Contrast by Omnizine

T Nr. 1 Januari 2014 h4,25

Draai om! Kantelnummer

lang kort

CONTRAST maakt de mens.

We laten er geen gras over groeien 2

Contrast

Dik en dun, rijk en arm, jacht en rubberboot, villa en doos. Zomaar een greep uit een vat vol tegenstellingen en contrasten. Dingen die lijnrecht tegenover elkaar staan. In het televisieprogramma Beauty and the Nerd werd er al eens aandacht aan besteed. Maar ook wereldster Katy Perry omschreef het in haar hit Hot ’n Cold kort: ‘You’re wrong when it’s right. It’s black and it’s white.’

In mijn ogen heeft iedereen wel eens te maken met tegenstellingen. Het is maar net hoe je het bekijkt, vanuit welk perspectief. Dit fonkelnieuwe nummer van Contrast vestigt de aandacht op groot en klein. We zetten het lange volk tegenover de kleinere mens. Héél plat gezegd: de reus tegenover de dwerg. In dit kantelnummer komen beide thema’s op de middenpagina samen.

Verder kom je een portret van de 1.30 meter korte Koen Bosch en de 2.21 meter lange Rob Bruintjes tegen. Ook passeert het vergeten fenomeen Dwergwerpen de revue in een mooi achtergrondverhaal. In de uitneembare hyperdeluxe special is als pièce de résistance een reportage toegevoegd met foto’s vanuit een opvallend perspectief.

Laat je verrassen! Oane Born Hoofdredacteur

4 Makers 8 Je zal het maar hebben 10 Portret Rob Bruintjes

Extra! Boekje met:

top 5

Lange vrouwen: Daten

Rubrieken 5 Column 6 Feitjes 18 Stelling

- Fotoreportage - Tweegesprek Contrast

MAKERS OANE BORN

ROXANNE HULS

MERLIN BOKSEBELD

Eline Hoffman

1.95 meter Hoofdredacteur

1.62 meter Vormgeving

JURRIĂŤN SCHUIRINGA 1.94 meter Eindredactie

Contrast

1.71 meter Webredactie

1.70 meter Vormgeving

Sven Wanders 1.83 meter Eindredactie

JULIAN VAN DER VEGT 1.90 meter Webredactie

BRITT DE NOORD 1.67 meter Vormgeving

LIAN VAN DOORN 1.78 meter Beeldredactie

PROPJE tussen de PLANKEN tekst Eline Hoffman

Ik ben niet groot. Ook niet klein. Met mijn één meter zeventig ben ik zo gemiddeld als maar kan. Maar wat zegt dat nou eigenlijk, zo’n gemiddelde? Als ik ga stappen voel ik me een kleintje. De meeste van mijn vriendinnen zijn namelijk langer dan ik en trekken dan ook nog eens hakken van minstens twaalf centimeter aan. Zij moeten dan bukken om met mij te communiceren, en ik sta stiekem een beetje op mijn tenen. Ik zie zeker voordelen in de lengte van mijn vriendinnen. Je kunt over de mensenmassa heen kijken (handig als je iemand kwijt bent), je kunt je beter verstaanbaar maken aan de bar en het heeft wel iets model-achtigs. Ja, ik zou zelf ook torenhoge hakken aan kunnen doen. En dan de hele avond lekker wankelen van de bar naar de dansvloer, naar het toilet en weer terug. Dan boor ik met mijn naaldhak een gat in andermans tenen, blijf ik achter de traptreden haken en verzwik ik mijn enkel. Om vervolgens als een dronken troela in de armen van een sterke man te vallen. Of keihard op de vloer met mijn haar in het bier en mijn nieuwe blouseje onder de vlekken. Nee, ik ben daar helaas niet zo goed in. Liever draag ik gympen of enkellaarsjes die me veilig met mijn beide benen op de grond houden. Heerlijk, geen gestrompel en geen je-nieuwe-blouseje-onder-devlekkentaferelen. Vrouwen die van zichzelf lang zijn, hebben wat dat betreft geluk. Zij hebben geen

twaalf-centimeter hakken nodig en voorkomen daarmee alle hierboven genoemde ongemakjes. Tijdens het stappen met die lange meiden voel ik mij weleens een propje. Van binnen zien mijn vriendinnen en ik er hetzelfde uit, maar zij hebben meer lengte om alles over hun lijf te verdelen. Ook een voordeel van lang zijn: je lijkt vaak slanker. Bij mij moet het in een vijftien centimeter korter lijf worden gepropt. Niet dat ik me ontzettend dik voel, maar ik ben wel het propje tussen de planken. Niets mis mee, zolang er met mij nog maar genoeg propjes blijven rondlopen. Ik begrijp dat het niet eerlijk is om te stellen dat lange mensen alleen maar voordelen hebben. Je hebt misschien niet altijd zin om op te vallen, maar je verstoppen tussen de mensenmassa gaat een stuk moeilijker dan voor iemand met een gemiddelde lengte zoals ik. Echte kleintjes kunnen zich nog beter onzichtbaar maken, maar heel klein zijn heeft zo ook zijn nadelen. Gelukkig bestaan er de pumps van vijftien centimeter. Maar echte lange benen krijg je daar niet van, die blijven op mijn verlanglijstje staan. Ik als gemiddelde één-meter-zeventiger kan daar alleen maar jaloers op zijn. Helaas ben ik uitgegroeid.

Contrast

Lange

weetjes

De langste plaatsnaam van Europa is Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch in Wales. Het langste woord ter wereld is 189.819 letters, het is het Engelse woord voor de chemische naam voor titine. Het duurt maar liefst 3,5 uur om het woord Lee Redmond uit Salt Lake City is de vrouw met de langste vingernagels ter wereld. Ze heeft haar nagels niet meer geknipt sinds 1979. Haar nagels zijn toen doorgegroeid tot een totale lengte van 8.65 meter. Haar rechterduim heeft de langste nagel, namelijk 90 centimeter. De langste file in Nederland ooit is 802 kilometer lang. Dit was op 25 november 2005 en kwam door een zware sneeuwstorm. Lange mensen worden gemiddeld rijker. Elke centimeter levert spreekwoordelijk 220 euro op.

De Nederlandse spoorwegen hebben bij elkaar een lengte van 2809 kilometer. Het totale wegennet van Nederland heeft een lengte van 132.397 kilometer.Â Mensen die lijden aan Hippopotomonstrosesquippedaliofobie, hebben angst voor lange woorden. De vrouw met de langste baard ter wereld is Vivian Wheeler uit Illinios. Haar baard is 30 centimeter. Met benen van 1.32 meter, heeft de 41-jarige Russin Sventlana Pankratova de langste benen ter wereld. Dit is twee derde van haar totale lengte. Ze is, hoe kan het ook anders, coach van een Amerikaans basketbalteam. Yonge Street in Canada is officieel de langste straat ter wereld met een lengte van 1896 kilometer. De langste winkelstraat van Europa is StrĂ¸get in Kopenhagen. Deze straat heeft 1,1 kilometer aan winkels.

Contrast

e y B Bye hoog water! Mooie lange benen, wie wil dat nou niet? In de zomer steel je de show met je lange stelten onder je hotpants en een skinny jeans zit altijd goed. Of toch niet? Contrast ging op bezoek bij PrettyTall in Apeldoorn, een kledingwinkel voor lange vrouwen. Zij hebben het tijdens het shoppen moeilijker dan je denkt. tekst Eline Hoffman

“Ik was altijd gefrustreerd dat ik nooit iets kon vinden. Winkelen was voor mij echt een drama”, vertelt Inez Scheper (1.90 meter), eigenaresse en oprichtster van PrettyTall. “Mijn vriendinnen vonden altijd leuke kleding, terwijl er voor mij niets was. Het assortiment voor lange meiden is heel beperkt en vaak hetzelfde, een beetje tuttig. Dat is de grootste reden dat ik deze winkel ben begonnen. Ik wilde hippere kleding voor lange meiden en vrouwen.”

Als je bij PrettyTall wilt werken, moet je minimaal 1.80 meter zijn. “Misschien is dat discriminerend, maar in een winkel voor vrouwen met een maatje meer zet je ook geen dun sprietje neer. Die voorwaarde heb ik gesteld omdat dit veel meer is dan een winkel alleen, we zijn allemaal lotgenoten. Ik heb altijd hele fijne gesprekken met klanten.” Het allerleukste van het werken in de winkel is volgens Inez het gevoel dat ze lange meiden en vrouwen écht kan helpen. “Je kunt je niet voorstellen hoe blij mensen zijn als een broek lang genoeg is, en ook nog eens écht leuk. Ze gaan helemaal uit hun dak. En de keuze die ze hier hebben maakt hen ook helemaal vrolijk.”

De winkel van PrettyTall loopt beter dan de webshop. Volgens Inez komt dat doordat vrouwen het prettig vinden om meteen te kunnen passen en advies te krijgen. “Ze komen uit alle hoeken van het land hier naartoe, soms zelfs uit Duitsland en België. Ik vind het zelf ook prettiger dat klanten naar de winkel komen, want dan kan ik veel beter adviseren welke broek wel en niet bij iemand staat. Mensen gaan meestal super tevreden naar huis, omdat ze goed geholpen worden. Dat geeft mij dan weer een goed gevoel.” Inez krijgt weleens de vraag wanneer ze een vestiging opent in het westen van het land, of in Brabant. “Het is wel een toekomstplan om meer winkels van PrettyTall te openen, maar op dit moment blijf ik veilig zitten waar ik zit. Het is niet de perfecte tijd om uit te breiden.” Ook lange heren kunnen in de toekomst wellicht bij PrettyTall terecht. Vaak nemen vrouwen die in de winkel komen hun lange man mee. Zij vertellen Inez dat ook zij lastig kleding kunnen vinden. “Ik dacht altijd dat er wel genoeg was voor lange mannen, maar dat blijkt tegen te vallen.” Het grootste nadeel van lang zijn is volgens Inez het drama tijdens het winkelen. Dit heeft ze door PrettyTall te openen weggenomen. “Ik herken dat in iedereen die hier komt. Nog nooit was ik een lange vrouw tegengekomen die het leuk vond om te shoppen. Met PrettyTall wilde ik daar verandering in brengen. Volgens mij is dat gelukt!”

