ONS Uitgave 6-2013

Page 1

ons Magazine voor senioren

nummer 6

juni 2013

Zorgeloos wonen

Tips voor meer veiligheid en comfort Gouden combinatie:

huisdieren en senioren

Ademnood

Longziekte COPD

Sybrand Buma:

Boodschappen bij de boer:

‘Hier zijn de producten lekkerder!’

‘ Mantelzorg mag geen verplichting worden’


Advertentie ONS mei:Layout 1 30-5-2013 16:31 Page 1

Hoogsauerland alles inclusief vakantie

Mooie en perfekt verzorgde all-in vakanties

Gasthof Lindenhof Brilon-Wald ! oel !! v e g d erlan u a S t ar he a v r E Gasthof Lindenhof in het pittoreske plaatsje Brilon-Wald. Onze comfortabele accommodatie is centraal gelegen tussen de Hanzestad Brilon en de welbekende vakantiebestemmingen Willingen en Winterberg. Ideaal gelegen ten opzichte van de vele bezienswaardigheden en de vele uitstapjes in het Sauerland. Onze kamers zijn voorzien van comfortabele bedden, zitje, eigen badkamer met wc, douche en föhn, tv met Nl-se zenders, buitenterras, gratis gebruik internet, overdekte motor- en fietsenstalling en eigen parkeerplaats. ‘s Avonds is het heerlijk vertoeven in de gezellige Duitse stube of op het terras met een drankje. Ook zeer geschikt als groepsaccommodatie (30-40 pers).

ARRANGEMENTEN 2013 5-dagen / 4 overnachtingen o.b.v. alles inclusief.

4-dagen / 3 overnachtingen o.b.v. alles inclusief.

Aankomst: elke zondag juni t/m oktober)

Aankomst: elke donderdag (juni t/m oktober)

199

Inbegrepen: € ,95 Ontvangst met koffie en gebak Inclusief dagelijks ontbijtbuffet, lunch en een 3-gangendiner in ons panorama-restaurant. Gratis rondvaart over de Diemelsee Gratis uitstapjesboekje

159

Inbegrepen: € ,95 Ontvangst met koffie en gebak Inclusief dagelijks ontbijtbuffet, lunch en een 3-gangendiner in ons panorama-restaurant. Gratis rondvaart over de Diemelsee Gratis uitstapjesboekje

Tijdens uw verblijf zijn de consumpties van 17:00 t/m 24:00 uur gratis (Bieren, wijnen, frisdranken, vruchtensappen, Jenevers, Vieux) Centraal Reserveringsnummer 0049 - 2953-96 www.sauerlandhotels.nl

26 580 (NL-s gesproken)


welkom!

Colofon JAARGANG 3 NR. 06 - 2013 Ons is een uitgave van KBOBrabant en wordt 10 keer per jaar toegestuurd aan de 134.500 leden. Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres). ISSN 2211-5277

Redactieadres Postbus 3240 5203 DE ’s-Hertogenbosch (073) 644 40 66 ons@kbo-brabant.nl Concept en realisatie mooi mag., Velp, Fabiënne Lansink, Pauline Mulder en Susanne Mullenders, www.mooimag.com Vormgeving Twin Media B.V. , Culemborg, Kristel Guit Advertenties Multor Media B.V., Arnhem, Richard Onnes (026) 376 34 69 richardonnes@multormedia.nl Lithografie Willem Grafische Bewerkingen, Halle Druk en afwerking Senefelder Misset, Doetinchem Lidmaatschap Indien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adres­ gegevens op www.kbo-brabant.nl. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBOBrabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Maar dit betekent niet dat toegestuurde foto’s en teksten automatisch geplaatst worden.

Beeld: Roy Lazet

Redactie KBO-Brabant Nadzja van der Knaap, Truus Noij, Wilma Schrover

‘Verplichte mantelzorg

weinig realistisch’ Mijn moeder zei vroeger wel eens: “Een moeder kan beter voor tien kinderen zorgen, dan tien kinderen voor een moeder”. Als deze tegeltjeswijsheid waarheid bevat, zoals dat zo vaak het geval is, hebben we toch een probleem nu gemeenten pleiten voor verplichte mantelzorg. Gemeenten worden door het rijk opgezadeld met de uitvoering van de AWBZ, een afkorting die we niet alleen maandelijks als inhouding op ons loon of pensioen tegenkomen, maar waar we ook een beroep op kunnen doen als we langdurige zorg nodig hebben. De overdracht van de AWBZ naar gemeenten gaat gepaard met een forse bezuinigingsmaatregel en gemeenten zijn dan ook naarstig op zoek naar antwoorden op toekomstige zorgvragen. Hier en daar wordt al geëxperimenteerd met verplichte mantelzorg door familieleden indien een van hen in een zorginstelling wordt opgenomen. Mijn ouders waren van de generatie met de grote gezinnen, maar wij als kinderen van die generatie hebben beduidend minder nakomelingen voortgebracht. Bovendien zien we dat deze nakomelingen meestal niet om de hoek wonen, dat ze vaak de rollen van kostwinner en opvoeder combineren, dat ze soms een eenoudergezin vormen, dat ze ingewikkelde schema’s hebben om hun kinderen naar sportclubjes, orthodontist of huiswerkbegeleiding te vervoeren, dat hun woonplaats zelden de plek is waar ze werken, dat ze vaker van baan veranderen, dat ze zich blijven bijscholen naast hun werk en dat hun pensioendatum opschuift. Velen van ons verlenen hand- en spandiensten in de gezinnen van deze drukbezette kinderen en moeten er niet aan denken hen met een extra taak te belasten: die van verplicht mantelzorger. De spreuk op het tegeltje is gedateerd, maar toch… Als tien kinderen het in de vorige eeuw niet konden, hoe moeten die twee of drie dat dan anno 2013 voor elkaar krijgen? Frans Slangen, voorzitter KBO-Brabant

ons 3


Applepie communicatie

Advertentie

...persoonlijke begeleiding tijdens uw winkelbezoek!

De dinsdag is voor ons! GRATIS KLEDING VERMAKEN GRATIS PARKEREN

Welkom bij Van Tilburg!

ALLES ONDER ÉÉN DAK VASTEKLANTENVOORDEEL

Op alle dinsdagen tot 31 juli 2013 worden lezers van ONS magazine extra in de watten gelegd bij Van Tilburg. Kom tussen 9.30 en 10.00 uur naar één van onze winkels met de onderstaande KBO-cheque. Onze gastvrouw staat in de Orangerie voor u klaar met een kopje koffie of thee en iets lekkers erbij. Na een korte rond leiding door onze winkel kunt u naar hartenlust winkelen, bijgestaan door uw persoonlijke kledingadviseuse. Dát noemen we bij Van Tilburg speciale aandacht!

UNIEK ASSORTIMENT GASTVRIJHEID ONLINE SHOPPEN

GRATIS KOFFIE OF THEE EN IETS LEKKER S!

DE “VOOR ONS” DINSDAGEN TOT 31 JULI 2013

10,20,-

NAMENS KBO BIEDEN WIJ U AAN:

TER WAARDE VAN: Lever deze cheque in en ontvang tien euro korting bij besteding vanaf 50 euro in één van onze winkels, niet in te wisselen voor contanten, maximaal één cheque per persoon.

N I S T E L R O D E

|

60 JAAR R A V E N S T E I N

10.000M 2 MODE | SCHOENEN | SPORT

NEEM

OOK

EENS

2.000M 2 MODE

EEN

KIJKJE

OP

Deze cheque is geldig t/m 31 juli 2013 Niet geldig in combinatie met andere acties of aanbiedingen.

|

S C H I J N D E L 1.000M 2 MANNENMODE

WWW.VANTILBURGONLINE.NL


inhoud

Magazine voor senioren

10

LEZEN

26

14 Zelfstandig wonen Maak van uw huis geen struikelblok! 26 New York Een duik in de geschiedenis van voormalig Nieuw Amsterdam 30 Ons kloppend hart KBO Roosendaal gaat digitaal 35 Onsje geluk Bep Kuijsters-Broekmans: ‘Beeldhouwen maakte mij een zelfverzekerder mens’ 36 Gelukkige baasjes Van oppasdier tot uitlaatservice: genieten van een huisdier! 46 Fietstassen vol KBO Ossendrecht bezoekt kaasboerderijen en pluimveehouderijen

ONS BELANG

46 35

10 In gesprek met Sybrand Buma ‘Een nationale seniorenraad is een prima idee’ 21 Gekleineerd en bedreigd Openheid over geestelijke mishandeling 39 Recht Huurwoning van moeder op zoon 41 Notaris Zijn uw huwelijksvoorwaarden nog up-to-date? 43 Gezondheid COPD: beschadigde longen door rook en gif

EN VERDER 6 Schrijf ons! 9 Fotoalbum 32 Ontspanning 34 Ons voordeel 50 Smakelijk eten 52 Puzzel mee en win! 55 Op zoek naar…

50

Speciaal voordeel voor lede n! Kijk op pagina 34

ons 5


Reageren op artikelen in Ons? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Mailen kan natuurlijk ook: ons@kbo-brabant.nl. Vergeet niet uw naam, adres en woonplaats te vermelden.

Schrijf

Handige agenda ‘Is het vandaag nou maandag of dinsdag? En wanneer komt de hulp ook alweer?’ Senioren met lichte dementie, afasie of die moeite hebben met onthouden, hebben vaak geen duidelijk zicht op de activiteiten van de dag. Daarom introduceert Stichting Doe Maar Zo! de agenda ‘Daginzicht’. Iedere dag heeft zijn eigen kleur en drie schrijfvelden voor de ochtend, middag en avond. Het is mogelijk afspraken weer te geven in taal, maar ook in beeld door middel van pictogrammen (stickers). De agenda biedt zo houvast om beter regie te voeren over het eigen leven. Wilt u het gratis proefexemplaar 2013 ontvangen? Ga dan naar www.daginzicht.nl.

‘Wat is ie geweldig leuk, de Ons verjaardagskalender!

E-mail aan politici In Ons 3 riepen wij KBO’ers op om een persoonlijke e-mail te sturen naar politiek Den Haag. Een van de schrijvers was de heer Lamet uit Hilvarenbeek; hij uitte zijn onvrede over het gekorte inkomen van gepensioneerden. Door een fictief rekenvoorbeeldje waarin hij de extra loonheffing ook toepast op het inkomen van Tweede Kamerleden, liet de heer Lamet de impact van de heffing zien. Lamet hoopt dat door zijn e-mail de politici zich zullen inspannen om de onrechtvaardige behandeling van gepensioneerden recht te zetten. VVD, SGP en 50Plus reageerden op zijn oproep.

ing Check uw reisvegoerzdenekbijer het maken rs ver Verschillende reisverzekeraa itenland, niet het eigen bu het in ten kos van medische u naast het verplicht eigen risico van uw zorgpolis. Als eld een extra eigen risico risico van 350 euro bijvoorbe zal de reisverzekering heeft gekozen van 500 euro, den. Gelukkig zijn er ook die 850 euro dus niet vergoe cht en vrijwillig eigen reisverzekeraars die het verpli ar het is dus wel even , ma risico wel volledig vergoeden l te www.k bo-brabant.n bsi we ze on opletten! Ga naar voor een overzicht.

Voorbeelden gezocht

Ik hang hem goed in het zicht en zal er met veel plezier reclame voor maken’

Zijn er binnen uw Afdeling unieke diensten of bijzondere activiteiten? Doet u iets waar andere Afdelingen hun voordeel mee zouden kunnen doen? Laat het ons weten! In een volgend nummer van Ons zetten wij graag succesvolle initiatieven op een rij. U kunt een beschrijving van uw dienst, activiteit of project mailen naar ons@kbo-brabant.nl o.v.v best practices.

(Ellie Brosens-Van Vliet, KBO Baarle-Nassau)

ons 6


ons! In memoriam Op 20 april overleed prof. Geert Braam op 83-jarige leeftijd. Tot het laatste moment bleef hij een strijd­ vaardig, idealistisch en bevlogen mens die als geen ander opkwam voor de belangen van kwetsbare ou­de­ ren. We zijn hem veel dank en respect verschuldigd.

‘We willen alle Brabantse senioren informeren over dementie’ Piet Delhaas (74) is voorzitter van de stuurgroep van het project Dementie, óók onze zorg!. Op verzoek en met financiële steun van de Provincie Noord-Brabant is het voorlichtingsproject van het VBOB dit jaar weer van start gegaan.

‘Ik discussieer graag met de jeugd, ze herinnert mij

eraan dat ik het vroeger ook niet wist’

Wat houdt het project in?

‘Door de vergrijzing neemt het aantal mensen met dementie flink toe. We willen senioren in Brabant informeren over de ziekte. Van 2013 tot 2015 organiseren we voorlichtingsbijeenkomsten. Hiervoor werken we samen met onder andere Alzheimer Nederland, Wmo-consulenten en huisartsen.’

(Karel Jonckheere, Vlaams auteur 1906-1993)

Hoe is de samenwerking met de Provincie?

‘Van 2009 tot 2011 gaven we ook al voorlichting en dat was een groot succes. De Provincie heeft daarom nu weer geld beschikbaar gesteld.’

Een dikke pluim voor…

Voor wie zijn de voorlichtingsbijeenkomsten?

Toon Hurkmans

‘Voor iedereen die interesse heeft. Meestal zijn er tussen de 200 en 500 mensen aanwezig. Er is een presentatie, een film en een discussie met een expertpanel. In twee uur wordt het publiek bijgepraat: wat zijn de symptomen, hoe ga je ermee om?’

In maart dit jaar werd Toon Hurkmans (91 jaar) uitgeroepen tot Vrijwilliger van het jaar 2012. Uit handen van de voorzitter van KBO Nuenen kreeg hij toen een beeldje en een oorkonde overhandigd. Op deze plaats wil ook KBO-Brabant hem bedanken voor zijn inzet. Toon is al 26 jaar lid van KBO Nuenen en heeft al die jaren de wekelijkse kaart- en koersbalmiddagen georganiseerd. Van de prijzen voor het rikken tot het klaarzetten van het meubilair: alles is altijd tot in de puntjes geregeld. Geweldig!

Waar en wanneer zijn de bijeenkomsten?

‘Alle 67 gemeenten in Noord-Brabant gaan we langs. Via de ouderenbonden, huis-aan-huisbladen en gemeentewebsites communiceren we waar en wanneer er een bijeenkomst is.’ Meer informatie over het project vindt u op www.vbob.nl. Bij vragen kunt u contact opnemen met het secretariaat: (073) 644 40 66, jcuppers@kbo-brabant.nl.

ons 7


Advertentie

A

A

N

B

I

E

D

I

N

G

K

B

O

-

L

E

D

E

N

LIEVER M DE BUS N ET A DE BEURSAR ? BEL OAD 0548 377 009

ÓÓR BESTEL V TUS S U 30 AUG EER EN PROFIT NBOD AA VAN HET

ERNST DANIËL SMID

HENK POORT

MARCO BAKKER

KBO leden gratis naar de 50PlusBeurs!

Wilt u uitsluitend naar de 50PlusBeurs? Dat is voor KBO leden gratis! Ruim 600 stands in 6 beurshallen. Gratis vlaai en beurstas. Wilt u ook naar het 3 Baritons Concert, direct aansluitend aan de beurs? Dan betaalt u slechts € 20,00, Eerste rang: + € 5,00 17 t/m 21 september, Jaarbeurs Utrecht. Beurs 10.00 - 17.30 uur. Concert 17.30 - 19.30 uur (Op zaterdagmiddag Concert van 15.15 - 17.15 uur) Bestel via www.plusticket.nl, klik op KBO logo (linker kolom) en vul uw lidnummer in of bel 026 377 97 36 en geef aan KBO actie. Houd uw lidnummer gereed. *Bestelkosten € 2,50 Bestellen bij PlusTicket Uitsluitend 50PlusBeurs: GRATIS!* 50PlusBeurs & Concert samen € 20,00*

Wilt u met de OAD bus naar de Beurs of Concert? Busvervoer met 50PlusBeurs entree: € 22,50 Busvervoer met Beurs én Concert: € 37,50 Busvervoer met entree bestelt u via OAD: 0548 377009 Groepen vanaf 9 personen eigen opstapplaats!


Heeft u een bijzondere foto die u met Ons wilt delen? Stuur een e-mail met toelichting naar ons@kbo-brabant.nl. Ons behoudt zich het recht voor uw reactie te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.

Uit het fotoalbum van… Joke van der Heijden

Tekst: Marike Ooms

O

p 15 augustus 2008 traden de toen 66-jarige Mart en 68-jarige Joke van der Heijden met elkaar in het huwelijk. Joke: ‘We trouwden in het stadhuis en de kerk in Schaijk. Heel bijzonder was dat al mijn broers en zussen erbij konden zijn.’ Voor Joke was het niet de eerste keer dat zij in het huwelijksbootje stapte. Haar vorige man – met wie ze twee zonen heeft – is jaren geleden overleden. Ze had niet verwacht dat ze nog een keer ‘de ware’ zou tegenkomen, tot ze Mart ontmoette. ‘We raakten in contact via een advertentie. Ik zag dat hij vlak bij mij woonde en besloot hem een briefje te sturen. Daarna ging het snel. We zijn samen op reis gegaan naar Nieuw-Zeeland, waar Marts zus woont. Daar vroeg hij mij ten huwelijk.’ Omdat Mart voor Jokes komst minder gelukkig was in de liefde, vroeg hij tijdens een vakantie in Lourdes Maria om hulp. ‘Hij vroeg haar of zij een vrouw voor hem kon vinden, en een jaar later waren wij samen. We zijn later samen nog naar Lourdes gegaan om Maria te bedanken!’

ons 9


Onze politici

CDA-leider Sybrand Buma:

‘Mantelzorg mag geen

verplichting worden’

Een klein pensioen is niet meteen rijkdom. Mantelzorgers mogen geen onbetaalde werknemers van de overheid worden. En een nationale seniorenraad is een prima idee, als we de solidariteit maar niet uit het oog verliezen. Sybrand Buma, fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer, en KBO-Brabant-voorzitter Frans Slangen in gesprek.

