό του μετά από δέκα χρόνια κοινής ζωής και μεγάλωσε μόνος του τις τρεις κόρες τους. Ωστόσο, δεν σκέφτηκε ποτέ ξανά τον γάμο. «Ακόμη κι αν επιτρεπόταν δεύτερος γάμος για τους κληρικούς, δεν υπήρχε λόγος να ξαναπαντρευτώ. Δεν το θεωρώ σωστό για έναν ιερέα», μας λέει. «Ο θάνατος δεν είναι το ίδιο πράγμα με το διαζύγιο. Καλύτερα να βαστάξει ο ιερέας WWW.ORTHODOXIA.INFO

“

ΠΑΥΛΟΣ, Μητροπολίτης Σισανίου & Σιατίστης

αυτό τον σταυρό από το να ξαναπαντρευτεί», υποστηρίζει ο πατήρ Αλέξανδρος. Η πρεσβυτέρα Σταματία Ζορμπά φαίνεται να έχει περισσότερη κατανόηση για το συγκεκριμένο ζήτημα. «Δεν θα μου φαινόταν παράξενο ένας ιερέας που μένει μόνος του, είτε γιατί πέθανε η πρεσβυτέρα του είτε γιατί χώρισαν, να θέλει να ξαναπαντρευτεί. Δεν θα κρίνω την επιλογή του», υποστηρίζει. Ο σύζυγός της, ωστόσο, πατήρ Γεώργιος Ζορμπάς, εφημέριος του ναού Αγίου Δημητρίου στο Δαμιανό Γιαννιτσών λέει στη σύζυγό του πως αν εκείνη πάθει κάτι, εκείνος θα πάει σε μοναστήρι και θα αφιερώσει την υπόλοιπη ζωή του στον μοναχισμό. «Αν κάποιος χηρεύσει και θέλει να παραμείνει άγαμος, μπορεί να το εκλάβει ως άσκηση κι αφιέρωση στον Θεό. Δεν έχουν όμως όλοι καλώς ή κακώς την ίδια πρόθεση ή τις δυνατότητες», επισημαίνει ο κ. Γιάγκου.

«Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο κατά την οποία ζητήθηκε να διαζευχθούν όσοι κληρικοί ήταν έγγαμοι, σηκώθηκε ο άγιος Παφνούτιος, ο οποίος ήταν άγαμος και είπε ότι δεν μπορούν όλοι οι άνθρωποι να αντέξουν της απαθείας την άσκηση και είναι ενδεχόμενο από την υπερβολή της ακριβείας, να παραβλαφθεί η Εκκλησία. Αυτή η στάση οδήγησε την Εκκλησία στο να δώσει τη δυνατότητα επιλογής στον υποψήφιο κληρικό αν θα γίνει έγγαμος ή άγαμος», εξηγεί ο κ. Γιάγκου. Επισημαίνει, μάλιστα, τα προβλήματα που έχουν οι Ρωμαιοκαθολικοί με την υποχρεωτική αγαμία των κληρικών τους σε αντίθεση με την ευρυχωρία που έχει η Ορθόδοξη εκκλησία η οποία την έχει ευεργετήσει.

Οι κανόνες δεν είναι δόγματα

Το ενδεχόμενο δεύτερου γάμου για τους κληρικούς που έχει πεθάνει η πρεσβυτέρα τους πιθανόν να φαντάζει ως κάτι ξένο για ορισμένους ενώ για άλλους, ανακούφιση από το δύσβατο δρόμο της μοναξιάς και της αναγκαστικής αγαμίας. Αν και αρκετοί κληρικοί, είτε έχουν ήδη χηρεύσει είτε η πρεσβυτέρα τους είναι στη ζωή κι εκφράζουν τη γνώμη τους εκ του ασφαλούς, τάσσονται κατά του ενδεχόμενου αυτού, υπάρχουν πολλοί περισσότεροι που δεν εκφέρουν άποψη για ένα θέμα τόσο σοβαρό μεν, που εξακολουθεί ακόμη να θεωρείται ταμπού δε. Οι κανόνες της εκκλησίας δεν είναι δόγματα ή όροι πίστης που δεν αλλάζουν. Νομοθετούνται για να διευκολύνουν το έργο της σωτηρίας του ανθρώπου. «Βεβαίως σαν Κανονολόγος πρέπει να υποστηρίξω το πνεύμα και το γράμμα του κανονικού νομοθέτη», τονίζει από την πλευρά του κ. Γιάγκου. Ας μην ξεχνάμε όμως και τα λόγια του αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς ο οποίος διακηρύττει ότι για την περιφρούρηση των κανόνων της Εκκλησίας θυσιάζω τη ζωή μου αλλά για τη σωτηρία ενός ανθρώπου, θυσιάζω όλους τους κανόνες. Ανεξάρτητα με το αν τελικά συζητηθεί στην Πανορθόδοξη Σύνοδο το ενδεχόμενο δεύτερου γάμου για τους εν χηρεία κληρικούς κι από την απόφαση που θα ληφθεί μετά τη σχετική συζήτηση, καλό είναι, η Εκκλησία, στο πλαίσιο της ποιμαντικής της μέριμνας για τους λειτουργούς της, να εξετάσει με προσοχή και πατρική αγάπη το σοβαρό αυτό ζήτημα. Όταν ο Χριστός εξέρχεται για να βρει το απολωλός πρόβατο, γιατί να μην υπάρχει αυτή η ευρυχωρία που έχει έτσι κι αλλιώς υποδείξει με τόση σοφία η Εκκλησία;

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΧΑΒΑΤΖΑΣ

Ο Διευθυντής του Γενικού Φιλόπτωχου Ταμείου της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών στο ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO

Απελπισμένοι άνθρωποι στέλνουν

γράμματα

στον

Αρχιεπίσκοπο ζητώντας ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟΝ Γιώργο Φερδή

Άνθρωποι απελπισμένοι, χτυπούν την πόρτα των γραφείων του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ στο χέρι. Άλλοι στέλνουν γράμματα στον Αρχιεπίσκοπο ζητώντας την παρέμβαση του. Τα χρέη τους πνίγουν, δουλειές δεν υπάρχουν, ενώ κάποιοι ακόμη πιο άτυχοι αδυνατούν να καλύψουν ακόμη και τις φαρμακευτικές τους ανάγκες, κάποιες φορές μάλιστα θέτοντας σε κίνδυνο ακόμη και την ζωή τους. Αυτή είναι η πραγματικότητα που βιώνουν καθημερινά το προσωπικό αλλά και οι εθελοντές του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου όπως την περιγράφει στο «Ορθοδοξία Info» ο διευθυντής του, πρωτοπρεσβύτερος

WWW.ORTHODOXIA.INFO

π. Βασίλειος Χαβάτζας. Στην Ελλάδα της κρίσης τίποτα δεν θεωρείται δεδομένο και οικογένειες που υπό άλλες συνθήκες θα έβρισκαν τον δρόμο τους μετά από λίγο καιρό, σήμερα βυθίζονται όλο και πιο βαθιά στα προβλήματα, απλώνοντας το χέρι προς την Εκκλησία που προσπαθεί με κάθε τρόπο να δώσει λύσεις. Πολλές φορές όμως η γραφειοκρατία αποτελεί «εφιάλτη» ενώ στον αντίποδα οι εθελοντές αλλά και οι ιδιώτες που ανταποκρίνονται στο κάλεσμα της Εκκλησίας μετατρέπονται στους σημαντικότερους υποστηρικτές μιας προσπάθειας που δεν έχει άλλο σκοπό από το να δώσει λύσεις στα προβλήματα αυτών που δέχθηκαν το ισχυρότερο πλήγμα.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Τι ζητά ένας άνθρωπος που χτυπάει την πόρτα του φιλοπτώχου ταμείου της Αρχιεπισκοπής; Τι ανάγκες καλείστε να καλύψετε; Οι άνθρωποι ζητούν από το πιο απλό και βασικό, όπως τα τρόφιμα. Ένας τομέας που έριξε από την αρχή το βάρος, 30

“

Από την στιγμή που εμφανίστηκε η κρίση τι επιπτώσεις έχουμε στα ταμεία του Γενικού Φιλόπτωχου; Όλη αυτή την περίοδο των έξι ετών που έχουν μεσολαβήσει από την έναρξη της κρίσης προσπαθούμε να καλύπτουμε της ανάγκες που προκύπτουν συνεχίζοντας τα είδη υπάρχοντα προγράμματα αλλά και με την δημιουργία νέων σύμφωνα με τις ανάγκες που προκύπτουν. Όπως και σε όλους τους τομείς έτσι και στο φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας υπάρχει κρίση, υπάρχει μείωση των πόρων που υπάρχουν και πολύ μεγάλη αύξηση των αναγκών. Η μείωση των πόρων έγινε διότι όλες οι πηγές από τις οποίες ενισχύεται το ταμείο είτε από τον κεντρικό οργανισμό της Εκκλησίας είτε από τις ενορίες υπήρξε μεγάλη μείωση. Οι πόροι ήταν από τις προσφορές των πιστών που έχουν μειωθεί γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν δυνατότητες για προσφορές, δωρεές και άλλα. Τα ενοίκια από κάποια ακίνητα που έχει αφήσει κάποιος άνθρωπος στην Εκκλησία έχουν πέσει ή ακόμα έχουν παθητική ενέργεια για τον φορέα που τα έχει και όχι πηγή εισοδήματος. Για αυτούς τους λόγους έχουμε μείωση των πόρων, αλλά παράλληλα μεγαλύτερες ανάγκες γιατί περισσότεροι άνθρωποι ζητούν την βοήθεια της Εκκλησίας με διάφορους τρόπους. Αλλά πάντα προσπαθούμε μέσα από αυτές τις συνθήκες να αντεπεξέλθουμε.

Φυσικά το πρώτο που ζητούν όλοι είναι μια εργασία, γιατί αν υπήρχε αυτό πιθανότατα δεν θα υπήρχαν όλα τα άλλα προβλήματα. Ζητούν κάπου να απασχοληθούν

ο Αρχιεπίσκοπος και όλος ο οργανισμός της Εκκλησίας ότι τουλάχιστον αυτό πρέπει να καλυφθεί. Όχι ότι αυτό είναι η λύση των προβλημάτων, αλλά δεν μπορούμε να έχουμε τους ανθρώπους μας γύρω μας να πεινάνε. Αυτό έχει οργανωθεί μέσα από ένα καλό δίκτυο της Εκκλησίας και στις ενορίες και στο Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο, και μέσω της «Αποστολής» αλλά και άλλων φορέων που έχουν τους τρόπους και το καλύπτουν. Επίσης, οι άνθρωποι είτε έρχονται και χτυπούν την πόρτα του Γ.Φ.Τ, είτε πάνε στις ενορίες, είτε στέλνουν ένα γράμμα στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο για να ζητήσουν την βοήθεια του, ζητώντας κυρίως να αντιμετωπίσουν προβλήματα από λογαριασμούς που τρέχουν. Δηλαδή έχουν αφήσει πίσω τους υποχρεώσεις που αφορούν κυρίως την ΔΕΗ και σε πιο έντονο βαθμό τα δάνεια που μπορεί να είχαν, αλλά κυρίως την ΔΕΗ και διάφορες τέτοιες υποχρεώσεις που τις άφησαν για καιρό με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν. Φυσικά το πρώτο που ζητούν όλοι είναι μια εργασία, γιατί αν υπήρχε αυτό πι-

θανότατα δεν θα υπήρχαν όλα τα άλλα προβλήματα. Ζητούν κάπου να απασχοληθούν και αυτό φυσικά δεν μπορούμε να το καλύψουμε. Ζητούν με όποιον τρόπο κάποια οικονομική βοήθεια για τα στοιχειώδη έξοδα που κάνει μια οικογένεια ΔΕΗ, Νερό, ενοίκιο, κοινόχρηστα διότι το φαγητό ας πούμε ότι καλύπτεται. Οι μέρες που διανύουμε σε σχέση με την περίοδο προ της κρίσης, τι διαφορές έχουν; Πριν την κρίση το πρόβλημα ήταν πολύ μικρότερο. Υπήρχαν και πάλι άνθρωποι που πριν την κρίση ζητούσαν βοήθεια από την Εκκλησία, βοήθεια από τις ενορίες και από το Γ.Φ.Τ αλλά ήταν άνθρωποι ηλικιωμένοι που δεν είχαν κάποιον να τους βοηθήσει ή άνθρωποι που για κάποιο λόγο έμειναν στο κοινωνικό περιθώριο και ήταν άνεργοι για ένα ή δύο χρόνια. Και πριν την κρίση υπήρχε ανεργία, αλλά τότε ας πούμε πως ήταν μια προσωρινή κατάσταση. Ένας νέος θα μείνει άνεργος για λίγο χρονικό διάστημα κάποια στιγμή θα βρισκόταν κάτι, τώρα όμως δεν βρίσκουν

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ και δεν φαίνεται κάτι για πάρα πολύ καιρό με αποτέλεσμα τα προβλήματα να πολλαπλασιάζονται. Είναι πολύ περισσότεροι και δεν είναι άνθρωποι που είναι στο περιθώριο αλλά κάποιοι που αν υπήρχαν φυσιολογικές συνθήκες θα είχαν τακτοποιηθεί πολύ ομαλά και τώρα αυτό δεν γίνεται και δεν το βλέπουμε να έρχεται.

ένα υπέρογκο ποσό στην ΔΕΗ του δίνουμε ένα μέρος ώστε να κάνει τον διακανονισμό και κάποιες φορές να βοηθήσουμε να γίνει ο διακανονισμός, δηλαδή να επικοινωνήσει ή να πάει μαζί του η κοινωνική λειτουργός διότι αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται σε αδιέξοδο και έχουν μια τάση παραίτησης, δεν ξέρουν πως να χειριστούν κάποια θέματα.

Ποιες είναι οι πιο ακραίες περιπτώσεις που έχετε αντιμετωπίσει. Που σας δυσκόλεψαν ή δεν μπορέσατε να λύσετε;

Είναι πλέον απαισιόδοξοι... Ναι υπάρχει μια απαισιοδοξία γιατί καμιά φορά τα προβλήματα είναι τόσα πολλά και οι άνθρωποι δεν ξέρουν πως να τα χειριστούν. Ίσως καμιά φορά η παρέμβαση της Εκκλησίας βοηθάει στην συνεννόηση με τέτοιες υπηρεσίες. Από την άλλη προσπαθούμε σε μερικούς τομείς να δημιουργήσουμε τέτοιες δομές ώστε να μην χρειάζονται μεγάλες δαπάνες ούτε από εμάς ούτε από τους ανθρώπους.