Contrast

Foto: Inez met medewerkster Manouk

De webshop van PrettyTall bestaat sinds maart 2010. Een half jaar later is Inez begonnen met de winkel in Apeldoorn. “De winkel is voor vrouwen vanaf 1.80 meter. Met die lengte wordt het volgens mij problematisch om in gewone kledingzaken te slagen. Er komen hier ook kleinere vrouwen met hele lange benen of een lang bovenlichaam. Zij kunnen in reguliere winkels meestal ook niets vinden. De grootste groep die hier komt zit tussen de 1.80 en 1.95 meter, maar er zijn ook uitschieters. De langste vrouw van Nederland komt hier bijvoorbeeld ook. Zij is 2.4 meter. Zij kan zelfs hier niet altijd goed slagen met haar lengtemaat 40. Die maat heb ik niet zoveel liggen. Ik heb vooral 36 en 38, daar past 99% van de klanten in.”

Je zal het maar hebben Tijdens het stappen direct je vrienden terugvinden, omdat jij zo lang bent en overal bovenuit steekt. Of altijd goed zicht hebben tijdens een concert. Een voordeel voor mensen met grote lichaamslengte. Maar lang zijn is niet altijd leuk. tekst Sven Wanders

Contrast

Geschiedenis:

In 1896 constateerde de Franse kinderarts Dr. B.J.A. Marfan skeletveranderingen bij een meisje van vijf. Het meisje was erg lang, had dunne ledematen, en lange vingers en tenen. Het werd Dolichostenomelie genoemd door de onderzoeker. Later kreeg het de naam Arachnodactylie. Nu is het bekend als het Marfan syndroom. Dr. Marfan was in die tijd echt een pionier als het gaat om kindergeneeskunde. En deed ook onderzoek naar longtuberculose en hij ontdekte het BCG-vaccin.

Over het algemeen is een grote lichaamslengte geen ziekte. Meestal speelt erfelijkheid een grote rol; een van de ouders is lang. Beide kan natuurlijk ook. Maar het kan ook extreme vormen aannemen. Een van de zeldzame, maar toch veelgenoemde oorzaken is het Marfan syndroom.

Kenmerken

Naast een grote lichaamslengte zie je vaak ook andere symptomen bij mensen die de aandoening hebben. Zo kunnen ze onder andere een afwijking hebben aan het hart en de bloedvaten, maar ook longproblemen, oogafwijkingen, een raar gevormde borstkas (durale ectasie) komt in de meeste gevallen voor. Platvoeten zie je ook geregeld, maar in mindere mate.

/// /// //

///////////////////// /// /

// /// // //

/// ///

//////////////////// // / / /// // //

///////// ////////// // / //// / / /// / / ///

// //

/////////////// / / ///// / /// /// /

///////////////////// /// /

//// /// / // //

/// /// //

/ // //

/ //// /// ///

///////////////// ///// / / / / /// /// /

/ // //

Amenhotep IV

De Egyptische Farao, geboren in 1353 v. C., was mogelijk Marfanner. Amenhotep IV is beter bekend als de vader van Toetanchamon.

Vincent Schiavelli

// /// // //

/ // //

///

/ //// /// ///

De bekende acteur uit onder andere One flew over the Cuckoo’c nest leed aan Marfan. Hij overleed uiteindelijk aan longkanker.

////////////////// /// //// // /// / / // // /

Bradford Cox

/ //

/ /// ///

/// ////

/////////// //// //// /

Bekende Amerikaanse gitarist en zanger. Hij is vooral bekend van zijn indieband Deerhunter. /// //

// /

////// ////

//////////// ////// ////

// /

// /// //

/// // /

Behandeling

/ / // /// / / /

//////////// //

Nwankwo Kanu

Deze ex-profvoetballer kampt met het syndroom. Hij is onlangs geopereerd aan zijn aorta.

// /

/ //

/ // /// // / /// //

// //// ///

/////////////////

//// / / / /// //

Op dit moment zijn er geen behandelingen die Marfan verhelpen. Je wordt er dus mee geboren en je komt er niet meer vanaf. Wel zijn er behandelingen die het leven met de ziekte makkelijker maken, zoals de omgang met de hart en longkwalen. Het is dan ook niet dat er niet mee te leven valt. De Nigeriaan Nwankwo Kanu had Marfan en is zijn hele leven profvoetballer geweest. (zie foto) Toch kan lichaamslengte wel behandeld worden. De groei remmen kan met een hormoonbehandeling. Deze kan op erg jonge leeftijd gestart worden. Vooral met de prognose dat een kind buitenproportioneel lang gaat worden, wordt het aangeraden.

Abraham Lincoln

De zestiende president van de Verenigde Staten, die leefde van 1809 tot 1865, had het Marfan syndroom.

Hoe zit dat?

De oorzaak van het syndroom is een afwijking van het steunweefsel. Steunweefsel zit in je gewrichten, bloedvaten, hart en ogen. Het gen dat afwijkt, is het FBN1-gen. Daardoor wordt het bindweefsel door het lichaam verkeerd aangemaakt. Bij dit syndroom is er sprake van dominantie overerving. Dat betekent dat als één van de ouders het heeft, het in de helft van de gevallen doorgegeven wordt aan de kinderen. Ook is het mogelijk dat het lichaam zelf voor de afwijking heeft gezorgd, zonder dat het geërfd wordt. Dat heet een mutatie.

Bekende Marfanners: //// /// / // //

Vooral kinderen met Marfan vallen erg op, omdat het vanaf de geboorte aanwezig is. Kinderen zijn dus van begin af aan groter dan leeftijdsgenoten. Ook in de puberteit vallen ze op. De groeispurt bij mensen met Marfan begint gemiddeld twee jaar eerder dan gemiddeld.

//////// ////////// //// // / /// /// / / // /// // / / / / /

Erg kenmerkend is het ‘Marfanoide uiterlijk’. Mensen met Marfan zijn vaak dun en lang, dit komt door een combinatie van overmatige groei en weinig vet. Vooral de armen en benen zijn extreem lang, vaak buiten proportie. Naast een lang lichaam heeft iemand met Marfan vaak een smal gezicht met een smalle kaak. Ook vallen de diepliggende ogen vaak erg op.

Contrast

‘Ik voel me niet groot, ik ben het’ Ergens onopgemerkt binnenkomen zit er niet in. Rob Bruintjes is 2.21 meter en was ooit de langste man van Nederland. Met een grote glimlach gaat hij door het leven en de naam De Grote Vriendelijke Reus lijkt hem best te passen. Rob over het altijd met kop en schouders boven de rest uitsteken. “Ik weet niet hoe het is om in de mensenmassa op te gaan.” Door Britt de Noord en Oane Born

Contrast

Volledige naam: Robert Bruintjes Lengte: 2.21 meter Gewicht: 148 kg Schoenmaat: 52

De huizen aan de Blaricumse straat De Schans zijn vrij alledaags en weinig opvallend. Schuine daken, garagehok aan de voorkant en muren rond het gemiddelde van twee meter hoog. Tot nummertje 27. Daar is zowel de maat van de garagemuur als de voordeur versteld. Een vrolijke Rob opent de deur. “Het is allemaal op maat voor mij gemaakt”, legt ie uit. In de woonkamer ploft Rob neer in een grote beige fauteuil die niet uit de plaatselijke meubelzaak lijkt te komen. Ook vertelt hij dat de garagemuur met maar liefst vijftig centimeter verhoogd is. Het is voor de 62-jarige Blaricummer de normaalste zaak van de wereld. “Mijn fiets, mijn bed, de meubels thuis; alles moest aan mij worden aangepast. Bij het kijken naar een vakantie kan ik niet zomaar op prijs boeken. Nee, dan kijk ik ook naar de lengte van de bedden, de plaatsen in het vliegtuig en of de activiteiten toegankelijk voor me zijn. Ik weet niet beter. Van nature heb ik deze lengte meegekregen en dat heeft voor- en nadelen. Ik probeer me op de voordelen te focussen en de nadelen voor lief te nemen.”

zijn zestiende al 2.16 meter lang. En toen stonden de groeischijven nog vol open. Hij groeide in één stuk door. Vanwege het ontbreken van rustpauzes besloot de arts die groeischijven weg te halen. “Daardoor stond ik in één keer stil in m’n groei. Waarschijnlijk was ik anders langer dan tweeënhalve meter geworden.” Nu is hij 2.21 meter en daarmee 40 centimeter langer dan de gemiddelde Nederlandse man. “Dat getal zegt me eigenlijk helemaal niks. Het is nu eenmaal zo.” Plek in de maatschappij Rob vindt het erg moeilijk uit te leggen hoe het is om op te groeien met zijn lengte. Hij weet namelijk niet beter dan altijd boven iedereen uit te kijken. “Ik weet niet hoe het is om in de mensenmassa op te gaan. Ik weet niet hoe het is om je plek te bemachtigen in de maatschappij, want ik heb mijn plek. Mensen zien mij en zeggen: daar staat wat.” Er wordt volgens hem ook meer van je verwacht en daar doe je dan automatisch je best voor. “Het is zo’n wezenlijk onderdeel van wie je bent. Ik hoef me nooit een tweede keer voor te stellen.”

