Perstribune (3)

Page 1

Perstribune u MEDIAMAGAZINE

Voetbal en vrouwen Goede combinatie?

BN’ers als presentator toeval?

Frénk van der Linden interviewt 23 uur lang!

Nr. 1 September 2013 €4,49


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 2

‘EEN VLOTTE BABBEL’ VAN DE HOOFDREDACTIE… Voorwoord van hoofdredacteur Eline Hoffman

BESTE LEZER, Wat vind jij van de presentatoren van tegenwoordig? Het lijkt op tv steeds meer te gaan om de looks, de vlotte babbel en het imago, terwijl inhoud, kennis en opleiding aan belang verliezen. Logisch dat dit frustratie in de hand werkt bij de ijverige mensen onder ons. Zij die wél een opleiding volgen, maar vervolgens hun droombaan bij ene Monique Smit of Jan Kooijman in de schoot geworpen zien worden. Lees verderop in deze Perstribune wat volgens deskundigen Birte Schohaus en Maritte Braspenning de verklaring hiervoor is. Ook op de radio wordt het fenomeen van ‘de vlotte babbel’ steeds belangrijker. Erger jij je ook dagelijks aan dat on-journalistieke gelul op de radio? Of moet de radio sowieso allang niet meer onder de journalistieke media worden geschaard? Wat mij betreft dat laatste. De radio doe ik aan voor een fijn muziekje tijdens mijn dagelijkse treinreis of om wakker te worden. Als ik zin heb in journalistiek, pak ik liever de krant erbij… Lees de column op pagina zes! Daarnaast vind je op de middenpagina een prachtige brei-foto uit de Eva van 1967, met daarnaast een modefoto uit de Viva van nu. En we hebben twee voetbalartikelen in deze Perstribune: over de kracht van Wilfred Genee in Voetbal International, en over de vraag of vrouwelijke presentatoren inmiddels geaccepteerd zijn in deze geëmancipeerde samenleving. Eén van onze redacteuren reisde naar het noorden, om de geschiedenis van het Dagblad van het Noorden uitgebreid onder de loep te nemen. Ook word je meegenomen naar de wondere wereld van de talkshows. En wat is het geheim van LINDA., dat haar tienjarig jubileum viert? KORTOM: een veelzijdige Perstribune ligt klaar om door jou gelezen te worden.

Colofon Hoofdredactie: Eindredactie: Vormgeving: Beeldredactie: Webredactie:

Eline Hoffman Lian van Doorn, Jurriën Schuiringa Roxanne Huls, Sven Wanders, Julian van der Vegt Oane Born Britt de Noord, Merlin Boksebeld


pagina 3

Inhoudsopgave INFORMATIEF Medianieuws + workshops 4 Perstribune feliciteert 5 BN’erkliek in de journalistiek 7 Social media & kranten 24 De geschiedenis van… DvhN 26 Vrouwen in de voetbalwereld 28 De wondere wereld van de talkshow

32

28

ONTSPANNING

Column: Dat gelul op de radio! 6 Column: Gevaar van het uitmelken 12 Profiel Wilfred Genee 14 De tijdschriftenmand van… Peter de Winter 21 Journalistieke gadgets 22

14

CULTUUR Taalfouten? Opzouten! 11 LINDA. in 10 jaar van magazine tot merk 13 Nieuw op de televisie 16 De mode in de Eva van toen en de Viva van nu 17 Column: Van warme wollen kleren naar naakt 20 “Haarlem – 023 minuten passie van…” 36 Frenk van der Linden interviewt BN’ers

36


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 4

Medianieuws Website van het Jaar Dit jaar zijn ongeveer 250 websites genomineerd voor Populairste en Beste website van het Jaar. Sanoma is met negen sites in verschillende categorieën genomineerd. Het publiek kan zijn favoriet beoordelen op design, navigatie en inhoud. De site die de meeste stemmen heeft, wint de prijs voor Populairste website. De prijs voor de Beste website gaat naar de site met de hoogste score. Degene die de hoogste score en de meeste stemmen heeft, mag zich Website van het Jaar noemen. Er kan nog tot 25 oktober gestemd worden.

Nacht van de journalistiek Het jaarlijks terugkerende evenement jaarlijkse evenement de Nacht van de Journalistiek gaat op 28 september weer van start. De zevende editie heeft als thema Nacht van de Waakhond en zal dit jaar in het teken staan van de relatie tussen politiek en de journalistiek. Zoals elk jaar worden er voor jonge journalisten workshops, lezingen en masterclasses gegeven door ervaren journalisten. Daarnaast wordt oud-minister-president Dries van Agt geïnterviewd. Het evenement vindt plaats in het Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag en is georganiseerd door de jongerenafdeling van NVJ.

Blond Amsterdam komt met tijdschrift De dames van Blond Amsterdam gaan naast hun goedlopende kleurrijke servies een nieuw servies uitbrengen. Het blad gaat Blond Magazine heten en ligt 23 oktober in de winkels. Sandera Krol, voormalig hoofdredacteur van Marie-Claire en momenteel Vriendin, wordt de hoofdredactrice van het tijdschrift. Het thema van het 116 pagina’s tellende blad Colour your life zal zich vooral richten op de feestdagen. ‘Wij geven jullie een kijkje in ons leven en delen onze favoriete stekjes’, laten de vrouwen op hun website weten.

Journalist of schrijver? Journalist Bart Brouwers heeft een boek uitgebracht waarin hij een beeld schetst over de veranderingen in de journalistiek. Aan de hand van zijn boek komen er debatten, events, lezingen, interviews en er komt een weblog. De informatie die hij in de debatten hoort, verwerkt hij weer in zijn boek. Zo blijft het altijd up-to-date. Ook journalist Dominique van der Heyden heeft een boek geschreven. Haar boek gaat over haar werk als politiek verslaggeefster bij de NOS. Ze presenteerde het, heel toepasselijk, op Prinsjesdag afgelopen dinsdag.

LINDAnieuws.nl Omdat LINDA. sinds afgelopen maandag 16 september tien jaar bestaat, werd op die dag de nieuwe site gepresenteerd. Deze site bevat veel nieuws waar LINDA. lezeressen in geïnteresseerd zijn. De site heeft precies dezelfde vormgeving als het magazine en de nieuwtjes worden geschreven in de LINDA. stijl. Verder is het ook mogelijk om je eigen domeinnaam te krijgen. Heet je Eline dan ga je naar ELINEnieuws.nl. Hoe vaker je de site bezoekt, hoe meer die site wordt afgestemd op jouw voorkeuren. Ook werd er op maandag 16 september natuurlijk gevierd dat LINDA. tien jaar bestaat.

Fotoweek: ode aan de fotografie 20 tot 29 september Voor het eerst wordt er een week speciaal in het teken van de fotografie georganiseerd. Fotografen, musea en fotoclubs organiseren activiteiten voor iedereen die iets met beeld doet. Het thema van de eerste editie is ‘Kijk! Mijn familie’. Er zal vooral aandacht komen voor hoe belangrijk fotografie is geworden met de komst van de digitale camera en smartphones.

Workshops Maandag 28 oktober Cursus behoud en werving abonnee: Hoe creëer je meerwaarde voor de abonnee? Hoe zorg je ervoor dat de abonnee zich niet in de steek gelaten voelt? Locatie: Utrecht

Donderdag 31 oktober Challangerday: De geheimen van succes: Michel Muller en Ronnie Overgoor vertellen je alle geheimen van succes op de zesde editie van Challangerday. Locatie: Amsterdam

Dinsdag 5 november Cursus Beeldredactie: Het gebruik van beeld is niet meer beperkt tot alleen foto’s. Ook audio en video komen steeds vaker voor. Er wordt meer van je verwacht. Vindt na deze cursus het juiste beeld bij een boodschap. Locatie: Utrecht

Donderdag 21 november Customer Media Congres: Storytelling behoort vaak niet tot het belangrijkste binnen een bedrijf. Op deze dag leer je hoe je je beter kunt specialiseren in deze sector. Locatie: Utrecht


pagina 5

Perstribune feliciteert:

MIJNZ.NL Afgelopen week is MijnZ uitgeroepen tot winnaar van de World Young Reader Prize, in de categorie Social Local Mobile. Deze uitreiking werd georganiseerd door WAN IFRA, de wereldwijde belangenorganisatie van nieuwsmedia.

MijnZ is in maart 2011 gestart en bestaat uit studenten van de opleiding Journalistiek van Hogeschool Windesheim. De site bestaat uit nieuws ‘voor en door jongeren’. Het gaat hierbij vooral om lokaal nieuws uit de omgeving Zwolle.

De jury was vooral enthousiast over het innovatieve crossmediale platform achter de website en de mobiele app. Uiteraard woog de ervaring die jonge journalisten opdoen ook zwaar mee.


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 6

DAT GELUL OP DE RADIO! Radiojournalistiek. Gaat deze benaming nog wel op voor wat er werkelijk wordt gedaan achter de microfoons van de radiostations? Met andere woorden: is het radio maken van tegenwoordig nog wel journalistiek verantwoord? Er wordt steeds vaker naar de volgende zender gezapt als ‘dat gelul op de radio’ luisteraars tot op het bot irriteert. En ergens snap ik het wel. MUZIEK moet er gedraaid worden. Want daar zet je de radio toch voor aan? Maar wacht even, wat heeft muziek met journalistiek te maken? Naar mijn weten niet bijster veel. En deze wens van luisteraars naar louter muziek suggereert dat de meeste mensen schijnbaar niet meer weten dat radio van oorsprong vooral een journalistiek medium is. Fijne plaatjes voor tijdens het poetsen, het autorijden of het werk is wat de luisteraar wil horen. Ikzelf als trouwe 3fm-luisteraar durf wel te zeggen dat er op deze zender nog maar weinig van de oorspronkelijke journalistiek over is. Het draait op 3 voornamelijk nog om het vermaak, de grappen, het entertainment. En natuurlijk om de muziek. In mijn ogen is dat ook vooral de taak van een radio-dj: muziek draaien en de luisteraars vermaken. Maar wat was dan die ‘oorspronkelijke journalistiek’? Maakten de allereerste (gekleurde) radiozenders tijdens de verzuiling, journalistiek verantwoord werk? De religieuzen, de socialisten en de liberalen kleurden hun berichtgeving zo dat het in hun zuil thuishoorde. Niet bepaald onafhankelijke journalistiek, dus. Van de verzuiling is weinig meer over, maar van de journalistiek dan? Volgens de Nieuwe Reporter lijkt zelfs Radio 1, “Dé nieuws- en sportzender van de Publieke Omroepen”, langzaamaan steeds meer van het praatje-plaatje te worden. Al is dit natuurlijk een tikkeltje overdreven. Radio 1 maakt wel degelijk journalistieke programma’s, besteedt uitgebreid aandacht aan verdieping en achtergrond en stemt het tijdstip van dergelijke journalistiek uitstekend op de luisteraar af. En heus niet elke zender heeft een lullende radio-dj. Op Classic FM of SkyRadio bijvoorbeeld, heeft de muziek duidelijk de overhand en wordt er weinig tot niets gepraat. Maar toch, de laatste jaren zijn entertainment, media en journalistiek steeds meer versmolten tot één brei dat radio is gaan heten. Daarbij is er voor bijna elke luisteraar wel wat wils, als je alle verschillende radiostations eens goed op een rijtje zet. Moeten we dus eigenlijk wel zo moeilijk doen? Is er de laatste tijd sprake van een zorgbarende daling van de luistercijfers? Nee. Radio is nu eenmaal een secundair medium, de boodschap moet dus simpel en eenduidig zijn. Heb je liever lang en diepgaand, zap je naar Radio 1. Wil je vermaakt worden, dan is er genoeg keus uit de talloze andere muziekzenders die het Nederlandse radioland rijk is. Dan nu nog even terug naar het gelul op de radio. Er is al gebleken dat de luistercijfers niet dalen, dus de echte diehards blijven wel hangen. Vroeg of laat komen luisteraars erachter dat zappen toch geen zin heeft. Dus als het aan mij ligt, discjockeys van Nederland: blijf vooral lekker lullen.