Αυτό που δεν μπορούμε να καλύψουμε οπωσδήποτε είναι τα υπέρογκα οικονομικά ποσά που έρχονται οι άνθρωποι και λένε ότι οφείλουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να τους βοηθήσουμε λιγάκι οικονομικά αλλά κυρίως να τους κατευθύνουμε για το πως θα το αποπληρώσουν. Για παράδειγμα αν κάποιος χρωστάει

Τα κοινωνικά φαρμακεία

Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος με τον πρωτοπρεσβύτερο π. Βασίλειο Χαβάτζα στο περιθώριο των εγκαινίων του κεντρικού Κοινωνικού Φαρμακείου της Ι.Α.Α. δίπλα στον Μητροπολιτικό Ι.Ν. Αθηνών

Για παράδειγμα ανοιχτήκαμε στο θέμα των φαρμάκων. Το θέμα των φαρμάκων είναι μια μεγάλη υπόθεση για μερικούς ανθρώπους που έμειναν ανασφάλιστοι. Ακόμη χειρότερα οι περιπτώσεις αυτών που δεν μπορούσαν να μπουν σε σχετικές ρυθμίσεις με τα ταμεία εξαιτίας οφειλών στην Εφορία. Αν σε έναν τέτοιο άνθρωπο παρουσιαζόταν ένα σοβαρό πρόβλημα και είχε ανάγκη από διαρκή χρήση φαρμάκων που πολλές φορές είναι και ακριβά, υπήρχε αδιέξοδο. Όταν αρχίσαμε την ιστορία των φαρμακείων ξεκινήσαμε με αυτό. Πρέπει να σας πω οτι στην αρχή δυσκολευτήκαμε πολύ διότι προσπαθούσαμε με την Κυβέρνηση και το Υπουργείο Υγείας να κάνουμε κάτι αλλά να το κάνουμε σωστά να έχει τις υποδομές, την νομιμότητα, και όχι πρόχειρα. Η κυβέρνηση δυσκολευόταν η ίδια να το κάνει και στο τέλος μας έλεγε «κάντε το εσείς όπως ξέρετε και βλέπουμε». Δηλαδή δεν ήθελε να μπει στην διαδικασία του πως γίνεται ένα κοινωνικό φαρμακείο. Η προηγούμενη Κυβέρνηση ή η σημερινή;

Κοιτάξτε, αυτή η ιστορία κράτησε με δύο τρεις υπουργούς όχι με την σημερινή κυβέρνηση γιατί είναι πολύ πρόσφατη. Εσείς τι ζητούσατε;

Εμείς θέλαμε να γίνει μια νομοθετική ρύθμιση που να προβλέπει τις προϋποθέσεις της ίδρυσης των κοινωνικών φαρμακείων. Πού πρέπει να είναι, αν πχ πρέπει να απέχουν από τα άλλα φαρμακεία , πως θα δίνονται τα φάρμακα, πως θα γίνεται κατοχύρωση ότι δεν θα κατηγορηθεί κανείς ότι ακολουθούνται λάθος διαδικασίες, τι μπορεί να δίνεται WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ με συνταγή ή χωρίς συνταγή... Υπήρχε όμως μια δυσκολία από την Κυβέρνηση και μας είπαν «κάντε το εσείς έτσι». Τελικά το προχωρήσαμε και βρήκαμε μεγάλη συμπαράσταση από την Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας με την οποία ο Αρχιεπίσκοπος υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας και καλύπτει πλήρως όλα τα φάρμακα από τις εταιρίες μέλη της. Στην αρχή ξεκινήσαμε με το πρώτο κοινωνικό φαρμακείο στο Χαλάνδρι που καλύπτει δημότες της περιοχής ενώ το δεύτερο στο κέντρο της Αθήνας, δίπλα στον μητροπολιτικό ναό τους καλύπτει όλους. Δεν μπορούμε να έχουμε όλα τα φάρμακα στο φαρμακείο αλλά αν υπάρχει ζήτηση για ένα εξειδικευμένο φάρμακο αμέσως θα υπάρξει συνεννόηση και θα δοθεί. Αυτό για εμάς είναι μια εγγύησή γιατί όλα τα φάρμακα είναι ελληνικά και ξέρουμε τι δίνουμε. Αυτό μπορεί για εμάς αλλά και για τις φαρμακοβιομηχανίες να μην είναι τεράστια δαπάνη όμως για τον άνθρωπο που θα του τύχει μπορεί να ήταν εξοντωτική δαπάνη, δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί και θα δημιουργούσε πρόβλημα στην ζωή του και στην υγεία του. Οπότε μιλάμε για μια σοβαρή συνεργασία

Έχουμε μια πολύ καλή συνεργασία όλο αυτό το διάστημα πάνω από 2 χρόνια με την Π.Ε.Φ. και έχουν αποδείξει την διάθεσή τους να βοηθήσουν την δύσκολη προσπάθεια της Εκκλησίας. Με ποιους άλλους φορείς συνεργάζεστε;

Υπάρχει μια συνεργασία με μια ομάδα εθελοντών γιατρών υπό τον συντονισμό του γιατρού Γρηγόρη Λακιώτη, οι οποίοι στελεχώνουν βασικά την κινητή μονάδα πρωτοβάθ32

Η Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία έχει τη δυνατότητα να καλύψει επαρκώς το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών του πληθυσμού της χώρας μας με ποιοτικά ελληνικά φάρμακα.

Για αυτό θέσαμε τις δυνάμεις μας κάτω από την ομπρέλα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και δεσμευτήκαμε να βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή, ώστε στην Ελλάδα της Ευρώπης το 2015, να μην υπάρχει ούτε ένας Έλληνας χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Σημαντικότεροι σταθμοί σε αυτή τη μακρόχρονη και διαρκή συνεργασία μας με το Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών είναι η δημιουργία και η επιτυχημένη λειτουργία των δύο

Κοινωνικών Φαρμακείων στο Χαλάνδρι και στο κέντρο της Αθήνας, τα οποία καλύπτουν τους ανασφάλιστους, τους άνεργους και άλλες ευπαθείς ομάδες. Η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας σήμερα επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να είναι πάντα αρωγός πρωτοβουλιών που έχουν σαν στόχο την ανακούφιση και την φροντίδα των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων, ιδιαίτερα στη σημερινή εξαιρετικά δυσμενή συγκυρία.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΡΥΦΩΝ, Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

“

Μπορεί για εμάς αλλά και για τις φαρμακοβιομηχανίες να μην είναι τεράστια δαπάνη όμως για τον άνθρωπο που θα του τύχει μπορεί να ήταν εξοντωτική...

μιας φροντίδας υγείας η οποία πηγαίνει τα Σάββατα στις ενορίες και προσφέρει υπηρεσίες σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη αλλά παράλληλα σε ότι άλλο τους ζητήσουμε είναι δίπλα μας. Είναι μια σημαντική βοήθεια γιατί εξυπηρετεί τους ανασφάλιστους συνανθρώπους μας και τους δίνει τις κατάλληλες συμβουλές για το τι πρέπει να κάνουν. Μια άλλη τεράστια ομάδα που δεν φαίνεται πολύ αλλά βοηθάει σημαντικά το Γ.Φ.Τ είναι οι εθελοντές στις ενορίες. Αν σκεφτείτε ότι κάθε μέρα πάνε γυναίκες που αφήνουν το σπίτι τους και μαγειρεύουν WWW.ORTHODOXIA.INFO

σπιτικό φαγητό για εκατοντάδες ανθρώπους αυτό είναι για εμάς η μεγαλύτερη βοήθεια που είναι και σταθερή. Κατά καιρούς υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που θέλουν να βοηθήσουν το έργο της εκκλησίας και βρίσκονται τρόποι για να γίνει αυτό. Σκοπεύετε να αναπτύξετε τα προγράμματα σας και σε άλλους τομείς;

Έχουμε αναπτύξει και θέλουμε να δούμε πιο συστηματικά την βοήθεια στους αστέγους της Αθήνας. Αυτό ξεκίνησε εδώ και δύο χρόνια με τις επισκέψεις κάθε βδο-

μάδα. Και εδώ έχουν βοηθήσει πολύ εθελοντές των ενοριών γιατί το Γ.Φ.Τ είναι ένας διοικητικός μηχανισμός. Το πρόγραμμα συντονίζει ο π. Αλέξιος Γιαννιός που κάθε Τρίτη συνεργάζεται με μια διαφορετική ενορία που αναλαμβάνει να μαζέψει πράγματα και να έρθουν κάποιοι εθελοντές της να μοιράσουν τα πράγματα στους αστέγους. Τώρα τελευταία υπάρχουν και άλλες ομάδες εκτός των ενοριών που βοηθούν στο έργο αυτό όπως φοιτητές από το τμήμα Θεολογίας, ομάδες δασοπυροσβεστών και άλλες που αναλαμβάνουν. Αυτό θέ-

λουμε σιγά σιγά να δούμε πως μπορεί να οργανωθεί λίγο καλύτερα. Ξέρουν πλέον οι άστεγοι που βρίσκονται σε σταθερά σημεία της Αθήνας ότι κάθε Τρίτη έρχεται η βοήθεια και την περιμένουν. Είναι κάτι πιο ουσιαστικό από το να αφήνουμε μια σακούλα με πράγματα. Περιμένουμε ακόμα γιατί έχουμε μιλήσει και με ειδικούς που μας λένε ότι πολλοί από τους αστέγους δεν φεύγουν από τα σημεία τους ακόμα και λύση να βρεθεί αλλά εμείς θα βοηθήσουμε να δοθεί σταδιακά μια ευχάριστη λύση.

ΝΑΟΙ ΧΩΡΙΣ ΙΕΡΕΙΣ ΕΛΕΩ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ

Καθησυχαστικοί

αλλά σε

επιφυλακή ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ

Στην Κρήτη, λόγω της εγγύτητας της με την Μέση Ανατολή, επικεντρώνεται το τελευταίο διάστημα το ενδιαφέρον των διωκτικών αρχών αλλά και των μυστικών υπηρεσιών, που αν και θεωρούν πως η Ελλάδα δεν αποτελεί στόχο των τρομοκρατών του «Ισλαμικού Χαλιφάτου» βρίσκονται σε διαρκή επιφυλακή. Ρόλος «κλειδί» η στάση της μουσουλμανικής κοινότητας που λόγω της καλής σχέσης με την ελληνική κοινωνία, δεν θεωρείται εύφορο έδαφος για την διατήρηση τρομοκρατικών πυρήνων.

ε διαρκή επαγρύπνηση είναι οι ελληνικές Αρχές για τους τζιχαντιστές. Όσο διαρκεί η έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή με τους ένοπλους του Ισλαμικού Χαλιφάτου τόσο θα αυξάνει ο αριθμός των μεταναστών που φτάνουν στα τουρκικά παράλια αναζητώντας την ημέρα και τον τρόπο να περάσουν στη χώρα μας. Και πάντα θα υπάρχει ο κίνδυνος ανάμεσα στους εκατοντάδες μετανάστες που εισέρχονται καθημερινά από το ανατολικό Αιγαίο στη χώρα μας να κρύβονται τζιχαντιστές. «Κανείς δεν μπορεί να το πει με σιγουριά. Οι περισσότεροι από αυτούς που μπαίνουν παράνομα στην Ελλάδα δεν έχουν ταξιδιωτικά έγγραφα. Και η διαδικασία αναγνώρισης τους καθυστερεί σημαντικά» λένε αξιωματικοί της Ελληνικής Αστυνομίας που αν και εμφανίζονται καθησυχαστικοί δεν κρύβουν πως παρακολουθούν το θέμα σε κατάσταση επιφυλακής.

Η Κρήτη σε κλοιό ασφαλείας

Μια από τις περιοχές που έχει μπει σε κλοιό ασφαλείας είναι η Κρήτη καθώς είναι σε μικρή απόσταση από τη Λιβύη που έχει αυξημένο αριθμό τζιχαντιστών και ουσιαστικά είναι εύκολο για αυτούς να κρυφτούν μέσα σε καράβι με μετανάστες και να φτάσουν στη χώρα μας. Εάν όμως δεν εντοπιστούν και συλληφθούν; Τότε θα επιδιώξουν να κατευθυνθούν προς τα δυτικά. Είτε προς Πάτρα είτε πιο βόρεια προς Ηγουμενίτσα. Ψάχνοντας τον διακινητή που θα τους μεταφέρει κρυμμένους σε κάποιο αλιευτικό ή μοτορσιπ προς την Ιταλία και εν συνεχεία από εκεί σε χώρες της δυτικής και κεντρικής Ευρώπης. Αυτή τουλάχιστον είναι η πλέον συνηθισμένη 36

τακτική.«Καθημερινά από το «Ελ. Βενιζέλος» διέρχονται χιλιάδες ταξιδιώτες. Εάν δεν έχουμε κάποια αναφορά από ευρωπαϊκή αρχή για αναζήτηση κάποιου συγκεκριμένου προσώπου δεν μπορούμε να ξέρουμε εάν έχει πατήσει στην Ελλάδα ύποπτος για διασυνδέσεις με τους τζιχαντιστές. Έχουμε να κάνουμε συχνά με ανθρώπους της διπλανής πόρτας, με λευκό ποινικό μητρώο και με ευρωπαϊ-

κά διαβατήρια που μπορούν λόγω της συνθήκης Σέγκεν να πηγαίνουν ανενόχλητοι οπουδήποτε μέσα στην Ε.Ε.», λένε οι αξιωματικοί προσθέτοντας πως είναι διαρκώς σε επαφές τόσο με την Interpol όσο και με την Europol. Θεωρούν δηλαδή πως από τη χώρα μας είναι διερχόμενοι. Είτε από την Ευρώπη προς τη Συρία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής είτε κάνοντας την αντίστροφη πορεία.

Υπάρχει κίνδυνος για τζιχαντιστές στην Ελλάδα;

Η απάντηση που δίνουν οι ίδιοι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. είναι αρνητική με βάση τα στοιχεία που έχουν. Αιτιολογώντας την συμπληρώνουν πως «στη χώρα μας υπάρχει μουσουλμανική κοινότητα αλλά πρόκειται για μετριοπαθείς και όχι φανατικούς που θα μπορούσαν να προσηλυτί-

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

“

Μια από τις περιοχές που έχει μπει σε κλοιό ασφαλείας είναι η Κρήτη καθώς είναι σε μικρή απόσταση από τη Λιβύη που έχει αυξημένο αριθμό τζιχαντιστών

σουν άτομα με στόχο να τους στείλουν να πολεμήσουν στο πλευρό των τζιχαντιστών». Δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ωστόσο ανάμεσα στους μουσουλμάνους να κρύβονται και κάποιοι με ακραίες απόψεις αναζητώντας μετανάστες για να προσηλυτίσουν ωστόσο οι αστυνομικοί εκφράζουν την πεποίθηση ότι οι ίδιοι οι μετριοπαθείς μουσουλμάνοι θα απομονώσουν τους φανατικούς και ενδεχομένως να τους εξαναγκάσουν να φύγουν WWW.ORTHODOXIA.INFO

και από τη χώρα. Τονίζουν επιπλέον ότι με τη μουσουλμανική κοινότητα δεν έχει υπάρξει έως τώρα κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα και υπάρχει συνεργασία. Στο παρελθόν πάντως ουκ ολίγοι έχουν θέσει τους κινδύνους που εγκυμονεί η έλλειψη επίσημου και ενδεχομένως παράλληλα ελεγχόμενου χώρου λατρείας για τους μουσουλμάνους στην Αθήνα. Οι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. υπογραμμίζουν ακόμη ότι στη χώρα μας δεν

διαμένει τόσο μεγάλος αριθμός μουσουλμάνων όπως στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Βρετανία ή το Βέλγιο. Και προσθέτουν πως η χώρα μας δεν έχει εμπλακεί στρατιωτικά ή με άλλο τρόπο στην αντιμετώπιση του ΙSIS και έτσι δεν έχει μπει στο στόχαστρο των φανατικών ισλαμιστών όπως έχει συμβεί με χώρες της δυτικής Ευρώπης. Επίσης λένε με νόημα, ότι στην Ελλάδα δεν έχουν αναφερθεί περιστατικά με προσβολή του Ισλάμ ή του 37

Κορανίου αντίστοιχα με τα σκίτσα που είχαν δημοσιευτεί σε ευρωπαϊκά έντυπα και είχαν προκαλέσει την οργή μουσουλμάνων.

Δυο συναγερμοί στην Ελλάδα

Στη χώρα μας οι Αρχές τέθηκαν σε επιφυλακή τον Ιανουάριο όταν σε διαμέρισμα στο Παγκράτι εντοπίστηκαν δυο αλλοδαποί που θεωρούνταν ύποπτοι. Αρχικά υπήρξε σύγχυση με τις βελγικές Αρχές οι οποίες τελικά εξέδωσαν ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης για έναν νεαρό Αλγερινό καθώς μετά από την άρση του τηλεφωνικού απορρήτου διαπιστώθηκε ότι από το κινητό τηλέφωνο που κατασχέθηκαν είχαν γίνει επικοινωνίες στο Βέλγιο σε άτομο που έχει σχέση με την ομάδα των τζιχαντιστών. Μαζί του είχε προσαχθεί ένας ακόμη αλλοδαπός ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος ωστόσο εκ των υστέρων και αυτός, σύμφωνα με πληροφορίες, χαρακτηρίστηκε ως ύποπτος και σε βάρος του εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης από τις γαλλικές Αρχές ωστόσο εκτιμάται πως έχει φύγει από την Ελλάδα. Συναγερμός όμως στην ΕΛ.ΑΣ. και στην ΕΥΠ είχε προκύψει και από την πληροφόρηση πως ένας Έλληνας – είχε πάρει την ελληνική υπηκοότητα το 2001 – από τον περασμένο Ιούλιο βρίσκεται στο πλευρό των τζιχαντιστών. Επίσης οι Αρχές έβαλαν στο «μικροσκόπιο» τη μητέρα του που διαμένει στη Συρία και είχε εκδηλώσει την υποστήριξη της στον ISIS με αναρτήσεις στο διαδίκτυο και δεν αποκλείουν το ενδεχόμενοι αυτή να προσκάλεσε το γιο της στη Συρία και στη συνέχεια να το πείσει να πολεμήσει για το Ισλαμικό Χαλιφάτο.