‘Ik hoef me nooit een tweede keer voor te stellen’

Grote baby Al bij de geboorte was zichtbaar dat Rob geen doorsnee lengte had. Met zijn 62 centimeter stak hij destijds tien centimeter boven het gemiddelde uit. Toen was al duidelijk dat hij een heel lang kind zou worden. “Begin lagere school begon ik me dat ook te realiseren. Ik kon bijvoorbeeld niet aan de rekstok hangen. Dan raakte ik gewoon de grond.” Hij zucht. “De puberteit heb ik als zeer vervelend ervaren. Ik was altijd ‘de Sjaak’ als er rottigheid werd uitgehaald. Soms stond ik alleen maar te kijken en kreeg ik toch de schuld. Want ja, die lange was erbij. En dat was zeer frustrerend.” Rob vertelt dat hij zich in die tijd anders voelde in vergelijking met nu. Hij voelde zich wel eens ouder dan hij eigenlijk was. “Dat was wel raar. Wanneer het moest, mocht ik erop los slaan, gaf mijn vader me altijd mee. Zolang ik het eerst maar met praten zou proberen op te lossen. Drie keer in mijn leven heb ik iemand geslagen. Één keer heb ik een meneer zelfs knock-out tegen de grond gewerkt, omdat hij mij op mijn werk in het gezicht geslagen had. Als ik sla, sla ik blijkbaar erg hard. Daar schrok ik wel van. Er zit natuurlijk een hoop massa achter en dat moet ik me goed realiseren.” Dat hij zo lang zou worden, kwam niet volledig uit de lucht vallen. Rob’s vader was 1.90 meter en zijn moeder 1.80 meter lang. Rob zelf was op

Lange mensen willen volgens Rob niet klein zijn, maar wel kleiner en onopvallender. Hijzelf zou nu niet meer willen veranderen van lengte. “Als ik dertig centimeter kleiner was geweest, was ik misschien wel een dooie huismus geworden. Op dat ‘wat-als… verhaal’ kun je eigenlijk nooit antwoord geven.” Kleine mensen kunnen niet bij de bovenste schappen. Rob komt moeilijk bij de onderste. “Daar gebruik ik kleine mensen voor. Zolang je het maar een beetje leuk vraagt.” Rob is zich er niet altijd van bewust dat hij zo groot is. “Als ik in een kleine auto stap merk ik het.

Maar dan denk ik niet: ik ben groot. Meer van: verdomme die auto past niet. Pas als ik in een etalageruit kijk en de weerspiegeling van mezelf zie, denk ik pas: ‘Hé, ik ben groot.” De titel ‘langste Nederlander’ die hij eventjes had, is in zijn ogen niet per se iets om trots op te zijn. “Ik heb er niets voor gedaan. Ik heb ook een Koninklijke onderscheiding voor mijn werk in de maatschappij gekregen en dat is wat anders. Dat wordt geregeld door je vrienden en familie en dát doet me wel wat.”

Mensenmens Ondanks de vervelende gevolgen aan de lengte die Rob in zijn puberteit ondervond, heeft hij een leuke jeugd gehad. Waar hij zijn formaat eerst nog als een nadeel zag, ging dit later over in louter voordelen. Maar een echt omslagmoment kan hij niet aanwijzen. “Ik denk dat het op de middelbare school echt goed is gekomen. Daar mocht Contrast

ik in de schoolraad en heb ik me met veel activiteiten bemoeid. Met mijn vlotte babbel zorgde ik voor veel leuke avonden. Ik was door mijn lengte een interessant object en dat trok ook meisjes aan. Vrouwen denken dat ik ze kan beschermen. Een soort gevoel van veiligheid creëer ik dan. Men hoeft geen ruzie met mij te zoeken.” Hij omschrijft zichzelf als een ‘mensenmens’. Iemand die van de energie van de mensen om hem heen geniet. “Ik ben gek op mensen. En als het in m’n kop opkomt iets te zeggen tegen anderen, doe ik dat.” Een grote grijns verschijnt op zijn gezicht. “Vorige keer in de sneeuwperiode kwam ik in het winkelcentrum een jonge vrouw tegen in een rolstoel. Dus ik zei: toch wel winterbanden hè! En die vrouw begon te lachen. Helemaal geweldig.” Rob is ook iemand die positief leeft en ongemakkelijke situaties de grond in boort. “Het is onderdeel van mijn leven.” Zo vertelt hij over een bizarre ontmoeting in een volle winkelstraat. “Ik liep daar samen met mijn vrouw en opeens stond er een dame met een flinke partij borsten voor mijn neus. Ze vroeg: ‘Meneer, mag ik voelen of ‘dat’ echt is?’ Waarop ik antwoordde, doelend op haar borsten: ‘Mag ik dan ook voelen bij jou of die echt zijn?’ Ik hou mensen graag een spiegel voor. Haar vraag is al raar natuurlijk. Wat wilde ze voelen? Lompigheid kent in dat geval absoluut geen grenzen.” Het bovenstaande voorbeeld zegt wat over de manier waarop de omgeving reageert als Rob

Contrast

opduikt. Mensen maken opmerkingen, ze denken dat ze alles kunnen vragen. “De algemene reactie van mensen is echt debiel”, vindt hij. “Maar voor de meeste opmerkingen heb ik me allang afgesloten. Ik zie de meeste blikken niet meer. Dat noem ik onderdeel van wie je bent. Als je elke opmerking binnen laat komen, word je gek.” Ontroerende ontmoeting De keren dat Rob niet omlaag, maar omhoog moest kijken om iemand te woord te staan, zijn op één hand te tellen. Zo ontmoette hij ’s werelds langste man - Sultan Kösen (2.51 meter) - en was de aandacht eens voor iemand anders. Rob noemt het een ontroerende ontmoeting. “Via een tolk hoorde ik dat Sultan in zijn geboorteland Turkije bekogeld werd met stenen door kleine kinderen die dachten dat hij een boze geest was. Een ongelooflijk naar verhaal.” Tegen hem moest Rob dus letterlijk opkijken. “En ja, dat is vreemd. Ik werd ook ineens minder lastiggevallen en had meer tijd voor mezelf. Je kunt zeggen dat ik toen meteen tweede viool speelde.” Zogezegd komt het niet vaak voor dat Rob zijn nek de andere kant op moet bewegen. “Ik heb wel vaker dat ik tegen mensen op moet kijken, maar meestal staat de ander dan op een krukje.” Hij noemt mensen die groter zijn zachtaardiger. Er zou bij hen een zekere geldingsdrang ontbreken. “Lange mensen hoeven zich namelijk nooit te bewijzen. Je laat nooit een soort agressie over. Dat mensaardige zet ik al neer bij het binnenkomen.”

Goedgebekt “Ik ben niet echt een stille jongen die in een hoekje zit. Geef mij een podium en ik ga los. Dat is heerlijk.” Die vlotte babbel heeft Rob niet van huis uit meegekregen. Wel heeft hij daar geleerd hoe belangrijk eerlijkheid is. “Mijn moeder was extreem voor eerlijkheid. Ik had liever niks te eten dan dat ik de boel bij elkaar loog.” Ook zijn vader was een man die hield van eerlijk- en duidelijkheid. “Alles was zwart/wit, er zat geen grijs tussen.” Vaak als Rob een opmerking maakt, is de omgeving geshockeerd, maar zelf vindt hij het prachtig. “Ik maakte ooit een foto van de vriend van mijn nichtje: een donkere jongen op een witte bank. Dat werd één grote zwarte vlek op de foto. Het resultaat was helemaal niks. Ik zei bij het zien van de foto: “Of die bank of jij bent kut gekleurd! Die combi is echt waardeloos.” Toen ging-ie op een bruine bank zitten en dat was beter. Daar hebben we uiteindelijk lol om gehad! Mijn nichtje vond het helemaal geweldig en piste in haar broek van het lachen. Maar mijn zus was gegeneerd. ‘Dat kan toch niet!’, riep ze. De jongen zelf pakte het gelukkig goed op.” Ervaringen en ambities Het zegt iets over hoe Rob zich presenteert voor zijn omgeving. Veel mensen lopen met hem weg en daar geniet hij van. Ook buiten Nederland is ie populair. “Waar deuren meestal gesloten blijven, mag ik komen.” Zo mocht Rob op uitnodiging van de prins naar het paleis van Sissi. “Ze hebben daar meer geld dan hersenen. Ik had daar niets

te zoeken, maar de prins vond het leuk dat ik kwam. Als een soort bezienswaardigheid.” Waar Rob vroeger misschien nog nadelen zag, hoeft ie tegenwoordig niet meer te klagen. “Er zijn plaatsen waarvoor ik uitgenodigd word en waar ze me puur om te pronken neerzetten. Dan word ik dus gebruikt, maar als het leuk genoeg is, vind ik dat totaal niet erg.” Moe wordt hij niet van de publiciteit. “Elke keer merk ik weer dat mensen er wat aan hebben en daar doe ik het voor.” Al een tijdje is Rob actief voor het blad OpMaat en de stichting Lange Mensen Nederland. Ook test hij auto’s en andere voorzieningen op hun bruikbaarheid. “Ik zou wel willen dat de samenleving zich meer richt op variaties. Dus meer kijkend naar lange en kleine mensen. Bijvoorbeeld een ruime variatie in het meubilair van de NS. Nu zit ik altijd op mijn eigen koffer in de trein. Op die stoelen kan ik niet lekker zitten.” Wat Rob motiveert zijn de mensen om hem heen. “Ik geniet van het leven. Dat is het belangrijkste. Elk contact met mensen geeft mij energie. Mijn moeder zei: ‘Rijk ben je tussen je oren.’ De mensen om je heen houden je overeind.” Een laatste tip voor de lange mens: “Loop rechtop en laat zien dat je er bent. Veel lange mensen hebben een voorovergebogen houding. Dan sta je er debiel bij en val je in negatieve manier op. Wees trots op jezelf. Dat geldt voor iedereen, maar voor lange mensen in het bijzonder.”