Tekst: Dorine van Kesteren  |  Beeld: Studio Oostrum

H

ij ziet er ontspannen uit, CDAleider Sybrand Buma. Hij heeft niet meer de getergdheid van een politicus die koste wat kost een kabinet, een gedoogpartner en een fractie bij elkaar moet houden. ‘Regeren met Rutte-I was moeizaam. In de oppositie is de druk minder hoog. En we kunnen in alle rust werken aan het interne herstel van de partij. Want het CDA heeft vorig jaar natuurlijk wel een forse verkiezingsnederlaag geleden.’ Buma leunt achterover en is helemaal klaar voor het gesprek met Frans Slangen, die van wal steekt met de vraag of het CDA ook niet vindt dat ouderen onevenredig getroffen worden door de bezuinigingsdrift van het kabinet. ‘Dat beeld herken ik’, zegt Buma. ‘Ouderen hebben hun hele leven premies en belasting betaald en dan ineens blijkt alles waarvoor ze gewerkt hebben, niet meer te bestaan. Bovendien hebben zij niet, zoals jongeren, de mogelijkheid om hun koers bij

ons 10

te stellen door bijvoorbeeld meer te gaan werken of een carrièrestap te maken. Op dit moment heb ik twee grote zorgen als het om ouderen gaat: de pensioenen en de langdurige ouderenzorg via de AWBZ.’

Pensioenen Zestig pensioenfondsen hebben per 1 april de pensioenen verlaagd. Volgens Buma worden de middengroepen, zowel gepensioneerden als werkende deelnemers, hierdoor het hardste geraakt. ‘Een klein pensioen is niet meteen rijkdom, zeker niet als dat pensioen omlaag gaat en de zorgkosten stijgen’, zegt Buma. Slangen: ‘Er zijn ook economen die zeggen dat korten helemaal niet nodig is, omdat de fondsen nog steeds goede rendementen boeken. Daarnaast zou de rekenrente, waarmee de pensioenfondsen hun vermogenspositie berekenen, verhoogd kunnen worden naar 4 procent – het percentage dat het ook jaren geweest is.’


Sybrand Buma (Workum, 30 juli 1965) is sinds 2010 fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer. Hij studeerde Nederlands Recht aan de Rijkuniversiteit Groningen en internationaal recht aan de Universiteit van Cambridge. In 2002 werd hij Kamerlid, met onder andere justitie en binnenlandse zaken in zijn portefeuille. Voor zijn Kamerlidmaatschap was Buma stafjurist bij de Raad van State en beleidsmedewerker justitie van de CDA-fractie. Bij de verkiezingen van 2012 was Buma lijsttrekker van het CDA.


Advertentie

Stuur mij de gratis brochure inclusief dvd Ik heb een rechte trap Ik heb een trap met bochten Naam Adres Postcode/plaats

Een traplift... maar bij wie moet u zijn? OTOLIFT uw onopvallende traplift Trapleuning blijft en brede kant trap blijft vrij Installatie op uw trap en niet in de muur Fabrikant dus prijsaantrekkelijk Huur en afbetaling mogelijk

Telefoon

Bel 0800 444 777 1 Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

voor een gratis thuisadvies of bekijk uitgebreide films op www.otolift.nl


interview

‘Persoonlijk ken ik geen econoom die dat durft te zeggen’, reageert Buma. ‘Politici hebben de verantwoordelijkheid om te zorgen dat ook onze kleinkinderen nog een pensioen hebben. Ik vind het dus risicovol om met een fictieve hogere rente te rekenen, omdat je dan later de rekening krijgt.’ Het CDA doet wel zijn best om de Europese transactiebelasting van tafel te krijgen. ‘Als dit voorstel wordt aangenomen, gaat het de Nederlandse pensioenfondsen miljarden kosten. Zij verrichten immers dagelijks talloze aandelentransacties. Het kabinet steunt het plan waarschijnlijk, maar wij proberen andere partijen mee te krijgen om tegen te stemmen. Ons pensioenstelsel is in Europa tamelijk uniek te noemen en daarom zou die transactiebelasting vooral voor onze pensioenfondsen een kostbare aangelegenheid worden.’

AWBZ Omdat de AWBZ almaar duurder wordt, gaat het kabinet deze langdurige zorg versoberen. In plaats van een verzekerd recht wordt de regeling voor een groot deel een voorziening, waarbij onzeker is of mensen de gevraagde zorg ook toegekend krijgen. Daarnaast verhuist de uitvoering van de AWBZ naar gemeenten, die ook nog eens te maken krijgen met grote bezuinigingen. Voordat ouderen straks aanspraak kunnen maken op ondersteuning uit de AWBZ, moeten zij eerst kijken of zij niet in huiselijke kring – familie, buren – geholpen kunnen worden. Slangen: ‘Mijn twee kinderen wonen in een ver buitenland, dus op hen

‘Een nationale seniorenraad is een prima idee, als we belangenbehartiging en

doelgroepen maar niet te eng definiëren’

hoef ik niet te rekenen.’ Buma: ‘Inderdaad hebben steeds meer ouderen hun kinderen niet om de hoek wonen. Mijn eigen ouders van 80 en 81 jaar oud wonen bijvoorbeeld in Friesland, en hun kinderen op twee uur rijden afstand in het westen. Het is zorgelijk dat het kabinet van mantelzorg een verplichting door de overheid maakt, in plaats van iets wat mensen uit solidariteit voor elkaar doen.’ Tegelijk benadrukt Buma dat het niet zo kan blijven als het is. ‘Dat zou niet eerlijk zijn, want we moeten de stijgende kosten beheersen. En nog steeds zijn wij een land met een heel hoog zorgniveau – dat mag ook weleens gezegd worden. Maar we moeten heel goed nadenken over het zorgsysteem dat wij bouwen voor de toekomstige generaties. In onze visie

ons 13

is de AWBZ uiteindelijk een recht. Het is goed en logisch dat de familie daarbij een grote rol speelt, maar alleen zolang het zorg is die mensen kunnen en willen verlenen.’ Daar komt bij dat Nederland tegenwoordig geen land van drie generaties meer is, maar van vier, aldus Buma. ‘Mantelzorgers zijn zelf ook al vaak rond de zestig, en ik maak me zorgen om die groep. Enerzijds bezig met zorg voor hun ouders en anderzijds voor hun kinderen en kleinkinderen in de weer.’

Nationale seniorenraad Een andere ontwikkeling is dat de ouderen van nu volop in het leven staan en een enorme maatschappelijke en economische betekenis hebben. Slangen: ‘Als dadelijk een derde van de bevolking uit ouderen bestaat, wordt het dan niet eens tijd om hen een serieuze gesprekspartner te maken in het Nederlandse overlegmodel?’ Hij pleit daarom voor een nationale seniorenraad waarin alle ouderenorganisaties vertegenwoordigd zijn, en die een plek krijgt in de Sociaal-Economische Raad en andere overlegorganen. ‘Zodat niet meer over pensioenen gepraat wordt zonder dat ouderen daarbij betrokken zijn. En ook het onderwerp arbeid is van groot belang voor de groep tussen 55 en 67.’ ‘Een prima idee’, vindt Buma, ‘als we belangenbehartiging en doelgroepen maar niet te eng definiëren. Er moet niet alleen solidariteit zijn binnen één generatie, maar door de generaties heen. Ik ken overigens geen ouderen die het niet belangrijk vinden om mee te denken over de toekomst van hun kinderen en kleinkinderen.’


Toon Daniëls, klusser bij KBO Bladel

Tekst: Fabiënne Lansink  |  Beeld: Roy Lazet

Schakel de klusdienst in!

Wonen zonder zorgen Veel mensen willen het liefst zo lang mogelijk thuis blijven wonen. En als het aan het kabinet ligt, moet dat ook. Maar wat als u lichamelijk beperkt raakt en de trap niet meer op kunt of de douche niet meer in? Pas uw woning aan!

ons 14


wonen

Tips van Toon

rbeeld de • Werk snoeren van bijvoo axstoel netjes e televisie en de elektrisch rel nt vallen. ku r ove weg, zodat u er niet loos. ad dra es Nog beter: maak all d of de ba het in • Leg een antislipmat glijden. uit mt rko douchebak. Dat voo ediening. dsb tan afs • Neem rolluiken met een raak. inb en teg pt hel Dat is gemakkelijk en

Willem Spijker en zijn vrouw Elly in hun aangepaste woning

S

teunen in het toilet, een leuning aan beide kanten van de trap, een mengkraan in de keuken en een bewegingssensor op de buitenlamp: het zijn kleine dingen die uw woning net even wat prettiger maken. Veiliger ook. Toon Daniëls (73) is coördinator van de klusdienst van KBO Bladel en helpt mensen graag met het aanpassen van hun huis: ‘Door de bezuinigingen moeten mensen langer thuis wonen en daarom is het tijd voor actie. Een klusdienst in elk dorp zou een uitkomst zijn. Met een beetje hulp van wat handige vrijwilligers kan iemand langer zelfstandig blijven wonen.’ Toon heeft samen met zijn medeklussers Jan Wouters en Ben Krekels gemiddeld twee à drie opdrachten per maand. Toon: ‘Ik was vroeger stukadoor en heb veel verbouwingen meegemaakt, dus ik mag wel zeggen dat ik een allround-klusser ben. Als er een aanvraag binnenkomt, ga ik altijd eerst kijken wat er precies gedaan moet worden. Meestal kom ik daarna terug om het werk uit te voeren. Voor echte timmerwerkzaamheden vraag ik Ben. Hij is onze timmerman.’

Technische snufjes Voor Willem Spijker (72) en zijn vrouw Elly waren kleine aanpassingen in huis niet voldoende. Zij realiseerden een comfortabel huis vol eigentijdse, elektronische handigheden. Willem zit in een elektrische rolstoel en na jaren doorgebracht te hebben in verpleeghuizen is hij sinds 2011 de trotse eigenaar van een zogenoemde domoticawoning in Bladel. ‘Elly en ik woonden eerst nog in een ander huis, maar ik heb veel verzorging nodig en qua privacy was het delen van een slaapkamer en een badkamer niet prettig’, vertelt Willem. Het stel kocht een stuk grond van een tuinder en bouwde er een geheel aangepaste woning, samen met een adviseur van Prowork Home Systems uit Bladel. Van automatische luchtreiniging en een op afstand bedienbare voordeur tot een tillift bij het bed en een invalidentoilet: werkelijk overal is aan gedacht. En het mooiste is: de technische snufjes zijn niet zichtbaar. Het huis is gezellig, heerlijk licht en het ronde houten plafond zorgt voor een warme sfeer. ‘Tien jaar heeft het ons gekost om uit te denken

ons 15


Eénmalige zomerstunt! Advertentie

Opvouwbare scootmobielen

Vaste scootmobielen

✓ Altijd en overal mobiel

✓ Zelf uw boodschappen doen

✓ Voor binnen en buiten

✓ Super comfortabel geveerd!

✓ Past in iedere kofferbak

✓ Ergonomisch gevormde stoel

✓ Ook in de trein en vliegtuig

✓ Er op uit zonder moe e te worden

✓ Klik-klaar en rijden maar!

✓ 6 modellen!

direct leverbaar Elders 2390,Normaal 2190,-

Elders 899,Normaal 699,Nu

1890,-

399,-

V.a.

Excl. mand en armleggers.

NA

VO O

R

Ontdek de grootste collectie welzijnsproducten. Bel 0800-27 40 400 voor een gratis uitgebreide brochure!

Vaste scootmobielen v.a. 1890,-

2-pers. comfortbedden

Comfortdouche voor veilig douchen

9 Biedt u onafhankelijkheid 9 Zorgeloos en veilig op pad

9 Uitrijdbaar mogelijkheden 9 Meerdere comfortzones

9 Ruime douchebak met antisliplaag 9 Ter vervanging van uw bad 9 In slechts 1 dag geplaatst! 9 Verschillende opties leverbaar

* Niet geldig i.c.m. andere acties. Genoemde prijzen zijn excl. € 89,- afleverkosten.

Bon voor gratis uitgebreide brochure! Scootmobielen

Bedden

Naam

Badkamers

Trapliften

Mevr

Dhr

Wij komen graag bij u langs voor een vrijblijvende demonstratie. Bel gratis 0800-27 40 400

Plaats

Bezoek een winkel bij u in de buurt Open ma t/m vrij van 10-18 uur en op za van 10-17 uur. Nunspeet Laan 18 Roden Westeresch 8 Roosendaal Oostplein 17a Veenendaal Groeneveldselaan 19 Waalwijk Prof. Zeemanweg 3 (Beneden-Leeuwen is een outlet filiaal) Waddinxveen Mercuriusweg 15 Wateringen Gravenzandseweg 28 Capelle a/d IJssel Hoofdweg 4 Weert Roermondseweg 58b Heerlen In de Cramer 21 Zwolle Stadionplein 6 (In PEC Hengelo Vosboerweg 16 Katwijk Lageweg 35e (‘t Heen) Zwolle stadion) Alkmaar Rijnstraat 117 Amersfoort Nijverheidsweg 53a Arnhem Ringoven 16 Best Eindhovenseweg 30 Beneden-Leeuwen Heemstraweg 46

Sta-op stoelen

Adres Postcode

Gratis thuisadvies?

Bel voor meer info en openingstijden of kijk op onze site.

Telefoon

www.molenaarwelzijn.nl E-mail Zonder postzegel naar: Molenaar, Antw. nr. 506, 8070 VB Nunspeet

wk25_M1_ons

Telefoon 0800-27 40 400 info@molenaarwelzijn.nl


wonen ‘Met hulp van wat handige vrijwilligers kan iemand langer

zelfstandig blijven wonen’

wat we wilden, alle vergunningen rond te krijgen en het huis te bouwen. Als een van de grondleggers van het persoonsgebonden budget en als bestuurslid van vele zorg- en seniorenorganisaties heb ik veel kennis van aangepast wonen. En ook in mijn tijd in het verpleeghuis heb ik ideeën opgedaan. Ik wist dus precies wat wel en niet handig is. Alleen de gemeente, die werkte niet echt mee.’

Deskundig advies Ineke Schimmelpenningh is architect en geeft onder de titel Ouder worden in eigen huis bouwadvies over levensloopbestendig wonen. Op initiatief van KBO-lid Maan Peters is ze een aantal jaar geleden workshops en lezingen gaan geven. Maan: ‘Ik vond dat er meer informatie moest komen over hoe je zo lang mogelijk zelfstandig én veilig thuis kunt wonen. Ineke is expert op dit gebied en kan senioren en vrijwillige ouderenadviseurs veel leren.’ Ineke: ‘In de workshop Woon morgen zonder zorgen vertel ik hoe mensen met kleine aanpassingen nog jaren vooruit kunnen in hun huis.’ Een paar van Inekes tips: • Slechthorenden kunnen een standaard rookmelder niet horen en kunnen daarom beter een rookmelder nemen met lichtflitsen en een trilalarm onder hun kussen. • Mensen die dementeren hebben de neiging te gaan dwalen. Door de voordeur te ‘verstoppen’ zorg je voor minder prikkels. Hang er een gordijn voor of verf het glas en het hout in dezelfde kleur als de muur eromheen en zet de kapstok op een andere plek. • Zorg voor een goed zichtbaar huisnummer, zodat hulpdiensten uw woning snel kunnen vinden. • Schakel een ergotherapeut in. In het basispakket van elke zorgverzekeraar zit 10 uur gratis advies. Kijk voor meer informatie: www.ouderwordenineigenhuis.nl of www.mwvobrabant.nl.

Mentale achteruitgang Tijdens een rondleiding door het huis blijft Willem even staan in de hal. ‘Dit is het hart van het huis’, wijst hij lachend op de uitgebreide meterkast. ‘Alles is computergestuurd en via de iPad kan ik alles bedienen, ook als we in het buitenland zijn. Natuurlijk werkt er wel eens iets niet, zoals een brandmelder die blijft piepen. En tl-verlichting kan bijvoorbeeld niet, omdat dat type licht niet werkt op een bewegingsmelder. Dat moet de ICT-specialist dan verhelpen.’ Veel van de elektronische oplossingen in het huis van Willem en Elly zouden bij andere senioren ook gemakkelijk zijn. Maar los van het feit dat niet iedereen er geld voor heeft, zijn ook lang niet alle senioren in staat om samen met een architect zulke aanpassingen uit te dokteren. Willem: ‘Lichamelijke klachten gaan helaas vaak gepaard met mentale achteruitgang en dan zie je dat mensen eigenlijk te laat zijn voor actie. Daarom is de aankomende generatie senioren dé doelgroep voor een domoticawoning; zij zijn gewend aan moderne apparatuur en nog jong genoeg om een verbouwing aan te kunnen.’

Uitglijden Juist voor de wat oudere senioren, die geen puf of geld hebben voor een ingrijpende verbouwing is een klusdienst volgens Toon ideaal. ‘Wij doen klusjes die maximaal twee uur in beslag nemen. Met kleine aanpassingen kun je mensen al helpen. Mijn buurvrouw had haar heup

ons 17


wonen

Mevrouw Van Rooij kan haar trap weer op

gebroken en toen ze uit het ziekenhuis kwam, heb ik bij haar in het toilet twee handgrepen en langs de trap naar boven aan weerszijden trapleuningen gemonteerd.’ Buurvrouw mevrouw Van Rooij (74), zelf ook lid van KBO Bladel: ‘We zijn al ruim vijftig jaar buren en ik vind het geweldig dat we zulk goed contact hebben. Mijn zoons zijn ook handig, maar ik wil hun niet altijd vragen. Toon heeft ook mijn badkamer aangepast. Ik moet douchen in bad en het liefst zou ik een inloopdouche hebben maar daar is gewoon geen geld voor. Nu zit er een greep aan de muur en ligt er een antislipmat in het bad zodat ik er veilig in kan stappen en niet uitglijd.’ Of er voor de toekomst meer aangepast moet worden, weet mevrouw Van Rooij

Ervaringen delen Sinds medio mei kunnen bewoners, producenten, kennisinstellingen en politieke partijen hun ervaringen met aangepast wonen delen op www.zorgelooshuis.nl. Het platform, een initiatief van het VBOB en mede mogelijk gemaakt door subsidie van de Provincie Noord-Brabant, heeft kennisuitwisseling als doel. U vindt er van alles: van tips en ideeën tot leveranciers van hulpmiddelen.

niet. ‘Zo lang ik thuis kan blijven, doe ik dat. Mijn moeder heeft elf jaar in een verpleeghuis gezeten, dus ik weet hoe het is.’