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΕΣ:

μια σύγχρονη μορφή θρησκευτικού εξτρεμισμού της Ελίζας Βόζεμπεργκ – Βρυωνίδη

α ειδεχθή και αποτρόπαια εγκλήματα των Τζιχαντιστών, που βλέπουν το φώς της δημοσιότητας, ξεπερνούν σε αγριότητα ακόμη και την πιο νοσηρή φαντασία. Οι πρωτοφανείς θηριωδίες των φανατικών Ισλαμιστών περιλαμβάνουν απαγωγές, βιασμούς, αποκεφαλισμούς και βασανισμούς αθώων θυμάτων μέχρι θανάτου. Στις περιοχές που ελέγχονται από τους εξτρεμιστές κυριαρχεί ο νόμος της ζούγκλας, καθώς αλλόθρησκοι σφαγιάζονται, γυναίκες πωλούνται στα σκλαβοπάζαρα και άμαχοι θάβονται ζωντανοί.Όμως αυτό που κυριολεκτικά δεν χωρά ανθρώπινος νους, είναι ότι πολλά από τα θύματα αυτών των φρικαλεοτήτων είναι μικρά παιδιά. Αναμφίβολα το μεγαλύτερο μένος των Τζιχαντιστών στρέφεται κατά των χριστιανών, οι οποίοι καθημερινά πέφτουν θύματα φρικτών εγκλημάτων και απάνθρωπων διωγμών. Οι χριστιανοί του Ιράκ και της Συρίας εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για να σωθούν και καταφεύγουν ακόμη και στα βουνά, όπου όμως κινδυνεύει η ζωή τους από τις κακουχίες και την έλλειψη νερού και φαγητού. Το αποτέλεσμα είναι χιλιάδες χριστιανοί πρόσφυγες να βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε απελπιστική κατάσταση, ξεριζωμένοι από τις εστίες τους και παντελώς αβοήθητοι. Μάλιστα οι Τζιχαντιστές φροντίζουν να προβάλλουν τις ανατριχιαστικές τους πράξεις και στο διαδίκτυο, με πιο πρόσφατο παράδειγμα το βίντεο που ανήρτησαν πριν λίγες ημέρες όταν αποκεφάλισαν 21 Αιγύπτιους χριστιανούς κόπτες στη Λιβύη. Πρόκειται για μια πραγματική γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών, αλλά και άλλων θρησκευτικών μειονοτήτων, η οποία παραπέμπει σε άλλες εποχές και προφανώς συνιστά έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Όμως παρά το παγκόσμιο σοκ που έχουν προκαλέσει αυτά τα αδιανόητα εγκλήματα, η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας δεν υπήρξε όσο αποφασι-

WWW.ORTHODOXIA.INFO

Η κα. Ελίζα Βόζεμπεργκ Βρυωνίδη, είναι Ευρωβουλευτής της Ν.Δ.

στική θα έπρεπε. Οι δυνάμεις, οι οποίες στο πρόσφατο παρελθόν δεν δίσταζαν να επέμβουν δυναμικά και να εμπλακούν ακόμα και σε πολεμικές συρράξεις, όταν απειλούνταν οικονομικά συμφέροντα στην ίδια περιοχή, δεν δείχνουν σήμερα ανάλογη ευαισθησία για τα αθώα θύματα των φανατικών Ισλαμιστών. Τα δυτικά ΜΜΕ από την πλευρά τους, συνήθως εξαντλούν το ενδιαφέρον τους στην απειλή που υφίσταται από τους μουσουλμάνους εξτρεμιστές μόνο στο ευρωπαϊκό και το αμερικανικό έδαφος, λες και εκεί η ανθρώπινη ζωή έχει διαφορετική αξία… Με αυτήν την απαθή στάση όμως, φθάσαμε στο σημείο να αντιμετωπίζεται στην εποχή μας ο χριστιανισμός σε πολλές περιοχές ως διωκόμενη θρησκεία! Εκτός από τα κραυγαλέα παραδείγματα του Ιράκ και της Συρίας, εχθρική αντιμετώπιση χριστιανικών πληθυσμών καταγράφεται στο μουσουλμανικό τόξο της Βόρειας Αφρικής, στην υποσαχάρια Αφρική, στη Μέση Ανατολή, αλλά και σε μουσουλμανικές χώρες της Ασίας. Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα τέτοιων χωρών απο-

τελούν, μεταξύ άλλων, η Νιγηρία, το Σουδάν, το Πακιστάν και η Ινδονησία. Το λυπηρό είναι ότι εκτός από τους προφανείς θρησκευτικούς, ιστορικούς και γεωπολιτικούς λόγους, για την επιδείνωση της θέσης του χριστιανικού στοιχείου ευθύνεται και η αδιαφορία των χωρών της δύσης. Όμως αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί! Οι διωγμοί εις βάρος θρησκευτικών μειονοτήτων και ιδίως τα εγκλήματα των Τζιχαντιστών κατά των χριστιανών, προκαλούν σε όλους μας έντονα αισθήματα όχι μόνο πόνου, αλλά ταυτόχρονα οργής και αγανάκτησης. Η διεθνής κοινότητα οφείλει να δράσει άμεσα και να παρέμβει σε κάθε γωνιά της γης, όταν προσβάλλεται τόσο βάναυσα το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο! Οφείλει να διασφαλίσει τη διανομή βοήθειας και να αναλάβει αποφασιστικές πολιτικές πρωτοβουλίες για να αποκατασταθεί η διεθνής νομιμότητα και να γίνουν σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, έχει ήδη κάνει ουσιαστικά και μεθοδικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση, εκδίδοντας σχετικά ψηφίσματα και αναζητώντας αποτελεσματικούς τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης της θρησκευτικής τρομοκρατίας. Η συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η οποία είναι αφιερωμένη στο διωγμό των μειονοτήτων και κυρίως των χριστιανών της Μέσης Ανατολής, που απειλούνται από το Ισλαμικό Κράτος, αποτελεί επίσης ένα θετικό βήμα. Όλοι ευχόμαστε οι πρωτοβουλίες αυτές να έχουν συνέχεια, αλλά και αποτέλεσμα. Η σκέψη μας είναι στραμμένη στους συνανθρώπους μας που δοκιμάζονται από το καθεστώς φρίκης των Τζιχαντιστών. Η ελπίδα μας είναι να μπει σύντομα ένα τέλος στον παραλογισμό του θρησκευτικού φανατισμού και στην τυφλή βία.

ΑΝΑΛΥΣΗ

ΙΣΛΑΜ το μεγάλο σχίσμα ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΛΕΒΕΝΤΟΓΙΑΝΝΗ

Το Ισλάμ είναι μία από της τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες του κόσμου. Μετά τον Εβραϊσμό και το Χριστιανισμό είναι η τελευταία χρονικά που εμφανίσθηκε στο προσκήνιο. Ιδρυτής της είναι ο Μωάμεθ, ο οποίος κατάφερε να ενώσει τις αραβικές ειδωλολατρικές φυλές της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, κάτω από μια θρησκεία και να ανακηρυχτεί Προφήτης της. Κατάφερε να ενώσει εκατομμύρια ανθρώπους κάτω από συγκεκριμένους κανόνες διαβίωσης, πίστης και τρόπου έκφρασης. Η λέξη Ισλάμ προέρχεται από το Αραβικό Aslama που σημαίνει πίστη, υποταγή, παράδοση στο Θεό Με τον θάνατο του το 632 μ.χ ξεκίνησαν οι έριδες της διαδοχής. Ο λόγος ήταν ένας, όσο πεζό και αν ακούγεται.

WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΑΝΑΛΥΣΗ

Μωάμεθ είχε καταφέρει να «χτίσει» μια τεράστια «αυτοκρατορία» πιστών, που ήταν πρόθυμοι να τον ακολουθήσουν σε οτιδήποτε τους ζητούσε. Τους έδωσε ελπίδα, τους άλλαξε τον τρόπο ζωής. Όποιος κατάφερνε να ελέγξει όλους αυτούς τους πιστούς θα έλεγχε, όλη τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και γιατί όχι και τα Βαλκάνια και την Ευρώπη. Μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στο 632 με το Δυτική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ουσιαστικά ανύπαρκτη και το Ορθόδοξο Βυζάντιο να κατέχει μια τεράστια έκταση που με δυσκολία έλεγχε...

το Ζουλφικάρ. Με μια κίνηση μπορούσε να τυφλώσει τους εχθρούς, με μια κίνηση να τους εξολοθρεύσει... Το σπαθί αυτό μεταβίβασε στον Αλί και από τότε είναι και το σύμβολο του.

Αιματηρές συγκρούσεις

Δυο φατρίες ερίζουν για την Διαδοχή του Μωάμεθ.

Οι ηγέτες των φατριών αυτών όσο ζούσε ο Μωάμεθ, ήταν συναγωνιστές του, φίλοι και συγγενείς του. Μετά τον θάνατο του όμως... Από τη μία ήταν οι Ορθόδοξοι Μουσουλμάνοι, ή Σουνίτες, και από την άλλη οι Σιίτες. Οι δυο αυτές φατρίες ενεπλάκησαν για εκατοντάδες χρόνια σε ένα ανηλεή αιματηρό πόλεμο (που συχνά συνεχίζεται και στις μέρες μας) για το ποιος θα πάρει το χρίσμα του Χαλίφη, δηλαδή του Ηγεμόνα όλων των Μουσουλμάνων (από την Αραβική λέξη Khalifa που σημαίνει ο διάδοχος). Οι Σουνίτες θεωρούν ότι το χρίσμα πρέπει να το λάβει εκείνος που ακολουθεί ορθά, την ομολογία πίστης στο Ιερό Βιβλίο, το Κοράνι, εκείνος που ακολουθεί την Σούνα τον κανόνα δηλαδή του Μωάμεθ. Οι Σιίτες από την άλλη, είναι οι οπαδοί του Αλί. Η λέξη Σιιά σημαίνει την «διαδοχή» και θεωρούν ότι ο Αλί, έπρεπε μετά τον θάνατο του Μωάμεθ να αναλάβει το τιμόνι όλων των Μουσουλμάνων, αφού ο Αλί ήταν εξάδελφος και γαμπρός του, άρα κατάγεται από 42

την οικογένεια του. ( Αλί είχε παντρευτεί την κόρη του Μωάμεθ την Φατιμά) Ο Αλί και ο γιος του ο Χουσείν, στην κούρσα της διαδοχής δολοφονήθηκαν από τον Σουνίτη Μουαουίγια (Μωαβία). Ο μύθος λέει ότι άφησαν το πτώμα του άταφο (τεράστια προσβολή) και αργότερα εισέβαλαν στην οικία του και έψαχναν να βρουν το Ζουλφικάρ, το μυθικό σπαθί που ο ίδιος ο Μωάμεθ είχε δώσει στον Αλί. (Το Ζουλφικάρ, σύμφωνα με τον μύθο, ήταν το μαγικό σπαθί με τις δύο αιχμές, που

ο ίδιος ο Αλλάχ έστειλε στον Μωάμεθ για να κατατροπώνει τους εχθρούς του. Ο μύθος πάντα, λέει ότι το σπαθί έπεσε από τον ουρανό μπροστά στον Μωάμεθ ένα βράδυ που διέσχιζε την έρημο. Ο προφήτης κατέβηκε από την καμήλα του και πήγε να πιάσει την πυρακτωμένη πέτρα που μέσα της βρισκόταν το σπαθί. Δεν μπορούσε να την αγγίξει και έβαλε την καμήλα του να ουρήσει πάνω της να την παγώσει. Μετά έσπασε την μεγάλη πέτρα, τον βράχο αυτόν και πήρε

Οι μάχες ανάμεσα στους Σουνίτες και τους Σιίτες, για την διαδοχή,ήταν απίστευτης έντασης και αγριότητας. Το αίμα έρεε ποτάμι στους άνυδρους τόπους και στις ερήμους της μέσης Ανατολής. Τελικά οι Σουνίτες επικράτησαν. Από τότε οι ηττημένοι Σιίτες υπέστησαν διωγμούς και εκκαθαρίσεις που τρομάζουν. Πρώτος Χαλίφης ανακηρύχθηκε ο Αμπού Μπάκρ. Στην Οθωμανική αυτοκρατορία και στην μετέπειτα Τουρκία, το δόγμα που επικρατεί είναι αυτό των Σουνιτών. Οι Αλεβήτες (οπαδοί του Αλί, κλάδος των Σιιτών) που ζούσαν και ζουν στην Τουρκία έχουν υποστεί μεγάλους διωγμούς και δολοφονίες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις ζούσαν χειρότερα και από τους Χριστιανούς χωρίς δικαιώματα και χωρίς προοπτικές εξέλιξης. Οι διαφορές ανάμεσα σε Σουνίτες και Σιίτες και τα πάθη και οι εντάσεις που υπάρχουν , θυμίζουν έντονα τις εντάσεις μεταξύ Ορθοδόξων και Καθολικών Χριστιανών, κυρίως κατά το παρελθόν. (Σχίσμα εκκλησιών, 4η Σταυροφορία, ενωτικοί και ανθενωτικοί, κ.α). Οι διωγμοί των Αλεβητών και των Σιιτών γενικότερα, θυμίζουν έντονα τους διωγμούς και τις μεθόδους που επέβαλλε η Καθολική εκκλησία δια της Ιεράς Εξέτασης, στον κόσμο) Είναι γεγονός ότι ακόμη και στις μέρες μας Σιίτες και Σουνίτες, αν και ανήκουν στην ίδια θρησκεία, «ακροβατούν» ανάμεσα στη λεπτή γραμμή του μίσους και τις απέχθειας μεταξύ τους.

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Στις 22 Απριλίου 2013 πριν από ακριβώς δύο χρόνια, ο ελληνορθόδοξος μητροπολίτης Χαλεπίου κ. Παύλος, του Πατριαρχείου Αντιοχείας μαζί με τον Συροϊακωβίτη επίσκοπο της ίδιας πόλης και τον οδηγό τους, έπεσαν στα χέρια άγνωστων απαγωγέων. Την επομένη βρέθηκε το πτώμα του άτυχου οδηγού, τον οποίο είχαν δολοφονήσει, πιθανότατα οι απαγωγείς. Από τότε μέχρι και σήμερα δεν έχει υπάρξει κανένα ουσιαστικό νέο για την τύχη των δύο επισκόπων. Καμία πληροφόρηση. Κανένα σημάδι ζωής.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΧΑΛΕΠΙΟΥ ΠΑΥΛΟΣ

ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ

ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΣ

Γράφει ο Ανδρέας Λουδάρος

WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ην «πατρότητα» της απαγωγής επεχείρησαν να αναλάβουν διάφορες ισλαμιστικές εξτρεμιστικές οργανώσεις αλλά ακόμη και σήμερα, δυο χρόνια μετά, κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ποιοι βρίσκονται πίσω από αυτήν την ενέργεια. Αρκετοί ήταν αυτοί που για πολιτικούς λόγους επιχείρησαν να εμφανιστούν ως προστάτες. Η Τουρκία για δικούς της λόγους, θέλησε να παρέμβει για την απελευθέρωση. Η τότε συριακή αντιπολίτευση επίσης. Μάλιστα οι δεύτεροι αρκετό καιρό μετά την απαγωγή υποστήριζαν οτι υπήρχαν διαπραγματεύσεις σε εξέλιξη με τους απαγωγείς. Βέβαια, δεν πρέπει να παραλείψουμε πως, εξ΄αρχής υπήρχαν αρκετοί που έβλεπαν με καχυποψία την εμπλοκή της συγκεκριμένης οργάνωσης στις προσπάθειες για την απελευθέρωση των επισκόπων. Πλέον θεωρείται βέβαιο πως το ενδιαφέρον τους είχε να κάνει περισσότερο με το να προσεγγίσουν το χριστιανικό πληθυσμό και να του δημιουργήσουν ένα κλίμα ασφάλειας για πολιτικούς λόγους παρά να βοηθήσουν ουσιαστικά. Με το πέρασμα του χρόνου, η μία μετά την άλλη όλες οι ειδήσεις διαψεύστηκαν και οι ελπίδες άρχισαν να χάνουν την δύναμη τους. Τον προηγούμενο Οκτώβριο κατά την επίσημη επίσκεψη του στην Εκκλησία της Ελλάδος, ο Πατριάρχης Αντιοχείας κ. Ιωάννης, αδερφός του απαχθέντος μητροπολίτη είχε εκφράσει ένα παράπονο. «Θα ήθελα πολύ να 44

ήταν εδώ και ο αδελφός μου Παύλος αλλά ξέρω ότι όπου κι αν βρίσκεται χαίρεται μαζί μας» είχε πει επισκεπτόμενος την Μ.Κ.Ο. «Αποστολή» της Αρχιεπισκοπής Αθηνών όπου εκτός των άλλων είχε κάνει αναφορές και στα δεινά που περνούν καθημερινά οι χριστιανοί σε αυτήν την σκοτεινή γωνιά της Μέσης Ανατολής. Δυο χρόνια μετά την απαγωγή, όλοι έχουν σιωπήσει. Αυτοί που επικαλούνται την λογική θεωρούν πως η απαγωγή έχει λήξει με τρόπο θανατηφόρο καιρό τώρα. Αν ήθελαν λύτρα θα τα είχαν ζητήσει. Αν ήθελαν ανταλλαγές θα τις είχαν ζητήσει επίσης. Ότι κι αν ήθελαν θα το είχαν εκφράσει, υποστηρίζουν. Στον αντίποδα όσοι βλέπουν τα πράγματα πιο ρομαντικά, επικαλούνται την πίστη και εξακολουθούν να προσεύχονται για την υγεία του Παύλου... όπου κι αν είναι.