Contrast

Reuzen ? s e j k o o r p s n i n e e all

Onzin!

Vind je jezelf (te) lang? Nou, jouw maatje is niks vergeleken met de échte reuzen die op deze aardbol leven of hebben geleefd. Om even een helder beeld te krijgen: stapel een deur en een magnetron bovenop elkaar, en de langste man die ooit bestaan heeft, komt weer even tot leven. Gelukkig voor hem was hij niet de enige; hieronder staat de top vijf van de langste mensen aller tijden. tekst Jurriën Schuiringa

1. Robert Wadlow - 2,72m

Contrast

Die wandelende deur met magnetron was afkomstig uit de Verenigde Staten en heette Robert Wadlow. Als vierjarige kleuter – een normaal kind van die leeftijd is zo’n 1,05 meter – was hij met 1,63 meter ongeveer net zo groot als een veertienjarige jongen. Toen hij zelf die leeftijd bereikte, was-ie al ruim over de twee meter heen (2,24). Robert Wadlow had schoenmaat zeventig (dat is zo’n vijftig centimeter lang). Z’n enorme voeten werden hem in 1940 fataal, toen hij op 22-jarige leeftijd overleed aan een ernstige infectie. Opmerkelijk: tot z’n dood groeide Wadlow nog. Hoe lang zou hij zijn geworden als hij langer mocht leven?

2. John William Rogan – 2,67m Een paar centimeter kleiner, maar heel wat jaartjes ouder was de AfroAmerikaan John William Rogan. Lopen en staan kon-ie niet, omdat z’n botten zich niet goed konden ontwikkelen. De reden: hij groeide te hard. De langste man ter wereld was Rogan niet. Wel mag hij zich de langste persoon van Afrikaanse afkomst noemen, ook al kwam hij ter wereld in het Amerikaanse Tennessee.

3. Leonid Stadnyk – 2,57m De allerlangste, nu nog levende man op aarde, is de Oekraïner Leonid Stadnyk. Dit is niet officieel, omdat hij zich niet heeft laten opnemen in het Guinness Book of Records. In het verleden was hij actief als veearts, maar die baan moest hij noodgedwongen vaarwel zeggen vanwege lichamelijke ongemakken. Leuk - nou ja, voor hem niet dan – feitje: omdat hij zo ontzettend groot is, moet Stadnyk op twee bedden achter elkaar slapen. Daarnaast is het voor hem uitgesloten om normaal op een stoel te zitten. Vanwege zijn lengte lukt dat gewoonweg niet meer. Hoewel hij geen veearts is, werkt Stadnyk nog wel met dieren, namelijk op de boerderij van zijn

4. Sultan Kösen – 2,51m

Deze lange Turk was een paar jaar geleden nog op bezoek in Nederland. Om precies te zijn: in Madurodam, het kleinste plaatsje dat bestaat. De gemiddelde peuter lijkt tussen de minihuisjes en molentjes al enorm, laat staan deze Lange Jan uit Turkije. Een grote tumor in zijn hersenen zorgde voor de enorme groeispurt van Kösen. Door een belangrijke medische ingreep kon hij niet nog langer worden. Desondanks is het ook voor hem niet ideaal om zo groot te zijn. Zonder z’n krukken kan Kösen niet meer fatsoenlijk een stap vooruit zetten.

5. Väinö Myllyrinne – 2,51m De langste man ooit is hij niet, maar als er een wedstrijd wordt georganiseerd voor mensen met lastige namen, gaat hij het goed doen. Ook wat betreft handen spant deze Fin, die in 1963 overleed, toch echt de kroon. Met een spanne van maar liefst veertig centimeter kun je gerust spreken van uit de kluiten gewassen kolenschoppen. Niemand heeft ooit zulke grote handen gehad als deze man.

Contrast

Langer dan je vriend

onromantisch of geen probleem? Liefde gaat om innerlijk, niet om uiterlijk. In hoeverre klopt dit cliché? Op internet zoeken naar ‘langer dan mijn vriend’ levert genoeg materiaal op. Een heus discussiepunt op fora. Je vindt dat het kan, of je vindt van niet. Maar in hoeverre telt lengte echt mee? Is er wel een probleem? Of blazen we het op en doet lengte er niet toe? tekst Roxanne Huls

Prima:

Probleem:

Chantal (19) “Op de middelbare school wilde ik

Kyra (23) “Met mijn 1,85 ben ik gewend om de lang-

altijd een langer vriendje. Met mijn 1.80 moet dat prima lukken. Toch ben ik een kop groter dan mijn vriendinnen en steek ik vaak boven de jongens uit. Waarom moet een man langer zijn? Later bedacht ik me pas hoe dom dat eigenlijk is. En totaal niet vrouwvriendelijk. Omdat het zo hoort? Omdat dat het gevoel geeft dat hij voor je zorgt? Mij maakt het totaal niet uit hoe lang een man is. Als we bij elkaar horen, merken we dat vanzelf. Ik trek me niets aan van die sociaalwenselijke regeltjes. Uiteindelijk moet iedereen doen waar hij of zij zich goed bij voelt.”

Contrast

ste te zijn. Dat is langer dan de gemiddelde man. Natuurlijk kijk ik eerst naar lengte. Als iemand kleiner is, kijk ik er snel overheen. Ik vind het niet mooi staan als mijn vriend kleiner is. Het lijkt knullig en ik vind het ook niet fijn. Het heeft iets onromantisch. En dan ook nog al die blikken op straat. Het klinkt oppervlakkig, maar ik ben een romanticus. Dan wil ik toch wel graag zijn hand vasthouden, zonder scheef te lopen. Mijn huidige vriend is langer. Ik kan gemakkelijk mijn hoofd op zijn schouder leggen en tegen hem aan kruipen. Ik let natuurlijk niet alleen op lengte, maar het is wel belangrijk. Het was even zoeken, inderdaad. Lengte is niet het meest belangrijke, dat weet ik. Uiteindelijk zal het toch echte liefde moeten zijn.”

DATEN

Een groot deel van het uitgaanspubliek beseft waarschijnlijk niet eens dat lengte een probleem kan zijn. Het is vanzelfsprekend dat de man langer is en de vrouw kleiner. Voor lange mensen is dit een stuk lastiger. Lange mannen vinden snel een kleinere vrouw, als ze daar op zoek naar zijn. Voor lange vrouwen is dat ingewikkelder. Geen lange man in de buurt? Internetdaten! Het is al lang niet meer zo dat internetdaten bekend staat als ontmoetingsplek voor seks en enge mannetjes in een afgelegen bar. Op bijvoorbeeld Parship, Match4me en Relatieplanet is er ruimte om lengte in te vullen. Maar het is niet verplicht. Langemensen-dating.nl is juist gespecialiseerd in dates vinden voor lange mensen. Wel zo fijn, als je op zoek bent naar een date, maar niet gefixeerd bent op lengte. Nu maar hopen dat die ander er net zo over denkt. En dat je niet een of andere lengtefetisjist achter je aan hebt.

Bekende (ex)koppels

Tom Cruise (1.70) en Katie Holmes (1.75)

LÂ´Wren Scott (1.90) en Mick Jagger (1.78)

Sophie Dahl (1,83) en Jamie Cullum (1.64)

Nicole Kidman (1.80) en Keith Urban (1.78)

Contrast

MAXIMAAL 1.40 METER

Wat zou je liev

extreem

Paulien (31), 1.79m: Ik ben

Lotje (21), 1.70m: Elke

man zou kleiner zijn dan ik als ik extreem lang zou zijn. Het lijkt me daarom dus fijner om extreem klein te zijn. Ook word je als je zo lang bent aangekeken. Als je klein bent ook wel, maar minder erg denk ik.

Sanne (22), 1.65m: Het is nu

soms al best lastig omdat Rick zo lang is. Als ik dan ook nog eens extreem klein zou zijn, zou het nog lastiger zijn. Ik zou dan liever extreem lang willen zijn, lekker even groot. Lekker handig.

Tamara (22),1.80m: Ik vind mezelf nu al lang, dus twee meter zou wel erg zijn. Toch zou ik wel liever extreem lang willen zijn. Klein zijn lijkt me zo lastig en vervelend.

klein

al redelijk lang, dus dan word ik liever nog wat langer. Kort is vaak dwergachtig met rare verhoudingen, groot is gewoon groot.

Jop (26), 1.76m: Ik weet dat klein zijn heel erg vervelend is. Laat mij dan maar extreem lang worden. Je kunt dan alles zien en lange mensen zijn beter in sport.

Rick (25), 1.96m:

Ik ben nu al heel erg lang. Doe er dan nog maar een paar centimeter bij, dan ben ik extreem lang. Het liefst wil ik natuurlijk er tussenin zijn, want ik weet hoe vervelend het soms is als je lang bent. Toch lijkt me klein zijn dan nog vervelender.

DaniĂŤl (26), 1.87m: Voor

mij als docent is het handig als leerlingen me serieus nemen. Extreem lang zijn is dan makkelijker. Klein wordt al snel geassocieerd met kind zijn. Je verliest dan ook het overzicht.

er willen zijn;

extreem

lang? MINIMAAL 2.00 METER

Eman (33), 1.86m: Louwra (25), 1.72m : Mits

mijn lichaam wel normale proporties aanhoudt; extreem klein. Ik vind het aantrekkelijker als een man groter is dan ik. Als klein persoon moet ik wel voor mezelf opkomen, maar uitstraling en vriendelijkheid zijn heel belangrijk.