Vergoeding Voordat de handgrepen en trapleuningen werden aangebracht, hebben de zoons van mevrouw Van Rooij contact gehad met de gemeente. Soms kunnen aanpassingen in huis worden vergoed uit de Wmo, maar volgens Toon is dat een uitzondering en een heel geregel. ‘Je moet de klus dan laten uitvoeren door een professionele aannemer. Daarnaast werkt de gemeente volgens bepaalde standaarden, dus echt maatwerk is lastig. Als je de klusdienst belt, heb je het vlot geregeld en ben je ook niet veel geld kwijt. Mensen betalen een kleine bijdrage: 2,50 euro voorrijkosten, 2,50 euro per gewerkt halfuur en natuurlijk de materiaalkosten. Gereedschap neem ik zelf mee. Een tijdje terug heb ik alle basisgereedschap gekocht, het bestuur had daar budget voor.’ Dat Toon het leuk vindt om met zijn handen bezig te zijn is duidelijk, maar hij doet het ook voor het contact met de mensen. ‘Als het karwei geklaard is, drinken we gezellig een bakje koffie. Laatst was ik bij een echtpaar dat psychische hulp heeft en zij gaven aan dat een praatje met mij veel beter helpt dan die gesprekken in het medische circuit. Dat is mooi om te horen, zo kun je mensen vooruit helpen!’

ons 18


Advertentie

Bohemen en Praag

vanaf

229,-

Belgische kust 5 daagse busreis Vertrek: 5 aug, 9, 23 sept Inclusief: 4 hotelovernachtingen • 4x ontbijtbuffet • 4x diner • 2x stadswandeling Praag o.l.v. een gids • Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider • Vervoer per Tourist Class touringcar

Tsjechië en Praag

vanaf

299,-

5 daagse busreis - Vertrek: 26 aug, 21 okt Inclusief: 4 hotelovernachtingen • 4x ontbijtbuffet • 4x diner • Gratis gebruik zwembad • Stadsrondrit en/of -wandeling Brugge, Brussel en Oostende o.l.v. een gids • Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider • Vervoer per Tourist Class touringcar

Rome, Florence en Venetië

vanaf

389,-

8 daagse busreis Vertrek: 2 aug, 6 sept Inclusief: 7 hotelovernachtingen • 7x ontbijt • 7x diner • 2x stadswandeling Praag o.l.v. een gids • Stadswandeling Dresden o.l.v. een gids • Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider • Vervoer per Comfort Class touringcar

Vorarlberg, Bodensee en Silvretta

vanaf

459,-

vanaf

399,-

Fietsreis Kufstein en Hinterthiersee

8 daagse busreis Vertrek: 16 aug Inclusief: 7 hotelovernachtingen • 7x ontbijtbuffet • 7x diner • Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider • Vervoer per Comfort Class touringcar vanaf

499,-

Toscane: Pisa, Florence en Elba

vanaf

559,-

8 daagse busreis – Vertrek: 26 juli, 16, 23 aug, 20 sept, 12, 19 okt, 8 nov Inclusief: 7 hotelovernachtingen • 7x ontbijt • 7x diner • Stadsrondrit en/of -wandeling Rome en Florence o.l.v. gids • Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider • Vervoer per Comfort Class touringcar

8 daagse busreis – Vertrek: 2 aug Inclusief: 7 hotelovernachtingen • 7x ontbijtbuffet • 7x diner • Fietsbegeleiding • Fietsroutes • Welkomstdrankje • Wandeling Hinterthiersee o.l.v. een gids • Tiroler muziekavond • Bonte avond • Gebruik van fietshelm • Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider • Vervoer per Comfort Class touringcar

Rondreis Portugal en Spanje

11 daagse busreis Vertrek op 2, 16, 30 aug, 20 sept, 4 okt Inclusief: 10 hotelovernachtingen • 10x ontbijtbuffet • 9x diner • 1x Toscaans specialiteitendiner • Welkomstdrankje • Stadswandeling Florence o.l.v. een gids • Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider • Vervoer per Comfort Class touringcar

Gratis brochure 2013

Ja, ik ontvang graag de nieuwe brochure o Stedentrips

Boek nu: www.effeweg.nl of bel 0529 46 96 67

Naam

Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf en per persoon o.b.v. boeking van 2 personen. Exclusief excursie- en entreegelden en €18,- reserveringskosten per boeking.

Postcode

o Fietsreizen

30126

Onbezorgd op vakantie? Reis met de bus!

vanaf

719,-

15 daagse busreis Vertrek op 5 aug, 9, 30 sept, 14 okt Inclusief: 14 hotelovernachtingen • 14x ontbijt • 14x diner • Portugese muziekavond in het hotel in Viseu • Stadsrondrit en/of -wandeling Burgos en Porto o.l.v. een gids • Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider • Vervoer per Comfort Class touringcar

o Excursiereizen dhr/mevr

Adres Plaats

Zonder postzegel opsturen naar: effeweg.nl, antwoordnummer 778, 7700 VG Nieuwleusen


Advertentie

Dubbel belastingvoordeel Schaf nu een traplift aan en profiteer tijdelijk van extra belastingvoordeel.

2013

LAA BELA TSTE KAN STIN GAFT S REK T

RAPL

IFT

NU SLEC HTS

6% B

OP D

TW

E TRA MON PLIFT TAGE

BEL NU VOOR GRATIS ADVIES:

0800-5003

OF GA NAAR WWW.TKENCASA.NL

The Feedback Company

Klanten waarderen ons met een 9.6!

ThyssenKrupp Encasa Leven in beweging.

ONSKBO20130422

JA, ik wil gratis meer informatie over trapliften! Naam.............................................................................................................................................dhr / mevr Adres...................................................................................................................................................................... Postcode / Plaats........................................................................................................................................ Telefoon.........................................................E-mail............................................................................................... Stuur de ingevulde coupon naar: ThyssenKrupp Encasa, Antwoordnummer 170, 2920 VB Krimpen ad IJssel


welzijn

Dossier psychische mishandeling

Onzichtbare

strijd

Pesterijen, beledigingen, dreigementen, valse beschuldigingen, bevelen: allemaal vormen van psychische mishandeling waarmee ouderen te maken kunnen krijgen. De daders komen zowel uit de huiselijke kring als uit de professionele ouderenzorg. En het gebeurt vaak in stilte, omdat de slachtoffers er liever niet over praten.

ik de boodschappen niet meer.’ Of een kleinzoon die uit is op het huis van zijn grootouders, en hen met terugkerend nachtelijk telefoongerinkel bang maakt om zelfstandig te blijven wonen.

Huiselijke kring De meerderheid van de plegers komt uit de huiselijke kring, zoals een echtgenoot, (klein)kind, vriend of kennis. Soms ligt de oorzaak in het verleden. ‘Als het vroeger al niet goed zat, werkt dat door in het heden. Een kind dat moeite heeft met de manier waarop het is opgevoed, denkt bijvoorbeeld: en nu bepaal ik wat er gebeurt’, zegt

Tekst: Dorine van Kesteren

I

k weet wat er gebeurt, maar ik durf geen hulp te zoeken. Anders zie ik helemaal niemand meer.’ Ouderenmishandeling is een taboe. Het slachtoffer wil de dader niet aangeven, omdat hij dan vaak zijn laatste contact – en een van de pijlers onder zijn bestaan – verliest. In Nederland worden 130.000 tot 200.000 ouderen mishandeld, blijkt uit onderzoek. Een van de verschijningsvormen is psychische of emotionele mishandeling, waarbij mensen uitgescholden, getreiterd, gekleineerd, bedreigd of beledigd worden. Denk aan een mantelzorger die zegt: ‘Als jij mij niet in je testament opneemt, doe


‘Vaak is er sprake van ontspoorde zorg: een

mantelzorger kan zijn taken niet meer aan en handelt uit onmacht en frustratie’ Carla Klerks van het Brabants Coördinatiepunt Huiselijk Geweld. Vaak is ook sprake van ontspoorde zorg: een mantelzorger kan zijn taken niet meer aan en handelt uit onmacht en frustratie. Klerks: ‘In dat geval is de mishandeling niet moedwillig en is het belangrijk dat er maatregelen genomen worden om de mantelzorger te ontlasten, bijvoorbeeld door thuiszorg of dagopvang.’ Marielle Peters, coördinator ouderenmishandeling van KBO-Brabant: ‘Iederéén die in zo’n lastige situatie zit, kan pleger worden.’ Ook professionele hulpverleners maken zich schuldig aan psychische mishandeling. Soms handelen zij opzettelijk, bijvoorbeeld om er financieel beter van te worden. Maar dat hoeft niet: het kan ook onkunde of stress zijn. Klerks: ‘Over het algemeen ligt er een (te) hoge werkdruk aan ten grondslag. En als dan één persoon voortdurend een beroep op je doet … In onze trainingen leren wij professionals bewust te worden van hun gedrag. Vervolgens moeten zij het met elkaar opvangen als er bij een van hen een risico ontstaat. Concreet kan dat betekenen dat de ene collega aan de andere vraagt het werk bij een bepaalde meneer of mevrouw even over te nemen.’

Risicofactoren Er zijn factoren die het risico op psyschische mishandeling vergroten. Met stip bovenaan staat emotionele, sociale en/of lichamelijke

ons 22

afhankelijkheid van de pleger. ‘De pleger isoleert de oudere bewust. Uit angst voor eenzaamheid of hulpeloosheid melden ouderen de mishandeling dan niet’, zegt Peters. Ook het karakter van de oudere speelt een rol: schuwe, teruggetrokken mensen lopen een groter risico. Peters: ‘Mensen die in hun schulp kruipen en niet meer voor zichzelf opkomen, lokken een bepaald gedrag uit. Waarmee ik zeker niet wil zeggen dat het hun eigen schuld is: je bent nu eenmaal kwetsbaarder als je niet meer mobiel bent of niet meer goed kunt horen of zien.’ (Licht) dementerende ouderen vormen ook een risicocategorie. ‘Zij gedragen zich niet meer zoals de familie of mantelzorger verwacht.

Tips voor slachtoffers Psychische mishandeling overkomt je, en valt lang niet altijd te voorkomen. Toch zijn er dingen die u kunt doen, met als gemeenschappelijke deler: laat een ander meekijken! • Het is heel belangrijk voldoende contacten te onderhouden. Voorkom dat u afhankelijk wordt van één persoon. Zoek nieuwe contacten als familieleden en vrienden wegvallen, blijf mensen thuis uitnodigen en zoek hulp bij mobiliteitsproblemen, zodat u toch de deur uit kunt. • Leg vroegtijdig vast hoe u verzorgd wilt worden als er tijdens uw leven iets gebeurt waardoor u uw eigen belangen niet meer kunt behartigen. Dat kan door een levenstestament op te stellen bij de notaris. Hierin wijst u een vertrouwenspersoon aan en beschrijft u uw wensen ten aanzien van uw financiën, uw (medische) verzorging en uw woning als u niet meer zelfstandig kunt wonen. In het levenstestament kunt u een onafhankelijke persoon of instantie als toezichthouder benoemen.


welzijn

Iemand houdt zich niet meer aan afspraken, vergeet veel en herkent je niet meer. Daardoor wordt het geduld van mantelzorgers en professionals enorm op de proef gesteld’, aldus Peters. De signalen zijn heel divers. ‘Sommige slachtoffers maken een angstige, depressieve indruk. Vaak zie je een toenemend wantrouwen. Niet alleen tegenover de pleger, maar tegenover de hele wereld. Veel slachtoffers hebben ook geen zin meer om op stap te gaan’, vertelt Klerks. Een ander teken aan de wand is dat een oudere nooit gelegenheid krijgt om alleen met een hulpverlener te praten. Of stelselmatig alle hulp van buiten afwijst. Psychische mishandeling laat ook fysieke sporen na: mensen eten of slapen niet meer of krijgen hoofdpijn of maagklachten.

Wat doet KBO-Brabant? Ouderenorganisaties hebben een belangrijke taak bij het voorkomen van psychische mishandeling. De verschillende Afdelingen van KBO-Brabant bestrijken ieder een relatief kleine regio, zodat zij in de gaten kunnen houden of er geen leden uit het zicht verdwijnen. De Afdelingen zorgen ook dat mensen die minder mobiel zijn, kunnen deelnemen aan activiteiten. Bijvoorbeeld door vervoer te regelen of iets te organiseren op een gemakkelijk bereikbare locatie, zoals een zaaltje in een seniorencomplex. Peters: ‘Het gaat niet primair om die lezing of het kaarten, maar om de mogelijkheid tot contact met andere mensen.’ Verder probeert KBO-Brabant via scholing en training de bewustwording onder de vrijwilligers te verhogen. Op die manier leren zij niet alleen alert te zijn op signalen van psychische mishandeling, maar ook om te voorkomen dat ze zelf – bewust of onbewust – in die valkuil lopen. In 2010 zijn alle ouderenadviseurs voorgelicht over ouderenmishandeling. In juni stond deze problematiek opnieuw op het programma tijdens de terugkomdagen van de ouderenadviseurs, die ook toegankelijk waren voor belastinginvulhulpen en thuisadministrateurs. Tot slot zullen de Afdelingsbesturen nader worden geïnformeerd over de aanpak van ouderenmishandeling.

Overheid Sinds de lancering van het actieplan ‘Ouderen in veilige handen’ in 2011 trekt het kabinet jaarlijks 10 miljoen euro uit voor de bestrijding van ouderenmishandeling. Hierbij gaat het om ouderenmishandeling in brede zin, dus niet alleen om psychische mishandeling. Er is een actieplan met tien punten, dat de preventie, signalering, melding en ondersteuning van slachtoffers moet verbeteren. Er moet bijvoorbeeld snel professionele hulp beschikbaar zijn als mantelzorgers de zorg voor hun naaste niet meer aankunnen en over de schreef gaan. Verder moet personeel in de langdurige zorg een Verklaring omtrent het gedrag overhandigen aan een nieuwe werkgever. Hetzelfde geldt voor vrijwilligers bij ouderenorganisaties. En vanaf juli zijn onder andere huisartsen, thuiszorgmedewerkers en verpleegkundigen verplicht een meldcode te gebruiken bij signalen van ouderenmishandeling.

‘Uit angst voor hulpeloosheid

melden ouderen de mishandeling niet’

Ook de provincie Noord-Brabant stelt middelen beschikbaar. ‘In Brabant heeft elke regio nu een eigen plan van aanpak. Onderdeel daarvan is bijvoorbeeld dat de Steunpunten Huiselijk Geweld samen met provinciaal centrum Zet professionals opleiden en voorlichten over ouderenmishandeling’, zegt Klerks. Peters: ‘Uit het feit dat zowel de landelijke, provinciale als gemeentelijke overheden zich zo inspannen, blijkt wel dat het een reëel probleem is.’

ons 23


Advertentie

GA MEE: DUITSLAND & NOORWEGEN 5-daagse Riviercruise Rijn & Moezel

VERTREK: MAANDAG 9 SEPTEMBER M.P.S. Rhine Princess is 83 meter lang en 11 meter breed, heeft 4 passagiersdekken en biedt plaats aan 120 passagiers. De verschillende dekken aan boord bieden een prachtig uitzicht over het landschap. Op het Zonnedek is een zwembad met ligbedden. De vriendelijke bemanning zorgt voor een ontspannen verblijf met een uitstekende verzorging. De ruime hutten beschikken over 2 naast elkaar staande bedden en zijn voorzien van airconditioning, kluisje, televisie, radio en telefoon. De badkamer beschikt over een toilet, wastafel, bad of douche en een föhn. HUTTEN

INBEGREPEN: • vervoer van Arnhem naar Keulen (inscheping) per luxe Oad touringcar • 4 overnachtingen in een 2-persoonshut Rijndek • All Inclusive (va. lunch dag 1 t/m brunch laatste dag) • drankjes (koffie, thee, frisdrank, sappen, bier, wijn, vieux, apfelkorn en jenever) tussen 17.00-24.00 uur • lift aanwezig tussen Moezeldek, Promenadedek en Zonnedek • stoellift (max. 100 kg) van Promenadedek naar Zonnedek • welkomst- en afscheidsdrankje aan boord • vaarprogramma naar o.a. Andernach, Rüdesheim, Boppard, Koblenz en Düsseldorf • kofferservice bij in- en ontscheping

NIET INBEGREPEN: • toeslag voor een 1-persoonshut à € 75,- p.p. • toeslag voor 2-persoons minisuite Moezeldek à € 75,- p.p. • gebruik Oad servicelijnen à € 49,- p.p. (altijd bij u in de buurt) • niet genoemde maaltijden • optionele excursies • eventuele, niet genoemde entreegelden • reis- en/of annuleringsverzekering • reserveringskosten à € 17,50 per boeking • Calamiteitenfonds à € 2,50 per boeking OAD PRIMEUR Oad Taxi Service € 17,50 p.p. (retour)

5 dagen

399

per persoon

• 2-persoonshut Rijndek € 399,- p.p. • 2-persoonshut Moezeldek € 439,- p.p. • 2-persoonshut Promenadedek € 459,- p.p.

Reisnummer: BBRP91

8-daagse unieke reis Fagernes

VERTREK: ZO. 21, 28 JULI 4 AUGUSTUS Centraal in Noorwegen ligt Fagernes, dé succesvolle standplaats van Oad Reizen. Fagernes is het toeristische hart van de streek Valdres. Prachtig gelegen aan de Strondafjord. Oad Reizen neemt u mee naar Noorse staafkerkjes, schitterende beekjes, meertjes en imposante bergtoppen. U wordt op de luchthaven van Oslo opgewacht door onze eigen Oad-chauffeur Peter Rasenberg met een luxe Oad Comfort Class touringcar. Dit betekent extra veel beenruimte en een verstelbare voetensteun!

EXCURSIES

INBEGREPEN: • retourvlucht Amsterdam – Oslo per SAS Scandinavian Airlines • luchthavenbelastingen en brandstof- en veiligheidstoeslagen • vervoer per luxe Oad Comfort Class touringcar tijdens uw gehele verblijf in Noorwegen • 7 nachten in het Quality Hotel op basis van een 2-persoonskamer • verblijf op basis van halfpension (ontbijtbuffet en dinerbuffet of 3-gangenkeuzemenu) • volledig excursieprogramma • gratis koffie/thee na de diners • kofferservice in Fagernes • jubileumgeschenk in Fagernes i.v.m. de 20-jarige samenwerking tussen Oad Reizen en het Quality Hotel

• Oslo • Flåmbanen • Naerøyfjorden • Jotunheimen • Ryfossen waterval • Hemsedal • Borgund Staafkerk • Valdresdal • Stronda- en Slidrefjord • Sjoadalen • Midt Gutbrandsdal • Lillehammer

VOOR MEER INFORMATIE EN BOEKEN, BEL:

0548 - 37 76 16

Maandag t/m vrijdag: 08.00 uur tot 21.00 uur. Zaterdag en zondag: 10.00 uur tot 16.00 uur.