Eline Hoffman


pagina 7

BN’er kliek in de journalistiek

Het presenteren van een programma is niet exclusief weggelegd voor mensen met een journalistieke opleiding. Steeds vaker worden Bekende Nederlanders voor die klussen gevraagd. Britt en Ymke, Ruben Nicolai en Jan Kooijman, om een paar voorbeelden te noemen. Birte Schohaus: “De belangrijkste reden? Kijkcijfers.”


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 8

Ze lopen langzaam richting de camera. Allebei een microfoon in de hand en om de beurt aan het woord. Het ziet er gekunsteld uit. Ze spreken duidelijk niet hun eigen woorden. Ze bellen ergens aan en niemand minder dan Dennis Weening doet open. De dames duwen hun microfoons onder zijn neus. Een beetje te veel van het goede wellicht. Ze giechelen, draaien rondjes, bewegen de microfoon veel te snel heen en weer en doen rare uitspraken. Toch ontstaat er iets. Er is chemie tussen het duo en Dennis Weening, er wordt gelachen. Dat ze niet bepaald journalistiek handelen is op dat moment absoluut geen discussiepunt. Door Lian van Doorn

Waar rook is… zijn Britt & Ymke is één van de tv-programma’s dat gepresenteerd wordt door personen die geen journalistieke achtergrond hebben. Ze zijn bekend geworden door iets anders. In dit geval het programma Echte meisjes in de jungle, dat in 2010 op RTL 5 werd uitgezonden. De meiden werden een groot kassucces. Ze bleken uitermate geliefd onder de kijkers van het programma. Omwille van hun karakter; geestig, onbezonnen, uniek, recht door zee en toch heel lief. Vooral Britt is bekend vanwege haar niet al te snuggere opmerkingen en platte accent. Nochtans waren de kijkcijfers van hun eigen tv-shows laag en vooral hun laatste programma scoort slecht. Kijkcijfers Toch zijn kijkcijfers volgens Birte Schohaus, freelance journaliste en promo-

vendus journalistieke cultuur en media, de belangrijkste beweegreden om voor BN’ers te kiezen. Mensen kennen de presentator al ergens anders van en zijn benieuwd wat die nu gaat doen. “Vooral als een BN’er al bekend is van een bepaald soort programma’s, weet de kijker wat hij kan verwachten en of hij dit leuk kan vinden.” Het is hierdoor eenvoudiger om een bepaalde doelgroep aan te spreken. Ook oud-presentatrice en presentatietrainer Maritte Braspenning stelt zich voor dat het veel met kijkcijfers te maken heeft. Dat het programma van Britt & Ymke slecht bekeken wordt heeft verschillende redenen. Programmamakers weten allereerst nooit zeker of een bekende ster succes zal hebben. “Britt en Ymke hadden succes in Echte meisjes in de jungle, maar dat betekent niet dat mensen op een programma zitten te wachten dat alleen maar om hen draait.”, denkt Schohaus. Daarnaast hebben ze

bekendheid gekregen in het realityprogramma, maar presenteer- en acteerervaring hebben ze niet. Schohaus begrijpt wel dat een bekende ster gevraagd wordt voor een programma. “Hij of zij is het gezicht van het programma.” Ze legt uit dat de presentator kijkers moet trekken en dat het, vooral als het om een nieuw programma gaat, handig is om iemand te kiezen die al bekend is. “Met een onbekend iemand loopt een programma een risico”, weet Schohaus. En dat weten programmamakers klaarblijkelijk ook. Vrijwel alle zenders maken gebruik van BN’ers. Ze zijn niet meer van de televisie weg te denken. “Voor een bekend persoon is het gemakkelijker om op televisie te komen, vooral voor entertainmentprogramma’s. Daar helpt bekendheid per definitie”, weet Braspenning. Bekend maar bemind Maar er kleven ook nadelen aan BN’er presentatoren. Zo laat Schohaus weten dat een bekende ster niet per definitie een goede presentator is. “Als het presenteren niet gemakkelijk gaat en het programma niet bij de BN’er past, kan dit negatieve gevolgen hebben voor het programma en de presentator.” Braspenning is het daarmee eens. “Het is wel een vak. Yolanthe Cabau van Kasbergen die in de voetsporten van Ivo Niehe zou treden is onlangs van het scherm gehaald. Dat begrijp ik.” Ivo Niehe vindt Yolanthe Cabau van Kasbergen niet goed genoeg, laat hij weten aan de Mediacourant. “Ik wil graag over een paar jaar een opvolger, maar dat vereist toch wel iets anders dan wat Yolanthe deed”, vertelt hij.

Mening studenten Merel Hendriks (24), student School voor Journalistiek Utrecht “Zelf kijk ik niet veel televisie. Echt tijd om me te ergeren heb ik dus niet. Sommigen mensen uit een ander vakgebied kunnen juist goed presenteren, zoals Wendy van Dijk.”

Daniëlle Koorevaar (21), student School of Media Zwolle “Ik vind dat je alleen moet kiezen voor een BN’er omdat diegene het werk goed doet. Niet omdat het een bekende Nederlander is. Iemand die onbekend is maar veel talent heeft, moet voorrang krijgen. Toch denk ik dat BN’ers in sommige gevallen voorrang krijgen. Je weet wat je krijgt. Het risico is veel kleiner. “

Evelien van Doorn (22), student MIC Amsterdam “Een vriendin van mij heeft de opleiding MIC niet afgemaakt, maar zich wel naar binnen gebluft bij RTL. Toen besefte ik wel dat je zonder papiertje ook binnen kunt komen. Ik erger me dan wel aan het feit dat in tijden waarin de banen niet voor het oprapen liggen de niet geschoolde mensen voorrang krijgen. Natuurlijk heeft het veel met marketing te maken..”


pagina 9

En dan hebben we het nog niet over onbekende journalisten die staan te trappelen om hun journalistieke carrière een boost te geven. Dolgraag willen ze presenteren, maar ze zijn nog niet in beeld. En dat maakt het lastig. Studenten kijken verschillend aan tegen het fenomeen van de Bekende Presentatoren (zie kaders Mening studenten), maar over het algemeen zijn ze er afwijzender over dan Schohaus. Zij zegt: “Een presentator moet bepaalde kwaliteiten hebben, maar dit zijn niet per se journalistieke kwaliteiten.” Ze vult aan: “Vooral voor entertainment en infotainmentprogramma’s is het niet noodzakelijk dat die door een journalist worden gepresenteerd.” Journalist is geen beschermd beroep, waardoor iedereen zich journalist mag noemen. Het recht op informatie verspreiden is allang niet meer voorbehouden aan de mensen die daarvoor zijn opgeleid. “Er is ook geen opleiding voor profvoetballers die garandeert dat je in de spits staat. Je moet bepaalde kwaliteiten hebben”, vertelt Braspenning. Bij presenteren zijn dat onder andere; talent voor presentatie, sterke persoonlijkheid en het laten zien van je talent. Ze vervolgt: “Je moet net het geluk hebben dat je op het juiste moment op de juiste plek bent.” Wel constateert ze meer kansen voor jonge mensen met presentatieambities door een toename aan programma’s, zoals Pownews en BNN. Ook presentator is geen beschermd beroep, toch raadt zowel Schohaus als Braspenning aan om een training te volgen. Dit betreft voornamelijk aspecten als hoe je omgaat met

Anne Taverne (23), student School of Media Zwolle “Ik neem BN’er presentatoren vaak niet serieus, omdat ik ze niet echt kundig vind in wat ze doen. Ik denk dat je als beginnend journalist alsnog een kans hebt, als je maar talent hebt. Natuurlijk krijgen BN’ers voorrang. Gelijk een bult met kijkers, maar of het ook echt iets zegt over de kwaliteit van een programma…”

een camera en hoe je van een autocue afleest. Het doel van een training is het beste in mensen naar boven halen en zorgen dat mensen authentiek blijven onder spanning. Het maakt je beter, rustiger en zelfverzekerder. Braspenning is dan ook van mening dat een goede trainer iedere presentator beter kan maken. “Maar de Messi’s onder de presentatoren blijven zeldzaam.”

“Yolanthe Cabau van Kasbergen die in de voetsporten van Ivo Niehe zou treden is onlangs van het scherm gehaald. Dat begrijp ik” Commercieel of publiek De publieke zender moet de journalistiek hoog houden en daar horen goede journalisten bij. Serieuze gesprekken, achtergrondkennis en interviewvaardigheden zijn in journalistieke programma’s veel belangrijker. Terwijl commerciële zenders hun programma’s aan een groot publiek verkopen en vaak dus ook een zo groot mogelijke doelgroep willen bereiken.

Marjolein de Wit (20), student School voor Journalistiek Utrecht “Het is wel een ‘onskent-ons’-wereldje, maar dat vind ik logisch. Ik erger me dan ook niet aan BN’er presentatoren. Ook zij kunnen presentatiekwaliteiten hebben. Je moet in het plaatje van het programma passen.”

Hiervoor hebben ze iemand nodig die kijkers trekt en aan het programma bindt. Er is dus een groot verschil tussen een bekende ster op de commerciële omroep of op de publieke omroep. Schohaus: “ Bij commerciële zenders zijn een vlotte babbel en een leuk hoofd veel belangrijker voor het succes van zo’n programma dan een journalistieke opleiding.” Daarnaast is er bij de commerciële omroep weinig tijd (lees: geld) om een presentator te laten groeien. Bij de publieke omroep kan dat nog wel. “Hoewel de kansen die presentatoren zo’n tien jaar geleden hadden om zich te ontwikkelen op het scherm nu wel kleiner zijn geworden”, vertelt Braspenning. Volgens haar maakt vooral het soort programma uit en niet het soort omroep. Braspenning geeft twee voorbeelden.”Ali B presenteert Op volle toeren bij de Tros. En het progamma Dit was het nieuws met Raoul Heertje zat eerst ook bij de Tros.” Bij een entertainmentprogramma is het gemakkelijker om een bekende ster in te schakelen dan bij een journalistiek programma. De blonde dame met plat accent en haar collega tevens vriendin zijn bij Barbie aangekomen. Ze hebben gehoord dat ze overspannen is. Een echt diepte-interview wordt het niet. Vrolijk stellen ze wat vragen en geven ze de vriend van Barbie een massage. Aantal kijkers: 277.000. Nog minder dan de eerste aflevering, die bleef steken op 301.000 kijkers.

Merel Buiting (21), student School voor Journalistiek Utrecht “Ik kan me ergeren aan de afweging die programmamakers soms maken. Sommige BN’ers voegen daadwerkelijk iets toe. Maar als je kijkt naar Britt & Ymke, dan lijkt het alsof ze er vanuit gaan dat heel Nederland hen leuk zouden vinden. Komkommertijd betekent toch niet gelijk komkommershow?. Maar, als je echt leuk bent dan zien programmamakers dat ook wel.”