De mens wordt steeds groter en de meeste voorzieningen worden daarop aangepast. Deuren en keukens worden hoger, auto’s groter en zittingen dieper. Als je extreem klein bent, verwacht ik dat je daar het meeste hinder van gaat ondervinden nu en zeker in de toekomst. Dus ik ben liever extreem lang.

Claudi (21), 1.72m: Het lijkt me lastig qua kleding als je extreem lang of extreem klein bent. Toch zou ik dan liever extreem lang willen zijn, want je kunt dan overal makkelijker bij.

Hedy (21), 1.75m: Als je

Sander (30), 1.82m: Als

extreem klein bent, denk ik dat je ook veel lichamelijke beperkingen hebt. Ook word je zo aangestaard, dat lijkt me vervelend. Dan ben ik dus liever extreem lang.

je klein bent, kom je niet omhoog. Daarom zou ik liever extreem lang willen zijn. Ik denk dat je in je leven dan overal gemak mee hebt.

Fenna (20), 1.65m: Ik ben lie-

ver extreem klein, omdat 1.40 meter ‘slechts’ 25 centimeter minder is dan mijn lengte nu. Ook lijkt het me met reizen met openbaar vervoer en het vliegtuig lastiger als ik extreem lang zou zijn door minimale beenruimte en lage plafonds.

Annemiek (22), 1.71m: Ik houd ervan

om actief te zijn en vrij te kunnen bewegen. Dat kan denk ik beter met een extreem kleine lengte. Ook lijkt het me, voor een dag, leuk om te worden opgetild en overal onderdoor te kunnen kruipen. Wel lijkt het me vreselijk om als kind te worden gezien en geen overzicht te hebben.

Nanoe (21), 1.67m:

Bukken lijkt me fijner dan elke keer omver worden gelopen. Ik zou dus liever extreem lang willen zijn. Als je klein bent wordt er ook zo op je neergekeken.

kort lang

CONTRAST Draai om! Kantelnummer

maakt de mens.

Extra! Boekje met:

- Fotoreportage - Tweegesprek

4 14

5 8

4 Kleding kleine mensen 6 Je zal het maar hebben 8 Profiel/Portret Koen Bosch 12 Meetlat kleine mensen 14 Dwergwerpen

Contrast

12 16 Rubrieken

3 Column 5 Weetjes 16 Reportage

hoogste Van de plank tekst Britt de Noord

Hoe is het om als kleintje door het leven te gaan? Mezelf laten krimpen kan ik niet. Dan maar de wereld om mij heen groter maken. Ik ga boodschappen doen in de supermarkt, maar dan net even anders: ik mag van mezelf alleen producten pakken van de bovenste plank. Met mijn mandje tegen me aangeklemd en mijn ogen gericht naar boven, ben ik er helemaal klaar voor. En start! Opeens kijk ik met hele andere ogen naar de supermarkt. Het moet ook een raar gezicht geweest zijn: een meisje dat haar mandje vult, overal op klimt en de verzamelde producten vervolgens allemaal weer terug legt. Bij de gewone schappen gaat het wel. De goedgevulde bovenste planken met zoetigheden, maaltijdpakketjes en frisdranken zijn allemaal makkelijk te bereiken. Pas als je de allerlaatste kaasfondue of Brise candle winter berries wc-verfrisser wilt pakken, wordt het lastig. Even klimmen op de onderste richel en het gaat uiteindelijk prima. De grootste uitdaging is de koeling. Het laatste bakje basilicum dat helemaal achterin ligt, is moeilijk te bereiken. Hij ligt gekanteld, bijna achterin de hoek. Met één voet steun ik op de richel en kan ik met mijn vingers net bij het bakje met verse kruiden. Ook als je opgeklopte slagroom (light) wilt, kun je niet anders dan met één voet de koeling in duiken. Het pak slagroom light staat zielig achterin geschoven. Of je moet gaan voor zijn buurman, de niet-dieet versie. Die is in een armbeweging te bereiken. Of stel nou dat je het tijdschrift Glamour of Foodies wilt lezen. Ja, dan heb je een probleem. Er zit namelijk geen opstapje bij het tijdschriftenrek. Dus of je moet besluiten al springend een poging te wagen het tijdschrift te pakken, óf je kunt een krukje bij de keukenspullenafdelingen vandaan grissen. Of tja, gewoon een ander tijdschrift kiezen. Klein zijn is dus aan de ene kant een nadeel omdat je niet overal bij kunt. En dan heb ik het met mijn 1.67 nog niet eens zo heel moeilijk. Want als je rond de 1.40 bent, is de hoogste plank helemaal te hoog gegrepen. Aan de andere kant kun je makkelijk door de drukke menigte heen glippen. Klein zijn heeft dus voor- en nadelen. Alleen: stel dat je zin hebt in kaasfondue met basilicum en opgeklopte slagroom, met de Brise wc-verfrisser aan de muur en de Glamour tussen de handen. Tja, dan zal je toch echt even de koeling in moeten duiken of het anders gewoon even vragen. Want klein of groot, een mond hebben we allemaal.

Contrast

“Alleen de onderkant eraf knippen is geen optie” Je bent klein en je wilt passende kleding. Maar hoe vind je die? Bij de H&M of Zara hangt geen kleding voor kleine mensen in het rek. Waar de aandacht in modeland steeds meer komt te liggen op plussize modellen, lijken kleine mannen en vrouwen een beetje te worden vergeten. In Nederland is er nauwelijks een fatsoenlijk aanbod. Kledingconsulente Claudia Hulshof reageert op stellingen over klein zijn en kleding. tekst Roxxane Huls

Als een kledingstuk niet past, kun je er prima een stuk van af knippen. Claudia: “Dat is geen optie. Helaas is het niet zo makkelijk. Het gaat om de verhoudingen, alles moet kloppen. Als de onderkant eraf is, zit je nog met de mouwen en hals. Bij dit soort methoden wordt iemand snel propperig. Dat moeten we niet hebben. De kleding moet helemaal aangepast worden, of die persoon moet zoeken naar alternatieven.”

De Nederlandse vraag naar kleine maten is te minimaal om een goede markt op te zetten. “Nederlanders zijn over het algemeen groot. Er zijn wel kleine mensen hier, maar niet genoeg om veel winst te maken als bedrijf. Toch zijn er wel een paar kledinglijnen te vinden. Zo is er voor vrouwen Miss Etam Kort, Asos Petite en Heine. Die kleding is online te bestellen. Voor oudere vrouwen is de markt nog kleiner. Veel winkels richten zich op jongere meiden. Als man kun je onder andere terecht bij Balt Mens Wear en Fashion Corner in Amsterdam. In Engeland is een grotere markt. Daar zijn genoeg alternatieven. En een goede kleermaker komt dan altijd van pas, als je bijvoorbeeld een truitje hebt gezien die jou niet past. Maar het blijft een heel gedoe om er als kleine vrouw goed bij te lopen. In Noord-Europa wonen weinig kleine mensen. In Amerika zijn veel webshops te vinden die ook naar Nederland verzenden.”

Kinderkleding is een goed alternatief. “Er komen wel eens kleine vrouwen bij mij langs die kinderkleding als een alternatief beschouwen. Dit is natuurlijk onzin, gewoon belachelijk. Kinderkleding is voor kinderen, niet voor volwassenen. Ik raad dit dan ook af. Als volwassen vrouw wil je serieus genomen worden en dat kan natuurlijk niet in kinderkleding van de Hema. Kinderkleding bestaat vaak uit veel felle kleuren en ook de pasvormen zijn niet geschikt voor vrouwen. Een kind is nog smal. Een vrouw heeft haar lichaam al ontwikkeld. Borsten, billen, heupen. Dit is allemaal niet verwerkt in de kindermaten.”

Kleine mensen moeten vooral kleding in één kleur dragen. “Dit is de makkelijkste oplossing. Door een kleur te dragen is het lichaam niet op te delen in vakken. Hierdoor lijk je optisch groter. Het is lastig aan te duiden waar de benen ophouden en het bovenlichaam begint. Tegen grote mensen zeg ik juist dat ze veel laagjes aan moeten trekken. Een lange tuniek met een vestje, een spijkerbroek en laarsjes daaronder. Kleine mensen moeten dit vermijden. Of kiezen voor één kledingstuk, in de zomer, en in de winter eentonig zijn in kleur. Welke kleur dat is, doet er niet toe. Ook kan een kleiner persoon kiezen voor een lengtestreep. Dit maakt het lichaam langer. En ook slim: kleding die zich goed vormt om het lichaam. Dus geen wijde truien en losse shirts, maar juist strakkere kleding.”

Het is voor vrouwen gemakkelijker om klein te zijn, dan voor mannen.

“Van vrouwen is het cultureel meer geaccepteerd om kleiner te zijn. Ook kan een vrouw hakken aantrekken. Dat is een handig trucje om langer te lijken. De man is vaak langer dan de vrouw. Als een man klein is, kan dat lastig zijn voor hem. Er zijn minder mogelijkheden qua kleding, maar toch moet dit geen probleem vormen. Een man kan prima een mooi pak aan, met de lengtestreep erin.”