NIET INBEGREPEN: • toeslag 1-persoonskamer à € 165,- p.p. • alle lunches • treinexcursie per Flåmbanen à € 49,- p.p., bij boeking te reserveren • entreegelden à € 28,- p.p. en facultatieve excursies • persoonlijke uitgaven en fooien • reis- en annuleringsverzekering • reserveringskosten à € 17,50 per boeking • Calamiteitenfonds à € 2,50 per boeking EXTRA Inclusief halfpension! OAD PRIMEUR Oad Taxi Service € 17,50 p.p. (retour) Reisnummer: BENO10

8 dagen

969

per persoon


Advertentie

GA MEE: DUITSLAND & FRANKRIJK 5-daagse busreis Berlijn

VERTREK: MAANDAG 23 SEPTEMBER Berlijn is alweer ruim twintig jaar één. De stad heeft sindsdien vele veranderingen ondergaan, maar de historische herinneringen aan Oost-Berlijn zijn nog steeds tastbaar. Ga mee met deze populaire Oad-reis en ontdek zelf deze stad vol tegenstellingen! HOTEL PANORAMA*** Ligging: in hartje centrum van Berlijn aan de Adenauerplatz. Deze grenst direct aan de Kurfürstendamm. Kamer: eenvoudig ingericht en voorzien van telefoon, tv en badkamer met bad of douche en toilet. Faciliteiten: entree met receptie, twee liften, restaurant, bar • Brandenburger Tor • Rijksdag • Potsdamer Platz • Potsdam • Mauerpark EXCURSIES • Televisietoren• Alexanderplatz • Kurfürstendamm

INBEGREPEN: • vervoer per luxe Oad Comfort Class touringcar • deskundige, ervaren Oad chauffeur/reisleider • 4 overnachtingen in hotel Panorama*** in een 2-persoonskamer (lift aanwezig) • halfpension (va. diner dag 1 t/m afscheidskoffietafel dag 5) • ontbijt in buffetvorm en 3 x 3-gangendiner in het hotel en 1 x dinerbuffet elders in Berlijn • uitgebreid excursiepakket • stadsrondrit o.l.v. een lokale Nederlandssprekende gids • gebruik Oad servicelijnen via Beek / Montferland

NIET INBEGREPEN: • toeslag 1-persoonskamer à € 65,- p.p. • lunches • optionele excursies • entreegelden ca. € 21,- p.p. • uitgaven van persoonlijke aard, zoals drankjes, fooien etc. • reis- en/of annuleringsverzekering • reserveringskosten à € 17,50 per boeking • Calamiteitenfonds à € 2,50 per boeking EXTRA Inclusief halfpension! OAD PRIMEUR Oad Taxi Service € 17,50 p.p.

5 dagen

399

per persoon

Reisnummer: BEDE49

7-daagse busreis Gérardmer / Vogezen

VERTREK: DONDERDAG 29 AUGUSTUS Gérardmer ligt aan een mooi meer in de Vogezen, rijk aan natuurschoon. Ontelbare riviertjes, rotspartijen en lieflijke dalen vindt u hier. Bovendien heeft het gebied een rijke geschiedenis.

INBEGREPEN: • vervoer per luxe Oad Comfort Class touringcar (extra beenruimte!) • deskundige, ervaren Oad chauffeur/ reisleider • 6 overnachtingen in hotel La Jamagne*** in een 2-persoonskamer (lift aanwezig) • halfpension (va. diner dag 1 t/m afscheidskoffietafel dag 7) • ontbijt in buffetvorm en 3-gangendiner • welkomstdrankje • videoavond • gebruik Oad servicelijnen via Beek/ Montferland (altijd bij u in de buurt)

HOTEL LA JAMAGNE*** Ligging: aan de rand van het centrum en op ca. 300 m van het meer van Gérardmer. Kamer: mooi ingericht en voorzien van een TV, telefoon, airco en een badkamer met bad en toilet. Faciliteiten: receptie, gezellige lounge, bar, lift, overdekt zwembad, sauna, Turks stoombad, jacuzzi. EXCURSIES

• Riquewihr • Straatsburg (o.l.v. stadsgids) • Colmar • Route des Crêtes • Haut Koenigsbourg • Ooievaarspark • Elzas en Col de la Schlucht.

VOOR MEER INFORMATIE EN BOEKEN, BEL:

0548 - 37 76 16

Maandag t/m vrijdag: 08.00 uur tot 21.00 uur. Zaterdag en zondag: 10.00 uur tot 16.00 uur.

NIET INBEGREPEN: • toeslag voor een 1-pers.kamer à € 49,- p.p. • lunches • optionele excursies • entreegelden ca. € 29,- p.p. • uitgaven van persoonlijke aard, zoals drankjes, fooien etc. • reis- en/of annuleringsverzekering • reserveringskosten à € 17,50 per boeking • Calamiteitenfonds à € 2,50 per boeking EXTRA Inclusief halfpension! OAD PRIMEUR Oad Taxi Service € 17,50 p.p. (retour) Reisnummer: BEFR17

7 dagen

499

per persoon


Leestip! Architectuurhistoricus Heleen Westerhuijs maakte samen met tal van experts een reisgids over de Nederlandse geschiedenis van voormalig Nieuw Nederland. Nederlands New York, Heleen Westerhuijs en Gajus Scheltema, ISBN: 9789077322901

ons 26


op reis

Nederlands New York New York kent een enorme verscheidenheid aan culturen en talen, waar ook Nederland in voorkomt. Want als stichter van het voormalige Nieuw Amsterdam hebben wij onze sporen nagelaten in deze geweldige metropool.

H

et gebied dat nu de staat New York omvat, werd als eerste gekoloniseerd door Nederlanders. Rond 1625 stichtten zij Fort Nassau (nu de hoofdstad van de staat: Albany) en Nieuw Amsterdam. En het eiland Manhattan, dat kochten ze voor nog geen 25 dollar van de Indianen. Het nieuwe stuk land bleek populair, want ook de Engelsen zagen brood in de handelsplaats aan zee. In 1664 veroverden zij het gebied en gaven het de naam New York. Het ging de stad economisch voor de wind en dat zorgde voor een flinke toestroom van mensen.

Tekst: Fabiënne Lansink | Beeld: Jen Davis en anderen

Gelukzoekers Miljoenen mensen vertrokken aan het einde van de negentiende eeuw naar de Verenigde Staten en al die gelukzoekers werden vervoerd met stoomschepen. De Holland-Amerika Lijn speelde een grote rol in de massale volksverhuizing. De roemruchte passagiersdienst tussen Rotterdam en New York voer in 1872 voor het eerst de oceaan over naar de voormalige Nederlandse kolonie. Door de vele immigranten is New York uitgegroeid tot een wereldstad met 9 miljoen inwoners. New York bestaat uit vijf stadsdelen: Manhattan (waarin de meeste toeristische bezienswaardigheden liggen), de Bronx, Staten Island, Brooklyn en Queens. Wie de highlights van New York – Central Park, Empire State Building, Güggenheim Museum en het Metropolitan Museum of Art – al eens gezien heeft, moet beslist op zoek gaan naar de Nederlandse wortels van de Amerikaanse stad.

Jan Kees Sommige dingen lijken typisch Amerikaans, maar hebben een Nederlandse oorsprong. De donut bijvoorbeeld: een lekkernij die van de Nederlandse oliebol afstamt. Of de naam Yankees, die afkomstig

is van de Nederlandse naam Jan Kees, en het woord cookie van koekje. Onze oude daalder ligt zelfs aan de oorsprong van de dollar. Tastbare bewijzen zijn er ook: straatnaambordjes, koloniale huizen. En wie even zoekt, vindt op Broadstreet een herinneringsteken aan het bezoek van Beatrix en Juliana in 1959. Een van de meest historische plekken in Manhattan is ongetwijfeld de St. Mark’s Church in the Bowery. Bezienswaardig aan deze kerk is het graf van de koloniale bestuurder Peter Stuyvesant. Op de plek van de kerk stond destijds de kapel van Stuyvesants boerderij (Bouwerie). Een fraai glas-in-loodraam herinnert aan de Nederlander. Aan de buitenkant van de kerk, onder het raam, is zijn graf. Naast woorden en gebouwen hebben de Nederlanders volgens sommige historici ook hun handelsgeest en tolerantie nagelaten.

Nederlandse boerderijen De meeste Nederlandse toeristen bezoeken alleen Manhattan. Maar juist ook in andere stadsdelen is het Nederlandse verleden aanwezig. In Brooklyn zijn nog oude Nederlandse boerderijen te bezichtigen, zoals het Lefferts Homestead en het Wyckoff House. En in de staat New York staat midden tussen de Amerikaanse bebouwing een Nederlandse boerderij uit 1737, namelijk in de buurt van Kinderhook, een vriendelijk plaatsje aan de Hudson. Het Luykas van Alen House is van baksteen en dat is hier een zeldzaam fenomeen omdat er genoeg natuursteen en hout beschikbaar is. Typisch aan de boerderijen zijn de muurankers en de in tweeën gesplitste deur. Bij een gezellig praatje met de buren bleef het onderste deel van de deur gesloten, zodat beesten buiten en kinderen binnen gehouden werden. Herkenbaar? Wie erop let, zal versteld staan van de verwijzingen naar onze geschiedenis, taal en cultuur. Een bezoek aan New York is een feest van herkenning!

ons 27


Advertentie Laagste prijsgarantie!

0900 66 777 88

25 c/m

Servicecenter: ma t/m vr 08.00 - 22.00 uur, za/zo/feestdagen 10.00 - 17.00 uur

De Bonte Wever

Assen | Drenthe

Compleet verzorgd in mooi Drenthe! Rust, ruimte en natuur zijn ingrediënten die Drenthe tot een heerlijke plek maken om een paar dagen te onthaasten of samen met de kinderen eropuit te gaan. Zo ligt het hotel direct aan het eeuwenoude Asserbos dat uitermate geschikt is voor aangename wandelingen. Het centrum van Assen biedt volop winkelplezier, bovendien heeft u gratis toegang tot Speelstad Oranje! In het hotel geniet u van een subtropisch zwem- en saunaparadijs compleet met kruidenbaden, golfslagbad, sauna, whirlpool, glijbaan, wildwaterkreek, buitenbad en ligweide. Daarnaast zijn er een professioneel fitnesscentrum, bowlingbanen, gezellige barretjes en avondentertainment. Heerlijke uitgebreide buffetten, onbeperkt drankjes en een entertainment team maken uw verblijf compleet.

3-daags All-In arrangement • 2x overnachten 209,• 2x ontbijt • 1x lunchbuffet • 2x diner in buffetvorm • diverse snacks en lekkernijen per persoon gedurende de dag en avond per arrangemen t • onbeperkt drankjes uit het huisassortiment en avondentertainment • vrij toegang tot het subtropisch zwem- en saunaparadijs, midgetgolf en de bowling en de fitness • vrij gebruik diverse spelfaciliteiten en toegang tot Speelstad Oranje.

149,00

aankomst op: alle dagen € 149 | o.b.v. beschikbaarheid | niet geldig tijdens evenementen | OP=OP

www.voordeeluitjes.nl/ons6-bonte | 0900 66 777 88 25 c/m

Wunderland Kalkar

Kalkar - Noordrijn-Westfalen | Duitsland

All inclusive genieten! Hotel Wunderland Kalkar ligt middenin het Duitse Rijnlandschap, naast het historische stadje Kalkar, vlak over de grens bij Arnhem. Hotel Wunderland Kalkar is een all-round familiehotel met alle voorzieningen voor een geweldig en compleet verblijf. Leuk voor de hele familie, van jong tot oud!

3-daags All Inclusive arrangement • 2x overnachten • 2x ontbijtbuffet • 2x dinerbuffet • 1x lunchbuffet • gratis consumpties tijdens uw verblijf • verschillende sport- en spelactiviteiten • divers entertainment • toegang tot Kernie’s Familiepark (indien geopend)

vanaf

95,00 per persoon per arrangement

www.voordeeluitjes.nl/ons6-kalkar | 0900 66 777 88 25 c/m

Aanbiedingen zijn geldig t/m september 2013 (m.u.v. de feestdagen en de busreis) op basis van twee personen in een tweepersoonskamer en op basis van beschikbaarheid tenzij (online) anders vermeld. Op de aanbiedingen zijn de algemene voorwaarden van Voordeeluitjes.nl van toepassing. U vindt deze voorwaarden op de website. Voor de meest actuele informatie kunt u bellen met het servicecenter: 0900 66 777 88 (25 c/m) of kijk op www.voordeeluitjes.nl.


Advertentie

www.voordeeluitjes.nl/busreizen | 0900 66 777 88 25 c/m 5-daagse busreis Ahrdal

Duitsland

Waldhotel Seebachschleife Bayerisch Eisenstein, Duitsland

Prachtige reis naar het Duitse Ahrdal. Reis per OAD touringcar mee naar het mooiste zijdal van de Rijn in Duitsland en maak mooie dagtochten, naar o.a. het bekende Moezelstadje Cochem, Eifelstad Monschau, vestingstadje Mayen en Daun. Op de terugreis neemt u afscheid vanaf met een koffietafel.

8 of 15-daagse busreis Tirol Oberperfuss

Vertrek 1 juli - Laatste plaatsen beschikbaar o.b.v. all-in | o.b.v. all-in 12 aug * bij All-In arrangementen zijn de consumpties tussen 17.00 - 24.00 uur gratis

per persoon per arrangeme nt

o.b.v. volpension 10 juni; 8,15, 22 juli; 26 aug; 2,16, 23 sept; 7 en 21 okt.

Hotel Krone Oberperfuss, Oostenrijk

Gemoedelijke reis naar het prachtige Tirol. Reis per OAD touringcar mee naar Oostenrijk. Bezoek de panoramische Silvretta Hochalpenstrasse, de Italiaanse Dolomieten, de Swarovski Kristallwelten en de levendige stad Innsbrück. Op de terugreis neemt u afscheid met een koffietafel. vanaf Vertrek 8-daagse reis o.b.v. volpension: 15 juni, 27 juli, 10, 24 en 31 aug; 7, 14 en 28 sept. o.b.v. halfpension: 22 juni; 6,13 en 20 juli; 3 en 17 aug; 5 okt.

10 of 17-daagse busreis Italiaanse Bloemenrivièra

Italië

399,00 per persoon per arrangemen t

vanaf

Vertrek 15-daagse reis o.b.v. volpension: 15 juni, 27 juli, 10, 24 en 31 aug; 7, 14 en 28 sept. o.b.v. halfpension: 22 juni; 6,13 en 20 juli; 3 en 17 aug; 5 okt.

Designhotel AM Fang Bad Laasphe - Noordrijn-Westfalen, Duitsland

Heerlijke reis inclusief overnachten, ontbijt, diner, consumpties*, gebruik zwembad / fitness / sauna. U reist per OAD touringcar en maakt diverse dagtochten naar o.a. Koblenz, Bad Berleburg, Bad Arolsen en Willingen. Op de terugreis neemt u afscheid met een koffietafel. 489,-

289,00

Vertrek o.b.v. halfpension 24 juni en 5 augustus

Oostenrijk

5-daagse All-In busreis Sauerland

719,00 per persoon per arrangemen t

per persoon per arrangeme nt

Hotel Astoria Bordighera, Italië

Fantastische reis naar de Italiaanse Bloemenrivièra. Vanuit Bordighera maakt u per OAD touringcar diverse dagtochten naar o.a. het vorstendom Monaco en langs de mooiste gedeeltes van de Côte d’Azur. Op de terugreis neemt u afscheid met een koffietafel. Vertrek 10-daagse reis 22 juli, 26 augustus, 2, 9, 16 en 23 september VOL=VOL o.b.v. volpension

Vertrek 17-daagse reis 22 juli, 26 augustus, 2, 9, 16 en 23 september VOL=VOL o.b.v. volpension

vanaf

669,00 per persoon per arrangeme nt

Holiday Hotel Macocha

10-daagse busreis Tsjechië

Tsjechië

399,00

Vranov u Brna – Blansko, Tsjechië

Prachtige reis naar Tsjechië. Vanuit het mooie Vranov U Brna maakt u per OAD touringcar diverse dagtochten naar o.a. de indrukwekkende Burcht Pernstejn en de hoofdstad Bratislava. Op de terugreis neemt u afscheid met een koffietafel.

vanaf

Vertrek 24 juni, 5 augustus en 16 september - OP=OP o.b.v. volpension

549,00 per persoon per arrangement

De vermelde prijzen zijn per persoon per arrangement (p.p.p.a.) en exclusief administratiekosten en door de hotels te heffen stads- en toeristenbelasting. Voordeeluitjes.nl is een label van Freetime Company B.V. Prijs-, druk- en zetfouten voorbehouden.


Meer dan 65 leden van KBO Roosendaal zijn bijeen in Buurthuis Keijenburg voor de informatiemiddag over iPads en andere tablets.

Tekst: Marike Ooms  |  Beeld: Remco Bohle

Presentator Jack Donkers: ‘Wie moeite heeft met computers kan vaak wel goed met een tablet overweg. Je moet alleen even weten wát er allemaal mee kan.’

Iedereen luistert aandachtig naar Jack Donkers, die vertelt over Skypen, internetbankieren, surfen op het web, apps en andere mogelijkheden die mobiele apparaten te bieden hebben.

De presentatie en het bijbehorende kopje koffie zijn gratis voor de KBOleden die vandaag aanwezig zijn.

‘ Met een tablet kun je zo veel,

je moet alleen weten wát!’ ons 30


ons kloppend hart Corrie Lambregts (70): ‘Voor mijn verjaardag krijg ik een tablet van mijn kinderen. Dan kunnen we met elkaar mailen als ze op vakantie zijn.’

Agnes Goldschmitz (70): ‘Ik heb een iPad maar kan er alleen mee e-mailen en Skypen. Ik wil er meer mee: muziek luisteren en apps downloaden bijvoorbeeld.’