Perstribune MEDIAMAGAZINE

De beste televisiepresentatoren van Nederland laten het achterste van hun tong zien in het boek Presenteren, geschreven door Maritte Braspenning en Jolanda aan de Stegge. De presentatoren vertellen alle ins en outs over hun werk. â‚Ź 18,95

Analyse pagina 10


pagina 11

Taalfouten? Opzouten! Dubbelzinnige woorden, pleonasmen en gewoonweg spelfouten. Zelfs in kranten en tijdschriften, gemaakt door taalkundigen, komen ze voor. En dat is niet goed voor de oplage. Taalfouten zorgen voor ongeloofwaardigheid, wat weer zorgt voor opzeggingen. Perstribune heeft een aantal fouten uit de media op een rij gezet. Zodat je ze niet (meer) hoeft te maken. Door Lian van Doorn Is de gluurverhoging een schending van de privacy? Bron: Huurwijzer over huurverhoging

Buurtsuperman ligt niet wakker van prijzenoorlog Bron: Omroep Brabant

Haagse rechters laten Máxima portretten verwijderen Drie rechters in Den Haag hebben staatsieportretten van Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima laten verwijderen Bron: Bruno.nl

Inbreker wordt in Utrechtse regenpijp betrapt Bron: RTV Utrecht

Boelen heeft er geen goed woord voor over. “Normaal staat de milieupolitie altijd met de handen in de zakken rapportjes te schrijven en nu opeens hebben ze met messen de sjorbanden kapotgesneden”. Bron: Dagblad van het Noorden Badr Hadr heeft eindelijk een Twitter-account Bron: Spits Kleine mensen redden het mileu Bron: Quest Een van de plekken in de Kunsthal waar een gestolen schilderij hing Bron: Spits Ze zijn bijvoorbeeld niet actief op het gebied van sport en nieuws, en is dat in de toekomst ook niet van plan. Bron: Spits Lindsay Vonn beweerd dat ze Tiger Woords helemaal niet heeft bedrogen en dat de aantijgingen vals zijn. Bron: Telegraaf.nl Het NOS Journaal en RTL Nieuws hebben in Nederland de reputatie om neutraal en objectief verslag te doen over wat er in de politiek gebeurd. Maar is dat wel echt zo? Bron: denieuwereporter.nl

De auto met daarin het stoffelijk overschot van een man in de bossen bij Waalre, heeft daar hoogstwaarschijnlijk al enkele dagen gestaan. De politie wil dit bevestigen, maar niet ontkennen. Bron: Eindhovens Dagblad Gary Kasparov, de Russische oud-wereldkampioen schapen en Poetin-opposant, ook op Twitter; ‘Treurig dat The New York Times aan Poetin ruimte geeft voor neerbuigende propaganda’. Bron: Volkskrant


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 12

Het nieuwe tv-seizoen: Gevaar van het uitmelken Deze maand is het nieuwe tv-seizoen begonnen. Programma´s worden gepresenteerd, oude worden opgekrikt. Boer zoekt Vrouw heeft net de introductieaflevering gehad en bij Ik Hou Van Holland zijn ze weer aan het quizzen. Bij The Voice zijn ze weer op zoek naar nieuw zangtalent en Matthijs richt zich nog steeds op de actualiteit. Leuk, kijken naar de onzekere, kneuzige boeren die op zoek gaan naar een ‘lieve en zorgzame’ vrouw. Wel internationaal dit keer. Het succesprogramma heeft genoeg liefde gegeven aan de boeren in Nederland en gaat op zoek naar een internationaal avontuur. Een kleine verandering, maar toch vind ik het jammer. Juist leuk zo dicht bij huis, herkenbaar. Hoewel Yvon inmiddels bezig is met serviezen geïnspireerd op het programma, blijft het programma toch vooral wat het is: Yvon helpt de boeren aan de liefde. Maar het kan altijd erger. Met afschuw heb ik een keer ´stiekem´ naar Oh Oh Cherso gekeken. Ik wilde toch weten waar iedereen het over had. Barbie, een van de hoofdpersonen, is waarschijnlijk een van de meest uitgemolken personen op dit moment. Eerst ging ze op vakantie, toen samenwonen, daarna trouwen en nu de baby. Die baby is nu ook mede-hoofdpersoon in Barbie’s nieuwe programma. Zij en haar man gaan op zoek naar rust. Met alle camera’s erbij. Die baby groeit op met camera’s om zich heen. Het gevolg: ‘Barbies dochter op de kinderopvang’. Wat ook kan: ‘Barbies dochter naar de basisschool’, ‘Barbies dochter wordt ongesteld’, en –je kunt er op wachten- ‘De ontmaagding van de dochter van Barbie’. Een reclame van Heineken brengt het uitmelken goed in beeld. Daar wordt het grapje gebruikt dat de vrouwen naar “Topmodels Singing on Ice” willen kijken. Ze slaan de spijker op z’n kop. Straks is iedereen zo wanhopig op zoek naar een concept dat we straks vergeten dat er ook een basis is. Want Idols, dat was toch altijd best leuk om naar te kijken? Een simpele, best saaie jury, in die eerste seizoenen. En eerlijk, behalve een goed zelfbeeld is er weinig vreugde te halen uit Barbie en haar ‘problemen’. Toch zijn er ook nog genoeg programma’s die het wel goed begrepen hebben. De Slimste Mens van de NCRV scoort goed en begint zelfs aan het winterseizoen. Een simpele quiz, met BN’ers inderdaad. Maar wel slimme. Ook Lingo, nee, allang geen oudemensenprogramma meer, is er nog steeds. Wel opgefrist, maar hetzelfde principe. En wie het echt niet meer ziet zitten kan altijd nog zappen naar een van de Belgische zenders. Want daar zijn ze goed in programma’s maken die om het programma zelf draaien, en niet om de deelnemers.

Roxanne Huls


pagina 13

LINDA. in 10 jaar van magazine tot merk Een vrouwenglossy met Linda de Mol op de cover. ‘Zitten vrouwen daar wel op te wachten?’, was Linda’s gedachte in het begin. En nu, tien jaar later, groeit het succes van LINDA. nog steeds. Personal assistant Angela Schenkel: “Ons doel is bereikt, zelfs meer dan dat. Alle verwachtingen zijn overtroffen.” Tekst Merlin Boksebeld Beeld Britt de Noord

Al tien jaar lang, elke maand een ander thema. Telkens andere verhalen. “Tja”, zegt Schenkel, “daar brainstormen we veel over.” Rondom elk thema bedenkt de redactie exclusieve verhalen. “Hier, aan deze lange tafel zitten we dan.” Schenkel lacht: “Met veel eten en drinken, want dan functioneren de hersenen goed.” Yvette Plaisier, producer van LINDA., schuift aan en praat gepassioneerd mee. “Wij zitten met onze gedachtes al in de winter. Als deze week LINDA. nummer 110 komt, denken wij: Oh ja, dat stond er allemaal in, haha.” Écht Linda LINDA. is Linda de Mol. Zij staat op de cover en haar naam is het merk geworden. Door de jaren heen is het stramien hetzelfde gebleven. “Wij werken met merkwaarden. Beauty & brains, slim & sexy, open & optimistisch, lef & liefde en direct & gedurfd. Dat maakt ons écht LINDA.”, vertelt Schenkel. Die merkwaarden komen elke keer weer terug in de artikelen. Zo kan de lezeres de verhalen uit het blad onderscheiden van andere verhalen. Net als de vormgeving. “Deze verandert echt niet, die maakt ons juist herkenbaar.”

“Over tien jaar denken meiden: Linda de Mol, tja, het zal!” Fris Wat LINDA. ook typeert, is dat ze vernieuwend wil zijn. Wat betreft thema’s, onderwerpen en de moderne tijd. Tien jaar geleden had het blad nog geen website en nog geen applicatie voor de telefoon. Nu wordt de website goed bezocht en is de app al veel gedownload. Schenkel: “Met alleen het magazine redden we het niet meer tegenwoordig. Je moet een merk worden. LINDA. dus.” Behalve de website en de applicatie heeft het merk ook verschillende specials uitgebracht om fris en vernieuwend te blijven. L’HOMO, LINDA. wonen, LINDA. mode en LINDA. meiden. “Het magazine voor meiden voor bijvoorbeeld tieners die eerst de LINDA. van hun moeder lazen”, beschrijft Schenkel. Naast vernieuwende dingen omtrent het magazine, organiseerden zij vorig jaar ook het ‘kippenvel concert.’ Schenkel: “Dat was ter ere van onze honderdste editie.” Bovendien heeft LINDA. ook drie boeken uitgebracht. Eentje met de mooiste foto’s uit het magazine, eentje over de columns van LINDA. Het laatste was het opvoedboek. Door al deze veranderingen blijft het merk vernieuwend. “En dat is waar het om draait”, verklaart Schenkel. “Over tien jaar denken die meiden: Linda de Mol, tja, het zal! Daarom is het zo belangrijk dat het nu niet meer alleen om Linda de Mol draait, maar om het merk LINDA.”

Personal assistant Angela Schenkel.

De kracht Waarom LINDA. al tien jaar zo’n succes is? Volgens Schenkel gaat het om durven. “Soms publiceren wij iets wat ‘op het randje’ is. Sommige mensen vinden het niet kunnen, anderen vinden het geweldig. Of het net wel of net niet kan, daar gaat het ons niet om. Iedereen praat er over. Dat is belangrijk.” Een laatste tip van de LINDA.-redactie: “Durf nieuwe dingen te doen. Durf te veranderen, maar blijf toch trouw aan je eigen merkwaarden. Dat maakt je sterk.”


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 14

Baas in de Wegloopincident Toegeven zal hij het niet, maar de laatste jaren is toch echt beweToch kwam het programma de laatste maanden niet altijd even zen dat Johan Derksen niet zonder presentator Wilfred Genee positief in de publiciteit. Het begon halverwege maart met het kan. Op elkaars verjaardagspartijtjes zullen ze niet komen. Laat wegloopincident. Tijdens een voorbeschouwing op een Europa staan dat ze elkaar tijdens de kerstdagen de hand schudden. Maar League-wedstrijd ontstond er een verhitte discussie tussen Genee als het gaat om de zakelijke kant van hun leven, zijn ze onafscheien Derksen over de bestuurlijke oorlog binnen sc Heerenveen. delijk. Ze kunnen niet met, maar al helemaal niet zonder elkaar. Deze liep zo hoog op, dat de Haal een van beide heren weg uit toenmalige hoofdredacteur van het programma en VI keldert als een slecht gebouwd kaartenhuis in Het begon als een eenvoudig programma op de Voetbal International besloot op te stappen. Een dag later, toen één klap ineen. maandagavond. Inmiddels behoren de heren er weer een reguliere uitzending op het programma stond, Chemie aan tafel van Voetbal International tot het Hilversumse ging het weer bijna mis. Achter Dat werd vorig jaar toch wel pijnlijk meubilair. Hoewel René van der Gijp, Johan de schermen heeft de vrouw blootgelegd. Toen Genee net voor Derksen en Wilfred Genee dit kalenderjaar re- van Genee de boel zelfs moeten de tweede keer vader was geworsussen. den, liet hij de uitzending van gelmatig negatief in het nieuws kwamen, blijft Voetbal International logischerwijs hun populariteit reusachtig groot. Het geheim? Hoewel het nieuwsitem positieschieten. Zijn vervanger op de prever had gekund, kon de crew sentatiestoel was Koert Westerman, De pedante, maar o zo sterke presentator van van Voetbal International toch een RTL-collega en tevens buurman het hele zootje. klein feestje bouwen. De aflevan Johan Derksen. Vanaf minuut vering na het wegloopincident één werd echter duidelijk dat de bleek met 926.000 kijkers chemie aan tafel ontbrak. De prikDoor: Jurriën Schuiringa kelende opmerkingen tussendoor waren er niet en het tempo moest ineens door anderen worden bepaald. Genee is daar juist de grote ster in. De presentator kan een programma anderhalf uur lang sturen, zonder zich echt te mengen in de discussies. Hij heeft het vermogen om gasten aan tafel los te schudden, waardoor sprekende poppen veranderen in spontane persoonlijkheden met anekdotes en een flinke dosis droge humor. Niet iedereen stelt de stijl van Genee op prijs. De een vindt hem te dwingend, de ander noemt hem irritant aanwezig. Maar dit gedrag zorgt er juist voor dat het programma zo goed loopt. Paardenlul! Twee mooie voorbeelden zijn Hans Kraay Junior en Jan Boskamp. Als het aan beide heren had gelegen, hadden ze Genee allang een flinke stomp op de neus verkocht. De presentator van VI lokt beide heren net zo lang uit de tent tot er vuurwerk ontstaat. René van der Gijp gooit er vervolgens een grap tegenaan, begint daar zelf keihard om te lachen en een dag later gaat het fragment rond op de diverse videosites. En een nieuwe hit is te pakken. Zo simpel is het. Kraay Junior en Boskamp irriteren zich regelmatig zichtbaar aan Genee. De presentator houdt zich dan niet in, maar zoekt bewust de confrontatie op. Als Kraay Junior hem vervolgens begint uit te schelden voor ‘paardenlul’, weet Genee dat hij zijn doel heeft bereikt. Vervolgens gooit hij er zelf nog een prikkelende opmerking uit, zodat de sfeer aan tafel direct verandert. Dat kan een negatieve of positieve uitwerking hebben op de rest van de uitzending. In het geval van VI is het vaak dat laatste.


pagina 15

kleuterklas namelijk de best bekeken vrijdagavonduitzending aller tijden. Veel mensen dachten aan een slimme publiciteitsstunt van de heren. Maar wie Genee en Derksen beter kent, weet dat het allesbehalve een slecht opgevoerd stukje amateurtoneel was. Dit was echt en oprecht. Met gemeende boosheid en verontwaardiging.