Ο Χαλεπίου κ. Παύλος

Ο πατέρας του ήταν από την Συρία και η μητέρα του από τον Λίβανο, εκείνος γεννήθηκε στη Λαοδικεία της Συρίας πριν από 54 χρόνια αλλά η παιδεία του, τον έκανε Έλληνα. Ο Παύλος Yazigi είναι ο Ελληνορθόδοξος Μητροπολίτης Χαλεπίου που βρέθηκε στο επίκεντρο της παγκόσμιας επικαιρότητας με τον πιο σκληρό και άγριο τρόπο, όταν έπεσε θύμα απαγωγής μαζί με τον Συρο-Ιακωβίτη Επίσκοπο του Χαλεπίου. Η σχέση της οικογένειας του με την θρησκεία μπορεί να περιγραφεί πολύ απλά βλέποντας την πορεία του ίδιου και των αδερφών του. Ο Παύλος είναι μη-

Δυο χρόνια μετά την απαγωγή, όλοι έχουν σιωπήσει. Αυτοί που επικαλούνται την λογική θεωρούν πως η απαγωγή έχει λήξει με τρόπο θανατηφόρο καιρό τώρα. Στον αντίποδα όσοι βλέπουν τα πράγματα πιο ρομαντικά, επικαλούνται την πίστη και εξακολουθούν να προσεύχονται για την υγεία του ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Από παλαιότερη επίσκεψη του μητροπολίτη Παύλου στο Άγιον Όρος

τροπολίτης, η δίδυμη αδερφή του είναι μοναχή και ο μεγαλύτερος αδερφός, ο πρωτότοκος, είναι σήμερα Πατριάρχης Αντιοχείας. Έχουν μια αδερφή ακόμη, τη μοναδική που δεν φορά ράσα. Στις τελευταίες εκλογές για την ανάδειξη Πατριάρχη Αντιοχείας, ο Παύλος ήταν «φαβορί» κατά πολλούς, ο Ιωάννης «αουτσαϊντερ» δεν είχε καν δικαίωμα εκλογής. Ο κανονισμός εκλογής άλλαξε, το «αουτσάιντερ» μπήκε στην «αρένα» κι όλα ανατράπηκαν. Ο Παύλος έχασε τον θρόνο από τον μεγάλο του αδερφό. Κάποιοι λένε ότι απλά αποδέχθηκε την δυναμική που ανέπτυξε σε ανύποπτο χρόνο ο Ιωάννης, άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι ο Παύλος υποχώρησε για χάρη του πρωτότοκου αδερφού του. WWW.ORTHODOXIA.INFO

Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στη Συρία, μετά ήρθε στη Θεσσαλονίκη στο Α.Π.Θ. όπου έγινε θεολόγος. Το 1992 έγινε διδάκτορας. Όσοι τον ξέρουν καλά, μιλούν για έναν δυναμικό χαρακτήρα, λάτρη των νέων τεχνολογιών, ευγενή και πρωτοπόρο. Στο Μπαλαμάντ όπου ήταν Ηγούμενος και Κοσμήτορας, φρόντισε να κάνει την ελληνική γλώσσα δεύτερη επίσημη της θεολογικής σχολής. Τα πιο πολλά μαθήματα για την ακρίβεια, στα ελληνικά διδάσκονται. Στη Μητρόπολη του, έφτιαξε διαδικτυακό ραδιόφωνο αλλά και webtv. Είναι blogger, έχει λογαριασμό στο twitter αλλά και προφίλ στο facebook. Ανήκει στην κατηγορία των κληρικών που πιστεύουν πως τα νέα μέσα είναι η μεγάλη ευκαιρία της Εκκλησίας να

προσεγγίσει τη νέα γενιά. Μόνιμη επωδός του όταν μιλάει σε νέους ανθρώπους είναι «να σπουδάζετε, να μορφωθείτε». Οι περισσότεροι από τους φοιτητές του, στο Μπαλαμάντ έχουν περάσει από την Ελλάδα για να μάθουν Ελληνικά. Τους πηγαίνει στο Άγιον Όρος για να μάθουν από πρώτο χέρι την ζωή στην «μητρόπολη» του ορθόδοξου μοναχισμού. Ζει μεταξύ Τουρκίας και Συρίας. Στην Αντάκια, την αρχαία Αντιόχεια δηλαδή, έχει και ενορίες αλλά και μοναστήρια. Στο Χαλέπι όπου και το κέντρο της Μητρόπολης του οι Χριστιανοί, προ των διώξεων, υπολογίζονταν σε περίπου 20.000. Στην πόλη του Χαλεπίου μάλιστα, έχει ιδρύσει κι ένα μοναστήρι, τη γυναικεία Μονή του Ευαγγελισμού με κάπου 20 περίπου μοναχές. Όταν δεν

είναι στην Συρία ή την Τουρκία, ταξιδεύει στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Πότε σε συνέδρια, πότε για να ενημερώσει την κοινή γνώμη για τους διωγμούς των Χριστιανών και πότε για να μαζέψει πόρους για το έργο του. Για εμάς εδώ στην Ελλάδα, ίσως να φαίνονται πολλά πράγματα απλά δεδομένα. Για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς της Συρίας, ακόμη και ο εκκλησιασμός μπορεί να μετατραπεί σε παγίδα θανάτου. Λένε πως ορισμένοι κοντινοί του άνθρωποι, βλέποντας την κατάσταση να γίνεται ανεξέλεγκτη στην Συρία, τον συμβούλεψαν να μείνει στην Τουρκία. Εκείνος προτίμησε να μην εγκαταλείψει την έδρα του. Το ίδιο έπραξε ακόμη κι όταν δέκα μέρες πριν την απαγωγή, μια ρουκέτα στόχευσε το σπίτι του στο Χαλέπι. Ήταν πλέον δεδομένο ότι αποτελούσε στόχο. Πάλι δεν έφυγε. Τώρα βρίσκεται αιχμάλωτος στα χέρια στυγερών εγκληματιών και στις προσευχές χιλιάδων ανθρώπων που εύχονται να έχει αίσιο τέλος η περιπέτεια του.

Σημείωση του συντάκτη: Όσο κι αν η λογική προστάζει άλλα, ανήκουμε σε αυτούς που πιστεύουν και ελπίζουν οτι ο μητροπολίτης Χαλεπίου Παύλος παραμένει ζωντανός. Γι αυτό και χρησιμοποιούμε ενεστώτα ελπίζοντας σύντομα να χρησιμοποιήσουμε τον αόριστο για να περιγράψουμε όσα θα μας διηγηθεί πως πέρασε.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ποιός είπε

ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πλέον

Ευεργέτες; Χτίζει εκκλησίες, γηροκομεία, γυμναστήρια, νηπιαγωγεία, γυμνάσια αλλά όταν τον ρωτάς γι’ αυτά... σου χαμογελά και αλλάζει συζήτηση. Ο κ. Δημήτρης Αναστασιάδης, είναι ο άνθρωπος που «προκάλεσε» τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο να επισκεφθεί όχι μια αλλά δύο φορές μέσα σε λίγα χρόνια την Τερπνή, μια μικρή κωμόπολη 2.000 κατοίκων έξω από τη Νιγρίτα των Σερρών. Την πρώτη φορά ήταν για να εγκαινιάσει μια εκκλησία φτιαγμένη στο χέρι με πέτρα και αγιογραφημένη με χρυσό 24 καρατίων. Αυτή τη φορά ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας θα εγκαινιάσει ένα γηροκομείο αντίστοιχο του οποίου δεν υπάρχει ούτε στην Αθήνα. Αυτή είναι η ιστορία του. Από την Σοφία Καρεκλά Φωτογραφίες: Ζάχος Καρεκλάς

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ετά από δεκατέσσερα χρόνια, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος επισκέπτεται για δεύτερη φορά την ίδια κωμόπολη. Κάτι εξαιρετικά σπάνιο, ίσως και μοναδικό όσον αφορά στα ταξίδια του. Πρόκειται για την Τερπνή Σερρών. Το 2001, ο κ. Βαρθολομαίος εγκαινίασε εκεί έναν ναό. Ποιο είναι το ξεχωριστό στοιχείο στην υπόθεση; Ο ναός αυτός χτίστηκε εξολοκλήρου από έναν ιδιώτη. Όταν ολοκληρώθηκε η ανέγερσή του, αγιογράφηθηκε ολόκληρος, μέχρι το τελευταίο εκατοστό, με χρήματα του ίδιου ανθρώπου, ο οποίος, παρότι ο ναός έχει τρία χρόνια που έγινε ενοριακός, συνεχίζει να καλύπτει σε μεγάλο βαθμό τα λειτουργικά του έξοδα. Δεκατέσσερα χρόνια μετά, ο άνδρας αυτός ετοιμάζεται να προσφέρει στην τοπική κοινωνία κι ένα γηροκομείο. Θα εγκαινιάσει και αυτό ο Οικουμενικός Πατριάρχης κατά την επικείμενη επίσκεψή του στην πόλη των Σερρών. Ποιος είναι, όμως, ο σύγχρονος αυτός ευεργέτης;

Από τη Σαουδική Αραβία, στην Τερπνή Μας ξεναγεί στο εργοστάσιό του, στην Τερπνή, μας δείχνει ένα ένα τα μηχανήματα και μας εξηγεί τη διαδικασία που ακολουθεί η γραμμή παραγωγής καθώς και την τεχνολογία που χρησιμοποιείται. Απλός, ευγενής, οξυδερκής, χαιρετά εγκάρδια τους υπαλλήλους κι επιβλέπει ο ίδιος όλα τα στάδια της παραγωγής, παρά τις 48

δεκαετίες που κρύβονται κάτω από το κομψό του κοστούμι. Ο κ. Δημήτρης Αναστασιάδης, πρόεδρος της εταιρείας Fibran, που παράγει όλη τη γκάμα των υλικών μόνωσης, ξεκίνησε από το μηδέν για να φθάσει σήμερα να διαθέτει εργοστάσια σε άλλες πέντε χώρες ενώ, από το εργοστάσιο στην Τερπνή, ξεκινούν τα φορτηγά της εταιρείας που ταξιδεύουν σε τριάντα χώρες για εξαγωγές. «Το 1959 ξεκίνησα τη δική μου δουλειά, εμπορία και κατασκευές μονώσεων. Το 1974 ξεκίνησα την παραγωγή διογκωμένης πολυστερίνης στη Θεσσαλονίκη. Την μονάδα αυτή την μετέφερα εδώ στην Τερπνή, από όπου κατάγομαι. Η αγορά μας, την εποχή εκείνη, ήταν κυρίως η Σαουδική Αραβία». Από εκεί, ο κ. Αναστασιάδης άντλησε τα πρώτα του κεφάλαια ώστε να μπορέσει να επεκτείνει σιγά σιγά την επιχείρησή του στην Ελλάδα. Την περίοδο εκείνη ξεκίνησε και η ανέγερση του ναού προς τιμήν των Τριών Ιεραρχών, στο κέντρο της Τερπνής. «Στη Σαουδική Αραβία νοικιάζαμε για τέσσερα με πέντε χρόνια χώρους στην έρημο όπου στήναμε προκάτ σπίτια τα οποία φτιάχναμε εδώ στην Ελλάδα ενώ εγκαθιστούσαμε και γεννήτριες για να έχουμε ρεύμα. Όταν ολοκληρώναμε τις εργασίες μας εκεί, νοικιάζαμε μετά όλες αυτές τις κατασκευές στους Σαουδάραβες», μας εξηγεί. Τον ρωτάμε πώς πήρε την απόφαση να διαθέσει ένα τεράστιο ποσό για να φτιάξει αυτόν τον ναό, ένα πραγματικό στολίδι, όχι μόνο ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

“

Ο προκάτοχος του σημερινού Πατριάρχη, ο Δημήτριος, μου είχε απονείμει ένα οφφίκιο. Θεώρησα, λοιπόν, φρόνιμο να έρθει το πατριαρχείο που με τίμησε, να κάνει τα εγκαίνια του ναού.

WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΚΟΙΝΩΝΙΑ για την Τερπνή αλλά για ολόκληρο τον νομό Σερρών. «Η εκκλησία ξεκίνησε όταν φτιάχναμε τα προκάτ στη Σαουδική Αραβία. Υπήρχαν κενά διαστήματα κατά τη διάρκεια της παραγωγής κι έπρεπε κάπου να απασχολούμε τους εργάτες μας. Έτσι χτίσαμε την εκκλησία. Δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο», μας λέει με σεμνότητα. «Όταν είχα κάνει το νηπιαγωγείο στο χωριό, ο τότε μητροπολίτης Σερρών μακαριστός Μάξιμος εξέφρασε το παράπονό του. Μου είπε «συγχαρητήρια κ. Αναστασιάδη που κάνατε το νηπιαγωγείο αλλά εγώ αυτό το οικόπεδο το προόριζα για να γίνει εκκλησία γιατί η εκκλησία του Aγίου Δημητρίου είναι έξω από το χωριό κι ο κόσμος κουράζεται να φτάσει εκεί». Εγώ τότε δεν του έδωσα καμία απάντηση. Το συζήτησα με τους μηχανικούς της εταιρείας, τι μπορεί να γίνει, κι αποφασίσαμε τελικά να χτίσουμε στο υπόλοιπο οικόπεδο το ναό», εξιστορεί ο κ. Αναστασιάδης.

Η άδεια που δεν ήρθε ποτέ Όσο για τις δυσκολίες και τα προβλήματα που συνάντησε τα είκοσι σχεδόν χρόνια που κράτησε το χτίσιμο του ναού, προτιμά να μην αναφέρει τίποτα για αυτά. «Πάνε αυτά, πέρασαν», απαντά χαμογελώντας. Το μόνο ζήτημα που επισημαίνει είναι το πρόβλημα που αντιμετώπισε με τη ναοδομία, καθώς, ακόμη κι αυτός ο ισχυρός επιχειρηματίας. ήρθε αντιμέτωπος με τη δυσκίνητη γραφειοκρατία της χώρα μας. «Είχα προβλήματα από τη ναοδομία. Πήγα και ζήτησα μελέτη έτοιμη πριν ξεκινήσω να χτίζω τον ναό την οποία είχαν υποχρέωση να μου δώσουν. Κι όμως, έδειξαν αδυναμία να μου την δώσουν. Μετά από αυτό, πήρα τον ναοδόμο που έκανε την Παναγία Σουμελά για να φτιάξει την μελέτη του συγκεκριμένου έργου στην Τερπνή. Παρ’ όλα αυτά, δεν πήρα ποτέ την άδεια από τη ναοδομία. Χάρη σε ένα νόμο της Βάσως Πα50

ναδρέου μπορέσαμε και νομιμοποιήσαμε τελικά τον ναό».