De meeste aanwezigen hebben zelf een tablet meegenomen. Voor wie er geen heeft, zijn drie iPads beschikbaar om mee te oefenen.

ons 31


Zomer! De natuur is op z’n mooist en de avonden zijn lang en zwoel. De kalender staat bol van de buitenactiviteiten. Maak een stadswandeling, neem een kijkje in andermans tuin of ga naar de openluchtbioscoop.

Ontspa Bloemenshow Stichting Floralia heeft aan de Beneluxweg in Oosterhout in eigen beheer een showtuin – inclusief gebouwen – aangelegd, vol dahlia’s, chrysanten en andere prachtige bloemen en planten. Wie van tuinieren houdt, kan zelf de handen uit de mouwen steken, maar gewoon genieten van de tuin mag uiteraard ook! Tot oktober dagelijks open van 09.00 tot 18.00 uur. Entree gratis. Meer informatie: (0162) 431 161 of theovangorp@casema.nl.

Tekst: Marike Ooms

Natte neuzen In natuurinformatiecentrum De Paardestal in Geldrop kunt u op zondagen van 14.00 tot 17.00 uur een bezoek brengen aan de expositie ‘Horen, zien en ...’ Tijdens deze expositie staan de zintuigen van dieren centraal. De expositie is te zien tot en met 24 november. Toegang is gratis. Meer informatie: (040) 285 59 60 of ivngeldrop@gmail.com.

Gluren bij de buren Op zaterdag 6 en zondag 7 juli vindt de Open Tuinen Midden-Brabant plaats: dé gelegenheid om eens een kijkje te nemen in andermans tuin. Dit jaar doen er zeven privétuinen mee, die in grootte variëren tussen de 1.500 en 15.000 vierkante meter. Alle deelnemende tuinen liggen in de omgeving van Kaatsheuvel.

Beeld: Frans van den Boom en anderen

Entree bedraagt € 2,50. Meer informatie: (0416) 272 936 of www.dedijkgaerd.nl.

Film onder de sterren Op 23, 24 en 25 augustus vindt de Nacht van het Witte Doek plaats: een openluchtbioscoop in het centrum van Deurne. Het thema dit jaar is ‘Macht en kracht’ en dat zal te zien zijn in de diverse artistieke en commerciële films die getoond worden. Kijk voor festivalnieuws, het programma en een plattegrond van de locaties op www.nachtvanhetwittedoek.nl.

ons 32


nning Samen op bedevaart Op vrijdag 11 oktober organiseert KBO-Brabant de bedevaart naar ’s-Hertogenbosch. De ontvangst met een kop koffie of thee is in het Theater aan de Parade, daarna volgt de eucharistieviering in de Sint-Jan. Na een gezamenlijke lunch wordt ’s middags het rozenhoedje gebeden en is het tijd voor een plechtig Lof met zanghulde aan Maria.

Nostalgisch speelgoed Zou u uw speelgoed van vroeger wel weer eens terug willen zien? Bezoek dan de thematentoonstelling in Streekmuseum Den Aanwas in Ossendrecht. Het museum, inclusief de thematentoonstelling, is tot en met oktober elke tweede en vierde zondag van de maand geopend van 13.30 tot 16.30 uur. Groepen ook op afspraak.

Aanmelden en meer informatie via uw eigen KBO-Afdeling.

Entree is gratis. Meer informatie: (0164) 672 563.

Ontdekkingstocht door Tilburg

Boekel viert feest Boekel bestaat 700 jaar en dat wordt gevierd! KBO Boekel en Venhorst organiseren op dinsdag 27 augustus in Nia Domo een feestelijke dag voor alle senioren uit de gemeente. Met diverse (muzikale) optredens, een presentatie van de Heemkundekring én de prijsuitreiking van de eerder gehouden fietsspeurtocht. De dag sluit af met een optreden van de Army show.

De Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging en IVN Roosendaal organiseren samen een verrassende ontdekkingstocht door Tilburg op zondag 21 juli. Onderdeel van de excursie is een bezoek aan het Natuurmuseum Brabant. Vertrek vanaf NS-station Roosendaal om 09.30 uur. Vergeet niet om goede schoenen aan te trekken en een verrekijker, notitieblok en proviand mee te nemen.

Meer informatie: (0492) 322 575 of www.boekel700.nl.

Meer informatie: (0165) 561 632 of www.knnv.nl/roosendaal.

Grote Fietsdag

Op donderdag 11 juli is het Grote Fietsdag bij KBO Lieshout. Wie van een sportieve uitdaging houdt, kan zich opgeven voor de rit van 50 kilometer die om 10.00 uur begint. Er is ook een route van 30 kilometer, die start om 13.00 uur. Beide tochten starten vanaf de Schutsstraat 37 in Lieshout en hebben onderweg een gezamenlijke koffiestop. Meer informatie: pjamdegroot@planet.nl of (0499) 422 326.

ons 33


ons voordeel

Speciaal voor leden van KBO-Brabant biedt Ons korting en leuke extra’s.

Het Nuenen van Van Gogh

De Kantfabriek

Treed in de voetsporen van Vincent van Gogh en maak kennis met het Nuenen waar hij van 1883 tot 1885 leefde en werkte. Het Vincentre leidt u op moderne wijze door het oude Nuenen van deze schilder. Een prikkelende beleving voor jong en oud.

Museum de Kantfabriek is een bezoek meer dan waard omdat het museum gevestigd is in de tot 2006 nog werkende Zuid Nederlandse Kantfabriek. Een gebouw dat op zich al een Van: € 5,industrieel monument is. Via een multimediale Voor: museumpresentatie en nog werkende kantmachines wordt € 4,- p.p. de rijke geschiedenis van de textielnijverheid in NoordLimburg belicht. Tot en met 25 augustus heeft het museum een expositie in huis: ‘Schitterend geplooid’. Ien Rappoldt toont daarbij haar collectie kleding uit Zuid-China. Al vijftien jaar reist zij jaarlijks naar Miao en De Dong om daar de met borduurwerk en patchwork versierde textiel te bestuderen. Op vertoon van uw lidmaatschapspas betaalt u geen € 5,- maar € 4,- entree. Openingstijden: dinsdag t/m zondag van 14.00 tot 17.00 uur. Het museum heeft ook een kantine waar u kunt genieten van koffie en verse Limburgse vlaai. Meer informatie: www.museumdekantfabriek.nl.

Gratis koffie meht van Gog Stoet

Entree € 6,50. KBO-leden krijgen op vertoon van hun lidmaatschapspas een gratis kop koffie met ambachtelijke Van Gogh stoet. Openingstijden: dinsdag t/m zondag 10.00 -17.00 uur. Adres: Berg 29, Nuenen. Meer informatie: www.vgvn.nl of (040) 28 39 615.

Even uitrusten € 7,korting

De flipstick is een wandelstok waarop u ook kunt zitten; het zadel klapt u gemakkelijk uit. Balans houdt u met uw benen. Handig tijdens wandelingen en evenementen! De verstelbare flipstick kost nu geen € 38,95 maar slechts € 31,95. De opvouwbare variant is € 49,95. Bestellen kan via www.comfortland-kbo.nl of (038) 460 00 23. De verzendkosten bedragen € 5,95.

Designhotel AM Fang Designhotel AM Fang is een 4-sterrenhotel in het Duitse vakwerkstadje Bad Laasphe. Het hotel staat aan de zonnige zuidkant van het Rothaargebergte, in het Sauerland. In het hotel vindt u luxe faciliteiten en een stijlvol designinterieur.

Brabants Landschap Brabants Landschap zet zich in voor het behoud, herstel en de ontwikkeling van de biodiversiteit in Brabant. Om haar beschermers (donateurs) te informeren over de activiteiten geeft de organisatie een rijk geïllustreerd natuurmagazine uit. Leden van KBOBrabant kunnen gratis de zomereditie van Brabants Landschap bestellen. Daarnaast mogen KBO’ers ook deelnemen aan het excursieprogramma dat normaal exclusief voor beschermers is. Interesse? Stuur een e-mail naar: info@brabantslandschap.nl o.v.v. ‘Proefnummer KBO’. U ontvangt dan een link waar u uw gegevens kunt invullen. Of stuur een brief met daarin uw naw-gegevens naar: Brabants Landschap, Postbus 80, 5076 ZH Haaren. Telefonisch bestellen kan ook: (0411) 622 775.

Gratis proefnummer

Van:

€ 179,-

Arrangement: • 3x overnachting en uitgebreid ontbijtbuffet • 3x driegangendiner in buffetvorm • gratis gebruik zwembad, fitness en sauna • gratis boekje boordevol uitstapjes KBO-leden betalen bij aankomst op zondag en donderdag € 109,-. De aanbieding is geldig tot en met september. Kijk voor meer informatie en voorwaarden op www.voordeeluitjes.nl/ons6-amfang en reserveer online of neem contact op met het servicecenter via 0900 66 777 88 (25 c/m). Prijs-, druk- en zetfouten voorbehouden.

ons 34

Voor:

€ 109,- p.p.


Toen Bep Kuijsters-Broekmans (66) het beeldhouwen ontdekte, ging er een wereld voor haar open. Sinds haar broer Sjors aan het dementeren is, gaan ze samen twee keer per week de werkplaats in.

onsje geluk

Tekst: Marike Ooms  |  Beeld: Remco Bohle

‘Hier vergeet ik alles om me heen’

‘I

k kom uit een bakkersgezin, waar altijd gewerkt moest worden en geen ruimte was voor kunst. De eerste keer dat ik een galerie van binnen zag, was twintig jaar geleden. Dat vond ik zó bijzonder. Ik vroeg mijn man een beeld van steen dat veel indruk had gemaakt na te maken, maar halverwege stopte hij ermee. Jaren later maakte ik zijn werk af en ik bleek er aanleg voor te hebben. Mijn handen maken iets zonder dat ik

ons 35

doorheb wat ik doe. Ik vergeet alles om me heen. Toen ik ging beeldhouwen, vloeide in één klap alle depressiviteit uit me weg en werd ik een ander – zelfverzekerder en gelukkiger – mens. Bij mijn broer heeft het een soortgelijk effect. Hij praat nog nauwelijks, maar ik zie hem genieten als we samen aan het werk zijn.’

Meer informatie over het werk van Bep vindt u op: www.benbbeelden.nl.


Tekst: Berber Bijma

Een huisdier helpt Een huisdier is goed voor de gezondheid. Feit of fabel? Feit, blijkt uit diverse onderzoeken. Huisdieren zorgen ervoor dat hun baasjes geestelijk en lichamelijk fitter zijn. Wie niet altijd gebonden wil zijn, kan kiezen voor een oppasdier. En goed nieuws voor mensen die naar een verzorgingshuis gaan: vaak mag het huisdier gewoon mee.

ons 36


welzijn

H

uisdieren zorgen voor viezigheid in huis, maken dat je aan huis gebonden bent en beperken de mogelijkheden voor vakanties. (Voor)oordelen over de nadelen van huisdieren zijn er genoeg. Aan de andere kant is er ook veel onderzoek gedaan naar de voordelen van het hebben van huisdieren en die positieve effecten liegen er niet om, zeker wanneer het gaat om senioren.

Beter humeur Wie de zorg voor een huisdier op zich neemt, wordt daar zelf geestelijk en lichamelijk beter van. Misschien komt dat wel vooral doordat een huisdier afleidt, stelde een Amerikaanse wetenschapper in 2000. Dieren vragen aandacht, waardoor een baasje minder geneigd is te verdrinken in eigen gedachten en problemen. Die ontspanning heeft een positief resultaat op lichamelijke klachten, maar ook op gevoelens van eenzaamheid: eigenaren van huisdieren hebben meer zelfvertrouwen en voelen zich minder alleen. Eenzaamheid krijgt ook minder kans doordat mensen makkelijker contact krijgen met andere mensen als ze een huisdier hebben. Een dier kan een mooie aanleiding zijn voor een praatje. Huisdieren hebben ook een positief effect op het lichamelijk functioneren: ouderen met een huisdier bewegen meer en hebben gemiddeld genomen een lagere bloeddruk. Voor mensen van alle leeftijden geldt dat ze minder vaak naar de huisarts gaan, beter reageren op medicijnen en sneller herstellen na een operatie als ze een huisdier hebben. Bij mensen met Alzheimer blijken huisdieren te zorgen voor betere concentratie, een beter humeur en minder gedragsproblemen. Ook daalt bij hen de bloeddruk, waardoor de kans op hart- en vaatziekten vermindert.

meer troep in huis – variërend van hondenhaar tot kanariepoep – en het kan allergische reacties oproepen. Als een huisdier echt niet (meer) tot de mogelijkheden behoort, kan een robothond uitkomst bieden. Zelfs die zorgen voor een betere stemming en minder eenzaamheid, bleek drie jaar geleden uit onderzoek van specialist ouderengeneeskunde Lonneke Schuurmans. Schuurmans pleit, met het oog op de positieve effecten, voor huisdieren in verzorgingstehuizen. Wat dat betreft is er goed nieuws: steeds meer verzorgingshuizen vinden het prima als bewoners hun huisdier meenemen. De regels over wat wel en niet mogelijk is verschillen per instelling, maar in 2012 stond ongeveer drie kwart van de verzorgingshuizen positief tegenover huisdieren. De website van het Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren (www.licg.nl) laat per provincie zien om welke instellingen het gaat. Het informatiecentrum geeft het advies om goede afspraken te maken over de zorg voor het huisdier als de eigenaar dat zelf niet meer kan doen.

Niet gebonden, wel genieten Wie niet dag in dag uit aan een huisdier gebonden wil zijn, maar wel regelmatig van een dier wil genieten en er een band mee wil opbouwen, kan terecht bij de Stichting OOPOEH. Die afkorting staat voor: opa’s en oma’s passen op een huisdier. De stichting brengt 55-plussers in contact met mensen die zo nu en dan een oppas voor hun dier zoeken. De stichting wil zo drie vliegen in één klap slaan: senioren profiteren van de voordelen van een huisdier, eigenaren van huisdieren hebben wat meer bewegingsvrijheid en het huisdier zelf krijgt de aandacht en zorg die het nodig heeft. Meer informatie vindt u op www.oopoeh.nl.

Uitlaatservice Alleen maar jubelverhalen over huisdieren dus? Nee, want de genoemde nadelen zijn er ook. Daar zijn echter vaak wel oplossingen voor te vinden. Als bijvoorbeeld het uitlaten van een hond om welke reden ook een probleem is, kan een uitlaatservice helpen. De website www.hondenuitlaatservices.org biedt overzichten per stad of regio. Daarnaast zorgt een huisdier inderdaad voor wat

ons 37


Advertentie

volgende keer weer!

g usa a Prdaagsvea bnaf 6- s al .p. p i re 99 2 €

SPECIAA

S

EL

6-daagse busrondreis Praag “Reis naar de Gouden Stad”

Laat u door onze Nederlandssprekende reisleider meevoeren door de sfeervolle binnenstad met nauwe straatjes, gezellige pleintjes en prachtige historische gebouwen! Onze ervaren reisleider laat u op comfortabele wijze de stad zien en indien u wenst kunt u onder leiding van een Nederlandstalige stadsgids de vele bezienswaardigheden van de stad van dichtbij bekijken. Natuurlijk zijn er ook voldoende mogelijkheden om op eigen gelegenheid te winkelen of om een mooie wandeling te maken. U ziet onder andere de middeleeuwse Karelsbrug over de rivier de Moldau, het Wenceslasplein, het Oude Stadsplein en de Joodse wijk. Ook bezoekt u het kasteel Konopiste, dat in het bezit was van de Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand. Tot slot gaan we naar Karlovy Vary, het beroemdste kuuroord. Wie Praag eenmaal bezocht heeft zal beamen dat de stad haar titel “Gouden Stad” waard is. Niet voor niets keren veel van de toeristen een tweede keer terug naar Praha, zoals de stad in het Tsjechisch heet.

Bus reizen

Auto reizen

0180 - 457 803 of ga naar uw ANVR reisbureau

L

GE

VOO R

U

ECTEERD

Excursies - Burchtwijk - Karelsbrug - Wenceslasplein - Oude stadsplein - Astronomisch uurwerk - Joodse wijk - Kasteel Konopiste - Karlovy Vary Inbegrepen - Reis per luxe Comfort Class Touringcar - Een kopje koffie bij vertrek - 4 overnachtingen in hotel Emmy *** - 1 overnachting in Zuid-Duitsland - Deskundige chauffeur tevens reisleider - Excursies (entreegelden niet inbegrepen) - 5x Ontbijt en 1x diner - Warme afscheidsmaaltijd Optionele excursies (½ dagen met stadsgids): - Burchtwijk Praag op dinsdag € 10 p.p. - Centrum Praag op woendag € 10 p.p. Vertrekdata: 15 juli 2013*, 12 augustus 2013*, 9 september 2013, 14 oktober 2013 * Gegarandeerd vertrek Reiscode: bfpra97

Vlieg reizen Verre reizen Steden reizen

www.dejongintra.nl/bus


Deze rubriek is verzorgd door Anneke den Boer. Zij is jurist bij het Juridisch Loket.

Recht Een miskoop via internet? Huwelijk voorbij? Een probleem op uw werk? Met een gratis advies van het Juridisch Loket staat u sterk! Speciaal voor Ons neemt Anneke den Boer van het Juridisch Loket elke editie prangende cases onder de loep. Deze keer: uw huurwoning

doorgeven en schade door de verbouwing van de buren.

Medehuurderschap

Bouwschade

De zoon van mevrouw Leemburg is na zijn echtscheiding bij haar komen wonen. Ze vraagt zich af of hij in de huurwoning kan blijven wonen als zij overlijdt.

De buren van mijnheer Teurling zijn bezig met een verbouwing van de kelder. Daarbij is een grondkabel geraakt. Mijnheer Teurling zat urenlang zonder stroom met alle gevolgen van dien. Hij vraagt zich af wat hij kan doen.

‘Als de hoofdhuurder overlijdt, kan alleen een medehuurder met een aangetekende brief de huurovereenkomst overnemen. De zoon van mevrouw Leemburg zal dus medehuurder moeten zijn. Inwonende (klein)kinderen zijn meestal geen medehuurders, maar kunnen het soms wel worden. Zij moeten dan voldoen aan enkele strenge eisen. Voldoet de zoon van mevrouw Leemburg aan de voorwaarden, dan kan hij met een aangetekende brief het medehuurderschap aanvragen. De juristen van het Juridisch Loket geven hierover graag nadere uitleg, tips en hebben een voorbeeldbrief. Gaat de verhuurder niet binnen drie maanden schriftelijk akkoord, dan kan de zoon van mevrouw Leemburg de kantonrechter vragen om het medehuurderschap toe te kennen.’