In een van de eerste afleveringen van het nieuwe seizoen was het meteen weer raak. De naar FOX vertrokken Toine van Peperstraten werd mikpunt van plagerijtjes, omdat hij snikkend afscheid nam als presentator van Studio Sport. Het filmpje werd tot in den treure herhaald, misschien wel iets te vaak. “Ik heb andere normen en waarden”, was de reactie van Van Peperstraten. Hoe dan ook: Genee, Derksen en Van der Gijp vermaakten zich kostelijk. En lachen doen ze nu ook over de kijkcijfers. Voetbal International scoort namelijk bijna vijftien keer zoveel kijkers als FOX Voetbal.

Homo-uitzending Het sterkste staaltje werk van Genee dit seizoen was te zien op vrijdag 9 augustus. Nadat Van der Gijp enkele ongelukkige uitspraken had gedaan over homoseksualiteit in de voetballerij, besloot men bij RTL een thema-uitzending te maken over dit

Wie is nou eigenlijk wie? Wilfred Genee is de presentator van het hele clubje. Aan hem de taak alles in goede banen te leiden. Samen met de goedlachse René van der Gijp en de gortdroge bromsnor Johan Derksen behoort hij tot de vaste kern van Voetbal International. De tafel wordt afwisselend gecompleteerd door Jan Boskamp, Hans Kraay Junior of Wim Kieft. Zo nu en dan schuiven ook Emile Schelvis en Aad de Mos aan.

onderwerp. Te gast waren onder andere ex-voetballers John de Bever en Arnold Smit, die tijdens hun voetballoopbaan allebei uit de kast kwamen. Ook de onvermijdelijke, maar tevens hilarische Gerard Joling schoof aan bij de heren. De manier waarop Genee die uitzending in goede banen leidde, was prijzenswaardig. Hij was respectvol, relativeerde uitspraken van zijn collega’s aan tafel en maakte er een kwalitatief hoogstaande aflevering van.

Zonder Genee was die avond misschien wel heel anders gelopen. Net als vele andere uitzendingen, die door zijn toedoen zo succesvol zijn geworden. Natuurlijk ook door Van der Gijp, Derksen, Boskamp en Kraay Junior, maar de aanwezigheid van de pedante – dat dan weer wel – presentator is misschien wel het grootste succes achter de formule van VI. Is-ie onvervangbaar? In elk geval is hij nog lang niet klaar met zijn werk als gastheer van het populaire praatprogramma. En dat is misschien maar goed ook.

Waarom kwam VI dit kalenderjaar in het nieuws? Donderdag 14 maart – Johan Derksen loopt boos weg tijdens een live-uitzending na een aanvaring met Wilfred Genee. De vrijdaguitzending die daarop volgt is meteen de best bekeken aller tijden. Maandag 29 juni – De heren lachen om een filmpje van Toine van Peperstraten, die emotioneel afscheid neemt van Studio Sport. Een dag later reageert hij: ‘Ik heb andere normen en waarden.’ Maandag 5 augustus – Rene van der Gijp doet enkele ongelukkige uitspraken over homoseksualiteit in de voetballerij. Wat volgt zijn veel boze reacties. Vrijdag 9 augustus – De vrijdagavonduitzending staat volledig in het teken van homoseksualiteit. Onder andere John de Bever, Arnold Smit en Gerard Joling zijn te gast. Woensdag 11 september – Bondscoach Louis van Gaal haalt snoeihard uit naar Voetbal International. Hij meent dat de heren ‘mensonterend’ bezig zijn. De kritiek aan het adres van Van Gaal is enorm.


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 16

NIEUW OP DE TELEVISIE JINEK (KRO/NCRV) Vanaf 8 september richt Eva Jinek zich elke zondagmiddag op de te verwachten gebeurtenissen van de komende week. De eerste aflevering van de talkshow trok 175.000 kijkers. Een voorzichtige start, die hoogstwaarschijnlijk te maken heeft met het gelijktijdig uitgezonden Boer Zoekt Vrouw. Veelzijdige, actuele onderwerpen komen aan bod, van Syrië tot de Nederlandse filmindustrie. De luchtige sfeer in combinatie met de scherpte van de gesprekken maakt JINEK tot een interessante talkshow voor breed geïnteresseerden. Elke zondag 17:00 uur, Nederland 2 RTL Late Night (RTL) Humberto Tan presenteert elke werkdag zijn nieuwe talkshow RTL Late Night, waarin hij meerdere gasten ontvangt en actuele en minder actuele onderwerpen ter sprake komen. Zo zijn Johan Cruijff, Paul de Leeuw, Jandino Asporaat, maar ook minder bekenden zoals de nieuwe The Voice kandidaten al bij Humberto aangeschoven. Tot nu toe zijn de kijkcijfers nog niet denderend, met een record van 501.000 kijkers op een dinsdag. De programmamakers hopen op lange termijn een succes te worden, net als De Wereld Draait door en Barend & Van Dorp, die ooit ook met lage kijkcijfers begonnen. Elke werkdag 22:30 uur, RTL 4

De Prooi: de ondergang van ABN AMRO (VARA) Deze driedelige televisieserie vertelt het verhaal van de ondergang van één van Nederlands grootste banken: ABN AMRO. Dit zou voor het grote publiek een lastig en minder interessant onderwerp kunnen zijn. Toch heeft het Nationale Toneel het stuk al wel op de planken gebracht, met veel positieve reacties als resultaat. De gelijknamige bestseller die in 2008 is uitgebracht, is geschreven door Jeroen Smit. Frank Ketelaar schreef de serie en Theu Boermans deed de regie. Tijdens de 33e editie van het Nederlands Film Festival zal de serie in een speciale filmversie in première gaan, vanaf 19 oktober zendt de VARA het psychologische drama uit op televisie. Vanaf 19 oktober, Nederland 2

Toekomstmakers (RTL)

Met het nieuwe programma Toekomstmakers wil RTL Z inzoomen op mensen die briljante ideeën of fenomenale producten hebben en daarmee de wereld willen veroveren. Mensen die ondanks, of misschien juist wel dankzij de crisis iets slims hebben bedacht om veel geld te besparen. Ze kunnen zich tot 30 september opgeven om mee te doen aan de audities. De uiteindelijke winnaar komt met zijn verhaal op televisie en maakt kans om een TED Talk te houden in de Ridderzaal op het Binnenhof. Toekomstmakers is sinds 12 september op televisie. Elke donderdag 14:20 uur, RTL Z


pagina 17

VROEGER & NU

‘Dag breikous, dag zeurkous. In Viva is je tijd voorbij.’ -->


Perstribune MEDIAMAGAZINE

Eva 1967

Achtergrond pagina 18


pagina 19

Viva 2013


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 20

Van warme wollen kleren naar naakt Een nette jongedame, geheel gekleed in gebreide kledij. Vroeger was dat een heel normaal plaatje. In veel (mode)bladen kwam dit voorbij, zoals in Eva. Eva, de beschaafdere voorganger van de Viva. Elke maand kwam het blad weer met nieuwe breibeschrijvingen. De focus lag heel erg op breien, maar dat is nu niet meer hip. ‘Dag breikous, dag zeurkous. In Viva is je tijd voorbij’, luidde de zin om afscheid te nemen van de Eva. In 1972 veranderde de Eva in Viva en was het breitijdperk voorbij. Zie je tegenwoordig in de Viva nog een model dat poseert in een gebreide jurk? Inderdaad, nee. Zo af en toe hebben ze nog wel een kleine rubriek ‘voor de draad’ en bieden ze op een vluchtige manier zelfmaakmodepatronen aan. Dit doen ze in samenwerking met Knipmode. Het is wel totaal anders dan vroeger. Vroeger was het een must dat breibeschrijvingen werden aangeboden in het tijdschrift. Tegenwoordig, bij Viva, gaat het er vooral om waar je de kleding kunt kopen. Ze zetten bij de moderubriek een aantal plaatjes van kledingstukken. Zonder lichamen, dus erg bloot. Het merk en de prijs staan erbij, zodat je alleen nog maar naar de winkel hoeft te lopen en het juiste kledingstuk te kopen. Met een flinke zak geld waarschijnlijk… Is dat wat vrouwen in deze tijd willen? Ja! Als ik vandaag de dag kleding wil namaken dan koop ik een tijdschrift dat daarin gespecialiseerd is. Ik zit er niet op te wachten om in elk tijdschrift breibeschrijvingen tegen te komen. Ik ben veel meer geïnteresseerd in relaties, actualiteit, persoonlijke verhalen en seks. Dat is dus ook waar de Viva op in speelt. Bovendien, wie draagt en breidt er in deze tijd nog een jurk? Het is nu veel leuker om wild te breien. Lantaarnpalen, standbeelden en boomtakken, overal zie je ze bedekt met breitaferelen. Zo blijft de natuur zelfs in de winter nog lekker kleurrijk. Bloot?! Al jaren een succesrubriek in de Viva is ‘Any body’. Hierin staan lezeressen die naakt gefotografeerd zijn. Zij praten over hun lichaam. Alleen hun hoofd is onzichtbaar. Stel je eens voor dat dit in Eva had gestaan. Zie je het al voor je? Overal reacties van mensen als: “Wat een schande!” of: “Je gaat toch niet naakt in een tijdschrift staan. Iedereen kan je zien.” Geweldig. Wat een taboe was dat vroeger. Zo zie je maar weer hoeveel er is veranderd. Van breien naar kopen en van breirubrieken naar naaktrubrieken. En wie weet wat ze in de toekomst allemaal wel niet bedenken, want verder dan naakt…? Ik ben benieuwd!