Contrast

Kleine

weetjes

De kortste plaatsnamen van de wereld zijn A in Noorwegen, O in Japan en Y in Frankrijk. Een 72-jarige Nepalees, Chandra Bahadur Dangi, is officieel uitgeroepen tot de kleinste man ter wereld. Hij heeft een lengte van 54,6 centimeter. Bij kleine incidenten krijgen knappe mensen vaak een lichtere straf dan minder mooie mensen. Toen men 300 jaar geleden voor het eerst spermacellen zag door een microscoop, dacht men kleine mensjes te zien en zo ook kleine ezeltjes bij het sperma van ezels enzovoort. Spermatozoön betekent ook zaaddiertje. Het kleinste stadje ter wereld is Hum in Kroatië. De stad kent slechts 30 inwoners en 12 huizen. Als je wilt dat iemand iets voor je doet, kun je beter eerst iets heel groots vragen en vervolgens het kleinere. Zo heb je meer kans dat diegene ja zegt. Tieners hebben ongeveer net zo veel slaap nodig als kleine kinderen. Namelijk 10 uur. Het woord lilliputter is afgeleid van het fictieve eiland Lilliput uit het satirische boek Gullivers reizen van Jonathan Swift uit 1726. Op dit eiland wonen hele kleine mensen. Vroeger hadden veel edellieden een klein mens als nar of gezelschap. Zo had koningin MariaTheresia van Spanje en stuk of zes kleine mensen als gezelschap. ‘Korte benen moeten harden stappen’ is een uitdrukking en betekent: ‘Wanneer je van lage komaf bent, moet je harder werken om hogerop te komen’. De kortste straat ter wereld is Ebenezer Place in Schotland. Deze straat is maar 2.06 meter lang en heeft maar één adres, namelijk Ebenezer Place nummer 1. Op dit adres staat een pub.

Contrast

Je zal het maar hebben Je kijkt alleen maar tegen billen van mensen aan, iedereen kijkt over je heen, elke keer als je ergens loopt word je nagestaard en mensen noemen je lilliputter of dwerg. Je zal het maar hebben: achondroplasie. Maar hoe zit dat nou precies? tekst Merlin Boksebeld

Contrast

Mensen met achondroplasie hebben: - korte armen en benen - een lijf net als ieder ander - vaak een groter hoofd - meestal problemen met hun gebit - soms o-benen - vaak last van hun oren - soms problemen met hun rug

Door bijvoorbeeld een hormonale afwijking of een nierziekte kun je klein blijven. Dat noemt men een secundaire groeistoornis. Achondroplasie heeft daar niks mee te maken. Daarbij gaat het juist alleen om de groei van de botten en kraakbeen. Het is dan ook een primaire groeistoornis. Kenmerken Achondroplasie is erfelijk. Het kraakbeen van de armen en benen is bij deze mensen niet goed. Daardoor blijven de armen en benen korter en blijft iemand klein. De romp is wel van normale lengte, en het hoofd is weer groter dan gemiddeld. Kortom: De verhoudingen kloppen bij deze mensen niet helemaal. Vanaf de geboorte is dat al zichtbaar.

/ // /// //

/////////////// ///// / / / /// /// /// / /////////////// /// //

/// //

/ /// // //

//////////////////// //// /// / / /// /// // //

//////////////// / //// / / /// /// /// /

// //// // / / / //

////////////////// //

Traplopen:

Tussentreden op de trap, zoals de easystepper, zorgen er voor dat de trap makkelijker te beklimmen is. Easysteppers zijn stevige tussentreden voor op een bestaande trap waardoor je met halve staphoogte de trap op en af kunt lopen. U heeft minder kracht nodig en hoeft uw knieën, enkels en heupen minder te buigen.

////////////////// / //// / / /// /// // /// / //

// /

/ // //

//////////////////// /// / /// / / // //

////////////////// //// // / /// / / // /// //

/ /// /// // //

// //

/ //

//// /////////////// // / / /// / / // //

/ //

/ // ///

/////

//////////////

/ / / / /// //

Aanpassingen Naast de begeleiding van artsen bij de lichamelijke problemen, zijn er ook andere veranderingen mogelijk. De Belangenvereniging Voor Kleine Mensen geeft tips voor aanpassingen voor in het dagelijkse leven.

Fiets:

Het fietsen met de Easy fiets wordt vergemakkelijkt door de pedaalkracht te ondersteunen. Trappen blijft noodzakelijk, maar het PAS-systeem zorgt voor een onzichtbaar duwtje in de rug.

////////// ////// //// //// /// / / / /// / // / // / / /// /// //

Behandeling Achondroplasie is niet te genezen. Er zijn geen medicijnen, zodat de mensen met de groeiafwijking langer kunnen worden. Toch kan er wel veel gedaan worden aan bijkomende problemen. Een orthopeed, die gespecialiseerd is in aangeboren afwijkingen, kan bijvoorbeeld helpen bij het ontwikkelen van de benen en de rug. De KNO-arts kan daarnaast de oorontstekingsproblemen behandelen.

/ //

Auto

Kleine mensen kunnen vaak moeilijk bij de pedalen. Als het om een kleine afstand gaat tussen voet en pedaal kan dit worden opgelost met opzetstukken. Is de afstand tussen voet en pedaal te groot voor een opzetstuk dan kunnen secundaire pedalen de oplossing zijn.

Erfelijk Volgens Wits-Douw erven mensen de mutatie van een van hun ouders. “Maar bij achondroplasie is de fout vaak spontaan ontstaan. Het kind heeft de mutatie dan wel, maar de ouders niet. Dat kan gebeuren doordat er soms iets mis gaat bij de vorming van eicellen of geslachtscellen. Iemand met achondroplasie kan deze mutatie later wel doorgeven aan zijn of haar eigen kind. Vanaf dan is het dus erfelijk.”

/// //

/ //

//////////// ////// //// /// // //

////////////////// / // / // / /// / /// // / // // //

Hoe zit dat? Mies Wits-Douw van het Erfocentrum (gespecialiseerd in aangeboren afwijkingen) legt uit: “De oorzaak van achondroplasie ligt bij chromosoom vier. Bij mensen met achondroplasie werkt dit chromosoom niet goed, waardoor de botten niet voldoende zullen groeien. Zo’n foutje of afwijking is een mutatie.

// /// // /

/ // //

// //// // /

///////////////// / //

/// // /

/////////////////

///////////////// //// // / /// / /// /// // // / //

//// /// / / //

Toilet:

Toilet met ingebouwde douche en fohn. Door het wasen droogsysteem wordt het onderlichaam gereinigd. Kan al dan niet op een in hoogte verstelbaar toilet worden geplaatst.

Contrast

Ondanks dat Koen Bosch (22) slechts 1.30 meter is, kun je hem bijna niet over het hoofd zien. Hij is vrolijk, enthousiast en altijd in voor een lolletje. Zijn groeistoornis houdt hem niet tegen om te genieten van het leven. “Ik haal er het allerbeste uit, er is zoveel mogelijk.” tekst Lian van Doorn en Merlin Boksebeld beeld Lian van Doorn Springend staat hij, gekleed in een roze Jack&Jones tshirt en een spijkerbroek, op de oprit van zijn huis. Enthousiast laat hij zijn fiets zien. Een kleine, ietwat langere zwarte fiets met een motortje. Hij zet zijn voeten op de pedalen, gaat zitten en crosst de straat op. Met een glimlach van oor tot oor rijdt hij meerdere rondjes over het plein alsof hij aan een marathon meedoet. In het midden een speeltuin waar Koen vroeger dagelijks te vinden was.

hij getild, maar hij mocht ook weleens in een karretje zitten. “Dat was super cool. Aan de voorkant zat een stang waarmee ik vooruit werd getrokken.” Zijn moeder vertelt dat het karretje speciaal voor Koen is gemaakt door haar man. “Net zoals dat we een bus hebben aangeschaft, zodat het karretje overal mee naartoe kon.”

Bij zijn huidige school, Landstede in Zwolle, zijn geen aanpassingen gedaan. Het wordt hierdoor voor hem Tweeëntwintig jaar geleden werd Koen geboren. Nog een stuk lastiger om bijvoorbeeld naar het toilet te gaan. “Ik heb sinds kort een stok met een verlengstuk dezelfde dag werd duidelijk dat hij achondroplasie dat als hulpmiddel dient. Om de stok kan ik WC-papier heeft. De doktoren zagen het aan zijn hoofd, dat rollen en zo kan ik mijn kont schoonmaken. Zelf kan was groter dan gemiddeld. De verhouding van zijn ik daar net niet bij.” Als Koen een lange dag op school lichaam was ook anders. De moeder van Koen, Anheeft gaat de stok mee in zijn schooltas. Het geeft net, had het niet meteen door, maar schrok toen ze hoorde dat er iets mis was. “Mijn man en ik waren een hem veel vrijheid. “Op vakanties neem ik de stok ook beetje in paniek, want we kenden de afwijking niet. Je mee. Mijn kameraden begrijpen me wel, maar ik ga vraagt je af hoe zoiets kan, omdat het je derde kind is. hun echt niet mijn kont laten afvegen!” Het was best wel een verdrietig moment.” Gelukkig heeft Koen thuis wel een aangepast toilet, hoewel daar niet veel aan te zien is. Ook heeft hij een Koens ouders kregen ook meteen te horen dat er niets aan te doen was. Het is een groeiafwijking waar aangepaste fiets met een motortje erin. “Fietsen is vrij geen medicatie voor is. “Je laat alles maar op je afko- zwaar, dan maakt zo’n motor het wel makkelijker.” Verder staat alles wat hij nodig heeft laag, zodat hij men. Hoe je verder moet, weet je even niet meer”. er zelf bij kan. “Ondanks mijn beperkingen moet ik In het begin kon Koen niet lopen, dat duurde veel wel alles zelf uitproberen. De koffiepads staan zowel langer. “Uiteindelijk heeft hij dat in een kinderrevaliboven als beneden in een kastje. Dat zijn dingen die datiecentrum geleerd.” nu alweer heel normaal zijn. Je moet er even achterkomen en dan vindt het zijn weg wel.” boven als HULPSTOK MET WC-PAPIER beneden in een kastje. Dat zijn dingen die nu alweer Op jonge leeftijd besefte Koen al dat hij niet groot heel normaal zijn. Je moet er even achterkomen en zou worden. “Dat vond ik niet tof. Ik was de kleinste dan vindt het zijn weg wel.” Zijn moeder vindt het niet van de klas, altijd gebleven ook.” Er waren enkele nodig dat er nog meer wordt aangepast. “Hij woont bij aanpassingen gedaan op zijn school. “Ik had een kleinere stoel en aan de deur hing een touwtje omdat ons, dus wij kunnen hem helpen. Zodra hij op zichzelf gaat wonen, is het wel nodig”. ik niet bij de klink kon komen.” Hij kon ook moeilijk lange afstanden lopen, dat was erg zwaar. Vaak werd Contrast

‘Het is gewoon een kleine stuiterbal’

TRANEN VAN HET LACHEN

-Vriend Rick

TIMBERLANDS

Waar Koen vroeger moeite had met fijne motoriek en schoenen droeg met klittenband, kan hij nu allerlei schoenen aan. Veters strikken gaat prima. De schoenen worden wel voor hem aangepast, omdat hij vrij kleine en brede voeten heeft. In Zwolle zit een winkel die schoenen op maat kan maken. Daar gaat Koen vaak heen. “Ik zoek een afbeelding van schoenen die ik wil en zij gaan het voor mij op maat maken.” Op die manier kan hij gewoon allerlei merkschoenen aan en dat vindt hij fijn. “Ik zie er graag goed uit.” Kort geleden heeft hij dan ook Timberlands op maat laten maken. Trots laat hij ze zien. Je ziet er bijna niet aan af dat ze zijn aangepast. “Cool hè? Ik vind ze zo tof.”