Ο ναός, το γηροκομείο και ο Πατριάρχης Η αρχιτεκτονική του ναού είναι βασιλική με πέντε τρούλους. Η εξωτερική του όψη καλύπτεται από πέτρα ενώ στην αγιογράφηση στο εσωτερικό του χρησιμοποιήθηκε χρυσός 23,8 καρατίων. Ένας τέτοιος μεγαλοπρεπής ναός, δεν θα μπορούσε παρά να έχει και τα ανάλογα εγκαίνια. «Ο προκάτοχος του σημερινού Πατριάρχη, ο Δημήτριος, μου είχε απονείμει ένα οφφίκιο. Θεώρησα, λοιπόν, φρόνιμο να έρθει το πατριαρχείο που με τίμησε, να κάνει τα εγκαίνια του ναού. Έτσι, ζήτησα από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο να μας τιμήσει με την παρουσία του στα εγκαίνια του ναού», εξηγεί ο κ. Αναστασιάδης. Το ίδιο θα γίνει τώρα και με το γηροκομείο που χτίζει ο κ. Αναστασιάδης και η εταιρεία του. Πρόκειται για ένα διώροφο κτίριο, με υπόγειο, 3.000 τ.μ. το οποίο διαθέτει σαράντα δωμάτια, τα περισσότερα μονόκλινα, στα οποία θα μπορούν να μείνουν μέχρι 49 άτομα. Διαθέτει χώρους για ιατρείο, φυσικοθεραπευτήριο, γυμναστήριο μέχρι και κομμωτήριο ενώ έχουν σχεδιαστεί χώροι για να εξυπηρετούν τα άτομα με ειδικές ανάγκες. «Το γηροκομείο σκεφτόμαστε να το κάνουμε ίδρυμα. Προτεραιότητα σε αυτό θα έχουν οι εργαζόμενοι της Fibran. Υπάρχουν άνθρωποι που δουλεύουν εδώ χρόνια, έχουν προσφέρει πολλά και πιστεύουν ότι η επιχείρηση δεν ανήκει μόνο στον Αναστασιάδη αλλά ανήκει και σε αυτούς», μας λέει ο κ. Αναστασιάδης και προσπαθεί να αλλάξει τη συζήτηση και να την μεταφέρει από το γηροκομείο και πάλι στα υλικά μόνωσης. Αν και μπορεί να σου μιλά για ώρα και με λεπτομέρειες για τις μηχανές του εργοστασίου του, την τεχνολογία που χρησιμοποιούν, τα υλικά που παράγονται, τους τρόπους που έχουν υιοθετήσει ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Σεμνός και λιγομίλητος… ταξιδιώτης Παρότι πολλά κτίρια στην Τερπνή φέρουν το όνομά του, όπως το νηπιαγωγείο, το γυμνάσιο, το γυμναστήριο, μιας και τα έχει χτίσει εκείνος για να εξυπηρετούν τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, ο κ. Αναστασιάδης θεωρεί ως τη σημαντικότερη προσφορά του στους συγχωριανούς του τη δημιουργία και διατήρηση του εργοστασίου του στην Τερπνή. «Αυτό που κάνουμε και δεν το καταλαβαίνουν πολλοί άνθρωποι είναι ότι το εργοστάσιό μας βρίσκεται εδώ. Η μονάδα παραγωγής είναι εδώ και δίνει δουλειά στους κατοίκους του χωριού. Αυτό μετράει πολύ περισσότερο από ότι οι υπόλοιπες δωρεές», μας λέει. Ποιο είναι, όμως, το κίνητρό του για όλα αυτά που προσφέρει στον τόπο του και τους συνανθρώπους του; «Δεν υπάρχει κανένα ιδιαίτερο κίνητρο πίσω από όλα αυτά. Πιστεύω ότι σε αυτή τη ζωή είμαστε ταξιδιώτες. Κανένας Αναστασιάδης πολύ πάνω από τον Αναστασιάδη δεν πήρε τίποτα μαζί του, φεύγοντας από αυτή τη ζωή. Εγώ θα πάρω; Τι να τα κάνουμε δηλαδή τα χρήματα που κερδίζουμε, αν όχι δωρεές; Λίρες, όπως έκαναν παλιά και τις έκρυβαν στα μπαούλα;», επισημαίνει με χιούμορ. Φειδωλός στα λόγια αλλά γενναιόδωρος στις πράξεις και τις προσφορές στην τοπική κοινωνία, τους συμπατριώτες του αλλά και όποιον άλλον μπορεί να βοηθήσει, ο κ. Αναστασιάδης έχει χτίσει στην Τερπνή, εκτός από τον ναό, το νηπιαγωγείο του χωριού, το γυμνάσιο, ένα γυμναστήριο και τώρα το γηροκομείο. Αυτά είναι μερικά από όσα μας λέει. Υπάρχουν πολλές άλλες πράξεις 52

“

για να μην ρυπαίνουν το περιβάλλον, δεν του αρέσει να μιλά καθόλου για τον εαυτό του και τις δωρεές του στη γενέτειρά του κι αισθάνεται άβολα όταν μιλούν οι άλλοι για εκείνον με επαινετικά σχόλια.

Κανένας Αναστασιάδης πολύ πάνω από τον Αναστασιάδη δεν πήρε τίποτα μαζί του, φεύγοντας από αυτή τη ζωή. Εγώ θα πάρω; Τι να τα κάνουμε δηλαδή τα χρήματα που κερδίζουμε, αν όχι δωρεές;

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

αγάπης και προσφοράς στον συνάνθρωπο που τις γνωρίζουν μόνο οι στενοί συνεργάτες και φίλοι του καθώς και άλλες που τις ξέρει μόνο… ο Θεός. «Δικό μας δεν είναι τίποτα σε αυτή τη ζωή. Όλα είναι του Θεού. Αν για δέκα μέρες έμενα στο κρεβάτι όταν έστηνα την επιχείρηση, όλο αυτό το δημιούργημα θα είχε καταρρεύσει», πιστεύει ο κ. Αναστασιάδης ο οποίος πορεύεται στη ζωή του κάνοντας πράξη τη φράση «τα σα εκ των σων» που λέει ο ιερέας σε κάθε Θεία Λειτουργία. Μπορεί ως επιχειρηματίας να είναι δυναμικός, με πυγμή και ισχυρή άποψη, ως άνθρωπος, 54

όμως, είναι ιδιαίτερα ηπίων τόνων και κυρίως λίγων λόγων. Ο κ. Γεώργιος Γιαρισκάνης, ο αγιογράφος που ανέλαβε την αγιογράφηση του ναού στην Τερπνή, μας λέει ότι «ο κ. Αναστασιάδης είναι φειδωλός στους χαρακτηρισμούς του. Κάνει πολλά πράγματα και λέει λίγα, σε αντίθεση με τους περισσότερους ανθρώπους που κάνουν λίγα πράγματα και λένε πολλά για να καλύψουν το κενό με λόγια». Η Αγία Γραφή, πολύ σοφά, αναφέρει ότι κανένας προφήτης δεν γίνεται αποδεκτός στον τόπο του. Κάτι που ισχύει τις περισσότερες φορές για όλες τις μεγάλες προσωπικότητες. Ο κ.

Αναστασιάδης, ακολουθώντας το παράδειγμα των μεγάλων ευεργετών της χώρας τα χρόνια που προσπαθούσε το ελληνικό κράτος να σταθεί στα πόδια του, εξακολουθεί πεισματικά να διατηρεί τις επιχειρήσεις του στο μέρος όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Εκεί διαθέτει και τα κέρδη της εταιρείας του, μετατρέποντάς τα σε σχολεία και δημόσια κτίρια για να τα απολαμβάνουν οι συμπατριώτες του. Πιστεύει ότι η σημαντικότερη ευεργεσία είναι η εργασία που δίνεται στους ανθρώπους οι οποίοι, έτσι, παραμένουν στον τόπο τους. Η Τερπνή

έχει τις λιγότερες απώλειες νέων ανθρώπων που έφυγαν από εκεί για να αναζητήσουν αλλού δουλειά. Αυτό χαροποιεί ιδιαίτερα τον κ. Αναστασιάδη. Όσοι τον γνωρίζουν και συνεργάζονται μαζί του, υπογραμμίζουν τη σεμνότητα του χαρακτήρα του. Ο ίδιος αν και συνεργάζεται με τους ισχυρότερους επιχειρηματίες εντός κι εκτός Ελλάδας, θεωρεί τον εαυτό του ως έναν απλό ταξιδιώτη. Αυτό τον καιρό, ανυπομονεί να ολοκληρωθεί το γηροκομείο για να προσφέρει φροντίδα και προστασία στους συμπατριώτες του. Μια ακόμη ευεργεσία στον τόπο που τον γέννησε.

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Χρήση και κατάχρηση των ιερών αμφίων του Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου Χρυσόπουλου

νωρίζουμε ότι το «επιτραχήλιον» είναι ένα στενά και επίμηκες τεμάχιο υφάσματος ανοικτό στο επάνω μέρος για να περιβάλλεται ο τράχηλος, εκεί οφείλει και την ονομασία του ως επιτραχήλιο. Φτάνει μέχρι τα πόδια και στο κάτω μέρος του έχει κρόσσια, στολίζεται δε με σταυρούς. Συμβολίζει την χάρη του Αγίου Πνεύματος που έρχεται άνωθεν και νοηματίζεται στα Ιερά Μυστήρια. Είναι το πρώτο, κύριο και απαραίτητο άμφιο για την τέλεση Μυστηρίων ή ακολουθιών και το φέρουν ο Πρεσβύτερος και ο Επίσκοπος. Τα δε κρόσσια συμβολίζουν τις ψυχές των χριστιανών, που είναι υπεύθυνοι οι κληρικοί. Ως εδώ τα πάντα είναι γνωστά και αποδεκτά. Τα τελευταία χρόνια όμως βλέπουμε αλλαγές χρήσης του αμφίου αυτού και μάλιστα στην υπερβολή. Στις Μονές κάποιες από τις καθημερινές ακολουθίες τελούνται εκτός Ιερού Βήματος (ώρες, εσπερινός, κ.λπ.) γι’ αυτό και για άμεση χρήση το κρεμούν δεξιά της Ωραίας Πύλης. Αυτή, την για πρακτικούς λόγους, συνήθεια αρκετοί κληρικοί (εντός και εκτός των Μονών, ακόμα και στους Ενοριακούς Ναούς) κρεμούν επιτραχήλια εκατέρωθεν της Ωραίας Πύλης δύο ή και περισσότερα, ιδίως τις πανηγύρεις, σαν διακοσμητικά στοιχεία όμως . Ποτέ και κανέναν δεν είδαμε να λαμβάνει κάποιο απ’ αυτά για να το φορέσει. Προ καιρού σε κάποιο Μοναστήρι είδα ακόμη κάτι ακόμα. Είχαν κρεμάσει οι Πατέρες

WWW.ORTHODOXIA.INFO

επιγονάτια και ποτηροκαλύμματα στο τέμπλο. Βέβαια δεν είναι η μοναδική περίπτωση, υπάρχουν και άλλοι όμοιοί τους. Στην αρχή νόμιζα ότι ήταν έργα των μοναχών και τα είχαν εκεί ως έκθεση ή και προς πώληση. Μου διευκρίνισαν ότι είχα άδικο στην σκέψη. Άρα, διακοσμητικοί ήταν οι λόγοι και μόνο, σαν να εκθέτουν την «προίκα» της Μονής για θέα και θαυμασμό από τους επισκέπτες. Όταν μάλιστα το τέμπλο είναι πάρα πολύ παλιό, η όλη του ιστορική αξία χάνεται ή καλύπτεται από την άνευ γούστου και χρησιμότητας τοποθέτηση Ιερών Αμφίων. Το παραμικρό διακοσμητικό στολίδι σε περίτεχνα τέμπλα τα μειώνει, τα αδικεί έως και τα βεβηλώνει. Έχουν την αξία τους ως έργα τέχνης και μόνο. Είναι στολίδια από την κατασκευή τους και δεν χρειάζονται άλλη επέμβαση ή εξωραϊσμό. Όταν και όπου γίνει θα φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιθυμητό. Τα άμφια έχουν συγκεκριμένο σκοπό, στην θεία λατρεία και για τους ιερείς μόνο. Όταν παραποιούμε το ρόλο τους, είναι σαν να τοποθετούμε στους τοίχους του σπιτιού μας αντί για πίνακες ζωγραφικής ή φωτογραφίες, ρούχα, παντελόνια, φορέματα και παλτά. Χάνουμε και εδώ το μέτρο ένεκεν του εντυπωσιασμού έως και συναγωνισμού. Στις μονές όπου γίνεται έχει την σημειολογία του, στους Ναούς των ενοριών γιατί ; Κάθε τι στην Εκκλησία έχει την χρησιμότητά του και την λογική εξήγηση. Η υπερβολή βλάπτει. Η επιστρεπτέα άλλη

Ο αρχιμανδρίτης π. Χρυσόστομος Χρυσόπουλος είναι προϊστάμενος στον Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων, ομωνύμου Δήμου της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών

χρήση τους είναι η τοποθέτησή τους σε Μουσεία για διαφύλαξη και συντήρηση. Η «ευπρέπεια του Οίκου Σου» που επικαλούμαστε πρέπει να αντικατοπτρίζει και την ομορφιά , αν όχι και την τελειότητα. Τέλειος είναι ο Θεός και τέλεια πρέπει να είναι και όσα Τον αφορούν ή χρησιμοποιούνται για την λατρεία Του. Χάσαμε κάτι μεταξύ ωραίου και κατάλληλου, δεοντολογίας και ομορφιάς. Διαστρέψαμε τις έννοιές τους , ήρθε η υπέρβαση , ξεφύγαμε από το γούστο. Διαπιστώνουμε πολύ συχνά σαλατοποίηση ιδεών, πρωτοβουλιών, ενεργειών. Αφού τα πάντα δυστυχώς εξαρτώνται από το τι, πού και γιατί είδαμε και άρεσε σε εμάς και μόνο, τότε αντιλαμβανόμαστε και ποιος φταίει για το θέμα που περιγράψαμε παραπάνω. Τέτοιες ενέργειες παραπέμπουν σε στείρο μιμητισμό, ανούσια και ανόσια επιδειξιομανία και καταλήγουν σε παρεκτροπή του σκοπού ύπαρξης των Ιερών αμφίων. Αρκετές φορές εκτός των αμφίων, στις πανηγύρεις των Ι. Ναών, τοποθετούνται και πλούσιοι ανθοστολισμοί με τελικό σκοπό να γίνεται μια μίξη που μόνο ομορφιά και αρμονία δεν δείχνει, αντίθετα γίνεται θέαμα κακόγουστο και αποκρουστικό. Πρέπει κάποτε να πρυτανεύσει ή καλαισθησία έναντι της ματαιοδοξίας, η αρμονία έναντι της υπερβολής, η ιεροπρέπεια έναντι της κατάχρησης. Τότε και τα τέμπλα θα θαυμάζονται για ότι είναι και όχι για ότι έχουν φορτωθεί.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΨΑΛΤΙΚΗ

Η Μεγάλη Εβδομάδα με τον δάσκαλο μου Σπυρίδωνα

Περιστέρη

Από τον Αλέξη Ι. Κατσαρό Άρχοντα Λαμπαδάριο του Καθεδρικού Ι. Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών

Ο μακαριστός Σπυρίδωνας Περιστέρης στο δεξιό αναλόγιο της Μητρόπολης των Αθηνών. Φωτο: προσωπικό αρχείο Α.. Κατσαρού

δυνατότητα που μου δίνεται να εκφράσω, έστω σύντομα, τις μνήμες των βιωμάτων μου από την ψαλτική τέχνη κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα κοντά στο μεγάλο Δάσκαλο Σπυρίδωνα Περιστέρη, αποτελεί για εμένα ελάχιστη απόδοση ευγνωμοσύνης και τιμής στη μνήμη του. Είναι ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη μου δύο χρονικές περίοδοι: πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα η περίοδος της προετοιμασίας, και η περίοδος της Μεγάλης Εβδομάδας ως εκτέλεση των θεσπέσιων ύμνων της. Ο δάσκαλος πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα φάντα-

ζε σαν μύστης των Μεγάλων Μυστηρίων. Ανήσυχος, αγωνιώδης και με διάθεση αυτοσυγκέντρωσης προκειμένου να φτάσει στον εξαγνισμό της μουσικής του ύπαρξης. Έτσι, με ευλάβεια ζηλωτή και τη μουσική ευφυΐα του στο κατακόρυφο, συγκέντρωνε τις εκλεκτότερες συνθέσεις των σχετικών ύμνων από το αρχείο της Βυζαντινής Υμνωδίας. Υμνογράφοι και μουσουργοί όπως ο Γεώργιος Ρεδεστινός είχαν πρωταρχική θέση στις επιλογές του. Με εσωτερική συγκέντρωση, μελέτη και άσκηση σωματική και ψυχική έφτανε η Κυριακή των Βαϊων.