Merlin Boksebeld


pagina 21

De tijdschriftenmand van... Peter de Winter In De Tijdschriftenmand van… neemt Perstribune een exclusief kijkje in de verzameling bladen van Nederlandse journalisten. Vandaag: Peter de Winter, hoofdredacteur van diverse vakbladen over de bouwwereld. “Een tijdschrift laat ik nooit in het plastic zitten.” … Door Jurriën Schuiringa Bijblijven en inspireren

Paspoort “Als hobbykok kunnen de kooktijdschriften niet ontbreken in mijn tijdschriftenmand. Ik vind het hartstikke leuk om in de keuken te staan. Bladen als Delicious, Tip Culinair, Naam: Peter de Winter Allerhande en Jamie inspireren mij enorm. Daarnaast ben Functie: Hoofdredacteur van ArchitectuurNL, ik een modeliefhebber, dus de Voque lees ik ook standaard. Bouwwereld & De Aannemer Vooral vanwege de mooie foto’s en reportages, maar ook om Opleiding: Hogeschool Windesheim Zwolle bij te blijven. Dat geldt tevens voor de laatste interieurtrends. Daarom ligt Elle Decorations ook in de mand. Vrij Nederland vind ik vooral een erg interessant tijdschrift vanwege de invalshoeken en onderwerpkeuzes.” Niet in het plastic laten zitten “Er zijn eerlijk gezegd weinig tijdschriften die ik bewust Andere vakbladen lezen niet lees. Als bladenmaker laat ik beroepshalve nooit een “Zelf ben ik hoofdredacteur van onder andere Architecmagazine in het plastic zitten. Dat heeft toch te maken met tuurNL, maar dat weerhoudt mij er niet van zelf ook andere een stukje nieuwsgierigheid. Ik ben altijd benieuwd naar vakbladen te lezen. Wel blader ik zoveel mogelijk tijdschrifhet binnenwerk, de papiersoort, de lay-out, de fotografie, ten door die dicht bij mijn eigen blad staan, zoals De Arde typografie et cetera. Welk tijdschrift het ook is, iedere chitect, A10, BNA Blad en Arkitektur. Met als doel om, net hoofdredacteur pakt het weer anders aan. Dat vind ik als bij de Voque en Elle Decorations, bij te blijven. En om interessant om te zien, daarom probeer ik zelf ook zo veel een beetje inspiratie op te doen voor mijn eigen magazines mogelijk bladen te bekijken.” natuurlijk.” Fenomeen tijdschrift blijft “Onder invloed van internet, social media en informatiedragers als smartphones, tablets en e-readers zal het belang van de papieren magazines aanzienlijk afnemen. Het fenomeen tijdschrift blijft bestaan, al gaat de vorm waarin het blad verschijnt veranderen. Desondanks denk ik dat er belangstelling blijft voor mooi gemaakte, goed vormgegeven tijdschriften op papier. Bladen die lekker ruiken, die je verleiden tot doorbladeren en waarmee je tot ontspanning komt in bed, in bad of op de bank.” Volgende week neemt Perstribune een kijkje in de tijdschriftenmand van Quest-hoofdredacteur Thomas Hendriks.


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 22

Journalistieke DOOR OANE BORN

Blendle

Henk: “Hé Jan! Heb je dat exclusieve interview in de Volkskrant met Geert Wilders al gelezen?” Jan: “Nee. Ik heb geen abonnement op die krant en ben ook niet van plan om meer dan twee euro te betalen alleen om dat stuk door te nemen.” Dit soort gesprekjes worden waarschijnlijk verleden tijd. Er komt namelijk een digitale kiosk aan waarmee je door tijdschriften en kranten kunt bladeren. Kom je een interessant verhaal tegen dan kun je dat los kopen. Net als een app in de AppStore. Het is dan ook niet vreemd dat Blendle wel de iTunes voor de Journalistiek genoemd wordt. Je koopt geen krant, maar een los artikel. Het idee komt van Marten Blankesteijn in samenwerking met internetjournalist Alexander Klöpping. Zij streven naar het meest eenvoudige principe. Zo snel mogelijk een artikel kopen, met één druk op de knop. Spreekt het je aan, dan kun je het daarna delen met vrienden. Kleine kanttekening: die vrienden moeten het artikel, mochten ze dat willen, ook weer kopen. Wanneer Blendle precies gelanceerd wordt is nog niet bekend. Je kunt je wel alvast inschrijven op de site.

Kapture

De Kapture is een opnameapparaat dat alles opneemt wat je zegt. Je draagt het als een horloge om je pols. Om de uitleg van het apparaatje kort en krachtig uit te leggen is de volgende situatie bedacht: Stel je bent bezig met het schrijven van een onderzoeksverslag, maar je loopt vast: Writer’s Block. In de trein naar huis praat je erover met een collega en hij geeft je een goed en helder advies. Je drukt op de Kapture en hij slaat de gespreksstof van de laatste minuut op. Eenmaal thuis luister je de opname terug en past de feedback van je collega toe op het verslag. Constante aantekeningen zijn dus niet meer nodig en mooie citaten kunnen gemakkelijk worden herbeluisterd. De Kapture is nog niet te koop. Het Kickstarter-project heeft nog zo’n 100.000 dollar nodig om over te gaan tot fabricage en verkoop.


pagina 23

e gadgets Micro Phone Lens

Met dit nieuwe speeltje voor de smartphone kun je van een normale foto iets heel bijzonders maken. De 22-jarige Thomas Larson ontwikkelde het en noemt het de Micro Phone Lens. Deze minilens streeft naar de kwaliteit van een microscoop. Door middel van een klein, glazen lensje kun je met de camera extreem ver inzoomen en daarna scherpstellen. Je drukt de gadget eenvoudigweg op de camera.

Epiphany One Puck

Een groot probleem bij smartphones is natuurlijk dat de batterij snel leeg is. Je hebt de hele avond gebeld, maar op het moment dat je wilt gaan schrijven, valt het toestel uit. De Epophany One Puck komt in dit soort situaties prima van pas. Er zijn natuurlijk opladers in allerlei verschillende vormen en kleuren, maar deze hadden we nog niet. Plug je toestel met de usb-kabel in de schijf, zet een koud of warm drankje op de puck en je telefoon laadt op. De temperatuur van het drankje wordt namelijk omgezet naar elektriciteit. Ook dit apparaat is in de vorm van een kickstarterproject gegoten. Er moet een ton binnen worden gehaald voordat er op productie kan worden overgegaan. Dit streefbedrag is inmiddels al ruim binnen. Wil je zo snel mogelijk een Epiphany One Puck thuis hebben, dan is kun je hem bestellen op de kickstartersite. Let wel op, de gadget is verre van goedkoop. Je bent er ongeveer €90 aan kwijt.

Deze gadget kan de kers op de taart zijn bij een groot achtergrondverhaal over bijvoorbeeld het leven van de wesp. Je kunt namelijk met de lens tot wel zestig keer inzoomen waardoor je kleine beestjes scherp in beeld kunt brengen en de ideale foto kunt maken. Voor vijftien euro kun je er één bestellen op de site www.kickstarter.com.


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 24

Oplage krant laten stijgen Het is algemeen bekend, de oplages van kranten zijn de afgelopen jaren sterk gedaald. Grote ‘boosdoeners’ zijn internet en social media. Via deze kanalen wordt nieuws sneller verspreid en lijken kranten overbodig te worden, doordat iedereen het nieuws al ontvangen heeft. Op internet is nu ook te zien dat kranten gebruik maken van social media, maar doen ze dit goed? Of kan dit beter? En hoe dan?

Verwijzingen

Door Sven Wanders

Meer online! Wat je veelal ziet op social media is kort nieuws waar een lezer snel langs kan scrollen. Hierdoor kan een lezer denken dat een papieren versie ook uit dit soort berichten bestaat. Jeroen Bertrams, social media-expert en schrijver van het boek Social media-expert in een week, denkt dat hier nog wat te verbeteren valt. “Via dit soort kanalen kan je als krant laten zien dat je kwaliteit in huis hebt. Laat niet alleen het snacknieuws zien, maar deel zo nu en dan eens een goed journalistiek stuk, zonder dat direct de hele krant online komt”, adviseert hij. “Op deze manier kan een potentiële lezer zien dat de krant kwaliteit in huis heeft en hem laten overwegen de papieren versie te kopen.“

“Qua marketing zie ik kranten nauwelijks gebruik maken van social media” Previews Waar voor kranten ook nog winst te boeken valt, op het gebied van social media, zijn previews. Dit begint wellicht wat veel te lijken op televisie, maar het is wel een manier om lezers te trekken. Zet bijvoorbeeld een klein stuk van een interview online en kap het op een cruciaal punt af, met eronder ‘Lees het volledige interview in …..’. Het is misschien wat hard, maar mensen zullen erg nieuwsgierig zijn en lopen de volgende ochtend langs de kiosk met het afgekapte interview in hun gedachten. Deze previews zie je vaker op sites van weekbladen. Voetbal International is bijvoorbeeld zo’n blad dat hier veel gebruik van maakt, net als veel andere tijdschriften. Zij zijn in dit opzicht kranten een stapje voor. Ook Bertrams ziet hier mogelijkheden: “Uiteindelijk moet je potentiële lezers toch bereiken met hetgeen je te bieden hebt. Via social media is dat mogelijk.”

Kijk je naar Twitter, dan zie je dat in elke tweet een verwijzing zit naar de website van de krant. Dit in de vorm van een link. Vrijwel nooit zie je een kop met een verwijzing naar de krant zelf. Dit is ook een mogelijkheid om lezers te trekken. Wat NRC, als enige, bijvoorbeeld wel iedere ochtend doet, is een tweet posten met daarin een link naar de digitale versie van de krant. Dit is de zogeheten ‘Vandaag in NRC’-tweet wat een slimme marketingstrategie is. Mensen komen via de link direct op de pagina waar zij kunnen betalen of inloggen. Toch zit hier een klein probleem. Mensen weten van te voren nog steeds niet wat er in de krant staat. Dus ze worden niet op de juiste manier geprikkeld om de krant te kopen. “Als krant wil je dat er zoveel mogelijk naar jou wordt verwezen als bron. Dat begint bij jezelf”, vertelt Bertrams hierover. “Zo zien mensen dat kranten vaak meer informatie en achtergronden publiceren dan veel sites die alleen online nieuws posten. Het gaat erom dat de doelgroep ontdekt wat een krant te bieden heeft.” Een doelgroep weet natuurlijk niet altijd wat een krant te bieden heeft, als zij dit niet zelf aangeeft.


pagina 25

door social media? De meest grappige, originele en opmerkelijke tweets uit de mediawereld: Tim Overdiek à journalist NOS Radio 1 Journaal is zijn homo-neef duidelijk dankbaar voor het uibreiden van het vocabulaire van zijn zoon: @overdiek Lichtpuntje van deze zaterdag is toch mijn lieve neef @maikdeboer tegenkomen, die zoonlief de betekenis van swaffelen uitlegt.

Rianne Meijer à blogger @ Glamorama/schrijver/journalist stelt een goedgevonden, confronterende vraag: @globalistaa Volgens de nierstichting sterven er jaarlijks 200 patiënten onnodig. Zouden er dan ook mensen enorm nodig doodgaan?

“Via social media kan je als krant laten zien dat je kwaliteit in huis hebt”

Mac van Dinther à Culinair journalist @ Volkskrant is minder blij met de kindvriendelijke investering van de Arnhemse bibliotheek… @MacvanDinther Arnhem heeft een nieuwe bibliotheek met een glijbaan voor kinderen en een stalen trap. Alsof je een boek zoekt tussen een kudde olifanten.

Marketing

Pieter Derks àcabaretier met eigen show ‘Van Nature’, elke vrijdag weekconference bij DWDD én winnaar van de Slimste Mens, lijkt niet zo’n kunstfanaat te zijn: @pieterderks Had Vincent van Gogh nou maar Publeaks gehad. Had hij dat schilderij gewoon anoniem kunnen houden.