‘Eerst moet mijnheer Teurling nagaan waardoor de grondkabel werd geraakt en wie daarvoor verantwoordelijk is. Vervolgens moet hij contact opnemen met de veroorzaker. Als er geen veroor­ zaker bekend is, kan hij het beste de buren zowel mondeling als schriftelijk aansprakelijk stellen. De juristen van het Juridisch Loket geven hier graag tips over en hebben een voorbeeldbrief. Als de buren verzekerd zijn, schakelt hun verzekeraar een expert in. Deze beoordeelt of er onkosten zijn en zo ja welke. Daarnaast gaat hij na of de buren aansprakelijk zijn. Als mijnheer Teurling het niet eens is met de uitkomst van de deskundige, kan hij een zogenaamde contra-expertise laten uitvoeren. Als hij er met de buren of de verzekering niet uitkomt, dan kan hij de zaak voorleggen aan een bemiddelaar of mediator. Het Juridisch Loket helpt graag bij het vinden van een mediator.’

Het Juridisch Loket geeft u gratis advies en informatie op alle rechtsterreinen. Bel 0900 - 8020 (€ 0,10 p/m), vind uw antwoord op www.juridischloket.nl of loop binnen bij een van de vestigingen in Breda, Tilburg, Eindhoven of ’s-Hertogenbosch.

ons 39


Advertentie

DIRECT, EN MET 100% ZEKERHEID, UW HUIS VERKOPEN?

Koopsoom nett ld uitbetaa

Meer informatie: www.fvzvastgoed.nl of bel 076 - 561 59 55

Betrouwbaar Directe aanbetaling mogelijk Geen makelaars- en notariskosten Koopsom is 85% van de werkelijke waarde Uw eigen woning terug huren is mogelijk Wij ontzorgen – direct zekerheid

adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhout tel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65 e-mail: info@fvzvastgoed.nl

Je hebt trapliften... en je hebt Stannah De overtreffende trap in kwaliteit

• Hoogste kwaliteit maatwerk • Levertijd vanaf 1 week • Ergonomisch ontwerp • Ook voor verhuur Vraag naar • Levenslange garantie* to

BEL GR AT 0800 -506 IS 6

* Vraag naar de voorwaarden.

estel 2518

Voor vrijblijvende informatie vul de coupon in en stuur het in een envelop naar: Stannah Trapliften BV, Antwoordnummer 17006, 2170 VB Sassenheim (Dhr/Mevr) Adres PC

www.stannah.nl 12014 ONS KBO Brabant 185x112 FC.indd 1

Telefoon

Plaats Afd2518

03-06-13 10:14


Deze rubriek is verzorgd door mr. Pieter Heeringa. Hij is verbonden aan Hoffspoor Notarissen in Rosmalen, www.hoffspoor.nl.

Notaris Erfrecht, wanbetaling, nalatenschap of pensioenopbouw. In elk nummer van Ons buigt mr. Pieter Heeringa zich over een lastige financieel-juridische kwestie. Deze maand: huwelijksvoorwaarden.

V

erliefd, verloofd, getrouwd. Als u op het stadhuis ‘ja’ tegen elkaar zegt zonder bij de notaris huwelijksvoorwaarden te hebben opgesteld, bent u gehuwd in gemeenschap van goederen. Uw beider vermogens vloeien samen tot één vermogen. De belangrijkste consequenties hiervan zijn dat schuldeisers zich kunnen verhalen op het totale vermogen van u beiden en dat dit vermogen bij echt­ scheiding moet worden gedeeld – ieder de helft. Als deze consequenties niet wenselijk zijn, maken aanstaande echtgenoten vaak huwelijksvoorwaarden. Dit kan ook nog tijdens het huwelijk, maar het is voordeliger om het vooraf te doen.

Einde van het huwelijk De praktijk leert dat velen weinig met die huwelijksvoorwaarden doen. Ze dienen vaak puur als bescherming tegen eventuele crediteuren van een echtgeno(o)t(e) met een onderneming. Het vermogen van de niet-ondernemende echtgeno(o)t(e) is dan in beginsel veilig gesteld. Maar er zijn meer aspecten. Regelmatig komen

de huwelijks­ voorwaarden pas weer op tafel bij het einde van het huwelijk, bijvoorbeeld bij een echtscheiding. Niet zelden worden de gewezen echtelieden dan geconfronteerd met teleurstellingen, althans een van hen.

Voorwaarden wijzigen Zoals bij vele zaken in het leven zijn de huwelijksvoorwaarden aan erosie onderhevig. De omstandigheden gedurende het huwelijk kunnen wijzigen en dus kan er aanleiding zijn de bestaande huwelijksvoorwaarden op te heffen, te wijzigen of aan te vullen. In tijden van vrede is het goed om ze eens tegen het licht te houden en u af te vragen of deze nog voldoen aan uw beider wensen en verwachtingen. Is er wellicht regelgeving die ongewilde gevolgen heeft? Kortom, reden genoeg om de bestaande regelingen te heroverwegen. Wat let u om samen met uw notaris eens te kijken naar de bestaande huwelijksvoorwaarden?

Heeft u een financieel-juridische kwestie die u aan de heer Heeringa zou willen voorleggen? E-mail uw vraag o.v.v. Notaris naar ons@kbo-brabant.nl.

ons 41


Advertentie

voor 17.00 uur besteld, morgen bij u in huis* 100 dagen zichttermijn achteraf betalen

Beter zicht bij nacht of slecht weer! Deze Overzet Nachtbril is ideaal voor brildragers bij nacht of slecht weer. U draagt deze namelijk comfortabel over uw gewone bril. De sterkte van uw gewone bril blijft hierdoor behouden en de gele glazen neutraliseren hinderlijke schittering. U heeft geen last meer van verblindende tegenliggers, flitsende lichtreclames en felle straatverlichting. Ook bij hevige regenval, dichte mist, zware hagel- of sneeuwbuien verbetert de Overzet Nachtbril uw zicht aanzienlijk. Overzet Nachtbril 11141 Inclusief een gratis Overzet Zonnebril van hetzelfde model!

bij ons

29,

95

De oplossing voor voetklachten!

Last van ongewenste (huis)dieren in uw tuin?

Van alle lichamelijke klachten behoren voetklachten tot de meeste genoemde klachten. Veel mensen ervaren dagelijks de beperkingen van allerlei vervelende klachten, zoals pijnlijke voeten of vermoeide, zware benen. De oplossing voor deze klachten zijn de Memory Foam Inlegzolen! Dankzij de perfecte pasvorm verdwijnen pijn en vermoeidheid direct.

Honden, katten, maar ook hazen, muizen, mollen en ratten gaan er snel vandoor dankzij deze Tuin Dierenverjager. U heeft geen last meer van allerlei uitwerpselen die dit ongewenste bezoek achterlaat in uw tuin, terras of zandbak. Bereik ca. 40m², 100% weerbestendig, werkt op zonne-energie die opgeslagen wordt in 4 meegeleverde oplaadbare batterijen.

2 paar Memory Foam Inlegzolen 11161 Eenvoudig op maat te knippen. Geschikt voor de maten 36 t/m 46.

Tuin Dierenverjager 11176 Bestel tijdelijk een 2e Tuin Dierenverjager mee voor slechts 29,95!

2 paar

24,

95

Zeer nauwkeurige meting van hartslag en bloeddruk met één druk op de knop! Regelmatig uw bloeddruk meten is belangrijk. U bedient de Medisana Bovenarm Bloeddrukmeter MTP met slechts één knop. Werkt volautomatisch en op het extra grote display leest u duidelijk systole, diastole, hartslag, datum en tijd af. Inhoud pakket: bloeddrukmeter, bovenarmmanchet voor armomvang 22-32 cm, batterijen 4x1,5 V (AA) en gebruiksaanwijzing. Medisana Bovenarm Bloeddrukmeter MTP 11214 Staat in de top 10 van de Consumentenbond bloeddrukmeter test 2012!

bij ons

49,

90

bij ons

39,95

Corrigeer uw grote teen voor pijnvrij bewegen! De Hallux Valgus Grote Teencorrector is een teenbrace die de stand van uw grote teen corrigeert. U draagt deze vernuftige teencorrector ’s nachts. Door middel van de klittenband sluiting stelt u zelf traploos de gewenste correctiedruk in. U zult merken dat de stand van uw grote teen verbetert en gewrichtspijn afneemt! Grote Teencorrector 11149 Let op: ’s Nachts te dragen, is niet geschikt om mee lopen.

set van 2

24,95

Hebt u last van pijn in de knieën tijdens wandelen, traplopen, zitten of staan?

Verlicht pijn in bovenarm en schouder!

Vergroot nu hele pagina’s!

Deze Comfort Kniebandages ontlasten uw kniegewrichten en verlichten de pijn of nemen deze zelfs helemaal weg. Vervaardigd van katoen, lycra en bamboekoolstof. Voordelen: super elastisch, passen vrijwel altijd (min. 36- max. 46 cm omvang) knellen niet, zakken niet af, geven warmte en steun.

Deze Verstelbare Schouderbandage vermindert pijn in uw schouder en bovenarm als gevolg van overbelasting, verrekking, ontsteking of verzwikking. Wanneer u deze aantrekt voelt u direct de heilzame warmte de pijn in uw arm en schouder verlichten. Vervaardigd van soepel en elastische neopreen. Geschikt voor beide schouders.

Met dit handige Vergroot Leesvenster vergroot u in één keer hele pagina’s van een boek, tijdschrift of grote delen van de krant. Het Vergroot Leesvenster is lichtgewicht, buigzaam en meet 30 cm x 20 cm. Vergroot 300% en is voorzien van royaal handvat.

2 paar Comfort Kniebandages 11115 Eén paar aan en één paar in de was.

2 paar

27,

95

ShopSu.nl ook voor: bandages & braces • tuin & buitenleven • bloeddrukmeters • detox & ontgiften • zonnebrillen • lichttherapie • kleding & accessoires • ontharen • incontinentie • weegschalen • lichaamsverzorging • badkamer • handen & voeten • auto • dierenverjagers • spier- & gewrichtsbalsems

Verstelbare Schouderbandage 11179 U kunt weer comfortabel bewegen!

bij ons

29,

95

Ga voor deze speciale aanbiedingen naar:

www.shopsu.nl/ons of bestel telefonisch 088-0323700 (lokaal tarief) ma. t/m vr. 08.30 - 21.30, za. 10.00 - 14.00 uur

*Indien artikel op voorraad Prijzen exclusief 4,95 bezorgservice Selektvracht.

Vergroot Leesvenster (2 stuks) 11181 Eén voor op de bank, de tweede altijd bij de hand of bijvoorbeeld in uw tas.

2 stuks

24,50


Deze tekst kwam tot stand met medewerking van drs. Dirk van Ranst, longarts bij Revant Schoondonck, expertisecentrum voor longrevalidatie in Breda, www.revant.nl.

Gezondheid COPD is een ongeneeslijke longziekte, die steeds meer ouderen treft. Hoe herkent u COPD?

En wat is de belangrijkste oorzaak?

1

Wat is COPD?

Tekst: Suzanne Geurts

COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) is een verzamelnaam voor twee aandoeningen: chronische bronchitis en longemfyseem. Bij chronische bronchitis zijn de bronchiën, de vertakkingen van de luchtpijp naar de longen, continu ontstoken en vernauwd. Longemfyseem vermindert het aantal longblaasjes, waardoor er minder zuurstof naar het bloed gaat. Ruim twee op de honderd Nederlanders heeft COPD. Sterker nog: de ziekte is een van de belangrijkste doodsoorzaken onder ouderen.

2 3

Welke klachten geeft COPD? Hoesten, slijm en kortademigheid. Bijvoorbeeld bij traplopen, werken of zelfs aankleden.

Wat is de oorzaak?

Roken is de belangrijkste oorzaak. Hoe meer u rookt, hoe groter de kans dat u ooit COPD krijgt. De ziekte kan vanaf 45 jaar optreden, waarbij het aantal ‘pakjaren’ een grote rol speelt. Een pakjaar is het gemiddeld aantal sigaretten­pakjes per dag vermenigvuldigd met het aantal jaren dat u rookt. Rookt u twintig jaar lang elke dag ongeveer één pakje? Dan ‘heeft’ u twintig

ons 43

pakjaren. Na tien tot vijftien pakjaren neemt het risico op COPD sterk toe. Het advies is dan ook: begin niet met roken of stop er direct mee.

4

Wat kan de arts voor u doen?

Uw huisarts voert eerst een blaastest uit. Blijkt hieruit COPD? Dan krijgt u luchtwegverwijders, die u met een inhaler inademt. Bij ernstige klachten kan de dokter ook snelwerkende luchtwegverwijders, ontstekingsremmers of Prednison voorschrijven. Medicijnen houden de ziekte stabiel, maar uw longen blijven beschadigd. Daarnaast kan uw arts longrevalidatie voorstellen. In zo’n trainingsprogramma leert u met uw klachten omgaan en verhoogt u uw fitheid.


Advertentie


Advertentie


Boodschappen doen

Tekst: Marike Ooms  |  Beeld: Roland van den Eijnden

bij de boer

Voor de KBO’ers uit Ossendrecht is natuurgebied de Brabantse Wal bekend terrein. Nieuw voor velen is de Boeren Boodschappen Route door het gebied. Groenten, fruit, kaas en eieren: de fietstassen worden fanatiek gevuld bij de verschillende boerderijwinkels.

B

ijna veertig in feloranje hesjes gehulde KBOleden verzamelen zich klokslag één uur op de markt in Ossendrecht. Organisator René Carpentier telt de hoofden en voorziet iedereen van een plattegrond en routebeschrijving. ‘Ik heb helaas twee aspergeboerderijen uit de route moeten schrappen: door de lange winter hebben ze nog geen asperges. Maar er blijft genoeg variatie over met de vier winkels die we onderweg gaan bezoeken.

ons 46

Het is in totaal een route van ruim 30 kilometer, dus we hebben geen tijd te verliezen!’ De groep vormt een lange rij en fietst over een bospad richting Hoogerheide. René fietst voorop en geeft een fel fluitsignaal wanneer er een tegenligger aankomt. De gehele route voert door de Brabantse Wal; een gebied met hoger gelegen zandgronden en lager gelegen zeekleipolders. Die kleigronden worden gebruikt voor landbouw; velden vol uien, aardappelen en asperges.


f ietstocht

Hulpmotortje

Verser en dus lekkerder

Na een dikke 10 kilometer is het tijd voor de eerste tussenstop: Kaasboerderij de Zuidgeest in Bergen op Zoom. Bij aankomst parkeert Janus de Jong (69) zijn racefiets tegen een muurtje. ‘Een lekke band’, zucht hij. ‘Och, dat is niet voor het eerst hoor’, vertelt zijn vrouw Diny (66), ‘gelukkig hebben we altijd reservemateriaal bij ons.’ Janus: ‘Wij rijden al vier jaar lang elke week met deze groep mee, van april tot november. En allebei zonder hulpmotortje! We genieten enorm van de tochten, het is altijd gezellig.’ Zodra de band geplakt is, voegt het stel zich bij de rest van de groep aan de koffietafel in de kaasboerderij. Eigenaresse Marjo Huisman deelt net samen met haar collega’s koffie met heerlijke honingkoek uit. Louis (79) en Nellie Kiel (80) zijn ook wekelijks van de partij bij de fietstochten. ‘Zo blijven we lekker fit’, vertelt Nellie. ‘Maar wij kunnen niet meer zonder motor hoor, we hebben wel een beetje hulp nodig!’

Zoals het een boodschappenroute betaamt, moet er gekocht worden, en dat is precies wat er in het winkeltje van de kaasboerderij gebeurt. ‘Voor ons is het heel fijn als er meer bekendheid komt voor onze boerderijwinkel’, vertelt de eigenaresse. ‘We hebben de verkoop uit onze winkel nodig voor ons bestaan.’ Even later zit iedereen weer op de fiets en rijden we verder naar Huijbergen voor een bezoekje aan een pluimveeboerderij. Als we in het zonnetje langs een groot uienveld fietsen, vertelt Jeanne Maasdijk (70) over de vele fietstochten die deze KBO-Afdeling iedere zomer maakt. ‘We doen elke keer iets anders. Vaak bezoeken we een locatie onderweg en drinken we ergens koffie.’ De boerderijen die we vandaag bezoeken, zijn niet allemaal nieuw voor haar. ‘Ik doe regelmatig boodschappen bij landwinkels. Daar zijn de producten verser en dus lekkerder. En ze zijn goedkoper dan in de supermarkt.’

ons 47


Advertentie

(advertentie)

www.beterhoren.nl

Helder over vergoedingen, kosten en service

Zinderend Zeeland; lekker uitwaaien in de havenstad aan de westerschelde

hampshire hotel – churchill terneuzen ★★★★

Een hoortoestel inclusief gratis onderhoud In Nederland werken alle hoorketens volgens het Hoorprotocol. Dat biedt de zekerheid dat u overal hetzelfde advies krijgt en een hooroplossing die echt bij u past, bij welke audicien u ook binnenstapt. Maar als het gaat om service en onderhoud, vergoedingen en kosten, dan zijn er toch de nodige verschillen. Gaat u een hoortoestel aanschaffen, dan is het goed aanbieders met elkaar te vergelijken. Het is belangrijk te weten of uw audicien een contract heeft met uw zorgverzekeraar. Alleen dan wordt minimaal 75% van uw hoortoestel vergoed. Heeft uw audicien geen contract met uw zorgverzekeraar, dan ontvangt u een lagere vergoeding. Ook kunt u vragen of service en onderhoud bij de prijs zijn inbegrepen. Zodat u zeker weet waar u voor betaalt, zonder onverwachte kosten achteraf. Juist omdat er verschillen zijn tussen audiciens, wil Beter Horen helder zijn over vergoedingen, kosten en service. Zo hebben wij een contract met álle zorgverzekeraars, waardoor uw zorgverzekeraar altijd 75% tot 100% van de aanschafprijs vergoedt, afhankelijk van uw aanvullende zorgverzekering. Uw eigen bijdrage zal liggen tussen de € 0,- en maximaal € 370,- per hoortoestel. Houd hierbij wel rekening met eventueel nog openstaand eigen risico. Daarnaast is bij ons nazorg altijd inbegrepen. Dat betekent dat u gedurende de gehele levensduur van uw hoortoestel kunt vertrouwen op gratis service en onderhoud. Wilt u weten wat uw hoortoestel bij Beter Horen gaat kosten? Ga dan naar www.beterhoren.nl/hoortoestel en reken het uit met de handige calculator. U bent uiteraard ook van harte welkom in onze winkel voor meer informatie, de gratis hoortest en een persoonlijk advies. Of bel 0800 – 0200 159 (gratis).