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΨΑΛΤΙΚΗ Στην ψαλμωδία την πρωϊνή ο δάσκαλος έλαμπε, ακολουθώντας μουσικά τη θριαμβευτική πορεία του Ιησού στα Ιεροσόλυμα. Στο σημείο αυτό, η μνήμη μου με οδηγεί στην πρώτη μου ψαλτική παιδαγωγία που άσκησε ο αείμνηστος πατέρας μου, Ιερέας Ιωάννης Κατσαρός στους ταπεινούς ναούς του χωριού μας και με οδήγησε να φτάσω κοντά σε αυτόν τον γίγαντα της Βυζαντινής μουσικής τέχνης, να γίνω μαθητής του και χορωδός δίπλα του στο αναλόγιο του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών. Ήταν πράγματι θείο δώρο να βρίσκεσαι δίπλα του και να ζεις την εκπληκτική απόδοση των SOLO του, όπου ήταν αξεπέραστος αφού οι βάσεις των ύμνων που απέδιδε ξέφευγαν δύο και τρεις τόνους των φυσικών κλιμάκων. Ένα στοιχείο αξιοθαύμαστο της μουσικής προσωπικότητάς του ήταν η απαράμιλλη έκφραση των συναισθημάτων. Έτσι, καταγράφονταν στην έκφραση του προσώπου του και στη δόνηση της βελούδινης φωνής του τα ανάλογα συναισθήματα όλων των ημερών της Μεγάλης Εβδομάδας. Το βράδυ της Κυριακής των Βαϊων με αποκορύφωμα «τον Νυμφώνα σου βλέπω» το «Ερχόμενος ο Κύριος προς το Εκούσιον Πάθος» με το εκπληκτικό του SOLO, «εις την Άνω Ιερουσαλήμ» έχοντας ως βάση της κλίμακας τουλάχιστον SOL (ΔΙ). Το βράδυ της Μεγάλης Δευτέρας με το «εν ταις Λαμπρότησι των Αγίων σου» με βάση κλίμακας το LA (ΚΕ) έτσι ώστε να συνεχίσει το Δεύτερο Ήχο που ακολουθεί στη βάση του (ΚΕ). Τη Μεγάλη Τρίτη μεγαλειώδης η απόδοση του Τροπαρίου της Κασσιανής με κορυφαίο το SOLO του «τις εξιχνειάσει.....». Τη Μεγάλη Τετάρτη με το «Μυσταγωγών σου Κύριε τους Μαθητάς». WWW.ORTHODOXIA.INFO

Ο δάσκαλος πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα φάνταζε σαν μύστης των Μεγάλων Μυστηρίων. Ανήσυχος, αγωνιώδης και με διάθεση αυτοσυγκέντρωσης προκειμένου να φτάσει στον εξαγνισμό της μουσικής του ύπαρξης.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΨΑΛΤΙΚΗ Η αγωνία του όλο και μεγάλωνε και αυτό αύξανε τη μοναδική απόδοση των ύμνων μέχρι την κορύφωση τη Μεγάλη Πέμπτη. Εκεί έμοιαζε να φτάνει το τελευταίο στάδιο της μύησης στα μυστήρια της Βυζαντινής ψαλμωδίας, ήταν σαν να συναντούσε το Χριστό στη Σταύρωσή του, «Εξέδυσάν με τα Ιμάτιά μου», «Επί Ξύλου Βλέπουσα» με το ανεπανάληπτο «Υιέ μου πού το Κάλλος έδυ της μορφής σου......». Τότε ήταν που ο θαυμασμός και η συμμετοχή όλου του χορού γινόταν μουσικό ποτάμι το οποίο συγκλόνιζε τους πιστούς. Προσωπικά, ένοιωθα να συμμετέχω σε τραγωδία η οποία παιζόταν ανάμεσα στον ουρανό και τη γη. Τη Μεγάλη Παρασκευή συγκλόνιζε με το αξεπέραστο «Σήμερον Κρεμάται επί Ξύλου» και άρχιζε εσωτερικά η προετοιμασία, ήρεμα πια, για την Πρώτη Ανάσταση του Μεγάλου Σαββάτου και τη θριαμβευτική νύχτα της Αναστάσεως. Συνοπτικά, ανακαλώντας στη μνήμη μου την περίοδο της Μεγάλης Εβδομάδας στα χρόνια του Πρωτοψάλτη Σπυρίδωνος Περιστέρη βλέπω το δάσκαλο να λάμπει μέσα στη λυρική ομορφιά της ψαλμωδίας του, ο χορός του να αντανακλά αυτή την ιδιαίτερη ομορφιά, οι πιστοί να αγάλλονται και η ατμόσφαιρα στο εκκλησίασμα να γίνεται καθηλωτικά μυσταγωγική. Στις μέρες μας, εμείς οι μαθητές του προσπαθούμε με τις μικρές μας δυνάμεις να κρατήσουμε την παρακαταθήκη του, τις συμβουλές του, το ύφος του και κυρίως το υψηλό ήθος του. Δεν γνωρίζω σε ποιό βαθμό το κατορθώνουμε. Κάθε φορά πάντως που ψάλλουμε ύμνους που και εκείνος είχε αποδώσει, αισθάνομαι ότι η ταπεινή μας ανθρώπινη προσπάθεια θεριεύει το δικό του θείο μεγαλείο.

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΠΙΣΤΗ

Αγάπη σταυρωμένη αγάπη θυσιαστική

ύριε, σε βλέπω τόσο χαρούμενο κι απορώ. Πού πηγαίνεις άραγε; Φεγγοβολά το πρόσωπό Σου, βλέπω στο βλέμμα Σου μεγαλύτερη λάμψη, μεγαλύτερη χαρά. Χαίρεσαι πολύ περισσότερο κι από όσο χάρηκες όταν ανέστησες τον φίλο σου, τον τετραήμερο νεκρό Λάζαρο. Πες μου, Χριστέ μου, απάντησέ μου, Κύριε, πού πηγαίνεις; Στον Κρανίου Τόπον; Στον Γολγοθά πηγαίνεις; Ναι, το βλέπω, αυτός ο δρόμος πηγαίνει στον Γολγοθά... Πονάω, Κύριε, έρχεσαι εσύ «προς το Εκούσιον Πάθος»’ για μένα; Για τον διπλανό μου; Για όλους εμάς; Δε φτάνει ο νους μου, δε μπορώ να καταλάβω, Εσύ ο αναμάρτητος θα πεθάνεις πάνω στον Σταυρό για μένα τον άχρειο και τιποτένιο; Μα εγώ σε ραπίζω, σε βρίζω, σε κοροϊδεύω με τις πράξεις μου, με τη ζωή μου, με τα λόγια μου. Αντιπαθώ το διπλανό μου, βοηθώ μόνο τον εαυτό μου, νοιάζομαι μόνο για τη δική μου καλοπέραση... Πολλές φορές αλλάζω μάσκες και προσωπεία για να περάσει το δικό μου... Δεν αγαπώ, δεν βοηθώ, αποστρέφομαι τον άρρωστο, τον κατατρεγμένο, τον περιθωριακό... Φθονώ τον διπλανό μου αδερφό, μόνο του εαυτούλη μου κοιτώ... Και δέχεσαι, Κύριε, από μένα ως άλλους ομοίους μου, τις βλασφημίες, τους γέλωτες, την κόκκινη χλαμύδα, τον κάλαμο, τον σπόγγο και το ξύδι, το ακάνθινο στεφάνι,

WWW.ORTHODOXIA.INFO

μα πάνω απ’ όλα τον Σταυρό και τον θάνατο για χάρη ημών, των Σταυρωτών Σου; Αγάπη Σταυρωμένη, αγάπη άπειρη, αγάπη θυσιαστική, πώς να Σε υμνήσω; Τί να ψάλλω; Στερεύει το μυαλό μου, σταματά η σκέψη μου, σιωπώ...το δάκρυ αυλακώνει το πρόσωπό μου... Συγκαταβαίνεις, γλυκύτατε Ιησού, για μας τους ανάξιους, τους μικρούς. Σε προδίδω, Σε οδηγώ στον Γολγοθά κάθε φορά που με τις πράξεις, με τα λόγια παραβαίνω τον Λόγο Σου, αλλά και κάθε φορά που βασανίζω τον αδελφό μου, τον σύντροφό μου, τον συνάδελφό μου, Σε σταυρώνω, Σε καρφώνω με δικά μου καρφιά μυτερά και φαρμακερά... Όμως, Κύριέ μου, συναισθάνομαι μέσα μου, μέσα στην ψυχή μου, την αμαρτωλότητά μου! Δεν δύναμαι να ατενίσω το Πανάγιο Πρόσωπό Σου. Εσύ, ο Γιος του Θεού, καταδέχτηκες να γίνεις σαν και μένα, χωρίς βέβαια αμαρτίες, για να με κάνεις αδερφό σου, παιδί σου, φίλο σου, να με ανυψώσεις πάνω από τη λάσπη, να μου δώσεις χάρη, τη δική Σου, να μου δώσεις ζωή, τη Ζωή Σου... «Αν και κρέμεσαι στον Σταυρό, είσαι και υπάρχεις ο Κύριός μου και ο Θεός μου». Ξέρω, Κύριε, πρέπει να είμαι μαζί Σου... Να συσταυρωθώ με Σένα...να συζήσω...να συμπορευθώ με Σένα στην άνω Ιερουσαλήμ... Ξέρω μόνο Εσύ μπορείς όλους εμάς να

ΦΩΤΟ: Χρήστος Μπόνης

του πρωτοπρεσβύτερου Γεωργίου Ι. ΤΣΕΛΑΛΙΔΗ

Ο πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Ι. Τσελαλίδης είναι εφημέριος στον ιερό ναό αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου πολιούχου Αθηνών

ανυψώσεις προς τον Πατέρα Σου και Πατέρα μας και Θεό μας...Ναι, Κύριε... Να πάρουμε κι εμείς τον δικό μας σταυρό, τον προσωπικό μας σταυρό, σιδερένιο, ξύλινο, όπως κι αν είναι και να Σε ακολουθήσουμε... Γιατί Εσένα χρειαζόμαστε, εσταυρωμένε Κύριε, να γιάνεις τις πληγές μας τις προσωπικές, τις οικογενειακές, τις κοινωνικές... Γιατί μόνο Εσύ μπορείς να γιατρέψεις τα σώματά μας, τις κουρασμένες υπάρξεις μας από τα «καρφιά» και τ’ ακάνθινα στεφάνια» της ζωής μας, τη «λόγχη» απ’ τις καρδιές μας, να σταματήσεις τον κατήφορο που έχουμε πάρει ως υπάνθρωποι,που έχουμε μοιάσει στα κτήνη και τα θηρία... Εσύ, μόνο Εσύ μπορείς να μας απαλλάξεις απ’ τα πάθη, τις αδυναμίες, τα μίση, τη βία, τις κακουχίες, την ανασφάλεια, την αδικία... Εσύ, μόνο Εσύ δώσε μας χαρά, δώσε ειρήνη στις καρδιές μας, πάρε μας το δάκρυ, ανακαίνισε τη ζωή μας, δώσε μας προοπτική, στήριξέ μας...Εσένα όλοι αποζητάμε, Εσένα θέλουμε, Εσένα ψάχνουμε μεσ’ την παραζάλη μας... Αγκάλιασέ μας με τα Σταυρωμένα Χέρια Σου, σφιχτά, μη μας αφήσεις κι εμείς θα πιαστούμε γερά πάνω Σου, για να ζήσουμε, να υπάρχουμε, να αγαπάμε, να αγαπάμε... και να αναστηθούμε μαζί Σου, Κύριε... Σ’ ευχαριστώ, σ’ ευχαριστούμε Ιησού...

Η ΑΠΟΨΗ ΣΑΣ ΕΙΝΑΙ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στις απόψεις των αναγνωστών μας. Άλλωστε ο στόχος της προσπάθειάς μας είστε εσείς και η ενημέρωσή σας. Αν νομίζετε λοιπόν πως έχετε να μας προτείνετε κάτι, το οποίο θα μας κάνει καλύτερους θα χαρούμε να το διαβάσουμε. Στείλτε τα γράμματα σας στην διεύθυνση magazine@orthodoxia.info

[ ]

ΘΕΟΛΟΓΙΑ

ν τα γεγονότα των τελευταίων ημερών του Ιησού, όπως καταγράφονται στα ευαγγέλια, δημιουργούν πολλά προβλήματα και ερωτήματα, σίγουρα ο χαρακτήρας του τελευταίου δείπνου του Ιησού με τους μαθητές του κατέχει ακλόνητα την πρώτη θέση σε αυτά. Και αν τα ερμηνευτικά ζητήματα που σχετίζονται με τις διηγήσεις του πάθους δοκιμάζουν τους ερευνητές της Καινής Διαθήκης εδώ και αιώνες, ο ιστορικός τους πυρήνας δεν έπαψε ποτέ να απασχολεί εξίσου, τόσο τους απλούς πιστούς, όσο και τους ειδικούς μελετητές. Ήδη από την εποχή του Αυγουστίνου εκδηλώνεται ένα ενδιαφέρον να χρονολογηθούν τα γνωστότερα περιστατικά της ζωής του Ιησού. Έκτοτε οι μελετητές προσπάθησαν με τη συνδρομή άλλων επιστημών εκτός της θεολογίας, όπως η ιστορία, η αστρονομία, η νομική και η ιατρική, να κατανοήσουν διάφορες λεπτομέρειες από τις διηγήσεις του πάθους. Εξαιτίας όμως της χρήσης διαφορετικών ημερολογίων στον αρχαίο κόσμο κατά την εποχή που μας ενδιαφέρει, η αστρονομία θεωρήθηκε πολύ νωρίς πως μπορεί να συνδράμει αποφασιστικότερα, για λόγους που όλοι αντιλαμβάνεστε, στην προσπάθεια να ανασυνθέσουμε ένα πειστικό κατά τον δυνατόν χρονολόγιο του βίου του Ιησού από τη Ναζαρέτ. Αν αναρωτιέστε τι έχει να μας πει για όλα αυτά ένας διακεκριμένος φυσικός του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, ο οποίος μελετά εδώ και τριάντα χρόνια με πάθος τις ευαγγελικές διηγήσεις, η απάντηση είναι πολλά και μάλιστα με τρόπο που θα μας μείνει σίγουρα αξέχαστος. Ο Colin Humphreys πιστεύει ότι οι αντιφάσεις μεταξύ των συνοπτικών ευαγγελιστών και του Ιωάννη ως προς τον χρόνο του τελευταίου δείπνου και της σταύρωσης του Ιησού μπορούν να εναρμονιστούν πλήρως. Έτσι η παλιότερη υπόθεση ότι οι συνο-

WWW.ORTHODOXIA.INFO

Η ημέρα που σταυρώθηκε ο Ιησούς Γράφει ο Μόσχος Γκουτσιούδης Επίκουρος Καθηγητής Θεολογίας στην Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ

πτικοί διατηρούν την ιστορικότητα των γεγονότων, ενώ αντίθετα ο Ιωάννης τη θυσιάζει για λόγους θεολογικού συμβολισμού δοκιμάζεται έντονα. Ανασυνθέτοντας τα αρχαία ημερολόγια με τη συνδρομή της αστρονομίας και διαβάζοντας προσεκτικά τα βιβλικά, αλλά και τα εξωβιβλικά κείμενα, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι μπορούμε πλέον σήμερα να υπολογίσουμε την ακριβή ημέρα του θανάτου του Ιησού λαμβάνοντας υπόψη ακόμη και παράγοντες όπως η νέφωση ή οι εμβόλιμες ημέρες του επίσημου ιουδαϊκού ημερολογίου που θα τίναζαν μια τέτοια προσπάθεια στον αέρα. Παρόμοιες προσπάθειες είχαν ξεκινήσει ήδη από το μεσαίωνα. Μία διδακτορική διατριβή, η οποία εκδόθηκε την ίδια χρονιά με τη μελέτη του Humphreys (C. P. E. Nothaft, Dating the Passion: Τhe life of Jesus and the emergence of scientific chronology (200-1600), Leiden, Brill, 2011) φανερώνει πως ο σχολαστικός θεολόγος και φιλόσοφος του 13ου αιώνα Ρογήρος Βάκων είναι ο πρώτος που με τη χρήση της αστρονομίας ανασύνθεσε τα αρχαία ημερολόγια και πρότεινε την ίδια ακριβώς ημερομηνία της σταύρωσης του Ιησού με τον συγγραφέα μας. Ίσως τότε σκεφτεί κανείς, αν αυτό μπορούσε να γίνει εφικτό τόσο παλιά, ποια η συμβολή λοιπόν του Ηymphreys στο όλο ζήτημα; Ο βρετανός φυσικός έχει μελετήσει εξονυχιστικά όλα τα δεδομένα και από την πρώτη του δημοσίευση το 1983 σε συνεργασία με τον αστροφυσικό του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Graeme Waddington, έχει επαληθεύσει την ίδια ημερομηνία με τις πλέον πρόσφατες μεθόδους της αστρονομίας. Στους υπολογισμούς του λαμβάνει και τα δύο ενδεχόμενα που έκαναν αρκετούς από τους καινοδιαθηκολόγους που έχουν ασχοληθεί με τον Ιστορικό Ιησού να είναι παλαιότερα επιφυλακτικοί. Δεν είναι τυχαίο πως όλοι αυτοί οι σπουδαίοι βιβλικοί