Het lijkt erop dat kranten weinig aan marketing doen via social media. Hier liggen veel kansen. Er wordt nauwelijks geadverteerd, terwijl je via dit soort kanalen een groot bereik hebt. Zo heeft NRC 93.600 volgers op Twitter en De Telegraaf zelfs 132.000. Dit is een grote groep die met één druk op de knop bereikt kan worden. Niet te vergeten, het is gratis. “Qua marketing zie ik kranten nauwelijks gebruik maken van social media, terwijl het gemakkelijk is om een heel specifieke doelgroep te bereiken met een interessante aanbieding, bijvoorbeeld voor een proefabonnement“, besluit Bertrams.

Lucas Benschop à politiek redacteur NU.nl, heeft ook niet altijd zin in zijn werk. @lucasbenschop Wilders hoeft geen debat meer vanavond, nav brief Rutte. Mooi, kan ik het terras op. Norbert Pek à journalist @ Nieuwe Revu/NRC Next en meer, draait niet om zijn afschuw wat betreft ‘101 FM’ heen: @norbertpek Sky Radio is de bejaardencruise van de muziek: vijf minuten en je wilt dood. #dwdd


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 26

DvhN: groot door fusie De Geschiedenis van het Dagblad van het Noorden In elke Perstribune een verhaal uit de historie van de journalistiek. Dit keer in Groningen en Drenthe. Op zoek naar de ontstaansgeschiedenis en de ontwikkelingen van het Dagblad van het Noorden. Door Roxanne Huls Het is april 2010. Groots wordt aangekondigd dat Dagblad van het Noorden (DvhN) op tabloid gaat verschijnen. Niet meer het onhandige vouwen op de bank of de ruimtetekorten op tafel. Klein en handig. Toch is een van de voorlopers van DvhN al eens eerder op klein formaat verschenen. Nieuws en Advertentieblad voor de provincie Drenthe verscheen in april 1823 op tabloid. Het blad had een omvang van tweeëntwintig bij vijfentwintig centimeter en was vier pagina’s dik. De voornaamste reden voor het kleine formaat was de zware belasting die op papier werd geheven. Door het dagbladzegel was de krant te duur voor de ‘gemiddelde’ burger. De krant lag wel in het café, maar alleen de rijkere mensen konden het zich veroorloven om het Nieuws en Advertentieblad aan te schaffen.

Ontstaan

Na de afschaffing van het dagbladzegel kreeg het Nieuws en Advertentieblad een andere naam: De Provinciale Drentsche en Asser Courant. Groningen en Drenthe hadden toen nog weinig met elkaar te maken In het huidige verschijningsgebied van DvhN verschenen eerder vooral kleine kranten. Dit begon in de achttiende eeuw. In Groningen begonnen er twee. In het artikel `Het verhaal van tien kleine negertjes: De historie van de Noordelijke kranten’, dat in 1988 in het Nieuwsblad van het Noorden verscheen, is te lezen dat de allereerste krant in Groningen verschenen in 1743, de Groninger Courant, gevolgd door Ommelander Courant in 1787. Als gevolg van allerlei fusies, faillissementen en overnames, bleef er niet veel van deze kranten over. In totaal verdwijnen er tien, of ze kregen een andere naam. Uit een van deze bladen ontstaat het Nieuwsblad van het Noorden. In 1888 verschijnt het eerste nummer, twee keer per week. Waar in het begin de oplage rond de 350 abonnees bleef hangen, had de krant honderd jaar later een oplage van 140.000 exemplaren.

Donkere kant

Ruurt Hazewinkel was in de beginjaren van het Nieuwsblad van het Noorden hoofdredacteur. Hij beloofde zijn lezers een neutrale berichtgeving. Waarschijnlijk was dit de oorzaak van het hoge aantal abonnees. De krant was niet gebonden aan een politieke stroming of aan een kerk. Toch kleeft er ook een donkere kant aan de geschiedenis. Hoewel de directie altijd beweerd heeft dat het verschijnen van de krant in de oorlog een daad van verzet was, heeft publicist Johan van Gelder daar een ander beeld van. In het najaar van 2000 verscheen zijn boek Het Schandaal, waarin staat dat de krant antisemitisch en proDuits was. De krant zou hebben opgeroepen om geen contact meer met Joodse mensen te zoeken. Van Gelder had negenduizend krantenpagina’s onderzocht. In 2000 werd de krant nog uitgegeven door Hazewinkels uitgeverij. De uitgever noemde de aantijgingen zwaar, maar verder is er niet veel over dit onderwerp verschenen.

Laatste fusies

De geschiedenis van DvhN laat zich vooral kenmerken door de vele overnames en fusies die het dagblad heeft gekend. Het Nieuwsblad van het Noorden was wel de grootste krant in het noorden, maar niet de enige. In 2002 gaat dit dagblad samen met de Drentse Courant en het Groninger Dagblad. Het doel is om zo snel mogelijk regionaal nieuws te brengen. Hoewel Het Nieuwsblad de meest omvangrijke historie heeft, zijn de andere twee kranten ook het resultaat van bundelingen van nieuwsbladen uit Groningen en Drenthe. Het DvhN richt zich vooral op deze twee provincies. Het dagblad bestaat uit verschillende katernen: sport, regionaal nieuws, binnenland en economie. In het weekend zijn er nog extra bijlages. Elke regio in het noorden heeft een apart katern, speciaal gericht op die regio. Zo kan de lezer optimaal op de hoogte worden gebracht van het nieuws.

Dalende oplage versus digitale stijging

Ook DvhN heeft te maken met een dalende oplage. In de zomer van 2012 had de krant volgens cijfers van het HOI een oplage van 115.000 exemplaren. De zomer erop is het aantal gezakt naar 108.000. Het aantal digitale abonnees is wel flink gestegen, van 14.000 naar 121.000. Want ook DvhN gaat mee in de digitalisering. Er is sinds kort een app voor digitale abonnementen. De krant is ook te bekijken via een inlogcode op de site. Daarnaast is er natuurlijk het Twitteraccount, de Facebookpagina, een YouTubeaccount en de nieuwsbrief.

Toekomst

In een opiniestuk in De Nieuwe Reporter van maart dit jaar, geeft hoofdredacteur van DvhN, Pieter Sijpersma, aan wat de regionale kranten in de toekomst te doen staat. Zo moeten de regionale kranten zich nog meer richten op de eigen omgeving. Omdat de lezer een complete krant wil, is een klein onderdeel over het hele land voldoende. Vooral op zoek gaan naar eigen nieuws wordt erg belangrijk. Daarnaast wil Sijpersma zich nog meer gaan richten op de onderzoeksjournalistiek. Dit is al beloond, want in maart 2013 heeft de krant, in samenwerking met RTV Noord de journalistieke onderzoeksprijs de Tegel gewonnen. De krant gaat mee in ontwikkelingen en is vooral van plan zich meer te betrekken bij de lezers. De krant die ontstaan is uit vele titels is vastberaden om te blijven bestaan. De toekomst zal uitwijzen of dit alleen digitaal, of ook nog op papier is.

Bron foto: Koninklijke Bibliotheek


pagina 27


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 28


pagina 29

“Vrouwen staan vaak met 1-0 achter in de voetbalwereld” Vrouwen en voetbal, op het eerste gezicht geen gelukkige combinatie. Voetbal is toch in de beleving van velen een mannensport. Deze constatering zal veel commentaar oproepen van vrouwen en misschien ook wel van mannen. Vrouwen die voetballen is dan nog tot daar aan toe, maar vrouwen die voetbalwedstrijden presenteren gaat te ver. Toch is het wel verfrissend om eens een keer een vrouw te zien presenteren of langs de lijn interviews af te zien nemen met de voetballers. Alleen denkt niet iedereen daar zo over… Door Julian van der Vegt

Tijdens de uitzending van Voetbal International op vrijdag 30 augustus ontstond er een discussie over vrouwelijke verslaggevers in de voetbalwereld. Wat volgt is een passage uit de uitzending.

Wat toen volgde was een zin, uitgesproken door Derksen, die menig vrouw deed steigeren. Hij zei: “De voetballerij is op de een of andere manier niet rijp voor vrouwelijke verslaggevers. Ze worden niet serieus genomen.” Wilfred Genee, presentator van het programma Voetbal International, probeerde Hélène Hendriks nog enigszins te redden door te stellen dat het niet zo makkelijk is en dat de vrouw in kwestie misschien ook wel zat te kijken. Derksen klapte daar overheen door te zeggen: “Er zijn toch wel verslaggevers die wel over knowhow beschikken, misschien wel een vrouw zelfs. Ik denk het niet, maar…” De vrouwonvriendelijke Derksen sloot echter wel af met positieve woorden over een vrouwelijke verslaggeefster van dezelfde zender, FOX Sports: “Ik zag vanavond die dochter van Ten Napel, die vond ik best leuk presenteren. Dat is gewoon presenteren, dat ging wel goed.”

René van der Gijp: “Het meisje dat de vragen stelde op het veld, wil zij dat nooit meer doen? Kijk, mijn zoon is dertien en die vraagt ook wel eens wat over voetbal waarbij ik denk: ‘Nick kom op hé, schei eens uit’, maar zij hield het wel een uur vol. Volstrekt niveauloos.” Johan Derksen: “Dat is de nieuwste mode, een fris gezicht.” René van der Gijp: “Ja, ze is hartstikke fris, haha, maar laat ze gewoon haar mond houden.” De discussie ging niet alleen over hoe de vrouw (Hélène Hendriks van FOX Sports) presenteerde. Het gesprek ging aldus verder: Wim Kieft: “Ze stellen een lekker wijf aan en dan komen de voetballers langs. Dan denken ze, dat de voetballers denken: ‘Oh, daar staat een mooie vrouw. We laten ons wel even interviewen’. Dat ga je juist niet doen.” Johan Derksen: “In mijn glansrijke periode als hoofdredacteur wil je trendy meedoen en heb ik het vijf keer geprobeerd met een vrouw in de voetballerij. Dat waren goede meiden. Je stuurt ze naar iemand toe, een trainer om te interviewen. Op het moment dat ze terugkomt heb ik die trainer aan de lijn en zegt: ‘Hé, doe me een lol, ik wil niet door een wijf geïnterviewd worden. Ik wil wel serieus worden genomen’.”

Hélène Hendriks. presentatrice van FOX Sports.


Perstribune MEDIAMAGAZINE

Reacties

‘Die dochter van Ten Napel’ is Carrie ten Napel. De 33jarige dochter van een van de bekendste voetbalcommentatoren van Nederland, Evert ten Napel, werkt sinds kort bij FOX Sports. FOX Sports is een voetbal/sportzender waar onder andere voetbalwedstrijden worden uitgezonden. Carrie ten Napel had ook een mening over de discussie die ontstond tijdens het voetbalprogramma Voetbal International. “Ik vind het jammer dat ze over mijn collega niet positief waren. Het is niet terecht en ze beschermden haar ook niet. De dochter van Johan Derksen werkt ook bij Voetbal International, die weet dus hoe het werkt. Vrouwen hebben het gewoon moeilijker.” Over de positieve woorden van Derksen was Ten Napel gemengd positief. “Johan Derksen was positief over mij, dat is fijn. Ik hoop dat hij het ook meent. Ik denk het wel, maar het blijft dubbel omdat het niet leuk is dat ze negatief zijn over mijn collega.” Hoe zijn de reacties van de rest van de Nederlanders op haar optredens? Vinden ze het wel leuk dat een vrouw presenteert bij een voetbalprogramma? Ten Napel: “Toen ik voor het eerst op het veld stond kreeg ik veel positieve reacties. Over mijn optreden in de studio kreeg ik veel leuke reacties, maar ook negatieve, vooral via Twitter. Ze vroegen zich dan af wat de toegevoegde waarde was ‘van die vrouw’. Over het algemeen is het echter positief.”

pagina 30

Voetbalfanaat

Voor Ten Napel stond het al lang vast dat ze in de voetbalwereld zou belanden. “Vanaf mijn zesde had ik altijd al de droom dat ik de eerste vrouwelijke commentator wilde worden. Ik ben natuurlijk veel met mijn vader mee geweest naar wedstrijden. Daar heb ik veel kunnen afkijken van hem. Ik leerde zo alle opstellingen uit mijn hoofd en wist hoe ik de namen van alle spelers moest uitspreken. Uiteindelijk kende ik ze allemaal.” Carrie mocht van vader Evert wel mee, maar ze moest zich wel aan een aantal regels houden. “Ik mocht niet zeuren dat ik het koud had of dat ik moest plassen. Daarnaast moest ik negentig minuten lang mijn mond houden.”