‘Ik heb een hekel aan naaien gekregen’

-Moeder Koen

Voor kleren gaat Koen naar de gewone winkels, zoals Jack & Jones. “Het moet wel stijlvol zijn en bij me passen.” Het nadeel hiervan is dat het vaak niet meteen past. Veel moet passend gemaakt worden. “Ik heb een hekel aan naaien gekregen. Alles moet je verknippen en inkorten”, vertelt zijn moeder. “Nu gaan de kleren naar een naaiatelier en worden ze daar op maat gemaakt”.

Contrast

“Ik was liever van normale grootte geweest, natuurlijk”, zegt Koen. Toch is hij heel blij met zijn leven en heeft hij het ‘hartstikke goed’. “Ik vind het belangrijk om positief te zijn. Ik kan wel in een hoekje gaan zitten huilen, maar daar schiet ik niets mee op.” Met zijn beste vriend Rick staat lol dan ook echt op nummer één: “Negen van de tien keer lopen de tranen over onze wangen.” Dat verbaast Koens muziekdocent, Hans, niets: “Tijdens de les ouwehoeren we ook veel. Hij is soms best wel chaotisch. Het is dan echt een ongeleid projectiel, maar dat komt vooral door zijn enthousiasme. Dat vind ik prachtig om te zien. Hij is gewoon super gezellig.” Thuis is het ook altijd gezellig met Koen: “Hij is echt bovengemiddeld vrolijk”, vult zijn moeder aan. Koen heeft, deels vanwege zijn positieve instelling, veel vrienden. Hij kan het goed met iedereen vinden en maakt makkelijk contact. Koen: “Het is tof dat er zoveel mogelijk is en dan moet ik er ook het beste uithalen. Dat doe ik ook zeker.” Rick ziet ook heel erg dat Koen een drive heeft om te genieten van het leven, maar merkt het ook als hij het moeilijk heeft. “We kennen elkaar al zo lang.”

SNUFFELKONING

Naast een legio aan vrienden, ziet het liefdesleven van Koen er ook goed uit. “Afgelopen weekend heb ik nog een scharreltje opgedaan.” Een lange relatie heeft hij dan nog niet gehad, scharreltjes heeft hij voldoende. “Ik mag niet klagen, moet ik zeggen.” Rick voegt daar aan toe: “Ik ben hem snuffelkoning gaan noemen. Die naam dankt hij aan het feit dat hij altijd vrouwen om zich heen heeft staan en ondanks zijn lengte ook nog scoort.” Voor Koen maakt lengte niet uit. “Van mij mag ze 2.30 meter zijn of net zo groot als ik; innerlijk vind ik net zo belangrijk. Ik hoef niet wakker te worden naast iemand die zo chagrijnig is als de neten.” Koen vindt het belangrijk om samen beslissingen te nemen, ook over het eventueel krijgen van een kind. “Ik zou later kinderen willen, maar dat is een keuze die je samen maakt. Als de ander het niet wil en ik houd wel van diegene, accepteer ik dat.” Veel mensen die anders zijn dan anderen worden gepest. Koen heeft dit nog nooit meegemaakt. “Ik had altijd veel vrienden om me heen, waarschijnlijk door mijn positieve instelling.” Rick heeft ook totaal geen moeite met de lengte van Koen. “Eerst kijk je er even raar van op, want het is gewoon een kleine stuiterbal.

“Als kind was ik altijd buiten te vinden”

Nu vind ik het de normaalste zaak van de wereld.” “Toch”, legt zijn moeder uit, “schiet ik wel snel in de verdediging. Als Koen wordt aangestaard of nagekeken, verdedig ik hem. Het is helemaal niet nodig, maar ik doe het automatisch.”

KLEIN MAAR FIJN

Koen merkt dat mensen hem nakijken, maar daar zit hij niet meer mee. Toch wilde hij graag laten weten hoe hij zich voelt, zonder het telkens te moeten vertellen. “Piano spelen vind ik heel leuk en dus bedacht ik om een liedje te schrijven over klein zijn.” Zijn muziekdocent heeft hem geholpen en was meteen enthousiast over de tekst. Koen: “Het is echt mijn verhaal en gaat over vroeger en nu”. Eind september was het liedje af en plaatste Koen het op Youtube. “Mijn Facebook stond ineens roodgloeiend. Ik kreeg onwijs veel reacties en vriendschapsverzoeken.” Na één avond was de clip dan ook al 2,5 duizend keer bekeken op Youtube. “Wow, wat is dit, dacht ik toen”. Koen had het aan bijna niemand verteld, ook niet aan zijn ouders. “Het was echt geweldig om te horen. Het past bij hem en zijn gevoel. Dat het zo groots werd opgepakt, had niemand verwacht, dat is super”, glimlacht zijn moeder. Zijn muziekdocent is ook trots op

“Het uit elkaar staan van de van de vingers is één van de symptomen.”

‘Aandacht van vrouwen? Ik mag niet klagen, moet ik zeggen’ hem, maar moet er wel om lachen: “Ik maak zelf ook muziek en heb een filmpje op Youtube staan. Ingewikkelde muziek en zeer muzikaal met een heel orkest. Dat is dan nog maar duizend keer bekeken. Maar ik gun het hem van harte.” Als het aan Hans ligt, zit er wel een muzikale toekomst in voor Koen. “Toen ik hem voor het eerst hoorde zingen, merkte ik meteen dat er potentie in zijn stem zit. Maar dan moet hij wel op zangles.” Ook zijn moeder denkt dat Koen misschien later nog wel een liedje gaat maken. “Met zijn instelling moet dat wel lukken.” Sowieso is de toekomst volgens zijn moeder wel positief. “Als je zo in het leven kunt staan zoals Koen dat momenteel doet, dan zeg ik petje af!”

“Als ik lange afstanden aflegde, werd ik atijd vervoerd in een karretje.” Contrast

Kleine

mensen in de wereld vanâ&#x20AC;Ś

Je hebt grote en kleine mensen. Op het witte doek zijn de verschillen soms duidelijk zichtbaar. Wij hebben acht kleine acteurs langs een meetlat gehouden die tijdens het acteren gemakkelijk boven zichzelf kunnen uitstijgen. tekst Julian van der Vegt

Peter Dinklage (1.35 m) Staat aan het begin van de meetlaat, omdat hij met zijn 1.35 meter de kleinste acteur is ter wereld. Is vooral bekend vanwege zijn rol als Tyrion Lannister in de serie Games of Thrones.

Contrast

Danny DeVito (1.52 m)

Is met zijn 1.52 meter een van de kleinste mannelijke acteurs in Hollywood en omstreken. Brak door met de rol als baas van een taxibedrijf in de sitcom Taxi.

Kevin Hart (1.57 m)

Naast acteur is Hart ook voornamelijk bekend als komiek. Zijn eerste bekende film was Scary Movie 3, waarin hij als drukke rapper zijn rol met verve vervulde.

Devon Murray (1.60 m)

Roept bij de meeste mensen meer bekendheid op als Simon Filister. Die rol speelt hij in de Harry Potter films. In alle acht films speelt Murray een rol.

de filmindustrie

Michael J. Fox (1.63 m)

De acteur, die de ziekte van Parkinson heeft, hoeft zich geen zorgen meer te maken over zijn centjes. Met hoofdrollen in de drie films van Back to the Future en serie Spin City heeft hij goed geboerd.

Daniel Radcliffe (1.65 m)

Wie Daniel Radcliffe zegt, zegt Harry Potter. De Engelsman is wereldberoemd geworden door zijn rol als tovenaar en heeft daar voor toekomstige projecten veel voordeel bij.

Jack Black (1.68 m)

Black is met zijn 1.68 meter net niet de â&#x20AC;&#x153;langsteâ&#x20AC;? op onze meetlat. Heeft de film King Kong geregisseerd en spreekt de teksten in van de panda in de films Kung Fu Panda & Kung Fu Panda 2.

Tom Cruise (1.70 m) De laatste en ook meteen de grootste acteur op deze meetal, zowel qua lengte als prestaties. Heeft in talloze grote films gespeeld zoals Top Gun, Mission Impossible 1, 2, 3, Ghost Protocol en Minority Report.