Uniek arrangement! De perfecte uitvalsbasis om 3 dagen op ontdekkingstocht te gaan in Zeeuws-Vlaanderen. Een unieke plek voor rust, zee en strand. Wandelend of fietsend over de Westerscheldedijk passeren de gigantische zeeschepen u op weg naar Antwerpen of richting de Noordzee. De binnenstad van Terneuzen biedt u gezellige gelegenheden. Daarnaast zijn de vestingsteden Hulst en Sluis zeker een bezoekje waard, op iedere zondag zijn alle winkels geopend. U kunt ook terecht in de Zeeuwse hoofdstad Middelburg met de bekende Lange Jan. De Belgisch cultuur- en shoppingsteden Antwerpen, Gent en Brugge mogen tijdens uw ontdekkingstocht zeker niet ontbreken. Het hotel Het comfortabele 4-sterren Hampshire Hotel - Churchill Terneuzen ligt prachtig op de Zeedijk, direct aan de Westerschelde. Met een weids uitzicht vertoeft u hier op een echt Zeeuws plekje. In Restaurant Rosaura kunt u genieten van biologische streekproducten en kunt u terecht voor een eenvoudige maaltijd of uitgebreid diner. In de avond is het prima vertoeven in de hotelbar. In Hampshire Hotel - Churchill Terneuzen kunt u gratis gebruik maken van het binnenzwembad en sauna. Het hotel beschikt over voldoende gratis parkeergelegenheid.

Adviesprijs: € 139,50 per persoon Lezersprijs: € 89,50 per persoon inhoud arrangement • 2 x overnachting in een Comfort kamer • 2 x uitgebreid ontbijtbuffet • 1 x 2-gangendiner • 10% kortingsvoucher voor diner op de 2e dag • Ontvangst met een ‘More than Welcome’ drankje • Informatiepakket over de omgeving • Gratis gebruik van zwembad en sauna • Gratis gebruik van 4 x 30 minuten Wi-Fi • Gratis parkeren voor de deur

Prijs is op basis van twee personen. Exclusief toeristenbelasting. In juni, juli en augustus kunt u voor € 109,50 overnachten. Dit arrangement is geldig t/m eind december 2013 m.u.v. feestdagen en op basis van beschikbaarheid. meer informatie en/of boeken: U kunt rechtstreeks reserveren via www.hampshire-hotels.com/ onschurchill of neem contact op met Hampshire Hotel – Churchill Terneuzen via 0115-649054 of info@hampshire-churchill.nl. Vermeldt u bij uw reservering lezersaanbieding ONS Magazine.

w w w. h a m p s h i r e - h o t e l s . c o m / o n s c h u r c h i l l


f ietstocht

Schuur vol kippen Bij Pluimveehouderij Van Hooijdonk krijgen we van eigenaar Wim van Hooijdonk kort uitleg over de weg die de eieren afleggen van de kip naar de winkel. ‘Op dit moment hebben we 56.000 kippen die dagelijks ongeveer evenveel eieren leggen. De meeste eieren worden verkocht aan een grote handelaar, maar een deel gaat naar (boerderij)winkels hier in de buurt. Wij genieten er enorm van als hier groepen komen; het is leuk als mensen geïnteresseerd zijn in wat wij doen.’ We gaan nog even de enorme schuur vol kakelende bruine kippen binnen. ‘Jeetje, die kippen kakelen nog erger dan wij!’ lacht Liza Carpentier (75), vrouw van organisator René. Ze vertelt dat ze hier wel eens eerder geweest is. ‘Dat was tijdens een gezinsfietstocht. We fietsen wat af samen: elke week met de KBO en eens per jaar maken we een vierdaagse tocht met vrienden.’

Koffie tussen de geiten Van de kippen gaan we naar de geiten van Costa Kabrita. Op de boerderij worden zo’n 450 volwassen geiten en 250 lammeren gehouden. ‘Die worden gelukkig met zestig tegelijk gemolken door onze machines’, legt eigenaresse Marie-Louise Nelen uit, ‘anders zou het voor ons niet te doen zijn!’ Heel begrijpelijk want naast de dieren hebben ze ook

Boeren Boodschappen Route In regio Brabantse Wal bevindt zich een brede variatie aan boeren, kwekers, imkers en molenaars. De Boeren Boodschappen Route geeft informatie over hun locaties en producten. Met een speciale plattegrond kunt u zelf een fietstocht samenstellen langs de boerderijwinkels van uw voorkeur. U maakt hiervoor gebruik van de bestaande fietsknooppunten. De routekaart is verkrijgbaar bij alle deelnemende boeren en VVV-vestigingen in de streek. Meer weten? Kijk op www.boerenboodschappenroute.nl.

een camping, twee vakantieappartementen en als zorgboerderij bieden ze mensen met een (verstandelijke) beperking een werkplek. Of dat niet genoeg is, geven ze ook nog workshops. Boven in de geitenstal is een kantine gemaakt van waaruit je door glas de stal in kijkt. Daar kunnen we even rustig op adem komen onder het genot van een kopje koffie. Yvonne van Thillo (79) is opgegroeid met geiten: ‘Wij hadden vroeger een klein boerderijtje met onder andere drie geiten. Mijn moeder maakte altijd een drankje van warme geitenmelk, water en suiker. Toen wist ik niet beter, maar ik moet er nu echt niet meer aan denken hoor, dat drink ik nóóit meer!’

Fruit van eigen land Via het winkeltje met onder andere geitenmelk, -kaas en -ijs lopen we naar onze fietsen om ons op te maken voor het laatste gedeelte van de route. Onderweg stoppen we nog één keer, bij de boerderij van boer Melsen. Hij verkoopt groenten en fruit van eigen land. De groep doet er zijn laatste inkopen en stapt dan op de fiets terug naar de Drieschaar: de thuisbasis van KBO Ossendrecht. Wie wil, kan daar in de laatste zonnestralen van vandaag nog even uitrusten en genieten van een drankje. En dan is het tijd om van de versgekochte boodschappen een lekker maal te maken!

ons 49


‘Vlees met een beetje vet eraan smaakt

Tekst: Fabiënne Lansink  |  Beeld: Remco Bohle

het lekkerst’

ons 50


smakelijk eten Mart Verhagen (70): ‘Elk jaar in juni houden we met KBO NieuwVossemeer een barbecue. We zijn daar ongeveer drie jaar geleden mee begonnen en het is nu een echte traditie. Er komen zeker tachtig senioren op af. Buiten voor het gemeenschapshuis staan dan twee gasbarbecues en ik zorg dat al het vlees mooi gegrild wordt: gaar maar niet verbrand. Het lekkerste is vlees waar een beetje vet aan zit, dat geeft smaak. Speklappen, varkenslapjes of schouderkarbonades bijvoorbeeld. Thuis barbecue ik ’s zomers ook veel, zeker tien keer per jaar. Een kennis gaf me jaren geleden een goed recept voor knoflooksaus. Zelfgemaakte sauzen smaken stukken beter dan die kant-en-klare pakjes en potjes. Pindasaus maak ik bijvoorbeeld altijd met goedkope pindakaas, wat warme melk, een gefruit uitje en twee of drie fijngesneden bolletjes gember.’

Hollandse knoflook

De knoflook in de netjes in de superma rkt is gedroogd en ongeveer een jaar oud uit. Deze boll en komen vaak uit China. Verse knoflook komt gewoon uit de Nederlandse klei en koopt u op de markt of bij de groenteboer. Die verse teentjes zijn frisser en milder van smaak en daarom ideaal voor knoflooksaus.

Vlees op de barbecue? Zo wordt het een succes! 1 Bestrijk het vlees tijdens het bakken regelmatig met olie, dan blijft het mooi sappig. 2 Gebruik een tang (dus geen vork) om het vlees op het rooster te leggen en om te keren. Zo blijven de vleessappen goed bewaard. 3 Dep gemarineerd vlees goed droog voor het de barbecue op gaat, dan krijgt u een lekker knapperig korstje. 4 Kies een barbecue op houtskool, het vlees krijgt dan die authentieke grillsmaak.

Boodschappenlijstje knoflooksaus voor 4-6 personen

Inpakken maar!

de barbecue Vlees en vis kunt u goed op mbakjes. Op deze garen in speciale aluminiu er snel en komt het manier verbrandt het mind vendien wordt de vocht niet op de kolen. Bo over de opper vlakte. temperatuur beter verdeeld vis samen met Probeer ook eens vlees of miniumfolie. Giet er groenten en kruiden in alu lie of witte wijn bij en een beetje bouillon, olijfo vouw het geheel goed dicht.

½ pot mayonaise ½ pakje lang houdbare slagroom 1 theelepel knoflookpoeder 1 zakje kruiden voor Provençaalse kruidenboter 3 theelepels gedroogde oregano 3 theelepels Italiaanse kruidenmix Meng alle ingrediënten goed door elkaar en u heeft een heerlijke knoflooksaus!

ons 51


Puzzel mee en win!

In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Door deze woordzoeker te maken en de oplossing op te sturen, wint u misschien wel de dichtbundel Spiegelschrift.

Puzzel: www.puzzelpro.nl

T T P P B B R R H H A A N N D D S S C C H H R R II F F T T S S E E O O N N

E E A A T T A A LL E E N N C C U U R R S S U U S S II U U B B N N N N E E

K K R R E E D D M M O O V V E E E E A A S S S S A A M M R R E E T T A A W W

K K A A B B A A T T H H C C II N N K K II U U R R K K R R N N E E M M R R

A A A A R R R R E E K K E E T T S S N N A A A A LL E E F F A A T T N N E E

P P F F O O LL T T II W W C C D D E E T T P P P P R R LL U U M M II Z Z

O O P P S S M M Y Y T T H H E E N N T T T T E E M M C C E E W W II U U II

K K W W A A D D D D E E N N G G E E B B II E E D D E E S S D D U U T T U U

B B E E D D E E LL E E N N N N R R K K E E II R R E E S S H H R R R R H H

B B R R E E D D N N E E E E G G A A R R U U O O T T N N E E E E T T E E R R

A A R R E E II T T A A N N II D D R R O O B B U U S S N N II E E N N E E

O O N N E E T T S S II N N O O D D A A F F S S T T A A N N D D E E S S V V

Levensverzen Klaartje Muskeyn (1927) heeft haar hele leven gedichten geschreven. Over uiteenlopende onderwerpen: van natuur, seizoenen en familie tot carnaval en de liefde. Uit alle verzen spreekt een diepgeworteld godsbesef en liefde voor

ons 52

De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar ook overlappen. Zoek ze op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing. ADONIS AFSTAND ARENDSNEUS BEDELEN BENAUWDHEID EENDER EERDER EETRUIMTE ENTOURAGE FLESSEN FRAME HANDSCHRIFT IMKER INSUBORDINATIE KAPMES

KAPOK KIEPEREN KRUIK KWEEK MYTHE NICHT NOEST PAKKET PARAAF PORTO RADAR RAMEN RATTEN SCHELDEN SERIE

Stuur de oplossing van de woordzoeker, uw e-mailadres en telefoonnummer voor 18 juli naar: Redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Of e-mail naar ons@kbo-brabant.nl o.v.v. ‘puzzel’.

SNERT SORBET STENO TABAK TAFELAANSTEKER TALENCURSUS TUINMAN VERHUIZER VISETER WADDENGEBIED WATERMASSA WITLOF

De winnaars van de puzzel in Ons 4 zijn: • A.H. GiezenRaaymakers, Overloon • R. Verhagen, Nuenen • R. Kuppen, Langenboom • G. van Laarhoven, Tilburg

de medemens. Een selectie van haar werk is gebundeld in Spiegelschrift. Deze titel verwijst naar de schrijfster zelf, die linkshandig is en als kind met gemak in spiegelschrift schreef. Spiegelschrift is te koop bij Boekhandel Berne, Abdijstraat 53 in Heeswijk (www.berneboek.nl). ISBN: 9789064160653


Advertentie

bolderman.nl 5 DAGEN TRIER - KOBLENZ EN DE MOEZEL

slechts v.a.

5 DAGEN DE ROMANTISCHE STRASSE

Bolderman.nl wint

U REIST COMFORTCLASS

5 DAGEN DRESDEN EN OMGEVING

slechts v.a.

slechts v.a.

Award 2013

beste stedentripaanbieder

8 DAGEN WENEN EN HET DONAUDAL slechts v.a.

399,-

269,-

269,-

269,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 4 overnachtingen in hotel Anker in Brodenbach, comfortabele kamer met douche / toilet, lift en zwembad • Ontbijtbuffet en 3-gangendiner • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Comfortclass touringcar • Goed verzorgd afscheidsbuffet

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten in Geiselwind of omgeving of gelijkwaardig hotel • 2 nachten omgeving Augsburg • Gehele reis o.b.v. halfpension • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Comfortclass touringcar • Goed verzorgd afscheidsbuffet

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 4 nachten in het 4* hotel Akzent in een comfortabele kamer met douche of bad en toilet en lift • Ontbijt en 3 gangen diner • Excursies (exclusief entreegeld) • Stadsgids in Dresden • Comfortclass touringcar • Goed verzorgd afscheidsbuffet

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten in Z-Duitsland o.b.v. halfpension • 5 nachten in Eichgraben, kamer met bad of douche, toilet, enz. • Ontbijtbuffet en 3-gangendiner • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Comfortclass touringcar • Goed verzorgd afscheidsbuffet

Vertrekdata: 8, 29 juli / 19 aug / 9, 30 sept

Vertrekdata: 8, 29 juli / 19 aug / 9 sept

Vertrekdata: 15 juli / 5, 26 aug / 16 sept / 14 okt

Vertrekdata: 8, 22 juli / 5, 19 aug / 2, 16, 30 sept

10 DAGEN EILANDEN EN STEDEN VAN KROATIË

10 DAGEN VRSAR ISTRIË

10 DAGEN HET PRINSDOM ANDORRA

10 DAGEN SAAS GRUND

slechts v.a.

399,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 overnachtingen in Zuid-Duitsland • 7 overnachtingen 3* hotel Mediterran te Crikvenica in een comfortabele, kamers v.v. faciliteiten • Gehele reis o.b.v. halfpension • Comfortclass touringcar • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Goed verzorgd afscheidsbuffet • Alle tolgelden

slechts v.a.

slechts v.a.

399,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 overnachtingen in Duitsland • 7 overnachtingen in een goed middenklasse hotel, comfortabele kamer, bad/douche, toilet • Gehele reis o.b.v. halfpension • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Comfortclass touringcar • Goed verzorgd afscheidsbuffet

slechts v.a.

399,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten in midden-Frankrijk o.b.v. halfpension • 7 nachten in een middenklasse hotel, comfortabele kamer v.v. faciliteiten • Ontbijtbuffet en 3-gangendiner/ dinerbuffet • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Comfortclass touringcar • Goed verzorgd afscheidsbuffet

499,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten in Z-Duitsland o.b.v. halfpension • 7 nachten in een middenklasse hotel, comfortabele kamer v.v. faciliteiten • Ontbijtbuffet en 3-gangen diner • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Comfortclass touringcar • Goed verzorgd afscheidsbuffet

Vertrekdata: 1, 15 juli / 12, 26 aug / 9, 23 sept / 7, 14 okt

Vertrekdata: 8, 22 juli / 19 aug / 2, 16, 30 sept / 7 okt

Vertrekdata: 8, 22 juli / 5, 19 aug / 2, 16, 30 sept / 14 okt

Vertrekdata: 1, 15, 29 juli / 5, 12, 26 aug / 9, 23 sept / 7 okt

10 DAGEN BARCELONA EN OMGEVING

12 DAGEN MAKARSKA RIVIÈRA PODGORA

12 DAGEN RIVIÈRA VAN DUBROVNIK EN MONTENEGRO

12 DAGEN KLASSIEK ITALIË

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht!

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 overnachtingen in Zuid-Duitsland • 2 overnachtingen omgeving Zagreb • 7 overnachtingen in ***+ hotel Aurora in Podgora, kamer v.v. douche en toilet, telefoon, TV en balkon • Gehele reis o.b.v. halfpension • Comfortclass touringcar • Excursies (excl. entreegeld) • Goed verzorgd afscheidsbuffet Vertrekdata: 1, 15, 29 juli / 12, 26 aug / 9, 23 sept / 7 okt

slechts v.a.

599,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten in de omgeving van Passau • 2 nachten in de omgeving van Zadar • 7 nachten in het ***hotel complex Astarea I of II in Mlini, bij Dubrovnik • Dagelijks verzorging o.b.v. halfpension • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Comfortclass touringcar • Goed verzorgd afscheidsbuffet

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten in Zuid-Duitsland • 2 nachten in omgeving van het Gardameer • 2 nachten in omgeving van Rome • 3 nachten in omgeving van Sorrento • 1 nacht in Chianciano Terme in omg. Siena • 1 overnachting in Montecatini Terme bij Pisa • Gehele reis o.b.v. halfpension • Excursies met de bus (excl. entreegeld) • Comfortclass touringcar • Goed verzorgd afscheidsbuffet

Vertrekdata: 8, 22 juli / 5, 19 aug / 2, 16, 30 sept / 14 okt

Vertrekdata: 8, 22 juli / 19 aug / 2, 16, 30 sept / 14 okt

bolderman.nl

Voor brochure en boekingen:

(0318) 58 09 58 www.bolderman.nl

ET

Vertrekdata: 8, 22 juli / 5, 19 aug / 2, 16, 30 sept / 14 okt

slechts v.a.

499,-

LITEIT M

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten in midden-Frankrijk • 7 nachten in een Aquahotel, 2-persoons kamer met bad, toilet, radio, televisie, telefoon, kluisje, airco, balkon • Gehele reis o.b.v. halfpension • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Comfortclass touringcar • Goed verzorgd afscheidsbuffet

slechts v.a.

499,-

A KW

slechts v.a.

399,-

:


Advertentie

VERHUISBERICHT SENIORENWINKEL

Nieuw adres: Hoofdstraat 127, 5481 AD Schijndel Tel. 073-547 52 78 Compleet verzorgde reis, incl. vervoer per luxe touringcar. Veel 1- persoonskamers mogelijk.

Slaappromotie!!

Super Senso matras van € 795,voor € 395,-

Kijk op: www.hotel-gaasterland.nl Of bel: (0514) 581741

Wij leveren perfect zitten, slapen en comfort hulpmiddelen.

Marderleane 21, 8572 WG Rijs Seniorenwinkel schijdel, Hoofdstraat 127 Showroom vught, Industrieweg 26A (op afspraak)

ZORG

RESIDENTIE

ZORGHOTEL GR AVE

Herstellen in een comfortabele omgeving

Tel. 073-547 52 78

“Hier word je weer mens” “Na een buikoperatie werd ik uit het ziekenhuis ontslagen, maar ik was nog doodziek”, zegt mevrouw Van Duuren. Ik woon alleen en mijn zoon kwam met Zorghotel Grave. Ik ben in dit prachtige hotel met zoveel zorg en warmte omringd dat ik al aardig opknap. De verpleging is enorm goed, maar ook de zorg en aandacht van de kapper, de kok en andere medewerkers zorgt ervoor dat ik snel herstel. Je wordt hier echt weer mens.”

Als u een ingrijpende operatie heeft ondergaan, is het niet altijd mogelijk om thuis te herstellen. Wilt u in een comfortabele, prachtig groene omgeving revalideren? Of aansterken voordat u een medische ingreep moet ondergaan?

Bij Zorghotel Grave krijgt u de zorg en aandacht die u verdient. Ons deskundige team garandeert 24 uur zorg ongeacht uw zorgindicatie. Ook voor respijtzorg of een ontspannen zorgvakantie staan wij voor u klaar. U kunt alleen of samen met uw partner verblijven in een ruime comfortkamer of volledig ingericht 2-persoonsappartement. Ons zorghotel is gevestigd in het monumentale pand van Zorgresidentie Velp. U kunt dus gebruikmaken van de vele faciliteiten die we in huis hebben, zoals dagbesteding, twee restaurants en een moderne fitnesszaal. Een verblijf in Zorghotel Grave is al mogelijk vanaf €124,50 per dag, inclusief volpension en volledige verzorging. Zorghotel Grave is erkend door alle verzekeraars, AWBZ-erkend en officieel erkend als herstellingsoord door de SHNZ.

Speciaal voor u als KBO-lid verzorgt Zorghotel Grave een rondleiding en een gratis proefles Bewegen voor Ouderen. Inschrijven in groepen van maximaal 12 personen. Neem contact met ons op en knip de bon uit voor reservering.

ZORG

RESIDENTIE

Zorghotel Grave, Tolschestraat 2 Velp (bij Grave) Tel: (0486) 479 500 www.zorghotelgrave.nl


Op zoek naar een wandelmaatje of reisgenoot? Of wilt u oud-klasgenoten terugvinden voor een reünie? Plaats uw oproep!

Op zoek naar... Door omstandigheden gebonden man (65-plus) wil graag in contact komen met een vlotte vrouw met wie gezelligheid en intimiteit gedeeld kunnen worden. BR.O.NR. 6.001/13

Ik ben een weduwe van 78 jaar en zou graag een leuke man ontmoeten om samen te genieten van de kleine dingen die het leven nog te bieden heeft. BR.O.NR. 6.005/13

Ik zoek een nette man of een vriendin die met mij leuke dingen wil doen (bijvoorbeeld dansen). Ik ben 75 en zie er goed uit. Omgeving 0493. BR.O.NR. 6.002/13

Ik (vrouw) ben 75 jaar en zoek een lieve, moderne vriendin om samen dingen te ondernemen zoals reizen, de schouw­ burg bezoeken en natuurlijk een goed gesprek met een goed glas wijn. Ik rook niet. Woon je tussen Eindhoven en Reusel, reageer dan gerust. BR.O.NR. 6.006/13

Ik, weduwe (79), zoek dames die met mij dingen willen ondernemen, zoals reizen per bus, dagtrips, terrasje pakken, uit eten gaan, kaarten, spelletjes spelen. Graag je bericht. Omgeving 0492. BR.O.NR. 6.003/13 Man van 73 jaar met jeugdig uiterlijk zou graag in contact komen met een goed uitziende vrouw die ook eenzaam is en naar gezelligheid zoekt, om samen leuke dingen te doen. Wil je meer over mij weten, schrijf me dan. In woon in de buurt van Eindhoven en ik rook niet. BR.O.NR. 6.004/13

Vitale weduwe (71 jaar) wil graag in contact komen met een nette, niet-rokende man (66-73 jaar). Ik houd van tuinieren, wandelen, tennissen, fietsen en terrasjes! Het liefst reactie uit regio 013. BR.O.NR. 6.009/13

Vitale weduwe (80 jaar) wil graag in contact komen met een nette man (niet-rokend). Ik fiets en wandel graag, ga graag dagjes uit, ik rijd auto, maar ben ook graag thuis. Omgeving Breda. Ik wacht op je reactie! BR.O.NR. 6.007/13

Charmante, jeugdig uitziende vrouw (80-plus) wil graag in contact komen met goed verzorgde man, die evenals ik van gezelligheid houdt. Ik ben creatief, ik heb humor en ik houd van een goed gesprek. BR.O.NR. 6.010/13

Ik ben een eenvoudige man van 75 jaar (1.74 m.), ik zit goed in mijn vel en zie er goed uit. Ik zou graag in contact komen met een leuke vrouw van 65-75 jaar. Ik ben in voor een latrelatie. Ik houd van dansen. Omgeving 0165. Foto retour. BR.O.NR. 6.008/13

Steeds meer mensen weten de weg naar Groet & Ontmoet op www.kbo-brabant.nl te vinden. Bent u ook op zoek naar een maatje? Bezoek dan onze website.

Oproep plaatsen? Stuur deze o.v.v. Contactoproep Ons en uw adres, telefoonnummer en e-mailadres naar KBO-Brabant (zie adres hieronder). Reageren? Stuur uw reactie in een gesloten enveloppe naar KBO-Brabant (zie adres hieronder) en zet linksboven op de enveloppe: reactie contactoproep Ons en het nummer van de oproep waarop u reageert. Wij sturen uw enveloppe dan ongeopend door. Denk er wel aan in uw reactie aan te geven op welke wijze de betreffende persoon contact met u kan opnemen. Een oproep plaatsen kost eenmalig € 15,-. Als er meer oproepen ingestuurd worden dan er ruimte is, wordt een wachtlijst aangelegd. Adres: KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch of contactadvertentie@kbo-brabant.nl

• •

ons 55


Advertentie

Set van 3 Waterdichte Katoenen Damesslips. een onderdeel van

Speciaoraul ! vo

8 TOPPERS

VOOR SPOTPRIJZEN! ReumaKniebandages.

Invisi Ear

69,95

De bandages geven op orthopedische wijze steun en warmte die de pijn op een prettige manier verdrijft. Deze zijn vervaardigd van een uniek weefsel van katoen, lycra en bamboekoolstof. Doordat ze uiterst rekbaar zijn, passen ze vrijwel altijd.

2 Paar Reuma Kniebandages

Reuma-Kniebandages | ON.326 - 67923

De Posture BH zorgt voor de juiste houding Een eenvoudige manier om uw lichaamshouding bij het staan, lopen en zitten te verbeteren. De Posture-BH met kruisvormig ingeweven rugbanden maakt uw rug hol en recht. Kleur wit, cupmaten A, B, C, D en DD, bh-maten: 70-75-80-8590-95-100-105. Vermeldt a.u.b. bij bestelling 2 volledige cup- en bh-maten.

€ 27,95

Een set bevat 2 stuks.

• Comfortabele pasvorm

Hoor gefluister tot op 30 meter. De Invisi Ear ontvangt en versterkt omgevingsgeluiden, zodat u weer op uw oren kunt vertrouwen. De geavanceerde micro-digitale technologie filtert de geluidsgolven en versterkt ze ruim 20 keer. Invisi Ear | ON.326 – 110061

€ 49,90

Maat

S (34/36) 78515 M (38/40) 78516 L (42/44) 78517

XL (46/48) 78518 XXL (50/52) 78519 XXXL (54/56) 78520

Bestelnr.

€ 29,95

Uw tuin (huis)dier vrij met de Solar Tuinwachter. Deze Tuinwachter brengt ultrasone golven voort, die nagenoeg niet door de mens, maar wel door dieren worden gehoord. Het geluid van 10.000-50.000 Hertz is zó angstaanjagend, dat alle (huis) dieren er snel vandoor gaan.

Solar Tuinwachter

39,95 Solar Tuinwachter | ON.326 – 150116

€ 39,95

Het leesvenster vergroot maar liefst 3 keer en heeft een formaat van 30 x 20 cm. Groot genoeg dus om hele boekpagina’s en flinke stukken krant mee te vergroten. U heeft geen moeite meer met het ontcijferen van kleinere lettertjes!

Met groot handvat.

Vergrotend Leesvenster

14,95

Correctiebalsem Fresh Eyes | ON.326 - 110226 € 19,95

JA,

ik heb een keuze gemaakt en bestel de volgende artikelen:

Artikel/bestelnummer/maat

Maat Bestelnr.

Vergrotend Leesvenster.

Ooglid Correctiebalsem Fresh Eyes

Voordeelbestelbon Aantal

€ 69,95

19,95

49,90

Set van 2 Posture-BH’s | ON.326 - 67055

2e exemplaar helemaal GRATIS!

Ooglid Correctiebalsem Fresh Eyes laat lelijke wallen onder de ogen verdwijnen, maakt de huid onder en boven het oog weer strak en voert afvalstoffen Correctiebalsem af. Een driedubbele werking dus. Fresh Eyes En dat binnen slechts 3 minuten! Bovendien voelt de balsem door de receptuur met wilde mango en Aloë Vera zijdezacht aan waardoor deze ook voor 2 Tubes gevoelige ogen geschikt voor slechts is. 100% parabenen- en € 35,00! paraffinevrij. In tube van 15 ml.

Set van 2 Posture BH’s

29,95

3 Waterdichte Katoenen Damesslips | ON.326 78515-78520

• Opladen via stopcontact en USB

27,95

Uitrekbaar tot 29 cm.

Vreemd dat in Nederland geen waterdichte katoenen damesslips te koop zijn! Want in Amerika koopt u ze gewoon van 100% zuivere katoen, dat waterproof behandeld is. Het weefsel is zacht en ademend, irriteert niet en maakt geen geluid zoals slips van vinyl. Ideaal voor wie behoefte heeft aan comfortabele en discrete bescherming.

...is net als

3 Katoenen Damesslips

Vergrotend Leesvenster | ON.326 69806

OP=OP!

€ 14,95

GRATIS manicure- en make-up set. Met opbergtasje.

Prijs* Wizzit

Dhr./mevr.: Straat: Postcode:

Voorl.: Huisnummer:

Ontvang alle artikelen met 30 dagen bedenktijd! Bestel heel eenvoudig!

Bel: 088-7461000

*

lokaal tarief

*

Alle dagen van 08.00 – 22.00 uur. (Ook in het weekend en zon- en feestdagen).

Bank- of gironummer: * verzendkosten minimaal € 3.49

In een envelop zonder postzegel aan: Postordershop.nl - Antwoordnummer 363, 1300 VB Almere

www.postordershop.nl/ON.326

19,95 Wizzit & Nabehandelingscreme.

Eenmalige machtiging * verplicht invullen

Geb. jaar

Geef bij een telefonische bestelling de volgende code door: ON.326

aan voor transport/diefstal-verzekering à € 1,95

Ik betaal op de volgende wijze:

Plaats:

Telefoonnr.:

Kruis vakje

* ON.326

Met de Wizzit verwijdert u ongewenste haartjes op een compleet nieuwe manier. Hij zoekt de haartjes zelf op en trekt ze aan als een magneet. Waarna ze snel en pijnloos verwijderd worden. Zelfs stoppels! 4 Mini penlite batterijen (AAA) Bestelnr. 100044 € 4.95 Wizzit | ON.326 - 73039 Nabehandelingscrème | ON.326 - 78022

€ 19,95 € 9,95


Advertentie

Actief genieten in de Brabantse Kempen! Stijlvolle hotelkamers voorzien van alle comfort, lift, voortreffelijke keuken, zwembad, terrassen, park, natuurrijke omgeving.

Informeer naar ons Kerst-Nieuwjaars arrangement 23 december 2013 t/m 1 januari 2014 Inclusief diverse excursies, avonden en andere verrassingen. Wij bieden speciale arrangementen met dagexcursies, avondprogramma’s, met artiesten e.d. Gezelschappen kunnen worden gehaald en gebracht. Kijk op onze website en vraag naar onze brochure.

Boscheind 73 • 5575 AA Luyksgestel T (0497) 541 426 • info@postelhoef.nl www.postelhoef.nl


Advertentie

Op z n Engels genieten in Eesergroen...

Proef de Zomer in Drenthe

Bij Lucy’s Inn is het helemaal genieten deze zomer. Met de rust op het platteland, de gezellige reurige fairs in de dorpjes of lekker fietsen in de bossen. kom en geniet van:

”Het lekker Drenthe arrangement” welkomst drankje vier overnachtingen vier keer ontbijt vier keer drie gangen diner voor maar €199. p.p.

Weekaanbieding

Verlengt u dit arrangement naar 1 week dan krijgt u een van Lucy’s huisgemaakte taarten mee naar huis. Sander en Lucy Wubs - Lucy’s Inn Dorpsstraat 2 ,9537 TC Eesergroen (Borger-Odoorn) Drenthe tel :0599 287250 info@lucysinn.nl www.lucysinn.nl

Goed georganiseerde en betaalbare 50 plus vakanties

Alles inclusief hotel Am Park in Bad Fredeburg nabij winterberg

Op de mooiste locatie van het Sauerland op slechts 2 uur rijden van de Nederlandse grens

fam. Willemsen & team

De unieke Hoogsauerland alles inclusief 5 daagse vakantie 4 nachten op basis vol pension en alles inclusief (eigen vervoer) Inbegrepen: - drankjes tussen 17.00 uur en 24.00 gratis (koffie, thee, frisdranken, 4x overnachting in een prachtige kamer warme bieren, wijnen, vruchtensappen, jenever, appelkorn etc.) - Gratis vrijkaartjes voor het subtopisch zwembad. 4x ontbijtbuffet - laat uw portemonnee maar thuis, hier zit alles bij in 4x lunch - regelmatig entertainment en vermaak (o.a. een bustocht of boottocht op een stuwmeer 4x een voortreffelijk 3 gangen diner of live muziek etc.) Voor dit unieke Hoogsauerland arrangement - U ontvangt een gratis uitstapjes boekje met leuke bezienswaardigheden en tips voor overdag. gelden de volgende aankomst data: Juni/Juli Vrijdag Dinsdag Vrijdag Woensdag Zondag Donderdag Vrijdag Dinsdag

Datum 28. juni 2. juli 6. juli 10. juli 14. juli 22. juli 26. juli 30. juli

Prijs 225,-pp 225,-pp 225,-pp 225,-pp 225,-pp 225,-pp 225,-pp 225,-pp

Augustus Woensdag Zondag Donderdag Maandag Vrijdag Zondag

Datum 7. augustus 11. augustus 15. augustus 19. augustus 23. augustus 27. augustus

Prijs 225,-pp 225,-pp 225,-pp 225,-pp 225,-pp 225,-pp

Landhotel Am Park In der Schmiedinghausen 36 57392 Schmallenberg-Bad Fredeburg www.hotelampark.nl

p all-in Slechts 225,-p xcursie incl gratis buse tocht en gratis boot

Kijkt u ook eens op onze website voor ons andere hotel: Landhotel Zur Schmitte www.zurschmitte.nl

Reserveringslijn 0049-2977-709758 (Nederlands gesproken)

www.hshotels.nl


Advertentie

Relaxstoelen met handige sta-op functie Het is niet altijd makkelijk om na het zitten uit uw stoel te komen, het opstaan is een flinke belasting voor spieren en gewrichten. Een fauteuil die, met een druk op de knop, hoffelijk meekantelt bij het opstaan kan uw lichaam ten goede komen. Zonder pijnlijke knieën, rug of gewrichten. Bovendien kunt u deze week profiteren van 5 euro kassakorting per levensjaar!* Kom langs bij één van onze showrooms of bel 0341 - 26 06 76 voor een demonstratie bij u thuis!

+ Verrijdbaar + Binnenvering interieur met beuken romp

GRATIS catalogus? 0341 - 26 06 76

+ Handige opbergetui + Zeer goede lende ondersteuning + Doorlopende voetsteun

Wat kan de sta-op fauteuil? ✓ ✓ ✓ ✓

Klein of groot? Altijd op úw maat!

Kies uw zithouding met de afstandbediening Eén druk op de knop en u doet een dutje Gebruik de sta-op hulp voor makkelijk opstaan Door het gebruik voelt u zich ontspannen!

* Geldig bij aanschaf van een stoel op maat. Genoemde prijzen zijn exclusief 89,- afleverkosten. Niet geldig i.c.m. andere acties.

Prominent winkels

Thuis proefzitten?

Gratis catalogus?

small

large Bon voor medium een gratis catalogus overX-large lekker zitten

JA, stuur mij de gratis uitgebreide catalogus vol zitcomfort Naam Adres

Prominent heeft 47 winkels. Er is dus altijd een winkel bij u in de buurt.

Niets is zo prettig als de stoelen vrijblijvend bij u thuis uit te proberen.

Bestel de uitgebreide catalogus boordevol informatie over gezond zitten!

prominent.nu

0341 - 26 06 76

0341 - 26 06 76

Postcode Plaats Telefoon E-mail

wk25_P1_Ons

Zonder postzegel opsturen naar: Prominent, Antw. nr. 707, 8070 WB Nunspeet


Advertentie

va

nt ka

appa

i e ho tel

nt rteme

en

9,1

8311_Adv.DerBr.185x230mm_PRESS.indd 1

03-05-13 13:36


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.