“ Ik vind het jammer dat ze over mijn collega niet positief waren”

De mannen van Voetbal International op een rij. Van links naar rechts: Johan Derksen, Wilfred Genee en René van der Gijp.


pagina 31

Carrie ten Napel in dienst van RTV Oost.

“Toen ik de juiste leeftijd had ben ik ingeloot voor de School voor Journalistiek”, vervolgt Ten Napel. “Mijn vader en docenten vertelden mij dat ik niet de voetbalwereld in moest gaan. Het was een harde wereld, niks voor mij, zeiden ze. Volgens hen moest ik een ander beroep kiezen. Dat heb ik uiteindelijk ook gedaan. Ik ben toen de opleiding Toerisme gaan doen. Ik ben stage gaan lopen bij Arke Reizen in Enschede, maar kwam er al snel achter dat het niet mijn ding was. Toen ben ik bij RTV Oost binnengelopen en kon ik daar aan de slag. Ik ben daar onderaan begonnen en kreeg een bijbaantje op zaterdag bij de uitslagenredactie. Ik moest uitslagen nabellen en standen maken voor teletekst. Later mocht ik berichten schrijven voor de presentator en ben ik stap voor stap omhoog gegaan.”

Carrièreswitch

Ten Napel zette haar beginstappen bij RTV Oost en trad uiteindelijk in vaste dienst. “Ik deed op een gegeven moment de sportverslaggeving. De mannen deden vooral de voetbalclubs. Na een tijdje ben ik gevraagd voor Talpa. Daar heb ik voetbalverslaggeving gedaan. Ik vond het echter een beetje te eentonig. Ik miste de andere sporten.” Ten Napel ging weg bij Talpa en keerde weer terug bij RTV Oost. “De menselijke items vond ik leuker, daar was bij Talpa geen ruimte voor. Bij RTV Oost kreeg ik een dagelijkse talkshow: En Dan Nog Even Dit. Bij Omroep Gelderland zit ik ook, samen met mijn vader. Daar doen we een sportprogramma. Nu ben ik net voor FOX Sports gevraagd en werk ik niet

meer bij RTV Oost. Het werk bij FOX Sports combineer ik tot januari met Omroep Gelderland.”

“Ik was op het station en kocht het tijdschrift VI. De verkoper keek mij verbaasd aan” Vrouwen en voetbal

Ten Napel is een van de weinige vrouwen die actief is in de voetbalwereld. Collega’s zien haar niet als een vreemde eend in de bijt. “Ik heb daar geen problemen mee gehad. Verder werd ik snel geaccepteerd.” Aan bepaalde dingen merkt Ten Napel wel dat de combinatie vrouwen en voetbal verbazing wekt. “Ik was laatst op het station en daar kocht ik het tijdschrift Voetbal International. De verkoper keek mij verbaasd aan. Dat soort dingen blijven kennelijk raar.” Voor alle vrouwen die de voetbalwereld in willen heeft Ten Napel nog wel een tip. “Vrouwen staan vaak met 1-0 achter in de voetbalwereld. Je moet vaak extra goed je best doen om je te bewijzen. Ook moet je laten zien dat je het niet alleen doet omdat je een vrouw bent. Je moet het vak echt leuk vinden. Dat is het belangrijkste.”


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 32


pagina 33

“Talkshowmoeheid is te verwachten” Niets lijkt zo onvoorspelbaar als het lot van een talkshow. De één scoort, de ander smoort. Jensen Later werd van de buis gehaald terwijl De Wereld Draait Door er maar niet af te slaan lijkt. Wat maakt het ene praatprogramma top en het andere flop? Door Oane Born

Terwijl de uittune door de studio galmt, tikt Matthijs zijn presentatiekaartjes af op de tafel om daarna iedere gast de hand te schudden. De zoveelste uitzending van De Wereld Draait Door zit erop. Al meer dan duizend keer kwam de populaire talkshow op de buis en bijna elke avond schommelt het aantal kijkcijfers rond een miljoen. Vaak wordt het succes van het praatprogramma opgehangen aan presentator Matthijs van Nieuwkerk.

Talkshowmoeheid “Om Matthijs lijkt alles te draaien”, denkt Margo Smit, praktijkdocent televisiejournalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Hij is ook de enige die op het gebied van talkshows een beetje afwijkt van de rest. Bij hem worden gesprekken onderbroken door bijvoorbeeld de Jakhalzen, de Tv Draait Door of een minuut livemuziek.” Smit zegt ‘talkshowmoe’ te zijn. Ze vindt alle praatprogramma’s op dit moment op elkaar lijken. “Ik vind het heel saai worden. Elke avond luister ik naar de aankondiging van Pauw en Witteman en denk ik vaak: ‘Nah, niet interessant. Dat sla ik over’. Presentatoren praten keurig om en om met hun gasten, maar er gebeurt zelden meer dan dat.” Net als Margo Smit bespeurt ook Hans Beerekamp, tv-recensent voor NRC Handelsblad, weinig originaliteit in de Nederlandse talkshows. “Met uitzondering van De Wereld Draait Door, dat echt een

eigen format heeft ontwikkeld. Verder lijken ze allemaal op elkaar, met het oude Barend en Van Dorp als grondvorm. Er komen er dit seizoen een aantal nieuwe bij. Jinek en RTL Late Night scoren in eerste instantie tegenvallende kijkcijfers. Je kunt uittekenen dat er bij deze overbevolking ‘bloed zal gaan vloeien’. Talkshowmoeheid is te verwachten.”

“Eva en Humberto zijn nog niet scherp en verrassend genoeg” Kijkcijfers Kijkcijfers kunnen een programma maken of breken. Zijn de cijfers goed, dan is de kans op een volgend seizoen groot. Vallen ze tegen dan lijkt het einde van het programma nabij. Een voorbeeld hierbij is het praatprogramma Jensen Later. De show onder leiding van Robert Jensen scoorde zulke slechte kijkcijfers dat het na ongeveer twee maanden van de buis werd gehaald. Maar in hoeverre bepalen die kijkcijfers hoe goed of slecht een talkshow is? “Niet”, vindt Jean-Pierre Geelen, tv-recensent van de Volkskrant. “Ik vind niet dat kwaliteit en

kijkcijfers iets met elkaar te maken hebben. Het wrange is alleen dat die cijfers wel heel belangrijk zijn. Als Pauw en Witteman bijvoorbeeld geregeld niet boven een miljoen kijkers uitkomt, dan zijn ze daar zwaar in mineur”, legt Geelen uit. Volgens Smit wordt er naar slechte programma’s juist heel goed gekeken. “Maar het probleem bij de commerciële zenders is nog veel groter. Daar moet je scoren. Als Humberto Tan met RTL Late Night niet snel meer kijkcijfers trekt dan ben ik bang dat zijn programma het voorjaar niet haalt. Bij de publieke omroep heb je het voordeel dat je er in mag groeien. Daar krijg je de tijd.” Geelen: “De Wereld Draait Door had ook een opstartjaar nodig voordat het een succes werd. Bij de commerciëlen krijg je die tijd niet. Bovendien heeft Humberto Tan het probleem dat hij op twee gedachten hinkt. Het ene moment heeft hij het over de ruzie tussen Sylvie en Rafael en het andere moment gaat het over de ontwikkelingen in Syrië. Die combinatie is erg ongelukkig. Ik denk dat hij meer succes heeft als hij een soort Late Night RTL Boulevard maakt. Daarmee kan hij zich ten opzichte van de andere talkshows onderscheiden en moet de kijker kiezen.” Tussen de shows Pauw en Witteman en Knevel en Van den Brink zit, puur kijkend naar de presentatie, weinig verschil. Qua presentatie en qua opzet lijken deze twee >>


Perstribune MEDIAMAGAZINE

>> erg op elkaar. Twee presentatoren, vier gasten en wat publiek eromheen. Toch is Pauw en Witteman (gekeken naar de kijkcijfers) een stuk populairder dan Knevel en Van den Brink. Beerekamp vindt het contrast tussen beide steeds kleiner worden. “De redactie die de EO erop heeft gezet is zeker niet slechter dan die van de VARA. Het kwaliteitsverschil zit hem vooral in de flair en schwung van de beide presentatoren. Daarin schieten de beide EO-heren regelmatig tekort, ze zijn als een soort vreemden in het Jeruzalem van de moderne tijd.” Volgens Geelen is het moment van uitzenden, de zomer, ook een nadeel voor Knevel en Van den Brink. “Veel mensen zijn dan op vakantie of zitten buiten als het mooi weer is.” Weersomstandigheden spelen daarom ook een rol bij het slagen of falen van een talkshow.

Tafelgasten Een vast ingrediënt van een praatprogramma is natuurlijk de aanwezigheid van een rits terugkerende gasten. De Wereld Draait Door gaat daar zelfs zo ver in dat zij nu voor bijna elk thema een vaste gast hebben. Is er nieuws op internetgebied dan komt Alexander Klöpping. Zijn er belangrijke ontwikkelingen op het terrein van kunst dan schuift Joost Zwagerman steevast aan. Een aanfluiting volgens Geelen. Hij neemt Prem Radhakishun als voorbeeld. “De ene keer zit Prem er als Amerika-kenner en de week erop als economiedeskundige. Dat is ronduit idioot en ongeloofwaardig.”

“Kijkcijfers hebben niets te maken met kwaliteit”

pagina 34

Smit ziet graag meer interactie tussen gasten aan tafel. In haar ogen maakt dat een talkshow juist interessant en leuk om naar te kijken. Op dit moment mist ze dat regelmatig. “Het stoort me dat er zo weinig communicatie over en weer is tussen de gasten. Als je bijvoorbeeld Jan Smit naast Wouter Bos zet, zal Wouter Bos weinig aan Jan Smit vragen. Dat is natuurlijk niet zo gek omdat beide personen weinig met elkaar te maken hebben. Maar soms stellen mensen die van de ander weinig tot niks weten juist heel goede vragen. Vragen die mensen thuis op de bank ook hebben.”

Gouden recept? Beerekamp vindt het uiterst subjectief om te bepalen wat een talkshow goed of slecht maakt. Alleen door alle meningen en recensies ontstaat er een soort patroon. Geelen denkt dat er niet een vast recept is waaraan een talkshow moet voldoen. “De rol van de presentator in samenwerking met zijn gasten is natuurlijk erg belangrijk. Er moet een bepaalde chemie zijn. Daarnaast moet je ook een toevalsfactor hebben. Door een samenhang van omstandigheden kun je als kijker opeens op het puntje van je stoel komen te zitten.” Volgens Geelen kun je zoiets bijna niet voorbereiden. “De ene interviewer weet dat vaker te bereiken dan de ander. Dat maakt ‘m goed. Van Nieuwkerk en Pauw hebben het vaker. Jinek en Tan nog niet. Die zijn nog niet scherp en verrassend genoeg.” Een slecht voorbeeld is weggelegd voor Robert Jensen. Beerekamp noemt zijn show ‘pure trash’. Geelen is ook geen fan. Hij denkt te weten waarom Nederland niet op hem zit te wachten. “Jensen gebruikt flauwe, ingestuurde grappen, zoekt gasten in de C-categorie en het is allemaal erg Amerikaans. Daarnaast is het een show die je rustig kon kunt overslaan zonder iets gemist te hebben. Dat is ook een criterium voor een goede talkshow. Er moet een zekere urgentie zijn voor de kijker om te kijken. Over gesprekken in De Wereld Draait Door wordt vaak de volgende dag gesproken bij de koffieautomaat. En als

je dan kunt meepraten doe je er toch een beetje toe.”