Contrast

Peter Dinklage Zonder acteur Peter Dinklage, die zelf ook klein is, was Martin Henderson nooit zo bekend geworden. Hij won namelijk in 2012 The Golden Globe en de laatste woorden van zijn speech gingen over Henderson. “I want to mention a gentleman in Engeland I’m thinking about, whose name is Martin Henderson. Google him”. Binnen no time was Henderson trending topic op twitter.

Dwerg

Vulgaire bron

Tot tien jaar geleden een populaire sport; gooien met kleine mensen. De veelvuldige kritiek dat het ‘vernederend’ en ‘onmenselijk’ zou zijn, zorgde in 2002 voor een verbod. Één waar niet iedereen het mee eens is. Een terugblik op dit bizarre fenomeen. tekst Lian van Doorn Samen met een stel vrienden viert hij zijn verjaardag in een Britse pub. De Rugby World Cup wordt uitgezonden. Helemaal in zijn nopjes kijk hij, met een biertje in de hand, naar de wedstrijd. Plotseling wordt hij opgetild aan zijn shirt, heen en weer geslingerd en neergegooid. Dit overkwam de 37-jarige Martin Henderson, die lijdt aan dwerggroei. Het gevolg van dit incident? Henderson raakte verlamd aan zijn linkerzijde. «Ik was een makkelijk doelwit, omdat ik zo klein ben. Het was eng en ik wist niet wat er gaande was», vertelt hij in 2012 aan de pers.

Lenny the Giant Dwerg Lenny Fowler, beter bekend als Lenny the Giant, was een bekende artiest. Hij was bekend als clown, Elvisimitator maar vooral vanwege zijn deelname aan Dwergwerpen. Hij deed geheel vrijwillig mee aan deze sport. Geheel onverwachts overleed hij op 51-jarige leeftijd.

Contrast

Wereldkampioenschap Dwergwerpen Toch was Dwergwerpen, zoals het denigrerend wordt genoemd, een heuse sport tot 2002. Het gebeurde vooral in kroegen, clubs en op feesten. Ook werden er wedstrijden georganiseerd. Je kunt het vergelijken met kogelslingeren, maar in plaats van een kogel wordt een klein persoon gebruikt, verpakt in beschermende kleding. De kunst was om de kleine mens zo ver mogelijk te gooien. De Engelsman Roy ‘Cuddles’ Merrin heeft in 1987 het onofficiële wereldkampioenschap Dwergwerpen gewonnen met een worp van vier meter. De geworpene was de bekende Lenny the Giant. Over de oorsprong doen twee verhalen de ronde. Veel mensen zeggen dat de sport is ontstaan in Australië. In de jaren ‘80 was het in de pub een gebruikelijk spel, dat doorgaans werd gespeeld uit verveling. Meestal dronk iedereen eerst flink wat alcohol. Grote spieren, sterke benen en een bierbuik waren de geheime wapens van echte dwergwerpsporters. Anderen menen dat Dwergwerpen in Florida tot stand is gekomen. Daar was namelijk een bareigenaar, G. Michael Harris, die zijn omzet wilde verhogen. Ze kwamen uit bij ex-circusdwerg Midge. In de bar wierpen ze hem en deed hij kunstjes. Het leverde veel extra gasten op.

gwerpen

n van inkomen

Begin jaren negentig kwam de sport naar Nederland toe en ook in Frankrijk was het Dwergwerpen erg populair. Sommige sporters vonden het een hilarische bezigheid, maar het werd vooral bestempeld als verachtelijk en vernederend. Bron van inkomsten Naast de kritiek ging het in de bar in Florida onverwachts helemaal fout. Midge kwam tijdens een worp verkeerd terecht en overleed. Voor Little People of America (LPA) was op dat moment de maat vol. De organisatie stond erop dat Dwergwerpen werd verboden. Het is volgens hen en vele anderen in strijd met de menselijke waardigheid. Eind jaren negentig ging het verbod in, maar dat was voornamelijk om wedstrijden tegen te gaan. Vanaf 2002 mochten kleine mensen ook niet meer in kroegen geworpen worden en gingen andere landen akkoord met het verbod.

Simon Paap In 1789 werd Simon Jane Paap geboren in Zandvoort, een jongen die niet groter werd dan 84 centimeter. Dat maakte hem tot de één na kleinste man van de hele wereld. Op 23-jarige leeftijd overleed hij aan een ontsteking aan de long. In Zandvoort is hij beter bekend als Jaapje van Zandvoort. Hij liet zich vaak zien op kermissen en jaarmarkten, waar hij flink wat mee verdiende.

Behalve voorstanders van het verbod, zoals de LPA, waren er ook tegenstanders. Met name kleine mensen die zelf werden geworpen, waren tegen het verbod. De Franse stuntman Manuel Wackenheim liet zich bijvoorbeeld in een circus als een projectiel in de lucht werpen. Zijn artiestennaam was dan ook Mr. Skyman. Hij stond het zelf toe en beweerde dat het voor hem de enige manier was om deel te nemen aan het maatschappelijke verkeer. Het was een bron van inkomsten voor hem. Wackenheim spande een rechtszaak aan, maar verloor. Andere kleine personen laten weten het met Wackenheim eens te zijn. “Veel mensen verdienen geld met hun lichaam. Waarom mogen wij ons voordeel niet doen met ons kleine lichaam?”, vraagt klein mens David Flood zich af. De LPA vindt dat geen goede reden. Bij Dwergwerpen wordt de kleine mens namelijk niet gezien als persoon, maar als object. Daarbij kan het ernstig letsel oplopen, of verlamd raken zoals Martin Henderson. Echter alleen al door op Youtube te kijken, zie je dat Dwergwerpen nog steeds gebeurt. Verbod of geen verbod.

Legaal maken Een Amerikaanse politicus, Ritch Workman, pleitte in 2011 voor het legaal maken van Dwergwerpen. “Ik zou nooit iemand dwingen om deze job aan te nemen en ik denk dat het verfoeilijk en stom is. Maar als iemand dit wil doen, is het niet de zaak van de staat om zich ermee te bemoeien”, vindt Workman.

Contrast

Circusdirecteur

& in één n w o l c

Licht uit, spot aan. Circus Herman Renz staat op het punt van beginnen. Tromgeroffel en luide muziek klinkt uit de orkestbak, waardoor het publiek op de spreekwoordelijke banken staat. En ja hoor, daar komt hij aangelopen, circusdirecteur Milko Steyvers. Met een rood pak en een rode pet, herkenbaar voor groot en klein. tekst Sven Wanders Milko Steyvers staat bekend als circusdirecteur van Circus Herman Renz en is daarvan tevens hét gezicht. Hij staat op bijna ieder aanplakbiljet. De 1.42 meter hoge directeur is naast die taak tevens dé lolbroek van ons nationale circus, clown Milko.

Echte entertainer

Voordat de voorstelling begint, is Steyvers al te vinden in de circustent waar het allemaal gaat gebeuren. Hij roept door de microfoon dat in de kleine tent, die vastzit aan de grote, ‘heerlijke popcorn en verse suikerspinnen’ te koop zijn. Het publiek, vooral kinderen met opa en oma, reageert hierop. Zo zie je af en toe één van de kinderen opa en oma lief aankijken in de hoop een suikerspin te krijgen. En ja, oma kan natuurlijk geen nee zeggen. Dus daar gaan ze, hand in hand, richting de suikerspinnenkraam. Naast het schreeuwen door de microfoon is Steyvers ook voor de voorstelling al bezig met entertainen. Hij loopt door het publiek en roept tegen iedereen: “Goedemiddag!” Ook geeft hij hier en daar een high-five of maakt hij een korte babbel. Vooral de jonge kinderen genieten hiervan en kijken hem vol verbazing aan. Nadat de circusclown is gepasseerd, tikken de kinderen elkaar aan. “Zag je dat?”

Rode draad

Als het circus dan echt begonnen is, vertelt Steyvers het publiek dat de clowns niet zijn komen opdagen. Alle kinderen schrikken en hij zegt dat-ie het ook even niet weet. Gelukkig heeft hij een slimme en een stuk grotere compagnon bij zich, clown Frenky. Hij heeft uiteraard een slim idee. Waarom maken we van onze kleine vriend geen clown? Zo

gezegd, zo gedaan. Binnen een mum van tijd heeft Steyvers een paar strepen op zijn gezicht gezet en is hij getransformeerd van circusdirecteur tot circusclown. Steyvers is, samen met zijn lange compagnon, de rode draad door de voorstelling. Hij zorgt telkens voor de overgang van de verschillende acts en doet dit op grappige wijze. Niet zomaar even een praatje, maar tussen bijna elke act zit een act van clown Milko en clown Frenky. Deze sketches zijn mateloos populair bij het publiek. Continu liggen de mensen dubbel. Ze zijn erg onder de indruk van de kleine man.

Uitstraling

Na een paardenact en een acrobaat is het weer tijd voor clown Milko, zoals hij genoemd wordt in het circus. Hij komt op met een gitaar in zijn handen en begint te spelen. Dat gaat uiteraard niet gesmeerd en hij is er al snel klaar mee. ‘Laat de band maar verder spelen’, moet hij gedacht hebben. Het deuntje van ‘E viva España’, wordt gespeeld en alle volwassenen zingen luidkeels mee. De kinderen kennen dit niet, maar daar heeft clown Milko een oplossing voor. Hij schreeuwt telkens als de muziek stopt: “Olé!” Dit kunnen de kinderen lekker meeschreeuwen en dat gebeurt ook. Dit komt continu terug. Dat het publiek onder de indruk is, is niet vreemd. Hij is dan wel klein, maar door zijn verschijning valt dat na een tijdje totaal niet meer op. Steyvers loopt met zoveel zelfvertrouwen en ervaring rond, dat je niet meer anders naar hem kijkt, terwijl hij toch echt 39 centimeter korter is dan de gemiddelde Nederlandse man.

Contrast