ΘΕΟΛΟΓΙΑ ερευνητές δέχονταν τις προτεινόμενες ημερομηνίες θανάτου του Ιησού, έστω και αν μοιράζονταν στην επιλογή του έτους 30 ή 33 μ.Χ. Στην επιλογή της δεύτερης χρονολογίας ο Ηumphreys όμως οδηγείται όχι με μία αλλά με δύο και μάλιστα ανεξάρτητες μεταξύ τους προσεγγίσεις, οι οποίες επιβεβαιώνουν την ίδια ακριβώς ημερομηνία. Ο αστροφυσικός Waddington ετοίμασε πολλά από τα σχέδια αυτού του βιβλίου προκειμένου να κατανοήσουν οι περισσότεροι αναγνώστες που δεν είναι εξοικειωμένοι με την παρατήρηση των ουρανίων σωμάτων την κίνησή τους και το ρόλο τους στον υπολογισμό του χρόνου. Για το πόσο σημαντικό είναι το ζήτημα αυτό για τους μελετητές της Καινής Διαθήκης επιτρέψτε μου να αναφέρω πως ο ομότιμος σήμερα καθηγητής κ. Ιωάννης Καραβιδόπουλος το 1997 είχε καλέσει στο μάθημα της Θεολογίας της Καινής Διαθήκης έναν ειδικό από τη Σχολή των Θετικών Επιστημών για να μας παρουσιάσει τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζεται ο εορτασμός του πάσχα. Η ημερομηνία του εορτασμού του πάσχα είχε αποτελέσει πρόβλημα ήδη από τα πρώτα χρόνια στα μέλη της εκκλησίας. Οι Τεσσαρεσκαιδεκατίτες επέμεναν να γιορτάζουν το χριστιανικό πάσχα μαζί με το ιουδαϊκό στις 14 του Νισάν ανεξάρτητα από την ημέρα και φυσικά εξακολουθούσαν να μην υπακούν στην απόφαση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου μετά τον καθορισμό του για το σύνολο του χριστιανικού κόσμου να εορτάζεται πάντα Κυριακή. Το βιβλίο του Humphreys είναι αποτέλεσμα μιας πολύχρονης και κοπιαστικής επιστημονικής μελέτης ενός ικανότατου συγγραφέα, ο οποίος καταφέρνει να κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο μέχρι το τέλος. Το βιβλίο προσφέρεται για ανάγνωση από ένα ευρύ κοινό και δεν απευθύνεται μόνο σε θεολόγους. Για το λόγο αυτό πρότεινα τη μετάφρασή του στα ελληνικά. Ο Humphreys

WWW.ORTHODOXIA.INFO

αναζητά στοιχεία στα ευαγγέλια σαν αστυνομικός επιθεωρητής που προσπαθεί να εξιχνιάσει έναν φόνο, αναλύει και συνθέτει όσα ανακαλύπτει με την ακρίβεια ενός φυσικού επιστήμονα, πάνω απ’ όλα όμως, σέβεται και αναγνωρίζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των θρησκευτικών κειμένων σαν πιστός που αναζητά σε αυτά τον Θεό του. Έψαχνα καιρό ένα καλό βιβλίο που ο κ. Καραδέδος μου είχε ζητήσει να μεταφραστεί στα ελληνικά και να απευθύνεται σε ένα ευρύτερο κοινό. Τα βιβλία των ελλήνων καινοδιαθηκολόγων ήταν εξαιρετικά εξειδικευμένα και δυστυχώς ακατάλληλα για τον σκοπό αυτό. Τα περισσότερα θεολογικά βιβλία που μεταφράζονται στα ελληνικά δεν είναι βιβλικά, ενώ κάθε χρόνο αρκετοί άνθρωποι με ρωτούσαν με αφορμή το Πάσχα διάφορα πράγματα σχετικά με τις τελευταίες ημέρες του Ιησού και δεν μπορούσα να τους προτείνω κάποιο βιβλίο που θα διάβαζαν άνετα και σίγουρα θα εύρισκαν απαντήσεις. Θυμάμαι πριν χρόνια, όταν είχα διαβάσει το Ιστορικό πρόσωπο του Ιησού του E. P. Sanders το 1996 με είχε συγκλονίσει. Το βιβλίο αυτό παρέμενε για αρκετό καιρό στις πρώτες θέσεις των πλέον ευπώλητων βιβλίων σε μεγάλα βιβλιοπωλεία της Ελλάδας. Σήμερα είναι πια ξεπερασμένο και δεν διατηρεί σε καμία περίπτωση την ένταση που έβγαζε τότε. Ήθελα λοιπόν κάτι αντίστοιχο. Να είναι επιστημονικό αλλά και συναρπαστικό και κυρίως να μπορεί ο κάθε αναγνώστης να παρακολουθεί τις πληροφορίες χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε βοήθεια. Βρήκα το βιβλίο του Humphreys εξαιρετικά ενδιαφέρον, όταν το διάβασα για πρώτη φορά και αφού μελέτησα προσεκτικά τις βιβλιοκρισίες στα ειδικά βιβλικά επιστημονικά περιοδικά πρότεινα στον εκδοτικό οίκο Μέθεξις να αναλάβει τη μετάφραση και έκδοσή του στην Ελλάδα. Το δύσκολο έργο της μετάφρασης

Το κείμενο αποτελεί ομιλία του κ. Γκουτσιούδη (πρώτος από δεξιά) κατά την παρουσίαση του βιβλίου «Η ημέρα που σταυρώθηκε ο Ιησούς» απ’ όπου και η σχετική φωτογραφία

ΦΩΤΟ: Andrij Krochak - Ιωάννης Μπαμπατζιάνης

Η ημερομηνία του εορτασμού του πάσχα είχε αποτελέσει πρόβλημα ήδη από τα πρώτα χρόνια στα μέλη της εκκλησίας. Οι Τεσσαρεσκαιδεκατίτες επέμεναν να γιορτάζουν το χριστιανικό πάσχα μαζί με το ιουδαϊκό στις 14 του Νισάν

ενός τέτοιου βιβλίου ανέλαβε η κ. Ανίτα Κλήμη, ιδιοκτήτρια φροντιστηρίων ξένων γλωσσών με μεταφραστικές σπουδές και θεολόγος που κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην Καινή Διαθήκη και την ερμηνεία της. Καταλληλότερο μεταφραστή δεν θα μπορούσα να βρω και το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό. Η κ. Κλήμη και ο κ. Καραδέδος κοπίασαν περισσότερο από όσο έπρεπε και κυρίως άντεξαν την ομολογουμένως πολλές φορές απίστευτη πίεση που εγώ προσωπικά τους ασκούσα. Δεν θυμάμαι ειλικρινά πόσες διορθώσεις έχουμε κάνει και άλλες πόσες φορές τους ζήτησα να ξαναδούμε το κείμενο χωρίς τελικά να αλλάξουμε κάτι.Ο κ. Καραδέδος δέχθηκε και κανόνισε να μας επιτραπεί η αλλαγή στον τίτλο του βιβλίου που πρότεινε η κ. Κλήμη. Δέχθηκε επίσης τη δική μου πρόταση να κρατήσει την τιμή του βιβλίου όσο χαμηλότερα γίνεται. Αν η τιμή του βιβλίου ήταν υψηλή θα ήταν εμπόδιο για πολλούς ενδιαφερόμενους. Το 62

ΘΕΟΛΟΓΙΑ

πρωτότυπο αριθμεί 260 σελίδες και πωλείται προς 21 ευρώ, ενώ η ελληνική μετάφραση εκδόθηκε σε διαφορετικό μέγεθος, αποτελείται από 434 σελίδες, αισθητικά το εξώφυλλο υπερέχει όλων των μεταφρασμένων εκδόσεων, τυπώθηκε σε καλύτερο ποιοτικά χαρτί και μπορείτε να το βρείτε στα βιβλιοπωλεία 14-18 ευρώ. Αποφασίσαμε η παράθεση των αρχαίων κειμένων να γίνεται σχεδόν παντού σε μετάφραση και όχι από τα πρωτότυπα κείμενα. Το κείμενο της Αγίας Γραφής που χρησιμοποιείται προέρχεται από τη μετάφραση στη δημοτική (Η Αγία Γραφή. Μετάφραση από τα Πρωτότυπα Κείμενα, έκδοση Ελληνική Βιβλική Εταιρία, Αθήνα 1997). Αυτή η προσαρμογή του βιβλίου έγινε κυρίως για πρακτικούς λόγους. Να μην εμποδίζει τίποτα τον ανυποψίαστο αναγνώστη να παρακολουθήσει το πλήθος των πληροφοριών που το βιβλίο προσφέρει προκειμένου να κατανοήσει το πλαίσιο των ευαγγελικών διηγήσεων. Αυτό 63

δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν ήμασταν ρεαλιστές. Γνωρίζουμε ότι ένα τέτοιο βιβλίο που προκαλεί παραδοσιακές αντιλήψεις πολύ καλά ριζωμένες στην πλειοψηφία των πιστών δεν θα ήταν καλοδεχούμενο απ’ όλους. Για κάποιους δεν θα αποτελούσε ποτέ αφορμή σκέψης και μελέτης. Εκκλησιαστικά ιστολόγια ή ιστοσελίδες μητροπόλεων που ας σημειωθεί είναι σε άμεση συνεργασία με το Τμήμα θεολογίας για πολλά χρόνια, αν και έδειξαν ένα ενδιαφέρον δεν προχώρησαν ποτέ σε ανάρτηση του βιβλίου. Το δε βιβλιοπωλείο της Αποστολικής Διακονίας στη Θεσσαλονίκη ενώ προμηθεύεται σχεδόν όλα τα θεολογικά βιβλία των εκδόσεων Μέθεξις, το μόνο που αρνήθηκε είναι αυτό του Humphreys και μάλιστα και μετά τις διευκρινήσεις του κ. Καραδέδου. Ασφαλώς μπορεί κανείς να μη συμφωνεί με τα πορίσματα του συγγραφέα ή τη μέθοδο προσέγγισης των βιβλικών κειμένων που αυτός ακολουθεί. Για να είμαι

ειλικρινής δεν περιμένω κάποιος από τους βιβλικούς θεολόγους μας να συμφωνεί με την ερμηνεία που ο Humphreys προτείνει σε πολλές περικοπές των ευαγγελίων ή των Πράξεων. Είμαι βέβαιος όμως πως όλοι τους θα εκτιμήσουν την προσφορά της έρευνας του βρετανού φυσικού στην καλύτερη κατανόηση των δύο κεντρικών θεμάτων της τελευταίας εβδομάδας του Ιησού. Αναγνωρίζω ότι ο χαρακτήρας του τελευταίου δείπνου του Ιησού παραμένει ένα εξαιρετικά δύσκολο πρόβλημα, καθαρά ερμηνευτικό ή απλώς ημερολογιακό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να ισχύει και ένας συνδυασμός των παραπάνω. Τα τελευταία χρόνια έχουν δημοσιευτεί ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες θέσεις σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά. Πριν μερικά χρόνια ο ρωμαιοκαθολικός καινοδιαθηκολόγος Joseph Fitzmyer σε μία μελέτη του για την ερμηνεία της Γραφής (The Interpretation of Scripture, Mahwah, New Jersey, Paulist, 2008) οριοθέτησε πολύ εύστοχα κατά τη γνώμη μου τα στρώματα της ευαγγελικής παράδοσης. Όσα είπε και έκανε ο Ιησούς ανήκουν στο πρώτο στρώμα και ανάγονται στο διάστημα μέχρι το 33 μ.Χ. Το δεύτερο στρώμα περιλαμβάνει όσα κήρυξαν και διέδωσαν για όσα είπε και έκανε ο Ιησούς οι μαθητές του στενού ή του ευρύτερου κύκλου (33-65 μ.Χ.) Όσα τέλος κατέγραψαν οι ευαγγελιστές από το 65 μ.Χ. και έπειτα ανήκουν σε ένα τρίτο στρώμα. Αυτά βέβαια δεν είναι όλα όσα είπε και έκανε ο Ιησούς αλλά όσα τελικά επέλεξαν οι συγγραφείς των ευαγγελίων να μας παρουσιάσουν, αφού προηγουμένως τα άκουσαν από τους μαθητές του και φυσικά τα επεξεργάστηκαν. Το πρόβλημα λοιπόν είναι ότι τα κείμενα που έχουμε σήμερα στα χέρια μας αποτελούν το τρίτο στρώμα και η τεράστια δυσκολία που συναντά κανείς είναι να οδηγηθεί κάτω από αυτά στο πρώτο και

αρχικό στρώμα. Ο Humphreys το επιχειρεί, είναι ενημερωμένος βιβλιογραφικά, αναγνωρίζει τις αδυναμίες του στην ερμηνεία των κειμένων, εφαρμόζει τη λογική των θετικών επιστημών και προσφέρει κάτι εκπληκτικό. Μας βάζει να ξαναδιαβάσουμε τις γνωστότερες διηγήσεις από τις τελευταίες ημέρες του Ιησού και να τον ακολουθήσουμε με πάθος στην προσπάθεια της ανασύνθεσής τους. Ο καθηγητής Ιan Howard Marshall κλείνει το προλόγισμα στην αγγλική έκδοση του βιβλίου με τα παρακάτω λόγια: «Η έρευνα προχωρά συχνά προσφέροντας νέες προτάσεις, οι οποίες μπορούν να αποδειχθούν αργότερα λανθασμένες εξολοκλήρου ή εν μέρει, αλλά λειτουργούν ως προκλήσεις έρευνας ικανοποιητικότερων λύσεων. Το βιβλίο αυτό ανήκει στην κατηγορία των τολμηρών, ευφάνταστων και δυναμικών εκείνων ερμηνειών που χαρακτηρίζονται πρωτοποριακές». Γιατί ένας σημαντικός σύγχρονος ερμηνευτής του κατά Λουκάν δέχτηκε να προλογίσει το βιβλίο κάποιου ευσεβή θετικού επιστήμονα με πολλές από τις ερμηνευτικές θέσεις του οποίου, εκτιμώ ότι ενδεχομένως δεν συμφωνεί; Πιστεύω ότι εκτίμησε την πρωτοτυπία στην παρουσίαση των πορισμάτων μιας έρευνας τριάντα και πλέον χρόνων. Το καλό βιβλίο δεν είναι αυτό που συμφωνείς μαζί του αλλά εκείνο που διαβάζεις κάθε σελίδα του με το ίδιο αμείωτο ενδιαφέρον, δεν το αφήνεις από τα χέρια σου μέχρι να το τελειώσεις και σίγουρα δεν σου θυμίζει κάποιο άλλο που έχεις διαβάσει παλιότερα. Το βιβλίο του Humphreys δεν στερείται τίποτα από αυτά.

ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΝΕΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ blogs.auth.gr/moschosg

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

WWW.ORTHODOXIA.INFO

ερωτηματα για την ανασταση του κυριου με «Πίστη και λογική»

Χριστός Ανέστη Αληθώς Ανέστη

Από τον Μανώλη Μελινό

Πρωτίστως ασφαλώς με την πίστη, αλλά και με την λογική, θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε το κορυφαίο Γεγονός της Aναστάσεως του Kυρίου, ακολουθώντας το μονοπάτι της Aπολογητικής, με έμπειρο ανιχνευτή-ξεναγό τον Aρχιμανδρίτη κ. Iωάννη Kωστώφ θεολόγο και φυσικό, στον οποίον ο υπογράφων θεολόγος συγγραφέας Μανώλης Μελινός θέτει τα σχετικά ερωτήματα με «Πίστη και λογική»!

WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΠΙΣΤΗ & ΠΑΡΑΔΟΣΗ Nα περάσουμε, πάτερ, σ’ αυτό καθ’ αυτό το Γεγονός της Αναστάσεως. π.Ι: Ας μπούμε, λοιπόν, στο Γεγονός. Τόννοι μελάνης έχουν χυθεί, καθώς οι αρνητές γράφουν –όπως έλεγε ο μακαριστός π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος, καπνίζοντας και καπνίζουν γράφοντας και γενικώς γράφουν ό,τι τους... καπνίσει– για το Γεγονός της Αναστάσεως. Διαφεύγουν, όμως από την προσοχή τους μερικά στοιχεία, τα όποια είναι αποδείξεις της αληθείας των Ευαγγελίων.

Εμφάνιση σε γυναίκες

Είναι κατ’ αρχήν χαρακτηριστικόν ότι οι ιεροί Ευαγγελιστές αναφέρουν πώς ο Χριστός τις πρώτες εμφανίσεις Του μετά την Ανάσταση τις έκανε σε γυναίκες. Αυτή η αναφορά είναι απόδειξη ότι οι Ευαγγελιστές αναφέρουν ένα πραγματικό γεγονός και δεν προβαίνουν σε μια φανταστική επινόηση. Γιατί; Απλούστατα διότι, αν επινοούσαν την εμφάνιση του Αναστάντος Κυρίου και ήθελαν να γίνει πιστευτή ή διαβεβαίωσή τους, θα την ενέτασσαν στον κοινωνικό περίγυρο της εποχής των στον όποιον, ως γνωστόν, ή γυναίκα κατείχε πολύ χαμηλή θέση. Εθεωρείτο υποτιμητικό για έναν άνδρα και μάλιστα διδάσκαλο του Νόμου –όπως θεωρούσαν τον Χριστό– να συνομιλεί με γυναίκες. Οι ίδιοι οι Απόστολοι παραξενεύθηκαν –πριν φωτισθούν, βέβαια, από το Άγιο Πνεύμα κατά την Hμέρα της Πεντηκοστής– όταν είδαν τον Κύριο να συνομιλεί με την Σαμαρείτιδα (Ιω. δ΄ 27). Αν, λοιπόν, οι Ευαγγελιστές «κατασκεύαζαν» την εμφάνιση του Αναστάντος Χριστού, δεν θα ανέγραφαν καθόλου εμφάνιση σε γυναίκες, ακριβώς για να γίνουν πιστευτοί. Tο ότι το κάνουν, παρά τον κίνδυνο να μη γίνουν πιστευτοί, σημαίνει ότι έλαβε χώρα πραγματικά το περιστατικό αυτό, της εμφανίσεως δηλαδή του Αναστάντος και, κατά συνέπειαν, της Αναστάσεως. Αυτό είναι το ένα στοιχείο.