‘Probeer eens wat anders’ Het lijkt dus allemaal veel op elkaar. Beerekamp vermeldt alleen De Wereld Draait Door als uitzondering op de regel. Smit zou graag eens wat nieuws zien. “In plaats van een grote tafel, kun je in de studio ook een bank neerzetten. Zoals bij Eva Jinek op Zondag het geval was. Dan zat zij als presentatrice is een grote gele stoel. Kon je tenminste nog zien wat voor mooie schoenen ze aanhad. Op dit moment lijkt iedereen zich aan het vaste format met de tafel te houden. Dat zit als een heel strak pak om iemand heen.”

“Als je kunt meepraten bij de koffieautomaat, doe je er toch een beetje toe” ‘De toekomst is aan de talkshow’ schreef Geelen onlangs in zijn column voor de Volkskrant. Volgens hem gaat de tv veranderen. “Mensen gaan niet meer wachten tot de VARA de tweede aflevering van Borgen uitzendt. Dat idee is achterhaald. Mensen kopen DVD-boxen of downloaden series. Daar heb je de tv niet meer voor nodig. Televisie moet het straks vooral van live-uitzendingen hebben. Dat kan een sportfinale zijn of de finale van The Voice. Veel structureler is de talkshow. Die moet live zijn. De kijker is en blijft erg conservatief. Men vindt het heerlijk om te weten wat er komt.” En dat is dan weer het zure voor Humberto en de toevalstreffer voor Matthijs.


pagina 35


Perstribune MEDIAMAGAZINE

“Heeft hij een tic, een fascinatie, of is het een gekte? Het is in ieder geval een passie.” Op deze wijze kondigt Frénk van der Linden zijn gasten aan. Drieëntwintig uur lang interviewt hij bekende Nederlanders over hun passie. Brigitte Kaandorp zet een tent op, Bob Fosko maakt witlofsalade en Wilfried de Jong bespeelt al liggend de contrabas. 46 passies komen voorbij in het Haarlemse theater terwijl Frénk bezig is met zijn eigen passie: interviewen.

pagina 34

Passievol de Wilfried de Jong: “Soms oefen ik te veel en te snel, dan denk ik kutinstrument en laat ik ‘m een week liggen”

Tekst Britt de Noord Beeld Lian van Doorn Wie: Frénk van der Linden Wat: 23 uur lang interviewen Waar: Philharmonie theater te Haarlem Waarom: Opening van het nieuwe cultuur seizoen Wanneer: Zaterdag 14 en zondag 15 september Weetje: ‘23’ slaat op de Haarlemse postcode 023

Frenk van der Linden leunt achterover in zijn stoel, slaat zijn benen over elkaar en legt zijn hand op zijn kin. “Ik snap het niet”, zegt hij uiteindelijk. Van der Linden staat op en ijsbeert over het podium. Zijn rode blouse kleurt mooi met het decor van rode lampenkappen en kussens. “Ik snap het niet!”, klinkt het nogmaals. Ergens in de zaal valt een wijnglas om. “De Elsbeth Etty die altijd kritiek heeft, heeft geen kritiek op Multatuli? Maar dat is fout!”, zegt hij, terwijl hij weer gaat zitten. “Tja, ik hou gewoon van foute mannen”, antwoordt de roodharige journaliste. “Nog een passie!” grapt Van der Linden. In de zaal wordt gelachen.

De interviewer

Frénk van der Linden is 23 uur lang helemaal in zijn element. Hij stelt zijn gasten op hun gemak en laat ze voelen alsof ze thuis zijn. Zo begint hij het interview met zangeres Leoni Jansen op de loungebank. De twee liggen gemoedelijk naast elkaar. De arm van Jansen ligt bijna op de schouder van Van der Linden. Een ietwat komisch gezicht. De interviews zijn afwisselend. Bij de één wordt gelachen en bij de ander blijft de zaal juist muisstil. Tussen elk interview heeft Van der Linden zeven minuten adempauze en om het vol te houden wordt hij twee keer gemasseerd. Vrijwel alle interviews zijn hetzelfde opgebouwd. Hij begint algemeen over de passie, het ‘waarom’, gaat er daarna dieper op en in en duikt op het eind in het persoonlijke leven. Niet iedereen lijkt dit te waarderen. “Nee, dan gaat het over mij en dat wil ik niet” zegt acteur Leopold Witte. Van der Linden pakt dit goed op en stelt vervolgens een andere vraag.

“Dat nuchtere, is dat Surinaams?” “Nee, dat ben ik”


pagina 35

klok rond Het interviewen lijkt Van der Linden geen enkele moeite te kosten. Een oplettende kijker heeft de journalistieke trucjes in de gaten. Van der Linden spiegelt erop los. Als zijn gast voorover buigt doet Van der Linden dit ook en andersom. Hij herhaalt, vat samen en vraagt om verduidelijking. Van der Linden loopt over het podium en praat met zijn handen. Ondertussen geeft hij zijn gasten de vrije loop om over hun passie te vertellen. De interviews blijven levendig door de veelzijdigheid aan passies die voorbij komen en de continue veranderende setting. Hij interviewt aan tafel, liggend op de loungebank, aan de bar of ‘gewoon’ op de stoel.

De nachturen

Aan het einde van de avond is het druk in de zaal en hangt er een gezellige sfeer. In het publiek zitten mensen met glazen wijn, een bakje chips of een minipizzaatje. Na twaalven loopt de zaal langzaam leeg en wordt het frisser. Een cameraman begint te gapen en het aantal volhouders is bijna op één hand te tellen. Het lijkt ietwat ironisch om een show op te voeren voor maar een paar gevulde stoelen. Ook de vrouwenstem die elk halfuur hetzelfde riedeltje omroept begint lichtelijk irritant te worden. “Enne.. mobieltjes uit alstublieft”, klinkt het voor de zoveelste keer door de zaal. Rond de klok van vier schuiven een paar langharige, bebaarde jongens aan die niet meer helemaal recht uit de ogen kijken. Ze zijn luidruchtig en proberen zich te mengen in het gesprek op het podium. Van der Linden weet niet zo goed wat hij ermee aan moet maar houdt zich staande. Hij lacht naar de jongens maar kapt het gesprek af en leidt zijn gast van het podium. Het enige wat Frénk van der Linden mist, is een connectie met het publiek. Het lijkt alsof voor Van der Linden hij en zijn gast de enige aanwezigen zijn. Terwijl zijn gasten af toe een vraag in het publiek werpen.

De techniek

Niet alles loopt vlekkeloos. Zo werkt de techniek niet altijd mee, maar dit voegt juist wel iets toe aan de sfeer. Zo wil schrijfster Manon Uphoff een filmpje laten zien van haar favoriete televisieserie, maar op het scherm verschijnt een in slowmotion pratende man. Zijn stem lijkt wel buitenaards. “Hij praat niet altijd zo hoor”, reageert Uphoff gevat. Ook Rik van de Westelaken van de NOS wil een stukje van zijn favoriete serie laten zien op een laptop. Dit gaat niet helemaal soepel en op een gegeven moment staan er vier mannen over de laptop heen gebogen. Een komisch gezicht. Het aanwezige publiek moet de mannen erop wijzen dat de volumeknop van Youtube vrijwel op nul staat.

Leopold Witte over Muhammad Ali: “Wat ik aan die man verafschuw? Dat hele vechten natuurlijk!”

Naast de techniek gaat het interviewen ook niet altijd zoals gepland. Zo is er bij musicus Bob Fosko te merken dat koken en interviewen niet helemaal samen gaan. Fosko maakt tijdens het interview een witlofsalade, terwijl op de achtergrond zacht een jazzmuziekje speelt.“Het interview als Van der Linden lijken >>


Perstribune MEDIAMAGAZINE

pagina 38

>> het prima te vinden. Ook het interview met Gerrie Hondius verloopt een tikkeltje moeizaam. De striptekenares heeft een scala aan instrumenten thuis die ze eigenlijk allemaal niet kan bespelen. Er mist een groot verhaal voor een diepte-interview en de chemie tussen de twee ontbreekt. Het interview lijkt dan ook korter dan 23 minuten te duren.

Markante karakters

De gasten van Van der Linden variëren van grote namen

tot redelijk onbekende. Ook bijzondere karakters schuiven aan. Zo komt Maarten van Rossum geheel in het zwart het podium opsloffen met feloranje schoenen en een plastic tasje. “Laten we bij de bar gaan zitten”, stelt Van der Linden voor. “Ik ga niet op die kruk zitten, dan word ik gelanceerd”, zegt Van Rossum, die meteen de regie overneemt. “We gaan het hebben over jouw passie”, zegt Van der Linden, terwijl Van Rossum een klein grijs autootje uit het plastic tasje haalt. “Passie? Passie? Ik noem het meer een gezonde interesse in auto’s.” Het gesprek leeft en lijkt een kat- en muisspel tussen de mannen.”Wat zegt deze auto over jou?” vraagt Van der Linden, terwijl hij met het autootje speelt. “Dat ik niet goed snik ben”, antwoordt Van Rossum gortdroog. De mannen lijken gewaagde tegenstanders en testen elkaar uit. “Je maakt misbruik van info in een ander kader, maar goed ik wil het wel vertellen” zegt Van Rossum als Van der Linden een nieuw onderwerp aansnijdt. “Jij vlucht in een interview”, kaatst de interviewer terug. Van Rossum dwaalt vaak af, maar Van der Linden weet hem weer bij de lurven te pakken. Het resultaat is een komisch interview Een ander bijzonder figuur is ex-caberetier en ex-columnist Kees Torn. Alleen al zijn intro is verwarrend. Hij heeft een passie voor lichtsnelheid, bouwstenen, fotonen en alles wat met natuurkunde te maken heeft. Het gesprek neemt al snel een andere wending en plotseling gaat het over zijn huwelijk. “Je moet er af en toe tussenuit om een huwelijk leuk te houden, misschien een tip voor thuis” adviseert Torn over vreemdgaan. Torn praat over het doodgeboren kind van zijn vrouw, dat niet van hem was en hoe hij naar eigen zeggen een jaar heeft lopen aankloten. Ook vertelt hij dat zijn huwelijksceremonie eigenlijk nep was omdat ze geen zin hadden in al dat gezeur met notarissen en papieren. “Ik hoop niet dat mijn moeder kijkt want die weet het niet”, grapt Torn. Aan het eind lukt het Van der Linden om Torn op de piano een riedeltje te laten spelen, dit terwijl hij al in geen jaar een piano heeft aangeraakt. 23 uur en 46 interviews verder zit het erop. De gasten vertelden gepassioneerd over hun helden, tv-series, lekker eten en muziek. “Eigenlijk weten we best weinig van elkaar af”, zo stelt Zarayda Groenhart. Daar heeft ze een punt maar deze dag zijn we over 46 Nederlanders in ieder geval een stukje wijzer geworden.

Het aantal mensen is ‘s nachts op één hand te tellen


pagina 39

`Leo Blokhuis: “Ik ben echt zo’n tut die als die niks te doen heeft 24Kitchen gaat kijken”

Bob Fosko: “Het koken is zo gezellig, je verdwijnt een beetje”

Qeaux Qeaux Joans over haar ziekte: “Ik ben ervan gaan houden, mijn vriendje Lyme”


Meer Perstribune?

www.omnizine .nl


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.