İlk Kadın Kimyagerimiz
“REMZİYE HİSAR” (1902 – 1992)
Dergimizin bu sayısında hem Kimya bilimi hem de Türkiye Cumhuriyeti için çok önemli bir kimyagerin Remziye Hisar`ın hayatını ele alacağız. Remziye Hisar Türkiye `nin ilk kadın kimyageridir. 1902 yılında Üsküp te doğan kimyager, sahip olduğu üstün zekası ile Davutpaşa’daki üç yıllık Mekteb-i İptidayiyi sadece 1 yılda bitirdi bu sırada daha 9 yaşında idi. Daha sonra İttihat ve Terakki Mektebine, oradan da Emirgan Rüştiyesi’ne geçti. 1919 yılında da yatılı olarak okuduğu Çapa’daki İstanbul Darülmuallimat’tan mezun oldu. Fen öğretmenleri bir müfettişle tartışıp istifa ettiğinden dolayı Darülmuallimat’taki fen dersleri iki sene kadar boş geçti. Bu sırada çok iyi bir öğrenci olduğundan, küçük sınıflara geometri ve matematik dersi verdi. Mezun olmasının ardından Darülfünun´un kimya bölümüne kaydını yaptıran Remziye Hisar, kimya bölümünü yeğlerken Türkiye´yi temsil eden bir ismin bulunmamasının kendisini üzmüş olmasından ötürü seçtiğini yakınlarına anlatırdı. Okulda arkadaşlarının müdür beyle birlikte Bakü’ye gitmeye karar vermesi üzerine kendisi de onlara katılarak, öğretmen olarak Azerbaycan’a gitti.
56
Bakü’de sonradan eşi olacak Doktor Reşit Süreyya Gürsey ile tanıştı ve bir süre sonra birlikte bölgedeki politik karışıklıklar nedeniyle yurda döndüler. Oğulları Feza Gürsey’in doğduğu yıl ise 1921’dir. Bir yıl sonra mektepten 2 hocası olan Kâzım Nami Bey’den Adana Darülmuallimat’ına müdür ve edebiyat hocası olarak atandığına dair bir mektup aldı ve Adana’ya gitti. Kısa bir süre sonra, Remziye Hanım buradan istifa ederek fen alanında çalışmak ve Türkiye’nin adını dünyaya tanıtmak üzere Paris’e Sorbonne Üniversitesi’ne gitti. Sorbonne’da o yıllarda Langevin, Madam Curie gibi çok önemli hocalar vardı. Biyokimya sertifıkası alan Hisar, Paris´te Maarif Vekaleti´nin verdiği bursla öğrenim gördü. Doktorasına başlayacağı dönemde bursu kesilen Hisar, Erenköy Lisesi´ne kimya öğretmeni olarak atandı. Öğrenimini yarım bırakmak zorunda kalarak yurda dönen Remziye Hisar, zorlu bir çaba sonucunda doktorasını yapmak üzere 1930 yılında yeniden Paris´e gitti. Doktora hocası Paul Pascal’dı.