Διακριτική η Ανάσταση

Το δεύτερο είναι το εξής: Η Σταύρωση, πού συνιστά την άκρα 66

ΦΩΤΟ: M.Μελινός

Αν η Σταύρωση και η Ανάσταση ήσαν επινοήσεις των Ευαγγελιστών, θα παρουσιάζονταν ακριβώς αντίθετα: διακριτική η Σταύρωση και θριαμβευτική η Ανάσταση. Δεν είναι όλ’ αυτά απόδειξη αντικειμενικής περιγραφής γεγονότων, εκ μέρους των ιερών συγγραφέων;

ταπείνωση του Κυρίου, το ατιμοτικότερο γεγονός της ζωής Του, παρουσιάζεται μολαταύτα στα Ευαγγέλια, χωρίς την παραμικρή έκφραση συμπαθείας και εξωραϊσμού του προσώπου Του. Πρόκειται για «εξοργιστικά» ξηρή και ψυχρή περιγραφή, σε ολοφάνερη αντίθεση με τα πραγματικά μυθιστορήματα πού ωραιοποιούν τον καλό πρωταγωνιστή τους- πού τον παρουσιάζουν χωρίς ελαττώματα και με πλήρη αποδοχή από τον περίγυρό του. Κάνει μάλιστα εντύπωση, ότι δεν αποσιωπάται από τους Ευαγγελιστές ούτε καν το γεγονός ότι μεγάλο τμήμα του λαού αποδοκίμαζε τον Κύριο, ζητούσε την θανατική καταδίκη Του και –Εσταυρωμένο πλέον– τον χλεύαζε και τον περιγελούσε. Tον βαθμό της σημασίας του πράγματος αυτού, μπορούμε να κατανοήσουμε αν σκεφθούμε τα ρεπορτάζ των διαφόρων εφημερίδων σήμερα, όταν περιγράφουν τις εκδηλώσεις του λαού για τους πολιτικούς τους οποίους υποστηρίζουν: Αποσιωπούν τις αποδοκιμασίες και προβάλλουν μόνο τις επιδοκιμασίες. Αντίστοιχα –αλλά αντίστροφα προς τα μυθιστορήματα και τις εφημερίδες– το λαμπρότατο Γεγονός της Αναστάσεως, τα Ευαγγέλια δεν το προβάλλουν με τυμπανοκρουσίες, δεν το εμφανίζουν ως «αποσβολωτικό» και «συντριπτικό» για τους εχθρούς του Κυρίου. δεν εμφανίζουν τον Αναστάντα ως θορυβοποιό δημαγωγό –με την αρνητική σημασία του όρου αυτού– ούτε ως κεραυνοβολούντα τους σταυρωτές Του. Tον εμφανίζουν αθόρυβο, διακριτικό, «σαν αύρα, σαν πνοή, σαν φως, σαν ορθρινή δροσοσταλίδα», όπως σημειώνει και ο ποιητής. Ο άγιος Γρηγόριος ο Διάλογος τονίζει με δύναμη: Ο Κύριος «θέλησε να φανεί ενώπιον των υπερήφανων νεκρός, ενώπιον των ταπεινών αναστημένος, ούτως ώστε και οι δύο να βλέπουν, άλλα εκείνοι να καταφρονούν, ενώ αυτοί να σέβονται και να αγαπούν. Από αυτό το μυστήριο συνέβη ώστε, την ώρα πού οι υπερήφανοι αντικρύζουν την ατιμία του θανάτου, οι ταπεινοί δέχονται την δόξα της εξουσίας κατά του θανάτου» (Βίοι άγνωστων ασκητών, σ. 118).

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΠΙΣΤΗ & ΠΑΡΑΔΟΣΗ

WWW.ORTHODOXIA.INFO

ΠΙΣΤΗ & ΠΑΡΑΔΟΣΗ Λοιπόν, αν η Σταύρωση και η Ανάσταση ήσαν επινοήσεις των Ευαγγελιστών, θα παρουσιάζονταν ακριβώς αντίθετα: διακριτική η Σταύρωση και θριαμβευτική η Ανάσταση. Δεν είναι όλ’ αυτά απόδειξη αντικειμενικής περιγραφής γεγονότων, εκ μέρους των ιερών συγγραφέων;

Μερικές αποδείξεις περί Αναστάσεως

Μ.Μ.: Πάτερ Ιωάννη, είναι πραγματικά πολύ ενδιφέροντα τα στοιχεία αυτά. Πιστεύω όμως ότι τον δάκτυλό μας δεν τον έχουμε ακόμη τοποθετήσει «επί τον τύπον των ήλων». Έτσι δεν είναι; π.Ι.: Ακριβώς, ακόμη στα εισαγωγικά είμαστε. Ρωτάνε μερικοί: Υπάρχουν αποδείξεις για την Ανάσταση; Μια κατηγορία αποδείξεων, τις οποίες εμείς προσφέρουμε για την Ανάσταση, είναι φυσικού τύπου, θα μπορούσα να πω. Δηλαδή, όπως στην Φυσική αποδεικνύεται η ύπαρξη ενός σωματιδίου, από τ’ αποτελέσματά του και στην Αστρονομία η ύπαρξη ενός αστέρος από τις επιδράσεις του στο περιβάλλον του, έτσι και η Ανάσταση αποδεικνύεται από τ’ αποτελέσματα τα όποια επέφερε στην ζωή των Αποστόλων, των Χριστιανών κάθε εποχής και στην ανθρώπινη ιστορία. Μ.Μ.: Ας δούμε τις άμεσες αποδείξεις. Τί ζιζάνια αμφιβολιών θα ξεριζώσετε τώρα; π.Ι.: Ισχυρίζονται μερικοί ότι δεν έλαβε χώραν η Ανάσταση, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν έλαβε χώραν η Σταύρωση κι ο θάνατος του Κυρίου. Άλλοι λεν ότι ναι μεν ο Χριστός σταυρώθηκε, άλλα δεν ανέστη και δεν ανέστη, διότι δεν... πέθανε πάνω στον σταυρόν! Απλώς –ισχυρίζονται– υπέστη μια σοβαρή ταλαιπωρία, αλλά τον περιποιήθηκαν κάποιοι ή οι Μαθητές Του και ξαναβρήκε τις αισθήσεις Του και τις δυνάμεις Του. Η τρίτη θέση λέει, ότι όντως σταυρώθηκε, όντως απέθανε, αλλά δεν ανέστη, διότι δεν μπορούσε ν’ αναστηθεί –κανένας άνθρωπος δεν μπορεί ν’ αναστηθεί– και ότι, απλώς, κυοφορήθηκε μια κολοσσιαία απάτη... Συνοψίζοντας όλες αυτές τις θέσεις ή μάλλον 68

αντιθέσεις, οδηγούμαστε στην λογική σκέψη ότι αν είχε συμβεί ένα έστω απ’ όλ’ αυτά, οι πρώτοι πού θα το γνώριζαν, θα ήσαν οι Ιουδαίοι της εποχής του Κυρίου. Πρώτον, δεν μπορούσαν οι Απόστολοι να γράφουν ότι σταυρώθηκε και οι Ιουδαίοι –πού έζησαν τα γεγονότα– να μη το διαψεύσουν αν ήταν ψευδές... Το ίδιο θα έπρεπε να πει κανείς, αν δεχθεί ότι σταυρώθηκε μεν, άλλα δεν πέθανε και ότι τον επανέφεραν στην ζωήν. Αποκλείεται όμως και οι Μαθητές Του να τον είδαν σε τέτοια εξάντληση, να τον περιποιήθηκαν επί μήνες για να συνέλθει και να βγήκαν μετά να κηρύξουν στα πέρατα της οικουμένης ότι νίκησε τον θάνατον –αυτό ήταν το κέντρο του κηρύγματος των– και να δώσουν μάλιστα και την ζωή τους, διαβεβαιώνοντας το Γεγονός αυτό. Είναι τελείως παράλογον, ο αιμόφυρτος και τελείως καταπονημένος Κύριος να δώσει στους Μαθητές εικόνα ένδοξου νικητή του θανάτου, αν υποθέσουμε ότι επιβίωσε και βγήκε από τον Τάφο. Αθεμελίωτη επίσης είναι η τρίτη θέση, ότι δηλαδή σταυρώθηκε, απέθανε, άλλα δεν ανέστη διότι το μέγιστο τεκμήριο της Αναστάσεως είναι ο κενός Τάφος. Αν δεν ανέστη, τότε γιατί οι εχθροί Του δεν παρουσίασαν το Σώμα Του; O Τάφος είναι δίπλα στην περιοχή της Σταυρώσεως και εφρουρείτο από τους εχθρούς Του, Ιουδαίους και Ρωμαίους. Κανείς δεν μπορούσε να προσεγγίσει και πολύ περισσότερο να κλέψει το Σώμα του Χριστού. Πώς, λοιπόν, οι Μαθητές θα έκλεβαν το Σώμα Του; με βία ή με δωροδοκίαν; Αλλά δεν είχαν δυνατότητα γι’ αυτά. Πτωχοί και αδύνατοι ήσαν. Εξάλλου, σε μια τέτοια περίπτωση, πώς θα ερμηνευθεί ή ολοκληρωτική μεταβολή της δειλίας τους σε ανδρεία μέχρις αυτοθυσίας; Τέλος, αν πίστευαν ότι θ’ αναστηθεί, δεν χρειαζόταν να κλέψουν το Σώμα Του. Αν, πάλι, δεν πίστευαν, τότε γιατί να το κλέψουν; για να πουν ότι ανέστη; Μα η απογοήτευση από την διάψευση των ελπίδων τους, κάθε άλλο παρά θριαμβολογίες θα προκαλούσε. Κι εξάλλου τί θα κέρδιζαν από το κήρυγμα της

Ο Μανώλης Μελινός είναι Θεολόγος συγγραφέας, διευθυντής Βιβλιοθήκης της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος http://www.manolismelinos.com

Αναστάσεως; Μόνο ταλαιπωρίες, διωγμούς και θάνατο. Με άλλα λόγια «έπαιζαν κορώνα-γράμματα» το κεφάλι τους... Αν, λοιπόν, οι Μαθητές δεν πίστευαν στην Ανάσταση του Χριστού, δεν θα είχαν λόγο να κλέψουν το νεκρό Σώμα Του, μια και αυτό μόνο μπελάδες θα τους προκαλούσε. Για να θελήσουν να μπουν στους μπελάδες αυτούς, όντας φυσιολογικοί άνθρωποι –καθώς δείχνει η μετέπειτα ζωή τους– αυτό αποδεικνύει ότι Tον είχαν δει πράγματι Αναστημένο. Θα πρέπει, τέλος, να σημειώσουμε ότι ήταν εντελώς άσκοπο να κλέψουν το Σώμα του Χριστού οι εχθροί Του. Γιατί, εξάλλου, έβαλαν φρουρούς και δεν το έπαιρναν αμέσως και δεν θα το παρουσίαζαν μόλις άρχιζε το περί Αναστάσεως κήρυγμα των Αποστόλων, ακριβώς για να καταστρέψουν την ιεραποστολή τους; Σ’ όλη, λοιπόν, την επιχειρηματολογία περί κλοπής, η απάντηση είναι μία και μόνη: ο κενός Τάφος στον όποιο τοποθετήθηκε το Σώμα του Κυρίου, σφραγίσθηκε, εφρουρείτο και μετά τον σεισμό δεν βρέθηκε εκεί. Δεδομένης, συνεπώς, της Tαφής, αποκλειόμενης της κλοπής και διαπιστωθέντος του κενού του Τάφου, μόνο μία εξήγηση μένει: Αυτό το όποιο κήρυξαν και επιβεβαίωσαν με την ζωή τους οι Απόστολοι: Ότι ο Κύριος ανέστη! Kαι μία τελευταία λεπτομέρεια: Στον κενό Τάφο είχαν μείνει «τα οθόνια (τά εντάφια σπάργανα) κείμενα μόνα» (Λουκ. κδ΄ 12), χωρίς να περιέχουν δηλαδή το Σώμα του Κυρίου και μάλιστα κανονικά τακτοποιημένα, ακριβώς όπως ήσαν όταν το περιέκλειαν. Ποιος θα πήγαινε να κλέψει το Σώμα του Χριστού και θα καθόταν εκείνη την ώρα να το ξετυλίξει από τα σάβανα της εποχής εκείνης και στην συνέχεια να τους ξαναδώσει το προηγούμενο σχήμα; δεν θα το έπαιρνε όπως-όπως, για να μη προλάβουν να τον συλλάβουν; Μετά απ’ όλα αυτά, το μόνο το όποιο μένει είναι να θυμηθούμε τον Ιερόν Αυγουστίνο που λέει: «Άπιστοι, δεν είσαστε δύσπιστοι, είσαστε οι πλέον εύπιστοι. Διότι δέχεσθε τα πλέον παράλογα και ανόητα, για να μη δεχθείτε ένα, το θαύμα!».

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO ΤΕΥΧΟΣ 03 | ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

ΠΡΟΤΑΣΗ

«Καλό Πάσχα»

Ας μιλήσουμε για ένα ξεχωριστό θρησκευτικό βιβλίο

λησιάζει το Άγιο Πάσχα και ένα ερώτημα ταλανίζει γονείς, νονούς και νονές. Εκτός από την όμορφη πασχαλινή λαμπάδα τι δώρο να πάρω φέτος στα παιδιά; Οι επιλογές πολλές Το βιβλίο αναμφίβολα είναι σχεδόν πάντα μέσα στις επικρατέστερες επιλογές αν και θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί όχι πάντοτε η πρώτη. Τι είδους βιβλίο όμως; Τι θέση έχει σε αυτή την επιλογή ένα θρησκευτικό παιδικό βιβλίο; Η αλήθεια είναι ότι ζούμε στην ηλεκτρονική εποχή της εικόνας και της γρήγορης πληροφόρησης. Εικόνες, εντυπώσεις, τάσεις και απόψεις όσο γρήγορα έρχονται σε μας άλλο τόσο γρήγορα χάνονται, φεύγουν ξεχνιούνται. Αν και το παιδί σήμερα βομβαρδίζεται από ένα καταιγισμός εικόνας και ήχου το βιβλίο όμως παραμένει πάντα ένας πιστός, ζεστός φίλος στη ζωή του παιδιού. Τι θέση έχει όμως το θρησκευτικό παιδικό βιβλίο; Το θρησκευτικό βιβλίο έρχεται να αγγίξει την παιδική ψυχή και να προσφέρει ένα πνευματικό ταξίδι φωτισμένο από το λόγο του θεού. Το θρησκευτικό παιδικό βιβλίο σαν WWW.ORTHODOXIA.INFO

Από την Πηνελόπη Μωραΐτου ένα καραβάκι με ανοιγμένα τα κατάλευκα πανιά του ταξιδεύει το παιδικό μυαλό σε μια θάλασσα συναισθημάτων και γνώσεων. Σαν ένας πίνακας ζωγραφικής χρωματίζει την παιδική φαντασία με χιλιάδες αποχρώσεις ελπίδας, ανθρωπιάς και αγάπης. Το σύγχρονο θρησκευτικό παιδικό βιβλίο είναι ελκυστικό, χαρούμενο, ανάλαφρο και διασκεδαστικό έτσι ώστε να το αγαπήσουν τα παιδιά και να μπορέσει να ανταγωνιστεί τα άλλα παιδικά βιβλία του εμπορίου. Ένα τέτοιο παιδικό βιβλίο είναι το «Καλό Πάσχα». Πολύχρωμο, γεμάτο χαρούμενες εικόνες ταξιδεύει μέσα από τις σελίδες τους τα παιδιά στην Μεγάλη Εβδομάδα. Μέσα από παιχνίδια γνώσης, μνήμης, κρυπτόλεξα, σταυρόλεξα, παζλ, ζωγραφική, πασχαλιάτικες κατασκευές αλλά και συνταγές μαγειρικής για μικρούς μάγειρες και μαγείρισσες τα παιδιά μαθαίνουν για το Θείο Πάθος με ένα τρόπο απλό και δημιουργικό. Με το «Καλό Πάσχα» τα παιδιά αποκτούν έναν παιχνιδιάρη φίλο που θα κάνει να παίξουν, να μάθουν, να τραγουδήσουν αλλά και να μαγειρέψουν τις άγιες αυτές ημέρες.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΕΙΔΗΣΕΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ Γίνετε συνδρομητής τώρα

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ I